Fijn herfstkamperen met de gadgets op blz. 68 ONDERWEG • ONTDEKKEN • REIZEN • GENIETEN - SEPTEMBER 2019
AUTHENTIEK IERLAND
De eilandjes van West-Cork
STAPPEN LANGS DE GOLDSTEIG
Li e n La m m ainrd
Wandelwalhalla in Tsjechië
had de w in de rug
GELIEFDE DUITSE VAKANTIEROUTE
Kamperen langs de Romantische Strasse
VAN DEN HAAG NAAR DEN HELDER
Door de duinen van de
Noordzeeroute
5,95 EURO
P912019 AFGIFTEKANTOOR GENT X
verder: 5x stadsspelen | getest: verrekijkers | volg de gids in Maaseik
School is cool, dat is zeker, maar nieuwe bestemmingen ontdekken en andere culturen leren kennen: dat vinden we bij Pasar toch nog een stuk cooler. Dus trekken wij ook na de grote vakantie verder de wijde wereld in.
DEZE MAAND
42
Op de cover
Reporter Lien Lammar en fotografe Siska Vandecasteele gingen met de tent achterop fietsen langs de Noordzeeroute. En de natuurpracht die ze onderweg tegenkwamen deed hen soms twijfelen: waren ze nog wel in Nederland? Laat je verrassen door hun verslag vanaf blz. 18.
16
TOURISM IRELAND
Fietsen langs de Noordzee
18
58
Coverfoto Siska Vandecasteele
06
Door de lens
18
09
Reis*wijs
Coverstory | Door de duinen van de Noordzeeroute
27
Kamperen in de buurt | Camping Duinoord aan Zee
Pleidooi voor vrije tijd | Start van de cm-campagne 30-30
28 32
Volg de gids | Maaseik
40
5x | Stadsspelen
16
Een sprekend beeld van onze fotografen Elke maand de laatste nieuwtjes en praktische info
4 | Pasar | September 2019
00
Kamperen in Duitsland
Reisverhaal | Stappen langs de Goldsteig in TsjechiĂŤ
42
Reisverhaal | 8 redenen om te houden van de Romantische Strasse
Van een cursus etiquette uit de 17de eeuw tot meezingen met Duitse schlagers en van schnaps tot varkensschouder: als je dol bent op Duitsland, dan word je vast verliefd op de Romantische Strasse. Reporter Bart en fotograaf Thomas trokken in een camper langs de populaire vakantieroute.
Verschijnt elf keer per jaar en is een uitgave van vzw Pasar.
Hoofd Print en Online Koen Driessens
Redactie
Karlien De Vrieze, Chris Van Minnebruggen, Els Van Nieuwenhove
Journalisten
Sara Bosmans, Bart Claes, Gert Corremans, Mark Dedapper, Guido Elias, Marijn Follebout, Dick William Harinck, Lien Lammar, Sarah Vandoorne, Stan Verelst
Fotografen
Kamperen
32
Preview: campers 2020 Onze kampeerspecialist spotte heel wat nieuwe campermodellen voor volgend jaar. Hij pikte er enkele innovatieve exemplaren uit en presenteert ze vanaf blz. 70. Opgepast: ernstig risico op watertanden!
70 54 53
Kamperen in de buurt | Camping Paradies Franken
54 58 68 70
Getest | Verrekijkers Reisverhaal | De eilandjes van West-Cork Kamperen | Hebben voor de herfst Kamperen | Campermodellen 2020
75 86 90
Agenda | Activiteitenkalender
!
+ achteraan in dit nummer: 3 extra wandel- en fietsfiches
James Arthur, Thomas De Boever, DaniĂŤl Rys, Siska Vandecasteele
Vormgeving & Prepress Nancy Leyssens
Cartografie Dirk Billen
Publiciteit
Advertising toerisme en andere sectoren: Jill Vliegen, tel. 0478 94 32 56, advertising@pasar.be Advertising kamperen: Steven Durnez, tel. 0472 58 46 73 steven.durnez@pasar.be www.pasar.be/advertising
Druk en verzending
Corelio Printing, 9420 Erpe-Mere. Betapress verdeelt bij een geselecteerd aantal boeken- en krantenwinkels.
Verantwoordelijke uitgever Michel Vandendriessche, Haachtsesteenweg 579, 1030 Brussel.
Vzw Pasar, Postbus 20, 1031 Brussel. Tel. 02 246 36 46, www.pasar.be
Ledenvoordelen | Korting met je PasarPas Volgende maand
2017 September 2019 | Pasar | 5
Coverstory | Nederland
Met de wind in de rug
VAN DEN HAAG NAAR DEN HELDER
20 | Pasar | September 2019
Wuivend helmgras, stille stranden en eindeloze duinen. De LF1-Noordzeeroute is de perfecte fietsroute voor wie verliefd wil worden op de Nederlandse kust. Een verslag van drie dagen duinfietsen van Den Haag tot Den Helder, met sandalen vol zand en wind in de rug. Tekst Lien Lammar – Foto’s Siska Vandecasteele
R
egenjas: check. Regenbroek: check. Reservekledij en waterdichte tent: check. We zijn klaar voor de Noordzeeroute, voorbereid op weer en wind. Vertrekken doen we in Scheveningen. De plek die me als kind zo magisch in de oren klonk, is in werkelijkheid een beetje een teleurstelling. Er staat een shoppingcenter op de dijk en er is geen enkele mosselman te zien. Misschien ligt het aan de grijze wolken die zich boven ons opstapelen, maar het ziet er allemaal wat mistroostig uit. Tijd om op zoek te gaan naar resten van de charmante vissersplaats die Scheveningen ooit was, hebben we niet. De LF1-routebordjes die ons naar Den Helder zullen brengen, wachten om gevolgd te worden. Ze leiden ons al snel de duinen in, want dát heeft Scheveningen dan weer wel: kilometers duinen. Geen smal strookje geprangd tussen strand en kustweg, zoals aan de Belgische Noordzee. In Nederland behoren de duinen tot een andere klasse. Ze zijn uitgestrekt, prachtig van kleur en voor het grootste deel netjes beschermd tegen menselijke indringers. Duinen en stranden zijn een belangrijke
Miljoenen Nederlanders hebben er belang bij dat ‘hun’ duinen niet beschadigd worden.
natuurlijke buffer tegen de zee. Voor een land als Nederland, dat al eeuwenlang een strijd voert tegen het oprukkende water, zijn ze dan ook van onschatbare waarde. Dag in, dag uit worden de kustduinen onderhouden en versterkt. Miljoenen Nederlanders hebben er belang bij dat ‘hun’ duinen niet beschadigd worden door zonnekloppers of nieuwsgierige toeristen. Gelukkig zijn er genoeg fiets- en wandelpaden aangelegd om van dit stuk natuur te genieten zonder de lage landen in gevaar te brengen.
Bunkers en beton De duinen waardoor we de rode stippellijn op onze kaart volgen, maken deel uit van het Nationaal Park Hollandse Duinen. Dit natuurgebied strekt zich uit van Hoek van Holland in het zuiden tot Hillegom, even voorbij Noordwijk aan Zee. Het is een uniek landschap – soms lijkt het alsof we over een Schots eiland fietsen – in het drukst bevolkte gebied van Nederland, waar het de achtertuin vormt van steden als Leiden en Den Haag. De eerste kustplaatsjes waar we door rijden zijn Katwijk aan Zee – waar je kan logeren in een strandhuisje op het zand – en Noordwijk aan Zee. In een ver verleden vissersdorpen, vandaag populaire badplaatsen. Het weer is tijdens onze doortocht niet bepaald zomers te noemen, maar we zien toch enkele moedige vakantiegangers met handdoeken en teenslippers van het strand komen. Midden vorige eeuw was hier een heel ander schouwspel te zien. De Nederlandse kust was tijdens de Tweede Wereldoorlog deel van de Atlantikwall, een gigantische verdedigingslinie van wel vijfduizend kilometer die de Duitsers aanlegden in de bezette gebieden. Ook het
September 2019 | Pasar | 21
Reisverhaal | Tsjechië Zout noemden middeleeuwers wel eens ‘wit goud’, want de handel in zout bracht veel rijkdom met zich mee. Redacteur Chris Van Minnebruggen stapte langs de Goldsteig: een handelsroute tussen Duitsland en Tsjechië, genoemd naar dat gouden zout.
Vojen Smisek
onze gids langs de Goldsteig De jonge Tsjech Vojen verblufte ons met zijn kennis over... tja, alles eigenlijk. Dankzij hem heeft de Goldsteig voor ons - én voor jullie - geen geheimen meer.
32 | Pasar | September 2019
PRACHATICE
Praag
De Goldsteig in Tsjechië
MET ZOUT DOOR HET WOUD In Duitsland was hij al langer herontdekt. Tsjechië volgde vorig jaar met nog eens 600 kilometer aan groene wandelwegen door het Boheemse Woud. Maak kennis met een stukje Goldsteig, wandelwalhalla langs de oude zoutroute tussen pakweg Passau en Marienbad. Tekst en foto’s Chris Van Minnebruggen
A
lsof je even terug in de tijd flitst. Niet meer dan dertig jaar, net voor de Fluwelen Revolutie met Vaclav Havel. Dat gevoel heb ik bij de grensovergang tussen Duitsland en Tsjechië. Twee verweerde betonblokken in het bos en een roestige, rood-wit gestreepte slagboom. Gelukkig open. Gelukkig zonder wachtpost. Aan deze kant weiden en hier en daar een huis. Aan die kant een wat dreigend bos met joekels van sparren.
Zo lopen we het Nationaal Park Sumava in. Een plakkaat vertelt me dat het woud elk cultuurland herovert zodra de mens zich terugtrekt. Dat klinkt als oorlogstaal. ‘Het heeft ook alles te maken met de Tweede Wereldoorlog’, vertelt Vojen Smisek. Vojen is uit een zeldzaam soort marketinghout gesneden. Hij vertelt uit het hart, is sportief, weet veel voor zijn leeftijd en gaat geen vraag uit de weg. ‘Hitler verjoeg de Tsjechen uit de streek en noemde het Sudetenland. Het communisme nam het land terug en smeet de Duitsers buiten. Zo hou je weinig volk
over, natuurlijk. In dat dunbevolkte gebied trokken ze het IJzeren Gordijn op en kon de natuur ongehinderd haar gang gaan. Daar doen we vandaag ons voordeel mee.’
Even goed als goud ‘En toch liep hier 400 jaar geleden nog een bloeiende handelsroute door het Boheemse woud’, vertelt Vojen. ‘Langs die Goldsteig – wij noemen het de Zlata stezka – brachten boeren hele ladingen zout van Passau in Duitsland naar Chodova plana, in de buurt van het kuuroord Marianske Lazne. Jullie
September 2019 | Pasar | 33
Reisverhaal | Duitsland Reporter Bart Claes en fotograaf Thomas De Boever reden met Thomas’ camperbus langs de Romantische Strasse in het zuiden van Duitsland. Geen romantiek in de VW California, maar de vakantieroute stal wÊl het hart van onze reporters.
Cursus etiquette in kasteel Weikersheim
Charmant Maak even een tijdreis naar de 17de eeuw op pagina
48
42 | Pasar | September 2019
WÜRZBURG
8 redenen om te houden van
DE ROMANTISCHE STRASSE De Romantische Strasse is de meest geliefde vakantieroute in Duitsland. Maar wat maakt deze route van de oevers van de Main tot de Alpen zo bijzonder? Zijn het de middeleeuwse stadjes? De sprookjeskastelen? De wijnhellingen of de bierfeesten? Of gewoon alles samen? We trokken met de camper naar hartje Duitsland en lieten ons met plezier verleiden. Tekst Bart Claes – Foto’s Thomas De Boever
September 2019 | Pasar | 43
TOURISM IRELAND
Reisverhaal | Ierland
60 | Pasar | September 2019
De ruige aantrekkingskracht van
DE EILANDEN VAN
WEST-CORK De Wild Atlantic Way claimt ’s werelds langste kustroute. 2.500 kilometer waarvan we een fractie proefden in het Ierse graafschap Cork. Op reis langs kleinschalige initiatieven, geworteld in een lokaal verleden. Tekst Chris Van Minnebruggen – Foto’s Chris Van Minnebruggen en Tourism Ireland
A
chter de schermen op bezoek bij boeren die de lokale hotellerie van streekproducten voorzien. Verantwoord haaien en walvissen spotten met een marinebioloog. De kunst van het schapen drijven met bordercollies bewonderen. Een arboretum bezoeken dat exotisch floreert dankzij de warme Golfstroom. Meer hadden we niet nodig om in te schrijven voor vier dagen Cork en een stukje Kerry. De belofte aan lokale ontmoetingen, authentieke initiatieven en verantwoorde natuurbeleving beantwoordde helemaal aan de LATTE-waarden van Pasar (zie kader blz. 62).
Voor de kust van Whiddy Island zien we mosselbanken liggen.
1. Lokaal
Going the extra mile
M
et twintig inwoners is Whiddy Island wel een heel kleine gemeenschap en Tim O’Leary oogt met zijn naar schatting 120 kilo bijzonder representatief. Tim vertelt dat de Amerikanen hier in WO I een thuishaven voor watervliegtuigen hadden. Opmerkelijk, want de luchtvaart stond nog in zijn kinderschoenen. Toen telde het mini-eiland nog meer dan achthonderd zielen en werd er op sardienen en pilchards gevist, een kleine haringsoort. ‘Voor elke man op zee waren er vier jobs aan land’, vertelt Tim. ‘Maar toen kwam de olie-industrie. Wat eerst een feest leek, ontaardde in een ramp. In 1979 ontplofte de olietanker Betelgeuse, het grootste ongeluk ooit in Ierse wateren. Whiddy Island kwam er niet meer bovenop.’ Tim neemt ons mee naar de top van het eiland. Daar zien we de mosselbanken voor de kust liggen. ‘Dat zwengelt de economie weer aan en geeft hoop’, zegt Tim en we houden nog een
September 2019 | Pasar | 61
Kamperen | Gadgets Gek op kamperen? Dan wil je natuurlijk op de hoogte zijn van alle kampeernieuwtjes, heet van de naald. Goed nieuws: die vind je elke maand in Pasar. Deze maand stellen we graag enkele handige kampeergadgets aan je voor.
Handig op de camping
Hebben voor de herfst Tekst Dick William Harinck
Een compacte koffiezet, een lampje voor op donkere avonden of een buitendouche, handig om je modderige mountainbike af te spoelen. Deze kleine en grotere hebbedingen maken het herfstige buitenleven nog leuker. Relaxen
Lichtgewicht schommelstoel Met de Chair Two Rocker kan je niet omslaan doordat de schommelpootjes aan de achterkant langer zijn. Slim bedacht van Helinox. Bijzonder is dat je ‘m ook als gewone stoel kan gebruiken: twee in één. € 190 - www.helinox.com
Drinken
Overal heerlijke koffie De Gourmet PourOver Set is een compleet systeem om overal je eigen kop koffie te zetten. De set bestaat uit een keramische koffiemolen, inklapbare filterhouder en een herbruikbare koffiefilter. € 47,95 www.gsioutdoors.com
Verlichten
Zaklamp met superkracht De compacte Olight S2RII levert 400 lumen maar kan kortstondig boosten tot maar liefst 1.150 lumen - dan schijnt-ie 135 meter ver. Vier verschillende standen en inclusief magnetische USB-kabel. € 84,95 - www.amerikaantje.be
Verlichten
Minilampje zonder batterijen De Kao van Rubytec is een lichtgewicht lampje met een zonnepaneel én een slinger waarmee je het oplaadt. Klik het aan je sleutelbos en je zit nooit meer in het donker. Verkrijgbaar in diverse kleuren en designs. € 7,95 - www.rubytec.com
68 | Pasar | September 2019
Getest:
stoelverwarming
Voor wie op romantische nazomeravonden nog lekker onder z’n luifel naar de zonsondergang wil kijken, test Pasar twee stoelverwarmers. Met 100% warmebillengarantie! Drinken
Koud of warm wijntje Met dit ‘Glacier Stainless Wine Glass’ blijft je glaasje wit perfect op temperatuur. Daar zorgt het dubbelwandige rvs voor. Het deksel houdt insecten uit je aperitief. Ook geschikt voor glühwein! Vanaf € 16,95 www.gsioutdoors.com
Schoonmaken
Buitendouche Het enige dat je nog nodig hebt is een jerrycan - of emmer - met water: deze Isabella-handdouche met waterpomp is prima geschikt om je modderige mountainbike even af te spuiten. Of de hond! € 54 www.isabella. net
OUTCHAIR
Lekker warm na 1 minuut
D
e Outchair Seat Cover bestaat uit stevig materiaal, waarin infrarode gloeispiralen zijn verwerkt, zowel in het zitgedeelte als in het rugpand. De hoes past op vrijwel alle campingstoelen: je maakt ‘m op maat met klittenband. Aan de achterzijde is een pocket verwerkt waarin je de bijgeleverde lithiumaccu bevestigt. Daarmee schakel je de Seat Cover in, waarbij je kiest voor een van de drie verwarmingsstanden. In de hoogste stand gaat de accu zo’n 2 uur mee, in de laagste 4 uur. Handig: de accu is ook als powerbank te gebruiken – je kan dus gewoon je iPad of telefoon opladen terwijl je lekker warm op je stoel zit. De Seat Cover werkt naar behoren: al na een minuut voel je dat de verwarming ingeschakeld is en op de hoogste stand tik je graag een standje terug. Daar komen we de herfst wel mee door! Outchair Heated Seat Cover 120 x 42 cm - € 109,90 (excl. verzendkosten) - www.outchair.de
Drinken
Thermosfles met keramiekcoating
STOOV
Erop én eronder
S
toov is een Nederlands bedrijf dat verwarmde seatcovers levert aan horeca en particulieren. Het bedrijf startte met een verwarmd zitkussen – de One Original – dat je ook bij cafés en restaurants op het terras kan tegenkomen. Maar in tegenstelling tot Outchair verwarmt Stoov One Original alleen je billen, terwijl de Outchair Seat Cover je ook een lekker warme onderrug oplevert. Daarom bekijken we de Stoov Big Hug: een oprolbare deken met vilt aan de boven- en onderzijde. Dat kussen werkt volgens hetzelfde principe als de Outchair-cover: met infrarode gloeispiralen en een lithiumaccu met drie standen. De Big Hug leg je in je campingstoel zodat-ie rug én zitvlak verwarmt. Er zijn geen klittenbandjes, dus dat is telkens even puzzelen. De kracht van de Big Hug is wel dat je erop én eronder kan zitten. Stoov Big Hug - 110 x 40 cm vanaf € 129,95 - www.stoov.com
Sommige mensen proeven een metaalachtige smaak als ze drinken uit een isolatiemok. Speciaal voor hen is er de Stanley Ceramivac, met een keramisch laagje. En dat drinkt net even fijner dan rvs.
CONCLUSIE Vanaf € 40 www.kudzu.be
Het voordeel van de Outchair is dat hij specifiek is gemaakt voor de populaire campingstoel die kampeerders standaard aan boord hebben van hun caravan of camper. Je stelt ‘m af met klittenband en daarna kan de hoes het hele voor- of najaar blijven zitten. De Outchair-accu heeft bovendien een USB-poort voor je iPad of telefoon. De Stoov Big Hug geeft wat minder warmte af dan de Outchair maar heeft als voordeel dat de warmtedeken meerdere toepassingen heeft. En dat hij er net wat ‘knuffeliger’ uitziet. Warme billen krijg je bij allebei.
September 2019 | Pasar | 69
Meer ontdekken, reizen en genieten?
Word lid van Pasar en ontvang elke maand het Pasar-magazine Doe mee met de Weekaan vande deSemois Tijd blz.blz. 16 42 In groep kamperen ONDERWEG • ONTDEKKEN • REIZEN • GENIETEN - APRIL 2019 ONDERWEG • ONTDEKKEN • REIZEN • GENIETEN - JANUARI 2018
Upgrade van een tent: de vouwwagen blz. 36
LE
VERENS PASA MVAIAblGDAIEEZAINUPWPDR z. 68 E
KAMPEREN
WANDELSPECIAL NATUURFOTOGRAFIE
Beeldig Bulgarije Wandelen in Noord-Hessen Tocht door de Spaanse Leeuwarden Picos de Europa met locals DE GEBROEDERS GRIMM ACHTERNA
KNAPPER DAN DE COSTA’S
Fre der ic bode in Eel op stap
€ 2,50
Martine en Pren t tot rust
DROOMREIS MET DE CARAVAN
Middernacht aan de Noordkaap
kom in Kalmthout
reporter lk Noord-Norfo
Th or &denNavans e hou avontuur
Altijd een avontuur! KAMPEREN MET KINDEREN
Brugge
Wandelroute | West-Vlaanderen
ANTWERPEN Antwerpen
Natuur tussen Zeebrugge en Blankenberge 46 km
Tekst en foto Mark Dedapper
T
ussen Zeebrugge en Blankenberge liggen twee mooie, weinig bekende natuurreservaten. Je start de wandeling net buiten het havengebied van Zeebrugge en komt algauw in De Fonteintjes, een smal maar schitterend duingebied. Over een mooi wandelpad loop je langs vijvers en geniet je van een gevarieerde plantengroei met onder meer enkele zeldzame wilde orchideeën. Keerpunt van de wandeling is de pier van Blankenberge, 350 meter lang en gebouwd in 1933. Even over het strand en dan gaan we naar het Zeebos, dat werd aangeplant als groene buffer tussen Blankenberge en de Zeebrugse haven. Aan de ingang van het bos ligt een terrein dat jeugdbewegingen gebruiken.
Met de camper door Noorwegen WESTVLAANDEREN
3X DICHTBIJ NIEUW ENGELS WANDELPAD
Caravantrip naar Nederland DOssIER
5,95 EURO 5,95 EURO
3
Caravantrends
Huren voor elk budget
P912019 AFGIFTEAFGIFTEKANTOOR KANTOOR GENT GENT X X
verder:gezinscaravan weekend Hageland | getest: | grotbiken verder: onder de loep | vouwfietsen getest: interactieve horloges 12/01/2018 16:10:33 14/03/2019 15:49:49
VAN BAsIC TOT LuxE
+ tenten met een twist / Garmin-gps uitgetest / groene gadgets& camper verder: getest: lichte tentjes | groene campings | checklist caravan
Brussel
Leuven
Tekst en foto Chris Van Minnebruggen
kant-en-klare caravanroutes
14/02/18 11:54 22/01/2019 9:11:22
K
oning auto regeert op het Gemeenteplein, maar achter de Sint-Michielskerk duik je het groen in van natuurgebied Broekelei. Knotwilgen, loof- en naaldbos, even over een plankenpad kronkelt de weg een paar kilometer door stilte en groen tot bij de Dijle. Die volg je door open boerenland tot bij de Oude
Hansbrug (foto). Alleen fietsers en voetgangers mogen nog over het Midden-Spanje / polen / Wenen gietijzeren relict uit de industriële revolutie. Daarna trek je door residentiële wijken. Villa’s, fermettes en modernistische architectuur, zelfs de art-decoparel van het vroegere luxehotel Le Grand Veneur pronken er op los, gescheiden door tuinen en dennenbosjes.
+ West-Servië / campings in Vlaanderen / trends & nieuws / kampeerbeurzen 2018 Pasar 2019/1 – Laatste routecontrole 2018/11
C2-01-64 KW-9028.indd 1
Naamloos-10 Kampeergids 20191 0139.indd 1
VLAAMS-BRABANT
12 km
Zelden lopen groen en wonen hand in hand. In Keerbergen lukt dat, zij het met een stevig prijskaartje. Wandel mee door het Hilversum aan de Dijle, biotoop van Vlaamse schermgezichten.
OP PAD MET DE ERIBA TROLL 542
BP BP BP
Kies jeen plek Kust &kliff paken je tijd
TenTkamperen in heT GroTe neTewoud
Pasar 2019/1 – Laatste routecontrole 2018/11
11 km
83-84 WF 0119.indd 1
15/11/17 09:18
14/12/2018 11:48:03
→ Inspiratie voor uitstappen en vakanties → Reportages over reizen, wandelen, fietsen en kamperen → Gratis wandel- en fietsfiches
www.pasar.be/lidworden
VLAAMS-BRABANT Brussel
12 km
11 km
en daarna langs de pier van Blankenberge. Een perfect recept voor een zonnige dag.
Cirkelen rond de poolCirkel
Half om half door Keerbergen
Bijzondere bomen in Wallonië
GR ATIS L SPECIA
Op zo’n 100 meter van de zee ligt natuur-
Wandelroute | Vlaams-BrabantBrugge
WANDELINGEN LANGS EEUWELINGEN
WESTVLAANDEREN
gebied De Fonteintjes, een langgerekt duinBestemmingen & inspiratie 2018 gebied. Deze wandeling voert je er even heen,
INSPIRATIE EN PRAKTISCHE TIPS 2019 PRAKTISCHE GIDS 2018
CULTURELE HOOFDSTAD 2018
001 Cover 0118.indd 1 01 Cover 0419.indd 1
ANTWERPEN Antwerpen
46 km
Leuven