onderweg • ontdekken • reizen • genieten
53 X
Z EN DIEN in j OEN anua ri
JANUARI 2015
De fietstrends voor 2015
Wandelen in de
Westhoek Citytrip KRUISPUNT VAN CULTUREN
Malta
Zagreb 5,45 euro
AFGIFTEKANTOOR GENT X
+ Curaçao / skiën in La Bresse / avontuurlijk Roemenië / Lascaux / e-biken langs de Lesse
40
24
33
80 op de cover
14 Coverfoto Karl Bruninx
6
PASAR jAnuARi 2015
INHOUD 8
Qué Pasar? Elke maand de laatste Pasar-nieuwtjes, jullie vragen en de leukste nieuwigheden
14
60
74
28
Malta Kruispunt van culturen
24
Fiets slim het jaar in
28
Wandelen in de Westhoek
33
Lascaux De Sixtijnse Kapel van de prehistorie
36
Ten oorlog met een duwtje Vakantie in Zorgverblijf Ter Duinen
40 47
Yes! Skiën in La Bresse Agenda Evenementen, Pasar-activiteiten, festivals, expo’s
60 66
Roemenië in koelen bloede Buur natuur Vroegbloeiers in het Mechelse Vrijbroekpark
68
E-biken met de Lesse als leidraad
74
Zin in Zagreb
80
Azuurblauw Curaçao
87
Leuk logeren Landbouwstokerij in Oosterzele-Balegem
89
Pasar-voordelen Kortingen, arrangementen en extra’s
97
Camping in de kijker
99
Colofon/abonneren
100 Volgende maand in Pasar
EXTRA
68
januari
3
fiets- & wandelfiches
Ontdek de ledenvoordelen van Pasar PASAR jAnuARi 2015
7
Malta Kruispunt van
culturen
Vijf Europese landen zijn kleiner dan Luxemburg en groter dan het Vaticaan. Ze liggen netjes verspreid over Europa, van ItaliĂŤ tot de PyreneeĂŤn en van de Alpen tot de Middellandse Zee. Is mini-Europa zoals maxi-Europa? Kunnen Japanners heel veel tijd winnen door slechts vijf dwergstaten te bezoeken? Misschien kunnen ze het zelfs houden bij Malta, een kruispunt van culturen midden in de Middellandse Zee.
Voeren naar Montenaken
Van
14
PASAR jAnuARi 2015
Mini-Europa: haltE 1
LEGENDE
15
Agenda
De leukste to do’s in januari
Als de kat van huis is, dansen de… huizen. Zeker tijdens het Lichtfestival van Gent. In januari krijg je langs een parcours van vijf kilometer een bijzonder knap lichtspel te zien. Waar en wanneer brandt de lamp? Je leest het op bladzijde 57.
▶
12
z. AR l b A
TN
UI
B
M EE
SAMENSTELLING GERT CORREMANS
▶▶Verteer de feesten
op drie manieren
Oostende Leuven
▶▶ Italiaanse sterrenregen
Taste of Stars 12 tot 17 januari Officina Clandestina, Sint-Antoniusberg 6 Het Depot, Martelarenplein 12 De Werf, Hogeschoolplein 5 Leuven www.tasteofstars.com
Van 12 tot 17 januari is Leuven vier Michelinsterren rijker. Italiaanse sterren dan nog wel. Chef Pino Caprioli van restaurant Officina Clandestina is de initiatiefnemer van Taste of Stars. Hij staat zijn keuken af aan Maurizio en Sandro Serva van restaurant La Trota in Rieti nabij Rome. La Trota betekent De Forel, en de broers hebben hun twee sterren ook verdiend met riviervis en experimentele versies van eeuwenoude recepten. Mauro Uliassi ruilt zijn restaurant aan het strand nabij Ancona voor een popuprestaurant in concertzaal Het Depot. Net zoals de broers Serva zal hij ook aan de slag gaan met Leuvense streekproducten. Lunch kost 50 euro, diner 150 euro, en de tafels zullen snel volgeboekt zijn. Te laat? Ga dan aperitieven met Italiaanse hapjes bij De Werf.
Kalmthout
▶▶Bloesems tegen
de winterblues
De hamamelis doet elke winter alsof de natuur van slag is. Zelfs bij vrieskou of sneeuw tooien zijn takken zich met gele, oranje en rode bloesems die een heerlijk zoet parfum afgeven. Kortom, de toverhazelaar heeft zijn naam niet gestolen. Veel variëteiten – cultivars heet dat in botanistentaal – zijn voor het eerst gekweekt in het Arboretum Kalmthout, dat de grootste collectie van Europa bezit. Tijdens de Hamamelisfeesten kan je elke zondag om 11 en 16 uur op stap met een gids. Of volg de speciale wandelroute langs de winterbloeiers. Een tovermiddel tegen de winterblues.
48
Lombardsijde Nieuwjaarscorrida, 10 januari Optie ren je rot. Toch als je ongetraind aan de start komt. Maar tien dagen na Nieuwjaar heb je geen excuus. Gooi je spieren los, zuig je longen vol jodium en… run, Forrest, run! Opgelet, de meet ligt na vijf of tien kilometer en voor kinderen na 400, 500 of 600 meter. Diehards kunnen zelfs al op 3 januari hardlopen op de Nieuwjaarscorrida van Berlare. www.corridalombardsijde.be en nieuwjaarscorrida.weebly.com
Gent Berbers Nieuwjaar, 10 januari Optie hou het gezellig. Waarom hijgen en kou lijden als je op 10 januari alweer Nieuwjaar kan vieren? De Berbers zetten bij sociaal-artistieke organisatie Bij’ De Vieze Gasten in Gent het jaar 2965 in. Met muziek, van de heimweeliederen van de eerste generatie tot Whitney Houston en hedendaagse hiphop, en een bijzondere documentaire over de achtergebleven families van Berberse migranten uit de Brugse Poort. Een feest dat dus ook je geest verfrist, in principe van 20.30 tot 23 uur, maar het kan uitlopen. www.deviezegasten.org
VIsIT OOsTeNDe
Arboretum Kalmthout Heuvel 2, Kalmthout www.arboretumkalmthout.be
in deze Pasar-agenda vind je in de groene balk een selectie van de activiteiten die de lokale Pasar-afdelingen deze maand organiseren. Pasar tUrnHoUt
Rode Mutsenwandeling 04.01
Met een fikse wandeling door het militaire domein van de paracommando’s van Tielen zet Pasar Turnhout 2015 in. Dit uitgestrekte oefenterrein biedt heel wat mooie natuur en een blik op het survivalparcours van Belgiës bekendste rode mutsen. Uitzonderlijk heeft Pasar de toestemming verkregen om in groep dit bijzonder mooie domein en de heraangelegde heidevlaktes te bezoeken, en dat misschien wel in een met sneeuw bedekt landschap. Halfweg heffen we samen het glas op het nieuwe jaar en is er voldoende gelegenheid om nieuwjaarswensen uit te wisselen. Vertrek: 14 uur, vroegere schietstand, Veedijk, 2300 Turnhout. Er zijn geen honden toegelaten in het militaire domein. Info: Rudy Cnaeps, tel. 014 42 79 32, rudy.cnaeps@telenet.be GF
OP STAP MET PASAR
Hamamelisfeesten 12 januari tot 22 februari
Nieuwjaarsduik, 3 januari Optie bibber je blauw. Ren samen met vijfduizend andere gekken de Noordzee in en klappertand meteen een kilootje of twee van je lijf. Wat Herr Seele durft, durf jij ook! Inschrijven kan tot 1 januari 2015 online of ter plaatse aan het Stedelijk Zwembad. www.nieuwjaarsduik.be
Pasar oostnieUwkerke
Winterwandeling door Oostnieuwkerke 09.01
Op vrijdagavond 9 januari doen we een geleide winterwandeling door Oostnieuwkerke met een stop onderweg. Het gaat om een route van ongeveer zes kilometer. Start en aankomst zijn aan het gemeentehuis in Oostnieuwkerke. Daarna eten we pannenkoeken met koffie en/of warme chocolademelk. Vertrek: 18.30 uur, Gemeentehuis, Lepelstraat 1, Oostnieuwkerke. Info en inschrijving voor 07.01 bij Jeanne Decruy, tel. 051 20 09 81, jeannedecruy@skynet.be
Het geloof zit in de lift. In Bucovina bouwen ze zelfs nieuwe kerkjes van hout.
60
PASAR jAnuARi 2015
TeksT en foTo’s Chris Van Minnebruggen
Roemenië
in koelen bloede
Soms overtreft een reis alle verwachtingen. Zelfs na vijfentwintig jaar rondbanjeren op deze planeet overkwam het me nog eens in Roemenië, op stap in Bucovina. Samen met tien avonturiers tegen wil en dank.
M
et een knipoog naar de verkiezingsslogan van een schielijk overleden staatsman begroet ik de groep van tien Govaka & Pasar-reizigers met de woorden: ‘De gids is onervaren, maar we proberen er het beste van te maken.’ Ik had beter gezwegen, want de rondborstige politicus had ook nog iets gezegd over een moeilijke tocht. Drie dagen voor vertrek was reisleider Dirk met hoge koorts uitgevallen, ik aangeduid als koelbloedige stand-in. Koelbloedigheid die meteen op de proef wordt gesteld als blijkt dat zeven deelnemers in geen enkel computersysteem geregistreerd staan. Zeven! Wat zich het volgende anderhalf uur afspeelt, past niet echt in een feelgoodmagazine, dus hou ik het maar op een wonder op hoog directieniveau. Geen voer voor ons, gewone stervelingen die op de valreep - veters los, broeksriem in de hand - Blue Airvlucht H1 747 naar Bacau opstormen en zwetend van de koelbloedigheid in hun stoel neerploffen. We weten het meteen: dit schept een band, we zijn een groep, alles komt goed.
De Bijbel als stripverhaal Of ze ons mag rondleiden in het Duits, vraagt zuster Tatiana streng orthodox. Of liever in het Frans? ‘Doe maar Frans’, zeggen we na ampel overleg. ‘Dat verstaan de meesten beter.’ Tatiana knikt en steekt
De meesten onder ons hebben aardig wat wandelingen op de teller, maar een tochtje maken in Roemenië is andere koek.
van wal: ‘Also gut, jetzt sind Sie im Monasterium Moldovita.’ Haar kennis van de Franse taal mag dan niet meer zijn wat ze geweest is, Tatiana is wel een wandelende encyclopedie. En dat komt van pas voor ons, halve buitenstaanders. Ook al zijn we leeftijdsgenoten die nog een aardig stukje van het Oude en Nieuwe Testament met de paplepel hebben meegekregen, van de orthodoxe leer hebben we weinig kaas gegeten. Bucovina telt nogal wat kloosters. Acht daarvan horen bij het Unesco Werelderfgoed. Ze zijn vijftiendezestiende-eeuws, hebben een omwalling en een breed uitstaand dak. De omwalling is er als verdediging, oorspronkelijk tegen de Turken. Het dak moet de fresco’s op de buitenmuren beschermen. ‘Die maken onze kloosterkerken zo beroemd’, zegt Tatiana. ‘Ze vertellen de Bijbel als een stripverhaal voor ongeletterde gelovigen.’ En dan wijst ze in sneltreinvaart heiligen en profeten, engelen en duivels, apostelen en profeten aan. ‘Allemaal bij jullie bekend, maar er zijn ook wat verschillen. De orthodoxe wijzen kenden ook hun klassiekers. Dus staan Homeros, Plato en Aristoteles ook afgebeeld, met een kroon zelfs. Zij werden erkend als koningen van de wereldse kennis.’ Veel afbeeldingen van Maria ook, want Maria Boodschap is patroonheilige van de kerk. Tatiana staat erbij stil: ‘Onze kerkelijke kalender begint in september, met de geboorte van Maria, en eindigt in augustus met Maria Hemelvaart. Voor ons is ze zo belangrijk omdat zij de Moeder Gods is. Vandaar zo veel symbolen die verwijzen naar de moederschoot: de geboortegrot, de kelk, het wierookvat. Trouwens, bij ons is Jezus in een grot geboren, niet in een stal.’ Straf dat de kloosters onder het communisme >>> ongemoeid bleven en tot op vandaag vers bloed PASAR jAnuARi 2015
61
Met de
Lesse als
68
PASAR jAnuARi 2015
TEKST ERiK BRuSTEn - FOTO’S MiCHAEL DEHASPE
leidraad dag 1
Een nieuw roadbook met RAVeL-routes langs Walloniës rivieren leek ons de ideale aanleiding om nog eens naar de contreien van de Lesse af te zakken. Onze fietstweedaagse in de regio van de Boven-Lesse en de Vallei van de Lesse liet ons verwijlen tussen streekartisanaat, sporen van la Grande Guerre, koninklijke domeinen en kuitenbijters.
Boven-Lesse
Rustig boekendorp Redu, het vertrekpunt van onze eerste route, bruist op een weekdag niet van het leven. We zijn te vroeg om al in de boekhandels te kunnen snuisteren, maar papiermaker René Lefer toont ons vol overgave hoe hij artisanaal papier schept. ‘We krijgen hier geregeld scholen over de vloer en laten kinderen zelf papier maken. Water, katoen en lijm zijn de basiselementen. Maar ik verwerk ook preivezels of blauwe bloemen in de bladen’, klinkt het. Ook de gemarmerde boekomslagen zijn populair bij zijn jeugdige publiek. Maar, geeft hij toe, het is niet zo eenvoudig om hier economisch te overleven. Het boekendorp is dertig jaar na zijn ontstaan een beetje op zoek naar nieuwe impulsen. Het dorp geniet om nog een tweede reden bekendheid: op een heuveltje buiten Redu kijken we uit op een complex van de ESA, de Europese ruimtevaartorganisatie. Met grote schotelantennes volgen ze hier de baan van satellieten die om de aarde cirkelen. En dan gaat het richting dal van Séchery en de Lesse. Het riviertje kabbelt hier nog rustig door de bossen. We zijn wat blij dat we elektrische fietsen gehuurd hebben, want de kuitenbijters die we tegenkomen, zijn niet mis. We klimmen tot in Daverdisse, maar daar laat het roadbook het afweten: we kunnen het RAVeL-netwerk nergens vinden (zie kader). We fietsen dan maar langs de gewone baan richting Porcheresse.
Iedereen klompenmaker Overal in Porcheresse zie ik verwijzingen naar la Grande Guerre. Tijdens de augustusdagen van 1914 hebben de Duitsers hier een aantal burgers geëxecuteerd en de meeste huizen platgebrand, hoor ik op het regionale tv-journaal. Voor het vredige dorpje moet het een wrede confrontatie met het oorlogsgeweld geweest zijn. Even buiten de dorpskern ontdekken we de thuisbasis van een nieuw toeristisch initiatief: le Chariot à fondue. Zij organiseren huifkartochten waarbij je onderweg kan genieten van Ardense streekspecialiteiten of zelfs fondue. Maar we willen vooral naar de oude dorpsschool. Daar bevindt zich het klompenmuseum, een nijverheid die hier decennialang is beoefend. ‘Porcheresse was bekend om zijn ijzerertsmijnen. Toen die sloten in de negentiende eeuw, schakelden veel mensen over op het maken van klompen. Franse deserteurs uit de Thièrarche hadden de knowhow meegebracht’, weet gids Roland Incoul. De nieuwe business zette het dorp op de kaart: ‘De specialiteit van Porcheresse waren open klompen gemaakt van beukenhout. Die werden tot in Luik en Charleroi verkocht. Op een bepaald ogenblik werkte zeventig procent van alle mannen in het dorp in klompenateliers. Hier werden tot 150.000 klompen per jaar geproduceerd.’ Sinds de sluiting van het laatste atelier in 1947 is het klompenmaken een verre herinnering. ‘Ik heb tot 1982, toen dit museum is gestart, klompen bij me >>>
Links: in het klompenmuseum in Porcheresse. Rechts: papier scheppen bij René Lefer in Redu.
PASAR jAnuARi 2015
69
PASAR-VOORDELEN
D
EE
L
R SA
-VOOR
Met dit magazine heb je niet alleen tonnen inspiratie in de hand, je krijgt ook voordelen bij partners van Pasar! Ben je lid van Pasar, dan krijg je met je PasarPas heel wat kortingen en voordelen. Maar ook als lezer van Pasar-magazine zit je goed voor leuke verrassingen en aanbiedingen. Lid worden? Kijk snel op bladzijde 99.
PA
VOORDEELGIDS 2015 Wist je dat… Pasar niet alleen een magazine is, maar ook een vereniging? Een vereniging van vrijwilligers met 291 afdelingen in heel Vlaanderen, die jaarlijks zo'n 2.800 activiteiten organiseren. Wandelen, fietsen, kamperen: iedereen vindt zijn gading in het aanbod van Pasar, en iedereen is welkom. Wie een abonnement neemt op Pasar, wordt automatisch lid van de vereniging. Dat wil zeggen dat je niet alleen je Pasar-magazine maandelijks in de bus krijgt, je krijgt ook een PasarPas. En met die PasarPas krijg je heel wat voordelen en extraatjes bij partners van Pasar.
Voordeelgids
2015
In het magazine krijg je maandelijks enkele leuke voordelen en kortingen, maar wist je dat Pasar je het hele jaar door verwent? Deze maand verschijnt onze splinternieuwe Voordeelgids. Een gids die alle voordelen bundelt die jij in 2015 als Pasar-lid krijgt: kortingen en extraatjes bij 72 attracties in België en Nederland bijvoorbeeld. Leren over het verleden in uiteenlopende musea, romantische kastelen bezoeken, chocolade maken én proeven, wandelen door een dierenpark of een oude mijnsite, bungeespringen of een boottocht maken… Daarnaast krijg je ook alle voordelen die je bij Pasar-partners hebt netjes op een rij.
Een heel jaar ontdekken en genieten met korting! O-Voordelengids 2015-5265.indd 1
8/12/14 08:58
Nog geen lid van Pasar? Surf snel naar www.pasar.be/lidworden en je krijgt de Voordeelgids met alle kortingen en extraatjes voor 2015 thuis toegestuurd. Als je nu lid wordt van Pasar, krijg je ook de keuze uit zeven aantrekkelijke abonnementsformules.
ERIK VAN DE PERRE
PASAR #2 VERSCHIJNT OP 30 JANUARI
VOLGENDE MAAND
Dromen van de lente in Corsica In de lente is Corsica op zijn mooist. Dan zorgt de bloei van het dichte struikgewas voor een waar kleurenfestijn en de zoete geuren van miljoenen bloesems prikkelen de neus van de wandelaar die het geluk heeft dan op de Mare e Monti-route onderweg te zijn. Toegegeven, de legendarische GR 20 is bekender, maar ook véél zwaarder dan de Mare e Monti, die zelfs met kinderen goed te doen is. Mare e Monti betekent letterlijk ‘zee en bergen’, een combinatie die fotograaf en reporter Erik Van de Perre best beviel. Zo goed zelfs dat hij er een wandelgids over schreef. Proeven van de tocht kan volgende maand al in Pasar.
EN OOK NOG...
100
PASAR JANUARI 2015
▶
San Marino: de oudste republiek ter wereld
▶
Heist: wandelen tussen vuurtorens
▶
Ecotoerisme voor beginners
▶
Skilatten en sneeuwraketten in Savoie
▶
Stappen langs de frontlijn bij Verdun
▶
Noord-Thailand: het groene paradijs
Wil je meer lezen?
Word lid van Pasar en ontvang elke maand het Pasarmagazine • interessante reportages • tips voor uitstappen dichtbij • een waaier aan toeristische informatie
onderweg • ontdekken • reizen • genieten
D OE
P EEN GESA SARC PAKHENKCA D K E T E
KAMPEERWIJZER 2015
AU
DECEMBER 2014
Portie zon
op de Canarische eilanden
Onverwoestbare
oldtimers
AFGIFTEKANTOOR GENT X
Kerstmarkthoppen en cadeautjes kiezen
+ nóg 46 tips
voor een heerlijke winter
Welk
kampeertype
Oesters &
ben jij?
Champagne
+ met de camper langs de Route Napoléon / 7x Zeeland / cruisen door Catalonië
Close-up van de klassiekers 01 KW-5175.indd 12
+ Manchester / sleeën in de Alpen / wandelen in de Pyreneeën / Sint-Niklaas 001 1214.indd 12
13/11/14 17:00
Schrijf je in op
www.pasar.be/lidworden
6/11/14 16:13