บุญเดือนเก้า บุญข้าวประดับดิน

บุญเดือนเก้า

บุญข้าวประดับดิน ภาสกร เตือประโคน

บุญเดือนเก้า

บุ ญข้าวประดั บดิ น การทํา บุ ญ เดื อ นเก้ า ดั บ บุ ญ ข้ า วประดั บ ดิ น นี เกิ ด จากความเชื อว่ า ญาติ พี น้ อ งที เสี ย ชี วิ ต ไปแล้ ว อาจยั ง มี บ างคนที ยั ง ไม่ ไ ด้ ไ ป

เกิ ด และต้ อ งเสวยชาติ เ ปนผี เ ปนเปรตทุ ก ข์ ทรมาน

เขาจะปล่ อ ยให้ อ อกมารั บ ส่ ว นกุ ศ ลในวั น นี ปล่ อ ยมาตั งแต่ เ มื อคื น นี แล้ ว คนทั งหลาย ก็ จ ะนํา เอาห่ อ ข้ า วน้ อ ยไปยายไว้ ต ามสาม

แยกตามต้ า ยวั ด เพื อให้ เ หล่ า เปรตได้ ม ารั บ เอาไป เพราะเปรตเหล่ า นี ทุ ก ข์ ท รมานมาก ไม่ ส ามารถเข้ า มาในเขตวั ด เพื อรั บ ส่ ว น

กุ ศ ลได้ จึ ง ต้ อ งเอาไปวางไว้ น อกเขตวั ด อั น นี ได้ ข้ อ ธรรมหลายอย่ า ง ยามมี ชี วิ ต อยู่ ไม่ เ คยทํา บุ ญ ให้ ท านวั ด วาไม่ เ คยเข้ า จึ ง ไม่ มี ส่ ว นบุ ญ ที ทํา เอาไว้ ตายไปจึ ง ไม่ มี

อะไรเลย เข้ า วั ด ไม่ ไ ด้ เ พราะไม่ รู้ ว่ า จะเข้ า

วั ด ยั ง ไงเข้ า ไปทํา อะไร ตายไปก็ เ ลยเข้ า มา ไม่ ไ ด้ คนที ยั ง มี ชี วิ ต อยู่ นี ขอให้ ทํา เอาเอง

ไม่ ต้ อ งรอให้ เ ขาเอาห่ อ ข้ า วน้ อ ยมายายให้ เฮ็ ด เอา ทาน ศิ ล ภาวนา เฮ็ ด เอาตอนที ยั ง มี ชี วิ ต อยู่ นี

หลวงพ่อเจริญ ปภัสสโร แรม ๑๔ คํา เดือนเก้า ปชวด

วัดปาโนนม่วง (วัดปามหาวิทยาลัยขอนแก่น)

บันทึกธรรมโดย รศ.ดร.วทยา เงินแท้ 18 สิงหาคม 2563

บุญเดือนเก้า

บุ ญข้าวประดั บดิ น

บุ ญ ข้ า ว ป ร ะ ดั บ ดิ น จั ด ขึ น ใ น ช่ ว ง ป ล า ย เ ดื อ น เ ก้ า เ ป น ก า ร ทํ า บุ ญ ใ ห้ ญ า ติ ผู้ ล่ ว ง ลั บ โ ด ย ก า ร นํ า ข้ า ว ป ล า อ า ห า ร ค า ว ห ว า น ห ม า ก พ ลู บุ ห รี อ ย่ า ง ล ะ เ ล็ ก ล ะ น้ อ ย ห่ อ ด้ ว ย ใ บ ต อ ง เ ป น ส อ ง ห่ อ ก ลั ด ติ ด กั น เ ต รี ย ม ไ ว้ ตั ง แ ต่ หั ว คํา ค รั น ถึ ง เ ว ล า ตี ส า ม ตี สี ข อ ง วั น รุ ่ ง ขึ น จ ะ นํ า ห่ อ อ า ห า ร แ ล ะ ห ม า ก พ ลู ไ ป ว า ง ไ ว้ ต า ม โ ค น ต้ น ไ ม้ ร อ บ ๆ วั ด เ พื อ ใ ห้ ญ า ติ พี น้ อ ง ผู้ ล่ ว ง ลั บ ร ว ม ทั ง ผี ไ ร้ ญ า ติ อื น ๆ ซึ ง เ ชื อ ว่ า จ ะ ม า เ ยี ย ม ญ า ติ พี น้ อ ง ใ น เ ว ล า นี ม า รั บ ไ ป เ พื อ จ ะ ไ ด้ ไ ม่ อ ด อ ย า ก หิ ว โ ห ย น อ ก จ า ก จ ะ เ ป น ก า ร ทํ า บุ ญ แ ล ะ ทํ า ท า น แ ล้ ว ยั ง แ ส ด ง ถึ ง ค ว า ม ก ตั ญ ู อี ก ส่ ว น ด้ ว ย

มูลเหตุของพิธีกรรม ค น ล า ว แ ล ะ ไ ท ย อี ส า น มี ค ว า ม เ ชื อ สื บ ต่ อ กั น ม า แ ต้ โ บ ร า ณ ก า ล ว่ า ก ล า ง คื น ข อ ง เ ดื อ น เ ก้ า ดั บ ( วั น แ ร ม สิ บ สี คํา เ ดื อ น เ ก้ า ) เ ป น วั น ที ป ร ะ ตู น ร ก เ ป ด ใ น ร อ บ ป ย ม บ า ล จ ะ ป ล่ อ ย ใ ห้ ผี น ร ก อ อ ก ม า เ ยี ย ม ญ า ติ ใ น โ ล ก ม นุ ษ ย์ ใ น คื น นี คื น เ ดี ย ว เ ท่ า นั น ดั ง นั น จึ ง พ า กั น จั ด ห่ อ ข้ า ว ไ ว้ ใ ห้ ญ า ติ พี น้ อ ง ที ต า ย ไ ป แ ล้ ว ถื อ ว่ า เ ป น ง า น บุ ญ เ พื อ อุ ทิ ศ ส่ ว น บุ ญ ส่ ว น กุ ศ ล ใ ห้ แ ก่ ญ า ติ พี น้ อ ง ผู้ ล่ ว ง ลั บ ไ ป แ ล้ ว พิ ธี ก ร ร ม ต อ น เ ย็ น ข อ ง วั น แ ร ม 1 3 คํา เ ดื อ น เ ก้ า แ ม่ บ้ า น แ ม่ เ รื อ น ทุ ก ค รั ว เ รื อ น จ ะ " ห่ อ ข้ า ว น้ อ ย " ซึ ง มี วิ ธี ห่ อ ดั ง นี ฉี ก ใ บ ต อ ง อ อ ก ใ ห้ มี ข น า ด ก ว้ า ง เ ท่ า กั บ ห นึ ง ฝ า มื อ ส่ ว น ค ว า ม ย า ว นั น ใ ห้ ย า ว สุ ด ซี ข อ ง ใ บ ก ล้ ว ย นํ า เ อ า ข้ า ว เ ห นี ย ว นึ ง สุ ก แ ล้ ว ป น เ ป น ก้ อ น เ ล็ ก ๆ ข น า ด เ ท่ า หั ว แ ม่ มื อ ว า ง บ น ใ บ ต อ ง ที จ ะ ห่ อ จ า ก นั น แ ก ะ เ นื อ ป ล า ไ ก่ ห มู ใ ส่ ล ง ไ ป อ ย่ า ง ล ะ เ ล็ ก น้ อ ย ( ถื อ ว่ า เ ป น อ า ห า ร ค า ว ) แ ล้ ว ใ ส่ นํา อ้ อ ย ก ล้ ว ย สุ ก ม ะ ล ะ ก อ สุ ก ห รื อ ข น ม ห ว า น อื น ๆ ล ง ไ ป อี ก นิ ด ( ถื อ ว่ า เ ป น ข อ ง ห ว า น ) จ า ก นั น ใ ส่ ห ม า ก ห นึ ง คํ า บุ ห รี ห นึ ง ม ว น เ มี ย ง ห นึ ง คํ า แ ล้ ว จึ ง ห่ อ ใ บ ต อ บ เ ข้ า ห า กั น โ ด ย ใ ช้ ไ ม้ ก ลั ด หั ว ท้ า ย แ ล ะ ต ร ง ก ล า ง ก็ จ ะ ไ ด้ ห่ อ ข้ า ว น้ อ ย ที มี ลั ก ษ ณ ะ ย า ว ๆ ( ค ล้ า ย ห่ อ ข้ า ว เ ห นี ย ว ป ง ) สํ า ห รั บ จํ า น ว น ข อ ง ห่ อ ข้ า ว น้ อ ย นี ก็ ค ว ร จ ะ ใ ห้ มี ม า ก ก ว่ า จํ า น ว น ญ า ติ พี น้ อ ง ที ล่ ว ง ลั บ ไ ป แ ล้ ว ทั ง นี เ พ ร า ะ จ ะ ต้ อ ง มี จํ า น ว น ห นึ ง เ ผื อ ผี ไ ม่ มี ญ า ติ ด้ ว ย

บุญเดือนเก้า บุ ญข้าวประดั บดิ น

ครังถึงเวลาประมาณ 03.00-04.00 น. ของวันแรม 14 คํา เดือนเก้า พวกผูใ้ หญ่ในแต่ละครัวเรือนจะนําเอาห่อข้าวน้อยไปวางไว้ตาม โคนต้นไม้ในวัด ตามดินริมกําแพงวัดบ้าง ริมโบสถ์รม ิ เจดียใ์ นวัดบ้าง กา รนําเอาห่อข้าวน้อยไปวางไว้ตามทีต่าง ๆ ในวัดนีเรียกว่า "การยายห่อข้าว น้อย" ซึงจะพากันทําเงียบ ๆ ไม่มฆ ี อ ้ งกลอง แห่แต่อย่างใด หลังจากยาย ห่อข้าวน้อยเสร็จแล้ว จะกลับบ้านเตรียมหุงหาอาหารในตอนรุง่ เช้าของ วันแรม 14 คํา เดือนเก้า ซึงญาติโยมทุกครัวเรือน จะนําข้าวปลาอาหาร ไปทําบุญตักบาตรเลียงพระ จากนันพระสงฆ์จะแสดงพระธรรมเทศนา เกียวกับอานิสงฆ์ของบุญข้าวประดิบดินให้ฟงญาติโยม ถวายจตุปจจัย ไทยทาน พระสงฆ์ให้พรญาติโยมกรวดนําอุ ทิศส่วนบุญกุศลไปให้ญาติผู้ ล่วงลับ ข้อมูลจาก : ศูนย์วฒ ั นธรรม มหาวทยาลัยขอนแก่น https://cac.kku.ac.th/heet12_kong14/kaopradabdin.html

บุญเดือนเก้า สินค้าพร้อมสรรพ

บุ ญข้าวประดั บดิ น

ตลาดบ้านโนนม่วง ต.ศิลา อ.เมือง จ.ขอนแก่น

บุญเดือนเก้า

บุ ญข้าวประดั บดิ น ภาสกร เตือประโคน

ฮี ต สิ บ สอง คองสิ บ สี่ เคยได เ รี ย นเมื่ อ ครั ้ง อยู ชั ้น มั ธ ยมศึ ก ษา ใน วิ ช าสั ง คม น า จะในหมวดเรื่ อ งท อ งถิ่ น ของเรา แต ไ ม ค รั ้น จะเข า ใจ หรื อ เอาใจใส นั ก ก็ เ พี ย งท อ งจํา ให พ อผ า น และทุ ก ครั ้ง ที่ เ รี ย นเรื่ อ ง บุ ญ ประเพณี แต ผู ส อนไม ส ามารถทํา ให เ ห็ น ภาพที่ ชั ด ให ผู เ รี ย น ใช เ พี ย งมโนทั ศ น ( ที่ แ คบ) ก็ ทํา ให เ ข า ใจได ย าก ด ว ยพื้ น เพท อ งถิ่ น เป็ นคนเขมรถิ่ น ไทย ที่ มี ภ าษาและวั ฒ นธรรมเขมร แต เ มื่ อ เรี ย น ข า มวั ฒ นธรรม กลั บ ไม ก ระจ า งใจ จนถึ ง ขั ด ใจเสมอ เที ย บได กั บ การแข ง ขั น ทั ก ษะนั ก เรี ย น ทุ ก ครั ้ง ที่ มี โ อกาสไปแข ง ขั น ในระดั บ จั ง หวั ด จะมี เ สี ย งดนตรี อึ ก ทึ ก เรี ย กผู ช มที่ ห อประชุ ม แข ง ขั น ทั ก ษะตอบปั ญหาทางสั ง คมศึ ก ษาแล ว เสร็ จ ก็ จ ะต อ งปรี่ เ ข า ไปยื น ด อ ม ๆ มอง ๆ ที่ ห อประชุ ม มี ก ารแข ง ขั น “วงโปงลาง” โดย ส ว นตั ว จึ ง ไม ใ คร จ ะเข า ใจนั ก กั บ วงโปงลางพิ ณ แคน ด ว ยเกิ ด มา ในวั ฒ นธรรม “กั น ตรึ ม ” จึ ง เพี ย งยื น มองแล ว ปล อ ยให หั ว ใจได เสพเสี ย งดนตรี แ ละทํา นองที่ ล อยมา

บุญเดือนเก้า

บุ ญข้าวประดั บดิ น

ฮีตสิบสอง คองสิบสี ทีท่องจําเพือสอบเก็บคะแนน จึงกระท่อนกระแท่นไม่มีรูปเค้าของวัฒนธรรมประเพณีใน หัวเท่าทีควร แต่เริมมาปรากฏชัดขึนเรือย ๆ พร้อมการ ซึมซับเอาคติ ความเชือ ความศรัทธา วิถี และคติธรรม ก็เมือได้มีโอกาสมาทํางานทีขอนแก่น พร้อม ๆ กับบางช่วงบางตอนของชีวิตทีเข้าไปเกียวข้องกับงานด้าน ศิลปวัฒนธรรม รวมถึงความสนใจใฝเรียนรู้เรืองของชุมชน และประเพณี จึงทําให้ภาพของฮีตสิบสอง คองสิบสี มีมนต์ ขลังและชวนให้เรียนรู้คติของชุมชนทีเปรียบเสมือน ภูมิปญญาอันเปนขุมทรัพย์ทางปญญาทีมีค่ามหาศาล นอกเหนือจากเปนเพียงแค่พิธีกรรมและความเชือเรืองผี พราหมณ์ พุทธ

บุญเดือนเก้า

บุ ญข้าวประดั บดิ น

คื น แรม ๑๓ คํา เดื อ นเก้ า ประกา (พ.ศ. 2562) นั ก ศึ ก ษากลุ่ ม คณะเหยาเข้ า ถึ ง ธรรม มข. (คณะ เหยาเว้ า พื น) ชวนทํา ห่ อ ข้ า วน้ อ ยห่ อ ข้ า วใหญ่ ไ ป ยาย (ญาย) ที วั ด ในกลางดึ ก ก่ อ นฟาสาง และนั น เปนจุ ด เริ มต้ น ของการเริ มเรี ย นรู้ บุ ญ เดื อ นเก้ า บุ ญ ข้ า วประดั บ ดิ น และบุ ญ เดื อ นสิ บ บุ ญ ข้ า วสาก โดยการหาข้ อ มู ล ทางอิ น เตอร์ เ น็ ต เพื อเรี ย นรู้ บุ ญ ประเพณี ว่ า มี ค ติ ความเชื อ และวิ ถี อ ย่ า งไร ผนวก กั บ เช้ า วั น รุ่ ง ขึ นก็ ไ ปทํา บุ ญ เนื องในวั น พระ จึ ง ได้ เห็ น วิ ถี ใ นภาคเช้ า ทํา บุ ญ ตั ก บาตร ถวาย ภั ต ตาหาร ฟงธรรม กรวดนํา แล้ ว ก็ ไ ปยายห่ อ ข้ า ว น้ อ ย (ข้ า วประดั บ ดิ น )

บุญเดือนเก้า

บุ ญข้าวประดั บดิ น

การทําบุญอุทิศสวนกุศลไปใหบรรพบุรุษและเจากรรม นายเวร ก็มีหลายคติและมุมคิด สวนหนึ่งก็เพื่อแสดง ความกตัญูกตเวทีตอบรรพบุรุษแหงตน สวนหนึ่งก็เพื่อเสียสละใหทานแกเจากรรมนายเวรซึ่ง เราก็ไมรูวาเป็ นใครตนใด สวนหนึ่งก็คือการสละความ ตระหนี่ดวยการถวายทานแดพระสงฆผูเป็ นเนื้อนาบุญ แตสุดทายที่ไดคืนตนผูไดรับสุขจากการใหทาน บําเพ็ญบารมีแหงตน สําคัญคือการน อมนํ าพุทธธรรม เขามาใสตัวใสตนแลวยึดถือปฏิบัติ การถวายทานและ การฟั งธรรมตามกาลจึงชวยเรื่องการดําเนินชีวิต

บุญเดือนเก้า

บุ ญข้าวประดั บดิ น

การทําบุญตามประเพณีตาม “ฮีต” ในบุญเดือนเก้าข้าว ประดับดิน ก็คงได้คติคิดทีหลวงพ่อเจริญ ปภัสสโร วัด ปาโนนม่วง ได้ให้ไว้แก่ศาสนชนทีไปทําบุญในวันแรม ๑๔ คํา เดือนเก้า ปชวด ได้น้อมนํามาคิดตริตรองหาเหตุและ ผลของบุญประเพณีในเดือนเก้า ข้าวประดับดิน

ข้าวประดับดิน

ทีสุดแล้วก็คงประดับใจผู้กระทํา ว่าการเสียสละนีนันมี มากมายหลายผล แต่คงได้ยลสุขจากการให้

บุญเดือนเก้า

บุญข้าวประดับดิน หอพักชายที่ 12 มหาวิทยาลัยขอนแกน