PCC EXOL SA. Surfactants everywhere
Raport o rynku surfaktantów dane i trendy w Europie i na świecie
Spis treści 1. Surfaktanty – niewidoczne dla oczu, ale codziennie obecne w naszym życiu ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������5 1.1. Czym są surfaktanty i do czego służą ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������5 1.2. Rodzaje surfaktantów i ich właściwości ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������15 2.
Specyfika zastosowania a stały popyt na surfaktanty ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������19 2.1. Produkty specjalistyczne vs. produkty masowe ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������19 2.2. Główni odbiorcy ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������20 2.3. Kanały sprzedaży i dystrybucji ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������21
3. Wartość rynku surfaktantów w 2019 r. osiągnie 40 mld USD ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������23 3.1. Rynek globalny ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������23 3.1.1. Ujęcie geograficzne ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������24 3.1.2. Ujęcie branżowe ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������30 3.1.3. Ujęcie produktowe ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������34 3.2. Rynek polski ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������36 4. Główni gracze na rynku ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������39 4.1. Koncerny globalne ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������39 4.2. Producenci lokalni ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������40 5.
Trendy konsumenckie determinują kierunek rozwoju rynku surfaktantów �����������������������������������������������������������������������������������������������������������43 5.1. Trendy na rynku chemii gospodarczej i środków higieny osobistej ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������43 5.2. Trendy na rynku aplikacji przemysłowych ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������45 5.3. Tendencje branżowe ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������45
6. Grupa PCC EXOL SA – największy producent surfaktantów w Polsce i jeden z największych w Europie Środkowo-Wschodniej ��������������������������������������49 7. Podsumowanie ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������51 8. Słowniczek ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������53 9. Załączniki ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������54 10. Źródła danych ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������58 Raport o rynku surfaktantów
3
Wprowadzenie Surfaktanty, czyli inaczej środki powierzchniowo czynne, to specjalistycz-
W zależności od regionu prognozowana średnioroczna stopa wzrostu rynku
ne produkty chemiczne wykorzystywane w wielu branżach przemysłu. Są
surfaktantów (mierzonego przychodami) kształtuje się od 3,28% w regionie
niewidoczne dla oczu, ale każdy z nas codziennie wykorzystuje produkty,
Ameryki Północnej do 7,95% w regionie Azji-Pacyfiku.
w których surfaktanty się znajdują. Mamy z nimi do czynienia w każdej dziedzinie naszego życia i stale wpisują się w nasze środowisko, w coraz to
Niniejszy raport ma na celu przybliżenie pojęcia surfaktantów, przedstawie-
nowszych formach. Ze względu na niezwykle szerokie zastosowanie rynek
nie ich specyfiki oraz charakterystyki rynków i trendów z nimi związanych.
surfaktantów jest ważnym sektorem gospodarki w Polsce i na świecie.
W publikacji spróbujemy przybliżyć czytelnikowi podstawowe właściwości tych ciekawych związków chemicznych oraz główne obszary ich zastoso-
Produkcja środków powierzchniowo czynnych jest działalnością wyso-
wań. Prezentujemy także informacje opisujące poszczególne rynki – ich spe-
ce specjalistyczną, prowadzoną przez niewiele firm chemicznych. W skali
cyfikę, wielkość oraz trendy i prognozy. Nasza publikacja bazuje na danych
globalnej istnieje relatywnie wąskie grono producentów wytwarzających
liczbowych zawartych w dwóch raportach branżowych: Surfactants Market
środki powierzchniowo czynne. Do grupy tej zalicza się między innymi firma
– By Product Type, Substrates, & Applications – Global Trends & Forecasts
PCC Exol SA, będąca producentem anionowych, niejonowych i amfote-
2019, wydanym w 2014 r. i Market Study: Surfactants, Ceresana Research,
rycznych środków powierzchniowo czynnych dla wielu gałęzi przemysłu.
wydanym w 2012 r. oraz na wiedzy i komentarzach doświadczonych eksper-
Z drugiej strony zapotrzebowanie na surfaktanty jest bardzo duże i zgod-
tów spółki PCC Exol SA.
nie z wynikami aktualnych badań rynkowych będzie się stale zwiększać.
4
Raport o rynku surfaktantów
1. Surfaktanty – niewidoczne dla oczu, ale codziennie obecne w naszym życiu 1.1. Czym są surfaktanty i do czego służą Samo słowo „surfaktanty“ lub nawet sformuło-
Istnieje wiele definicji, ale czym tak naprawdę są
Producenci surfaktantów, w tym również spółka
wanie „środki powierzchniowo czynne“ może
surfaktanty? Czy można je znaleźć np. w naszym
PCC EXOL SA, wciąż doskonalą technologie pro-
budzić w nas niechęć i niepewność, ponieważ
domu? Oczywiście. Wystarczy pójść do kuchni
dukcji, opracowują i wdrażają nowe surfaktanty,
kojarzy się ze skomplikowanymi wzorami che-
bądź łazienki i wziąć do ręki pierwszy lepszy środek
znajdując ich kolejne zastosowania we współcze-
micznymi, złożonymi równaniami reakcji, z po-
czyszczący lub myjący – każdy z nich jest związ-
snym świecie.
zoru niezwykle trudnymi definicjami i zawiłymi
kiem chemicznym zwanym surfaktantem, tylko
procesami. Jednak przy bliższym poznaniu tematu
umieszczonym w kolorowym, firmowym opako-
zaczynamy zdawać sobie sprawę z tego, że rola
waniu. Gdzie jeszcze mamy do czynienia z tymi
chemii w naszym życiu, w tym również środków
ciekawymi związkami chemicznymi? Spójrzmy na
powierzchniowo czynnych, jest nie do przecenie-
ściany. Farby, lakiery i kleje również powstają na
nia. W zdecydowanej większości wszystko, co nas
bazie środków powierzchniowo czynnych. Zapew-
otacza, zawiera w swoim składzie surfaktanty,
niają gładkość oraz ułatwiają aplikację na różnego
które poprawiają jakość środowiska życia czło-
rodzaju powierzchnie. Budownictwo, włókiennic-
wieka, czyniąc je lepszym, zdrowszym i bardziej
two, rolnictwo, medycyna, przemysł metalurgiczny
komfortowym.
i papierniczy to obok detergentów, kosmetyków i środków higieny osobistej najbardziej istotne ga-
Przykładem działania surfaktantów jest obniża-
łęzie przemysłu, w których wykorzystuje się środ-
nie napięcia powierzchniowego pomiędzy cieczą
ki powierzchniowo czynne. Tak więc surfaktanty
a ciałem stałym.
funkcjonują w każdej dziedzinie życia człowieka.
Raport o rynku surfaktantów
5
Surfaktanty w naszym środowisku
W DOMU W naszych domach znajdziemy wiele zastosowań surfaktantów – są przecież podstawowymi składnikami środków czystości, kosmetyków oraz środków higieny osobistej. Dziś trudno wyobrazić sobie życie bez proszków do prania, płynów do mycia naczyń, kostek i proszków do zmywarek, preparatów do czyszczenia podłóg, szyb lub toalet. Substancje powierzchniowo czynne zawarte w szamponach oraz środkach do prania i mycia naczyń usuwają tłuste zabrudzenia, których nie można zmyć za pomocą samej wody. Działanie oczyszczające surfaktantów opiera się na współdziałaniu kilku właściwości: •
zmniejszaniu napięcia powierzchniowego wody
•
tworzeniu emulsji (np. mieszaniny oleju z wodą)
•
zwilżaniu powierzchni
•
tworzeniu i stabilizacji aktywnej piany, która unosi i utrzymuje brud
•
czyszczeniu i odtłuszczaniu
Surfaktanty mają praktyczne zastosowanie w detergentach, farbach, kosmetykach, środkach pianotwórczych.
6
Raport o rynku surfaktantów
Surfaktanty w naszym środowisku
Płyny do mycia naczyń To dzięki obecnym w płynach do mycia naczyń surfaktantom anionowym i niejonowym możliwe jest usuwanie zabrudzeń oraz tłuszczu z powierzchni naczyń
Płyny do zmiękczania tkanin Obecne w płynach do zmiękczania surfaktanty kationowe zmiękczają tkaninę, czyniąc ją przyjemną w dotyku
Kremy Surfaktanty obecne w kremach, balsamach lub niektórych kosmetykach kolorowych pełnią głównie rolę emulgatorów – łączą składniki tłuszczowe z wodą, tworząc jednolitą, gładką emulsję, która ma pozytywny wpływ na naszą skórę
Farmaceutyki Specjalnie skonstruowane, przebadane surfaktanty stosowane są w produkcji leków, maści i zawiesin
Pasty do zębów Surfaktanty są jednym z głównych składników past do zębów. Odpowiedzialne są za działanie czyszczące pasty i tworzą pianę, która znacznie ułatwia proces mycia
Raport o rynku surfaktantów
7
Surfaktanty w naszym środowisku
W PODRÓŻY Niezależnie od tego, czy przemieszczamy się samochodem zatłoczonymi ulicami dużych aglomeracji miejskich, czy też lecimy samolotem nad morzami i oceanami lub poruszamy się pieszo z mapą w ręku po urokliwych trasach turystycznych, wszędzie towarzyszą nam surfaktanty: znajdziemy je w sprzęcie turystycznym, paliwach, w urządzeniach mechanicznych. Surfaktanty są niezbędne w specjalistycznych środkach do odmrażania i usuwania lodu z powierzchni samolotów pasażerskich. Metalowe karoserie samochodów są poddawane obróbce chemicznej i przygotowywane do malowania przy użyciu środków powierzchniowo czynnych.
Specjalne środki do odladzania samolotów zawierają w składzie surfaktanty
8
Raport o rynku surfaktantów
Metalowa karoseria została poddana obróbce i przygotowana do malowania przy udziale surfaktantów
Przemysł gumowy korzysta ze środków powierzchniowo czynnych nie tylko do produkcji opon, ale także innych elementów gumowych (np. uszczelek)
Papier – surfaktanty biorą udział w wielu procesach obróbki papieru oraz w procesach drukowania
Surfaktanty w naszym środowisku
W SZAFIE Surfaktanty występują w zaawansowanych technologicznie tkaninach stosowanych w medycynie, sporcie, lotnictwie i motoryzacji. Od bawełnianej przędzy do kolorowego podkoszulka czy od kawałka skóry do kolorowej torebki prowadzi szereg procesów, takich jak: odtłuszczanie, przędzenie, barwienie, drukowanie. Nasza szafa jest zatem pełna zaawansowanych technologii wykorzystujących surfaktanty do produkcji tkanin o specjalnych i bardzo użytecznych właściwościach.
Włókna naturalne i syntetyczne są odtłuszczane w roztworach surfaktantów w celu usunięcia tłuszczu i brudu przed procesami przędzenia i barwienia
Tworzywa naturalne i sztuczne – surfaktanty są wykorzystywane w przetwarzaniu skóry naturalnej oraz wyrobów z tworzyw sztucznych i pomagają w specjalistycznej impregnacji tkanin
Kolory – surfaktanty umożliwiają jednolite rozmieszczenie barwników na tkaninach
Raport o rynku surfaktantów
9
Surfaktanty w naszym środowisku
W PRZEMYŚLE Sektor chemiczny to jedna z najważniejszych gałęzi przemysłu przetwórczego. Środki powierzchniowo czynne znajdują zastosowanie również w bardziej specjalistycznych dziedzinach, takich jak tworzywa sztuczne, przemysł budowlany, wydobywczy, petrochemiczny, medyczny, garbarski czy agrochemiczny. Stosuje się je np. do produkcji farb, klejów i lakierów, gdzie pełnią funkcję emulgatorów i środków zwilżających, poprawiających właściwości aplikacyjne, trwałość i skuteczność. W przemyśle agrochemicznym surfaktanty dodaje się np. do preparatów zwanych adiuwantami, których zadaniem jest utrzymanie cieczy roboczej na powierzchni liścia, przez co zwiększają skuteczność oddziaływania substancji aktywnej na całą roślinę. W ten sposób zwiększa się również wydajność preparatów chwastobójczych, grzybobójczych, owadobójczych i innych środków ochrony roślin na jeden hektar upraw. Duże ilości surfaktantów wykorzystuje się ponadto do szczelinowania hydraulicznego przy wydobyciu gazu łupkowego oraz ropy naftowej. Specjalne, niskopienne środki powierzchniowo czynne stosuje się w procesach mycia i prania przemysłowego. Przy użyciu surfaktantów odbywa się również spienianie w toku produkcji płyt kartonowo-gipsowych stosowanych w budownictwie.
SŁOWNIK TERMINÓW BRANŻOWYCH Herbicyd – środek do zwalczania chwastów. Gaz łupkowy – gaz ziemny pozyskiwany metodą alternatywną. Polskie zasoby tego gazu są prawdopodobnie jednymi z bogatszych na świecie.
10
Raport o rynku surfaktantów
Surfaktanty w naszym środowisku
Farby Surfaktanty pełnią rolę emulgatorów oraz środków zwilżających, zapewniających trwalsze i skuteczniejsze działanie
Środki ochrony roślin Herbicydy są wspomagane surfaktantami ułatwiającymi zwilżanie liści
Przemysł spożywczy, mycie i czyszczenie przemysłowe Funkcja surfaktantów polega na nadaniu cieczy roboczej roli reduktora piany
Przemysł wydobywczy Masowe ilości surfaktantów stosowane są do szczelinowania hydraulicznego przy wydobyciu gazu łupkowego oraz przy wydobyciu ropy naftowej
Przemysł budowlany Właściwości spieniające surfaktantów są wykorzystywane w produkcji materiałów budowlanych, np. płyt gipsowo-kartonowych
Raport o rynku surfaktantów
11
Podsumowując, surfaktanty (z ang. surfactant = surface-active agent) to związki chemiczne powierzchniowo czynne o specyficznej strukturze nadającej zdolność do obniżania napięcia powierzchniowego cieczy. Zbudowane są z dwóch części: z grupy hydrofobowej – niepolarnej, o właściwościach wysokiego powinowactwa do tłuszczów (tzw. ogon) oraz z grupy hydrofilowej – polarnej, o wysokim powinowactwie do wody (tzw. głowa). Wskutek takiej budowy mają zdolność ustawiania się w sposób zorientowany na powierzchni kontaktu fazowego i zmniejszania napięcia powierzchniowego cieczy.
Rysunek 1. Przykłady występowania napięcia powierzchniowego
Woda, która nie zawiera w swoim składzie surfaktantów, charakteryzuje się wysokim napięciem powierzchniowym. Dlatego też kropla wody usiłuje przyjąć kształt o jak najmniejszej powierzchni, czyli kształt kuli. Następstwem dodania surfaktantu będzie zmniejszenie napięcia powierzchniowego, wskutek czego kropla rozleje się i zajmie większą powierzchnię niż przed zaaplikowaniem surfaktantu.
12
Raport o rynku surfaktantów
Budowa surfaktantów
Część hydrofilowa Głowa – powinowactwo do wody
Część hydrofobowa Ogon – powinowactwo do tłuszczów
Działanie surfaktantów Surfaktant – trudne słowo, ale jeśli powie się,
Mydło jest zatem mniej lub bardziej zanieczysz-
styczna cecha jego cząsteczek – jedna z części
że mydło to także surfaktant, sprawa wygląda
czoną mieszaniną soli sodowych lub potasowych
cząsteczki jest łatwo otaczana cząsteczkami wody,
dużo prościej. Mydło jest substancją znaną już
(tzw. szare mydło), wyższych kwasów karboksy-
druga – tłuszczu. Jest to najbardziej istotna cecha
starożytnym cywilizacjom. Otrzymuje się je przez
lowych (tzw. kwasów tłuszczowych) złożonych
surfaktantów, która determinuje ich unikalne wła-
ogrzewanie tłuszczu, głównie zwierzęcego, z do-
z grupy karboksylowej oraz łańcucha węglowodo-
ściwości, do których należy przede wszystkim zdol-
datkiem sody. Można przypuścić, że odkrycie my-
rowego zawierającego kilkanaście atomów węgla.
ność obniżania wspomnianego wcześniej napięcia
dła mogło nastąpić przypadkiem, gdy roztopiony
powierzchniowego cieczy.
tłuszcz z mięsa pieczonego nad ogniskiem kapał
O przynależności mydła do grupy związków po-
na popiół drzewny zawierający potas.
wierzchniowo
czynnych
decyduje
charaktery-
Raport o rynku surfaktantów
13
Rysunek 2. Schemat działania surfaktantów
Do wody wlewana jest ciecz zawierająca surfaktanty…
…surfaktanty orientują się na powierzchni wody, obniżając jej napięcie powierzchniowe…
…wraz ze wzrostem stężenia, surfaktanty wchodzą w głąb roztworu…
…i powodują tworzenie się micel
Rysunek 3. Schemat działania surfaktantów na przykładzie szamponu do włosów
Tłusta warstwa na
powierzchni włosa
Włos 14
Raport o rynku surfaktantów
Szampon z surfaktantem Hydrofobowy (tłuszczowy) ogon surfaktantu łączy się z warstwą zanieczyszczeń na włosach, hydrofilowe głowy surfaktantu orientują się na zewnątrz
Spłukiwanie szamponu Formują się micele zawierające zanieczyszczenia z włosa. Tłuszcz zostaje rozpuszczony w wodzie dzięki obecności surfaktantu
Po umyciu Włos jest czysty, bez warstwy tłuszczu na powierzchni
Wodne roztwory surfaktantów mają zdolność
są białka i tłuszcze). Niełatwo jest usunąć brud
zmniejszania napięcia powierzchniowego wody,
usuwania brudu (mieszaniny składającej się z sa-
w sposób mechaniczny, gdyż przylega ściśle do
co powoduje zwiększenie penetracji wody pomię-
dzy, krzemionki, soli mineralnych oraz substancji
powierzchni skóry, tkaniny lub innych przedmio-
dzy włóknami tkaniny i odrywanie od niej cząste-
pylistych zlepionych składnikami potu, którymi
tów. Zdolność usuwania brudu jest wynikiem
czek zanieczyszczenia.
1.2. Rodzaje surfaktantów i ich właściwości Surfaktanty zwykle klasyfikowane są ze względu na budowę chemiczną, która jest ściśle związana z własnościami użytkowymi. Ze względu na te własności wyróżnia się cztery ich rodzaje.
Rysunek 4. Rodzaje surfaktantów Istnieją tysiące związków powierzchniowo czynnych do różnych zastosowań. Surfaktanty są klasyfikowane głównie w zależności od ich charakteru jonowego:
anionowe – część hydrofilowa z ujemnym ładunkiem elektrycznym, kationowe – część hydrofilowa z dodatnim ładunkiem elektrycznym,
amfoteryczne – część hydrofilowa o ładunku jednocześnie dodatnim i ujemnym,
niejonowe – część hydrofilowa bez ładunku elektrycznego.
Raport o rynku surfaktantów
15
1. Surfaktanty anionowe – część hydrofilowa z ujemnym ładunkiem elektrycznym. Funkcje czyszcząco-piorące w ciekłych i proszkowych formulacjach, doskonała pianotwórczość i zwilżalność, zwłaszcza produktów na alkoholu laurylowym. 2. Surfaktanty kationowe – część hydrofilowa z dodatnim ładunkiem elektrycznym. Funkcje kondycjonujące (np. w balsamach do włosów), antystatyczne, bakteriobójcze. 3. Surfaktanty amfoteryczne – część hydrofilowa o ładunku jednocześnie dodatnim i ujemnym. Funkcje zwilżające, pianotwórcze, zapewniające wysoką stabilność piany. Obniżają drażniące działanie substancji chemicznych na skórę. Zapewniają efekt synergii z surfaktantami anionowymi. 4. Surfaktanty niejonowe – część hydrofilowa bez ładunku elektrycznego. Funkcje emulgujące, zwilżające, dyspergujące. Stabilizują pianę w obecności twardej wody. Zapewniają efekt synergii z surfaktantami anionowymi (np. poprawa lepkości).
Ze względu na skalę wykorzystania można wyróżnić dwie główne grupy surfaktantów: s urfaktanty masowe – produkowane w dużych ilościach, według standardowego procesu produkcji, s urfaktanty specjalistyczne – ich właściwości i sposób aplikacji dostosowywany jest do specyficznych potrzeb odbiorcy.
16
Raport o rynku surfaktantów
Raport o rynku surfaktant贸w
17
18
Raport o rynku surfaktant贸w
2. Specyfika zastosowania a stały popyt na surfaktanty 2.1. Produkty specjalistyczne vs. produkty masowe Rynki zbytu oraz grupa odbiorców surfaktantów
przez niektórych producentów surowców do
technologia ich wytwarzania i aplikacji. Specyfika
są ściśle powiązane z ich rodzajem. Odbiorcy
produkcji surfaktantów. Jednym z europejskich
tych produktów przekłada się na wyższe marże
surfaktantów masowych to głównie producenci
producentów oferujących surfaktanty jest spółka
uzyskiwane przez ich producentów.
chemii gospodarczej, środków higieny osobistej
PCC EXOL SA, która dostarcza masowe środki
oraz preparatów do czyszczenia przemysłowe-
powierzchniowo czynne odbiorcom globalnym
Producenci wytwarzający produkty specjalistycz-
go. Jak wskazuje ich nazwa, dystrybuowane są
i dużym firmom, działającym głównie w branży
ne ponoszą z reguły znaczne nakłady na badania
w dużych ilościach, a ich produkcja przebiega po-
detergentów i środków higieny osobistej.
i rozwój (R&D), głównie w zakresie unikalnych
wtarzalnie, według standardowych schematów
zastosowań surfaktantów w różnych branżach
technologicznych. W sprzedaży tych produktów
Specjalistyczne środki powierzchniowo czynne,
kluczowa jest cena i powtarzalna jakość, a także
które odpowiadają na specjalne potrzeby od-
terminowość i szybkość dostaw.
biorców, wykorzystywane są głównie w aplika-
Surfaktanty specjalistyczne to druga grupa pro-
cjach przemysłowych i w produkcji kosmetyków.
duktów wytwarzanych i sprzedawanych przez
Surfaktanty masowe produkowane są głównie
W tym przypadku koszty transportu są relatyw-
spółkę PCC EXOL SA. Ich udział w strukturze
w procesach ciągłych. Produkty te należą do
nie niskie, a co za tym idzie producenci mają
sprzedaży firmy wzrasta z roku na rok. Inten-
grupy niskomarżowych. Ich cena jest bardziej
możliwość dostarczenia ich w każde miejsce na
sywne prace projektowe i badawcze owocują
niż w przypadku surfaktantów specjalistycznych
świecie. Cena surfaktantów specjalistycznych
wprowadzaniem na rynek nowych surfaktantów
uzależniona od cen surowców podstawowych.
w znacznie mniejszym stopniu uzależniona jest
specjalistycznych o unikalnych zastosowaniach
Obecnie istnieje wyraźny trend wzrostu mocy
od cen surowców. Produkty te charakteryzują
i właściwościach aplikacyjnych. Spółka prowadzi
produkcyjnych w nowo powstających instala-
się mniejszą dostępnością na rynku i wytwarza
nowe projekty i wdraża do produkcji surfaktanty
cjach. Wynika on z procesów optymalizacji pro-
je niewielu producentów. Kluczowa dla jakości
z grupy tailor made (szyte na miarę), reagując na
dukcji i ekspansji geograficznej prowadzonej
i atrakcyjności produktów specjalistycznych jest
indywidualne potrzeby klientów.
przemysłowych.
Raport o rynku surfaktantów
19
2.2. Główni odbiorcy Głównymi odbiorcami surfaktantów są firmy działające w branży chemii gospodarstwa domowego i środków higieny osobistej, a także producenci formulacji do zastosowań przemysłowych. Poprzez wykorzystanie surfaktantów produkty wytwarzane przez te przedsiębiorstwa nabierają zarówno podstawowych, jak i unikalnych właściwości. Surfaktanty są więc niezbędne do ich produkcji.
Producenci chemii gospodarstwa domowego i środków higieny osobistej Rynek ten zdominowany jest przez duże między-
producentów kosmetyków, środków higieny oso-
Estee Lauder, Kanebo Sensai, Shiseido, Yves Ro-
narodowe koncerny, posiadające zasoby i kompe-
bistej oraz środków czystości zaliczają się: L’Oréal,
cher, Avon Products, Kose, Beiersdorf, Alticor,
tencje do wyznaczania trendów oraz kształtowania
Procter & Gamble, Henkel, Colgate-Palmolive,
Johnson & Johnson oraz AmorePacific.
świadomości konsumentów. Do najważniejszych
McBride, Reckitt Benckiser, Unilever, Mary Kay,
Producenci preparatów do zastosowań przemysłowych W przeciwieństwie do rynku chemii gospodarstwa
zastosowań i są często wytwarzane na specjalne
Ecolab, Diversey, Church & Dwight, Clorox, Hen-
domowego i higieny osobistej, środki do zastoso-
zamówienie klienta. Największe firmy produkują-
kel, Arrow-Magnolia International, 3M, State Indu-
wań przemysłowych mają więcej indywidualnych
ce środki do czyszczenia przemysłowego to: BASF,
strial Products oraz MacDermid.
20
Raport o rynku surfaktantów
2.3. Kanały sprzedaży i dystrybucji W zależności m.in. od właściwości i zastosowania
produktów w firmie dostarczającej surowce che-
Transport produktów gotowych odbywa się przede
surfaktantów ich sprzedaż odbywa się bezpo-
miczne. W szczególności dotyczy to wysokich wyma-
wszystkim samochodami dostawczymi, w tym auto-
średnio do odbiorcy lub pośrednio poprzez sieć
gań stawianych przez producentów kosmetyków.
cysternami, oraz w kontenerach.
dystrybutorów. Sprzedaż bezpośrednią wykorzystuje się przede wszystkim w przypadku surfaktantów masowych, gdy odbiorcami są firmy o zasięgu międzynarodowym. Kanał sprzedaży bezpośredniej dominuje także w przypadku surfaktantów specjalistycznych. Sprzedaż pośrednia stosowana jest głównie w przypadku średnich i małych odbiorców. Dotyczy głównie surfaktantów specjalistycznych, konfekcjonowanych i sprzedawanych w niewielkich ilościach. W wielu przypadkach klienci wymagają pozwolenia na przeprowadzenie audytu dotyczącego jakości
Raport o rynku surfaktantów
21
22
Raport o rynku surfaktant贸w
3. Wartość rynku surfaktantów w 2019 r. osiągnie 40 mld USD 3.1. Rynek globalny Globalny rynek surfaktantów ma przed sobą
sprzedaży surfaktantów przekroczyły 30 mld USD.
40 mld USD. To dynamika bliska średniej, którą
bardzo dobre perspektywy rozwoju. Z raportów
Według prognoz mają one rosnąć średnio o 5,8%
można zaobserwować od 2012 r.
rynkowych wynika, że w 2014 r. przychody ze
rocznie, tak by w 2019 r. przekroczyć poziom
Według analiz rynkowych wzrost przychodów
Wykres 1. Globalne przychody ze sprzedaży surfaktantów (w mld USD)
27,1
28,7
40,3
będzie rezultatem większej konsumpcji surfaktantów. Dane rynkowe wskazują, że w 2014 r. ich globalne zużycie wyniosło 17,5 mln ton, a w 2019 r.
30,4
będzie to już 22,8 mln ton, co oznacza całkowity wzrost o 30%.
2012
2013
2014*
2019* * Prognoza
Źródło: Surfactants Market – By Product Type, Substrates, & Applications – Global Trends & Forecasts 2019 Raport o rynku surfaktantów
23
3.1.1. Ujęcie geograficzne
Regionem, który będzie rozwijał się najszybciej, za-
wzrost rynku surfaktantów w Europie to 3,2%
i północnoamerykański rynek surfaktantów określa
równo jeżeli chodzi o sprzedaż, jak i konsumpcję
(konsumpcja) i 3,9% (przychody). Europa plasuje
się jako nasycony, w konsekwencji czego progno-
surfaktantów, jest obszar Azji oraz Pacyfiku. Tam
się mniej więcej na poziomie Ameryki Północnej.
zowany wzrost tego rynku pozostaje na stabilnym
prognozy wskazują na średnioroczny wzrost poda-
Różnica wynika z faktu, że kraje Azji charakte-
poziomie.
ży surfaktantów o 7,3% oraz o 7,9% pod wzglę-
ryzuje wyraźny wzrost gospodarczy, połączony
dem
ze wzrostem liczby ludności. Z kolei europejski
przychodów.
Oczekiwany
średnioroczny
Grupy klientów różnią się w zależności od regionu geograficznego i są zależne od takich czynników, jak: stopień świadomości konsumentów natężenie działalności konkurencyjnej koszty logistyki (zwłaszcza w przypadku produktów masowych) branża (chemia gospodarstwa domowego i środki higieny osobistej, dodatki do przemysłu tworzyw sztucznych i inne) asortyment (masowe i specjalistyczne środki powierzchniowo czynne)
24
Raport o rynku surfaktantów
Wątpliwości na temat tego, który z regionów
struktura. W 2019 r. udział krajów Azji i Pacyfiku
wyniósł 39%. Według prognoz będzie to spowo-
będzie rozwijał się najszybciej, jeżeli chodzi o ry-
w globalnym rynku surfaktantów sięgnie 44% pod
dowane wzrostem konsumpcji w tych regionach
nek surfaktantów, nie pozostawia również jego
względem przychodów, podczas gdy w 2014 r.
świata.
Wykres 2. Struktura globalnych przychodów ze sprzedaży surfaktantów 2014*
2019*
13%
13%
39% 22%
26%
Azja-Pacyfik Ameryka Północna Europa Reszta świata
44% 20%
23%
* Prognoza
Źródło: Surfactants Market – By Product Type, Substrates, & Applications – Global Trends & Forecasts 2019
Raport o rynku surfaktantów
25
Azja-Pacyfik
rynki, wzrost liczby ludności i wreszcie wzrastający
Największym konsumentem surfaktantów wśród
poziom życia.
krajów azjatyckich są Chiny, w których poziom
Kraje Azji i Pacyfiku to obecnie najbardziej perspek-
konsumpcji w 2014 r. wyniósł 3,2 mln ton (46%
tywiczny rynek dla producentów surfaktantów.
Według szacunków przychody ze sprzedaży
rynku) i ma rosnąć w tempie 7,2% rocznie. Dru-
Wśród czynników makroekonomicznych, które
surfaktantów w regionie Azja-Pacyfik wyniosły
gim azjatyckim rynkiem pod względem konsump-
o tym decydują, należy wymienić wysoką dyna-
w 2014 r. 12 mld USD, a w 2019 r. osiągną war-
cji są Indie, gdzie w 2014 r. jej poziom przekroczył
mikę wzrostu gospodarczego, wciąż nienasycone
tość 17,6 mld USD.
1,5 mln ton.
Wykres 3. Azja-Pacyfik: przychody ze sprzedaży surfaktantów (w mld USD) 17,6
10,5
11,2
Wykres 4. Azja-Pacyfik: struktura rynku surfaktantów w 2014 r.* 8%
12,0
11% 46%
13%
22% 2012
26
2013
2014*
2019*
Chiny Indie Japonia Korea Płd. Inne
* Prognoza
* Prognoza, podział według wielkości konsumpcji surfaktantów
Źródło: Surfactants Market – By Product Type, Substrates, & Applications – Global Trends & Forecasts 2019
Źródło: Surfactants Market – By Product Type, Substrates, & Applications – Global Trends & Forecasts 2019
Raport o rynku surfaktantów
Europa
6,7 mld USD, co oznacza wzrost o 4% w stosunku
oczekiwać, że ceny surfaktantów w Europie będą
do 2013 r. Jeżeli zaś chodzi o prognozę przychodów
rosły – ma to związek z koniecznością importu su-
Europejski rynek surfaktantów jest określany jako
w 2019 r., to mają one przekroczyć 8 mld USD.
rowca do ich wytwarzania.
nasycony i bardzo konkurencyjny. Przez lata cała
Wśród wyzwań stojących przed firmami działa-
Największym rynkiem surfaktantów w Europie,
branża w skali globalnej była zdominowana przez
jącymi na rynku surfaktantów w Europie można
biorąc pod uwagę poziom ich konsumpcji, są
przedsiębiorstwa europejskie. Według szacunków
wskazać konkurencję ze strony produktów eko-
Niemcy. Na ten kraj przypada jedna trzecia całego
w 2014 r. przychody ze sprzedaży surfaktantów na
logicznych, a także konieczność dostosowania się
spożycia. Na drugim miejscu jest Wielka Brytania
rynku europejskim ukształtowały się na poziomie
do dużych wahań cen surowców na rynku. Można
(28,9%), a na trzecim Francja (13,5%).
Wykres 5. Europa: przychody ze sprzedaży surfaktantów (w mld USD)
Wykres 6. Europa: struktura rynku surfaktantów w 2014 r.* 13% 8,2
6,3
6,5
6,7
33% 12%
13% 29% 2012
2013
2014*
2019*
Niemcy Wielka Brytania Francja Włochy Inne
* Prognoza
* Prognoza, podział według wielkości konsumpcji surfaktantów
Źródło: Surfactants Market – By Product Type, Substrates, & Applications – Global Trends & Forecasts 2019
Źródło: Surfactants Market – By Product Type, Substrates, & Applications – Global Trends & Forecasts 2019 Raport o rynku surfaktantów
27
Ameryka Północna
Podobnie jak w przypadku Europy, również rynek
wykorzystywanych w przemyśle włókienniczym
Ameryki Północnej jest określany jako nasycony,
i czyszczeniu przemysłowym. W sumie mają one
Ameryka Północna to drugi po krajach Azji i Pa-
dojrzały, ale jednocześnie bardzo zróżnicowany,
70% udziału w całkowitej konsumpcji surfaktan-
cyfiku największy rynek surfaktantów na świecie.
jeżeli chodzi o ofertę produktów i liczbę dostaw-
tów w regionie.
Według analiz poziom przychodów z ich sprze-
ców. Charakterystyczny dla tego rynku jest rów-
Największym rynkiem Ameryki Północnej są Stany
daży w 2014 r. przekroczył tam 7,7 mld USD,
nież bardzo wysoki udział mydeł, detergentów,
Zjednoczone (50%). Drugą połowę rynku dzielą
a w 2019 r. będzie to już ponad 9 mld USD.
środków higieny osobistej, a także surfaktantów
między siebie Kanada oraz Meksyk.
Wykres 7. Ameryka Północna: przychody ze sprzedaży surfaktantów (w mld USD)
7,0
7,4
7,8
Wykres 8. Ameryka Północna: struktura rynku surfaktantów w 2014 r.*
9,1
24% 50%
26% 2012
28
2013
2014*
USA Kanada Meksyk
2019* * Prognoza
* Prognoza, podział według wielkości konsumpcji surfaktantów
Źródło: Surfactants Market – By Product Type, Substrates, & Applications – Global Trends & Forecasts 2019
Źródło: Surfactants Market – By Product Type, Substrates, & Applications – Global Trends & Forecasts 2019
Raport o rynku surfaktantów
Reszta świata
We wskazanych regionach wiele krajów jest okre-
mają największe znaczenie dla producentów
ślanych jako rozwijające się, a więc jednocześnie
surfaktantów wykorzystywanych w przemyśle
Kategorię „reszta świata” na rynku surfaktantów
bardzo perspektywiczne dla producentów sur-
naftowym.
tworzą trzy regiony: Ameryka Południowa, Bliski
faktantów. Można za to zauważyć różnice, jeżeli
Spoglądając na strukturę konsumpcji surfaktan-
Wschód oraz Afryka. W sumie szacowane przy-
chodzi o zastosowanie produktów. Np. Brazylia
tów we wskazanych regionach, największy udział
chody ze sprzedaży surfaktantów w 2014 r. wy-
dominuje we wskazanym regionie w zakresie
w 2014 r. ma Ameryka Południowa (40%). Zaraz
niosły 3,9 mld USD i mają rosnąć w tempie 6,7%
surfaktantów stosowanych do produkcji środków
za nią plasuje się Afryka (33%) oraz Bliski Wschód
rocznie – do poziomu 5,4 mld USD w 2019 r.
ochrony roślin. Z kolei kraje Bliskiego Wschodu
(27%).
Wykres 9. Reszta świata: przychody ze sprzedaży surfaktantów (w mld USD)
Wykres 10. Reszta świata: struktura rynku surfaktantów w 2014 r.*
27%
40%
5,4 3,4
3,6
3,9 33%
2012
2013
2014*
2019*
Ameryka Płd. Afryka Bliski Wschód
* Prognoza
* Prognoza, podział według wielkości konsumpcji surfaktantów
Źródło: Surfactants Market – By Product Type, Substrates, & Applications – Global Trends & Forecasts 2019
Źródło: Surfactants Market – By Product Type, Substrates, & Applications – Global Trends & Forecasts 2019 Raport o rynku surfaktantów
29
3.1.2. Ujęcie branżowe
Wykres 11. Globalne przychody ze sprzedaży surfaktantów ze względu na ich zastosowanie (w mld USD)
Porównując segmenty globalnego rynku surfaktantów ze względu na branże, w których są stosowane, można zauważyć, że największym z nich są mydła/detergenty. Według prognoz zawartych w raporcie Surfactants Market - By Product Type,
Substrates, & Applications - Global Trends & Forecasts 2019 ich sprzedaż w 2014 r. wygenerowała przychody na poziomie 14,2 mld USD, a średnioroczne tempo ich wzrostu w kolejnych latach będzie wynosić 5,8%. Drugim segmentem pod względem poziomu globalnej sprzedaży surfaktantów są środki higieny osobistej. Szacunkowo ich sprzedaż w 2014 r. była jednak ponad trzykrotnie niższa od segmentu mydła/detergenty. Niemniej jednak również w tym przypadku rynek ma rosnąć w tempie 5,8% rocznie. Bardzo duże znaczenie segmentu mydła/detergenty można też zauważyć, spoglądając na globalną strukturę sprzedaży surfaktantów. Mydła/
30
Raport o rynku surfaktantów
Mydła/ detergenty
14,2 18,8
Higiena osobista
4,1 5,5
Przemysł włókienniczy
2,4
Czyszczenie przemysłowe
2,0 2,7
3,2
Tworzywa sztuczne
1,6 2,2
Przemysł naftowy
1,6 2,1
Ochrona roślin
1,2 1,6
Żywność
1,1 1,5
Leki
1,1 1,3
Inne
1,0 1,3
2014* 2019*
* Prognoza Źródło: Surfactants Market – By Product Type, Substrates, & Applications – Global Trends & Forecasts 2019
detergenty oraz środki higieny osobistej w 2014 r. stanowiły ponad 60% całkowitej sprzedaży na globalnym rynku.
Wykres 12. Globalna struktura przychodów ze sprzedaży surfaktantów ze względu na ich zastosowanie w 2014 r.* 8%
Podobnie przedstawia się struktura rynku surfaktantów, gdy porównujemy jego poszczególne segmenty ze względu na wielkość ich konsumpcji.
7%
14%
5%
3% 5%
Szacunki raportu Surfactants Market – By Product
3%
Type, Substrates, & Applications – Global Trends &
4%
Forecasts 2019 wskazują, że w 2014 r. całkowita konsumpcja surfaktantów wyniosła 17,5 mln ton, a w kolejnych latach osiągnie średnioroczny wzrost w wysokości 5,4% – do poziomu 22,8 mln ton w 2019 r., w tym około 46% będą stanowić
4% 47%
mydła/detergenty. Drugim w kolejności segmentem będą środki higieny osobistej: wykorzystanie surfaktantów do ich produkcji w 2014 r. wyniosło 2,3 mln ton i ma rosnąć w tempie 2,4% rocznie do poziomu 3 mln ton w 2019 r. Warto również zwrócić uwagę na branże przemysłowe, w których zastosowanie znajdują surfaktanty. To np. przemysł włókienniczy i czyszczenie przemysłowe (I&I Cleaning, czyli Industrial&Institu-
tional Cleaning).
Mydła/detergenty Higiena osobista Przemysł włókienniczy Czyszczenie przemysłowe Tworzywa sztuczne Przemysł naftowy
Ochrona roślin Żywność Leki Inne
* Prognoza Źródło: Surfactants Market – By Product Type, Substrates, & Applications – Global Trends & Forecasts 2019
Raport o rynku surfaktantów
31
W branży I&I wyróżnia się trzy główne sektory: sektor komercyjny i przemysłowy (pranie
sektor publiczny (czyszczenie ulic i chodni-
instytucje administracji państwowej (budynki
i czyszczenie przemysłowe, branże:
ków, mycie urządzeń transportu publicznego
administracji rządowej i samorządowej,
spożywcza, restauracyjna, hotelarska, sklepy
itp.)
szpitale, szkoły i inne budynki użyteczności
wielkopowierzchniowe, budynki biurowe,
publicznej)
myjnie samochodowe oraz czyszczenie powierzchni w fabrykach, w przemyśle spożywczym i ciężkim)
Surfaktanty w przemyśle są także wykorzystywa-
Dla pełnego obrazu rynku w ujęciu branżowym
czym na pierwszym miejscu pod względem warto-
ne przy produkcji tworzyw sztucznych, środków
warto porównać także wielkość poszczególnych
ści są kraje Azji i Pacyfiku.
ochrony roślin, leków, żywności, a także w prze-
segmentów we wskazanych wyżej regionach świa-
myśle naftowym. We wszystkich przypadkach pro-
ta. Można zauważyć, że we wszystkich największy
gnozy wskazują, że te segmenty będą rosły w śred-
udział w przychodach mają mydła/detergenty, przy
niorocznym tempie około 5%.
32
Raport o rynku surfaktantów
Wykres 13. Globalne przychody ze sprzedaży surfaktantów ze względu na zastosowanie i region w 2014 r.* (mld USD) 6,0 1,4 1,1 0,8 0,7
Azja-Pacyfik
0,5 0,4 0,4 0,3 3,4 1,1 0,7
Ameryka Północna
0,5 0,5 0,4 0,4 0,3 0,3 3,0 0,5 0,4 0,4 0,3 0,3 0,3 0,3
Europa
1,2
1,9 0,4 0,4 0,3 0,3 0,2 0,2
Reszta świata 0,1 0,1
Mydła/detergenty Higiena osobista Przemysł włókienniczy Czyszczenie przemysłowe Tworzywa sztuczne Przemysł naftowy Ochrona roślin Żywność Leki
* Prognoza Źródło: Surfactants Market – By Product Type, Substrates, & Applications – Global Trends & Forecasts 2019 Raport o rynku surfaktantów
33
3.1.3. Ujęcie produktowe Największy udział w globalnych przychodach mają
Ostatnią
surfaktanty anionowe, wykorzystywane w pro-
ne. Poziom ich sprzedaży w 2014 r. osiągnął
grupą
są
surfaktanty
amfoterycz-
dukcji wielu środków higieny osobistej (np. mydła,
2,9 mld USD (10% udziału w rynku). To surfaktanty
wykorzystywane m.in. do produkcji np. niektórych środków higieny osobistej.
szampony, pianki do golenia, dezodoranty, pasty do zębów). Wartość sprzedaży surfaktantów anionowych w 2014 r. to 12 mld USD, co daje im 39% udziału w rynku.
Wykres 14. Globalna struktura przychodów ze sprzedaży surfaktantów ze względu na ich rodzaj w 2014 r.*
Drugie miejsce w tym podziale zajmują surfaktanty niejonowe, których sprzedaż w 2014 r. osiągnę-
10%
ła poziom 11,3 mld USD z 37% udziałem w rynku. Jest to rodzaj surfaktantów, które wykorzystywane są w wielu branżach, takich jak np. branża
14%
metalurgiczna, tekstylna, wydobywcza, przemysł
39%
skórzany, papierniczy czy agrochemiczny. Trzecia grupa to surfaktanty kationowe. Przychody z ich sprzedaży w 2014 r. wyniosły 4,2 mld
Anionowe Niejonowe Kationowe Amfoteryczne
USD (14% udziału w rynku). Znajdują one zastosowanie przy produkcji różnego rodzaju emulsji,
37%
farb, środków antykorozyjnych, a także środków dezynfekujących. * Prognoza Źródło: Surfactants Market – By Product Type, Substrates, & Applications – Global Trends & Forecasts 2019
34
Raport o rynku surfaktantów
Prognozy wskazują, że do 2019 r. surfaktan-
Biorąc pod uwagę strukturę konsumpcji, surfak-
odnotować niewielki wzrost z 37,5% w 2014 r. do
ty anionowe i niejonowe utrzymają najwięk-
tanty anionowe mogą odnotować spadek udziału
38,9% w 2019 r. Według analiz rynkowych pozo-
szy udział w rynku, zarówno pod względem
w rynku z 42,4% w 2014 r. do 40,6% w 2019 r.
stałe grupy surfaktantów mają szansę na minimal-
wielkości konsumpcji, jak i poziomu sprzedaży.
Z kolei udział surfaktantów niejonowych może
ny wzrost swoich udziałów w globalnym rynku.
Raport o rynku surfaktantów
35
3.2.
Rynek polski
Wartość rynku surfaktantów w Polsce szacuje
Polski rynek rośnie także pod względem ilości wy-
średnio o 2,4% rocznie, osiągając w 2018 r. po-
się na niemal 350 mln USD w 2014 r. – w po-
twarzanych surfaktantów. W 2002 r. w Polsce wy-
ziom 110,7 tys. ton.
równaniu do roku 2002 jest to ponad trzykrotny
produkowano 40,9 tys. ton, a w 2010 r. 91,7 tys.
wzrost. Według prognoz polski rynek surfaktan-
ton. Jest to ponad dwukrotny wzrost (124%).
tów w kolejnych latach będzie rósł i w 2018 r.
Zgodnie z prognozami krajowa produkcja sur-
osiągnie wartość ponad 400 mln USD.
faktantów powinna przez kolejne lata wzrastać
Wykres 15. Wielkość produkcji surfaktantów w Polsce (w tys. ton) 91,7
94,8
2010
2012*
101,0
105,8
110,7
2014*
2016*
2018*
71,7 50,5
40,9
37,1
2002
2004
* Prognoza
36
Raport o rynku surfaktantów
2006
2008
Źródło: Market Study: Surfactants, Ceresana Research, 2012
Podstawowym obszarem zastosowania surfaktan-
Dynamiczny wzrost sprzedaży środków chemii
miały na to wpływ, był wzrost eksportu z lokal-
tów w Polsce jest branża chemii gospodarczej oraz
gospodarczej w ostatnich latach sprawił, że polski
nych fabryk globalnych producentów dóbr szybko
środków higieny osobistej i kosmetyków. Pozosta-
rynek był jednym z najszybciej rosnących w Unii
zbywalnych.
łe branże wykorzystujące środki powierzchniowo
Europejskiej. Jednym z głównych czynników, które
czynne to: czyszczenie przemysłowe, przemysł budowlany oraz metalurgiczny. Znaczenie i wielkość sektora chemii gospodarczej w Polsce wynika głównie z licznych inwestycji zagranicznych. Do globalnych koncernów obecnych na polskim rynku można zaliczyć: Unilever, RB Polska, Henkel, Procter & Gamble, McBride oraz PZ Cussons. Istnieje wiele czynników wpływających na atrakcyjność Polski jako regionu
RB Polska
Unilever Bydgoszcz
tworzyw sztucznych, agrochemikalia, przemysł
Oriflame
Zakłady produkcyjne PCC EXOL SA Fabryki zagranicznych producentów chemii gospodarczej i środków higieny osobistej w Polsce Oddziały zagranicznych producentów chemii gospodarczej i środków higieny osobistej w Polsce
PZ Cussons
Beiersdorf
Płock Brzeg Dolny
Procter & Gamble
Colgate-Palmolive
Avon
do prowadzenia takiej produkcji. Jest to przede wszystkim wzrost popytu na rynku lokalnym, bliskość rynków Europy Zachodniej oraz korzyst-
Henkel Racibórz
Intersilesia McBride
niejszy klimat biznesowy, przejawiający się stabil-
Rysunek 3.
nością gospodarczą oraz polityczną. Polska jest
Lokalizacja zakładów produkcyjnych
także atrakcyjna ze względu na systemem podat-
PCC EXOL SA oraz ważniejszych fabryk
kowy, a także przywileje dla przedsiębiorstw dzia-
zagranicznych producentów chemii gospodarczej
łających w specjalnych strefach ekonomicznych.
i środków higieny osobistej w Polsce
Kosmepol (L’oreal)
Raport o rynku surfaktantów
37
38
Raport o rynku surfaktant贸w
4. Główni gracze na rynku 4.1. Koncerny globalne Liderem na światowym rynku surfaktantów jest
Jest to możliwe głównie ze względu na nisko-
agresywną politykę cenową i zapewniać wyższą
koncern BASF, największa firma chemiczna na
kosztowe technologie oraz łatwiejszy dostęp do
jakość serwisu.
świecie. W 2010 r. BASF przejął firmę Cognis,
atrakcyjnych cenowo surowców. Firmy te oferują
Mniejsze firmy produkujące surfaktanty są
czym znacząco wzmocnił swoją pozycję na rynku
także wysoką jakość serwisu, posiadają efektywne
bardziej elastyczne i mają większe możliwości
środków powierzchniowo czynnych.
zaplecza logistyczne oraz przeznaczają duże środ-
spełniania indywidualnych potrzeb odbiorców
Koncerny globalne ponoszą z reguły wysokie na-
ki finansowe na marketing.
ze względu na mniejszą skalę produkcji. Czę-
kłady inwestycyjne, a nowoczesne technologie
Firmy globalne konkurują głównie w obszarach,
sto oferują produkty tzw. tailor made (szyte na
produkcji pozwalają na osiągnięcie wysokiej wy-
na których działają od lat i posiadają ugruntowa-
miarę), projektowane i produkowane specjalnie
dajności i jakości. Posiadają własne zaplecze ba-
ną pozycję. Ze względu na działalność głównie
na zamówienie klientów działających w różnych
dawcze i rozbudowane działy R&D, a w efekcie
na rynkach wysokorozwiniętych, w których kon-
branżach przemysłowych. Produkty te są często
rozbudowane portfolio produktowe. Firmy glo-
sumpcja chemii gospodarstwa domowego oraz
wysoko specjalistyczne i generują wysokie marże
balne prowadzą zazwyczaj agresywną politykę
środków higieny osobistej nie rośnie już tak dyna-
na sprzedaży.
cenową w wyniku obniżania kosztów produkcji.
micznie, firmy te zmuszone są stosować bardziej Inni międzynarodowi gracze to:
Liderem na światowym rynku surfaktantów jest BASF
H untsman/Wilmar – działa zarówno w Europie, jak i globalnie
Clariant – działa w Europie Kolb/KLK – działa w Europie
S asol – działa zarówno w Europie, jak i globalnie
Raport o rynku surfaktantów
39
4.2. Producenci lokalni Główną przewagą konkurencyjną lokalnych pro-
z lokalnymi klientami, co ułatwia im sprzedaż
klienta, oferując produkty z grupy tailor made.
ducentów jest położenie geograficzne. Są to
i dopasowanie się do ich potrzeb. Ze względu na
Produkcja lokalnych firm z reguły charakteryzuje
np. regionalne zagłębia przemysłu chemiczne-
mniejszą skalę działalności są w stanie bardzo ela-
się także wąską specjalizacją.
go. Firmy te mają zazwyczaj wieloletnie relacje
stycznie podchodzić do indywidualnych potrzeb
Do głównych graczy lokalnych możemy zaliczyć:
w Europie Wschodniej: PCC EXOL SA, Enaspol, Khimprom, Nizhnekamskneftekhim, Zavod Sintanolov w Europie Zachodniej: TensaChem, Sollance, Wall Chemie, Sabo, Hydrior, Libra Speciality Chemicals w Ameryce Północnej: Aizo International, Colonial Chemical, The HallStar, United Quardian
40
Raport o rynku surfaktantów
w Ameryce Południowej: Cahesa, Oxiteno na Dalekim Wschodzie i Pacyfiku: Albright & Wilson, Baoding Paper Imp&Exp, Galaxy Surfactants, Adeka Corporation, KCI na Bliskim Wschodzie: Padideh Shimi Nili, Zohar Dalia, Sichem, Union Chemical Factory
Raport o rynku surfaktant贸w
41
42
Raport o rynku surfaktant贸w
5. Trendy konsumenckie determinują kierunek rozwoju rynku surfaktantów 5.1. Trendy na rynku chemii gospodarczej i środków higieny osobistej Rozwój rynku surfaktantów jest ściśle powią-
Wrażliwość na cenę
zany z sytuacją w branży chemii gospodarstwa domowego i środków higieny osobistej.
Kryzys ekonomiczny spowodował wzrost świadomości klientów. Są bardziej zdeterminowani w po-
Zachowania konsumentów na tych rynkach
szukiwaniu produktów w jak najlepszej cenie, a przy tym o jak najwyższej jakości. Producenci, chcąc
determinują działania producentów, którzy
sprostać ich oczekiwaniom, stosują następujące strategie:
starają się dostosować do trendów i potrzeb, segmentując ich według odpowiedniego kry-
sprzedaż produktów pod marką własną
oszczędność przez wydajność – producenci
terium. Sytuacja ta wymaga także elastyczne-
– na europejskim rynku obserwowany jest
środków chemicznych coraz częściej oferują
go podejścia ze strony producentów środków
wzrost zainteresowania markami własnymi
produkty bardziej wydajne niż konkurencja,
powierzchniowo czynnych, którzy z kolei,
(artykuły private label są postrzegane jako
np. koncentraty (płyny do płukania, płyny
odpowiadając na potrzeby producentów ko-
produkty dobrej jakości w relatywnie niższej
do mycia szyb)
smetyków i środków czystości, opracowują i wdrażają nowe surfaktanty, znajdując dla nich kolejne zastosowania.
cenie)
promocje cenowe – rośnie grupa klientów,
większe opakowania – rozwój portfolio po-
którzy dokładnie analizują gazetki promocyjne
przez oferowanie produktów o podwyższonej
sklepów w poszukiwaniu najkorzystniejszego
gramaturze lub pojemności jest obecnie po-
zakupu, co wymusza na producentach stoso-
wszechnie stosowanym zabiegiem w każdym
wanie promocji
segmencie rynku chemicznego
Raport o rynku surfaktantów
43
Ekologia
czytaniem etykiet produktów w celu wyelimino-
na świecie. Ich rozwój nastąpił podczas kryzysu
Dbanie o środowisko naturalne jest trendem
wania niebezpiecznych dla zdrowia składników,
w latach 2008-2009, gdy konsumenci zaczę-
globalnym, zauważalnym w każdym segmencie
szczególnie powodujących reakcje alergiczne.
li oczekiwać więcej od dotychczas używanych
rynku. Produkty stają się coraz bardziej przyjazne
Odpowiedzią na te potrzeby są różnego rodzaju
produktów. Producenci szybko zareagowali na
otoczeniu. Coraz częściej spotykamy produkty
produkty hypoalergiczne, których sprzedaż będzie
tę potrzebę. Te same produkty stały się multi-
typu refill, czyli do ponownego uzupełnienia. Ta-
w kolejnych latach wciąż rosnąć.
funkcjonalne. Przykładowo, proszki do prania
kie podejście łączy ekologię i ekonomię, a klienci
połączono z płynami do płukania i środkami
coraz częściej poszukują właśnie takich rozwiązań.
Multifunkcjonalność
Dzięki temu ograniczana jest produkcja odpadów
Produkty multifunkcjonalne z roku na rok zwięk-
oraz emisja dwutlenku węgla do atmosfery.
szają swój udział w całkowitej strukturze sprzedaży
Trend dbania o środowisko jest bardzo mocno zauważalny w krajach wysokorozwiniętych, zwłaszcza w Europie Zachodniej. W Polsce jeszcze wciąż kluczowym czynnikiem decydującym o zakupie jest cena. Jednak produkty promowane jako ekologiczne będą pojawiać się na sklepowych półkach coraz częściej, trafiając do wrażliwych na ten problem, wyedukowanych konsumentów. Zdrowie i bezpieczeństwo Konsumenci, szczególnie w krajach wysokorozwiniętych, coraz częściej świadomie dbają o własne zdrowie i bezpieczeństwo. Przejawia się to m.in.
44
Raport o rynku surfaktantów
odplamiającymi.
5.2. Trendy na rynku aplikacji przemysłowych Segment aplikacji przemysłowych to głównie pro-
surfaktanty w kolejnych latach będą się nadal rozwi-
związane z ochroną środowiska. Jest to już wi-
dukty specjalistyczne. W tym segmencie rozwój
jać, zwiększając jeszcze większy popyt na te środki.
doczne np. w branży farb, gdzie obserwujemy
rynku opiera się głównie na tworzeniu nowych za-
ostatnio większe zapotrzebowanie na technologie
stosowań środków powierzchniowo czynnych. Żeby
Rynki o największym potencjale w tym segmencie
i produkty przyjazne dla środowiska. Dla dostaw-
było to możliwe, producenci inwestują znaczne
to kraje rozwijające się, czyli Azja dalekowschod-
ców takich produktów jest to szansa na większą
środki w działalność R&D. Działy badawczo-rozwo-
nia i Pacyfik, Ameryka Południowa (w szczególno-
sprzedaż i wyższe marże także na dojrzałych, zma-
jowe koncentrują się przede wszystkim na poszuki-
ści Brazylia) oraz Europa Wschodnia.
gających się z kryzysem rynkach, takich jak Europa
waniu unikalnych zastosowań surfaktantów w róż-
Zachodnia czy Ameryka Północna.
nych branżach przemysłowych. Branże generujące
Wpływ na rynek w najbliższych latach będą miały
zapotrzebowanie na specjalistyczne i innowacyjne
także planowane regulacje prawne oraz czynniki
5.3. Tendencje branżowe W zakresie ogólnoświatowych trendów zauwa-
obniżenie kosztów produkcji, w których udział
wymogów związanych z ochroną środowiska (pra-
żalna staje się tendencja do procesów konsolida-
kosztów zmiennych w cenie surfaktantów waha
wodawstwo UE) i restrykcji handlowych.
cyjnych i akwizycji producentów (BASF-Cognis,
się w granicach 55-75%. W mniejszym stopniu
Hansa Group-Wibarco, Kuala Lumpur Kepong
do konsolidacji dochodzi pomiędzy producentami
Na rynku Europy Środkowo-Wschodniej obser-
Berhad (KLK-Dr KOLB). Są to przede wszystkim
surfaktantów a producentami wyrobów finalnych
wujemy istotnie wzrastający wskaźnik zużycia
procesy konsolidacji producentów surowców wy-
(np. środków czystości).
środków czystości na jednego mieszkańca oraz
korzystywanych do produkcji surfaktantów oraz
Obserwuje się także zwiększenie regulacji i ob-
wzrost nakładów na inwestycje zwiększające zdol-
producentów surfaktantów. Powoduje to znaczne
ostrzeń w zakresie produkcji chemikaliów oraz
ności produkcyjne globanych firm z branży chemii
Raport o rynku surfaktantów
45
gospodarstwa domowego oraz środków higieny
Na przestrzeni ostatnich lat obserwowano znaczą-
z tym należy spodziewać się licznych innowacji
osobistej i kosmetyków, m.in. Avon, Reckitt Benc-
ce osiągnięcia w zakresie technologii wytwarzania
umożliwiających nowe zastosowania środków po-
kiser, L’Oréal oraz Unilever. Bardzo dynamicznie
oraz właściwości fizykochemicznych i użytkowych
wierzchniowo czynnych.
rozwijają się firmy produkujące detergenty i ko-
surfaktantów. W pełni spełniają one oczekiwa-
smetyki na rynku rosyjskim. W Europie Wschod-
ne funkcje w produktach finalnych. W związku
niej identyfikujemy stosunkowo słabą konkurencję w zakresie produkcji surfaktantów i jednocześnie wzrost liczby lokalnych producentów wytwarzających pod markami własnymi sieci handlowych
Rozwój i pozycja producentów surfaktantów w znaczącej mierze zależą od ich przewag
(tzw. producenci private labels).
konkurencyjnych. Źródła przewag mogą powstać na każdym etapie działalności:
Odpowiadając na rosnący popyt w zakresie surfaktantów do aplikacji przemysłowych, wielu producentów globalnych koncentruje się obecnie na
produkcja (przewaga kosztowa) – niskie koszty produkcji vs. wysoka jakość produktów
jenie, czyli dodatkowo usługi serwisowe i doradztwo techniczne jakość zarządzania (talent management),
inwestycjach w budowę lub modernizację instala-
technologia (innowacyjność technologiczna
cji do produkcji surfaktantów amfoterycznych oraz
lub produktowa) – intensywne działania ba-
zarządzanie wiedzą i informacją o rynku surfak-
niejonowych, które dzięki swoim właściwościom
dawczo-rozwojowe wymagające wysokich na-
tantów (dogłębne rozpoznanie rynku) – raporty
generują najwyższe marże. Rozwijają oni zarów-
kładów finansowych
rynkowe, analiza konkurencji, benchmarking
no nowe technologie produkcji, jak i inwestują
dystrybucja (szybkość, wygoda) – lepsza obsłu-
zrównoważony rozwój - zintegrowanie działań
w prace badawczo-rozwojowe wspierające bada-
ga nabywców poprzez tanią, sprawną i szybką
środowiskowych i społecznych ze strategią biz-
nia trendów rynkowych oraz wdrażanie nowych produktów.
logistykę marketing (usługi dodatkowe) – identyfikacja potrzeb klientów oraz ich pełniejsze zaspoko-
46
Raport o rynku surfaktantów
nesową organizacji identyfikowalność surowcowa w całym łańcuchu dostaw
Raport o rynku surfaktant贸w
47
48
Raport o rynku surfaktant贸w
6. Grupa PCC EXOL – największy producent surfaktantów w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej Grupa PCC EXOL SA zajmuje się produk-
i czyszczenie przemysłowe i inne. PCC EXOL SA
z nich, nowoczesna wytwórnia spełniająca
cją i sprzedażą środków powierzchniowo
stale inwestuje w nowe technologie. Opracowuje
wszelkie rynkowe wymagania jakościowe
czynnych. Jest największym producentem
i wdraża nowe produkty, stale poszerzając spek-
i techniczne, została oddana do eksploatacji
surfaktantów w Europie Środkowo-Wschod-
trum zastosowań aplikacyjnych surfaktantów.
w 2008 r.;
niej. W swojej ofercie posiada około 200 pro-
Rozpoczęte i prowadzone inwestycje w niedługim
duktów i 300 formulacji wykorzystywanych
czasie otworzą spółce nowe możliwości w zakresie
2. w Płocku, gdzie mieści się instalacja produk-
w wielu gałęziach przemysłu. Grupa świad-
rozwijania portfela produktów, a przez to pozy-
cyjna pod nazwą „Etoksylacja II”, położona
czy także usługi w zakresie produkcji surfak-
skania klientów na kolejnych europejskich i świa-
w sąsiedztwie koncernu petrochemicznego
tantów na specjalne zamówienie klienta (ta-
towych rynkach.
PKN Orlen. Lokalizacja wytwórni zapewnia
ilor made products). Portfolio produktowe firmy zawiera wyroby nale-
dostarczanie
podstawowego
surowca,
tj.
Spółka PCC EXOL SA (spółka nadrzędna) wytwa-
tlenku etylenu, rurociągiem bezpośrednio od
rza surfaktanty w dwóch krajowych lokalizacjach:
producenta. W tym zakładzie wytwarzane są
żące do grupy anionowych, niejonowych i amfo-
surfaktanty niejonowe z przeznaczeniem dla
terycznych środków powierzchniowo czynnych,
1. w Brzegu Dolnym, gdzie znajdują się trzy
sprzedawanych na całym świecie odbiorcom
instalacje. Na instalacji „Etoksylacja I” firma
reprezentującym różne branże przemysłowe, ta-
prowadzi produkcję niejonowych środków
kie jak np: kosmetyki, detergenty, środki higieny
powierzchniowo czynnych o bardziej specja-
osobistej, włókiennictwo, tekstylia, budownic-
listycznych zastosowaniach. W dwóch pozo-
Powiązania jednostek biznesowych w zakresie
two, obróbka metalu, agrochemikalia, przemysł
stałych (Siarczanowane I i Siarczanowane II)
produkcji, korzystanie z najnowszych technolo-
wydobywczy i wiertniczy, garbarstwo, pranie
produkuje się surfaktanty anionowe. Ostatnia
gii, wykorzystanie efektu skali oraz optymalizacja
koncernów globalnych oraz na dalsze potrzeby produkcyjne spółki w Brzegu Dolnym.
Raport o rynku surfaktantów
49
produkcji umożliwiają firmie PCC EXOL SA pro-
realizuje założenia długoterminowej strategii,
jako dodatki w różnych gałęziach przemysłu.
wadzenie stosunkowo niskokosztowej działalno-
związane z utrzymaniem pozycji lidera na rynkach
PCC EXOL Kýmya Sanayý Ve Týcaret Lýmýted
ści operacyjnej. Modernizacje instalacji pozwalają
Europy Wschodniej i Środkowo-Wschodniej. Firma
Ţýrketý rozwija sprzedaż bezpośrednio na terenie
na większe zautomatyzowanie, a tym samym
stale intensyfikuje działania na trudnych rynkach
Turcji oraz krajów Środkowego Wschodu i Afry-
unowocześnianie procesów produkcyjnych, co
zachodnioeuropejskich oraz prowadzi ekspansję
ki. PCC EXOL Philippines Inc. dzierżawi obecnie
wpływa na poprawę współczynników zużycia su-
w krajach Ameryki i Azji.
nieruchomości, których planowanym przeznacze-
rowców i mediów technicznych. Z kolei elastycz-
W skład Grupy Kapitałowej PCC EXOL wcho-
niem jest wytwarzanie półproduktów takich jak
ne podejście i produkcja pod specjalne zamówie-
dzą trzy spółki zależne: PCC Chemax z siedzi-
alkohole oraz kwasy tłuszczowe.
nia klientów sprzyjają osiąganiu wyższych marż
bą w Piedmont (Karolina Południowa, USA),
Strategia Grupy zakłada zwiększanie sprzeda-
na sprzedaży. Spółka koncentruje działalność na
PCC EXOL Kýmya Sanayý Ve Týcaret Lýmýted
ży środków i formulacji do aplikacji przemysło-
rynkach o dużej dynamice wzrostu, takich jak Eu-
Ţýrketý (PCC EXOL Przemysł Chemiczny i Handel
wych, głównie metodami bezpośrednimi. Aby
ropa Wschodnia, Bliski Wschód oraz Afryka.
sp. z o.o.) z siedzibą w Stambule (Turcja) oraz nie-
osiągnąć ten cel, Grupa m.in. dynamicznie roz-
Obecnie PCC EXOL SA skupia się na działaniach
dawno utworzona PCC EXOL Philippines Inc. z sie-
wija działalność badawczo-rozwojową, której
mających na celu zwiększenie udziału wysokomar-
dzibą w Batangas (Filipiny). PCC Chemax zajmuje
celem ma być wprowadzenie nowych, wysoko
żowych surfaktantów specjalistycznych w przy-
się opracowywaniem formulacji specjalistycznych
zaawansowanych technologicznie surfaktantów
chodach ze sprzedaży. Spółka konsekwentnie
również na bazie surfaktantów, wykorzystywanych
specjalistycznych.
50
Raport o rynku surfaktantów
7. Podsumowanie Środki powierzchniowo czynne ze względu na
podstawowe właściwości, a co za tym idzie są
ekspertów potwierdzają pozytywne perspektywy
swoje właściwości mają bardzo szerokie i zróżni-
niezbędne do ich produkcji. Branże, w których
dla rynku surfaktantów w najbliższej przyszłości.
cowane zastosowanie. Producentom tych środ-
wykorzystywane są surfaktanty, generują na nie
Prognozowana wartość światowego rynku tych
ków pozwala to na znaczącą dywersyfikację
stały popyt – np. środki higieny osobistej i środki
produktów w 2019 r. przekracza 40 mld USD,
przychodów – zarówno pod względem geogra-
czystości będą permanentnie używane. Co wię-
podczas gdy w 2014 było to 30,4 mld USD. Na
ficznym, jak i branżowym. Jest to bardzo waż-
cej, w wielu regionach poziom ich konsumpcji
rynku tym jest miejsce dla wielu producentów,
ne szczególnie w czasach gorszej koniunktury
wciąż rośnie. Pozostałe obszary zastosowań sur-
jednak dopiero osiągnięcie przewag konkuren-
gospodarczej, która obecnie dotyka wiele kra-
faktantów, takie jak np. aplikacje przemysłowe,
cyjnych pozwala w pełni wykorzystać potencjał
jów na świecie. Dodatkowo środki powierzch-
także stwarzają ich producentom szanse dalsze-
rynku i osiągnąć dobre wyniki.
niowo czynne zapewniają wielu produktom ich
go rozwoju. Zarówno dane rynkowe, jak i opinie
Droga PCC EXOL SA do zrównoważonego rozwoju Wraz z rozwojem PCC EXOL SA zrównoważony
Zmieniające się światowe standardy jakościowe,
zrównoważony. Idea zrównoważonego rozwoju
rozwój staje się z roku na rok coraz ważniejszą czę-
środowiskowe i społeczne, rosnące wymagania
powoli przestaje być modnym trendem promo-
ścią kultury biznesowej firmy. Podejmowanie traf-
klientów i rozwój nowoczesnych niskoemisyjnych
wanym przez globalne korporacje. Staje się jed-
nych decyzji, które w pozytywny sposób wpływają
technologii to dziś bardzo istotne determinanty
ną z przewag konkurencyjnych i „makro” czyn-
na spółkę i jej otoczenie, nie jest jedyną rekom-
przewag konkurencyjnych. W celu ich pozyska-
ników bezpośrednio wpływających na globalny
pensatą. To również sposób na prowadzenie inte-
nia i wykorzystania spółka coraz większą wagę
rynek surfaktantów. Jako przykład może tutaj
resów w sposób transparentny i odpowiedzialny.
przykłada do prowadzenia działalności w sposób
posłużyć światowy rynek oleju palmowego i jego
Raport o rynku surfaktantów
51
pochodnych. Mamy tu do czynienia z dążeniem
poszczególnych etapów cyklu życia produktu
do pełnej identyfikacji surowcowej w całym łań-
na środowisko. Dziś zrównoważony, odpowie-
cuchu dostaw, począwszy od plantacji olejowca
dzialny biznes i identyfikowalność surowcowa
gwinejskiego, z którego tłoczony jest olej palmo-
nie stanowią już swoistego novum. W obecnych
wy, a skończywszy na gotowych dobrach kon-
realiach branży surfaktantów największe szanse
sumpcyjnych w postaci żywności, kosmetyków
na odniesienie sukcesu mają ci producenci, któ-
i wielu innych produktów. Coraz większe grono
rzy oprócz wysokiej jakości produktów, korzyst-
producentów wprowadza nowe standardy nie
nych cen czy nowych rozwiązań aplikacyjnych,
tylko w kwestiach zarządzania jakością i środo-
proponują swoim odbiorcom szereg wartości
wiskiem, choć w tym zakresie również zachodzą
dodanych, niematerialnych. Prowadzenie bizne-
pewnie zmiany. Polegają one m.in. na stosowa-
su w sposób odpowiedzialny wobec środowi-
niu metod i systemów zarządzania zapewniają-
ska naturalnego oraz inwestycja w budowanie
cych uzyskanie jak najwyższej jakości produktu
silnych społeczności wewnątrz i na zewnątrz
przy maksymalnym ograniczeniu negatywnego
firmy są integralną częścią działalności spółki.
wpływu na środowisko. Np. stosowana w ostat-
Podkreślają zaangażowanie w zrównoważoną
nich latach metoda LCA (Life Cycle Assessment)
przyszłość, stanowiąc solidną platformę biznesu
umożliwia nie tylko ocenę końcowego wyniku
PCC EXOL SA.
procesu technologicznego, ale także pozwala na oszacowanie i ocenę konsekwencji wpływu
52
Raport o rynku surfaktantów
8. Słowniczek Dyspergator, środek dyspergujący – surfaktant
Etoksylacja – reakcja przyłączania do związku
na powierzchnię [J/m2] lub siły na jednostkę dłu-
stanowiący środek pomocniczy do tworzenia stabil-
chemicznego tlenku etylenu.
gości [N/m]. Napięcie powierzchniowe cieczy
nych, jednolitych zawiesin. Przykładem zastosowa-
zależy od temperatury, ciśnienia oraz od skłaFormulacja – mieszanina wielu składników (sub-
du cieczy. Substancjami wykazującymi zdolno-
stancji) w odpowiednich proporcjach. To właśnie
ści do obniżania napięcia powierzchniowego są
Dyspergowanie – proces polegający na rozdrab-
dzięki odpowiedniemu dobraniu składników for-
związki powierzchniowo czynne, które gromadzą
nianiu cząstek substancji o wymiarach większych
mulacja wykazuje pożądane właściwości. Formu-
się na granicy faz. Jest to determinowane różni-
niż 500 nm, aż do osiągnięcia rozmiarów charak-
lacja jest na ogół preparatem gotowym do użycia
cami w hydrofobowości tych faz i właściwościami
terystycznych dla rozdrobnienia koloidowego.
w finalnym zastosowaniu.
amfifilowymi surfaktantów.
Emulgatory – związki chemiczne (lub mieszani-
Micele – kuliste struktury zbudowane z surfak-
Polimeryzacja emulsyjna – rodzaj polimeryza-
ny), które umożliwiają powstanie emulsji oraz za-
tantów, mające zdolność zmiany wielkości bez
cji (reakcji powstawania polimeru), w której mo-
pewniają jej trwałość.
konieczności zmiany składu chemicznego.
nomery tworzą micele, zaś inicjator znajduje się
Emulgowanie – proces łączenia dwóch niemie-
Napięcie powierzchniowe – miara energii swo-
wiedniej struktury miceli do środowiska reakcji do-
szalnych substancji, z których przynajmniej jed-
bodnej w warstwie powierzchniowej wynika z od-
daje się związki pomocnicze, które regulują jego
na jest cieczą, prowadzący do powstania trwałej
działywań międzycząsteczkowych. Miarą napięcia
pH oraz napięcie powierzchniowe.
emulsji. Najczęściej odbywa się poprzez dodanie
powierzchniowego jest praca potrzebna do zwięk-
do układu emulgatora i silne, mechaniczne zmie-
szenia powierzchni fazowej o jednostkę. Napięcie
szanie całości.
powierzchniowe liczone jest w jednostkach pracy
nia dyspergatorów jest produkcja farb i lakierów.
w roztworze właściwym. Dla utrzymania odpo-
Raport o rynku surfaktantów
53
9. ZAŁĄCZNIKI
Surfaktanty anionowe
Załącznik 1. Główne właściwości i zastosowanie surfaktantów produkowanych przez PCC EXOL SA
Charakterystyka i właściwości
Podstawowe zastosowania
główny surfaktant (funkcja czyszcząca, piorąca) w ciekłych
p odstawowe składniki ciekłych i proszkowych środków czystości
i proszkowych formulacjach myjących i czyszczących
podstawowe składniki środków do higieny osobistej
są produktami niskokosztowymi
dodatki do polimeryzacji emulsyjnej
działają umiarkowanie drażniąco na skórę
środki spieniające do płyt kartonowo-gipsowych
wymagają zazwyczaj surfaktantu wspomagającego do poprawy lepkości formulacji
54
składniki preparatów do czyszczenia przemysłowego
posiadają doskonałą pianotwórczość i własności zwilżające
Raport o rynku surfaktantów
brak możliwości tworzenia jonów w środowisku wodnym
Surfaktanty niejonowe
kompatybilność oraz efekt synergii z innymi środkami
dodatkowe składniki płynnych i proszkowych formulacji piorących, myjących i czyszczących w wyrobach chemii gospodarczej
powierzchniowo czynnymi, łączenie się z wieloma różnymi
składniki środków higieny osobistej
grupami związków chemicznych, co umożliwia tworzenie bardziej
składniki zwiększające lepkość
skomplikowanych produktów
emulgatory
odporność na twardą wodę optymalne zdolności pianotwórcze, zwilżające, emulgujące – w zależności od typu produktu niektóre surfaktanty niejonowe spełniające odpowiednie kryteria czystości nadają się do produkcji farmaceutyków, kosmetyków oraz mają zastosowanie w branży spożywczej mniejsze właściwości drażniące niż środki anionowe wysoka biodegradowalność
komponenty formulacji chemicznych do procesów w przemyśle włókienniczym komponenty cieczy obróbczych – środki zwilżające, odtłuszczające, zmniejszające pienienie, emulgatory, dyspergatory, regulatory pH dodatki do polimeryzacji, dyspergatory, emulgatory i inne dodatki do produkcji farb, lakierów i klejów dodatki w przemyśle celulozowo-papierniczym, jako środki zwilżające, antypieniące, dyspergujące i zmiękczające
Surfaktanty amfoteryczne
w agrochemikaliach jako składniki adjuwantów i środki zwilżające
zdolności pianotwórcze oraz stabilizujące pianę, właściwości zwilżające, emulgujące współdziałanie z innymi rodzajami surfaktantów nie podrażniają śluzówki oka, dzięki czemu są często stosowane
dodatki pomocnicze w branży środków higieny osobistej i kosmetyków, środki pomocnicze w chemii gospodarstwa domowego oraz w czyszczeniu przemysłowym dodatki do formulacji przemysłowych
w produkcji szamponów oraz innych produktów kosmetycznych wysoka biodegradowalność
Raport o rynku surfaktantów
55
Załącznik 2. Globalny rynek surfaktantów
Globalny rynek surfaktantów w podziale na regiony (w tys. ton) Region Azja-Pacyfik
2012
2013
2014*
2019*
CAGR 2014-2019
6 370,9
6 772,8
7 174,9
10 215,3
7,32%
Ameryka Północna
4 105,2
4 282,8
4 501,6
5 285,5
3,26%
Europa
3 192,5
3 336,6
3 470,9
4 070,2
3,24%
Reszta świata
2 066,0
2 207,8
2 382,3
3 231,1
6,28%
Łącznie
15 734,6
16 600,0
17 529,6
22 802,1
5,4%
Globalny rynek surfaktantów w podziale na regiony (w mln USD) Region
2012
2013
2014*
2019*
CAGR 2014-2019
Azja-Pacyfik
10 453,4
11 249,1
11 982,7
17 564,8
7,95
Ameryka Północna
7 049,4
7 375,1
7 773,7
9 136,9
3,28
Europa
6 262,8
6 471,1
6 731,4
8 178,1
3,97
Reszta świata
3 357,9
3 601,4
3 902,1
5 406,4
6,74
Łącznie
27 123,6
28 696,8
30 389,9
40 286,3
5,8
Globalny rynek surfaktantów w ujęciu produktowym (w tys. ton) 2012
2013
2014*
2019*
CAGR 2014-2019
Anionowe
Produkt
6 766,2
7 080,3
7 439,4
9 266,3
4,49%
Niejonowe
5 865,8
6 224,8
6 573,3
8 875,2
6,19%
Kationowe
1 961,0
2 091,2
2 241,0
2 965,7
5,76%
Amfoteryczne
1 141,6
1 203,8
1 275,9
1 694,9
5,84%
Łącznie
15 734,6
16 600,0
17 529,6
22 802,1
5,4%
56
Raport o rynku surfaktantów
Globalny rynek surfaktantów w ujęciu produktowym (w mln USD) 2012
2013
2014*
2019*
CAGR 2014-2019
Anionowe
Produkt
10 814,7
11 351,8
11 960,6
15 112,6
4,79%
Niejonowe
10 052,1
10 694,5
11 325,3
15 605,5
6,62%
Kationowe
3 701,6
3 951,9
4 240,4
5 764,4
6,33%
Amfoteryczne
2 555,2
2 698,5
2 863,6
3 803,9
5,84%
Łącznie
27 123,6
28 696,8
30 389,9
40 286,3
5,8%
CAGR 2014-2019
Globalny rynek surfaktantów w ujęciu branżowym (w tys. ton) Zastosowanie
2012
2013
2014*
2019*
Mydła/detergenty
7 364,0
7 769,2
8 205,9
10 670,8
5,39%
Higiena osobista
2 117,1
2 231,9
2 354,5
3 064,2
5,41%
Przemysł włókienniczy
1 232,0
1 301,6
1 376,6
1 820,9
5,75%
Czyszczenie przemysłowe
1 046,8
1 104,9
1 167,3
1 546,0
5,78%
Tworzywa sztuczne
847,4
896,0
948,3
1 264,6
5,93%
Przemysł naftowy
846,0
891,7
942,4
1 214,3
5,20%
Ochrona roślin
616,8
650,5
687,6
888,7
5,26%
Żywność
566,3
598,9
633,6
833,6
5,64%
Leki
546,4
571,1
597,4
736,7
4,28%
Inne
551,8
584,1
615,9
762,3
4,36%
15 734,6
16 600,0
17 529,6
22 802,1
5,40%
Łącznie * Prognoza
Źródło: Surfactants Market - By Product Type, Substrates, & Applications - Global Trends & Forecasts 2019 Raport o rynku surfaktantów
57
Globalny rynek surfaktantów w ujęciu branżowym (w mln USD) Zastosowanie Mydła/detergenty
2012
2013
2014*
2019*
CAGR 2014-2019
12 655,4
13 395,8
14 190,8
18 807,5
5,79%
Higiena osobista
3 700,5
3 906,1
4 130,6
5 477,8
5,81%
Przemysł włókienniczy
2 111,5
2 239,5
2 375,8
3 201,5
6,15%
Czyszczenie przemysłowe
1 806,3
1 911,7
2 025,4
2 733,7
6,18%
Tworzywa sztuczne
1 452,2
1 540,8
1 635,8
2 225,4
6,35%
Przemysł naftowy
1 461,8
1 542,9
1 634,5
2 142,4
5,56%
Ochrona roślin
1 061,3
1 122,2
1 189,5
1 566,2
5,66%
Żywność
982,9
1 042,2
1 105,7
1 482,5
6,04%
Leki
963,8
1 007,6
1 056,4
1 325,8
4,65%
Inne Łącznie
927,9
988
1 045,4
1 323,6
4,83%
27 123,6
28 696,8
30 389,9
40 286,3
5,8%
* Prognoza
Źródło: Surfactants Market – By Product Type, Substrates, & Applications – Global Trends & Forecasts 2019
10. Źródła danych Źródła danych wykorzystanych w raporcie: raport Surfactants Market – By Product Type, Substrates, & Applications – Global Trends & Forecasts 2019 raport Market Study: Surfactants, Ceresana Research, 2012 wiedza i komentarze ekspertów ze spółki PCC EXOL SA
58
Raport o rynku surfaktantów
Parametry środowiskowe papieru, na którym został wydrukowany niniejszy raport W poczuciu odpowiedzialności za środowisko niniejszy raport firmy PCC Exol SA został wydrukowany na ekologicznym, dwustronnie powlekanym papierze Cocoon silk. Papier ten jest wyprodukowany z makulatury, w przyjaznej dla środowiska technologii. Certyfikat FSC® zaświadcza, że surowce użyte w procesie produkcji papieru pochodzą z lasów zarządzanych w odpowiedni i zrównoważony sposób oraz z innych certyfikowanych i kontrolowanych źródeł.
Papier użyty na środki Nazwa papieru Cocoon silk Liczba stron 56 Gramatura 135
Zastosowanie papieru Cocoon silk zamiast papieru niepochodzącego z recyklingu pozwoliło zmniejszyć negatywny wpływ na środowisko naturalne o:
38 kg mniej odpadów
1365 litrów mniej zużytej wody
Papier użyty na okładkę Nazwa papieru Cocoon silk Liczba stron 4 Gramatura 250
5 kg mniej gazów cieplarnianych
84 kWh mniej zużytej energii
Format (cm) Nakład
51 km krótsza podróż samochodem
62 kg mniej zużytego drewna
21 x 15 300
średniej klasy europejskiej
Dane dotyczące śladu węglowego zostały oszacowane przez Labelia Conseil, zgodnie z metodologią Bilan Carbone®. Obliczenia zostały oparte na porównaniu stosowania papieru pochodzącego z recyklingu z papierem z włókna pierwotnego, według najnowszych dostępnych danych europejskich BREF (papier z włókna pierwotnego).
ul. Sienkiewicza 4, 56-120 Brzeg Dolny ir.exol@pcc.eu www.pcc-exol.eu