Cohabitat Gathering Leaflet

COHABITAT GATHERING

2011

COHABITAT GATHERING

Inspiring the evolution of spaceship ‘Earth’ Statek kosmiczny ‘Ziemia’ jest domem dla setek milionów organizmów. Jednym z nich jest człowiek.

Każdy z nich pełni niezwykle istotną funkcję w procesie podtrzymania zjawiska Życia. Wszystkie dzielą wspólną przestrzeń (co-habitat), połączone w złożoną sieć relacji i współzależności.

Pierwsza edycja Festiwalu COHABITAT GATHERING odbędzie się pod hasłem inspiring the evolution of spaceship Earth. Jest to milowy krok w kierunku stworzenia platformy dla dynamicznie powiększającej się społeczności świadomej tej sieci powiązań. Jest także zaproszeniem do kreatywnego jej rozwijania poprzez wdrażanie ‘nowych’ technologi i rozwiązań gwarantujących zrównoważony rozwój w przyszłości.

Jedyne co trzeba zrobić to nie przeszkadzać.

Naturalne systemy i mechanizmy funkcjonujące na Ziemi regulują wszystkie procesy życia. Inteligentne wykorzystanie tych wzorców przy tworzeniu systemów ludzkich daje możliwość tworzenia rozwiązań w pełni zrównoważonych i zharmonizowanych ze środowiskiem lokalnym.

Spaceship Earth was so extraordinarily well invented and designed that to our knowledge humans have been on board it for two million years not even knowing that they were on board a ship.

Richard Buckminster Fuller

03

przegląd

Nadszedł dobry czas by zatroszczyć się o obecną i przyszłą przestrzeń życia.

Zaproszeni prelegenci oraz goście specjalni przedstawią niezwykle bogaty wachlarz wiedzy, technologii, filozofii oraz doświadczenia związanego z budową nowej generacji siedlisk ludzkich - HABITATÓW. Będzie mówić się o budynkach ze słomy i ziemi, projektowaniu autonomicznych ekosystemów, oczyszczaniu wody, produkcji żywności, teorii projektowania osiedli ludzkich, maszynach open-source oraz tworzeniu partnerstw na rzecz rozwoju tego nurtu.

Pokazane będą również miejsca na świecie, gdzie budowa habitatu zwieńczona została sukcesem.

Wszystkie głowy, jedno zadanie.

Zadanie jest multidyscyplinarne, dlatego też na festiwalu spotkać można będzie przedstawicieli wielu profesji i nurtów, naukowców, profesjonalistów i entuzjastów. Obecni będą również przedstawiciele samorządów oraz instytucji rządowych.

For the first time in history it is now possible to take care of everybody at a higher standard of living than any have ever known. (...)All humanity now has the option to become enduringly successful.

- Richard Buckminster Fuller

08

pzegląd

STRUKTURA

PROGRAM WYSTĄPIEŃ : 09.00 - REJESTRACJA 10.00 - Bjorn Kierulf - Budynki pasywne z drewna, słomy i gliny 10.20 - Gernot Minke - Technologia i projektowanie dachów zielonych 10.40 - Karolina Szkapiak – Słoma prefabrykowana 11.00 - Zbigniew Bać - Habitat - filozofia organizacji przestrzeni 11.20 - Teresa Kelm - Budownictwo z surowej ziemi 11.40 - Gernot Minke - Earth construction

ŻYCIE

12.30 - Wojciech Majda Permakultura w procesie tworzenia nowoczesnych 12.50 - Andrzej Czech - Lokalna autonomia 13.10 - Steve Read - Tworzenie systemów permakulturowych 13.30 - Monika Podsiadła – Jak przekształcić otoczenie domu w piękny ogród 13.50 - Łukasz Nowacki Projekt SolarnyHabitat - krok w kierunku żyjących plemion 14.10 - Ben Whelan - Process of building Cloughjordan Town

12.00 - przerwa

14.30 - WYSTĘP ZESPOŁU PURGA ( www.purga.pl ) 14.50 - przerwa lunchowa 15.20 - Radosław Barek Tradycja regionalna w budowaniu współczesnej siedziby 15.40 - Jarosław Szewczyk Cordwood masonry, czyli podlaska drzewoglina 16.00 - Danuta Kupiec-Hyła, Maciej Hyła -

REFLEKSJA

16.20 - Marcin Mateusz Kołakowski - Wyzwania nurtu low-tech 16.40 - Andrzej Młynarczyk Strefa zero – jak postrzeganie rzeczywistości zmienia świat 17.50 - Robert Palusiński - Głęboka demokracja w Habitacie

WIZJA

Budownictwo z gliny nowej generacji

17.50 - Paweł Sroczyński - Cohabitat Re:ewolucja w przestrzeni życia 18.10 - Mateusz Józefowicz - Budowa habitatów na Marsie 18.30 - Marcin Jakubowski - Building Civilization from scratch 18.50 - Agnieszka Orzechowska Partnerstwo na rzecz rozwoju budownictwa naturalnego - modelowe rozwiązanie w Łodzi 19.10 - Robert Błaszczyk Projekt Barkowo 13 - Ekowioska i centrum permakultury 17.00 - Jakub Kronenberg Partycypacja społeczna w projektach rozwoju lokalnego

17.20 - przerwa

19.50 - ZAKOŃCZENIE

05

program

AFTERPARTY

1kwietnia - 21.00 - 03.00 purga.pl myspace.com/purga.sounds

Centrum na Gdańskiej ul. Gdańska 81, Łódź

fot. Marcin Piniak

d

06

Zespół założony w 2009 roku, powstał z inspiracji ideą szamanizmu, mądrością kultur plemiennych oraz ich funkcjonowaniem i ewolucją we współczesnej kulturze zachodniej.

Pierwszy koncert odbył się w ramach wykładu „Amazońscy Curanderos” poświęconego leczniczym właściwościom roślin używanych w ceremonii „Ayahuasca”.

W swojej twórczości zespół wykorzystuje instrumenty tradycyjne: didgeridoo, afrykańskie i szamańskie bębny, flety, lirę korbową, jak również współczesne: syntezator, skrzypce elektryczne, melodykę.

program

Gernot Minke UNIWERSYTET KASSEL architekt Architekt, naukowiec, eksperymentator, profesor uniwersytetu w Kassel, gdzie kieruje katedrą budownictwa eksperymentalnego.

Autor ponad trzydziestu książek i ponad 200 artykułów naukowych na temat nowatorskiego użycia tradycyjnych materiałów budowlanych.

Zaczynał pracując u boku słynnego Frei Otto, autora lekkich przekryć membranowych zbudowanych na olimpiadę w Monachium.

Od lat siedemdziesiątych głównymi dziedzinami jego działalności projektowo-badawczej pozostają zagadnienia dostępnego budownictwa naturalnego.

Zielone dachy – technologia i projektowanie Good insulation properties and thermal mass provision result in green roofs being a popular architectural feature in countries with harsh winter conditions. Numerous historic examples can be found in houses in Scandinavia and North America. Recentyears development of thin earth roof systems of 8 to 16 cm allowed for reducing the cost of green-roofed buildings while preserving its beneficial influence on human health and environment. It resulted in dissemination of green roofs in countries with different climate conditions.

This presentation shows historic and modern examples of green roofs and explains the differences between alternative modern green roof systems. Taking into account the life-cycle cost of green roofs and a recent study on its heating effect in winter and cooling effect in summer, it discusses the ecological and economical advantages offered by green roofs over alternative roof designs. It also presents the evidence on green roofs absorbing high-frequency electromagnetic waves, thus reducing the adverse effect of the built environment on human health

07

prelegenci

Marcin Jakubowski OPEN SOURCE ECOLOGY badawcz, wynalazca

Marcin came to the U.S. from Poland as a child.

He graduated with honors from Princeton and earned his PhD in fusion physics from the University of Wisconsin. In 2003 he founded Open Source Ecology in order to make closed-loop manufacturing a reality. He began development on the Global Village Construction Set (GVCS), an open source DIY tool set of 50 different industrial machines necessary to create modern civilization. Marcin’s recent accomplishment is his selection as a TED Fellow for 2011.

Global Village Construction Set: Building Civilization from the Ground Up The presentation summarizes our work on the Global Village Construction Set (GVCS). The GVCS is an open source, low-cost, high performance technological platform that allows for the easy, small-scale, DIY fabrication of the 50 different technologies that it takes to build a sustainable civilization with modern comforts. The GVCS lowers the barriers to entry into farming, building, and manufacturing and can be seen as a life-size Lego-like set of modular tools that can create entire economies, whether in rural Missouri, where the project was founded, the mountains of Oregon, or in the heart of Africa. We are pushing the limits of thinking and practice of how the GVCS can break the feasibility and cost barriers of building truly sustainable and resilient communities from the ground up, including complete economies based on local resources.

08

prelegenci

Robert Palusiński FUNDACJA GŁĘBOKIEJ DEMOKRACJI trener Zajmuję się pracą z ludźmi - psychoterapią, terapią symptomów, analizą snów.

Pracuje także z parami, rodzinami, grupami i organizacjami. Od 2000 roku prowadzę warsztaty łączące psychologię zorientowaną na proces z szamańskimi praktykami kultur rdzennych.

Ostatnio najbardziej pasjonuje mnie popularyzowanie i wprowadzanie w życie idei Głębokiej Demokracji (Deep Democracy) Arnolda Mindella. W 2003 r uzyskałem uprawnienia RS POP w Zurichu oraz PTPZnP w Polsce do prowadzenia terapii pod superwizją dyplomowanego terapeuty Psychologii Zorientowanej na Proces.

Optymalne i zrównoważone sposoby podejmowania decyzji w społecznościach intencjonalnych FASBA, the German straw bale building association achieved a national general approval (ABZ) for straw insulated walls in 2006. In 2010 two Austrian actors got general approvals too, one even is a European one: European technical Approval: abbreviated ETA. Achieving these kinds of certification documents means spending a lot of money for each approval procedure for bureaucracy and often identical or very similar tests and research.

What is the legalizing future of the young building method in Europe? Will we have dozens of companies/ institutions each with its own approval? Or is there a opportunity to bundle the straw bale building European efforts?

On the example of the german ABZ Dirk Scharmer is trying to sketch a way of a european collaboration with the aim of a step-by-step- improvement of the legal recognition of the application of straw as building material: One ETA hold in the hand of a European Non-Profit Organisation, which manages the applicability of straw as a building

09

prelegenci

Paweł Sroczyński (GRUPA COHABITAT)

STUDIO ARCHITEKTURY NATURALNEJ architekt

Architekt w pełni oddany fascynującej przygodzie budowy nowej generacji, autonomicznych siedlisk ludzkich - Cohabitatów.

Założyciel GRUPY COHABITAT. Pomysłodawca i współorganizator CHGATHERING 2011.

Autor pionierskich projektów w technologiach budownictwa naturalnego. Od 2008 r. konsekwentnie wspiera rozwój polskiego ruchu na rzecz tego nowego paradygmatu.

Organizator warsztatów i wykładów.

Cohabitat - Re:ewolucja w przestrzeni życia Wkroczyliśmy w erę informacji. Stare sposoby działania oparte o modele przemysłowe nie sprawdzą się w teraźniejszości. Potrzebujemy rewolucji ! Nowej świadomości, pomysłu na to jak ponownie zjednoczyć się z systemami podtrzymującymi życie na Ziemi. Potrzebujemy rozwiązania, które umożliwi kontynuację ścieżki ewolucji oraz wykorzystanie potencjału płynącego z synergii człowieka z przyrodą.

Poprzez edukację oraz tworzenie otwartych technologii, Grupa-Cohabitat chce do końca dekady, dać ludziom możliwość życia w Habitatach - naturalnych siedliskach, budowanych w oparciu o zasady funkcjonowania ekosystemów. Wyprodukują one podstawowe zasoby niezbędne do życia mieszkańców (wodę, żywność i energię).

W trakcie prezentacji przedstawiona zostanie historia Grupy-Cohabitat, jej osiągnięcia oraz niezwykłe plany na najbliższą przyszłość.

10

prelegenci

Łukasz Nowacki (GRUPA COHABITAT)

PRACOWNIA OGRODÓW PERMAKULTURY pionier permakultury Pionier Permakultury, futurysta i ekologiczny designer.

Specjalizuje się w Ekohydrologii i biotechnologii ekosystemowej.

Od dziecka zafascynowany ideą autonomicznych osad i biohabitatów. Propagator i badacz „żyjących maszyn”, alternatywnych źródeł energii, archilogii oraz permakultury.

Zainteresowany również koncepcją biomimikry oraz teorią systemów.

Jego inspiracją są dokonania takich mistrzów jak: Buckminster Fuller oraz John Todd, a także prace New Alchemy Institute.

Obecnie ideowo związany z Grupą Cohabitat.

Projekt SolarnyHabitat - krok w kierunku żyjących plemion Jakie są cechy żyjących systemów? Doszukując się cech “żyjącej istoty” należy określić trzy z nich. Pierwszą jest wzrost i rozwój. Drugą jest czerpanie wolnej energii, pochodzącej ze Słońca. Trzecią jest funkcjonowanie w otwartym systemie cykli biogeochemicznych, działających na korzyść żywego organizmu i systemu. Wszyscy jesteśmy częścią większego systemu. Każdy z nas jest komórką w tkance organu, organy tworzą żywy organizm. Organizmy okupując daną przestrzeń życiową tworzą ekosystem.

Ekosystemy tworzą większą całość! Ziemia, statek kosmiczny, na pokładzie którego przemierzamy wszechświat. Ziemia jest schronieniem dla miliardów żyjących plemion.

Plemion roślin, zwierząt i grzybów, plemion duchów i materii. Jesteśmy świadkami narodzin nowego plemienia, które stawia przed sobą nowe wyzwania.

SolarHAB, prototyp w pełni autonomicznego schronienia, jest odpowiedzią na jedno z takich wyzwań. Jest efektem prac badawczych z zakresu Archilogii, synergii architektury i ekologii. Zaprojektowany w oparciu o zasady funkcjonowania naturalnych ekosystemów, SolarHAB przetwarza odpady w żywność, oczyszcza ścieki do jakości wody pitnej, produkuje własne paliwa, żywność i energię.

11

prelegenci

Mateusz Józefowicz MARS SOCIETY POLSKA badacz Z wykształcenia archeolog. Prezes Mars Society Polska, organizator projektów z dziedziny robotyki i rozwiązań dla ekstremalnych środowisk, realizowanych we współpracy z UMK, Politechniką Warszawską, Wrocławską i Białostocką, PIAP, PAN, uczestnik projektów dla astronautycznych organizacji pozarządowych realizowanych z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego i Ministerstwem Gospodarki, działacz międzynarodowych struktur Mars Society, zwolennik powołania Polskiej Agencji Kosmicznej.

Habitaty na Marsie Mars jest oprócz Ziemi jedyną planetą w Układzie Słonecznym, która umożliwia podtrzymanie technicznej cywilizacji i bytowanie naszego gatunku. Posiada atmosferę, pory roku, cykl dobowy zbliżony do ziemskiego oraz odpowiednio dużą masę. Przede wszystkim posiada zasoby, które czynią potencjalną kolonię samowystarczalną.

Technologicznie Mars jest już w zasięgu człowieka, a problemem są głównie przeszkody natury mentalnej i politycznej.

Wśród wielu korzyści z kolumbijskiej wyprawy na Marsa wymienić trzeba zmianę skali odniesienia. Takie poszerzenie horyzontów pozwoli nam spojrzeć z zupełnie innej perspektywy na naszą rodzinną planetę, jej środowisko i na naszą rolę. Rozwiązania wypracowane dla Marsa mogą z powodzeniem znajdować zastosowania na Ziemi, a z drugiej strony, aby dotrzeć na Czerwoną Planetę musimy przećwiczyć i przetestować pewne rozwiązania na Ziemi. Tak jak będzie to miało pod Toruniem, w testowym habitacie marsjańskim Mars Society Polska.

12

prelegenci

Agnieszka Orzechowska UNDP - PROJECT OFFICE POLAND trenerka Pracuje w UNDP jako koordynatorka partnerstw lokalnych, odpowiada za tworzenie koalicji na rzecz ekonomii społecznej oraz stymuluje grupy zagrożone wykluczeniem do tworzenia podmiotów ES. Absolwentka socjologii i filologii rosyjskiej Uniwersytetu Łódzkiego.

Specjalistka w zakresie zrównoważonego rozwoju i edukacji globalnej. Trenerka, specjalizująca się w zakresie tworzenia i zarządzania projektami, budowania partnerstw lokalnych, diagnozy problemów społecznych.

Rozwoj budownictwa naturalnego – modelowe partnerstwo w Łodzi W 2010 roku na mocy współpracy pomiędzy Grupą Cohabitat oraz Programem Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju Biurem Projektowym w Polsce, zawiązaliśmy partnerstwo lokalne na rzecz rozwoju budownictwa naturalnego w kraju. Celem tej współpracy jest wzmocnienie tego sektora budownictwa, wsparcie środowisk zajmujących się tą dziedziną. Działania te są możliwe poprzez integrację różnych instytucji i grup. Dlatego zdecydowano zaprosić do współpracy ośrodki badawczo-naukowe, firmy komercyjne, organizacje pozarządowe, grupy nieformalne oraz instytucje publiczne.

W ramach partnerstwa mobilizujemy naukowców do prowadzenia badań i tworzenia projektów wspierających rozwój budownictwa naturalnego, zachęcamy firmy do inwestowania w ten sektor gospodarki, współpracujemy z urzędami w zakresie legalizacji wyrobów i produktów budownictwa naturalnego. W pracy wykorzystywane są rozmaite narzędzia i metody: warsztaty, konferencje, strony internetowe, badania, pokazowe budowy itp. W trakcie prezentacji pokazane zostaną pierwsze rezultaty oraz plany partnerstwa na najbliższe miesiące, a także możliwości wykorzystania budownictwa naturalnego na rzecz grup marginalizowanych.

13

prelegenci

Marcin Mateusz Kołakowski UNIWERSYTET LINCOLN, architekt Doktor nauk technicznych, architekt, dziennikarz, pracownik naukowy na Uniwersytecie w Lincoln (Anglia). Studiował na Politechnice Śląskiej i Universität Hannover oraz w Bartlett School of Architecture UCL. Pracuje jako architekt w Anglii, Polsce i Niemczech. W pracy doktorskiej „Kulturowy i psychologiczny kontekst architektury lowlech” analizował nurty w ekoarchitekturze i budownictwie naturalnym proponując łączenie metodologii oceny ekoarchitektury z psychoanalizą i krytyką społeczną. Administruje portalem www.archilove.pl

Wyzwania nurtu LOWTECH Nurt low-tech dowiódł, że może stać się forpocztą nowych rozwiązań technicznych i formalnych. Nurt ten odgrywał przez ostatnich 30 lat rolę mostu pomiędzy zielonymi ideologiami a światem naukowym i przemysłem. Jednak być może jeszcze ważniejsza rola tego nurtu leży w sferze kulturowej. W kulturze, którą Christopher Lasch nazywał narcystyczną, niektóre ruch low-tech mogą być widziane jako próba przełamania systemu wartości narcystyczno-technokratycznego społeczeństwa i stworzenia pozytywnej alternatywy: Nurt low tech wiąże się inną rolą architektury‑nie jako obiekt lecz jako proces; z alternatywnym podejściem do procesu budowania ‑nie specjalizacja lecz coopreacja; z innowacyjną formą eksploatacji architektury ‑cohousing.

Na nurt low-tech czyhają jednak zagrożenia zarówno zewnętrzne – instytucjonalne i prawne, ale co gorsza wewnętrzne. Tendencja twórców low-tech do zamykania się w wąskich grupach sceptycznie nastawionych do środowisk naukowych i przemysłowych tworzy zagrożenia. Narcyzm high-tech, koegzystować może narcyzmem low-tech.

Taka sytuacja może utrudniać popularyzację wartościowych rozwiązań służących zrównoważonemu rozwojowi architektury.

14

prelegenci

Wojciech Majda POLSKI INSTYTUT PERMAKULTURY pionier permakultury

Wojciech Majda jest blogerem. Od ponad dwóch lat wytrwale prowadzi bloga Polskiego Instytutu Permakultury.

Powołał do życia również Pracownię Permakultury, aby mógł, jako jedna z pierwszych osób w Polsce, połączyć swoją pasję i wiedzę (może nawet lekkie szaleństwo) z działalnością zawodową w zakresie projektowania permakulturowego. Na swoim blogu http://permakultura.net/ dzieli się z Czytelnikami wiedzą nt permakultury, agroleśnictwa, hodowli zwierząt i ekologii.

Permakultura i tworzenie nowoczesnych osiedli ludzkich Autor poruszać będzie zagadnienia związane z szeroko pojętą realizacją projektów permakulturowych. Podzieli się swoimi doświadczeniami związanymi z tym, jak przekładać często egzotyczną i obcą w naszym kręgu kulturowym, teorię na praktykę. Przybliży nam proces powoływania do życia niezwykle interesujących projektów z pogranicza ekologii, agroleśnictwa i permakultury oraz stosowania projektowania permakulturowego w ogrodzie, przedsiębiorstwie czy gospodarstwie rolnym. Jego zdaniem, dzięki wykorzystaniu wiedzy głównego nurtu nauki, możemy tworzyć samowystarczalne i trwałe osiedla ludzkie.

15

prelegenci

Jarosław Szewczyk POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA badacz, architekt Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Białostockiej (1996). W 2006 roku doktorat na Politechnice Warszawskiej; autor 17 artykułów o budownictwie z gliny i drzewogliny (cordwood masonry) oraz książki pt.

Budownictwo z polan opałowych – cordwood masonry (Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok 2010).

Ponadto pasjonat podlaskich pieców kaflowych (w przygotowaniu książka Piec w tradycyjnym budownictwie ludowym Podlasia, Oficyna Wydawnicza Politechniki Białostockiej, Białystok 2011).

Cordwood masonry - czyli podlaska drzewoglina U schyłku XX w. na pograniczu USA i Kanady powróciło zainteresowanie techniką cordwood masonry (albo inaczej stackwall construction), tj. wznoszeniem ścian z polan opałowych, spajanych masą trocinowo-glinianą. Znano ją już w XIX w., a wiele polanowych domów wznieśli emigranci z Europy, w tym z Polski. Około 70 starych budynków o tej konstrukcji jest chlubą stanu Wisconsin. Zaś ostatnio kilkadziesiąt budynków odnaleziono w Szwecji, w Norwegii i w Rosji. Około 30 odszukano też w Czechach.

Ale okazuje się, iż ich największe skupisko znajdziemy w Polsce. Autor odnalazł ponad 250 takich obiektów i nigdzie na świecie nie reprezentują one tak finezyjnego wykonawstwa i tylu odmian, co... na Podlasiu. Na festiwalu COHABITATU dowiemy się, na czym polega ich wyjątkowość, jak można wykorzystać wielowiekowe doświadczenia podlaskich budowniczych oraz czy Polska może pretendować do miana światowego “zagłębia” budownictwa ekologicznego (i wcale nie chodzi o stare chałupy pod strzechą).

16

prelegenci

Teresa Kelm POLITECHNIKA WARSZAWSKA badacz, architekt Profesor na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej.

Prowadzi seminaria i zajęcia między innymi z projektowania architektury proekologicznej.

Tematem architektury ziemi zainteresowała się podczas kilkuletniego pobytu i pracy dydaktycznej w Afryce (w Algierii), a nastepnie pracy badawczej prowadzonej w Stanach Zjednoczonych. Wraz z zespołem zorganizowała próbną produkcję cegieł ziemnych i bloczków prasowanych z ziemi. W latach 2006-2009 zespół zrealizował budynek eksperymentalny w nowoczesnej technologii ziemi ubijanej w szalunkach.

Budownictwo z surowej ziemi - ekologia i nowoczesny standard Budynek eksperymentalny w technologiach z surowej ziemi wzniesiony został w Pasłęku. Przygotowanie projektu i realizacja budynku stały się możliwe dzięki pozyskaniu przez zespół autorski z Wydziału Architektury PW grantu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w latach 2005 - 2008.

Realizacja budynku miała na celu zademonstrowanie metod wznoszenia budynku z surowej ziemi, a następnie umożliwienie badań i obserwacji dotyczących zachowania się konstrukcji w czasie eksploatacji. Budynek pomyślany został jako energooszczędny z możliwością pozyskiwania energii słonecznej metodą pasywną, poprzez dobudowaną szklarnię. Zastosowano technologię ziemi ubijanej w szalunkach do ścian konstrukcyjnych i zewnętrznych. Ich uzupełnieniem wewnętrznym jest warstwa wzniesiona z bloczków słomiano-glinianych, a ściany działowe wykonane są z bloczków ziemnych prasowanych.

17

prelegenci

Robert Błaszczyk PROJEKT BARKOWO 13 pionier permakultury Robert Błaszczyk jest zafascynowany tematem permakultury, głównie naturalnymi uprawami, naturalnym budownictwem oraz alternatywnymi źródłami energii. Pod kierownictwem Christiana Shearer`a (Panya Project) zdobywał doświadczenie w Indiach i w Tajlandii. Dyplom Projektowania Permakulturowego uzyskał w Albanii z rąk Steve`a Read`a (L’Université Populaire de Permaculture). Odwiedził kilka samowystarczalnych siedlisk, farm permakulturowych, eko-osiedli na świecie, teraz powrócił do Polski aby szerzyć permakulturę w kraju swoich przodków.

Projekt Barkowo 13 - ekowioska i centrum Permakultury Projekt stworzenia osady w oparciu o wytyczne realizowane w myśl zasad etycznych permakultury, z których główne trzy, to: - opieka nad Ziemią. Permakultura jako system projektowania opiera się na systemach naturalnych. Wiąże się to z poszanowaniem całej flory i fauny. Rozsądnego gospodarowania zasobami naturalnymi, nie zużywania ich niepotrzebnie lub w tępie zbyt dużym, w którym nie zdołałyby się one odnowić - opieka nad Ludźmi, czyli dbanie o własne zdrowie, rozwój wewnętrzy, własne potrzeby, lecz również dbanie o wszystkich, empatie, tolerancję i uszanowanie potrzeb innych ludzi. Dotyczy to również dbałości o przyszłe pokolenia i zapewnienia im warunków do prawidłowego rozwoju.

- sprawiedliwy podział - mamy jedną Ziemię i musimy ją dzielić między sobą, innymi gatunkami oraz z przyszłymi pokoleniami. Wymaga to przewartościowania podejścia do nieograniczonej konsumpcji, zwłaszcza jeśli chodzi o zasoby naturalne. Należy wspólnie pracować nad tym, aby każdy miał dostęp do zaspokojenia podstawowych zasobów niezbędnych do życia.

18

prelegenci

Steve Read L’UNIVERSITÉ POPULAIRE DE PERMACULTURE nauczyciel permakultury Nauczyciel Permakultury, prowadzi kursy projektowania zarówno w języku francuskim jak i angielskim.

Pracuje jako konsultant, doradzając wszystkim zainteresowanym jak zakładać systemy permakulturowe oraz jak nimi zarządzać. Prowadzi badania z zakresu odroślowych systemów produkcji żywności oraz ich funkcjonowania w strefie klimatu umiarkowanego.

Obecnie jest zaangażowany w realizację trzech projektów: Kerzello we Francji, ekowioski Dutlar w Turcji oraz 5 Acres w Anglii.

Projektowanie systemów permakulturowych Permaculture is a science and art that we can use to re-design our human world to create one that that functions better , in everyway , and when we put our designs into place our human world will be more and more in harmony with the natural world .

I don’t intend to speak a lot about the socio-ecological difficulties that face us except to say that we have the solutions but we seem to lack the motivation to put them into place .

Permaculture is about solutions , about observation of natural systems and ourselves , it is about intelligent design and it is about installing these designs . It is about deigning and building a better human world and it starts at home .

19

prelegenci

Danuta Kupiec-Hyła Maciej Hyła POLITECHNIKA KRAKOWSKA, STOWARZYSZENIE „DOMY Z TEJ ZIEMI” architekci D. Hyła - absolwentka Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej (1968 r.). W 1987 roku doktorat na Politechnice Krakowskiej.

Budownictwo z gliny nowej generacji w warunkach polskich

M. Hyła - absolwent Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej (1961 r.). Interesuje się budownictwem z gliny od czasów studiów. W latach 70tych badał przedwojenne i powojenne budynki z gliny w Małopolsce, po czym wraz z Małżonką przystąpili do projektowania i realizacji nowej generacji budynków z gliny.

Są autorami wielu projektów i realizacji oraz kilkudziesięciu artykułów zarówno w prasie fachowej jak i wydawnictwach naukowych. Autorzy książki – poradnika „Domy z lekkiej gliny”.

Powojenne budownictwo z gliny w Polsce jako sposób na uzupełnienie deficytu materiałów budowlanych było popierane przez państwo i wyposażone w znaczące preferencje. Pozostały z tego okresu doskonałe realizacje.

Po długim okresie braku zainteresowania tym sposobem budowania wraca ono, lecz z innego powodu – jako wzorowy, ekologiczny sposób budowania. Szkoda, że w polskich realiach są to na razie tylko hobbistyczne działania inwestorów o wysokim stopniu świadomości ekologicznej.

Nasze projekty, realizacje i szkolenia skutecznie torują drogę dla popularyzacji tego sposobu budowania.

20

prelegenci

Radosław Barek POLITECHNIKA POZNAŃSKA architekt

Architekt, rysownik, wykładowca na Wydziałe Architektury Politechniki Poznańskiej.

Inicjator i wspołtwórca stowarzyszenia Wędrowni Architekci, zajmuje sie budownictwem z uzyciem gliny w szczególności wykorzystaniem tradycyjnych technik rodzimych w współczesnym budownictwie

Zastosowanie tradycji rodzimej i regionalnej w budowaniu współczesnej siedziby

Współczesne poszukiwania twórców architektury siegaja coraz cześćiej do tradycji regionalnych . Dzieje się to głównie w zakresie wzornictwa, rzadziej w odniesieniu do materiałów i technik konstrukcyjnych. Poznanie tradycyjnych technik ich szczegółowych rozwiązań detalu i połączeń oraz analiza rozplanowania mogą byc niewyczerpanym źródłem inspiracji dla architektów współczesnych. Jak rozpoznawąć cechy charakterystyczne architektury regionu, jej walory dostosowujace do miejscowych warunków klimatycznych? - to obszar badań który staje sie powoli zakresem wiedzy potrzebnym przy wznoseniu nowych obiektów z uzyciem materiałów miejscowych.

21

prelegenci

Monika Podsiadła G.E.N. pedagog Z wykształcenia pedagog, zainteresowana alternatywną edukacją.

Zamiłowana ogrodniczka permakulturowa chętnie dzieląca się swoją wiedzą praktyczną i doświadczeniem.

Jest prekursorką stosowania metod permakultury w Polsce.

Od kilkunastu lat prowadzi ogród, w którym uprawia i eksperymentuje z roślinami.

Jest również członkiem G.E.N. Kilka razy brała udział w spotkaniach konferencyjnych Ekowiosek w Europie. W lokalnym Ekologicznym Stowarzyszeniu „Dla Ziemi” realizowała w terenie ekologiczne programy dotyczące naturalnego ogrodnictwa i dbania o czystość środowiska.

Jak przekształcić otoczenie swojego domu w piękny ogród Pośród prac związanych z ogrodem jest tak wiele radości, spokoju, zaangażowania całego ciała i wszystkich zmysłów. „Produkcja” pożywienia nie powinna być nadrzędnym celem w naszym stosunku do ziemi i jej płodów. To, co zbieramy latem i jesienią staje się w ten sposób otrzymanym darem za nasze zaangażowanie, uczucia, poczucie spełnienia w kontakcie z Naturą.

Obserwując naturalne enklawy roślin i zwierząt wspomagamy je w kreatywności i różnorodności. Nie ma potrzeby stosowania inwazyjnych metod upraw czy chemicznych preparatów, tak jak wykazał w swoim działaniu Masanobu Fukuoka naturalny ogród i naturalne uprawy z niewielkim wkładem wysiłku z naszej strony dają, co najmniej tyle samo zbiorów, co uprawy przemysłowe, przy czym jakość naturalnego pożywienia przewyższa wielokrotnie pod każdym względem jakość uzyskiwanego pożywienia innymi drogami. Jeśli sami własnymi rękami zadbamy o nasz ogród z pomocą prostych narzędzi uzyskamy synergetyczne połączenie z roślinami, a ich owoce w szczególny, tajemniczy sposób będą wspierać nasze zdrowie, naszej rodziny, przyjaciół.

22

prelegenci

Andrzej Czech NATURAL SYSTEMS przyrodnik

Fan energii odnawialnej, biomimikry i recyklingu wody.

Właściciel firmy konsultingowej Natural Systems zajmującej się innowacyjnymi sposobami zmniejszania wpływu człowieka na środowisko. Doktor biologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, przyrodnik. Mieszka i pracuje w Bieszczadach, na Ranczu Eco-Frontiers, unikalnym przedsięwzięciu łączącym produkcję energii odnawialnej, rolnictwo ekologiczne, ekoturystykę i ochronę przyrody.

Ranczo Eco-Frontiers - polski przykład budynku niezależnego od sieci Pomysł niezależności od standardowych przyłączy budzi się zazwyczaj w momencie nieoczekiwanej przerwy w dostawie energii lub wody. W obliczu zmian klimatycznych i drożejących surowców będziemy tego doświadczać coraz częściej. Wyposażanie obiektów w we własne źródła energii odnawialnej i recykling wody ma znaczący wpływ na zmniejszanie negatywnego oddziaływania budownictwa na środowisko.

System zaopatrzenia Rancza Eco-Frontiers w energię pracuje zupełnie niezależnie od sieci energetycznej. Całość energii elektrycznej jest produkowana na miejscu przez dwie turbiny wiatrowe oraz panele fotowoltaiczne. Ciepła woda użytkowa jest podgrzewana w panelach słonecznych. Niezwykle ważnym elementem systemu jest prawidłowy projekt sieci wewnętrznych zmniejszających straty przesyłu oraz dobór energooszczędnych urządzeń elektrycznych. Wdrożono również system recyklingu wody dzięki technologii Wastewater Gardens i gromadzenia wody deszczowej. 6 lat nieprzerwanego funkcjonowania Rancza Eco-Frontiers dowodzi że niezależność od sieci w warunkach Polski jest możliwa. Zastosowane rozwiązania mogą być replikowane i przerabiane w zależności od indywidualnych potrzeb użytkowników.

23

prelegenci

Karolina Szkapiak architekt Ben Whelan is a founder of Sustainable Ireland Cooperative and set-up the Cultivate Centre. Ben currently sits on the management committee of The Greenhouse, the new venue for sustainability in Dublin that Cultivate founded with ECOUNESCO. Ben is a founding member of the Regional Centre of Expertise in ESD in Ireland, is a founding member of North Tipperary Green Enterprise Park and is the Coordinator for ‘Building the Local Economy’ working group at the Cloughjordan Ecovillage.

Ben has taught and published in many areas of sustainability including permaculture, bioregionalism and the local economy.

Coughjordan ecovillage – beyond sustainbility Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract

24

prelegenci

Bjorn Kierulf CREATERRE architekt Ben Whelan is a founder of Sustainable Ireland Cooperative and set-up the Cultivate Centre. Ben currently sits on the management committee of The Greenhouse, the new venue for sustainability in Dublin that Cultivate founded with ECOUNESCO. Ben is a founding member of the Regional Centre of Expertise in ESD in Ireland, is a founding member of North Tipperary Green Enterprise Park and is the Coordinator for ‘Building the Local Economy’ working group at the Cloughjordan Ecovillage.

Ben has taught and published in many areas of sustainability including permaculture, bioregionalism and the local economy.

Coughjordan ecovillage – beyond sustainbility Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract Abstract

25

prelegenci

Zbigniew Bać POLITECHNIKA WROCŁAWSKA architekt

Profesor na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej.

Przewodniczący Szkoły Naukowej “HABITAT-Y”.

Organizator Konferencji Międzynarodowych, warsztatów, seminariów i Szkół Letnich.

Redaktor Rocznika “HABITAT-Y”.

Przewodniczący Komitetu Architektury i Urbanistyki PAN (od 2003 r.)

Członek Serbskiej Akademii Architektury od 2006 r.).

Właściciel Pracowni StudyjnoProjektowej “HABITAT” (od 1989 r.) Laureat wielu polskich i międzynarodowych konkursów architektonicznych (38 nagród i wyróżnień)

Habitaty – filozofia organizacji przestrzeni Habitat jako nurt odnowy, powstał w okresie przełomu (lat 85) na Wydziale Architektury Politechniki Wrocławskiej, w Katedrze Projektowania Architektury Mieszkaniowej.

Inicjatorem tego kierunku i założycielem szkoły naukowej HABITAT jest autor niniejszego opracowania. Przedstawiono także wstępną definicję: „HABITAT TO SZTUKA I UMIEJĘTNOŚĆ ORGANIZACJI PRZESTRZENI ŻYCIA CZŁOWIEKA. HABITAT jest więc bardziej filozofią niż zbiorem kanonów do projektowania, jest nieustającą dyskusją na temat kształtowania środowiska mieszkalnego człowieka, ale również próbą tworzenia podstaw filozoficznych, mających na celu wskazywanie problemów, którymi powinniśmy się zajmować.”

Na podstawie tej definicji scharakteryzowano podstawowe cechy habitatu człowieka, rozumiejąc go nie tylko jako część środowiska naturalnego ale i kulturowego.

Jednym z istotnych założeń od początków studiów i badań nad HABITATEM jest wspólna praca z udziałem przedstawicieli innych dyscyplin nauki i wiedzy, traktując to jako warunek konieczny do zachowania równowagi w rozpatrywaniu różnorodnych zjawisk, które występują w rzeczywistym kreowaniu środowiska mieszkalnego człowieka.

26

prelegenci

Jakub Kronenberg UNIWERSYTET ŁÓDZKI badacz, podróżnik Członek zarządu Fundacji Sendzimira, adiunkt w Katedrze Wymiany Międzynarodowej UŁ.

Naukowo zajmuje się związkami gospodarki i środowiska. Jego książkę Ecological economics and industrial ecology wydało prestiżowe wydawnictwo Routledge.

Współredaktor pierwszego polskiego podręcznika zrównoważonego rozwoju. Przebywał na stażach naukowych we Francji, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii i Kirgistanie. W latach 2001–2003 pracował jako konsultant ds. zarządzania środowiskowego w UNDP Umbrella Project. W wolnych chwilach obserwuje ptaki i podróżuje.

Partycypacja społeczna w rozwoju lokalnym – Fundacja Sendzimira Strategie rozwoju kojarzą się często z obszernymi dokumentami, pełnymi górnolotnych sformułowań – „frazesów” – które równie dobrze mogłyby odnosić się do jakiegokolwiek miasta, jakiejkolwiek gminy, a nawet jakiejkolwiek firmy. Czy te dokumenty są w stanie przyczynić się do rozwoju? Wprawdzie trudno nie zgodzić się z ich przeważnie słusznymi postulatami, ale rzadko odnoszą się one do lokalnej specyfiki, a w szczególności do lokalnych potrzeb. Aby mówić o rozwoju lokalnym, trzeba zapytać o zdanie przede wszystkim tych, których ten rozwój ma dotyczyć. Istnieje wiele narzędzi aktywizujących społeczności lokalne, pozwalających na zebranie opinii, a także służących włączaniu mieszkańców w tworzenie strategii rozwoju. Wypracowane w ten sposób dokumenty cieszą się poparciem członków lokalnych społeczności, mieszkańcy w większym stopniu interesują się w monitorowanie ich realizacji, a także w samą realizację. W projektach dotyczących zrównoważonego rozwoju lokalnego prowadzonych przez Fundację Sendzimira wykorzystujemy wiele tego typu narzędzi, takich jak symulacja uczestnicząca, debaty publiczne, a także warsztaty strategiczne ISIS.

27

prelegenci

Andrzej Młynaarczyk G.E.N. eco designer Studiował rolnictwo, socjologię, wzornictwo na Akademii Gdańskiej. Ukończył też Alternative Design w Folkecenter Thy w Danii w zakresie permakultury, biologicznych oczyszczalni ścieków, biobudownictwa, oraz pozyskiwania energii odnawialnych. Brał udział w powstawaniu kilku projektów eko wspólnot w Europie. Jest członkiem Globalnej Sieci Ekowiosek.

Osiedlił się na podlubelskiej wsi w alternatywnej, artystycznej enklawie „Dąbrówka”. Od kilkunastu lat prowadzi ogród permakultury.

Strefa zero – jak postrzeganie rzeczywistości może zmienić świat, w którym żyjesz W holistycznej percepcji świata zostaje zniesiona relacja „części do całości”. Poprzez poza racjonalne poznanie zaczynamy działać z całości, z serca - nie dzieląc, nie oceniając, nie kategoryzując. Świat staje się naszą przyjazną wspólną domeną, gdzie nic i nikt nie jest wyłączony. Wspieramy życie, rozwój, wspólne działanie, uwalniamy się od lęku, ponieważ w poczuciu całości nie ma czemu się przeciwstawiać, ani czego się bac.

Sfera myśli i rozumu poddana nakazom serca znajduje pozytywne drogi i harmonijne, kreatywne rozwiązania dla radości i wspólnego dobra. Zanika chciwość i zachłanność -egocentryzm.

Jeśli nasze ego jest iluzją, to wszelkie wymyślone cele są nią również. Widząc to stajemy się spokojni i prości. Pozwalamy, aby Natura, „Wielka Matka” zaspakajała wszelkie nasze egzystencjalne potrzeby.

Nie eksploatujemy ziemi, przeciwnie – możemy przyczynić się do jej rozkwitu, zacząć żyć w ogrodach zamiast w betonowych klatkach miejskich osiedli, które służą jako przechowalnie schorowanych i sfrustrowanych ludzi, niewolników racjonalnego, logicznego systemu hierarchii i przemocy.

28

prelegenci

GOŚCIE SPECJALNI: Piotr Paszko i Szymon Sarnicki BIOHABITAT Czteroletnie doswiadczenia dwoch praktykow pod jednym szyldem od poczatku 2010r. Lacznie na 8 krajowych realizacjach strawbale i gliny lekkiej. Niespotykane kolektywne zarzadzanie, otwarte czlonkowstwo i nowa kultura budowania. Biohabitat jest konsekwentnie rozwijany przy pelnej atencji chlopakow. Jesli akurat nie buduja to pewnie obmyslaja kolejna budowe albo spia. Mimo wszystkich zaslug SIBA biohabitat za swa dzialalnosc w 2010 r. nie zostala wyrozniona zadnym odznaczeniem panstwowym.

Andrzej Sroczynski

Opis w opracowaniu.

Anna Szewczenko POLITECHNIKA ŚLĄSKA

Opis w opracowaniu.

28

goście specjalni

GOŚCIE SPECJALNI: Arkadiusz Wiśniewski Obecnie dzięki dotacjom z NFOŚiGW oraz innym upowszechniam wykorzystanie energii słonecznej oraz wiatru za pomocą prostych urządzeń, które większość średniozaawansowanych majsterkowiczów może wykonać własnoręcznie. Zajęcia są prowadzone w taki sposób żeby jednocześnie oprócz wiedzy z OZE przekazywać jak najwięcej informacji z zakresu rozwoju obszarów wiejskich, kreowania liderów lokalnych, aktywizacji i współpracy wspólnot.

Barbara Sadowska Fundacja BARKA

Barbara Sadowska, psycholog, wiceprzewodnicząca zarządu Fundacji Pomocy Wzajemnej Barka; członek Zarządu Barka UK, Przewodnicząca Związku Organizacji Sieć Współpracy Barka, współtwórca systemu na rzecz integracji społecznej osób z grup wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym.

Jacek Gałąska architekt Opis w opracowaniu.

Barbara Wojtkowska Opis w opracowaniu.

Jarosław Janik firma GOLEM Opis w opracowaniu.

Jadwiga Łopata ICCP Jadwiga Łopata dyrektorka EKOCENTRUM ICPPC, które zostało stworzone na bazie tradycyjnego i ekologicznego gospodarstwa.

Można tutaj zobaczyć m.i. jak w praktyce działają: moduły fotowoltaiczne, kolektory słoneczne, świetliki Sun Tunel, przydomowa oczyszczalnia ścieków, wiatrak. Można pomieszkać w domu z gliny i słomy, obserwować życie tradycyjnych zwierząt oraz uczestniczyć w różnych warsztatach www.eko-cel.pl.

W 2002 roku Książę Karol odwiedził EKOCENTRUM ICPPC. W tym samym roku Jadwiga otrzymała, jako pierwsza Europejka, nagrodę Goldmana (ekologiczny Nobel) najbardziej prestiżowe wyróżnienie w dziedzinie ekologii. 10 lat temu założyła Międzynarodową Koalicję dla

Jurkiewicz firma BTM JURKIEWICZ Opis w opracowaniu.

Krzysztof Głuch firma Opis w opracowaniu.

Maciej Królak właściciel domu strawbale Opis w opracowaniu.

Marek Michalak inicjator budowy naturalnej osady Opis w opracowaniu.

Piotr Kamola firma KAOLIN MANUFAKTURA Opis w opracowaniu.

Ryszard Biliński firma wykonawcza ZDROWY DOM Opis w opracowaniu.

Slawek Roman firma wykonawcza LEPIANKA Opis w opracowaniu.

Wojciech Brzeski pionier budownictwa naturalnego Opis w opracowaniu.

1 kwietnia 2011

Łódź al. Marsz. J. Piłsudskiego 76

organizator : GRUPA COHABITAT

sponsoring :

patronat :

partnerzy :

UNDP Project Office Poland

Forum 76 Business Centre