budowa i remont
budowa i remont
Domy z gliny Dom w Helence
fot. Joanna Kucharska-Kosatka
Tekst Małgorzata Kijak-Olechnicka
Dobra glina Regulacja mikroklimatu Ś ciany z gliny naturalnie
wchłaniają i wyparowują wilgoć. Ta cecha sprawia, że wewnątrz domu z gliny utrzymuje się stała wilgotność powietrza na odpowiednim do życia poziomie.
110
murator 10
2012
Izolacja termiczna i akustyczna
Ściany z gliny i słomy mają niski współczynnik przenikania ciepła, a jednocześnie akumulują je, co powoduje zmniejszenie zapotrzebowania na energię do ogrzewania. Stanowią też bardzo dobrą izolację akustyczną budynku.
Ognioodporność Ś ciany z gliny i słomy
lub drewna są odporne na ogień. Należy tylko stworzyć dostatecznie grubą i trwałą warstwę ochronną z gliny lub tynku wapiennego.
urt powrotu do naturalnych materiałów w budownictwie zakłada stosowanie rozwiązań, które nie wymagają nakładów energii na produkcję. Są to stare, sprawdzone metody zweryfikowane pod kątem przydatności w dzisiejszym świecie i przystosowane do obecnych potrzeb. Właściwości naturalnych materiałów i nowoczesna technologia ich obróbki umożliwiają wykonywanie budynków,
N
Glina lekka lub ciężka
Glina może spajać słomę (i inne wypełniacze) lub ją otaczać w postaci tynku. Jeśli glinę wymieszamy z bardzo dużą ilością słomy lub innych wypełniaczy, na przykłd trocin, wiórów drewna, granulek keramzytu, powstanie tak zwana glina lekka. Ciężar takiej masy
wynosi 100 kg/m3. Jeżeli budulec zawiera materiały o dobrych parametrach izolacyjnych – słomę lub keramzyt – może być bardzo ciepły. Glina ciężka to mieszanka gliny z piaskiem i niewielkim dodatkiem słomy lub trocin, a także sama ubijana glina. Jej ciężar wynosi powyżej 1 t/m3. Glina ma wysoki współczynnik przewodzenia ciepła, dlatego ściana w domu całorocznym wymaga izolacji termicznej.
Dostępne technologie
Bloczki (cegły) gliniane wykonuje się w prasach ręcznych lub hydraulicznych.
Glinę miesza się z dużą ilością słomy, formuje i pozostawia do wysuszenia (bez wypalania). Z bloczków tych można konstruować zewnętrzne i wewnętrzne ściany nośne, a także działowe oraz mury szachulcowe (tak zwany mur pruski). Muruje się je, używając zaprawy glinianej lub wapienno-glinianej. Stanowią dobre podłoże (o wysokiej przyczepności) dla naturalnych tynków. Bloczki mogą zostać wytworzone na placu budowy lub kupione gotowe. Przykładowo jedna z firm produkuje cegły i bloczki z mieszanki słomy, trocin i gliny, o zawartości słomy nie większej niż 25%.
Dom w Łapiczach fot. Małgorzata Kijak-Olechnicka
Dom mieszkalny z garażem oraz podpiwniczeniem w głównej części korpusu. Dębowa konstrukcja słupowo-belkowa jest łączona na kołki. Ściany samonośne wymurowano z bloczków z gliny lekkiej. W projekcie konsekwentnie podążano za tradycją: podmurówka z kamienia, małe okna z podziałami, dach kryty strzechą. Budynek jest w fazie wykończeń wewnętrznych, kończone są tynki gliniane, posadzki. Autor projektu: Pracownia Projektowa Joanna Kucharska-Kosatka, współautor: Paweł Sroczyński. Budowa była prowadzona systemem gospodarczym
które spełniają współczesne wymagania techniczne. Zwolennicy budowania z gliny, słomy i drewna argumentują, że materiały te nie zawierają toksycznych i szkodliwych dla zdrowia substancji. Jeśli wykorzystamy materiał z najbliższej okolicy, obniżymy koszty transportu i ograniczymy emisję CO2 do środowiska. Materiały są mało przetworzone, do ich produkcji zużyto niewiele energii, a odpady z budowy wracają do natury, nie zanieczyszczając środowiska. Po zakończonej eksploatacji domu budulec może zostać przetworzony lub w krótkim czasie rozłoży się w ziemi. Budowanie w sposób naturalny przyciąga zapaleńców. Funkcjonuje idea warsztatów, na których ludzie uczą się budować domy z gliny. Rok temu w Łodzi odbyło się pierwsze w Polsce spotkanie osób zainteresowanych budownictwem naturalnym Cohabitat Gathering, na które przybyło 230 osób. W tym roku planowane jest ono na październik (www.cohabitat.net). Domów tego typu w Polsce powstaje ciągle mało (w tej chwili trwa ponad 20 budów). Jest to wciąż faza eksperymentalna, techniki przystosowuje się do współczesnego stylu życia. Każdy budynek to indywidualne rozwiązanie odpowiadające inwestorowi i powołane do życia zgodnie ze sztuką budowlaną przez architekta. To wymaga elastycznego podejścia do realizacji.
Domek z beli słomy. Zbudowała go grupa uczestników warsztatów w czasie dwóch dziesięciodniowych sesji. Ściany obustronnie pokryto tynkiem glinianym, dach tradycyjnym gontem, a poddasze wykończono od zewnątrz drewnem
fot. Paweł Sroczyński
natury
Warsztaty Cohabitatu fot. Piotr Kolesiński
Pochwała
Glina, słoma, drewno to produkty naturalne, łatwo dostępne, tanie i przyjazne. Są wśród nas pasjonaci, którzy budują z nich domy. Ale nie przypominają one starych lepianek. Są to nowoczesne domy energooszczędne, a nawet pasywne.
Hanka Sienkiewicz mieszka w Łapiczach koło Krynek (województwo podlaskie) w domu zbudowanym w technologii bloczków gliny lekkiej przez wynajętą firmę. Opowiada: – Mieszkam w domu z gliny już od trzech lat. Wcześniej mieszkałam w tradycyjnym, budowanym z cegieł, potem w drewnianym. W każdym z nich panowała inna aura. Najlepiej czuję się w moim glinianym domu. Nie wiem, czy sprawia to odpowiednia wilgotność, czy po prostu glina emanuje dobrą energię. Mimo wielu trudności w trakcie budowy, ciągle jest jeszcze kilka problemów, które muszę rozwiązać. Teraz wiem, że należy uważnie dobierać firmę, której powierzymy proces budowy. Mieszkając w takim domu, trzeba pamiętać, że ściany gliniane pochłaniają promieniowanie, stąd duże problemy z możliwością odbioru telefonów komórkowych i Internetu. Dopiero po zamontowaniu wzmacniacza miałam możliwość kontaktu ze światem murator 10
2012
111