ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

̛̗̈̔̓̄͐̍̊ơ̇̄̈̐̊̕

̈Δ΍ΘΕΓΔφȱΘΝΑȱ̓ΉΕ΍ΚΉΕΉ΍ЏΑ

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ!

QG-32-13-101-EL-C

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ!

Γραμματεία της Ομάδας του ΕΣΚ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ!

2014 — 118 pp. — 14.8 × 21 cm ISBN 978-92-895-0770-7 doi: 10.2863/97848

Ομάδα του ΕΣΚ Επιτροπή των Περιφερειών Rue Belliard/Belliardstraat 101 1040 Bruxelles/Brussel BELGIQUE/BELGIË http://www.pes.cor.europa.eu

ISBN 978-92-895-0770-7 doi: 10.2863/97848 © European Union, 2014 Printed in Belgium

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΝΩΣΗ

Επιτροπή των Περιφερειών

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 4 ΜΕΡΟΣ I ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 10 Ορισμός της ανεργίας των νέων ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 10 Ανεργία των νέων ≠ ανεργία ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 11 Στοιχεία και αριθμοί ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 14 Εμπόδια στην απασχόληση των νέων ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 18 Προοδευτικές λύσεις για την ανεργία των νέων ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 23 ΜΕΡΟΣ II ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 32 Οι προοδευτικές τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν τον λόγο ������������������������������������������������������������������������������������� 32 ΑΥΣΤΡΙΑ ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 34 Το εθνικό πλαίσιο ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 34 Δράσεις σε τοπικό επίπεδο �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 36 ›› Burgenland ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 36 ΒΕΛΓΙΟ ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 38 Το εθνικό πλαίσιο ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 38 Δράσεις σε τοπικό επίπεδο �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 40 ›› Φλάνδρα �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 40 ›› Γερμανόφωνη Κοινότητα Βελγίου �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 42 ΓΑΛΛΙΑ ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 44 Το εθνικό πλαίσιο ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 44 Δράσεις σε τοπικό επίπεδο ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 46 ›› Eure ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 46

II

ΓΕΡΜΑΝΙΑ ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 48 Το εθνικό πλαίσιο ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 48 Δράσεις σε τοπικό επίπεδο �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 50 ›› Βάδη-Βιρτεμβέργη ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 50 ›› Θουριγγία ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 52 ›› Περιφέρεια του Saarpfalz �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 55 ΕΛΛΑΔΑ ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 58 Το εθνικό πλαίσιο ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 58 Δράσεις σε τοπικό επίπεδο �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 60 ›› Αττική ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 60 ›› Κρήτη ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 62 ›› Καβάλα ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 64 ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 67 Το εθνικό πλαίσιο ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 67 Δράσεις σε τοπικό επίπεδο �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 69 ›› Μπέρμιγχαμ ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 69 ›› Ουαλία ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 71 IΡΛΑΝΔΙΑ ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 73 Το εθνικό πλαίσιο ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 73 Δράσεις σε τοπικό επίπεδο �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 75 ›› Νοτιανατολική περιφέρεια της Ιρλανδίας �������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 75 ΙΣΠΑΝΙΑ ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 77 Το εθνικό πλαίσιο ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 77 Δράσεις σε τοπικό επίπεδο �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 79 ›› Αστουρίες ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 79

III

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

ΙΤΑΛΙΑ ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 81 Το εθνικό πλαίσιο ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 81 Δράσεις σε τοπικό επίπεδο �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 83 ›› Τοσκάνη ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 83 ›› Ούμπρια ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 86 ›› Τορίνο �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 88 ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 90 Το εθνικό πλαίσιο ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 90 Δράσεις σε τοπικό επίπεδο �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 92 ›› Περιφέρεια της Χάγης και του Haaglanden ����������������������������������������������������������������������������������������������������������� 92 ΚΡΟΑΤΙΑ ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 95 Το εθνικό πλαίσιο ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 95 Δράσεις σε τοπικό επίπεδο �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 97 ›› Ριέκα ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 97 ΠΟΛΩΝΙΑ �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 99 Το εθνικό πλαίσιο ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 99 Δράσεις σε τοπικό επίπεδο ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 101 ›› Słupsk ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������ 101 ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 104 Το εθνικό πλαίσιο �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 104 Δράσεις σε τοπικό επίπεδο ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 106 ›› Λισαβόνα ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 106

IV

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΣΟΥΗΔΙΑ ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 109 Το εθνικό πλαίσιο �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 109 Δράσεις σε τοπικό επίπεδο ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 111 ›› Gävleborg ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 111 ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 113 Το εθνικό πλαίσιο �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 113 Δράσεις σε τοπικό επίπεδο ���������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 115 ›› Kerava ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� 115 ΕΠΙΛΟΓΟΣ �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������117 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������118

V

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Αγαπητοί φίλοι, Τα πρωτοφανή ποσοστά ανεργίας των νέων σε πολλές χώρες της ΕΕ, ιδίως σε κράτη μέλη με σοβαρούς δημοσιονομικούς περιορισμούς, απειλούν τον ίδιο τον κοινωνικό ιστό. Οι αποσπασματικές πολιτικές λύσεις, η έλλειψη αλληλεγγύης, καθώς και η απροθυμία να αντιμετωπιστεί στο κατάλληλο πολιτικό επίπεδο μια από τις απεχθέστερες συνέπειες της κρίσης, έχουν υπονομεύσει σοβαρά τις προοπτικές απασχόλησης μιας ολόκληρης γενιάς νεαρών Ευρωπαίων. Χρειαζόμαστε μια Ευρώπη όπου οι άνθρωποι θα μπορούν και πάλι να συμμετέχουν σε ένα κοινωνικό μοντέλο, το οποίο θα εγγυάται τις προοπτικές για μια καλύτερη ζωή. Για πολλές γενιές, συμπεριλαμβανομένης και της δικής μου, η Ευρώπη υπήρξε πηγή έμπνευσης ιδεωδών και αξιών όπως η αλληλεγγύη και η συνεργασία. Αν θέλουμε να επανέλθουμε στην πρωτύτερη κατάσταση, θα πρέπει να ξαναβρούμε το πολιτικό μας θάρρος! Η Ομάδα του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος (ΕΣΚ) στην Επιτροπή των Περιφερειών (ΕτΠ) συμπεριλαμβάνει σταθερά την απασχόληση των νέων στις πολιτικές προτεραιότητές της, καθώς είμαστε πεπεισμένοι ότι χρειαζόμαστε μια Ευρώπη που δεν θα διασώζει μόνο τράπεζες και θα βάζει τάξη σε προϋπολογισμούς, αλλά η οποία θα προσφέρει επίσης βιώσιμη ανάπτυξη και κοινωνική δικαιοσύνη. Ως προοδευτικοί αιρετοί της τοπικής αυτοδιοίκησης, αγωνιζόμαστε για μια Ευρώπη όπου οι άνθρωποι θα είναι πεπεισμένοι για την προστιθέμενη αξία της για τους ίδιους, τους φίλους τους και τις οικογένειές τους. Η παρούσα έκδοση συγκεντρώνει γεγονότα, αριθμητικά στοιχεία και βέλτιστες πρακτικές από όλη την ΕΕ, κυρίως από μέλη της Ομάδας του ΕΣΚ στην ΕτΠ, καθώς και τις προτεινόμενες πολιτικές από την οικογένεια των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών για την ενίσχυση της απασχόλησης των νέων. Δεν διατείνεται ότι είναι διεξοδική, αλλά στοχεύει στην ευαισθητοποίηση του κοινού αναφορικά με ένα θέμα το οποίο απαιτεί άμεση και αποφασιστική δράση σε όλα τα κυβερνητικά επίπεδα. Σας εύχομαι καλή ανάγνωση. Με σοσιαλδημοκρατικούς χαιρετισμούς,

Karl‑Heinz Lambertz

Πρωθυπουργός της Γερμανόφωνης Κοινότητας του Βελγίου Πρόεδρος της Σοσιαλιστικής Ομάδας στην ΕτΠ

4

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Αγαπητοί φίλοι, Η μεγαλύτερη ίσως πρόκληση που αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρώπη είναι να εξασφαλίσει στους νέους της ότι θα έχουν ένα μέλλον στον κόσμο της εργασίας. Η ανεργία των νέων δεν πλήττει πλέον μόνο εκείνους που, για τον έναν ή τον άλλο λόγο, δεν διαθέτουν επαρκή προσόντα. Πολλοί, με λαμπρές επιδόσεις στην επαγγελματική ή πανεπιστημιακή τους εκπαίδευση, αδυνατούν πλέον να βρουν μια θέση εργασίας ή δέχονται προσφορές για επισφαλείς μορφές απασχόλησης. Στην Ελλάδα, το λυπηρό αυτό φαινόμενο είναι σύνηθες. Είναι σαφές ότι, αν οι νέοι επιθυμούν να βρουν δουλειά ή να στήσουν μια επιχείρηση, πρέπει να υπάρχουν ευκαιρίες. Αυτή είναι και η αποστολή της Ευρώπης, όπως ακριβώς και των κρατών μελών και των περιφερειών. Οι τοπικές και οι περιφερειακές αρχές κατέχουν κεντρικό ρόλο στον ακριβή εντοπισμό προκλήσεων και ευκαιριών, καθώς και στην αποτελεσματική εφαρμογή μέτρων τα οποία προωθούν την απασχόληση των νέων. Ο διαμοιρασμός της γνώσης και η ανταλλαγή απόψεων και σχετικών εμπειριών - καλών και κακών - σε συγκεκριμένες περιφέρειες αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της μάχης κατά της ανεργίας των νέων. Ωστόσο, χρειαζόμαστε και πρωτοβουλίες σε ευρωπαϊκό επίπεδο οι οποίες θα συμβάλουν στη δημιουργία θέσεων εργασίας, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε την ανεργία των νέων. Σε τελική ανάλυση, πρόκειται για τον τρόπο με τον οποίο η Ευρώπη θα διαφυλάξει και θα αναπτύξει το κοινωνικό μοντέλο της για το μέλλον. Ουσιαστικά, οι νέοι είναι το μέλλον μας ή, όπως το έθεσε ορθώς η σχετική εκστρατεία του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος, «Το μέλλον σας είναι το δικό μου μέλλον»! Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να βρούμε άμεσα απαντήσεις οι οποίες θα δίνουν στους νέους την ευκαιρία να διαμορφώσουν το μέλλον τους σύμφωνα με τις ανάγκες τους. Και γι'αυτό χρειάζεται η πολιτική βούληση να συνδυαστεί η δημοσιονομική εξυγίανση με επενδύσεις και ενεργά μέτρα, τόσο σε επίπεδο κεντρικής διοίκησης όσο και τοπικής αυτοδιοίκησης, για τη στήριξη της απασχόλησης των νέων. Αυτό θα είναι άλλωστε και επένδυση στο μέλλον όλων μας!

Ιωάννης Σγουρός,

Περιφερειάρχης Αττικής Επικεφαλής της Ελληνικής Αντιπροσωπείας της ΕτΠ

5

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Πριν από ένα χρόνο, ξεκίνησε επίσημα η εμβληματική εκστρατεία του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος «Your future is my future – a European Youth Guarantee now!» («Το μέλλον σας είναι το δικό μου μέλλον – Ευρωπαϊκές εγγυήσεις για τη νεολαία τώρα!»). Εκατοντάδες υποστηρικτές προσήλθαν στο πλευρό μας σε μια σεμνή εκδήλωση στο Square de Meeus, ένα μικρό πάρκο στην καρδιά των Βρυξελλών. Μοιραζόμασταν ένα φιλόδοξο όραμα: να διασφαλίσουμε ότι θα παρέχεται σε κάθε νέο στην Ευρώπη μια θέση εργασίας, καθώς και περαιτέρω εκπαίδευση ή σχετική με την εργασία κατάρτιση το αργότερο τέσσερις μήνες μετά την αποχώρηση από την εκπαίδευση ή την έναρξη της περιόδου ανεργίας. Ένα χρόνο αργότερο, το όραμά μας απέκτησε πανευρωπαϊκή εμβέλεια. Η Ομάδα του ΕΣΚ στην Επιτροπή των Περιφερειών διαδραμάτισε βασικό ρόλο. Το δίκτυο των προοδευτικών αντιπροσώπων σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο αποδείχτηκε ανεκτίμητο. Χιλιάδες άνθρωποι σε όλη την ήπειρο αφιέρωσαν τον πολύτιμο χρόνο τους για να υποστηρίξουν την εκστρατεία. Η πρότασή μας έχει ήδη κατατεθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και έχει λάβει την υποστήριξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Επιπλέον, την περίοδο αυτή το σύστημα παρουσιάζεται σε χώρες όπως η Φινλανδία και το Λουξεμβούργο, εμπνέοντας κι άλλες κυβερνήσεις και κόμματα.

6

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Ο λόγος της επιτυχίας μας είναι προφανής: η ανεργία των νέων είναι ένα ζήτημα που μας αφορά όλους. Είναι σαφές, από τον ενθουσιασμό και την ενεργό συμμετοχή του κόσμου, ότι η Ευρώπη χρειάζεται πέραν πάσας αμφιβολίας ένα σύστημα εγγυήσεων για τη νεολαία. Σήμερα, περισσότεροι από πεντέμισι εκατομμύρια νέοι είναι άνεργοι και κινδυνεύουν με κοινωνικό αποκλεισμό. Αυτή η αεργία κοστίζει στην Ευρώπη πάνω από 150 δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο. Και το πρόβλημα δεν έχει να κάνει μόνο με τα αριθμητικά μεγέθη, αλλά με κάτι μεγαλύτερο: τον αντίκτυπο στις προσδοκίες των νέων ανθρώπων για τη ζωή· τον κίνδυνο να χαθεί η πιο προσοντούχα γενιά στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μόνο με 10 δισεκατομμύρια ευρώ, ένα μικρό ποσό σε σύγκριση με το κόστος της νεανικής αεργίας, μπορούμε να συμβάλουμε στην απελευθέρωση δύο εκατομμυρίων νέων από την ανεργία. Η χρηματοδότηση του συστήματος πρέπει να διεξαχθεί από κοινού σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο – κυρίως μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου. Μετά από έναν χρόνο, οδεύουμε προς τη σωστή κατεύθυνση, αλλά το ταξίδι δεν έχει ακόμη τελειώσει. Θα πρέπει να αξιοποιήσουμε την επιτυχία μας και να καθορίσουμε συγκεκριμένες πηγές χρηματοδότησης. Θα πρέπει να ορίσουμε τους πυλώνες του συστήματος σε ευρωπαϊκό επίπεδο και να το εφαρμόσουμε με επιτυχία σε εθνικό επίπεδο. Τα παραπάνω θα συνεχίσουν να αποτελούν προτεραιότητα για την οικογένεια του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος σε ολόκληρη την Ευρώπη στο πλαίσιο της εκστρατείας της. Για όλους τους ακτιβιστές και υποστηρικτές μας στην Ευρώπη, το μέλλον μας ξεκινά τώρα.

Sergei Stanishev Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος και Kaisa Penny Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Σοσιαλιστικής Νεολαίας (YES – Young European Socialists)

7

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Η ανεργία των νέων πλήττει σε τεράστιο βαθμό τον νεαρό γυναικείο πληθυσμό. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ήδη καταδείξει τις δραματικές συνέπειες που επέφερε η κρίση στη ζωή των γυναικών γενικότερα. Η ανεργία των νέων συνιστά ένα από τα πλέον εμφανή παραδείγματα. Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις αναφορικά με την αντιμετώπιση της ανεργίας στον νεαρό γυναικείο πληθυσμό είναι η καταπολέμηση του «διαχωρισμού με βάση το φύλο» τον οποίο προάγουν τα εθνικά εκπαιδευτικά συστήματα σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι γυναίκες ωθούνται, κατά παράδοση και λόγω των κοινωνικών δομών, σε θέσεις εργασίας που προσφέρουν χαμηλότερες αμοιβές, απαιτούν λιγότερα προσόντα, είναι πιο επισφαλείς και παρέχουν λιγότερες ευκαιρίες επαγγελματικής ανέλιξης. Το συγκεκριμένο χάσμα μεταξύ των φύλων στο πλαίσιο της ανεργίας των νέων είναι επικρατέστερο στις χώρες που δέχθηκαν το ισχυρότερο πλήγμα από την κρίση. Για τον λόγο αυτό, ένα πανευρωπαϊκό σύστημα εγγυήσεων για τη νεολαία έχει ουσιαστική σημασία. Οι γυναίκες χρειάζονται πρόσβαση στην κατάρτιση για την απόκτηση δεξιοτήτων σε τομείς ανάπτυξης όπως η «πράσινη» οικονομία και τεχνολογία, οι τεχνολογίες των πληροφοριών και των επικοινωνιών. Ένα ισχυρό ευρωπαϊκό σύστημα εγγυήσεων για τη νεολαία θα μας βοηθήσει να επιτύχουμε τον στόχο.

Zita Gurmai Βουλευτής Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Πρόεδρος των Γυναικών του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος (PES Women)

8

ΜΕΡΟΣ I Ορισμός της ανεργίας των νέων

Ανεργία των νέων ≠ ανεργία

Ανεργία των νέων ≠ ανεργία Η ανίσωση του τίτλου αποσκοπεί να εκφράσει την ποιοτική ανισότητα μεταξύ των δύο τιμών, δηλαδή, της ανεργίας των νέων έναντι της ανεργίας ατόμων σε μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες. Παρόλο που η ποσοτική διαφορά μεταξύ των δύο εννοιών είναι αυτονόητη, δεν υπάρχει επαρκής ενημέρωση για τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ανεργίας των νέων, τόσο ως προς τις μακροχρόνιες επιπτώσεις, όσο και ως προς την ανομοιότητα των σχετικών ομάδων (βλ. εικόνα 1). Εικόνα 1: Ποσοστό ανεργίας των νέων έναντι ποσοστού ανεργίας των ενηλίκων

25

20

15

10

5

0 2002

2003

2004

2005 Νέοι (15–24)

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Ενήλικες (25–74)

(NEETs - Young people not in employment, education or training: Characteristics, costs and policy responses in Europe [ΕΑΕΚ - Νέοι εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης: χαρακτηριστικά, κόστος και πολιτικές απαντήσεις στην Ευρώπη], © Eurofound, Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας, 2012).

11

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Οι τρομακτικές συνέπειες της ανεργίας σε νεαρή ηλικία έχουν τεκμηριωθεί πλήρως. Αν, πέραν αυτού, εξετάσουμε τις επιπτώσεις για τον συγκεκριμένο νεαρό πληθυσμό που βρίσκεται «εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης» (ΕΑΕΚ), καθίσταται σαφές ότι τα μέτρα αποκατάστασης θα πρέπει να προσαρμόζονται στις ανάγκες των νέων για να είναι αποτελεσματικά. Όταν ένας νέος είναι ΕΑΕΚ για μια μεγάλη χρονική περίοδο, διακυβεύονται σοβαρά οι προοπτικές απασχόλησής του, οι μελλοντικές του απολαβές, τα απορρέοντα από τη σχέση εργασίας συνταξιοδοτικά δικαιώματα, καθώς και η σωματική και πνευματική του ευεξία. Επιπλέον, όσο λιγότερες δεξιότητες κατέχει ένα άτομο, τόσο πιθανότερο είναι να έχει στο μέλλον πενιχρά αποτελέσματα ως προς την επαγγελματική του αποκατάσταση. Η επιτυχής μετάβαση στην ενηλικίωση απαιτεί από ένα άτομο να αξιοποιήσει το εκπαιδευτικό, κοινωνικό και ψυχολογικό του κεφάλαιο, με την απασχόληση να θεωρείται κριτήριο αποτίμησης της συγκεκριμένης επιτυχίας. Η ανεργία σε νεαρή ηλικία μπορεί, συνεπώς, να πλήξει μόνιμα την αυτοεκτίμηση ενός ατόμου. Εκτός αυτού, εφόσον η επαγγελματική εμπειρία αποτελεί αποφασιστικό παράγοντα για την εύρεση μιας θέσεως εργασίας, οι νέοι που δεν καταφέρνουν καν να εισέλθουν στην αγορά εργασίας παγιδεύονται σε ένα φαύλο κύκλο. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ψυχολογικές και μισθολογικές κυρώσεις που απορρέουν από την ανεργία σε νεαρή ηλικία δεν επηρεάζουν μόνο τα νέα άτομα, αλλά και τις οικογένειές τους και την κοινωνία στο σύνολό της. Ο παρακάτω χάρτης απλώς θα καταδείξει ότι ο κίνδυνος να χαθεί μια γενιά απέχει παρασάγγας από μια ακραία δραματοποίηση του φαινομένου (βλ. εικόνα 2).

12

Ανεργία των νέων ≠ ανεργία

Εικόνα 2: Ποσοστό απασχόλησης νέων στην ΕΕ (2011)

13

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Στοιχεία και αριθμοί Σύμφωνα με τα τελευταία ευρήματα της EUROSTAT (Δεκέμβριος 2012), 5,7 εκατομμύρια νέοι (κάτω των 25 ετών) ήταν άνεργοι στην ΕΕ-27, εκ των οποίων 3,6 εκατομμύρια βρίσκονταν στη ζώνη του ευρώ. Σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2011, οι άνεργοι νεαρής ηλικίας αυξήθηκαν κατά 237.000 άτομα στην ΕΕ-27 και κατά 303.000 άτομα στη ζώνη του ευρώ, φτάνοντας σε ποσοστά της τάξης του 23,4% και 24% αντίστοιχα. Τον Δεκέμβριο του 2012, τα χαμηλότερα ποσοστά παρατηρήθηκαν στη Γερμανία (8%), την Αυστρία (8,5 %) και τις Κάτω Χώρες (10%), ενώ τα υψηλότερα στην Ελλάδα (57,6% τον Οκτώβριο του 2012) και την Ισπανία (55,6%). Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2012, το ποσοστό ανεργίας των νέων στην ΕΕ-27 ήταν υπερδιπλάσιο σε σχέση με το γενικό ποσοστό ανεργίας (10,7%). Το ίδιο ισχύει επίσης και για τη ζώνη του ευρώ, όπου η συνολική ανεργία ανήλθε στο 11,7%. Αυτό σημαίνει ότι περισσότεροι από ένας στους πέντε νέους του εργατικού δυναμικού είναι άνεργοι και τα νούμερα έχουν από τότε αυξηθεί ακόμα περισσότερο. Πρόκειται, ομολογουμένως, για μια πολύ ζοφερή εικόνα. Τα συγκεκριμένα αριθμητικά στοιχεία όχι μόνο δεν είναι βιώσιμα από κοινωνικής και οικονομικής απόψεως, αλλά δεν αντανακλούν καν το πρόβλημα στην πλήρη έκτασή του. Ο αριθμός των νέων ΕΑΕΚ ηλικίας 15-24 ετών είναι ακόμη υψηλότερος από τον αριθμό των ανέργων (βλ. εικόνα 3). Με βάση τις πληροφορίες από τα ευρήματα της EUROSTAT, το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας (EUROFOUND) αναφέρει ότι το 2011, 7,5 εκατομμύρια νέοι ηλικίας 15–24 ετών και 6,5 εκατομμύρια επιπλέον νέοι ηλικίας 25–29 ετών αποκλείστηκαν από την αγορά εργασίας και την εκπαίδευση στην Ευρώπη.

14

Στοιχεία και αριθμοί

Εικόνα 3: Ποσοστό ΕΑΕΚ στην Ευρώπη στην ηλικιακή ομάδα 15-24 ετών Πολύ χαμηλό ποσοστό ΕΑΕΚ (<7%) Χαμηλό ποσοστό ΕΑΕΚ (7%-10%) Μέσο ποσοστό ΕΑΕΚ (10%-14%) Υψηλό ποσοστό ΕΑΕΚ (14%-17%) Πολύ υψηλό ποσοστό ΕΑΕΚ (>17%)

(NEETs - Young people not in employment, education or training: Characteristics, costs and policy responses in Europe [ΕΑΕΚ - Νέοι εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης: χαρακτηριστικά, κόστος και πολιτικές απαντήσεις στην Ευρώπη], © Eurofound, Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας, 2012)

15

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Το γεγονός αυτό είναι ενδεικτικό όχι μόνο της έκτασης, αλλά και της σύνθετης φύσης του προβλήματος που επηρεάζει έναν σημαντικό αριθμό 94 εκατομμυρίων Ευρωπαίων ηλικίας μεταξύ 15 και 29 ετών· αυτοί θα πρέπει να υπερβούν τα εμπόδια στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και την αγορά εργασίας, ζώντας παράλληλα σε έναν πλήρως παγκοσμιοποιημένο κόσμο και αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα της γήρανσης του πληθυσμού. Εκτιμάται ότι η αδράνεια απέναντι στο πρόβλημα των νέων εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης (ΕΑΕΚ) κοστίζει στην Ευρωπαϊκή Ένωση περίπου 153 δισεκατομμύρια ευρώ, ποσό αντίστοιχο με το 1,2% του ΑΕγχΠ της. Το νούμερο αυτό συνιστά, φυσικά, τον μέσο όρο και για ορισμένα κράτη μέλη (όπως η Βουλγαρία, η Κύπρος, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Λετονία και η Πολωνία), το κόστος των ΕΑΕΚ αντιστοιχεί στο 2% ή και σε μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕγχΠ τους (βλ. εικόνα 4).

16

Στοιχεία και αριθμοί

Εικόνα 4: Κόστος των ΕΑΕΚ ως ποσοστό του ΑΕγχΠ (2011) %ΑΕγχΠ<0,4 0,4<%ΑΕγχΠ<0,8 0,8<%ΑΕγχΠ<1,2 1,2<%ΑΕγχΠ<1,6 1,6<%ΑΕγχΠ<2 2<%ΑΕγχΠ<2,4 2,4<%ΑΕγχΠ<3 %ΑΕγχΠ>3

(NEETs - Young people not in employment, education or training: Characteristics, costs and policy responses in Europe [ΕΑΕΚ - Νέοι εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης: χαρακτηριστικά, κόστος και πολιτικές απαντήσεις στην Ευρώπη], © Eurofound, Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας, 2012) Εκτός από το πολύ σημαντικό οικονομικό κόστος των ΕΑΕΚ, ο κοινωνικός αντίκτυπος είναι επίσης ανυπολόγιστος: οι νέοι είναι βαθύτατα δυσαρεστημένοι και απαρνούνται τα πολιτικά τους δικαιώματα, με την πολιτική απάθεια να κερδίζει επικίνδυνα έδαφος. Στο μεταξύ, η κοινωνική και εδαφική συνοχή της ΕΕ υπονομεύεται σοβαρά. Για αυτόν τον λόγο, καθίστανται πιο αναγκαίες από ποτέ επείγουσες λύσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

17

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Εμπόδια στην απασχόληση των νέων Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση κατά την περίοδο 2007–2010, ο αντίκτυπός της με τη συνεχιζόμενη κρίση που κρατά αιχμάλωτη την Ευρωπαϊκή Οικονομική και Νομισματική Ένωση, αλλά και οι παρατεταμένες συντηρητικές πολιτικές που προσανατολίζονται αποκλειστικά στη λιτότητα, θα πρέπει να θεωρηθούν σε ένα μεγάλο βαθμό οι υπαίτιοι για τα επονείδιστα νούμερα της ανεργίας των νέων. Σε καιρούς ύφεσης, ο κύκλος οικονομικής δραστηριότητας έχει πολύ μεγαλύτερο αρνητικό αντίκτυπο στις θέσεις εργασίας των νέων, καθώς αυτές πολύ συχνά συνδέονται με βιομηχανίες ευαίσθητες στον κύκλο της οικονομίας. Σαν να μην έφτανε αυτό, από τότε που ξεκίνησε η κρίση, οι νέοι αντιπροσωπεύουν ένα υψηλότατο ποσοστό μεταξύ των συμβασιούχων μερικής και προσωρινής απασχόλησης, επιδεινώνοντας με αυτόν τον τρόπο την επισφαλή κατάσταση εκείνων των τυχερών που έχουν μια θέση εργασίας. Παρά τα παραπάνω στοιχεία, τα ποσοστά ανεργίας των νέων ποικίλλουν σημαντικά μεταξύ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συχνά δεν σχετίζονται μόνο με την κρίση, αλλά οφείλονται επίσης σε διαρθρωτικά προβλήματα των εθνικών αγορών εργασίας. Η απουσία της ομαλής μετάβασης από το σχολείο στον πραγματικό κόσμο της εργασίας και η αναντιστοιχία των προσφερόμενων δεξιοτήτων και των αναγκών της αγοράς εργασίας συγκαταλέγονται μεταξύ των κύριων ενόχων. Οι χαμηλές εκπαιδευτικές επιδόσεις αποτελούν κατά παράδοση έναν παράγοντα που αυξάνει τον κίνδυνο για τους νέους να καταστούν ΕΑΕΚ (βλ. εικόνα 5). Πριν από την κρίση, μόνο το 16,7% των νέων που είχαν ολοκληρώσει τις σπουδές τους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ήταν άνεργο σε σύγκριση με το 28,2% εκείνων με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης. Ωστόσο, η παρούσα κρίση φαίνεται να καταρρίπτει, τουλάχιστον σε ορισμένα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη γενικά αποδεκτή άποψη ότι οι νέοι με υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης έχουν καλύτερες ευκαιρίες στην αγορά εργασίας. Οι πτυχιούχοι άνεργοι νεαρής ηλικίας ανέρχονται σε ποσοστό που αγγίζει σχεδόν το 50% στην Ελλάδα, σε ποσοστό πάνω από 35% στην Ισπανία (έχοντας διπλασιαστεί από το 2007) και μεγαλύτερο από το 29% στη Ρουμανία και την Πορτογαλία και σε ποσοστό μόλις μικρότερο του 28% στην Ιταλία. Ευτυχώς, υπάρχουν ακόμα χώρες όπως η Γαλλία, το Βέλγιο, η Τσεχική Δημοκρατία ή το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου η κρίση δεν έχει υποβαθμίσει τον ρόλο της εκπαίδευσης στην απασχόληση των νέων.

18

Εμπόδια στην απασχόληση των νέων

Εικόνα 5: ΕΑΕΚ κατά επίπεδο εκπαίδευσης (2010) 100 % 90 % 80 % 70 % 60 % 50 % 40 % 30 % 20 % 10 % 0%

ES PT NL DK DE BG AT RO IT LU UK HU BE FR EE LV SE FI IE LT GR CZ SI SK PL CY τριτοβάθμια εκπαίδευση ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση πρωτοβάθμια η κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση

(NEETs - Young people not in employment, education or training: Characteristics, costs and policy responses in Europe [ΕΑΕΚ - Νέοι εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης: χαρακτηριστικά, κόστος και πολιτικές απαντήσεις στην Ευρώπη], © Eurofound, Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας, 2012)

19

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Η σύγκλιση των ποσοστών ανεργίας ανδρών και γυναικών τα τελευταία χρόνια δεν θα πρέπει να μας χαροποιεί ιδιαίτερα, εφόσον οφείλεται στην επιδείνωση της εργασιακής κατάστασης των νέων ανδρών και όχι στη βελτίωση των συνθηκών απασχόλησης για το αντίθετο φύλο (βλ. εικόνα 6). Από τότε που ξεκίνησε η κρίση, η κατάρρευση του κατασκευαστικού και μεταποιητικού κλάδου έχει επηρεάσει σε μεγαλύτερο βαθμό το ανδρικό φύλο. Ενώ το Ηνωμένο Βασίλειο, η Ιρλανδία και οι σκανδιναβικές χώρες έχουν υψηλότερα ποσοστά ανεργίας των ανδρών, οι χώρες της Νότιας Ευρώπης (εκτός από την Ισπανία, η οποία υπέστη τις συνέπειες από τη φούσκα στον στεγαστικό κατασκευαστικό τομέα) παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά ανεργίας των γυναικών. Από την άλλη πλευρά, δεν υπάρχουν αξιοσημείωτες διαφορές στο Βέλγιο, τις Κάτω Χώρες, τη Μάλτα και τη Ρουμανία (βλ. εικόνα 7). Εικόνα 6: Ποσοστό ανεργίας των νέων κατά φύλο

25

20

15

10 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Γυναίκες

Άνδρες

(NEETs - Young people not in employment, education or training: Characteristics, costs and policy responses in Europe [ΕΑΕΚ - Νέοι εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης: χαρακτηριστικά, κόστος και πολιτικές απαντήσεις στην Ευρώπη], © Eurofound, Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας, 2012)

20

Εμπόδια στην απασχόληση των νέων

Εικόνα 7: Ανεργία των νέων κατά φύλο (κράτη μέλη της ΕΕ) 60

50

40

30

20

10

0 UK SE ES SI SK RO PT PL NL MT LU LT LV IT IE HU GR DE FR FI EU– ET DK CZ CY BU BE AT 27

Άνδρες

Γυναίκες

(NEETs - Young people not in employment, education or training: Characteristics, costs and policy responses in Europe [ΕΑΕΚ - Νέοι εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης: χαρακτηριστικά, κόστος και πολιτικές απαντήσεις στην Ευρώπη], © Eurofound, Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας, 2012)

21

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Η προσπελασιμότητα του γεωγραφικού χώρου αποτελούσε πάντα έναν κρίσιμο παράγοντα για την κινητικότητα, ενώ υπάρχει συσχετισμός μεταξύ του μεγέθους των πόλεων και των δυνατοτήτων προσφοράς εργασίας. Στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης που επλήγησαν σκληρότερα από την κρίση (όπως η Ελλάδα), οι διαφορές μεταξύ των αστικών και των απομακρυσμένων αγροτικών περιοχών καθίστανται λιγότερο διακριτές, επειδή υπήρξαν απλώς μαζικές απώλειες θέσεων εργασίας και στις μεγαλουπόλεις. Το γεγονός αυτό έχει άμεσο αντίκτυπο στην απασχόληση γενικά και στην απασχόληση των νέων ειδικότερα. Επιπλέον, όσον αφορά την απασχόληση των νέων, ορισμένες ομάδες της νεολαίας υφίστανται διακρίσεις όπως νέοι προερχόμενοι από οικογένειες μεταναστών, με προβλήματα υγείας ή με αναπηρίες. Σύμφωνα με το EUROFOUND, οι νεαροί μετανάστες διατρέχουν κατά 70% μεγαλύτερο κίνδυνο να καταστούν ΕΑΕΚ απ' ό,τι οι υπήκοοι της χώρας, ενώ η πιθανότητα είναι κατά 40% υψηλότερη για νέους με κάποια αναπηρία ή προβλήματα υγείας σε σύγκριση με τους υγιείς. Τέλος, είναι ευρέως γνωστή η επίδραση που έχει το υπόβαθρο της οικογένειας - κοινωνικό, οικονομικό και εκπαιδευτικό - στην ανάπτυξη ενός νέου ατόμου και, κατά συνέπεια, στις εκπαιδευτικές και εργασιακές ευκαιρίες που του παρέχονται. Επομένως, οι νέοι από νοικοκυριά τα οποία υπέστησαν ισχυρό πλήγμα από την κρίση τείνουν να αντιμετωπίζουν μεγαλύτερες δυσκολίες αναφορικά με την πρόσβαση στην εκπαίδευση και την αγορά εργασίας. Η μεγάλη πρόκληση που αντιμετωπίζουν οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικών είναι η υποβολή μέτρων τα οποία να μπορούν να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το συγκεκριμένο πολύπλευρο πρόβλημα, ένα πρόβλημα που έχει επιδεινωθεί σημαντικά από την κρίση και την έλλειψη πολιτικής βούλησης για παροχή λύσεων σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

22

Προοδευτικές λύσεις για την ανεργία των νέων

Προοδευτικές λύσεις για την ανεργία των νέων Το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα Το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα (ΕΣΚ) αγωνίζεται από το 2011 υπέρ ενός πανευρωπαϊκού συστήματος εγγυήσεων για τη νεολαία, το οποίο θα διασφαλίζει ότι σε κάθε νέο στην Ευρώπη θα προσφέρεται μια θέση εργασίας, περαιτέρω εκπαίδευση ή σχετική με την εργασία κατάρτιση το αργότερο τέσσερις μήνες μετά την ολοκλήρωση της εκπαίδευσής του ή την έναρξη της περιόδου ανεργίας. Συγκροτήθηκε μια ειδική ομάδα η οποία, υπό την καθοδήγηση του Nicolas Schmit, Υπουργού Εργασίας, Απασχόλησης και Μετανάστευσης του Λουξεμβούργου, και της Kaisa Penny, Προέδρου της Ευρωπαϊκής Σοσιαλιστικής Νεολαίας (YES – Young European Socialists), επεξεργάστηκε προοδευτικές πολιτικές λύσεις για την ανεργία των νέων. Το έργο της ειδικής ομάδας μετουσιώθηκε στην ιδιαίτερα αποτελεσματική πολιτική εκστρατεία «Your future is my future – A European Youth Guarantee now!» («Το μέλλον σας είναι το δικό μου μέλλον – Ευρωπαϊκές εγγυήσεις για τη νεολαία τώρα!»), η οποία κερδίζει έδαφος από τη στιγμή που ξεκίνησε τον Μάιο του 2012. Η Ομάδα του ΕΣΚ στην ΕτΠ συμμετείχε πλήρως στην ανάπτυξη των πολιτικών μέτρων, καθώς και στην εκστρατεία, επαναφέροντας τη συζήτηση στο τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, εκεί όπου μπορούν να καθοριστούν με ακρίβεια οι δεξιότητες και οι ανάγκες απασχόλησης. Το ΕΣΚ ζητά να διατεθούν 10 δισεκατομμύρια ευρώ από ευρωπαϊκά κονδύλια στο πλαίσιο του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου 2014-2020 με σκοπό την καθιέρωση εγγυήσεων για τη νεολαία σε όλη την Ευρώπη. Ένα μεγάλο μέρος των συγκεκριμένων κονδυλίων θα διατεθεί σε ειδικά μέτρα που αποσκοπούν στη δημιουργία νέων αξιοπρεπών θέσεων εργασίας για γυναίκες και άνδρες νεαρής ηλικίας στις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας των νέων. Τα χρήματα πρέπει να καταστούν διαθέσιμα όσο το δυνατόν ταχύτερα και οι διοικητικές διαδικασίες εκταμίευσης να παραμείνουν απλές. Το ΕΣΚ ζητά επίσης την καθιέρωση ενός ευρωπαϊκού πλαισίου για τα διττά συστήματα εκπαίδευσης. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές και οι Ευρωπαίοι Δημοκράτες υποστηρίζουν τη διάθεση του 6% του προϋπολογισμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην εκπαίδευση και ότι οι δαπάνες μιας χώρας για την εκπαίδευση θα πρέπει να αντιστοιχούν στο 6% τουλάχιστον του αντίστοιχου εθνικού ΑΕγχΠ. Το ΕΣΚ εντάσσει σταθερά τον αγώνα ενάντια στην ανεργία των νέων σε ένα ευρύτερο σοσιαλδημοκρατικό έργο για την επανέναρξη της ανάπτυξης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Για τον σκοπό αυτό, ζητά ένα Σύμφωνο Κοινωνικής Προόδου, προκειμένου να υπάρξει μια ολοκληρωμένη κοινωνική ένωση που θα συμπληρώνει την οικονομική, τραπεζική, νομισματική και πολιτική ένωση. Η πρώτη νίκη του ΕΣΚ σημειώθηκε με την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για σύσταση του Συμβουλίου με σκοπό τη θέσπιση εγγυήσεων για τη νεολαία, η οποία εγκρίθηκε τον Δεκέμβριο του 2012 και υιοθετεί την πολιτική πρόταση του ΕΣΚ. Οι προσπάθειες του Ευρωπαίου Επιτρόπου Απασχόλησης, Κοινωνικών Υποθέσεων και Ένταξης László Andor είχαν καθοριστική σημασία στο να σημειωθεί γρήγορη πρόοδος. Η σύσταση αποτελεί μέρος της επονομαζόμενης «δέσμης μέτρων για την απασχόληση των νέων», η οποία περιλαμβάνει επίσης πρόταση δημιουργίας ενός ποιοτικού πλαισίου για τις περιόδους άσκησης. Ο Enrico Rossi, μέλος της Ομάδας του ΕΣΚ και Πρόεδρος της Περιφέρειας της Τοσκάνης (Ιταλία), θα καταρτίσει το σχέδιο με την απάντηση της ΕτΠ στην πρόταση της Επιτροπής για τις περιόδους άσκησης.

23

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Μια από τις πιο μοιραίες συνέπειες της οικονομικής κρίσης παραμένει ανεπίλυτη: η εκτίναξη της ανεργίας των νέων στα ύψη.

5,8 εκατομμύρια νεαροί Ευρωπαίοι είναι αποκλεισμένοι από την αγορά εργασίας. Το 23,7% της ευρωπαϊκής νεολαίας είναι επί του παρόντος άνεργο. Στην Ελλάδα, την Ισπανία και τη Νότια Ιταλία, περισσότεροι από ένας στους δύο νέους είναι χωρίς δουλειά. Αν δεν περιοριστεί η ανεργία των νέων, όχι μόνο θα υπάρξουν σοβαρές κοινωνικές συνέπειες, αλλά η οικονομία της Ευρώπης θα αποδυναμωθεί ακόμη περισσότερο. Με κάθε μήνα ανεργίας, οι ευκαιρίες των νέων για μια ικανοποιητική θέση εργασίας, αξιοπρεπείς αμοιβές και αξιοπρεπή σύνταξη μειώνονται. Η ανεργία των νέων οδηγεί σε χαμηλότερη καταβολή φόρων, ασθενέστερη οικονομική δραστηριότητα και υψηλότερες δαπάνες κοινωνικής ασφάλισης, κοστίζοντας στα ευρωπαϊκά κράτη πάνω από 150 δισεκατομμύρια ευρώ κάθε χρόνο.

Nicolas Schmit

Υπουργός Εργασίας, Απασχόλησης και Μετανάστευσης του Λουξεμβούργου Συμπρόεδρος της ομάδας εργασίας του ΕΣΚ για την ανεργία των νέων Πρόεδρος του Δικτύου Υπουργών Κοινωνικών Υποθέσεων και Απασχόλησης στο ΕΣΚ

Πριν από ένα χρόνο, το Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα (ΕΣΚ), αξιοποιώντας το προπαρασκευαστικό έργο μιας ομάδας εργασίας υψηλού επιπέδου, υπό την προεδρία της Kaisa Penny, Προέδρου της Ευρωπαϊκής Σοσιαλιστικής Νεολαίας (YES – Young European Socialists) και του υπογράφοντος, ξεκίνησε μια εκστρατεία για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων. Εμπνεόμενο από το παράδειγμα της Αυστρίας, το ΕΣΚ ζήτησε την καθιέρωση εγγυήσεων για τη νεολαία σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Χάρη στην αδιάκοπη πίεση που ασκήθηκε από το ΕΣΚ, τα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα βρίσκονται πλέον στη διαδικασία εισαγωγής και εφαρμογής ενός συστήματος εγγυήσεων για τη νεολαία. Για να δοθεί υποστήριξη κυρίως στα κράτη μέλη που επλήγησαν σκληρότερα από την κρίση, το ΕΣΚ ζητά τη διάθεση τουλάχιστον 10 δισεκατομμυρίων ευρώ από τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων. Παρά τις μεγάλες διαφορές μεταξύ των ευρωπαϊκών συστημάτων εκπαίδευσης και κοινωνικής ασφάλισης, είναι εφικτή η εισαγωγή ενός συστήματος εγγυήσεων για τη νεολαία σε κάθε κράτος μέλος. Η καθιέρωση των εγγυήσεων για τη νεολαία θα ξεκινήσει φέτος στο Λουξεμβούργο. Είμαι πεπεισμένος ότι το σύστημα εγγυήσεων για τη νεολαία θα εμφυσήσει νέα ελπίδα, θα προσφέρει καλύτερες ευκαιρίες στους νέους και θα αποτρέψει την καταστροφή μιας ολόκληρης γενιάς από τη νεανική ανεργία.

24

Προοδευτικές λύσεις για την ανεργία των νέων

Η Επιτροπή είναι πλήρως ενήμερη για τους περιορισμούς που δημιουργούν τα μέτρα λιτότητας, ιδίως σε κράτη μέλη με υψηλά ποσοστά ανεργίας των νέων. Ωστόσο, η επένδυση στην παροχή εγγυήσεων για τη νεολαία θα έχει θετικές αποδόσεις. Κατά την καθιέρωση ενός συστήματος εγγυήσεων για τη νεολαία δεν μπορεί να υπάρξει μια ενιαία προσέγγιση. Θα πρέπει όντως να λάβουμε υπόψη την πολυμορφία και τα διαφορετικά σημεία εκκίνησης των κρατών μελών σε σχέση με τα αντίστοιχα επίπεδα ανεργίας των νέων και τις δυνατότητες των διαφόρων παραγόντων της αγοράς εργασίας. Ωστόσο, υπάρχει αναγκαστικά μια ισχυρή ευρωπαϊκή διάσταση καθώς μοιραζόμαστε τον κοινό στόχο να υποστηρίξουμε τη νεολαία μας. Θα πρέπει να επιδείξουμε την αλληλεγγύη μας, ιδίως σε μια εποχή αυστηρών δημοσιονομικών περιορισμών, και να διασφαλίσουμε ότι κατά την ενοποίηση των οικονομικών λογαριασμών μας δεν διακυβεύεται το μέλλον μας. Η χρηματοδότηση έχει, πράγματι, βασική σημασία, αλλά οι πόροι είναι εδώ, στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Θα πρέπει να ιεραρχηθούν οι προτεραιότητες, άμεσα αλλά και για το απώτερο μέλλον. Χρειάζεται οπωσδήποτε να εκταμιεύσουμε τους εναπομείναντες πόρους του ΕΚΤ στην τρέχουσα οικονομική περίοδο. Θα πρέπει, επίσης, να διασφαλίσουμε μακροπρόθεσμα ένα εύρωστο ΕΚΤ κατά το επόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, εφόσον το συγκεκριμένο ταμείο πρόκειται να αποτελέσει τη βασική πηγή για την υποστήριξη των συστημάτων εγγυήσεων για τη νεολαία. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις 7 και 8 Φεβρουαρίου του 2013 αποφάσισε να προχωρήσει ένα βήμα πιο πέρα στον αγώνα κατά της ανεργίας των νέων και να προτείνει την «πρωτοβουλία για την απασχόληση των νέων» με προϋπολογισμό 6 δισεκατομμυρίων ευρώ για την περίοδο 2014-20. Η Επιτροπή έχει εγκρίνει από τότε τη συγκεκριμένη πρόταση, προκειμένου τα κράτη μέλη να μπορέσουν να αξιοποιήσουν άμεσα τους πόρους μόλις τεθεί σε ισχύ το νέο δημοσιονομικό πλαίσιο για την περίοδο 2014-20.»

László Andor

Ευρωπαίος Επίτροπος αρμόδιος για την Απασχόληση, τις Κοινωνικές Υποθέσεις και την Ένταξη

25

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Ήρθε η ώρα να αναλογιστούμε το κόστος που έχει ο κοινωνικός αποκλεισμός της νεολαίας για την κοινωνία. Η Ευρώπη δεν μπορεί να υποστεί το κόστος μιας ολόκληρης γενιάς η οποία στερείται το δικαίωμα στην παραγωγική δραστηριότητα, την κατάρτιση και την κοινωνική συνοχή. Αυτή η γενιά χωρίς προοπτικές μπορεί να γίνει εύκολη λεία των κάθε είδους λαϊκιστικών και εθνικιστικών κινημάτων που αναδύονται σε όλη την ήπειρο ως απόρροια της κρίσης. Η νεολαία θα πρέπει, συνεπώς, να βρεθεί στο επίκεντρο της πολιτικής ατζέντας της Ευρώπης: παράλληλα με τις πολιτικές δημοσιονομικής πειθαρχίας και λιτότητας, θα πρέπει να δρομολογηθούν και μεγάλα επενδυτικά προγράμματα και σχέδια δράσης, τα οποία να είναι σαφέστερα και τολμηρότερα.

Enrico Rossi

Πρόεδρος της Περιφέρειας της Τοσκάνης (Ιταλία)

26

Είναι απαραίτητο να αξιοποιήσουμε όσο το δυνατόν καλύτερα στις περιφέρειές μας όλα τα διαθέσιμα μέσα, ξεκινώντας από αυτά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Δεν πρέπει να ξεχάσουμε ποτέ ότι οι νέοι έδωσαν το έναυσμα για το σχέδιο ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και ότι γνωρίζουν πώς να βλέπουν πιο πέρα από το σήμερα. Αν θέλουμε να συνεχίσουμε προς αυτήν την κατεύθυνση, πρέπει να βοηθήσουμε τη νέα γενιά να διαδραματίσει βασικό ρόλο στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Προοδευτικές λύσεις για την ανεργία των νέων

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η Επιτροπή των Περιφερειών Η ανταπόκριση των δύο θεσμικών οργάνων στο πλαίσιο της πρότασης για την παροχή εγγυήσεων στη νεολαία υπήρξε άμεση. Στις 16 Ιανουαρίου του 2013, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε πρόταση ψηφίσματος για τις εγγυήσεις στη νεολαία, την οποία εισηγήθηκε η Pervenche Berès, Μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Πρόεδρος της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων του ΕΚ. Μερικές ημέρες αργότερα, στις 31 Ιανουαρίου 2013, η Επιτροπή των Περιφερειών ενέκρινε το δικό της ψήφισμα επί του ίδιου θέματος, το σχέδιο του οποίου εισηγήθηκε η Ομάδα του ΕΣΚ. Το ψήφισμα φέρει το σοσιαλδημοκρατικό αποτύπωμα, καθώς ζητείται η επέκταση του προγράμματος σε πρόσφατους αποφοίτους κάτω των 30 ετών, το κατάλληλο νομικό πλαίσιο ώστε να διασφαλίζονται τα στοιχειώδη πρότυπα στο πλαίσιο των εγγυήσεων για τη νεολαία, μεταξύ άλλων, ποιοτικές θέσεις μαθητείας και προσφορές εργασίας, αξιοπρεπείς αμοιβές για τους νέους και πρόσβαση σε ενημέρωση σχετικά με τα συστήματα εγγυήσεων για τη νεολαία. Και τα δύο ψηφίσματα υπενθυμίζουν ότι η θέσπιση εγγυήσεων για τη νεολαία θα συμβάλει σε τρεις από τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», συγκεκριμένα ότι το 75% της ηλικιακής ομάδας 20-64 ετών θα πρέπει να εργάζεται, ότι το ποσοστό των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο θα πρέπει να είναι χαμηλότερο από 10% και ότι τουλάχιστον 20 εκατομμύρια άτομα θα πρέπει να απαλλαγούν από τη φτώχεια και τον κοινωνικό αποκλεισμό.

27

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Pervenche Berès

Μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Πρόεδρος της Επιτροπής Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων του ΕΚ

28

Αρνούμαστε να δεχτούμε μια κατάσταση στην οποία νέοι άνθρωποι μπορούν να βρεθούν εκτός του εργασιακού κόσμου ή να αποχωρήσουν από το εκπαιδευτικό σύστημα χωρίς να τους προσφερθεί ένα σεμινάριο κατάρτισης, διδασκαλία, θέση μαθητείας, πρακτική άσκηση ή μια θέση εργασίας εντός τεσσάρων μηνών. Αυτή η γενιά δεν πρέπει να είναι μια χαμένη γενιά. Με τον συγκεκριμένο κίνδυνο να ελλοχεύει, η έγκριση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στις 7 και 8 Φεβρουαρίου, μιας πρωτοβουλίας για τους νέους με προϋπολογισμό της τάξης των 6 δισεκατομμυρίων ευρώ συνιστά ένα πραγματικό βήμα προόδου και όσοι - όπως το ΕΣΚ - εργάζονται για την απασχόληση των νέων έχουν κάθε δικαίωμα να εκφράζουν την ικανοποίησή τους. Τώρα χρειάζεται να προχωρήσουμε περαιτέρω, καθιστώντας τις εγγυήσεις για τη νεολαία έναν γνήσια ευρωπαϊκό μηχανισμό, ώστε να εξομαλύνουμε τις μακροοικονομικές ανισορροπίες στους κόλπους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να οργανώσουμε τις δομές αλληλεγγύης μεταξύ των γενεών.

Προοδευτικές λύσεις για την ανεργία των νέων

Η Ιρλανδική Προεδρία του Συμβουλίου Χάρη στο Εργατικό Κόμμα της Ιρλανδίας, η αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων συγκαταλέχθηκε στις ύψιστες προτεραιότητες της ιρλανδικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Ruairi Quinn, Υπουργός Παιδείας και Δεξιοτήτων της Ιρλανδίας και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΕΣΚ, συμμετείχε και συνεχίζει να συμμετέχει ενεργά στην εκστρατεία για ένα πανευρωπαϊκό σύστημα εγγυήσεων για τη νεολαία. Η απόφαση που έλαβε το Συμβούλιο Απασχόλησης, Κοινωνικής Πολιτικής, Υγείας και Καταναλωτών (EPSCO) στις 28 Φεβρουαρίου 2013 για την καθιέρωση συστημάτων εγγυήσεων για τη νεολαία ήταν η δεύτερη μεγάλη νίκη για την οικογένεια των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών. Παρόλο που η απόφαση δεν ανταποκρίθηκε πλήρως στις προσδοκίες (όπως π.χ. οι εγγυήσεις για τη νεολαία να ισχύουν για όλους τους νεαρούς υπηκόους και νόμιμους κατοίκους της Ευρωπαϊκής Ένωσης έως 25 ετών, καθώς και για πρόσφατους αποφοίτους κάτω των 30 ετών), αποτέλεσε ένα πολύ σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο είχε ήδη εγκρίνει στις 7-8 Φεβρουαρίου τη διάθεση 6 δισεκατομμυρίων ευρώ από τα ευρωπαϊκά κονδύλια (3 δισεκατομμύρια ευρώ από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και 3 δισεκατομμύρια ευρώ από μια νέα γραμμή του προϋπολογισμού) για την πρωτοβουλία, η οποία θα επιτρέψει στις χώρες που επλήγησαν σκληρότερα από την κρίση να χρηματοδοτήσουν συστήματα εγγυήσεων για τη νεολαία. Εναπόκειται πλέον στα κράτη μέλη να εφαρμόσουν με γοργούς ρυθμούς τα απαιτούμενα μέτρα για την υλοποίηση του συγκεκριμένου άκρως απαραίτητου συστήματος.

29

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Η καταπολέμηση της ανεργίας των νέων συνιστά μείζονα πρόκληση για τους Ευρωπαίους ηγέτες. Η αποτυχία ένταξης μιας ολόκληρης γενιάς νέων στην αγορά εργασίας θα φθείρει τον κοινωνικό ιστό της Ευρώπης και θα εξασθενήσει περαιτέρω τις οικονομίες μας. Η υποστήριξη των κρατών μελών στο πλαίσιο της προσπάθειάς τους για περιορισμό της ανεργίας των νέων αποτελεί κεντρικό στόχο της ιρλανδικής Προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για τον λόγο αυτό, η πραγματική πρόοδος προς την επίτευξη ενός πανευρωπαϊκού συστήματος εγγυήσεων για τη νεολαία κατέστη προτεραιότητα για την Προεδρία μας.

Ruairi Quinn

Υπουργός Παιδείας και Δεξιοτήτων, Ιρλανδία

Πιστεύουμε ότι η ενίσχυση και ο εκσυγχρονισμός των εκπαιδευτικών συστημάτων σε όλα τα κράτη μέλη έχουν κρίσιμη σημασία για την επιτυχή καταπολέμηση της ανεργίας των νέων. Το επίπεδο εκπαίδευσης ενός νέου θα καθορίζει ολοένα και περισσότερο τις ευκαιρίες για την εύρεση μιας αξιοπρεπούς εργασίας και, αντίστροφα, τον κίνδυνο να ζήσει σε συνθήκες φτώχιας. Καθώς θα δημιουργούνται νέες θέσεις για εργαζόμενους με μέση και υψηλή ειδίκευση, θα πρέπει να καταβάλουμε προσπάθειες προκειμένου να αποφευχθεί η αναντιστοιχία ανάμεσα στο επίπεδο δεξιοτήτων των ατόμων σε αναζήτηση μιας θέσης εργασίας και τις δεξιότητες που απαιτεί ο εργοδότης. Τα ευρωπαϊκά εκπαιδευτικά συστήματα χρήζουν εκσυγχρονισμού και καλύτερης χρηματοδότησης: τα προγράμματα σπουδών πρέπει να προσαρμοστούν στις προκλήσεις του 21ου αιώνα, οι σχολικές υποδομές να βελτιωθούν και όλα τα παιδιά να έχουν πρόσβαση στην προσχολική εκπαίδευση. Η μείωση του ποσοστού των ατόμων που εγκαταλείπουν το σχολείο αποτελεί προϋπόθεση για να ηττηθεί η ανεργία των νέων. Η μετάβαση από το εκπαιδευτικό σύστημα στην πρώτη θέση εργασίας αποτελεί το στάδιο κατά το οποίο χάνουμε πολλούς νέους λόγω της ανεργίας. Οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις του φαινομένου είναι σοβαρές. Για την ένταξη των νέων στην αγορά εργασίας απαιτείται η παροχή πιο στοχευμένης υποστήριξης σε αυτό το στάδιο, για παράδειγμα με την υλοποίηση προσαρμοσμένων ενεργών πολιτικών για την αγορά εργασίας και με την αύξηση του αριθμού ικανοποιητικών θέσεων μαθητείας. Ως ιρλανδική κυβέρνηση και τρέχουσα Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πιστεύουμε ότι ένα πανευρωπαϊκό σύστημα εγγυήσεων για τη νεολαία θα πρέπει να ενσωματώνει τέτοιου είδους μέτρα. Χάρη στην εκστρατεία του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος και τη συμμετοχή των σοσιαλδημοκρατών πρωθυπουργών, υπουργών και βουλευτών, οι εν λόγω εγγυήσεις για τη νεολαία θα μπορούσαν να καθιερωθούν κατά τη διάρκεια της ιρλανδικής Προεδρίας.

30

ΜΕΡΟΣ II Οι προοδευτικές τοπικές και περιφερειακές αρχές έχουν τον λόγο

Η Ομάδα του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος (ΕΣΚ) στην ΕτΠ προτρέπει τις περιφερειακές και τοπικές αρχές να δράσουν άμεσα και να προσφέρουν την απαιτούμενη υποστήριξη για την πρόληψη και την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων. Σε πολλές χώρες, αρμόδιες για την εκπαίδευση και την επαγγελματική κατάρτιση είναι οι τοπικές ή περιφερειακές βαθμίδες διακυβέρνησης. Σε πολλές περιπτώσεις, υποστηρίζουν τις τοπικές επιχειρήσεις και βρίσκονται σε στενή επικοινωνία μαζί τους. Σε συνεργασία μαζί τους και με άλλους ενδιαφερόμενους φορείς, οι τοπικοί ή περιφερειακοί παράγοντες μπορούν να αναπτύξουν νέες ιδέες, να υλοποιήσουν νέα έργα, να συμβάλουν στη θέσπιση χρηματοδότησης σε εθνικό ή ευρωπαϊκό επίπεδο, να παράσχουν καθοδήγηση ή να προβούν σε επαφές. Οι εκλεγμένοι Σοσιαλιστές και Σοσιαλδημοκράτες αντιπρόσωποι της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Τα ακόλουθα παραδείγματα το αποδεικνύουν περίτρανα!

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

ΑΥΣΤΡΙΑ

Το εθνικό πλαίσιο Σε σύγκριση με τις περισσότερες άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Αυστρία βρίσκεται σε μια σχετικά καλή θέση όσον αφορά την ανεργία των νέων, η οποία παρουσίασε μια μικρή μόνο αύξηση κατά τη διάρκεια της κρίσης, με ποσοστό 8,5% τον Δεκέμβριο του 2012. Οι πολιτικές δράσεις για την απασχόληση των νέων αποτελούν το θέμα διαπραγματεύσεων σε εθνικό επίπεδο μεταξύ του Υπουργού Εργασίας και των κοινωνικών εταίρων και εφαρμόζονται σε περιφερειακό επίπεδο μέσω εδαφικών συμφωνιών για την απασχόληση, με τη συνεργασία των επαρχιακών κυβερνήσεων, της Κρατικής Υπηρεσίας Απασχόλησης, του Ομοσπονδιακού Γραφείου Κοινωνικών Υποθέσεων και των κοινωνικών εταίρων. Το μοντέλο της χώρας για την απασχόληση των νέων, το οποίο θεωρείται σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση ως η βέλτιστη πρακτική για την ομαλή ένταξη των νέων στην αγορά εργασίας, βασίζεται σε ένα ευρείας κλίμακας σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης - κατάρτισης (ΕΕΚ) που συνδέει την απόκτηση πρακτικών δεξιοτήτων με την απόκτηση γνώσεων. Χάρη στην κατάρτιση σε εταιρικό και υπερεταιρικό επίπεδο - με τη συμβολή ιδίως μικρομεσαίων επιχειρήσεων - και ένα σύστημα τεχνικών και επαγγελματικών σχολών της μέσης και ανώτερης βαθμίδας, το μοντέλο προσφέρει ποικίλες οδούς για την εξέλιξη της σταδιοδρομίας σε διάφορα επίπεδα. Εντούτοις, το σύστημα χρήζει περαιτέρω βελτιώσεων στο πλαίσιο της κοινωνικής ισότητας και ένταξης, εφόσον τα μειονεκτούντα άτομα ακολουθούν όλα τους πολύ συχνά το μονοπάτι της κατώτερης εκπαίδευσης, με την εισροή μαθητών σε διαφορετικού τύπου σχολές από μικρή ηλικία. Στο πλαίσιο των μελλοντικών πολιτικών για την αγορά εργασίας, η στοχευμένη εστίαση στους νέους από οικογένειες μεταναστών συνιστά σημαντική πρόκληση. Περίπου το ένα τρίτο των κονδυλίων στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Απασχόληση» και περίπου το ένα πέμπτο από τα κονδύλια του Προγράμματος σταδιακής κατάργησης της βοήθειας από το ΕΚΤ για την περιφέρεια του Burgenland επενδύονται σε μέτρα για τους νέους. Η παρεχόμενη υποστήριξη εστιάζεται, μεταξύ άλλων, σε νέους που αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εξεύρεση πρακτικής άσκησης. Το πρόγραμμα «Εγγύηση Κατάρτισης» για μελλοντικούς μαθητευομένους έως την ηλικία των 18 ετών παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 2008 και προσφέρει σε νέους που δεν μπορούν να βρουν μια θέση άσκησης σε μια εταιρεία την ευκαιρία να αποκτήσουν κατάρτιση στο πλαίσιο ενός υπερεταιρικού προγράμματος κατάρτισης, η οποία στη συνέχεια προσμετράται ως κανονική και ισότιμη με αυτή του διττού συστήματος. Κατά τη σχολική χρονιά 2011/2012, 14.814 νέοι συμμετείχαν στο συγκεκριμένο μέτρο. Επιπλέον, οι νέοι που έχουν εγκαταλείψει το σχολείο ή τη θέση μαθητείας επανεντάσσονται στο σύστημα εκπαίδευσης και κατάρτισης μέσω του προγράμματος «Σχολές Παραγωγής». Κατά μέσο όρο, τα δύο τρίτα των συμμετεχόντων προέρχονται από οικογένειες μεταναστών, ενώ το ένα πέμπτο δεν έχει ολοκληρώσει την υποχρεωτική εκπαίδευση.

34

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Επίσης, παράλληλα με τις βασικές επιδοτήσεις, η προσφορά κινήτρων σχετικών με την ποιότητα και την αγορά εργασίας ενθαρρύνει τους εργοδότες να δημιουργούν πρόσθετες θέσεις μαθητείας και να βελτιώνουν την ποιότητα της κατάρτισης για περίπου 130.000 μαθητευόμενους ετησίως. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι η Κρατική Υπηρεσία Απασχόλησης υποστηρίζει την ένταξη μειονεκτουσών ομάδων και νεαρών γυναικών που παρακολουθούν προγράμματα μαθητείας σε ανδροκρατούμενα επαγγέλματα και προωθεί τα προγράμματα δημιουργίας νέων επιχειρήσεων και την απασχόληση σε κοινωνικές επιχειρήσεις. Με σκοπό την καταπολέμηση και την πρόληψη της ανεργίας των νέων, η αυστριακή κυβέρνηση δεσμεύτηκε το 2011 για την ευρύτερη εφαρμογή του προγράμματος «Εγγυήσεις Κατάρτισης» για μαθητευομένους. Επιπλέον, το πρόγραμμα «Μέλλον για τη νεολαία» περιλαμβάνει στοχευμένα μέτρα για τους νέους 19 έως 24 ετών, τα οποία εφαρμόζονται από την Κρατική Υπηρεσία Απασχόλησης. Το 2012, υπήρξε περαιτέρω δέσμευση με την προσθήκη αρκετών συμπληρωματικών μέτρων, στα οποία περιλαμβάνονται η καθοδήγηση των νέων και των μαθητευομένων και τα ιδρύματα νεολαίας.

35

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Δράσεις σε τοπικό επίπεδο Burgenland

Christian Illedits

Μέλος του Κοινοβουλίου του Burgenland (Αυστρία)

Η νεολαία είναι το κεφάλαιό μας για το μέλλον: Όλοι όσοι εμπλέκονται ή φέρουν πολιτική ευθύνη για την απασχόληση των νέων στο Burgenland λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τη συγκεκριμένη ιδέα και γνωρίζουν ότι οι επενδύσεις για τη δημιουργία θέσεων εργασίας για τους νέους πρέπει να έχουν προτεραιότητα στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής και της πολιτικής για την αγορά εργασίας. Για τον λόγο αυτό, η επαρχία ενέκρινε, για παράδειγμα, το 2001 μια δέσμη μέτρων για την απασχόληση στο Burgenland σε συμφωνία με πολυάριθμους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων και του επιχειρηματικού κόσμου. Οι βασικοί στόχοι ήταν η διευκόλυνση της πρόσβασης στην αγορά εργασίας, η καταπολέμηση της ανεργίας και του αποκλεισμού και η αύξηση της απασχολησιμότητας. Η διαδικασία πρέπει να λαμβάνει υπόψη πρωτίστως τα ζητήματα και τις ευκαιρίες που υφίστανται σε περιφερειακό επίπεδο. Η περιφέρεια του Burgenland αποτελεί τον κρίκο διασύνδεσης μεταξύ της «παλαιάς» και «νέας» Ευρωπαϊκής Ένωσης και αντιμετώπιζε πάντοτε ιδιαίτερες προκλήσεις λόγω της ιστορίας της και της παραμεθόριας γεωγραφικής της θέσης. Από την προσχώρηση της Αυστρίας το 1995, λαμβάνει ενίσχυση στο πλαίσιο της περιφερειακής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε να μπορέσει να συμβαδίσει με τις πιο ευημερούσες επαρχίες της χώρας και να καταστεί, γενικά, πιο ανταγωνιστική. Ως εκ τούτου, μπόρεσε να σημειώσει πρόοδο, να καταστεί σταδιακά από περιφέρεια στόχου 1 περιφέρεια σταδιακής κατάργησης της βοήθειας και, κατά τη διάρκεια της διαδικασίας, να εκσυγχρονίσει πλήρως τις οικονομικές υποδομές της και την επαρχία στο σύνολό της. Μια από τις προτεραιότητες στο πλαίσιο των δραστηριοτήτων υποστήριξης είναι η επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο, ιδίως στην επαγγελματική και περαιτέρω κατάρτιση των νέων του Burgenland. Ειδικότερα, αυτό σημαίνει μέτρα κατάρτισης για νέους χωρίς επαγγελματική κατάρτιση, μέτρα αρχικής και περαιτέρω κατάρτισης για τους άνεργους νέους, μέτρα παροχής συμβουλών, υποστήριξης και κατάρτισης για άνεργες γυναίκες και γυναίκες που επιστρέφουν στην αγορά εργασίας, καθώς και παροχή βοήθειας σε νέους με μαθησιακές δυσκολίες ή με ειδικές ανάγκες στο κοινωνικό/ συναισθηματικό πεδίο. Η προώθηση της δια βίου εκπαίδευσης, η βελτιωμένη συμβατότητα μεταξύ της αρχικής και της περαιτέρω επαγγελματικής κατάρτισης και τα κατάλληλα μέτρα κατάρτισης είναι μόνο μερικά από τα πολυάριθμα μέσα που προωθούνται στο Burgenland χάρη,

36

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

κυρίως, στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Το 1998, εφαρμόστηκαν σε εθνικό επίπεδο μέτρα για την κατάρτιση νέων σε αναζήτηση μιας θέσης μαθητείας, προκειμένου τα άτομα χωρίς κατάλληλη θέση σε μια εταιρεία να μπορέσουν να λάβουν επαγγελματική κατάρτιση. Προσφέρονται ποικίλα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης σε μη εργασιακό χώρο, από σεμινάρια έως συμμετοχή σε «εργαστήρια κατάρτισης» (Lehrwerkstätten). Πρόκειται για κέντρα κατάρτισης στα οποία οι νέοι μπορούν να μάθουν μια τέχνη μετά το σχολείο. Το Burgenland διαθέτει επί του παρόντος δώδεκα τέτοια κέντρα. Η επαρχία του Burgenland και η Κρατική Υπηρεσία Απασχόλησης (AMS) του Burgenland προώθησαν εξαρχής τα συγκεκριμένα μέτρα – και η προσπάθειά τους στέφθηκε με επιτυχία: το 42,8 % των συμμετεχόντων ολοκλήρωσε το πρόγραμμα και το 1/4 δέχτηκε αμέσως μια προσφορά εργασίας ή κατάρτισης. Την τελευταία δεκαετία, οι συγκεκριμένοι δύο εταίροι έχουν επενδύσει από κοινού περίπου 40 εκατομμύρια ευρώ στην επαγγελματική κατάρτιση για τους νέους. Είναι γεγονός: το πρόγραμμα κατάρτισης για τη νεολαία διαθέτει το μεγαλύτερο προϋπολογισμό από όλα τα ειδικά προγράμματα. Η από κοινού επένδυση του Burgenland και του AMS για 130 νέους κατά το σχολικό έτος 2001/02 εκτιμάται στα 1,13 εκατομμύρια ευρώ. Για το σχολικό έτος 2010/11, εγκρίθηκε η διάθεση 7,62 εκατομμυρίων ευρώ για 537 άτομα νεαρής ηλικίας. Σήμερα, το 18% του προϋπολογισμού αξιοποιείται για το συγκεκριμένο ειδικό πρόγραμμα - περίπου 5,9 εκατομμύρια ευρώ. Η πρόσφατη μελέτη του αυστριακού Ινστιτούτου Ερευνών για την Επαγγελματική Κατάρτιση επιβεβαιώνει τη σταθερή επιτυχία των εφαρμοζόμενων μέτρων στο πλαίσιο της παροχής εγγυήσεων αναφορικά με την κατάρτιση στο Burgenland. Μια άλλη εμβληματική πρωτοβουλία είναι η εκστρατεία για τις θέσεις εργασίας στο Burgenland – το Πρόγραμμα Πρόσθετης Εργασιακής Εμπειρίας/ Εκστρατεία υπέρ των ασκουμένων (Joboffensive Burgenland – Praxis Plus Programm/ Lehrlingsoffensive). Αυτό δίνει σε εφήβους και σε νεαρούς ενήλικες την ευκαιρία να εργαστούν έξι μήνες ως ασκούμενοι στην επαρχιακή Διοίκηση και τα συνδεόμενα παραρτήματά της, προκειμένου να αποκομίσουν εμπειρία και γνώσεις και να μπορέσουν κατόπιν να απασχοληθούν ως ειδικευμένο προσωπικό σε επιχειρήσεις του Burgenland. Με αυτά τα μέτρα, το Burgenland προσπαθεί να καταπολεμήσει ενεργά την ανεργία των νέων και να προσφέρει προοπτικές σταδιοδρομίας στη νεολαία. Το πρόγραμμα κατάρτισης για τη νεολαία θα συνεχίσει να αποτελεί σημείο εστίασης για τα επόμενα έτη. Είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους το Burgenland - σε συνεννόηση με το AMS - έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στην απασχόληση των νέων, καθώς και στην κατάρτισή τους, κατά τη διαδικασία σταδιακής κατάργησης της βοήθειας. .

37

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

ΒΕΛΓΙΟ

Το εθνικό πλαίσιο Το 2012, το ποσοστό ανεργίας των νέων στο Βέλγιο ανήλθε στο 18%. Ωστόσο, το επίπεδο συμμετοχής στην αγορά εργασίας διαφέρει σημαντικά από τη μία περιφέρεια στην άλλη. Η ανεργία των νέων συνιστά οξύτερο πρόβλημα στη Βαλονία και τις Βρυξέλλες απ' ό,τι στη Φλάνδρα. Παρόλο που η τρέχουσα οικονομική κρίση είχε σοβαρότερο αντίκτυπο στη Φλάνδρα σε σχέση με την ανεργία των νέων, οι περιφέρειες των Βρυξελλών και της Βαλονίας παραμένουν εντούτοις σε ευρέως πιο μειονεκτική θέση. Καθώς οι Βρυξέλλες και η Βαλονία παρουσιάζουν χαμηλότερα επίπεδα ειδίκευσης και υψηλότερο ποσοστό πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου, το πρόβλημα της ανεργίας των νέων στις συγκεκριμένες περιφέρειες έχει διαρθρωτικό χαρακτήρα σε μεγαλύτερο βαθμό απ' ό,τι στη Φλάνδρα. Αυτή η ιδιαίτερη κατάσταση σε περιφερειακό επίπεδο επηρεάζει επίσης την αποτελεσματικότητα της πολιτικής απασχόλησης: αρμόδιες είναι εν μέρει οι περιφέρειες και εν μέρει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Ωστόσο, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση αντιμετωπίζει δυσκολίες ως προς την επίτευξη συναίνεσης λόγω των περιφερειακών διαφορών. Επιπλέον, υπάρχουν αξιοσημείωτες διαφορές μεταξύ των δύο φύλων. Οι νέες γυναίκες βρίσκονται σε σημαντικά μειονεκτικότερη θέση στην αγορά εργασίας – τα ποσοστά απασχόλησής τους είναι χαμηλότερα και η οικονομική κρίση είχε μεγαλύτερο αρνητικό αντίκτυπο στην κατάστασή τους. Όπως και σε αρκετά άλλα κράτη μέλη, και εδώ οι νέοι συχνά εγκλωβίζονται σε θέσεις προσωρινής απασχόλησης, που τους προσφέρουν μικρή εργασιακή ασφάλεια. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση, όπως και οι περιφερειακές, έχουν λάβει ήδη κάποια μέτρα. Το 2012, η ομοσπονδιακή κυβέρνηση προέβη σε ενέργειες προκειμένου να παράσχει 10.000 επιδοτούμενες θέσεις πρακτικής άσκησης για νέους που εγκαταλείπουν το εκπαιδευτικό σύστημα χωρίς να έχουν τίτλο σπουδών της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Τα σχέδια αυτά εφαρμόζονται σε στενή συνεργασία με τις διάφορες περιφέρειες. Οι πόροι χρησιμοποιούνται επίσης, προκειμένου να υπάρξει περαιτέρω ελάφρυνση στις μειώσεις των ασφαλιστικών εισφορών για νέους με περιορισμένες δεξιότητες που αναζητούν εργασία. Κατά γενικό κανόνα, η ένταση και ο τύπος της υποστήριξης ποικίλουν ανάλογα με το προφίλ κινδύνου του ατόμου που αναζητά εργασία. Τα άτομα με περιορισμένες δεξιότητες που αναζητούν εργασία τελούν υπό στενή και άμεση παρακολούθηση, ώστε να αποφεύγονται οι μακροχρόνιες περίοδοι ανεργίας και να επιλύονται οι αναντιστοιχίες δεξιοτήτων.

38

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Για παράδειγμα, στη Φλάνδρα, η συγκεκριμένη παρακολούθηση διεξάγεται μέσω του «Συμφωνητικού Σταδιοδρομίας» 2012-2014. Σε όλες τις περιφέρειες, λαμβάνονται μέτρα για τη μερική επιδότηση των μισθών και των κοινωνικοασφαλιστικών εισφορών σε μεμονωμένες θέσεις επαγγελματικής άσκησης. Καταβάλλονται προσπάθειες για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της αυτοαπασχόλησης, για παράδειγμα, μέσω του «Σχεδίου αερόσακος» στη Βαλονία, το οποίο προσφέρει οικονομική στήριξη για πρωτοβουλίες στον τομέα της αυτοαπασχόλησης σε άτομα κάτω των 30 ετών ή άνω των 50. Στη Φλάνδρα, η φλαμανδική Υπηρεσία Επιχειρηματικής Κατάρτισης (SYNTRA) προσφέρει κατάρτιση σε νέους, προκειμένου να τους βοηθήσει να εξελιχθούν ως επιχειρηματίες. Σε ομοσπονδιακό επίπεδο, χρησιμοποιούνται αποκλειστικά ίδια κεφάλαια (περίπου 1,3 δισεκατομμύρια ευρώ εκταμιεύτηκαν έως τα τέλη του 2011 στο πλαίσιο όλων των μέτρων που είναι επί του παρόντος σε εξέλιξη). Στο επίπεδο των περιφερειών, η χρηματοδότηση του ΕΚΤ χρησιμοποιείται για την υποστήριξη μιας ποικιλίας μέτρων που εστιάζονται στους νέους. Μόνο στη Γερμανόφωνη Κοινότητα, έχει διατεθεί στο πλαίσιο του προγράμματος του ΕΚΤ περίπου 1 εκατομμύριο ευρώ για 15 διαφορετικές πρωτοβουλίες που επικεντρώνονται σε νέους που αναζητούν εργασία. Στο πλαίσιο της καταπολέμησης και της πρόληψης της ανεργίας των νέων, το Βέλγιο έχει ορίσει τέσσερις βασικές προτεραιότητες: ενίσχυση των κινήτρων για την εισαγωγή των ανέργων νεαρής ηλικίας στην εργασία καθιστώντας πιο αυστηρούς τους όρους επιλεξιμότητας για την αποζημίωση αναμονής· υποστήριξη της αυτοεπιχειρηματικότητας· επενδύσεις στον τομέα επαγγελματικής κατάρτισης και στις ενδοεταιρικές περιόδους άσκησης· διασφάλιση στενότερης παρακολούθησης και καθοδήγησης των νέων σε αναζήτηση εργασίας από τις περιφερειακές υπηρεσίες απασχόλησης.

39

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Δράσεις σε τοπικό επίπεδο Φλάνδρα Η τρέχουσα οικονομική κρίση και ο αντίκτυπός της στην απασχόληση των νέων απαιτούν να εργαστούμε σε κάθε δυνατό επίπεδο για να αντιμετωπίσουμε την ανεργία των νέων.

Mia De Vits

Αντιπρόεδρος του Φλαμανδικού Κοινοβουλίου (Βέλγιο)

Στις 16 Ιανουαρίου 2013, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο υπερψήφισε τη θέσπιση ενός προγράμματος για την ανεργία των νέων, βάσει του οποίου όλοι οι νέοι θα δικαιούνται μια ποιοτική προσφορά απασχόλησης ή κατάρτισης εντός τεσσάρων μηνών. Κατά την άποψή μου, το γεγονός αυτό αποδεικνύει ότι η νεανική ανεργία δεν είναι ένα πρόβλημα που αφορά αποκλειστικά τους νέους και ότι θα πρέπει να δοθούν ευκαιρίες στη νεολαία. Αν αυτές οι ευκαιρίες δεν υπάρχουν, θα πρέπει να τις δημιουργήσουμε – σε αυτό επικεντρώνεται η παρούσα προσέγγιση. Σε ομοσπονδιακό επίπεδο, ο Βέλγος Υπουργός Απασχόλησης κατάρτισε ένα σχέδιο, σε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους και τις περιφέρειες, για τη δημιουργία 10.000 θέσεων πρακτικής άσκησης, οι οποίες θα ήταν διαθέσιμες από την 1η Ιανουαρίου 2013. Στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης της ομοσπονδιακής κυβέρνησης, η ομοσπονδιακή Υπουργός Απασχόλησης, Monica De Coninck, παρουσίασε τις «περιόδους άσκησης με σκοπό την ένταξη», για να βοηθήσει τους νέους που βρίσκονται στο «στάδιο επαγγελματικής εξέλιξης» να αποκτήσουν εργασιακή εμπειρία.

Περίοδοι άσκησης με σκοπό την ένταξη Η Φλάνδρα έχει αποφασίσει να αξιοποιήσει στον μέγιστο βαθμό τις περιόδους άσκησης με σκοπό την ένταξη στις πολιτικές ενεργοποίησης που ακολουθεί, ιδίως για ανειδίκευτους εισερχόμενους στην αγορά εργασίας (στοχεύοντας σε άτομα που εγκαταλείπουν το σχολείο χωρίς τίτλους σπουδών). Τα βασικά χαρακτηριστικά των περιόδων άσκησης με σκοπό την ένταξη είναι τα ακόλουθα:

40

››

η επιχείρηση δεν είναι υποχρεωμένη να προσλάβει τον ασκούμενο μετά τη λήξη της περιόδου άσκησης·

››

απευθύνονται αποκλειστικά σε νέους με χαμηλή ειδίκευση (χωρίς τίτλο σπουδών δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης)

››

διεξάγονται σε κάποιο χρονικό σημείο μεταξύ του 7ου και 12ου μήνα του «σταδίου επαγγελματικής εξέλιξης»

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

››

διαρκούν τρεις μήνες, με ημιαπασχόληση ή πλήρη απασχόληση στον χώρο εργασίας, και στο άτομο δίνεται η δυνατότητα δύο το πολύ περιόδων άσκησης σε διαφορετικούς εργοδότες

››

οι ασκούμενοι λαμβάνουν ένα «επίδομα παραγωγικότητας» ύψους 200 ευρώ για πλήρη απασχόληση ή 100 ευρώ για ημιαπασχόληση·

››

ο ασκούμενος λαμβάνει αποζημίωση αν η περίοδος άσκησης τερματιστεί πρόωρα για λόγους καταλογιζόμενους στην επιχείρηση, σε οργάνωση μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ή σε διοικητική αρχή.

Οι περίοδοι άσκησης με σκοπό την ένταξη δύνανται να ακολουθούνται από επαγγελματική κατάρτιση του ατόμου, η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί στον ίδιο εργοδότη. Όσον αφορά τη Φλάνδρα, ξεχωρίζουν δύο προτεραιότητες: 1. Η παροχή μιας ισορροπημένης, προσαρμοσμένης δέσμης μέτρων για τη νεολαία, έτσι ώστε κάθε νέος που αναζητά εργασία να προσανατολίζεται στην κατάλληλη εργασιακή πορεία σύμφωνα με το ατομικό του προφίλ και τις ιδιαίτερες ανάγκες του. Ως εκ τούτου, η φλαμανδική Υπηρεσία Απασχόλησης και Επαγγελματικής Κατάρτισης βελτιστοποιεί τις υπηρεσίες της.

2. Συστήματα εξοικείωσης με τον κόσμο της εργασίας, με συμπεριλαμβανόμενη την καθιέρωση 4.450 θέσεων πρακτικής άσκησης που εκχωρούνται στη Φλάνδρα από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. Ο γενικός στόχος είναι να αυξηθούν οι δεξιότητες και η εργασιακή εμπειρία των νέων, ώστε να μειωθεί σταδιακά ο αριθμός των ατόμων με χαμηλό επίπεδο δεξιοτήτων. Το πρόγραμμα WerkInleving voor Jongeren (Εξοικείωση της νεολαίας με τον κόσμο της εργασίας), εν συντομία «WIJ!», επικεντρώνεται ειδικότερα στις μεγαλουπόλεις και τα οικιστικά κέντρα της Φλάνδρας. Το WIJ!, που έχει ξεκινήσει από την 1η Φεβρουαρίου 2013, αποβλέπει στη συμμετοχή των νέων σε εντατικά συστήματα με σκοπό την απόκτηση πρόσθετων προσόντων για την αγορά εργασίας. Τα εν λόγω συστήματα περιλαμβάνουν στάδιο προσανατολισμού, κατάρτιση και περιόδους άσκησης και θα παρέχουν επίσης υποστήριξη στους νέους για την εύρεση εργασίας. Ο προϋπολογισμός των συγκεκριμένων έργων εξοικείωσης με τον κόσμο της εργασίας ανέρχεται στα 11 εκατομμύρια ευρώ, εκ των οποίων τα 4.950.000 ευρώ (45%) προέρχονται από το ΕΚΤ και τα 6.050.000 ευρώ (55%) από το φλαμανδικό ταμείο συγχρηματοδότησης (VCF).

41

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Γερμανόφωνη Κοινότητα Βελγίου H Γερμανόφωνη Κοινότητα αποτελεί τη μικρότερη περιφέρεια του Βελγίου, με περίπου 76.000 κατοίκους στα ανατολικά της χώρας. Η τοποθεσία της την καθιστά ένα πολιτισμικό σταυροδρόμι μεταξύ των Κάτω Χωρών, της Γερμανίας, του Λουξεμβούργου και της βελγικής Βαλονίας και συνοριακή περιοχή με ιδιαίτερα ανοιχτή οικονομία, η οποία δίνει έντονη έμφαση στην κινητικότητα. Ως εκ τούτου, οι κάτοικοι της περιοχής είναι πολύγλωσσοι και παρουσιάζουν πολιτισμική προσαρμοστικότητα. Τα ίδια χαρακτηριστικά ισχύουν για την περιφερειακή οικονομία και αγορά εργασίας και αντανακλώνται στις προσδοκίες που πρέπει να πληρούν οι εργοδότες και οι επιχειρηματίες.

Διττή επαγγελματική εκπαίδευση Karl-Heinz Lambertz Πρόεδρος Γερμανόφωνης Κοινότητας Βελγίου

Η Γερμανόφωνη Κοινότητα έχει απολαύσει επί 20 έτη την αυτονομία όσον αφορά την ανάπτυξη ενός εκπαιδευτικού συστήματος που ανταποκρίνεται στις συγκεκριμένες ανάγκες. Για παράδειγμα, τα μαθήματα πρακτικής άσκησης που διεξάγονται στα γαλλικά αποτελούν αναπόσπαστο και υποχρεωτικό μέρος του προγράμματος σπουδών, και για εκείνους που στρέφονται στα παραδοσιακά επαγγέλματα. Σε συνδυασμό με τα γνωστά «δυνατά σημεία» των διττών συστημάτων εκπαίδευσης στις συνεργαζόμενες γερμανόφωνες χώρες και περιφέρειες, η Γερμανόφωνη Κοινότητα έχει αναπτύξει και ένα διττό σύστημα επαγγελματικής εκπαίδευσης το οποίο αντανακλά τις ανάγκες της συγκεκριμένης συνοριακής περιοχής. Σε αυτό το σύστημα, οι μαθητευόμενοι και οι μελλοντικοί έμποροι λαμβάνουν γενική και εξειδικευμένη εκπαίδευση σε κέντρα επαγγελματικής κατάρτισης, ενώ αποκτούν παράλληλα εκτενείς επαγγελματικές δεξιότητες μέσω της πρακτικής άσκησης σε δοκιμασμένους παρόχους εργασιακής εμπειρίας. Σε συνδυασμό με τον εντατικό επαγγελματικό προσανατολισμό των νέων, αυτό το εκπαιδευτικό σύστημα, μοναδικό στο είδος του στο Βέλγιο, αποτελεί αποφασιστικό παράγοντα για το περιφερειακό ποσοστό απασχόλησης στην ηλικιακή ομάδα των 15-24 ετών, το οποίο είναι κατά 6,7% υψηλότερο σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα (στατιστικά στοιχεία 2010).

Ανεργία των νέων στη Γερμανόφωνη Κοινότητα Στη Γερμανόφωνη Κοινότητα η άρτια βασική εκπαίδευση θεωρείται το καλύτερο μέσο για τη διατήρηση της ανεργίας των νέων σε χαμηλά επίπεδα. Για παράδειγμα, το 94% των ατόμων που ολοκλήρωσαν τη συγκεκριμένη διττή επαγγελματική εκπαίδευση (μέσος όρος για την περίοδο 2000-201) μπόρεσαν να βρουν άμεσα εργασία· κατά μέσο όρο, οι εν λόγω νέοι μπόρεσαν να βρουν θέσεις εργασίας εντός 45 ημερών.

42

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Στη Γερμανόφωνη Κοινότητα υπάρχουν πάνω από 800 μαθητευόμενοι (μέσος όρος για την περίοδο 2004-201) απασχολούμενοι σε περισσότερους από 600 ενεργούς παρόχους εργασιακής εμπειρίας - ένας κατά κεφαλήν αριθμός 10 φορές μεγαλύτερος απ' ό,τι στη Βαλονία ή τη Φλάνδρα. Χάρη στον μεγάλο αριθμό σπουδαστών του διττού συστήματος εκπαίδευσης και στο υψηλό ποσοστό εξ αυτών που εισέρχεται στην αγορά εργασίας, η περιφέρεια παρουσίασε σταθερά, κατά την περίοδο 2003 - 2012, το χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας των νέων στο Βέλγιο. Ωστόσο, με ποσοστό 13,3% το 2012, θα πρέπει να καταβληθούν περαιτέρω προσπάθειες.

Διασυνοριακή μάθηση και αναγνώριση προσόντων Οι οργανισμοί που συμμετέχουν στο διττό σύστημα εκπαίδευσης της περιφέρειας, όπως το IAWM, το οποίο δρα ως εποπτική αρχή, και το κέντρο επαγγελματικής εκπαίδευσης ZAWM, αξιοποιούν τις διασυνοριακές συνεργασίες και τα ευρωπαϊκά έργα για να ανταλλάξουν εμπειρίες και γνώσεις με τους εταίρους τους, όπως βιοτεχνικά, βιομηχανικά και εμπορικά επιμελητήρια, επαγγελματικές σχολές και διεπαγγελματικές οργανώσεις, στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης. Σε συνεργασία με τους συγκεκριμένους εταίρους, διοργανώνουν ευρωπαϊκές ανταλλαγές μαθητευομένων, κοινές δραστηριότητες κατάρτισης, καθώς και την αναγνώριση προσόντων σε διασυνοριακό επίπεδο («δυαδική»). Οι «Διασυνοριακές ικανότητες» είναι πιλοτικό έργο στο πλαίσιο του προγράμματος Leonardo da Vinci υπό τη διαχείριση του IAWM. Το παρόν έργο καλύπτει τις βασικές πτυχές της επαγγελματικής εκπαίδευσης διαμέσου της οποίας τα άτομα που ολοκληρώνουν τη σχολική εκπαίδευση θα μπορέσουν να αποκτήσουν τις απαιτούμενες δεξιότητες για μια διασυνοριακή οικονομία και αγορά εργασίας. Με τον όρο «δεξιότητες ευρωπεριφέρειας» νοούνται από κοινού οι δεξιότητες στον τομέα των ξένων γλωσσών, οι διαπολιτισμικές δεξιότητες και οι δεξιότητες στην αναζήτηση και χρήση της πληροφορίας. Με βάση τις πολυετείς διασυνοριακές συνεργασίες στον τομέα της εκπαίδευσης και ένα εκπαιδευτικό σύστημα που αντανακλά τις ιδιαίτερες ανάγκες της Γερμανόφωνης Κοινότητας ως συνοριακής περιοχής, έχουν τεθεί σε πρακτική εφαρμογή αρκετά παραδειγματικά μοντέλα ευρωπαϊκής επαγγελματικής εκπαίδευσης: ››

Για παράδειγμα, από το 2007 οι ασκούμενοι τεχνίτες οχημάτων του ηλεκτρομηχανικού τομέα χρειάζεται να ολοκληρώσουν μόνο ένα σεμινάριο και να συμμετάσχουν σε μια τελική εξέταση για να λάβουν το γερμανικό και το βελγικό πιστοποιητικό ειδικευμένου εργάτη. Με αυτόν τον τρόπο οι συνθήκες για την εξεύρεση εργασίας καθίστανται ιδανικές και στις δύο πλευρές των συνόρων. Από το 2010, για τους λιανοπωλητές που πραγματοποιούν την άσκησή τους στη Γερμανόφωνη Κοινότητα ή το Aachen, μπορεί να γίνει αναγνώριση των προσόντων τους από τη γειτονική περιοχή· από το 2013 το δυαδικό πρόγραμμα αναγνώρισης προσόντων θα είναι διαθέσιμο και για τους ασκούμενους στην κομμωτική. Σύμφωνα με το σχέδιο, το πρόγραμμα θα επεκταθεί σταδιακά και σε άλλα επαγγέλματα.

››

Παράλληλα, το κέντρο ZAWM συνεργάζεται με το Βιοτεχνικό Επιμελητήριο του Aachen με σκοπό την παροχή κοινής διασυνοριακής κατάρτισης για τα επαγγέλματα του κρεοπώλη, του αρτοποιού και του ζαχαροπλάστη. Η εν λόγω κατάρτιση λαμβάνει υπόψη τις ιδιαίτερες συνθήκες, τις ανάγκες στον κλάδο της μαγειρικής τέχνης και το επιχειρηματικό περιβάλλον κάθε συνεργαζόμενης περιοχής, παρουσιάζοντας έτσι σημαντική προστιθέμενη αξία για τους συμμετέχοντες, το διδακτικό προσωπικό και τις επαγγελματικές ενώσεις.

43

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

ΓΑΛΛΙΑ

Το εθνικό πλαίσιο Τον Σεπτέμβριο του 2012 το ποσοστό ανεργίας των νέων άγγιξε στη Γαλλία το 25,7%. Παρά τη μακρά ιστορία δημόσιων πολιτικών για τους εργαζόμενους νεαρής ηλικίας, το ποσοστό ανεργίας στην ηλικιακή ομάδα 15-24 υπήρξε πάντοτε σχετικά υψηλό: λόγω του κατακερματισμού της αγοράς εργασίας, οι νέοι κατέχουν θέσεις εργασίας που απαιτούν λιγότερα προσόντα ή τους δημιουργούν ανασφάλεια. Η αξιοποίηση νέων ατόμων σε θέσεις προσωρινής απασχόλησης σημαίνει ότι το επίπεδο απασχόλησής τους συνδέεται στενά με την οικονομική κατάσταση. Σε περιόδους ανάπτυξης, τα ποσοστά απασχόλησης για την ηλικιακή ομάδα των ατόμων 15-24 ετών αυξάνονται περισσότερο από εκείνα για τον υπόλοιπο ενεργό πληθυσμό, αλλά σε περιόδους οικονομικής ύφεσης, οι εργαζόμενοι με τη μικρότερη εμπειρία πλήττονται πρώτοι από την αναδιάρθρωση. Οι εταιρείες φοβούνται να δεσμευτούν με μόνιμες προσλήψεις, όταν η οικονομική ανάπτυξη παραμένει στάσιμη και το κόστος των κοινωνικών παροχών υψηλό. Επιπρόσθετα, τα υψηλά επίπεδα ανεργίας των νέων στη Γαλλία οφείλονται επίσης σε μια νοοτροπία που ωθεί τους νέους να επικεντρωθούν αποκλειστικά στις σπουδές τους. Στη Γαλλία, οι νέοι δεν συνδυάζουν τη δουλειά με τις σπουδές, όπως γίνεται σε άλλες χώρες. Επιπλέον, οι σπουδές τους, που συχνά διαρκούν αρκετά, δεν οδηγούν αναγκαστικά στην απόκτηση δεξιοτήτων οι οποίες ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Για περισσότερες από τρεις δεκαετίες, οι διαδοχικές κυβερνήσεις στη Γαλλία εφάρμοζαν πολιτικές για την απασχόληση των νέων, οι οποίες συνίσταντο κυρίως σε επιδοτούμενες προσλήψεις, συνδυάζοντας ενίοτε τις επιδοτήσεις με κατάρτιση χρηματοδοτούμενη από τους εργοδότες. Αυτές οι πρωτοβουλίες συμπλήρωσαν τα συστήματα μαθητείας. Οι συγκεκριμένες πολιτικές είχαν ως παρενέργεια να καταστούν η προσωρινή εργασία και οι επισφαλείς θέσεις εργασίες η συνήθης κατάσταση για τους νεαρούς υποψηφίους. Ο Γάλλος Πρόεδρος, Φρανσουά Ολάντ, ανέδειξε την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων ως μια από τις προτεραιότητες της προεκλογικής του εκστρατείας. Η σοσιαλιστική κυβέρνηση εφάρμοσε αντίστοιχα ένα σχέδιο δράσης αποτελούμενο από 47 μέτρα, στα οποία συμπεριλαμβάνεται η καθιέρωση «εγγυήσεων για τη νεολαία». Στο πλαίσιο αυτού του συστήματος, οι νέοι που αντιμετωπίζουν δυσκολίες πρόσβασης στην αγορά εργασίας θα δέχονται υποστήριξη από μια τοπική υπηρεσία η οποία θα προτείνει κατάλληλη κατάρτιση ή επιλογές εργασίας, ενώ θα λαμβάνουν επίσης βασικό μισθό ύψους 483,24 ευρώ, ίσο με το συμπληρωματικό επίδομα εισοδήματος από εργασία (RSA – Revenu de solidarité active). Η κυβέρνηση πρόκειται να ξεκινήσει την εφαρμογή των «εγγυήσεων για τη νεολαία» σε δέκα πιλοτικές περιοχές τον Σεπτέμβριο του 2013 και σκοπεύει να καλύψει έως και 100.000 νέους ετησίως.

44

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Άλλα μέτρα του σχεδίου δράσης περιλαμβάνουν τα εξής: ››

«διαγενεολογικές συμβάσεις» (contrats de génération) βάσει των οποίων ένα άτομο νεαρής ηλικίας θα απασχολείται με σύμβαση αορίστου χρόνου και θα εκπαιδεύεται από έναν ανώτερο υπάλληλο, ο οποίος θα διατηρεί τη θέση εργασίας του·

››

επίδομα φοίτησης και κατάρτισης βάσει εισοδηματικών κριτηρίων·

››

κίνητρα για τις επιχειρήσεις που απασχολούν νεαρά άτομα από μειονεκτούσες γειτονιές, ώστε να τα βοηθήσουν να εργαστούν (emplois francs)·

››

το εθνικό εκπαιδευτικό σύστημα θα καθορίσει το 2013 δίκτυα κατάρτισης και απασχόλησης με στόχο την κατάρτιση 20.000 νέων που εγκατέλειψαν πρόωρα το σχολείο·

››

δημιουργία μιας δημόσιας υπηρεσίας κατάρτισης, υποστήριξης και καθοδήγησης η διαχείριση της οποίας θα διεξάγεται σε τοπικό επίπεδο·

››

υποστήριξη για νέους που κινδυνεύουν να παραβούν τους όρους της σύμβασης μαθητείας τους και τους εργοδότες τους, από ανεξάρτητους καθοδηγητές που δεν συνδέονται με τις εν λόγω εταιρείες·

››

υποστήριξη έναρξης επιχείρησης για άτομα κάτω των 25 ετών·

››

αυστηρότερα πλαίσια για τις περιόδους άσκησης, με την καθιέρωση ανώτερου ορίου όσον αφορά τον αριθμό των ασκούμενων που μπορεί να απασχολήσει μια εταιρεία σε σχέση με το συνολικό προσωπικό της και περιορισμός της διάρκειας της πρακτικής άσκησης σε μια μέγιστη περίοδο έξι μηνών·

››

πρόβλεψη ώστε η πρακτική άσκηση που υποκαθιστά μόνιμες θέσεις εργασίες να αναγνωρίζεται ως σύμβαση εργασίας·

››

επέκταση της προστασίας που προβλέπεται από τον εργασιακό κώδικα στους ασκούμενους.

Η δέσμη μέτρων θα περιλαμβάνει και άλλα μέτρα σχετικά με τη στέγαση και την υγεία, προκειμένου να βελτιωθεί η γενική κατάσταση των νέων στη Γαλλία. Τα μέτρα για την απασχόληση των νέων αντιστοιχούν σε 473 εκατομμύρια ευρώ από τα ήδη αναλωθέντα συνολικά κονδύλια του ΕΚΤ (1,5 δισεκατομμύρια ευρώ) κατά την τρέχουσα προγραμματική περίοδο. Αναμένεται ότι, αφού υλοποιηθούν όλες οι προγραμματισμένες δράσεις του ΕΚΤ με επίκεντρο τη νεολαία (με εκτιμώμενο συνολικό προϋπολογισμό της τάξης του 1,1 δισεκατομμυρίων ευρώ), οι νεαροί δικαιούχοι θα ανέλθουν περίπου στα 3,4 εκατομμύρια.

45

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Δράσεις σε τοπικό επίπεδο Eure

Jean-Louis Destans

Πρόεδρος Γενικού Συμβουλίου Eure (Γαλλία)

Το 2011, το διαμέρισμα του Eure ξεκίνησε μια μαζική αναδιαμόρφωση της πολιτικής του για τους νέους. Στόχος ήταν να διερευνηθούν εκτενέστερα οι προσδοκίες των νέων και η συμμετοχή τους στη συγκεκριμένη διαδικασία, καθώς οι νέοι ορθώς θεωρούνται ένα από τα στοιχεία ενεργητικού του Eure. Η νέα πολιτική, που ονομάστηκε «Construisons ensemble» (Ας χτίσουμε μαζί), εκπονήθηκε, κατά συνέπεια, με βάση τις εκτενείς διαβουλεύσεις μεταξύ νέων ηλικίας από 16 έως 25 ετών και των εταίρων του διαμερίσματος, με σκοπό την όσο το δυνατόν καλύτερη προσέγγιση αναφορικά με τις προσδοκίες των νέων και, πρωτίστως, την επαναδιαβεβαίωση του δικαιώματός τους να παίξουν ενεργό ρόλο στη δημόσια ζωή. Στις πολυάριθμες συναντήσεις με τους νέους, κατέστη απολύτως σαφές ότι η βασική ανησυχία τους ήταν το προσωπικό και επαγγελματικό τους μέλλον και ότι ήθελαν πρόσβαση σε βοήθεια και υποστήριξη για τον επαγγελματικό προσανατολισμό τους και την ανεύρεση προγραμμάτων πρακτικής άσκησης και εποχιακής εργασίας. Ως εκ τούτου, το διαμέρισμα κατάφερε να διαμορφώσει τις προτάσεις του σε 14 μέτρα η εφαρμογή των οποίων θα ξεκινούσε το 2013. Μια από τις προτάσεις, η οποία επιδοκιμάστηκε από το 85% των νέων, ήταν η δημιουργία ενός Fonds Départemental d'Aide aux Jeunes (Διαμερισματικό Ταμείο Στήριξης των Νέων (FDAJ)) που θα προωθήσει την κοινωνική και επαγγελματική ένταξη. Το διαμέρισμα παρεμβαίνει σε ad hoc βάση για να βοηθήσει νέους ηλικίας μεταξύ 18 και 25 ετών να βρουν εργασία και να σταθούν στα πόδια τους. Χρησιμοποιεί το FDAJ για να δώσει στους νέους που επικοινώνησαν με τις κοινωνικές υπηρεσίες και/ή δέχονται ήδη υποστήριξη από την τοπική αρχή τη μικρή βοήθεια που χρειάζονται για να ολοκληρώσουν τα επαγγελματικά τους σχέδια (συμβάλλοντας στο κόστος κατάρτισης, μετακίνησης σε ένα κέντρο κατάρτισης, μαθημάτων οδήγησης κ.λπ.). Οι νέοι του Eure ήταν βέβαιοι ότι τα συγκεκριμένα μέτρα θα τους βοηθούσαν να ξεκινήσουν τον εργασιακό βίο τους και να γίνουν ανεξάρτητοι, ιδίως εκείνοι που αντιμετώπιζαν τις περισσότερες δυσκολίες. Εκφράζουν την εκτίμησή τους για τον τρόπο με τον οποίο η τοπική αρχή στέκεται στο πλευρό εκείνων που το χρειάζονται περισσότερο. Οι προσδοκίες για την εφαρμογή του προγράμματος «Emplois d'avenir» (Δουλειές του μέλλοντος) στο Eure είναι μεγάλες. Πρόκειται για ένα μέτρο ευρείας κλίμακας που θα εφαρμοστεί σε όλη την επικράτεια. Αυτός ο νέος μηχανισμός επικεντρώνεται σε άτομα νεαρής ηλικίας μεταξύ 16 και 25 ετών, με λίγα ή καθόλου προσόντα, που ζουν σε υποβαθμισμένες αστικές γειτονιές. Αφορά επίσης νέους που έχουν σπουδάσει για να αποκτήσουν έναν

46

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

πρώτο τίτλο σπουδών (CAP, BEP ή baccalauréat) σε περιοχές με πολύ υψηλή ανεργία. Αυτές οι θέσεις εργασίες θα δημιουργηθούν κυρίως σε τομείς γενικού ενδιαφέροντος και κοινωνικού συμφέροντος από εργοδότες του μη εμπορικού κλάδου. Το διαμέρισμα του Eure θα συμμετάσχει με προσλήψεις 100 ατόμων νεαρής ηλικίας μεταξύ 16 και 25 ετών, χωρίς προσόντα, με τριετή σύμβαση ορισμένου χρόνου, τα οποία θα τελούν υπό την εποπτεία επαγγελματιών από την τοπική αρχή σε εθελοντική βάση. Αυτοί οι νέοι θα εκπαιδευτούν με στόχο να αποκτήσουν ένα δίπλωμα και όσοι αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες θα δεχθούν επίσης καθοδήγηση ως προς τις επιλογές κατάρτισης ή βοήθεια ώστε να αναζητήσουν εκ των υστέρων μια άλλη θέση εργασίας. Η πρόταση της «βοήθειας στέγασης» συνδέεται άμεσα με το ζήτημα της απασχόλησης και της κατάρτισης. Προκειμένου να ζήσουν ανεξάρτητοι, οι νέοι χρειάζεται να βρουν το δικό τους σπίτι, να μετακομίσουν πιο κοντά σε ένα κέντρο κατάρτισης ή να μείνουν σε μια περιοχή όπου οι διαθέσιμες θέσεις εργασίας είναι περισσότερες. Ωστόσο, δεν έχουν πάντα την οικογένειά τους που θα εγγυηθεί γι' αυτούς. Αυτή είναι η λογική που κρύβεται πίσω από το καινούργιο εργαλείο του διαμερίσματος του Eure, το οποίο έρχεται να ανταποκριθεί στις στεγαστικές ανάγκες των νέων. Η ιδέα είναι να μπορέσουν να βρουν κατάλληλη και αξιοπρεπή διαμονή μόλις πάρουν τον δρόμο της απασχόλησης. Η πρόταση επιδοκιμάστηκε από το 100% των νέων που συμμετείχαν. Πρόκειται για ένα βασικό ζήτημα για τους νέους, οι οποίοι δηλώνουν ότι χρειάζονται βοήθεια με τις γραφειοκρατικές διατυπώσεις και οικονομική βοήθεια για τον βασικό εξοπλισμό (έπιπλα και οικιακές συσκευές, πληρωμή του πρώτου μισθώματος μέχρι να καταβληθούν τα στεγαστικά επιδόματα κ.λπ.). Οι νέοι προχώρησαν ακόμη πιο πέρα από την πρόταση που κατατέθηκε: εξέφρασαν την επιθυμία για τη δημιουργία ενός ειδικού μεσιτικού γραφείου για νέους και μιας στεγαστικής υπηρεσίας που θα τους βοηθά στην εύρεση κατοικίας. Ανακεφαλαιώνοντας, η καθιέρωση μιας υπηρεσίας για τον πολίτη είναι ένας άλλος τρόπος για την προώθηση της συμμετοχής των πολιτών στα κοινά και τη μετάβαση στην αυτονομία. Οι νέοι το βλέπουν ως μια ευκαιρία να αποκτήσουν εμπειρία και νέες δεξιότητες, παίζοντας παράλληλα ενεργό ρόλο στη ζωή της κοινότητας. Αυτή η μακρά προπαρασκευαστική περίοδος για τη νέα πολιτική για τους νέους, η οποία εφαρμόζεται τώρα στην πράξη, έδωσε στους νέους την ευκαιρία να επιβεβαιώσουν αυτό που αναζητούν με λεπτομέρειες και το έπραξαν με ζωντάνια, δημιουργικότητα και συνεργατικό πνεύμα.

47

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

ΓΕΡΜΑΝΙΑ

Το εθνικό πλαίσιο Το ποσοστό ανεργίας των νέων στη Γερμανία ήταν μόλις 8% στο τέλος του 2012, το χαμηλότερο σε όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε αντίθεση με τις γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες, η νεολαία της Γερμανίας αντιμετώπισε σχετικά περιορισμένα επίπεδα ανεργίας κατά τη διάρκεια της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης. Η εξήγηση γι' αυτό έγκειται στη σταθεροποιητική δράση του κατά παράδοση καλά εδραιωμένου «διττού συστήματος» στην εθνική αγορά εργασίας, το οποίο χαρακτηρίζεται από ένα συνδυασμό σχολικής εκπαίδευσης και κατάρτισης βασιζόμενης στην εργασιακή εμπειρία. Με την υποστήριξη των κοινωνικών εταίρων, αυτό το σύστημα εγγυάται ότι τα κεκτημένα προσόντα ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Ως εκ τούτου, ο βασικός παράγοντας που κρίνει τις μελλοντικές προοπτικές των νέων στην αγορά εργασίας είναι η πρόσβαση στην κατάλληλη επαγγελματική κατάρτιση, η οποία είναι, επί του παρόντος, άνισα κατανεμημένη. Οι ανειδίκευτοι νέοι άνδρες με ασθενέστερο κοινωνικοοικονομικό και/ή μεταναστευτικό υπόβαθρο είναι ιδιαιτέρως πιθανό να αντιμετωπίσουν δυσκολίες πρόσβασης σε επαγγελματική κατάρτιση και, κατά συνέπεια, να έρθουν αντιμέτωποι με έναν πιθανώς μόνιμο αποκλεισμό από την αγορά εργασίας. Το 2011, μόνο το ήμισυ των ατόμων που τελείωσαν το σχολείο κατάφερε να ενταχθεί σε προγράμματα δυαδικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, ενώ το υπόλοιπο ήμισυ είχε ως μοναδική επιλογή να συμμετάσχει σε «μεταβατικά προγράμματα» τα οποία αποσκοπούν στην προετοιμασία των νέων για τακτική επαγγελματική κατάρτιση. Αυτή η κατάσταση αντικατοπτρίζει τις ανισότητες που προκύπτουν από τη διαστρωμάτωση του γερμανικού σχολικού συστήματος. Ως εκ τούτου, οι πολιτικές για την αγορά εργασίας θα πρέπει να επικεντρωθούν στη διασφάλιση ίσων ευκαιριών στο σύστημα εκπαίδευσης και κατάρτισης.

48

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Πολλά από τα υφιστάμενα μέτρα συγχρηματοδοτούνται από το ΕΚΤ. Στα μέτρα για τους μαθητές του σχολείου συμπεριλαμβάνεται η επαγγελματική καθοδήγηση (επί του παρόντος, συμμετέχουν 2.000 σχολεία) και η στήριξη από τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης για την προετοιμασία και την απόκτηση σχετικών προσόντων. Άλλη μια πρωτοβουλία, στην οποία συμμετέχουν περίπου 35 δήμοι, έχει ως στόχο να διευκολύνει την ένταξη νέων που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση στην αγορά εργασίας. Μέσω του διττού συστήματος μαθητείας, το 2011 προσφέρθηκαν 600.000 θέσεις μαθητείας και συνάφθηκαν 570.000 συμβάσεις Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΕΚ). Επιπρόσθετα, διπλασιάστηκε ο αριθμός των αρμόδιων υπαλλήλων εύρεσης θέσεων άσκησης στο πλαίσιο του προγράμματος ΕΚΤ για την αντιστοίχιση των περιόδων άσκησης με εταιρείες που αναζητούν ασκούμενους. Οι εργοδότες αποζημιώνονται με ένα σύστημα μισθολογικών επιδοτήσεων για χαμηλή παραγωγικότητα, προκειμένου να απασχολούν λιγότερο παραγωγικούς εργαζόμενους. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι οι άνεργοι νέοι που επιθυμούν να ξεκινήσουν τη δική τους επιχείρηση μπορούν να υποβάλουν αίτηση για οικονομική ενίσχυση και επιχορήγηση επενδύσεων, ενώ οι αυτοαπασχολούμενοι μπορούν να έχουν πρόσβαση σε επιχορηγήσεις, επιδοτήσεις και υπηρεσίες συμβούλων. Για την καταπολέμηση και την αποφυγή της ανεργίας των νέων, η γερμανική κυβέρνηση δεσμεύτηκε να εφαρμόσει το Εθνικό Σύμφωνο Κατάρτισης, το οποίο υπεγράφη μεταξύ κρατιδίων και οργανώσεων εργοδοτών. Το Σύμφωνο έχει στόχο να ενισχύσει τα εκπαιδευτικά επιτεύγματα των νέων και να προσφέρει επιλογές κατάρτισης ή μαθητείας σε οποιονδήποτε νέο επιθυμεί να παρακολουθήσει ένα πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης και πληροί τις απαιτούμενες προϋποθέσεις. Κάθε χρόνο, θα προσφέρονται 60.000 πρόσθετες θέσεις μαθητείας, με ετήσια προσθήκη 30.000 εταιρειών κατάρτισης. Επιπλέον, θα παρέχονται 30.000 πρόσθετα διπλώματα εισαγωγικού επιπέδου και 10.000 διπλώματα για νέους με πιο περιορισμένες ικανότητες.

49

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Δράσεις σε τοπικό επίπεδο Βάδη-Βιρτεμβέργη Η Βάδη-Βιρτεμβέργη σημείωσε το χαμηλότερο ποσοστό ανεργίας μεταξύ των ατόμων ηλικίας κάτω των 25 ετών στη Γερμανία τον Φεβρουάριο του 2012, με το ποσοστό ανέργων σε αυτή την κατηγορία να βρίσκεται στο 2,8%, σε σχέση με το 3,4% στη Βαυαρία. Η Βάδη-Βιρτεμβέργη σημείωσε επίσης τις καλύτερες συνολικές επιδόσεις τον συγκεκριμένο μήνα με ποσοστό 4,1%, επίσης μπροστά από τη Βαυαρία η οποία ήταν στο 4,2%. Στη Βάδη-Βιρτεμβέργη υπάρχει στενή δικτύωση και συνεργασία μεταξύ όλων των αρμόδιων φορέων για την απασχόληση και την κατάρτιση των νέων.

Peter Friedrich

Υπουργός, μέλος του Ομοσπονδιακού Συμβουλίου, Ευρωπαϊκές και Διεθνείς Υποθέσεις για το κρατίδιο της ΒάδηςΒιρτεμβέργης (Γερμανία)

50

Έτσι, τον Δεκέμβριο του 2010, συνάφθηκε η Συμμαχία για τη Βελτίωση της Επαγγελματικής Κατάρτισης και της Ανάπτυξης των Δεξιοτήτων (που θα λάβει χώρα από το 2010 έως το 2014). Στη συμμαχία συμμετέχουν ενώσεις επιχειρήσεων, συνδικαλιστικές οργανώσεις, η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Απασχόλησης, δήμοι και αρμόδιοι φορείς για τη χάραξη πολιτικών (πρωθυπουργός, Υπουργείο Οικονομικών και Οικονομικών Υποθέσεων, Υπουργείο Πολιτισμού, Υπουργείο Κοινωνικών Υποθέσεων). Σκοπός της συμμαχίας είναι να προσφέρει μια θέση κατάρτισης σε οποιονδήποτε νέο είναι έτοιμος και πρόθυμος να παρακολουθήσει ένα πρόγραμμα επαγγελματικής κατάρτισης. Παρακάτω, παρουσιάζονται ενδεικτικά ορισμένα από τα ληφθέντα μέτρα: ››

Ο επιχειρησιακός κλάδος έχει ήδη δεσμευτεί για την εύρεση 7.600 νέων θέσεων επαγγελματικής κατάρτισης κατά μέσο όρο ετησίως και την αύξηση του αριθμού των εταιρειών που προσφέρουν επαγγελματική κατάρτιση κατά 3.800 κατά μέσο όρο ετησίως.

››

Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Απασχόλησης διασφαλίζει ότι σε όλους τους αιτούντες προσφέρεται μια θέση κατάρτισης ή άλλη εναλλακτική επιλογή.

››

Οι δήμοι καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να συνεχίσουν και, εφόσον είναι δυνατόν, να επεκτείνουν τις παροχές προγραμμάτων κατάρτισης.

››

Τα σχολεία και οι υπηρεσίες απασχόλησης επιτείνουν τη συνεργασία τους, προκειμένου να στηρίξουν τα άτομα που τελειώνουν το σχολείο κατά το μεταβατικό στάδιο προς τις σπουδές ή τον εργασιακό βίο.

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

››

Η γερμανική Συνδικαλιστική Συνομοσπονδία διοργανώνει εκδηλώσεις με συμβούλους επαγγελματικού προσανατολισμού.

››

Η πρόσβαση στο πανεπιστήμιο για άτομα με επαγγελματικά διπλώματα βελτιώνεται.

Τον Ιανουάριο του 2012, το Υπουργείο Κοινωνικών Υποθέσεων παρουσίασε ένα σχέδιο για την «ορθή και ασφαλή απασχόληση». Αυτό περιλαμβάνει διάφορα πιλοτικά έργα που θα βοηθήσουν ιδίως μειονεκτούσες ομάδες στην εύρεση εργασίας. Αξίζει να αναφερθούν τα εξής: ››

Κατάρτιση για άτομα που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση: κυρίως για κοινωνικοεκπαιδευτική χρηματοδοτική στήριξη κατά τη διάρκεια της κατάρτισης, με ιδιαίτερη εστίαση στους μετανάστες.

››

Βέλτιστη πρακτική προκειμένου να διασφαλίζεται η βιώσιμη επιτυχημένη ένταξη μακροπρόθεσμα ανέργων στην ελεύθερη αγορά εργασίας· βασικός στόχος είναι η παροχή κοινωνικής στήριξης και φροντίδας σε άτομα που εισήλθαν στην ελεύθερη αγορά εργασίας με σκοπό να παραμείνουν εκεί μόνιμα.

Η κυβέρνηση του κρατιδίου σύναψε μια Συμμαχία Δεξιοτήτων στις 15 Δεκεμβρίου 2011, για την οποία τη γενική ευθύνη έχει το Υπουργείο Οικονομικών και Οικονομικών Υποθέσεων. Αυτή η συμμαχία περιλαμβάνει όλους τους βασικούς φορείς που επηρεάζουν την κατάρτιση και την απασχόληση ειδικευμένων εργαζομένων. Σε αυτούς συγκαταλέγονται εργοδότες, συνδικαλιστικές οργανώσεις, το Ομοσπονδιακό Γραφείο Εργασίας, δήμοι και τα αρμόδια υπουργεία των κρατιδίων. Η Συμμαχία διαχειρίζεται, για παράδειγμα, τον σχεδιασμό προγραμμάτων επιστροφής στη μάθηση με σκοπό την απόκτηση προσόντων για άτομα με ή χωρίς επαγγελματικά προσόντα ή την προώθηση της περαιτέρω κατάρτισης σε μικρές εταιρείες. Τα συγκεκριμένα παραδείγματα μαρτυρούν προηγούμενα επιτυχημένα μέτρα και νέες προσεγγίσεις, προσανατολισμένες στο μέλλον.

51

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Θουριγγία Προώθηση της συνεχιζόμενης επαγγελματικής κατάρτισης Η Θουριγγία σας χρειάζεται – Διασφάλιση εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού και ένταξη των νεαρών ενηλίκων στην αγορά εργασίας μέσα από την κατάρτιση και την απόκτηση προσόντων

Holger Poppenhäger

Υπουργός Δικαιοσύνης του κρατιδίου της Θουριγγίας (Γερμανία)

Στόχος της πρωτοβουλίας είναι η συμμετοχή αυτών των νέων και νεαρών ενηλίκων (έως την ηλικία των 35 ετών) σε τακτική επαγγελματική κατάρτιση, κατάρτιση δεύτερης ευκαιρίας που οδηγεί σε επαγγελματικό δίπλωμα μέσω εξωτερικών εξετάσεων ή περαιτέρω επαγγελματική κατάρτιση. Η σχετική εκστρατεία «Η Θουριγγία σας χρειάζεται» έχει ως στόχο να τονίσει την αξία του διττού συστήματος κατάρτισης και να προσφέρει ελπίδα στους νέους σχετικά με το μέλλον τους στη Θουριγγία. Δίκτυο κατάρτισης δεύτερης ευκαιρίας Θουριγγίας Το δίκτυο συνεργάζεται με το Βιοτεχνικό, Βιομηχανικό και Εμπορικό Επιμελητήριο της Θουριγγίας και είναι οι αρμόδιοι φορείς για το διττό σύστημα επαγγελματικής κατάρτισης. Παρέχει μια πλατφόρμα για τη στρατηγική ανάπτυξη της δεύτερης ευκαιρίας σε όλη τη Θουριγγία. Καθώς αποτελεί μέρος της πρωτοβουλίας «επαγγελματικών προσόντων», καταρτίζονται κοινά πρότυπα και μονάδες για την κατάρτιση δεύτερης ευκαιρίας σε συνεργασία με τα επιμελητήρια. Ευκαιρίες σταδιοδρομίας για πτυχιούχους – προώθηση μεταπτυχιακών σπουδών παράλληλων με την εργασία Στο πλαίσιο του προγράμματος για τη στήριξη των μεσαίων επιχειρήσεων, τον Σεπτέμβριο του 2011 καθιερώθηκε ένα σύστημα για την προώθηση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης για μεταπτυχιακούς τίτλους (master) μεταξύ εργαζομένων που καταβάλλουν υποχρεωτικές εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και είναι ήδη κάτοχοι πτυχίου (ή διπλώματος σε ορισμένες περιπτώσεις). Η οικονομική ενίσχυση καλύπτει το ήμισυ του κόστους φοίτησης (έως 6.000 ευρώ).

52

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Προώθηση προγραμμάτων πρακτικής καθοδήγησης και επαγγελματικής προετοιμασίας Βελτίωση της καταρτισιμότητας μέσω του επαγγελματικού προσανατολισμού Ο πρακτικός επαγγελματικός προσανατολισμός και η προετοιμασία αυξάνουν την καταρτισιμότητα των νέων και βελτιώνουν τη μετάβαση από το σχολείο στην επαγγελματική κατάρτιση κατ' αντιστοιχία με τις ανάγκες της οικονομίας και της διοίκησης. Εργασία μέσω του «Μηδενικού έτους κατάρτισης» Στόχος του «Μηδενικού έτους κατάρτισης» ως αρχικού εφοδίου είναι να βοηθήσει νέους με χαμηλές επιδόσεις, οι οποίοι δεν είναι ακόμη έτοιμοι για κατάρτιση, να ακολουθήσουν τη σωστή επαγγελματική πορεία. Από το σχολικό έτος 2012/2013, στο πλαίσιο ενός πιλοτικού έργου θα παρέχονται εξατομικευμένα «ενισχυτικά μαθήματα» μια ημέρα την εβδομάδα σε επιλεγμένες επαγγελματικές σχολές για συμμετέχοντες σε προγράμματα απόκτησης αρχικών προσόντων στον χώρο εργασίας. Αντίσταση στον εξτρεμισμό – προώθηση διαπολιτισμικών δεξιοτήτων Το 2011, το Υπουργείο Οικονομικών, Εργασίας και Τεχνολογίας της Θουριγγίας συμφώνησε να επεκτείνει τις κατευθυντήριες οδηγίες επαγγελματικής προετοιμασίας, ώστε να βοηθήσει τα παιδιά και τους νέους να αναπτύξουν διαπολιτισμικές δεξιότητες. Οι μεταβαλλόμενες ανάγκες της οικονομίας, της κοινωνίας και του κόσμου της εργασίας απαιτούν κοινωνικές και διαπολιτισμικές δεξιότητες, οι οποίες θα ενισχύονται μεταξύ των ομάδων - στόχων στο πλαίσιο εκτενούς επαγγελματικής προετοιμασίας.

Προώθηση της αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης Συνδυαζόμενη κατάρτιση Η κοινή – και, ως εκ τούτου, οικονομικότερη – χρήση των εγκαταστάσεων κατάρτισης παρουσιάζει πλεονεκτήματα, καθώς βελτιώνει το επίπεδο της κατάρτισης και, ιδίως, την ποιότητά της. Προώθηση καθοδηγητών – υποστήριξη για νέους με χαμηλές επιδόσεις Στο πλαίσιο του προγράμματος δράσης «Προσόντα και εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό», νεοδιορισμένοι καθοδηγητές θα παρέχουν στήριξη σε νέους με χαμηλές επιδόσεις κατά την εσωτερική κατάρτισή τους σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Έτσι, οι μαθητές θα έχουν τη δυνατότητα να ολοκληρώσουν επιτυχώς την εσωτερική τους κατάρτιση. Στήριξη σε μαθητευόμενους σε περίπτωση πτώχευσης Στόχος αυτού του πλαισίου στήριξης είναι οι νέοι της Θουριγγίας να έχουν τη δυνατότητα να συνεχίσουν την κατάρτισή τους, εφόσον η επιχείρηση στην οποία απασχολούνται πτωχεύσει.

53

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Εξατομικευμένη στήριξη για την ένταξη μακροχρόνια ανέργων και άλλων μειονεκτούντων ατόμων στην αγορά εργασίας, στο πλαίσιο του προγράμματος του κρατιδίου για την αγορά εργασίας 83 εργαζόμενοι για την ενταξιακή στήριξη σε 24 περιφερειακά προγράμματα ένταξης συνεργάζονται με ανθρώπους οι οποίοι δεν απολαμβάνουν την προσέγγιση, τα κίνητρα και τις διευκολύνσεις που εμπεριέχει η διαχείριση των «φυσιολογικών» περιπτώσεων. Οι εργαζόμενοι για την ενταξιακή στήριξη εξετάζουν αναλυτικά τα ειδικά εμπόδια στην εύρεση εργασίας, συνεργάζονται με τους πελάτες τους για τον σχεδιασμό ενεργειών με σκοπό την κατάρριψη των συγκεκριμένων εμποδίων και τους υποστηρίζουν στην εφαρμογή του σχεδίου.

Υπηρεσία πρόσληψης εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού Θουριγγίας (ThAFF) Ένας βασικός μηχανισμός για να διασφαλιστεί ένα εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό στη Θουριγγία είναι η Υπηρεσία πρόσληψης εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού Θουριγγίας (ThAFF). Αποστολή της ThAFF είναι να στηρίξει την επιχειρησιακή κοινότητα της Θουριγγίας με σκοπό την παραμονή του εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού στη Θουριγγία ή την (εκ νέου) προσέλκυσή του στην αγορά εργασίας του κρατιδίου. Οι δραστηριότητες της υπηρεσίας αφορούν μαθητές σχολείου, μαθητευόμενους, φοιτητές, πτυχιούχους, άτομα διασυνοριακής μετακίνησης, άτομα με πιθανότητες επιστροφής, μετανάστες και μη επαγγελματίες στρατιωτικούς, τόσο εντός όσο και εκτός της Θουριγγίας.

54

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Περιφέρεια του Saarpfalz Η καταπολέμηση της ανεργίας των νέων υπήρξε επί σειρά ετών σημαντική προτεραιότητα στην περιφέρεια του Saarpfalz. Η ανεργία των νέων ανέρχεται επί του παρόντος σε ποσοστό 5,1%. Σταδιακά αναπτύχθηκε ένα δίκτυο στοχευμένης υποστήριξης, το οποίο λειτουργεί σύμφωνα με τις ακόλουθες αρχές: ››

μεγαλύτερη προσπάθεια για πρόληψη παρά αποκατάσταση

››

οι δομές δεν αλληλεπικαλύπτονται

››

συνεργασία μεταξύ των εταίρων του δικτύου, βασισμένη στην εμπιστοσύνη και εστιαζόμενη στις ανάγκες των νέων

Πολυάριθμες αρχές και φορείς υποστηρίζουν τους νέους στην πορεία τους προς την ανεξαρτησία. Οι εν λόγω εταίροι ενεργούν σε ομοσπονδιακό επίπεδο, επίπεδο κρατιδίου και δημοτικής αρχής και λαμβάνουν σημαντική συγχρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Έτσι, το 2012 το ΕΚΤ θα διαθέσει κονδύλια ύψους 700.000 ευρώ περίπου για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων στην περιφέρεια του Saarpfalz. Χωρίς αυτούς τους πόρους, θα ήταν αδύνατη η διατήρηση των υποστηρικτικών δομών ή η εφαρμογή μέτρων για τους νέους.

Clemens Lindemann

Εκτελεστικό Περιφερειακό Στέλεχος της Συνέλευσης Περιφέρειας του Saarpfalz (Γερμανία)

Ένα συγκεκριμένο μέτρο για νέους σε μειονεκτική θέση, το οποίο έχει θετικό αντίκτυπο μόνο όταν όλοι οι εταίροι συνεργάζονται για την παροχή βοήθειας στη νεολαία, είναι το STABIL.

Τίτλος έργου: STABIL (Κοινωνικοποίηση μέσα από την κατάρτιση, την εργασία, τη φροντίδα και την αύξηση της απόδοσης των νέων στην περιφέρεια του Saarpfalz)

Στόχοι του έργου: Το έργο STABIL προσφέρει υποστήριξη με εύκολη πρόσβαση στο πλαίσιο της προετοιμασίας για την κατάρτιση ή την απασχόληση. Στόχος του έργου STABIL είναι η επίτευξη της επαγγελματικής και, κατά συνέπεια, της κοινωνικής ένταξης των νέων. Το έργο βασίζεται στη γενική και επαγγελματική κατάρτιση σε συνδυασμό με εξατομικευμένη καθοδήγηση για τις κοινωνικές δεξιότητες και την προσωπική απόδοση. Η ιδέα είναι να καταρριφθούν οι φραγμοί για την ένταξη και να βελτιωθούν οι μαθησιακές, εργασιακές και κοινωνικές δεξιότητες. Το έργο έχει στόχο να θέσει τις βάσεις για τη συμμετοχή στην κατάρτιση, την εργασία και την περαιτέρω εκπαίδευση ή να αποτελέσει το έναυσμα για περαιτέρω μέτρα υπέρ της ένταξης, αποκαθιστώντας την αυτοπεποίθηση και την ευρύτερη προσωπική εξέλιξη ενός ατόμου και προάγοντας δεξιότητες και βασικές ικανότητες και προσόντα.

55

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Ομάδα-στόχος: Το έργο είναι διαθέσιμο για 35 νέους (κάτω των 25 ετών) που αντιμετωπίζουν πολλαπλά εμπόδια σε σχέση με την απασχόληση στην περιφέρεια του Saarpfalz. Στα εμπόδια που αντιμετωπίζουν οι νέοι σε σχέση με την απασχόληση περιλαμβάνονται τα εξής: έλλειψη ή πενιχρά σχολικά ή επαγγελματικά προσόντα, αδικαιολόγητες απουσίες και πρόωρη εγκατάλειψη προγραμμάτων κατάρτισης και στήριξης, μεταναστευτικό υπόβαθρο, προβλήματα εξάρτησης, ψυχολογικά προβλήματα, εγκληματικότητα, προβλήματα συμπεριφοράς, πιθανά ζητήματα συγκρούσεων ή άλλοι φραγμοί στην απασχόληση. Οι 35 νέοι τελούσαν υπό την εποπτεία κοινωνικών λειτουργών (2½ θέσεις πλήρους απασχόλησης), ενός δασκάλου και δύο τεχνικών εκπαιδευτών.

Εισαγωγή: Οι συμμετέχοντες επιλέχθηκαν από το κέντρο εργασίας της περιφέρειας του Saarpfalz.

Χρηματοδότηση: Το έργο χρηματοδοτείται από πόρους του κέντρου εργασίας και κονδύλια του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου.

Αποτέλεσμα: Θεωρήθηκε ότι το έργο είχε επιτυχημένο αποτέλεσμα για ένα νέο εφόσον αποκτούσε επαρκή σταθερότητα ώστε να είναι σε θέση να ενταχθεί σε ένα πρόγραμμα κατάρτισης ή να καταλάβει μια θέση εργασίας ή όταν ήταν πλέον έτοιμος να αποδεχθεί περαιτέρω υποστήριξη, π.χ. υπό τη μορφή ενός προγράμματος θεραπείας. Σε ετήσια βάση, αυτός ο στόχος επιτυγχάνεται για το 56% των νέων κατά μέσο όρο. Για το 17% βρίσκεται μια θέση κατάρτισης ή εργασίας.

56

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Η δικτύωση ως βάση για την επιτυχία: Η εργασία με τους νέους στο πλαίσιο του έργου STABIL μπορεί να στεφθεί με επιτυχία μόνο εφόσον όλες οι περιφερειακές αρχές και οι συμβουλευτικές υπηρεσίες δώσουν προτεραιότητα στις προσπάθειες για τη στήριξη των νέων και συμβάλλουν με τη δική τους ειδική τεχνογνωσία. Οι προσφορές από τους εταίρους του δικτύου πρέπει να γνωστοποιούνται, η τεχνογνωσία να είναι επακριβώς καθορισμένη και τα άτομα επικοινωνίας συγκεκριμένα. Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να στηρίξουμε τους νέους με αποτελεσματικό και στοχευμένο τρόπο.

57

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

ΕΛΛΑΔΑ

Το εθνικό πλαίσιο Η ανεργία των νέων άγγιξε το 57,6% τον Οκτώβριο του 2012. Η Ελλάδα είναι ένα από τα κράτη μέλη της ΕΕ που δέχθηκαν ισχυρότατο πλήγμα από την τρέχουσα οικονομική κρίση, γεγονός το οποίο επηρέασε ιδιαίτερα την ανεργία των νέων. Ήδη το 2009, το συνολικό ποσοστό συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό ανερχόταν σε 66%, χαμηλότερο από τον μέσο όρο του 73% στην ΕΕ-27. Όσον αφορά δε το ποσοστό απασχόλησης των νέων, κατά παράδοση συγκαταλέγεται στα χαμηλότερα της Ευρώπης. Επιπλέον, η Ελλάδα διαθέτει ένα εκπαιδευτικό σύστημα που αγωνίζεται να αντιμετωπίσει τις αναντιστοιχίες στην προσφορά και τη ζήτηση δεξιοτήτων και να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Παρόλα αυτά, η σοβαρότερη απειλή για την απασχόληση των νέων είναι τα διαρκή μέτρα λιτότητας: η απόλυση εργαζομένων με τη μικρότερη εργασιακή εμπειρία κοστίζει λιγότερο και τα επιδόματα ανεργίας είναι σήμερα υψηλότερα από τους μισθούς μερικής απασχόλησης για τους νέους. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλοί Έλληνες νέοι αποφασίζουν να μεταναστεύσουν, αποθαρρυμένοι από τους χαμηλούς μισθούς και τον σκληρό ανταγωνισμό για λιγότερες θέσεις εργασίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο πλαίσιο του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής για την Ελλάδα, ο βασικός μισθός στον ιδιωτικό τομέα για εργαζόμενους κάτω των 25 ετών μειώθηκε κατά 32%. Εκτός αυτού, η ανισότητα μεταξύ των φύλων οξύνθηκε, με μία στις δύο νέες γυναίκες να είναι σήμερα άνεργη. Επιπλέον, οι περιφερειακές ανισότητες στο πλαίσιο της ανεργίας των νέων καταργήθηκαν προσωρινά, αλλά για τους λάθος λόγους, καθώς όλες οι περιφέρειες παρουσιάζουν πλέον ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά ανεργίας των νέων με δεδομένη την εξίσου κακή οικονομική τους απόδοση. Τα υφιστάμενα μέτρα συγχρηματοδοτούνται σε μεγάλο βαθμό από το ΕΚΤ. Ο ελληνικός Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ) διαδραματίζει βασικό ρόλο παρέχοντας προγράμματα κατάρτισης για την απόκτηση δεξιοτήτων και υποστήριξη στην αναζήτηση εργασίας. Είναι υπεύθυνος για τη λειτουργία 51 επαγγελματικών σχολών (εκπαίδευση στην τάξη σε συνδυασμό με αμειβόμενα προγράμματα μαθητείας) και παρέχει κίνητρα για πρακτική άσκηση (κατά την οποία ο ασκούμενος λαμβάνει το 80% του μισθού ενός ανειδίκευτου εργάτη και ο ΟΑΕΔ επιστρέφει στον εργοδότη έως το 50% του καταβαλλόμενου μισθού). Υπάρχουν επίσης συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα από το ΕΚΤ για την εργασιακή κατάρτιση μαθητών και σπουδαστών της ανώτερης δευτεροβάθμιας, μεταδευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

58

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Δύο προγράμματα που συγχρηματοδοτούνται από το ΕΚΤ, με συνολικό προϋπολογισμό ύψους 95 εκατομμυρίων ευρώ, παρέχουν υποστήριξη σε εργοδότες, προκειμένου να προσλάβουν α) νέους ηλικίας από 15 έως 24 ετών (27 εκατομμύρια ευρώ) και β) άνεργους αποφοίτους πανεπιστημίου ηλικίας έως 35 ετών. Άλλο ένα πρόγραμμα που συγχρηματοδοτείται από το ΕΚΤ με προϋπολογισμό ύψους 52 εκατομμυρίων ευρώ στοχεύει στην ενίσχυση της πρόσβασης στην απασχόληση και τη δημιουργία επιχειρήσεων για άτομα απειλούμενα από την ανεργία, ανέργους/άτομα που αναζητούν εργασία και αέργους. Εν γένει, ένα σημαντικό μέρος των διαρθρωτικών κονδυλίων χορηγείται επί του παρόντος για την προώθηση της επιχειρηματικότητας και τις ευκαιρίες δημιουργίας επιχειρήσεων για νέους άνεργους και νέους επαγγελματίες ηλικίας έως 35 ετών. Ωστόσο, δεν είναι σαφές ποιο ποσό από τα κονδύλια χρηματοδότησης του ΕΚΤ για δράσεις με στόχο την υποστήριξη της δημιουργίας θέσεων εργασίας και την ενίσχυση της απασχόλησης (786 εκατομμύρια ευρώ συνολικά) καταλήγει αποκλειστικά και μόνο στους νέους. Για την καταπολέμηση και την πρόληψη της ανεργίας των νέων, η ελληνική κυβέρνηση δεσμεύτηκε να επεκτείνει και να ενισχύσει τις υφιστάμενες πρωτοβουλίες που συγχρηματοδοτούνται από ευρωπαϊκά κονδύλια, καθώς και να ανακατανείμει τους πόρους στο πλαίσιο επιχειρησιακών προγραμμάτων. Επιπρόσθετα, καταρτίζεται ένα σχέδιο δράσης, το οποίο θα προβλέπει στοχευμένες παρεμβάσεις για την ενίσχυση της απασχόλησης και της επιχειρηματικότητας των νέων. Θα υποστηριχθεί κυρίως με κονδύλια υπό το ελληνικό Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς 2007 – 2013.

59

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Δράσεις σε τοπικό επίπεδο Αττική Η Ελλάδα βιώνει τη μεγαλύτερη μεταπολεμική οικονομική κρίση: οι αλλαγές που επηρέασαν όλους τους κοινωνικούς κλάδους υποδηλώνουν ότι, από το 2009, η οικονομία της χώρας γύρισε έναν αιώνα πίσω. Οι αλλαγές στο βιοτικό επίπεδο, η απώλεια διαθέσιμου εισοδήματος και, κυρίως, η ανεργία αποτελούν ακανθώδη προβλήματα για τους Έλληνες πολίτες που βλέπουν τον κοινωνικό ιστό να καταρρέει μέρα με τη μέρα.

Ιωάννης Σγουρός

Περιφερειάρχης Αττικής (Ελλάδα)

Σύμφωνα με τον επίσημο ελληνικό φορέα στατιστικών μελετών, την ΕΛΣΤΑΤ, η ανεργία στην Ελλάδα κυμαίνεται σήμερα στο 26,8%, σε σύγκριση με 19,07% για τον ίδιο μήνα το 2011. Τα δύο τελευταία χρόνια, τα ποσοστά ανεργίας των νέων άγγιξαν τα υψηλότερα επίπεδα σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη στην Περιφέρεια Αττικής, τη μεγαλύτερη αστική περιοχή της χώρας. Οι απώλειες θέσεων εργασίας τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα, σε συνδυασμό με τη χαμηλή επιχειρηματική δραστηριότητα, επέφεραν ένα ιδιαίτερα ισχυρό πλήγμα στους νέους ηλικίας κάτω των 30 ετών. Το ποσοστό ανεργίας για τη συγκεκριμένη ηλικιακή ομάδα βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα στην Περιφέρεια Αττικής, με περίπου 296.400 ανέργους. Αντιμέτωπη με αυτή τη ζοφερή κατάσταση, η Περιφέρεια Αττικής προωθεί μια σειρά καινοτόμων πρωτοβουλιών κοινωνικής οικονομίας με κύριο στόχο την προώθηση της δημιουργικότητας και της επιχειρηματικότητας των νέων και την αναζωογόνηση της οικονομίας με ενίσχυση της απασχόλησης. Η βασική προσέγγιση για την επίτευξη αυτών των στόχων συνίσταται στην προώθηση καινοτόμων μεθόδων σε όλους τους κλάδους της οικονομίας, στην ενθάρρυνση της δημιουργίας κοινωνικών συνεταιριστικών επιχειρήσεων και στην ενδυνάμωση των κοινωνικών δικτύων, που μπορούν να παράγουν θεαματικά αποτελέσματα. Απτή απόδειξη για τα παραπάνω αποτελεί το γεγονός ότι η Περιφέρεια Αττικής ήδη διαδραματίζει ενεργό ρόλο στο Πρώτο έργο του προγράμματος κοινωφελούς εργασίας, το οποίο χρηματοδοτείται από εθνικούς και ευρωπαϊκούς πόρους, κυρίως από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο. Σκοπός του προγράμματος είναι να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας απευθείας σε τοπικό επίπεδο και να ενδυναμωθεί η κοινωνική συνοχή μέσα από μέτρα κοινωφελούς εργασίας. Στο πλαίσιο του προγράμματος, άνεργοι προσλαμβάνονται από μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς (επιλέξιμοι οργανισμοί) και εργάζονται εκεί για πέντε μήνες.

60

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Η Περιφέρεια Αττικής έχει συνεργαστεί με 18 επιλέξιμους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, στους οποίους περιλαμβάνονται ενώσεις, ιδρύματα, εταιρείες αστικού δικαίου, συνδικαλιστικές οργανώσεις και οργανώσεις εργοδοτών, παρέχοντας απασχόληση σε 2.871 άτομα. Οι δράσεις του προγράμματος παράγουν αποτελέσματα αναφορικά με την προστασία και τη διατήρηση του φυσικού και αστικού περιβάλλοντος, την υποστήριξη των κοινωνικών υπηρεσιών και την προώθηση του πολιτισμού. Πιο συγκεκριμένα, οι δικαιούχοι του προγράμματος ασχολούνται με τα εξής: ››

προστασία δασικών περιοχών, καθαρισμός πλατειών και πάρκων

››

δημιουργία κοινωνικών παντοπωλείων και εστιατορίων

››

εκπαιδευτική υποστήριξη εκτός προγράμματος σπουδών για μαθητές σχολείου και ενήλικες

››

παροχή φροντίδας για ηλικιωμένους και άτομα με αναπηρίες

››

δραστηριότητες που σχετίζονται με την αθλητική παιδεία, την οδική ασφάλεια και την προληπτική υγειονομική περίθαλψη για μαθητές και γονείς

››

διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και προώθηση του τουρισμού κ.λπ.

Η συνέχιση του προγράμματος στο μέλλον, μαζί με την ισχυρή κινητοποίηση του αρμόδιου φορέα για την εφαρμογή των προγραμμάτων νεανικής επιχειρηματικότητας και στήριξης των ΜΜΕ, αποτελεί βασική προτεραιότητα για την Περιφέρεια Αττικής. Ο κοινωνικός αντίκτυπος αυτής της πρωτοβουλίας μπορεί να χαρακτηρίζεται ακόμη περιορισμένος, κυρίως λόγω της αιφνίδιας και δραματικής διόγκωσης του προβλήματος. Ωστόσο, η Περιφέρεια Αττικής είναι αποφασισμένη να συνεχίσει με αυτό το έργο. Οι εντατικές προσπάθειες για να διασφαλιστούν οι απαραίτητοι οικονομικοί πόροι και να συνεχιστεί η στήριξη της συμμετοχής σε παρόμοια προγράμματα θα συνεχιστούν.

61

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Κρήτη Η Περιφέρεια Κρήτης αποτελεί έναν νέο θεσμό εκλεγμένων περιφερειακών εκπροσώπων που έγινε πραγματικότητα από τον Ιανουάριο του 2011. Είναι αποτέλεσμα της εφαρμογής του επονομαζόμενου «Σχεδίου Καλλικράτης», το οποίο αναδιάρθρωσε την ελληνική τοπική αυτοδιοίκηση καταργώντας τις 54 νομαρχίες της χώρας και άλλες 22 μεγάλες διοικητικές μονάδες και αντικαθιστώντας τις με 13 περιφερειακές συνελεύσεις.

Σταύρος Αρναουτάκης

Περιφερειάρχης Κρήτης (Ελλάδα)

Στόχος της περιφερειακής αυτοδιοίκησης είναι να εδραιώσει περισσότερο την τοπική και περιφερειακή δημοκρατία και παράλληλα να ξεδιπλώσει και να αξιοποιήσει με πρόσφορο τρόπο τα δυνατά σημεία και το δυναμικό της περιφέρειάς μας. Πρόθεσή μας είναι να βελτιώνουμε διαρκώς τις υπηρεσίες που παρέχουμε στους πολίτες, να προωθούμε τη διαφάνεια και τη λογοδοσία και, ταυτόχρονα, να προβαίνουμε σε επιτυχημένες διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση για τη διάθεση κονδυλίων προς όφελος των τοπικών κοινωνιών μας. Εν μέσω μιας τέτοιας περιόδου κρίσης για την Ελλάδα, η Περιφέρεια Κρήτης επέλεξε να εντείνει τις προσπάθειές της για να στηρίξει και να προωθήσει την επιχειρηματικότητα των νέων και να δημιουργήσει βιώσιμες θέσεις εργασίας σε νέους τομείς, όπως η τεχνολογία και η ενέργεια. Προτεραιότητά μας είναι να προωθήσουμε την καινοτομία και να κάνουμε την Κρήτη έναν τόπο όπου το επιχειρηματικό πνεύμα θα μπορεί να ανθίσει. Για τον σκοπό αυτό, δημιουργήσαμε το Περιφερειακό Συμβούλιο Καινοτομίας Κρήτης, το οποίο διασυνδέει όλους τους κυβερνητικούς και μη κυβερνητικούς φορείς στο νησί, προκειμένου να τους βοηθήσει να αναπτύξουν νέες ιδέες, και προτείνει νέες κατευθύνσεις για τους παραγωγικούς κλάδους της Κρήτης.

62

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Ταυτόχρονα, υπό την καθοδήγηση του Περιφερειακού Συμβουλίου Καινοτομίας Κρήτης, δημιουργείται ένας συνεργατικός χώρος εργασίας, ο οποίος θα παρέχει εγκαταστάσεις και υποδομές σε νέους επιχειρηματίες και νέες επιχειρήσεις (χώροι συνεργασίας, εργαστήρια, εκδηλώσεις, δημόσιες υπηρεσίες για τους πολίτες, μίσθωση χώρων για εταιρείες ή αυτοαπασχολούμενους κ.λπ.) και θα φιλοξενεί το Δίκτυο Επιχειρηματικότητας και Καινοτομίας. Το Δίκτυο αυτό θα συνδέει τους επιχειρηματίες με ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς φορείς στην Κρήτη, καθώς και με οργανισμούς της τοπικής αυτοδιοίκησης. Επιπλέον, θα συγκροτηθεί επίσης ένα Κέντρο Αριστείας για την έρευνα και τις εφαρμοσμένες πολιτικές στη δημόσια διοίκηση, την παιδεία, την κοινωνική και περιφερειακή πολιτική, την οικονομία και την αειφορία στο πλαίσιο των ίδιων υποδομών. Ακόμη ένα παράδειγμα της προόδου του έργου μας είναι ένας νέος θεσμός που ονομάζεται ΙΔΕΟΠΟΛΙΣ (και σημαίνει «πολιτεία των ιδεών»). Σκοπός αυτού του θεσμού είναι να προάγει και να διευκολύνει τον επιχειρηματικό ανταγωνισμό μεταξύ των νέων. Θα συνεργαστούμε με εταίρους από το εξωτερικό για να προωθήσουμε την έκθεση νέων επιχειρηματιών και επιχειρήσεων στο διεθνές περιβάλλον, ενώ παράλληλα θα προσφέρουμε εκπαιδευτικά προγράμματα για θέματα επιχειρηματικού σχεδιασμού και διάφορες επιχειρηματικές δραστηριότητες. Αληθεύει ότι στη χώρα μας, την Ελλάδα, το πρόβλημα της ανεργίας των νέων είναι πολύ σοβαρότερο απ' ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, καθώς ένας στους δύο Έλληνες νέους είναι σήμερα άνεργος. Στόχος μας είναι να εντοπίσουμε τι μπορεί να κάνει καθένας από μας σε ομαδικό, ατομικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο διοικητικών φορέων. Απώτερος στόχος μας είναι να συμβάλουμε σε σημαντικό βαθμό στη μεταστροφή των αντίξοων οικονομικών συνθηκών που επικρατούν σήμερα, διατηρώντας τις υπάρχουσες θέσεις εργασίας και δημιουργώντας νέες, ιδίως για τους νέους.

63

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Καβάλα Προκειμένου να αντιμετωπίσουμε την ανεργία που πλήττει τους νέους σε μια Ελλάδα που μαστίζεται από την οικονομική κρίση, διαμορφώνονται πρωτοβουλίες οι οποίες τίθενται σε πρακτική εφαρμογή με άμεσο στόχο, μεταξύ άλλων, την εύρεση προσωρινής απασχόλησης για τους νέους και την επιστροφή τους στην εργασία.

Κωνσταντίνος Σιμιτσής

Δήμαρχος Καβάλας (Ελλάδα)

α) Αναμένεται η έγκριση και η θέση σε εφαρμογή της Κοινωνικής Δομής Άμεσης Αντιμετώπισης της Φτώχειας («ΣτηρίΖΩ») του Δήμου Καβάλας. Ο συγκεκριμένος στόχος και το αποτέλεσμα των μέτρων είναι η δημιουργία θέσεων εργασίας για άνεργους νέους έως 30 ετών, οδηγώντας τους είτε στη δημιουργία νέων κοινωνικών δομών, είτε στη στήριξη των υφιστάμενων (κοινωνικά παντοπωλεία, κοινωνικά φαρμακεία, γραφεία εύρεσης εργασίας, «τράπεζες χρόνου» και δημοτικός λαχανόκηπος). Το συγκεκριμένο δίκτυο αποσκοπεί στην αντιμετώπιση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού μέσα από ένα πλέγμα οριζόντιων μέτρων που θα προσφέρουν ψυχολογική και πρακτική υποστήριξη και ενίσχυση σε άτομα από ευπαθείς κοινωνικές ομάδες ή άτομα που πλήττονται ή απειλούνται από τη φτώχεια. Το πρόγραμμα προσφέρει άμεσα οφέλη στους αποδέκτες, στους οποίους παρέχεται βοήθεια στο πλαίσιο της απασχόλησης σε μια χρονική συγκυρία όπου οι θέσεις εργασίας μειώνονται, καλλιεργώντας ένα αίσθημα ασφάλειας και προστασίας με σημαντική συνεισφορά στο οικογενειακό εισόδημα. Ταυτόχρονα, προσφέρει σε επιλέξιμους ανέργους τη δυνατότητα να παραμείνουν σε επαφή με την αγορά εργασίας. Προωθεί καινοτόμες βέλτιστες πρακτικές για αποτελεσματικές πολιτικές απασχόλησης, προσφέροντας ένα διαφορετικό μοντέλο που μπορεί να μετουσιωθεί σε μια συνεργατική οικονομία. Παράλληλα, παράγει οφέλη για τους συμμετέχοντες φορείς μέσα από τα περιλαμβανόμενα μέτρα, τα οποία συμβάλλουν στην παροχή δημόσιων υπηρεσιών καλύτερης ποιότητας.

64

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Η συμβολή στην τοπική οικονομία θεωρείται επίσης σημαντική, καθώς αυξάνει την αγοραστική δύναμη των δικαιούχων, με αντίκτυπο σε όλες τις πλευρές τις τοπικής οικονομίας και ευρύτερα. 29 νέοι έως 30 ετών αναμένεται να απασχοληθούν στο πλαίσιο αυτής της πρωτοβουλίας. Το μέτρο θα παραμείνει σε εφαρμογή για δύο έτη. Έχει δεσμευθεί προϋπολογισμός ύψους 986.000 ευρώ, ο οποίος χρηματοδοτείται από το Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς. α) Το «πρόγραμμα Κατσέλη» έδωσε σε περίπου 980 άτομα από τον Δήμο Καβάλας την ευκαιρία να εργαστούν, ενισχύοντας το οικογενειακό τους εισόδημα για διάστημα πέντε μηνών. Στόχος ήταν να επιστρέψουν στην εργασία άτομα από ευπαθείς κοινωνικές ομάδες – συμπεριλαμβανομένων, φυσικά, των νέων. β) Στο πλαίσιο της δράσης 3 «Τοπικές δράσεις κοινωνικής ένταξης για ευάλωτες ομάδες» της Κατηγορίας Παρέμβασης 1: «Πρόληψη και αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού ευπαθών ομάδων του πληθυσμού» του Άξονα Προτεραιότητας 4: «Πλήρης ενσωμάτωση του συνόλου του ανθρώπινου δυναμικού σε μια κοινωνία ίσων ευκαιριών», μέρους του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Τοπική δράση για την κοινωνική ένταξη ευπαθών κοινωνικά ομάδων μέσα από την προώθηση της απασχόλησης και της επιχειρηματικότητας στο δυναμικό κλάδο της «πράσινης οικονομίας» στην περιοχή του Νομού Καβάλας, Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης», συγχρηματοδοτούμενου από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ), περίπου 30 νέοι ηλικίας έως 30 ετών θα έχουν την ευκαιρία να εκπαιδευτούν σε νέες γεωργικές μεθόδους και στη σύσταση κοινωνικών συνεταιρισμών και επιχειρήσεων, που βρίσκονται υπό ανάπτυξη στην Ελλάδα. γ) Το πρόγραμμα του Τοπικού Σχεδίου για την Απασχόληση (ΤΟΠΣΑ) θα τεθεί σύντομα σε λειτουργία: στόχο έχει τη δημιουργία θέσεων εργασίας για ανέργους με την ενεργοποίηση και την κινητοποίηση των τοπικών παραγόντων (αναπτυξιακοί παράγοντες). Γενικά, τα σχέδια περιλαμβάνουν μέτρα όπως αρχική και συνεχιζόμενη κατάρτιση, περίοδο πρακτικής άσκησης σε ιδιωτικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, κατάρτιση επιχειρηματικών σχεδίων, αξιολόγηση από ειδικούς και υπηρεσίες έρευνας για νέες επιχειρήσεις, υποστήριξη σε νομικά και φορολογικά ζητήματα κ.λπ. Στόχος των σχεδίων είναι οι δικαιούχοι, αφού ολοκληρώσουν την προετοιμασία τους με βάση τα ανωτέρω μέτρα, να είναι σε θέση: ››

να συστήσουν επιχειρήσεις που αξιοποιούν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της περιφέρειάς τους,

››

να έχουν τα εφόδια για τη λήψη επιδοτήσεων/ χορηγιών από άλλα επενδυτικά προγράμματα,

››

ν α αποκτήσουν δεξιότητες που ανταποκρίνονται στις αναγνωρισμένες ανάγκες των τοπικών επιχειρήσεων που τους απασχολούν.

65

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Οι πρωτοβουλίες καλύπτουν το σύνολο της χώρας και εφαρμόζονται σε τοπικό επίπεδο από τους αναπτυξιακούς παράγοντες, οι οποίοι λειτουργούν ως μη κερδοσκοπικές ενώσεις και περιλαμβάνουν δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Οι πρωτοβουλίες έχουν τοπικό χαρακτήρα και επικεντρώνονται στη στήριξη ορισμένων κατηγοριών ανέργων και επιχειρήσεων σε κάθε περιφέρεια. Πιο συγκεκριμένα, η ανάπτυξη συνεργασιών οδηγεί στην υλοποίηση των διαφόρων μέτρων, όπως τα εξειδικευμένα προγράμματα κατάρτισης, η διασύνδεση ανέργων με εταιρείες, οι συμβουλευτικές υπηρεσίες για ανέργους και επιχειρήσεις, η κατάρτιση επιχειρηματικών σχεδίων κ.λπ., με απώτερο στόχο την απασχόληση των δικαιούχων σε εταιρείες και τη στήριξη των κοινοπραξιών επιχειρήσεων, διασφαλίζοντας έτσι τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Στον Δήμο Καβάλας, 51 νέοι ηλικίας από 20 έως 34 ετών με απολυτήριο λυκείου θα εξειδικευτούν στον τομέα του εμπορίου, σε νέους κλάδους, μορφές εμπορίου και νέους τρόπους οργάνωσης των εμπορικών επιχειρήσεων. Όλα τα παραπάνω συνδέονται απευθείας με τις πολιτικές που ακολουθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση για την αντιμετώπιση της φτώχειας και της ανεργίας που πλήττουν το σύνολο της κοινωνίας και, ιδίως, τους νέους.

66

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

ΗΝΩΜΕΝΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ

Το εθνικό πλαίσιο Η ανεργία των νέων ανήλθε στο 20,5% στο τέλος του 2012, γεγονός που επηρεάζει σχεδόν 1 εκατομμύριο νέους, εκ των οποίων το ένα τέταρτο είναι άνεργοι για περισσότερο από ένα χρόνο. Ως εκ τούτου, η ανεργία των νέων εξακολουθεί να συνιστά μεγάλη πολιτική πρόκληση για την αγορά εργασίας του Ηνωμένου Βασιλείου. Παρά το γεγονός ότι τα χαμηλά επίπεδα της ζήτησης των νέων στην αγορά εργασίας οφείλονται εν μέρει στην κρίση, το πρόβλημα της ανεργίας των νέων του Ηνωμένου Βασιλείου είναι επίσης διαρθρωτικό. Το σύστημα χαρακτηρίζεται παραδοσιακά από καλά σχεδιασμένες ακαδημαϊκές σταδιοδρομίες και κακώς σχεδιασμένες μη ακαδημαϊκές οδούς. Δεδομένου ότι η επαγγελματική κατάρτιση συχνά θεωρείται ότι διαδραματίζει δευτερεύοντα ρόλο, πολλοί νέοι άνθρωποι (κυρίως 16-18 ετών) δεν είναι επαρκώς προετοιμασμένοι για την ένταξή τους στην αγορά εργασίας και στερούνται βασικών δεξιοτήτων με αποτέλεσμα να προσπαθούν να ικανοποιήσουν τα ελάχιστα προσόντα που απαιτούνται από τους εργοδότες. Την ίδια στιγμή, ένας αυξανόμενος αριθμός των πρόσφατων αποφοίτων δυσκολεύονται να βρουν καλές θέσεις εργασίας, και συχνά εξαναγκάζονται να απασχοληθούν σε χαμηλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας ή μη αμειβόμενες πρακτικές ασκήσεις. Οι πολιτικές για την αγορά εργασίας θα πρέπει, συνεπώς, να προσφέρουν στους νέους καλύτερες επιλογές για την εξέλιξη της σταδιοδρομίας τους, μέσω της ενθάρρυνσης των εργοδοτών να συνεργαστούν με τους νέους κατά τη διάρκεια της μετάβασής τους από την εκπαίδευση στην εργασία, και μέσω της αύξησης του αριθμού των επιλογών υψηλής ποιότητας θέσεων μαθητείας και αμειβόμενης πρακτικής άσκησης. Επίσης, θα πρέπει να δημιουργηθούν περισσότερα τοπικά προσαρμοσμένα προγράμματα για όσους βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο λόγω της σύναψης συνεργασιών, που περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα παραγόντων.

67

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Περισσότερα από 700 εκατομμύρια ευρώ της χρηματοδότησης του ΕΚΤ έχουν δεσμευθεί με σκοπό την ενίσχυση των υφιστάμενων μέτρων για την απασχόληση των νέων ηλικιακής ομάδας κυρίως 15-25 ετών. Επιπλέον, έχουν καταβληθεί σημαντικές προσπάθειες προκειμένου να διευκολυνθεί η πρόσβαση σε θέσεις μαθητείας, παρέχοντας προγράμματα στήριξης και ανάπτυξης δεξιοτήτων στους νέους ΕΑΕΚ (εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης), ενώ αναμένονται περίπου 10.000 θέσεις κατά το πρώτο έτος εφαρμογής. Επιπλέον, οι ακαδημίες ευρέσεως εργασίας με βάση τον τομέα ειδίκευσης υποστηρίζουν τους ανέργους μέσω μιας δέσμης προγραμμάτων προεργασιακής κατάρτισης, απόκτησης εργασιακής εμπειρίας και εγγυημένης συνέντευξης για θέση εργασίας. Επιπλέον, η Βόρεια Ιρλανδία έχει αναπτύξει μια νέα στρατηγική για τους νέους ΕΑΕΚ, που ονομάζεται «Κατάρτιση για επιτυχημένη σταδιοδρομία», η οποία ασχολείται με τις προσωπικές και τις αναπτυξιακές ανάγκες και βοηθά τους νέους να βρουν μια θέση εργασίας ή θέση μαθητείας σε ένα επιλεγμένο τομέα δεξιοτήτων. Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι, στο πλαίσιο του νέου έργου Νέο Επιχειρηματικό Επίδομα (ΝΕΕ), οι νέοι μπορούν να υποβάλουν αίτηση για χρηματοδοτική ενίσχυση προκειμένου να ιδρύσουν τη δική τους επιχείρηση και να επωφεληθούν από την καθοδήγηση. Όσον αφορά τη χρηματοδότηση των μέτρων κατά της ανεργίας των νέων, τον Απρίλιο του 2012, η βρετανική κυβέρνηση έθεσε σε εφαρμογή το πρόγραμμα Συμβόλαιο των νέων με συνολικό προϋπολογισμό 1,3 δισ. ευρώ σε διάστημα τριών ετών. Στόχος του προγράμματος είναι να βοηθήσει τους νέους να προετοιμαστούν για την αγορά εργασίας προκειμένου να βρουν μακροπρόθεσμες βιώσιμες θέσεις εργασίας παρέχοντάς τους μισό εκατομμύριο θέσεις εργασίας. Περιλαμβάνει: 160.000 μισθολογικά κίνητρα για τις ιδιωτικές εταιρείες προκειμένου να προσλαμβάνουν νέους ηλικίας 18-24 ετών, τη δημιουργία 250.000 θέσεων πρόσθετης εργασιακής εμπειρίας ή θέσεις σε ακαδημίες ευρέσεως εργασίας με βάση τον τομέα ειδίκευσης και 20.000 υποτροφίες μαθητείας, καθώς και υποστήριξη από συμβούλους μέσω του προγράμματος Jobcentre Plus για όλους τους νέους της ηλικιακής ομάδας 18-24 ετών. Επιπλέον, οι κυβερνήσεις της Σκωτίας και της Ουαλίας επιδιώκουν να διαθέσουν τους υπόλοιπους πόρους του ΕΚΤ και του ΕΤΠΑ στα προγράμματα πρακτικής άσκησης και μαθητείας με σκοπό τη στήριξη της απασχόλησης των νέων.

68

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Δράσεις σε τοπικό επίπεδο Μπέρμιγχαμ Το Μπέρμιγχαμ είναι μία από τις νεότερες πόλεις της Ευρώπης και η νεότερη γενιά της θα πρέπει να θεωρείται ως ένα από τα μείζονα πλεονεκτήματά της. Όμως τα τελευταία χρόνια αυτό το πλεονέκτημα δεν έχει αξιοποιηθεί ορθώς καθώς πραγματοποιήθηκαν περικοπές στις δαπάνες της κεντρικής κυβέρνησης για τα προγράμματα απασχόλησης των νέων και η χρηματοδότηση του τοπικού συμβουλίου κατέληξε σε άλλους τομείς. Πλέον, το Μπέρμιγχαμ κατέχει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας των νέων στη χώρα, γεγονός που θα μπορούσε να κοστίσει την πόλη πάνω από 1 δις λίρες Αγγλίας κατά την επόμενη δεκαετία. Υπάρχουν περίπου 15.000 δηλωμένοι νέοι άνεργοι στο Μπέρμιγχαμ, και πολλοί άλλοι που δεν είναι έχουν ακόμη εντοπιστεί από τον αρμόδιο οργανισμό του δημόσιου τομέα. Οι μακροχρόνια νέοι άνεργοι προκαλούν μεγάλη ανησυχία, δεδομένου ότι περίπου 3.000 νέοι λαμβάνουν επίδομα ανεργίας για πάνω από ένα έτος. Το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών που λαμβάνουν το επίδομα ανεργίας στο Μπέρμιγχαμ είναι 10,7% σε σύγκριση με το συνολικό ποσοστό της Βρετανίας ύψους 7,5%. Το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα οξύ σε ορισμένες περιοχές της πόλης (π.χ. Washwood Heath, όπου το 25,8% των ατόμων ηλικίας 18-24 ετών λαμβάνουν επίδομα ανεργίας). Από την ύφεση του 2008, το ποσοστό της ανεργίας των νέων είναι πολύ υψηλότερο, ενώ τώρα υπάρχουν τέσσερις φορές περισσότεροι νέοι που λαμβάνουν επίδομα ανεργίας επί ένα χρόνο σε σχέση με το παρελθόν.

Albert Bore

Επικεφαλής του Δημοτικού Συμβουλίου του Μπέρμιγχαμ (ΗΒ)

Προκειμένου να ανταποκριθεί σε αυτή τη μεγάλη πρόκληση, το Μπέρμιγχαμ έχει εκπονήσει ένα σχέδιο δράσης για τη συμμετοχή των φορέων ολόκληρης της πόλης, με σκοπό την ένταξη των νέων στην αγορά εργασίας

69

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Ο πρώτος άξονας του σχεδίου δράσης είναι η μείωση της μακροχρόνιας ανεργίας των νέων μέσω της αύξησης των ευκαιριών απασχόλησης που προσφέρονται στους νέους. Ο στόχος είναι η δημιουργία τουλάχιστον 1.000 θέσεων εργασίας για τους μακροχρόνια νέους ανέργους. Το βασικό μέσο είναι ο προϋπολογισμός για θέσεις εργασίας στο Μπέρμιγχαμ αξίας πολλών εκατομμυρίων λιρών, που συγκεντρώνει ή ευθυγραμμίζει τους πόρους από τους οργανισμούς σε όλη την πόλη, προκειμένου να προσφέρει οικονομική στήριξη σε εργοδότες που προσλαμβάνουν νέους, και κατάρτιση και υποστήριξη στους νέους σχετικά με τις εν λόγω επιδοτούμενες θέσεις εργασίας. Το δημοτικό συμβούλιο θα συμβάλλει με το ποσό των 2 εκατομμυρίων λιρών Αγγλίας στον προϋπολογισμό για θέσεις εργασίας στο Μπέρμιγχαμ του 2013/14. Επίσης, θα πραγματοποιηθεί μια κοινή, διυπηρεσιακή εκστρατεία με τους εργοδότες του Μπέρμιγχαμ. Επιπλέον, θα παρασχεθεί καλύτερη υποστήριξη στους νέους που επιθυμούν να δημιουργήσουν τις δικές τους επιχειρήσεις, μεταξύ άλλων μέσω ενός νέου επενδυτικού ταμείου για νέους επιχειρηματίες. Ο δεύτερος άξονας είναι να καταστούν τα σχολεία και τα κολέγια του Μπέρμιγχαμ τα καλύτερα στη χώρα για την προετοιμασία των νέων για τον κόσμο της εργασίας. Θα δημιουργηθεί ο θεσμός «Απολυτήριο του Μπέρμιγχαμ» προκειμένου να διασφαλιστεί ότι οι νέοι λαμβάνουν την απαραίτητη εκπαίδευση που θα τους παρέχει τα καλύτερα εφόδια για τον κόσμο της εργασίας. Μια ειδική ομάδα θα συνεργαστεί με σχολεία σε όλη την πόλη, ενσωματώνοντας βέλτιστες πρακτικές όσον αφορά την συνεργασία με τους εργοδότες, και εντοπίζοντας και στηρίζοντας τους μαθητές που κινδυνεύουν να καταστούν νέοι ΕΑΕΚ. Τα εν λόγω μέτρα θα συνοδεύονται από την παροχή μιας πιο ολοκληρωμένης, τοπικής υπηρεσίας Διασυνδέσεων και την ανάπτυξη ενός ενισχυμένου καθολικού προγράμματος Επαγγελματικού και Εκπαιδευτικού Προσανατολισμού, που θα παρέχεται στους μαθητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Επίσης, θα προάγονται οι υψηλής ποιότητας ευκαιρίες εθελοντισμού που υποστηρίζονται με την κατάρτιση. Τέλος, θα δημοσιεύονται τα στοιχεία σχετικά με το καλό επίπεδο προετοιμασίας που παρέχουν τα σχολεία και τα κολέγια στους νέους με σκοπό την ένταξή τους στην αγορά εργασίας, έτσι ώστε οι γονείς και οι νέοι να μπορούν να ενημερωθούν για τις επιδόσεις διαφόρων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, οι πάροχοι να αναζητήσουν τη βοήθεια των καλύτερων ιδρυμάτων, και να χορηγηθούν πρόσθετες ενισχύσεις στα ιδρύματα με τις μεγαλύτερες ανάγκες. Ο τρίτος άξονας θα επικεντρωθεί στον τρόπο συσπείρωσης των ιθυνόντων της πόλης για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων, μέσω ενός πιο διασυνδεδεμένου συστήματος για την υποστήριξη των νέων με σκοπό την ένταξή τους στην αγορά εργασίας και τη μείωση του κατακερματισμού του ισχύοντος συστήματος. Επιπλέον, το Δημοτικό Συμβούλιο θα επιδιώξει την ανάληψη περαιτέρω εξουσιών και τη χορήγηση ευελιξίας κινήσεων από το Whitehall (την κεντρική κυβέρνηση), έτσι ώστε να παραχωρήσει περισσότερες εξουσίες στις περιφέρειες, στους γονείς και στους εργοδότες.

70

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Ουαλία Μια από τις πρώτες προκλήσεις που αντιμετώπισε η Εργατική Κυβέρνηση της Ουαλίας μετά την εκλογή της τον Μάιο του 2011 ήταν το απαράδεκτα υψηλό επίπεδο μακροχρόνιας ανεργίας των νέων. Ως εκ τούτου, ήταν απαραίτητο να προβεί σε τολμηρές πολιτικές που θα επιτύγχαναν πραγματικές βελτιώσεις στη ζωή των νέων στην Ουαλία. Η Εργατική Κυβέρνηση της Ουαλίας εξελέγη με ένα μανιφέστο, στο οποίο καθόριζε ως πρωταρχική αρχή της τη δέσμευση για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων, μέσω της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης και ταμείων κατάρτισης, καθώς και μέσω της διεύρυνσης των ευκαιριών μαθητείας για τους νέους. Αυτό βασίζεται στην απόφαση της κυβέρνησης της Ουαλίας να θέσει τις δεξιότητες στο επίκεντρο της βελτίωσης των οικονομικών επιδόσεων, δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στην ικανοποίηση των αναγκών τόσο των εργοδοτών όσο και των εκπαιδευομένων και διασφαλίζοντας την ευθυγράμμιση των πόρων με τις εθνικές προτεραιότητες. Η εμβληματική πρωτοβουλία της Κυβέρνησης της Ουαλίας για την αύξηση της απασχόλησης στην Ουαλία παραμένει η δημιουργία θέσεων μαθητείας, που συνιστούν ιδιαίτερα κατάλληλη λύση για την παροχή βοήθειας στους νέους που αντιμετωπίζουν εμπόδια στην πρόσβαση στην εργασία. Μέσω του προγράμματος Προώθηση της πρόσληψης των νέων, παρέχεται χρηματοδοτική βοήθεια στους επιλέξιμους εργοδότες οι οποίοι υπό κανονικές συνθήκες δεν θα ήταν σε θέση να προσλαμβάνουν και να στηρίξουν οικονομικά μαθητευόμενους και να προσφέρουν προγράμματα μαθητείας υψηλής ποιότητας σε επιπλέον νέους μαθητευόμενους. Ενώ αρχικά ξεκίνησε ως μονοετές πρόγραμμα, που επρόκειτο να ολοκληρωθεί τον Μάρτιο του 2011, η επιτυχία που σημείωσε οδήγησε στην επέκτασή του. Το εν λόγω πρόγραμμα προσφέρει μισθολογικές επιδοτήσεις στους εργοδότες που προσλαμβάνουν μαθητευόμενους ηλικίας 16 έως 24 ετών σε θέσεις πλήρους απασχόλησης διάρκειας τουλάχιστον ενός έτους και προς το παρόν παρέχει χιλιάδες διαθέσιμες θέσεις, ενώ η πρωτοβουλία αναμένεται να επεκταθεί και κατά τα επόμενα χρόνια. Οι θέσεις μαθητείας θα λαμβάνονται υπόψη από κάθε τομέα, εφόσον πληρούνται ορισμένα κριτήρια επιλεξιμότητας.

Christine Chapman

Πρόεδρος της Επιτροπής Παιδιών και Νέων της Εθνοσυνέλευσης της Ουαλίας (ΗΒ)

71

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Επιπλέον, η κυβέρνηση της Ουαλίας επιδιώκει να δημιουργήσει νέες ευκαιρίες απασχόλησης για τους νέους. Τον Απρίλιο του 2012, έθεσε σε εφαρμογή το πρόγραμμα Ανάπτυξη θέσεων εργασίας στην Ουαλία, αξίας 75 εκατομμυρίων λιρών στερλινών, μια νέα δέσμη μέτρων στήριξης προκειμένου να βοηθήσει τους ανέργους ηλικίας 16-24 ετών να βρουν αμειβόμενη απασχόληση. Αναμένεται ότι το εν λόγω πρόγραμμα θα δημιουργεί 4.000 θέσεις εργασίας ετησίως για τρία χρόνια, η πλειονότητα των οποίων θα είναι στον ιδιωτικό τομέα. Αυτό θα προωθήσει και θα στηρίξει τη βιωσιμότητα του προγράμματος, επιτρέποντας στους νέους να προχωρήσουν είτε σε θέσεις μαθητείας ή να αποκτήσουν εναλλακτική απασχόληση στον ίδιο εργοδότη, καθώς η κυβέρνηση της Ουαλίας θα ενθαρρύνει και θα στηρίζει τους εργοδότες να μονιμοποιούν τις θέσεις εργασίας μετά το πέρας έξι μηνών. Το πρόγραμμα Ανάπτυξη θέσεων εργασίας στην Ουαλία θα αντικαταστήσει το επιτυχημένο πρόγραμμα Χρηματοδότηση μελλοντικών θέσεων εργασίας, το οποίο η σημερινή κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου κατήργησε ανεξήγητα όταν ανέλαβε τα καθήκοντά της. Η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση είναι κρίσιμης σημασίας για την υποστήριξη αυτών και παρόμοιων πρωτοβουλιών. Μια πρόσφατη έκθεση σχετικά με τη χρήση των διαρθρωτικών ταμείων στην Ουαλία μεταξύ 2000 και 2006, υπέδειξε ότι τα έργα της ΕΕ δημιούργησαν πάνω από 50.000 θέσεις εργασίας και 3.000 Μικρές και Μεσαίες Επιχειρήσεις. Οι συμμετέχοντες απέκτησαν πάνω από 200.000 προσόντα, και σχεδόν 100.000 οικονομικά αδρανή άτομα έλαβαν βοήθεια για να επιστρέψουν στην εργασία ή να παρακολουθήσουν προγράμματα κατάρτισης. Η τρέχουσα περίοδος χρηματοδότησης έχει παρόμοια αποτελέσματα, και περιλαμβάνει την εφαρμογή της χρηματοδότησης σε έργα που στηρίζουν τις ιδιαίτερα μειονεκτούσες ομάδες. Για παράδειγμα, πάνω από 1.500 νέοι με μαθησιακές δυσκολίες στη Νότια Ουαλία βοηθήθηκαν να βρουν απασχόληση μέσω του έργου Μετάβαση των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες (ΕΕΑ) στην απασχόληση αξίας 15 εκατομμυρίων λιρών Αγγλίας. Το έργο Δυνατότητες αξίας 15 εκατομμυρίων λιρών Αγγλίας έχει χρησιμοποιηθεί για να βοηθήσει τους νέους που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο εγκατάλειψης του σχολείου, στη βορειοδυτική Ουαλία και τώρα θα επεκταθεί για να βοηθήσει τους νέους ηλικίας 16-19 ετών που έχουν πρόσβαση στην περαιτέρω εκπαίδευση, αλλά κινδυνεύουν να εγκαταλείψουν πρόωρα τις σπουδές τους, δίνοντάς τους τη δυνατότητα να συμπληρώσουν τα προσόντα τους και να βελτιώσουν τις οικονομικές τους δυνατότητες. Και τα δύο έργα χρηματοδοτήθηκαν από το Κοινωνικό Ταμείο.

72

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

IΡΛΑΝΔΙΑ

Το εθνικό πλαίσιο Με το ποσοστό ανεργίας των νέων να ανέρχεται στο 30,2% το 2012, η Ιρλανδία συγκαταλέγεται στις χώρες με τις χειρότερες επιδόσεις στην Ευρώπη. Οι νέοι έχουν υποστεί ισχυρό πλήγμα από την ύφεση στην αγορά εργασίας και η ανεργία των νέων έχει καταστεί μέσα σε λίγα μόλις χρόνια μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ιρλανδία. Επιπλέον, η πραγματική έκταση του προβλήματος καλύπτεται από τη σημαντική αύξηση του αριθμού των ατόμων που επιστρέφουν ή παραμένουν στην εκπαίδευση, καθώς και από τον σημαντικό αριθμό των νέων οι οποίοι καθώς είναι δυσαρεστημένοι με την κατάσταση της αγοράς εργασίας, έχουν αποφασίσει να μεταναστεύσουν. Οι μελλοντικές προοπτικές απασχόλησης είναι ιδιαίτερα ανησυχητικές για τους μειονεκτούντες νέους, δηλαδή τους νέους με χαμηλό επίπεδο ειδίκευσης, τα άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο και όσους δεν έχουν παρακολουθήσει οποιαδήποτε περαιτέρω κατάρτιση μετά την έξοδό τους από το σχολείο. Δεδομένου ότι ουσιαστικά θεωρούνται ως μη δυνάμενοι να εργασθούν όσον αφορά την οικονομία της γνώσης, αντιμετωπίζουν υψηλό κίνδυνο να βρεθούν εκτός της αγοράς εργασίας και να καταστούν μακροχρόνια άνεργοι. Ομοίως, για πολλούς νέους που αναζητούν απασχόληση, το σημαντικότερο εμπόδιο για την είσοδό τους στην αγορά εργασίας είναι η έλλειψη εμπειρίας σε εργασιακούς χώρους. Ως εκ τούτου, τα μέτρα πολιτικής θα πρέπει να επικεντρωθούν στην ανάπτυξη προγραμμάτων που συνδυάζουν προγράμματα απόκτησης κατάλληλης εργασιακής εμπειρίας, σπουδών και τοποθέτησης σε θέσεις εργασίας για νέους που αναζητούν εργασία, καθώς και στην κατάρτιση και στην καθοδήγηση με στόχο την ανάπτυξη των απαραίτητων συνόλων δεξιοτήτων που απαιτούνται για την επιτυχή αναζήτηση εργασίας.

73

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Τα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων λαμβάνονται ως μέρος της συνολικής διττής στρατηγικής της Ιρλανδίας για την αντιμετώπιση της ανεργίας: το Σχέδιο δράσης για την απασχόληση, το οποίο υποστηρίζει τη δημιουργία θέσεων εργασίας, και το πρόγραμμα Τρόποι ένταξης στην αγορά εργασίας, το οποίο αποσκοπεί στην παροχή κατάλληλης κατάρτισης και δεξιοτήτων στους ανέργους. Για παράδειγμα, το εθνικό πρόγραμμα πρακτικής άσκησης JobBridge - που δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της συγκεκριμένης στρατηγικής με προϋπολογισμό 65,7 εκατ. ευρώ το 2012 - παρέχει θέσεις για την απόκτηση εργασιακής εμπειρίας διάρκειας 6-9 μηνών. Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2012, 5.000 άτομα συμμετείχαν στο εν λόγω πρόγραμμα. Επιπλέον, υπάρχουν προγράμματα πρακτικής άσκησης που επικεντρώνονται στην κατάρτιση για συγκεκριμένα επαγγέλματα σε επίπεδο εισόδου στην αγορά εργασίας και συνδυάζουν την τυπική κατάρτιση μέσω της FÁS – Εθνική αρχή κατάρτισης και απασχόλησης της Ιρλανδίας - με την καθοδήγηση στον χώρο εργασίας υπό την αιγίδα των εργοδοτών. Το 2011, στο πλαίσιο των προγραμμάτων αυτών διατέθηκε χρηματοδότηση για περίπου 5.000 δικαιούχους. Επιπλέον, προσφέρθηκαν περισσότερες από 450.000 θέσεις εκπαίδευσης και κατάρτισης στον τομέα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, της συμπληρωματικής εκπαίδευσης και της κατάρτισης. Δίδεται ιδιαίτερη προσοχή στα άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο, τα οποία λαμβάνουν καθοδήγηση και υποστήριξη από την υπηρεσία απασχόλησης και μπορούν να εγγραφούν σε ειδικά σχεδιασμένα προγράμματα κατάρτισης, όπως τα κέντρα κατάρτισης της κοινότητας ή Youthreach. Δεν υφίστανται ειδικά μέτρα για την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας των νέων. Ωστόσο, οι νέοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη γενική ενίσχυση για την αυτοαπασχόληση και την ίδρυση νέων επιχειρήσεων, συμπεριλαμβανομένης της οικονομικής ενίσχυσης μέσω των τοπικών συμβουλίων επιχειρήσεων κομητειών. Για την περαιτέρω βελτίωση της θέσης των νέων στην αγορά εργασίας, η ιρλανδική κυβέρνηση έχει δεσμευθεί για την ανακατανομή 25 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο του επιχειρησιακού προγράμματος ΕΚΤ για τις δραστηριότητες του προγράμματος Youthreach καθώς και των προγραμμάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης της Ιρλανδίας για τα άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο, καθώς και για τη διατήρηση 3.700 θέσεων κατάρτισης για όσους εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο, έως το τέλος του 2013. Το ΕΚΤ θα συγχρηματοδοτήσει, επίσης, ένα νέο ταμείο εκπαίδευσης και κατάρτισης για την αγορά εργασίας, με στόχο τη δημιουργία έως και 6.500 θέσεων κατάρτισης, ιδίως για τους μακροχρόνια ανέργους και τους νέους κάτω των 25 ετών.

74

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Δράσεις σε τοπικό επίπεδο Νοτιανατολική περιφέρεια της Ιρλανδίας Το τρέχον υψηλό ποσοστό ανεργίας, σημαντικό τμήμα του οποίου συνιστά η ανεργία των νέων, αποτελεί σήμερα ενδεχομένως τη μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει η Ιρλανδία και η νοτιοανατολική περιφέρειά της. Δείκτης

Ιρλανδία

Νοτιοανατολική περιφέρεια

Ποσοστό ανεργίας 15% (Τριμηνιαία εθνική έρευνα νοικοκυριών)

19,4%

Συνολικός αριθμός των ανέργων (Live Register)

423.733

56.024

Συνολικός αριθμός των ανέργων κάτω των 25 (Live Register)

66.944 (Η αναλογία ανδρών-γυναικών είναι περίπου 2:1)

9 249 (Η αναλογία ανδρώνγυναικών είναι περίπου 5:3)

% του Live Register 15,8% αποτελείται από ανέργους ηλικίας κάτω των 25 ετών (Live Register)

Des Hurley

Μέλος της τοπικής αυτοδιοίκησης του Carlow (Ιρλανδία)

16,5%

Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις πρόσφατης έρευνας που διεξήχθη από το Εθνικό Συμβούλιο Νεολαίας της Ιρλανδίας (NYCI), οι νέοι που αναζητούν εργασία δεν θεωρούν ως πολύ καλή επιλογή την προοπτική εξασφάλισης αποδοτικής απασχόλησης στην Ιρλανδία, εξετάζουν περισσότερο το ενδεχόμενο να μεταναστεύσουν με σκοπό την εύρεση εργασίας, ενώ η ανεργία επηρεάζει αρνητικά το αίσθημα ευημερίας τους. Οι διαπιστώσεις αυτές αποκαλύπτουν το σκεπτικό του πολύ μεγάλου αριθμού των νέων που έχουν μεταναστεύσει από την Ιρλανδία τα τελευταία χρόνια και οι οποίοι συνεχίζουν να μεταναστεύουν με σκοπό την αναζήτηση απασχόλησης. Αυτή η τάση της μετανάστευσης μειώνει «τεχνητά» το ποσοστό των ανέργων για τα εν λόγω άτομα ηλικίας κάτω των 25 ετών.

75

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Το σχέδιο δράσης για την απασχόληση στη νοτιοανατολική περιφέρεια δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2011, κατόπιν αιτήματος του Υπουργού Εργασίας, Επιχειρήσεων και Καινοτομίας ως απάντηση στον συνεχή προβληματισμό σχετικά με τα ποσοστά ανεργίας στη νοτιοανατολική περιφέρεια που υπερβαίνουν διαρκώς τον μέσο όρο. Η εφαρμογή του σχεδίου, το οποίο περιελάμβανε εισηγήσεις από όλους τους οργανισμούς επιχειρήσεων, άλλες σχετικές κρατικές υπηρεσίες, τοπικές αρχές, τα συμβούλια επιχειρήσεων κομητειών και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της περιφέρειας, παρακολουθείται από ένα φόρουμ της νοτιοανατολικής περιφέρειας στο οποίο προεδρεύει ο Υπουργός. Ένας τομέας, μεταξύ άλλων, ο οποίος μπορεί να διαδραματίσει καίριο ρόλο στην αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων είναι η επιχειρηματικότητα. Η νοτιοανατολική περιφερειακή αρχή ήταν εταίρος στο πρόγραμμα «Στρατηγικές για την επιχειρηματικότητα των νέων» (Youth Entrepreneurship Strategies (YES) - μέρος του οποίου χρηματοδοτήθηκε από την πρωτοβουλία INTERREG IVC της ΕΕ - που ολοκληρώθηκε το 2012 και στο πλαίσιο του οποίου εξετάστηκε η ανάγκη ενσωμάτωσης της εκπαίδευσης για την επιχειρηματικότητα στα συστήματα γενικής εκπαίδευσης. Στο πλαίσιο της παγκόσμιας οικονομικής πρόκλησης, η οποία παραμένει ιδιαίτερα έντονη σε πολλά μέρη της ΕΕ (συμπεριλαμβανομένης της νοτιοανατολικής Ιρλανδίας), η μύηση των μαθητών στην εκπαίδευση για την επιχειρηματικότητα από μικρή ηλικία μπορεί να συμβάλει σημαντικά τόσο μεσοπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα για τη μελλοντική κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη. Το «Kidz Buzzness» ήταν ένα πρόγραμμα επιχειρηματικής εκπαίδευσης για μαθητές δημοτικού ηλικίας 10-12 ετών που αναπτύχθηκε απευθείας από τη συμμετοχή της αρχής στο πρόγραμμα YES. Η νοτιοανατολική περιφερειακή αρχή θα ξεκινήσει πολύ σύντομα την εκτέλεση του έργου «Youth4JOB», το οποίο χρηματοδοτείται εν μέρει από το πρόγραμμα PROGRESS της ΕΕ. Σε αυτό το μονοετές πρόγραμμα συμμετέχουν εταίροι από εννέα κράτη μέλη της ΕΕ, οι οποίοι θα διεξάγουν συγκριτικές έρευνες και αναλύσεις σχετικά με τις πολιτικές και τα προγράμματα που προωθούν την απασχόληση των νέων, εστιάζοντας στην ανάγκη διευκόλυνσης της πρώτης μετάβασης των νέων από την εκπαίδευση στην αγορά εργασίας. Παράλληλα με τις κοινές έρευνες, θα διεξαχθούν πέντε περιπτωσιολογικές μελέτες ανά τομέα (μικρής κλίμακας), που θα προσδιορίζουν τις ορθές πρακτικές σχετικά με τον επαγγελματικό προσανατολισμό και την καθοδήγηση των νέων σε τέσσερις στρατηγικούς τομείς της οικονομίας (ΤΠΕ, επιχειρηματικότητα, τουρισμός και ναυτιλία) και σε μια ομάδα-στόχο με ιδιαίτερες ανάγκες (μετανάστες). Η νοτιοανατολική περιφερειακή αρχή είναι υπεύθυνη για την διεξαγωγή της περιπτωσιολογικής μελέτης για την επιχειρηματικότητα. Το βασικό αποτέλεσμα του έργου θα είναι μια έκθεση σχετικά με τις ορθές πρακτικές και την ποιότητα των υπηρεσιών σε σχέση με τις διαθέσιμες υπηρεσίες επαγγελματικού προσανατολισμού και καθοδήγησης (επικέντρωση στις προοπτικές απασχόλησης).

76

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

ΙΣΠΑΝΙΑ

Το εθνικό πλαίσιο Η ανεργία των νέων ανήλθε στο 54,2% τον Σεπτέμβριο του 2012, έχοντας αυξηθεί κατά περίπου 8% σε ένα χρόνο (46,4% το 2011) και κατά περίπου 21,8% μεταξύ 2008 και 2011. Άλλα σχετικά ανησυχητικά γεγονότα περιλαμβάνουν: τη δραστική μείωση των νέων όσον αφορά τη βραχυπρόθεσμη απασχόληση μεταξύ 2007 και 2010 (-26%)· το υψηλό ποσοστό ανεργίας των ατόμων με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο (άνω του 50%)· τον διπλασιασμό των ανέργων αποφοίτων της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης από την αρχή της κρίσης· το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό εντός της ΕΕ όσον αφορά τα άτομα που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο (26,5%), τα οποία αποτελούν μια μεγάλη ευπαθή ομάδα με χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης και κατάρτισης. Επιπλέον, η Ισπανία έχει περίπου 866.000 νέους ΕΑΕΚ, γεγονός που σημαίνει ότι ένας στους 5 νέους βρίσκεται εκτός αγοράς εργασίας και εκπαιδευτικού συστήματος (ποσοστό νέων ΕΑΕΚ ύψους 18,5% το 2011). Περίπου το 70% του συνολικού πληθυσμού των νέων ΕΑΕΚ χαρακτηρίζεται από το χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο. Ο ανδρικός πληθυσμός είναι αυτός που έχει υποστεί ισχυρό πλήγμα από την αύξηση της ανεργίας των νέων, και γενικά αυτό ισχύει για εκείνους τους τομείς που έχουν επηρεαστεί περισσότερο από την κρίση (ο τομέας των κατασκευών, της μεταποίησης και της χρηματοπιστωτικής διαμεσολάβησης). Ένας επιβαρυντικός παράγοντας σχετίζεται με το γεγονός ότι η ισπανική δημόσια υπηρεσία απασχόλησης δεν διαθέτει επαρκείς ανθρώπινους πόρους, ενώ ο αριθμός των υποθέσεων που διεκπεραιώθηκαν ανά υπάλληλο είναι από τους υψηλότερους στην ΕΕ. Η επισφάλεια αποτελεί κοινό χαρακτηριστικό για τους νέους εργαζόμενους. Για την αντιμετώπιση του υψηλού ποσοστού προσωρινής απασχόλησης, περιορίστηκαν οι συμβάσεις προσωρινής απασχόλησης. Το 2011, το ποσοστό των νέων σε προσωρινή απασχόληση ήταν πάνω από 60%, εκ του οποίου περισσότερο από το 80% οφείλεται στο γεγονός ότι τα συγκεκριμένα άτομα δεν μπορούσαν να βρουν μόνιμη εργασία. Το 2012, θεσπίστηκε μια σειρά από κανονισμούς και διατάγματα με σκοπό την αύξηση των ευκαιριών πρακτικής άσκησης και μαθητείας (αύξηση θέσεων και ηλικία επιλεξιμότητας έως 30 ετών), ενώ η περαιτέρω απελευθέρωση της αγοράς είχε ως αποτέλεσμα τη μεγαλύτερη ευελιξία (αλλά με τον επακόλουθο κίνδυνο της αύξησης της επισφάλειας). Επίσης, αποσκοπούσαν στην παροχή φορολογικών και οικονομικών οφελών για τις ΜΜΕ που συμβάλλουν στην απασχόληση των νέων και την προώθηση της επιχειρηματικότητας. Για τη βελτίωση της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και για την καταπολέμηση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου, εφαρμόστηκε μια νέα σύμβαση μαθητείας παρέχοντας ένα «λογαριασμό κατάρτισης» για κάθε νέο άνεργο (20 ώρες/έτος).

77

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Η Ισπανία είναι ένα από τα κράτη μέλη της ΕΕ το οποίο επωφελείται από την πρόσθετη στήριξη μέσω της πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις ομάδες δράσεις για τους Νέους/ΜΜΕ, με στόχο τη βελτιστοποίηση της χρήσης των διαρθρωτικών ταμείων (και ιδίως του ΕΚΤ) υπέρ της απασχόλησης και τη δημιουργίας θέσεων εργασίας. Περίπου 100 εκατ. ευρώ της χρηματοδότησης της ΕΕ ανακατανεμήθηκαν μέσω του έργου της ομάδας δράσης, από τα οποία επωφελήθηκαν περίπου 7.700 ΜΜΕ και ένας απροσδιόριστος αριθμός νέων. Το 2012, πραγματοποιήθηκε η αναθεώρηση αρκετών επιχειρησιακών προγραμμάτων του ΕΚΤ προκειμένου να αντιμετωπιστεί η επιδείνωση της αγοράς εργασίας για τους νέους. Περίπου 135 εκατ. ευρώ ανακατανεμήθηκαν προκειμένου να ενισχυθούν οι ενεργητικές πολιτικές για την αγορά εργασίας μέσω του εθνικού επιχειρησιακού προγράμματος «Adaptabilidad y Empleo» («Προσαρμοστικότητα και Απασχόληση»). Για την αντιμετώπιση του δραματικού ποσοστού των ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο και τη διευκόλυνση της μετάβασης από το σχολείο στην εργασία, ορισμένα επιχειρησιακά προγράμματα επικεντρώθηκαν εκ νέου στο περιφερειακό επίπεδο, ενισχύοντας τις συνέργειες μεταξύ των περιφερειακών υπηρεσιών απασχόλησης, των εργοδοτών και των συνδικάτων. Περίπου 400 εκατ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ), διοχετεύθηκαν στο καθεστώτος ενίσχυσης της επανεκβιομηχάνισης, στις ΜΜΕ (κυρίως, στον γεωργοεπισιτιστικό τομέα λόγω της δυνατότητας δημιουργίας θέσεων εργασίας για τους νέους με χαμηλό επίπεδο ειδίκευσης), στην επιχειρηματικότητα και στην ίδρυση νέων επιχειρήσεων.

78

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Δράσεις σε τοπικό επίπεδο Αστουρίες Η ώθηση που δόθηκε από τα διαρθρωτικά ταμεία από το 2004 έχει βοηθήσει το Πριγκιπάτο των Αστουριών να καταστήσει πολιτική προτεραιότητα τη σφυρηλάτηση στενότερων δεσμών μεταξύ των επιχειρήσεων και των κέντρων εκπαίδευσης και κατάρτισης, ως μέρος της διαδικασίας της κοινωνικοοικονομικής ανάπτυξης. Το πρόγραμμα του Πριγκιπάτου για την Ανάπτυξη της Επιχειρηματικής Κουλτούρας και μια σειρά από συγκεκριμένες πρωτοβουλίες έχουν επιλεγεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως παραδείγματα ορθής πρακτικής (http://bit.ly/entrepreneurmindset). Αυτό οδήγησε στην εφαρμογή δύο πρωτοβουλιών: κατάρτιση σε συνάρτηση με την εργασία και τρόποι ένταξης στην αγορά εργασίας.

Κατάρτιση σε συνάρτηση με την εργασία Ένα πειραματικό έργο που ονομάζεται Επαγγελματική κατάρτιση σε συνάρτηση με την εργασία τέθηκε σε εφαρμογή κατά τη διάρκεια του ακαδημαϊκού έτους 2012/2013 με σκοπό την προσαρμογή της κατάρτισης των νέων προκειμένου να ανταποκριθούν στο κοινωνικό και εργασιακό προφίλ της περιοχής. Το έργο υλοποιείται βάσει του βασιλικού διατάγματος 1529/2012 που θεσπίζει τη σύμβαση εκπαίδευσης και κατάρτισης. Το έργο θα πραγματοποιηθεί με την υποστήριξη των επιχειρήσεων, σε έξι κέντρα με εμπειρία καινοτόμων προγραμμάτων, από τα οποία θα επιλεγούν 100 μαθητές για να συμμετάσχουν.

Javier Fernández Fernández

Πρόεδρος του Πριγκιπάτου των Αστουριών (Ισπανία)

Το έργο - το οποίο θα εφαρμόζεται στις ηλικιακές ομάδες μέσης εκπαίδευσης και ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, περιλαμβάνει κατά αυτόν τον τρόπο πολύ νέους μαθητές και αποτελεί μάλλον μια σπάνια προσέγγιση για την Ισπανία - θα παρέχει τη δυνατότητα στους μαθητές να λάβουν μέρος σε μια σειρά μαθημάτων κατάρτισης καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα επαγγελμάτων (τις υπηρεσίες τουρισμού, κατασκευών και εγκαταστάσεων, τον κλάδο της ηλεκτρικής ενέργειας, τον κλάδο της χημικής βιομηχανίας, κ.λπ.). Επιπλέον, η πρακτική κατάρτιση σε επιχείρηση θα επιτρέψει στους μαθητές να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους και να αποκτήσουν νέες δεξιότητες. Οι εταιρείες που συμμετέχουν σε αυτό το πιλοτικό πρόγραμμα έχουν επιλεγεί από τα ίδια τα κέντρα κατάρτισης και ποικίλλουν από τις πολύ μικρές επιχειρήσεις (φαρμακεία, κομμωτήρια) μέχρι τις εταιρείες του κλάδου της μορφοποίησης μετάλλων, τις πολυεθνικές και τα νοσοκομεία.

79

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Τρόποι ένταξης στην αγορά εργασίας Το πρόγραμμα αυτό διεξάγεται σε κέντρα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, ως μέρος του Σχεδίου για τον ακαδημαϊκό και επαγγελματικό προσανατολισμό και έχει ως στόχο να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ του σχολείου και του κόσμου της εργασίας. Οι φοιτητές στο τελευταίο έτος της υποχρεωτικής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης είναι σε θέση να αποκτήσουν πρακτική εμπειρία, η οποία τους επιτρέπει να ενημερωθούν για τις πραγματικές δραστηριότητες των εταιρειών και να προσδιορίσουν τα διάφορα είδη των θέσεων εργασίας που απαιτούν σαφώς διαφορετικές μορφές εκπαίδευσης. Έτσι, οι μαθητές κατά το τέταρτο έτος εκπαίδευσής τους απασχολούνται πέντε ημέρες σε μια τοπική εταιρεία. Το πρόγραμμα, στο οποίο λαμβάνουν μέρος κάθε χρόνο περίπου 120 μαθητές και των δύο φύλων και περισσότερες από 100 εταιρείες, τέθηκε σε εφαρμογή στις Αστουρίες κατά το ακαδημαϊκό έτος 2007-2008.

80

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

ΙΤΑΛΙΑ

Το εθνικό πλαίσιο Τον Σεπτέμβριο του 2012, η ανεργία των νέων ανήλθε στο 35,1%. Η Ιταλία είναι ένα από τα κράτη μέλη της ΕΕ που έχει πληγεί περισσότερο από την τρέχουσα οικονομική κρίση. Το γεγονός αυτό επηρέασε σοβαρά την απασχόληση των νέων, ενώ εμβάθυνε το υφιστάμενο οικονομικό χάσμα μεταξύ του βορείου τμήματος της χώρας και της περιφέρειας του Mezzogiorno (νότιες περιοχές). Όχι μόνο αυξήθηκε η ανεργία των νέων από το 2009, αλλά επίσης μειώθηκε κατά 50% ο αριθμός των νέων που βρίσκεται σε βραχυπρόθεσμη ανεργία, γεγονός που σημαίνει ότι χρειάζεται ολοένα και περισσότερος χρόνος για την επιστροφή των νέων στην αγορά εργασίας. Η ανισότητα των φύλων έχει ενισχυθεί, καθώς οι νέες γυναίκες στην ηλικιακή κατηγορία των 20-24 ετών έχουν πληγεί ιδιαίτερα από την κρίση με μια συνολική επιδείνωση των συνθηκών της ζωής τους - ειδικά οι νεαρές μητέρες – εξαιτίας της έλλειψης μέτρων εξισορρόπησης επαγγελματικής-προσωπικής ζωής, των χαμηλών αμοιβών και της επισφαλούς απασχόλησης. Το ποσοστό των νέων γυναικών που δεν απασχολούνται και δεν συμμετέχουν σε κάποιο είδος εκπαίδευσης ή κατάρτισης και οι οποίες αναγκάζονται να ζήσουν με τους γονείς τους είναι 24,9%. Η μεταρρύθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος (διεξήχθη από την πρώην κυβέρνηση Μπερλουσκόνι) επικεντρώθηκε στις περικοπές, αγνοώντας την ανάγκη για αποτελεσματική αντιμετώπιση των αντιστοιχιών μεταξύ προσφοράς δεξιοτήτων και σχετικής ζήτησης. Το 2011, το ποσοστό των ατόμων που εγκατέλειψαν πρόωρα το σχολείο ανερχόταν γύρω στο 18,2%, το οποίο υπερβαίνει κατά πολύ το στόχο της μείωσης κάτω του 10% που έχει καθοριστεί στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Οι περιφερειακές διαφορές είναι ιδιαίτερα υψηλές με τα υψηλότερα ποσοστά να παρατηρούνται στις νότιες περιοχές. Ο αριθμός των νέων ΕΑΕΚ (νέοι εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης) υπερβαίνει το ένα εκατομμύριο (1.199.000), με σχεδόν έναν στους πέντε νέους να βρίσκεται εκτός της αγοράς εργασίας και του εκπαιδευτικού συστήματος. Τον Ιούλιο του 2012, το ποσοστό των νέων ΕΑΕΚ ήταν περίπου 19,8% για την ηλικιακή ομάδα 15-24 (ο μέσος όρος της ΕΕ ήταν 12,9%) και 22,7% κατόπιν επέκτασης στην ηλιακή ομάδα 15-29 (ο μέσος όρος της ΕΕ ήταν 15,4%).

81

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Ενδιαφέρον είναι ότι η ηλικιακή ομάδα 25-29, η οποία είναι ζωτικής σημασίας από την άποψη της οικονομικής χειραφέτησης και της δημιουργίας οικογένειας, υπέστη το ισχυρότερο πλήγμα (27,8%). Η πλειονότητα των νέων ΕΑΕΚ στην Ιταλία μόνο έχουν χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο και περίπου το 70% δεν έχουν καμία εργασιακή εμπειρία. Δεδομένης της σοβαρότητας του προβλήματος, όλες οι περιφέρειες έχουν θέσει σε εφαρμογή στοχοθετημένα μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης των νέων ΕΑΕΚ. Τα υφιστάμενα μέτρα συγχρηματοδοτούνται κυρίως από το ΕΚΤ. Η Ιταλία είναι ένα από τα κράτη μέλη που επωφελείται από την πρόσθετη στήριξη μέσω των ομάδων δράσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τους Νέους και τις ΜΜΕ, που αποσκοπούν στην καλύτερη στοχοθέτηση των διαρθρωτικών ταμείων υπέρ της απασχόλησης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας. Περίπου 6.400 εκατομμύρια ευρώ της χρηματοδότησης της ΕΕ ανακατανεμήθηκαν μέσω των εργασιών της ομάδας δράσης. Συνεπώς, 128.300 νέοι και περίπου 28.000 ΜΜΕ ενδέχεται να ωφεληθούν από την ανακατανομή των πόρων. Χάρη στη χρήση των διαρθρωτικών ταμείων, εγκρίθηκε ένα σχέδιο δράσης για τη συνοχή στην Ιταλία με σκοπό την επιτάχυνση της εφαρμογής των διαρθρωτικών ταμείων στις νότιες περιοχές. Τον Δεκέμβριο του 2011, 3,7 δισ. ευρώ (εκ των οποίων 1,4 δισ. ευρώ διατέθηκαν υπέρ της εκπαίδευσης και της απασχόλησης) χορηγήθηκαν στα περιφερειακά επιχειρησιακά προγράμματα για την εκπαίδευση, την απασχόληση, τους σιδηροδρόμους και το ψηφιακό θεματολόγιο. Ως εκ τούτου, κατά τη διάρκεια του τρέχοντος δημοσιονομικού πλαισίου: i) Η Σικελία θα εφαρμόσει ένα σχέδιο απασχόλησης, το οποίο προβλέπεται να ωφελήσει περίπου 50.000 νέους· ii) 65.300 φοιτητές από τις νότιες περιοχές θα έχουν πρόσβαση στις νέες εκπαιδευτικές δραστηριότητες και 13.000 σε προγράμματα κινητικότητας (Erasmus και Leonardo). Επιπλέον 2,3 δισ. ευρώ - εκ των οποίων τα 600 εκατ. ευρώ προορίζονται για τους νέους- προγραμματίσθηκαν εκ νέου για τη χρηματοδότηση μέτρων που σχετίζονται με τη φροντίδα των παιδιών, τη μείωση του ποσοστού πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου, τη νεανική επιχειρηματικότητα, τη μαθητεία, τους νέους ΕΑΕΚ και τους νέους ερευνητές.

82

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Δράσεις σε τοπικό επίπεδο Τοσκάνη Για την αντιμετώπιση της δύσκολης κατάστασης από την άποψη της απασχόλησης και τις προοπτικές εκπαίδευσης για τις νεότερες γενιές, όσον αφορά την απασχόληση, την επιχειρηματικότητα, την εκπαίδευση, την κατάρτιση και την ανεξαρτησία της στέγασης, η περιφέρεια της Τοσκάνης, αντλώντας κυρίως, στήριξη από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ιδίως το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, έθεσε σε εφαρμογή το έργο Giovanisì (Νέοι άνθρωποι – ναι!). Το περιφερειακό έργο για την ενίσχυση της ανεξαρτησίας των νέων περιλαμβάνει πρωτοβουλίες που προωθούν το πραγματικό δικαίωμα στις σπουδές, στην επαγγελματική αναβάθμιση των δεξιοτήτων, στην εμπειρία της ιδιότητας του πολίτη (μέσω της πολιτικής υπηρεσίας), τα μέσα για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στην εργασία (η αμειβόμενη πρακτική άσκηση ως δικαίωμα κάθε νέου και η ποιότητα της πρακτικής άσκησης, με προσπάθειες αποφυγής της κατάχρησης αυτών), τους τρόπους ίδρυσης επιχειρήσεων και την ενίσχυση των ταλέντων των νέων σε υφιστάμενες επιχειρήσεις (μεταξύ άλλων, μέσω της ευκολότερης πρόσβασης στην πίστωση), τη διεθνή κινητικότητα που διευκολύνει την επαγγελματική εκπαίδευση και εργασία, τη στήριξη για τη στέγαση και την ανεξάρτητη διαβίωση (μεταξύ άλλων μέσω των επιδοτήσεων μισθώματος και των επιδοτήσεων για τους αγοραστές πρώτης κατοικίας), και την ενίσχυση των επαγγελμάτων και των υπηρεσιών που σχετίζονται με την ευημερία της κοινότητας (κοινωνικές και πολιτιστικές δραστηριότητες).

Enrico Rossi

Πρόεδρος της περιφέρειας της Τοσκάνης (Ιταλία)

Προκειμένου να διασφαλιστεί ότι θα συνεχίσουν να εφαρμόζονται οι εν λόγω πολιτικές για τους νέους, το έργο Giovanisì έχει αναπτύξει ένα επιχειρησιακό σχέδιο (συμπεριλαμβανομένων μέτρων, προκηρύξεων διαγωνισμών, κ.λπ.), μαζί με μια πολιτιστική διαδικασία (η έννοια μιας συνεκτικής κοινότητας με κοινό πνεύμα συνεργασίας και μιας πρωταρχικής δέσμευσης για την προώθηση της ανεξαρτησίας των νέων ως εργαλείο ανάπτυξης), ένα τεράστιο περιφερειακό δίκτυο (κεντρικό γραφείο στην έδρα της περιφέρειας και πολλά σημεία πληροφόρησης σε διάφορες περιοχές της περιφέρειας), και, τέλος, ένα σύστημα διακυβέρνησης (με επισημοποίηση των εργαλείων μέσω των πρωτοκόλλων, ενός συντονιστικού φορέα και μιας πλατφόρμας για τους νέους).

83

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Η επαγγελματική σταδιοδρομία των ατόμων, ιδιαίτερα η επαγγελματική σταδιοδρομία των νέων, εξελίσσεται σήμερα με πολλές διακοπές. Υπάρχουν δυσκολίες στην εκκίνηση και ξαφνικά εμπόδια που αναγκάζουν τα άτομα να βρουν νέους τρόπους πρόσβασης στην αγορά εργασίας, ενώ οι περίοδοι αποφασιστικής προόδου και αδράνειας αναγκάζουν τα άτομα να λάβουν εκ νέου κατάρτιση. Αυτές οι διάφορες περίοδοι κατά τις οποίες τα άτομα αναζητούν εργασία αποτελούν τη βάση για τον σχεδιασμό και τη διαχείριση των πολιτικών για τη νεολαία της Τοσκάνης, οι οποίες επικεντρώνονται εντατικά στη δύσκολη μετάβαση από την εφηβεία στην ενηλικίωση. Ειδικότερα, μέσω της χρήσης των πόρων των ευρωπαϊκών διαρθρωτικών ταμείων, η Τοσκάνη, συνεπώς, προωθεί τα ακόλουθα ειδικά μέτρα:

84

››

πρακτική άσκηση – προκειμένου να δοθεί η ευκαιρία στους νέους να προετοιμαστούν για τον κόσμο της εργασίας λαμβάνοντας την κατάλληλη κατάρτιση, η πρωτοβουλία αυτή συγχρηματοδοτεί την πρακτική άσκηση σε επιχειρήσεις και δημόσιους οργανισμούς με υποτροφίες σπουδών (επιστροφή δαπανών) τουλάχιστον 500 ευρώ ανά μήνα, τα 300 ευρώ εκ των οποίων καταβάλλονται από την περιφέρεια της Τοσκάνης·

››

αγροτική επιχειρηματικότητα - η εν λόγω πρωτοβουλία παρέχει τη δυνατότητα στους νέους μεταξύ 18 και 40 που επιθυμούν να ξεκινήσουν μια γεωργική επιχείρηση στην Τοσκάνη να επωφεληθούν από ειδικές παραχωρήσεις που προορίζονται να διευκολύνουν τις διαρθρωτικές προσαρμογές που απαιτούνται προκειμένου η νέα τους επιχείρηση να καταστεί ανταγωνιστική στην αγορά·

››

ίδρυση νέων επιχειρήσεων – προκειμένου να διευκολυνθεί η ίδρυση μιας νέας επιχείρησης ή η έναρξη μιας επιχειρηματικής δραστηριότητας παρέχεται η δυνατότητα εφαρμογής συμβάσεων παραχώρησης (χαμηλότερα επιτόκια για δάνεια και συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης και παροχή εγγυήσεων για δάνεια και χρηματοδοτική μίσθωση), που επιτρέπουν στους νέους επιχειρηματίες να λάβουν χρηματοδότηση·

››

κινητικότητα - η εν λόγω πρωτοβουλία προωθεί την κινητικότητα των μαθητευομένων, των πρόσφατα καταρτισμένων νέων και των νέων πτυχιούχων, όσων αναζητούν την πρώτη εργασία, των ανέργων, των εργαζόμενων, των επιχειρηματιών και των ερευνητών, έτσι ώστε να μπορούν να επωφεληθούν από τις ανταλλαγές, τις επισκέψεις μελέτης, την πρακτική άσκηση και την απόκτηση εργασιακής εμπειρίας δεδομένου ότι αποσκοπούν στην προώθηση της εξειδίκευσης, της εργασιακής ένταξης και της μεταφοράς της τεχνολογίας·

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

››

υποτροφίες και δελτία κατάρτισης - η εν λόγω πρωτοβουλία χρηματοδότησης «Borse di studio Pegaso» (υποτροφίες Πήγασος), αποσκοπεί στη διευκόλυνση της πρόσβασης των νέων πτυχιούχων στα υψηλής απήχησης διεθνή διδακτορικά των πανεπιστημίων της Τοσκάνης· κουπόνια για μεταπτυχιακούς τίτλους σπουδών και διδακτορικά έρευνας με στόχο την ανάπτυξη προγραμμάτων για την έρευνα, την εξειδίκευση και την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των νέων πτυχιούχων και ερευνητών· και δελτία διεθνούς κινητικότητας για την υποστήριξη εργασιακών δραστηριοτήτων στο εξωτερικό·

››

κατάρτιση - η εν λόγω πρωτοβουλία προωθεί μαθήματα ανώτερης τεχνικής κατάρτισης και εκπαίδευσης που παρέχουν τεχνική και επαγγελματική κατάρτιση και το κατάλληλο επίπεδο πολιτιστικών, τεχνικών και επιστημονικών δεξιοτήτων και γνώσεων, που έχουν σχεδιαστεί για τους νέους οι οποίοι έχουν αποκτήσει δίπλωμα di maturità (το αντίστοιχο του επιπέδου «Α» του ΗΒ ή του δικού μας απολυτηρίου Λυκείου στην Ιταλία).

Υπάρχουν ήδη 6.500 νέοι που ζουν στην Τοσκάνη, οι οποίοι συμμετέχουν στο έργο Giovanisì.

85

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Ούμπρια Η ανεργία στην Ούμπρια είναι μια μάστιγα που επηρεάζει το σύνολο του ενεργού πληθυσμού, αλλά τα πιο ανησυχητικά στοιχεία αφορούν εκείνους που ανήκουν στην ηλιακή ομάδα από 15 έως 34 ετών, για τους οποίους υπάρχουν ελάχιστες σταθερές θέσεις εργασίας, ενώ τα επίπεδα επισφαλούς απασχόλησης είναι υψηλά.

Catiuscia Marini

Πρόεδρος της Περιφέρειας της Ούμπρια (Ιταλία)

Το γεγονός ότι όχι λιγότερο από το 13,5% των νέων με πτυχίο αυτή τη στιγμή εργάζονται εκτός της περιφέρειας και συνιστούν μια πραγματική διαρροή εγκεφάλων που οδήγησε στη δημιουργία του έργου Brain Back, το οποίο χρηματοδοτείται στο πλαίσιο του επιχειρησιακού προγράμματος της περιφέρειας της Ούμπρια για την περίοδο 2007-2013 και συγχρηματοδοτείται από τον άξονα Προτεραιότητας V του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου διακρατική και διαπεριφερειακή συνεργασία. Οι στόχοι του προγράμματος είναι οι ακόλουθοι: i) εξέταση του φαινομένου της μετανάστευσης· ii) ενθάρρυνση των μεταναστών ερευνητών και εργατών να επιστρέψουν στην Ούμπρια· και iii) παροχή βοήθειας στους μετανάστες να συστήσουν νέες επιχειρήσεις στην περιοχή. Τα προβλεπόμενα μέτρα περιλαμβάνουν: συλλογή επίσημων στοιχείων για τους πολίτες της Ούμπρια που κατοικούν στο εξωτερικό· δημοσίευση στοιχείων σχετικά με την εργασιακή τους εμπειρία· παροχή προσφορών εργασιακής εμπειρίας σε επιχειρήσεις στην Ούμπρια· ενίσχυση της δημιουργίας και της ανάπτυξης μόνιμων δικτύων που συνδέουν τους μετανάστες από την Ούμπρια και τις τοπικές επιχειρήσεις, τα ιδρύματα και τις πολιτιστικές κοινότητες· παροχή βοήθειας στους μετανάστες για τη διενέργεια επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των εισαγωγών-εξαγωγών· μαθήματα εξειδίκευσης· οικονομικά κίνητρα για τη φάση ίδρυσης νέας επιχείρησης και παροχή οικονομικών και χρηματοπιστωτικών συμβουλών από ειδικούς. Η δημοσίευση του έργου πραγματοποιήθηκε μέσω των πιο δημοφιλών μέσων επικοινωνίας στους νέους όπως Facebook, LinkedIn, Twitter και Youtube.

86

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Ένα άλλο έργο για την προώθηση της δημιουργικότητας και της επιχειρηματικότητας των νέων είναι το Ide-e, με στόχο την υποστήριξη των νέων επιχειρήσεων και τη χρηματοδότηση της κινητικότητας των μελλοντικών νέων επιχειρηματιών που έχουν καινοτόμες ιδέες. Το έργο περιλαμβάνει δύο τύπους δράσης: i) υποστήριξη των κατοίκων της Ούμπρια που επιθυμούν να πραγματοποιήσουν την πρακτική τους άσκηση (για μέγιστο χρονικό διάστημα έξι μηνών) σε ερευνητικά κέντρα και εταιρείες του εξωτερικού· και ii) χρηματοοικονομικά κίνητρα για νέες επιχειρήσεις που έχουν συσταθεί από τους δικαιούχους του πρώτου τύπου της δράσης οι οποίοι έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς την πρακτική τους άσκηση στο εξωτερικό και επιθυμούν να αξιοποιήσουν το επιχειρηματικό πνεύμα τους στην περιοχή. Η εν λόγω χρηματοδότηση καλύπτει τις δαπάνες έναρξης λειτουργίας της επιχείρησης (συμπεριλαμβανομένης της αγοράς ή του δανείου των προμηθειών ή των μηχανημάτων που απαιτούνται για μια νέα μονάδα παραγωγής). Προς το παρόν, περισσότερο από το 50% των υποβληθέντων έργων έχουν χρηματοδοτηθεί από νέους επιχειρηματίες που πραγματοποίησαν την πρακτική τους άσκηση στο εξωτερικό κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2010. Τα χαρακτηριστικά των χρηματοδοτούμενων έργων είναι τα εξής: υψηλή δημιουργικότητα, υψηλό επίπεδο τεχνολογικής καινοτομίας και φιλική προς το περιβάλλον προσέγγιση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αναγνωρίσει το έργο ως παράδειγμα βέλτιστης πρακτικής για την προώθηση της επιχειρηματικότητας και της αυτοαπασχόλησης.

87

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Τορίνο Η διοίκηση μιας πόλης και ο σχεδιασμός του μέλλοντός της αποτελούν τα θεμέλια για το μέλλον των επερχόμενων γενεών. Οι νέοι είναι το μέλλον. Ως εκ τούτου, οι πολιτικές για τους νέους έχουν στρατηγική σημασία στο πλαίσιο της τοπικής αυτοδιοίκησης όσον αφορά την εξασφάλιση μιας οριζόντιας προσέγγισης σε όλες τις δημόσιες πολιτικές (κοινωνικές πολιτικές, πολιτιστικές πολιτικές, πολιτικές για την απασχόληση, τη στέγαση, κ.λπ.) και αυτό είναι μια δέσμευση που ο δήμαρχος έχει αναλάβει προσωπικά.

Piero Fassino

Δήμαρχος του Τορίνο (Ιταλία)

Το Τορίνο είναι μια πανεπιστημιακή πόλη με δύο πανεπιστημιακά κέντρα αριστείας, με 100.000 φοιτητές, το 15% των οποίων είναι αλλοδαποί (ο υψηλότερος αριθμός στην Ιταλία). Ως πανεπιστημιακή πόλη, θα πρέπει να παρέχει όλες τις σχετικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων των φοιτητικών εστιών και των κυριότερων υπηρεσιών που συνδέονται με την πανεπιστημιακή ζωή, και της ανάγκης για προώθηση της δημιουργικότητας και του πολιτισμού. Συν τοις άλλοις, μπορούμε να προσθέσουμε την υποψηφιότητα του Τορίνο ως ευρωπαϊκής πρωτεύουσας αθλητισμού για το 2015, γεγονός που προσφέρει μια ευκαιρία για οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη, ιδιαίτερα για τις νεότερες ομάδες του πληθυσμού. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται στα δικαιώματα, αρχής γενομένης από το δικαίωμα στις σπουδές και στη γνώση, το οποίο είναι ακόμη πιο σημαντικό τώρα, καθώς το ποσοστό της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου ανέρχεται περίπου στο 35% στην περίπτωση των σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης και στο 25% για τα πανεπιστήμια. Έπειτα, μαζί με το δικαίωμα στις σπουδές συμβαδίζει το δικαίωμα στον πολιτισμό. Στη συνέχεια, έπεται το δικαίωμα στην εργασία, σε μια κοινωνία στην οποία υπάρχει λιγότερη «μονιμότητα» στην αγορά εργασίας, καθώς η εν λόγω αγορά εργασίας καθίσταται περισσότερο ευέλικτη, αλλά και πιο επισφαλής. Εξ ου και η ανάγκη για εξασφάλιση των μέσων για την πρόσβαση και τη σταθεροποίηση της εργασίας, μέσω προγραμμάτων κατάρτισης και εκπαίδευσης, και για την προώθηση των οικονομικών δραστηριοτήτων που παρέχουν πρόσβαση στους νέους στην αγορά εργασίας.

88

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Η πόλη του Τορίνο παρεμβαίνει ενεργά στην αγορά εργασίας, μέσω μιας σειράς μέσων: προώθηση των συμβάσεων μαθητείας, προκαταβολές των πόρων ένταξης στην αγορά εργασίας, καθοδήγηση και βοήθεια στην εργασία, με την υποστήριξη προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης και επιμόρφωσης, χρήση της τοπικής φορολόγησης για την ενθάρρυνση της σταθεροποίησης της εργασίας και την προώθηση της απασχόλησης των γυναικών και των νέων, υποστήριξη και προώθηση των διαφόρων μορφών ατομικής και κοινωνικής επιχειρηματικότητας, ένταξη των δράσεων στήριξης του εισοδήματος με τα προγράμματα κατάρτισης ή/και δέσμευση για την κοινωνική απασχόληση, ένταξη στην αγορά εργασίας των μειονεκτούντων ατόμων. Κατά την πρόσβαση σε αυτά τα μέσα, εφαρμόζεται η αρχή της αξιοκρατίας. Τέλος, υποστηρίζεται πλήρως το δικαίωμα στη ζωή και στην ευκαιρία για την υλοποίηση φιλοδοξιών όπως η απόκτηση οικογένειας ή παιδιών. Χάρη στην υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω των διαρθρωτικών ταμείων, το έργο «Smart City» (Έξυπνη πόλη) του Τορίνο, έχει ξεκινήσει την υλοποίηση του ψηφιακού θεματολογίου και της πλήρους ευρυζωνικής κάλυψης, ωφελώντας ιδίως, τον νεανικό πληθυσμό. Επιπλέον, άλλα έργα υλοποιούνται στον τομέα της τεχνολογικής καινοτομίας. Επίσης, έχει δρομολογηθεί η υλοποίηση του έργου «FaciliTO in Barriera» για την προώθηση της απασχόλησης και της επιχειρηματικότητας. Ιδιαίτερη έμφαση έχει δοθεί στη στήριξη της καινοτομίας στον τομέα της ενεργειακής απόδοσης, μέσω του ευρωπαϊκού έργου «CIE - Cleantech Incubation Europe» («Εκκόλαψη» της καθαρής τεχνολογίας στην Ευρώπη). Υποστηρίζει την επιχειρηματικότητα των νέων και ταυτόχρονα συμβάλλει στη βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Σε παρόμοιο πνεύμα, υπάρχουν τα έργα «Appalti Pubblici di Innovazione» (δημόσιες συμβάσεις για την προαγωγή της καινοτομίας). Ο δήμος έθεσε επίσης σε εφαρμογή το έργο «Open Mind» («Ανοιχτοί Ορίζοντες»)- με χρηματοδότηση από το Υπουργείο Εσωτερικών και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ένταξης – με στόχο τους νέους αλλοδαπούς υπηκόους, οι οποίοι αντιπροσωπεύουν το ένα τέταρτο του πληθυσμού νεαρών ενηλίκων. Το έργο προσφέρει στους νέους ηλικίας 14-30 ετών την ευκαιρία να γνωρίσουν σημαντικές προσωπικότητες από τον τομέα της οικονομίας, της πολιτικής, του πολιτισμού, της επιστήμης και των τεχνών, διάσημους αθλητές, δημόσιους λειτουργούς και επιχειρηματίες, προκειμένου να αναζητήσουν από κοινού ιδέες και προτάσεις για την οικοδόμηση της κοινωνίας του παρόντος και του μέλλοντος με έναν πιο συμμετοχικό τρόπο.

89

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

ΚΑΤΩ ΧΩΡΕΣ

Το εθνικό πλαίσιο Το 2012, η ανεργία των νέων αντιπροσώπευε το 9,7% στις Κάτω Χώρες, το οποίο είναι το δεύτερο χαμηλότερο ποσοστό στην ΕΕ μετά τη Γερμανία (8%). Παρά το γεγονός ότι οι προοπτικές απασχόλησης για τους νέους Ολλανδούς είναι από τις πιο ενθαρρυντικές στην Ευρώπη, ωστόσο, μπορούν να διατυπωθούν ορισμένες ιδιαίτερες παρατηρήσεις. Πρώτον, το επίπεδο της εκπαίδευσης συνιστά καθοριστικό παράγοντα για τον καθορισμό της θέσης στην αγορά εργασίας. Το 2011, το ποσοστό ανεργίας για τα άτομα με υψηλή ειδίκευση ηλικίας 15-25 ετών ήταν σχεδόν το ήμισυ (7,2%) σε σύγκριση με το ποσοστό των νέων με χαμηλή ειδίκευση (13,7%). Η σημασία της εκπαίδευσης καθίσταται ακόμη πιο σημαντική γνωρίζοντας ότι η πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου αποτελεί μείζον πρόβλημα στις Κάτω Χώρες. Όχι μόνο η εγκατάλειψη του σχολείου εμποδίζει τη μετάβαση από το σχολείο στην εργασία, αλλά ενέχει, επίσης, υψηλό κίνδυνο μακροχρόνιας ανεργίας. Δεύτερον, από όλες τις ομάδες στην ολλανδική αγορά εργασίας, οι νέοι, πολλοί από τους οποίους εργάζονται υπό καθεστώς συμβάσεων ορισμένου χρόνου, αντιμετωπίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο να μείνουν άνεργοι, όταν ένας οργανισμός προβαίνει σε μείωση του προσωπικού. Έχουν ήδη ληφθεί διάφορα μέτρα για την αποτελεσματική αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων. Πρώτον, μια σειρά από προγράμματα και δράσεις στοχεύουν ειδικά στους νέους ΕΑΕΚ ή άλλες ομάδες υψηλού κινδύνου. Σε πολλές περιπτώσεις, οι δήμοι διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο, δεδομένου ότι είναι σε θέση να προσαρμοστούν στις τοπικές αγορές εργασίας και τις περιφερειακές συνθήκες. Ένα παράδειγμα είναι το «Σχέδιο δράσης για την ανεργία των νέων» της περιόδου 2009-2011, το οποίο ενίσχυσε την περιφερειακή συνεργασία, και έχει σημειώσει σημαντική επιτυχία μέχρι στιγμής. Επίσης, καταβλήθηκε επιπλέον προσπάθεια για να υπογραμμιστεί η ευθύνη της νεολαίας για την ενεργητική αναζήτηση θέσης εργασίας.

90

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Δεύτερον, το ίδρυμα για τη συνεργασία στον τομέα της επαγγελματικής εκπαίδευσης, κατάρτισης και αγοράς εργασίας (SBB), το οποίο συμβάλλει στη συσπείρωση των ενδιαφερόμενων φορέων από τον τομέα της εκπαίδευσης και των επιχειρήσεων, στοχεύει στη βελτιστοποίηση της σύνδεσης της εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας, για παράδειγμα μέσω της εστίασης στη διαθεσιμότητα πρακτικών ασκήσεων καλής ποιότητας (κατάλληλη διαπίστευση των ιδρυμάτων που παρέχουν θέσεις μαθητείας ή πρακτικής άσκησης). Αξίζει να σημειωθεί ότι στη δευτεροβάθμια επαγγελματική εκπαίδευση, η μαθητεία ή η πρακτική άσκηση είναι υποχρεωτική. Αν και δεν είναι υποχρεωτικές στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, ωστόσο, συνιστάται να πραγματοποιούνται. Τρίτον, καταβάλλονται προσπάθειες για την υποστήριξη της δημιουργίας θέσεων εργασίας, για παράδειγμα με το πρόγραμμα δράσης «Εκπαίδευση και Επιχειρηματικότητα», το οποίο αποσκοπεί στην ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας μέσα από μια ποικιλία δράσεων, συμπεριλαμβανομένων εκδηλώσεων, όπως η Παγκόσμια Εβδομάδα Επιχειρηματικότητας ή το Κρατικό Βραβείο Επιχειρηματικότητας Φοιτητών, που προσφέρουν δυνατότητες για την προώθηση της επιχειρηματικότητας αυτής καθεαυτής, καθώς και ορθών πρακτικών. Το πρόγραμμα προβλέπει, επίσης, επενδύσεις σε 78 περιφερειακά ή τομεακά δίκτυα με σκοπό την τόνωση της επιχειρηματικότητας. Οι δήμοι προσφέρουν, επίσης, κοινωνική βοήθεια, καθοδήγηση ή μικροδάνεια για την υποστήριξη των νεοσύστατων επιχειρήσεων. Οι εν λόγω δράσεις που απευθύνονται στους νέους, χρηματοδοτούνται σε μεγάλο βαθμό από το ΕΚΤ. Επιπλέον, οι πόροι χρησιμοποιούνται για την παροχή κατάρτισης με επαγγελματική εστίαση στον τομέα της ειδικής εκπαίδευσης (194 εκατ. ευρώ), καθώς και για την εκπαίδευση των νέων που βρίσκονται σε αναμορφωτήρια (63 εκατ. ευρώ). Για την περαιτέρω βελτίωση της θέσης των νέων στην αγορά εργασίας, οι ολλανδικές αρχές έχουν προτείνει διάφορους άξονες προτεραιοτήτων. Κατ’ αρχάς, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα για την αντιμετώπιση της αναντιστοιχίας μεταξύ της προσφοράς και της ζήτησης των δεξιοτήτων. Για την πρόληψη της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου, θα εφαρμοστεί μια ολοκληρωμένη περιφερειακή προσέγγιση στην οποία μετέχουν δήμοι, εκπαιδευτικά ιδρύματα, εταιρείες και ιδρύματα περίθαλψης των νέων, προκειμένου να βοηθήσει τις ευπαθείς ομάδες των νέων κατά τη μετάβασή τους από το σχολείο στην εργασία. Επιπροσθέτως, βασικές προτεραιότητες συνιστούν η βελτίωση της ποιότητας της εκπαίδευσης και η υποστήριξη της αυτοεπιχειρηματικότητας.

91

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Δράσεις σε τοπικό επίπεδο Περιφέρεια της Χάγης και του Haaglanden Η ανεργία των νέων συνιστά υψηλή προτεραιότητα για τη Χάγη. Κατά τη διάρκεια του σχεδίου δράσης για την ανεργία των νέων (2009-2011), ο δήμος της Χάγης έθεσε σε εφαρμογή διάφορες δραστηριότητες, οι οποίες εν μέρει πραγματοποιήθηκαν σε συνεργασία με τους οκτώ δήμους της περιφέρειας Haaglanden και αποσκοπούσαν στη μείωση των νέων ΕΑΕΚ (νέοι - εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης).

Επίσημα στοιχεία των άνεργων νέων

Henk Kool

Αντιδήμαρχος της Χάγης (Κάτω Χώρες)

Στον παρακάτω πίνακα παρατίθενται τα αριθμητικά στοιχεία και τα ποσοστά των νέων οι οποίοι κατά την 1η Ιανουαρίου κάθε σχετικού έτους ήταν εγγεγραμμένοι ως άνεργοι που αναζητούν εργασία στον αρμόδιο οργανισμό για τη χορήγηση επιδομάτων (UWV).

Έτος (Ιαν.)

Άνεργοι νέοι αριθμητικά στοιχεία

Άνεργοι νέοι ποσοστά

2010

2 650

14.1 %

2011

2 165

11 %

2012

2 240

10.6 %

Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται μείωση τόσο του αριθμού των εγγεγραμμένων ατόμων που αναζητούν εργασία όσο και του ποσοστού των νέων ανέργων, παρά την οικονομική ύφεση και την πρόσφατη επιδείνωση της αγοράς εργασίας.

Δραστηριότητες του δήμου της Χάγης Ο δήμος της Χάγης έχει αναπτύξει και εφαρμόσει διάφορες δραστηριότητες, εν μέρει, σε συνεργασία με τους δήμους της περιφέρειας Haaglanden.

92

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

››

Στην υπηρεσία για τους άνεργους νέους έχουν καθιερωθεί ορισμένες αλλαγές και μια διαδικασία επιτάχυνσης με σκοπό τη βελτίωση της αποτελεσματικότητάς της. Στόχος του δήμου είναι η διατήρηση των νέων στην εκπαίδευση, η επιστροφή πίσω στο σχολείο όσων το εγκατέλειψαν και η καθοδήγηση εκείνων που είναι εγκλωβισμένοι χωρίς δουλειά ή προσόντα στην αγορά εργασίας.

››

Συνάδελφος (Werkmaat): Παρέχεται η ευκαιρία στους νέους που δεν είναι σε θέση να αποκτήσουν τα προσόντα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (επίπεδο 2 στο Ηνωμένο Βασίλειο) στο πλαίσιο του κανονικού σχολικού συστήματος, να το πράξουν σε ένα χρονικό πλαίσιο έξι μηνών. Από το 2009 – 2011, η εν λόγω ευκαιρία δόθηκε σε περίπου 400 νέους. Σχεδόν οι μισοί από αυτούς έχουν αποκτήσει το σχετικό πιστοποιητικό φοίτησης και περίπου το 90% από αυτούς τους νέους έχουν συνεχίσει τις σπουδές τους ή έχουν βρει μια θέση εργασίας. Από αυτούς που δεν έχουν αποκτήσει ακόμη το σχετικό πιστοποιητικό, τα τρία τέταρτα βρίσκονται ακόμα στο σχολείο ή εργάζονται.

››

Οι πολιτικές ενεργοποίησης του δήμου σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και τα σχολεία παρέχουν κίνητρα στους νέους προκειμένου να ακολουθήσουν μια επαγγελματική σταδιοδρομία συνεχίζοντας την εκπαίδευσή τους. Για τον σκοπό αυτό, το Υπουργείο Παιδείας έχει διευκολύνει την ευέλικτη εισροή μαθητών κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους.

››

Σημαντική ενίσχυση παρέχεται στη στήριξη των εργοδοτών και των επιχειρήσεων προκειμένου οι νέοι να λάβουν τις απαραίτητες αμοιβές και κατάρτιση καθώς και στην παροχή ευκαιριών επαγγελματικής κατάρτισης, όπως θέσεις μαθητείας ή πρακτικής άσκησης.

››

Οι κοινωνικοί λειτουργοί και οι αρμόδιοι για τον χειρισμό υποθέσεων που στελεχώνουν τα σημεία Περιφερειακής Πληροφόρησης και Συντονισμού (όπου εγγράφονται και αναφέρονται όσοι εγκαταλείπουν το σχολείο) είναι ειδικά καταρτισμένοι για να αναγνωρίζουν και να ασχολούνται με τα ζητήματα των ευπαθών ομάδων των νέων.

Εκτός από τις δραστηριότητες αυτές, υπάρχουν επίσης μια σειρά από διασφαλίσεις που απευθύνονται στις ευπαθείς ομάδες νέων. ››

Διοργανώθηκε ένα συνέδριο με θέμα τη «χειραφέτηση» με σκοπό την παροχή στους νέους των απαραίτητων δεξιοτήτων και εργαλείων ούτως ώστε να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη στον εαυτό τους, να βελτιώσουν την αυτοεκτίμησή τους και να αναπροσανατολίσουν τη ζωή τους.

››

Οι νέοι που αγωνίζονται να έχουν πρόσβαση στο κανονικό σχολικό πρόγραμμα και οι μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες καθοδηγούνται στην αγορά εργασίας μέσω των επαγγελματικών σχολών.

››

Εφαρμόζεται, επίσης, μια εντατική προσέγγιση για την επικοινωνία με τους νέους που δεν πηγαίνουν στο σχολείο και δεν εργάζονται, και οι οποίοι καλούνται να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Για τις ευπαθείς ομάδες νέων παρέχεται ένα μέτρο που ονομάζεται «ολοκληρωμένη φροντίδα 18 +». Το εν λόγω μέτρο συνιστά μια προσέγγιση προσαρμοσμένη στις ατομικές ανάγκες των νέων, παρέχοντάς τους φροντίδα, χρησιμοποιώντας την εμπειρία από όλες τις διαθέσιμες υπηρεσίες.

93

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Νομοθεσία Την 1η Οκτωβρίου 2009, τέθηκε σε ισχύ ένας νέος νόμος που αφορά τους νέους ηλικίας κάτω των 27 ετών (Ο νόμος για την επένδυση στους νέους - Wet Investeren in Jongeren - WIJ). Η ισχύς του εν λόγω νόμου έληξε την 1η Ιανουαρίου 2012 και ο νόμος έχει αντικατασταθεί από τον νέο νόμο περί «Εργασίας και Πρόνοιας». Προκειμένου να καταστούν επιλέξιμοι για την είσπραξη των επιδομάτων κοινωνικής ασφάλισης, όλοι οι νέοι ηλικίας κάτω των 27 ετών, που υποβάλλουν αίτηση για τη λήψη επιδομάτων, πρέπει να συμμορφώνονται με τον υποχρεωτικό όρο της αναζήτησης απασχόλησης που τους έχει επιβληθεί δυνάμει του νέου νόμου.

94

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

ΚΡΟΑΤΙΑ

Το εθνικό πλαίσιο Το 2012, το ποσοστό ανεργίας των νέων στην Κροατία ανήλθε στο 39,5%. Παρά το σημερινό υψηλό ποσοστό, η ανεργία των νέων παρουσίασε πτώση σε απόλυτα και σχετικά μεγέθη κατά την περίοδο 1998-2008. Ωστόσο, μεταξύ του 2008 και του 2012, η ανεργία των νέων αυξήθηκε κατά 14,2 ποσοστιαίες μονάδες, με την παγκόσμια οικονομική κρίση να πλήττει την απασχόληση των νέων ακόμη περισσότερο σε σχέση με τη συνολική απασχόληση. Στην Κροατία, η ανεργία των νέων χαρακτηρίζεται από σημαντικές ανισότητες μεταξύ των φύλων. Η οικονομική κρίση περιόρισε λίγο αυτό το χάσμα, αλλά για τους λάθος λόγους: το ποσοστό ανεργίας των νεαρών ανδρών διπλασιάστηκε σε σχέση με εκείνο του νεαρού γυναικείου πληθυσμού μεταξύ 2008 και 2010. Επίσης, υπάρχουν αξιοσημείωτες διαφορές μεταξύ των ηλικιακών ομάδων: το ποσοστό ανεργίας αγγίζει τις υψηλότερες τιμές για τα άτομα ηλικίας 15 έως 19 ετών, ενώ οι νέοι μεγαλύτερης ηλικίας (ιδίως εκείνοι στην ηλικιακή ομάδα από 25 έως 29 ετών) παρουσιάζουν σημαντικά υψηλότερα ποσοστά απασχόλησης. Επιπρόσθετα, το χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης και η έλλειψη εργασιακής εμπειρίας επηρεάζουν σημαντικά τις δυνατότητες απασχόλησης του νεαρού πληθυσμού. Στην Κροατία έχουν ήδη ληφθεί διάφορα μέτρα για τη βελτίωση της κατάστασης αναφορικά με την απασχόληση των νέων. Οι Υπηρεσίες Απασχόλησης της Κροατίας (CES) καταβάλλουν ιδιαίτερες προσπάθειες όσον αφορά την επαγγελματική καθοδήγηση για άτομα με αναπηρία και τον επαγγελματικό προσανατολισμό σπουδαστών με αναπηρία. Άλλο ένα παράδειγμα για την προσπάθεια των CES είναι οι δραστηριότητες «πρώιμης παρέμβασης», στο πλαίσιο των οποίων οι σπουδαστές δέχονται ενημέρωση και συμβουλές στα τελευταία έτη της εκπαίδευσής τους. Ιδιαίτερη προσοχή δίνεται σε σπουδαστές με περιορισμένες ευκαιρίες για εύκολη πρόσβαση στην αγορά εργασίας μετά το πέρας της εκπαίδευσης, όπως οι νέοι με προβλήματα υγείας. Προωθείται επίσης η πρακτική άσκηση και η μαθητεία για νέους, π.χ. μέσω της οικονομικής ενίσχυσης του εργοδότη.

95

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Πολλοί νεαροί Κροάτες είχαν επίσης την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε πρακτική άσκηση στην Ευρώπη, στο πλαίσιο του προγράμματος Leonardo da Vinci. Το πρόγραμμα χρηματοδοτεί πρακτικά έργα στο πεδίο της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, συμπεριλαμβανομένων των πρωτοβουλιών κινητικότητας που επιτρέπουν σε άτομα να αποκτήσουν κατάρτιση σε μια άλλη χώρα. Επιπλέον, η Κροατία καταβάλλει επίσης συντονισμένες προσπάθειες για να υποστηρίξει τη δημιουργία θέσεων εργασίας με οικονομική ενίσχυση των εργοδοτών. Η επιδοτούμενη απασχόληση συνεπάγεται την οικονομική ενίσχυση των εργοδοτών με κάλυψη έως και 50% του ετήσιου μικτού μισθολογικού κόστους. Οι άνεργοι μπορούν επίσης να λαμβάνουν επιδοτήσεις απασχόλησης για έναρξη της δικής τους επιχείρησης, υπό ορισμένες προϋποθέσεις. Η εφαρμογή του μηχανισμού προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ) στοχεύει επίσης στην αντιμετώπιση του συγκεκριμένου προβλήματος, με ιδιαίτερη έμφαση στη μείωση της ανεργίας των νέων σε περιφερειακό επίπεδο και στην ευκολότερη πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Καταβάλλονται προσπάθειες για καλύτερη ενημέρωση αναφορικά με τις δυνατότητες απασχόλησης μετά από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και βελτίωση της αλληλεπίδρασης ανάμεσα στην εκπαίδευση και την αγορά εργασίας, για παράδειγμα μέσω της πρακτικής άσκησης. Επιπρόσθετα, καθιερώνονται κίνητρα οικονομικής και μη φύσεως, προκειμένου οι προσλήψεις νέων ανθρώπων να καταστούν πιο ελκυστικές και να προωθηθεί η αυτοεπιχειρηματικότητα. Τέλος, η Κροατία έχει δεσμευτεί να προωθήσει το αποκεντρωμένο πρότυπο στέγασης για τους νέους, το οποίο θα υλοποιηθεί, λόγου χάρη, με φθηνά ενοίκια και επιδοτούμενη κατασκευή κατοικιών. Αυτές οι δεσμεύσεις διατυπώθηκαν κατά τη διάρκεια διαφόρων προενταξιακών διαδικασιών, όπως το Κοινό Υπόμνημα για την Ένταξη (JIM) και την Κοινή Αξιολόγηση των Προτεραιοτήτων της Πολιτικής Απασχόλησης (JAP). Με την ένταξη της χώρας στην ΕΕ, την 1η Ιουλίου 2013, θα εφαρμόζονται άμεσα μέτρα για την ενίσχυση της απασχόλησης των νέων, όπως η καθιέρωση εγγυήσεων για τη νεολαία (χρηματοδοτούμενων κατά κύριο λόγο από τα διαρθρωτικά ταμεία και, πιο συγκεκριμένα, από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο).

96

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Δράσεις σε τοπικό επίπεδο Ριέκα Σύμφωνα με την Υπηρεσία Απασχόλησης της Κροατίας, τον Δεκέμβριο του 2012, από τον συνολικό πληθυσμό της Ριέκα (128.735 άτομα), οι καταγεγραμμένοι άνεργοι νέοι (κάτω των 29 ετών) ήταν 4.382. Η παγκόσμια εμπειρία και οι πρωτοβουλίες υποδεικνύουν ότι η λύση στο πρόβλημα έγκειται στην ανάπτυξη μιας τελείως νέας προσέγγισης της απασχόλησης. Την τελευταία δεκαετία, η Ριέκα υλοποίησε δράσεις προς αυτή την κατεύθυνση, ιδρύοντας δύο εκκολαπτήρια επιχειρήσεων, τα Rujevica και Torpedo. Το πρώτο εκκολαπτήριο νεοπαγών επιχειρήσεων τελεί σήμερα υπό τη διαχείριση του δήμου της Ριέκα. Το εκκολαπτήριο νεοπαγών επιχειρήσεων αποτελεί μια τελείως νέα μορφή επιχειρησιακής υποδομής. Η διαφορά με τα υφιστάμενα εκκολαπτήρια έγκειται στο γεγονός ότι οι χρήστες στα εκκολαπτήρια νεοπαγών επιχειρήσεων δεν έχουν τη δική τους καταχωρημένη εταιρεία. Το εκκολαπτήριο νεοπαγών επιχειρήσεων παρέχει υποστήριξη σε άτομα όσον αφορά τον αρχικό σχεδιασμό και την εφαρμογή επιχειρησιακών μοντέλων. Τα εκκολαπτήρια νέων επιχειρήσεων αναπτύσσονται συνήθως, αλλά όχι κατά κανόνα, σε τομείς της πληροφορικής που έχουν πολύ καλούς δεσμούς με την παγκόσμια αγορά. Το εκκολαπτήριο νεοπαγών επιχειρήσεων συμβάλλει στην ανάπτυξη ιδεών σε κλάδους με υψηλή κερδοφορία και υψηλά ποσοστά απασχόλησης. Ορισμένοι ειδικοί προβλέπουν ότι ο τομέας των νεοπαγών επιχειρήσεων θα δημιουργήσει 10.000 νέες θέσεις μέσα στα επόμενα δύο χρόνια. Και για του λόγου το αληθές, υπάρχουν ορισμένες νεοσύστατες νεοπαγείς επιχειρήσεις, όπως η WhoAPI από τη Ριέκα και η Farmeron από το Όσιγεκ, που σημείωσαν μεγάλη επιτυχία στην παγκόσμια αγορά.

Vojko Obersnel

Δήμαρχος της Ριέκα (Κροατία)

Πέρυσι, ο τομέας νεοπαγών επιχειρήσεων σημείωσε σημαντική ανάπτυξη στην Κροατία. Η επίσημη έναρξη του προγράμματος ήταν τον Φεβρουάριο του 2013. Νέοι έως 29 ετών μπορούν να συμμετέχουν ομαδικά ή ατομικά και να υποβάλουν αίτηση με τις επιχειρηματικές ιδέες τους. Στην αίτηση καλούνται να περιγράψουν την ιδέα τους: πόσο καινοτόμος είναι, πόσο αναγκαίο είναι το προϊόν στην αγορά, αν η ιδέα είναι καινοτόμος σε βαθμό ώστε να αλλάξει τις υφιστάμενες διεργασίες της αγοράς ή αν πρόκειται για κάτι εντελώς νέο ώστε να επιφέρει οικονομικό πλεονέκτημα ή εξοικονόμηση.

97

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Το εκκολαπτήριο νεοπαγών επιχειρήσεων είναι κάτι περισσότερο από ένα εξοπλισμένο γραφείο. Είναι ένα έργο που προϋποθέτει τη διεξαγωγή έργου και εργαστηρίων υπό την επίβλεψη έμπειρων καθοδηγητών οι οποίοι θα βοηθήσουν μορφωμένους και δημιουργικούς νέους να προσαρμόσουν τις επιχειρηματικές τους ιδέες στην αγορά. Θα συνεργαστούν ξεκινώντας από την επεξεργασία της ιδέας μέχρι την προστασία της πνευματικής ιδιοκτησίας, την εμπορική προώθηση, τις επαγγελματικές επαφές κ.λπ. Επιπλέον, υπάρχει διασύνδεση μεταξύ των νεοπαγών επιχειρήσεων και των πιθανών επενδυτών, των λεγόμενων «επιχειρησιακών αγγέλων» του οργανισμού CRANE, ο οποίος έχει ήδη επενδύσει σε υψηλού κινδύνου έργα έναρξης και ανάπτυξης δραστηριοτήτων. Είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε ότι οι καθοδηγητές είναι εθελοντές. Πρόκειται για άτομα με ζήλο, πρόθυμα να μοιραστούν την εμπειρία, τις γνώσεις και τον ελεύθερο χρόνο τους για έναν καλό σκοπό, για την κοινωνία. Για τον λόγο αυτό, παρέχουν τις υπηρεσίες τους δωρεάν σε αυτό το αρχικό στάδιο «προεκκόλαψης». Αξίζει να σημειωθεί ότι το Υπουργείο Επιχειρηματικότητας και Τεχνών μαζί με τους εταίρους του ανακοίνωσε ότι στο δεύτερο εξάμηνο του επόμενου έτους θα εγκριθούν μικροδάνεια ύψους έως 70.000 HRK. Το 2014, αναμένεται να διατεθούν έως 50 εκατομμύρια ευρώ από ευρωπαϊκά κονδύλια για τον ίδιο σκοπό.

98

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

ΠΟΛΩΝΙΑ

Το εθνικό πλαίσιο Το ποσοστό ανεργίας των νέων στην Πολωνία ανέρχεται στο 26,5% (Σεπτέμβριος 2012), ενώ αυτοί που πλήττονται περισσότερο είναι οι νέοι ηλικίας 15-24 ετών που διαθέτουν μόνο βασική επαγγελματική εκπαίδευση. Αυτό δεν οφείλεται μόνο στα προβλήματα που σχετίζονται με την κρίση, αλλά επίσης και στα διαρθρωτικά προβλήματα. Η αγορά εργασίας για τους νέους στην Πολωνία έχει κάποιες ιδιαιτερότητες. Πρώτον, το ποσοστό απασχόλησης των γυναικών είναι σημαντικά χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ. Αυτό οφείλεται στην αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, αλλά και για την έλλειψη μέτρων που θα διευκολύνουν τη συμφιλίωση της επαγγελματικής και της οικογενειακής ζωής, όπως είναι οι επαρκείς υπηρεσίες παιδικής μέριμνας. Μια δεύτερη ιδιαιτερότητα είναι ο σημαντικά υψηλός αριθμός των νέων ηλικίας μεταξύ 15 και 24 ετών που εργάζονται με συμβάσεις ορισμένου χρόνου, οι οποίες παραμένουν επισφαλείς, χωρίς απαραίτητα να οδηγούν σε πιο σταθερή απασχόληση. Τρίτον, οι εδαφικές διαφορές επηρεάζουν τις προοπτικές απασχόλησης των νέων διότι όσοι ζουν σε αγροτικές περιοχές είναι πιθανό να έχουν χαμηλότερο μορφωτικό επίπεδο απ’ ό,τι οι κάτοικοι των αστικών περιοχών. Επιπλέον, το εκπαιδευτικό σύστημα, και ειδικότερα στην επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, δεν είναι επαρκώς συνδεδεμένο με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Οι δυσκολίες στην εύρεση εργασίας οδηγούν επίσης σε αυξημένη μετανάστευση. Μετά τη διεύρυνση της ΕΕ το 2004, ο αριθμός των Πολωνών υπηκόων που διαμένουν στο εξωτερικό έχει υπερδιπλασιαστεί. Πάνω από τα δύο τρίτα των μεταναστών παραμένουν στο εξωτερικό για περισσότερο από 1 χρόνο. Πρόκειται ως επί το πλείστον για άτομα υψηλής εξειδίκευσης που επιλέγουν να εγκαταλείψουν τη χώρα, αλλά μόνο 1 στους 10 μετανάστες βρίσκει μια δουλειά που να ταιριάζει με τα προσόντα του και το επίπεδο εκπαίδευσής του/της. Η Πολωνία αντιμετωπίζει σαφώς πρόβλημα διαρροής εγκεφάλων. Οι δημόσιες υπηρεσίες απασχόλησης (ΔΥΑ) έχουν λάβει διάφορα μέτρα για την παροχή ποικίλλων μέσων επαγγελματικής ενεργοποίησης στους άνεργους νέους (104.800 δικαιούχοι το 2011). Στο πλαίσιο των ΔΥΑ, το Σώμα Εθελοντικής Εργασίας παρέχει πρόσθετη στήριξη στους νέους που διατρέχουν κίνδυνο κοινωνικού αποκλεισμού. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2011, από το σχεδόν μισό εκατομμύριο νέους, οι οποίοι χρησιμοποίησαν τις υπηρεσίες της αγοράς εργασίας του Σώματος Εργασίας, 180.000 τοποθετήθηκαν σε θέσεις πρακτικής άσκησης, οι οποίες στη συνέχεια οδήγησαν σε 100.000 κατάλληλες θέσεις εργασίας.

99

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Το Υπουργείο Εργασίας έχει επίσης αναπτύξει το πρόγραμμα «Νέοι στην αγορά εργασίας», το οποίο επικεντρώνεται ειδικά στην πρόληψη και στην καταπολέμηση της ανεργίας των νέων και απευθύνεται σε νέους ηλικίας 30 ετών. Το πρόγραμμα επιχορηγεί θέσεις μαθητείας διάρκειας 6 μηνών μέσω ενός δελτίου. Οι περίοδοι πρακτικής άσκησης και μαθητείας ενθαρρύνονται μέσω της χρηματοδότησης από εθνικούς πόρους και την ενίσχυση από το ΕΚΤ. Για την ενίσχυση της δημιουργίας θέσεων εργασίας, έχουν θεσπιστεί οικονομικά κίνητρα για τη στήριξη της επιχειρηματικότητας (έως 5.000 ευρώ για τους ανέργους που επιθυμούν να ξεκινήσουν μια επιχείρηση ή τους επιχειρηματίες που προτίθενται να δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας). Το 2011, το μέτρο αυτό είχε ως αποτέλεσμα την ίδρυση άνω των 26.000 επιχειρήσεων και τη δημιουργία περίπου 11.000 θέσεων εργασίας. Σύμφωνα με το επιχειρησιακό πρόγραμμα του ΕΚΤ, περίπου 3,4 δισεκατομμύρια ευρώ έχουν διατεθεί για πολιτικές που αφορούν τη νεολαία, με την πρόβλεψη μέτρων αξίας 1,327 εκατομμυρίων ευρώ για τη στήριξη της απασχόλησης των νέων. Η Πολωνία έχει αναλάβει πολλές δεσμεύσεις σχετικά με την πρόληψη και την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων. Οι εν λόγω δεσμεύσεις περιλαμβάνουν την ανάπτυξη διαφόρων ενεργητικών μέσων και προγραμμάτων πολιτικής για την αγορά εργασίας, που απευθύνονται ειδικά σε νέους που αναζητούν εργασία. Επιπλέον, οι υφιστάμενες πρωτοβουλίες θα διευρυνθούν ή θα ενισχυθούν, με τη χρήση της συγχρηματοδότησης από το επιχειρησιακό πρόγραμμα του ΕΚΤ.

100

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Δράσεις σε τοπικό επίπεδο Słupsk Η πόλη του Słupsk εφαρμόζει μια πολυεπίπεδη και συντονισμένη πολιτική για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων, που περιλαμβάνει τομείς όπως οι αστικές υποδομές, η επαγγελματική εκπαίδευση και η παροχή βοήθειας στους νέους για να καταστούν οικονομικώς ενεργοί. Στην πόλη μας πιστεύουμε ότι τα ευρείας κλίμακας εκπαιδευτικά μέτρα συνιστούν θεμελιώδες εργαλείο για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων. Η πόλη του Słupsk επενδύει σημαντικά στην ανάπτυξη των σύγχρονων εγκαταστάσεων επαγγελματικής εκπαίδευσης. Ένα παράδειγμα βέλτιστης πρακτικής για τον συγκεκριμένο τομέα είναι το εργαστήριο διοικητικής μέριμνας και διαχείρισης εμπορευμάτων, που δημιουργήθηκε ως κοινή πρωτοβουλία της πόλης και ενός ιδιώτη εταίρου. Ως το καλύτερα εξοπλισμένο εργαστήριο στην περιοχή της Πομερανίας, η εν λόγω εγκατάσταση βοηθά τους νέους ειδικούς σε θέματα διοικητικής μέριμνας, που έχουν ζήτηση στην αγορά εργασίας, να βρουν εργασία.

Maciej Kobyliński

Δήμαρχος του Słupsk (Πολωνία)

Η πόλη βοηθά επίσης τους νέους ανέργους και όσους εγκαταλείπουν το σχολείο να αναπτύξουν τις δεξιότητες προκειμένου να ενισχύσουν την ελκυστικότητά τους στις τοπικές αγορές εργασίας. Μεταξύ των πολλών εφαρμοστέων μέτρων στήριξης, ιδιαίτερης μνείας αξίζει το έργο δωρεάν εκμάθησης γλωσσών «Mów jak chcesz» («Πες ό,τι θέλεις»). Ο στόχος αυτού του έργου είναι η διδασκαλία ξένων γλωσσών (γερμανικά και αγγλικά), στους μαθητές του σχολείου και στους νέους ανέργους που διαφορετικά δεν θα ήταν σε θέση να πληρώσουν τα εν λόγω μαθήματα εξαιτίας των δύσκολων οικονομικών συνθηκών τους. Μια εξίσου σημαντική πρωτοβουλία για τους νέους άνεργους στην πόλη μας ήταν το έργο «Podpatrujemy» («Παρατηρώντας»), το οποίο παρέχει επαγγελματική κατάρτιση στη φωτογράφηση. Αυτό το έργο περιελάμβανε διαλέξεις και υπαίθριες φωτογραφήσεις, καθώς και θεωρητικά μαθήματα σχετικά με τη φωτογραφία, τον τρόπο λειτουργίας των ψηφιακών φωτογραφικών μηχανών, την επεξεργασία, την εκτύπωση και τη διαμόρφωση των ψηφιακών φωτογραφιών, μαζί με πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο παρουσίασης του φωτογραφικού έργου και τη διοργάνωση των επαγγελματικών εκθέσεων.

101

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Μια από τις πολλές πρωτοβουλίες της πόλης για την υποστήριξη των νέων ανέργων και όσων εγκαταλείπουν το σχολείο είναι το έργο «Rewitalizacja Traktu Książęcego» («Αναζωογόνηση της Πριγκιπικής Οδού»). Σκοπός του είναι η αναζωογόνηση μιας υποβαθμισμένης περιοχής της πόλης, η αναβίωση της κοινωνικής και της οικονομικής δραστηριότητας στην περιοχή, και η παροχή εργασίας στα περισσότερα άτομα που ζουν εκεί. Οι στόχοι αυτοί επιτυγχάνονται με: ››

την παροχή συμβουλών, βοήθειας, κατάρτισης, στήριξης όσον αφορά τις οικονομικές πρωτοβουλίες, ψυχολογικής υποστήριξης και συμβουλευτικής στους νέους ανέργους, καθώς και μέσω της διοργάνωσης ειδικών εργαστηρίων,

››

την καθαριότητα της περιοχής βελτιώνοντας την εμφάνιση των δρόμων, των κτιρίων και των αυλών,

››

τη βελτίωση της τεχνικής κατάστασης των τοπικών υποδομών με την ανακαίνιση των δρόμων, των πλατειών, του μετρό, των πεζοδρόμων και των ποδηλατοδρόμων.

Το έργο καλύπτει μια έκταση 57,5 εκταρίων στο κέντρο της πόλης. Ένα άλλο παράδειγμα πρωτοβουλίας όσον αφορά τις αστικές υποδομές είναι η κατασκευή ενός υδάτινου πάρκου αναψυχής, αθλημάτων και αποκατάστασης στο Słupsk. Κατά την έναρξη λειτουργίας της εγκατάστασης, θα δημιουργηθούν 40 νέες θέσεις εργασίας, παρέχοντας απασχόληση στους νέους ανέργους και ιδίως, σε όσους έχουν εγκαταλείψει το σχολείο. Το υδάτινο πάρκο θα διοργανώσει επίσης ένα ευρύ πρόγραμμα παροχής εργασιακής εμπειρίας και θέσεων πρακτικής άσκησης. Παράλληλα, θα παρέχει μαθήματα κολύμβησης για παιδιά και νέους γενικά. Το Słupsk επενδύει στην επιχειρηματικότητα των νέων και τη δημιουργία των προϋποθέσεων που απαιτούνται προκειμένου οι νέοι να ιδρύσουν τη δική τους επιχείρηση, παραδείγματος χάριν μέσω του έργου «Φυτώριο νέων επιχειρηματιών» του Słupsk. Σε συνεργασία με την υπηρεσία περιφερειακής ανάπτυξης της Πομερανίας, η οποία διαχειρίζεται το φυτώριο τεχνολογικής ανάπτυξης, το Słupsk παρέχει γραφεία εντός του φυτώριου στους αποφοίτους που έχουν αποφασίσει να ιδρύσουν μια επιχείρηση στον τομέα της πληροφορικής, καθώς και στους τομείς της εξωτερικής ανάθεσης επιχειρησιακών διεργασιών (Business Process Outsourcing (BPO)) και των κέντρων παροχής κοινών υπηρεσιών (shared service centres (SSC)).

102

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Οι νέοι επιχειρηματίες θα είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν αυτές τις υπηρεσίες δωρεάν για ένα χρόνο, με την πόλη να καλύπτει τις δαπάνες μίσθωσης και άλλες πιθανές αμοιβές συμβούλων, ενώ όλες οι δαπάνες ΤΠ και επικοινωνιών θα καταβάλλονται από τους επιχειρηματίες. Αν αποφασίσουν να συνεχίσουν να δραστηριοποιούνται εντός του φυτώριου μετά την περίοδο αυτή, τότε θα μπορούν να το πράξουν σε προνομιακές τιμές. Το φυτώριο τους προσφέρει επίσης άλλους χώρους, όπως αίθουσες συνεδρίων και συσκέψεων. Επιπλέον, θα διατίθενται επιτόπιες υπηρεσίες παροχής νομικών συμβουλών και λογιστικές υπηρεσίες. Η πόλη του Słupsk πιστεύει επίσης ότι οι μη κερδοσκοπικές οργανώσεις και οι κοινωνικές επιχειρήσεις μπορούν να βοηθήσουν τους νέους να αναπτύξουν την επαγγελματική τους σταδιοδρομία. Η κατασκευή μιας ΜΚΟ και ενός Κέντρου Στήριξης της Κοινωνικής Οικονομίας στο Słupsk θα ενισχύσει τον τομέα του εθελοντισμού. Οι ΜΚΟ και οι κοινωνικές επιχειρήσεις που εξυπηρετούν τους κατοίκους της πόλης θα μπορούν να χρησιμοποιούν δωρεάν τις εγκαταστάσεις και τις υποδομές του Κέντρου. Το Κέντρο θα βοηθά επίσης τις άτυπες ομάδες και τους τοπικούς κατοίκους, οι οποίοι έχουν ενδιαφέρουσες ιδέες για εκδηλώσεις και έργα, στην προώθηση της ένταξης και της απασχόλησης των νέων ανέργων.

103

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ

Το εθνικό πλαίσιο Τον Σεπτέμβριο του 2012, η ανεργία των νέων ανήλθε στο 35,1%. Η Πορτογαλία είναι ένα από τα κράτη μέλη της ΕΕ που δέχθηκαν ισχυρότατο πλήγμα από την τρέχουσα οικονομική κρίση, γεγονός το οποίο επηρέασε ιδιαίτερα την ανεργία των νέων. Το ποσοστό αυξήθηκε κατά περίπου 5% σε ένα έτος (30,1% το 2011) και σε σύγκριση με την κατάσταση το 2007, κατά περίπου 10%). Τα μέτρα λιτότητας συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό στην επιδείνωση του εκπαιδευτικού συστήματος και της αγοράς εργασίας. Από όλες τις εκπαιδευτικές ομάδες, εκείνες που επλήγησαν περισσότερο ήταν οι νέοι με χαμηλό ή μέσο μορφωτικό επίπεδο. Την ίδια στιγμή, το 29% των νέων ανέργων έχουν ολοκληρώσει την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Στην πραγματικότητα, η Πορτογαλία έχει υποστεί πρόσφατα μια πραγματική διαρροή εγκεφάλων με πολλούς νέους με ειδίκευση να μεταναστεύουν, κυρίως στη Βραζιλία, λόγω της οικονομικής ανάπτυξης και των μακροχρόνιων στενών γλωσσικών και πολιτιστικών σχέσεων με τη χώρα. Το 2011, η Πορτογαλία κατείχε το δεύτερο χειρότερο ποσοστό πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου στην ΕΕ (23,2%), αλλά το ποσοστό αυτό είχε ήδη μειωθεί κατά 12,2% από το 2008. Το ποσοστό των νέων ΕΑΕΚ ανήλθε στο 14% τον Ιούλιο του 2012 για την ηλιακή ομάδα 15-29 ετών, εκ των οποίων το 66% ήταν θύματα της ανεργίας. Η επισφάλεια χαρακτηρίζει την αγορά εργασίας για τους νέους, ως αποτέλεσμα επίσης της εργατικής μεταρρύθμισης του 2012 που διευκόλυνε τις συλλογικές και ατομικές απολύσεις σε όλους τους τομείς και εφαρμόστηκε στις μόνιμες και προσωρινές θέσεις εργασίας. Το ποσοστό των νέων στην προσωρινή απασχόληση είναι πάνω από 55%, ενώ πάνω από τα 3/4 αυτών δεν είναι σε θέση να βρουν μόνιμη θέση εργασίας. Η Πορτογαλία λαμβάνει πρόσθετη στήριξη μέσω της πρωτοβουλίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις ομάδες δράσης για τους Νέους/ΜΜΕ, με στόχο τη βελτιστοποίηση της χρήσης των διαρθρωτικών ταμείων υπέρ της απασχόλησης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας. Περίπου τα 344 εκατ. ευρώ της χρηματοδότησης της ΕΕ (συμπεριλαμβανομένων των 143 εκατ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και των 200 εκατ. ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης) έχουν διατεθεί για την υλοποίηση της πρωτοβουλίας «Impulso Jovem», από την οποία επωφελήθηκαν περίπου 90.000 νέοι και 4.500 ΜΜΕ. Η πρωτοβουλία «Impulso Jovem» («Ώθηση των νέων σε θέσεις εργασίας») αποτελείται από μια σειρά μέτρων για την προώθηση της δημιουργίας θέσεων εργασίας για τους νέους, τα οποία βασίζονται σε 3 άξονες παρέμβασης: i) θέσεις επαγγελματικής πρακτικής άσκησης σε βασικούς οικονομικούς τομείς· ii) χρηματοδοτική στήριξη για τις νέες συμβάσεις, την επιχειρηματικότητα και τις νεοσύστατες επιχειρήσεις· iii) επενδύσεις για τη δημιουργία θέσεων εργασίας στις ΜΜΕ.

104

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Σύμφωνα με τον πρώτο άξονα παρέμβασης, το πρόγραμμα «passaporte emprego» («διαβατήριο για την απασχόληση») προσφέρει πρακτική άσκηση διάρκειας 12 μηνών στους εγγεγραμμένους ανέργους της ηλικιακής ομάδας 18-25 ετών. Οι εν λόγω νέοι λαμβάνουν επαγγελματική κατάρτιση με έμφαση στη βελτίωση των δεξιοτήτων τους και ως εκ τούτου την ενίσχυση της απασχολησιμότητάς τους. Το πρόγραμμα «passaporte» («διαβατήριο») έχει ως στόχο να καλύψει τις ανάγκες των βασικών οικονομικών τομέων με μια διαφοροποιημένη προσέγγιση σε σχέση με την ηλικιακή ομάδα (π.χ. η ηλικιακή ομάδα των 18-35 στον γεωργικό τομέα), τη διάρκεια της πρακτικής άσκησης και το επίπεδο της εκπαίδευσης. Στις αρχές του 2012, εφαρμόστηκε ένα επιπλέον μέτρο, το «Estimulo 2012» («Κίνητρα 2012»), με σκοπό την παροχή χρηματοδοτικής στήριξης σε επιχειρήσεις που απασχολούν ανέργους και την επένδυση στην απασχολησιμότητά τους μέσω της επαγγελματικής κατάρτισης. Το μέτρο ισχύει για εκείνους που έχουν εγγραφεί ως άνεργοι στην εθνική υπηρεσία απασχόλησης για τουλάχιστον 6 μήνες. Το μέτρο χρηματοδοτεί το 50% του μισθού του εργαζομένου (μέχρι 419,22 ευρώ ανά μήνα) για έως και 6 μήνες. Το εν λόγω ποσοστό μπορεί να ανέλθει στο 60% για τις συμβάσεις που προσφέρονται σε άτομα κάτω των 25 ετών, στους μακροχρόνια ανέργους ή σε άτομα με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο, στις ευπαθείς ομάδες, και για τις συμβάσεις αορίστου χρόνου. Για την καταπολέμηση της επισφάλειας, το μέτρο εφαρμόζεται μόνον εφόσον η εταιρεία: i) διασφαλίσει μια καθαρή δημιουργία θέσεων εργασίας· ii) παρέχει την κατάλληλη επαγγελματική κατάρτιση· iii) προσφέρει σύμβαση πλήρους απασχόλησης για τουλάχιστον 6 μήνες. Ένα άλλο μέτρο, το «Vida Ativa» («Ενεργός βίος»), τέθηκε σε εφαρμογή τον Μάρτιο 2012 και προβλέπει ειδικά προγράμματα κατάρτισης με στόχο την αύξηση της απασχολησιμότητας για την ηλικιακή ομάδα 15-24 ετών.

105

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Δράσεις σε τοπικό επίπεδο Λισαβόνα Η μετατροπή της πορτογαλικής οικονομίας σε μια επιχειρηματική και καινοτόμο οικονομία της γνώσης αποτελεί κοινό στόχο του Δημοτικού Συμβουλίου της Λισαβόνας. Η απασχολησιμότητα των νέων συνιστά επιτακτική ανάγκη λόγω των ανησυχητικών επιπέδων ανεργίας που καταγράφονται στις μέρες μας, αλλά και λόγω της σημασίας που έχει για τις αστικές οικονομίες να βασίζονται στο ανθρώπινο κεφάλαιο των ταλαντούχων νέων. Πόλη της Λισαβόνας -% του απασχολούμενου αστικού πληθυσμού σύμφωνα με τις ηλικιακές ομάδες

Antonio Costa

Δήμαρχος της Λισαβόνας (Πορτογαλία)

> 75 70–74 65–69 60–64 55–59 50–54 45–49 40–44 35–39 30–34 25–29 20–24 15–19 0%

20 %

40 %

60 %

80 %

100 %

Πόλη της Λισαβόνας -% του ανέργου αστικού πληθυσμού σύμφωνα με τις ηλικιακές ομάδες > 75 70–74 65–69 60–64 55–59 50–54 45–49 40–44 35–39 30–34 25–29 20–24 15–19 0%

2%

4%

6%

8%

10 %

12 %

14 %

Πηγές δεδομένων: Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής (ΙΝΕ), Οριστικά Αποτελέσματα της Απογραφής του 2011 - Πορτογαλία

106

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Η απασχολησιμότητα των νέων αποτελεί προϋπόθεση για την εδαφική συνοχή της Λισαβόνας. Κάθε περιοχή της πόλης έχει τις δικές τις συγκεκριμένες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες. Κατά συνέπεια, είναι δυνατό να διαφοροποιηθούν οι τοπικές πολιτικές και πρωτοβουλίες για την απασχόληση που απευθύνονται στους ανέργους γενικά και ιδιαίτερα στους νέους. Το Δημοτικό Συμβούλιο της Λισαβόνας υποστηρίζει ένα δίκτυο φυτωρίων επιχειρήσεων και χώρων συνεργασίας, που επιτρέπει στους νέους με καλές ιδέες, να ξεκινήσουν τις δικές τους επιχειρήσεις και να δημιουργήσουν αυτοαπασχόληση. Ένα παράδειγμα αυτής της προσπάθειας είναι η δημιουργία χώρων συνεργασίας στην πόλη, οι οποίοι διευκολύνουν τη δραστηριότητα πολλών ανεξάρτητων επαγγελματιών σε ανταγωνιστικό κόστος. Το Δημοτικό Συμβούλιο της Λισαβόνας συνεργάζεται με στρατηγικούς εταίρους με σκοπό τη συνέχιση της στήριξης των φυτωρίων επιχειρήσεων σε πολλούς τομείς, προκειμένου να παρασχεθεί βοήθεια στους ταλαντούχους νέους για τη δημιουργία επιτυχημένων έργων. Πόλη της Λισαβόνας - % του αστικού πληθυσμού με πτυχιακούς και μεταπτυχιακούς τίτλους σύμφωνα με τις ηλικιακές ομάδες

> 75 70–74 65–69 60–64 55–59 50–54 45–49 40–44 35–39 30–34 25–29 20–24 0%

10 %

20 %

30 %

40 %

50 %

60 %

Πηγές δεδομένων: Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής (ΙΝΕ), Οριστικά Αποτελέσματα της Απογραφής του 2011 - Πορτογαλία

107

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Οι ιθύνοντες του δήμου της Λισαβόνας έχουν πλήρη επίγνωση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι νέοι πτυχιούχοι. Ο κύριος στόχος είναι η ευρεία καθιέρωση της Λισαβόνας ως φοιτητικής πόλης. Το γεγονός ότι η Λισαβόνα διαθέτει ένα εξαιρετικά ευρύ και διαφοροποιημένο σύνολο ιδιαίτερα δυναμικών πανεπιστημίων, έχει προσελκύσει πολλούς φοιτητές ξένων πανεπιστημίων. Η θέση της Λισαβόνας ως πόλης που συμμετέχει στο πρόγραμμα Erasmus έχει ενισχυθεί, προσελκύοντας φοιτητές από πολλά μέρη του κόσμου, σε στενή συνεργασία με τα πανεπιστήμια της πόλης. Για την προώθηση των επενδύσεων στη γνώση και στην καινοτομία, το Δημοτικό Συμβούλιο της Λισαβόνας έχει αναπτύξει έργα, όπως ο Χάρτης Γνώσης και Καινοτομίας της Λισαβόνας, το οποίο έχει ως στόχο να προσδιορίσει και να συνεργαστεί με τους φορείς της πόλης των οποίων οι τομείς δραστηριότητας είναι η έρευνα, τη γνώση και την καινοτομία. Προκειμένου οι πτυχιούχοι να μπορέσουν να εισέλθουν με επιτυχία στην αγορά εργασίας είναι πολύ σημαντικό να διατηρηθεί η δυναμική διάδραση μεταξύ των πανεπιστημίων, των επιχειρήσεων και του δημοσίου τομέα. Είναι σημαντική η ύπαρξη ανατροφοδότησης από τον τομέα των επιχειρήσεων, έτσι ώστε τα πανεπιστήμια να εκπαιδεύουν τους φοιτητές τους με τις γνώσεις και τις δεξιότητες που σχετίζονται περισσότερο με τις ανάγκες της αγοράς. Και σε αυτό ακριβώς το σημείο είναι που οι εταιρείες μπορούν να προγραμματίσουν καλύτερα τις επενδύσεις τους, γνωρίζοντας το είδος του διαθέσιμου ειδικευμένου προσωπικού. Ο ρόλος των δημόσιων οργανισμών σε αυτή τη διαδικασία είναι η προώθηση των συμπράξεων με όλους τους ενδιαφερόμενους φορείς, ενεργώντας ως παράγοντες διευκόλυνσης της διαδικασίας προσαρμογής και αναλαμβάνοντας πρωτοβουλίες για την προώθηση της δημιουργίας θέσεων απασχόλησης και νέων ευκαιριών για τους νέους. Όσον αφορά το μέλλον, η Λισαβόνα προετοιμάζει την επόμενη περίοδο δημοσιονομικού προγραμματισμού, στην οποία τα θέματα που αφορούν τη νεολαία και την απασχόληση αποτελούν αντικείμενο ιδιαίτερης προσοχής. Πράγματι, η προσέλκυση και η απασχολησιμότητα των νέων είναι οι κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η πόλη, οι οποίες θα καλυφθούν εξολοκλήρου στο πλαίσιο των αστικών πολιτικών. Η ενίσχυση της ικανότητας της προσέλκυσης και της συγκράτησης των νέων θα περιλαμβάνει προσπάθειες σε ποικίλους τομείς, όπως η επάρκεια και η προσβασιμότητα της προσφοράς κατοικιών, οι επενδύσεις στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, η έρευνα και η γνώση, οι δεξιότητες, η δέσμευση στα φυσικά προσόντα της πόλης και η πολιτισμική και δημιουργική της ζωή. Επιπλέον, λαμβάνοντας υπόψη ότι ο κύριος παράγοντας προσέλκυσης και μόνιμης εγκατάστασης του νεανικού πληθυσμού είναι η απασχόληση, η απασχολησιμότητα των νέων θα συνιστά ισχυρό κίνητρο για επενδύσεις, είτε μέσω της υποστήριξης της επιχειρηματικότητας, των ΜΜΕ ή της κοινωνικής οικονομίας, είτε μέσω της ενθάρρυνσης της ανάπτυξης ορισμένων τομέων που εκπροσωπούνται γενικά αρκετά από τους νέους όπως ο πολιτιστικός και δημιουργικός κλάδος, ο κλάδος των ΤΠΕ και οι δραστηριότητες έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης.

108

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

ΣΟΥΗΔΙΑ

Το εθνικό πλαίσιο Τον Σεπτέμβριο του 2012, η ανεργία των νέων στη Σουηδία ανήλθε στο 23,4%, με αύξηση κατά 2,7% μεταξύ 2008 και 2011. Το ποσοστό ανεργίας των νέων ήταν σχετικά υψηλό από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, όταν η Σουηδία αντιμετώπισε μια σοβαρή χρηματοπιστωτική και οικονομική κρίση. Το 2011, το ποσοστό ανεργίας των νέων (δηλαδή το ποσοστό των ανέργων στην ηλικιακή ομάδα 15-24 ετών) ήταν περίπου 12,4%. Αυτό εξηγείται εν μέρει από την οικονομική κρίση και κυρίως από το γεγονός ότι το εκπαιδευτικό σύστημα δεν ευνοεί τη μετάβαση από το «σχολείο στην εργασία». Το ποσοστό των ανέργων με ακαδημαϊκό υπόβαθρο διπλασιάστηκε μέσα σε 20 χρόνια και πάνω από το 45% των ατόμων ηλικίας 30-34 ετών κατέχουν πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Το 2011, το ποσοστό της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου ήταν μόλις 6,7%. Σε σχέση με τους νέους ΕΑΑΚ, στη Σουηδία καταγράφεται ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά νέων ΕΑΕΚ στην Ευρώπη στην ηλικιακή ομάδα 25-29 ετών: κάτω από 10%, σε σύγκριση με την ΕΕ (περίπου 19,8% το 2011). Ωστόσο, η μερική απασχόληση των νέων ανέρχεται πάνω από το 45%, ενώ η προσωρινή απασχόληση υπερβαίνει το 55%. Η δημόσια υπηρεσία απασχόλησης (ΔΥΑ) διαθέτει περισσότερα από 300 τοπικά γραφεία απασχόλησης και χρηματοδοτείται από τη γενική φορολογία. Για την προσέγγιση των νέων μέσω των προνομιακών διαύλων επικοινωνίας τους, δημιουργήθηκε μια σελίδα στο Facebook και συγκροτήθηκαν ειδικές ομάδες σε τοπικό επίπεδο για την προσέγγιση των νέων ανέργων. Οι σύμβουλοι του EURES παρέχουν ειδική στήριξη για την εύρεση εργασίας και τις ευκαιρίες κατάρτισης σε επίπεδο ΕΕ και εντός του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (π.χ. στη Νορβηγία, η οποία είναι μια γειτονική χώρα). Για την αντιμετώπιση του υψηλού ποσοστού της ανεργίας των νέων σε σχέση με την γενικότερη ανεργία, ενεργοποιήθηκαν συγκεκριμένες πρωτοβουλίες για την απασχόληση των νέων όπως η μείωση της φορολόγησης των εργοδοτών με σκοπό την πρόσληψη των νέων (ιδιαίτερα στον τομέα των υπηρεσιών εστίασης και τροφοδοσίας), και καθεστώτα στήριξης της επιχειρηματικότητας και της αυτοαπασχόλησης για την ενίσχυση νεοσύστατων επιχειρήσεων. Επιπλέον, το 2007 συστάθηκαν δύο ειδικά μέσα: Η «εγγύηση απασχόλησης και ανάπτυξης» και η «εγγύηση απασχόλησης για τους νέους»: Η «πρωτοβουλία για την εγγύηση απασχόλησης και επαγγελματικής ανάπτυξης» αναπτύσσεται σε τρία στάδια: i) δραστηριότητες αναζήτησης εργασίας (έως 150 ημέρες), οι οποίες συνοδεύονται από επίδομα επαγγελματικής ανάπτυξης· ii) ευκαιρίες για μαθητεία, κατάρτιση ή εκπαίδευση στον εργασιακό χώρο (έως 450 ημέρες)· iii) προσφορές εργασίας.

109

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Η πρωτοβουλία «εγγύηση απασχόλησης για τους νέους κάτω των 24 ετών» παρέχει στους φοιτητές τη δυνατότητα να αποκτήσουν εργασιακή εμπειρία κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, να βρουν εργασία ή να ξεκινήσουν/συνεχίσουν τις σπουδές τους. Αρχικά, οι συμμετέχοντες επιδίδονται σε δραστηριότητες αναζήτησης θέσης εργασίας/σπουδών/επαγγελματικής κατάρτισης και λαμβάνουν σχετική καθοδήγηση. Οι δραστηριότητες αυτές, στη συνέχεια, συνδυάζονται με την πρακτική άσκηση, την επαγγελματική κατάρτιση, την εκπαίδευση, ή την ενίσχυση (για χρονικό διάστημα έως 15 μήνες) με σκοπό την έναρξη λειτουργίας μιας επιχείρησης. Λόγω του μεγάλου αριθμού των αιτήσεων, το 2012 διατέθηκαν πρόσθετοι ανθρώπινοι πόροι (με αποτέλεσμα ο μέσος αριθμός των νέων αιτούντων ανά χειριστή υπόθεσης να μειωθεί στο 57). Για την προώθηση της επιχειρηματικότητας των νέων (που αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του εκπαιδευτικού συστήματος της Σουηδίας) και της καινοτομίας, δημιουργήθηκε ένα ειδικό πρόγραμμα με προϋπολογισμό 1,9 εκατ. ευρώ ετησίως («Δύναμη καινοτομίας των νέων»). Το 2011, θεσπίστηκε ένας νέος νόμος για την εκπαίδευση δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στα επαγγελματικά προγράμματα. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, από το 2006, οι δήμοι λειτουργούν θερινά σχολεία για μαθητές ηλικίας 7-19 ετών σε εθελοντική βάση. Στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, ενισχύθηκαν, επίσης, τα προγράμματα πρακτικής άσκησης και μαθητείας των νέων. Τον Μάρτιο του 2012, η Σουηδία διέθεσε το 99% των διαθέσιμων πόρων του ΕΚΤ. Εκτιμάται ότι επωφελήθηκαν περίπου 35.000 νέοι άνεργοι από την εν λόγω κατανομή (διπλασιασμός του στόχου των 15.000). Η Σουηδία ανέλαβε τη δέσμευση να διανείμει επαρκείς οικονομικούς πόρους για τα προγράμματα του 2013 καθώς και για τα προβλεπόμενα προγράμματα για την περίοδο 2014-2016 ώστε να ευνοηθεί η μετάβαση από το σχολείο στην εργασία με σκοπό την αντιμετώπιση του συνεχιζόμενου υψηλού ποσοστού ανεργίας για τους νέους και τις ευπαθείς ομάδες.

110

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Δράσεις σε τοπικό επίπεδο Gävleborg Το ποσοστό ανεργίας στη Σουηδία αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό την τάση στην υπόλοιπη Ευρώπη. Ωστόσο, το ποσοστό ανεργίας των νέων είναι υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ, και το ποσοστό ανεργίας στην περιφέρεια Gävleborg είναι υψηλότερο από ό,τι στο σύνολο της χώρας. Το 29% των νέων ηλικίας 18-24 ετών αναζητούν επί του παρόντος εργασία ή απασχολούνται σε κάποια μορφή καθεστώτος εργασιακής δραστηριότητας. Είναι απαράδεκτο το γεγονός ότι σχεδόν ένας στους τέσσερις νέους είναι χωρίς εργασία ή έχει εγκαταλείψει τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση χωρίς να αποκτήσει προσόντα. Σύμφωνα με το Πρόγραμμα περιφερειακής ανάπτυξης, η εκπαίδευση είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες για την εύρεση εργασίας. Η περίοδος των τριών ετών μετά την αποφοίτηση από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, θεωρείται, επίσης, ότι είναι μια κρίσιμη περίοδος προκειμένου να πραγματοποιηθεί η μετάβαση των νέων σε κάποια μορφή τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Στη Σουηδία, περίπου το 43% των νέων έχουν στην κατοχή τους πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Στην περιφέρεια του Gävleborg, το αντίστοιχο ποσοστό είναι 42% για τα κορίτσια, αλλά μόνο 30% για τα αγόρια. Το ποσοστό των παιδιών που αποτυγχάνει να ολοκληρώσει την τρίτη γυμνασίου είναι επίσης ελαφρώς υψηλότερο από τον εθνικό μέσο όρο.

Yoomi Renström

Δήμαρχος του Ovanåker (Σουηδία)

Πολυάριθμα διαφορετικά μέτρα συμφωνήθηκαν στο Πρόγραμμα περιφερειακής ανάπτυξης, το οποίο συνιστά έγγραφο στρατηγικής. Τα εν λόγω μέτρα περιλαμβάνουν: ››

επενδύσεις στα πανεπιστήμια της περιφέρειας·

››

στρατηγικές για την ισότητα των φύλων με σκοπό την αντιμετώπιση του διαχωρισμού των φύλων στην αγορά εργασίας·

››

συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων και βιομηχανίας·

››

προσπάθειες για την ενίσχυση της δημοκρατίας, ώστε οι νέοι να μπορούν να διαμορφώσουν τη δική τους ζωή.

111

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Στο συγκεκριμένο σημείο, αξίζει να αναφερθούν δύο μεγάλα συνεργατικά έργα που αποσκοπούν στην παροχή βοήθειας στους νέους ανθρώπους που έχουν περιορισμένη πρόσβαση στην αγορά εργασίας. Το έργο MASS (Leonardo da Vinci) - Μέτρηση και αξιολόγηση των κοινωνικών δεξιοτήτων, είναι μια μέθοδος που αναπτύχθηκε στο Angus College της Σκωτίας. Το έργο αφορούσε την ενίσχυση των κοινωνικών δεξιοτήτων των νέων με την ανάπτυξη μεθόδων και εργαλείων με σκοπό τη διδασκαλία, τη μέτρηση και την αξιολόγηση αυτών των δεξιοτήτων. Οι εκπαιδευτές, οι προπονητές και οι δάσκαλοι έχουν χρησιμοποιήσει τη μέθοδο με διάφορες ομάδες, και οι διαχειριστές του έργου έχουν επίσης εργαστεί για τη βελτίωση της κατανόησης του ευρωπαϊκού πλαισίου επαγγελματικών προσόντων (ΕΠΕΠ). Είναι δυνατόν να μετρηθούν και να αξιολογηθούν οι δεξιότητες και η αποκτηθείσα εμπειρία μέσω του έργου MASS, «χαρτογραφώντας» τις εν λόγω δεξιότητες στα επίπεδα του ΕΠΕΠ; Η μέθοδος αυτή δοκιμάστηκε σε τριάντα πέντε νέους που αναζητούν εργασία στην περιφέρεια. Οι εργοδότες ανέφεραν ότι το έργο MASS βοήθησε τους νέους να ενταχθούν στην αγορά εργασίας. Το 63% των εργοδοτών πιστεύουν ότι οι κοινωνικές δεξιότητες είναι πιο σημαντικές από τις τεχνικές και πρακτικές δεξιότητες. Οι εταίροι ήταν οι γειτονικοί δήμοι των περιφερειών Ovenåker, Bollnäs και Söderhamn στη Σουηδία, καθώς και η Σκωτία, η Ελλάδα, η Ρουμανία και οι Κάτω Χώρες. Το SIGRID είναι ένα έργο του ΕΚΤ που αφορά τις τρεις σουηδικές περιφέρειες Värmland, Dalarna και Gävleborg. Πρόκειται για ένα εν εξελίξει έργο εύρεσης θέσεων εργασίας που απευθύνεται σε άτομα που έχουν μείνει εκτός εργασίας για τουλάχιστον ένα έτος, ή τρεις μήνες στην περίπτωση των ατόμων που είναι κάτω των 25 ετών. Το συμπληρωματικό έργο VuXa, το οποίο χρησιμοποιεί μεθόδους του έργου MASS, απευθύνεται στους νέους ηλικίας 18-25 ετών που δεν έχουν τίτλο δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η σειρά μαθημάτων διαρκεί 24 εβδομάδες. Από τον Ιανουάριο του 2012, οι προπονητές, οι εκπαιδευτές, οι επικεφαλής προγραμμάτων, οι σύμβουλοι σπουδών και σταδιοδρομίας, οι σύμβουλοι καταναλωτών, οι κοινωνικοί λειτουργοί, οι αρμόδιοι διαχείρισης υποθέσεων απασχόλησης και οι καθοδηγητές έχουν εργαστεί με συνολικά 84 νέους σε πέντε ομάδες. Το 12% των νέων της πρώτης ομάδας συνέχισαν περαιτέρω τις σπουδές τους και επίσης το 12% αυτών βρήκαν θέσεις εργασίας. Τον Δεκέμβριο του 2012, το 70% των ατόμων της τελευταίας ομάδας συνέχισαν περαιτέρω τις σπουδές τους και επίσης το 15% αυτών βρήκαν θέσεις εργασίας. Οι υπόλοιποι είτε έχουν εγγραφεί εκ νέου στο γραφείο απασχόλησης ή έχουν βρει θέσεις εργασίας.

112

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

ΦΙΝΛΑΝΔΙΑ

Το εθνικό πλαίσιο Τον Σεπτέμβριο του 2012, το ποσοστό ανεργίας των νέων στη Φινλανδία ήταν στο 18,9%. Η ανεργία των νέων αντιμετωπίζεται με ένα συνδυασμό μέτρων κατάρτισης και πιο παραδοσιακών πολιτικών για την αγορά εργασίας (όπως χορηγήσεις απασχόλησης για ιδιωτικές εταιρείες και τον δημόσιο τομέα), ενώ η δραστηριοποίηση, υπό τη μορφή εγγυήσεων για τη νεολαία, παίζει σημαντικό ρόλο. Αξίζει να σημειωθεί ότι ενδέχεται να επιβάλλονται κυρώσεις (διακοπή υποστήριξης) σε όσους δεν συμμετέχουν ενεργά στη διαδικασία εξεύρεσης εργασίας ή στις προσφερόμενες δραστηριότητες. Ένα σύστημα ανανεωμένων εγγυήσεων για τη νεολαία θεσπίστηκε την 1η Ιανουαρίου 2013: θα προσφέρεται θέση εργασίας, περίοδος άσκησης, φοίτηση, πρακτική εμπειρία ή θέση επαγγελματικής αποκατάστασης σε όλους τους νέους κάτω των 25 ετών και σε πρόσφατους αποφοίτους κάτω των 30 ετών, εντός τριών μηνών από τη στιγμή που καθίστανται άνεργοι. Οι εγγυήσεις για τη νεολαία συνδέονται με μια εκπαιδευτική εγγύηση βάσει της οποίας οποιοσδήποτε νέος ολοκληρώνει τη βασική δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχει πρόσβαση σε συμπληρωματική εκπαίδευση, είτε σε σχολή κατάρτισης, είτε στο πλαίσιο προγραμμάτων μαθητείας. Ένα προσωρινό «Πρόγραμμα απόκτησης δεξιοτήτων για νεαρούς ενήλικες» εφαρμόζεται για την περίοδο 2013-2016, με σκοπό την προσφορά πρόσθετων θέσεων εργασίας σε άτομα ηλικίας 20 έως 29 ετών που ολοκλήρωσαν μόνο το ενιαίο σχολείο. Δράσεις εκτός δομών για τη νεολαία χρησιμοποιούνται συστηματικά για την παροχή βοήθειας όσο το δυνατόν νωρίτερα σε νέους κάτω των 29 που διατρέχουν κίνδυνο αποκλεισμού. Στα εργαστήρια για τη νεολαία παρέχεται εργασία υπό καθοδήγηση και εξατομικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες, προκειμένου οι νέοι να ολοκληρώσουν την εκπαίδευσή τους ή να βρουν δουλειά. Σήμερα, λειτουργούν 196 εργαστήρια και οι δραστηριότητές τους καλύπτουν το 80% των δήμων στη Φινλανδία, ενώ εξαπλώνονται για να καλύψουν το σύνολο της επικράτειας. Το 2011, περίπου 3.200 άτομα κάτω των 25 ετών συμμετείχαν σε επιδοτούμενα προγράμματα πρακτικής άσκησης. Στο πλαίσιο των εκπαιδευτικών εγγυήσεων, ένα πιλοτικό πρόγραμμα μαθητείας ξεκινάει με σκοπό την εξέλιξη της μαθητείας σε μια κατάλληλη μορφή κατάρτισης για νέους αποφοίτους βασικής εκπαίδευσης. Οι εργοδότες των ασκούμενων νέων στηρίζονται οικονομικά με 800 ευρώ τον μήνα.

113

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Για να υποστηρίξει τη δημιουργία θέσεων εργασίας (συμπεριλαμβανομένων των προγραμμάτων επιχειρηματικότητας και αυτοαπασχόλησης), η Φινλανδία εφάρμοσε το 2010 τη λεγόμενη κάρτα Sanssi («ευκαιρία»), ένα μέτρο μισθολογικής επιδότησης, προκειμένου να μειωθεί η ελάχιστη εισφορά των εργοδοτών όταν προσλαμβάνουν νέα άτομα κάτω των 30 ετών που αποφοίτησαν πρόσφατα. Την περίοδο 2010-2012, η κάρτα χορηγήθηκε σε περίπου 24.000 νέους από τους οποίους οι 5.300 περίπου βρήκαν δουλειά (περίπου 3.100 άνδρες και 2.200 γυναίκες). Οι επιχορηγήσεις για την έναρξη απασχόλησης (επιδότηση 670–1.080 ευρώ για μια περίοδο έως 18 μήνες) θεωρούνται από τη Φινλανδία ως ένας από τους πιο αποτελεσματικούς τρόπους για την εύρεση μιας θέσης στην αγορά εργασίας. 800 νέοι λαμβάνουν τέτοιου είδους επιχορηγήσεις κάθε χρόνο. Όσον αφορά τη χρηματοδότηση των μέτρων για την καταπολέμηση της ανεργίας των νέων, 60 εκατομμύρια ευρώ θα χορηγούνται ετησίως στο πλαίσιο του συστήματος εγγυήσεων για τη νεολαία κατά την περίοδο 2013–2016, ενώ 27 εκατομμύρια ευρώ το 2013 και 52 εκατομμύρια ευρώ ετησίως για την περίοδο 20142016 προορίζονται για το προσωρινό «Πρόγραμμα δεξιοτήτων για νεαρούς ενήλικες». Μέχρι τον Αύγουστο του 2012, τα κονδύλια του ΕΚΤ και η εθνική συγχρηματοδότηση που διατέθηκαν για την προτεραιότητα 2 του Φινλανδικού Επιχειρησιακού Προγράμματος που συνδέεται με το ΕΚΤ (κατάρτιση νέων και ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο, αποτροπή διακρίσεων στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και την πρόσβαση σε θέσεις εργασίας) ανήλθαν περίπου σε 140 εκατομμύρια ευρώ. Το ποσό των κονδυλίων του ΕΚΤ και της εθνικής συγχρηματοδότησης που είχαν καταβληθεί μέχρι τον Αύγουστο του 2012 ανήλθε περίπου σε 57 εκατομμύρια ευρώ.

114

ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΈΣ ΤΟΠΙΚΈΣ ΚΑΙ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΈΣ ΑΡΧΈΣ ΈΧΟΥΝ ΤΟΝ ΛΌΓΟ

Δράσεις σε τοπικό επίπεδο Kerava Την 1η Ιανουαρίου 2013 θεσπίστηκε στη Φινλανδία σύστημα εγγυήσεων για τη νεολαία. Σε όλους τους νέους κάτω των 25 ετών και σε πρόσφατους αποφοίτους κάτω των 30 ετών θα προσφέρεται, εντός τριών μηνών από τη στιγμή που καθίστανται άνεργοι, θέση εργασίας, εργασιακή εμπειρία, φοίτηση, πρακτική εμπειρία ή θέση επαγγελματικής αποκατάστασης. Οι εγγυήσεις για τη νεολαία συνδέονται με μια εγγύηση κατάρτισης βάσει της οποίας οποιοσδήποτε νέος ολοκληρώνει τη βασική δευτεροβάθμια εκπαίδευση έχει πρόσβαση σε συμπληρωματική εκπαίδευση, είτε σε σχολή κατάρτισης, είτε στο πλαίσιο προγραμμάτων μαθητείας. Οι νέοι που έχουν ολοκληρώσει τη βασική σχολική δευτεροβάθμια εκπαίδευση, αλλά δεν έχουν τίτλο ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης βρίσκονται πρώτοι στη σειρά αναμονής για επαγγελματική κατάρτιση, ενώ οι θέσεις κατανέμονται μέσω ενός καινούριου ηλεκτρονικού συστήματος υποβολής αιτήσεων που καλύπτει όλη την επικράτεια. Οι νέοι μετανάστες παρακολουθούν μαθήματα γλώσσας σε εκπαιδευτικά κέντρα ενηλίκων και κοινοτικές σχολές για να βελτιώσουν τις γλωσσικές δεξιότητές τους. Ένα πρόγραμμα απόκτησης δεξιοτήτων προσφέρει σε νεαρούς ενήλικες κάτω των 30 ετών χωρίς προσόντα την ευκαιρία να αποκτήσουν ένα επαγγελματικό δίπλωμα.

Anne Karjalainen

Δημοτικός σύμβουλος Kerava (Φινλανδία)

115

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

Ενισχύεται η συνεργασία μεταξύ κυβερνητικών αξιωματούχων σε τοπικό και εθνικό επίπεδο και οι δημόσιοι πόροι κατανέμονται με νέο τρόπο. Αν και οι τοπικές αρχές δεν έχουν νέα θεσμικά καθήκοντα ή αρμοδιότητες, θα πρέπει να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο, προκειμένου να διασφαλίσουν την επιτυχία των εγγυήσεων για τη νεολαία. Αν οι καλύτερες λύσεις για τους νέους πρόκειται να βρεθούν σε τοπικό επίπεδο, οι εγγυήσεις για τη νεολαία πρέπει να βασίζονται στην αυθεντική συνεργασία μεταξύ τοπικών αρχών, τοπικών επιχειρήσεων και του τριτογενούς τομέα. Βασικό μέλημα παραμένει, ωστόσο, να καταφέρουμε να παροτρύνουμε τους ίδιους τους νέους να διαμορφώσουν το μέλλον τους. Για τον σκοπό αυτό, οι νέοι χρειάζονται τη στήριξη των οικείων τους: των γονέων, των παππούδων, των συγγενών, των γειτόνων, των δασκάλων και άλλων ενηλίκων στη ζωή τους. Στην πόλη μου, την Kerava, συστήσαμε μια ομάδα εργασίας αποτελούμενη από τοπικούς εκπροσώπους η οποία θα μελετά τυχόν υπηρεσίες για τους νέους και θα παρακολουθεί την εφαρμογή των εγγυήσεων για τη νεολαία. Επίσης, δεσμεύσαμε χρηματοδότηση για το έργο στο φετινό προϋπολογισμό του δήμου για δράσεις εκτός δομών και θερινή απασχόληση για τη νεολαία, είτε σε τοπικές επιχειρήσεις είτε στην τοπική αρχή. Οι δράσεις εκτός δομών για τη νεολαία βοηθούν και υποστηρίζουν τους νέους, προκειμένου να σχεδιάσουν τα επόμενα βήματα στη ζωή τους: τους παροτρύνουν να εκμεταλλευτούν τις διάφορες διαθέσιμες υπηρεσίες και να αναζητήσουν ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα, μια δουλειά ή πρακτική άσκηση. Σε συνεργασία με έναν υπεύθυνο δράσεων εκτός δομών για τη νεολαία, μπορούν να μάθουν περισσότερα για τους διάφορους τομείς σπουδών, να συμπληρώσουν αιτήσεις απασχόλησης ή να αποκτήσουν ενδιαφέρουσες εργασιακές εμπειρίες. Εφόσον είναι απαραίτητο, οι νέοι συνοδεύονται στις προκαταρκτικές επισκέψεις ή δέχονται βοήθεια για τις εισαγωγικές εξετάσεις της σχολής τους και εξασκούνται ώστε να μάθουν να οργανώνουν αυτόνομα τη ζωή τους. Οι νέοι μπορούν επίσης να απευθύνονται σε έναν υπεύθυνο για τη νεολαία, προκειμένου να μάθουν περισσότερα σχετικά με διάφορες δραστηριότητες για τον ελεύθερο χρόνο τους.

116

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

ΕΠΙΛΟΓΟΣ Οι άνεργοι και οι απογοητευμένοι νέοι συνιστούν τεράστια σπατάλη ταλέντου και δυνατοτήτων για την Ευρώπη. Αν και η πολλάκις θερμά υποστηριζόμενη κινητικότητα μπορεί να αμβλύνει, σε σύντομο χρονικό διάστημα, τις πιέσεις της απασχόλησης των νέων σε ένα συγκεκριμένο κράτος μέλος, περιφέρεια ή πόλη, ωστόσο, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική διαρροή εγκεφάλων και στην αποδυνάμωση των τοπικών οικονομιών. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι Ευρωπαίοι Σοσιαλιστές και Σοσιαλδημοκράτες ζητούν τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση αυτής της σημαντικής πρόκλησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το αίτημά τους για ένα πανευρωπαϊκό σύστημα εγγυήσεων για τη νεολαία στοχεύει στη διασφάλιση ότι οι νέοι θα δαπανούν όσο το δυνατόν λιγότερο χρόνο εκτός του εκπαιδευτικού συστήματος ή/και της αγοράς εργασίας. Ταυτόχρονα, έχουν υπογραμμίσει την ανάγκη για την ενίσχυση και τον εκσυγχρονισμό των εκπαιδευτικών συστημάτων σε ολόκληρη την ΕΕ. Η Ομάδα του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος (ΕΣΚ) στην ΕτΠ επέμεινε ιδιαίτερα στην ανάγκη για την παροχή στήριξης σε μεμονωμένα κράτη μέλη, ειδικά σε εκείνα που τελούν υπό σοβαρούς δημοσιονομικούς περιορισμούς, με σκοπό την εφαρμογή των μέτρων για την απασχόληση των νέων, συμπεριλαμβανομένων των εγγυήσεων για τη νεολαία. Ωστόσο, η καταπολέμηση της ανεργίας των νέων δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική αν δεν αποτελεί μέρος μιας συνολικής στρατηγικής για την τόνωση της ανάπτυξης στην ΕΕ. Αυτό απαιτεί την ύπαρξη σαφούς ευρωπαϊκού οράματος και ισχυρής πολιτικής βούλησης. Επίσης, προϋποθέτει ότι το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2014-2020 θα είναι ικανό να βοηθήσει την Ευρώπη να ανακτήσει την πορεία της προς τη βιώσιμη και κοινωνικά δίκαιη ανάπτυξη. Αναμένουμε με ανυπομονησία την τελική έκβαση, με την ελπίδα ότι θα είναι λιγότερο απογοητευτική από την αρχική συμφωνία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 7ης-8ης Φεβρουαρίου 2013.

117

ΑΠΑΣΧΌΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΈΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΆΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΆΞΗ!

ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ

Ιδιαίτερες ευχαριστίες στις υπηρεσίες EUROSTAT και EUROFOUND, οι οποίες μας παρείχαν πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με την ανεργία των νέων στην Ευρώπη. Εικόνες 1 (σ. 11), 3 (σ. 15), 4 (σ. 17), 5 (σ. 19), 6 (σ. 20) & 7 (σ. 21) : (ΕΑΕΚ - Νέοι εκτός απασχόλησης, εκπαίδευσης ή κατάρτισης: Χαρακτηριστικά, κόστος και μέτρα πολιτικής στην Ευρώπη © Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για την βελτίωση των συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας, 2012 Εικόνα 2 (σ. 13): © Σύνδεσμος Πληροφορικής στα Γραφικά (Eurographics) σχετικά με τα διοικητικά όρια Φωτογραφίες στις σελίδες 4, 6, 7, 8, 24, 25, 26, 28, 30, 36, 40, 42, 46, 50, 54, 58, 60, 63, 68, 70, 72, 77, 81, 84, 86, 90, 95, 100, 105, 109, 113, 115: © Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα– Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος EUROSTAT: epp.eurostat.ec.europa.eu/ EUROFOUND: www.eurofound.europa.eu Ευρωπαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα: www.pes.eu Επιτροπή των Περιφερειών: www.cor.europa.eu

118

Γραμματεία της Ομάδας του ΕΣΚ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ!

2014 — 118 pp. — 14.8 × 21 cm ISBN 978-92-895-0770-7 doi: 10.2863/97848

Ομάδα του ΕΣΚ Επιτροπή των Περιφερειών Rue Belliard/Belliardstraat 101 1040 Bruxelles/Brussel BELGIQUE/BELGIË http://www.pes.cor.europa.eu

ISBN 978-92-895-0770-7 doi: 10.2863/97848 © European Union, 2014 Printed in Belgium

̛̗̈̔̓̄͐̍̊ơ̇̄̈̐̊̕

̈Δ΍ΘΕΓΔφȱΘΝΑȱ̓ΉΕ΍ΚΉΕΉ΍ЏΑ

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ!

QG-32-13-101-EL-C

ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ: ΑΣ ΠΕΡΑΣΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΠΡΑΞΗ!