PHAN I

Page 1

TIỂU THUYẾT

tiểu thuyết **

2
GEORGE ORWELL
KIM CƯƠNG ẤN QUÁN

LỜI NGƯỜI DỊCH

1984 làtácphẩmnổitiếngnhấtcủaG.Orwell,nóđứng thứ13vàcũngcóthểlàmộttrongnhữngtácphẩmcóảnh hưởngnhấttrong100cuốntiểuthuyếthaynhấtcủathếkìXX donhàsáchRandomHousebìnhchọn.Vìlàmộttácphẩmquan trọngnhưthếtrongsángtáccủaG.Orwellnóiriêngvàcủanền vănhọcviếtbằngAnhngữnóichungnênkhichuyểnsangtiếng Việtchúngtôiđãcốgắnghếtsứcđểđảmbảochotácphẩmdịch đạtđượcbatiêuchuẩnlà:Tín,ĐạtvàNhã.Nhưngchínhvìthế màchúngtôiphảithưatrướcvớibạnđọcrằngchúngtôiđã khônggiữđượcchữTínnhưsởnguyệnlúcđưataygõnhững chữcáiđầutiêntrênbànphím.Ấylàbởivìtấtcảcácđộngtừ trongtácphẩmđềuđượcG.Orwellchiaởthờiquákhứ,nhưng nếutrướctấtcảcácđộngtừtrongbảnViệtngữđềuphảiđặt sauchữ“đã”thìcâuvănsẽrườmràvànặngnề,nênchúngtôi đànhdịchởthìhiệntại,rấtmongđượclượngthứ. VấnđềđặtralàtạisaoG.Orwellviếttácphẩmnàyvàonăm 1948vàhoànthànhvàonăm1949,còncácsựkiệnthìdường nhưxảyravàonăm1984lạiđượcmôtảnhưđãxảyratrong quákhứ?Theothiểnýtuytácphẩmkếtthúcbằnghìnhảnh thoáihoáđếntuyệtvọngcủaconngườitrướccáiácnhưngG.

3

Orwellvẫncoiđấylàquákhứ.Nhữnghànhđộngchàđạpnhân phẩmdùcóxảyratrongquákhứ,hiệntạihaytươnglaithìvẫn thuộcvềquákhứvìđấylàtàndưcủamộtbảnnăngtămtốicòn sótlạitừthờitiềnsử.Chúngphảithuộcvềquákhứbởivìtrước saugìcũngbịtiếntrìnhcủalịchsử,tiếntrìnhđưaconngười đếnmộtthếgiớingàycàngtựdohơn,nhânbảnhơnquétsạch. Khiđọctácphẩmnàyxinbạnhãyđặttrướcmỗiđộngtừchữ “ĐÔ,đấylàmộtnéntâmnhangbạnthắptrướcvonglinh G.Orwellvànhữngaiđã,đangvàsẽbịcáitâmvôminhvọng độngdìmvàobiểnkhổmênhmôngcủakiếpngười.

4

PHẦN I I.

Đấylàmộtngàythángtư,trờiquangmâytạnh,khálạnh,đồng hồđiểmmườibatiếng.Cằmthuvàotậnngựcđểtránhcơngió rétcắtda,WinstonSmithvộivãchuitọtquacánhcửakínhkhu chungcưChiếnThắng,thếmàvẫnkhôngngănđượcđámbụi cátcuộnvàotheo.

Tiềnsảnhsặcmùibắpcảiluộcvàmùithảmcũ,mốcmeo.Trên tường,đốidiệnngaylốivàolàmộtbứctranhto,nhiềumàu; phảinóilàquátosovớicănphòng.Đấylàbứcvẽmộtkhuôn mặtrộnghơnmộtmét,khuônmặtmộtngườiđànôngtuổi chừngbốnlăm,râurậm,thô,cósứclôicuốn.Winstonbướcvề phíacầuthang.Thửthangmáylàmgìchophícông.Ngaycả nhữnglúcthuậnlợinhấtnócũngítkhilàmviệc,cònlúcnàylại giữabanngày,tấtnhiênđiệnđãbịcúprồi.Đâylàmộtphầncủa phongtràotiếtkiệmvìngườitađangchuẩnbịchotuầnlễHận Thù.Winstonphảileolênbảytầnglầu,anhtađãsangtuổibốn mươilạibịloétdogiãntĩnhmạchbêntrênmắtcáchânnênđi rấtchậm,phảidừnglạinghỉmấylần.Trêntườngđốidiệnvới mỗichiếunghỉlạicómộtbứcvẽkhuônmặtngườiđànôngnọ.

5

Cácbứctranhđềuđượcvẽrấtkhéo,đứngởđâutacũngthấy đôimắtngườitrongtranhđangnhìnchằmchằmvàomình. ANHCẢĐANGQUANSÁTBẠN-dướimỗibứctranhđềucó hàngchữnhưthế.

Trongphòngmộtgiọngdudươngđangnóivềviệcsảnxuất gang,códẫncảcácsốliệu.Tiếngnóiphátratừmộttấmkim loạigắnchặtvàobứctườngbênphải,trôngnhưmộtchiếc gươngmờ.Winstonvặnnúmloa,tiếngnóicónhỏđi,nhưng vẫnrõ.Cáimáynày(gọilàmànvôtuyến)cóthểđiềuchỉnhcho nhỏđinhưngkhôngthểnàotắthẳnđược.Winstonđivềphía cửasổ;vốnđãgầylạimặcđảngphụcnêntrônganhcàngcóvẻ ốmohơn.Tócanhmàusáng,khuônmặtửngđỏđẩyvảytróc doxàphòngkémchấtlượng,dodaocạocùnvàvìmùađông hanhkhôvừakếtthúc. Bênngoàitrờicònlạnhlắm.Khắpnơi,bụivàgiấyvụnbịgió cuốnthànhnhữngvòngxoáybaytứtungtrênmặtđấtvàmặc

6

dùcónắng,bầutrờirấtxanhnhưngbaotrùmlêntấtcả,nếu khôngkểnhữngtấmbiểungữ,vẫnlàmộtmàuxámchánngắt.

Gócphốnàocũngcótranhvẽkhuônmặtngườiđànôngrậm râunọ.Bứctườngcănnhàđốidiệncũngcó.ANHCẢĐANG QUANSÁTBẠN-hàngchữbêndướighinhưthếvàđôimắt đencủaôngtađangnhìmchằmchằmvàoWinston.Phíadưới bứctranh,vắtngangquaphốlàmộtbiểungữđãbịđứtmột góc,bayphấtphơtrướcgió,chữCHUANHghitrênđóđôilúcbị cáigócráchchekhôngthểnhìnrõđược.Phíaxa,mộtchiếc trựcthăngđangluồnláchgiữacácmáinhà,cólúctrôngnónhư treonguyênmộtchỗhệtnhưmộtconnhặngxanh,sauđónó bỗngbayvúttheomộtđườngcongvàbiếnmất.Đấylàmáybay cảnhsát,họtuầntrabằngcáchnhìnquacửasổnhàdân.Nhưng tuầntrathìkhôngđángngại.ĐángngạilàCảnhSátTưTưởng cơ.

SaulưngWinstonmànvôtuyếnvẫntiếptụccâuchuyệnvề luyệngangvàviệchoànthànhkếhoạchbanămlầnthứchín. Mànvôtuyếncònlàmviệcthuvàphátnữa.ChỉcầnWinston nói,nếukhôngquánhỏnhưkiểuthìthầm,thìmànvôtuyếnsẽ thuvàtruyềnđingaylậptức,hơnnữanếuđứngtrongvùng quansátcủamànvôtuyếnthìanhkhôngchỉbịnghelénmà cònbịnhìntrộmnữa.Tấtnhiênkhôngaibiếtlàcóthậtsựbị theodõihaykhông.CảnhSátTưTưởngtheodõithườngxuyên

7

haytheothờigianbiểunàothìkhôngairõ,chỉcóthểđoánmò màthôi.Khôngloạitrừkhảnănglàhọtheodõitấtcảmọi ngườisuốtngàyđêm.Khôngaidámchắc,nhưngchắcchắnlà họcóthểtheodõibấtkìaivàobấtkìlúcnàohọmuốn.Ngườita buộcphảisống,màquảthậthọđãsống,theothóiquenđãtrở thànhbảnnăngrằnglờinóinàocũngcóthểbịnghelénvàkhi cònánhsángthìhànhđộngnàocũngcóthểbịtheodõi.

Winstonquaylưnglạiphíamànvôtuyến.Thếantoànhơn,dù anhbiếtrằngchỉcầnnhìnlưngngườitacũngcóthểpháthiện đượckhốithứ.Bênngoàicửasổ,cáchđâykhoảngmộtcâysố lừnglữngmộttoànhàmàutrắngnổilêngiữakhungcảnhxám ngoétcủathànhphố,đấylàtoànhàBộSựThật,nơianhlàm việc.London,thànhphốquantrọngnhấtcủaĐườngBayI, thànhphốđôngdânthứbacủaOceaniatrôngnhưthếđấy,ý nghĩphachútkhinhbỉmơhồvụtlướtquađầuWinston.Anhcố nhớlạithờiniênthiếu,lúcđóLondoncũngnhưthếnàyư?Lúc nàocũnglànhữngngôinhàcótừthếkỉXIXcũnát,phảichống bằngcộtgỗ,cửasổtápgiấycáctông,máilợptônsóngvàtường nhữngkhuvườnthìnghiêngngảnhưsayrượunhưthếnàyư? Lúcnàocũngcónhữnghốbomđầybụivữavớinhữngcâyliễu đangcốvươnmìnhlênkhỏiđámxàbầnvànhữngkhoảng trốngdobomphátquang,trênđólànhữngdãynhàgỗtrông nhưchuồnggàthếkiaư?Nhưnghoáravôích,anhchẳngthể

8

nhớđượcgì,ngoàinhữngtấmáp-phíchsángnhấpnháytrên nềnkhôngmàuvàthườnglàrấtkhóhiểu.

BộSựThật,nóitheoNgômo [1] làBôtatrôngkháchẳnnhững ngôinhàxungquanh.Đấylàmộtcấutrúchìnhkimtựtháp bằngbêtôngtrắngtoát,tầngtầnglớplớp,caođếntrênbatrăm mét.TừđâycóthểtrôngthấybakhẩuhiệucủaĐảngđượckẻ rấtrõvàđẹpngaytrênmặttiềntòanhà:

9
TRA
LÀ HÒA BÌNH
NÔ LỆ NGU DỐT LÀ SỨC
CHIẾN
NH
TỰ DO LÀ
MẠNH NgườitađồnrằngBộSựThậtcóbangànphòngởbêntrênvà nhữngchinhánhtươngứngởdướimặtđấtnữa.ỞLondoncòn cóbatoànhàtươngtựvềhìnhdángvàkíchthướcnhưthế.

Chúngcaohơnhẳncáctoànhàxungquanhnêntừnócchung cưChiếnThắngcóthểtrôngthấycảbốncái.Đấylàtổnghành dinhcủabốnBộ,bộmáycủachínhphủnằmtrongbốntoànhà này.BộSựThậttheodõilĩnhvựctintức,giảitrí,giáodụcvà nghệthuật.BộHòaBìnhtheodõilĩnhvựcchiếntranh.BộTình Yêutheodõilĩnhvựctrậttựvàluậtpháp.BộẤmNotheodõi lĩnhvựckinhtế.TheoNgômothìđấylàcácBộ:Bôta,Bôbi,Bôti vàBôno.

NgôinhàBộTìnhYêutrôngrấtkhiếp,khônghềcómộtcửasổ nào.NóichongaythìWinstonchưavàobêntrongbaogiờ, thậmchíanhchưatừngđếngầnquánửacâysố.Chỉđượcvào đấykhicóviệc,màphảiđitheonhữnglốingoằnngoèo,xung quanhràokẽmgai,phảivượtquanhiềucánhcửathépvà nhữngụsúngmáybímậtnữa.Ngaytrênnhữngconphốdẫn đếnhàngràobênngoàiđãcónhữngngườibảovệđồngphục đen,mặtđằngđằngsátkhítaylămlămdùicuiđứnggácrồi.

Winstonquayngườilại.Nétmặtanhvụttrởnêntươitỉnh,ai cũngphảigiảvờthếkhiđứngtrướcmànvôtuyến,anhđivề phíagianbếpnhỏởđầukiacủacănhộ.RakhỏiBộvàogiờnày làmấtbữaăntrưa,ởnhàchỉcònmộtlátbánhmìđenkhô, nhưngphảiđểdànhđếnsángmai.Anhlấytừtrênchạnbát xuốngmộtchainướckhôngmàucódánnhãntrắng:RƯỢUGIN

10

CHIẾNTHẮNG.Lọairượunàycómùihôihôikhóchịuynhư mùirượugạocủaTàu.Winstonrótđầymộtlivàlấyhếtcan đảmdốcvàomiệngnhưuốngthuốc.

Mặtanhlậptứcửngđỏ,mấygiọtnướcmắttràora.Chuakhông khácgìaxitnitric,hơnnữakhinuốtcòncócảmgiácnhưbịnện dùicuivàolưng.Nhưngcơnxóttrongdạdàycũngmauquavà mọivậtbỗngnhưsốngđộnghơn,vuihơn.Anhcầmbaothuốc láChiếnThắngnhàunátđểrútlấymộtđiếu,nhưngdokhông chúýnênđãdốcđiếuthuốcxuốngvàthếlàtấtcảthuốcđềurơi rangoài.Điếuthứhaianhgiữcẩnthậnhơn.Anhquaylại phòngkháchvàngồixuốngbêncạnhcáibànphíatráimànvô tuyến.Anhlấytừngănkéoracáiquảnbút,lọmực,cuốnsổdày gáyđỏ,bìamàucẩmthạch.

11

Khônghiểuvìsaocáimànvôtuyếnlạiđượclắpởmộtchỗấy. Thườngthìnóđượclắpởphíacuốiđểcóthểquansátkhắp phòng,nhưngcáinàylạilắptrênbứctườngdài,đốidiệnvới cửasổ.Winstonngồivàocáichỗxâythụtởgầngócphòng,chắc ngườitađịnhđặtkệsáchởđó,chỗnàynằmphíabênmànvô tuyến.Ngồiởđó,lạingảhẳnvềphíasauthìmànvôtuyếnchịu. Nghetrộmthìcóthể,nhưngnếuanhcứngồiởđóthìhọkhông thểnàotrôngthấyđược.Cólẽmộtphầndocáchbốtrícăn phònghơibấtbìnhthườngnhưthếmàanhnảyraýđịnhlàm cáicôngviệcanhsắplàmđây. Nhưngcòndocuốnsổnữa.Cuốnsổđẹpquá.Giấymịn,đãngả vàngvìnămtháng,loạigiấynàyphảiđượcsảnxuấtítnhấtlà bốnchụcnămvềtrước.Nhưnganhchorằngcóthểtrướcnữa. Anhnhìnthấynótrênquầymộtcửahàngđồngnáttrongmột khuổchuột(cụthểkhunàothìanhkhôngnhớ)vàlậptứcnảy raýđịnhphảimuabằngđược.Đảngviênkhôngđượcvàocác cửahàngbìnhthường(buônbántrênthịtrườngtựdo,người tavẫngọithế),nhưngnguyêntắcnàykhôngđượctuânthủ tuyệtđốivìnhiềuthứnhưdâygiàyhaydaocạorâuchỉcóthể muabằngcáchnàymàthôi.Anhvộiđảomắtnhìnquanhrồi chuingayvàocửahàngvàmuacuốnsổgiáhaiđôlarưỡi.Lúc đóanhcũngkhôngbiếtsẽdùngcuốnsổvàoviệcgì.Anhđútnó vàocặpvàvộilủivềnhà.Dùkhôngcóchữnào,cuốnsổcũnglà bằngchứngtốcáochínhchủnhâncủanó.

12

Việcđầutiênanhsẽlàmlàbắtđầughinhậtkí.Đấykhôngphải làmộthànhđộngphạmpháp(khôngcóviệcgìphạmphápvì

đãkhôngcònluậtphápnữa),nhưngnềubịpháthiệnthìcóthể bịtửhìnhhoặcítnhấtcũnghaimươilămnămkhổsai.Winston lắpngòibútvàliếmlớpmỡchốnggỉđi.Bútlàmộtcôngcụcổ xưa,ítđượcsửdụngngaycảđểkí,muanókhôngphảidễ,lại phảilénlútnữa,nhưnganhvẫncốmuabằngđược,đơngiản chỉvìanhnghĩrằngđốivớinhữngtờgiấymịnnhưthếthìphải dùngbútmựcchứkhôngthểlàbútchìhoáhọcđược.Nóicho ngay,anhkhôngquenviếtbằngtay.Anhchỉviếtnhữngmẩu ghichúngắn,ngoàiraanhthườngđọcchomáyghi,nhưngcách đódĩnhiênlàkhôngthểdùngđượcchomụcđíchnày.Anhấn ngòibútvàolọmựcnhưnglạilưỡnglựtronggiâylát.Mộtcơn rùngmìnhnhẹchạykhắpkhoangbụng.Chỉcầnchạmngòibút vàogiấylàxong,khôngthểnàoquaylạiđượcnữa.Anhbắtđầu viếtbằngnhữngchữnhỏtí,ngảnghiêng:

Ngày

4 tháng tư năm

1984. Anhkhẽngảngườirasau.Cảmgiácbấtlựcbaotrùmkhắpcơ thể.Trướchếtanhkhôngbiếtnămnaycóđúnglànăm1984 haykhông.Khôngnghingờgìrằngconsốgầnđúngnhưthếvì anhbiếtchắctuổicủamìnhlàbachín,màanhsinhkhoảng năm1944hay1945,nhưngbâygiờthìchẳngcócáchnàoxác địnhđượcchínhxác,saisốphảikhoảngmộthainăm.

13

Anhbỗngtựhỏi:tađangviếtnhậtkíchoaiđây?Chotươnglai, chongườichưarađời.Tâmtríanhtreobêntrêncáingàytháng đángngờđượcghitrêntờgiấyvàbấtngờđụngphải từ nướcđôi củaNgômo.Đâycũnglàlầnđầutiênanhnhậnthức đượcmứcđộnghiêmtrọngcủacôngviệcmàanhđãkhởisự. Làmsaocóthểgiaothiệpvớitươnglai?Thựcchấtlàkhôngthể được.Tươnglaihoặclàsẽgiốngnhưhiệntại,sẽchẳngaithèm nghe;hoặclàtươnglaisẽkháchiệntạivànếuthếhoàncảnh củaanhsẽchẳngcònýnghĩagìvớihọ.

Anhngồiyênlặngngắmtờgiấymộtlúc.Vôtuyếnchuyểnsang phátnhạchànhkhúc.Cóđiềulạlàanhcảmthấykhôngnhững

14

khôngcókhảnăngviếtraýnghĩcủamìnhmàcònquênkhông biếtmìnhđangđịnhnóigìnữa.Anhđãchuẩnbịchongàyhôm naysuốtmấytuầnlễliềnvàanhkhôngngờrằngchỉlòngdũng cảmkhôngchưađủ.Viếtthìcógìkhó.Chỉcầnghiragiấy nhữngcuộcđộcthoạikhôngngừngdiễnratrongđầuanhhết nămnàyquathángkhác.Nhưnglúcnàynhữngcuộcđộcthoại bỗngngừngbặt.Cònchỗloétdogiãntĩnhmạchthìngứakhông chịuđược.Anhkhôngdámgãivìnếugãithìsẽbịviêmngay. Tiếngtíchtắccủachiếcđồnghồvẫnđiểmđềuđều.Trongtâm tríanhchỉcònmộttờgiấytrắngnằmtrướcmặt,cơnngứaphía bêntrênmắtcáchân,tiếngnhạcồnàovàcảmgiáclânglângdo lirượuvừamớiuốnggâyramàthôi. Rồibấtngờanhviết-đơngiảnlàdosợ,anhcũngkhôngbiết mìnhviếtgìnữa.Anhviếtnhữnghàngchữkhilênkhixuống nhưtrẻcon,lúcđầuquênviếthoarồisauquênluôncảđánh dấuchấmcâu. Ngày 4 tháng tư năm 1984. Hôm qua đi xem phim. Toàn phim chiến đấu. Một phim hay, một chiếc tàu thuỷ đầy người tị nạn ở Địa Trung Hải bị ném bom. Cả khán phòng thích chí khi xem cảnh một gã đàn ông to lớn đang bơi, trong khi một chiếc trực thăng đuổi theo sau, đầu tiên thấy gã lặn hụp như cá heo, sau đó thấy gã qua ống ngắm từ trên máy bay, sau đó gã bị bắn thủng lỗ chỗ như mặt sàng, mặt biển bỗng biến thành màu hồng, gã chìm nhanh y như nước bị hút qua các lỗ thủng trên người vậy.

15

khi gã chìm đến đáy thì cả khán phòng phá lên cười. Sau đó là một cái xuồng đầy trẻ con, bên trên lại một chiếc trực thăng nữa. trên mũi xuồng là một người phụ nữ trung niên, có lẽ là Do Thái, tay bế một đứa nhỏ chừng ba tuổi. Đứa nhỏ gào lên vì sợ, đầu cứ dúi vào ngực mẹ còn bà ta thì vừa vỗ về vừa lấy tay che cho con mặc dù chính bà ta cũng sợ, mặt xanh như tầu lá. bà ta lấy tay che cho con, làm như có thể ngăn được đạn không bằng. sau đó cái trực thăng ném xuống một quả bom loại hai mươi cân tiếng nổ kinh hoàng và cái thuyền tan ra thành từng mảnh vụn. sau đó là một cảnh tuyệt vời một cánh tay trẻ con bay lên, vọt thẳng lên trời chắc là người ta quay từ mũi chiếc trực thăng và những tiếng vỗ tay ồn ào vang lên từ những hàng ghế dành riêng cho đảng viên nhưng từ chỗ dành cho bọn cu li thì có một phụ bỗng gào lên, bà ta bảo không được chiếu những cảnh đó cho trẻ con xem và cứ thế cho đến khi cảnh sát phải lôi phải lôi bà ta ra chắc là họ chẳng làm gì đâu bọn cu li thì chấp làm gì phản ứng của chúng vẫn thế ai thèm quan tâm…

Winstonngừngviết,môtphầnvìtaybịtê.Anhcũngkhônghiểu vìsaolạiviếtrachuyệnnhảmnhínày.Nhưngđiềuđángngạc nhiênlàtrongkhianhviếtthìmộtchuyệnhoàntoànkhácbỗng hiệnlênmộtcáchrõràngtrongtrínhớđếnnỗicóthểviếtngay rađược.Bâygiờthìanhhiểurằngchínhvìsựkiệnđómàanh quyếtđịnhđivềnhàđểghinhậtkítrongngàyhômnay.

16

ChuyệnđóxảyratrongBộsángnay,nếunhưcóthểdùngchữ "xảyra"vớinhữngchuyệnmơhồkiểuđó.

Lúcấygầnmườimộtgiờđúng,trongBanTàiLiệu,nơiWinston côngtác,ngườitađãmangghếtừcácngănra,đểtậptrungvào giữaphòng,đốidiệnvớimànvôtuyếnlớn,chuẩnbịchoHai PhútHậnThù.Winstonvừachuẩnbịngồivàochỗ,đấylàmột trongcácdãyghếgiữanhà,thìcóhaingườimàanhchỉnhìn thấychứchưanóichuyệnbaogiờbấtngờbướcvàophòng.Một ngườilàcongái,anhthườnggặpcôtatronghànhlang.Anh khôngbiếttêncô,chỉbiếtrằngcôlàmởBanSángTác.Anh nghĩthếvìcólầnthấycôcầmcờlê,tayđầydầumỡ,chắclàcô tađangsửamáyviếtvăn.Côtakhoảnghaimươibảytuổi,mặt đầytànnhang,tócđendày,dángtựtin,nhanhnhẹn,độngtác dứtkhoát.Mộtchiếcthắtlưnghẹpmàuđỏtươi,biểutượngcủa HộiThanhNiênChốngTìnhDục,quấnmấyvòngxungquanh eobộđồngphụccànglàmnổirõcáibụngthonnhỏcủacô. Winstonthấykhóưacôtangaytừlầngặpđầutiên.Anhbiếtvì sao.Côtasặcmùisânkhúcquâncầuvàbuồngtắmnướclạnh, mùicủanhữngchuyếndãngoạivàtháiđộcuồngtínramặt. Anhkhôngthíchđànbà,đặcbiệtlànhữngcôgáitrẻ,xinhđẹp. Đànbà,nhấtlàcáccôgáitrẻ,thườnglànhữngkẻcuồngtín, nhữngngườisẵnsàngnuốtsốngngaymọikhẩuhiệucủaĐảng,

17

nhữngtênchỉđiểmtựnguyện,nhữngkẻđánhhơibấtkìbiểu hiệnphichínhthốngnào.Nhưngcônàycóvẻnguyhiểmhơn cả.Mộtlầnhaingườigặpnhauởhànhlang,côtaliếcxéonhư xoáyvàongườianh,lúcđómộtnỗisợvôhìnhnhưchoánhết tâmcananh.AnhngờrằngcôtachínhlàmậtvụcủaCảnhSát TưTưởng.Chắclàkhôngphải.Dùsaoanhcũngcảmthấylúng túng,cảmthấyvừasợvừaghétmỗilầngặpcôta.

NgườithứhaitênlàO’Brien,đảngviênĐảngNộiBộ,nghenói làmtovàởxanênWinstonhiểurấtmùmờ.Vừanhìnthấy ngườimặcđồngphụcáođencủaĐảngNộiBộđếngầnlà nhữngngườingồitrướcmànvôtuyếnlậptứcimbặt.O’Brienlà mộtngườicao,to,cổbự,khuônmặtthôđầyvẻhàihước.Hình thứctuydữdằnnhưngtrônganhtacũngkháhấpdẫn.Anhta cóthóiquenlấytaysửalạigọngkínhởtrênmũi,thóiquennày lạkìthaylạicóvẻnhưtốcáorằnganhtalàmộtngườiquântử. Mộtnhàquítộcthếkỉmườitámđangmờithuốclá,ngườinào còncókhảnăngsosánhtheocáchấy,sẽnghĩnhưthếkhinhìn thấythóiquenđócủaanhta.TrongmườinămlạiđâyWinston chỉgặpanhtakhoảngchụclần.AnhcảmthấymếnO’Brien khôngchỉbởisựtươngphảngiữatháiđộtaonhãvàvẻbề ngòailựclưỡngnhưvõsĩcủaanhta.Trongđáysâutâmhồn Winstonvẫnngờrằng,cóthểkhôngphảilàngờmàchỉlàhi vọngrằngO’Brienkhôngphảilàkẻcuồngtín.Nétmặtanhta

18

gợichongườikhácnghĩnhưvậy.Nhưngcũngcóthểđấykhông phảilàsựnghingờgiáolí,màđơngiảncóthểđấychỉlàtrí thôngminhcũngnên.Nhưngdùsaohìnhthứcbênngoàicho thấyanhtalàmộtngườicóthểnóichuyện,nếucóđiềukiện gặpriêngvàtránhđượcmànvôtuyến.Winstonchưathửkiểm traướcđoánnàylầnnào:thựcralàkhôngthểlàmđược. O’Briennhìnđồnghồđeotay,thấylàđãgầnđúngmườimột giờ,anhtaquyếtđịnhởlạiBanTàiLiệuchođếnhếtHaiPhút HậnThù.AnhngồicùnghàngvớiWinston,chỉcáchhaidãy ghế.Mộtngườiđànbànhỏnhắn,tóchungvẫnlàmviệctrong ngănbêncạnhWinstonngồitrêncáighếngăngiữahaingười. CôgáitócđenngồingayphíasauWinston. Mộtgiọngnóingherùngrợn,ghớmghiếcnhưtiếngmasátcủa mộtcáimáycựctokhôngdầubôitrơnbỗngbậtratừmànvô tuyếngắnởphíacuốicănphòng.Âmthanhđókhiếnngườita cócảmgiácghêghêtrongtừngkẽrăngvàtócgáythìdựnglên. HậnThùbắtđầu.

Cũngnhưmọikhi,khuônmặtEmmanuelGoldstein,kẻthùcủa

19

nhândân,hiệnlêntrênmànảnh.Tiếnghúytgióchếgiễunổi lênđâyđó.Ngườiđànbànhỏbétóchungrítlêntỏvẻvừa khinhvừasợ.Goldsteinlàmộttênphảnbội,mộtngườingày xưa(từbaogiờthìkhôngainhớnổi)vốnnằmtrongbanlãnh đạoĐảng,gầnnhưcùngcấpvớiAnhCả,nhưngsauđólạitham giahoạtđộngphảncáchmạng,bịkếtántửhìnhrồibímậtvượt ngụcvàbiếnmất.ChươngtrìnhHaiPhútHậnThùthayđổimỗi ngày,nhưngnhânvậtchínhbaogiờcũnglàGoldstein.Hắnlà tênphảnbộiđầusỏ,làkẻhủyhoạithanhdanhcủaĐảng.Chính líthuyếtcủahắnlànguồngốcmọitộiácchốngĐảng,mọihành vipháhoại,phảnbội,lệchlạc.Hắnvẫnsốngởđâuđóvàtiếp tụchọatđộngpháhoạingầm:cóthểlàởnướcngoài,dướisự bảotrợcủanhữngôngchủngoạiquốc,màcũngcóthể,như thỉnhthoảngcóngườinói,làởngaytạiOceanianày.

Winstoncảmthấykhóthở.CứmỗilầnnhìnthấymặtGoldstein làtronganhlạixuấthiệnmộtmớnhữngtìnhcảmlộnxộn.Đấy làmộtkhuônmặtDoTháiđiểnhình,đượcnhữnglọntócmềm điểmbạcbaoquanh,bộrâuthưa,mộtkhuônmặtthôngminh nhưngkhóưa,nhưngcáimũinhỏvàdài,cặpkínhtrễxuống tậncánhmũi,lạichứngtỏrằngđấylàmộtconngườingờ ngệch,bạcnhược.Khuônmặtgiốngnhưmặtcừu,giọngnói cũngbebeyhệtnhưvậy.Cũngnhưmọikhi,Goldsteintấncông vàođườnglốicủaĐảng,lílẽcủahắnđầyácývàcườngđiệu

20

khônglừađượccảtrẻcon,nhưngcósứcthuyếtphục,thínhgiả cóthểvôtìnhnghĩrằngnhữngngườikhác,khôngtỉnhtáobằng mìnhcóthểbịhắnlôikéocũngnên.HắnlăngmạAnhCả,hắn tốcáochếđộĐảngtrị,hắnyêucầukíngayhoàướcvớiEurasia, hắnđòitựdongônluận,tựdobáochí,tựdohộihọp,tưdotư tưởng,hắnđiêncuồnggàolênrằngcáchmạngđãbịphảnbộitấtcảnhữngbàiphátbiểuliếnthoắng,dàidòngcủahắngiống nhưnhạitheocáchnóicủacácdiễngiảcủaĐảng,hơnnữacòn chứanhiềutừngữcủaNgômo,thậmchínhiềuhơnsốtừcác đảngviênthườngcóthểsửdụnghàngngày.Đểkhôngainghi ngờýđịnhthựcsựđằngsaunhữnglờidốitrátrànggiangđại hảicủaGoldstein,baogiờtrênmànảnhphíasauđầuhắncũng lànhữngđoànquânEurasiađangnhịpbước,nhữnghàngquân Áchâuđằngđằngsátkhí,nétmặtkhôngmộtchútbiểucảm nàoliêntụcdiễuhànhtừtrongrarồibiếnmấtvàđượcthay thếbằngnhữngđoànkháctrôngcũnghệtnhưthế.Tiếnggiầy đinhlínhtrángnệnlộpcộp,đềuđềulàmnềnchogiọngnóibe bethéthécủaGoldstein.

HậnThùkéodàichưađượcbamươigiâythìmộtnửagian phòngđãkhôngkìmđượcnhữngtiếngthétcămhờn.Chỉnhìn thấyhaynghĩđếnGolsteinlàngườitađãcămghétvàhoảngsợ rồi,đằngnàylạiphảinhìnmãicáikhuônmặttựmãn,dàinhư mặtcừuvàđoànquânEurasiahùngmạnhphíasaunữa,aimà chịuđựngnổi.Hắnlàđốitượngcămthùthườngtrực,hơncả

21

EurasiavàEastasiavìkhiOceaniagâychiếnvớimộttronghai siêucườngthìbaogiờcũnghòahoãnvớisiêucườngkia. Nhưngđiềukìlạlàmặcdùmọingườiđềucămthù,đềukhinh bỉGoldstein,líthuyếtcủahắnbịđemraphêphán,chếgiễuở gatàu,trênmànảnh,trongsáchbáohàngngànlầnmỗingày, cóvẻnhưảnhhưởngcủahắnkhônghềgiảmtínào.Lúcnào cũngcónhữngkẻngốcnghếchsẵnsàngđểchohắndụdỗ.Ngày nàocũngcónhữngtêngiánđiệp,pháhoạihoạtđộngdưới trướngcủahắnbịCảnhSátTưTưởngtómđược.Hắnchỉhuy mộtđộiquânbímậtđôngđảovàmộtmạnglướigiánđiệp ngầmcómụcđíchlậtđổchếđộ.Ngườitachorằngtổchứccủa hắncótênlàHuynhĐệ.Ngườitacònđồnthổivềmộtcuốn sách,tuyểntậpcácquanđiểmphảnđộngmàtácgiảchínhlà Goldsteinđangđượclưuhànhbímậtnữa.Cuốnsáchnày khôngcótựađề.Trongnhữngcâuchuyệnphiếm,ngườitagọi nóđơngiảnlà cuốn sách.Nhưngnhữngchuyệnnhưvậyngười tachỉđượcnghequanhữnglờiđồnrấtmùmờ.Đảngviên thườngtránhnhắcđếnHuynhĐệcũngnhư cuốn sách nếuhoàn cảnhchophéphọlàmthế. Đếnphútthứhaithìlòngcămthùđãtrởthànhđiênloạn. Ngườitanhảychồmchồmvàhòhétđếnlạcgiọnghòngátđược tiếngthethénhưxoáyvàonãocủaGoldstein.Ngườiđànbà nhỏbétóchungửnglênnhưtômluộc,miệngháhốcnhưcá mắccạn.NgaycảmặtO'Briencũngửnglên.Anhtangồithật

22

thẳng,ngựcnhồilên,nhịpxuốngnhưsóngđánh.Côgáitócđen phíasauWinstongàolên:"Đồkhốnnạn!Khốnnạn!Khốn nạn!",rồibấtthìnhlìnhcầmlấycuốntựđiểnNgômokhádày vànémthằngvàomànvôtuyến.Cuốnsáchđậpvàomũi Goldsteinvàbayraxa;nhưnggiọngnóithìvẫntiếptục.Trong mộtphúttỉnhtáoWinstonbỗngpháthiệnrarằngmìnhcũng đanggàolênnhưmọingười,còngótchânthìđangdậmkịch liệtlênthanhngangcủachânghế.Điềukinhkhủngnhấttrong HaiPhútHậnThùkhôngphảilàviệchànhđộngnhưmọingười màchínhlàviệckhôngthểkhônghànhđộng.Chỉcầnkhoảng bamươigiâylàviệcgiảđòđãkhôngcòncầnthiếtnữa.Cơn phấnkhíchcủanỗisợhãivàlòngthùhận,ướcmuốnsátsinh vàtrakhảo,ướcmuốnđượcđậpvỡmặtbằngmộtcáibúatạ giốngnhưluồngđiệntruyềnkhắpphòng,khôngaicònkiểm soátđượchànhvicủamình,tấtcảcùngnhănnhó,kêugàonhư mộtlũđiên.Cơnbộcphátnàythựcralàkhôngcóchủđích,có thểđượcchuyểntừđốitượngnàysangđốitượngkhácgiống nhưánhlửacủacáiđènxì.CólúcWinstonhoàntoànkhôngthù ghétGoldstein,màngượclại,anhcămghétAnhCả,cămghét Đảng,cămghétCảnhSátTưTưởng;nhữnglúcnhưthếanh bỗngcảmthấythươnghạiconngườidịgiáocôđơn,bịlăng nhụctrênmànảnh,ngườibảovệsựthậtvàsựtỉnhtáoduy nhấttrongcáithếgiớigiảdốinày.Thếmàngaygiâyphútsau anhđãtrởlạivớimọingườivàlạithấynhữngđiềungườita

23

nóivềGoldsteinlàđúng.KhiđólòngkhinhbỉbímậtAnhCảlại biếnthànhsùngkínhvàAnhCảbỗnghiệnlêncaohơntấtcả, thànhmộtngườibấtkhảchiếnbại,ngườibảovệkiêncường, hiênngangnhưngọnnúiđángănchặnđàtiếncủabọnmọiÁ châu,còntênGoldstein,dùcôđơn,bấtlực,chưabiếtcònsống haykhông,lạigiốngnhưmộttênphùthủyácđộc,chỉdùng giọngnóicũngđủtiêudiệtcảnềnvănminh. Đôikhichỉcầncốgắnglàcóthểhướnglòngcămthùvàobấtkì đốitượngnàocũngđược.Bấtthìnhlình,Winstonvậnhếtsức lực,giốngnhưngườitacốnhấcđầurakhỏigốigiữamộtcơnác mộngvàhướnglòngthùhậntừkhuônmặttrênmànảnhvào côgáitócđenngồiphíasau.Nhữnghìnhảnhsốngđộngtuyệt vờilướtquatâmtríanh.Đấylàcảnhanhđangđánhcôtađến chếtbằngdùicui.Đấylàcảnhanhtróicôta,trầntruồng,vào cộtgỗrồilấytênbắnđầyngười,nhưtrướcđâyngườitatừng bắnvàothánhSebastianvậy.Đấylàcảnhanhđangcưỡnghiếp vàkhiđạtđếntộtđỉnhkhoáicảmthìcắtcổcôta.Nhưnglúc nàyanhnhậnthứcrõhơntrước vì sao anhlạicămthùcôta. Anhcămthùcôvìcôtrẻ,đẹpnhưngthiếudụctình;anhcăm thùcôvìmuốnngủvớicônhưngkhôngthểđược;anhcămthù côvìxungquanhvòngeomềmmạingọtngàocủacô,cáivòng eonhưmờigọingườitaômấp,lạilàchiếcthắtlưngmàuđỏ đángghét,dấuhiệucủasựtrinhtrắngđầykhiêukhích.

24

LòngThùHậnđạtđếnđỉnhđiểm.GiọngGoldsteintrởnên giốnghệttiếngcừuvàkhuônmặtcũngbiếnthànhmặtcừu.Rồi khuônmặtcừuđótanthànhhìnhmộttênlínhEurasiađang tiếnbước,tolớnvàdữdằn,khẩusúngmáytrongtaynổliên hồikìtrận;cóvẻnhưhắnsắpnhảyrakhỏimànảnh,mộtsố ngườingồiởnhữnghàngghếtrênvộingảngườirasau.Nhưng ngaylúcđómọingườicùngthởphàonhẹnhõmvìhìnhtênlính đángghétđãtanbiếnvàthayvàođólàkhuônmặtAnhCả,tóc đen,chòmrâuđen,đầysứcsốngvàbìnhthảnmộtcáchbí hiểm,khuônmặttochoánhếtcảmànhình.Khôngaingherõ AnhCảnóigì.Đấychỉđơnthuầnlàmấylờiđộngviên,giống nhưnhữnglờimàcáclãnhtụthốtlêngiữatrậntiền,dùkhông

25

ngherõ,nhưngvẫntạođượclòngtinvìđãcótiếngnói.Khuôn mặtAnhCảmờđivàthayvàođólàbakhẩuhiệucủaĐảng đượcviếtbằngchữinhoa:

NhưnghìnhảnhAnhCảdườngnhưcònđọnglạitrênmànhình thêmvàigiâynữanênhìnhảnhmànóđểlạitrêntròngmắt ngườitasốngđộngđếnnỗikhôngthểnhòengaylậptứcđược. Ngườiđànbàbénhỏtóchungngảhẳnvàolưngghếphíatrước. Bằngmộtgiọngthìthầm,runrun,nghenhư:“Lạychúatôi!”,bà

26
CHIẾN TRANH LÀ HÒA BÌNH TỰ DO LÀ NÔ LỆ NGU DỐT LÀ SỨC MẠNH

tavừanóivừavươntayvềphíamànảnh.Sauđóbàtalấytay haichemặt.Chắclàbàtacầukinh. Lúcđócảphònghọpcùngđồngthanhtụngmộtcáchchậmrãi, nhịpnhàng,bằnggiọngtrầm:“B-B!...B-B...”-nhiềulầnliêntục, thậtchậm,vớikhoảnglặngdàigiữachữBthứnhấtvàchữB thứhai,giọngtụngnặngnề,rìrầm,cóvẻhoangdại,ngườinghe cảmthấynhưâmthanhđượctruyềntớitrênnềntiếngdậm củanhữnggótchântrầnvàtiếngtrốngcáigiụcgiã.Chuyệnnày kéodàichừngnửaphút.Cảnhnàythườngxảyramỗikhitình cảmđạtđếncựcđiểm.Đấymộtphầnlàbàicasựanhminhvà tônkínhcủaAnhCả,nhưngchủyếulàtựthôimiên,ngườita dìmlítrívàotrongtiếngtụngnhịpnhàng.Winstoncảmthấy bụngbịlạnh.Anhkhôngthểkhônghòanhậpvàocơnmêsảng chungvớimọingườikhithamgiaHaiPhútHậnThù,nhưng giọngtụng“B-B...B-B..”manrợlúcnàocũnglàmanhhoảngsợ. Tấtnhiênanhcũngtụngnhưmọingười,khôngthểnàokhác được.Chegiấutìnhcảm,làmchủnétmặt,hànhđộnggiốngnhư nhữngngườikhác-tấtcảđãthànhbảnnăng.Nhưngcómột lúc,kéodàichừnghaigiây,ánhmắtđãphảnbộilạichínhanh. Đúnglúcđóđãxảyramộtsựkiệnquantrọng-nếuqủathậtnó đãxảyra. BấtthìnhlìnhanhbắtgặpánhmắtcủaO’Brien.O’Brienđang đứng.Anhtađãtháokínhravàđangđặtlạinólênmũitheo

27

thóiquen.Chỉtrongkhoảnhkhắcngắnngủi,chỉmộttíchtắc khiánhmắthaingườigặpnhau,Winstonbỗnghiểu,vâng, đúnglà hiểu rằngO’Briencũngđangnghĩgiốnghệtnhưanh! Tínhiệukhôngthểnàonhầmlẫnđược.Giốngnhưtrínãohọđã mởvàýnghĩđangtruyềntừngườinọsangngườikiathông quacặpmắtvậy.“Tôiđồngývớianh”-dườngnhưO’Briennói nhưthế-“Tôihiểurõtìnhcảmcủaanh.Tôibiếtrõsựkhinhbỉ, lòngcămthù,sựphẫnnộcủaanh.Nhưngđừnglo,tôiủnghộ anh”.NhưngtiasángtrítuệđãvụttắtvànétmặtO’Brienlạitrở nênvôcảmnhưtấtcảmọingười. Thếlàhếtvàanhkhôngchắclàchuyệnđóđãtừngxảyra. Nhữngchuyệnđạiloạinhưvậykhôngbaogiờcóđoạntiếp theo.Chỉcònlạimộtđiều:chúngnângđỡniềmtin,haylàniềm hivọngrằnganhkhôngphảilàkẻthùduynhấtcủaĐảng.Có thểtinđồnvềrấtnhiềuvụâmmưungầmlàđúng–cóthểlàtổ chứcHuynhĐệquảthậtđangtồntại!Khôngthểcóchuyện nhiềuvụbắtbớ,nhiềuvụthúnhận,nhiềuvụhànhquyếtnhư thếmàHuynhĐệlạichỉlàhuyềnthọaiđược.Cóngàyanhtin thế,cóngàylạikhông.Khôngcóbằngchứng;chỉlànhữngánh mắtthoángqua,nhữngánhmắtcóthểnóitấtcảhoặcchẳng nóiđiềugì;chỉlànhữngcâuchuyệnngắtquãngnghelỏm được;chỉlànhữngchữđãbịxoámộtphầntrêntườngphòng vệsinh;vàmộtlầnanhthấyhaingườigặpnhau,tayhọcó

28

nhữngđộngtácgiốngnhưtínhiệunhậndạng.Dĩnhiênchỉlà phỏngđoán,cóthểđấychỉlàsảnphẩmcủatrítưởngtượng. Anhbướcvàongăncủamình,khônghềnhìnlạiO’Brienlần nào.Anhhoàntoànkhôngnghĩđếnchuyệntiếptụcmốiliênhệ thoángquavừarồi.Ngaycảnếuanhbiếtcáchtiếpxúcthìviệc đócũngcựckìnguyhiểm.Trongmộtgiây,màcũngcóthểlà haigiây,họđãkịptraođổinhữngánhmắtkhảnghi,tấtcảchỉ cóthếmàthôi.Ngaycảđấylàmộtsựkiệnđángnhớđốivới mộtngườiphảisốngtrongcôđơn Winstonngẩngđầuvàngồithẳnglại.Anhợ.RượuGinđangsôi lêntrongdạdày. Anhlạinhìnchằmchằmvàotờgiấy.Anhpháthiệnrarằng trongkhisuynghĩmộtcáchbấtlựcnhưthếthìtayvẫnviết, hoàntoàntựđộng.Nhưngđâykhôngphảilànhữngchữxấuxí, runrẩynhưlúcđầu.Ngòibútkhoankhoáitrượttrênmặtgiấy nhẵnbóng,tạonênnhữngchữinto,rõràng:

vàcứthếsuốtnửatranggiấy. Anhcảmthấyhoảngsợvôcùng.Thậtvônghĩa,bởivìviết

29
ĐẢĐẢO
CẢ ĐẢĐẢOANHCẢ ĐẢĐẢOANHCẢ ĐẢĐẢOANHCẢ ĐẢĐẢO
ANH
ANHCẢ

nhữngchữcụthểđócũngkhôngnguyhiểmhơnviệcghinhật kí,thếmàanhbỗngnảyraýđịnhxétranggiấyvàchấmdứt luôntoànbộcôngviệc.

Nhưnganhkhônglàmbởivìanhbiếtđằngnàothìcũngvậy. AnhcóviếtĐẢĐẢOANHCẢhaykhôngviếtthìcũngthế.Anh cóghinhậtkíhaykhôngghithìcũngthế.TrướcsaugìthìCảnh SátTưTưởngcũngtómđượcanhthôi.Anhđãphạm,chắcchắn đãphạm,dùkhôngđộngbútvàogiấy,mộttộichính,tộichủ yếu,mộttộibaogồmtấtcảcáctộilỗikhác.Tộitưtưởng,tên củanólànhưthế.Khôngthểchegiấumãiđượctộitưtưởng.Có thếgiấuđượcmộtthờigian,trongnhiềunăm,nhưngtrướcsau gìhọcũngpháthiệnramàthôi. Việcbắtngườiluônxảyravàobanđêm.Bấtngờbịđánhthức, mộtbàntaythôbạonắmlấyvai,ánhsángchiếuthẳngvàomắt, nhữngbộmặtnghiêmkhắcvâyquanhgiường.Thườngthì khôngcótoàán,vụbắtgiữcũngkhôngđượcthôngbáo.Người tabỗngnhiênbiếnmất,thếthôi,màbaogiờcũngvàobanđêm. Tênbịrútkhỏisổhộtịch,nhữngviệcđãlàmbịxoásạch,sự kiệnlàcómộtngườitừngsốngbịphủnhậnvàsauđóthìbịvùi lấp.Conngườibịxoábỏ,bịtiêudiệt,haynhưngườitathường nói: bị bốc hơi

30

Cómộtlúcanhnhưphátcuồng.Anhviếtvộivàng,nghiêng ngả: họ sẽ bắn tôi tôi cóc cần họ sẽ bắn vào gáy tôi tôi cóc cần đả đảo anh cả họ bao giờ cũng bắn vào gáy tôi tôi cóc cần đả đảo anh cảAnhngảlưngrathànhghế,thâmtâmcảmthấyxấuhổ,tay buôngbút.Anhbỗnggiậtnảymình.Cóngườigõcửa. Đếnrồi!Anhngồiimlặngnhưmộtconchuộtnhắt,hivọngrằng ngườitasẽbỏđi.Nhưngkhông,tiếnggõlạivanglên.Chậmlà chết.Timanhđậpnhưtrốngtrận,nhưngnétmặt,cóthểvìđã quentừlâu,vẫngiữđượcvẻlạnhlùngvôcảm.Anhđứngdậy vànặngnềlêbướcvềphíacửachính.

----------------------

[1]Ngômo – Ngôn ngữ mới, ngôn ngữ chính thức của Oceania –xem thêm phụ lục cuối sách.

II.

KhiđãnắmchốtcửatrongtayWistonmớinhậnrarằng cuốnnhậtkívẫnđểmởtrênbàn.CảtrangđầynhữngchữĐẢ ĐẢOANHCẢ,chữtođếnmứcđứngởđầukiacănphòngvẫn đọcđược.Ngukhôngtưởngtượngnổi.Không,anhnghĩ,ngay cảtronglúchoảngloạnanhcũngkhôngmuốngấpcuốnsổkhi

31

mựcchưakhô,tranggiấytrắngbóngấysẽbẩnhết. Anhhítvàomộthơidàivàmởcửa.Mộtluồngsóngấmápdo tâmtríđượcgiảitoảchạykhắpcơthể.Mộtngườiđànbànhợt nhạt,ủrũ,máitóclòaxòa,mặtđầynếpnhănđứngngaybên ngoài.

George Orwell 1984 in

Colors 20200717 is a photograph by

and

which was uploaded on July 17th, 2020. “A,đồngchí”,bàtanói,giọngthethé,khóchịu.“Đúnglàtôiđã nghethấyanhvề.Anhcóthểxemhộtôicáibồnrửabáttrong bếpđượckhông?Nóbịtắc”

32
Contemporary Vibrant Wingsdomain Art Photography

ĐấylàbàParsons,vợmộtngườihàngxómcùngtầng.(Đảng khôngthíchgọiphụnữlà"bà",phảigọitấtcảlàđồngchí, nhưngkhônghiểusaođốivớimộtsốphụnữtừnàycứbậtra nhưmộtthứbảnnăng).Bàtamớikhoảngbamươinhưng trônggiàhơnnhiều.Cócảmgiácnhưbụibámđầytrongcác nếpnhăntrênmặtbàta.Winstonđitheobàta.Gầnnhưngày nàoanhcũngphảilàmcôngviệcsửachữalặtvặtnhưthếnày.

ChungcưChiếnThắngđượcxâydựngtừnăm1930haygần nămđó,đãcũlắmrồi.Vôitrêntrầnvàtườngrớttừngmảng,cứ hễlạnhlàđườngốngdẫnnướcvỡ,máithìdộtmỗikhicótuyết, hệthốngsưởichỉchạymộtnửacôngsuất,đấylànóikhingười takhôngtắthẳnđểtiếtkiệmđiện.Nếukhôngtựchữađượcthì phảixincácuỷbancấptrên,chỉthaymộttấmkínhvỡcũng phảimấthainăm. “TạianhTomnhàtôiđivắng”,bàParsonsrụtrènói. CănhộnhàParsonsrộnghơncăncủaWinston,cũngtồitàn nhưngtheomộtcáchkhác.Tấtcảđồđạcđềunhàunát,bẹp dúmynhưcómộtconvậtdữdằn,tolớnvừađirakhỏiđây. Dụngcụthểthao,quechơikhúcquâncầu,găngtayđấubox, bóngdavỡ,quầnđùiướtlộntráivấtđầytrênsàn,còntrênbàn thìbátđĩabẩnnằmngổnngangcạnhnhữngcuốnvởnhàunát. TrêntườngcótreocờđỏcủaHiệpHộiThanhNiên,độiTình Báovàbứcảnhto,loạitreongoàiphốhìnhAnhCả.Ởđâycũng cómùibắpcảiluộc,cáimùichungtrongtoànbộkhunhà,

33

nhưngmùimồhôi,cóthểthấyngaykhivừahítvàohơiđầu tiên,tuykhôngthểrõtạisao,củamộtngườihiệnđivắngcòn mạnhhơn,lấnátcảmùibắpcải.Ởphòngbêncạnhcóngười đangdùnglượcvàgiấyvệsinhbắtchướcnhạcđiệumộtkhúc quânhànhpháttrênmànvôtuyến. “Cáccháunhàtôi”,bàParsonsvừanóivừalolắngnhìnvàocửa. “Hômnaychúngởnhà.Thếnên…” Bàtacóthóiquenngừngởgiữacâu.Cáichậurửatrongbếp chứađầynướcbẩnmàuxanhrêu,bốcmùikhóchịuhơnbắp cảinhiều.Winstonquìxuốngxemkhớpnốibêndưới.Anh khôngthíchcôngviệcchântay,anhcũngkhôngthíchcúivìsẽ bịho.BàParsonsbấtlựcđứngnhìn. “NếuanhTomnhàtôiởnhàthìanhấylàmxongngay”,bàta nói.“Anhấythíchnhữngviệcthếnàylắm.Anhấylàngười khéotay.”

ParsonscùngcôngtáctrongBộSựThậtvớiWinston.Đấylà mộtngườitobéo,khánăngđộngnhưngdốtnát,biểuhiệncủa lòngnhiệttìnhtămtối,mộttrongnhữngkẻtrungthành,không baogiờnghingờ,sẵnsàngbảovệĐảngcònhơncàcảnhSátTư Tưởng.Ởtuổibalămanhtavẫnkhôngmuốnrờibỏhàngngũ HiệpHộiThanhNiên,trướckhigianhậpHiệpHộianhtacũng tìmcáchởlạiđộiTìnhBáothêmmộtthờigian.TrongBộanhta chỉgiữchứcvụphụtrợ,khôngcầnkiếnthức,nhưngmặtkhác,

34

anhtalànhânvậtchủchốttrongỦyHộiThểThaovànhữngủy hộikhácliênquanđếntổchứccácchuyếndãngoại,diễuhành tựphát,phongtràotiếtkiệmvànóichunglàcáchoạtđộngtình nguyện.Vừahúttẩuanhtavừacóthểnóimộtcáchtựhào thầmkínrằngtrongsuốtbốnnămquaanhtachưatừngbỏmột buổisinhhoạttốinàotạiTrungTâmXãHội.Mùimồhôinồng nặclàbằngchứngcủamộtđờisốngvấtvả,theoanhkhắpnơi, thậmchícònởlạisaukhianhđãđikhỏirồi. “Nhàcómỏlếtkhông?”,vừanóiWinstonvừalấytaythửxoay conốc. “Mỏlết”,bàParsonsnói,ngườinhưlảđi.“Thựctìnhlàtôi khôngbiết.Cóthểcáccháu…” Cótiếngdậmchân,rồinghecómấyđứatrẻchạyvàophòng.Bà Parsonsmangmỏlếtvào.Winstontháonướcvàrútmớtóc thútnútđườngốngra,tanhquá,suýtnữathìanhnôn.Anhcố gắngkìcọtaychothậtsạchrồiđivàophòngkhách. “Giơtaylên”,cótiếngquát. Mộtđứabéxinhxắnchừngchíntuổi,nétmặtcaucó,nhảyratừ dướigầmbàn,đangchĩakhẩusúnggiảvềphíaanh,trongkhi côem,nhỏhơnthằnganhchừnghaituổithìgiơlênmộtmẩu gỗ.CảhaiđứađềumặcđồngphụcđộiviênTìnhBáo,quầnđùi xanh,áosơmixám,cổđeokhănquàngđỏ.Winstongiơtaylên, trongbụngcảmthấybấtan:đứanhỏtrônghungdữquá,không cóvẻgìlàtròchơicả.

35

“Tênphảnbội!”,đứabéthétlạccảgiọng.“Tộiphạmtưtưởng! GiánđiệpEurasia!Tasẽbắn,tasẽchongươibốchơi,tasẽđày ngươiđimỏmuối!” Rồihaiđứanhảylòcòxungquanh,miệngthét:"Phảnbội!", "Tộiphạmtưtưởng!",đứacongáibắtchướcmọiđộngtáccủa thằnganh.Cảnhtượnghơighêghê,giốngnhưbàyhổconsắp sửathànhlũhổlớnănthịtngười.Mắtthằngcontraiánhlênvẻ dữdằnđầytínhtoán,rõrànglànómuốnnhảyvàođấmhayđá Winston,thâmtâmbiếtrằngnósắplàmđượcviệcđórồi,chỉ cầnlớnthêmchútnữalàxong.Maylànóchỉcầmkhẩusúnggiả thôiđấy,Winstonnghĩ. BàParsonslolắnghếtnhìnbọntrẻlạinhìnWinston.Phòng nàysánghơnvàWinstonlấylàmthíchthúkhinhìnrõbụi trongnhữngnếpnhăntrêntránbàta. “Nghịchlắm”,bàtanói.“Chúngđangbựcvìkhôngđượcđixem treocổđấyanhạ.Tôithìbậncóđiđượcđâu,anhTomcòn chưathấyvềnữa.” “Tạisaokhôngđượcđixemtreocổ?”,thằngcontraigàolên. “Muốnxemtreocổ!Muốnxemtreocổ!”,đứacongáivừađế theovừanhảylòcònhưcũ. Cómấytêngiánđiệp,tộiphạmchiếntranhngườiEurasiasẽbị treocổtrongcôngviên,tốinay,Winstonsựcnhớ.Thángnào

36

cũngcócảnhđó,đôngngườixemlắm.Trẻconbaogiờcũnghò hétđòidẫnđixem.Anhbướclạiphíacửa,đivề.Nhưngmớiđi đượcchừngsáubướcngoàihànhlangthìbỗngthấycómộtvật gìđóđậpmạnhvàogáy,đaunhói.Giốngnhưbịmộtsợidây nóngđỏquấtvàocổvậy.AnhquaylạivàtrôngthấybàParsons đangkéothằngbé,cònnóthìcốnhétcáisúngcaosuvàotúi. “Goldstein!”,thằngbégàolên,trướckhicánhcửađónghẳn. NhưngđiềulàmWinstonchoángvánghơncảchínhlàánhmắt thảngthốt,bấtlựctrênkhuônmặtxámngoétcủabàmẹ. Winstonbướcvàophòng,anhđinhanhquamànvôtuyếnvàlại ngồicạnhcáibàn,tayvẫnxoagáynhưcũ.Mànvôtuyếnkhông phátnhạcnữa.Thayvàođólàmộtgiọnglínhtrángđangđọc mộtcáchngắcngứ,nhưngđầyvẻtựmãnmộtcáchhằnhọcvề trangbịcủamộtpháođàinổimớithảneogiữaIcelandvàquần đảoFareo. Tộinghiệpbàta,anhnghĩ,connhưthếthìphảisợcảđờithôi. Chỉmộthainămnữalàchúngsẽtheodõimẹsuốtngàyđêm, chỉlỡlờimộttílànguytongay.Trẻconbâygiờđứanàocũng thếcả,kinhkhủnglắm.Điềutệhạinhấtchínhlàởchỗcáctổ chứcnhưkiểuTìnhBáođangbiếntrẻconthànhnhữngđứa hungdữkhôngcònbiếtsợlàgì,hơnnữa,chúngsẽkhôngbao giờcóýđịnhchốnglạikỉluậtĐảng.Ngượclại,chúngcònsùng kínhĐảngvàtấtcảnhữnggìliênquanđếnĐảngnữa.Những

37

bàihát,nhữngcuộctuầnhành,nhữnglácờ,nhữngbuổidã ngoại,nhữngbuổitậpquânsựcósúnggiả,việchôkhẩuhiệu, việcsùngbáiAnhCả,tấtcảđềulàtròchơithúvịđốivớichúng. Tínháccủachúngbịhướngrabênngoài,nhắmvàokẻthùcủa ChếĐộ,nhắmvàongườingoạiquốc,vàonhữngkẻphảnbội, pháhoại,tộiphạmtưtưởng.Nhữngôngbố,bàmẹngoàiba mươituổisợconđãlàchuyệnbìnhthường.Màcũngphảithôi, ítcótuầnnàomàtờTimeskhôngcómụckểchuyệnmộtđứa bémáchlẻo-"cáctiểuanhhùng",ngườitagọichúngnhưvậyđãnghetrộmđượcbốmẹnóimộtcâukhônghaynàođóvàbáo cáovớiCảnhSátTưTưởng. Cơnđauởgáyđãgiảmhẳn.Anhcầmbútlên,lưỡnglự,tựnhủ khôngbiếtcòncóthểviếtđượcgìnữa.Bấtchợtanhlạinghĩ đếnO'Brien. Mấynămtrước-khôngbiếtmấynămrồinhỉ?Phảiđếnbảy nămrồi,anhmơthấymìnhđangđitrongmộtgianphòngtối đennhưmực.Cótiếngngườinóikhianhđingang:"Chúngtasẽ gặpnhauởnơikhôngcònbóngtốinữa".Câunóirấtkhẽ,như vôtình,khôngphảilàmệnhlệnh,chỉlàmộtcâunóithôi.Anh vẫnbướctiếp.Cóđiềulạlàlúcđó,tronggiấcmơ,câuđókhông gâyđượcấntượngnào.Chỉsaunày,câunóicàngngàycàngcó ýnghĩavớianhhơn.Bâygiờanhkhôngthểnhớlàanhmơ trướchaysaulầngặpđầutiênvớiO'Brienvàkhinàothìanh nhậnragiọngnóiấylàcủaanhta.Nhưnganhđãnhậnragiọng

38

nói.ChínhO'Brienđãnóivớianhtrongđêmtốiđó. Winstonkhôngbiết,ngaycảsaukhiđãtraonhauánhmắtsáng nay,anhcũngkhôngthểnàobiếtchắcđượcO'Brienlàbạnhay làthù.Nhưngthựcrachuyệnđócũngkhôngquantrọnglắm. Giữahọđãcósựthôngcảm,điềuđócònquantrọnghơncả tìnhthươnghaysựủnghộ."Chúngtasẽgặpnhauởnơikhông cònbóngtốinữa"-O'Briennói.Winstonkhônghiểuanhtaám chỉgì,nhưngcảmthấyrằngchuyệnđónhấtđịnhrồisẽtới. Mànvôtuyếnbỗngngưngnóitrongvàigiây.Tiếngkènđồng rộnrã,vuitươi,thúcgiụcbỗngvanglêntrongcănphòngngột ngạt.Giọngkhànkhànlạitiếptục: "Chúý!Chúý!Chúngtôivừanhậnđượcbảntinnhanhtừmặt trậnMalabar.QuânđộitatrênmặttrậnNamẤnvừagiành đượcmộtchiếnthắnghếtsứcquantrọng.Tôiđượcphéptuyên bốrằngkếtquảchiếndịchnàylàđiềmbáongàykếtthúcchiến tranhkhôngcònbaoxanữa.Xinmờinghebảntinnhanh". Hãyđợiđấy,Winstonnghĩ.Quảnhiênthế,saukhimôtảchiến dịchxoásổđộiquâncủaEurasiavớisốlượngngườibịgiếtvà bịbắtrấtlớnlàđếnthôngbáotừtuầnsausẽgiảmkhẩuphần chocolatetừbamươigramxuốngcònhaimươi. Winstonlạiợmộtlầnnữa.CảmgiácphấnchấndolirượuGin tạorađãhết,chỉcònnỗichánchường.Mànvôtuyến,cóthểlà đểmừngchiếnthắngmàcũngcóthểđểngườitakhôngcòn chúýđếnchuyệngiảmkhẩuphầnchocolate,phátbài:"Hát

39

mừngOceania".Phảiđứngnghiêm,mắtnhìnthẳng.Nhưnganh ngồiởđâythìkhônglo,mànvôtuyếnkhôngnhìnthấyđâu.

"1984" (2015)

Painting by Mk Anisko

Ngoàiphốgióvẫngiậttấmbiểungữráchlúcqualúclại,chữ CHUANHkhiđọcđượckhikhông.Chuanh.Nhữngnguyêntắc thiêngliêngcủaChuanh.Ngômo,nướcđôi,quákhứkhảbiến. Anhcảmthấynhưđangđitrongmộtkhurừngdướiđáyđại

40

dương,lạcgiữamộtthếgiớiquáidịvàchínhanhcũnglàquái vật.Anhhoàntoànđơnđộc.Quákhứđãchết,tươnglaimờmịt. Liệucóthểtinđượcrằngcómộtngườiđangsốngthôngcảm vớianhkhông?Làmsaocóthểbiếtđượcrằngsựthốngtrịcủa Đảngsẽkhông kéo dài vĩnh viễn?Đáplạilàbakhẩuhiệutrên nềntrắngcủatoànhàBộSựThậtđậpthẳngvàomắtanh: CHIẾN TRANH LÀ HOÀ BÌNH

TỰ DO LÀ NÔ LỆ NGU DỐT LÀ SỨC MẠNH

Anhrúttừtrongtuírađồnghaimươilămxu.Trênmặtđồngxu cũngcóbakhẩuhiệuđó,nétchữrõvàrấtnhỏ;mặtbênkialà đầuAnhCả.Từmặtđồngxuđôimắtấyvẫnđangtheodõi.Nó theodõitừmặtđồngxu,từcontem,từbìasách,từcácbiểu ngữ,từvỏbaothuốclà-từkhắpmọinơi.Đôimắtdõitheo khắpnơivàgiọngnóicũngbaotrùmkhắpchốn.Cảkhingủlẫn khithức,cảlúcănlẫnlúclàm,cảtrongnhàlẫnngoàiđường,cả trongphòngtắmlẫntrêngiườngngủ-khôngchỗnàothoát. Ngoàimấyphânkhốibêntronghộpsọrathìkhôngcógìlà riêngtưhết. Mặttrờiđãngả,hàngngàncửasổBộSựThậtkhôngcònánh sáng,trôngđenngòmnhưnhữnglỗchâumai.Timanhthắtlại khimỗikhinhìnthấycáikimtựthápđồsộấy.Vữngchãilắm, khôngthểtấncôngvàođược.Hàngngànquảrốckétbắnvào cũngkhôngpháhuỷnổi.Anhlạitựhỏiđangghinhậtkíchoai.

41

Chotươnglai,choquákhứ,chothờiđạitưởngtượng.Không phảilàcáichếtmàsựhuỷdiệtđangchờanhởphíatrước.Cuốn nhậtkísẽhoáratro,cònanhthìthànhbụi.CảnhSátTưTưởng sẽđọcnhữngđiềuanhviếttrướckhixoásạchdấuvếtcủanó trênmặtđấtvàtrongtrínhớ.Khidấuvếtkhôngcòn,khingay cảmộttừnặcdanhtrêngiấycũngkhôngcònthìlàmsaocóthể liênlạcđượcvớitươnglai?

1984 Artwork Ideas

Mànvôtuyếnbáomườibốngiờ.Mườiphútnữaanhphảira khỏinhà.Anhphảicómặtởcơquanvàolúcmườibốngiờ rưỡi. Cóđiềulạlàdườngnhưtiếngchuôngđồnghồđãtiếpthêmcho

42

anhsứcmạnh.Anhlàmộtconmacôđơnđangnóisựthật,sự thậtkhôngbaogiờcóngườinghe.Nhưnganhnóinghĩalàsự liêntụcvẫncòn,dùrấtmùmờ.Khôngphảibằngcáchlàmcho ngườitangheđượcmìnhmàlàbằngcáchkhônghoáđiên,tiếp tụcgiữvữngdisảncủaloàingười.Anhtrởlạibênbànviết, chấmmựcvàghi: Người nhận: Tương lai hay là quá khứ, thời đại của tự do tư tưởng, khi không ai giống ai, khi ai sống ở nhà nấy - thời đại khi sự thật vẫn còn và cái đã tồn tại không bị biến thành tro bụi: Người gửi: Thời của đồng phục, thời của cô đơn, thời của Anh Cả, thời của nước đôi - xin gửi lời chào! Mìnhđãchếtrồi,anhnghĩ.Anhcócảmtưởngrằngkhigiànhlại đượckhảnăngsuynghĩchínhlàlúcanhđãcóquyếtđịnh khôngthểđảongượcđược.Hậuquảcủabấtkìhànhđộngnào cũngnằmngaychínhtronghànhđộngđó.Anhviết: Tội tư tưởng không kéo theo án tử hình; tội tư tưởng CHÍNH LÀ án tử hình. Giờđây,khianhhiểurằngmìnhđãchếtthìđiềuquantrọnglà phảisốngcànglâucàngtốt.Haingóntayphảibịdâymực.Chỉ chútxíuđócũngđủhỏngviệcrồi.Mộtkẻcuồngtínnàođó trongBộ(mộtngườiphụnữ,cóthểlàngườiđànbàtóchung bénhỏ,cũngcóthểlàcôgáitócđenthuộcBanSángTác)cóthể tựhỏitạisaoanhlạiviếttronglúcnghỉtrưa,tạisaoanhlại dùngloạibútcũ,anhđãviết cái gì -vàsauđóthôngbáođến

43

địachỉcầnthiếtlàxong.Anhvàophòngtắmvàchàthậtkĩbằng cụcxàphòngmàunâu,loạinàyăntay,xótnhưchàbằnggiấy nhám,thếmàhết. Anhđặtcuốnnhậtkívàongănkéo.Dấucũngvôíchthôi,nhưng ítraanhcũngbiếtchắcrằnghọđãpháthiệnđượcnóhaychưa. Sợitócđặtvàocuốitrangthìlộngay.Anhlấymóngtaychấm mộttíbụivàdínhlênmộtgócbìa:hễcóngườimởlàbụirơi xuốngngay.

III.

Winstonmơthấymẹ. Theonhưanhnhớthìmẹđãbiếnmấtkhianhchừngmườihay mườimộttuổi.Mẹlàmộtngườicao,đẹpvàtrangnghiêm,ít nói,làmgìcũngchậmrãi,máitócsángvàdày.Anhkhôngnhớ rõbốlắm,chỉnhớôngcómáitócđen,ngườigầy,luônmặcbộ completsangtrọngmàuđen(khônghiểusaoanhnhớrấtrõđế giàybốrấtmỏng),đeokính.Cảhaichắcđãbịlànsóngthanh trừngđầutiênhồinhữngnăm50nuốtchửng. Trongmơmẹngồibêndưới,sâulắm,tayđangbếcôemgái. Anhhoàntoànkhôngnhớgìvềcôemcả,ngoạitrừhìnhảnh đấylàmộtđứanhỏốmyếu,đôimắtto,lặnglẽquansát,không baogiờkhóc.Cảhaiđangnhìnvàoanh.Họngồiởdướilòngđất -tronglòngmộtcáigiếng,màcũngcóthểdướimồsâu-và đanghạxuốngngàymộtsâuhơn.Họngồitrongbuồngmộtcon

44

tàuđangchìmvànhìnlênWinstonqualànnướcmàuđen. Trongbuồngvẫncònkhôngkhí,họcònnhìnthấyanhvàanh thấyhọ,nhưnghọđangchìmdầnvàolànnướcxanhvàchỉchút nữanữalàsẽbiếnmấthoàntoàn.Anhởngoàikhôngkhí,ngoài ánhsángcònhọthìđangbịhútvàochỗchết,họbịhútxuốngvì anhđangởtrênnày.Anhbiếtthế,họcũngbiếtthế,nhìnmặthọ làthấy.Trênnétmặthaytrongtimhọkhônghềcólờioán tráchnào,chỉcónhậnthứcrằnghọphảichếtđểanhđượcsống vìquiluậtlànhưthế.

1984($200.00)

Winstonkhôngnhớchuyệnđóxảyranhưthếnào,nhưngtrong

45

mơanhbiếtrằngmẹvàemđãhisinhvìanh.Đấylàmộttrong nhữnggiấcmơcóthểnhớđượcnhữngcảnhhuốngchínhvàlà sựtiếpnốinhữngsuynghĩlúcbanngày;nhữngsựkiệnvàý tưởngtathấytrongđócàngtrởnênmớimẻvàcóýnghĩahơn saukhiđãtỉnh. Winstonbỗngnhậnrarằngcáichếtcủamẹgầnbamươinăm trướclàmộtbikịchvàsựđaukhổmàngườithờinaykhông thểnàohiểuđượcnữa.Bikịch,nhưanhthấy,làtàisảncủathời xaxưa,thờicònsựriêngtư,thờicòntìnhyêu,tìnhbạn,thờimà cácthànhviêntrongmộtgiađìnhcònbảovệnhaumàkhông cầnlílẽ.Hìnhảnhmẹvòxétráitimanhvìbàyêuanhmàanh thìquánhỏvàíchkỉchưabiếtđáplạitìnhyêuấy,vàcũngvì, anhkhôngbiếttạisao,bàđãhisinhthânmìnhchoquanđiểm trungthànhkhônglaychuyển,củariêngbà.Hiệntại,theoanh nhữngthứtìnhcảmnhưthếkhôngcònnữa.Hiệntạichỉcòn nỗisợhãi,lòngthùhậnvàkhổđau,nhưngkhôngcòntìnhcảm caothượng,khôngcònnỗibuồnsâusắchayphứctạpnữa. Dườngnhưanhđãđọcđượctấtcảnhữngđiềuđótrongánh mắtmẹvàem,nhữngánhmắtđangnhìnanhqualànnước trongxanh,từđộsâuhàngtrămmét,lạiđangchìmdần. Bấtngờanhthấymìnhđangđứngtrênmộtthảmcỏcắtngắn, trongmộtbuổichiềumùahè,ánhmặttrờichiếuxiênkhoai. Anhthườngmơthấychỗnàynênkhôngthểbiếtchắcđãthật

46

sựnhìnthấynóbaogiờhaychưa.Khithứcanhgọichỗđólà ĐịaHoàng.Đấylàmộtbãicỏcằncỗi,bịthỏgặmnhamnhở,có mộtconđườngmònnhỏchạyvắtngang,hangchuộtđùnlên khắpnơi.Phíacuốibãicỏlàhàngduđungđưa,tánládầyphấp phớinhưtócđànbàbaytrướcgió.Ởđâuđórấtgần,tuykhông trôngthấy,làtiếngnướcrócrách,nơinhữngconcánhỏđang bơidướibóngliễuthướttha. Côgáitócđenđangđingangquacánhđồng.Cóvẻnhưchỉ bằngmộtđộngtáccôtađãgiậthếtquầnáorakhỏingườivà némxuốngđấtmộtcáchkhinhbỉ.Dacôtatrắngvànhẵn, nhưngkhôngkhêugợiđượcbấtkìhammuốnnhụcdụcnào, thậmchíanhkhôngnhìncôtanữa.Cáilàmanhthánphục

47

chínhlàđộngtácvấtbỏquầnáocủacôta.Hànhđộngđầy duyêndángvàbấtcầnđờiđócóvẻnhưđãgiếtchếttoànbộ nềnvănhoánày,toànbộhệtưtưởngnày,cứnhưthểAnhCả, ĐảngvàCảnhSátTưTưởng,tấtcảđềucóthểbịquétsạchbằng mộtcúvungtayđiệunghệ.Đấylàcửchỉcủathờiquákhứxa xôi.Winstonthứcgiấc,môivẫnmấpmáytừ"Shakespeare".

Mànvôtuyếnphátmộttiếnghuýtgióchóitai,kéodàiđúngba mươigiây.Đấylàtiếngcóibáothứcvàolúc7giờ15phút, giànhchoviênchứcnhànước.Winstonchuirakhỏigiường, trênngườikhôngmảnhvảivìthànhviênĐảngNgoạiVichỉ đượcpháttemphiếugiábangànđểmuaquầnáo,trongkhigiá mộtbộpijamađãlàsáutrămrồi,anhrútvộichiếcáotrấnthủ vàcáiquầnđùitreotrênlưngghế.Baphútnữasẽđếngiờthể dụcbuổisáng.Ngaylậptứcanhphảigậpđôingườilạivìho, saukhithứcdậybaogiờanhcũngbịhonhưthế.Cơnholàm anhmệtđếnnỗianhphảinằmngửaravàthởsâumấylầnmới hồiphụcđược.Cácmạchmáucănglênvìho,cònvếtloétdo giãntĩnhmạchthìbắtđầungứa. “Nhómtừbamươiđếnbốnmươi!”,mộtgiọngđànbàthethé cấtlên.“Nhómtừbamươiđếnbốnmươi!Đứngvàochỗ!Ba mươiđếnbốnmươi!”

Winstonđứngnghiêmtrướcmànvôtuyến:mộtngườiphụnữ

48

cònkhátrẻ,gàynhưngrắnchắc,váyngắn,giàythểthaođã hiệnrõtrênmànhình. “Conghaitaylạivàđưara!”,côtahô.“Chúngtacùngđếmnào. Một,hai,ba,bốn!Một,hai,ba,bốn!Tiếptục,cácđồngchí,mạnh mẽlên!Một,hai,ba,bốn!Một,hai,ba,bốn!”

Cơnđaudotrậnhovừarồigâyrachưaxoáhếtấntượngcủa giấcmơ,nhịpđiệuthểdụcdườngnhưlạilàmnóhồisinh.Vừa đưatayrađưatayvômộtcáchtựđộngvớibộmặtthoảmãn caucó,theođúngyêucầucủamộtbuổitập,Winstonvừacố gắngquaylạivớikíứcmùmờcủangàythơấu.Khóquá.Anh đãquênhếtnhữngchuyệnxảyrahồinhữngnămnămmươi rồi.Khikhôngcònmộtbằngchứngbênngoàinàođểtacóthể dựavàothìngaynhữngnétchínhcủacuộcđờimìnhcũng thànhramờnhạthết.Tacóthểnhớđượccácsựkiệnlớn, nhưngcóthểsựkiệnđóchưatừngxảyra;tacóthểnhớrõchi tiếtmộtbiếncố,nhưngkhôngthểcảmnhậnđượckhôngkhí củanó;vàcónhữngkhoảngtrốngdài,khôngđượcđánhdấu bằngbấtkìsựkiệnnào.Lúcđómọithứđềukhácbâygiờ.Ngay têncácnướccũngnhưđườngbiêngiớitrênbảnđồcũngkhác bâygiờ.Thídụ,ĐườngBayIlúcđógọilàEnglandhayBritain, nhưngLondon–Winstonnhớrõ–thìvẫngọilàLondon. Winstonkhôngnhớrõnhữnggiaiđọanngừngchiến,nhưng

49

chắcchắnlàkhicònnhỏanhđãđượcsốngtrongmộtthờihòa bìnhkhádài,bằngchứnglàvụoanhkíchđầutiênđãlàmmọi ngườirấtngạcnhiên.CóthểđấylàlầnColchesterbịbỏbom nguyêntử.Anhkhôngnhớrõvụoanhkích,chỉnhớlàchanắm chặttayanhkhihọchạyxuống,xuống,xuốngmãidướilòng đất,hếtvòngnọđếnvòngkiatheomộtcáithanghìnhxoắnốc, rungrinhdướichân,cuốicùngmỏiquá,anhthútthítkhócvà haibốconphảingồixuốngnghỉ.Mẹ,vẫnnhưmọikhi,mơ mộngvàchậmrãi,đisaukháxahaibốcon.Mẹbếcôemgái, màcũngcóthểmẹchỉômđốngchănthôi:Winstonkhôngnhớ lúcđóđãcóemhaychưa.Cuốicùnghọđếnmộtchỗđông người,ồnào–anhnghĩlàgatầuđiệnngầm. Mộtsốngườingồitrênnềnlátđá,sốkhácchenchúctrên nhữngcáigiườngsắtxếpthànhtầng.Winstonngồicùngvớibố mẹtrênnền,cạnhđấylàhaiôngbàgiàngồisátnhautrênmột cáigiườngsắt.Ôngcụmặcbộcompletđentrangnhã,cáimũ cũngmàuđenlệchhẳnraphíasau,tócbạctrắng,khuônmặt ửnghồng,đôimắtmàuxanhđầynước.Ngườiôngsặcmùi rượuGin.Cóvẻnhưcơthểôngđangbốcramùirượuchứ khôngphảimùimồhôi,ngườitacóthểnghĩrằngnhữnggiọt nướcmắtkiacũnglànhữnggiọtGinchínhhiệunữa.Ônggià say,nhưngtoànbộconngườiôngtoátramộtnỗibuồnchân thànhvàquásứcchịuđựng.Bằngtríócnonnớtcủamìnhanh đãđoánđượclàđãxảyramộtsựkiệnkhủngkhiếp,khôngthể

50

thathứ,khôngthểsửachữađược.Anhcònbiếtsựkiệnđónữa. Mộtngườithâncủaônggià,cóthểlàmộtcôcháugái,đãbịgiết. Ôngcứnhắcđinhắclại: “Khôngđượctinbọnchúng.Tôiđãnóithế,đúngkhôngbà?Tin chúngthìđượcthếđấy.Tôivẫnnóivậymà.Khôngđượctin bọnkhốnkiếpđó.” NhưngbọnkhốnkiếpkhôngnêntinlàaithìWinstonkhông nhớ. Chiếnsựdiễnraliêntiếptừđó,nhưngnóichongaythìđấy khôngphảilàmộtcuộcchiếnkéodàiliêntụctừbấyđếnnay. NhữngcuộchỗnchiếnngaytrênđườngphốLondonkéodài mấythángliền,đấylàkhianhcònnhỏ,cónhữngcảnhanhcòn nhớrấtrõ.Nhưngtheodõitiếntrìnhlịchsửnhữngnămđó,xác địnhxemaiđánhnhauvớiaivàvàolúcnàothìhoàntoàn khôngthểđượcvìkhôngthểtìmđượcmộttàiliệunào,mộtlời nàovềviệcphânbốlựclượngkhácvớiphânbốhiệnnay.Thí dụhiệnnay,năm1984(nếuđúnglànăm1984),Oceaniađang giaotranhvớiEurasiavàliênminhvớiEastasia.Khôngaibày tỏmộtcáchcôngkhaihaykínđáorằngtrướcđâybanướcnày đãtừngcóquanhệvớinhaukháchẳnbâygiờ.NhưngWinston biếtrõrằngOceaniamớiđánhnhauvớiEurasiavàliênminh vớiEastasiađượcbốnnăm.Anhcóđượcmộtchútkiếnthức vụngtrộmđólàvìngườitachưaquảnlíđượchoàntoàntrínão

51

củaanhđấythôi.Chínhthứcthìbạnvàthùchưabaogiờthay đổi.OceaniađanggiaotranhvớiEurasiacónghĩalàOceania luônluôngiaotranhvớiEurasia.Kẻthùhiệnnaylàhiệnthân củaquỉsứ,chưatừngcóchuyệnthỏahiệpvớichúngtrongquá khứcàngkhôngthểcóchuyệnthoảhiệptrongtươnglai.

1984 WORLD, original painting

Kinhkhủngnhất,anhnghĩtrongkhivặnngười(taychống nạnh,ngườivặnsangmộtbên–nhưthếrấttốtchocơlưng),ý nghĩnàyđãlặplạikhôngbiếtđếnlầnthứmấyngàn,mấyvạn

52

rồi,kinhkhủngnhấtchínhlàđiềuđócóthểlàsựthật.Nếu Đảngcóthểthòtayvàoquákhứvàbảorằngsựkiệnnàyhaysự kiệnkia chưa hề xảy ra, thìđiềuđócònkhủngkhiếphơncảtra tấn,hơncảcáichết. ĐảngnóirằngOceaniachưabaogiờliênminhvớiEurasia. Nhưnganh,WinstonSmith,biếtrõrằngmớibốnnămtrước đâyOceaniatừnglàđồngminhcủaEurasia.Kiếnthứcấyđược lưutrữởđâu?Khôngởđâuhết,chỉcótrongđầuanhmàthôi, nhưnganhthìsắpbịtiêudiệtrồi.Nếutấtcảmọingườiđều chấpnhậnsựgiảdốidoĐảngápđặt,nếutấtcảtàiliệuđều chépgiốngnhaunhưthếthìsựgiảdốinàysẽđivàolịchsử,sẽ trởthànhsựthật.“Ailàmchủquákhứ,ngườiđósẽlàmchủ tươnglai;ailàmchủhiệntại,ngườiđósẽlàmchủquákhứ”khẩuhiệucủaĐảngviếtnhưthế.Quákhứcóthểbiếncải, nhưngkhôngaibiếncảiđược.Điềugìđúngchohômnaycũng đúngđốivớiquákhứvôcùngvàsẽđúngchotươnglaivôtận. Đơngiảnlànhưthế.Bắtbuộcphảithườngxuyênkhuấtphục trítuệcủachínhmình.Đấylà“làmchủhiệnthực”haygọibằng Ngômolà“nướcđôi”. “Nghỉ!”,hướngdẫnviênhô,giọngđãhơidịulại. Winstonvừahạtayxuốngvừahítvàomộthơithậtdài.Tâmtrí anhđãlạcvàomêcungcủasựbấtnhất.Biếtmàlàmnhưkhông biết;hiểurõsựthậtnhưnglạinóinhữngđiềudốitrátinhvi; giữcùngmộtlúchaiquanđiểmđốilập,dùbiếtrõrằngcáinọ

53

phủnhậncáikiamàvẫntintưởngcảhai;dùnglogicgiếtlogic; viphạmđạođứctrongkhihôhàođềcaođứcdục;chorằng khôngthểcódânchủnhưngĐảnglạilàngườibảovệdânchủ; quênnhữngviệcphảiquênnhưngsẽnhớkhicần,rồilạicóthể quênngayvàquantrọngnhấtlàphảiápdụngquátrìnhnày vàochínhtiếntrìnhtưduy.Đấychínhlàsựtinhtếtốihậu:cố tìnhquênvàsauđóquênngayhànhđộngthôimiênvừamới làm.Ngaycảmuốnhiểutừ“nướcđôi”cũngphảisửdụngnước đôi. “Bâygiờxemaicóthểvớitaytớimũingónchân!”,hướngdẫn viênkhíchlệ.“Cácđồngchí,gậpngườingangthắtlưng.Mộthai!Một-hai!...”

Winstonghétđộngtácnàynhất:đautừgótchânlêntậnmông vàthườngkếtthúcbằngmộtcơnho.Mấyýnghĩvuivuiđãbiến sạchkhỏiđầu.Quákhứkhôngchỉbịcảibiến,nóđãbịtiêudiệt hoàntoàn.Làmsaocóthểxácđịnhngaycảmộtsựkiệnhiển nhiênnếungoàitrínhớcánhânra,nókhôngđượcghichépở đâucả?MìnhđượcnghenóiđếnAnhCảlầnđầutiênkhinào nhỉ?–anhtựhỏithế.Hìnhnhưtừnhữngnăm60,nhưngbây giờlàmsaonhớnổi.LịchsửĐảng,dĩnhiên,viếtrằngAnhCảđã làlãnhtụngaytừnhữngngàycáchmạngcòntrongtrứng nước.Chiếncôngcủađồngchíấyđượcđẩylùidầnmãivềthế

54

giớihuyềnthọaicủanhữngnămbamươivàbốnmươi,khi nhữngtêntưsảnđộinhữngchiếcmũphớttrôngrấtkìdịvẫn cònnghênhngangtrênnhữngchiếcôtôlángcoónghaynhững chiếcxengựabọckínhtứphía.Khôngthểnàobiếtđượcđâulà thậtđâulàbịanữa.WinstonkhôngnhớĐảngrađờivàolúc nào.AnhcũngkhôngtinlàanhđãtừngnghetừChuanhtrước năm1960,nhưngcũngcóthểtheoNgônngữcũthìtừ"chủ nghĩaxãhộiAnh"đãđượcsửdụngtừtrướcrồi.Mọichuyện quảlàrấtmùmờ.Nhưngđôikhicóthểpháthiệnđượcnhững sựdốitrátrắngtrợn.ThídụlờikhẳngđịnhtrongcuốnLịchsử ĐảngrằngĐảngphátminhramáybaylàhoàntoànsai.Anh nhớrằngmáybayđãcótừthờianhcònbétí.Nhưngchứng minhthìchịu.Khôngthểtìmđượcbấtkìchứngcớnào.Chỉmột lầnduynhấtanhnắmđượcmộttàiliệuchứngminhtínhchất giảdốicủamộtsựkiệnlịchsử.Nhưnglầnđó… “Smith”,cótiếngthét.“Số6079,SmithW.Đúng,anhđấy!Cúi thấpnữaxuống!Anhcóthểlàmđượcmà.Anhchưacốhếtsức. Thấpnữa!Thếtốt,đồngchí!Bâygiờ,tấtcảnghỉ,nhìntôiđây.” MồhôiđổướtđẫmkhắpngườiWinston.Nhưngnétmặtthì vẫnthế,khôngmộtchútxúcđộngnào.Khôngđượctỏrasợ hãi!Khôngđượctỏrabựcbội!Chỉcầnmộtcáichớpmắtlàhọ pháthiệnrangay.Anhđứnglặng,quansáthướngdẫnviênđưa taylênquáđầu-khôngthểnóilàduyêndáng,nhưngkhéoléo

55

vàdứtkhoát-vàgậpngười,đưataychạmđất. “Làmthếđấy!Tôimuốncácđồngchícũnglàmđượcđúngnhư thế.Xemlạilầnnữanày.Tôiđãbamươichíntuổi,bốnlầnsinh nởrồiđấy.Nhìnnày.”,côtagậpngườilầnnữa.“Cácvịxemđầu gốitôicóchùngđâu.”Vừanóicôtavừađứngthẳnglên.“Tấtcả nhữngngườidướibốnlămđềucóthểđưangóntaychạmđất được.Khôngphảitấtcảchúngtađềuđượcvinhdựchiếnđấu ngoàimặttrậnnhưngítnhấtchúngtacũngphảigiữchothân hìnhcânđối.Hãynghĩđếncácchiếnsĩcủachúngtatrênmặt trậnMalabar!VàcácthuỷthủtrêncácPháoĐàiNổinữa!Biết baonhiêukhókhăngiankhổấychứ.Bâygiờhãythửlầnnữa. Tốt,đồngchí,tốtlắm!”CôtađộngviênWinstontrongkhianh cốgậpvềphíatrước,gốigiữthẳngvàlầnđầutiênchạmđược ngóntayxuốngđất.

IV.

Winstonthườngcóthóiquenthởdàimộtcáchvôýthức,dù đangđứngngaygầnmànvôtuyến,mỗikhibắtđầumộtngày làmviệcmới,rồianhkéocáimáyghilạigần,thổiđámbụibám trênmicrovàlấykínhrađeo.Sauđóanhgiởbốncuộngiấynhỏ vừalăntừmộtcáiốngđiềukiểnbằngkhínén,nằmởbênphải

56

bànlàmviệc,ravàghimlạivớinhau. Trêntườngtrongngăncóbacáilỗ.Ởbênphảimáyghilàống khínénnhỏdùngđểchuyểnnhữngtờgiấygiaonhiệmvụvà mộtlỗtohơnđểchuyểnbáochí,còntrênbứctườngbêncạnh, cóthểvớitaytớilàmộtcáikhehìnhchữnhật,dài,chắnlưới thép.Cáinàydùngđểhủygiấy.TrongtòanhàcủaBộcóhàng ngàn,cóthểlàhàngchụcngàncáikhenhưvậy;ngănnàocũng cóđãđành,màngoàihànhlangcứvàibướclạicómộtcái. Khônghiểutạisaongườitalạigọiđấylàhangnhớ.Khithấy

57
1984–GEORGEORWELLONBEHANCE

mộttàiliệunàođócầnphảihủy,haykhitrôngthấymộtmảnh giấyrơibêncạnhthìngườitaphảitựđộngnhặtlên,rồithảvào cáikhegầnnhất,nósẽbịdòngkhínóngcuộnđếnnhữngchiếc lòđốtkhổnglồnằmbímậttrongtòanhà. Winstonđọcbốnmảnhgiấymàanhvừagiởra.Mỗimảnhghi mộtnhiệmvụchỉmộtđếnhaidòngbằngtiếnglóngviếttắt–khôngphảiNgômonhưngđaphầnlàNgômo-thứtiếnglóng dùngtrongnộibộ.Nhiệmvụnhưsau: times17.3.84A.C.nóitườngthuậtsaichâuPhichínhxáchóa. times19.12.83kếhọachquíIV83insaikiểmtrahiệnnay times14.2.84bônotríchsaichínhxáchóa times3.12.83tườngthuậtnhậtlệnhA.C.saiđôinóiđếnkhông aiviếtlại Winstonđểtờnhiệmvụthứtưsangmộtbên.Đâylànhiệmvụ phứctạpvàquantrọng,tốtnhấtlàlàmsaucùng.Bacáicònlại lànhữngnhiệmvụthườngnhật,tuycáithứhaicóthểtốn nhiềuthìgiờtìmkiếmsốliệu. Winstonbấmtrênmànvôtuyếncác“sốcũ”đểtìmcácsốbáo Timescầnthiếtvàchỉmấyphútsauốngkhínénđãchuyểnđến cácsốbáoanhcần.Nhiệmvụcủaanhliênquanđếncácbàibáo hoặctintứcđãđăngmàvìlídonàođóphảisửalại,haynói theongônngữchínhthứclàchínhxáchóa.ThídụtờTimes ngày17tháng3tườngthuậtbàinóichuyệncủaAnhCảngày

58

hômtrước,trongđóAnhtiênđoánrằngmặttrậnNamẤnsẽ yêntĩnh,quânEurasiasẽtấncôngtrênlụcđịaBắcPhi.Nhưng hóaraBộChỉHuyTốiCaoEurasiađãmởmặttrậnởNamẤn, trongkhiởBắcPhikhônghềcóđộngtĩnhgì.Nhưvậylàphải viếtlạimộtđoạntrongbàinóichuyệncủaAnhCảsaochotiên đoáncủaAnhphùhợpvớithựctếchiếntrường.Haysốrangày 19tháng12năm83côngbốdựbáokếhoạchsảnxuấtcácmặt hàngtiêudùngtrongquítưnăm83hayquíthứsáucủaKế HọachBaNămLầnThứChín.Sốbáorangàyhômnayđăngcác sốliệusảnxuấtthựctếchothấydựbáolàhoàntoànsai. Winstoncótráchnhiệmsửalạicácsốliệubanđầusaocho trùngkhớpvớisốđănghômnay.Nhiệmvụthứbacựckìđơn giản,cóthểhoànthànhngaytrongmộtphút.Sốlàthánghai vừaquaBônohứa(theongônngữchínhthứclàlongtrọngcam kết)sẽkhônggiảmkhẩuphầnchocolatetrongnăm1984. Nhưngthựcra,nhưanhđãbiết,khẩuphầnsẽgiảmtừbamươi gramxuốngcònhaimươingaycuốituầnnày.Anhchỉviệcthay lờihứabanđầubằngthôngbáorằngkhẩuphầnchocolatecó thểbịgiảmvàothángtưlàxong. Saukhilàmxong,Winstonsẽđínhnhữngtờsửachữadomáy ghilạivàosốbáoTimesphùhợprồiđưavàoốngkhínén.Sau đó,bằngmộtđộngtácvôthức,anhvòtờghinhiệmvụcũng nhưtấtcảnhữngghichépcóliênquanvàvấtvàohangnhớ,

59

ngọnlửasẽlàmphầnviệccònlại.

Anhkhôngbiếtcụthểcôngviệctrongcáimêcungđằngsau nhữngđườngốngkhínénnày,anhchỉbiếtmộtcáchđạikhái thôi.Saukhinhữnghiệuchỉnh,sửachữachomộtsốbáoTimes nàođóđãđượcthuthậpđủvàkiểmtrakĩthìsốbáođósẽ đượcinlại,sốcũbịhủy,tờmớiinđượcđưavàolưutrữthay chotờcũ.Khôngchỉbáomàcảsách,tạpchí,khẩuhiệu,truyền đơn,phimảnh,đĩaghiâm,tranhvui;tấtcảcáclọaihìnhvăn họcnghệthuậtvàtàiliệucógiátrịvềchínhtrịhaytưtưởng đềuphảicảibiếnnhưthếcả.Từngngày,gầnnhưtừngphút, quákhứđượcđiềuchỉnhchophúhợpvớihiệntại.Nhưvậycó thểchứngminhtấtcảcácdựđoáncủaĐảngđềuđúngbằng giấytrắngmựcđenhẳnhọi;khôngđượcđểlạibấtkìmẩutin hayýkiếnnàomâuthuẫnvớinhucầucủahiệntại.Lịchsử giốngnhưđượcviếttrênmộttấmda,cóthểcạođivàviếtlại baonhiêulầncũngđược.Sauđócótàithánhcũngkhôngchứng minhđượcđấylàtàiliệugiả. TrongphòngđôngnhấtcủaBanTàiLiệu,lớnhơnphòngcủa Winstonnhiều,cóvôsốngườilàmviệc,họchỉcómỗinhiệmvụ làtìmvàthuthậptấtcảcáccuốnsách,cáctờbáovàcáctàiliệu đãđượcthaythế,cầnphảihủy.NhiềusốTimes,dothayđổi liênkếtvềchínhtrịhaydođãđăngnhữngtiênđoánsailầm củaAnhCảmàphảiinđiinlại,cóthểcảchụclần,vẫnghingày

60

thángcũ,đượcxếptrongkholưutrữ,khôngcómộtbảnphủ nhậnnàotồntạitrênđời.Sáchcũngđượcviếtđiviếtlạinhư thếmàkhônghềcódòngghichúnàovềviệcsửachữacả.Ngay cảtrênnhữngtờhướngdẫnnhiệmvụmàWinstonnhậnđược mỗingày,anhphảihủyngaysaukhihoànthànhcôngviệc, cũngkhôngcócâunàonóiđếnhayngụýviệcgiảmạo:chỉlà tríchdẫnsai,nhầmlẫn,innhầm,nóinhầmcầnphảisửalạicho chínhxácmàthôi.

1984

Nhưngthựcra,anhvừasửacácsốliệucủaBộẤmNovừanghĩ, đâycũngkhôngphảilàgiảmạo.Đơngiảnchỉlàthaymộttài

61

liệunhảmnhínàybằngmộttàiliệunhảmnhíkhácmàthôi.Đa sốtàiliệumàngườitaphảixửlíchẳngcómộttíquanhệnào vớithếgiớihiệnthực,ngaycảquanhệvớicáithếgiớigiảdối nàycũngkhôngnốt.Sốliệulúcđầucũngnhưsốliệuđãhiệu chỉnhđềulàsảnphẩmcủatrítưởngtượng.Thườnglàphảitự nghĩra.ThídụBộẤmNodựkiếntrongquítưsẽsảnxuất145 triệuđôigiày.Bâygiờngườitathôngbáolàđãsảnxuấtđược 62triệuđôi.NhưngWinston,khihiệuchỉnhkếhoạch,lạiviết 57triệuđểcóthểtuyênbố,nhưmọikhi,làđãhoànthànhvượt mứckếhoạch.Nhưngthựcra62triệuhay57triệuhay145 triệuthìcũngthếmàthôi,sốnàocũnggầnsựthậtvàcóthể cũngcáchxasựthậtnhưnhau.Rấtcóthểlàchẳngsảnxuất đượcmộtđôinào.Cũngcókhảnănglàchẳngaibiếtđãsản xuấtđượcbaonhiêuđôivàchủyếulàchẳngaicầnbiếtlàmgì. Tấtcảnhữngđiềungườitabiếtlà:quínàocũngsảnxuấtđược hằnghàsasốgiày,nhưngcóthểmộtnửadânsốOceaniavẫn phảiđichânđất.Mọitàiliệu,từlớnchíbé,đềunhưthếhết. Trongcáithếgiớihuyễnhoặcnàytấtcảmọithứđềutrởnên mờảovàcuốicùngđếnngayngàythángcũngkhônglàmsao xácđịnhđượcnữa. Winstonnhìnsangngănbênkiahànhlang.Mộtngườiđànông dángnhỏbé,nghiêmcẩn,cằmlúnphúnrâutênlàTillotson đangchămchúvàocôngviệc,tờbáomởrộngđặttrênđầugối, miệnggísátvàomáyghi.Anhtalàmravẻbímật,nhữnglời

62

anhtanóikhôngthểlọtrangoài,chỉmộtmìnhcáimáyghi ngheđượcmàthôi.Anhtabỗngngẩngđầulên,đôikínhloélên môtluồngánhsángthùđịchhướngthẳngvàoWinston.

WinstongầnnhưkhôngquenTillotonvàcũngkhôngbiếtanh talàmgì.NgườicủaPhòngTàiLiệuthườngkhôngthíchnóivề côngviệccủamình.Đấylàmộtphòngdài,khôngcửasổ,trong đócóhaidãybuồngngănnhỏluônluôncótiếnglậtgiấysột soạt,tiếngthìthầmđọcvàomáyghilàkhoảngmộttánhân viênmàWinstonvẫntrôngthấyđiquađilạitronghànhlangvà vungtaymúachântrongHaiPhútHậnThùnhưngkhôngbiết tên.Anhbiếttrongngănbêncạnhcóngườiphụnữnhỏnhắn, tóchung,suốtngàynàysangngàykhácbàtachỉcómộtnhiệm vụlàtìmvàxóatênnhữngngườiđãbịbốchơinghĩalànhững ngườiđượccoilàchưatừngcómặttrêncõiđờinày.Vềmột khíacạnhnàođóthìcôngviệcnàyphùhợpvớibàtavìchính chồngbàcũngbịbốchơikhoảnghainămvềtrước.Cáchchỗ anhmấyngănlàmộtngườihoànhã,bấtlực,mơmộng,tênlà Ampleforthcótàilàviếtnhữngbàingắn,cóvầnđiệuchuyên làmnhữngbàivèxuyêntạc,đượcgọilàthơ,nhữngbàihơicó vấnđềvềmặttưtưởngnhưngkhôngthểloạikhỏicáctuyển tậpvănhọc.Nhưngcáiphòngnàyvớikhoảngnămmươihay gầnnămmươinhânviêncũngmớichỉlàmộttiểuban,mộttế bàotrongcáicơthểphứctạplàPhòngtàiLiệumàthôi.Đằng

63

kia,bêntrên,bêndướilàrấtnhiềungườiđangthamgiagiải quyếthàngnúicôngviệc.Cónhữngxưởnginlớnvớicácbiên tậpviênriêng,chuyêngiainấnriêngvàcảnhữngphòngtrang bịtốitânđểlàmtranhảnhgiả.Cócảphòngchươngtrìnhvô tuyếnvớicáckĩsư,đạodiễnvàcácnhómdiễnviênchuyêngiả giọngngườikhácnữa.Cómộtđộiquânđôngđảocácthưkícó nhiệmvụliệtkêcáccuốnsáchvàcácấnphẩmđịnhkìcầnkiểm tra.Ngoàiracòncónhữngkhocựckìlớnlưutrữcáctàiliệuđã đượcsửachữavànhữnglòđốtbímậtchuyênthiêuhủycác vănbảngốcnữa.Vàởđâuđó,khôngaibiếtởđâu,làbộóc,là cơquanlãnhđạochuyênsoạnthảođườnglốinóirằngphần nàycủaquákhứphảiđượcgiữ,phầnnàyphảilàmgiả,phần nàythìxoásổhoàntoàn. ThếmàBanTàiLiệucũngchỉlàmộtnhánhcủaBộSựThật thôi,nhiệmvụchủyếucủaBộkhôngphảilàtáitạoquákhứmà làcungcấpchocáccôngdânOceaniasáchbáo,phimảnh,sách giáokhoa,chươngtrìnhtruyềnhình,kịchnghệ,tiểuthuyết nghĩalàtấtcảcácloạithôngtin,hướngdẫnhoặcgiảitrí,từmột bứctượngchođếnkhẩuhiệuchínhtrị,từmộtbàithơchođến luậnthuyếtsinhhọc,từcuốnsáchdạyđánhvầnchođếncuốn từđiểnNgômo.Bộkhôngchỉcónhiệmvụthoảmãncácnhu cầurấtđadạngcủaĐảngmàcònlàmracácsảnphẩmtương tự,tấtnhiênlàloạihai,chonhucầucủabọnculinữa.Cómột

64

loạtphòngbanchuyênvềvănchương,nhạc,kịchvàcáctrògiải tríkhácchobọnculi.Cácphòngbannàyinnhữngtờbáonhảm nhíchuyênvềthểthao,tộiphạm,thuậtchiêmtinh,tiểuthuyết tìnhcảmlãngmãngiánămxu,sảnxuấtcácphimđầycảnhlàm tình,nhữngbàihátuỷmịđượcnhữngmáygọilàmáychếthơ viết.CócảmộttiểubangọitheoNgômolàPhimheo chuyênsản xuấtcácloạiphimảnhkhiêudâmhạđẳng,cácphimnàyđược đónggóikĩrồimớichuyểnrangoài,cácđảngviênbênngoài cácphòngchuyêntráchbịcấmtuyệtđốikhôngđượcxem nhữngphimkiểuđó. TrongkhiWinstonlàmthìlạicóthêmbatờgiấyghinhiệmvụ nữađượcốngkhínénmangtới,nhưngđâylànhữngviệcdễ nênanhđãhoànthànhxongtrướckhithamgiaHaiPhútHận Thù.SauđóanhquaylạingănvàlấycuốntừđiểnNgômotừ trêngiásáchxuống,anhđặtcáimáyghisangmộtbên,đem kínhralauvàbắtđầugiảiquyếtnhiệmvụchínhcủangàyhôm đó. ThúvuilớnnhấttrongđờiWinstonchínhlàcôngviệc.Đaphần côngviệcdĩnhiênlànhữngchuyệnthườngnhậtchánngắt, nhưngđôikhicũngcónhữngviệckhóvàphứctạpphảidành toàntâmtoànýthìmớilàmđược,giốngnhưgiảimộtbàitoán khóvậy,đấylànhữngvụgiảmạomàmuốnthựchiệnthìphải nắmvữngcácnguyêntắccủaChuanhcũngnhưphảiđánhgiá đúngtháiđộcủaĐảngvềvấnđềđónữa,nóinômnalàĐảng

65

thíchnghegì.BacáivụnàythìWinstonkhárành.Đôikhianh cònđượcgiaonhiệmvụchữacảnhữngbaixãluậnviếthoàn toànbằngNgômotrêntờ Times nữacơ.Anhmởtờgiấygiao nhiệmvụmàlúcsánganhđãxếpsangbêncạnh: times3.12.83tườngthuậtnhậtlệnhA.C.saiđôinóiđếnkhông aiviếtlại Theongônngữcũ(tiếngAnhchuẩn)thìnộidungđạikháinhư sau: Times,Sốrangày3tháng12năm1983đãtườngthuậtsai nghiêmtrọngnhậtlệnhcủaAnhCả,trongđócónhắctớinhững ngườikhônghềtồntại.Viếtlạitoànbộrồitrìnhchocấptrên trướckhiđưavàolưutrữ.

Winstonđọclạibàibáosailầm.ToànbộnhậtlệnhcủaAnhCả ngàyhômđólàđểcangợimộttổchứcgọilàFFCCchuyêncung cấpthuốclávàcácvậtdụngkhácchothuỷthủtrêncácPháo ĐàiNổi.Bảnnhậtlệnhđặcbiệtkhenngợimộtđồngchítênlà Wither,nhàhoạtđộngnổitiếngcủaĐảngNộiBộ,dịpnàyđồng chíđượctặngHuânChươngChiếnCônghạngII. BathángsauFFCCbịgiảitánmộtcáchbấtthìnhlình,không thấymộtlídonàođượcđưaracả.Withervàcáccộngsựbịthất sủngmặcdùbáochíhaymànvôtuyếnkhôngđảđộnggìđến chuyệnnày.Cũnglàviệcbìnhthườngvìnhữngnhàhoạtđộng chínhtrịthấtsủngthườngítkhibịđưaratoàhaylênáncông

66

khai.Cáccuộcthanhtrừnghàngloạt,đụngchạmđếnhàng ngànngười,cácphiêntoàxétxửcôngkhainhữngtênphảnbội vàtộiphạmtưtưởngvớinhữnglờithútộiđángkhinhvàsau đóbịđemđihànhquyếtlànhữngvụmẫu,vàinămmớicómột lần.NhữngngườikhôngđượclòngĐảngthườnglàbiếnmất mộtcáchbíhiểm,khôngcòncóainghenóiđếnhọnữa.Không aibiếtchuyệngìđãxảyravớihọ.Cóthểmộtsốngườivẫncòn sống.ChừngbamươingườiquencủaWinston,chưakểbốmẹ anh,đãbiếnmấtnhưthếtrongnhữngkhoảngthờigiankhác nhau. Winstonlấycáikẹpgiấygãimũi.Phíabênkia,đồngchí Tillotsonvẫntiếptụcbímậtđọcvàomicrocủacáimáyghi. Anhtangẩngđầulên:đôimắtkínhlạiphátramộtluồngánh sángthùđịch.WinstontựhỏikhôngbiếtđồngchíTillotsoncó làmcùngcôngviệcnhưmìnhkhông.Hoàntoàncóthểnhưthế. Khôngbaogiờngườitagiaocôngviệctếnhịcỡnàychomột ngườiduynhất,nhưngmặtkhác,nếugiaochomộtủybanthì lạicónghĩalàcôngnhậncósựgiảmạo.Rấtcókhảnănglàcó đếncảchụcngườiđangđuanhauchấpbútchobàidiễnvăngiả địnhcủaAnhCả.SauđómộtcánbộlãnhđạotrongĐảngNộiBộ sẽchọnphươngánthíchhợp,sẽhiệuđínhlạirồiđưachorất nhiềungườikhácthamkhảo,cuốicùngđiềubịađặtđósẽđược chuyểnvàokholưtrữvàtrởthànhsựthật. WinstonkhôngbiếtvìsaoWitherbịthấtsủng.Cóthểlàdo

67

thamnhũng,cũngcóthểlàdothiếuhiệunăng.Cũngcóthểlà AnhCảthấycầnphảiloạibỏmộtcộngsựđãtrởnênquánổi tiếng.CũngcóthểlàWitherhaymộtngườigầngũinàođócủa ôngbịnghilàđãđichệchđườnglốichung.Màcónhiềukhả nănglàthanhtrừngvàbốchơilàmộtphầnkhôngthểthiếucủa bộmáycaitrị.Đầumốiduynhấtnằmtrongcụmtừ"nóiđến khôngai",chứngtỏWitherđãchết.Bịbắtkhôngphảilúcnào cũngcónghĩalàsẽbịgiếtngay.Đôikhinhữngngườibịbắt cũngđượcthảchotựdokhoảngmộthainămrồimớibịđemđi hànhquyết.Đôikhicóngườitưởnglàđãchếttừlâulạihiệnlên nhưmộtconmatrongmộtphiêntòacôngkhai,hắnthúnhận tộilỗiliênquanđếnhàngtrămngười,sauđómớibiếnmất,lần nàythìvĩnhviễn.NhưngWitherđãlà"khôngai".Ôngtakhông tồntạinữa,ôngtachưabaogiờtồntạicả.Winstonchorằng sửalạibàidiễnvăncủaAnhCảthôichưađủ.Tốtnhấtlàviết mộtbàihoàntoànkhácvớiđềtàibanđầu. Anhcóthểviếtmộtbàidiễnvănvạchtrầnnhữngtênphảnbội vànhữngtêntộiphạmtưtưởng,chuyệnđókhôngcógìmới; cònviệcsángtácramộtchiếnthắngtrênmặttrậnhayhoàn thànhvượtmứcKếHoạchBaNămLầnThứChínlạilàmchotài liệuthànhphứctạphơnrấtnhiều.Tốtnhấtlàmộtcâuchuyện bịađặthoàntoàn.Bấtngờtrongđầuanhhiệnlên,mộtcách sốngđộng,ynhưthật,hìnhảnhđồngchíOgilvy,ngườichiếnsĩ

68

vừahisinhanhdũngtrênmặttrận.ĐôikhiAnhCảcũngcông bốnhậtlệnhcangợimộtđảngviênbìnhthườngvànhấnmạnh rằngcuộcđờivàsựhisinhcủangườiđólàmộttấmgươngcho toàndânnoitheo.HômnayanhsẽnóivềđồngchíOgilvy.Thực rachưatừngcóngườinàotênlàOgilvycả,nhưngchỉcầnbịara vàidòngkèmmấytấmảnhgiảlàxong.

Winstonsuynghĩmộtlúcrồikéocáimáyghilạigầnvàđọc, theođúngkiểucủaAnhCả:dứtkhoátvàphôtrương,bằngcách đặtnhữngcâuhỏivàlậptứctrảlời("Chúngtarútrađượcbài họcgìtừsựkiệnvừanêu,thưacácđồngchí?Bàihọc,đồngthời cũnglànguyênlícơbảncủaChuanh,là…v…v..)dễbắtchước lắm.

NgaytừnămlênbađồngchíOgilvyđãchỉthíchchơivớisúng, trốngvàmáybaylênthẳng.Nămlênsáu,nghĩalàsớmhơnqui địnhmộtnăm,đâylàtrườnghợpđặcbiệt,đồngchíđượckết nạpvàođộiTìnhBáovàlênchíntuổithìtrởthànhtrungđội trưởng.NămmườimộttuổiđồngchíđãbáocáovớiCảnhSát TưTưởngvềnhữnglờiphátbiểumàđồngchícholàsaitrái củabácmình.Nămmườibảytuổiđồngchítrởthànhchủtịch HộiThanhNiênChốngTìnhDụchuyện.Nămmườichíntuổi đồngchíđãthiếtkếđượcmộtloạilựuđạnđượcBộHoàBình chấpnhậnvàngaylầnthửđầutiênđãgiếtchếtbamươimốt têntùbinhEurasia.Đồngchíđãhisinhkhivừatrònhaimươi batuổi.KhiđóđồngchíđangbaytrênẤnĐộDương,mangtheo

69

nhữngtintứccựckìquantrọng,thìbịmáybayđịchtấncông, đồngchíđãbuộcmộtkhẩusúngmáyvàomìnhvànhảyrakhỏi máybayvàchìmxuốngđáybiểncũngvớitinmật,khôngđểlọt vàotayđịch,chúngta,AnhCảnói,cảmphụctinhthầnhisinh củađồngchí.AnhCảnóicuộcđờicủađồngchíOgilvyrấttrong sángvàđượcdànhtrọncholítưởng.ĐồngchíOgilvykhông uốngrượu,khônghútthuốc,khôngbiếtmộtthúvuinàokhác ngoàiviệcluyệntậptrongkhuthểthao,đồngchíchorằnggia đìnhsẽlàtrởngạiđốivớicôngtácmàđồngchísẵnsàngphục vụhaimươibốngiờmỗingàychonênđồngchíđãthềsẽ khônglấyvợ.Đồngchíkhôngbiếtđếnđềtàinóichuyệnnào khácngoàicácnguyênlícủaChuanh,khôngcómụcđíchnào khácngoàimụcđíchtiêudiệtquânEurasia,sănlùngnhữngtên giánđiệp,nhữngtênpháhoại,nhữngtêntộiphạmtưtưởngvà nóichunglànhữngtênphảnbội.

Winstoncứsuynghĩmãivềviệccónênthưởngchođồngchí OgilvyHuânChươngChiếnCônghaykhông,nhưngcuốicùng quyếtđịnhkhôngthưởngbởivìthưởngsẽkéotheonhiềurắc rối,phảiđốichiếuvớinhiềutàiliệukhácnữa. Anhlạinhìnsangphíađốithủ.Khônghiểusaoanhtinrằng Tillotsoncũngđanglàmcôngviệcgiốnghệtnhưmình.Không thểnàobiếtđượccuốicùngbàinàosẽđượcchấpnhận,nhưng anhtintưởngtuyệtđốirằngđấylàbàicủaanh.Trướcđâymột

70

giờchưacóđồngchíOgilvy,nhưngnayđồngchíđãlàmộtthực thể.ĐiềulàmWinstonấntượngnhấtlàcóthểtạorangườichết chứkhôngthểtạorađượcngườisống.ĐồngchíOgilvychưa từngsốngtrongthờihiệntại,nhưngnayđãsốngtrongthời quákhứvàkhihànhđộnggiảmạonàybịlãngquênthìanhta sẽsốngmộtcácchânxácvàkhôngthểnàophủnhậnđược, giốngnhưCharlemagne [1] hayJuliusCeasar [2] vậy. V.

1984 by the Singh twins | SikhNet

Trongcáicăng-tinthấptènằmsâudướilòngđất,dòngngười xếphàngăntrưachầmchậmnhíchdầntừngbước.Phòngăn đầyngườivàồnàokinhkhủng.Mùithịthầmbốcratừcáibếp

71

phíasauquầycộngvớimùihanđồngchuachuacũngkhôngát nổimùirượuGinChiếnThắng.Ởphíacuốicănphòngcómột quầybánrượu,trônggầnnhưmộtcáihốcxâylọtvàotường,có bánloạirượunày,mườixumộtli. “Đúnglàngườitôiđangcần”,cótiếngnóingayphíasau

Winston.

Anhquaylại.ĐấylàSyme,bạnanh,đanglàmtrongBanNghiên Cứu.Cóthểtừ"bạn”khôngđượcchínhxáclắm.Bâygiờkhông aicóbạn,bâygiờchỉcóđồngchí:nhưngtiếpxúcvớimộtsố đồngchíthấydễchịuhơnmộtsốđồngchíkhác.Symelàmột nhàngônngữhọc,chuyêngiavềNgômo.Anhthamgiatrong mộtnhómrấtđôngchuyêngiabiêntậpLầnInThứMườiMột cuốnTừĐiểnNgômo.Anhlàmộtngườinhỏbé,nhỏhơncả Winston,tócđen,mắtvừatovừalồi,đượmbuồnvàđầyvẻ nhạobángnênkhinóichuyệncứnhưđangnhìnxoáyvào ngườitavậy. “Tớmuốnhỏicậucólưỡidaocạorâunàokhông?”,anhtanói. “Không!”,Winstonvộiđápnhưngườimắclỗi.“Tớđãtìmkhắp. Khôngđâucócả.” Aicũnghỏidaocạorâu.Thựcraanhvẫncònhaicáidựtrữ.Đã mấythángnaykhôngcódaocạorâurồi.Trongcáccửahàng củaĐảnglúcnàocũngthiếuhụt,khôngthứnàythìthứkia.Khi thìcúc,khithìchỉ,khithìdâygiàycònbâygiờlàdaocạo.Chỉcó thểmuamộtcáchlénlút,đấylànếumaymàgặp,ởthịtrường

72

"tựdo".

“Tớdùngcómộtcáiđãsáutuầnnayrồi”,anhnóidối.

Hàngngườichuyểndầnlênphíatrước.Mỗingườinhặtmột chiếcmâmsắtdínhđầymỡxếpchồnglênnhauởphíacuối quầyhàng.

“Hômquacậucóđixemtreocổbọntùbinhkhông?”,Symehỏi. “Tớphảilàm”,Winstonđáp.“Chắclàtớsẽxemtrongrạp.” “Phícủagiời”,Symenói. ĐôimắtđầyvẻnhạobángcủaanhtalướtquamặtWinston. "Tôibiết"-ánhmắtdườngnhưmuốnnói-"Tôiđãđiguốc trongbụnganhrồi.Tôibiếtrõvìsaoanhkhôngđixemtreocổ bọntùbinhrồi". Symelàmộtngườichínhthốngcựcđoannhất,theokiểutri thức.Anhcóthểkểlạivớigiọnghểhảđầyphảncảmvềnhững vụoanhkíchbằngmáybaytrựcthăngvàolàngmạccủakẻthù, nhữngphiêntoàxétxửvànhữnglờithútộicủabọntộiphạm tưtưởng,nhữngvụhànhquyếtdướitầnghầmBộTìnhYêu. Khiđàmđạophảicốgắngtránhnhữngđềtàinàyvànếucóthể đượcthìláivềchuyệnNgômo,lĩnhvựcanhtathôngthạovàtỏ rarâthấpdẫn.Winstonkhẽquayđầusangbênđểtránhcặp mắtđentođangchămchúnhìnmình. “Vụhànhquyếtphảinóilàđẹp”,Symenóiđầyvẻmộngmơ.

73

“Khithấyhọtróichânchúnglạitớđãnghĩthếthìmấtthú.Tớ thíchxemchúnggiẫygiụacơ.Nhưngkhoáinhấtlàđoạncuối, lưỡithèra,màuxanh,xanhlè.Tớthíchcảnhđónhất.” “Tiếptheo,xinmời”,mộtmụculimặcáochoàngtrắng,taycầm mộtcáithìahéttoánglên. WinstonvàSymecùngđưamâmra.Cảhaiđượcnhậnngay suấtăntrưa:mộtbátthịthầm,mộtlátbánhmì,mộtmiếngphó mát,mộttáchcàphêChiếnThắngvàmộtviênđườnghoáhọc. “Cócáibàntrốngởgầnmànvôtuyếnkìa.”,Symenói.“Tiệnthể lấyluônliGin.” Ginđượcrótvàocốcsứkhôngcótaycầm.Haingườiláchqua cănphòngchậtcứng,họxếpđồănlêncáibànsắt,ởmộtgóc bàncóítnướcsốtđổ,trôngbẩnnhưcóngườivừanônravậy. WinstoncầmcốcrượuGinlên,nhưnganhdừnglạivàigiâyđể lấyđàvàuốngmộthơicạnhếtcốcrượungầyngậymùidầu thựcvật.Anhlấytaychùinướcmắtvàbỗngnhậnthấylàrất đói.Anhnuốttừngthìađầynướcsốttrongđóthỉnhthoảng cũngthấynhữngcụcvuôngvuôngmềmnhũn,màuhồng,cóthể làthịt.Khôngainóicâunàotrướckhiănhếtbátthịthầm.Phía sau,bêntráiWinstonmộtngườinàođóđangxổtừngtràng, khôngngưngnghỉ,giọngnhưvịtkêu,átcảtiếngồnxung quanh. “Cuốntừđiểnđếnđâurồi”,Winstonphảinóitođểáttiếngồn. Hơichậm”,Symenói.“Tớđanglàmphầntínhtừ.Hấpdẫn

74

lắm.”

VừanóiđếnNgômolàanhsôinổilênngay.Đẩycáibátsang mộtbên,mộttaycầmbánhmìmộttaycầmmiếngphomát,anh nhoàingườiquabànđểcóthểnóimàkhôngcầnlêngiọng. “Lầninthứmườimộtlàlầncuốicùngđấy”,anhnói.“Chúngtớ sẽtạochongônngữmộthìnhthứchoànhảonhất,mộthình thứcmàsauđókhôngcònaicóthểnóigìđượcnữa.Khichúng tớhoànthànhthìnhữngngườinhưcậusẽphảihọclạitoànbộ từđầu.Cácvịnghĩrằngnhiệmvụcủachúngtớlànghĩratừ mớichứgì.Saibét!Chúngtớđangpháhủytừngữ,pháhủyrất nhiều,hàngtrămtừmỗingày.Chỉđểlạibộkhungthôi.Không cómộttừnàotronglầnxuấtbảnthứmườimộtlàbịlỗithời trướcnăm2050.” Anhtanhainhồmnhoàmmẩubánhmìrồinuốtvàlạitiếptục câuchuyệnmộtcáchphôtrương.Khuônmặtxươngxươngcủa anhtrởnênsốngđộng,cặpmắthếtvẻnhạobángmàtrởthành mơmàng. “Pháhủytừngữlàmộtcôngviệctuyệtvời.Tấtnhiênrácrưởi chủyếulàởđộngtừvàtínhtừ,nhưngdanhtừcũngthừanhiều lắm,phảinóilàhàngtrămthậmchíhàngngàn.Khôngchỉdanh từđồngnghĩamàcảphảnnghĩacũngthừa.Đãcómộttừrồithì thửhỏitừngượcnghĩavớinócòndùngđểlàmgì?Mộttừbản thânnóđãcónghĩangượclạirồi.Thídụtừ"tốt".Nếutađãcó

75

từ"tốt"thìtừ"xấu"dùngđểlàmgì?"Khôngtốt"cũngvậythôi, màlạicònhơnvìnóngượcnghĩahoàntoàntrongkhicáctừ khácđâucóđượcnhưthế.Nếuanhmuốnnhấnmạnh"tốt"thì cầngìđếnmộtdãynhữngtừmùmờ,vôíchnhưkiểu"tuyệt vời","tuyệthảo"?Từ"tốtcộng"baohàmtấtcảcácnghĩađó hoặcdùngtừ"cặptốtcộng"đểnhấnthêmnữa.Tấtnhiênhiện naychúngtacũngđãsửdụngnhữnghìnhthứcnàyrồi,nhưng trongphươngánmớicủaNgômothìcáchìnhthứckhácsẽbị loạibỏhoàntoàn.Cuốicùngtoànbộkháiniệmtốtvàxấusẽ đượcthểhiệnbằngsáutừ,nhưngthựcchấtlàchỉcómộttừ thôi.Winston,cậucóthấynhưvậylàhoànhảokhông?Ýtưởng nàylàcủaAnhCảđấy."Anhtavộivãnóithêm. VừanghenhắcđếntênanhcảlàmặtWinstonvộitỏvẻhào hứngmộtcáchuểoải.NhưngSymeđãnhậnrangaysựthiếu nhiệttìnhcủaanh. “Winston,cậuđánhgiáchưađúngNgômođâu”,Symenóivẻ hơibuồn.“NgaylúcviếtbằngNgômo,cậuvẫnsuynghĩbằng Ngônngữcũ.Đôikhitớcóđọcnhữngbàicậuviếttrêntờ Times.Haythìcóhayđấy,nhưngvẫnlànhữngbảndịch.Trong thâmtâmcậuvẫnbámvàoNgônngữcũvớitấtcảnhữngsắc tháimùmờvàvôíchcủanó.Cậuchưanhậnthấycáiđẹptrong việcpháhuỷngôntừđâu.CậucóbiếtrằngNgômolàngônngữ duynhấttrênthếgiớicósốtừvựnggiảmhàngnămkhông?

76

DĩnhiênlàWinstonkhôngbiết.Anhmỉmcười,cốtỏvẻđồng tìnhnhưngkhôngdámmởmiệng.Symelạicắnmộtmiếng bánhmìđennữa,anhtrệutrạonhairồinóitiếp: “ChảlẽcậukhôngbiếtrằngnhiệmvụcủaNgômolàthuhẹp khônggiantưduylạihaysao?Cuốicùngchúngtasẽtiêudiệt luôntộitưtưởngvìkhôngcòntừnàođểthểhiệntộiđónữa. Mỗimộtkháiniệmcầnthiếtsẽđượcthểhiệnbởimộttừduy nhất,ýnghĩacủamỗitừsẽđượcquiđịnhchặtchẽ,cácnghĩa phụ,đikèmsẽbịhuỷbỏvàngườitasẽquên.Chúngtađãtiến gầnđếnmụcđíchnàytronglầnxuấtbảnthứmườimộttớiđây. Nhưngtiếntrìnhsẽcònđượctiếptụcsaukhitôivàanhđãchết lâurồi.Mỗinămlạigiảmđimộtíttừvàkhônggiantưduyvì thếcũngthuhẹpdần.Dĩnhiênlúcnàythìkhôngcólídohaysự bàochữanàochotộitưtưởngcả.Đấychỉlàvấnđềtựmình chấphànhkỉluậtvàlàmchủhiệnthựcmàthôi.Nhưngcuối cùngthìngaycảđiềuđócũngkhôngcầnthiếtnữa.Cáchmạng sẽhoànthànhkhingônngữđãhoànthiện.NgômolàChuanh vàChuanhlàNgômo”,anhnóithêmvớimộtvẻthoảmãnthần bí.“Winston,bạncóbaogiờnghĩrằngmuộnnhấtlàđếnnăm 2050trêntráiđấtnàysẽkhôngcònaihiểuđượccâuchuyện chúngtađangnóihômnaykhông?” “Trừ”,Winstonnóiđầyngờvựcnhưngrồilạithôi. Chútnữathìanhđãthốtra:"Trừbọnculi"nhưngkịpdừnglại đúnglúcvìanhkhôngbiếtnóinhưthếcóphảilàphichính

77

thốngkhông.NhưngSymeđãđoánđượcýanh.

1984 : paintings from the prologue that preceded the TV cut of the movie. “Bọnculikhôngphảilàngười”,anhnóivẻngạomạn.“Trước năm2050,cóthểsớmhơnnữa,mọikiếnthứcvềNgônngữcũ sẽbịxoásạch.Toànbộnềnvănchươngcũsẽbịhủybỏ.Tác phẩmcủaChaucer [3] ,củaShakespeare [4] ,củaMilton [5] ,của Byron [6] sẽchỉcòntrongphiênbảncủaNgômomàthôi,không phảichúngđượccảibiếnthànhnhữngphiênbảnkhácmàlà thànhnhữngtácphẩmhoàntoànngượclạivớinhữngcáiđã từnglà.NgayvănchươngcủaĐảngcũngsẽbiếnđổi.Khẩuhiệu cũngđổi.Làmgìcònkhẩuhiệu"Tựdolànôlệ"khikháiniệm tựdođãbịbãibỏ?Môitrườngtưduysẽhoàntoànkhác.Tư duy,nhưchúngtavẫnhiểuhiệnnaysẽkhôngcòn.Chínhthống làkhôngsuynghĩ,khôngcầnsuynghĩ.Chínhthốnglàvôthức.”

78

Mộtngàynàođó,Winstonbấtchợtnghĩ,Symesẽbịbốchơi. Anhtathôngminhquá.Anhtahiểurõmọiviệcvàlạithẳng ruộtngựanữa.Đảngkhôngưamẫungườinhưvậy.Anhtanhất địnhsẽbịbốchơi.Câuđónhưđượcviếttrênmặtanhta. Winstonđãănxongbánhmìvàphomát.Anhkhẽnghiêng ngườiđểlấylicàphê.Ởbànbêntráingườiđànôngnọvẫntiếp tụctuônrahàngtràngliênthanhbằnggiọngchóitainhưcũ. Mộtphụnữtrẻ,cóthểlàthưkícủangườiđànôngnọ,ngồi ngaysauWinston,chămchúlắngngheôngtavàcóvẻnhưsẵn sàngđồngývớitấtcảnhữnggìôngtanói.ChốcchốcWinston lạiloángthoángnghethấymộtgiọngphụnữtrẻ,cóvẻđầnnói nhữngcâuđạiloạinhư:"Đúngquá,tôicũngnghĩvậy".Nhưng ngườiđànôngvẫnnói,khôngngừngnghỉ,ngaycảkhicôgái kiangắtlời.Winstonđãtừnggặpôngta,nhưnganhchỉbiếtđại kháilàôngtagiữmộtchứcvụquantrọngtrongBanSángTác. Ôngtakhoảngbamươituổi,cổđầybắpthịt,miệngrộngvà khôngbaogiờyên.Đầuôngtahơingảrasau,cặpkínhphản chiếuánhsángvếphíaWinstonnênanhchỉnhìnthấyhaivòng tròntrắngchứkhôngnhìnthấymắt.Cáigâychongườitacảm giácrờnrợnchínhlàkhôngthểngherõđượcmộttừnàotrong mớâmthanhđangtuônraliênhồikìtrậntừcáimiệngrộng củangườiđànôngnọ.ChỉcómộtlầnWinstonnghethấycâu: "TiêudiệthếtvàhoàntoànpháiGoldstein",câunóibắnra nhanhgọn,nhưmộthàngchữbậtratừmáyin.Cònnóichung

79

thìgiốngnhưmộttiếngồnliêntục,nhưtiếngđànvịtkêu:cạccạc-cạcbấttận.Vàtuykhôngngherõngườitavẫncóthểđoán đượcnộidungcâuchuyệncủangườiđànông.Dùlàôngtacó lênánGoldstein,dùlàôngtacóđòiphảiápdụngcácbiệnpháp cứngrắnchốnglạibọntộiphạmtưtưởngvàbọnpháhoại,dù ôngtacótỏýbấtbìnhvớinhữnghànhđộngdãmancủaquân Eurasia;dùôngtacócangợiAnhCảhaycácchiếnsĩtrênmặt trậnMalabar,thìcũngthếmàthôi.Dùnóigìthìđấyvẫnchỉlà tuyệtđốichínhthống,tuyệtđốiChuanh.Nhìncáimiệngliêntục hárangậmvàotrênkhuônmặtkhôngcómắtcủaôngta, Winstonbỗngnghĩhayđâykhôngphảilàngườithậtmàchỉlà mộtmanơcanhthôi.Nhữngcâunóikhôngxuấtpháttừócnão màxuấtpháttừthanhquản.Đúnglàtừngữchuirakhỏimiệng, nhưngđấykhôngphảilànói,theođúngnghĩacủatừnày:đấy chỉlàâmthanhsinhratrongvôthức,chảkhácgìtiếngquạc quạccủabầyvịt. Symengồiyênlặng,anhlấycánthìavẽlênchỗnướcsốtđổ trênmặtbàn.Tiếngquạc-quạcởbànbênvẫnphunraliêntục vànhanhnhưcũ,ngườitadễdàngphânbiệtđượcnóvớitiếng ồnàoxungquanh. “CómộttừtrongNgômo”,Symenói.“Khônghiểucậuđãbiết chưa: vịtngữ, nghĩalàkêuquạcquạcnhưvịt.Đấylàmộttrong nhữngtừthúvị,cóhainghĩatráingượcnhau.Vớiđịchthủthì

80

đấylàlờichửirủa,nhưngvớiđồngchíthìlạilàngợica.”

ChắcchắnlàSymesẽbốchơithôi,Winstonlạinghĩ.Anhcảm thấyhơibuồnmặcdùbiếtrằngSymecoithườngmình,chẳng ưagìmìnhvànếuphátgiácrathìsẽtốcáoanhlàtộiphạmtư tưởngngay.Symecóphầnchưathậthoàntoàn.Anhbịthiếu mộtcáigìđó:cóthểlàsựthậntrọnghaysựlãnhđạmmàcũng cóthểlàsựkhùkhờđểđượcthánhnhânđãichăng.Khôngthể bảolàanhtaphichínhthống.Anhtintưởngvàocácnguyênlí củaChuanh,kínhyêuAnhCả,vuimừngvớimỗichiếnthắng, anhcămthùbọntộiphạmtưtưởng,khôngnhữngcămthùmột cáchchânthànhmàcònvớilòngnhiệttìnhvôbờbếnnữa,lại cònnắmđượcnhữngtintứcmớinhấtmàkhôngphảiđảng viênnàocũngcóquyềnbiết.Nhưngnhìnanhngườitasẽnghĩ ngayđâylàmộtkẻbấthảo.Anhnóinhữngchuyệnđánglẽ khôngnênnói,anhđọcrấtnhiềusách,lạihayghéquáncàphê CâyDẻlàchỗtụbạcủabọnnhạcsĩvàhọasĩnữa.Khôngcó điềuluậtthànhvănhaybấtthànhvănnàocấmvàoquánCây Dẻnhưngchỗđónhưcóđiềmgởthếnàoấy.Trướcđâycác đảngviêngià,thấtsủngthườngtụtậpởđó,cuốicùnghọđãbị thanhtrừng.NghenóiGoldsteincũngthườngđếnđây,lâurồi, cóthểcảchụcnămrồi,dĩnhiên.SốphậncủaSymekhôngphải làviệckhóđoán.NhưngcómộtđiềuchắcchắnlànếuSyme pháthiệnđượcquanđiểmcủaWinstonthìanhtasẽbáocáo

81

vớiCảnhSátTưTưởngngay.Aicũngsẽlàmthế:nhưngSyme làmnhanhhơnnhiềungườikhác.Lòngnhiệttìnhkhôngchưa đủ.Chínhthốnglàtrạngtháivôthức. Symebỗngngẩngđầulên. “Parsonsđangtớikìa”,anhnói. Giọngcủaanhnhưmuốnthêm:"mộtthằngngốcchánngắt". Parsons,mộtngườithấpvàbéophệ,mặtnhưmặtếch,hàng xómcùngchungcưChiếnThắngvớiWinston,đangláchqua cănphòng.Anhtamớicóbamươilămtuổinhưngcổđãbựvà bụngthìnúcníchnhữngmỡ,tuythếdángđidứtkhoátvà nhanhnhẹnkhôngkhácgìthanhniên.Anhtacódángcủamột đứatrẻ,chonênmặcdùanhtamặcđồngphụcnhưngvẫncó thểtưởngtượngnhưanhtađangmặcquầnsọcxanh,áosơmi xám,cổđeokhănquàngđỏcủađộiviệnđộiTìnhBáo.Nhắm mắtlạitacóthểtưởngtượngrahaiđầugốixùxìvàhaiốngtay áosắnđếntậnkhuỷucủaanhta.ThựcraParsonsluônluôn vậnquầnsóockhiđidãngoạihaythamgiacáchoạtđộngthể thaonghĩalàmặcngaykhihoàncảnhchophép.Anhtanói: "Xinchào,xinchào"vớicảhaingườirồingồixuốngcạnhbàn, mùimồhôinồngnặclậptứcbaotrùmkhắpnơi.Khuônmặt anhbámđầynhữnggiọtmồhôitobự.Khảnăngramồhôicủa Parsonsquảlàvôđịch.Ởcâulạcbộ,chỉcầncầmvàovợt,thấy cònướt,làcóthểđoánParsonsđãchơibóngbàntrướcđóbao lâu.Symelôiramộtmảnhgiấyđầychữvàđọc,taycầmsẵnmột

82

chiếcbútchìhoáhọc. “Xemnày,ăncũngkhôngnghỉ”,vừanóiParsonsvừathúcvào sườnWinston.“Saymêquá?Việcgìđấy,anhbạn?Tớthìhiểu saonổi,đúngkhông?Smith,cóbiếttạisaotớphảitìmcậu không?Cậuquênđóngchotôi.” “Đónggì?”,Winstonvừanóivừađưatayvàotúilấytiền. Khoảngmộtphầntưtiềnlươngđượcdùngvàoviệctựnguyện muađủthứ,nhiềuthứđếnnỗichẳngthểnhớxuể. “TuầnlễHậnThù.Cậubiếtđấy,đóngtheokhudâncưmà.Tớlà thủquỹkhunhàmình.Chúngtớđangcốhếtsứcđểlàmmột buổilễchoratrò.NếuchungcưChiếnThắngkhôngtreođược lácờtonhấtkhuphốthìcũngkhôngphảilỗicủatớđâuđấy. Cậuhứanộphaidollarmà.” Winstonlấyhaitờtiềnnhàunát,nhớpmỡđưachoParson.Anh taliềnghibằngnhữngnétchữnắnnótcủamộtngườiíthọctên Winstonvàocuốnsổtay. “Tiệnđây”,Parsonslạinói.“Tớnghenóithằngnhócnhànày hômquađãbắnvàocậu.Tớđãmắngchomộttrậnratrò.Tờ còndọalànếucònthếsẽbịtịchthusúngcaosuđấy. “Mìnhnghĩcucậubựcvìkhôngđượcđưađixemhànhquyết thôi”,Winstonđáp. “Vâng,tớmuốnnóithằngbéđượclắm.Cảhaiđứađềunghịch khủngkhiếp,nhưngsaymêthìkhôngchêvàođâuđược!Chúng

83

chỉquantâmtớiđộiTìnhBáovàchiếntranhthôi.Cácanhcó biếtconnhỏnhàtôiđãlàmđượcchuyệngìthứbảytuầnrồi không?ChúngđidãngoạiởBerkhamsted,thếmàconbékéo haiđứacongáinữatheodõimộtngườilạmặtsuốtmộtbuổi chiều.Chúngtheodõingườinàyquahếtkhurừng,haitiếng đồnghồliềnvàkhiđếnAmershamthìgiaochođộituầntra. “Vìsaochúnglạilàmthế?”,Winstonvộivãhỏi. “Conbéngờrằnghắntalàgiánđiệp,mớixâmnhậpbằngcách nhảydùchẳnghạn.Nhưngcáichínhlàthếnày.Cácanhthử nghĩxemvìsaoconbélạinghingờngườiđó?Hoáralàtạiđôi giày,conbénóichưathấyđôigiàynhưvậybaogiờ.Cónhiều khảnănghắnlàngườingoạiquốc.Mớibảytuổithôiđấy,nhanh tríkhông?”

“Thếrồisao?”,Winstonlạihỏi. “Tớkhôngbiết.Nhưngtớsẽkhôngngạcnhiênnếu…”,vừanói Parsonsvừalàmđiệubộngắmsúngvàbậtlưỡi,giảlàmtiếng bópcò. “Tuyệtvời”,Symenóimộtcáchlơđễnh,mắtvẫnkhôngrờitờ giấy.

“Tấtnhiênkhôngđượcmấtcảnhgiácrồi”,Winstonđếthêm. “Thờichiếnmà”,Parsonsnói. DườngnhưđểphụhoạvớiđiềuParsonsvừanói,chiếcmànvô tuyếntreongaytrênđầubangườibỗnggiónglênhồikènxung trận.Nhưngđâykhôngphảilàtinchiếnthắngmàchỉlàthông

84

báocủaBộẤmNothôi. “Thưacácđồngchí”,mộtgiọngtrẻtrungvàmạnhmẽvanglên. “Cácđồngchíchúý!Chúngtôixinthôngbáomộttinvui.Chúng tavừathuđượcmộtchiếncôngtolớntrênmặttrậnsảnxuất! Sốliệuvềtổngsảnphẩmcácmặthàngtiêudùngchứngtỏrằng mứcsốngđãđượcnânglênítnhấtlà20phầntrămsovớinăm ngoái.SángnaytrênkhắpcảnướcOceaniađềucónhữngcuộc diễuhànhquầnchúngtựphát,côngnhâncácnhàmáyvàcông sởđãđổrađườngvớicờ,hoa,khẩuhiệu,biểungữđểtỏlòng triânAnhCả,triânsựlãnhđạosángsuốtcủaAnhmớicócuộc sốngmớiấmnohạnhphúcnhưngàyhômnay.Đâylàmộtvài consốtổngkết.Vềmặtthựcphẩm…” Câu"cuộcsốngmới,ấmno,hạnhphúc"đượcnhắcđinhắclại nhiềulần.ThờigiangầnđâyBộẤmNorấthaynóicâunày. Parsons,lúcnãyđãgiậtmìnhvìtiếngkèn,chămchúlắngnghe, miệngháhốcvừanhưlongtrọngvừanhưchánnản.Anhta khôngthểnhớhếtcácconsố,nhưnganhbiếtrằngđấylàlído đểvui.Anhlấytừtrongtúiramộtcáitẩuto,sặcmùi,thuốcđã cháyđenlènchặtmộtnửaphễu.Vớikhẩuphầnlà100gram thuốclámộttuầnthìhiếmaidámlènđầy.WinstonhútChiến Thắng,anhphảichúýgiữchođiếuthuốcluônnằmngang. Ngàymaimớiđượclĩnhtiêuchuẩnchotuầnsaumàanhchỉ còncóbốnđiếunữathôi.Lúcnàyanhđanglắngnghemànvô

85

tuyến,cốkhôngđểýtiếngồnxungquanh.Hóaracòncócảcác cuộctuầnhànhđểtỏlòngbiếtơnAnhCảvìđãnângkhẩuphần chocolatelênhaimươigrammộttuầnnữa.Thếmàhômqua, anhtựnhủ,ngườitavừatuyênbố giảm khẩuphầnxuốngcòn haimươigramđấy.Chảlẽmớicóhaimươibốntiếngđồnghồ màhọđãtinsao?Đúngthế,họtin.Parsonstinliền,tinnhưmột convậtngusi.Cáithằngkhôngmắtngồibêncạnhcũngtin,tin mộtcáchcuồngtín,mộtcáchnồngnhiệt,sẵnsàngpháthiện,tố cáovàlàmchobốchơibấtkìngườinàonóirằngtuầntrước khẩuphầnlàbamươigram.Symecũngtin,tuyrắcrốihơn, phảinhờnướcđôi.Hoárachỉ mỗi một mình anh còntrínhớ thôiư? Cácsốliệutưởngtượngvẫntiếptụctuônratừmànvôtuyến. Sovớinămngoáithìnămnaycónhiềulươngthựchơn,nhiều quầnáohơn,nhiềunhàmớihơn,nhiềuđồgỗhơn,nhiềuchảo hơn,nhiềunhiênliệuhơn,nhiềutàuthủyhơn,nhiềumáybay

86

hơn,nhiềusáchvởhơn,nhiềutrẻemhơn,mọithứđềunhiều hơn;chỉcóbệnhtật,tộiácvàngườiđiênlàíthơnmàthôi. Từngnăm,thậmchítừngphút,mọingười,mọivật,mọihiện tượngđềupháttriển,đềuvươnlêntầmcaomới.Bắtchước Syme,Winstoncũnglấycánthìanhúngvàochỗnướcsốtđổ trênmặtbànvàkéodần,kéodầnnótừmộtvệtdàingoằng thànhracóhìnhthùcânđối.Vừalàmthế,anhvừanghĩvềcuộc sốngcủamình,vềđiềukiệnsốngnóichung,tâmtrạngvôcùng bứcxúc.Chảlẽngàyxưacũngnhưthếnàyư?Lúcnàothứcăn cũngcómùi,cóvịnhưthếnàyư?Anhđảomắtnhìnquanh căngtin.Trầnthìthấp,ngườithìđông,tườngthìbẩn,bànghế mònvẹtlạiđểgầnnhau,khuỷutayngườinọchạmngườikia, thìadĩathìcongvênh,mâmthìthủng,bátđĩathôkệch,chỗnào cũngnhớpmỡ,bụibámđầycáckhehở,rồimùichuachua,cái mùihỗnhợpcủarượurởm,càphêrởm,nướcsốthanđồngvà quầnáobẩnnồngnặckhắpnơi.Lúcnàoruộtgan,dathịtcũng cócảmgiáckhóchịu,cảmgiácbịlừabịp.Quảtìnhsuốtđờianh chưatừngbiếtcảmgiácnàokhác.Chưabaogiờcóthứcăndư dả,chưabaogiờtấtvàquầnáolótkhôngđầylỗthủng,bànghế thìbaogiờcũngmònvẹtvàọpẹpnhưsắpđổđếnnơi,phòng thìlạnh,tầuđiệnngầmchậtníchngười,tườngnhàlởloét,chỉ độcmộtloạibánhmìđen,chèlàcủahiếm,càphêđắngnghét, thuốclákhôngđủhút–ngoàirượuGintổnghợprathìcáigì cũngthiếu,cũngđắt.Tấtnhiênlàcơthểngàymộtgiàđi,nặng

87

nề,chậmchạpthêm;nhưngnếutaluôncảmthấykhóchịuvì thiếuthốn,vìbẩnthỉuvàlộnxộn,vìmùađôngkéodàivôtận,vì nhữngchiếctấtnhớpnhúa,vìthangmáychẳngbaogiờchạy,vì nướclạnh,vìxàphòngcứng,vìthuốclákhôngchặt,vìmùivị thứcănkhủngkhiếpthìđấycóphảidấuhiệulànếpsống đang có vấn đề không?Nếutathấycuộcsốngnàylàkhôngchấp nhậnđượcthìcóphảitrínhớđượctruyềnlạitừbaođờitrước đãmáchbảotarằngtrướcđâymọisựđãkháchaykhông? Anhlạinhìnquanhcăngtinmộtlầnnữa.Ngườinàotrôngcũng xấu,dùhọcóthaybộđồngphụcmàuxanhđangmặcbằng nhữngbộkhácthìcũngthếmàthôi.Ởphíacuốicănphòngcó mộtngườiđànôngthấpbéđanguốngcàphê,trôngôngta khôngkhácgìmộtconcánhcam,mắtláoliêng,khôngngừng ngóngượcngóxuôi.Nếukhôngquansát,Winstonnghĩ,thì ngườitadễtinrằngdườngnhưmẫungườilítưởngdoĐảngvẽ ra:thanhniênthìtokhoẻ,phụnữthìngựcđầy,tócsáng,vôtư, năngđộng,dasạmnắngđãvàđangtồntại,thậmtríchiếmưu thế.NhưngtheoanhthìđasốcưdânĐườngbayIlànhững ngườinhỏbé,đenđủivàthiếuhấpdẫn.Khônghiểusaotrong cácBộlạicólắmloạingười-cánhcam:thấptè,chânngắn,bụng phệsớm,dángđiệuvộivànghấptấp,mặtdàyvôcảm,thếnhỉ? DướisựlãnhđạocủaĐảngloạingườinàyđặcbiệtđông. BảnthôngbáocủaBộẤmNokếtthúctrongtiếngkènđồngrộn rãvàsauđólàbảnnhạcvui.Parsons,cảmthấyphấnchấnvì

88

cácsốliệu,đưataylênrúttẩura.

“NămnayBộẤmNolàmkhálắm”,vừanóianhtavừagậtđầu tỏvẻthànhthạo.

“Này,Smith,cậucócáidaocạodựtrữnàokhông?” “Không”,Winstonđáp.“Thángrưỡinaytớvẫndùngcómột cái.” “Ừ,thì...mìnhcũnghỏithế.”

“Xinlỗi”,Winstonlạinói. Tiếngquạcquạcởbànbênđãtạmngưngkhinghethôngbáo củaBộ,naylạitiếptụcvanglên,tonhưcũ.Khônghiểusaotự nhiênWinstonlạinghĩđếnbàParsons,nghĩđếnmớtócướtlòa xòavànhữngnếpnhăndínhbụicủabàta.Chỉhainămnữa thôi,conbàtasẽtốcáobàvớiCảnhSátTưTưởng.BàParsons sẽbốchơi.Symesẽbốchơi.O’Briensẽbốchơi.Nhưngông Parsonssẽkhôngbaogiờbốchơi.Thằngkhôngmắtđangkêu quạcquạckiasẽkhôngbaogiờbốchơi.Nhữngthằnglùn, nhữngthằngngười-cánhcam,suốtngàychạytrongnhững hànhlangrắcrốinhưmêcungcủacácBộcũngkhôngbaogiờ bốchơi.VàcáicôgáitócđenởBanSángtáccũngkhôngbao giờbốchơi.Anhcóthểđoánđượcaisẽsốngvàaisẽdiệtvong, mặcdùkhôngthểnóitạisao. Winstonbỗnggiậtnảymình.Ngườicongáiởbànbêncạnhvừa xoaylạivànhìnthẳngvàoanh.Đấychínhlàcôgáitócđen.Cô

89

tanhìnnghiêng,nhưngrấtchămchú.Nhưngkhimắthọvừa gặpnhauthìcôvộiquayđi. MồhôitúaradọcsốnglưngWinston.Anhphátrunlênvìsợ. Nỗikinhhoàngậpđếnrấtnhanhvàquacũngnhanh,chỉcònlại cảmgiácbứtrứtkhôngyên.Tạisaocôtalạitheodõimình? Đángtiếclàanhkhôngthểnhớkhimìnhvàothìcôtađãngồiở đấyhaysaunàymớitới.Nhưnghômqua,lúcHaiPhútHận Thù,thìrõrànglàcôtangồingayđằngsauanh,mặcdùchẳng cólídogìđểlàmnhưthếcả.Cónhiềukhảnănglàcôtađịnh nghevàkiểmtraxemanhcónóiđủtokhông. Anhlạinghĩnhưtrước:cóthểcôtakhôngphảilànhânviên củaCảnhSátTưTưởng,nhưngchínhbọnnghiệpdưcònđáng sợhơn.Anhkhôngbiếtcôtađãtheodõibaolâu,cóthểkhoảng nămphút,anhcũngkhôngbiếtvừarồimìnhcógiữđúngtưthế haykhông.Ởnơicôngcộnghaytrongvùngquansátcủamàn vôtuyếnmàtỏrađămchiêulànguyto.Chỉmộtchútvôtìnhlà coinhưxong.Chỉcầnmộtcáimáymắt,mộtbiểuhiệnlolắng, thóiquenlẩmbẩmmộtmình,haybấtkìbiểuhiệnbấtbình thườnghayýđịnhchegiấumộtcáigìđólàxong.Chỉcầnnét mặtkhôngphùhợp(thídụtỏkhôngtinkhinghethôngbáo thànhtích)cũngbịtrừngtrịrồi.Ngômogọiđấylà: mặtội, tộilỗi thểhiệntrênnétmặt. Côgáiđãquaylưnglại.Cóthểlàcôtakhôngtheodõianh,có thểvôtìnhcôđãngồigầnanhhaingàyliềnmàthôi.Điếuthuốc

90

đãtắthẳn,anhcẩnthậnđặtnóbênmépbàn.Anhsẽhútsaukhi xongviệc,đấylànóinếuanhcòngiữđược.Cóthểngườiởbàn bêncạnhchínhlàchỉđiểmcủaCảnhSátTưTưởng,cóthểchỉ bangàynữaanhsẽbịđưavàotầnghầmcủaBộTìnhYêu, nhưngkhôngđượcđểrơichỗthuốcláhútdở.Symegậptờgiấy vànhétvàotúi.Parsonslạilêntiếng. “Mìnhđãkểchocậunghe”,anhtanóitrongkhivẫnngậmtẩu, “chuyệnhaiđưanhócnhàmìnhđốtváymộtconmẹbánhàng ngoàichợkhichúngtrôngthấymụtalấytờbiểungữcóảnh AnhCảđểgóilạpxườngchưanhỉ?Chúnglẻntừphíasautớivà dùngcảmộtbaodiêmđangcháyđểđốt.Chắclàbỏngphảibiết. Bọnnhócquậyha?Nhưngnhạybénđấychứ!Đấylànhữngbài họcđầutiêncủađộiTìnhBáo,phảinóilàtốthơnthờicủatôi. Cácvịcóbiếtgầnđâychúngđượctrangbịgìkhông?Trangbị cảốngnghe,cóthểnghelénqualỗkhoánhé!Hômquacon nhócmangvềnghethử,nóbảorõgấphaitaikhông.Dĩnhiên đấychỉlàđồchơithôi.Nhưngýtưởngthìkhôngchêvàođâu được,đúngkhông?”

Mànhìnhbỗngphátratiếnghuýtchóitai.Đấylàtínhiệubáo giờlàmviệcbắtđầu.Cảbacùngđứngdậy,trướcthangmáylà mộtđámđôngchenchúc,Winstonkhôngthểgiữđượcchỗ thuốcláhútdở.

91
----------------------

Chuyện này xảy ra cách đây đã ba năm. Trời tối, trên một con hẻm gần ga tầu hoả. Bà ta đứng bên cạnh cửa ra vào, dưới bóng đèn điện tối mù. Nét mặt còn trẻ, trát đầy son phấn. Má phấn, môi son đã quyến rũ mình. Đảng viên nữ không đánh phấn. Đường phố vắng tanh, không có màn vô tuyến. Bà ta bảo hai dollar. Mình...

92
VI.
[1]Charlemagne – Vua Pháp (724-814) [2]Ceasar – Hoàng đế La Mã (100-44 trước công nguyên) [3]Geoffrey Chaucer – Nhà thơ lớn người Anh (1343-1400) [4]William Shakespeare – Nhà thơ, nhà soạn kịch vị đại người Anh (1564-1616 [5]John Milton – Nhà thơ lớn người Anh (1608-1674) [6]Lord Byron – Nhà thơ lớn người Anh (1788-1824)
Winstonghitrongnhậtkí:

Anhcảmthấykhóviếttiếp.Anhnhắmmắtlạivàlấynhững ngóntayđèlênmímắt,nhưcốđẩynhữnghìnhảnhcứlặpđi lặplạirakhỏiđầu.Anhchỉmuốnvăngtục,thậtto,thậtdàimới đã.Hoặclàđậpđầuvàotường,hayđáđổcáibàn,némlọmực rakhỏicửasổ,tứclàlàmbấtcứthứgìmộtcáchồnào,một cáchmãnhliệthayđauđớnđểcóthểtốngkhứrakhỏitâmtrí nhữnghìnhảnhluônluônhànhhạanh. Kẻthùtệhạinhấtcủamộtngười,anhnghĩ,làhệthầnkinhcủa chínhanhta.Bấtcứlúcnàonhữngcăngthẳngnộitâmcũngcó thểpháttácrathànhbiểuhiệnnhìnthấyđược.Anhchợtnhớ đếnmộtngườiđànôngđãgặpcáchđâyvàituầntrênphố,một ngườirấtbìnhthường,đảngviên,tuổikhoảngbalămhaybốn mươi,cao,gầy,tayxáchcặp.Haingườicáchnhaumấybước, độtnhiênmábêntráiôngtagiậtlênvìcocơ.Chuyệnấylặplại khihọbướcngangquamặtnhau:đấychỉlàmộtcơncogiật nhẹ,chỉlàmộtcơnrungnhẹnhưcúđóngcủacáimànmáyảnh vậythôi,nhưngrõlàmộtthóiquen!Lúcđóanhđãnghĩ:thằng nàyxongrồi.Kinhkhủngnhấtlàhắntacóthểkhôngbiếtmình cóthóiquenđó.Nhưngnguyhiểmhơncảlànóimê.Chuyện nàythìvôphương,anhnghĩ. Anhhítvàomộthơivàtiếptụcviết: Mình đi theo bà ta qua một cái sân và vào căn bếp bên dưới tầng hầm. Có một cái giường kê sát tường và một cái đèn vặn nhỏ như hạt đỗ. Bà ta...

93

Haihàmrănganhnghiếnchặt.Chỉmuốnnhổnướcmiếng.Bên cạnhhìnhảnhngườiđànbàtrongcănbếpdướitầngngầm, trongtâmtríanhlạihiệnvềbóngdángKatherine,ngườivợcũ củaanh.Winstonđãcướivợ,đãcóvợvàcóthểhiệnnayvẫncó vợvìtheoanhbiếtthìcôcònsống.Anhnhưđanghítthởcái khôngkhíngộtngạt,nặngmùicủacănbếpdướitầngngầm, mộtcáimùihỗnhợpgiữaquầnáobẩn,chấyrậnvànướchoarẻ tiền,nhưngquyếnrũvìkhôngcónữđảngviênnàoxứcnước hoahaycóthểtưởngtượngmìnhlạixứcnướchoa.Chỉcóbọn culimớixứcnướchoa.Theoanhmùinướchoalàmùiđĩthõa. Đâylàlầnsangãđầutiêntrongsuốthainămqua.Dĩnhiênlà khôngđượcquanhệvớigáiđiếm,nhưngđôikhicũngcóthể liều.Việcnàynguyhiểmđấy,nhưngkhôngphảilàvấnđềsống còn.Bịtómtạitrậnthìcũngchỉnămnămkhổsailàcùng,đấylà nóinếukhôngcótìnhtiếttăngnặng.Miễnđừngbịtraitrêngái dướilàđược.Cáckhuphốnghèođầybọnđànbàsẵnsàngbán mình.CóthểchỉmộtchaiGincũngxong,bọnculikhôngđược uốngloạirượunày.Đảngngấmngầmkhuyếnkhíchnạnmãi dâmvìđâylàmộtlốithoátchocácthứbảnnăngmàđằngnào cũngkhôngđènénđược.Bảnthânviệcmuadâmkhôngphảilà vấnđềlớn,nhưngchỉđượcquanhệvớibọnphụnữthuộctầng lớpnghèohèn,bịkhinhbỉvàtấtnhiênlàphảilénlút.Quanhệ giữacácđảngviênlàđiềukhôngthểthathứđược.Mặcdù nhữngngườibịđànáptrongcácvụthanhtrừnglớnthường

94

vẫnthúnhậnđãphạmtộinày,thậtkhótưởngtượngđiềuđólại cóthểxảyratrênthựctế. MụcđíchcủaĐảngkhôngchỉlàngănchặncácquanhệgắnbó lâudàigiữađànôngvàđànbàvìnócóthểvượtrangoàitầm kiểmsoát.Tuykhôngnóira,nhưmụcđíchthựcsựchínhlà tướcbỏmọivuithúkhỏihànhđộnglàmtình.Kẻthùchính khôngphảilàtìnhyêumàlàthúvuinhụcdục,kểcảtronghôn nhâncũngnhưngoàihônnhân.Cácđảngviênphảiđượcmột ủybanchuyêntráchvềlĩnhvựcnàychophépthìmớiđượckết hônvàmặcdùkhôngcôngbốcôngkhai,nhưngthườngthìđơn sẽbịbácnếungườitathấyhaingườicóvẻmênhauvềthểxác. Mụcđíchduynhấtcủahônnhânlàsinhconđẻcáiđểphụcvụ sựnghiệpcủaĐảng.Nhưvậylàmtìnhphảiđượccoilàmột độngtácchẳngcógìhayho,giốngnhưphảirửaruộttrướckhi mổvậy.Chuyệnnàycũngkhôngbaogiờđượcnóicôngkhai, nhưngđượcnhồinhétmộtcáchgiántiếpvàođầucácđảng viênngaytừtuổiấuthơ.CócảnhữngtổchứcnhưHộiThanh NiênChốngTìnhDụctuyêntruyềnkiểusốngđơnthâncủacả haiphái.Việcthụthaiđánglẽraphảiđượcthựchiệnbằng nhântạo(Ngômogọilà Thụtạo) vàtrẻconđượcnuôidạytập trungtrongcáccơsởcủanhànước.Winstonbiếtrằngđây khôngphảilàchuyệnnghiêmtúc,nhưngnóphùhợpvớiđường lốichungcủaĐảng.Đảngtìmmọicáchtiêudiệtbảnnăngnhục dục,nhưngnếukhôngdiệtđượcthìcũngphảibôinhọnó,làm

95

chonóméomóđi.Anhkhôngbiếttạisaolạinhưvây,nhưngcó cảmgiácphảivậymớiđúng.Nếuchỉnóiriêngvềphụnữthì Đảngđãthànhcông. AnhlạinghĩđếnKatherine.Họđãxanhauchín, không...mười...gầnmườimộtnămrồi.Cóđiềulạlàanhítkhi nghĩđếncô.Cókhimấyngàyliềnanhkhôngnghĩlàmìnhcó vợ.Họởbênnhautổngcộngcómườilămtháng.Đảngkhông cholihôn,nhưngthườngđộngviênlithânnếukhôngcócon.

Katherinelàmộtcôgáicao,tócsáng,lưngthẳng,điệubộsang trọng.Côcókhuônmặttráixoan,tựtin,cóthểnóilàquíphái nữa;đấylànóikhitachưapháthiệnrarằngđằngsauđólàmột tâmhồnrỗngtuếch.Ngaytừnhữngngàysốngchungđầutiên

Winstonđãnhậnrarằng;cũngcóthểđấylàdoanhgầngũivới côhơnlàvớinhữngngườikhác,anhchưatừnggặpmộtngười nàongungốc,thôlậuvàtrốngrỗngnhưcô.Trongđầucôtoàn làkhẩuhiệu;Đảngđưarabấtcứcáigì,dùngungốcđếnđâu,cô cũngăntươinuốtsốngngaylậptức.Anhvẫngọicôlà“máyhát biếtđi”-tấtnhiênlàchỉgọithầmtrongđầuthôi.Nhưnganh vẫnsẵnsàngchịuđựngcuộcsốngvớicônếukhôngcóvấnđề tìnhdục. Chỉcầnchạmvàongườilàcôđãnhănnhóvàcứngđơrarồi. Ômcôchẳngkhácgìômmộthìnhnhânbằnggỗ.Cóđiềulạlà khicôghìlấyanhthìanhcũngcócảmgiáclàcôđangcốsứchất anhra.Chínhnhữngcánhtayrắnchắccủacôtạocảmgiácnhư

96

thế.Côthườngnằmyên,mắtnhắm,khôngkhángcựcũng chẳnghợptác,đơngiảnlà chịu đựng.Banđầuanhthấylúng túng,nhưngsaunàythìđâmrahãi.Lúcđóanhvẫnsẵnsàng chấpnhậnmiễnlàhaingườiđồngýkhôngngủvớinhaunữa. NhưngcóđiềulạlàchínhKatherinekhôngchịu.Chúngtacó tráchnhiệmsinhcon,côbảothế.Chuyệnchăngốiđượcthực hiệnđềuđặn,nếukhôngcótrởngạithìtuầnmộtlần.Côcòn thườngnhắcanhvàobuổisáng,giốngnhưnhắcmộtviệcphải làmvàobuổitốichokhỏiquên.Côgọichuyệnđóbằnghaicái tên.Mộtlà“nghĩđếnembé”vàthứhailà“tráchnhiệmtrước Đảng”(vâng,côdùngchínhcâuđó).Chẳngbaolâusau,cứgần đếnngàyquiđịnhanhđãthấysợrồi.Maylàhọkhôngcócon, cuốicùngcôkhôngcốnữavàhọchiatayngaysauđó. Winstonhítmộthơidài.Anhcầmbútvàviết: Bà ta nằm vật ra giường và ngay lập tức, không mầu mè gì, bà ta tốc váy lên bằng một động tác thô lỗ, tục tằn nhất mà ta có thể tưởng tượng được. Mình... Anhnhưthấymìnhđangđứngdướiánhđènleolét,giữamột khônggiansặcmùichấyrận,mùinướchoarẻtiền,thâmtâm cảmthấythấtbại,uấthậnvàcũngnhưlúcđóanhchợtnhớđến thânhìnhtrắngtrẻonhưngđãbịĐảngthôimiênlàmchotê liệt,đôngcứnglạicủaKatherine.Tạisaolúcnàocũngnhưthế này?Tạisaoanhlạikhôngcómộtngườiđànbàcủariêngmình màcứphảichịuđựngnhữngvụchungđụngdơdáy,vộivàng,

97

mấynămmớicómộtlầnthếnày?Nhưngtìnhyêulàviệckhông tưởng.Tấtcảcácnữđảngviênđềugiốngnhau.Sựtrongtrắng cũngnhưlòngtrungthànhvớiĐảngđãănsâubénrễvàolòng họtừlâurồi.Tìnhcảmchânthậtcủahọđãbịhoàncảnhsống vớinhữngtròchơi,nhữngbuổitắmnướclạnh,nhữngđiều nhảmnhíđượcnhồinhétvàođầuhọtừtrongnhàtrường, trongđộiTìnhBáo,trongĐoànThanhNiên;cácbảnbáocáo, cáccuộctuầnhành,cácbàihát,cáckhẩuhiệu,cáckhúcquân hànhgiếtchếttừlâu.Lítrínóivớianhrằngnhấtđịnhphảicó ngoạilệ,nhưngtìnhcảmthìlạinóikhông.Tấtcảđềulànhững ngườikhôngthểlaychuyển,Đảngđãđạtđượcmụcđích.Điều anhmuốnkhôngchỉlàđượcyêumàlàđậptanbứctườngđạo đứcđó,dùchỉmộtlầntrongđờicũngcam.Mộtcúlàmtình thànhcôngđãlàmộtcuộckhởinghĩa.Hammuốncũnglàtộitư tưởng.NgủvớiKatherineđãtỉnhthức,nếuanhlàmđượcnhư thế,thìđấychínhlàhànhđộngcámdỗ,chodùcôlàvợanh. Nhưngphảiviếtnốtcâuchuyện.Anhlạicầmbútvàviết: Mình vặn to đèn lên. Dưới ánh đèn mình thấy bà ta... Từngoàitốimớivàonênngọnđèndầuhoảtùmùcũngcóvẻ rấtsáng.Đâylàlầnđầutiênanhtrôngrõngườiphụnữ.Anh bướcmộtbướcvềphíabàtanhưngvộiđứngdừnglại,vừa khaokhátvừasợ.Anhbiếtrõnhữnghiểmnguymộtkhidấn bướcvàođây.Cóthểlàcảnhvệsẽtómanhkhivừabướcra,mà cóthểhọđangđứngđợianhngayngoàicổngrồicũngnên.

98

Nhưngnếuđiramàkhônglàmchoxongthìđếnđâylàmgì...! Phảiviếthết,phảithúnhậthết.Điềulàmanhbấtngờchínhlà việcbàta quá già. Phấntráttrênmặtdàyđếnnỗitưởngnhưcó thểrờiratừngmảngđếnnơi.Tócbàtađãbạc,nhưngkinh khủngnhấtlàmiệngbàtahơimở,đểlộramộtkhoảngtrống đenngòmnhưmộtcáihang.Khôngcòncáirăngnào. Anhviếtvộivàng,bằngnhữngchữngụêchngoạc: Dưới ánh đèn mình thấy bà ta quá già, ít nhất cũng phải năm mươi. Nhưng mình vẫn làm như không có chuyện gì xảy ra. Winstonlạilấyngóntayđèlênmímắt.Anhđãviếtxong, nhưngthâmtâmchẳngcảmthấymộtsựthayđổinàohết.Liệu phápkhôngđemlạikếtqủanhưý.Ướcmuốnvăngtụcthậtto, tohếtcỡvẫncònynguyên,nhưcũ.

VII. Nếu có hi vọng,Winstonviết, thì đấy chính là bọn cu li. Nếucóhivọngthì nhất định chỉlàbọnculimàthôi,mộtlúc nàođótừtrongcáiđámquầnchúngđôngđảo,chiếmđến85 phầntrămdânsốOceanianày,sẽxuấthiệnlựclượngđủsức lậtđổĐảng.Đảngkhôngthểbịlậttừbêntrong.Kẻthùcủanó, nếuquảthậtnócókẻthù,khôngthểnàotậphợplạiđược, nhậndiệnnhaucũngcònkhôngđượcnữalà.Ngaycảnếutổ

99

chứcHuynhĐệhuyềnthoạithựcsựtồntạiđinữa,nhiềukhả nănglàcómộttổchứcnhưthế,thìcũngkhôngthểtưởng tượngđượclàcácthànhviêncủanócóthểtổchứcđượcmột cuộchọpđôngquáhai,bangười.Nổiloạnđốivớihọlàmộtánh mắt,mộtgiọngnóihoặcnhiềunhấtlàmộttừnóilén.Nhưng bọnculi,nếuchúngnhậnthứcđượcsứcmạnhcủamìnhthìsẽ khôngcầnphảihoạtđộngbímật.Chỉcầnchúngcùngđứngdậy vàrũbỏnhưngựarũruồilàxong.Chỉcầnmuốnlàchúngcó

100
1984 Jerry Kellems Portrait Watercolor Painting of Norman Goodwin

thểthổibayĐảngngaytrongsángmai.Sớmmuộngìchúng cũngsẽnhậnrađiềuđó.Nhưng!... Anhchợtnhớcólầnđangđitrênmộtconphốđôngngườithì bỗngnghethấytiếngthét,đấylàtiếngkêugàocủahàngtrăm ngườiđànbàtrongmộtconhẻmnhỏ.Tiếngthétđầythấtvọng vàphẫnnộ,to,sâuvàkéodainhưtiếngchuông:“A-a-a-a!”.Tim anhđậprộnlên.Bắtđầurồi!–anhnghĩ.Loạn!Bọnculilàm loạnrồi!Nhưngkhianhđếngầnthìhoáralàmộtđámđông khoảnghaitrămđếnbatrămngườiphụnữđangvâyquanh mấycáiquầybánhàngtrênphố,mặtngườinàotrôngcũng hoảngloạnnhưđangđứngtrênmộtcontàusắpchìm.Ngaylúc đóđámđôngtuyệtvọngbỗngtảnrathànhnhữngnhómnhỏ tiếptụchòhét,tranhcãi.Cỏvẻnhưmộtquầyởđấycóbán chảo.Đấytoànlànhữngthứxấuxí,mỏngdính,thếnhưngđồ giadụngthườngrấtkhókiếm.Ngườiđôngthếmàhànglạiđột ngộthết.Nhữngngườigặpmay,dùcóbịchenlấnxôđẩy,bị thúccùichỏvàosườncũngcốgắnggiữchặtcáichảovừamua đượcvàláchra;trongkhinhữngngườikháckémmaymắn hơnthìbaovâyquầyhàng,tráchmócngườibánhàngvìkhông côngbằngvàhỏixemcógiấubớtđikhông.Lạicótiếngthét. Haibàbéo,mộtbàtócđãxổtungra,đanggiằngnhaumộtcái chảo.Họcùnggiậtmạnh,cáicánchảogãyrờira.Winstonđứng nhìnbằngcặpmắtđầykhinhkhi.Nhưngtiếnghòhétcủachỉ mấytrămcáimiệngđãđángsợlàmsao!Thếtạisaochúnglại

101

khôngbaogiờhétlênvìnhữngcáiđánggiáhơnnhỉ? Anhviếttrongnhậtkí:

Chúng sẽ không khởi nghĩa khi chưa nhận thức được; nhưng chúng sẽ không nhận thức được khi chưa khởi nghĩa. Câunàygiốngnhưđượcchépthẳngtừsáchgiáokhoacủa Đảngravậy,anhnghĩ.Dĩnhiênlàđảngvẫnthườngtuyênbố rằngđãgiảiphóngbọnculikhỏigôngxiềng.TrướcCáchmạng chúngbịbọntưbảnbóclộtthậmtệ,bịbỏđóivàtrừngphạt bằngroivọt,phụnữcũngphảilàmviệcdướihầmmỏ(thựcra bâygiờphụnữvẫnphảilàmviệcdướimỏ),trẻconbịbánvào nhàmáytừnămlênsáutuổi.Đồngthời,theođúngquanđiểm bấtnhất,Đảnglạidạyrằngculilàlũtiểunhân,chỉcóthểbắt làmtheochứkhônggiảnglísựđược,giốngnhưsúcvật,đốivới chúngchỉcầnápdụngmấyquitắcđơngiảnlàđủ.Nóichongay ngườitachẳnghiểugìvềculicả.Cũngchẳngcầnphảitìmhiểu làmgì.Chỉcầnchúngtiếptụclàmviệcvàsinhconđẻcái,các việckháccứđểmặcchúng.Nếuđượcđểyên,giốngnhưlũsúc vậttrêncácbìnhnguyêncủaArgentina,chúngsẽquayvềvới lốisốngtựnhiên,nhưtổtiênchúngđãtừngsống.Chúngsinh ra,lớnlêntrongđóinghèo,bẩnthỉu;mườihaituổiđãphảiđi làm;trảiquagiaiđoạndậythìngắnngủi;chúngsẽkếthônnăm vừatrònhaimươituổi;bamươituổiđãlàtrungniên;ítngười sốngquásáumươi.Côngviệcnặngnhọc,lolắngchogiađình vàconcái,nhữngcuộccãivãvớilánggiềng,phimảnh,bóngđá,

102

biabọtvàchủyếulàtròđỏđenđãchiếmhếttâmtríchúng. Quảnlíchúngkhôngkhó.CảnhSátTưTưởngluônluônbám địabàn,họvừatungcáctinđồnthấtthiệtvừaghinhậnvàloại bỏnhữngtênbịnghilàphầntửnguyhiểm;nhưngvấnđề truyềnbátưtưởngcủaĐảngchochúngthìchưabaogiờđược đặtra.Culiquantâmnhiềuđếnchínhtrịkhôngphảilàviệc hay.Chỉcầncólòngyêunướclàđược,phảikéodàithờigian laođộnghaycắtbớtkhẩuphầnlàbaogiờngườitacũngkêu gọiyêunước.Ngaycảkhichúngbấtmãn,đôikhicóchuyệnđó thật,thìsựbấtmãncũngkhôngđiđếnđâu;dokhôngcóđường lốichungchúngchỉbiếthướngsựbấtbìnhvàonhữngvấnđề cụthể,lặtvặtmàthôi.Chúngkhôngđểýđếnnhữngvấnđềlớn. Nhàđasốculikhôngcócảmànvôtuyến.Cảnhsátthường khôngcanthiệpvàoviệcriêngcủachúng.Londonlàthànhphố đầytộiphạm;phảinóicảmộtthếgiớitrongmộtthếgiới:trộm cắp,cướpgiật,mạidâm,matuý,bảokêđủloại,nhưngđâylà chuyệnnộibộcủabọnculinênđượccoilàkhôngquantrọng. Vềđạođức,chúngđượcphéptheocácphongtụccủamình. Bọnculikhôngphảituântheonguyêntắcchaytịnhtrongquan hệnamnữcủaĐảng.Chúngđượcphéplihôn,cònlangchạthì khôngbịtrừngphạt.Nóichongay,nếumuốn,chúngcóthể thànhlậpcảtôngiáonữa.Khôngaithèmnghingờchúnglàm gì.KhẩuhiệucủaĐảngvẫnnói:“Culivàsúcvậtđượctựdo”. Winstoncúixuốngvàkhẽgãichỗloétdogiãntĩnhmạch.Lại

103

ngứanữarồi.Dùmuốndùkhôngtâmtríanhluôntrởvềvới câuhỏi:trướcCáchmạngngườitađãsốngrasao?Anhlấytừ trongngănkéobànramộtcuốnsáchgiáokhoalịchsửdành chotrẻconvừamượncủabàParsonsvàchépmộtđoạnvào cuốnnhậtkí: Ngày xưa, trước cuộc Cách Mạng vĩ đại, London không được đẹp như ngày hôm nay. Đấy là một thành phố vừa tối vừa bẩn, nghèo nàn đến độ chẳng ai được ăn no, hàng trăm, hàng ngàn người nghèo khổ phải đi chân không, màn trời chiếu đất. Trẻ em còn nhỏ tuổi hơn các cháu đã phải làm việc mười hai tiếng mỗi ngày mà chỉ được ăn vỏ bánh mì với nước lã, làm chậm còn bị chủ đánh bằng roi. Nhưng giữa cảnh nghèo khổ hoang tàn đó lại có những toà nhà to đẹp dành cho những kẻ giàu có, trong đó mỗi tên có đến ba chục đầy tớ. Những kẻ giầu có này được gọi là nhà tư sản. Chúng là những tên béo phị, xấu xí, hung dữ như tranh minh hoạ ở trang sau. Các cháu có thể thấy hắn mặc một cái áo khoác có đuôi gọi là áo đuôi tôm và đội một cái mũ kì quặc, bóng loáng, có hình thù như ống khói, gọi là mũ phớt. Đấy là đồng phục của bọn tư sản, người khác không được mặc như thế. Bọn tư sản nắm giữ tất cả tài sản trên thế gian này, ai cũng là nô lệ của chúng hết. Chúng chiếm hết đất đai, nhà cửa, công xưởng và tiền bạc. Ai phản đối liền bị chúng vất vào tù, hoặc sẽ bị đuổi việc và chết đói. Một người bình thường khi nói chuyện với tư sản

104

phải khép nép, phải cúi rạp mình xuống chào, phải bỏ mũ ra và gọi hắn là “ngài”. Tên tư sản đầu sỏ tự gọi là Vua và...

Anhvẫnthuộclòngdanhsáchnày.Sauđósẽlàcácthàytuáo thụng,cácquantòaáoviềnlôngchồn,rồigôngcùm,rồiviệc đạpcốixay,rồiroithắtchínnút,rồinhữngbữachiêuđãicủa ngàitỉnhtrưởng,rồitruyềnthốnghôngiàycủaGiáohoàng.Cả cáigọilàjusprimaenoctis(quyềnquađêmđầutiên)màsách dànhchotrẻemchắcsẽkhôngnói.Theoquiđịnhnàythìcác têntưsảncóquyềnngủvớibấtkìngườiphụnữlàmthuênào màhắnthích.

Làmsaobiếtcóbaonhiêuphầntrămgiảdối?Rất có thể làmột ngườitrungbìnhhiệnnaysốngtốthơntrướcCáchMạng.Chỉ cómộtbằngchứngchốnglại,đấylàsựphảnkhángkhôngnói

105

nênlờicủachínhdathịtta,mộtcảmgiácmangtínhbảnnăng rằngđiềukiệnsốnghiệnnaylàkhôngthểchấpnhậnđược, rằngngàyxưachắcchắnngườitasốngkhácbâygiờ.Anhchợt nghĩđặcđiểmcủađờisốnghiệnnaykhôngphảilàsựtànbạo, khôngphảilàsựbấpbênhmàchínhlàsựnghèonàn,trống rỗng,nhếchnhácvàthờơ.Hãynhìnquanhxem,cógìtươngtự vớinhữngđiềudốitrávẫnđượcmànvôtuyếntuônrahàng ngàyhayngaycảvớinhữnglítưởngmàĐảngtheođuổi.Phần lớnđờisốngcủangaymộtđảngviêncũngdiễnrabênngoài chínhtrị:đấylàthựchiệnchoxongnhữngcôngviệcvấtvả, chánngấy;đấylàchennhauđểgiànhmộtchỗđứngtrongtầu điệnngầm;đấylàmạngnhữngchiếctấtthủng;đấylàxinxỏ nhữngviênđườnghoáhọc;đấylàcốgiữchothuốclákhỏirơi. CònlítưởngcủaĐảnglạilàmộtcáigìđótolớn,khủngkhiếp, lấplánh-mộtthếgiớicủasắtthépvàbêtông,củanhữngchiếc máykhổnglồ,củanhữngvũkhíreorắckinhhoàng;củamột dântộcvớicácchiếnbinhvànhữngkẻcuồngtín,cùngnhịp bướctrongmộtđộingũthốngnhất,tấtcảcùngnghĩmộtý, cùnghômộtkhẩuhiệu,luônluônlàmviệc,luônluônchiếnđấu, luônluôndiễuhànhvàsẵnsàngtrấnáp;mộtđấtnướcbatrăm triệungườivớicùngmộtkhuônmặt.Nhưngthựctếlạilàsự thốirữa,nhữngthànhphốdơdáyvớinhữngconngườiđóiăn điđilạilạitrongnhữngđôitấtrách,sốngtrongnhữngngôinhà xâytừthếkỉmườichínsặcmùibắpcảivàmùinhàxícũ.Anh

106

nhưnhìnthấytoàncảnhthànhphốLondon,tolớnvàbịtàn phá,mộtthànhphốvớihàngtriệuthùngrácvàtrênbứctranh chungấylàhìnhảnhbàParsonsmặtđấynếpnhăn,tócướtbê bết,bấtlực,đangcốmóccáiốngnướcbịtắc.

Anhlạicúixuốngđểgãimắtcáchân.Cáimànvôtuyếncứrarả phunvàotaisuốtđêmngàynhữngconsốchứngminhrằng hiệnnaynhândânđượcănnhiềuhơn,mặcấmhơn,cónhàđẹp hơn,nghỉngơithúvịhơn,sốnglâuhơn,làmíthơn,tohơn, khoẻhơn,mạnhmẽhơn,hạnhphúchơn,thôngminhhơn, đượcgiáodụctốthơncáchđâynămmươinăm.Khôngthể chứngminhhayphủnhậnbấtkìtừnào.ThídụĐảngtuyênbố rằnghiệnnay40phầntrămculitrưởngthànhbiếtđọcbiết viết,trướcCáchmạngchỉcó15phầntrămthôi.Đảngcũng tuyênbốrằnghiệnnaytỉlệtửvongcủatrẻsơsinhlà160trên mộtngàn,trongkhitrướcCáchmạngconsốđólà300vânvân vàvânvân.Giốngnhưmộtphươngtrìnhcóhaiẩnsố.Hoàn toàncókhảnănglàtấtcảcáctừtrongsáchlịchsử,kểcảnhững điềutacoilàhiểnnhiên,đềulàbịacả.Aimàbiết,cóthểchưa baogiờcóluậtgọilàquyềnquađêmđầutiên,cũngcóthểchưa từngcómộtsinhvậtnàocótênlàtưsản,hoặccóthểchưatừng cómộtthứtrangsứcgọilàmũphớtcũngnên. Mọithứđềumờmịt.Quákhứbịxoábỏ,khiviệcxoábỏđãbị quênđithìdốitrátrởthànhsựthật.Đãcómộtlầnanhnắm

107

được, sau khisựkiệnđãxảyra:đấygọilàchứngcớrõràng,cụ thểcủasựgiảmạo.Anhđãgiữnótrongtaykhoảngbamươi giây.Đấylàvàokhoảngnăm1973,tómlại,vàokhoảngthời giananhvàKatherinechiatay.Nhưngsựkiệnthìxảyra khoảngbảy,támnămtrước.

Câuchuyệnbắtđầuvàogiữanhữngnămsáumươi,trongthời giancónhữngcuộcthanhtrừnglớn,khicácnhàlãnhđạothật sựcủaCáchmạngbịtiêudiệthết.Đến1970,trừAnhCảrathì khôngmộtngườinàocònsốngsót.Nhữngngườikhácđềubịtố cáolàphảnbộihayphảncáchmạng.Goldsteinchạythoátvà trốntránhởđâukhôngaibiết,mộtsốbiếnmất,cònđasốthì đãthútộitrongcácphiêntoàdàncảnhrồibịmangđihành quyếthết.TrongsốđócóbangườitênlàJones,Aarosonvà Rutherford.Họbịbắtvàokhoảngnăm1965.Giốngnhưnhững ngườikhác,họbiệttíchkhoảngmộtnămhayhơnmộtnăm, khôngaibiếthọcònsốnghayđãchết,rồihọbấtngờxuấthiện trongcácphiêntoàđểtựtốcáochínhminh.Họthúnhậnđã làmgiánđiệpchokẻthù(lúcđókẻthùlàEurasia),biểnthủ côngquỹ,giếthạicácđảngviêntrungkiên,chốnglạisựlãnh đạocủaAnhCả;cácviệcnàyxảyratừtrướcCáchmạng,và nhiềuhànhđộngpháhoạikháclàmhàngngànngườithiệt mạng.Saukhithúnhận,họđượcthathứ,phụchồiĐảngtịch, đượcđềbạtvàocácchứcvụhữudanhvôthực.Cảbađềuviết

108

nhữngbàithútộidàiđăngtrêntờ Times, trongđóhọphântích rõnguyênnhâncủasựphảnbộivàhứasửachữakhuyếtđiểm.

SauđócólầnWinstonđãnhìnthấycảbangườingồitrong quáncàphê"Câydẻ".Anhnhớđãnhìntrộmhọ,vừangạcnhiên vừasợ,mắtkhôngrờimộtcửđộngnào.Họgiàhơnanhnhiều, họlànhữngchứngnhâncủamộtthờiquákhứxaxôi,cóthểhọ chínhlànhữngnhânvậtvĩđạicuốicùngcònlạitừnhữngngày thánganhhùngcủaĐảng.Họvẫnđượcbaobọctrongánhhào quangcủanhữngngàythánghoạtđộngbímậtvànộichiến. Anhcócảmgiác,dùrằngcácsựkiệnvàngàythángđãbịxáo trộn,rằnganhđãnghetêncủahọtrướckhibiếttênAnhCả. Nhưnglúcđóhọđãởngoàivòngphápluật,làkẻthù,làtiện dân,lànhữngngườisẽbịhànhquyếttrongvòngmộtđếnhai nămtới.ChưacóaitừngrơivàotayCảnhSátTưTưởngmà thoátđượccả.Họđãlànhữngthâymachờngàyrahuyệtmộ. Dãybàngầnchỗhọngồituyệtnhiênkhôngcómộtai.Chẳngai dạigìmàđếngầnhọ.Họngồiyênlặng,trướcmặtlàmấyliGin phamùiđinhhương,đồuốngđặcbiệtcủaquánnày.Winston cócảmtìnhnhấtvớiRutherford.TrướcđâyRutherfordtừnglà mộthoạsĩvẽtranhchâmbiếmnổitiếng,chínhnhữngbức tranhbiếmhoạhiểmáccủaôngđãgópphầnkíchđộngdưluận trướcvàtrongCáchmạng.Hiệnnay,thỉnhthoảngtranhbiếm hoạcủaôngvẫnxuấthiệntrêntờ Times. Nhưngđấychỉlàbắt

109

chướcphongcáchsángtáccũcủaôngmàthôi,chúnghoàn toànkhôngcósứcsốngvàthiếusứcthuyếtphục.Vẫnlànhững đềtàicũ:nhàổchuột,trẻđóiăn,cuộcchiếnđấutrênđường phố,nhữngtêntưsảnđộimũphớt,ngaycảtrênchiếnluỹ chúngcũngkhôngchịubỏmũ;ôngcốtìmlạiquákhứbằng nhữngcốgắngbấttậnvàvôvọng.Ôngcómộtthânhìnhtolớn, máitócbồngđãbạc,mặtđầyvếtnhăn,chảyxệ;cặpmôidàytrề ranhưngườidađen.Ngàyxưachắcôngkhoẻlắm,nhưngnay thânhìnhmộtthờivạmvỡcủaôngđangnhãora,bùngnhùng, phồnglên.Cóvẻnhưôngđangsụpxuốngngaytrướcmắt, giốngnhưmộtquảnúiđanglởvậy. Lúcđókhoảngbagiờchiều,giờnàythườngvắng.Bâygiờ

Winstonkhôngthểnhớlàmsaoanhlạiđếnquánvàogiờđó. Gầnnhưkhôngcókhách.Mànvôtuyếnphátmộtbảnnhạcvui. Bangườiđànôngngồiyênlặng,bấtđộngtrongmộtgóc.Người hầubàntựđộngmangrượuGinđếnchohọ.Trênbàncómột bàncờđãbàysẵnnhưngkhôngthấyhọchơi.Bấtthìnhlình mànvôtuyếncótrụctrặc,khoảngbamươigiây.Sauđóngười taphátmộtbảnnhạckháchẳn.Cómộtđiềugìđóbấtngờvừa xảyra,nhưngcụthểlàđiềugìthìthậtkhónói.Mộtgiọnghátkì quặc,rèrè,thethé,giễucợt:Winstonthầmgọilàgiọngcavàng. Bàihátnhưsau: Dưới tán cây dẻ này Tôi bán anh và anh bán tôi

110

Họ nằm kia và ta nằm đây Dưới tán cây dẻ này. Bangườiđànôngkhônghềđộngđậy.NhưngkhiWinstonnhìn vàokhuônmặttàntạcủaRutherfordthìthấyôngđangkhóc. Vàchínhlúcđóanhchợtrùngmình,anhcũngkhônghiểuvì saolạirùngmìnhnữa,khitrôngthấymũicủaAaronsonvà Rutherfordbịđấmbầmtím. Bangườibịbắtlạisauđókhônglâu.Ngườitađãpháthiện đượchọthamgiavàonhữngâmmưumớingaysaukhiđược thả.Trongphiêntòathứhaihọthúnhậnhếtcáctộilỗicũvà hàngloạttộimớinữa.Họđãbịhànhquyết,vụánnàyđượcghi vàolịchsửĐảngnhưmộtlờicảnhbáochohậuthế.Khoảng nămnămsau,vàonăm1973khiWinstonđanggiởnhữngcuộn giấyvừađượcốngkhinénđẩyrathìpháthiệnđượcmộtmảnh giấy.Vừađặttờgiấylênmặtbànlàanhhiểungaygiátrịcủanó. ĐấylànửatrangbáoTimes,ratrướcđóchừngmườinăm,lạilà nửatrênnêncònnguyênngàytháng,trênđólàtấmảnhchụp đoànđạibiểuĐảngthamdựmộtsựkiệngìđóởNewYork. Đứngngaygiữabứcảnhlàbangười:Jones,Aaronsonvà Rutherford.Khôngthểnàolầmđược,vảlạitêncácđạibiểucó ghingaybêndướibứcảnh. Trongcảhaiphiêntoàbangườiđềuthúnhậnrằngngàyđó thángđóhọđangởEurasia.Họđượcmáybayđóntừmộtsân

111

baybímậtởCanadavàbayđếnSiberia,tạiđâyhọđãgặpcác quanchứctrongBộTổngThamMưuquânEurasiavàđã chuyểncácbímậtquânsựquantrọngchochúng.Ngàytháng đãhằnsâutrongtâmtríWinstonvìhômấylàngàyhạchí;toàn bộcâuchuyệnnàychắcchắnphảiđượcghitronghàngloạttài liệukhácnữa.Chỉcóthểrútrakếtluận:cáclờithútộicủahọlà giả.

Dĩnhiênđâychẳngphảilàđiềumới.NgaytừthờiđóWinston đãkhôngtinlànhữngngườibịthanhtrừngquảthựcđãphạm nhữngtộilỗimàhọbịquikết.Nhưngđâylàbằngchứngcụthể, đâylàmộtmảnhcủaquákhứđãbịxoábỏ,mộtkhúcxương

112
GeorgeOrwell's"1984":quotesandpaintingsthatappealto consciousness|

hoáthạchtìmđượctrongmộtđịatầngkhác,nóđãbácbỏcả mộthệthốnglíthuyếtđịachấttừngtồntạitừlâu.Nếucóthể côngbốsựkiệnnàyvàgiảithíchýnghĩacủanóchodânchúng biếtthìĐảngtoi. Anhbắtđầulàmviệcngay.Anhvộilấymộttờgiấykhácđèlên bứcảnhkhivừanhìnthấyvànhậnraýnghĩacủanó.Maylàkhi anhgiởthìbứcảnhlạinằmngượcvớihướngcủamànvô tuyến. Anhđặtcuốnsổlênđầugốivàlấychânđẩyghếđicáchcàngxa mànvôtuyếncàngtốt.Giữchonétmặtvôcảmlàviệckhông khó,nhịpthởcũngcóthểkiểmsoátđược,nhưngkiểmsoát nhịptimthìkhôngđược,mànvôtuyếnnhậylắm,cóthểphát hiệnđượcđấy.Anhchờkhoảngmườiphút,đầyđaukhổvìlo lắng,thídụchỉcầnmộtcơngiólùangangquamặtbànlàcoi nhưlộhết.Sauđó,anhcứđểnguyênnhưthếvànémmảnh giấyvàohangnhớcùngvớimấytờgiấycũakhác.Chỉmộtphút sau,chắcthế,lànósẽbiếnthànhtro. Chuyệnđóxảyracáchđâykhoảngmườihaymườimộtnăm trước.Bâygiờthìcókhảnănglàanhđãgiữlạirồi.Điềungạc nhiênlàdùbứcảnhcũngnhưsựkiệnđượcghitrênđóchỉcòn trongtrínhớ,việcanhđãtừngcầmtrongtaymộtchứngcớ nhưthếtiếptụcảnhhưởngđếnanhchođếntậnhômnay.Có phảilàquyềnlựccủaĐảngđốivớiquákhứđãgiảm,anhtựhỏi,

113

vìtuynaychútchứngchứngcứấykhôngcòn,nhưngngàyxưa đãtừngcómộtbằngchứngnhưthế. Nhưnggiảsửnhưcóthểphụchồiđượcbứcảnhthìcóthểnó cũngkhôngcònlàbằngchứngnữa.Ngaykhianhpháthiện đượcbứcảnhthìOceaniađãkhôngcònđánhnhauvớiEurasia nữavàbangườikiađãphảibánnướcchođiệpviêncủa Eastasiarồi.Từđóđếnnaycònmấylầnthayđổinữa,haihoặc balần,anhkhôngnhớrõ.Rấtcóthểlànhữnglờithúnhậnđã đượcviếtđiviếtlạinhiềulần,nhiềuđếnnỗisựkiệnvàngày thángbanđầuchẳngcònmộttíýnghĩanàonữa.Qúakhứ khôngchỉbịsửađổimàcònbịsửađổithườngxuyên,sửađổi liêntục.Điềukinhkhủngnhấtđốivớianhchínhlàanhkhông làmsaohiểunổi tại sao lạiphảilàmcáicôngviệcgiảmạohao tiềntốncủaghêgớmnày.Lợiíchtrướcmắtthìrõnhưngmục đíchcuốicùngthìcònlàbímật.Anhcầmbútvàviết: Tôi hiểu làm THẾ NÀO; nhưng không hiểu TẠI SAO. Anhtựhỏi,cũngnhưanhđãtừngtựhỏinhiềulần,rằngminh cóbịkhùngkhông.Cóthểngườikhùnglàngườithuộcvềthiểu số,cáithiểusốrútlạiđếnmứcchỉcòncómộtngườiduynhất. Ngàyxưatinrằngtráiđấtquayxungquanhmặttrờibịcoilà khùng,cònnay,khùnglàtinrằngquákhứlàkhôngthểsửađổi được.Cóthểanhlàngườiduynhấttinnhưthế,màduynhất nghĩalàkhùngrồi.Nhưngýnghĩrằngmìnhđãbịđiênkhông làmanhlo:sợnhấtlàanhvừađiênvừasainữacơ.

114

Anhcầmcuốnsáchlịchsửdànhchothiếunhivàngắmbứcảnh củaAnhCảminhhoạtrêntrangnhất.Cặpmắtthôimiênnhìn thẳngvàoanh.Giốngnhưcómộtsứcmạnhvôhìnhđènén ngườita,xuyênthấuvỏnão,đậpliênhồikìtrậnvàoóc,doạ dẫmbuộcphảitừbỏniềmtincủachínhmình,thuyếtphục ngườitatừbỏcảnhữnggiácquancủamìnhnữa.Cuốicùngthì Đảngcóthểtuyênbốrằnghaicộnghailànămvàdânchúngsẽ buộcphảitin.Sớmmuộngìhọsẽtuyênbốnhưthế,quyềnlực củahọđòihỏinhưvậy.Triếtlícủahọkhôngchỉngấmngầm phủnhậngiátrịcủakinhnghiệmmàcònphủnhậnluôncảhiện thựckháchquannữa.Điềunhảmnhínhấttrongnhữngđiều nhảmnhíđãtrởthànhhợplí.Sợnhấtkhôngphảilàhọsẽgiết vìtanghĩkhácmàlàhọcóthểđúng.Thựcralàmsaotabiết đượcrằnghaicộngvớihailàbốn?Hoặclàmsaotabiếtcólực hấpdẫn?LàmsaotabiếtlàquákhứkhôngthểthayđổIđược? Hoặcgiảnếuquákhứvàthếgiớibênngoàichỉtồntạitrong tâmmàtâmcóthểđiềukhiểnđượcthìsao?

Không!Anhchợtthấymìnhmạnhmẽlênrấtnhiều.Khuônmặt O'Brienđộtngộthiệnvềtrongtâmtríanh.Bâygiờanhbiếtrõ rằngO'Brienủnghộanh.AnhđangviếtnhậtkíchoO'Brien,gửi O'Brien:giốngnhưmộtbứcthưdàibấttận,sẽchẳngcóaiđọc, nhưngđâylàviếtriêngchomộtngườivàsẽcóýnghĩakhác trước.

115

Đảngbảođừngtinvàotaimắtcủachínhmình.Đâychínhlà mệnhlệnhcuốicùng,mệnhlệnhquantrọngnhấtcủaĐảng. Anhcảmthấyhoàntoànchánnảnkhinghĩđếncáisứcmạnh khủngkhiếpđangbaovâymình,bấtcứmộtcánbộchínhtrị nàocủaĐảngcũngcóthểdễdàngđánhbạianhtrongcáccuộc tranhluận,hắnsẽdùngnhữnglílẽmàanhkhôngthểnàohiểu nổichứđừngnóicóthểthểbácbỏ.Dùsaomặclòng,chânlíở phíaanh!Chúngsaicònanhđúng.Mộtđiềuhiểnnhiên,một điềugiảndị,mộtđiềuđúngđắncầnphảiđượcbảovệ.Chânlí baogiờcũnglàchânlí,hãygiữvữngnhưthế!Thếgiớiđangtồn tại,cácquiluậtcủanókhônghềthayđổi.Đáthìcứng,nướcthì ướt,vậtkhôngbịgiữsẽrơivàotâmtráiđất.Cảmthấynhư đangnóivớiO'Briencũngnhưđangphátminhramộtsựthật hiểnnhiên,Winstonviết:

Tự do là tự do phát biểu rằng hai cộng hai là bốn. Nếu điều này được đảm bảo thì mọi việc khác sẽ tự đến.

VIII.

Từphíatronglốiđiđưatớimùicàphêrang,mùicàphêthậtsự chứkhôngphảiloạicàphê"Chiếnthắng".Winstonvôtình dừngbước.Anhnhưđượcquayvềthờithơấu,chuyệnđókéo dàichừnghaigiây.Rồicáchcửabỗngđóngsậplại,chặnđứng

116

mùithơmcủacàphênhưchặnđứngtiếngđộngvậy.

Anhđãđimấycâysố,chổloétdogiãntĩnhmạchtiếptụchành hạ.Đâylàlầnthứhaitrongvòngbatuầnlễanhbỏsinhhoạttại TrungTâm:mộthànhđộngthiếuthậntrọngvìngườitakiểm traquânsốkĩlắm.Vềnguyêntắc,đảngviênkhôngcóthờigian rỗivàkhôngđượcởmộtmình,trừkhingủ.Khikhônglàm, khôngăn,khôngngủ,đảngviênphảithamgiavàomộthoạt độnggiảitrícôngcộngnàođó:làmbấtcứđiềugìtỏralàthích đượccôđơn,vídụđibộmộtmình,đềuđángngờcả.Cómộttừ trongNgômo: sốngmột, đểchỉlốisốngcánhân,lậpdị.Nhưng hômnay,vừabướcrakhỏiBộanhđãbịkhôngkhíêmdịucủa mộtbuổichiếuthángtưlôicuốnrồi.Nămngoáitrờikhông đượcxanhnhưthếnày;cứnghĩđếnmộtbuổitốikéodài,ồnào

117

trongTrungTâm;cứnghĩđếnnhữngtròchơimệtmỏi,chán ngắt;cứnghĩđếnnhữngbàidiễnvăn,nhữngcuộctụhội,dùcó đượcbôitrơnbằngrượuGinlàanhđãcảmthấykhôngthểchịu được.Bấtgiácanhbướckhỏibếnôtôvàbắtđầulangthang khắpLondon,đầutiênanhđivềhướngnam,rồisangđôngvà lạilênbắcvàbịlạctrongnhữngconphốchưatừngđặtchân đếnbaogiờ,cuốicùnganhcứđimàchẳngthèmnghĩxemmình đangđiđâunữa. Nếu có hi vọng,anhđãviếttrongnhậtkí, thì đấy chính là bọn cu li. Câuđó,nhưmộtsựthậthuyềnnhiệm,cũnglàmộtđiềuvôlí rànhrànhnhưvậy,cứtrởđitrởlạitrongócanh.Lúcnàyanh đangđigiữamộtkhuổchuột,phíađôngbắccủakhuvựctrước đâygọilàGaSaintPancras.Anhđangđitrênnhữngconphốrải đá,ngangquanhữngdãynhàhaitầngnhỏtí,cửacũdẹodọ,mà khônghiểusaolạimởthẳngravỉahè,trônggiốngnhưnhững cáihangchuột.Thỉnhthoảnglạithấymộtvũngnướcbẩn. Trongcácôcửatốimò,cũngnhưtrêncáchẻmnhỏhaibên đườngkhônghiểusaolạinhiềungườinhưvậy;đámcongái dậythìmôisonmáphấnnghuệchngoạc;cácthanhniênthì chạytheođámcongái;nhữngmụnạdòngsồsề,dángđilạch bạch,hìnhảnhcủalũcongáitrongmươinămnữa;nhữngbà giàlưnggùlêbướcbằngnhữngbànchântobè;đámtrẻcon chântrần,quầnáoráchrướiđangnghịchnước,mỗilầnnghe mẹchúngthétlạichạytảnra.Cóđếnmộtphầntưcửasổbị

118

hỏngphảitápbằnggỗ.ÍtngườichúýđếnWinston,nhưngcũng cóvàicặpmắtdõitheoanhvớivẻtòmòphachútloâu.Trước mộtcánhcửacóhaingườiđànbàkhổnglồ,đeotạpdề,cánh tayđỏnhưtômluộcđangđứngnóichuyện.Khiđiđếngần Winstonđãngheđượcloángthoángvàiđoạn. “Vâng,tôinói,chuyệnnàyrấttốt,tôinói.Nếuchịthìchịcũng làmhệtnhưtôithôi.Phêphánthìdễlắm.Tôinói.Nhưnghọcó gặpchuyệnnhưtôiđâu.” “Vâng”,ngườikiađáp.“Vấnđềlàởchỗđóđấychịạ.” Giọngnóichốitaingừngbặt.Haingườiđànbàyênlặngnhìn theomộtcáchthùđịchkhianhđingang.Nhưngđúngrađấy khôngphảilàthùđịchmàcảnhgiác,họđờratrongphútchốc nhưtrôngthấymộtsinhvậtlạđingangquavậy.Màuáođồng phụcxanhcủađảngviênítkhixuấthiệntrongnhữngkhuphố loạinày.Chẳngnênđếnđâynếukhôngcócôngchuyện.Đội tuầntracóthểgiữlạivàcănvặnđủthứ."Chophépxemgiấytờ củađồngchí.Đồngchílàmgìởđây?Đồngchírờicơquanlúc mấygiờ?Đồngchícóhayđiđườngnàykhông?"vânvânvàvân vân.Khôngcóluậtnàocấmđivềnhàbằngnhữngconđường khácnhau:nhưngnếuCảnhsátTưTưởngbiếtthìhọsẽđểý đấy. Bấtthìnhlìnhcảkhuphốcùngnháonhàolên.Tiếngthétbáo độngvanglêntừkhắpmọihướng.Ngườitalaovàonhànhanh nhưthỏ.TừmộtcánhcửagầnchỗWinstoncómộtngườiđàn

119

bàlaora,bàtaômlấyđứatrẻđangchơitrênvũngnước,lấy tạpdềchechonóvàphóngtrởvào,tấtcảdiễnrachỉtrong chớpmắt.Ngaylúcđócómộtngườiđànông,mặcbộcomplet đen,nhàunhưcáiăccoocđêông,chạytừtrongngõlạichỗ Winston,ôngtachỉlêntrờiđiệubộvôcùngxúcđộng. “Hoảxa”,ôngtathétlên.“Trôngkìa,thủtrưởng!Nóbắnđấy! Nằmxuống!” Khônghiểusaobọnculilạigọitênlửalàhoảxa.Winstonlập tứcnằmsấp,úpmặtxuốngđất.Trongnhữngtrườnghợpnhư thếnàythìbọnculiítkhilầmlắm.Dườngnhưbảnnăngbáo chohọbiếttrướcvàigiâymặcdùtênlửađượccoilàđinhanh hơntốcđộâmthanh.Winstonvònghaicánhtaylêncheđầu. Mộttiếngnổchátchúa,vỉahèdườngnhưrungrinh,rácrưởi tungđầylênlưnganh.Khiđứngdậyanhmớibiếtrằngđấylà nhữngmảnhkínhcửasổvỡ. Anhtiếptụcđi.Quảtênlửaphásậpmấycănnhàcáchđóchừng haitrămmét.Mộtđámkhóiđentreolơlửngtrênbầutrời,phía bêndưới,đámđôngđãtụlạixungquanhnhữngđốnggạchvụn cònmùmịtbụivữa.Anhnhìnthấytrongđốngxàbầnnằmtrên vỉahècáchchỗanhđứngmấymétmộtvệtmàuđỏ.Khiđếngần thìnhậnrađólàmộtbàntayngười.Trừchỗcổtaydínhmáu ra,cảbàntaytrôngtrắngbệchnhưđúcbằngthạchcao. Anhlấychânhấtbàntayvàorãnhnước,sauđó,đểtránhđám đông,anhrẽvàoconhẻmbênphải.Saukhoảngbabốnphút

120

anhđãrakhỏikhuvựcbịbắnphá,ởđâycuộcsốngchenchúc, dơdáyvẫntiếpdiễnnhưchưacógìxảyra.Lúcđóđãgầntám giờtối,cácquánbiadànhchobọnculichậtcứngngười.Cánh cửabẩnthỉucủacácquáncứmởrađóngvàoliêntục,từtrong quánphảrahơiấmsặcmùinướcđái,mùimùncưavàmùibia chua.Trongmộtgócgầnngôinhàhơinhôracóbangườiđàn ôngđứngsátvàonhau,ngườiđứnggiữacầmmộttờbáo,còn haingườikiathìvươncổlênđọcké.Tuycòncáchxa,chưa nhìnrõmặt,nhưngdángđiệucủacảbangườichothấyhọđang đểhếttâmtrívàotờbáo.Khianhcòncáchmấybướcthìhai ngườibỗngtáchravàbắtđầutotiếngcãicọ.Cóvẻnhưhọsắp thượngcẳngtayhạcẳngchânvớinhauđếnnơi.

“Đồngu,ngheđây!Taođãbảolàsuốtmườibốnthángrồiđít bảychưaănlầnnàonhá.”

“Có,cóăn!”

“Taobảokhông!Ởnhàtaocóghiragiấysuốthainămqua.Tao ghiđềunhưđồnghồấychứ.Taobảomàyđítbảychưaănlần nào.”

“Có,bảycóăn!Taocóthểđọctoànbộconsố.Sốcuốilàbốn trămlinhbảy.Thánghai,tuầnthứhaicủathánghai.”

“Conbàmàythánghaithìcó!Taoghigiấytrắngmựcđencẩn thận.Khôngcóconbảynàohết.”

“Thôicâmđi!”.Ngườithứbabấygiờmớicanthiệp. Họđangtranhcãivềxổsố.Đicáchchừngbamươimét

121

Winstoncònngoáilại.Họvẫntiếptụctranhcãimộtcáchhùng hổnhưcũ.Xổsốmởhàngtuần,tiềnthưởngrấtlớn,đâylàhoạt độngxãhộiduynhấtlôicuốnđượcsựquantâmcủabọnculi. Cóđếnhàngtriệungườicoixổsốlàmụcđíchsốngchính,nếu khôngnóilàmụcđíchduynhất.Đấylàniềmvui,làsựđiên loạn,làniềmanủi,làchấtkíchthíchcủahọ.Tronglĩnhvựcnày thìngaycảnhữngngườichỉvừathoátnạnmùchữcũngtỏra rấtgiỏitínhtoánvàcótrínhớtuyệtvời.Cócảmộtbọnchuyên sốngbằngnghềbáncáctờdựbáovàbùachú.Winstonkhông liênquangìđếntrònày,đâylàviệccủaBộẤmNo,nhưnganh biết(tấtcảđảngviênđềubiết)cácvụtrúngthưởnglớnđềulà giảmạocả.Thựcrachỉcónhữngmóntrúngnhỏlàthật,còntên nhữngngườitrúnglớnlàbịa.KhicácvùngcủaOceaniakhông thểliênlạcđượcvớinhauthìkhógìmàkhônglàmđược chuyệnnày. Nhưngnếucóhivọngthìđấychínhlàbọnculi.Phảibámchắc ýđó.Nóinghecólí,nhưngnhìnvàonhữngngườigặphàng ngàythìlạithấyđấychỉlàniềmtinmùquáng.Anhrẽsangdãy phốhướngxuốngphíachânđồi.Anhcócảmgiácquenquen, conđườngchínhcũngkhôngxađâylắm.Phíatrướccótiếngồn àovọnglại.Saumộtkhúcquanhlàđếnnhữngbậcthangdẫn vàomộtconhẻmnhỏ,cónhữngngườiđứngbánhàng,chủyếu làrauúa.Winstonđãnhậnra.Conhẻmnàydẫnraphốchính, cònchỗrẽkia,đikhoảngnămphútnữa,làcửahàngđồngnát,

122

nơianhđãmuaquyểnsổnhậtkí.Đitínữalàđếncủahànhvăn phòngphẩm,nơianhđãmuacáibútvàlọmực. Anhđứnglạimộtlúctrêncáibậccaonhất.Phíabênkiaconcon hẻmlàmộtquánbiatrôngrấtnhếchnhác,cácôcửasổmờnhư bịbăngphủlênmặtkính,nhưngthựcrachỉlàbụibámmàthôi. Mộtônglãolưnggùnhưngdángđicònnhanhnhẹn,chòmrâu bạctrắngđuaraphíatrướcnhưrâutômđangmởcửađivào. Winstonchợtnghĩrằngônglãođóítnhấtcũngphảitámmươi tuổi,khiCáchMạngnổrathìôngcụcũngđãbướcvàotuổi trungniên.Lãovàmộtvàingườikháctầmtuổilãolànhững mốidâyliênhệcònsótlạicuốicùngvớichủnghĩatưbảnđãbị xoábỏ.NgaytrongĐảngsốngườimàtưtưởngđãđịnhhìnhtừ trướcCáchMạngcònlạicũngkhôngnhiều.Thếhệlớntuổihầu nhưđãbịtiêudiệthoàntoàntrongcáccuộcthanhtrừnghồi nhữngnămnămmươivàsáumươi,sốsốngsótthìsợhãiđến độlúlẫnhết.Muốngặpmộtngườicóthểnóivềđiềukiệnsống trongnửađầuthếkỉthìchỉcóthểtìmtrongbọnculimàthôi. Winstonbỗngnhớlạiđoạnnhậtkíchéptừcuốnsáchlịchsử dànhchotrẻconvàmộtýnghĩđiênrồbỗngchoánhếttâmtrí anh.Anhsẽvàoquánbia,làmquenvớiônglãovàhỏinhững câuđạiloạinhư:“Xincụkểlạicuộcsốngthờitraitrẻ.Lúcđócó giốngbâygiờkhôngạ?Đờisốnglúcđókháhơnhaykémhơn bâygiờhảcụ?” Anhchạytheobậcthangrồibăngquaconhẻmnhỏ,sợrằng

123

nếuchầnchừthìlạikhôngdám.Dĩnhiênchỉcóngườiđiênmới hànhđộngnhưvậy.Khôngcóđiềuluậtnàocấmnóichuyệnvới bọnculihaycấmvàoquánbiacủahọ,nhưngmộthànhđộng bấtthườngnhưthếnhấtđịnhlàbịghisổđenrồi.Nếugặpđội tuầntrathìanhsẽnóidốilàbịchóngmặt,nhưngchắcgìhọtin. Anhgiơtayđẩycửa,mùibiachualờmlợmxôngthẳngngay vàomũi.Tiếngồnàolặnghẳnxuống.Tấtcảcáccặpmắtdồn vàobộđồngphụcanhmangtrênngười.Nhữngngườiđangthi némphitiêuởphíacuốiquánngừngchơichừngbamươigiây. Ônglãoanhđitheođứngcạnhquầybar,đangcãivãvớichủ quán,mộtngườicòntrẻ,khoẻ,chắcmập,mũikhoằm,cóđôi cánhtaytonhưhộpháp.Nhiềungườikháctaycầmvại,đứng xungquanhtheodõi. “Tôichỉxinanhthôi”,ônglãovừanóivừavươnvailêncóvẻ muốngâysự.“Thếmàanhlạibảotôirằngquáncủaanhkhông bántheopint.” “Cháuchẳngbiếtpintlàgìđâucụơi”,chủquáncãi,taynắm chặtquầy,ngườihơivươnraphíatrước. “Cácvịcóngherõkhông?Chủquánmàkhôngbiếtpintlàgì! Pintlànửaquart [1] ,bốnquartlàmộtgallon [2] .Chảlẽphảidạy anhtừA,B,Cnữasao?”

“Tôichưanghenóipintbaogiờ”,chủquánđáp.“Chúngtôibán loạimộtlítvànửalít.Cốcnằmtrênngănkiakìa.”

“Tôichỉuốngmộtpint”,ônglãovẫnkhăngkhăng.“Rótcholão

124

mộtpintthìcógìkhó?Lúccòntrẻtôichưauốnglítbaogiờ.” “Khicụcòntrẻthìchúngconcòntrênngọntre,ngọnpheocơ cụơi”,chủquánvừanóivừanhìnnhữngkháchhàngkhác. Mọingườicườirộ,khôngaicòncảmthấylúngtúngvìsựcó mặtcủaWinstonnữa.Mặtlãogìachuyểnthànhmàuđỏ.Lão vừacàunhàuvừabướcravàđụngphảiWinston.Anhnhẹ nhàngnắmlấytayônglão. “Cháuxinmờicụmộtliạ”,Winstonnói. “Phúcđứcquá”,lãogiàđáp,ngựcưỡnrađằngtrước.Cólẽlão khôngnhìnthấybộđồngphụccủaWinston.“Mộtpint”,lãora lệnhchochủquán.“Mộtpintbia,nghechưa?” Chủquánnhúnghaicáicốctovàochậunướcđặtdướiquầyrồi rótvàomỗicốcnửalítbiađen.Bialàđồuốngduynhấttrong cácquándànhchoculi.CulikhôngđượcuốngrượuGin, nhưngthựcrakiếmmónđókhôngkhókhăngì.Cuộcthiném phitiêulạitiếptụccònnhữngngườiđứngcạnhquầythìbắt đầunóivềvésố.KhôngaicònđểýđếnWinstonnữa.Gầncửa sổcómộtcáibànbằnggỗthông,ngồiởđótâmsựthìkhôngsợ bịnghelén.Quámạohiểm,nhưngmaylàtrongquánkhôngcó mànvôtuyến,Winstonnhậnrangaykhivừabướcvào. “Anhtacóthểrótchogiànàymộtpint”.Lãogiàvừalàubàu vừangồixuốngbêncạnhcáibàn.“Nửalítthìítquá,chưađã. Mộtlítthìlạinhiềuquá.Tiểutiệnsuốt.Chưanóitiềnđấy.” “Từhồithanhniênđếnnaychắccụđãchứngkiếnnhiềuthay

125

đổilắmrồi”,Winstonnói. Đôimắtxanhđãmờđụcvìnămthángchuyểntừbànchơiphi tiêusangquầyrượurồicánhcửanhàvệsinhlàmnhưcóthể tìmđượcnhữngthayđổiấyngaytạiđây,trongquánbarnày khôngbằng. “Biangàyxưangonhơn”,cuốicùngônglãonói.“Rẻhơn!Khi tôicòntrẻloạibianhẹwallopgiácó4xumộtpintthôi.Đấylà nóithờitrướcchiếntranh.” “Chiếntranhnàoạ?”,Winstonhỏi. “Chiếntranhliênmiên”,lãogiàgiảithích.Lãonângvạibialên, ngựcưỡnratheothóiquen.CChúcsứckhoẻanh!” Cụchầunhọnhoắttrêncáicầncổgàynhẳnglênxuốngliêntục, vạibiacạntrongnháymắt.Winstonđilạiphíaquầy,lấythêm haivạinữa.Lãogiàhìnhnhưđãquênlờikhẳngđịnhkhông uốngmộtlít. “Cụgiàhơncháunhiềurồiạ”,Winstonnói.“Khicháumớisinh thìchắccụđãlớntuổirồi.ChắccụcònnhớthờitrướcCách Mạngchứạ.Chúngcháuthìchảbiếtgìvềthờiđócả.Chúng cháuchỉbiếtđọcsách,màsáchchắcgìđãđúng.Hômnaycháu muốnđượcngheýkiếncụ.Sáchlịchsửnóirằngcuộcsống ngàyxưakháchẳnbâygiờ.Nàolàđànápdãman,nàolàbất công,nàolànghèođóiđếnmứckhôngthểnàotưởngtượng được.NgaytạiLondonrấtnhiềungườibịđóitừlúclọtlòngmẹ chođếnlúcchết.Mộtnửadânsốkhôngbiếtgìaydéplàgì.Chín

126

tuổiđãthấthọc,làmthìmườihaigiờmỗingày,ngủthìmười ngườimộtbuồng.Trongkhiđómộtítngười,khoảngmấyngàn, gọilàtưsảnlạinắmhếttàisảnvàquyềnlực.Chúngnắmhết mọithứcóthểnắm.Chúngsốngtrongnhữngbiệtthụsang trọng,cóhàngbachụcđầytớ,chúngđibằngxeôtôvàxetứ mã,chúnguốngrượuchampagne,chúngđộimũphớt... Ônggiàtươitỉnhhẳnlên. “Mũphớtà”,ôngnói.“Anhnhớchuyệnđó,vuiđấy.Hômquatôi cũngnghĩđếnchuyệnnày.Khônghiểusaonữa.Tôinghĩkhông biếtđãbaonhiêunămkhôngtrôngthấymũphớtrồi.Lầncuối cùngtôiđộimũphớtlàtạiđámmachịdâu.Lầnđó...khôngnhớ nămnàonữa,nhưngcũngphảinămmươinămrồi.Dĩnhiênlà thuêrồi,anhhiểukhông?” “Mũphớt,thựcrakhôngquantrọngcụơi”,Winstonvộivã chenngang.“Cáichínhlàcóphảibọntưsản...vàmộtítluậtsư, thàytusốngbámvàochúnglàchủnhântrêntráiđất.Mọithứ đềuthuộcvềhọ.Cònvídụnhưcụ,nhữngngườibìnhthường, nhữngngườicôngnhânlànôlệcủahọ.Họmuốnlàmgìvớicác cụthìlàm.HọcóthểđưacáccụsangCanadanhưđưasúcvật cũngđược.Nếumuốnhọcóthểngủvớicongáicáccụ.Họcó thểralệnhđánhcáccụbằngroichínnút.Khigặphọ,cáccụ phảingảmũchào.Điđâumỗitêntưsảnđềucócảchụcđầytớ tiềnhôhậuủng...” Ônggiàlạitươitỉnhlên.

127

“Đầytớ!,ôngnói.“Lâuqúakhôngđượcnghetừnày.Đầytớ! Nóithậtnhá,nólàmtôinhớlạithờitraitrẻđấy.Tôinhớ...lúc đó...chủnhậtnàotôicũngđếnHydeParkđểnghediễnthuyết. Đủmọihạngngười,nàolàĐộiQuânCứuThế,nàolàngười cônggiáo,ngườiDoThái,ngườiẤnĐộ.Cómộttay...tênthì khôngnhớ...nhưngnóihayơilàhay!Hắnmắngtụiđầytớnhé. Đầytớ,hắnnói.Đầytớcủabọntưsản!Tôitớcủagiaicấpcầm quyền!Lũănbám,hắnnóithếđấy.Linhcẩu,đúngrồigọilà linhcẩu.TấtnhiênđấylànóivềĐảngLaoĐộng,chúmàyhiểu chứ. Winstoncảmthấyrõlàôngnóigàbànóivịt,câuchuyệnsẽ chẳngđiđếnđâu. “Cháumuốnhỏilà”,anhbảo.“Cụcócảmthấybâygiờđượctự dohơnhồixưakhông?Cóđượcđốixửtửtếhơnkhông?Trước đâynhữngngườigiầucó,ngườithượnglưu...” “Thượngviện”,cụgiàngắtlời. “Thượngviệncũngđược.Cháumuốnhỏilàcóphảibọnđócó thểđốixửvớicáccụnhưnhữngngườihạlưuchỉvìhọgiầucòn cụthìnghèokhông?Cóđúnglàcụphảigọihọlà“Ngài”vàphải ngảmũchàokhigặphọkhông?” Cóvẻnhưlãophảisuynghĩrấtlung.Lãouốngnốtmộtphầntư vạibiarồimớitrảlời. “Đúng”,lãonói.“Họthíchmìnhchạmtayvàomũ.Kiểunhưlà

128

tôntrọngấy.Thựcrathìtôikhôngthích,nhưngvẫnlàm.Tránh điđâuđược.”

“Cóphảithườnglà,đấylàcháuchỉkểlạitheosáchlịchsửthôi, cóphảithườnglàbọnđóralệnhchođầytớkhôngchocáccụđi trênvỉahè,hấtcáccụxuốngrãnhnướckhông?” “Mộtthằngđãđẩytôiđấy”,lãogiànói.“Vẫnnhớnhưvừamới hômquathôi.Đêmđócóhộiđuathuyền,đêmđuathuyềnbao giờcũnglộnxộnlắm,tôiđâmphảimộtgãtrênđạilộ Shaftesbury.Gãtrôngcódángquítộc,complet,mũphớt,áo bànhtôđen.Gãđangđitrênvỉahè,siêusiêuvẹovẹo,thếlàvô tìnhtôiđâmphải.Hắnnói:“Khôngcómắtà?”.Tôibảo:“Vỉahè củanhàmàyđấyà?”.Hắnlạibảo:“Mấtdạyhả?Taovặncổđi bâygiờ”.Tôibảo:“Xỉnhả,taogiaomàychocảnhsátthìtiêu đời”.Cậucótinkhông,nónắmlấyngựcáotôivàcứthếmàđẩy, chútnữathìtôirơivàobánhôtôrồi.Lúcđótôicòntrẻ,đánglẽ nóchếtvớitôi,nhưng...” Winstoncảmthấyvôcùngthấtvọng.Lãogiàchỉnhớtoàn nhữngchuyệnvụnvặt.Cóthểnóichuyệnvớilãosuốtngàymà chẳngđượcthôngtinnàocógiátrị.LịchsửĐảngnóiđúng,mà cóthểlàhoàntoànđúngcũngnên.Anhcốthửlầncuối. “Cóthểcháunóichưarõ”,anhbảo.“Cháumuốnhỏithếnàycụ ạ.Cuộcđờicụphảinóilàdài,cụđãsốngmộtnửađờingười trướcCáchMạng.Lấythídụnăm1925,lúcđócụđãlớn.Theoý cụthìđờisốngnăm1925tốthơnhaykémhơnbâygiờ?Nếu

129

đượclựachọnthìcụthíchthờinàohơn?” “Lãohiểuanhmuốngìrồi”,ônggiàđáp.“Anhmuốntanóithích đượctrẻlạichứgì.Aikhôngmuốnđượctrẻlạicơchứ.Trẻthì cósứckhoẻ,cótất.Giàbằngtôiđirồisẽbiết,đủthứbệnh.Khi thìđauchân,rồibọngđáinữa,khổlắm.Đêmdậysáubảylần. Nhưnggiàcóthúcủagià.Chẳngphảilogìnữa.Khôngtơtưởng gìđếnđànbànữa,quantrọnglắm.Anhcótinhaykhôngthì tùy,nhưngđãbamươinămnaylãokhôngdínhdánggìđến đànbànữa.Cáichínhlàkhôngcònhứngnữa. Winstontựahẳnlưngvàobậccửasổ.Hỏinữacũngvôích.Anh địnhmuathêmbia,nhưnglãogìađộtngộtđứngdậyvàlêbước vềphíanhàvệsinhnồngnặcởbênhôngcănphòng.Nửalít uốngthêmđãcótácdụngrồi.Winstonngồingắmchiếcvại khôngthêmmộthaiphútnữarồibỗngthấymìnhđãbướcra đườngphốlúcnàokhônghay.Trongsuốthaimươinămqua, anhnghĩ,mộtcâuhỏilớn,nhưngđơngiản“Cuộcsốngtrước CáchMạngcódễchịuhơnbâygiờkhông?”đãvĩnhviễnkhông thểtìmđượccâutrảlời.Thựcrangaylúcnàycũngkhôngtìm đượccâutrảlờivìmộtítchứngnhâncủathếgiớicũcònlại hiệnnaykhôngcókhảnăngsosánh.Họnhớrấtnhiềusựkiện vôích,nàolàcãinhauvớiđồngnghiệp,nàolàtìmcáibơmxe đạpbịmất,nàolànétmặtcủangườichịgáichếtđãlâu,nàolà cơnlốcbụitrongmộtbuổisánglộnggiócáchđâybảymươi năm;nhưngcácsựkiệncóýnghĩathìlạinằmngoàitầmcủahọ.

130

Họgiốngnhưbầykiến,chúngcóthểtrôngthấynhữngvậtnhỏ, nhưngvậtlớnthìchịu.Kíứckhôngcòn,hồsơthìbịxuyêntạc, khiđiềuđóxảyra,thìphảichấpnhậnlờituyênbốlàĐảngđã cảithiệnđiềukiệnsốngcủangườidânvìkhôngcóvàsẽkhông baogiờcótiêuchuẩnnàođểđốichiếunữa. Đếnđâyluồngtưtưởngcủaanhbỗngbịngắtquãng.Anhđứng lạivàngướcmắtnhìn.Anhđangđứngtrênmộtconphốhẹp,có mấycửahàngnhỏtốitămnằmchengiữakhudâncư.Ngay trênđầuanhcótreobaquảcầukimloại,chắclàtrướcđâymạ vàng,nhưnggiờđãxỉn.Dườngnhưanhđãnhậnra.Đúngrồi! Anhđãmuacuốnnhậtkítrongcáicửahàngđồngnátnày. Anhbỗngpháthoảng.Muacuốnsổđãlàliềurồi,anhđãthềsẽ khônglaivãngđếnkhunàynữa.Thếmàchỉlơđãngmộtchút đôichânđãtựlôianhđếnchỗnàyrồi.Anhviếtnhậtkíchínhlà đểtránhnhữngcơnbốcđồngcótínhtựsátnhưthếnàyđây.Đã gầnchíngiờtốinhưngcửahàngvẫncònmở.Anhvộibướcqua ngưỡngcửađểvàobêntrongvìnghĩrằngnhưthếsẽítbịchúý hơnlàcứđiphấtphơtrêntrênvỉahè.Nếubịhỏianhsẽtrảlời làđịnhmualưỡidaocạorâu. Ôngchủcửahàngchâmchiếcđèndầuhoảtreolơlửnggiữa nhà,mùituykhôngsạchnhưngcóvẻấmcúng.Ôngtakhoảng sáumươituổi,lưngđãcòng,dángvẻốmyếu,chiếcmũidài,đôi mắtsaucặpkínhtrôngcóvẻto,phúchậu.Tócôngđãbạc trắng,nhưngcặplôngmàydàythìvẫncònđen.Cặpkính,dáng

131

điệunhẹnhànglịchsự,bộcompletcũmaybằngvảinhung;tất cảtạochotacảmgiácônglàmộtngườitrithức,mộtvănnhân haynhạcsĩ.Giọngôngdịudàng,đãkhànnhưngkhôngkhó nghenhưđasốculikhác. “Tôiđãnhậnrakhiôngcònđứngngoàiđườngcơ”,ôngtanói khianhvừabướcvào.“Ônglàngườiđãmuaquyểnanbom dànhchobạngáiởđây.Giấyđẹp,rấtđẹp.Thườnggọilàgiấy vecjêmàukem.Tôixinnóinămmươinămnaykhônglàmloại giấynàynữarồi”.ÔngtanhìnthẳngvàoWinston.“Ôngcó muốntìmmóngìđặcbiệtkhôngạ?Haylàôngchỉthíchngắm chơivậythôi?”

WinstonandJulia

“Tôiđingangquađây”,Winstonđápmộtcáchlơđãng.“Tôichỉ

132

vàoxem.Cũngchưađịnhmuagìcụthểcả.” “Khôngsao,chảcònmóngìrahồnnữarồiôngơi”,ôngtalấy tayphácmộtcửchỉnhưlàxinlỗi.“Ôngthấyđấy,cóthểnóicửa hàngtrốngtrơnhếtrồi.Cóôngtôimớidámnóichứviệcbuôn báncổvậthếtthờirồi.Khôngcóngườimua,cũngchảcòngì màbán.Đồgỗ,đồsứ,đồthủytinhcứgãy,vỡdần.Đồkimloại thìbịđemđinấulạihết.Đãbaonămnaytôikhôngtrôngthấy mộtcáigiáđỡnếnbằngđồngthaunàorồiđấy.” Gianhàngnhỏbétuychậtcứngđủthứ,nhưngchẳngcóvậtgì gọilàđánggiácả.Chậtquá,cạnhtườngchỗnàocũngthấy nhữngkhungtranhđầybụi.Trongtủkínhthấycónhữngchiếc mâmchứanàolàốc,nàolàđinhvít,nàolàđụccũ,nàolàdao nhípgãy,nàolàđồnghồhỏng,vàđủthứbàgiằnkhác.Trêncái bàntrongmộtgóccónhiềuthứlặtvặtnhưhộpđựngthuốclá sơnmài,trâmbằngđámãnãolàmayracógìhayhaychăng.

Winstonđilạiphíacáibànvànhìnthấymộtvậttròn,nhẵn,lấp lánhdướiánhđèn,anhcầmlênxem. Đấylàmộtvậtlàmbằngkính,mộtphíacong,mộtphíathẳng, gầnnhưnửaquảcẩu.Mầusắcvàcấutrúccủanótạocảmgiác mềmmại,nhưmộtgiọtnướcmưa.Bêntrongcómộtvậtmàu hồng,vặnvẹo,xoắnxuýtnhưlàcâyhoahồnghaycỏchân ngỗng.

“Cáigìđâyạ?”,Winstonngạcnhiênhỏi “Cáinàyhả?Sanhô”,ônggiàđáp.“ChắclàtừẤnĐộDương. Trướcđâyngườitahayđổvàobêntrongkính.Phảihơnmột trămnămrồiđấy.” “Đẹpquá”,Winstonnói.

133

“Vâng,đẹplắm”,ôngkiađáp.“Nhưngbâygiờítngườibiếtđánh giálắm”.Ôngtahúnghắngho.“Nếuôngmuốnmuathìtôichỉ lấybốndollarthôi.Ngàyxưanóphảicógiátámpound,màtám pound [3] thì…tôikhôngthểnóichínhxáclàbaonhiêunhưng lớnlắm.Bâygiờaicòncầnđồcổ,mặcdùđồcổthựcchẳngcòn baonhiêunữa.” Winstonlậptứctrảbốndollarvàbỏmónđồquívàotúiáo.Anh thíchkhôngphảivìnóđẹpmàvìnógợinhớkhungcảnhmột thờixaxưa,kháchẳnbâygiờ.Anhchưabaogiờthấymộtmón đồnàolàmbằngkínhmàlạicóvẻmềmmại,giốngnhưgiọt nướcmưanhưthếnày.Thúvịnhấtlànóhoàntoànvôích,tuy anhđoánrằngtrướcđâynóđượcdùnglàmcáichặngiấy.Khá nặng,nhưngmaylànókhôngto.Mộtmónđồkìcục,cóthểlàm tổnhạidanhdựmộtđảngviên.Tấtcảnhữngmónđồcũ,thêm nữanếulạiđẹpđềuđángngờcả.Ôngchủcóvẻvuihơnsaukhi nhậnđượcbốndollar.Winstonchorằngchỉcầntrảbathậmchí haidollarôngtacũngbán.

“Nếuôngcònmuốnxemthìtrênkiacònmộtgiannữa”,ôngta nói.“Khôngcónhiều.Chỉcóvàimónthôi.Nếuônglênthìđểtôi châmđèn.”

Saukhichâmthêmmộtcáiđènnữa,ôngchậmrãiđilêntheo nhữngbậcthangđãmònvẹtvàquamộtcáihànhlangnhỏrồi dẫnWinstonvàomộtcănphòngnhìnramộtcáisânrảisỏivà mộtrừngốngkhóicómáiche.Winstonđểýthấyđồgỗđược sắpxếpnhưmộtphòngngủ.Trênsàncómộttấmthảmhẹp, trêntườngtreomộthaibứctranhvàmộtchiếcghếbànhsâu, sứtsẹokêsátlòsưởi.Trênbệlòsưởilàchiếcđồnghồkiểucổ,

134

mặtkínhcómườihaichữsốvẫntíchtắcđiểmnhịp.Bêndưới cửasổ,làchiếcgiườngkhổnglồ,chiếmđếnmộtphầntưdiện tíchcănphòng,vẫncòncảnệm.

“Trướckhibànhàtôimấtthìchúngtôisốngtrongphòngnày”, ônggiànóinhưngườimắclỗi.“Tôicứphảibándầnđồgỗđi. Còncáigiườnggỗđỏtuyệtvờinày,đúnghơnlàsẽtuyệtnếu diệtđượchếtrệp.Nhưngchắcôngcholàhơito.” Ôngtagiơđènlênquáđầuđểcóthểchiếusángcảcănphòng, trongluồngánhsángấmvàmờcănphòngtrôngcóvẻkhátiện nghi.Nếucóđủcanđảm,Winstonchợtnghĩ,thìcóthểthuêcăn phòngnày,chỉmấydollarmộttuầnthôi.Mộtýtưởngngông cuồng,nhảmnhítrôiquacũngnhanhnhưlúcxuấthiện,nhưng cănphòngđãkhơidậytronganhlònghoàicổ,đánhthứckíức củatổtiênvẫnlưuchuyểntrongtừnggiọtmáucủaanh.Anh cảmthấymìnhhiểurõcảmgiáckhingồitrongmộtcănphòng nhưthếnày,ngảmìnhtrongmộtcáighếbànhcạnhlòsưởi, chângáctrênthanhchắn,trênbếpthanlàmộtsiêunước;cứ ngồimộtmìnhnhưthế,khônglolắng,khôngbịaitheodõi, khôngbịtiếngloaphátthanhsănđuổi,chỉcótiếngreocủa nướcsôivàtiếngđồnghồtíchtắcđiểmnhịp.

“Khôngcómànvôtuyến!”,anhbỗngthìthầm. “À,cáinày”,ônggiànói.“Tôichưabaogiờmua.Đắtlắm.Mà anhbiếtkhông,tôichưabaogiờthấycónhucầu.Cómộtcái bàncánhlậtdễthươngtronggóckiakìa.Bâygiờnếumuốnmở cánhthìphảithaybảnlề.” Trongmộtgóckháccómộtcáikệsáchnhỏ,Winstonbướcvề

135

phíađó.Trênkệchỉtoànnhữngthứvớvẩn.Việctìmdiệtsách trongcáckhuculicũngđượcthựchiệntriệtđểnhưmọinơi khác.ChắclàtrênkhắpnướcOceaniachẳngcòncuốnsáchnào đượcintrướcnăm1960.Ônggiàtaycầmđènđangđứngtrước bứctranhtrongkhungbằnggỗhồngmộctreotrênbứctường đốidiệnvớilòsưởi,trướcmặtcáigiường. “Nếuôngquantâmđếntranhkhắccổ…”,ônggiàlịchsựnói. Winstonbướclạiphíabứctranh.Đấylàmộtbứctranhkhắc ngôinhàhìnhbầudục,vớicáccửasổhìnhvuôngvàmộtcái thápnhỏđằngtrướctrênmộttấmthép.Xungquanhngôinhà cóhàngràovàphíatrongcùngcómộtcáigìđótrôngnhưbức tượng.Winstonđứngngắmkhálâu.Khungcảnhdườngnhư quen,nhưnganhkhôngnhớbứctượng. “Khungtranhđượcgắnvàotường”,ônggiànói.“Nhưngnếu ôngthíchthìtôisẽtháovítra.” “Tôibiếtngôinhànày”,Winstonbảo.“Nóbịphárồi.Nónằmở giữaphố,bêncạnhCungTưPháp.” “Đúngđấy.CạnhToàÁn.Bịbomphá…Lâulắmrồi.Đâylànhà thờSt.Clement,thánhClementcủangườiĐanMach”,ôngmỉm cườinhưngườimắclỗirồinóithêm:“Camcamchanhchanhlà chuôngClement” “Cáigìđấyạ?”,Winstonhỏi. “À,CamcamchanhchanhlàchuôngClement.Đấylàmộtbài đồngdaokhitôicònnhỏ.Tôikhôngnhớcảbài,chỉnhớhaicâu cuối:Nghethìthắpnếnchođivàogiường,Khôngngherútbúa thìmàytanxương.Trẻconvừahátvừamúa.Mộtbọnnắmtay nhauchomộtđứaluồnqua,khihátđếncâu:Khôngngherút búathìmàytanxương,thìbọnkiabỏtayrađểbắt.Bàiháttoàn

136

têncácnhàthờ.TấtcảcácnhàthờcủaLondon,cácnhàthờ chínhấy.” Winstontựhỏikhôngbiếtcáinhàthờnàyđượcxâytừbaogiờ. KhóxácđịnhtuổicáctoànhàởLondonlắm.Tấtcảcáctoànhà to,bềthế,bềngoàicóvẻcònmớiđềuđượccoilàxâysauCách Mạng,còncácngôinhàcũhơn,thìđượcgánchomộtgiaiđoạn rấtmùmờgọilàthờiTrungCổ.Giaiđoạntưbảnchủnghĩa chẳnglàmđượctròtrốnggìcả.Kiếntrúccũngnhưsáchvở chẳnggiúpđượcgìtrongviệcnghiêncứulịchsửnữa.Cácbức tượng,cácbứcphùđiêu,biađácũngnhưtênphố,tênphường, tómlạibấtcứthứgìcóthểgợinhớvềquákhứđềuđãbịsửa đổimộtcáchcóhệthống. “Trướcđâycháuđâubiếtđấylànhàthờ”,Winstonnói. “Vẫncònnhiều”,ônggiàbảo.“Nhưngđượcdùngvàoviệckhác hết.Bàiđồngdaothếnàonhỉ?À,nhớrồi. CamcamchanhchanhlàchuôngClement NợtabaxènglàchuôngMartin… Chịukhôngnhớđượcnữa.Xènglàmbằngđồng,giốngnhưtiền xubâygiờ.” “ThếnhàthờThánhMartinnằmởđâuạ?”,Winstonhỏi. “NhàthờThánhMartinà?Vẫncònđấy.Trênquảngtrường ChiếnThắng,cạnhviệnbảotàngtranhấy.Toànhàcócổngvòm hìnhvuông,hàngcộttoởđằngtrướcvàcáicầuthangrấtrộng ấy.” Winstonbiếtrõkhuvựcnày.Đâylàviệnbảotàngdùngcho mụcđíchtuyêntruyền,thườngtrưngbàycácmôhìnhtênlửa,

137

hayPháoĐàiNổivàcáchìnhngườibằngsápmôtảsựtànbạo củakẻthùvànhữngcảnhđạiloạinhưvậy.

“NhàthờnàytênlàThánh-Martin-ngoài-đồn-điền”,ônglãonói thêm.“Nhưngtôichẳngthấycánhđồngnàoởđóbaogiờ.”

Winstonkhôngmuabứctranh.Mónnàycònnguyhạihơncả cáichặngiấy,vảlạimuốnmangvềthìphảitháokhungracơ. Nhưnganhvẫnởlạinóichuyệnvớiônggiàthêmmộtlúcnữa, hoáratênôngkhôngphảilàWeeknhưbảnghiệutreotrước cửahàngmàlàCharrington.Theonhưlờikểthìông Charringtonnămnaysáumươibatuổi,góavợvàsốngtạicửa hàngnàyđúngbamươinămrồi.Ôngcứđịnhthaybảnghiệu suốt,thếmàcuốicùngvẫnkhôngthayđược.Bàiđồngdaocứ trởđitrởlạitrongđầuWinstonsuốtthờigiananhnóichuyện vớiônggià.CamcamchanhchanhlàchuôngClement,Nợtaba xènglàchuôngMartin!Kìthật:khilẩmnhẩmcâuđóanhnhư nghethấytiếngchuôngnhàthờvangvọngđâuđây,tiếng chuôngcủathànhphốLondonxưa,cáithànhphốdùbịlãng quên,dùbịkhinhkhinhưngvẫntồntại.Anhnhưnghethấy nhữngtiếngchuông,anhnhưthấynhữngcáichuôngmờảo,cái nọtiếpsaucáikiacùnglêntiếng.Nhưngthựcratừtrướctới nayanhchưahềđượcnghetiếngchuôngnhàthờngânngabao giờ. AnhchiatayvớiôngCharringtonvàđixuốngthanggácmột mìnhvìkhôngmuốnônggiàchứngkiếncảnhanhquansát

138

đườngphốtrướckhibướcrakhỏicửa.Anhquyếtđịnhlàmột lúcnàođóthuậntiên,khoảngmộtthángnữa,sẽlạiliềughévào cửahàngnàymộtlầnnữa.Chuyệnnàycũngchẳngnguyhiểm hơnviệcbỏmộtbuổisinhhoạttạiTrungTâm.Hànhđộngthiếu thậntrọngnhấtlàđãtrởlạinơinàysaukhimuacuốnsổmà khôngbiếtrõlàchủnhàcóđángtinkhôngthìanhđãlàmrồi. Nhấtđịnh,anhtựnhủ,mìnhsẽquaylại.Anhsẽmuamộtvài thứlặtvặtnữa.AnhsẽmuabứctranhkhắcnhàthờSt.Clement củangườiĐanMạch,sẽtháokhungrarồidấuvàotrongáo khoác,đemvề.AnhsẽđộngviênôngCharringtoncốnhớlại toànbộbàiđồngdao.Ngaycảýnghĩđiênrồlàthuêcănphòng cũngchợthiệnvềtrongóc.Cơnbốcđồngkéodàichỉchừng nămgiây,thếmàanhđãlúlẫnvàbướcrangoàitrướckhingó chừngquacửasổ.Anhlạicònbắtđầuhát,dĩnhiênlàtheonhịp tựbiêncủachínhmình: CamcamchanhchanhlàchuôngClement NợtabaxènglàchuôngMartin Anhbỗnggiậtthótngười,timnhưngừngđập,chântayrụng rời.Mộtngườimặcđồngphụcmàuxanhđangđitrênvỉahè, theohướngngượclại,cáchanhchỉchừngmươimétlàcùng. ĐấychínhlàcôgáitócđentrongBanSángTác.Trờiđãxâm xẩmtối,nhưnganhđãnhậnrangaycôta.Cônhìnthẳngvào mắtanhrồiđilướtnhanhquanhưchưatừngtrôngthấy.

139

Chânanhrãrời,mấygiâysauvẫnchưabướcđược.Anhrẽsang bênphải,nặngnềlêbước,khônghềnhậnralàđãđisaiđường. Dùsaomặclòng,mộtvấnđềđãđượcgiảiquyết.Khôngcòn nghingờgìrằngcôgáikiađangtheodõianh.Côtađãđitheo anhtớiđâyvìhaingườivôtìnhgặpnhautrongmộtconphố nhỏtồitàn,cáchxakhuvựccưngụcủađảngviêncảchụccây sốnhưthếnàylàchuyệnkhôngthểnàotinđược.Côtalàchỉ điểmcủaCảnhSátTưTưởnghaychỉlàmộtkẻnhiễusựkhông phảilàviệcquantrọng.Quantrọnglàcôtađãtheodõianh.Có thểcôtađãtrôngthấyanhđivàoquánbiacũngnên. Mệtquá,khôngbướcnổinữa.Cứmỗilầnbướclàcáichặngiấy lạiđậpmộtcáivàosườn,anhđãđịnhvấtđi.Nhưngkhổnhấtlà nhữngcơncothắtởbụng.Cólúcanhcảmthấyrằngsẽlănra chếtnếukhôngtìmđượcnhàvệsinhngaylậptức.Nhưng trongkhunhưthếnàythìlàmgìcónhàvệsinhcôngcộng.Một lúcsauthìbụnghếtcothắt,nhưngvẫncònđauêẩm. Hoáraanhđivàomộtconphốcụt.Winstonđứnglại,lưỡnglự mộtlúcrồimớiquayra.Khiquaylạianhchợtnhậnrarằngcô gáitócđenmớiđicáchđâychừngbaphút,chạythìcóthểđuổi kịp.Anhcóthểđitheocôtađếnmộtchỗvắngvàlấyhònđálát đườngnệnchomộtphátvàosọ.Cáichặngiấytrongtúicũng khánặng,đượcviệcđấy.Nhưngkếhoạchnàylậptứcbịbácbỏ, ngayýđịnhhànhhungcũngđãkhôngthểchấpnhậnđượcrồi.

140

Anhkhôngđủsứcchạy,càngkhôngđủsứcratay.Hơnnữacô tacòntrẻ,lạikhỏenữa,côtasẽkhángcự.Anhlạinghĩđếnviệc đithậtnhanhđếnTrungTâmvàngồiđợichođếnkhiđóngcửa, đấycũnglàcáchchứngtỏmìnhngoạiphạm,dùchỉphầnnào. Nhưngkhôngthểđược.Anhcảmthấyhoàntoànkiệtsức.Anh chỉmuốnđithậtmauvềnhà,rồingồixuống,nghỉngơi. Hơnhaimươihaigiờanhmớivềđếnnhà.Điệnsẽcắtvàolúc mườimộtgiờrưỡi.Anhđivàobếpvàuốnghếthẳnmộtcốc rượuGinChiếnThắng.Sauđóanhlạichỗbànviết,ngồixuống vàlấycuốnnhậtkítừtrongngănkéora.Nhưnganhkhôngmở cuốnsổrangay.Từmànvôtuyếnmộtgiọngphụnữnghenhư lệnhvỡđanghátmộtbàiđầytinhthầnáiquốc.Anhngồiyên lặngngắmcuốnsổmàucẩmthạch,cốquêntiếnghátđi,nhưng khôngđược. Chúngsẽđếnvàobanđêm,baogiờcũngđếnbanđêm.Tốtnhất làtựsáttrướckhibịbắt.Chắcchắnlàcómộtsốngườiđãlàm nhưthế.Nhiềuvụbốchơithựcralànhữngvụtựsát.Nhưng phảiganlắmthìmớitựsátđượcvìkhôngthểnàokiếmđược súng,khôngthểnàomuađượcđộcdượcđảmbảochắcănmà lạipháttácnhanh.Anhlấylàmngạcnhiênkhinghĩrằngnỗi đauvànỗisợlànhữngcảmgiácvôíchvềmặtsinhhọc,rằngcơ thểconngườitarấthayìrangayđúnglúccầnphảicónhững hànhđộngquyếtliệt.Anhđãcóthểbịtmiệngcáicôgáitócđen kianếunhưanhhànhđộngkịpthời:chínhmốihiểmnguyquá

141

lớnđãlàmanhkiệtsức.Anhbỗngnhậnrarằngtrongnhững tìnhhuốngkhẩntrươngconngườitakhôngbaogiờchiếnđấu chốnglạikẻthùbênngoàimàbaogiờcũngchốnglạichínhcơ thểcủamình.Ngaycảlúcnày,saukhiđãcóliGin,cơnđauâmỉ trongổbụngvẫnkhôngđểchoanhsuynghĩmộtcáchmạchlạc. Anhchorằngnhữnghoàncảnhtưởng,dùlàbikịchhayanh hùngthìcũngthếmàthôi.Trênmặttrận,trongphòngtratấn, trênnhữngcontầuđangchìmdầnbaogiờtacũngquênngay mụcđíchcủacuộcchiếnđấuvìcơthểtađãphồnglênchoán đầyvũtrụvàngaycảkhitakhôngđờravìsợ,khônggàolênvì đauthìcuộcđờicũngchỉlànhữngcuộcchiếnđấu,từnggiây từngphútchiếnđấuchốnglạicáiđói,cáirét,nhữngcơnmất ngủ,nhữngcơnđaudạdàyvàchứngnhứcrăngmàthôi. Anhmởcuốnsổ.Cầnphảighimộtchuyệngìđó.Ngườiđànbà trênmànvôtuyếnbắtđầumộtbàihátmới.Giọngbàtanhư cứavàoócnãokhôngkhácgìmảnhthuỷtinhvỡ.Anhcốgắng nghĩvềO'Brien,cuốnnhậtkínàylàdànhchoanhta,nhưng thayvàođóanhbắtđầunghĩđếnviệcsaukhibịCảnhSátTư Tưởngbắt.Nếuchúnggiếtngaythìkhôngngại.Chếtthìchắc chắnrồi.Nhưngtrướckhichết(khôngainóichuyệnnàynhưng aicũngbiết)ngườitacònphảithúnhậntheođúngthủtụcđã: phảibòtrênnềnnhàmàxinthatội,rồicònbịđánhđếngãy xương,cònbịvặnrăng,tócbêbếtmáu. Tạisaolạiphảichịuđựngtấtcảnhữngchuyệnấynếukếtcục

142

vẫnlàcáichết?Tạisaokhôngtựkếtliễutrướcvàituầnhayvài ngày?Khôngaithoátđượccảnhbịmangrađấutốvàtấtcảđều nhậntội.Ngaykhiphạmtộitưtưởnglàtađãtựkíbảnántử hìnhchochínhmìnhrồi.Thếthìnhữngđiềukhủngkhiếptrong tươnglaiđócóýnghĩagì? AnhcốgắngnhớlạihìnhảnhcủaO'Brien,lầnnàythìđược. "Chúngtasẽgặpnhauởnơikhôngcònbóngtốinữa"-O'Brien đãnóivớianhnhưthế.Anhbiếtýnghĩacủacâunóiđó,hayít raanhnghĩrằngmìnhbiết.Nơikhôngcònbóngtốilàtươnglai trongtrítưởngtượng,đờitakhôngthểthấy,nhưngdựavào tiêntri,tacóthểbímậtchiasẻcùngnhau.Giọngnóitừmànvô tuyếnnhưchọcvàotai,anhkhôngthểpháttriểntiếpluồngtư tưởngcủamình.Anhlấymộtđiếuthuốcrahút.Mộtnửađiếu thuốcrơingayvàolưỡi,cònlâumớinhổhếtđượcđámbụi đắngnghétnàyra.HìnhảnhAnhCảbỗngxuấthiệntrongđầu thếchỗchoO'Brien.Giốngnhưđãlàmcáchđóvàingày,anhrút từtrongtúiramộtđồngxuvàđưalênngắm.Đôimắtđang nhìnthẳngvàoanh,nétmặtnghiêmkhắc,bìnhthản,chởche: nhưngnụcườidấusauchòmrâuđenkiaẩnchứađiềugì?Lúc đónhữngtừsauđâybỗngđậpvàoócnão,nặngnềnhưmộthồi chuôngbáotử: CHIẾN TRANH LÀ HOÀ BÌNH TỰ DO LÀ NÔ LỆ NGU DỐT LÀ SỨC MẠNH

143

[1]Quart – Đơn vị đo thể tích, bằng 2 pint hay 1,14 lít.

[2]Gallon – Đơn vị đo thể tích, bằng 4,54 lít

[3]Đơn vị tiền tệ của Anh quốc.

Có tham khảo bản Nga văn của Golưshev V. P., 1988: http://orwell.ru/library/novels/1984/russian/

144
----------------

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.