Ron , cả hai tìm công việc thích hợp tại cáctiểubangkhác.
Một lần nghĩ đến quê hương Hóa Châu, Trác Bạt sực nhớ lời Trí Viễn khi đọc thấy trên diễn đàn Đại Học Hardy, một nhóm năm sinh viên đủ quốc tịch tranhcãi về cách thành lập mộtquốcgia.TrácBạtlânlatìmgặpcácsinhviênnầyđangtụ họpvuiđùatrongmộtphònghọcbỏtrống.
“ Các bạn thông cảm.” Chàng mở lời làm quen. “ Từ sáng đếngiờtôirảokhắpcácđịađiểmcanteen,thưviện,khugiảitrí, sânvậnđộng…đểhỏi thămcácbạn…” CảnămsinhviênngơngácngướcnhìnTrácBạt.Mộtngười địnhnóigìđó,nhưngTrácBạtkịpnóitrướcanhta. “TôilàsinhviênlâunămcủagiáosưTríViễn.”
Nghe tên Trí Viễn,một người kéo ghế mời Trác Bạt ngồi chung bàn như ngầm chấp nhận chàng là một thành viên mới trong nhóm của họ.Điều nầy cho thấy họ ngưỡng mộ Trí Viễn khôngkémgìchàng.Lầnlượttừngngườitựgiớithiệusurname với Trác Bạt : Garcia, Gonzales, Sanchez, Morales , Vega. Nghe surname Trác Bạt biết ngay đó là tên họ của dân Hispanic có gốcTâyBanNha.
Tôi không hiểu lý do nào khiến các bạn tranh cãi về chuyện thành lập một quốc gia mới…Câu chuyện nầy rất li kỳ, nếukhôngnóilà…kỳdị” Moralesđốpchátngay: “Anhbảochúngtôikỳdị,tứclàanhcũngkỳdị…” Câu trả lờinhanhgọncủaMorales khiếnTrác Bạt nghĩnó thôngminh,vìchínhchàngđitìmhọ… “Cácbạnbiếtkhông”TrácBạtvàođề.“CómộtlầnTríViễn lục lại bài ghi chép của tôi lúc còn ở Nam Thường, nói về thể chế trung lập của Thụy Sĩ và tỏ ra quan tâm đặc biệt. Không phải ông tán thành biến Việt Thường của tôi thành một nước trung lập, mà ông thích cách suy nghĩ của tôi. Ông nói rằng, không thể áp dụng thể chế trung lập cho Việt Thường vì gọng kềm của Hoa Quốc, nhưng bản ghi chép của tôi gợi ra câu hỏi lớn tại sao không có ý tưởng thành lập một quốc gia khác ở ngoài lãnh thổ Việt Thường, vì cọng đồng thuyền nhân hải ngoại đã lên đến mấy triệu người. Ông bảo tôi thử tìm hiểu bằngcáchnàođểcóthểthànhlậpmộtquốcgiamớiquytụba triệuthuyềnnhânViệtThườngrờibỏđấtnướcsaucuộcchiến. Đâylàviệclớnngoàisứctưởngtượngcủatôi…” “ Đã biết vậy, sao anh còn tìm gặp chúng tôi với mục đích gì, vì chúng tôi tranh cãi chuyện thành lập một quốc gia mới nhưmộttròchơitrítuệ…”Sanchezlêntiếng.
“ Các bạn có biết chuyện gì đang xẫy ra với người Việt Thường hiện nay không ? Chúng tôi không thể đứng ngoài làn sóng vượt biên sôi sục trong cọng đồng. Mỗi người có cách riêng tham gia hoạt động xã hội để giải quyết các nhu cầu vật chất và tinh thần cho người tị nạn. Với Trí Viễn, ông có khả năng xây dựng một quốc gia mới cho mấy triệu người Nam Thườngđangtạ
“Cácbạnđãbiếtlýdochúngtagặpnhau.Tôicầnbáocho TríViễnbiết tôi đã làm được gìtheo gợiýcủa ông .” Saubữa ăn,TrácBạtvàochuyện.
“ Như Sanchez vừa nói với anh, chỉ là chuyện vui thôi.” Garciamởđầu. “Vuicũngphảicókiếnthứcmớinóiđược.Tôikhôngquen tưởngtượngmộtcáchthơmộngnhưcácbạn.Bạnnghĩthếnào cứnóiđểtôighilạiđưachoTríViễnxem…Garcianóitrướcđi.” “ Giả sử tôi có năm chục ngàn tỷ đô la để thành lập đất nước riêng của mình,” Garcia nói, “tôi sẽbắt đầunhưthế nào và cần những điều kiện gì ? Trước hết, cần có lãnh thổ. Với ngân sách khổng lồ đó , tôi có thể dùng tiền mua đất. Tôi sẽ muacáchònđảo.Bằngcáchđó,tôisẽthựcsựđộclập.Cóhàng ngànhònđảotôicóthểbỏtiềnmualại.Sauđó,cóthểliênkết chúng với nhau như Nhật Bản.Về dân số, để có người đến ở trênđảoquốccủatôi,tôicóthểđăngbáoquảngcáohoặcnhận người tị nạn. Tôi thông báo cho công chúng biết tôi đang xây dựng một quốc gia mới. Tôi tin chắc sẽ có hàng triệu người ghétbỏđấtnướchọđểdicưđếnđảoquốccủatôi.Vớingườitị nạn,họthựcsựcầnnơiđểở.Họđếntừcácvùngchiếnsựhoặc bịáp bức trong các nước độc tài.Tôi sẽthuêmột contàu,giải thíchnhiệmvụcủacontàuvàđưahọđếnđảoquốc.Đãcóđất vàngười.Tiếptheo,tôisẽtìmluậtsưtừcácquốcgiakhác,trả tiềnđểhọsoạnthảohiếnpháptốtnhấtcóthể.Chọnnhữngluật sưgiỏinhấttrênthếgiớitrongcáclãnhvựcpháplýliênquan. Có thể phải trả nhiều tiền và đề nghị những người này nhận các chức vụ trong nội các.Ví d
một quốc gia bảy chục ngàn dollarsmộtngày…” “Chínhnóđây.”GonzaleschỉtayvàoMorales. “ Hôm đó tôi đặt câu hỏi ,cần bao nhiêu tiền để mua một quốcgia,” Moraleslêntiếng.“VàlấycâuchuyệnLiechtenstein chothuêvớigiábảychụcngàndollars mộtngày,tôikhôngbiết tìnhhìnhbâygiờthếnào,nhưngchúngtacóthểlấyđólàmcơ sở.Câuhỏiđặtralà,vớitiềnthuênhưvậythìgiámuacảquốc gia Liechtensteinlà bao nhiêu? Điều nầytínhtheo tỉlệ,vídụ một phần trăm tiền thuê trên giá mua tức là bạn phải trả
555 triệu dollar để mua quốc gia Liechtenstein. Rẻ chán. Nói cách khác việc mua một quốc gia giống như mua một doanh nghiệp. Có lẽ, khi mua một quốc gia, người mua thực sự chỉ mua các tổ chức quản lý và tài sản liên quan, chứ không phải mọidoanhnghiệpvànhàở,vìvậyGDPkhôngphảilàthướcđo tốtnhấtđểxemxét,màlàdoanhthucủachínhphủ.Chínhphủ Liechtenstein thu về một tỷ đô la hàng năm với chi phí 900 triệuđôla.Đâychỉlàướctínhchomộtnăm(tôikhôngthểtìm thấythôngtinvềngânsáchchotấtcảcácnăm),vìvậyrấtkhó để nói thặng dư ngân sách thông thường của Liechtenstein là bao nhiêu, nhưng chúng tôi có thể ước tính khoảng 100 triệu đô la vào lúc này. Tất nhiên, nếu ai đó thực sự mua một quốc giađểthulợitừđó,họcóthểsẽtăngdoanhthuvàgiảmchiphí, ởđâygiảđịnhngườimuađượcđềcậpthựcsựmuốntrởthành mộtnhàcaitrịnhântừ.Córấtnhiềulýthuyếtvềcáchđịnhgiá một doanh nghiệp, nhưng hầu hết công nhận giá một doanh nghiệp thường gấp khoảng mười lần thu nhập. Như vậy giá Liechtenstein ở mức một tỷ đô la, có vẻ hợp lý. Liechtenstein độcđáoởchỗnóthựcsựcóthặngdưngânsáchđángkể,vìvậy nếu cố gắng định giá các quốc gia khác, người ta sẽ phải tính toántiềmnăngthunhập…”
“ Chuyện Morales đi mua một quốc gia không khác gì một anhláibuôn…” TrácBạtnhậnxét.Cảbọncườitheochàng.Đến lượtGonzalesnóivềgiấcmơcủamình.: “Vídụtôicómườinghìntỷđôla,tôicóthểthànhlậpquốc giariêngcủamìnhđượckhông?Tôinghĩcóthểđượcvớiquy môđịnhcưvàđầutưởmộtquốcgianhỏ.Ngaycảmộtquốcgia quy mô trung bình như Chile hay Nam Phi cũng có thể sống bằng số tiền đó trong một thập kỷ mà vẫn giàu có. Với số tiền
đó,tôi có thể dùng một ngàn tỷ đô la để mua đất, xây dựng cơ sở hạ tầng và phát triển nhà ở cho người dân . Chăm sóc sức khỏe cầnmộttrămtỉđô,trongđóhaimươitỉxâynhàvàtám chục tỉ trả lương cho nhân viên và thiết bị. Khoa học công nghệ,vàsảnxuấtcầnđầutưmộtngàntỉ.Vềthựcphẩm,cầnđầu tư vào các trang trại và nhập khẩu các loại thức ăn khác, tốn khoảngmột ngàntỉ.Quân độiquốcgia cầnít nhấtmộtngàntỉ đểtrởthànhlựclượngquânsựđángkể.Quân
.NamPhilàthànhviêncủaBRICS,cũnglàmộtthịtrườngmới nổicóthunhậptrung bìnhnằmtrong sốcác cường quốctoàn cầu. Câu hỏi lớn đặt ra ở đây : nếu bán quốc gia Nam Phi thì châuPhisẽcònlạigìvớitưcáchlàmộtlụcđịa?Bạnthửtrảlời coi…” Gonzales nói câu cuối khiến Vega cười lớn và trả lời một cáchkhôihài: “ Khi nào ông bán xong nước Nam Phi mình sẽ có câu trả lời.” Cả bọn lại cười .Trác Bạt ra dấu bảo Vega chờ chàng ghi xongcâuchuyện“điênrồ”củaGonzales.MộtlúcsauVegatrình bàychuyệncủaanhta: “Vềphầntôi,cầnthựchiệnbabướcđểtrởthànhmộtquốc gia tân lập. Bước một,tuyên bố độc lập để thành lập quốc gia mớivớiđiềukiện đáp ứngcácquytắcluậtphápquốctếtheo Công ước Montevideo về quyền và nghĩa vụ của các quốc gia, được thông qua vào năm 1933. Một yêu cầu khác là đòi hỏi quốc gia tân lập phảiđàm phán các vấnđềvềquyềncôngdân và cư trú, vì có thể có hàng triệu người nước khác đang sinh sốngvàlàmviệctạiquốcgiamới.Dĩnhiênquốcgiamớithành lập đã có chính phủ,và có tham gia quanhệ ngoại giao với các quốc gia có chủ quyền khác. Bước hai,để hợp pháp, quốc gia mới phải được quốc tếcông nhận. Mỗiquốc gia sẽcông nhận theoquyếtđịnhriêngcủamình.Đểnhiềunướckháccôngnhận đòi hỏi phải vượt qua nhiều rào cản chính trị, nhưng đây là điều bắt buộc.Bước ba,tham gia Liên Hiệp Quốc. Liên Hiệp Quốc khẳng định b
CâuchuyệnVeganóicóvẻnghiêmtúc.TrácBạtnhậnxét: “ Vega trình bày như một luật sư công pháp quốc tế, phải không?Hìnhnhưbạnsắptrởthànhluậtsư?” “Sắptới,Vegavàtôisẽmởchungvănphòngluậtsư.” Sancheznóivà trìnhbàyýtưởngcủamình: “ Một quốc gia mới cần các điều kiện nào ? Số lượng các quốcgiatrongLiênHiệpQuốcđãtăngtừ51vàonăm1945,đến nayđãlênđến193.Bốnnguyêntắccóthểxácđịnhrõràngliệu một địa điểm có thể được coi là một quốc gia hay không.Công ước Montevideo tại Uruguay năm 1933 nói rằng một khu vực muốn trở thành một quốc gia phải đáp ứng bốn yêu cầu : có một dân số thường trú, một lãnh thổ xác định, một chính phủ và khả năng hình thành quan hệ với các quốc gia khác. Thêm vàiđiềukiệnngoạilệnhưngkhôngkémquantrọngphảiđược đápứng,baogồmbằngchứngrõràngrằngđasốngườidânđã tựdolựachọnđộclập,vàcácnhómthiểusốđượcđốixửbình đẳng …” Mặc dù buổi trò chuyện trên chỉ có tính vui đùa của tuổi trẻ, nhưng nó vẫn giúp Trác Bạt biết những giấc mơ ẩn tàngđâuđócủaconngườithờiđại. NóivềthựctrạngcủangườiNamThườngrờibỏđấtnước, tạp chí Văn Cầm hải ngoại với chức năng đặc thù, đã mời bạn đọc các giới đóng góp thảo luận về tầm quan trọng của nghệ thuật và văn hóađốivớicác cộng đồng ditảnvànhững người làmviệcvớihọ.Nghiôngđãmấtnhiềuthìgiờliênlạcvớihọvà đúckếtthànhbàibáođăngtrongsốtụcbảncủaVănCầmởhải ngoại,nhanđề“Giớithiệuvănhóalưuvong”. Mặc dù buổi trò chuyện trên chỉ có tính vui đùa của tuổi trẻ, nhưng nó vẫn giúp Trác Bạt biết những giấc mơ ẩn tàng đâuđócủaconngườithờiđại.
NóivềthựctrạngcủangườiNamThườngrờibỏđấtnước, tạp chí Văn Cầm hải ngoại với chức năng đặc thù, đã mời bạn đọc các giới đóng góp thảo luận về tầm quan trọng của nghệ thuật và vănhóađốivớicác cộng đồng ditảnvànhững người làmviệcvớihọ.Nghiôngđãmấtnhiềuthìgiờliênlạcvớihọvà đúckếtthànhbàibáođăngtrongsốtụcbảncủaVănCầmởhải ngoại,nhanđề“Giớithiệuvănhóalưuvong”. Nộidungtómlượcnhưsau… “Giaiđoạnmớisauchiếntranhcóthểkhơidậyhyvọngvà những dự định tốt đẹp cho tương lai của những người Việt Thường hải ngoại, nhưng nó lại mang theo gánh nặng của nhữngxungđộtquákhứvàcảtươnglai.ChinhVănmuốnNghi ông liên lạc với tất cả vănnghệ sĩđã rờikhỏi Nam Thường và đangsốngrảiráckhắpcácnướctrênthếgiới,thamvấnýkiến xem họ muốn gì, nghĩ gì…Mỗi tác giả viết một đoạn ngắn, nêu bậtmộthoặchaivấnđềliênquanđếndicưmàhọtinrằngcần phảigiảiquyết cấp báchtrong thậpkỷđầutiêncủathiênniên kỷ mới. Hầu hết bị thúc giục hành động về những vấn đề gần gũi với cảm xúc của họ. Một vài người đề cập đến những phát
triểnmanglạichohọhyvọngtrongkhinhữngngườikháclạiít đềcậpđếnsựlạcquan.Nóichung,cácchủđềthảoluậnđềucó ýnghĩaquantrọngđốivớinhữngngườilàmviệcliênquanđến ngườitịnạn… Donhữngđiềunàyvàdoáplựcvềcácnguồnlựcsẵncó–cả tài chánh và nhân sự - có vẻ như các ưu tiên cần tập trung chặtchẽhơnbaogiờhếtvàonhữngnhucầucấpthiếtnhấtcủa những người phải di dời, chẳng hạn như nơi ở, thực phẩm và bảovệ.”
Đặcbiệtvớivănhóanghệthuật… “Tự do thể hiện bản sắc văn hóa của một người có thể là cáchhiệuquảđểduytrìsứckhỏetinhthầnvàthậmchícảthể chất của cộng đồng. Tự do ngôn luận phải là một quyền được tôn trọng . Các hình thức thể hiện thay đổi văn hóa sẽ giúp chúngtabiếtsuynghĩđúngđắnvàlậpkếhoạchtốt.”
"Khi mọi người chạy trốn khỏi mối đe dọa của cái chết và sựmấttíchhoàntoàn,nhữngcâuchuyệnmàhọmangtheocó thể là tất cả những gì còn lại của tính cách đặc biệt của họ để cungcấpchosựliêntụctrongtươnglai."
“ Việc tạo điều kiện cho những người di tản giữ lại tất cả những gì có tính cách đặc biệt của họ có thể là yếu tố quan trọngchotươnglaivàsứckhỏecủahọ,đểgắnkếthọvớinhau nhưmộtcộngđồng,vàđểduytrìhoặckhôiphụcphẩmgiácủa họsaunhữngtổnthươngcủacuộcsốnglưuvong.” Nhà văn nữ Lê Vy, trong cuốn "Văn hóa truyền thống và phúc lợicủa ngườitị nạn", mô tả mối liên hệ cụ thểgiữa việc xử dụng trang phục của một nhóm người tị nạn với sức khỏe
tinh thần và thể chất của họ. Bà nhấn mạnh sự cần thiết của những người làm việc với các cộng đồng di dân để nâng cao nhậnthứcvàsựnhạycảmđốivớicácvấnđềvănhóa,nhằmtối đahóahiệuquảcủacácchươngtrìnhtrợgiúpcủahọ. Trong“Âmnhạcvàcuộcsốngngườitịnạn”,JohnNguyễn xem xét vai trò của âm nhạc trong cuộc sống của các nhóm ngườitịnạnViệt ThườngkhácnhauởCalifornia,tậptrungvào cáccâuhỏivềtìnhđoànkếtcộngđồngvàtínhliêntụccủavăn hóatruyềnthống. Harris Phan tìm hiểu người tị nạn Việt Thường đã xây dựng cộng đồng lưu vong một cách có ý thức như thế nào. Trong"Hìnhảnhlưuvong",nữtácgiảmôtảmụctiêucủacộng đồng trong việc duy trì một số khía cạnh của truyền thống trướckhilưuvong.Bàiviếttiếptheoxemxétcáchcáccơquan cóthểxửdụngcácyếutốnghệthuậtvàvănhóanhưthếnàođể cảithiệnsứckhỏevàhạnhphúccủacáccánhânvàcộngđồng tịnạn.
Về vai trò của nghệ thuật trong việc chăm sóc và bảo vệ tâm lý xã hội cho trẻ em di tản, những người Việt Thường hải ngoại làm việc trong UNICEF như Bo Trần, Nylund Nguyễn, JeanHoàngvàPeterVõphântíchcácyếutốtrongcácchương trìnhcủaUNICEFđểxửdụngnghệthuật,kịch,khiêuvũvàâm nhạctrongviệcchămsócvàbảovệtâmlýcủatrẻemditản.Bài báodựatrêncácvídụtừKosovo,Colombia,SriLanka,Algeria, CroatiavàRwanda.Tiếptheolàmộtbàibáongắncủanhàbáo TrầnThống,cótựađề'Phụchồitâmlýxãhộicủatrẻemditản', tập trung chặt chẽ hơn vào việc xử dụng âm nhạc, nghệ thuật, sânkhấuvàthểthaokhilàmviệcvớitrẻem. Chúng ta cần mở rộng hiểu biết về điều quan trọng nhất của người tị nạn Việt Thường trên khắp thế giới là xây dựng những nơi trú ẩn, các trạm y tế và ngăn chặn các vụ lạm dụng,song song với việc tiếp tục duy trì văn hóa cộng đồng tị nạndướinhiềuhìnhthức…” *** CuộcchiếnViệtThườngđãkếtthúcnhưngthếgiớigọitên cuộcchiếnkhônggiốngnhau.Phầnlớnnhữngnhànghiêncứu lịch sử chiến tranh gọi nó là cuộc chiến ủy nhiệm hoặc chiến tranhViệtThường,cóngườigọilàchiếntranhthửnghiệm.Tập đoàn Hạo Nhiên không liên can gì đến cuộc chiến nầy.Khi họ thu xếp ra đi, họ không gọi chuyển động nầy bằng những cái tên dính đầy màu sắc chính trị như di tản ,tháo chạy hay nạn nhânchiếntranh…Đơngiảnđâychỉlàcôngviệcchuyểntiếptừ NamThườngtrởvềGốcHardy.Khicontàuviễndươngvềđến tiểubang Hardy,tất cả sinhviên,nhân viênvà ban bệlàm việc củatậpđoànHạoNhiênđềuđượclắpghépvàohệthốngcơsở cósẳntạiĐạiHọcgốc.Côngviệccũtiếptụcquayđềuvìhầuhết
giáo sư dạy tại Hạo Nhiên đều xuất phát từ Đại Học gốc. Từ ngày ấy, không ai còn để ý hay bận tâm đến cuộc chiến ủy nhiệm.Họnhanhchónghộinhậpvàocuộcsốngmớisôiđộng hào hứng.CáctêntuổiChinhVăn,TríViễn,PhươngLinh… trở vềvớicôngviệcgiảngdạycũ.RiêngTríViễn,ngoàimộtsốgiờ đảm trách theo chương trình, ông thường được mời diễn thuyết các vấn đề văn hóa, giáo dục tại các tổ chức , hiệp hội liênquantrênthếgiới.Ôngcũngkhôngquênluitớicôngtyvận tải Bernard Thibault của ông , nơi khai thác tàu Hardy và một sốcontàukhác… Nếu bạn thấy,sau chiến tranh, các vấnđề Hạo Nhiên tham gianhưchuyệnlậpquốc,tịnạn,cứuvớtthuyềnnhân…đềudo lương tâm cá nhân của Chinh Văn, Trí Viễn quyết định theo thờithế.
DreamIsland
Riêng cá nhânTrác Bạt,chàng không tinngườitịnạnViệt Thường có khả năng lập một tân quốc gia. Chàng chỉ nghĩ rằng,việc chuyển đến một quốc gia mới là bước tiến lớn kéo theo rất nhiều thay đổi, dù nó không quá quyết liệt! Có nhiều
cách khác nhau để diễn giải giấc mơ về việc chuyển đến một đấtnướckhác.Trác Bạtchođólànhucầucủamộtcuộcphiêu lưuvìtiếnbộvàtrốntránhcácrủirokhủngbố…