Truyện dài : Phan Tấn Uẩn Chương 4 : LÀNG TRUNG LẬP
SốngườiđọctrênVCV:327(Nov.10/2021) **
Trí Viễn đối mặt với những vấn đề khó khăn rắcrốibắtbuộcphảichuẩnbịgiảiquyếttrướckhi xây dựng làng Trung Châu. Trước hết phải biết nhu cầu của nghiên cứu sinh quốc tế là gì ? Tiếp theo, làm cách nào để hai phía đối địch trong chiếntranhViệtThườngcôngnhậntínhtrunglập của làng Trung Châu để họ có thể tin tưởng vai trò trung gian của Đại Học Hạo Nhiên. Phải kể thêm vấn đề “dân làng” , ngoài thành phần chính là sinh viên, còn những ai có đủ tư cách vào làm việc trong làng như sản xuất, kinh doanh, dịch
vụ…?QuảnlýxãhộikhiTrungChâutrởnênđôngđúc cũnglàvấnđềquantrọng… Ngay lúc mới vào trường, Trác Bạt đã rất muốn biết nhữngnghiêncứusinhđếnđâysẽviết gìvềcuộc chiếnủynhiệmViệtThường.Chàngmạnhdạnnêucâu hỏi nầy với Phương Linh. Cô cho biết, công việc đầu tiêncủakhóahọclàmỗisinhviênphảiviếtmộtđềán nộpchogiáosưhướngdẫn.Đềánnầyphảighicácđề tàisinhviênsẽviết.Dĩnhiênmỗingườiviếtriêngmột đề án. Phương Linh đưa ra thí dụ các đề tài do một sinh viên nêu ra về chiến tranh Việt Thường : khái niệm về cuộc chiến ủy nhiệm, hậu quả chiến tranh,quan điểm về chiến tranh trong Trường phái Revisionism(thuộcchủnghĩaxãhộinghiênvềsửađổi hơnlàtinhthầncáchmạngthườnggọilàchủnghĩaxét lại),mốiliênhệgiữachiếntranhvàsựbấtổncủasinh viên, nguyên nhân và ảnh hưởng của chiến tranh,vai trò của phụ nữ trong chiến tranh , khác nhau giữa chiến tranh Việt Thường và Chiến tranh Cao Ly, hình ảnhnổibậtcủachiếntranh,phongtràoDânquyềnvà Chiếntranh, línhĐồngMinhgốcPhichâutrongchiến tranhvânvân. Tham khảo ý kiến sinh viên, Trí Viễn quyết định chonhómđạidiệnsinhviêngặp trựctiếpkiếntrúcsư Geoffrey để bàn về ngôi nhà của họ muốn dựng lên trong làng Trung Châu. Trí Viễn phân lô đất cho sinh viên nào muốn xây nhà riêng trong làng, không bắt
buộc. Hầu hết đều rất hoan nghênh. Có nhà riêng, nghiên cứu sinh có thể đưa thân nhân, người yêu từ mẫuquốccủahọvàolàngTrungChâuthămviếng,tạm trúhoặcsinhsốngtheoýthíchvànhấtlàmỗingườicó thể tìm hiểu, trao đổi thông tin, tài liệu với người của cả hai phía đối địch, phục vụ cho công trình nghiên cứu. Giảiquyếtxongnhucầucủasinhviên,TríViễncòn phảiđauđầugấpnhiềulầnhơnvới“sứmạngbímật”: thămdòphảnứngbênphíaNamThường-ĐồngMinh và phía Bắc Thường đối với nhu cầu của nghiên cứu sinh quốc tế. Để thực hiện, Trí Viễn nghĩ ngay đến ngườibạnAlainDelon(xinđừngnhầmtêntàitửlừng danh Alain Delon) lúc còn học ở Sorbonne. Anh nầy từng là lãnh tụ sinh viên trong cuộc biểu tình nổi dậy làm lung lay chính phủ Pháp-lăng-sa. Với tư cách là sinh viên chính thức của trường, Trác Bạt đã hỏi PhươngLinhvềsựkiệnlịchsửnầy.TríViễntừngcho côtabiết: “ Đây là cuộc bất ổn dân sự đã xảy ra trên khắp nướcPháp-lăng-sa,kéodàikhoảngtámtuần.Đãxẩyra các cuộc biểu tình, tổng đình công, chiếm giữ các trường đại học và nhà máy . Đỉnh điểm của các sự kiện,là nền kinh tế bị đình trệ. Các cuộc biểu tình nổi loạn đến mức các nhà lãnh đạo chính trị lo sợ xẩy ra nội chiến hoặc cách mạng. Chính phủ quốc gia đã ngừng hoạt động trong một thời gian ngắn sau khi
Tổngthốngbímậttrốnsangnướckhác.Cáccuộcbiểu tìnhđãthúcđẩycácphongtràotrêntoànthếgiới,với các bài hát, hình vẽ graffiti giàu trí tưởng tượng, áp phíchvàkhẩuhiệu.
Lịch sử bạo động ở Pháp: Chiến thắng thuộc về người biểu tình
Tình trạng bất ổn bắt đầu với một loạt các cuộc biểutìnhchiếmđóngcủasinhviênchốnglạichủnghĩa tiêu dùng, và các thể chế truyền thống. Việc cảnh sát đàn áp nặng tay những người biểu tình khiến các liên minhcôngđoànkêugọiđìnhcông,gâynênlànsóng12 triệu công nhân, hơn 20% tổng dân số quốc gia vào thời điểm đó tham gia phong trào. Đây là cuộc tổng đình công lớn nhất từng được thực hiện ở đất nước nầy,vàlàcuộctổngđìnhcôngđầutiêntrêntoànquốc. Cuộc nổi loạn trên khắp nước đã vấp phải sự đối đầu
gaygắtcủacácnhàquảnlýtrườngđạihọcvàcảnhsát. Nhữngnỗlựccủacảnhsátnhằmdậptắtcáccuộcđình công chỉlàm tăngthêm tìnhhìnhcăngthẳng,dẫnđến cáccuộcchiếntrênđườngphốvớicảnhsátởKhuphố Latinh.
Tuy nhiên, đến cuối tháng, diễn tiến của các sự kiện đã thay đổi nhanh chóng. Hiệp định Grenelle, được ký kết giữa chính phủ, công đoàn và người sử dụnglaođộng,đãgiànhđượcmứclươngđángkểcho người lao động. Một cuộc biểu tình phản đối do phía chínhphủtổchứcởtrungtâmthủđôđãmanglạicho Tổng Thống sự tự tin để giải tán Quốc hội và kêu gọi bầu cử quốc hội sau đó. Bạo lực nhanh chóng bị dập tan. Công nhân quay trở lại công việc . Cuộc biểu tình kinh hoàng nầy tiếp tục ảnh hưởng đến xã hội Pháplăng-sa,đượccoilàthờikỳbước ngoặtvềvăn hóa,xã hội và đạo đức trong lịch sử. Alain - một trong những nhàlãnhđạothờiđó-sauđótuyênbốrằngphongtrào đãthànhcông"nhưmộtcuộccáchmạngxãhội,không phảilàcáchmạngchínhtrị."
Nhớ lại chuyện cũ, Trí Viễn viết thư liên lạc với Alain.Họtraođổiýkiếngìkhôngaibiết.Chỉbiếtsau đóítlâu,AlaintừngoạiquốcbayquaBắcbộphủ.Tên tuổi Alainkhôngxalạgìvớigiớilãnhđạochínhtrịcủa BắcThường.HọrấtnhiệttìnhchàođónAlainquaViệt Thường và trang trọng tổ chức chuyến đi cho Alain
theo giao liên vào Nam Thường viếng thăm các khu giải phóng, từ đó có người bí mật đưa Alain vào Thủ PhủgặpTríViễnvàomộtđêmmưaphùn.Đôibạngặp nhau mừng rở , Alain lưu lại Thủ Phủ mấy tháng bên cạnh Trí Viễn không gặp trở ngại gì. Không những an toàn vui chơi ở Thủ Phủ, Alain còn gặp bạn học cũ đanglàmộtBộTrưởngVănhóaThểThao trongchính phủ Nam Thường, ông nầytrướcđâyduhọc ở thủ đô Pháp -lăng-sa. Ngoài thuận lợi nầy, thái độ của Alain không bị coi là thành phần ủng hộ Bắc Thường khi tuyên bố cuộc biểu tình năm nào chỉ là cách mạng xã hội,khôngphảilàcáchmạngchínhtrịnghiêngvềmột phíanào..
DựkiếncủaTríViễnkhôngsai.Alainlàtrunggian để hai phía Nam-Bắc Thường, được cả hai bên tin tưởng. Đó là mấu chốt của một thành quả bất thành văn để làng Trung Châu hoạt động an toàn sau nầy. Những gì họ đã thảo luận, thỏa thuận nhau, mãi sau nầy,khiđiềukiệnchophép,báoVănCầmđãhélộmột vài chi tiết. Các buổi họp bí mật diễn ra gồm đại diện haiphíavàHạoNhiên.Mởđầubuổihọp,TríViễnthay mặtĐạiHọc,nói: “ Chúng tôi chỉ bàn về văn hóa giáo dục. Và mục đíchduynhấtlàđượccácbạnđồngýgiúpđỡcácsinh viênngoạiquốcyêntâmhọchỏivàlàmviệctronglàng Trung Châu.Về mặt pháp lý,chúng tôi đã tham khảo
quy chếtrung lập song hành của ThụySĩvà Hội Hồng ThậpTựQuốctế.” ĐạidiệnBắcThườngđềnghịTríViễnnhắclạibốn nhiệmvụcủamộtkhutrunglập.TríViễndiễnđạtbốn nhiệmvụcủalàngTrungChâudựatheoquychếtrung lậpcủanướcThụySĩ: “ Thứ nhất, Trung Châu tuyệt đối không tham gia bất cứ hành động thù địch nào, vì chúng tôi chỉ hoạt độngtrongngànhvănhóagiáodục.Thứhai,chúngtôi phải đối xử công bằng với hai bên, tuyệt đối không thiênvịbênnào.Thứba,chúngtôikhôngchophépmột trong các bên tham chiến xử dụng làng Trung Châu làmcăncứhoạtđộng.Cuốicùng,chúngtôiđượcphép cấm quân đội hoặc xe quân sự di chuyển qua làng TrungChâu.”
Imlặngbaotrùm.Khôngailêntiếng.Mộtlúcsau, đạidiệnNamThườnghỏi: “CácanhgọitênlànglàTrungChâu,vậydânlàng lànhữngthànhphầnnào?”
“ Thành phần chính là các sinh viên ngoại quốc.”
Trí Viễn trả lời. “ Vì Trường phục vụ họ. Các thành phầnkháclàdânchúnglàmănlươngthiện…”
“ Thế nào là làm ăn lương thiện ?” Đại diện Bắc Thườnghỏilại.
“ Vấn đề nầy chúng ta cần thảo luận ở đây.” Trí Viễn đề nghị. “ Nếu có trở ngại gì về các thành phần bên ngoài vào, chúng tôi sẽ thông báo cho các bạn để
cùng nhau giải quyết. Điều chúng tôi mong muốn là cho phép sinh viên quốc tế được tiếp xúc với cả hai phía”
TrácBạtchỉđưalênbáocácvấnđềvềdânsự.Câu chuyện các sinh viên muốn tiếp xúc với những người trực tiếp tham dự cuộc chiến của cả hai bên là vấnđề nhạy cảm, cần thảo luận riêng tư mất nhiều thời gian vàkhôngtiệnđưalênbáo.Ngườitathườngnóinhững câuchuyệnnầyđược thựchiệnbằng cácdấuhiệukín đáo có khi là bí mật. Mặc dù có vướng mắc trở ngại phải thảo luận nhiều, nhưng cuối cùng Alain đã giúp các nghiên cứu sinh được làm việc theo ý muốn của họ. Minh họa làng Trung Châu về đêm
Cũngbànchuyệndânlàng,việntrưởngChinhVăn chủ trương giải quyết nội bộ. Ông triệu tập ban điều hành bàn thảo và đề ra các biện pháp, điều kiện để
chọn các gia đình bên ngoài vào sinh sống, làm việc tronglàng.Càngthảoluậncànggặpnhiềuvấnđềphức tạp nhất là giải quyết thế nào về nghĩa vụ công dân. Chẳng hạn, thi hành nghĩa vụ quân dịch, chiêu mộ du kích,binhlínhcủahaibên,đóngthuế…Cuốicùng,làng Trung Châu quyết định không nhận người bên ngoài vào sinh sống trong làng. Nhưng Hạo Nhiên sẽ quy hoạch các khu nhà ở cho sinh viên, khu kinh doanh, dịchvụvớicửahàng,tiệmbuôn,chợ,khugiảitrí…và mời gọi các nhà kinh doanh bên ngoài vào hợp tác , thuêcơsở… BướcđầucủachươngtrìnhthànhlậpTrungChâu, căn bản đã được giải quyết. Từng nhóm nghiên cứu sinh các quốc tịch khác nhau bắt đầu tham gia xây dựngnhàở.Việcnầyhoàntoàntựnguyện,khôngphải nghiên cứu sinh nào cũng xây dựng nhà ở trong làng. Kýtúcxávẫnlànơiởchínhcủahọ.Chỉngoàigiờtham gia học khóa người nào có nhà riêng mới đến Trung Châu, những người khác thích đến làng để vui chơi, thư giãn. Quang cảnh hoạt động nhộn nhịp đánh thức vùng cận sơn trở mình đứng dậy. Chỉ từ ba đến sáu tháng làng Trung Châu trở thành một thị trấn, không khác gì mô hình công xã Pháp, communes of France, đúng nhưdự tính quy hoạch ban đầucủa NewHardy. Hânhoanvuithíchnhấtlàgiớinghiêncứusinhquốctế của Đại Học Hạo Nhiên. Họ đưa thân nhân, người yêu từ quê hương qua Trung Châu thăm viếng vui chơi, ở
lại hàng tháng, có người mang cả gia đình qua Nam Thườngcóýđịnhcưlâudài.Niềmhạnhphúccóthật… Làng Trung Châu càng phát triển, phát đạt, càng phát sinh nhiều vấn đề phức tạp. Vấn đề phân chialợinhuậntừcácloạithuếthuđượctronglàngcho cácphepháitrongcuộcchiếnbuộcHạoNhiênphảikín đáotổchứcnhiềucuộchọp.Đạidiệncủatấtcảbaphía Nam,BắcThườngvàHạoNhiênđềuxácnhận sựxuất hiện và vươn lên về mặt kinh tế của làng Trung Châu manglạilợiíchchotấtcảvàcầnđượcduytrì.Kếtthúc các buổi họp, Nam-Bắc Thường đồng ý để Hạo Nhiên chịu trách nhiệm thu thuế trong phạm vi làng Trung Châuvàcónghĩavụphânchialợinhuậntheotỉlệhợp lýchocácbênliênquan…
Kiểu nhà bungalow
TrácBạtthườngđếnlàngTrungChâuvàonhữngngày rảnhrỗicùngvớivàisinhviên,ngồithưgiảntrongcác quán cà-phê dã chiến. Một khung cảnh gần như đã quen thuộc. Làng nầy không có những building cao
hàng chục tầng. Trong tập tài liệu của một sinh viên, Trác Bạt đọc thấy 35 kiểu nhà, nhưng hầu hết nhà ở tronglàngTrungChâulàloạinhàBungalow.
Trác Bạt không biết phải dịch chữ Bungalow như thếnào.KiếntrúcsưGeoffreychobiếtkiểunhàgỗnầy có nguồn gốc từ những ngôi nhà nhỏ ở Ấn Độ, bắt nguồn từ “ngôi nhà của người Bengali”.Các thủy thủ ngườiAnhcủaCôngtyĐôngẤnxácđịnhbungalowlấy têntừtiếngHindivàocuốithếkỷ17. Thuậtngữbungalownhưchúngtabiếtngàynaymột ngôi nhà nhỏ, thường là một tầng - được phát triển vào thế kỷ 20, mặc dù định nghĩa của nó khác nhau ở các khuvực trênthếgiới.Vídụ, ở ẤnĐộ ngày nay,thuậtngữnàythườngđềcậpđếnbấtkỳngôinhà nào.ỞCanadavàVươngquốcAnh,nhàgỗhầunhưchỉ đềcậpđếncácloạinhàmộttầng.NhàgỗởÚcchịuảnh hưởngtừnhàgỗCalifornia,đâylàloạinhàgỗphổbiến ở Hoa Kỳ từ khoảng năm 1910 đến năm 1940 và mở rộngranướcngoàikhinhữngbộphimcủaHollywood có hình ảnh những ngôi nhà bungalow trở nên phổ biếnvàtăngsựyêuthíchcủacácsảnphẩmdoMỹsản xuất.Hiệnnaykhinóiđếnbungalow,ngườitanghĩđến ngôi nhà gỗ một tầng nhỏ kiểu nông thôn hoặc cabin, nhưngcũngcóthểlànhữngnhàgỗrộngrộnglớn. Một trong những điểm thu hút chính của bungalowlàmôhìnhnhàmộttầngcórấtnhiềusơđồ phongphú.Đâylàđiềuquantâmcủagiớitrẻ.Docách
xây dựng theo truyền thống, nội thất có thể dễ dàng tùy chỉnh để phù hợp với nhu cầu sinh hoạt . Các bungalowbanđầuđượcthiếtkếsaochoviệcxâydựng thật dễ dàng. Điều này cũng giúp họ dễ sửa đổi hoặc bảotrìvàtiếtkiệmchiphí.Kiếntrúctruyềnthốngcủa bungalowcó khả năng chống chọi được các thử thách củathờigian..
Nói về nhà hàng (restaurant) trong làng Trung Châu,hầuhếtdotưnhânbênngoàivàođấuthầu,được hình thành dựa trên kinh nghiệm hoặc sở thích cá nhân của chủ nhân thường kiêm luôn đầu bếp. Kiểu nhà hàng nầy hội đủ các khái niệm về di sản, nguyên liệu địa phương và truyền thống gia đình. Nếu bạn thấymộtvàikiểunhàhàngmớilạkhácxuấthiệntrong làng, bạn có thể xác định ngay chủ nhân đã có kinh nghiệm du lịch, được đào tạo trong các khóa học ẩm thựchoặcquantâmđếnmộtlãnhvựcnghệthuật,khoa họchoặcvănhóanàođó.
Nhìnchung,nhàởvànhàhàngdochínhchủnhân thiếtkếxâydựng,trườngHạoNhiênchỉphânlôđấtvà chỉđịnhvịtrítheoquyhoạch.Riêngnhữngcănphòng cho thuê làm dịch vụ như tiệm buôn,phòng sửa chữa đồ gia dụng, phòng bán vé máy bay hoặc đại diện các hãngdulịch,nhàtrưngbàyxe…doHạoNhiênxâysẳn thànhtừnghàngdàiđủtiệnnghicuốnhútkhách… **
Nghi-ông đến thăm làng Trung Châu ,bị cuốn hút ngayvớiphongcảnhhữutình,sinhhoạttrậttựkhông xô bồ như trong các khu phố Nam Thường.Ông hỏi Trác Bạt, có cách nào xin miếng đất xây căn nhà ở tronglàngnầy.TrácBạtkểôngnghevềnhữngcănnhà Bungalow của các nghiên cứu sinh. Ông đã bàn chuyện nầy với viện trưởng Chinh Văn và cố vấn Trí Viễnvàđượccấpmộtlôđấttáchbiệthẳnvớikhunhà ởcủasinhviên,gầnmộtconsuốiphíaTây…
Sốngtrongmộtlàngtrunglập? Haichữtrunglập gợilêntrongTrácBạtmộtnguyệnướcsâuđậmvềquê hương đất nước. Ước gì Việt Thường cũng trung lập như Thụy Sĩ ! Có lẻ Nghi ông cũng có tâm trạng như chàng. Nghi ông đã không ngần ngại bỏ ra số tiền khá lớn xây một căn nhà gần bờ suối và thuê công ty cây xanh thiết kế khu vườn nhỏ trong phạm vi cho phép giốnghệtkhuvườnnhàôngởHóaChâu.
Trác Bạt góp ý với Nghi-ông đừng quên một nhà khách lịch sự sẳn sàng chào đón những vị khách quý của Đại Học Hạo Nhiên. Nghi ông đến khảo sát phòng Conference Room của Hạo Nhiên để tạo một khung cảnh quen thuộc. Trác Bạt đặt tên phòng nầy là CR2. Bàmẹchàngnhưđượcsốnglạinhữngngàythángêm đềm trong quê hương cũ. Bà vẫn nhớ hình bóng căn nhàởthànhphốcổkínhHóaChâu,đãdứttìnhbánnó đểvàoThủPhủvìnhiềulýdobắtbuộckhôngtiệnnói ra. Trong ngôi nhà bên bờ suối, Nghi ông vẫn thường đónbàconthânruột,bạnhửuxagầnđếnsumhọp,vui chơi ăn uống.Nhưng các buổi gặp mặt đáng kể nhất vẫn là hiện diện của những viên chức hàng đầu trong HạoNhiên.Họcũngthíchkhôngkhíấmcúngtrongcăn phòng CR2, thích những món ăn dân dã truyền thống củabamiềnViệtThường… Viện trưởng Chinh Văn, như thường lệ, hễ kéo chiếc ghế quen thuộc trong phòng khách, vừa ngồi xuống là để lộ ngay con người thật của mình với hình
ảnhôngtừngbiểulộkhigặpNghiôngvàoThủPhủlần đầughéthămtòabáoVănCầm,chuyệnvãnvềquênhà HóaChâuvànhữngmónăntruyềnthống...
Cố vấn Trí Viễn lúc nào cũng trầm tư mặc tưởng vớimộtdựtínhnàođó…