












NhưNguyệnnhiềulầnđểvănhóaViệtvănhóaMỹxenkẽnhau, từnglớpnhưdầuvànước,lúctríchdẫnKiều,lúcđiểntíchtây phương đủ loại, tiếng Việt xen kẽ với Anh văn, có khi quên khôngchuyểnngữ,làchuyệnthườngcó.Mộtđặcđiểmtrộibật nữacầnnhắctớilànhansắc:đànbàxấuviếtvănkhác,đànbà đẹpviếtvănkhác...DươngNhưNguyệnhọcgiỏitớihailầntiến sĩ nhưng nhan sắc có thể nói là đẹp, duyên dáng, ngồi ở đâu trong một party là đàn ông da trắng da vàng bu quanh, như ruồibuquanhmộtgiọtmậtgiữabầutrờinhiệtđới.DươngNhư Nguyện viết:"Tôi cúi xuống khuôn mặt hắn, bộ ngực tôi đong đưa trên những nét gẫy của khuôn mặt người tình"{Bắc Âu}."Hai núm vú màu mật ong tiêu biểu cho sự nồng nàn của phụ nữ miềnnhiệt đớùi. Tôi là đứa con nhiệt đới, da nâu, mắt vàtócsẫmmàu".{Mùihươngquế}
Dù đã xuất hiện trong văn học hải ngoại đã khá lâu, nhưng Dương Như Nguyện không viết được nhiều, thời gian của cô phải chia cho nhiều việc, mà việc nào cũng đòi hỏi toàn tâm toàntrívàtoàncơthểđànbà,nhưhọchếtđạihọcnàyđếnđại học khác, làm luật sư, công tố viên, chánh án, viết văn và diễn xuất (hai hobby của cô), và dĩ nhiên thay đổi boyfriend luôn luôn. Khỏi phải nói những người tình của cô đều là da trắng, khoa bảng, thuộc những đại gia địa phương, và có khi là một ôngcaototócmàunhạt,hậuduệcủadâncướpbiểnBắcÂu...
LầnduynhấtDươngNhưNguyệnkhenđànôngchâuÁlàđẹp lạilàthứđànôngkhônglấyđượcdướibấtcứdạngnào:trong tậpvănduynhấtcủacôđãxuấtbảnlàMùihươngquế,mộttập văn tương tự Ngọn cỏ bồng của Nguyễn Bá Trạc, gồm cả tự truyện, nhật ký, truyện ngắn, thơ văn phú lục đủ cả, Dương NhưNguyệnđãtảloạiđànôngđónhưsau: "Nàngsửngsốtnhìn. Họđứngtrướcmặtnàng,sáungườiđànôngcaolớn,tươiđẹp nhưnhựathông,nhưgỗthông,nhưsươngsabuổisáng.Họnói líu lo ngôn ngữ Tây Tạng. Họ đi thoăn thoắt như trình diễn khinh công trong tiểu thuyết Kim Dung của độc giả Việt Nam thậpniênsáumươi.Nhữngvạtáonâu,cam,hồng,tíaquấnquít quanh những thân hình lực lưỡng. Cả đời nàng chưa thấy đàn ôngnàođẹpnhưvậy.Sáucáùiđầutrọclóctròntrĩnhđềuđặn, sáu ngấn cổ cao ngời khỏe mạnh. Sáu bộ vai rắn chắc. Bỏ xa
những thân thể Tây phương đầy chất steroid trong những phòngtậpthểdụccủacácthànhphốlớnÂuMỹ.
Họđứngtrướcmắtnàngrồicùngdichuyểnvớinàng.Sáuông sưTâyTạng.Hìnhnhưhọkhôngcótuổi...Nướcdahọmàumật ong. Mắt đen hoắc, sâu, sáng và trong, nằm ngay ngắn dưới nhữnglôngmàycongrậm.Nhữngđôimắtđoanchính,tươitắn, không hề láo liêng, không hề liếc ngang liếc dọc... Những cánh tay lực lưỡng, những bàn tay rộng, dài. Những đôi chân dài thoănthoắt,khỏemạnh,ẩnhiệndướivạtáocàsa".
Đó là đàn ông Tây Tạng, tăng lữ. Còn đàn ông VN còn lâu mới được Dương Như Nguyện chiêm ngưỡng như vậy. Dưới ngọn bút của các bậc đàn chị Nguyễn Thị Thụy Vũ, Trùng Dương... cácchàngVNđasốngoạihìnhdướitrungbình,vàngòibúthai nhàvănnày,chỉvớtvátđượccóbộmônglàquyếnrũđượccái nhìn của các nàng. Thôi, thế cũng được rồi... Còn hơn là bị 'nụ cười khúc khích trên lưng' như một lời thơ nhạc Trịnh Công Sơn:cácnàngcườikhekhẽsaulưng...vìsaomàchànggầyốm thế... Nếu không gầy ốm quá, chàng VN lại quê một cục và nghèoquá,nhưThịnh,nhânvậtnamdavàngduynhấtlọtvào Mùihươngquếvớithânphậnkhôngkhá.Làbịvăngrangoài. Như vậy những nhân vật của Dương Như Nguyện, dù mang những tên khác nhau trong Mùi hương quế, Wendy, Eve, Yên Vi,Mịnương,UyênhayHoàngNgự...chỉcònmộtconđườnglà kết bồ và lấy da trắng bản địa thôi, con đường mà tác giả đã tómtắtởđầumộtchươngsách: "Trongkiếpđànbàdidân,tôiđứnglặng
ngắmnhìn: CónhữngtìnhyêulốiViệt CónhữngtìnhyêulốiMỹ Vàcónhữngtìnhyêu mắccạngiữahaidòng. Uyênbamươihaituổi,tócdài,làmluậtsưtốtụngởHoaThịnh Đốn.Trêngiấythônghành,UyênquốctịchMỹ.Uyêncóbồlàm cùngnghề.Uyêngọibồlà'hắn'.HìnhnhưUyêncóyêuhắn.Một nhậnthứclàmUyênvừathíchthúvừarụngrời...Chungquychỉ vì nàng sống và suy nghĩ theo lối Mỹ nhưng tâm hồn còn chất chứacáilãngmạncủaViệtNamxưanhưtráiđất...Mộtcôbạn cảnhcáo: - Hắn là Mỹ mà mày yêu theo lối Việt là mày chết trước... Mày yêu 'thằng Mỹ'. Mà lại là 'thằng' luật sư Mỹ chuyên môn ngụy biện. Thằng khốn nạn lại thuộc cái giống luật sư Harvard tâm hồncứngngắc...'' CôUyênluậtsưdavàngtócđendàikhôngnghebạnkhuyên,cứ yêu để rồi sau cùng không chết, nhưng cũng phải từ hôn vì khôngchịulàmmộtthứ'nạnnhânvănhóa'khihainềnvănhóa khác biệt, Việt và Mỹ, đụng độ, đối đầu nhau:"Uyên tì tay trên thànhcầu,nàngnhìnxuốngchiếcnhẫnđínhhônlónglánhkim cươngquanhhộtsaphiaxanhngắt.TựnhiênUyênmuốntháo chiếcnhẫnnémvàolòngnước...Nàngchợtnghĩđếntriếtlývụn của Tịnh Thủy: 'Yêu theo kiểu Việt hay kiểu Mỹ'... Một người đànbà nàotinhnghịchđãnóùi,khi ngườiđànông rađi,chiếc nhẫn ở lại 'When the man leaves, the ring stays'... Hình như ở điểm này, thì Uyên phải nghe theo lời bạn, giải quyết tình yêu
thực tế, tiền bạc kiểu Mỹ. Uyên gỡ chiếc bút chì giữ máùi tóc trênđỉnhđầu.Máitócxổtung...Nàngnémchiếctrâmcàiđầu... dãchiếnấyvàolòngnướcthaychiếcnhẫn".{trg92sđd} Sau khi ném chiếc bút chỉ dùng làm trâm dã chiến cài đầu xuống dòng nước, thay vì nhẫn đính hôn, nhân vật nữ của Dương Như Nguyện tiếp tục yêu đương và lần này là một ông Bắc Âu to khỏe. Tương tự bậc đàn chị Trùng Dương làm tình lung tung chỉ vì vấn đề triết lý 'tôi làm tình, vậy tôi hiện hữu', nhậnvậtcủaDươngNhưNguyện'tôingủvớiđànôngđểchứng minhtôilàđànbà':"Khirãnhrỗi,tôingủvớihắn.Khônghạnh phúc,khôngđaukhổ.Tôingủvớihắnđểcảmthấymìnhcóngủ với đàn ông, vô tội vạ, vô tình cảm. Tôi ngủ với hắn để chứng minhmìnhlàđànbà.Cóthếthôi...Hắnchỉlàmộtsinhvậtgiống đực..."
Khiyêuđương,làmtìnhkiểukhơikhơinhưvậy,đànbàthường khách quan, sáng suốt: "...tôi cảm thấy hơi thở của hắn miên mantrênngấncổcủamình.Tôi thởdài,lạimột cuộctấncông thân xác. Nhucầuđầungày. Thói quen buổi sáng. Tôiđã quen thuộc nên vẫn còn để trong người cái diaphram của tối trước. Tôi xoay người lại để hắn lật cái áo ngủ dễ dàng hơn. Hắn cởi cáinịtda.Kéothốcáosơmi...Hắncầntôinhưngtôikhôngcần hắn.Tayhắnsửasoạnchocuộctấncông...Tôinhưnữthầntình yêu, óc tôi lạnh, mà người tôi vẫn nóng. Tôi nhớ đến trái mít nồng nàn của Hồ Xuân Hương. Trái mít không cần yêu, không cầnhưởngthụ,vẫnngọtngàohươngnhựa.Vìtựtrongcátính của trái mít là có nhựa. Cho nên khi tôi ướt át, mềm mại, thì giống đực ngu xuẩn cứ tưởng rằng tôi đã yêu mê, sẵn sàng trông đợi, đã cong người mà hứng nhận. Một sự hiểu lầm tai
hạ
i. Chỉ cần không ghét, không kinh tởm, không oán hận, chỉ cần được vuốt ve một chút, là tôi trở thành trái mít của Hồ Xuân Hương. Điều đó không ăn nhập đến vấn đề tình yêu. Gã đànông nàymê bàn chântôi, mêtừng ngón, mút trong miệng từngngón,liếmtừngvếtchaivìtôiđigiàycaogót,haytậpnhảy múa.Kéobànchântôilênhôn,làdốcngượcngườitôilên..." Dù là con cháu của những tên cướp biển Viking mỗi lần vượt biển xuống phía nam là phụ nữ ven biển Tây Âu khiếp vía, nhưngdù'kingsize'đếnđâuchăngnữa,chỉcầnmộtđêmânái không ngưng nghỉ là nội lực đã tiêu tan hết, nên chàng ở đây cũng vậy: "Rồi hắn xìu đi, khoảng da thịt tiêu điều xuống. Hắn vòng hai tay nâng tôi lên... Nhưng rồi con ngựa đã yếu sức, da thịthắnphảnbộihắn.Hắnrớtrakhỏitôinhưmộtsợibúnlèo nhèo. Da thịt tôi không réo gọi, cho nên tôi không mất mát khôngđauđớn.Vàconđànbàtrongtôisungsướngreocười..." {trg148sđd}
Trong văn học Việt Nam trước đây, đã có một nhà văn là Võ Phiếnnóitớihiệntượngđànôngđươnglàmtìnhbìnhthường, bỗng nhiên cái đó của mình xìu xuống đến độ tụt ra ngoài ngườiđànbà.Sự kiệnđó thường chứngtỏ thânthểđãquá no đủsex,nhưngđànôngtrongtrườnghợpnàythườngtựái,cho rằngnamtínhcủamìnhđãsútgiảm.Vàtrongtrườnghợpnhư thế, đàn ông thường 'thúc ngựa tiến lên' (từ của Võ Phiến). ChàngdatrắngcủaDươngNhưNguyệncũngvậy:"Hắnleolên người tôi lần nữa. Như để chứng minh cái nam tính của hắn. Tôi ngoảnh đầu qua một bên để khỏi nhìn hắn. Hắn ngồi sát vào, kéo đôi chân tôi lên hôn. Đôi chân tôi dựng ngược lên là condốcđixuốngvũnglầychohắn...Làgiốngđực,hắnphảigỡ
gạclạisựthấtbạicủamình.Đểbăngbóvếtthươngkhómàgiải thíchđượccủađànông.Hắnlàmtìnhvớitôinhưlàmộtsựcố gắng giận dữ... Hắn thúc vào người tôi, như những cái đá dữ dội,tôikhôngthểtránhđược.Tôinghiếnrănglạiđểkhỏirênvì đau..Hắncắnmạnh vào gót chântôi, gậpngườitôi lại,tôi kêu lên thảng thốt. Rồi hắn từ từ, từ từ tụt khỏi người tôi một lần nữa.Súngchưanổ,hắnđãđầuhàngnhưmộttênlínhquènrun sợ. Lại một thất bại thứ hai. Hắn gục xuống. Chúng tôi không nhìnnhau.Tôibướcrakhỏigiường".{trg149-150sđd} NhânvậtcủaVõPhiếnđãgặpcảnhcáiđóđộtnhiên'tiêuđiều, mềmnhưbún',nhưngkhôngsaovìđanglàmtìnhvớivợ,chỉbị vợ cười khúc khích một tí thôi. Còn ở đây chàng chỉ là bồ tôi, thứ bồ bị nàng gọi là 'hắn', cuộc tìnhphải đi tớichỗ chấm dứt thôi:"Tôi muốn đi tìm những chàng trai trẻ, nhỏ tuổi hơn tôi, biếtnghelời,biếtphụcvụ,nhưnhữngcáimáykhôngbiếtmệt, khôngđemđếnchotôinhữngđiềmgỡ,khônglàmchotôiphải suynghĩvềvùngtâmlinhkhóhiểucủagiốngđực..." Suy nghĩ như vậy rồi, nhân vật nữ lại lên đường đi tìm người đànôngướcmơ,vànhưcáccụxưabêntađãcólầnnhậnđịnh, 'tránh vỏ dưa gặp phải vỏ dừa'. Không phải là đụng phải một ôngđầuđenđậmđặcchấtphụhệvừamớinhậpcảnhMỹ,đixe usedcarcũmèm,làmjanitorchoMcDonald,rảnhrỗilàtụhọp bạnbènóichuyệnquangphụclụcđịa,phávỡbờĐảngkhaimở lối về... Nhưng thà là như vậy, nhân vật nữ của Dương Như Nguyện còn đỡ vất vả, và đỡ đau hơn... là rơi vào tay của mấy ông Mỹ gọi tắt là S.M. Chàng hay 'hắn' lần này đi limousine và có cách uống rượu đáng chú ý:"Tôi nghĩ đến hắn và băng sau chiếc limousine quen thuộc. Mới hôm qua, hắn đón tôi đi ăn.
Tôi mặc áo lụa đỏ khoét cổ rộng. Hắn cầm trong tay ly rượu. Hắnhônphớtlênmátôi,rồiđổnguyênlyrượuxuốngngựcáo lụađỏ.Tôithảngthốtkêulênvìlạnh...Hắncầmcụcnướcđáép sátvàođầuvú...Tôilạnhtoátcảtứchi,vùngvẫy...Tôingheâm thanh những cục nước đá chạm vào nhau trong ly rượu vàng ánh..." Đừng vội phê phán chàng là đồ tàn bạo, đồ sa-đíc này nọ, đồ 'Mỹngụyđồitrụy'...Chàngnàychỉthíchđùaquálố,tinhnghịch quáđốivớiphụnữthôi.TrongmộtphimTàulụcđịathựchiện cách đây không lâu, kiều nữ Gong Li (trong nước gọi là Củng Lợi) cũng bị khách chơi Á châu đè ra phun rượu vào miệng, nàngLaracủanhàvănPasternaktrongphimBácsĩJivagocũng bịôngluậtsưbồcủamẹépuốngrượutrànraướtngựcáodạ hội,cũngmàuđỏ.CòntạiViệtNam,trongmộtkýsựcủaHoàng Hải Thủy trước 1975, buổi sáng thức dậy sau một đêm ân ái, chànggọihầuphòngmanglênmộtlycàphêsữa,cứuốngmột ngụmlạihôn,truyềnsangmiệngnàng.Cònbạodâmthứthiệt, chính cống, cư xử như thế này đối với một nhân vật nữ của Dương Như Nguyện thuộc loại 'child abuse', con gái một ông lớnViệtNamchuyênmônđậpvợđánhconnhừtử: "Tôichoàngtỉnhdậy.Hắnđangđổmộtmuỗngyogurtmátlạnh lên ngực tôi... Tôi dụi mắt nhìn chung quanh, kinh ngạc... Bốn bức tường quanh chỗ tôi nằm được che phủ bởi bốn màn ảnh lớn. Tôi nằm trần truồng trên tấm ra trải giường trắng... Bỗng nhiênphòngtốiom,ánhđènvụttắt,vàbốnmànảnhsánglên... Tôi hét lên kinh hoàng, tiếng hét dội lại như nuốt chửng lấy hình hài tôi trơ trọi. Tôi ôm mặt, lùi dần, nhưng không chỗ
thoát,vìsaulưngtôi,trướcmặt,haibên,đềulànhữnghìnhhài kinh tởm nhầy nhụa trên bốn màn ảnh trắng... hàng trăm con rắnbòlổmngổm.Nhữngcontrăndàiđầymàusắcgớmghiếc. Tôibíuchặtlấytayhắn,tiếptụchétnhưđangđốidiệnvớicái chết.Toànthântôi co rúm.Tiếng hét thất thanh,lạc lõng. Hắn luồntaygiữahaichântôi,nângngườitôilên,tiếnghắnthởđứt quãng,nặngnề..." Khủngbốnàngbằnghìnhảnhchonàngsợcorúmngưỡirồiđè ra cưỡng hiếp chưa đủ, chàng sa-đíc còn đi một đường 'bondage'(tróinànglại,hayđểnàngtróimìnhnhưtrongphim BasicInstinctdotàitửSharonStonevàMichaelDouglasđóng): "Hắnkéotôivàolòng,cườinửamiệng,môihắndánlấymôitôi, tay túm lấy mái tóc đen tuyền, dúi đầu tôi xuống. Tôi nhìn roi da,dâytróivàcùmtay.Hắncòngtaytôilại,treotôilên,kéocho hai chân xoải dài, dang rộng bằng dây trói. Hắn nhét mảnh khănlụavàomiệngtôi,độichiếcmặtnạdavàomặttôi.Vạtáo ngủ mỏng mang bay chờn vờn trong không khí. Trong không gianđentối,tôimườngtượnghắnquaytrònchiếcgiàycaogót của tôi. Hắn đặt chiếc giày lên ngực, một lúc sau ngồi dậy pha rượu, tay cầm ly rượu hắt lên người tôi. Môi hắn đuổi theo nhữnghộtrượuchảyxuốngthântôilạnhlẽo..."
Mộtlầnnữađừngvộikếtluận'Mỹnóđồitrụynênmớithế',còn cáccụbêntabênTàuvốnđứngđắn,nghiêmtúcvàchínchắn, đâucónhưvậy.Cáccụ
ký giả nhìn chiếc áo hở lưng của một người đẹp tài tử trong mộtbữatiệc,màbànvớibạnbèrằng:Nếuđượcrótrượutừcái gáynuộtnàđó,chorượuchảydọclưng,xuốngnữa,rồiđểmột cái ly phía dưới hứng rượu đó mà uống, thì thật đã, đủ lãng quênđời... Trở lại với nàng của Dương Như Nguyện, sau khi bị chàng sađícdùngthânthểmìnhlàmcáiđựngrượu,bịchàngđánh:"Tôi mơhồnghetiếngroidavunvúttrongkhôngkhí.Nhưtiếnggió rítlên,sắcbén...Tôicócảmtưởngmìnhlàconnộmđượctreo bằngdây.Tôikhôngcòncảmgiácvìhồntôihìnhnhưđanglìa khỏixác.Tôirướnmìnhtheotừngđườngroiđinhưngườicon gái tập hát đi tìm bóng Trương Chi trong tuyệt vọng... Tôi mường tuợng tiếng roi đi trong không khí nghe vun vút như tiếng xe lửa trong điển tích Trung Hoa... Tôi rướn người lên một lần cuối và hình như dây trói bật tung..." {trg 124 và kế tiếp}. Không phảilúc nào nhânvật nữ của Dương Như Nguyệncũng gặpmộtchàngdatrắngsa-đícnhưthế(chữdatrắnglàthừa,vì DươngNhưNguyệncũngnhưhầuhếtcácnhânvậtVN,không ưadândađen.Khôngphảilàkỳthịmàuda,khôngưalàkhông ưa, thế thôi).Có lúcđụng độ một chàngvừa khổ dâmvừa bạo dâmnhưthếnày: "Hắnbếtôitrongtay,launướcmắt,đặtvàotaytôichiếcnịtda vừa vòng tay cầm:Hắn nằm sấp xuống mặt nệm bọc sa tanh ngà. Tôi quật cái roi da lên người hắn. Người đàn ông to lớn nàykhôngthểgãylàmhai.Tôinứcnởquậtđònthùlêngãhung
thần trong người hắn. Hắn xoay người, lăn lộn. Tôi quật chiếc nịt da lên vòng ngực vạm vỡ. Những phiến lông dày cám dỗ. Ngườihắnđỏửngdướiánhđènmờ.Tôinémcáiroilêntường thảngườixuốngnhưvừanhìnthấydungnhantìnhyêu...
Hắn cầm con dao rọc giấy luồn vào khoảng trống mỏng manh giữa da thịt tôi và chiếc T-shirt. Hắnxẻ chiếc T-shirt bằng dao rọc giấy, rạch lớp tất chặt như lưới quanh đùi. Mũi dao lạnh ngắtchạytrêndatôi...Hắnnhétmộtmảnhvụnkhácvàomiệng tôi... Tôi cảm thấy bàn tay hắn dò dẫm quanh ngấn cổ, những sợitóccứngcủahắnđâmvàocổtôi,rồidấurăngcắnmạnhvào ngấn cổ. Tôi kêu không thành tiếng. Môi hắn đặt lên môi tôi, hìnhnhưcóvịmặncủamáu..." Như vậy nhân vật nữ của Dương Như Nguyện đã gặp một vampire thứ thật, một thứ ma cà rồng chuyên cắn cổ hút máu đànbàtrẻđẹp. Không biếtđoạnvăntrêncóxảyratrongthực tế, hay chỉ một thứ day dream, một fantasy, một giấc mơ quái đản giữa ban ngày của tác giả... Dù thực hay ảo tưởng ảo giác, đến đây các nhân vật coi bộ mệt nhoài, nên nhân vật cuối của tác phẩm Mùihương quế,là cô NguyễnCửuHoàng Ngư đã tắt máy vi tính, đóng cửa văn phòng tại Mỹ, giã từ các ông bồ da trắngđilimousine,đểlàm mộtchuyếnviễndumộtmìnhsang châuÁ.ChẳngcứcôHoàngNgưnày,nhiềuphụnữMỹtựlậpvà độclậpbâygiờcũnghaylàmnhữngchuyếndulịchxa,đếnbất cứđâu,mộtmình,khôngsợaihaybấtkểcáigì. Cô Hoàng Ngư này một mình đến tận xứ Katmandu, lên cao ngắm mặt trời mọc trên dãy núi Himalaya, rồi lẽo đẽo đi theo
sáu nhà sư Tây Tạng đi bộ theo các đường mòn chân dãy núi, đến vùng đất sinh trưởng ngày nào Tất Đạt Đa. Cô đi hành hương đất Phật chăng? Không biết. Chỉ biết cô nói thầm: "Đi tìmtựdotuyệtđốilàmộtsựíchkỷ...Khôngkểđếnngườikhác, không quan hoài tới ai, một cá nhân trở thành thực thể tự do tuyệtđối..."{trg205}
Nước Pháp là miền đất cũ, truyền thống văn hoá lâu đời của ÂuChâu, nênêmđềm tinhtếvà hơi già nua so vớiMỹ trẻ trung,thôibạođôikhi.Sựkiệnnàycóảnhhưởngíthaynhiều tớicáccưdân,nênkhiđivàođịahạttìnhdục,MaiNinhcóbút phápbóngbẩy,vănhoa...đặcTâycủacácnhàvănmiềnnày.Dù cótiếngnhàvănViệtnữviếtbạonhấtởPháp,cũngvẫntinhtế, êmđềmnhưcáchthểchảycủagiòngsôngSeine.Chúngtahãy đọc một truyện tiêu biểu, Ảo đăng, của nhà văn này:"Bàn tay kéotấmáocủatôilên.Nóấpvàodađùimộtmềmấmđếnnỗi tôikhôngcoquắpsợmàcácthớthịttựđộngdãnra,hứnglấy. Cố mở mắt nhưng toàn một màu tối mênh mang hay là thứ sươngdầyđặcbaophủchậpchùng.Bàntaythứnhìvờnlênức
ngực,tìmtòinúmvúxoaytròn.Cảthântôigiựtcướn,bàn tay ấyvỗvềấnnhẹtôixuốngnhưtrấntĩnh,tuộthẳnchiếcáokhỏi người, ôi hình nhân trần trụi... Những ngón vẽ vòng trên da bụng tôi bắt đầu căng nứt, rồi bỗng lần xuống dưới vuốt, vân. Tôi giựt mình, đoá mận tiá như đang đón đợi mời mọc tự bao giờ,vộivãbấnlên.Nhữngcọsátmơnman,nhữngtấmcánhlịm hồng viền tím vén ra, rung rinh bao giọt sương li ti. Bất chợt, mặckệhoacònđanghốthoảng,mộtchiếmhữuchợtxâmsuốt quanhụyquađàiquacuống,lọtvàokhôngnểnang.Lạlùng,nó là gì mà đủ trơn đủ mềm đủ cứng để phá nứt bao tầng đất hoang, đụng tới đáy động thâm sâu, vùng vẫy. Nó là gì mà có khả năng buốt tê và mềm nhũn lòng hoa không ngờ như thế. Những cánh hoa như búp tay từng ngón xoè ra vươn lên đón nhận rồi lại quắp vào ấp chặt giữ níu lấy nó không rời, cùng nhauchuyểnđộngvừanhịpnhàngvừathôithúc.Tấtcảtừđáy lưng tôi cong lên náo nức, những giọt sương không còn là hơi nước mà đã là cuộn vỡ của mạch sống dâng trào. Bóng trắng chờn vờn trên tôi. Một vành môi chụm đầu ngực, đặt lên mắt, phớt qua vành tai, vờn quanh bụng. Tôi muốn níu lấy những sợitócnhưngchàngđãvuộtra,ấpđầuvàogiữavùngchântôi mở bung quơ quíu. Dường như có mùi hương lẫn rượu nồng, có tiếng chim kêu hoan lạc, có tiếng sáo rơi từ trên không rớt lặn vào mặt nước con kinh rồi thổi sục lên, những giọt vỡ hoang tuôn tưới, đẫm tràn hai bờ rêu cỏ. Con rắn xanh của chàng cuốnlấy cả thân tôi,nó đẩybụng tôi rướncao, nó ghìm lưng tôi trĩu xuống. Những mấu răn cắn nhẹ, chiếc lưỡi nhọn lóclách,nhụyhoatơitả.Tôikhônggiữnổihơithởnóichiphân biệtđượcđâulàtayngườihayýrắn."{HL68,12-2002}
Trên đây là chép nguyên văn một đoạn văn tả một cuộc làm tìnhcủaMaiNinh,mộtđoạnvănlêthêkhôngxuốnghàngmột lần, nhiều văn ảnh bóng bẩy, bóng gió, văn chương đến độ ngườiđọcphảimòmẫmđoánýchínhcủatácgiả.Thỉnhthoảng lạidùngnhữngchữViệtthuộcloạibímật,khôngbiếtxuấtphát từmiềnnàoVN.Thídụnhưhaicâuchót:'mấurăng','lưỡinhọn lóc lách', 'ý rắn' dùng để chỉ những gì vậy? Thắc mắc là thắc mắc thế thôi, không có nghĩa là chê Mai Ninh viết không hay. Chỉ có điều khi đọc văn Mai Ninh, nên đọc theo lối ghi nhận những con chữ để lại nơi mình, hiểu đại khái theo những ấn tượngnày.Nhấtlàđừngđòihỏitruyện,miêutảnàocũngphải tuântheodànbàicổđiển:Nhậpđề(nhữngtántỉnhvuốtvemở đầu), Thân bài (những động tác chính), Kết luận (xuất tinh). Gầnđâymộtsốphụnữthuộcloạifeministchêlốidànbàinhư thế là quá đàn ông, quá phụ hệ, chỉ hợp với nam giới. Bởi vì, nhưmộtsốnhànghiêncứugầnđâyvềtìnhdụcđãcôngbố,sự khoáicảmcủaphụnữlàtừtừdâng,làmiênmantrướckhicực điểm, là kéo dài rồi tan dần như sóng biển vào bãi cát phẳng, chứkhông'mộtphúthuyhoàngrồichợttắt'{XuânDiệu}.
Mưa đá âmdương. Đó là tên một truyện ngắn hơidài của Mai Ninh. Đọc cái tên truyện, đã thấy phảng phất hương vị thần thoại rồi, nhưng đây không là truyện cổ viết lại, nếu có phân loại, chắc sẽ được gọi là hiện thực huyền ảo. Nhân vâït nữ là Phượng, tên của một loài chim, còn chàng là Ngư, nghĩa là cá. Chàngvànàngânáitrênbãicátvenbiển:"Phượngbỏrơimình lânglângtrongcảmgiárạtràobấtgiáctuôntràotừbụng,thốn
lêncocứnghaiđầungực.Nàngcọnửamặtvàonhữnghạtcátli ti xoay tròn một sắc hồng kỳ diệu, rướn người ủ ấp từng đợt nướcdồnrungđộngdướithân...Ngưdộilênnhữngdùichuông chắc nịch dịu dàng. Thế rồi Ngư bất ngờ hất nàng xuống, đột ngộtbỏđi,cơthểcuộndàinhưthâncá,duỗitheodòngnướcra biểnnhanhkhôngngờ."{Việt6,2000}
Chàng tuyên bố mình là loài cá giam mình trong biển ấm, còn nànglàloàichim,chỉđoàntụđượckhi:"Baogiờemsờtaylên hònđáâmdươngkhoanhvòngnửatrắngnửađenởcửasông ấy là em giảithoát,gỡ thả anh về bơi lộitrong thếgiới của sự sống." Nói xong chàngtừ giã đểđếnvùng đất ngút ngàn,miền địa đầu trái đất. Dĩ nhiên nhớ chàng, nàng bắt đầu một hành trình đi tìm khắp các cửa sông trên thế giới để kiếm đá âm dương.Một đêmtrênbãi biểncó nhiềuthanhniênđốtlửa vui chơicómộtcôgáitrẻdumụcnhẩymúavới"haibầungựcđầy căngnhưchỉchựcbứtsợidâycộtmanháobósátthân,cũncỡn trêncáiváyxoènhiềumầu,đểlộlõmxoaytrònxoegiữabụng". Phượng ngủ thiếp đi và khi thức giấc lúc khuya, nàng được chứngkiếnmànlàmtìnhcủacôgáivớimộtchàngtrai: "Cô gái co cặp đùi nở nang quấn cứng dưới vành mông của chàngtraichỉcònmanháotrắngmỏngmanh,đangdạngchân cử động dồn dập... Phượng mở bừng mắt, hai gò ngực nhức căng. Hơi thở gấp rút của gã trai và tiếng đứa con gái gầm gừ nhưthúmắcbẫy...rungđứtnhữngsợithầnkinhcủaPhượng... Bỗng nhiên Ngư lại hiện ra lừng lững giữa bầutrời băng xanh lạnh giá..." như để khuyến khích Phượng tiếp tục cuộc hành
trìnhđang dang dở,đếnkhinàng lọt vàođược một cănnhà lạ lùng có một người đàn ông tàn tật đang ngồi hút thuốc. Biết mụcđíchcủacôgái,ngườiđànôngchốngnạngdẫncôgáiđitới một cửa sông có đá âm dương. Và đúng lúc nàng nhìnhòn đá, người đàn ông vòng tay ôm, quật ngã trên nền đá và hỏi cô chàng Ngư đang ở nơi nào. Khi đã biết, "Người đàn ông ấy đã quỳtrênmặtđất,haitaythànhkhẩnkhéplạivạtáođẫmnước trênkhuônngựctrầncủacôgái,xốnxanglờitạtội...ngườicon gái đã đứng dậy, lững thững xuống đồi. Khi ấy trận mưa đá cũng vừa ngưng, hồng hạc lạihọp đànbìnhthảnla đà nơicửa consông."Truyệnchấmdứtởcâutrên,vớibầychimhồnghạc la đà nơi cửa con sông, để người đọc ngẩn ngơ theo đúng văn phongcủaMaiNinh:cáigìđãxảyravậy,mọisựsẽrasaovậy?
Trái ngược với lối viết văn hoa bóng bẩy của Mai Ninh là Nguyễn Thị Thanh Bình định cư ở một thành phố lớn miền Đông nước Mỹ có rất nhiều da đen. Bằng một bút pháp thẳng băng, hay dùng lối trực tả, nghĩa là thấy sao tả vậy, thấy vú tả vúthấychimtảchim,khôngngượngngậpkháchsáo.'Thếthái nhântình'rasao,cứthếphăngphăngkểra,khôngthảmộtbức mànmỏnghaymộtlớpsươngkhóilờmờbaychechomọisự, cho bớt chất sống vật sống nhiều tính chất nguyên thủy. Đọc văn Nguyễn Thị Thanh Bình thấy sức sống mãnh liệt của cuộc đời bốc lên nghi ngút, nóng bỏng. Có thể nói những bậc đạo đức,thậtcũngnhưgiả,ởMỹkhólòngmàthưởngngoạnyênổn văn chương của Thanh Bình, không phải vì nhà văn này tả chi
tiết tình dục hơn những nhà văn khác, mà vì không khí nóng bỏng của một củ khoai nướng, còn vùi trong tro nhưng đã tỏa hươngnồngnàn,quyếnrũmọidạdàytrốngrỗng. ĐọcnhiềunhàvănđịnhcưởMỹkhácítthấysựhiệndiện,xuất hiện của sắc dân da đen. Với Thanh Bình thì khác. Bà đã viết một vài truyện da đen đóng vai gần như chính, hay những ngườihomeless vớithếgiớigầmcầuốngcống của họ.Vàtình yêutìnhdụccủacácnhânvậtnàycũngkhôngítthìnhiềucócái gì khác thường. Đọc văn bà, đôi khi thấynhư một sự pha trộn giữa Maxime Gorki của Nga với Jean Genet của Pháp. Hãy đọc một đoạn văn mới viết của nhà văn này trong Hợp Lưu số 75, 2-2004, đặt trong khung cảnh miền Nam nước Mỹ còn tàn dư kỳthịđentrắng,trongmộtđêmhộitàđạoMardiGrasmàmấy ông bà thanh giáo Mỹ,cũng như Việt rất kỵ, ở thành phố cảng NewOrleans,cựuthuộcđịacủaPháp.Tronglễhộitàđạonày, có diễn hành xe hoa và hình nộm, mọi người ca hát nhảy múa những điệu giật gân nhất, Phi Châu nhất ngoài đường phố và trên ban công các nhà các cô gái đen trắng cùng vàng, được thoải mái tốc áo lên trong một thoáng, khoe hai trái đào tiên củaVănCao,khiđượcđámcontraitặngchođủsốvòngđeocổ lòe loẹt cô đòi hỏi. Thường thì hai hay ba vòng là đủ thưởng thứcđôivú.Cònmuốnnhìnthoángcái'liêntồn'đầycỏmọccủa thi sĩ Bùi Giáng, số vòng phải tăng lên gấp bội. Trong một bầu khôngkhínhưthế,nhânvậtnữcủaThanhBìnhthamgialễhội cùng một bạn gái:"Trời đất đìu hiu vuốt ve da thịt cô. Buổi chiều bắt đầu khá đáng yêu, gợi cảm, mượt mà như cặp đùi thonthả...Nhữngđámtraigáitúaranhưtháclũtừmọiđường
phố, mọi hàng quán, và càng lúc họ càng dồn đuổi về tụ điểm chính. Con đường Bourbon về đêm bấn loạn trong hơi thở. Người và người lẫn miết vào nhau những vòng tayôm, những dìudặtbước.Đêmnhưmộtmónxàotrộnhổlốnvớihươnghơi thở của đủ mọi thành phần, đủ mọi giống phái... Đâu đó là những bộ ngực bốc lửa được phơi trần một cách thỏa thuê, sungmãn.Nhữngxâuchuỗióngánhđủmàuđượctunglêntức thờinhưmộtmàncổvõ..."
Saukhilangthangngắmcảnhngắmngườicùngmộtbạngái,có lúclạcvàoquándànhchonhữngngườiđồngtínhluyếnái,hay lại cái, hai cô gái ra về. Đến bãi đậu xe, hai cô đụng độ một nhóm thanh nhiên da trắng KKK kỳ thị màu da cực đoan, ăn mặc giả cảnh sát, bắt lên xe cùng với một thanh niên da đen. Chúngphátngônnhưsau:
"Tụi bay cút về nước hết đi. Đất này là đất của Mỹ trắng. Mỹ vàng như tụi bay đến đây chỉ giỏi lãnh trợ cấp, trốn thuế và mướnngườigianlậu...Nhữngnhómlửacháyphừngphựctrên nhữngcâygỗcắthìnhthậptựgiá...ĐúnglàthờicủaMavương quỷlộngnênKKKmớicònxuấthiệnnhưthế...Vàcôđâucóthể ngờrằngmộtngàykiacôlànânnhâncủahọ.Chuivàorọcùng một lần với gã Mỹ đen kia. Thoạt đầu người ta đẩy cô xuống mộtbãicỏsaumộtngôinhàthờhoangvắng.Ngườitaxétoạc những mảnh fermeture cuối cùng trên người cô. Cô nằm sóng xoài, lõa lồ là trăng để cho con beo dũng mãnh là hắn đến xé xác, giữa tiếng xập xoa reo hò điên cuồng của lũ súc sanh. Trong vùng tối, người ta bắt gã Mỹ đen gục mặt uống đầy
những ngụm trăng. Cô muốn chết điếng trong cảm giác đau đớn,uấthậnvàbắntungthểxác.Mộttênquỷrâuxanhnàođó lêntiếng:"Mỹđentụibaychỉđược"phắt"Mỹvàngnhưvậyđó. Thằng nào lớ quớ đụng vào bất cứ sợi lông của một em Mỹ trắng,ôngbắnchết... Còn nỗi lăng nhục nào lớnhơn cho cô...Hắn là một người đàn ôngxalạ,đangnhễnhạitrầntruồngcắmsâuvàongườicômột thứbộphậncứngđờnhưmộtthanhsắtnguội.Côcàngkêulên vì đauđớn, hắn càng kêu lên vì kích động. Hắncó rướn người đến ngàn năm cũng không tìm được những khít khao trên ngườicô.Vậytạisaohắncòntrồilênnhưsóngdâng,đểcôrờn rợn những luồng khí. Những cố gắng kháng cự cuối cùng rồi cũng vô ích, cô biết từ đây cô khó lòng yêu nổi đàn ông. Đàn ông, cô phải mất bao nhiêu suối, bao nhiêu sông, bao nhiêu biểnmớirửa hếtnhữngtinhkhíđãlỡbắntungtóevàongười cô?"{Thiênthầntrongbóngtối,HL75} Hãytiếptụctheodõibútpháptrựctảcósaotảvậykhôngvăn hoavẽrắnthêmchân...củaThanhBìnhtrongtruyệnngắnkhá dàiKhỏathânđêm,cũngđăngtrênHợpLưu,số70,4-2003,trg 191. Cốt truyện giản dị: Một cô gái một con đang túng tiền, đi đánhbạclạithua,mộtconbạcđứngtuổiđềnghịtặngmộtvòng vàng với năm ngàn tiền mặt, để đổi lấy một cuộc làm tình. Cô gái chịu và "...ông xô kéo tôi trở lại phòng vệ sinh, thì rõ ràng đây là một cơn bão không đài báo khí tượng. Trong đó tôi là một ngọn cỏ, một cành hoa, một cánh bướm. Thoạt đầu bão trượtlênngựctôicăngcăng.Tôikhôngkịpkhángcự,đãbịbão
quétmộtđườnghônvũbãolênmôi.Đượctrớn,khuônmặtbão dữcủaôngtanổicơnthịnhnộ. -Hôntôiđi.Ùlìnhưvậyđừngtráchtôigianác. Vừa nói ông vừa màithân thể nóng rắncăng cứng lênhai đầu vúngườiđànbà.Mộtsựcọxátkỳdịkhônghẳnlàtìnhyêucũng khônghẳnlàtìnhdụcđốivớitôi.Ôngkỳvọnggìởmộtsựmua bán cảm xúc, khi cùng lắm tôi cũng chỉ là con mèo nhồi bông cho ông ta mặc sức ve vuốt. Hay tôi có trơ ra như con búp bê bằngsứ,bằngplasticthìhìnhnhưchỉlàmkhíchđộngthêmnỗi dâmđãngcủaôngta.Cànglúcngườiđànôngcàngbiểudiễnvẻ man rợ đắm đuối của dục cảm. Ông ta hết phả vào cổ tôi hơi thở dồn dập của tên đàn ông đầy sung mãn, lại cúi xuống tốc váy tôi lên như thể biến tôi thành con yêu tinh, bởi vì đàn bà khi không yêu, không thích thì khó diễn tả được những rung độngkệchcỡm.Đànôngthìkhác,mặcdùtìnhyêuvàtìnhdục cũngcóthểphânbiệtrạchròi,nhưngtìnhdụccũngcólúcxâm chiếmmạnhmẽđếnnỗihọcóthểtìmthỏamãnvớibấtkỳcon cáinào...Tôinóigiảlảkhiôngbắtđầutụtquầnxuống. - Xin lỗi ông, tôi vừa kinh nguyệt một haingày, chưa sạch đâu đấy...
-Thôiđượcrồi,côlàmkhẩudâmchotôiđi. Vậy là ông dí đầu của tôi xuống, bắt vít ngay nhánh củi trơn nhẵn (như đã gọt dũa) khá bự và dĩ nhiên là ấm nóng vào miệng.Tôikhụckhặc,muốnóimộthaibậnvàcuốicùngkhông chịu được nữa, tung cửa chạy bay như một con mẹ ăn quịt. ...Tôicàngchạycàngthấymìnhkhôngthểđứnglạiđểchịutrận tiếp,nênmặcdùsaulưnglàtiếngcòithổiralệnhdừnglạicủa mấygãanninh,tôivẫnlọtvàothangmáyvàkiếmđường.Chưa
bao giờ tôi chạy đua tài tình như vậy... với cuộc đời, khi đằng saulànhữngvờnđuổibéngótcủaôngta: -Bắtnólại.Bắtcôtagiùmtôi..Giựthếtbóptiềncủatôirồi,trời ơi!" Phảnứngđuổitheocủangườiđànônglàcólý,vìđãtặngvòng vàng và tiền mặt gần mười ngàn đô la cho cô gái mà không được...sướng,dùbằngkiểucổđiểnhaykhẩudâm.Cũngkhông cả một hứa hẹn tương lai, một số điện thoại. Cô gái cắm đầu chạyngoàivỉahètối,húcvàomộtngườiđànôngkhác.Côcầu cứu ông này và được trợ giúp bằng cách cho mượn áo, khoác taygiảlàmmộtđôivợchồng.Ôngnàyvốnlàngườicũngkinh dị, bất thường (các nhân vật nam của Thanh Bình thường không kinhdịthìcũng không bìnhthường),mở mộtnắp cống chocảhaichuixuốngnấp,trốnlũngườiđuổitheo.Khiđãquen vớibóngtối,cômớinhậnrađang'đụngvàomộtthếgiớingập ngụa sa lầy':"Trời ạ, địa ngục là nơi nào khi trước mặt tôi là mộtkhốitrắng lõa lồ như trăngvữa.Khuôn mặt ngườiđànbà nấp sau vòm tóc hất ngược xuống, rũ bung ra như ngàn năm biếngchảiđangchốnghaitayquỳsấpngười,manrợhóathân thànhloàithú,khichúchótơchồmchụpmảimêlênlưngcon mụ như hai con thú hoang động cỡn giữa vòm đêm dục cảm. Trongmơhồdườngnhưcótiếngloàisóiđếnmúahútrăngrền lênđiêndại.Hayhắnđangtìmmôitôivàbỗnggắnsiếtvàomột cáihônđangdắtđếnngộpthở,đếnkhôngkhángcựnổivàđến nhưngàymaitậnthếvàngàyđờisẽkhôngcònmộtbờlưỡinào nóngranmềmmạinhưthế..."
ới người đàn ông thứ hai gặp trong đêm này, mọi sự diễn ra khá lâu nhưng chỉ có hôn dài đến hụt hơi ngạt thở và nói chuyện vớ vẩn thôi. Lý do người đàn ông này đang tính đi ra sôngnhảytòmxuốngtựtửchorồiđời,gặpcôgáinàycầucứu bènrataytếđộ,khôngngờhônxonghếtmuốntựtửluôn.Rút cụcđôitrẻ(ngàynàocònnamnữyêunhau,thìngàyđócòncó 'đôi trẻ', bất kể tuổitác) vuivẻ dắt tay nhau ra khỏiống cống, chiatayaivềnhàngườiấy.Dĩnhiêncôgáivẫncòngiữnguyên chiếc vòng vàng cùng số tiền mặt, sau một đêm đầy cảm giác cảm xúc cảm tính như vậy, mà vẫn không sao cả... Thật đúng như một chuyện thần tiên hay cổ tích. Nhưng là thứ thần tiên cổtíchchongườiđãtrưởngthànhvềtìnhdục(gọinhưthếbởi vìởđâuthờinàocũngcónhữngngườikhông,haychưatrưởng thànhvềtìnhdục,dù7hay77tuổi...).
NếuNguyễnThịThanhBìnhcóbútphápthẳngbăng,cáigìnói đúng cái đó, thường dùng các từ giản dị thường ngày, ít ấn tượng, ẩn dụ bóng bẩy, Nguyễn Thị Ngọc Nhung ngược lại, có bút pháp cổ điển, trau chuốt hơn. Lối đặt câu ngắn dài xen kẽ nhau,dùngtừchọnlọc.Sựmiêutảđượcđặttrongkhungcảnh nhấtđịnh,thídụnhưnhữngngàycóthứgióđượcgọilà"...gió SantaAnangặtnghèo.Mangtheohơinóng.Mangtheobụibặm. Mang theo bông phấn. Mang theo mọi thứ mà nó mang được, phủ cho chỗ này, vất cành khô lá rụng bên kia. Những thứ khôngmangđược,nólunglayvậtvạchođếnđứtnganghaylật lìaphấtphơ.CơngióSantaAnathổisạchđườngnàybằngcách vứtrácsangđườngkia..."
Nhânvậtchínhcủatruyệnvềngàygiólớnvàkhétnóngcỏđồi cháymiềnCaliHạ,làcôgáiCảocóbồtrailàmộtôngcóvợ,sau mộtthờigiansốngchung,vừabỏđivềvớigiađình.Cảolàmột người nữ trưởng thành về tình dục, có thói quen đêm ngủ thường hay nắm lấy con chim của chàng, không khóc lóc vì chuyệntìnhdangdở.Thứcdậytrongtiếnggiómạngkhichàng đãđirồi,nàngphacàphê,trongkhiđợicàphêchảynàngđọc thưtrênmạng,chợtnghethấytiếngvậtthủytinhrơibểtrong sânnhàbêncạnhthấphơn.Nàngvénmànnhìnxuốngvàđược chứng kiến một hoạt cảnh diễn ra, như trên sân khấu thấp:"...ngườiđànbàđưalưngtrầnvềphíaCảocúikhomnhặt vật gì quanh quẩn chiếc ghế lưng ngửa dài... Hai trái vú tròn đong đưa khi cô ta cúi khom. Thứ vú to khi thõng lại gợi tính kích thích... Người đàn ông nhìn quanh rồi nhìn người đàn bà nói gì, cô ta cười, tiếng cười dòn theo gió lúc lớn lúc nhỏ... Cô lắclắcđầutheochiềugióđểtócbaycùnghướng,mộttaygom tóm tóc nơi gáy, tay kia vén mấy sợi tóc chạy lạc. Dáng đứng của ngườiđàn bà gợi cảm.Haitaygiơlên bận bịu vớitóc, cặp vú tròn, đầu vú nổi bật hai vết sẫm lớn, mông vun cao, đường eo uốn cong khúc quanh gắt. Chợt người đàn ông vất cái chổi, sấn lạigần,từ saulưng ôm vòng ra trước úp chụp lấymột vú. Ngườiđànbàômgiữcánhtayhắn...Cảhaiđềucười.Tiếngcười vỡlớnđượcgióđưalêndốcđếntậnnơiCảođứng,màncửasổ giữtrongtay.
Cảothảnnhiênđứngnhìn...ngườiđànbàtrẻômngườiđànông trongtayâuyếmhơn...Gióthổihốtxoáyláquayvòngnơisân
sau của ngôi nhà đó. Bàn tay người đàn ông lần cởi cái quần pyjamathắtdâyhữnghờnửabộmôngcủangườiđànbà.Côta cười, Cảo không nghe rõ tiếng. Gió vút mạnh. Cô nhỏm người lên,lấysợidâylưngquầncủamìnhnơitayngườiđànông,nới lỏngmốicột.Hắnbuôngdâychocôrồiđưatayvuốthaibầuvú. Đầuhắngụcsátngựccô,mộttayvẫnvầnvầnxoayxoayđầuvú khi cô rướn mình lên cao hơn tí nữa để tuột quần khỏi bàn chân.Bênnàyrồibênkia.Gióvẫnmạnhhơn,hơirítrồihúlớn, vụtchạyđâuđórượtđuổi.Haibachiếclákhôrơitrênvaitrần của người đàn bà trẻ rồi trên ngực người đàn ông. Hắn phủi phủi lá rồi một tay ôm người đàn bà nơi mông, tay kia chống xuống mặt ghế lấy thế từ từ nhỏm dậy. Người đàn bà ôm cổ hắn, cười hắt tiếng lục khục đứt đoạn, hai chân cô quấn chặt lưng người đàn ông... Thoáng cô ngẩng lên. Cảo không tránh. Ngườiđànbànhìnlên.Hìnhnhưcômỉmcườirấttựnhiên,với Cảo."{Ngàygió,HL69,2-2003}
Thời tiền chiến trước 1945 là thời của tình yêu lãng mạn, romantic,...thờicủaTựLựcVănĐoàn,cómộtcảnhđôitrẻtình tự trên đồi sắn một ngày gió lộng, lá khô rơi tơi bời trên hai người. Nhưng hai người quần áo chỉnh tề và không ai đụng chạmtớiáoquần,khôngcởichomìnhvàcũngkhôngcởichoai hết,gióthổiphầnphật,mặcgió,lárơimặclámuốnrơiđâuthì rơi. Trong một truyện khác cũng nổi danh của văn đoàn này, mộtđôinamnữđichơitrênđồicỏ,rấtyêunhaunhưngchàng và nàng chỉ nằm dài trên cỏ, nhìn mắt nhau qua lớp cỏ may. Thế thôi. Và như thế được coi như những cảnh lãng mạn điển hìnhkhôngnhữngtrongtiềnchiếnởViệtNam,màcòncảbên
Pháp,bênÂuChâutừthếkỷ19.Cònbâygiờ,đầuthếkỷ21,nhà văn dù lãng mạn hay không, ít khi tả cảnh trai gái yêu đương như thế nữa, mà tả xa hơn đến chỗ ôm nhau và hôn môi hôn miệng,rồithôngquachuyệnlàmtình(độcgiảhiểungầmcho), chuyển đến hồi sau khi làm tình. Còn tả đại khái như nhà văn NguyễnThịNgọcNhungtrongđoạnvăntríchtrên,dứtkhoátđi xa hơn thời tiền chiến nhiều chặng, dù chưa tới giai đoạn làm tình đích danh, cũng thừa đủ các ông đồ của nhà thơ Vũ Đình Liênởnơinộiđịavàhảingoạichêlàkhiêudâm.
Phầnngườiviếtbài,khiđọcNgọcNhung,vẫnthấyphảngphất mộtkhôngkhílãngmạnđâuđây,dùsựmiêutảđãđitớichặng đôitrẻcởiquầnáochonhaurồiquấnchặt,bồngbếnhauđivô nhà, trong cơn gió Santa Ana khô nóng làm lá khô rơi rụng nhiều như trong Hồn bướm mơ tiên của Khái Hưng ngày nào. Chỉkhácmộtđiểmlàlãngmạnbâygiờlàlárụngtơitảtrênda thịttrầntruồngcủađôitrẻ.NhưmộtlờithơnhạccủaLêUyên Phương: Hãy ngồi xuống đây yêu nhau trần truồng kiếp sống hoangsơ...Thếthôi.Vẫntìnhyêunhưthếđó,vẫngiómạnhvà lárụngtơitả,khácnhaugiữalãngmạnthờixưavàhiệnnaylà ởchỗxưamặcquầnáo,cònbâygiờthìkhôngchăng?
TrânSaởGiaNãĐạithườngđượcbiếttớinhưmộtnhàthơvà một nhà báo. Mười năm trước đây, bà đã chủ biên nguyệt san đángchúýTrămConvớikhuynhhướngfeminist,thườngđược dịch là tranh đấu cho nữ quyền. Giai đoạn đầu của cuộc tranh đấunày,thídụquyềnbầuvàứngcử,bìnhđẳngnamnữtrong giađình,xãhộivàđờisốngcôngích...đãquakhálâurồi.Trong haithậpniênvừaqua,phongtràogiảiphóngphụnữtạiBắcMỹ châu đã đi vào cuộc tranh đấu mới, đòi hỏi bình đẳng về giới tính.Nóicụthể,đànbàđòihỏiquyềnđượcsướngcựcđiểm,ai lãnh cảm phải đi tâm lý trị liêïu hay uống thuốc Tây, Ta, điều
trị,nhưmộtnhàvănnữởHàNộituyênbốngàynào.Chưahết, đàn bà được quyền thay cái thường gọi là sex partner, hay chồng. Gạt bỏ quan niệm 'gái chính chuyên chỉ có một chồng' chưađủ,cònđòihỏiđượclàmphicôngchiếnđấu,phicôngphi thuyền không gian, ra tiền tuyến lãnh hòn tên mũi đạn nát người, như cô Jessica ở miền Đông hay làm quản giáo lột truồng nam tù binh rồi xích cổ kéo đi chơi, như cô Lyndie ở quânlaoMỹbênxứ'ngànlẻmộtđêm'...Đượclàmthủythủtrên mọi loại chiến hạm chưa đủ, còn đòi phục vụ dưới tàu ngầm, nơi mà các hạm trưởng còn từ chối nữ binh, viện lẽ các hành lang tàu quá hẹp cho các cô vú bự đi lại... Nam giới Mỹ vốn có truyềnthốngcưngchiềuphụnữtừthờilậpquốc,nênđòihỏigì của các cô các bà trước sau cũng thuận hết. Thậm chí còn ra luậtcấmcácôngchủMỹkhituyểnnhânviên,khôngđượcphân biệt xấu đẹp béo gầy già trẻ... Hậu quả phụ, side effect, làm ngành hàng không dân dụng Mỹ có một đội ngũ tiếp viên phi hành xấu gái nhất thế giới, và ở các Casino-hotel ở Reno Las Vegas... đã lác đác xuất hiện các bà nội bà ngoại đi vớ lưới, áo hởhanglàmchiêuđãiviênbiarượu. Đến đó rồi, chưa phải là hết là xong, bây giờ chặng chiến đấu mới là đòi quyền cho những cặp đồng tính dục nam được lấy nam,nữđượclấynữ,làmgiáthúvàhônlễđànghoàng.Trong cuộcchiếnđấuloạinày,cóthểnóiTrânSalàmộtactivist,một người cổ võ đấu tranh, cho những mối tình nữ nữ. Trong thời gianqua,ngoàiviệclàmthơ,bàviếtmộtvàitruyệntình,không phảilàtìnhnamnữ,màlàtìnhnữnữ.Nhưngngọnbútcủanhà thơ không thạo hay không thích tả chân, làm người đọc đọc
xong, thấy mơ hồ phân vân. Thí dụ như truyện Hai người đàn bàtrênHợpLưu56,bàchỉviếtnhưsau,aimuốnhiểu,suydiễn ra sao, tùy nghi:"Cô cởi áo đi tắm. Rồi nhìn bầu ngực cô đang cănglên,nậurám.Côgầyđithêmmộtchút,nhưngmàcáimàu hồngrạorựctrênmặt...Vàhaiconmắt,haiconngươidôiđen, ướtrượt.Côđứngtrướcgương,mìnhtrần.Timtôiđậpnhanh hơn. Cô lấy lọ phấn thơm, thấm trên những đầu ngón tay bôi chấm vào hai nách, xoa trên ngực, xuống đùi. Chúng nẩy nhẹ, cườikhẽ.Côcũngcười,"Lạà?"rồithudọnđốngquầnáongổn ngangtrênsànchovàochiếcgiỏmây,mặcvàochiếcáongủcó inhìnhnhữngconcábétíđangbơitrongnướcxanh,thầmthì, "Thơmlắm!"-"Thơmhả?"tôihỏi,muốnhíttấmáomềmlảquấn quíttrêndathịtmớigộitắm..." Đọcxongđoạnvăntrên,ngườiđọclơmơphânvân,phảicoilại đầu truyện, lướt xuống cuối, mới chắc được 'Tôi' đây cũng thuộc giống cái, như nhân vật được gọi là 'Cô' có vú rám nắng vàthânthểđangthơmlừng.MãigầnđâyTrânSamớiviếtmột truyện tình gái gái rõ ràng hơn, nhưng theo kiểu 'hiện thực huyền ảo', với nhan đề Ai đã bỏ muối vào máu tôi có vẻ sado maso:"Khi tôi vừa trổ mã, Nàng cũng dậy thì... Tôi sống trọn thời gian vô tư bay nhảy nhất của đời người, sung sướng làm choNàngcười,hôncôgáidậythìbằngcáilưỡithiếunữ,vàcứ hồi hộp khi luồn tay vào bên trong lớp áo để vuốt ve thử trái ngọt lành trên lớp vỏ mịn màng và láng của nó. Những hình phạt quỳ, nhốt, roi vọt của gia đình hình như càng kích thích Nàngđếnvớitôi.Ngườitathườngthèmkháthơntrướcnhững điềubịcấmđoán,nhấtlàkhiđãđượcnếmquamộtđôilầnvà biết chúng mang tới hạnh phúc khan hiếm... Hai con mắt đen
long lanh và đôi môi đỏ hồng sẽ cùng cười khi nàng ngửa cổ, chiếccổmongmanhchonhữngcáihônnonnớt.Thuởấynàng vàtôichưamuốnbiếtđiềugìkhácngoàihôn,hôn,hôn.Tôihôn mộtcáchthíchthúhiếukỳtừngbiểulộthôngminhnàođómà tôicảmthấyđangngờisángtrêndathịtnàng.."{HL69,2-2003}
ViệtNamvàcácnướcđôngÁchâu,xãhộinóichungbaodung cácsựđồngtínhluyếnái,khôngđặtrađiềuluậtnàođểchếtài, trừngphạtcả.Nếugiữkínđáo,làđược.Nếuđểlộra,cặpnam nam bịchêcườinhiều, ếvợ và bịđốixử nhưnhững ngườidở hơi,manman,bấtbìnhthường,khôngchịulấyvợđẻcon.Thế thôi.Còncáccặpnữnữ,namnhita,Tàu,NhậtBản,thườngcoi như không biết tới, có nhìn cũng coi như không thấy.Các Hán tửcũngnhưsamouraiđềumặckệcácnữnhiđùarỡnvớinhau trong phòng khuê hay trên cỏ trong nước ao hồ hay suối. Những bậc quân tử ta và Tàu đôi khi còn nấp coi cọp, đang đi ngừnglạithưởngthứccác'toàthiênnhiên'nếucódịp,vàthản nhiênlấycáccôđólàmvợ.Khôngchêtráchgìnếucáccôsinh con đầy đủ. Nếu vì quá mê gái mà lạnh nhạt với chồng, cũng khôngsao,tốiđếnvẫnphảichiềuchồngvìĐôngphươngkhông cóluậtquyđịnhtội'hiếpvợ'nhưởmộtsốtiểubangnướcMỹ hiện nay... Trở lại chuyện tình nữ nữ, 'cho muối vào máu' của TrânSa,hainàngphảilớnlên,cơthểbiếnđổivànhucầuđụng chạm thânxác cũng gia tăng: "...Nàng cứ tinh quái ngồiáp vào ngườitôi,khềuchânvànắmtaytôitronghộcbànmỗikhithầy giáotớigầnđểlàmôngtakhóchịuralệnh:"Ngồixênhaura!". Hơi ấm từ người Nàng, những ngón tay mân mê hay xiết chặt trong hộc bàn làm tôi cứ lâng lâng, xônxao hạnh phúc..." Tình yêumộtkhiđãbắtđầuvàonhụcthể,sẽnhưchiếcxexuốngdốc
hỏngthắng,mỗingàymộtđixuốngnhanhhơn,tácgiảTrânSa pháclượcnhưsau: "Gáclửngtrongtráinhàhẹpkhoáchặtcửabêntrong,chỉtrăng ngoàicửasổtrắngmáttoảvào,haingườicongáitháogỡquần áonằmxuốngcáighếbốmàuôliumêquyếnlấynhau.Những cảmgiác rạo rực, kỳ dịlầnđầutìmthấy.Nàng thậtmỏng, thật căng,thật láng lẫy,thật êmái,thật nóng ấm.Đêm tối,hai thân thểvẽnhữngđườngcongtròntrịavàmềmmạiquấnquýt,lấp lánhtrongánhtrăng.Tôinghebằngmấytỷtếbàodathịtđang cứ rung lên từng phút giây những gì nàng đang muốn bày tỏ, "mìnhsẽkhôngsốnglạithờigiannàymộtlầnthứhainữa,biết không?" Nhiều đêm như thế, tôi được âu yếm mớm mãi vào miệngnhữngtráidâutẩmmượtmậtongvàrượu..."{HL69}
Mộtngườinữthânkểrằngkhicòncongáihọcmộttrườngnữ tạiSàigòn,nàngđãbịmôtcôbạnmêtheokiểutìnhgáinhưvậy. Nhưng từ khi từ giã giai đoạn những sờ soạn thầm lén trong lớp, chuyển sang giai đoạn cao hơn, người nữ này từ chối leo thangvànghỉchơivớicôbạn,chỉvì'khôngthíchđànbà'.Vàcự tuyệtkhôngdễ,tốnnhiềunướcmắt.Nhiềunămvềsaucôbạn mêgáinàytrởthànhmộtgiáosưtrườngnữtrunghọcSàigòn, một trường thuận tiện để thoả mãn nhu cầu tình gái, cho đến khixảyramộtscandalekháồnàovìcôbồnữsinhquáyêucô giáo,bỏnhàđếnởchungvớicôgiáoluôn.Chỉồnàodưluậnthế thôivàkhônglâuvìViệtNamchẳngcóluậtnàotrừngphạtgái quyếnrũgái...
Sau khi đếnMỹ, vẫn người nữ từ chối tình gái đó đeo túi sách theo học một trong ba trường đại học nổi tiếng là liberal ở miền Tây, liberal đến nỗi ban giám hiệu cấp cho các cô sinh viên lesbian một phòng riêng làm chỗ hội họp ngay cạnh cafeteria.VàcũngnhưngàyxưahọctrunghọcởVN,ngườinữ nàylạibịcáccôbạndatrắngtántỉnh,dụvàoclubtìnhgái.Khi lắcđầutừchối,cáccôxúmvàothuyếtphục,cócônói:Thânthể mình thuộc về mình chứ, sao mày chịu để thằng đàn ông nó xuyên hoài vào người mày, mà chịu được à... Một cô khác nói: Cái đó của mày là của mày, đâu có phải cái thùng rác để đàn ông muốn xịt muốn bỏ cái gì vào cũng được... Dĩ nhiên không thiếucâuchêcổđiển:Đànôngbẩn,hôinhưheo...TrânSacũng nhắc tới một vài lập luận trên, nhưng một cách văn chương, bóng bẩy và hơi cường điệu, lại vừa có vẻ khổ dâm và 'hiện thựchuyềnảo'trongđoạnvăn:"Nàngdạytôi:'"Thânthểlàmột đềnthờ,chỉcóTìnhYêumớicóthểchạmtới",vàtôiquảthực nhìn thấy nó thật nguyên vẹn và tinh khiết. Đêm đêm, hơi ấm từcáiđềnthờấytỏaranhưmộtlòsưởiphủtrùmtôikhỏicái lạnhcủa băngtuyếtcứ lenlầnquacáckhecửa...Nhưng côgái trẻconcủatôimộthômtrởvềnhàthươngtíchđầymìnhmẩy. Nàng nhợt nhạt ghê rợn, khốn nạn khốn khổ khóc oà, "Chúng làm tôi vỡ nát". Nàng, kẻ đã dạy tôi, "Thân thể là một đền thờ...", nhưng những vết thương trên thân thể Nàng đêm ấy toang hoác, sâu hoắm, máu cứ chạy tuôn ra như suối. Tôi chở nàng vô nhà thương, người ra rút những nhành cây khô, chai miểng và đất đá chúng đã nhét vào trong âm hộ Nàng và lau chùibăngbó.Tôiủnàngtrongtay,cắnrăngkhinàngrênxiết. Nàngchếtdầnđimỗingày,thỉnhthoảnglạicứbịttaichokhỏi
nghetiếngcườithôbỉấy.Nàngkhôngkểđượcrõràng:"Chúng ác độc lắm. Hèn hạ lắm. Ở khắp nơi, chỉ đợi dịp xông ra thôi, bọnsúcvật..."TôivanvỉkhithấyNàngcứtàntạđi,ánhmắtđôi khiquắclênnhữngtiasánghungdữ:"Sốngchungtrêntráiđất nàylàmchivớilũácquỷ?"
Cáccôcácbàlesbiansuynghĩđạikháinhưvậyvàcoiđànông như 'lũ ác quỷ', như thế, nên cũng dễ hiểu tại sao họ xa lánh đànông.TrongtruyệnngắnvừaquacủaTrânSa,phầncuốicó nóitớisựbạodâmcủađànôngđốivớiphụnữ,trongSắc(đăng duy nhất ngoài nước) của Nguyễn Thị Minh Ngọc, ngược lại, nói tới sự bạo dâm của phụ nữ đối với đàn ông. Ở đây mở ngoặcđểnóivềmộtnhàvănnữhãycònởVN,cũngxoayquanh cái giống như Trân Sa, nhưng lần này của đàn ông. Truyện được đặt ra trong khung cảnh cố đô Huế nhưng diễn ra trong một không khí huyền ảo, hoang đường như của một nhà văn giải Nobel Nam Mỹ. 'Chàng' là một chàng trai địa phương, 'nàng'làmộtcôgáitrongmộtđoànhátrongdừnglạivàiđêm trong thành phố cổ này. Dĩ nhiên là nàng đẹp, man rợ, hoang đường,thầnthoại.Đêmcuốicùng,nàngrủchànglênđèongắm trăng: "Khitôitheokịpnàng,ThuSắcđangquỳngửanhắmmắt,ưỡn người ra phía sau để hứng đầy trăng. Tôi run rẩy tháo những lớpvảitrênngườinàng.Nàngđưataytìmtòi,nóikhẽ: -Nghenè,khôngphảidoạđâu,nhữngaiđisâuvàotrongngười tôiđềuchết,màtôikhôngmuốnanhchếtchútnào.Anhkhông giốngnhữngngườitôiđãgặp,anhlàThiền...
Chữ 'Sư 'chưa thoát ra được đã bị tôi bịt lại bằng một nụ hôn (...) Đúng như tôi nghĩ, môi nàng sinh ra như để khiêu khích người ta cưỡng đoạt nụ hôn. Nàng vùng vẫy một cách tuyệt vọng,đồngthờitôicũngnhậnrasựcộnghưởngtuyệtvời.Rồi mộtlúcnàođó,tôinhậnramìnhlàngườiđược.Bằngcáchnào khôngrõ,nàngnhưtừngđợtsóng,nângquấnrồiđẩychìmtôi để môi tôi được trôi đến đỉnh cao cảm xúc, uống no nê tất cả những mật ngon tâïn nguồn. Đôi chân nàng quấn cổ tôi như muốnnghiềncổkẻtộiđồthamlamlàtôichẳngbaogiờthấyđủ (...)
Lẽratôinêndừngởđóhayngủthiếpđilúcđó.Nhưngtôi,đã không xứng với hai chữ Thiền Sư nàng tặng, không biết vâng lờiđểngừng lạitrước những bíẩnđã được cảnhbáo. Tôi nhổ mặtmìnhrakhỏichânnàng.Nàngcóvẻđuốisứcnằmđó,thân hình như đá trắng, tạc dưới trăng xanh, đẹp đến không ngờ. Phải đến lúc đó tôi mới bình tĩnh nhìn toàn thể người nàng. Thân thể nàng đẹp đến nỗi làm người ta sợ, và càng nhớ hơn lời cảnh báo của nàng (...) Tôi tháo hết quần áo của mình ra, liệng vương vãi một cách nhẹ nhàng và chợt nhận ra nãy giờ nàngnằmtrênđá(...) Tiếngnàngvanvỉ: - Sẽ chết mà, nghe em đi, phần thú trong em mạnh mẽ hơn người. Lỗitạiaitrongcâunănnỉcanngăncủanàng,lạihàmchứamột lờikhuyếnkhích.Nhưnàngnóiemthèmchếtquá,choemchết đivàtôihiểuchữchếtlàyêu.
Tôi đâm sâu vào người nàng. Người chết là tôi. Tôi rú lên vì cảm giác có một khe hẹp đầy dao nhọn bén chặt rọc đi phần mềmyếunhấtcủatôi. Tôingãngửangườira,vừakhinànguynghitrỗidậy.Chúngtôi vẫn chưa thoát khỏi nhau. Và tôi ngất đi trong ý nghĩ hoang mangnànglàaivậy?{HL68,trg116,12-2002} Nhữngtưtưởngvụtthoángquanhưlànséttrongnhữngphút gần cực điểm của làm tình mỗi người một khác. Và cực đoan cực điểm như đôi trẻ trên, là cũng có, tuy không xảy ra trên thực tế, ngoài đời mấy khi. Thành thực với bản thân mình, thiếu gì phụ nữ đã mơ màng trong lúc ngậm gọn cái đó của người tình trong miệng, ước ao được thú nghiến răng cắn thử chođã.Đôikhicũngcótrườnghợpcónàngcầmdaocắtphăng cái đó của người tình, như trong phim "In the realm of sense" của Nhật ngày nào, hay cô vợ Nam Mỹ lai da đỏ Incas hay Atzecs chi đó cầm dao cắt luôn cái đó của ông chồng Marines Mỹ, hay như một bà Thái sau khi xuống đao, đã bỏ cái đó của chồngvàomáyxaythịt,xaynátramớihảdạ,mớiđã...
MộtnhàvănnữởMỹcógiọngvăntrongsáng,tảtìnhyêutình dụcmộtcáchlãngmạn,mộtthứlãngmạnphatrộnTựLựcVăn Đoàn và Francoise Sagan, nhưng có giọng kể như đùa bỡn, châm biếm nhẹ nhàng, đôi khi hơi chua hơi cay một tí, đó là ĐặngThơThơ,một nhàvănđước xếp loạitươngđốitrẻở hải ngoại.Côgianhậplàngvănhơitrễ,nghĩalàkhituổiđờiđãqua mức trưởng thành hơi lâu một chút, đã lấy chồng đẻ con, như mọingười.NhưngnhânvậtchínhcủavănchươngThơThơlớn chậm:cứlàmộtcôbégáihoài,mộtbégáicónhậnxétkhásâu sắc và cũng dịu dàng về 'những người lớn' chung quanh, từ ngườibàđauđớnvìungthưđếncácnhânvậtkhác,nhưbàmẹ.
Những bài văn của cô đăng lên và được nhiều độc giả chú ý, một phần vì văn chương, phần khác vì bút hiệu thơ mộng và ngộ nghĩnh: Thơ Thơ. Nhưng những người đã đọc và theo dõi văncô,trongđócóngườiviếtbàinày,thấyngứangáylàmsao khiđọchếttruyệnnàysangtruyệnkhác,côbékhôngchịulớn. Đirađi vàonhiềutruyện,vẫncứ làbégái.Bèncólờigiục giã: Lớnlênthôichứ,côbé!
Khôngbiếtcóphảinhữnglờithânhữunhắcnhởnhưthếhayvì thờigian quanhiều,nhân vậtcô bétrongtruyệncủa ThơThơ sau cùng cũng lớn: Trong một truyện đăng trên Thế kỷ 21, cô đãmườilămhaymườisáutuổi,vàngườiyêuđầutiêncủacôlà ngườiđànôngđứngtuổicómộtvườnlanđẹp,vẫnthườngmở rộngcửachocôcháuvàochơi,thưởngthứchoa.Toànthứhoa lankhinở,nhìnkỹtừngbông,cócảmtưởngnhìnvàomộtkhe suốiĐàoNguyênnàođó,gợitìnhgợidụcmộtcách hồnnhiên. Một ngày kia ông chú có việc đi xa, trao vườn lan cho cô cháu chămsóc.Vàkhivươntấmthântrinhnữthanhmảnhlêntưới lan, cô chợt khám phá ra mình đã yêu ông chú. Thế thôi, xong mộttruyệntìnhmớilớn.Trongsángvàtrongsạchnhưcáchoa lanmớinởtrongtruyệncũngnhưngoàiđời.
Sựnẩynởpháttriểncơthể,sựchuyểnbiếntâmhồntừmộtcô bé sang một cô gái hẳn hoi, cổ tích Tây phương thường bóng bẩydiễntảbằngđiểntíchcôngchúangủmiênmantrongrừng, đến khi có một hoàng tử đẹp trai duyên dáng, một prince charmant,đếngầnvàcúihônlênmôi.Cáihônđánhthứccông chúadậy,đểyêuđểlấyhoàngtử,đẻconđùmđềvàsốnghạnh
phúc mãimãi.Sự bừngtỉnhcủatìnhdụcở nhân vậtcôbécủa ThơThơkhôngdomộthoàngtửđẹptrainàocả,màlàmộtcậu bé con nghịch ngợm bướng bỉnh ở một nhà trẻ mà cô gái mới lớn của Thơ Thơ làm người giữ trẻ. Cậu bé quậy quá, cô gái không cho, cậu cáu tiết ôm lấy cô 'bảo mẫu' cắn cho một cái thật mạnh lên gò vệ nữ, chiều cao của cậu lên đúng tới đó. Cô gái đau điếng, nhưng trong khi nghe cái đau râm ran truyền khắpngười,côchợtkhámpháratừlâurồicôchờđợimộtcái hôn cái đau như vậy. Công chúa ngủ say đến mấy mà bị 'cái hôn' mạnh và dữ như thế, cũng phải thức tỉnh thôi, dù là do một hoàng tử hay thứ dân... Tuy bị đánh thức bằng biện pháp mạnh nhưthế, cô gái của Thơ Thơ vào cuộc tình ái lại rất nhẹ nhàng,khôngvũbãocũngchẳngmưatogiólớn,rấttừtốn,với đủmụcthưtừqualại,dĩnhiênlàtoàne-mail,trongtruyệnHai tháng cho một tình yêu, đăng trước tiên trên Hợp Lưu 69 rồi Thế Kỷ 21 ở Santa Ana trong năm 2003 vừa qua. Cuối một email,chàngviết:"Hônem". "Hônem?Hôntôi?Cáihôngửiquađiệnthưlơlửnghơnlàhôn gió trong không khí. Cái hôn chẳng dính líu gì đến thân xác. Nhưng làm người tôi nóng bừng. Cái hôn đi thẳng vào đầu khôngquatrunggiannàohết.Nómãnhliệtdữdộikhôngkém cái hôn trên da thịt. Dấu ấn của nó ở mọi nơi, ở môi, ở mắt, ở khắpngười. Tôicũngbắtđầuhônanh.Chỉcầnthảngườivàoghế,nhắmmắt lại: môi anh sẽ đè lên môi tôi-ướt át. Cảm giác êm và đau sẽ thấmtậncùngcácngõngáchcủathânthể.Tôithườnghônanh vàogiờđingủ,trongbóngtôi,trênchiếcgiườngcủatôi.Hành động nhắm mắt lại trên giường đồng nghĩa với hôn anh. Và
bóngtôiphảithậtđậmđểnụhônthêmmêmệt.Nếungọnđèn đườngngoàicửasổthỉnhthoảngrựclên,làmtôinhìnthấyánh sángyếuớtcủanóquamimắtđãkhépchặt,tôiphảibịtmắtlại. Từ từ, hành động lấy tay bịt mắt bảo đảm một nụ hôn sâu xa đắmđuốinhấttrênđời". Đã lâu lắm, ở hải ngoại, chúng ta mới được biết một cái hôn môiđằmthắm,trongsángnhưthế,dùđólàmộtcyberkiss,một nụhônquakhônggianvàmáyvitính.Dĩnhiênsauđómọisự phảitiếnthêmmộtbước,vớicôgáiđacảmđatìnhnày,vàmọi sưdiễnranhưsau: "Bãi xe buổi trưa cũng vắng. Bóng hai người nhập thành một khối bên cạnh bóng xe... Đôi mắt có đuôi đa tình làm tôi chao động. Tôi cảm nhận tất cả sự vô lý của tình yêu này, tại sao anh? tại sao anh chứ? Điều gì đã làm người tôi nóng rực khi nhìnthấyanh?Phảnứnghóahọcvànhữngluồngđiệnchậplại? Cảmgiácđóbùnglênđậmđặc,ngọtngàonhưcamthảo,vàđau xótnhưcườngtoan,cùnglúc. Kínhxehạxuốngchogiólùađihơinóng.Anhnhoàingườivào trong, hơi thở hừng hực như buổi trưa trên mặt tôi. Nơi đó là mộttừtrường rất mạnh,nó bắt buộc cáihôn đầutiênhai đứa chúngtôiphảixẩyranhưthế:ởgiữakhungcửaxe. Tiếnganhngoàikhungcửa: -Nhớviếtthưchoanh.Nhớláixecẩnthận." Chàng đứng tuổi kinh nghiệm và khôn ngoan: chàng cảm thấy sựxúcđộngcủacôgái,dặndòláixecẩnthậnvìsaukhihôn,cô gái ở tình trạng: "Sau đó là cảm tưởng say rượu khi lái xe đi, cảm tưởng buồn đắm đuối đang bay trên đường phố, cảm
tưởngmộtkhốihơitrôibồngbềnhcáchbiệthẳnmọithứtrên đời. Cảm tưởng sao được nhìn thấy tận mắt một điều bí mật, nhữnghiệnhữucủanóluônrìnhrậpkẻđitìm". Yêusaysưacóthểrungđộngnhưthếnhưngtrongđáyhaymột gócnàođócủanãobộ,côgáivẫntỉnhtáo,phântích,nhậnxét: "Tại sao hai chúng tôi đều mở mắt khi hôn? Tôi vẫn hôn anh mỗi tối, và nhắm mắt. Tôi tin rằng khi nhắm mắt mìnhsẽ như ngất đi trong một vũng đen, không biết gì nữa hết. Khi hai người hôn nhau, họ tan vào nhau, và người này trở thành vô tậncủangườikia.Hailinhhồnvàthểxácnhậplại,tựdomởra sựtrởvềcủađoáhoavĩnhcửu. Chính đôi mắt mở cho thấy sự tồn tại của người kia, cùng lúc cho thấy ranh giới giữa hai người. Đôi mắt mở là ý thức đang quansát,khôngngấtđiđược.Vàđiềubímậtsẽkhônghiệnra. Đoáhoacuốicùngcủatìnhyêusẽkhôngbaogiờtìmthấy."
Lâulắm,từlúccòntuổitrẻ,mớiđượcđọcmộtđoạnvăntảcái hônmôihay,diễmtuyệtnhưvậy.Vàcũngthậtmaychocôgái trong truyệnThơThơlà côđã mở mắt.Nếunhắm mắt,khi lái xevềcôsẽtôngxehaybịxetônglàcáichắc!Đãyêuđươngnhư vậy,cáigìsẽphảixảytớikếtiếp, đã xảytới,dĩ nhiêntrong xe hơicủachàngđậutrênmộtđỉnhdốcnhiềugió,vớimộtvàođề ngộnghĩnh: "Anhhônem,đượckhông?
-Khôngđược,emhônanh. Anhcười.Rồitrànsang.Bóngtốiđèlênngườitôi,làmđệmghế bậtngửarasau.Tôinhắmnghiềnmắt,nhớnhữnglầnhônanh tưởng tượng trên giường. Tưởng tượng và thực tế không ăn
khớp với nhau. Những lần hôn kia lần dò kiếm những mê mải trong hồn. Cái hôn bây giờ đắm đuối sục sạo trên thân thể. Khác như một dòng nước ngầm và nước triều dâng. Hơi thở anhdồndập... -Anhphảinhắmmắt,biếtkhông? Anhcười.Rồilạihôn.Tôi bắtđầuquenvớicườngđộcủa anh, mạnhbạovàhốihả,nóngbỏngvàchiêùmđoạt. -Rabăngsauđi. Tôilắcđầu,nhưngcũngnghĩrabăngsauthoảimáihơn,ítracó chỗcoduỗi,chứngườianhnảygiờđènặnglênđùilàmhaibắp vừa tê vừa mỏi. Cuối cùng thì cũng ra băng sau, chúng tôi ôm riêùt nhau. Nhưng mà để cho đỡ mỏi chân thôi, tôi nói với mình. Cảm giác rất dễ chịu như nằm trong một cabin nhỏ trôi lênh đênh giữa biển sương mù. Ý nghĩ này làm tôi buồn ngủ. Thân thể anh ấm, cánh tay anh gối đầu êm, tim anh đập biến thànhbènhạctrầm...tôimuốnnằmyênnhưvậymãi.
Những vuốt ve của anh không cho tôi ngủ, kiểu âu yếm không lungtungmàbắtđầutậptrungvàomộtchỗ.Tôicongườilại.
-Đừng.
-Anhmuốnyêuem...Anhmuốnyêuem... Hơithởnóngrực,anhcắnvàomôitôi.Tôighìlấyanh,thìthào:
-Ởngoàiđi.
-Ởtrongsướnghơn.
Kiểunóirấtđànônglàmtôiômriếtlưnganh.
-Không,ởngoàiđi.
-Không! Anhnóinhưlalên.
Tiếng"không"nàylàmtôiđauđớn...Dùngườiđangtanchảyvì gầngủi,tôivẫnchưahiểutạisaomìnhlạiđiênnhưthế." Đến đoạn chót của truyện, Thơ Thơ để cho nó một nhan đề riêng,là"Kết",trướckhiviết:"Tôichorằngmìnhđãđiđếntận cùng...Điềutôitìmkiếmkhaokhátbâygiờđãthoả.Tôithởhắt như vừa bước ra khỏi cơn hoan lạc (tôi không cảm thấy hoan lạc).Thậtrađólàtiếngthởdàicủamộtngườikhác.Mộtngười đứng ra ngoài nhìn vào... Anh bây giờ không quan trọng nữa. Tấtcảnhữngđiềuanhđãlàmchỉlàgõcửa.Mọingườiđànông đếngõcửa,sẽlôira,từtôi,mộtngườiđànbàriêngcủahắn."
Mộtkếtluậnkháhayvìđểngườiđọcchớivới,nhưđangđitrên mộtcầukhỉ.Suyluậntheochiếuhướngnào,coibộcũngcólý... Trong truyện dài Khi phong linh vỡ trích đoạn đăng Hợp Lưu 72, tháng 8-2003, nhân vâït nữ của Thơ Thơ quen một hoạ sĩ tên Linh Đằng và trao đổi cái hôn đầu tiên thật nhẹ nhàng tự nhiên: "Linh Đằng cũng đang nhìn cô. Thấy cô ngước lên, anh nghiêngmìnhxuốnggầnhơn.Trướcđómộtgiâythôi,côkhông hềcóýđịnhhônanh.Bâygiờmộtthôithúckhóhiểuđangxúi bẩy. Cô muốn vươn tới một thứ đang treo lơ lửng giữa hai người.Chínhđiểmtreođókéohaingườigầnnhauhơnnữa. Cáihônđókhôngphảidoýmuốn.Nóchỉtìnhcờrơiđùngvào khoảnhkhắc(...)màmọithứđềucóthểxảyra." Một đặc điểm ở nhân vật nữ của Thơ Thơ, là gần như lúc nào cũngtòmòvàtựphântíchchínhmình.Vàmộtlốiphântíchcủa mộtngườingoạicuộcnhìnvào.Cứtựvừalàmvừacảmxúcvừa phântíchnhưthế,từđầuchotới...cuốicuộctình(gọinhưthế
thôi,thực ramọitruyện tình Thơ Thơ hầu nhưkhông có cuối, haycóquánhiềucáchkếtluận,cólẽđúnghơn):
"KhigọiLinhĐằng,côhiểumìnhsẽphảilàmtìnhvớianhngay buổihẹnđầutiên.Vìđó làvấnđềđặt ra,rấtbứcthiết.Anhđã nói: "Anh muốn ngủ với em", sau khi hai người hôn nhau. Từ thờiđiểmcônhấmnháplyrượumạnhvớisựhoàinghiđó,một loạt diễn biến đã xảy ra nhanh cấp kỳ - nhanh hơn tốc độ thu củamáyđiểntử,nênchắcchắncôđãbỏsótnhiềuchitiếtcần ghi nhớ. Chẳng hạn từ lúc nào bị gợi tình? - Khi anh vuốt ve cuốisốnglưnglàmcôrợnngười,haytrướcđónữa?-Rồicảm giáctêrợnđitheovàophòngvẽ?-LúcLinhĐằngvàobếppha rượu,cáivuốtvevẫncòn ở lạivà làm cho ẩm ướt? Từđó dẫn đến lúc hai người hôn nhau, hai người đã nói gì, làm gì, tính toángì?..."
Và cô gái tiếp tục thứ phân tích như vậy, và bận rộn như thế nêncôđãngồitrêngiườngsẵnsànglàmtìnhnhưngvẫnmởto mắtđiềmtĩnhtheodõichàngđangcởiquầnáo.Tácgiảkhông ghilạinhữngxúcýnghĩcủanàngvềthânthểchàng,thídụcái đó... to quá hay nhỏ quá, mà thông qua mọi sự rất nhanh, đến giaiđoạnhậutìnhdục.Vàcôgáilạitiếptục: "Côláixevớinhữngcâuhỏirốiloạntrongđầu: Điềugìmớixảyra?
Tạisaomìnhlạilàmvậy? Mìnhcólàmvậykhông? Tạisaomìnhđiênvậy? Cóphảivậyđiênkhông?"
Lê Quỳnh Mai tốt nghiệp một đại học ở Montréal, Canada, ngành báo chí và truyền thông, nên thường hoạt động trong môi trường thuộc ngành mình đã học: sinh hoạt vănhọc nghệ thuật,tinhvăn,phỏngvấn...Tháng8-2003,tạpchíHợpLưutại NamCaliramộtsốchủđềThếHệSauChiếnTranh,bỗngnhiên Lê Quỳnh Mai thử làm một nhà văn với truyện Câm khá hay, vữngchắcvớinhânvậtchínhlàmộtcôgáicâm,mẹbỏđisớm, sốngvớichaởmộtngôinhàtrênđồi.Côvẽgiỏinên:"Chúngtôi sốngbằngnhữngbứctranhgửibándướithànhphố.Rấtítkhi tôi xuống nơi ấy vì không muốn bị đùa cợt. Một người câm không có khả năng tự vệ trước sự tàn nhẫn chà đạp của tiếng người"{HL72,trg91}
Chủ đềchínhcủa truyện ngắn này làtình yêu và loạn luân. Kể ra loạn luân không phải là chuyện mới mẻ trong văn chương thành văncủa loài người, nhất là không hiếm khi xảyra trong bấtcứmộtdântộcnào.CứmởKinhThánhra,chưađọcnhiều trangđãthấyloạnluânđầyrẫy.NhưbàLothtòmòquayngười lạinhìnthànhphốđangbịtiêuhủymàbịbiếnthànhcộtmuối, haicongáiphảilàmtìnhvớichađểtáitạolạibộtộccủamình. Ngay như với Adam và Eve sinh ra hai con trai, nếu chúng khônglàmtìnhvớimẹthìlàmsaocóloàingười.Đọctruyệncổ Việt Nam, thấy ngay việc hai chị em ruột lấy nhau hay một người vợ giao hợp với cả hai anh em (sự tích Trầu Cau)... Gần hơn, như đời nhà Trần cho anh chị em họ lấy nhau thả dàn, người Tàu phương nam cho phép anh chị em họ bên ngoại đượcphéplấynhau,quýtộcAnhchoanhchịemhọbấtkểnội ngoạithànhhônvớinhau,vàhậuquảlàchophépcongáicũng đượcnốingôivua,làmnữhoàng.Nhưngrồixãhộinàocũngtừ từtìmcáchhạnchếhoặccấmhẳnsựloạnluân,bằngluậtpháp và bằng một thứ mạnh hơn luật pháp, là luân lý và tôn giáo. Nguyên nhân đầu tiên chỉ vì lý do sinh vật: những đứa con, cháu sinh ra từ sự phối hợp loạn luân của loài người hay có một tỉ lệ bất thường về tâm sinh lý hoặc bất vẹn toàn. Thí dụ nhưgiòng họTrầnvềsaucon cháusuyyếukhácthường, mấy vịvuacuốicùngchếttrongtuổiđôimươi.Vànếunớirộngtâm trí mà tin ở thứ hiện thực huyền ảo của Garcia Marquez, loạn luâncholắm,đẻconcócáiđuôiheo... Ởđây,LêQuỳnhMaiđể cho độc giả hiểu cô gái nhân vật chính là kết quả của một mối tìnhloạnluân,nêncôbịcâm.Vàyêuđươngsôinổicuồngnhiệt,
đến mức hơi bất thường một người trong họ rất gần, mặc dù "...biếttronggiòngmáucủamìnhthừahưởngcáiđammêvượt ra ngoài lễ giáo của loài người... Anh hôn tôi vào buổi chiều hômấytrướckhitrởvềthànhphố.Nhưchếtlịmtrongthânthể rắnchắcvàkiêuhãnhcủangườiđànôngcómàumắtmàunâu trong suốt. Tôi bắt đầu dẫm vào vết chân cũ. Giống ngày mẹ vừamườitámtuổi".
Côgáicâmxúcđộngvìcáihônđầutiênnàyđếnđộlầnđầutiên cô biết khóc trên đời, và khóc nhiều đến độ chàng "hốt hoảng đứngbậtlênkéotôiđẩysátvàocâysồitotướngtrướccửanhà. Anh hôn tôi ngấu nghiến. Trên mặt mũi. Trên khắp thân thể. Cho đến khi cảm thấy đau thốn như có vật đi xuyên qua phần thiếunhấttrongthânthểphíadưới.Tôibấuchặtvaianh...Tôi càocấulưnganhmỗilầnphầnthừacủathânthểanhlàmphần thiếu của minh đau thốn... Cho đến khi nhận ra cái lạnh đang mơn trớn thân thể mình. Là lúc anh buông tôi ra người ướt đẫm.Anhmắtnâutrong...Anhbắtđầuvuốtvetừcổtớihaibàn chân..." Sựkiệnmấttrinhnơigốccâysồitrướccửanhànhưthếcóhậu quả tốt cho tài vẽ của cô gái câm: "Tranh gửi bán dưới phố đượcchúýnhiềuhơn.Bốcũngngạcnhiênkhôngkém.Chỉanh
mà hai đứa tôi dùng làm khăn trải trên mặt đất... anh trườn ngườilênthânthểtôikéoậpxuống.Nhưconbáođenvừabắt được mồi. Tới tấp, hung hãn, điên cuồng... cho đến khi mang cảm giác bầu ngực trần căng cứng lên vì những dấu răng sắc nhọn. Cho đến khi hai đứa cùng quay đầu trườn lên người nhau.Nhồilên.Épxuống.Khôngđauthốn.Nhưlầnđầutiênbị vật cứng đâm thật mạnh vào nơi chốn ấy. Cảm giác hoan lạc dâng lêntột cùng. Sóng nhấp nhô.Tôi đónnhậnlớp sóng màu trắng đục đang tràn lan trong phần thiếu. Rồi anh hôn lên đó. Tôi cũng hôn lên phần thừa của con báo đen..." Cô gái mang khăn trải, dính tèm lem màu đen và đỏ từ thân thể hai người cùngvàivếttrắngngàcủatinhkhí,củaâmthủycănglêngiávẽ, vẽ bức tranh mới. Mọi sự không ngừng ở đó. Một buổi trưa nắnggắt,nàngcâmdạychàngtậpvẽ.Tậpvẽnhưsau:"Bắtđầu cho một ngày tập vẽ. Tôi dạng hai chân ngồi trên thành bồn (tắm).Ngóntaytrỏlầnkéotừphíadướikhoảngtốiđenđilên. Ngóntaytôiđếnđâuanhtheobằngđầucọsơnđếnđấy".Nàng buồnvìmìnhcâm,khôngthểnóiranóilêntìnhyêucủamình, chỉcònmỗicáchđưataydẫnngòicọvẽvềchốntốimùcủacơ thể mình, nơi duy nhất có thể thay tiếng nói với chàng. Chàng hiểu, vẽ một bông hồng đen lên chỗ đó, như chàng tình nhân ngườiPhápvẽmộtbônghoamàuđỏlêngầnchỗđócủaDiane Lane trong vai người vợ ngoại tình trong phim Unfaithful, rồi mới cho phần thừa của mình nhập nơi thiếu của nàng... Hai ngườilàmtìnhliênmiên,vì"khôngcóphầnthừacủaanhnhập lại.Tôichỉlàmộtsinhvậtkhôngđầyđủ...Khôngcóphầnthừa của anh. Phần thiếu trên thân thể tôi chỉ là tàn tật..." Mọi sự khôngtiếpdiễnmãitrongthứhạnhphúcđammêdụctình,như
cô gái câm mong muốn. Một ngày kia chàng không trở lại căn nhàtrênđỉnhđồiđểđeovàotaynàngmộtnhẫncướibạchkim nhưđãhứa.Chàngrađinhưmẹnàngđãbỏđitrướcđâyvìbố mẹlàanhemruột.Vàbâygiờ"chúngtôilàanhemhọ...khuôn mặtanhgiốngbốnhưconruột.Vìbácvàbốlàhaianhemsong sinh..." Biết nói sao về sự tan vỡ mối tình của hai kẻ yêu nhau chân thành, đam mê thân xác đến cùng cực như thế... Tại loạn luân chăng? Nhưng nói là loạn luân không thôi có diễn tả trọn vẹn không, vì ở đây có lẽ phải gọi là loạn luân bình phương, loạn luân lập phương mới đúng... Truyện ngắn của Lê Quỳnh Mai không cómộtkết luậndứtkhoátnào cả.Nhưngở đâycóthực sựcầnmộtkếtluậnnàohaykhông?
TạpchíHợpLưuởHoaKỳgiớithiệutácgiảnàynhưsau:"Sinh 1979trongmộtgiađìnhCônggiáoGò Vấp vàđếnHoaKỳ đầu thập niên 90. Đỗ Lê Anh Đào thuộc lớp người viết trẻ nhất ngoàinước...".Sinhnăm1979,cónghĩalànămnay,2004,ĐỗLê Anh Đào mới có 25 tuổi đời, và 'tuổi hải ngoại' mới có 9 năm. Trẻvềnhiềudiện,đãthếlạicóđiểmnghịchlý:thơvănviếtra thuộc loại cấp tiến, tiền vệ - tiền phong, trong khi gia đình lại thuộc Công giáo La Mã, nghĩa là thuộc một cộng đồng vẫn có tiếnglàbảothủ,dùởViệtNamhayởMỹ.Vàởđộtuổinhưthế, đương nhiên Đỗ Lê Anh Đào có đi học đại học, ngành Tâm Lý hay Phân Tâm chi đó. Nêu rõ như thế trước khi vào truyện
ngắn đầu tay Như tâm thần hoang tưởng để dễ hiểu diễn tiến củatruyện,nộicáitên,cũngcóvẻtâmlýphântâmrồi. Chủđềcủatruyệncũngmớimẻ,kiểuMỹđiểnhình,làmốitình tayba.Xinđừnghiểutìnhtaybatheolốilãngmạn,cổđiểnÂu Châu, là hai chàng cùng yêu một nàng hay hai nàng cùng yêu một chàng. Yêu thế thôi, khơi khơi, tà tà, say đắm, không cần xác thịt... cũng vẫn yêu như thường, đều đều. Ở đây, mối tình tay ba của Đỗ Lê Anh Đào gần gũi mối tình của Táo Quân vua bếphaiôngmộtbà,vàhaiôngthườngxuyênkhôngmặcquần đểnhấnmạnhtínhcáchtươngquanthểxáccủabangười. Ngườithứ nhất là 'Tôi', một người nữ học thức trẻ, cư ngụ tại Hoolywood, thành phố vẫn được coi là kinh đô điện ảnh Mỹ. Thờikỳlàmtrinhnữcủanhânvậtchínhnàyhơingắnvìchưa chiđãbịôngchaghẻphátrinhvàlàmtìnhliênmiênchođêán khi rời khỏi nhà. Và trái với lẽ thường, cô không hề ghét ông chaghẻnày.CôcómộtngườitìnhgáilàRita"ngườiĐôngÂucó thânhìnhnhưSophiaLoren,chândài,eonhỏ,nhấtlàbộngực căng mềm không chịu nằm yên, cứ nhún nhảy nhìn tôi chằm chằm.Khiêukhích.Mờigọi".{HL77,tháng6-2004}
Tuykhôngcótriệuchứngnàotrướcđóbáohiệucôlàloạitrời sinhralesbian,đồngtínhluyếnáinữ,côvẫnđểcôgáiĐôngÂu Rita dẫn dụ vào con đường:"Nàng phà hơi thở nóng đẫm mùi rượuvàolỗtaivàépthânthểnhễnhạimồhôisátngườitôivào tường.Nàngcầmtaytôiépvàobụngmình,dẫndắt,chỉđường chonhữngngóntaytìmtòi.Tôimânmânbàntaytrênsànbụng phẳng,lenxuốngdướilớpvảikimtuyếnrànrạt.Ởdướilỗrún
xỏ hột cườm, là những sợi lông măng vàng lạt, nhiều và mềm. Và ở dưới nữa, là những ngõ ngách mơn mởn ẩm ướt, sâu và chật...Sựtáobạobấtcầncủanàngquyếnrũtôi,lôikéotôivào nhịp điệu đêm của thành phố: los angeles hay los angels? Nơi thiênthầnởhaythiênthầnlạc?"
"Tôi biết tôi bị những nét đàn bà nơi Rita mê hoặc. Những gì gầngiống như mình,nhưng không hoàntoànlà của mình...Sự mềmmạidịudàngcủanànglàmchotôicảmthấyantoàn,làm cho tôi quên đi những tàn ác của tuổi thơ trớ trêu. Quên đi những gì đàn ông thuộc về người cha ghẻ, khuôn mặt dâm đãng,bàntayhãmhiếp,bụngmỡnặngnề,cặpđùilônglá...Rita đãtrởthànhngườitìnhyêuthíchcủatôi. Vàcủaanh". Sở dĩ có thêmcâu'và của anh', vìtrước khi có bồ gáiRita 'tôi' đãcómộtngườitìnhnamgốcViệttênlàVănđẹptraitheotiêu chuẩnTâyphương,hànhnghềđạodiễnnhữngphimtàiliệuvề nhân chủng, dĩ nhiên giàu tiền bạc cũng như khéo léo đối với đànbà.Khi'tôi'buồnkhócvìnhậnđượcfaxcủamẹbáotincha ghẻchết vìung thư,chàngVănđã dỗdành:"Khócchođếnkhi mệt lả người. Anh đỡ tôi vào phòng tắm, khoan thai cởi từng miếng áo quần trên người tôi, gỡ từ từ từng nút áo, kéo từ từ từng phéc-ma-tuya. Tôi lặng yên cho anh làm, đầu óc trống rỗng... Cởi đồ xong, anh bồng tôi vào bồn, xả nước. Nước đầy bồn, anh âu yếm kỳ người tôi, gội đầu cho tôi, hôn khắp thân thểtôi..."
Vừa có người tình nam vừa có người tình nữ, loại người này hiệnnaykhôngphảihiếmởTâyphương,chứkhôngphảilàđặc sản của vùng Hollywood, tiếng Âu-Mỹ thường gọi là bi-sexuel, gọi tắt là "bi". Không những họ có thể lần lượt đi từ vòng tay ngườitìnhnamsangngườitìnhnữ,vàngượclại,màcòncóthể làm tình cùng một lúc với cả hai người. Tiếng Anh thường gọi tắtlàthree-somes,bộbaTáoquâncủaViệtnamchắcthuộcloại này vì hai ông Táo không mặc quần, sẵn sàng lâm trận 24/24. Về một cuộc làm tình, các nhà văn nam nữ tả đầy đủ chi tiết không thiếugì, nhưng tả làm tình bằng tay, hơi hiếm, ngay nữ tài tử Sharon Stone trong phim Basic Instinct cũng chỉ nói tới sơ sơ. Dưới ngòi bút Đỗ Lê Anh Đào mọi sự diễn ra tỉ mỉ: "Chúngtôi không làm tìnhnhiềulắm.Chỉmột hai lầntrongcả buổi. Nhưng cả ba rờ rẫm nhau suốt. Anh mân mê và vuốt ve tôi nhiều lần. Anh thích làm tôi thỏa mãn bằng tay... cũng đôi tay mềm mại ấy trở thành hùng cường và quyền thế khi đặt giữahángtôi,ralệnhchocơthểtôiconguốntùythích.Đôitay anhđặtvàogiữahángtôivừakhít,hoànhảo.Mộtngóntaylướt qua là mang lại một mơn trớn ân cần. Rồi mơn trớn ân cần mang đến bấu vuốt say sưa. Bấu vuốt say sưa mang đến ngọ ngoạy nghịch ngợm. Ngọ ngoạy nghịch ngợm ra dấu hiệu cho tôiluồnngườiđặtđầulênvaianh,mộttaybấumóngvàolưng, một tay nắm kéo ra giường. Anh không bao giờ hôn tôi trong nhữnglúcấy,cũngkhôngbaogiờchotôithỏamãnmộtcáchdễ dàng. Bao giờ anh cũng đùa cợt, khiêu khích, vờn vờn năm ngóntay ởbụngdướivàđùinôngchođếnkhitôi vanxinkiệt quệ. Đến khi tôi lặp đi lặp lại là tôi yêu anh, tôi là của anh, tôi thuộc về anh vĩnh viễn. Lời nói thốt ra là chìa khóa mở cửa
khoái lạc, bàn tay uy quyền hoạt động điêu luyện, tìm tòi qua baolớpdathịthừnghựcẩmướt.Khibầuvútôirướnlênthèm thuồngtronglúcgầntuyệtcảm,anhluônluôncắnhàmrăngsắt vàomátôi.Anhcắntôivớitấtcảyêuthươngvàthùghét.Anh nóianhthíchnhìnkhuônmặttôinhănnhónửavìsungsướng nửađauđớn,còntôithìthíchđượcanhcắntôiindấurăngnhư vậy."
"Anh cũng vuốt ve và mân mê Rita nhiều lần như vậy. Cả nửa năm rồi làm tình tay ba, chuyện anh vuốt ve cô ta không bao giờ làm tôi buồn, ngược lại nó kích thích tôi và làm tôi ham muốnnữa...Chođếnkhitôibiếtyêuanhvàcoianhnhưthuộc vềtôi.Nhưnglầnnàythìkhác..."
Chungtìnhvớinhauvềthểxáclàyêunhau,đòihỏitiênquyết của những người yêu nhau. Ngủ với người khác, là đối tượng kia nổi cơn ghen lên dữ dội và ngay lập tức, hay ghen chậm, ghenngầmchođếnkhibùngnổcònsátnhân,làtùytừng'tạng' người.Điềungộnghĩnhlàcáccôgáiđiếmcũngbịchồng,bồhay ma cô, nổi cơn ghen mới ngộ. Dĩ nhiên không phải vì ngủ với nhiềungườikhácrồi,vìđólànghềcủanàng,màghenkhicôgái điếmlỡsướngmộtcáivớikháchchơi,hayđichơiloạngquanh vớikhách.Nhiềugáiđiếmtrẻkhi đi kháchphảitìmcáchđánh lừathânxácmìnhđểkhỏibịkíchthích,sướngvớikháchhàng. ỞViệtNamtrướcđây,cócôcavọngcổ,gạttaykháchrakhông cho sờ vú, hay dục khách 'Lẹ lên cha nội!', để dành sướng với 'chồng'khihết'giờlàmviệc'...
Vấnđềởđâybâygiờkhôngcònthuầnchuyệnthânxácnữa,mà là tình cảm tình yêu. Nhân vật 'Tôi' trước đây không hề ghen khi chàng ngủ với đàn bà khác, dù ngay trước mắt mình, cho đếnkhikhámpháralàmìnhyêuchàngthậtsự,hiểutheonghĩa cổ điển nhất. Cơn ghen bộc phát dữ dội đến nỗi 'Tôi' tìm cách đầu độc Rita. May mà Rita thoát chết, trong khi đó chàng Văn lạibịdânkhủngbốgiếtchếttạiMễTâyCơ.Cáichếtcủachàng làm'Tôi'đaukhổđếnphátđiên,phátkhùng,bịbệnhtâmthần hoangtưởng,paranoidschizophrenia,điềutrịtrongbệnhviện tâm thần ba năm mới khỏi. Câu chuyện kết thúc tạm gọi là có hậuvớisựkiệnRita,vẫnxinhđẹp,sexyvàgiàucó,vàvẫnyêu cô bồ gái của mình, bỏ qua chuyện mưu sát cũ, đón 'Tôi' về ở chungvớimình.Nốilạitìnhgáinhưxưa.Mọisựtạmlàêmđẹp, cho đến khi 'Tôi' lại nổi cơn ghen mới với bồ gái hay bồ trai mới của Rita... Chuyệân ấy dễ xãy ra trong bầu không khí một thành phố miền nam nước Mỹ nắng ấm và sa hoa như Hollywood.
Tương tự Dương Như Nguyện, Lê Thị Thấm Vân thuộc thế hệ thứ1rưỡi,nóimộtcáchcụthểtheongônngữcủamộtnhàvăn nữ khác đồng lứa: "chúng tôi rời Việt Nam ở tuổi rất nhỏ, đến máu con gái cũng còn chưa có"...Các cô này đều theo học trườngMỹtừlúcthiếuthời,tốtnghiệpcácđạihọcMỹvàchịu tácđộngđồnghóasâuđậmcủacácmeltingpotloạihạngnhất, là chính các đại học đã theo học, điều không hoặc khó thấy ở dân Việt tốt nghiệp đại học Pháp. Cũng như Dương Như Nguyện,nhàvănnữhailầntiếnsĩ,ThấmVânkhiviếtvăncũng đểlộdễdàngvàrõràngảnhhưởngvănhóaM
đượcchúýnhiềucủađộcgiảhảingoại,quađoạnbiệnluậnvề côngvàtộiHồChíMinhkháhùnghồnvàvữngchắc,vànhấtlà những đoạn miêu tả thân phận quá khổ sở của phụ nữ miền Bắc, trong thời bình cũng như thời chiến. Thấm Vân mủi lòng rõrệtvàchânthành,trướcnhữngkhốnkhổcủahọ,đếnnỗibìa cuốndu ký này,cũng nhưcuốntruyệndàiÂm vọng insauđó, đềuchọnhìnhcácbànhàquêmiềnBắc.Nhưngbàcũngbộclộ rõ tâm trạng feminist, tranh đấu nữ quyền, theo mô thức phổ biến trong đại học Mỹ, nghĩa là không những bình đẳng về chính trị, xã hội và kinh tế, mà còn bình đẳng về phương diện tình dục, tính dục nữa. Thí dụ kiểu như một ngày đẹp trời tại mộtđạihọcởWA,cácnữsinhviênđãdánđầykhuônviênbích chương chỉ có hàng chữ after No is Rape, và nhiều tòa án đã chấp nhận quan điểm này (khẩu hiệu này diễn tả rõ rằng khi đànbàđãnóiKhông,khôngđượcđâu,màđànôngcậytokhỏe cứlàmtới,làkểnhưhiếpdâm.Tốithiểu'thuyềnquyên'phải'ứ hư'mộttiếng,ratòamớihyvọngtrắngán).
Dĩnhiênkinhnguyệtkhôngcònlàvấnđềkíncủacáccôcácbà xixàovớinhautrongmộtgócphòngnữa,vàtrongvănchương nữgiới,kinhnguyệtxuấthiệnmộtcáchtựnhiênnhưtrờixanh mây trắng. Chất nhờn trong âm hộ phụ nữ, xưa được gọi văn hoa là âm thủy, lớp lông ở trên mu xưa trịnh trọng gọi là âm mao, nay trong văn Thấm Vân được gọi thẳng thắn là nước l... lôngl...(dấu'...'làcủangườiviếtbài,còntácgiảviếtđủbachữ cáiđànghoàng).TrongtruyệnRừngNaUycủatácgiảlớpmới Nhật Bản Haruki Murakami, cô nữ sinh viên Midori dẫn bạn traimớiquentrởlạithămtrườngtrunghọcnữcũ,côchỉkhói
trắng bốc lên từ một ống khói trong trường, cho biết khói đó đốtnhữngbăngkinhnguyệtcủanữsinh.Côcòngópýnhưđùa là giả thử như Tokyo ra lệnh bắt phụ nữ phải đội nón kết đỏ trong những ngày có kinh, hẳn quang cảnh thành phố sẽ vui tươihơnnhiều...Trướcnhữngphátngônnhưvậyôngbạntrai hậuduệcủacáckiếmsĩđạosamuraichỉbiếtúớthôi... Còn cáiđó của phụ nữ thìdĩ nhiên không được coi là chốndơ bẩn,cấmkỵnữa.NgườinữtrongXứnắngđimộtmìnhvềthăm nhà chồng ở Dục Mỹ, buổi tối"Tôi nằm đây, đưa tay phải đặt nhẹvàonơiđó.Cửamìnhcủatrầngian,cửamởrasựsống.Nơi chồng tôi bao lần vục mặt, mân mê chùm lông man dại như rừng rậm hoang dã...HenryMillerđã có lầnviết "tôi dấuchim tôitrongđámlônghoangdạicủanàng"Cònâmmao,chúnglà thânthiết:"Múctừnggáo,dộitừđỉnhđầu.Nướcàoàotuôndọc theocơthể,daloángnước..Cáithauxanhnhựađặtởgócphải trànnước.Khuatayấmápnhưdathịtmình,ởphầndưới..Tôi ngâm mình trong thau nước đầy. Những sợi lông bồng bềnh, khẽ vuốt ve, mân mê, màu ngô non, mướt nước.." Còn mùi vị của cái đó phụ nữ và tinh khí đàn ông ở nơi công cộng, Thấm Vânlàngườiđầutiênngửithấyvàmiêutảmộtcáchthảnnhiên trongđoạnvănnóivềSàigòn:"Mùikhói xe,thuốclá quyệnvới bụi cuồn cuộn trong không gian. Mùi đờm, mùi nước đái, mùi nước dãi, mùi cứt chó, mùi tinh khí, mùi cửa mình, mùi máu, trộnlẫntráicâyhoaquảủngmiềnnhiệtđới.Thànhphốàoào, tuônnhưthácđổ,vỡđê.Thànhphốquanhnămnáonhiệt,ham sốngnhưchỉcònvàigiờđểsống.."{Xứnắng}
Đọc đến đây nghĩ lại, nhớ những đoạn văn miêu tả chợ Việt NamcủaThạchLamvànhữngnhàvănkhác,thấydứtkhoátcó sự khác biệtkhá lớnlao. Cáimũihay cáingửicủa cácnhà văn tiền chiến, coi bộ không bén nhạy bằng các nhà văn hôm nay, đươngđại,hậuhiệnđại... SangđếntácphẩmsaucủaThấmVân,truyệndàiÂmvọng,nxb Anh Thư, Cali, 2003), một tác phẩm có cấu trúc phức tạp, không giống ai, gây nhiều xúc động nơi độc giả, nhất là những vịlớntuổivàíthộinhập,ítnhấtvìtrởngạingônngữ,vàonền vănhóavàxãhộiHoaKỳ,Âu,Úùc...Riêngvềcáiáodàitrắng,đề tàicatụngvàmộtgiấcmơcóthậtcủanamgiớiViệtNam,kểcả pheXanhlẫnpheĐỏ,pheCáchTânlẫnpheBảoThủ,cáiáođã đượcnhàvănVõPhiếntảlà"nhìnvàochỉthấy...giókhông",đã đượcThấmVânđưaranhậnđịnhbấtngờ:"Nócókhảnănglàm đànbàđiêntiết:Tấmhìnhchụpbầycongáimườimộtmườiba mười lăm mười bảy tan trường trong tấm áo trắng phin nõn, lụalàtrắngphauphau.Trongđámấy,baođứabéđangcókinh, phải xoay xở băng bó thế nào, để đừng lan chảy thấm ướt ra quần,cũngđồngmàutrắngphauphau.Baođứabékhôngđược phép bướcnhanh,chạychơiumọi,nhảydây,trèocao.Vàđạp xeđạp,ốngquầnbịnghiếnchặttrongxíchxe,ráchnát,giặtvò rãtaycũngchẳngbaogiờtẩysạchvếtdầuxe.Baođứabéđang lấy cặp che gò vú đang nẩy nở, chỉ làn gió nhẹ đung đưa, phô bày khoảng lưng trần muột mà con gái trinh nguyên. Chỉ cần mưa nhỏ hột, hiện rõ ngay từng đường chỉ xú chiêng. Những đầungóntayghìchặtvạtáođểcheđườngviềnquầnxilíp.Ailà ngườisángchế,nghĩranữsinhViệtNamphảibậnáodàitrắng quầntrắng,bósátthânthểđangvươnsứcsống?Điệuđàthục
nữ
đoantrangdịudàngmềmmạieấp.Trinhtrắng.Hồnnhiên. Ngâythơ.Tựdophảibịbăngbó.Fuck!Bàchửithề.Tròrửamắt hả hê của bọn đàn ông. Gợi lòng tham dục của đám đực rựa. Đừngdựahơithẩmmỹ.Đừngỷvàovănhóatruyềnthống.Tất cảđềucóthểđậpđổnátvụn.Phảilàđànbà,băngquamọiđọa đày,khổải,hiểmnguy,mấtmát,thiệtthòimớithấuhiểuđược nhữnggiảibăngdùngbótay,bịtmặt,cộtngườinhưthế..."{Âm vọng,trg92}
ĐoạnvăntrênlàquanđiểmcủafeministThấmVân,ngườiviết bài này chỉ trình bày, chứ không bàn cãi. Chỉ thấy cần có một chútchúgiảivềchuyệnáodàitiềnchiếnvàhậuchiến,hiệnđại vàhậuhiệnđại...nhưsau:Sau1954,đảngCộngSảnđãkểnhư thanhtoánxongchiếcáodàiởmiềnBắc,coinhưtàndưphong kiến và tư sản. Dĩ nhiên sau tháng 4-1975, Đảng cũng cho đi luôn chiếc áo dài ở miền Nam. Nhưng những người Cộng Sản miền Nam không đồng ý với thứ gần như đồng phục buồn tẻ của phụ nữ miền Bắc: trên sơ mi trắng dưới quần bộ đội hay quầnvảiđenthôsơ,trongmặcquầnđùi,đầuđộinóncối...Phe bảo thủ miền Bắc nhượng bộ một chút: cho phép (sau trở thànhbắtbuộc)cáccôgiáođượcmặcáodàikhiđidạyhọc,còn họcsinhnamcũngnhưnữcógìmặcấy,bãibỏđồngphục.Khi phongtrào ĐổiMớitới,đảng Cộng Sảncho phục hồithứ đồng phụchọcsinhxưakiacủamiềnNam,quyđịnhnữáodàitrắng, namáosơmitrắngquầnxanh,lầnnàychocảnước.Cáinóncối được cho vào bảo tàng viện Cách Mạng cùng với đôi dép râu. Cứnhưthếchođếnngàynay...
TrongÂmvọngcóbanhânvậtnữtrongbaphầnkhácnhau,họ chỉcóhaiđiểmtươngđồng:cùnglàđànbàViệtởMỹ,cùngsắp tớituổibốnmươi,cònlạilàkhácnhau:mộtngườitríthứckinh doanhthànhđạt,mộtngườiíthọcđilàmnail,vấtvảmớinuôi đượchaiconkhôngcha,vàmộtngườilàmmẹ.Dĩnhiênbàlàm 'neo'làthẳngthắnnhấtvềchuyệnsex,trongsuynghĩcũngnhư trongđờisốngthực.Khôngcótưtưởngcaosiêu,triếtlýnàynọ, diễn tả bằng cả chuỗi danh từ Hán Việt khó hiểu, bà nghĩ về ngườiđànông:"Tốiquamìnhnằmnghĩthậttìnhnhưvậy:đàn ông khỏe mạnh trẻ trung to con cỡ thằng Mễ, một ngày ra ba lầnlà hết xí quách, đi chânđá chânxiên,mắt nhìngà hóa chó. Cònconmụđànbà,nhưtụiđiếm,làmtìnhmộtngàycảtáthằng đàn ông chẳng sao cả, vẫn ca vọng cổ cải lương rất mùi mẫn, vẫngánhnướcđikhơikhơi...Đúngrađànbàcóthểlấymộtlúc nhiều chồng được, chứ tại sao một ông mà cả một lô bà vợ được???(Trainămthêbảythiếp).Mộtbàcóthểlàmthỏamãn ba thằng đàn ông trong cùng một lúc. Còn đàn ông là no way! Khôngcáchchilàmthỏamãnđượcmụvợthứbachứđừngnói chimụvợthứbảy!!!(Gáichínhchuyênchỉcómộtchồng).Chắc vậy mà đàn ông hay sợ quê, tự thấy mình bị lép vế, yếu kém thuađànbànênưatoáchọngưỡnngựcthằngnàocũngmạnh mồmchotađâymạnhkhoẻ,sứclựcdồidàomàcho"đêmbảy ngày ba loe ngoe không tính". Dốc tổ mẹ. Toàn một lũ nói cho đã miệng. Thằng nào cũng nhiều đào, nhiều em, nhiều vợ... Cả một lũ nằm mơ. Thôi thì cho tụi nó ước ao sống tận cùng với những giấc mơ, nhưng trong thực tế tụi nó tự biết là đéo bao giờđạtđược".
Đồng ý là nhân vật làm 'neo' của Thấm Vân ăn nói tục tĩu, nhưng không phải vô lý, nhưng giả thử đoạn văn trên được dịchsangngônngữẢRậpvàđượccácôngđạoKhonemeihay Khonami đọc tới, tác giả Thấm Vân dám bị lãnh một fatwa, thánhtưlệnh,ítnhấtvìđãđụngchạmtớichếđộbốnvợ,trọng namtốiđavàkhinhnữcũngtốiđacủađạoH
i.Khinhn
đế
m
độ cô
trinh, cha và anh trai có bổn phận ph
igi
tngay,bóp
hay
b
vàot
l
nhchôn dưới hầm, như trong một truyện Việt viết ở Bắc Âu gần đây. Cònlàmvợmàngoạitìnhthìbịnémđácôngkhaiđếnchết,một sự kiện thế giới đều biết. Nữ tài tử nổi tiếng sexy một thời, Brigitte Bardot, nay về già lo bảo trợ súc vật, gần đây có viết láchchêchínhquyềnPháplàđểnướcPhápbịHồigiáohóa.Chỉ vìthếbàđãbịđưaratòaphạtvạtớinămsáungàndollarschi đó,mặcdùthời1954ởPhápchỉcóđộmộttriệudân'Rệp'mà bây giờ đã lên đến 5 triệu. Còn ở Mỹ hiện nay con số dân Hồi giáo đủ các sắc tộc cũng đã lên tới con số 6 triệu. Họ đa số là dân mới nhập cư, còn bận túi bụi chuyện cơm áo, vậy mà tại nhiều cơ sở, ngay cả một số bệnh viện 'quốc doanh' Mỹ miền Tây Bắc, họ đã dành được quyền đến giờ cầu kinh (5 lần một ngày), treo một tấm vải cửa phòng làm việc rồi trải thảm nhỏ quỳxuốnglễbáivọngvềthánhđịaMecca.Thoảimáinhưtrong samạcvậy.Trongtươnglai,khốingườinàytrởthànhcôngdân Mỹ, ai cấm họ đi xa hơn chuyện lễ bái vọng, thí dụ như trở thành thẩm phán tại địa phương chẳng hạn... Một điểm nữa quan trọng trong Âm vọng cần nói tới, là qua nhân vật bà làm 'neo',ThấmVâncốtìnhnóitớivàmiêutảnhữngđiềuliênquan tới sex một cách sống sượng, trần trụi, như một thứ khiêu
khích khiêuchiếnvớiđànông nói chung.Một thứ phảnkháng tương tự trong ca dao 'Văn chương chữ nghĩa bề bề, thần L... ámảnhcũngmêmẩnđời...',mộtthứtốcáotháiđộđạođứcgiả của đàn ông trong chế độ phụ hệ: nhiều vị đa thê, nhiều bồ nhưngcứmởmiệngnóihaycầmđếnbútlàlêngiọngdạyđời, chêcáinàydâmôcáikiatụctĩu.Cáil...vớikinhnguyệtđương nhiên là thứ dơ bẩn nhất, nói tới nghĩ tới là buồn nôn lên được...(thisĩHồXuânHươngbựcquáđãphảiphảnứng:"Chúa dấuvuayêumộtcáinày..").
TừtrướcThấmVânđãtừngviếtnhiềuđoạnvănerotic,chuyện đócũnglàthườngthôitrongvănchương'hômnay',đươngđại, lần này Thấm Vân cố tình 'vượt tuyến' sang địa hạt dâm ô, pornographic,hẳnhoi.Đómớilàđiềukhôngthường.Thídụvú bàlàmneo,khôngphảilànhữngđôigòbồngđảo,haitráituyết lê...đểnângniu,đểhítchứkhôngănnhưtráithịtrongtruyện các cô Tấm Cám, đã được tả: "Vú mình con không bú mà chỉ toàn đàn ông con trai bú, mút, ngậm, nút, mò, bóp, đè, ngấu, nhai.Ngồiđếmlại,tổngcộnglạicũnghơnmườiđầungóntay. Thằng nào cũng thích, từ già đến trẻ, từ Mễ tới Ấn, mà mình cũng thấy đã đía mới chết cha chứ! Cái vú bên trái mình thích đượcbúhơnvúbênphải.Cứmỗilầnthằngchanàobúlànước l...mìnhứara,rồinướcdãicũngtươmđầyhọng,quặncảbụng, chỉmuốnđ...liềntứckhắc".{Âmvọng,trg108} Một vấn đề khác, thường vẫn được coi là taboo, cấm kỵ, đến nỗi,nhưtrongxãhộiViệtNam,thườngbịlờđi,coinhưkhông có,làđànbàthủdâm.XãhộiMỹtrướcđâycũngchẳnghơngì,
cũng mới được công khai nói, bàn tới gần đây thôi. Bà Nancy Friday, cũng khoa bảng, trong cuốn phỏng vấn tự thuật The forbidden flowers, những hoa cấm, đã tuyên bố muốn chấm dứthuyềnthoạicácbégáichỉbiếtcàinơtếtbím,chonhảydây, nhảy ô... trong sáng trong sạch như thiền thần... cho đến sinh nhậtthứ18mớibỗngnhiênbiếtsexlàcáichichi!Trongcuốn sáchcủamình,bàchothấyởcácbégáitìnhdụcpháttriểnrất sớm, tám chín tuổi trở lên là biết thủ dâm rồi và mất trinh trungbìnhtừtuổi15,khôngcầnbiếttuổiphápđịnhđượcphép làmtìnhlàbaonhiêu.Nơicácnhàvănquốctếsựkiệnthủdâm nàyđượcnóitớitrongvănchươngtừlâu,nhưtrongRừngNa UycủanhàvănNhậtMurakamiHaruki,haytrongTìnhyêuthời thổ taû của nhà văn Nam Mỹ Gabriel Marquez, nhưng dè dặt, thoángquathôi.BâygiờThấmVâncốtìnhtảthậtrõràng,sống và sượng, không 'ke' gì các ông bà già đạo đức thật/giả, như trong một đoạn văn mà tạp chí Hợp Lưu đã có lần trích dẫn. Còn chú giải thêm là dù có chồng, cũng không cản đàn bà thủ dâm,mỗikhihứngtìnhmàkhôngcóchồngbêncạnh.Tuổinào cũng có thể thủ dâm, nhân vật làm 'neo' tả một buổi trưa vào phòngcongái,thấy:"Nóđangtrầntruồngnằmcongngườiđút tay vô l... rên thở hổn hển, mình lật đật đi ra, người choáng vángnhưbịtrúnggió,điệngiật,liềngọiphonekểchoMây(bạn thân) nghe, phải làm sao?Mây nói:"Lầnsau bà vào phòng nó, nhớgõcửa,nhé!"{Âmvọng,trg117} Mộttaboo,cấmkỵnữathườngchỉđượcnhắctớikhivăngtục, chửi nhau, bà làm 'neo' cũng làm và kể một cách tỉnh bơ, là... 'bú chim' cho đàn ông. Nhắc tới với giọng đam mê, hào hứng:"Lúc ngậm cu ông trong miệng mình thấy đã điếu làm
sao,khótảđượccảmgiáclúcấy,nhưngườisayrượu,phisìke, trúngsốđộcđắc..."{trg144,sđd}Nhữngđộcgiảcaotuổi,nhất là những vị xuất phát từ môi trường văn hóa và giáo dục VN xưa, đọc đến đây có thể cằn nhằn kiểu một nhân vật của Võ Phiến: "Bậy, b
y quá, bậy vô số... Hại sức khỏe lắm đấy nhé..!" Nhưng sự b
t mãn, cằn nhằn sẽ bớt đi nếu nhớ lại, thứ nhất, chuyện 'bú chim' đã được bàn cãi công khai sôi nổi trên mọi phương tiện truyền thông của loài người, khi cô sinh viên tập sựMonicaLewinskitạiTòaBạchỐcđãquỳxuốngmútvịtổng thốngđươngnhiệm,đểtinhkhíbắnvàoáo...
Nóichocùng,bảnnăngtínhdụcvàbảnnăngsinhsảncóvẻtuy hai,nhưngchínhralàmột.Nhỏnhưconve,conchâuchấu,con bọngựa,condế,conđomđóm,lớnhơnmộtchútnhưconcông, conchó,conbò,conngựa...kêuveve,vỗcánhxòecánh,kêuri ribanđêm,lậplòetrongbóngtối,kêubêbò,híhihi...đểlàmgì, nếukhôngphảiđimộtđườngtìnhdục,LoveandSex,vớinhau. Chúngcôngkhaidâmô,côngxúctusĩ,childabuse,xáchnhiễu tìnhdụclungtung...Thậttựnhiên,nhưtrờivàđất...Có'ke'chi đến đạo đức luân lý đâu. Cũng có vị nhà giáo đạo hạnh kiểu Châu Á ở bên xứ tuyết lo lắng rằng nhắc tới tình dục, làm sex nhiềuquá,esẽlàmmòn,chánmọisựliênquan.Sựchán,mòn... là có, nhưng chỉ đối với cá nhân từng người, nhưng là do các yếutốchínhlàtuổitácvàbệnhtật.Đôikhidomôitrườngsống đậm đặc chất sex, như ma cô gái điếm, hay chủ tiệm adult bookstore, vũ sexy... Nhưng dù có thế, vẫn còn, vẫn có yêu đươngvàânái...nhưthường.Ngàynàocònloàingườitrênthế gian.
Tương tự Phan Thị Trọng Tuyến và Mai Ninh, Đỗ Quỳnh Dao cũngthuộcthànhphầnduhọcPháptrước1975,cũnghọchành thành đạt rồi ở lại, nhưng không như Phan Thị Trọng Tuyến viếtvănkhásớm,MaiNinhvàĐỗQuỳnhDaoviếtvănkhátrễ, mãitậnđầuthậpniên90củathếkỷtrướcmớicótácphẩmđầu tiên được xuất bản (đều do Văn Mới, CA). Nếu Mai Ninh viết tương đối bạo tay bạo chân một chút về tình dục, Đỗ Quỳnh Dao gần như gia nhập dòng văn chương khá phổ biến ở Âu châu, là phân tích nội tâm, nhưng khác biệt ở điểm chủ đề thường hướng về một phụ nữ. Nhưng không phải là tất cả các loạiphụnữkhácnhau,màgầnnhưchuyêntrịcácloạiphụnữ bấthạnh,bấthạnhvềbấtcứnguyênnhânnào.NgườiviếtLiễu Trương đã có lý khi viết: "Đỗ Quỳnh Dao xóa bỏ mọibiên giới đểchỉnhìnconngườivàsựđaukhổcủaconngười...cócáinhìn đâynhânái...Trongcáctruyệncủabà,chủđềtrộinhấtlàthân phậncủangườiphụnữ"bấthạnh,nhưcôbétậtnguyền,côgái tâm thần không muốn lớn, người vợ chồng ngoại tình, người đànbàđaubệnhchếttừtừ..."{NgàyNay,Houston,Nhữngnhà văn nữ VN ở Pháp, số 508, 2003}. Nhưng trong phần viết của Liễu Trương có điểm cần bàn luận thêm, là khi bà viết chủ đề tiểu thuyết Con nữ là"mặc cảm của những người đồng tính luyếnái".Cólẽbàtiệntayviếtchungluônnhưvậy,cònthựcra
Connữkhôngphảiđồngtínhluyếnái,khôngphảitìnhyêunam nam,nữnữ,màlàtìnhyêucủamộtngườiáinamáinữvớimột ngườinam.Sởdĩphảidàilờinhưthếlàbởivìcótớihaithứái namáinữkhácnhau:thứnhất,làloạithânthểnhưngườinam nhưng phần sinh dục là nữ (như nhân vật sát nhân hàng loạt trongphimSilenceofthelambdoJodieFosterđóngvaicôFBI tậpsự),thứhailàthânthểnhưngườinữmàphầndướilàđàn ông, tiếng Anh gọi là 'she-male', như trong phim The crying game.VànhânvậtConNữcủaĐỗQuỳnhDaochínhlàmộtshemale. Chưađượcđọcmộtthốngkênàochobiếttỷlệsinhconáinam áinữởbấtcứđâu,nhưngcoibộkhôngquáhiếm,nhấtlàthành phần'she-male'.TheomộttrongnhữnghuyềnthoạicủaParis, thànhphốcủahơinhiềuhuyềnthoại,những'connữ'gốcBrazil haytụtậplàmđiếmởmộtgócrừngBoulognevàởTháiLancó những hộp đêm có sân khấu cho các 'con nữ' trình diễn sexyshow hàng đêm, như các tiệm có vũ điệu khỏa thân ở Mỹ, Gia Nã Đại... Truyện Con nữ của Đỗ Quỳnh Dao đặt trong khung cảnh Paris, với hai người bạn học từ tiểu học lên trung học, là GấuvàNai: "...khôngbiếtcóphảivìcáitênthằngGấuthằngNaimàcácbạn đặt cho đã dính luôn vào người mà bạn thì giống gấu còn hắn thìgiốngnai.Bạnvạmvỡdềnhdàng,ngựcnởnangvàlưnghơi dày. Dáng đi chậm rãi và trầm trọng từng bước chắc nịch... Giống hệt gấu! Hắn trái lại, cao gầy thon thả, nhất là cặp đùi thuôn đuột trên hai cổ chân mỏng manh. Trừ hai bàn tay thô kệch gân guốc, ở hắn chỉ là những đường mềm mại dịu dàng.
Mắt hắn tròn lúc nào cũng mở to... Thêm vào đó hàng mi dài rậmgiữnguyênvẹnnétnondạicủatrẻthơ.Ychangnai!" GấuvàNaicứnhưvậylớnlêngầnnhau,điđâuchơigìcũngcó nhau,vàdĩnhiêncáivẻcongáicủaNailàmGấuluônluônphải gồnglênchechởbạn.Nhưngkhivàotuổidậythì,trụctrặcbắt đầuxảyra,cáibảnchấtnữởđâukhôngbiếtxuấthiệnmỗingày mộtmạnhởtrongNai,trànngậptừtừngangngửavớibảnchất nam.TácgiảĐỗQuỳnhDaovẫngọiNailàhắn,nhưngbảnchất nữmạnhquá,nêncoinhưcómộtconngườithứhaitrongNai, gọitênlàConNữ:"ConNữtinhquáilắm,vẫnkhôngchịulộmặt, mà chỉ vo ve trong tai hắn. Ngày một ngày hai, nữ xâm nhập cuộcsốngcủahắn,mớiđầumộtthoángngắnmỗingàyrồimột thoángấykéodài,vàotronggiấcngủvôtrongcơnmộng...Dần dà nữ tràn ngập trong hắn, trong tai trong đầu trong óc trong ngực trong bụng, như một ký sinh trùng len lỏi trong máu đi khắp nơi. Chỉ là âm vang chỉ là giọng nói, nhưng sao mải miết khôngngừng".
Dĩ nhiên bản chất nam, 'hắn', có nhiều tranh luận, đôi co với bảnchấtnữ,'connữ',nhưngkhônglại:conNữỏnthótthủthỉ hayquá.Đôikhihắncốgắngphảnứngquyếtliệthơn:"Không, không,nhấtquyếtkhôngnghelờiconnữ.Taytráihắnmânmê bụngdướinhưđểkhẳngđịnh.Bỗngmộtcảmgiáclânglângtừ đâuậptới...ủhắnnóngrầnrật...Rồiồạt,rồitớitấp,rồiđầyứ
rànhrành,vàsựhiệnhữucủanótronghắnsẽlàluônluônmãi mãi..." Chàng Nai kể như đã chết, 'hắn' càng ngày càng lép vế, không phải chỉ về tinh thần như trước nữa, và cả về thể xác:"Nữthayđổithấyrõ.Chỉthấynóuốngchíchđềuđặntuần này tháng nọ mớ thuốc dấukín trong tủ áo, mà bây giờ nó hơ hớdamềmthịtmơnvàhaitráivúnổiphồngkhôngcầnđểmút độnnữa.Nữcànggiònthìhắncàngtiêuđiều...Chỉnhìncáchăn mặcvàtrangđiểmthìđủbiếtbảnlĩnhcủanó.Cặpđùidàixếp tréođểhởgiữaváyvàđôiủngnhọncổcaongangmắtcá,một khoảng da thịt bao trong vớ lưới đen đủ để lưới bọn cá đang nhễunhãothèmmuốn...đôimắtviềnchỉđensâuhútvàmáitóc ngắnchảikeoướtnhẹpsẵnsànghớphồnlũmồiđangláoliên hấpháy".
GấuvàNai,bâygiờphảinóiconNữmớiđúng,vẫnlàbạn,vẫn đi chơi với nhau, dù bây giờ thằng bạn trai ngày nào đã biến thànhbạngái,xinhđẹpvàsexy.Nhưngmànchótrồicũngphải đếnthôi,khiGấuloantindựtrùcuốinămsẽlàmlễhỏivớicô gái Marie, và "Hắn chưa kịp nói lời chúc mừng thì con nữ đã nhào tới phanh áo cởi trần khóc lóc thảm thiết: Đừng anh ơi, em yêu anh. Lúc trước anh bảo sẽ yêu em nếu em là con gái. Anhnhìnđây,emlàcongái,emlàđànbà.Tấtcảvìanh...Thằng Gấuđứngnhưtrờitrồng,sữngsờnhìnconNữ.Ánhmắtloang loángnỗikinhhãighêtởmđãdộinướclạnhlênngọnlửađam mêcủaNữ...ThằngGấubỗngkêuhựmộttiếngvàkhụyxuống, mặtxanhnhưtàulá.Connữvừakịpđưatayđỡbạnthìhắnđã nônbắnvàongườiconnữ".
Sự kiện nôn ọe này đáng để bàn cãi. Trong phim The crying game,ngườihùnglầnđầutiêndụđược'nàng',cũnglàconnữ, màmìnhđãhônhítnhiềulầnvàophòngngủ.Khinàngthoáty trămphầntrăm,trôngthấytrênthânthểđànbàxuấthiệnmột con chim kích tấc, người hùng đã chạy vào phòng tắm nôn ọe tưngbừng.Phảnứngnàythườngđượcnhữngngườingoàiphố, chê là quá đáng, và chê đạo diễn là cường điệu. Còn trong truyện Đỗ Quỳnh Dao, Gấu biết Nai từ nhỏ, khi tắm khi tiểu chung còn lạ gì con chim của nhau. Còn đôi vú bất ngờ xuất hiện, chỉ có thể làm một chàng trai 'cool' chuyên môn phóng môtônhưGấunhúnvaimộtcái,ngắmnghíasơsơ,rồituyênbố nghỉ chơi với bạn cũ, cho đỡ phiền phức, là đủ. Sự thực trung bìnhngoàiđời,chỉđạikháinhưmộtchuyênviênkinhtếngười Việt đi công tác ghé Bangkok, tối đến lựa một cô gái xinh đẹp mang lên phòng, cũng hôn hít đôi vú say sưa nhưng khi sờ xuống phía dưới, thấy một khúc củi nằm ngang, đã chỉ giật mìnhbuôngtayra,đứngdậytrảtiềnchocôgái,mời'chàng'đi chỗ khác chơi. Sau đó mới thấy tiếc, giận mình sao lại không thử một lần làm ông André Gide bên Pháp, Oscar Wilde bên Anh...Bènxuống lầuchạytheocô'she-male', con nữ Thái Lan, nhưng'nàng'đãmấthút. Đó cũng là phản ứng khá thông thường của đàn ông, chỉ ngạc nhiên sững sờ một chút, tò mò nhìn ngó một tí, rồi tránh đi hoặcnghỉchơi.Trừmộtsốngườithíchchơivới'củalạ'mộttối, vàitối,thôngthườngítaithíchkếtbạnlâudàivớinhữngngười bấtthườngvềtínhdụcnhưthế.Cònlấylàmvợhaychồng,thì bất khả, no way... Đó là thân phận đáng buồn, tội nghiệp của những người ái nam ái nữ, những con nữ, những she-male...
chưalâu,HoàngKhởiPhongcó thực hiện một cuộc phỏng vấn nhà văn Thế Uyên trực tiếp và nhanhquađiệnthoại,chođàiphátthanhÁchâu Tựdo(RFA). Đãbịhạnchếthờilượngkhihỏi,đếnkhiphátthanh,vìmộtlý dokỹthuật,lạigiảmmộtnửathờilượngdựtrùbanđầu,dođó thính giả đài RFA chỉ được nghe phân nửa bài. Nhà văn Thế Uyênlàngườivẫnđượcbiếttừlâuvềtínhhaynóithẳngvànói thậtvềmọisựởđời,đãquenvớisựbàiviếtbàinóicủamìnhbị cắt xén nhiều hay ít, trước sự trục trặc này, chỉ tuyên bố giản dị: “Tôi thich nhiều câu hỏi của bạn. Khi nào có dịp, chúng ta làm lại từ đầu, và lần này sẽ đăng ở các báo thường cũng như báođiệntử...”Mờicácbạnđọctheodõicuộcphỏngvấnlần2,
dưới hình thức hỏi đáp của hai đứa chúng tôi. Xin đừng ngạc nhiênkhithấynókhônggiốnglần1baonhiêu. HoàngKhởiPhong
GiớithiệuThếUyên. Đang cư ngự ở Seattle, nhà văn Thế Uyên tên thực là Nguyễn Kim Dũng, sinh năm 1935 tại Hà Nội, trong một gia đình có truyền thống văn học. Mẹ ông là em ruột nhà văn Nhất Linh, Hoàng Đạo, và là chị nhà văn Thạch Lam. Nói một cách khác, nhà văn Thế Uyên và người anh ruột Duy Lam đã được ươm bằngchữnghĩa,ngaytừkhicòntrongtrứngnước,dođóngười takhônglạkhivừaquatuổi20,búthiệuThếUyênđãhiệndiện tronglàngbáo,vàchỉmộtthờigianngắnsauđó,ônglàngười sánglậptạpchíTháiĐộ,nhưlàmộtđiểmkhởihànhmớitrong hànhtrìnhchữnghĩachochínhbảnthânông.Ônglàtácgiảcủa các tác phẩm nổi tiếng trong chiến tranh Việt Nam như Mười ngày phép của một người lính, Tiền đồn ... Và đặc biệt hơn cả, ônglàmộttrongnhữngsốrấtítnhàvăntiênphongtrongviệc đụng tới vấn đề tình dục, một vấn đề mà dường như văn học ViệtNamcoinhưmộtđạikỵtrongthếkỷ20vừaqua. Vềđờithường,nhàvănThếUyênnguyênlàmộtnhàgiáo,dạy học tại nhiều trường trung học công lập ở miền Nam, rồi thuyên chuyển lên Ban Mê Thuột trước khi bị động viên vào khoá 14 Trường Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức, cùng một lượt với nhà thơ Thanh Tâm Tuyền. Sau 1975, cũng như hàng trăm ngànsĩquancủamiềnNam,ôngbịđitùcảitạomộtthờigian, trướckhiđếnđịnhcưtạiMỹ.Cáchđâyvàinămôngbi“stroke”,
bị tê bại một nửa người, phải ngồi trên xe lăn để di chuyển trong nhà, nhưng nhờ nghị lực phi thường ông đã tập viết lại bằng tay trái, và đã viết bài cho các tạp chí văn học hải ngoại. Dướiđâylànguyênvăncuộcmạnđàmgiữahaichúngtôi..
Hoàng Khởi Phong (HKP): Xin chào nhà văn Thế Uyên. Chúng tôi xin đi thẳng vào câu chuyện tình dục trong văn học và xin đặtcâuhỏiđầu:Gầnđâycómộtsốnhàvănnữtrongvà ngoài nước đã đề cập mạnhđến vấn đề tình dục trong các tác phẩm củahọ.Ônglàmộtnhàvănthếhệtrước,từngviếtcáctiểuluận cũngnhưtrongtácphẩmđãđềcậpđếnvấnđềnày,ôngnghĩgì vềtìnhdụctrongcáctácphẩmvănhọc?
ThếUyên(TU):Điềuđólàtốtvàtựnhiênthôi.Trongmộtthời gian dài nhiều thế kỷ, các cụ chúng ta coi thường phụ nữ, coi nhưmộtthứdânhạng2đểthỏamãnnhucầutínhdụcchođàn ông, để sinh con đẻ cái và để lao động... nên không quan tâm cholắmđếnsựviệcđànbàcảmthấynhữnggì,nghĩgì.Nếucó, thường là đàn ông nghĩ hộ... Đến đầu thế kỷ 20, mới có Anais Nin, người tình của của nhà văn Mỹ Henry Miller, viết một số truyện ngắn và một hồi ký gợi dục, erotic, làm ồnthế giới văn học đàn ông chiếm ưu thắng tuyệt đối. Sau đó, với phong trào giải phóng phụ nữ lan tràn, càng ngày càng có nhiều phụ nữ thamgiathếgiớivănhọc,kểcảgợitìnhgợidục,vàkhôngthiếu những nhà văn nữ hăng hái vượt rào sang địa hạt gợi dâm và dâmôluôn. KhiđịnhcưnhiềunămởthếgiớiTâyphương,cácphụnữViệt Namdidâncũng biếnchuyểntheocùngtiếntrinhvớidânđịa
nữ Việt Nam xông lên nhân dịp có “cởi trói” và “Đổi Mới”. Đợt đầu có DươngThuHương,PhạmThịHoài...cònhiệnnayđợtsóngmới trẻ trung đông hơn nhiều: Đỗ Hoàng Diệu, Lynh Bacardi, Đình Đình,NguyễnNgọcTư...
HKP: Cuộc đời ông có thể chia làm bốn giai đoạn: thời thanh xuântrướckhiđi lính,thờigian tạingũ,thờigian ởtùvà thời gianởhảingoại.Trongmỗigiaiđoạnnàyôngđềucótácphẩm, khôngítthìnhiềucáctácphẩmnàyđềuđảđộngtớivấnđềtình dục.Xinhỏiôngcógìthayđổitrongsuynghĩcủaôngvềvấnđề tìnhdụcquatừnggiaiđoạncủađờisống?
TU: Thời thanh xuân: tôi khá độc lập trong suy nghĩ, nghĩa là mặcdùkínhtrọngcácôngKhổng,ThíchCa,Jesus...vàcáctriết giataitomặtlớncủanhânloại,các vịđókhônghạnchếđược tư tưởng lôngbông củatôi.Vớinhiềuvấnđề,tôi hay suynghĩ lấy, suy nghĩ khác, suy nghĩ lại. Chẳng hạn, thấy đa số các nhà văntiềnbối,khimôtảtìnhyêugiữanamvànữ,thườngchỉtả có một nửa, nghĩ là chỉ mô tả phần hồn,mây sao trăng và hoa lá, không tả một câu nào về phần thể xác, nghĩa là chỉ tả tình cảm, bỏ qua thân xác, nhà văn trẻ là tôi không chịu cho thế là đúng,phảitảcảhaidiệnmớilàđủ.Vànghĩsaolàmthếliền,bất
chấpmọikhókhăn.Truyệnngắnđầutay“Những hạt cát” mới chỉloanhquanhnấnnámộtchútởphần“hìnhnhithượng”cô gái,NhấtLinhhìnhnhưđãđoánthấyâmmưusẽhạthấpkiểu mô tả xuống đến rốn và dưới nữa, của đứa cháu ngoại này (cháubênngoại,vàngoạikhuônkhổ),nêntừchốikhôngđăng trêntạpchíôngchủbiênthờiđólàVănHoáNgàyNay. Thời tại ngũ: Nếu nghề dạy học đã làm tôi hút thuốc lá từ lúc trẻ cho tới khi bị stroke, thì nghề làm lính làm tôi thích bia rượu và thay đổi hẳn quan niệm và cách viết văn. Tôi từ bỏ (hay bị từ bỏ, vì hoàn cảnh sống có tác động mạnh đến bút pháp) lối viết và đề tài cũ, giã từ những mối tình trai gái lãng mạn trong thành phố an bình, chuyển sang chiến tranh và các hệluỵcủanó.Vớitôi,quânđộivàchiếntranh,nhưmộtvếtcắt, thành trước và sau, before and after, trước sex vẫn hiện diện, nhẹnhàng thôi,bây giờ sex nặng nề,trànđầy.Như trong Tiền đồn,Mườingàyphépcủamộtngườilính,Nỗichếtkhôngrời... Về sau có lần tự phân tích, tôi cho rằng chiến tranh có trách nhiệmtrongsựkiệnđó.NhàvănVõPhiến(mộtngườikhôngđi lính và không ở tiền tuyến với súng đạn chông mìn) không đồng ý với phân tích đó, cho rằng chiến tranh vẫn có đó, cho nhiều người, nhưng không liên quan gì đến tăng hay giảm sex trong văn chương... Tôi tôn trọng ý kiến nhưng không đồng ý vớibậcđạitrưởnglãonày.Đểtránhtranhcãi,tôixinnóilạithế này:Riêngđốivớicánhântôi,đangkhivàsaukhirờimặttrận, tôicảmthấyphảisửdụngtớisex,tớilàmtình,nghĩalàsựsống, tạosựsống,mớidiễntảđượcchiếntranh,sựchêt,huỷdiệt.Tôi cảmthấythếthìphảiviếtnhưthế,thậttựnhiên,khônggòép.
Thời gian ở trong tù: Một nhà văn Pháp không mấy nổi tiếng, JeanLarteguy,cóviếtnhiềuvềchiếntranhĐôngdương.Trong cuốnLescenturions,ôngđãđểchomộtsĩquanPháp,khiđược thakhỏimộttrạicảitạo,nóivềsexnhưthếnày:C’estlagrande paixdanslepantalon(Đạihoàbìnhởtrongquần),nghĩađenlà con chim không hề ngóc đầu dậy... Nỗi buồn thất trận, thân phận tù đầy, ăn uống quá thiếu thốn, lao động quá nặng, sống xadântrongrừngnúi...lànhữnglýdo.Hơnnữakỷluậttrạivề sex nghiêm khắc như trong các chủng viện, và cấm tuyệt đối viết văn làm thơ, trừ khi có lệnh chỉ định người nọ phải đóng gópcho bíchbáo của trại.Khôngcó lệnhtrênmàcứviết,là bị biệtgiam,nhốthầm,cùmchâncùmtay.NhưNguyễnChíThiện, Phan Nhật Nam... Tôi vốn vui tính về văn chương của mình: không cho viết nữa, thì thôi, ta đi chơi trò khác chỗ khác. Bởi thế không có, không thể có tác phẩm nào, trong thời kỳ này, ngoạitrừmộtvàitiểuphẩmviếtsaukhiđượctha. Thời gian ở hải ngoại: Trước đây văn chương Mỹ cũng kỵ sex như văn chương Việt. Sau đệ nhị thế chiến mọi sự đã thay đổi nhiều, nhất là từ cuộc sex revolution, sexplosion, trong thập niên 60 thế kỷ 20. Kể từ đó ai muốn viết nhiều sex ít sex tuỳ thích,aimuốncởinhiềucởiíthaycởihếttuỳý,nhưchúngta, nhữngdidântớisau,thấyhiệnnay.Nhữngnhàvănnhưtôidĩ nhiên vui vẻ hưởng thứ tự do này, dù bị chê bai mắng mỏ bởi không phải là ít những đồng hương mang theo trong ba-lô nhậpnộiMỹnhữngquanniệmxưa,nhữngcấmkỵcủamộtgiáo xứ nông nghiệp châu Á... Nếu tôi viết tiếng Anh, Pháp... cho ngườibảnđịađọc,thìtựdolắm.CònviếttiếngViệtchongười
Việthảingoại(vàhảinội,đọcquaNet),thìcònnhiềuhạnchế. Bởi thế tôi thường dành quyền edit rộng rãi cho các chủ biên, chỉlaoảilênmộttínếubịeditmấttiêucỡ1/3hayhơnbàivăn. Trênbáogiấy,báođiệntửhaybáonói...
HKP:Nhữnggìôngtrảlờitronghaicâuhỏitrướcthuộcvềcác tácphẩmvănhọc,nhưngtrongđờithườngôngsẽhànhxửnhư thế nào nếu như con cháu trong nhà sống hoàn toàn tự do về tìnhdụcnhưmộtsốnhânvậttrongtácphẩmcủaông?
TU:Xinlỗiôngbạncũmộtchút,câuhỏitrênđãđặttrênmộtsố cácgiảđoán.Trướchết,cáithờimàtácphẩmvănhọccónhiều ảnh hưởng tới người đọc, đã qua hơi lâu rồi. Các con cháu chúng ta hiện nay, kể cả ở nội địa, chịu nhiều ảnh hưởng của các phương tiện truyền thông hiện đại khác, như điện ảnh, video, game điện tử... chưa kể hệ thống TV/cable phong phú. Ảnhhưởngcủavănhọcvẫncòn,nhưngkhiêmtốnthôi. Riêngvềconcháuchúngtaởhảingoại,chúngkhôngthuộcthế hệmột½thìcũngthếhệthứ hai.Tôi toàncontrai,ba đứađã có vợ con và nói chung chúng nghiêm túc hơn bố. Tôi không chắc chúng có đọc tác phẩm của bố hay không -- thế giới văn hoácủachúngbằngtiếngAnh,Pháp...nhiềuhơn.Cònmấyđứa cháu, sáu đứa tính tới lúc này, chúng là thế hệ 2 rồi, bập bẹ tiếng Việt với ông bà mấy câu thông dụng, là vui thôi, mặc dù bốmẹnhắcnhởthườngxuyênlàphảinóitiếngViệt.Khiđãlớn mới hiểu đa ngôn ngữ đa văn hoá là một ưu điểm, mới lại cắp sách trở laicác lớp Việt ngữ. Cứ như thếlàm sao đủ khả năng thưởngthứctácphẩmcủatôi,nóichitớiảnhhưởng.
Cómộtvàinhânvậtcủatôithoảimáivềtìnhdục,chứkhôngtự do phóng túng đâu. Nhưng so với các nhân vật của các tác giả nữhiệnđại,kểcảnộiđịa,sợcáccôcácbàấychêlà“xưarồi”...
HKP : Thưa nhà văn Thế Uyên, ông nghĩ gì về một hiện tượng vănhọcđanglàmxônxaodưluậntrongvàngoàinước,chúng tôi muốn đề cập tới các tác phẩm của Đỗ Hoàng Diệu, Lynh Bacardi,LêThịThấmVân...
TU: Tôi đã là người viết những bài giới thiệu/phê bình cả ba nhà văn nữ anh vừa nhắc trên, khi viết cuốn biên khảo: Tình dụcvớicácnhàvănnữViệtNam,trongvàngoàinước.Khoảng hơn20bài.Khôngphảichỉcóthế,gầnđâytrongnướccònxuất hiệnthêmĐìnhĐình,VũLêPhươngTrinh,YBan...
Có thể cắt nghĩa hiện tượng hay phong trào phụ nữ viêt văn erotic, dâm tình như sau: Ngoài nước, con gái được học nhiều vàcaonhưcontrai,đãquenthuộcvớicáctácphẩmnhiềusex tronghọctrình(dĩnhiênnếutheohọckhoahọcxãhội,nhấtlà văn hoc), như Lady Chatterley’s Lover (D.H Lawrence), bộ Tropiques của H. Miller... do phái nam viết, nữ có Anais Nin (HenryandJune,DeltaofVenus...),PauleReage(StoryofO.)... Khiđếnlượthọviếtvăn,khicần(khôngphảilúcnàocũngcần) họ cũng viết nhiều sex hoặc erotic như vậy, cho như thế là tự nhiên,khôngthấy“sốc”lớnnhỏchihết.Ởnộiđịa,từkhicóĐổi Mới, Đảng nới lỏng giây trói cho sách dịch, do đó những romancesMỹ,Trungquốc...nhiềunhữngđoạnerotickhỏichê,
vẫn được in ra và thường bán chạy, làm độc giả quen dần với truyệnnhiềusex.Vậy...(xemtrên)
Mặt khác cũng có thể cắt nghĩa bằng sự kiện xã hội nào bị áp chếbởimộthệchínhquyềnchuyênchếhaybởicácgiáolýhay giáo phẩm quá thanh giáo, đến độ các vấn đề tình yêu và tính dụcbịđèbẹpdí,dồnnéntốiđa,thìsựvùnglêncủalớptrẻ,lớp người mới, thường bắt đầu cứ nói nhiều về sex trong địa hạt vănchương.
HKP:Theoông,viếtvềtìnhdụccónhấtthiếtphảirõmồnmột nhữngchitiếtcụthểcácđộngtáccủahànhvilàmtình.Nóimột cách khác, theo ông, trong văn học có một biên giới nào giữa “erotic”và“porno”làhaitừngữkhidịchsangtiếngViệtthìrất mơhồ?
TU: Không nhất thiết mọi sự “phải thật rõ mồn một” như ông bạn nói. Còn rõ tới đâu, thìtuỳ hai thứ. Thứ nhất là tuỳ người viết muốn rõ tới đâu, cũng như nhà nhiếp ảnh căn độ rõ/mờ củatấmhình.Cóthểnóimỗinhàvăncómộtmứcđộrõriêng, kiểuriêng,như bút pháp vậy.Thidụ như LêXuyêncó tiếng là viếtvăn“mặn”,nhưngtoànchụpxa,độcgiảphảitưởngtượng vìcóthấycáigìđâu.Vàlạicòntuỳtheođềtàitruyện,tuỳtheo tuổi tác của nhà văn (Nhất Linh hồi trẻ sương khói mù mịt chẳngthấygìcả,khivềgiàôngviếtrõhơnnéthơn).
Thứ hai là tuỳ theo resume của từng người đọc. Đưa cho một nữtuđọcthìGonewiththewindcũnglà“dâmô”lắmrồi,trong
khiđốivớimộtngườitrungbình,truyệnđóxếploạilãngmạn... kiểuTựLựcVănĐoàn.
Còn biên giới giữa erotic và porno? Một thẩm phán Tối Cao PhápViệnHoa-kỳđãcólầnphánnhưđùa:“Thếnàolàdâmô? Tôibiếtkhitôitrôngthấynó”...Còngiữatôivớibạnthìcóthể tạm dùng hai tiêu chuẩn: mục đích của người viết và tác động trênngườiđọc.Ngườiviếtmượnsexđểdiễntảmộtcáigìkhác, con cu và cái nghêu vẫn ở thể tĩnh, bất động. Đó là erotic, gợi tìnhgợidục,dâmtình.Cònpornodứtkhoátdịchlàdâmô,dâm dục,làbênnàyranhgiớirồi,tácgiảviếtcốtđểkíchthichdâm tínhngườiđọc,làmconchimchuyểnsangtínhcứng,cáinghêu chuyểnsangtínhướt...
HKP:ThưanhàvănThếUyên,giờthìchúngtatạmrakhỏilãnh vựctìnhdụctrongvănchươngđểbướcxuốngđờithường.Xin ông cho khánthính giả được biết những nỗ lực vô bờ của ông trongkhitậplạitaychânsaukhibịliệtnửangười?
TU: Ngoài chữ “vô bờ” anh vừa dùng, tôi muốn thêm chữ “bất tận”vìtôikhởisựtập,bịtậpthìđúnghơn,ngaytừlúcrờikhỏi phòngcấpcứu,chođếntậnlúcnày.Mớiđầulàtậpnhúcnhích, tậpngồichovữngvàlâu,tậpngồitrênxe,tậpđứngkhôngđổ... Ngưngtậpvàibahôm,làthấymuốnnằmbẹpmộtchỗluôn.Tôi haynghĩrằngnếugiàucó,đếnđượccácphòngtậpchuyênbiệt vớicácchuyênviênthượngthặng,tôicóthểđilạiđượckhông cần gậy và xe lăn. Nhưng thôi, để một chút gì để ước mơ, mơ màng...
HKP: Xin ông cho biết trong thời gian là sĩ quan QLVNCH, ông nghĩ gì khi hoàn thành các tác phẩm Mười ngày phép của một ngườilính,TiềnĐồn,Nghĩtrongmộtxãhộitanrã...Ôngnghĩgì vềchiếntranhvàhaithếlựcđốichọilàmiềnNamvàmiềnBắc?
TU:Mộtcâuhỏiquálớnvàphứctạp,khôngthểtrảlờivắntắt trongmộtbuổiphỏngvấnmàkhônggâyngộnhận.Tôixinnói vềmột
ngo
i
NgaM
i
quan truyền thông của Anh đã mỉa mai: “Trung quốc sẵn sàng chiến đấu cho đến người bộ đội... ViệtNamcuốicùng.”CònmộtchứcsắcMỹtuyênbố:“Biêngiới HoakỳlàsôngBếnHải,VNCHlàtiềnđồncủaThếgiớiTựdo...”
Trong Tiền đồn, chị Ba nông dân tượng trưng cho dân Việt cả NamlẫnBắc,phải,đượcvàbịlàmtìnhvớicảbaphelâmchiến hồidó.
TrongNghĩtrongmộtxãhộitanrã,tôiphântíchphảitráiđúng sai rồi tiên đoán Mỹ sẽ rút quân khỏi Việt Nam và quân đội VNCHsẽtanrãnhưchúngtasẽthấytrongnăm1975.Nhàthơ Tô Thuỳ Yên đọc xong cuốn đó đã nói như đùa: “Thế Uyên là một nhà tiên tri bi thảm...” Không biết ngày xưa các tiên tri có lươngbổnggìkhông,cònthứtiêntrilàtôiấythìbịghétbỏghê lắm,từthờiđótớihiệnnay. Nói cho cùng, tôi vẫn thích chế độ Việt Nam Cộng Hoà, dù bị cônggiáobảothủkhốngchế,ítnhấtcũngvìhọđểtôisống,viết và xuất bản những cuốn sách như thế. Rất đáng với công tôi
cầmsúngđểbảovệtrongbaonhiêunăm...ChếđộmiềnBắc,từ lúcthànhlập1945chotớihiệnnay,mặcdùĐổiMớicólàmkhá lên, cũng khó mà dung được một nhà văn tương đương như... tôitronglòngchếđộhọ.
HKP:Nhânđâychúngtôixinđượcđặtmộtcâuhỏivềthờigian bịđitùcảitạo,ôngđãgìngiữtinhthầnvàthểxácnhưthếnào?
TU:Giữgìntinhthần:Đâylàđiểmquantrọngnhất,tôixinnói trướcvềphầntôithôi.Khiđãđượcphépviếtthưvềnhà,vợtôi viếtlênanủinhưthếnày:“AnhvẫncódựtínhsangIsraelsống trong nông trường tập thể kibboutz ½ năm, xem có thể áp dụng cho lớp trẻ Việt Nam sau này không. Nay anh đang sống trong một thứ nông trường tập thể tương tự... lại được chung sốngvớiđồngđộinữa...vuicháncòngìnữa...”Đọcthưnày,tôi biết cô vợ nhỏ nhắn vui tính chọc quê tôi, nhưng có phần sự thật ở trong. Tại sao không nhìn thấy những cái vui và buồn của đời cải tạo? Tôi vẫn là kẻ lạc quan: thấy ly có nước, nói: May quá hãy còn đầy một nửa... chứ không bứt đầu bứt tóc than: Than ôi khổ thân tôi chưa, ly nước chỉ còn có một nửa. Tôi thuộc thành phần ngồi nhìn ngắm mấy bông hoa cỏ trong hàng rào kẽm gai, chứ không đứng đó nguyền rủa kẽm gai và khócchothântùđầy. Khibịđóiđếnnỗichỉnằmmơđượcmờiăntiệc,thìtỉnhdậy,ta đimộtđườngmưusinhđãhọcởtrườngvõbị:càocào,kiến,bò cạp,rắnrết...đềulàprotein,tacứviệcxơitươihaynướngchui, theophươngchâmcáigìnhúcnhíchlàcáiđóănđược.Cánbộ
dùng cái đói để xuyên qua dạ dầy khống chế tinh thần, để dễ dàng “tẩy não” học viên, chứ không định giết chết họ bằng cái đói(nếuhọ địnhlàm thế,số cảitạo bichết sẽcao hơnnhiều). Rakhỏitrạinhiềunăm,tôimới“ngộ”racáimàĐảngCScầnđạt nhất là bẻ gẫy, triệt tiêu ý chí đấu tranh của cải tạo viên, tạo phản ứng phản xạ sợ công an. Tương tự như cấy sinh tử phù, bắtuốngtamthinãothầnđơntrongtruyệnvõhiệpKimDung. Cònnỗibuồnthấttrậnởtôinhẹthôi,vìtôivẫnnghĩrằng“được làm vua, thua làm nguỵ (hay giặc).” Bởi thế tôi ít bị chấn thươngchiếntranhhơnmột sốđồngđộicũ...Cònvềthânxác, tôichọngiảiphápkhoẻnhấtlàsốngtheotiếngkẻng,kẻngdậy, kẻng ăn sáng, kẻng lao động, kẻng nghỉ... Không quên tập thể dục hàng ngày dù có lệnh hay không. Ráng tuân theo nội qui, thuhìnhchobélại,mộtngườinhưmọingười,aisaotavậy,nín thởquasông...Vàgiữđượcnhưthế,khôngphảilàdễđâu.Quản giáo vệ binh nhiều kẻ không chịu được một thái độ mà họ qui chụp là ngạo mạn, họ luôn tìm dịp và cơ hội để hành tôi, biệt giamhaynhốtConexhayhầmtối(khôngtốtchosứckhoẻchút nào!).
HKP:Códưluậnkhôngmấythiệncảmvớiông,vìhọ
TU: Có chứ. Điều thứ nhất là xin nhắc là mọi lời nói, chữ viết, nhất là chữ in ra, thờiđó, đều phảitheođúng đường lối chinh sáchcủaĐảngCS.Đangđóithấymồôngnộiôngngoại,nhưng có ai hỏi tới, nhất là người ngoài, phải tuyên bố ngay “nhờ có Bác,ĐảngvàNhàNước,chúngtôinođủ,khôngthiếuthốnđiều gì,sungsướnglắm...”Tôiđứngtêntácgiảhaibàikýđó,nhưng nhiềuđiềutôiviếtchỉlà“bàibổn”thôi.Nhưnhữngbàivănbài báo khác. Ngay bây giờ, sau vụ đó gần bốn mươi năm, có Đổi Mới rồi, các nhà văn nhà báo ở Việt Nam hiện nay, năm 2007, mới chỉ nói được một phần ý tưởng của mình thôi, và chỉ về nhữngvấnđềĐảngchophép.Vàvẫnphảinóidốinóitrávềkhá nhiều điều. Bởi vì nói dối nói bịa là một đặc tính của nền chuyên chính vô sản, “sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chânlýđókhôngbaogiờthayđổi!”
Có một điều tôi nói khá thật trong hai bài ký ở Đứng Dậy hồi đó,làtrongmộtbuổichàocờđầunămtrongtrạicảitạoKatum, khithấylácờđỏsaovàngxuấthiện(từ30tháng4/75,chỉthấy cờ Mặt Trận Nguyễn Hữu Thọ xanh vàng đỏ) tôi chấp nhận lá cờđólàcờcủanướcViệtNam.Khoannoiđếnđịahạttìnhcảm, thích hay không thich, de facto cờ đỏ sao vàng là cờ của nước Việt Namthống nhất.Điềuđó là đúng sựthực, cũngđúng thật nhưcờvàngbasọcđỏlàcờViệt
qua,vìvềtìnhcảm,trongnhữnglễlạcởMỹ,tôivẫnthíchđứng nghiêmchàolácờvàngsọcđỏ,trongýthứcsángsuốtlànóchỉ tượngtrưngchomộtquốcgiađãmất.Lâurồi...
HKP:Ôngcóthểchobiếtbíquyếtnàokhiếnchoônggiờđâychỉ còn hoạt động được một nửa người, và dã bước vào tuổi bẩy mươi mà ông vẫn cho thấy một tấm lòng ngùn ngụt với văn chươngvàchữnghĩa?
TU:Làmgìcóbíkípnào.Hoạchăngnhờmaymắnlàlấyđược mộtcô vợ xinhxắnhiềnthục, vừa khéochiềuchồng vừa khéo nuôicon(vàcháu).Vàkhéocảlàmbếpnữa...
Ngoài ra có lẽ tại tôi cố giữ tinh thần lạc quan trong mọi tình huống,kểcảtìnhhuốngkhônglạcquanvàođâuđược,nhưmấy thángđầusaukhibịstroke.Ngoàiratôirángtránhkhôngoán thù ai nhiều và lâu. Cái gì rồi cũng qua đi thôi. Hết chưa nhỉ? Còn. Tại tôi thích viết văn cho mọi người đọc cho vui. Như cụ Nguyễn Du đã phán: Mua vui cũng được một vài trống canh... Tạilibidocủatôiphongphútrêntrungbìnhmộtchútchăng,tôi cũngchẳngbiếtrõ...Saucùngchắclàcái“tạng”tôinóthế...
HKP:Giờđâyvớiquĩthờigiankhôngcònnhiều,điềugìôngcho làquantrọnghàngđầuchomộtnhàvăn?
TU: Sự thành thật, tự do viết, kiến thức và kinh nghiệm. Tôi thườnghaygópývớimộtvàibạntrẻ:nếucóthể,đừngnênviết vềnhữnggìmìnhchưahoặckhôngtrảiqua.
Quê quán tạiHuế, nhà vănNguyễn ThịThanh Bình là một trong những cây bút nữ xuất hiện rất sớm tại hải ngoại, đã có nămtácphẩmxuấtbảnởHoaKỳ:Ởđờisốngnày,truyệnngắn (Nhà xuất bản Đại Nam, 1989), Giọt lệ xé hai, truyện dài (Văn Khoa, 1991), Cuối đêm dài, truyện ngắn (An Tiêm, 1993) và Trốn vào giấc mơ em, thơ (Thanh Văn, 1997). Tác phẩm mới nhất của Nguyễn Thị Thanh Bình là tập truyện Dấu ấn do Văn Mớiinnăm2004.HômnaynhàvănNguyễnThịThanhBìnhsẽ nóivềhoạtđộngvănthơcủachịgắnbóvớibốicảnhchungcủa vănhọctrongvàngoàinước. ThụyKhuê:Thưachị,chịlànhàvănthànhdanhởhảingoạiđã khálâurồi,xinchịnhắclạithờigianđầumớiviết:Cóphảichị
đãđượcđộcgiảbiếtđếnquabáoVăncủaMaiThảo,haymộttờ báonàokhácvàconđườngtiếptheođãdiễnranhưthếnào?
NguyễnThịThanh Bình:Trước tiên,choThanh Bìnhnhân dịp được nói chuyện với chị, xin phép gởi lời chào thân ái đến những bạn văn khắp nơi, đặc biệt là thính giả đài RFI rất nổi tiếng. Bây giờ, ngồi đây nhớ lại thuở xa xưa, hình như Thanh Bìnhcũngkhôngnhớrõlắmđâu.Thậtra,bàiđầutiênviếtlạiở hảingoạilàmộtbàitùybút,đăngtrênmộttờbáocóthểgọilà đầutiên,rấtđầutiênởCali,tờTrắngĐenthìphải.Cáithờimà báo chí vẫn còn phải nằm chung với quầy nước mắm, xì dầu trong các tiệm bán thực phẩm Á Đông,cũng là thời mà tờ báo ra đời, có mặt chẳng qua chỉ vì muốn làm công việc đăng tìm thânnhânchomọingườiViệtNambịthấtlạcbốnphươngtrời lưuxứ,thờigiankhôngthểgặpnhausauchiếntranh.Bàiviết, Thanh Bìnhkhông nhớ rõđã viết nhưthếnào nhưngcó lẽchỉ loayhoaytrongthứvănchươnghoàiniệmkiểuxaquêhương, nhớmẹhiền,thếthôi.Nhưngcáitựa,ThanhBìnhvẫncònnhớ, cóvẻhơiấntượnglàẤnbảnxám,vìlúcđónhờbàitùybútnày màThanhBìnhtìmlạiđượccôbạncũ.Tiếpđócũnglàmthơvớ vẩnvàđăngđâuđótrênLàngVăn.Rồinhờmộtbàithơnàođó Thanh Bình bắt lại được tăm hơi của cô bạn thân là nhà thơ Trân Sa bây giờ. Dù sao Thanh Bình cũng ghi nhận một điều: tấmlòngưuáivănchươngpháinữcủanhàvănMaiThảotrong bước đầu mà Thanh Bình tìm đến với tạp chí Văn. Nhưng Thanh Bình nghĩ rằng khi sự có mặt của Thanh Bình trên tờ VănHọc-tờbáomàbạnbèvẫnhaygọiđùalàphòngtriểnlãm văn chương hải ngoại, thời mà anh Nguyễn Mộng Giác chủ
biên- có lẽ cóhồi đáp mạnhmẽ hơn. Con đường tiếp theo vẫn xoaytrongnhữngđammêcốhữucủamộtngườinhưchịbiết, là đã lỡ ghiền văn chương, và ở đây thú thật Thanh Bình rất ngại khi phải nói hơi nhiều về mình. Chỉ biết một khi mình đã ghiền đến nghiện rồi thì rất khó lòng từ bỏ. Và con đường tức mặtvẫncòntiếpdiễnnhưmộtniềmđammêvẫncòndaidẳng. Một cuộc chơi còn dài và vẫn còn khá thú vị. Có điều là trong đời sống lưu vong, ai cũng bận rộn tất bật nên thời giờ dành cho văn chương cũng phải giới hạn. Dù sao trong giới hạn dĩ nhiên vẫn có cái vô hạn điên mê của lòng mình, và chính là nhữnggiâyphútđó,chị.
T.K.: Chị vừa làm thơ, vừa viết văn. Trong hai địa hạt ấy, chị thấythoảimáihơntrongđịahạtnàovàtạisaonhưvậy?
N.T.T.B.:ThanhBìnhrấtyêuthơvàluônluônxemthơnhưmột tìnhnhân,một tìnhnhânquyếnrũnhiều ma mịvà móng vuốt nhất.Tuynhiên,vìlà tìnhnhân mà là cáithứ tìnhnhâncóthể gọilàkhôngtrọn,nêncáimóngvuốtcủathơchỉcóthểcàocấu Thanh Bình vào lúc 0 giờ hay vào giờ thứ 25 mà thôi.Nóiđùa nhưng mà thật: Thanh Bình không dễ bắt gặp thơ như lòng mìnhmuốn,kểcảnhữnglúcmìnhthậtquayquắthaythèmnhớ nó vàtưởng nhưlà nếukhông chụp bắtđược nó, làcóthểnổi điênlênđược.Nhưngmàthơvẫnkhôngđếnlàkhôngđến.Văn xuôi thì hình như không khó tính như vậy, hệt như một ông chồngcầnmẫn,thoảimái.Nghĩsâuhơnvànghĩchocùngthìcó lẽ thơ cô đọng quá, do đó để có thể bộc bạch được tất cả nỗi niềm cảm xúc một cách thả giàn một chút, Thanh Bình thấy
mìnhvẫncóthói quenchạylạivớinhữngtruyệnngắn,truyện dàihơn.Âuđócũnggiốngnhưluậtbùtrừthôichị.
T.K.:Trongnhữngtácphẩmđãxuấtbảnrồi,tácphẩmnàođối vớichịlàgầngũinhất,phảnánhđượcnhiềuđiềuchịmuốngửi gấmđếnđộcgiảnhất? N.T.T.B.: Hình như -vẫn chỉ là hình như thôi chị- chỉ có những tác phẩm mình đang cưu mang bây giờ là có vẻ gần gũi nhất phảikhôngchị?Vìmìnhđangcónótrongtráitimcủamìnhlúc đó,vàogiờphútđó.NhưngmàThanhBìnhhiểucáigầngũivà phản ảnh nhất mà chị muốn nói, Thanh Bình hiểu như là một điều gì đó mà Thanh Bình muốn trao gởi nhiều nhất, phải không chị? Có thể nói tập truyện Dấu Ấn đánh dấu một chặng đường11nămchuyểnmìnhtừtậptruyệnCuốiĐêmDàiđược in năm 1993. Ở đó là những đan kết của thứ xâu chuỗi lóng lánh ma trơi trong phía tăm tối nhất của đời sống và linh hồn nhânvật:19hạtthươngđauhay19truyệnngắnđầybấtổnvà bất an nhất từ trước đến giờ của Thanh Bình. Trong đó hình nhưThanhBìnhyêuthích‘hơilâu’GiấcMơCủaBãovàTừMột MiềnKhôngĐáy.À,trongGiấcMơCủaBão,ThanhBìnhcòngói thêm một bài thơ tình đương đại đọc cũng vui vui buồn buồn vàthơcủaThanhBìnhởgiaiđoạnnàyđăngởGióVăn,TạpChí Thơ, Hợp Lưu… cũng đại loại như thế. Đã có một sự chuyển hướng. Coi như con thuyền thơ phải có một sự thay đổi hải phậnthôichịà,dùtựutrungthơcủaThanhBìnhbaogiờcũng được phát ra từ phía ngực trái của mình. Những cảm quan trong những mỹ cảm trật đường rầy coi như cũng vui thôi, vì
thường thì chúng ta đâu muốn phải mặc đồng phục hoài phải không (?) Còn truyện của Thanh Bình thì ở đó vẫn mãi là thế giới của những người có hành trạng bất ổn, luôn luôn thấy mình bị tách biệt khỏi thế giới mình đang sống. Ở đó, Thanh Bìnhmuốnđưarakhôngkhíhaythếgiớitruyệnmàcósựtrộn lẫn giữa biên giới mộng và thực, giống như mộng chồng lên mộngđểsốngthếgiớinửađiênnửatỉnhcủamình.Ởđó,Thanh Bình thích sử dụng phương pháp sáng tác hiện thực huyền ảo vàđiềunày,nhưchịbiết,GabrielGarciaMarquezđãgọitêncả trămnămcôđơnrồicơmà;cókhácchănglàcáchsửdụngchữ nghĩa của mình hay không khí truyện của những người đang sống trong thế giới này, trong cõi nhân loại có vẻ bùng nhùng nhưbâygiờvậythôi.
T.K.:Thưachị,từvịtríthuầntúysángtácvàinămgầnđâychị còn chủ trương tạp chí Gió Văn, xin chị giới thiệu tạp chí Gió Văn, có thể nói đây là tạp chí đầu tiên ở hải ngoại do bốn nhà vănpháinữchủtrươngphảikhông?
N.T.T.B.:Dạvâng,chuyệnbáobổởhảingoạithìcũngphảican đảmlắmhoặcnghebạnbèxúidạimớilănxảvào.Chịnóiđúng, vàThanhBìnhcũngmuốnnhắclạichủýbanđầumuốncómột tạp chí văn chương đầu tiên ở hải ngoại do nữ giới chăm sóc, gồmcó:nhàvănHànSongTường(kiêmtàitrợviênchínhyếu của tờ báo), Thanh Bình, nhà thơ Trân Sa, và nhà văn Nguyễn Thị Ngọc Nhung. Với thương hiệu là tạp chí văn chương tư tưởngvàđặcbiệtkhaiphá.MộtnămGióVănchỉdámrahaisố thôi. Tờ báo dày 400 trang, có đăng bài của các tác giả trong
nước, dĩ nhiênđasố làở hảingoại.Bâygiờ,Trân Sađã rút lui khálâurồivàNguyễnThịNgọcNhungcũngđanglochotạpchí ThơnênHànSongTườngvàThanhBìnhphảităngcườngthêm dịchgiảPhanTuyếtTừ,chuyênmôndịchvănhọcTrungQuốc, để phụ thêm một tay trong ban chủ biên. Dĩ nhiên bên cạnh luôn luôn có sự hỗ trợ đắc lực của một đấng nam nhi khác, nhưng ... vì đức khiêm tốn, xin miễn bật mí. Làm báo, nhất là làm một tờ báo văn học trong giai đoạn này, khi văn chương đang ở thời kỳ khủng hoảng, thì như chị biết, việc xin bài vở bạn bè đóng góp cũng là một điều nan giải. Đó là chưa kể vụ độc giả dài hạn càng ngày càng tẻ nhạt đi, vì giới già mỏi mệt không muốn đọc sách báo nhiều, còn giới trẻ có thể lên lưới đọc chùa hoặc đọc tin tức hay những bài nóng hổi có vẻ cập nhậptrongngàyhơn.CáiđiệunàychưachắcGióVănđãthọlâu đâu.
T.K.:Chịrấtxôngxáotronglãnhvựchoạtđộngvănnghệtừgần haimươinămnay,xinchịmộtcáinhìnchungvềtìnhhìnhvăn học trong nước lẫn ngoài nước những năm gần đây. Câu hỏi nàychialàmhaiphần,trướchết,xinhỏichi:làngườilàmvăn họcởhảingoại,chịnhìnvănhọctrongnướcnhưthếnào? N.T.T.B.: Đây là câu hỏi rất ý nhị và rất hay đó chị Thụy Khuê, đểcoicoiThanhBìnhcónêndèdặthay...Chắccũngkhótrảlời rốt ráo vì tính chất bao quát của nó. Có thể nói là nhờ «con nhà»vitínhhayvìsựtungchưởngquáthầnsầucủacáigọilà siêu xa lộ thông tin cho nên Thanh Bình thấy văn học trong nước và ngoài nước gặp gỡ nhau thật là tuyệt chiêu. Một khi đượctraođổi,vănhọccóhiệunăngvàhiệuứng.ThanhBìnhlại
haycảtin,nênnhiềukhithấycómộtvàihồicòibáođộng(đại khái là có báo động đỏ, thì mình cũng hơi ... lên ruột), chẳng hạnvụHoaThủyTiêncủanhàvănNguyễnHuyThiệp,hoặclà mới đây, nhà văn Lê Lựu có phát biểu đại khái như thế này: những nhà văn Việt Nam không nên ở trong Hội Nhà Văn làm gì.RồicóhiệntượngmấynhàvănnữnhưNguyễnNgọcTư,Đỗ HoàngDiệu,vànhómNămConNgựaTrời(cùngnhữngvấnđề xoay quanh nó, vượt ra ngoài điạ hạt văn chương) làm mình đôi lúc cũng thắc mắc và đặt dấu hỏi trong đầu. Hơn thế nữa còn có thêm sự xuất hiện khá trần trụi, lập dị, chối bỏ truyền thốngcủanhómnhàvăn,nhàthơvỉahè,lúcnàocũngsẵnsàng đi ngược dòng với văn chương chính thống. Những nhà thơ, nhà văn như Nguyễn Quốc Chánh, Phan Bá Thọ, Trần Tiến Dũng,LýĐợi,BùiCháthayNguyễnViện…lànhữngkhuônmặt có tham vọng bứt phá và muốn đi chệch ra cùng với văn học ngoài luồng. Thanh Bình cũng chú ý đến đội ngũ sáng tác trẻ trung, rất đa dạng, độc đáo như Bùi Hoằng Vị, Nguyễn Bình Phương, Nguyễn Thị Thu Huệ, Phan Triều Hải, Nguyễn Ngọc Tư, Đỗ Hoàng Diệu, Phan Huyền Thư, Vi Thùy Linh, Lynh Bacardi, Inrasara... Phải coi họ là những thành tựu, chuyển tải đượcdưỡngkhícầnthiếtvàcầnkípchovănhọcViệtNamlúc này.MớiđâyThanhBìnhđượcbiếtTạpchíThơởHàNộiđang chuẩnbịthựchiệnmộtsốchuyênđềthơhảingoại,vàđiềunày cũnglàđiềuhơivuivui.Chỉhơithôi,bởivìthậtsựmìnhcũng khôngdámvuivội.Dùsaođâycũnglàmộtdấuhiệutốt,mộtcố gắngmàchúngtađangchờxembởivìcuốicùngvănhọcvẫnlà cáicònlạimàconngườitìmthấyvànhậnranhau.
100
T.K.:Bâygiờxinchịmộtsốýkiếnvềvănhọchảingoạinhững nămgầnđây.
N.T.T.B.:Ởhảingoại,mấynămnaycũngcóbáođộngvềsựlão hóa trong văn chương, những trì trệ trong những sinh hoạt in ấnpháthành.Cóngườinóirằngởhảingoạiđangđượchítthở khôngkhítựdođủmọimặt,nghĩalàthahồviết,thahồin,tha hồ tungcánhkhỏivòng vâykiểm duyệt,tha hồ tung hứng cho rấtnhiềunhưngchẳngnhậnbaonhiêu…nhưngcũngcónhững ýkiếntựchorằngmìnhvẫncònbịnhữngsứcéphayáplựclúc viết, những sức ép ở bên ngoài. Tự do quá đôi khi cũng làm người ta lúng túng không biết sử dụng như thế nào cho xứng đáng, lại nẩy sinh ra tình trạng văn chương lạm phát dễ làm nảnlòngngườiđọccũngnhưngườiviết.Biếncốditản/didân /lưuvongbaogiờcũngdẫnđếnbiếncốngônngữ,nhưnghình như chúng ta chưa có được một biến cố văn học thực sự gây choángchomọingười.Hiệntượngvănchươngnữpháicógây chúýnhưngvẫncònthiếunhữngnhìnnhậncótínhcáchcông bằng.Cóphảivìchúngtavẫncònthiếunhữngnhàphêbình,lý luậncócôngtâm,phảikhôngchị?Màphêbìnhlẽnàolạikhông cần đến những công tâm. Rồi đâu đó mình còn thấy những đánhpháhaycótínhcáchbôibác,nólàmchùnlạinhữngngòi bútcótấmlòngvớivănchương.Điềunàycòlẽchịcũngrấttâm đắc với Thanh Bình, phải không ? Điều đáng nói là cuộc sống hàng ngày có quá nhiều nhu cầu bận rộn, cũng như thú tiêu khiểnvàtinhthầnkhaokhátcáimới,chonênvănhọcViệtNam nóichung,cảtronglẫnngoàinước,đềunhưđangcósựkhựng lại rõ ràng. Chưa kể về tiểu thuyết, nhất là tiểu thuyết đương
đạ
i, tiểu thuyết mới mẻ mà một vài người đang nhắm tới hầu nhưhoàntoànbịtêliệt.Cóđiềuchắcchắn,ThanhBìnhvẫnhy vọng đây không phải là sự tê liệt vĩnh viễn. Và thơ, đâu là nhữngnhàthơtrẻđượctiếpcậnvớivănhọcquốctếnhưĐinh Linh, Mộng Lan… để thay đổi khuôn mặt thơ hôm nay. Một luồng gió mới sẽ thổi xuyên qua Thái Bình Dương. Chắc chắn nhưvậy,phảikhôngchị?
T.K.:XincámơnnhàvănNguyễnThịThanhBình.
plìaquêvụtkhámphácôngan,hảitặc vàbiểndữkhônglàhunghiểmduynhất.TiếngGàoTrongĐêm làcâuchuyệnkinhhoàngcủathờikỳnày.(TrầnVũ)
Ghechòngchànhgiữadòngnước,tôisợhãingồibámchặt mạn thuyền, mắt láo liên nhìn trời đêm sáng lờ mờ ánh trăng mười chín. Chúng tôi ngồi dồn đống trong khoang thuyền. Hai tênđànôngtongườichèoghegõnhẹtrênmuibáohiệuđãđến nơitạmantoàn,chúngtôicóthểcửđộngđôichút.Ngườichèo mũivéntấmláchemuinhìnvào. “Bây giờ mình phải đi bộ một khoảng, tui dẫn hai người một lần.Chia rađểkhỏilộ.Mấyngườikháccứ ngồiđợiđếnphiên, nhớđừngnóichuyệnlớntiếng.” Hắn dẫn hai người đàn bà ngồi sát cửa mui đi trước. Cả đám ngồiđợiẩnnhẫn.Timtôichưahếthồihộpđậpthìnhthịchthể nhưbấtcứngườinàongồigầncũngđềucóthểngheđượcnhịp ấy.Phongnắmtaytôi.TayPhongđẫmmồhôivàlạnh.Tôiphải ngồibệtvàkhomlưng,haiđầugốicođụngcằm,gọnlỏntrong lòng Phong. Khoang ghe quá chật cho mười người ngồi lèn nhau,phíangoàicòntấnmấybuồngchuốimùinhựanồngchát. Bên trái tôi, cha mẹ Phong dúi sát nhau. Một bé trai độ bốn, nămtuổi,bịuốngthuốcngủ,nằmimlìmtronglòngchanó.Bà vợ ngồi kế bên, chân trái đạp chân tôi nhưng hình như bà không biết và tôi cũng không thể dời chân đi nơi khác. Đành chịu. Người con gái ngồi kế có lẽ là em gái bà, mặc bà ba đen nhưgáiquê,mặttừatựanét. Khítrờiđêmhơilạnhnhưng bêntrongkhoang, nónghầm hơi người. Hình như cái nóng hậm hực ấytăng gấp bội vì trộn lẫn
với nỗi căng thẳng bập bùng ngập ngụa không gian. Tôi lén nhìn đồng hồ giấu trong ngực áo. Khoảng 2g15 sáng. Tôi thì thầm nơi tai Phong “Hơn hai giờ sáng rồi anh.” Phong gật nhẹ đầu. Người đàn ông chèo lái ngồi im như pho tượng. Đôi khi ánhmắtcủahắnlấplánhnhẹdướiánhtrăngkhichớp.Cáimũi dàimangnétkhoằmkhiếnmặthắnlộđầyvẻgianácnhưngnụ cườinởrộngvớihàmrăngthưalàmgiảmbớtấntượngxấunơi ngườiđốidiện.Hắnmặcáobàbađen,tayáoxắnquácùichỏ.
Ngườiđànôngđưahaingườiđànbàlộibộbăngquahàngcây thấptrởlại.Hơithởcủahắnnónghôihổiphàngaymặttôikhi thò đầu vào khoang kêu người đàn ông ẵm đứa con ngủ mê mệt.Ngườichồngbòrađằnglái,vácđứabétrênvainhưvácbị gạomòmẫmbướclênbờ.Vấpphảivậtgìtrênbờđất,ôngchúi nhủi suýt té, tay cố giữ thằng bé, người lảo đảo bước quàng xiênlòmkhòmrồimớiđứngthẳnglênđược. Tên đàn ông dẫn đường mặc áo sơ mi màu nâu đen, quần tây nhàunátốngnhỏtúmhơingắntrênmắtcá,cóchỗsờn,đôidép mỏng. Hắn ta tương đối trông được hơn người ngồi lái. Với nướcdatái,môithâmvìthuốclánhưnglạivẽnênmộtnụcười thật đẹp với lúm đồng tiền bên trái, kẽ răng đóng nhựa thuốc. Đôi mắt mí to với hàng mi rậm, duy có ánh mắt của hắn là không thẳng thắn, còn ngoài ra hắn dễ dàng lấy cảm tình của ngườixalạvớigiọngnóitrầmvàchậm. TôivàPhongchưabaogiờgặphaingườiđànôngnày.Chuyến đi này chúng tôi qua trunggian bởingườibạnthân giớithiệu. Người bạn đó đã đến Mã Lai an toàn, chính vì vậy mà tôi và Phong mới tin tưởng nơi người trung gian này. Hơn nữa,
chuyếnđicócảgiađìnhngườithângìđócủangườitrunggian cùngđi,nhưvậythìkhôngcógìđểchúngtôilongại.Thườnglà chắcăn,ngườitrunggianmớidẫngiađìnhđisaukhiđãmốilái nhiềulầncóvàngcótiềnlàmcủahoặcmanhmốibắtđầubịlộ. BamẹPhongvàtôiphảixuốngCầnThơ,giảđithămbàcon.Tôi mặchaibộđồtrênngười,giấutheoítvàngvànữtrang.Phong mặcquầnáonhănnhíukhôngủi.MẹPhongthìmặcbàbaquần thâm.BaPhongthìvậnđồrách,váchùmváđụpmấychỗ,chân mangdépráchquaicộtnốibằngcọngkẽm.Tấtnhiênlàkhông dễgìquamắtngườimiệtquêđónhưnghìnhnhưhọcảmthông (hay tội nghiệp) trước sự trá hình không mấy chỉnh nên tôi thườngbắtgặpánhmắtáingạinhìnmàkhôngdámhỏivàilần suốtđườngđi. Đến nơi, cả bốn được dẫn đến một căn nhà nằm dựa mé sông chờ đến tối mới xuống ghe nhỏ theo sông ra cửa biển nơi có ghelớnđợisẵn.Trongnhàcóđộhơnmườingườikhácđợisẵn khi chúng tôi đến rồi chia nhóm theo ghe. Tôi dặn Phong tìm cách đi chung với người trung gian, bảo đảm hơn. Phong gật nhưnggiađìnhngườiđócảthảylàtám,thêmhaingườithìvừa đủchomộtchuyến.NhưngtôilẫnPhongđềukhôngmuốnđitẻ riêng thành ra đành phải chờ chuyến chót, mười người, hơn mườigiờtối. Thoạtđầu,ngồichenchúctrongkhoang,tôimuốnngộpthởvới hơingườivàmùibùnnonlẫnmùinướcđọnghôihámnơiđáy ghe.Haingườichèobắtchúngtôikhomlưnggầnnhưnằmmọp xuống,tấnbênngoàidằnbêntrên,mấybuồngchuốixanhngắt saukhiđậybaobốtờidơbẩnlênđầumọingười.Đườngđimay
mắnyêntĩnhkhôngcóchuyệngìxảyratuyrấtchậmvàkéodài nhưkhôngbaogiờđếnnơi. Ngườiđànôngdẫnđườngtrởlại,kêubàvợvàcôemgáicủabà cùngđi.Tôichợtngửiphảimùinồngtanhtưởinơiáohắnkhi hắn nghiêng người khều vai bà vợ. Bỗng dưng tôi nghe lợm giọng không hiểu tại sao. Cái mùi thật lạ lùng. Bóng tối trong khoang không cho phép tôi nhìn rõ mặt hắn. Mùi tanh đến lạ. Hơithởcủahắncũngnặngnềhơn.TôithìthàovớiPhongsau khihắnđãđi. “Anhcónghemùigìkhông?” “Không.Mùigì?” “Cómùitanhtanhkỳlắm…“ Phongbângquơquachuyện. “Mùibùnđómà.” Cũngkhálâungườiđànôngdẫnđườngmớitrởlại.Cóthểhắn đi không lâu lắm nhưng khi chờ đợi thì năm ba phút dễ biến thànhnămbagiờ.Chỉcònbốnngườitrongkhoang.Haitênđàn ông bàn tính nho nhỏ trên bờ. Tôi bỗng nghe gai ốc nổi đầy người. Tôi nắm chặt tay Phong. Mồ hôi tươm ướt lưng. Người đànông đẹp trai kêu chúng tôi ra khỏi khoang. Hắn nói, giọng khoanthai.
“Bâygiờtuidẫnôngbàđi,haingườimột.Đểkhỏimấtthìgiờ, hai người đi với anh Ban, hai người đi với tui. Tụi tui đi hai đường nhưng đường nào cũng dẫn tới chỗ ghe lớn. Đi đông nhiềutiếngđộngdễbịlộ.” Rồikhôngđợiphảnứngcủangườinàohết,hắnhấthàmngười mũi khoằm tên Ban, đẩy cha mẹ Phong về phía đó. Quay nhìn
haiđứatôi,hắncười,hàmrănglởnnhởndướiánhtrăng,bóng đenlúmđồngtiềnnổirõtrênmá,rồihắnquayluibắtđầuđivề phíarừngcâythấp.Phongnắmtaytôiđitheohắn.Rừngcâytối mờdùlàrừngthưa,bóngláđenngòmtrênđườnglồilõm.Tôi vấptéloạngchoạngnhiềulần,đichậmhẳnlại. Chợtmộtnhánhcâyđậpvàomặtđauđiếng,tôikhựnglại,giằng taykhỏitayPhongrồiđỡnhánhcâycúingườilomkhom.Bỗng dưng, tôi nghe thấy… không chắc mình nghe đúng, nhưng tứ chi chai cứng. Thứ âm thanh nhọn như tiếng mèo gào giữa khuya. Tim tôi đập nhịp cuồng. Tôi quờ quạng tìm tay Phong. Chàng đứng sát tôi, chợt tôi cảm thấy cả người mệt mỏi và thõng dài. Người đàn ông dẫn đường quay nhìn hai đứa tôi. Bóng tối mờ nhưng tôi vẫn thấy được ánh mắt kỳ lạ của hắn. Bỗngnhiênnỗisợhãiùatớitrànngậpngườitôivớisựimlặng kỳ lạ của người dẫn đường không thúc hối khi thấy chúng tôi khựng lại. Hắn không hề kêu chúng tôi nhanh bước. Thời gian đứngkhựngvàcảbađứngimnhưchờđợiphảnứngcủanhau. ChợtPhongkéongượctaytôichạytrởlạihướngvừarờiđilúc nãy. Tôi chạycuống cuồng theo tay kéo mù loà.Rừng cây như mêhồntrận,chúngtôichạybấtkểmọithứ. Rồi cả hai cũng trở lại được bờ sông nơi ghe cặp bến. Người đànôngtênBanđangcúikhomlụclọichinơibóngđennằmim bênchânhắn. Tôi đứng sựng kêukhông ra tiếng. Miệnglưỡidínhthànhmột khối nghèn nghẹn. Bóng đen dưới chân hắn là mẹ Phong, nửa trên loã thể, tư thế co quắp, mặt úp xuống bùn. Ban hình như cũngkhôngngờsựcómặtcủatôivàPhong.Hắnđờngười,tay
còn cầm sợi dây chuyền vàng lòng thòng. Trong khoảnh khắc chúng tôi nhìn hắn, nhìn cái búa bửa củi vất bên chân. Tôi khôngthấymáuvìbóngđêmlàmnhoèbẩnmọithứ.Nỗisợhãi dânglấptríóc.Ýnghĩlướtthậtnhanhtrongđầu.Tôiđãhiểutại sao chúng muốn dẫn từng hai người một. Tôi sực nhớ đến ngườidẫnđường.Đầuóchoảngsợnhưngvẫncònsángsuốtđể ngherõtiếngchânchạyđuổivàtiếnglacủahắnđâuđó“ÊBan, coi chừng tụi nó chạy. Ban! Ban! Tụi nó chạy rồi!” Phong vụt chạy về chỗ neo ghe. Tôi chạy theo tay níu của Phong đến sát mé nước, chân vấp vật gì. Tôi ré lên như đạp phải dòi. Nhìn xuống, ba Phong nằm nửa người vùi dưới nước. Phong khựng lạivìtiếnglacủatôirồiđẩytôirasông.Tôisặcsụa,nướcmới ngangngực.Phonghétvàotaitôi. “Lộimaulên,lộiragiữasông.” Tôibơihốihả,taychânnặngchìnhchịchvìhaibộđồướtnước. Tôi quaycuồng tứ phía,không rõ mìnhbơivềhướng nào mới đúng. Tiếng người la hét sau lưng nghe chói tai đến độ hãi hùng.MộttràngđạnbắnvãiquanhtôivàPhong.Chàngđèđầu tôi ngụp xuống nước. Không mấy lâu, tôi ngộp thở hất tay Phong trồi lên hớp không khí. Súng nổ liên hồi như sát mang tai. Tôi luýnh quýnh đập tay chân loạn xạ, chưa đầy mấy phút đã mệt lả. Tôi càng ráng trồi lên chừng nào thì lại càng chìm xuốngnhanhchừngnấy.Tôilặnhụplênxuốngnhưngườisắp chết đuối. Có lẽ nhờ vậy mà tôi tránh được đạn bắn xối xả chung quanh.Phong khi lặnkéo tôihụp xuống, khi nổiđẩytôi chuồi tới. Tôi bơi tới tấp với cảm tưởng mình nổi ì một chỗ. Đầuóctôirốiloạnnhưnghìnhnhưvẫntỉnhtáo,rấttỉnhtáođể thấyánhtrăngmờtrêncao,câycốiđứngimnơibờ,bóngnước
lấp lánh quanh mình, hơi thở hào hễn, cơn mệt muốn đứt hơi vàmấybóngđentrênbờvớiloạtđạndữdội.Tôibơinhưmáy, hơi thở dần ngắn với nước tuôn vào mũi mồm sặc sụa. Biết mìnhkhôngđủsức,tôithảngửađểPhongvịnvaiđẩyđi.Hình như chúng tôi đã ra được giữa sông.Tôi nhìn vào bờ,chỉ thấy dạng cái ghe, hai bóng đen tàn ác nhoè lẫn trong bóng đêm nhưng ánhlửa nháng vớitiếng nổ vẫnhiệnhữu.Tôi đạp chân phụ sức với Phong, mắt nhìn thẳng lên lòng đêm có trăng sao đầy đủ. Trời đất có đó nhưng hình như bịt tai im lặng trước hànhđộngdãman.Tôinhẩmcầunhữngđấngtốicaomàtôicó thểnghĩđếntrongnhịptimhỗnloạn. Tiếngsúngbỗngim.Sựimlặnghãihùngđèchụplấytôi.Tiếng đập nước vùng vẫy của chúng tôi bỗng trở thành tiếng động duy nhất rõ mồn một trong đêm. Tôi lật sấp người lại tiếp tục bơi, bờ bên kia vẫn còn xa thăm thẳm. Có bơi mới thấy con sông không nhỏ như tôi tưởng khi còn ngồi trên ghe. Phong nhìnlạirồinóiquahơithởđứtquãng. “Tụinóchèotheo…bơilẹ…lênem…Mayramình…thoát.” CâunóicủaPhonglạiđượcđệmbằngtiếngsúngnhưngrờirạc hơn lúc nãy. Tôi muốn bịt tai để đừng nghe thứ âm thanh dữ dằn chở đầy gai nhọn đâm thẳng tim óc. Tôi nhìn lui, không hiểusaotronglúcbấnloạn,tríócvẫntiếptụccólúcminhmẫn để thấu suốt những thứ không dính dáng gì hết, quanh mình. Chiếcghetrôilừlừragiữasôngthậtnhanh.Lửađỏloéquanh. Tôingheđượctiếnggiầmquậynướclẫnvớitiếngsúngmỗilúc thưahơn.Tiếnglủmchủmcủađạnrơikhôngcònnghegầnđâu đâynữamàdạtxaxavềphíabờbênphải.Phongkềtaithìthào.
“Tụi nó không thấy mình. Em bơi nhẹ dưới nước trôi lần vào bờ, đừng gây tiếng động mạnh. Khi tụi nó bắn thì mình bơi nhanhhơnmộtchút.” Đámlụcbìnhnhẩnnhatrôiđâuđólàmhaitênđànônglầmlẫn. Chúnglahétlẫnnhau. “Mày bắn lục bình không hà, Ban! Ê. Đụ mẹ, tụi nó trôi hướng nàysaomàycứbắnhướngđóhoàivậy?Đụmẹ,giếtcóhaiđứa màcũngkhôngxong,biếtlàmgìănđâymậy?” “Câm cái miệng của mày lại. Đứa nào để sẩy? Hả? Mẹ cha nó, tao bắn đúng chỗ, chắc tụi nó chìm rồi. Không tin thì thôi. Đụ má, bỏ cho rồi. Sống chết kệ mẹ tụi nó. Về cho xong, trời gần sángrồi,làmcảđêm,mệtchếtmẹ!” Mọi thứ vụt im. Không có tiếng chèo lẫn tiếng chửi thề. Tay Phongnắmcứngvaitôitrongkhoảnhkhắcrồibuông.Tôichúi đầu sát mặt nước, tay châncố quẫythật nhẹ nhưng vẫn mang cảm tưởng nặng trịch lào xào khuấy nước. Im lặng nặng như tấm màn sũng nước phủ đè lên tâm trí. Tim tôi đập rối rít, mạchmáunhảytheonhịptimhàohễn,taitôingheđượctiếng bìnhbịchcủatimmìnhtưởngnhưaicũngđềunghera.Chợtcó ngườidúichântôi xuống.Tôi hơigiật mìnhkhi chânđạp phải lớpsìnhmềm.Phongđứng,mặtngửachừamũithở,cảđầudìm gầnhếtdướinước.TôibắtchướcPhong,đỡmệtvìchânchạm đáy sông nhưng phải đổi chân chống vì lớp sình mềm khiến chân chuồi nghiêng không vững. Được một lát, tôi ngẩng nhìn vừalúcbóngđennơighelêntiếng.
“Đằngkiakìa.Đó.Đụ…tụinóvừahụpxuống.Chỗnàynè.Mày bắnchỗđócoi.”
Phongnắmtaytôikéohụpxuốngnước.Ngheđượccâunóicủa người trên ghe nên tôi kịp chuẩn bị để hít một hơi không đến nỗichịungộplâu.Đạnbắntungtoésátnơitôiđứng.Phongdò dẫmbướcđidướinước.Tôibướctheomòmẫm,chânđạpsình loạng choạng nhằm nơi trũng sâu làm tôi hốt hoảng bíu chặt tay Phong. Miệng há ra bất ngờ khiến nước ùa vào mồm, tôi ngộtngạttrồiđầulênthở.Trướcmặt,đámlụcbìnhkẹtnhánh câychếtdồnđốngbênbờ.Tôichuồisâuvàođámlá,chỗnước cạn ngang bụng nên ngồi chồm hổm dưới nước. Bóng ghe đi ngangthậtrõ.Tiếngnóichuyệnvangvang. “Kệmẹtụinó,vềchorồi.Màycấtđồchưa?” Giọngtrầmkhoanthaitrảlờinhưkhôngbịảnhhưởngchihết vớihỗnloạnmáumevừarồi. “Rồi,hỏihoài!Xéthếtmấycáithâyrồi.Trừkhinàohọnuốtvô bụngthìtaochịuchớ…Ờ,haylàmìnhquaylạimổmấycáithây đàn bà. Tụi nó có khi nuốt hột xoàn…”Giọng kia bẳn gắt hơn. “Saohồinãyhổngnói?Mẹnó.Xì.Đụmá,gìcũngmày.Đợixong rồimớinói.Sẩyhếthaiđứa…Gầnsángrồi,mổmiếtgìnữa.Đụ má.”
Tiếng nói nhỏ dần theo dạng ghe loãng dần trong đêm tối. Phongđứngdậy,lầnmòtrượtlêntrượtxuốngvớilớpsìnhnơi bờrồimòlênbờđất.Tôiđạpsìnhnhãonhoẹtlenchảyquamấy kẽ chân, theo Phong lên chỗ có đất cứng. Bờ đất đầy rễ chằng chịt của thân cây chết, không rõ cây gì. Tôi lại vấp chân đau điếng nhưng cơn đau không đủ nồng độ để tôi nhận biết lâu hơn. Ngồi bệt xuống, tôi lần mò ngực áo tìm đồng hồ. Ánh lân tinh mờ ảo. 4g20 sáng. Tôi nói với Phong, hơi khựng lại khi nhậnramìnhlạcgiọng.
“Gầnbốnrưỡirồianh.Giờtínhsaođây?” Phongcởiáovắtnướckhôngtrảlời.Tôicởibớtmộtbộđồbên ngoài cố vắt cho ráo rồi phơi đại trên mấy nhánh cây gần đó. Hơi lạnh thấm qua lần áo ướt còn lại trên người khiến tôi nổi ốc.Cảngườitôiruntừngcơntheophảnxạcơthể.Tôingồibó gối,haitayômchâncoro.Phongchoàngtayquavaitôichoấm. Hai đứa chúi vào nhau. Trí óc tôi dần dần tỉnh và tôi cố tránh khôngnghĩđếnnhữnggìvừaxảyra. Rừng cây thưa thớt không một bóng nhà hay bóng đèn. Sao thậtsángvàthậtnhiều.Tiếngếchnháiễnhươngđâuđónổilên thậtbìnhyênnhưkhôngcóchuyệngìxảyra.Nướcmắttôirơi chầm chậm nhểu trêntaymới hay. Cơnsợ hãi lắng xuống, giờ chỉcònlạclõngkhốncùngsaucơnbãotànkhốc.Tôimangcảm tưởng vừa rỗng không vừa đầy ắp đến độ muốn nôn. Không biếttôinênnóigì,làmgì.Saucơngiôngtànbạo,sựcthấymình không là gì cả, tay chân dư thừa, đầu óc đầy rẫy những hình ảnh chết chóc và cảm tưởng mình rất mỏng manh dễ bị xúc phạmthìlấpđầycảngười. Giọt nước mắt đầu rơi xuống, khơi dậy trùng dương trong tôi. Tôikhócngonlànhnhưchưabaogiờđượckhóc.Tríóclầnmò trở lại xác người vấp phải nơi mé nước, sợi dây chuyền vàng đongđưanơitaygãđànôngcúimìnhtrêncáixáctrần.Hoára, timtôi hụt nhịp, những ngườichunggheđãchết.Tôi nhớ đứa bé trai ngủ mê vì thuốc. Cô gái trẻ thì thầm với tôi “Bồ em ở Texas.Ảnhhứasẽđónkhiemtớiđảo.Mấynămrồiemchỉđợi có dịp này. Tưởng sẽ không bao giờ gặp rồi chứ.” Giọng cười
khẽvuisướngđầyhyvọngcủacô.Giờthìthậtlàkhôngbaogiờ gặp. Tôi gục đầu ủ rũ với nước mắt. Phong ngồi im lặng lẽ. Chúngtôiđãgặpphảilũcướpcạntànác.Lũcướpcùngmàuda cùngtiếng nóivớimình.Tôithường nghenóiđếnhảitặcThái Lan nhưng chưa nghe nói đến lũ cướp cùng màu da tiếng nói với mình. Giờ thì tôi hiểu, nạn nhân chết cả, lấy ai kể lại câu chuyệnthươngtâmnơibờsôngvắng.Biếtbaobờsôngvắngđã chứngkiếnnhữngcảnhtượngtươngtự?Tôilaunướcmắttrên tayáocònẩmướt,nằmlănrađất.Phongnằmtheo,gốiđầutôi lêntaychàng.TôisờsoạngmặtPhongtrongđêmtốimờ,ngón taytôiướtkhilướtngangmắt.TôivùimìnhtronglòngPhong, cảmkíchvàđauđớnvôvàn. oOo Bà Ngoại Phong mất khoảng sau hai giờ sáng cùng ngày hôm ấy. Dì Sáu cho chúng tôi hay mấy ngày sau, khi hai đứa mò về đếnnhà.Bàmấtcùngngàychúngtôibịnạn.Lúchaigiờ,bàcòn đòidìSáurótchotáchtrà.Sauđó,dìSáuvềgiườngcủamình. Đến sáng thì bà đã chết cứng, hai chân thò ra ngoài như sửa soạnxuốnggiường,tayphảiníuchặtthànhgiường,mắtmởhé.
Phongngồiômđầunghĩngợi.ChậpsauPhonghỏi. “Dìcóchắclàsauhaigiờkhông?” “Chắc. Dì cho Ngoại uống nửa tách trà. Lúc để tách xuống bàn sực thấy đồng hồ gần hai giờ chớ dì có tính coi giờ đâu mà nhớ.”
Dì Sáu là em út của mẹ Phong. Dì lớn tuổi nhưng không con. Chồngdìcònởtrạihọctậpnêndìkhôngđivớichúngtôi,vảlại không ai trông nom bà Ngoại, đã hơn bảy mươi lăm già yếu
nhiều bệnh tật. Dì giống mẹ Phong nhiều nét nhưng khô khan cằncỗihơn.Mặtdìsưnghúpvìkhócnhiều. Lúcmởcửathấyhaiđứatôi,dìoàkhócnhưtrẻnhỏ.Thấytrở về,hiểungaylàkhôngthoát,phầnmớichônmẹmộtmìnhnên dì tủi thân. Đến khi biết cha mẹ Phong tử nạn, dì khóc thảm thiếthơn.PhongchỉngồiyênnhìntôivàdìSáu,mặtchàngchai cứngvớigiậndữvàoánhờn. Tốihômđó,PhongngồinơigiườngNgoại,vụtnóimộtcâulạ.
“MìnhthoátđượclànhờNgoại!” TôinhìnPhongkhônghiểu.DìSáuhỏi. “Sao?Connóisao?” Phongchậmrãikể,mắtnhìnmônglung. “LúcNgàgiậttayconđứnglại,tựnhiênconthấybàngoại.Thấy nhưthếnàothìconkhôngbiết,chỉbiếtlàthấymàtrongngười không hề thắc mắc tại sao. Bà Ngoại xua xua tay nói. Chạy đi con,lộiquabênkiasông.Lẹlên.Chạyđicon!Conngherõràng giọng thúc hối nóng lòng của Ngoại. Con đang hoang mang chưabiếtlàmgìthìlạinghebànói.Mẹmàychếtrồi.Chạymau lên con ơi. Rồi như có gì ám, con lôi tay Ngà chạy về phía bờ sôngtheolờiNgoại. Tôinghelạnhnơisốnglưng.TôiđãkhôngkéotayPhongđứng lạivôcớ,rõràngcónhánhcâyđậpnơimặtđaunhưtrờigiáng nên tôi đứng lại không suy nghĩ. Khi mặt trời lên, Phong nhìn và không thấyvết bầm haytrầytrụa nào trên mặt tôi cả. Điều nàykhiếntôingạcnhiênvìcáiđauxédathịtkiakhôngthểnào khôngđểlạidấuvếttrênmặt.Còntiếnggào,thứtiếngđauđớn củamộtconthúbịnạn.Thứâmthanhchỉcóthểtạođượcbởi
cơn đau tận cùng xương tủy. Phong đã không nghe tiếng gào nàohếtkhigiậttaytôiquayluichạyngượcvềhướngcũ.Không dámsuytưởngnhiềuhơn,tôichỉgiảndịchorằngmẹPhongđã tìm cách cứu chúng tôi bằng tiếng gào mà bà đã không kịp thoátthànhtiếng.Tôiđãngheđượcthứâmthanhxéráchmàn đêmchọcthẳngócmình,đãngửiđượcmùimáutrênáokẻgiết người.Nếukhôngcónhánhcâyquậtmặt,tôiđãkhôngdừnglại vàđãtiếptụcngoanngoãnđitheotêndẫnđườnggianác.Nếu khôngcótiếnggào,cólẽtôivẫntiếptụcđikhôngchútngờvực. Tiếng gào và cái đau của nhánh cây quật mặt, cả hai đều thật, thật như nỗi hãi hùng của cuộc thảm sát ghê rợn nơi bờ sông vắng.Tôiđãcảmthấyđượctấtcảmọithứbằngmọigiácquan trên người. Có thể, nhánh cây làm tôi đau nhưng không để lại dấu vết, nhưng còn tiếng gào, tôi phải giải thích làm sao khi Phongkhônghềnghecótiếnggàonàohết.Haiđứatôiđãđược báo động cùng một lúc bằng hai hình thức khác nhau. Và nhờ hành động vụt chạy bất thần khiến tên dẫn đường không kịp trở tay. Nếu không, nếu không… tôi vẫn thường tự hỏi, nếu không, nếu không, chuyện gì sẽ xảy ra và tôi sẽ làm gì nếu gã đànôngkhônggờmtayvớimìnhgiảnhưtôivàPhongcùngrơi vào tình trạng sống chết dưới tay hắn? Đây là nỗi ám ảnh không biết đến khi nào tôi mới được quên dù đã yên ổn xứ ngườinhiềunămsauđó./. NTNN
Trongmộtgiấcngủ,Nhiênmơthấynànggặplạinàngthờinhỏ. NhiênNhỏkhoảng mườibốnmườilămtuổi,da nâuhồng rám nắng,mặcquầnáovảithôsờnráchmàuxanhtrời,bộđiệuman dã ngây thơ như nai con. Nàng cầm hai bàn tay cô, mừng rỡ, ngắm nghía từng nét một, cả đến những sợi tóc mai và những chiếc lông măng. Đầu hơi cúi, cô bé liếc liếc nàng, hai riềm mi cườirungrung.Đôitaycôvùngvằngnhènhẹ,nhưmuốnđược thảrađểdọtđichơichorồinhưnglạisợlàmnàngbuồngiận. Cô trông giống nàng quá, và dĩ nhiên là trẻ trung mạnh khỏe hơn.Côcóvẻđẹpcủamộtđứatrẻlớnlêntừnúiđồihoangdã.
Timnàngchaonhẹ. Nànghỏi: “Nhiêncóbiếttôilàaikhông?” NhiênNhỏlắcđầu.Nàngnói:
“TôilàNhiênđó”. Côbécườihahanhưnàngvừamớinóiđùa. “Làmsaochịlàtôiđược?Chỉcótôimớilàtôithôi!” “Thật mà! Tôi là Nhiên. Tôi là tương lai của Nhiên. Nhiên là ngàyxưacủatôi.Tụimìnhlàmộtngười”. “Thôimà.Tôikhônghiểuđâu.Hiểuđểlàmcáigì!Thảtôiracho rồi!”cônănnỉ. “NhưngNhiênđiđâubâygiờvậy?Chotôitheovới”.
“Tôi đi tìm bạn của tôi. Chị sẽ không thích những trò chơi của bọn tôi đâu. Tôi thì chán những sự tính toán nhỏ nhặt của ngườilớn!Chịlàngườilớn”. Cô vuột ra khỏi tay nàng bỏ chạy. Được một đỗi ngắncô quay đầulạinhìnnàng,nóito: “Nếuchạyđượcnhưtôithìmớilàtôi!” Nàng chạy theo, giẫm lên những chiếc lá vàng mục ẩm sương. Nắng vừa mới lên, dịu dàng lấp lánh trên cành lá. Nhiên Nhỏ chạy băng băng, thỉnh thoảng lăng quăng lòng vòng quanh những gốc cây như để chờ đợi nàng. Cônhảy vút qua vài tảng đá nhỏ, dần dần bỏ xa nàng… Đến khi hình dạng cô chỉ còn là mộtdấuchấmnhỏtínhảymúagiữahaimàuláxanhvàđấtnâu thìnàngcũngnhòabiến,cùnglượtvớitiếngthổnthứccủamột chiếclávừarụng.Khôngbiếtởđâu. Nàng nhớ giấc mơ ấy nhiều ngày. Nhớ màu da rám nắng và những sợi lông măng thật mỏng óng ánh trên khuôn mặt như trái cây chuẩn bị ửng chín của Nhiên Nhỏ. Nhớ đôi tay vùng vằngvàcáicườihơithẹn.Nhữngcâunóivàđôichânnairừng chạythoănthoắt… Buổi sáng sau giấc mơ, nàng dừng trước bồn rửa mặt, ngước khuônmặtđẫmướtlênnhìnmìnhtronggươngcốtìmdấuvết củaNhiênNhỏ.Nàngngóđămđămhaiconmắtmệtmỏi.Nàng nhếchmôiđểcười.Nàngcườitolên.Nụcườitiếngcườilạlẫm, gượng gạo làm sao! Bằng cách nào mà tôi đã để mất, đã đánh mất,đãbịcướpđoạthoặcbôixóamấtánhhồnnhiêntrongmắt và vẻ vui tươi của nụ cười? Đó là những điều thuộc về tinh thần,nàocólệthuộcbởithờigianđâu?LờinóicủaNhiênNhỏ
cànglúccàngsắcrõtrongtrí:“Tôithìchánnhữngsựtínhtoán nhỏ nhặt của người lớn”. Một sự phê phán quyết liệt và ngây thơ.Chỉcótrẻconmớiquyếtliệt,ngâythơđượcnhưthế.Thật ra , nếu nghiêm khắc hơn, cô có thể chê trách nàng là một kẻ lườibiếng,yếuđuốivàhènnhátnữakìa.Khiđuổitheophíasau lưngNhiênNhỏ,mắtnàngđãkhôngngừngkiểmsoátmặtđất, hoảng hốt tránh né những viên sỏi, nhánh cây. Nàng sợ phải trợtté.Nàngtrèoquanhữngtảngđámộtcáchthậntrongvụng về trong khi Nhiên Nhỏ nhảy phóng qua chúng một cách rất ngoạnmục.Vàkhikhoảngcáchgiữahọbắtđầuhơixa,nàngđã chạy chậm lại dần với tư tưởng đành bỏ cuộc. Nàng biết trên haiđầugốicủacôbécórấtnhiềuvếtsẹo,kếtquảcủabaolầnté ngã.Nhưngchúngnàocólàmđôichânkiarụtrèhơnmộtchút nàođâu.Tạisaocànglớnngườitacàngsợté,sợđau?
Cóthểgiấcmơấysẽkhôngbaogiờcònlặplại.Cóthểnàngsẽ gặplạiNhiênNhỏ–tùymứcđộthathiết,ýchílẫnsựlàmviệc của nãobộ nàng – theohìnhthứckhác.Cuộcgặpgỡ sẽmơ hồ hơn hoặc trọn vẹn hơn, nàng chưa biết được. Duy một điều nàngbiết,làlầnhộingộmộngmịvàcảmđộngvừarồiđãkhơi dậytrongnàngcảmgiácyêuthương–vàniềmkhaokhátđược sốngtrọnvẹnvới–chínhmình. Lẫn trong đống giấy tờ sách vở gởi lại ở căn nhà của cha mẹ nànglàmộtcuốnsáchcũcủaH.Hesse.Chanàngnói:“Conhãy lựa những gì con muốn giữ lại, những thứ không cần thiết thì xeđổrácsẽmangđi”.Cănnhàđãbán.Chamẹnàngđangchuẩn bịdọnvềchungcư.Khitấtcảconcáiđãlớn,ngườicógiađình riêng, người đi làm xa có chỗ ở riêng, họ không còn muốn giữ
lạicănnhàcósânvườnquárộngđòihỏinhiềuchămsóc:cắtcỏ mùa Hè, quét lá mùa Thu, xúc dọn tuyết mùa Đông. Nàng đi loanh quanh trong căn nhà đã từng ở mười năm, nhìn nó lần chót với niềm lưu luyến nhẹ nhàng. Khi vào căn phòng cũ của mình lục soạn chọn những gì giữ và không giữ, nàng cầm lên mộtcuốnsáchcũ,giấyđãvàngố.Tờbìađãmất.Saulờitựacủa Mann là hai câu của Hesse chiếm trọn một trang giấy: Tôi chỉ muốnsốnghòahợpvớinhữnggiụcgiãđếntừcáingãthựcsự của tôi. Tại sao ước vọng chỉ có thế mà lại quá đỗi khó khăn? Đọc lướt vài chương sách, nàng bắt gặp tác giả tự trả lời: Cả một xã hội đã làm nên những người sợ hãi cái vô danh trong conngườihọ”.Nàngxếp cuốnsách lại,vuốt nhẹlêntrangđầu tiên, nơi có chữ ký của Vũ Anh, bên dưới ghi năm 1977. Đầu nàng đột nhiên ngân nga lại một đoạn âm thanh của bài hát ngắnnàngviếtnămmườichíntuổi,vớitấtcảsựđơnsơcủanó: VũAnhVũAnhConChimtrênđồi VũAnhVũAnhHótlờiyêutôi TộinghiệpVũAnh.ĐâylàcuốnsáchVũAnhmêthíchthờihai mươi tuổi. Vũ Anh đưa cho nàng ngày nàng cùng gia đình rời khỏi Việt Nam với lời hẹn “Gặp lại nhau ở bên kia biển!”. Bây giờ Vũ Anh không còn ở đâu cả, cũng như Hesse. Họ đã biến vàođấtcát,vàokhôngkhí,mangtheotấtcảbaonhiêuướcmơ, baonhiêuđiềumuốnthấythờicònsống. Ngực nàng đau buốt chỗ trái tim, khi hình ảnh Vũ Anh lại mơ hồthoánghiệntrongtrínhớ.Côgáitócdàinganglưng,khuôn mặt trắng đẹp lạnh lùng, ngồi đánh trống trong ban nhạc nữ sinh.Nhữnglầntrìnhdiễnchung,nàngđànguitarvàhátgiọng
chính.Thỉnhthoảngởgiữabản,nàngquayđầulạicườivớiVũ Anh.LúcnàoVũAnhcũngđưahaingóntaylênthànhhìnhchữ V, nháy mắt cười lại với nàng. Hình ảnh này nối hình ảnh nọ. Nàng ngồi lặng lẽ, để cho mọi kỷ niệm trở về. Nàng mỉm cười, nhìnthấylạicôVũAnhnhảycẫnglênhétlớn:“Allright!”ngày hai đứa cùng có tên trên danh sách những người thi đỗ. Là ngườiduynhấtđỗưuhạngcủalớp.VũAnhmởtiệckhaotấtcả bạnbè.Đêmbàytiệctrongvườn,VũAnhéphaimươiđứacon gái cùng uống rượu. Nàng uống hai cốc rượu đầu tiên trong cuộcđời,ngồingaydướigiànbônggiấyđỏngheVũAnhtranh cãivớimộtngườibạn.GiọngVũAnhnhiệtthànhsôinổi:“Nếu bạnkhôngsốngtrọnvẹnnhưlàchínhbạn,bạnsẽkhônglàcái quáigìcả! Bạnchỉ là một bảnsao,một sự rập khuôn, mộtcon sốkhôngđứngtrướcnhưngconsốkhôngkhác,mộtconốcvít cùntrongbộmáy,hoặcbấtcứcáigìkhácđángchánnhấttrên đời!” Đêm đó Vũ Anh sao mà đẹp! Vũ Anh đánh mắt màu tím nhạt và tô son hồng bạc. LầnđầuVũ anh trang điểm! Chiếc áo đầm nhung tím hở vai làm Vũ Anh lớn hẳn. Nàng ngồi im, chỉ cườivàngắmngườibạnthânnhấtcủahainămcuốicùngthời trunghọc,thấyVũAnhnhưgầnnhưxa.SắcđẹplỗnglẫycủaVũ Anh, sự thông minh khác thường của Vũ Anh, kiến thức và nhữnglờinóiđitrướctuổicủaVũAnh,cộngvớingàychiatay đã cận kề… làm nàng thấy buồn buồn: Có lẽ nàng sẽ mất Vũ Anh. Một Vũ Anh luôn luôn quấn quít bên nàng, lo lắng giúp nàng bài vở, hốt hoảng khi nàng ngã bệnh, ướt nước mắt khi nàngkhóc.MộtVũAnhluônluônchiađôibấtcứcáigìcóđược cho nàng, chăm sóc từ tinhthầnđến vật chất. Từng cuốn sách
hay vừa đọc, từng bảnnhạcnày vừa ngheđược, từng chiếc áo đẹpnhìnthấyđược…
Tiệctànlúcmườihaigiờđêm.VũAnhtiễnbạnbèrađếncổng. Nàng vào ngồi ở hàng hiên, đàn một khúc nhạc. Vũ Anh tắt nhữngngọnđèntrướcsân,đếnngồibêncạnh.Trongkhinàng đàn,VũAnhnhặtnhữngviênđánhỏdướichânquẳngvuvơvề phíatrước.Khuvườntrướcmặtmớiđâycònrộnrãtiếngcười bâygiờlạilặnglẽâmuquá.
“Hátđi,Nhiên.MaimốtchẳngcònngheNhiênhátnữa”. “Hátgìbâygiờ?”
“Hátgìcũngđược”. Nànghát:“Giờnàycòngầnnhau…Cònthắmthiết…”Chỉđược vài câu, rồi nghẹn. Vũ Anh hát, giọng trầm xuống, gần như thì thào.Dứtbản,VũAnhngồiimlặngnhưmộtcáitượngđá.Nàng đểđànquabên.
“Bây giờ thì thấy buồn quá”. Giọng Vũ Anh nhỏ, ướt. Vũ Anh cầmtaynàng,mânmênhữngngóntay: “Họcngànhgìthìhọc,nhưngđừngbỏchơiđàn,nghe!” “Ừ”. “Hứa?”
“Hứa!”
Họđãngồiởcáihànghiênnày,cạnhnhaunhưthếnày,chẳng biết bao nhiêu lần, bao nhiêu buổi tối. Nhưng lần này không giống những lần trước. Vũ Anh ngồi đụng sát người nàng, hơi thởcònthơmmenrượunho.
“Hơisaysay,Nhiênơi” “Nhiêncũngthế”
Nàng nhắm mắt. Mọi ý nghĩbềnh bồng trắng xóa bay bay như mây.Mànàngcũngchẳngmuốnnghĩgìnữa,ngàymaithuộcvề ngày mai. Bây giờ nàng chỉ muốn ngồi cạnh Vũ Anh. Với cảm giácVũAnhđangnhìn,nàngmởmắtrathấyVũAnhđangnhìn mình thật. Ánh mắt nóng, nồng nàn. Nàng đã bắt gặp Vũ Anh nhìnmìnhnhưthếrấtnhiềulần.Vàđã,khithìbốirốingượng ngập,khithìcợtđùavờvĩnh,đểlàmnóbiếnmấtđi.Lầnnàythì không lẩn trốn nữa, nàng nhìn lại Vũ Anh, sẵn sàng tiếp nhận bất cứ điều bất thường nào từ cá tính mạnh mẽ, linh động và quyếnrũcủaconngườiVũAnh.Bạnbèđãkhuyếncáonàng–với đầy đủ sự tò mò thú vị lẫn sợ hãi của họ – “Coi chừng Vũ Anh đồng tính luyến ái đấy Nhiên. Nó mê Nhiên quá chừng. Mấy năm trước nó đã mê Soeur Paulina dạy nhạc. Bây giờ nó mê Nhiên đấy!” Mẹ nàng cũng thắc mắc: “Sao Vũ Anh cứ quấn lấy con thế? Gặp mặt ở trường không đủ sao mà tối nào cũng tới kiếm nữa?” Cái “mê” của Vũ Anh tưới đẫm lấy nàng suốt nhữngngàycuốicùngbậctrunghọcnhưdầuxăng,vàmộtcách lặnglẽ,thầmkín,nàngthấmhútlấytấtcả,chờđượcbốccháy. Nàngnhớrấtrõcảmgiáccáihônmôilầnđầutiêncủađờimình hôm đó. Hơi thở như hương cỏ non trộn lẫn rượu nho của Vũ Anh.Đôimôiêmdịu,chiếclưỡimềmmạicủaVũAnhquấnhút mơn man. Nó làm choáng váng, làm say. Cái say dịu dàng, dễ chịu,màmạnhmẽcònhơnhailyrượubannãynàngđãuống. Tim nàng đập vang trong lồng ngực. Nàng mềm nhũn, ngây ngất, không còn biết gì ngoài, không còn biết gì khác. Nàng đang ở đâu, nàng là ai… Chẳng biết chi nữa hết. Nàng níu lấy thân hình thon và êm của Vũ Anh, run nhe lên theo từng cái
vuốtvecủaVũAnhluồntrongáodọctrêndathịt.VũAnhhôn lêncổlênvainàngrồicắnmạnhởcánhtay.Nàngbậtkêunho nhỏ.VũAnhcườithầmthìsátbêntai:“Đauhả?”rồingậmxiết phầnthịtdabịcắncủanàng.“ĐểNhiênnhớ…”,VũAnhnóithế. LưỡiVũAnhấmnóngxoadịuvếtđau. Giữanhữngcáihônhọbuôngnhaurađểthởvànhìnđắmđuối mặtnhau.Đôilôngmàythẳngvàđều,haihàngmiđenrậm,và mắtcủaVũAnh,saobuồnvàđẹpthếnày.Saobỗngchốchọlại gần nhau quá vậy, gần đến nỗi những gì của Vũ Anh là chính nàngvànàngđãlàcủaVũAnh.MôiVũAnhcuốnhútnhưnam châm,nàngmêmannhậpvàovớinhữngýnghĩrộnrãvềhạnh phúc. Nhữngngàyhômsau,thỉnhthoảngnànglạivéntayáolênnhìn ngắmcáivếthồngtrêncánhtay.Nàngsợnóphaiđimàcũngsợ người khác sẽ nhìn thấy. Soi gương, nàng có cảm tưởng mình đãlớnhơnnhiềulắm,vớimộtbímậttrồngtrongtráitimđang mọcrểđâmchồikếtlánởhoamàusắcrựcrỡkhácthường.Từ đấychođếnngàychiataymỗiđứahọcởmộttỉnh,nàngvàVũ Anh không thể rời nhau. Nhiều đêm nàng ngủ lại với Vũ Anh trongcănnhàvắngrộng.Mỗibuổisáng,VũAnhthứcnàngdậy bằngnhữngngóntaynghịchngợmvuốtdọcthânthểnànghay những cái hôn lên má và những tiếng nói thì thầm bên tai. Vũ Anhmuabúnbòtừgánhhàngtrướccổngmangvàotậntrong phòngchonàng,dànhphầnxắnớtvắtchanh.VũAnhlàmcafé, nângtáchkềmôinàng,chờđợinànguốngtừnghớpnhỏ.Thời gian đó nàng bắt đầu viết ca khúc. Lúc nàng loay hoayvới cây đàn,tranggiấyvànhữngnốtnhạcđentrắngnhảytungtăng,Vũ Anhngồichốngcằmngắmnàng,gậtđầu,lắcđầuởnhữngđoạn
125
nhạc Vũ Anh cho là hay, hoặc chê là “không được. Trục trặc, trúctrắcthếnàoấy!”CókhiVũAnhngồitrênthànhcửasổ,hút thuốcvàgõnhữngngóntaytrênthànhgỗthaynhịptrống.Đó lànhữngngàyrấtđẹpcủacuộcđờinàng.Nhữngngàycùngvới VũAnh,nàngkhámpháchínhmình,cảmxúcvàthânxácmình trước một con người khác. Cách xa Vũ Anh vài giờ là nàng muốnđiênlênvìnhớ.Trướcđây,ngàynàođếnlớpkhôngthấy Vũ Anh nàng cũng thấy thiếu vắng, nhơ nhớ, mong mong. Nhưngcườngđộcáinhớbâygiờđãnhânlêngấpmấylầnnhư thế.Vũ Anhnói:“Vậylà Nhiêncó yêu…” Đó là kết luậncủa Vũ Anh. Nàng thì không dám khẳng định như thế. Đôi khi, trong suốtthờigianthiếunữcủamình,nàngvẫnmơmộngđếnmột ngườiđànông nào đó. Anhta – nàngtưởng tượng– có khuôn mặtđẹp,damịnmàng,màythẳng,mắtsáng,mũicao,môiđầy đặn,cằmvuông.Anhtacaovừaphải,cânđối,thanhmảnh.Một conngườicươngquyết,thôngminh,cónghịlực,nhạycảm,dịu dàng, có được sự kết hợp đẹp đẽ giữa bộ óc khoa học và trái timnghệsĩ.Mộtngàynàođónàngsẽlấyanhtalàmchồng.Họ sẽsinhhaiđứacon.Nàngcòntìmmộtcáitênlạvàđẹpđểđặt cho anh ta (trong số những cái tên Đoan, Đô, Doanh, Huyên, Mẫn, Mai Khôi v.v… mà nàng đã chọn, đến bây giờ thì nàng nhậnra,đasốđềucóâmhưởngdịudàngvàthiênvềnữtính!). Không thể chối cãi niềm đắm đuối mê say giữa nàng với Vũ Anh,nhưngnàngđãnghĩ,đólàmộtthứtìnhvượtkhỏitìnhbạn thôngthường,màvẫnchưaphảilàtìnhyêu.Tiếng“yêu”từVũ Anh làm nàng thấy sờ sợ. Từ xã hội chung quanh, trong phim ảnhsáchbáonàngxemđọc,nàngchưabaogiờđượcnghe,nhìn haingườiđồngpháinàonóiyêunhau.Phảilàtiếngyêuâuyếm
dịu dàng ngọt ngào phát ra từ chính họ kìa. Không phải từ những bài báo tường thuật lại với thành kiến chủ quan riêng thànhnhữngthứtintứcgiậtgân,khôngtừnhữngmànáiâncó mục đích kích thích dục tính chiếu thoáng qua trên phim ảnh. Nàngvẫnbănkhoăntạisaotìnhyêuđồngpháilạilàđiềucấm kỵ? Người ta nói đến nó bằng một thái độ kỳ cục như nói về một thứ bệnh kín. Tại sao không ai dám đem những mối tình đồngpháiđẹpđẽvàhạnhphúcvàosáchtruyện,phimảnhhay kểchonhaunghe?Trongmộtcuốnsáchyhọcrấtcũ,tácgiảlà mộtôngbácsĩ–cólẽbâygiờcũngđãhòatanvàotrongđấtvà nhập vào cõi vô cùng tịch mịch – đã cho rằng tình yêu đồng pháilàmộtchứngbệnhtâmlý(vềsaunàngbiết,chẳngchỉmỗi mình ông ta viết ra sách như thế. Và tất cả những người như ôngđềuđượcchứngminhhọviếtnhưthếlàsai!).Cuốnsáchấy làmnàngđauđớnbựcdọc,nhưthểôngbácsĩkiacóácýmuốn làmtổnthươngnàngvậy.VũAnhlàmộtbệnhnhânsao?
ChứngbệnhgìmàlạilàmVũAnhthôngminh,tàihoa,quyếnrũ và mạnh mẽ đến như vậy! Mỗi lần có nàng bên cạnh, Vũ Anh tươitắnhạnhphúc nhưmột đóa hoa nhậnđầyđủ mặt trờivà dưỡng chất. Dĩ nhiên nàng chẳng thể nào tin cái chẩn đoán “bệnh”ấy,cũngnhưkhôngtinrằngnhữngngườithuậntaytrái có“tậtxấu”ấyvìthóiquen,vàthóiquenthìcóthểsửađược! Thếnhưngmà,nàngvẫncứsợhãicáitiếng“yêu”phátratừđôi môixinhđẹpcủaVũAnh–dùnàngchẳngbaogiờtránhđược cáilựchútcủanó–cũngnhưđãgiấukínvếtrăngcắntrêntay mình,khôngđểainhìnthấy.
127
QuânđiệnthoạirủnàngraquáncaféRoméonơianhđangngồi chờ.Anhnóimuốnchonàngxemnhữngbàithơanhmớidịch, và phải uống café pha đậm mới “phê”. Từ nhà nàng đi bộ ra Roméo chi có mười lăm phút. Sáng thứ bảy nắng thu dìu dịu trênconđườngngangquanhữngcănnhàcócỏxanhvànhững loàihoanởmuộn.Đihếtconđườngnhỏấy,nàngrẽradãyphố đầynhữngbảnghiệuđủmàuvàcửagươngnhốtbêntrongcác người bán hàng buồn chán của thời kỳ khủng hoảng kinh tế. Mười lăm phút đồng hồ đi bộ, nàng đi qua, nhìn thấy khoảng vàibachụcngười.Họtrắng,đen,hoặcvàngnhưnàng,cóngười phatrộngiữacácmàuấy.Họnhìnlướtnhau,điquamặtnhau, dửngdưng,lạnhlùng.Bỗngdưngnàngmuốnlàmmộtbàitoán đơn giản. Mỗi người, trong số mấy chục con người nàng nhìn thấy sáng nay, trong suốt cuộc đời họ, đã nhìn thấy bao nhiêu người?Giảthửlấymộtconsố(khônglấygìlàquáđánglắm)là mộttrămnămchụcngànngười(sốtuổitrungbìnhlàbốnchục, sốngườitrungbìnhmỗingàynhìnthấy:mười!).Trongsốmột trămnămchụcngànngườiấy,đượcbaonhiêungườiđượcgọi làquenbiết?Trongsốnhữngngườiquenbiết,baonhiêungười có thể gọi là bạn? Trong số gọi là bạn, bao nhiêu người gọi là chíthiết?Trongsốnhữngngườibạnchíthiết,baonhiêungười thực sự thương yêu mình? Trong số những người thương yêu mình, có bao nhiêu người mình yêu? Con số thành có thể là zerochoquánửanhữngngườinàngnhìnthấyhômnay,vàcho hàngtỷconngườitrêntráiđất.Từconsốmộttrămnămchục ngàntụtxuốngthànhzero(haycaolắmlàhai,ba,năm,bảy…) cũnglàđiềuđángđểngườitasuynghĩlắmchứ.Ngườitacóthể – trong những ngày mùa Thu lá bắt đầu vàng úa này – nghĩ
rằngmỗingườilàmộtdấuchấmnhỏrítrênquảđịacầumênh mông. Nhân loại là hàng chục tỷ cái dấu chấm đang lung linh nhảy múa bên nhau để sinh tồn. Nhìn từ rất xa, chúng giống như một khối. Nhìn gần, chúng có vẻ là từng khối nhỏ quay quần.Nhìngầnnữa,hầuhếtnhữngdấuchấmlànhữngđiểmcô độc!Cónhữngdấuchấmchỉkếthợplạivớinhauvớimụcđích duynhấtlàtạosứcmạnhđểtiêuhủycácdấuchấmkhácnhằm nớirộngvịtrí(vịtrícủanhữngnhúmcáttrênsamạc!)Nhưng mà cũng có những dấu chấm nào đó sẽ biết tìm đến nhau với tìnhthươngchứ.Nếukhôngthìýnghĩacủasựsinhtồnlàgì?
Trong khi chờ đợi nàng đến, Quân đã uống cạn một tách café. Anhnhổmngườilênnhoẻnmiệngcườikhinàngđẩycửabước vàoquán,vàgọithêmhaitáchcafésữa.Nhữngbàithơđểtrên mặt bàn, bên cạnh cái lọ cắm hoa cúc trắng. Nàng kể cho anh ngheýnghĩcủanàngtrênđườngđếnquán.Anhnghemộtcách thú vị, hai ngón tay trỏ và giữa gãi gãi chiếc cằm. Nàng mỉm cười nhìn cái cằm vuông của anh. Anh cao hơn nàng một cái đầu,ngườicânđốithanhmảnh,màythẳng,mắtsáng,mũicao. Kỹ sư và nhàthơ,thông minh, nghị lực,dịu dàng, kếthợp đẹp đẽ giữa bộ óc khoa học và trái tim nghệ sĩ: chàng trai trong tưởng tượng của nàng năm mười tám tuổi.“Điều thú vị là”, Quân cười, “Nhiên vừa nói về một vấn đề mang tầm cỡ nhân loạivừanhìncáicằmbénhỏcủaanhmàcười!Nhiênlàmộtcô bérấtngộnghĩnh!”
“Gọiemlàcôbéà?Quânlàmemmừngđó!”
“Khônglàcôbéthìlàgì?Báchaybàđây?Noway,man!Nhiên lúc nào cũng có nét trẻ thơ, dù là lúc tỏ ra mệt mỏi. Tên của NhiênlàrấtđúngvớiNhiên”.
Nàng mừng thật. Nàng reo lên “Nhiên Nhỏ” trong đầu, nghe thấy tiếng cười của cô mơ hồ rộn rã với bước chân chạy nhảy hồnnhiêntrênđấtđáđịacầu,tìmvềvớinàng. “Ngheđoạnthơnàynhé,củaWaltWhitman.Nhiênsẽthấynó cóliênquanđếnnhữnggìNhiênvừanghĩtrênconđườngđến quán”.
Anhhắnggiọng,bắtđầuđọc. LinhhồnchẳnghơngìthểxácThểxácchẳnghơngìlinhhồn Khôngđiềugì,ngayđếnThượngĐế,đốivớiconngười,lạicao cảhơnchínhhắn Và bất cứ ai bước đi một phần tám dặm đường mà chẳng có chúttìnhthươngnàochokẻkhác SẽđivềphíamộphầnmìnhTrongmộtchiếcáotang Nàng ngắm khuôn mặt thanh tú của Quân trong lúc anh đọc thơ.Có lúc nàng thoáng cóýnghĩmuốnhôn lênlàn da nâu và đôi môi đỏ của anh. Rồi tình yêu sẽ bắt đầu, nàng sẽ yêu anh say đắm, săn sóc anh, nghe anh đọc thơ cho tới răng long tóc bạc.Sẽsinhhaiđứaconvớianhvàđặtchochúngnhữngcáitên xinh đẹp ngày xưa nàng đã chọn. Nàng sẽ viết nhạc lúc con đangngủ.ĐôikhiQuâncũngsẽmuốnngồivớinàngtrongkhu vườn khuya, dưới trăng, để nghe nàng đàn hát những gì xuất pháttừtráitimnàng.
Quân lại gãi cằm, cái cằm vuông của anh,đọc tiếp một bài thơ khác, rồi một bài thơ khác nữa. Nàng vẫn chăm chú nhìn anh. Chưa từng thấy người kỹ sư điện nào yêu thơ đến thế! Đấy là ngườiđànôngthuởxưanàngmơmộngđấy.Nhưngngoàilòng quý mến, nàng chưa bao giờ thấy nhớ nhung Quân? Ý nghĩ muốnhônlênlàndanâuvàđôimôiQuântrongvàiphúttrước đâythuầntúychỉlàýnghĩ,khônglàniềmthôithúckhátkhao. Mọiđiềukhác,nhưsẽsốngbênanh,sănsócanh,ngheanhđọc thơ,đànhátbênanhdướiánhtrăng…cũngchỉlànhữngtưởng tượng không xuất phát từ ước muốn. Nàng đã vẽ vời như thế nhiều lần, đã muốn thực hiện cùng với năm, ba người, và lần nào cũng khựng lại từ những bước đầu. Nàng chưa từng thấy yêu,chưatừngthấyđắmsayngườiđànôngnàocả.Mọicốgắng củanàngcốvượtlêntrêntìnhthươngmếnđểđiđếnmộtđiều gì mãnh liệt sâu xa hơn như thế đều thất bại, có khi tác động ngượcđểtrởthànhnhữngcảmgiácbuồnbã,khổđau.
Bây giờ, nhìn những ngón tay Quân đang lật từng trang giấy, nàngnhớthiếtthanhữngngóntayVũAnhgõgõtrênthànhgỗ. Nhìn đôi môi Quân đang nói cười, nàng nhớ quay quắt những tiếng nói tiếng cười của Vũ Anh. Nếu có khi nào nàng sẽ được Quân áp môi anh lên môi nàng, có lẽ mọi điều rồi cũng xảy ra hệt với các lần trước, những lần nàng tưởng mình có thể yêu. Kết quả rồi thì cũng giống nhau. Sau những cuộc ân ái mang đến cho nàng chút khoái lạc trong giây phút (hoặc bực bội buồn cười suốt cả mấy tháng sau), nàng sẽ lặng người đi với cảm giác trống rỗng không cưỡng được hoặc chạy nhào vào phòngtắmdộichotanbiếnđisựdốitrámìnhtựphủlênmình.
Chẳng có gì gọi là rung động là choáng váng là say ngất bềnh bồngnhưngàynàotrongvòngtayVũAnh.Nàngsẽlạicúiđầu vớiniềmânhậnmànóivớiQuânrằngđólàđiềulầmlỡ,đừng baogiờlặplạinữavàQuânsẽbỏđimangtheosựtổnthương nàngkhôngcốýgâyra. Họ uống hết ly café. Quân đã đọc hết những bài thơ. Anh hỏi nàng có thích không. Nàng gật đầu. Dĩ nhiên là những bài thơ đóhay,vìnóđượcQuânchọn,vàvìnàngcũngđãđọcnhiềubài trongsốđórồi,từVũAnhđưa.Nàngbỗngthấychoángvángvì độtngộtnhớrađiềuấy.Hầunhưnhữnggìhaynhấtnàngtừng đọcngàyxưađềuđượcVũAnhchọnvàđưachođọc.Giờphút nàythìnàngđãnhậnracáiđiềuthẳmsâukhúcmắc:chínhVũ Anh là cái bản chính của hình ảnh người đàn ông trong mơ tưởng của nàng. Nàng đã lấy hình ảnh, cá tính, con người của Vũ Anh,thêm thắt vàichi tiết đểtạo thành người ấy. Suốt bao nhiêu năm nay, nàng chỉ yêu và chờ đợi một Vũ Anh! Vũ Anh mày thẳng, mắt sáng, mũi cao. Vũ Anh xinh đẹp, thông minh, nghị lực, một người có kết hợp toàn vẹn giữa óc khoa học và tâmhồnnghệsĩ… Nàngthấynhứcđầughêgớm.Nàngômlấyđầu,mặttáixanh: “Thỉnh thoảng em lại bị migraine headache như thế này. Phải vềthôi”.
Quânnhổmngườidậyđịnhcùngnàngđi.Nànglắcđầu: “Emmuốnđimộtmình.Hômnàokhácmìnhgặplại”. Quân ngơ ngác nhìn nàng vội vã đi ra cửa. Nàng quay lại nhìn anhmộtlầnnữa,gượngcườiđểtrấnanQuân.NàngnhìnQuân, lầnnàyhoàntoànbiếtchắcchắnanhkhôngphảilàngườinàng mongđợi.Ôichỉlànhữngtừngữmiêutảngườithôi,Quânơi…
Nàng uống hai viên thuốc ngủ, kéo rèm cửa sổ xuống và nằm xuống giường. Với tay mở hộc bàn ngủ, nàng lấy cuốn album nhỏ.Trong đó,bêncạnhhình ảnhnhữngngườitronggia đình nànglàtấmảnhcủaVũAnh.Nàngmỉmcười.Côsinhviênkhoa học năm thứ nhất trong ảnh trông thật bụi đời và yêu đời. Cô mặc quần jeans xanh bạc màu và áo thun màu vàng tươi bị chăm thuốc lá lủng từng lỗ nhỏ. Nàng kề tấm ảnh sát gần hơn để nhìn. Trên áo có chữ của Vũ Anh vẽ lên bằng bút marker mựcđen:Eternity.VũAnhđứngởbãibiểnVũngTàu,cườitoe toét,vànhưthườnglệđưahaingóntaylênlàmthànhhìnhchữ V. Tấm ảnh này Vũ Anh chụp để gởi cho riêng nàng. Phía sau lưng ảnh, Vũ Anh viết “Để Nhiên ngắm”. Nàng ngắm tấm ảnh rấtlâu,rồithầmthìtrongđầu:“NhiênbiếtVũAnhmuốnnóigì với Nhiên, khi cứ đưa hai ngón tay làm thành hình chữ V như thế. Yên chí đi, Vũ Anh yêu dấu”. Nàng đưa tấm ảnh lên môi hôn,rồicấtvàotậpảnh. Nàng bắt đầu buồn ngủ. Nàng biết mình sẽ ngủ thật say và không bị ác mộng, không thấy mình đứng trên bờ hoảng hốt kêulatuyệtvọngkhichiếcghecóVũAnhtrênđóchìmdầnvào lòng biển.Nàng sẽ ngủ rấtêm nhưVũAnhđangngủthậtbình yên.Chỉcókháclànàngsẽthứcdậy,cònVũAnhthìchẳ
Tôi Tôi là thầy tu dòng Tín Giáo xuất thân từ chủng viện lâu đời nhấtthếgiới.Tôilàngườichépkinhthánh,viếtbằngtay,cuốn kinh dầy cộm đi từ Cựu ước đến Tân ước. Cửa sổ chỗ tôi ngồi viết nhìn xuống quảng trường thành phố nơi có những tượng thánhđangtắmnắng.Phòngtôingồiviếtngaysátthápchuông nhà thờ,ngọntháp caovútnhưmột thanhgươmxuyênthủng màn trời. Đây là giáo đường trung cổ lâu đời nhất châu Âu. Cuốnkinhthánhtôichépnguyênthủylàbảnxưanhấtmàloài ngườicònnhớ.
Tôisốngnếpsốngthờitrungcổvìtôivẫngiữthóiquenlưutrữ vănbảnbằngcáchchéptay,trênloạigiấylàmtừvỏcâylàthứ giấybềnnhấtcóthểchịuđựngđượcsựtànhủycủathờigian. Tôi không thể đọc được thứ chữ in trên giấy. Tôi càng sợ thứ chữ dán trên mạng, vì tôi đọc mà mất khả năng hiểu ý nghĩa. Chúngdiđộng,chúngtrôituột,chúngkhôngbámđượcvàotrí nhớ, vì chúng không cố định như văn bản chép tay. Những gì chéptaylà những gìvĩnhhằng. Chữ chéptaylà mật mã riêng. Chính những mật mã này khiến việc chép kinh trở nên thú vị. Cầm một bảnkinh thánhchép tay có cảm giác hoàntoàn khác vớicầmmộtcuốnsáchintrêngiấy.Đólàcảmgiácrunrẩy,như
tiếp cận một sự linh thiêng, và cuốn kinh chúng ta cầm cũng đangrunrẩynhưmộtconvậtsốngđangngọnguậy. Trêncăngáccổnàycómấynghìncuốnkinhviếttrêngiấycói. Tôi bị đày ngồi đây chép từ ngày này qua ngày khác. Những cuốnkinhkhônghiểusaunàycóaitìmđọckhông,nhưngchép thì vẫn chép. Thỉnh thoảng Đức Giáo Chủ đích thân trèo 360 bậc thang hẹp lên thăm tôi. Ngài lướt mắt qua những bộ kinh xếpchồngchấttừsànlênđỉnhtrần,kiểmtracuốnkinhnguyên thủy, đối chiếu với trang giấy tôi đương chép, khen tôi vài lời khíchlệ.RồichúngtôisẽcùngquỳgốiđọckinhSámHối,luôn luônlàkinhSámHốimàkhôngphảibàikinhnàokhác.Khingài đixuống,cầuthangthườngđãphủđầybóngtối.Ngàilầntheo những vòng thang xoáy, dẫn xuống chánh đường nơi những thầytưtếđangthắpđợtnếnchóttrongngày,cảtrămngọnnến lunglaynhưgióhiệnhìnhtrongnhànguyện,nhưnhữngthiên thầnđangtrởvềdướidạnglinhhồn.Đólàtrướcgiờcơmchiều của chủng viện. Những lần thăm viếng như thế tôi có thêm rượu đỏ trong bữa tối, và tôi đi ngủ sớm hơn lệ thường, dù khônghẳnlàsay.
Tôi khấn nguyện ở đây trọn đời vì lòng kính mộ ngôi giáo đườngnày,vìnólànguồngốccủatôi,nhưthểthânxáctôibắt nguồn từ đá, từ chất đồng của chuông, từ tiếng cầu kinh và tiếng đàn phong cầm cộng hưởng. Tôi cũng quyết định ở đây trọn đời vì Giáo Chủ. Ngài là biểu tượng của niềm tin, của sự thật,củatrầnthế,củathiênđàng.Uyquyềnngàikhôngphảichỉ trongthờinày,màcònkéodàinhữngthếkỷtới.Nhiệmvụchép
kinh ngài giao phó cho tôi cũng là để kéo dài niềm tin đến tươnglai.Trongcáithưviệncổxưanày,cổxưabằngchiềudài lịch sử Đấng Cứu Thế, chúng tôi sẽ quyết định tương lai Tín Giáo, hưng thịnh hay suy vong, thống trị hay phế thải.Những bảnkinhcổmàtôilưutrữmộtngàykiasẽtanthànhbụi.Chúng cần người chuyển ngữ luôn luôn, nếu không sau này chúng sẽ chỉ là thứ ngôn ngữ chết và như vậy thì niềm tin cũng chết. Không ai am tường việc dịch thuật bằng tôi. Tôi dịch kinh từ tiếngcổHy-lạpsangnhiềuthứtiếngkhácnhưDo-thái,La-tinh, Ai-cập,Sy-riđểgieogiốngniềmtinvàonhiềungônngữ.Rồisau này,quanhiềuthếkỷ,chúngsẽđượchiệnhìnhvàtáisinhdưới nhiềuthứchữ,Sla-vic,Ả-rập,rồitiếngAnh-cát-lợi,tiếngTrunghoa,tiếngNhật…tấtcảnhữngngônngữxalạcủanhữngđôhội phồnthịnhphíabênkiabiểnlớn.
Lờithềtrênđỉnhthápgô-tích Lời thề của tôi với Giáo Chủ dưới tháp chuông xảy ra vào lúc giữa trưa. Lời thề nguyện bảo vệ niềm tin của Tín Giáo bằng mọi giá. Vào thế kỷ đó, chúng tôi đứng trên đỉnh chót vót của ngôigiáođườngbằngđátrắngphanhữngmảngxámđenloang lổ–ngôigiáođườngmàmỗilầnchiêmngưỡngđãkhiếnnhững nung nấu điên cuồng trong lòng người dịu xuống. Sau lời thề tôi biết mình đã gắn chặt số phận mình vào căn gác, vào đỉnh caonhấtcủathếgiới.Sốngởđây,tôilàkẻgầnnhấtvớitrời,với Chúa,vớimây,vàvớivĩnhhằng.Đứngđâynhìnxuống,tôithấy mình cao cả hơn loài người bên dưới, vì sự tồn tại của tôi không hòa chung với họ. Tôi có thểthấytrái đất đông dần lên như bột nổi bánh mì, thấy các lãnh địa lân cận lan ra những
vườnnhonhưmạchrượu,thấynhữngrừngô-liuépmìnhchảy ra suối dầu vàng óng, thấy những biên giới vương triều trong nháy mắt rùng mình hóa ra những di tích muối trắng chập chùngvàobấttận.Vàonhữnghômtrờitrongvắtphalêtôicòn thấycảnhữngthànhphốmớimọcvàsẽmọcphíabênkiabiển lớn (gọi như vậy vì đây là mặt biển lớn nhất mà loài người khámpháđược,chođếnkhichúngtôitìmramộtcáibiểnkhác lớnhơn).
Lờithềcủatôihẳnđãđộngđếntrời,vìngaysautiếngA-menlà một trận mưa chuông phủ xuống. Tiếng chuông ngân đã khuếch đại lời thề của tôi. Tiếng chuông trên đỉnh giáo đường cổxưauámnày,âmsắccủachúngkiêuhãnhvàhốithúc,đập vào linh hồn tôi như một dấu chứng bất tử. Từ đó trở đi hồi chuôngtrưatrởthànhthônglệcủathếgian.Chuônggiữatrưa là dấuấncủaTínGiáochúngtôikhắctrênthờigianvàgõcửa khônggianmảimiết,trongmộtniềmtinkhôngmònmỏi. Giáochủ–kinhthánh–vàtrigiáo Chúa đã nói với Thánh Phê-rô trước khi chết: “Hãy nạp gươm vàovỏ,vìhễaicầmgươmsẽbịchếtvềgươm.”[1] ĐứcGiáoChủcũngcómộtcâygươm,nhưnggươmcủangàivô hình.Ngàicầmnótrongtaynhưngkhôngaitrôngthấy.Người ta chỉ cảm thấy thanh gươm, như thể nó ở khắp mọi nơi. Tôi kính sợ Giáo Chủ không phải vì ngài có thanh gươm, mà vì thanhgươmấyvôhình,vìkhôngaibiếtđượcđườngđicủanó. Nếu phải mô tả Giáo Chủ, tôi sẽ vẽ một chiếc áo chùng trắng thêuchỉvàng,vẽmáitócbạchkimóngánhrủxuốngvầngtrán
khắckhoải,vẽnétquảquyếttrênkhuônmặtuynghi.Nếuphải dùng lời diễn tả, Giáo Chủ là biểu tượng tối cao về quyền lực, thần uy hơn cả Chúa; vì mắt tôi không thấy Chúa nhưng tôi thấy ngài; vì tai tôi chỉ nghe giọng ngài thay vì giọng Chúa. Đường đi đến Chúa ắt phải băng ngang ngài. Lời của Chúa sẽ đượcsànglọcquangài.Kinhthánhlàýchícủangài,tànghình tronglờiChúa.
Thời gian soạn bộ kinh thánh là thời gian căng thẳng trong quanhệgiữaGiáoChủvàtôi,vìcáchchúngtôiquanniệmkinh thánh thật khác nhau. Khởi ngay từ định nghĩa “kinh thánh” chúng tôi đã không nghĩ giống nhau rồi. Giáo Chủ bảo kinh thánhlàlờiChúa,vìChúađãphánnhưthế.Nhữngvịthánhghi lạinhữnggìChúanói,nhữnggìChúalàm.Tôinóivớingài,các vịthánhcũngcóthểghilạinhữngđiềuhọtưởnglàhọnghe,họ nghĩlàhọthấy.Cũngcóthểnhữngđiềuhọghichéplàcóthật, nhưng còn rất nhiều sự thật khác mà họ không thấy hoặc khôngnghe.Ngaytêngọikinhthánhđãlàmộtđiềukhóhiểu,vì nókhôngchỉlàmộtcuốnkinh,nócònmangchất“thánh,”vàtừ “thánh”làđiềukhiếntôisuynghĩ.Tạisao“thánh?”Chỉvìchúng đượcviếtrabởinhữngvịthánh?Ailàthánh?Cácthánh Phaolô, thánh Lu-ca, thánh Giô-an khi ngồi viết kinh vẫn chưa phải làthánh.Họchỉlàthánhsaunày,khihọđãchết,khixáchọđã rã thối trong hầm đá sâu trăm thước dưới chân tôi. Họ chỉ là thánhsaunày,khiGiáoChủphongthánhchohọ.Hànhtrìnhđể mộtxácchếtthànhthánhcókhidàihơnthờigiansốngcủamột conngười.
Thời ấy có rất nhiều kinh sách của Tri giáo[2], giáo phái đối nghịch với Tín Giáo chúng tôi, lưu trữ trong thư viện do tôi quản thủ. Giáo phái này do Ma-ry Ma-đơ-len thành lập, tuy cũng bắt nguồn từ khải thị của Giê-su, nhưng lại rẽ ra một hướngkháchẳn.Họđimộtconđườngkhácdẫnđếncứurỗi,họ dùnglinhgiácvàlươngtricủahọ,họkhôngdùnglòngtincủa chúng tôi… Điều này khiến Giáo chủ không vui. Giáo chủ nói bênTriGiáođặtnặngkiếnthứcvàcoinhẹniềmtin.Ngàilênán họlàngạomạnkhiquanniệmconngườicóthểtựthôngcông vớiChúakhôngcầnthôngquagiáohội.
“Niềm tin là điều kiện cần và đủ cho sự cứu rỗi. Giê-su nói, ai tintasẽđếnđượccùngCha.TriGiáođãđilầmđườngvàđãxúc phạmniềmtincủachúngta.”
Tôithưavớingài: “Thưa Giáo Chủ, nếu chúng ta thật sự có niềm tin thì không ai xúcphạmđượcchúngta,vìniềmtinởbêntrênmọixúcphạm vàthươngtổn.”
Lờinóicủatôikhiếnngàihàilòng,nhưngtôilạihồnghichính mình, vì niềm tin của tôi đang thay đổi, ngoài ý muốn của tôi. Nhữnggìtôi đọc là cánhcửa mở ra mộtconđường mớitrong tôi.Mộtconđườngmònđãphủbụithờigian,mộtconđườngbị treobảngcấmvào,mộtconđườngmàcóngườinóilàngõcụt, cóngườinóidẫnđếnthiênđàng.Giáochủnóiđólàconđường lầm lạc vì Phê-rô đã trở thành dòng chính và Ma-ry mãi mãi đứngbênlề[3].Thánhkinhcũngcónhữngdòngchảyngầm.Nó
là câu chuyện do những người đàn ông kể lại. Việc đọc những cuốnkinhkhiếntôiphảinhìnkhácđi,nghĩkhácđi,trởnênmột cái tôi khác, một thầy tu khác. Chúng thật sự là những cuốn kinh khai ngộ, hiểu theo nghĩa đó. Hay chúng là những cuốn sáchtàđạo,cũnghiểutheonghĩađó.
CáiđầucủaMa-ryMa-đơ-len Ma-ryMa-đơ-lenlàngườiđànbàcómìnhmàkhôngđầu,hoặc cóđầumàkhôngmình,vàngườiđờisauchỉbiếtmộttronghai thứ. Thoạt tiên tôi chỉ biết cái đầu Ma-ry. Cái đầu này chứa nhữngkhảithịhuyềnnhiệmvàcảbảnđồchỉdẫnđườngđicủa linh hồn. Cái đầu này thông minh xuất chúng và người ta bảo nóđãthuhếtmọilờiGiê-sunói.Vìsợnógâythêmtổnthương cho niềm tin của chúng tôi, Giáo Chủ đã dùng thanh gươm vô hình lia ngang cổ, chặt phăng cái đầu đi. Từ đó truyền thuyết Ma-ryngườiđànbàkhôngđầuđãbiếnTrigiáothànhmộtgiáo pháihuyềnbívàmaquái. Nhưng thanh gươm của Giáo Chủ chỉ có thể cắt lìa mà không thể hủy hoại, cũng không thể khiến những thứ bị cắt lìa biến mấtvàohưvô.Nhữngthứnàyvẫntồntại,nhưngtrongmộtthể khác, trôi chảy lung linh hơn, và dịch chuyển quỷ mị hơn. Nguyêntắcchungcủanhữngbímậtlàtínhhữuhạncủachúng: theo một lời nguyền của dòng Tri Giáo, thời gian lâu nhất để giữ một bí mật không thể quá hai ngàn năm. Sau thời hạn đó những bímậtbịchôn dấusẽtrồilênvà gâyđảo lộntrong lịch sử. Cái đầu của Ma-ry chẳng hạn, nó vẫn lơ lửng giữa những cuộnkinhdàinhưtờsớ.Khimởcuộnsớ sẽthấycáiđầunàng
hiệnra,kỳlạ nhưmộtđiềmbáovềnghệthuậtPhụcHưngsau này: máitóctừng lọnloănquănmàuhạtdẻphủ quanh cầncổ dài,làndatrắngngànhưsữacừu,tianhìnthốngthiếtvàngời sáng, một pha trộn giữa hy vọng và vô vọng. Và giọng nói của nàng, đau đớn rỉ rả cất lên từ trang sách, là giọng nói nghèn nghẹncủamộtcổhọngđangchảymáukhôngthểnàocầm. Còn thân hình không đầu của nàng vẫn sống cuộc sống của ngườidântrongthànhJerusalem.Thânhìnhnàysẽravàokinh thánhcủachúngtôi13lầncảthảy.Hànhtrìnhcủathânxácthì cảthếgianđềubiết,nónhưmộtcâuchuyệnđiểnhìnhcủamột ngườiđànbàtinChúa:bắtđầutừviệcbịquỷám,lấynướcmắt rửa chân Chúa và lấy tóc lau chân Chúa, chứng kiến Chúa bị hànhhìnhđếnkhithấyChúasốnglại.Rồithôi.Nàngsẽmấttích ngay sau đó, sẽ bước ra khỏi kinh thánh và đóng sách lại như chúngtaxậpmộtcánhcửasaulưng. Thân hình Ma-ry làm mọi việc đó mà chẳng cần có đầu. Vì cái đầuthậtrakhôngcầnthiết.Đầuvàthânhìnhnànglàhaitựthể riêng biệt. Nàng mang thân xác phụ nữ nhưng cái đầu nàng khướctừgiớitính.
VìGiê-sukhôngbịràngbuộcbởicáinhìngiớitính.Vìgiớitính chỉ thuộc về thân xác, nó là ảo ảnh và sẽ tan rữa khi chúng ta ngưngthởvềvớiChúa.
NhưngđólàlờiChúa,tạơnChúa. CòntronglờinguyềnthìMa-rysẽbịcộtchặtvàogiớitínhcủa nàng,suốthaimươithếkỷvềsau.
Bảnkinhcủariêngtôi Tôicũngcómộtcuốnkinhcủariêngtôi.Cuốnkinhphátxuấttừ suytưởngvàchiêmnghiệmcủatôi,mộtphầnlàchuyệncủatôi vớiGiáoChủ.Nếumainàytôichếtđi,vàtôiđượcphongthánh, thìcuốnkinhtôiviếtsẽđượckểlàkinhthánh.
Ngườiđờisaucũngcóthểđọcnónhưnhật-ký,mộtthứnhật-ký dòng tu, vì tôi để vào đó nhiều tâm sự: tôi kể những chuyện hàngngày,nhưtôiđãviếtkinhrasao,đãdịchnhữngkinhnào, những giấc mơ ban ngày và những gì xảy ra song song với lời kinh,vàđịnhmệnhkỳlạcủanhữngbộkinhtôichép. Ngaytrangđầutiêntôiđãviếtnhưsau:“Aicầmgươmsẽchết vìgươm,aicầmbútsẽchếtvìbút.Tôiviếtkinhsẽchếtvìkinh.” Từ đó việc viết kinh trở nên thú vị và mê hoặc hơn, vì những điềutôiviếtra,nhữngdòngchữhiệnhìnhdướingòibútcủatôi sẽ là mê lộ ngoắt ngoéo dẫn tôi về cái chết của mình. Tôi sẽ thànhthánhnếutôichếtkhiđangviếtkinh,mộtbuổichiềuđầy sương nào đó, sau giờ đọc kinh Sám Hối, giữa những hồi chuôngchiềuriếtróng,khiquảngtrườngbêndướirựclênánh đèn,khiloàingườivẫncònngơngácgiữaniềmtinnhàthờvà niềmtinChúa,khinhữngcơnmưađổđềubuồnbãlêthêtrong lờinguyện,lúcnhữngngọnnếncuốingàythắplênvàGiáoChủ leoxuống360bậcthanggỗphủđầybóngtối.
Thểxáchaytinhthần? Luônluônlàmộtcâuhỏi,ngườiđànbàthôngminhhayngười đànbàđẹp,tinhthầnhaynhụcthể,tríóchaythânxác? ĐứcGiáoChủnói,hãychọnthânxáchọ.
TôinghelờiGiáoChủ,tôichọnnhụcthể,tôiyêuMa-ryMa-đơlen.Tôi yêunàngtừkhi đức Giáo Chủ ralệnhcho nàngđi làm điếm. Đó là một buổi sáng mùa thu vào thế kỷ thứ sáu sau Thiên Chúa.[4]
Chúngtôingồidướiánhsánglọcquanhữngvòmtrầncaovút. Tiếngphongcầmvàdànnhạcthánhcanângtâmhồnchúngtôi baycaohơnnhữngmáinhà.GiáoChủđứnggiữađiệnthờ.Ngài uống nốt giọt rượu cuối đỏ bầm như máu đấng Cứu Thế. Ngài mở đầu bài giảng ngày Chúa Nhật bằng một thông điệp mới. Tiếngngàivangkhắpthánhđường: “Vâng, các anh em, điều này đã rõ. Chính là Ma-ry Ma-đơ-len. Ngườiđànbànàyđãxõatóclẳnglơ,đãlấydầusápthơmthoa mình,đãđểxácthịtphạmđiềucấmkỵ.”[5] Giớitănglữlặngngườinghesứđiệp,nétmặthọtrầmthốngvà hơithởhọphậpphồng.Bêndướilớpáodòngnhữngdươngvật chợt cương cứng nhức nhối. Bài giảng ấy là một thử thách và một rủa xả, nó bắt chúng tôi sinh lòng thèm khát. Ngay giữa giáođườngchúngtôichứngkiếnmộtcảnhthoátyquáigởkhi Ma-rythayáođổivaitừtôngđồsanggáigianghồ.Tốihômđó nàng tìm đến giường chúng tôi, khỏa thân và tràn trề xác thịt. Chúng tôi đầu hàng và tận hưởng nhục cảm nàng đem đến. Nhữngnhụccảmkhôngphảitrảbằngtiền.Nhữngnhụccảmtrả bằngmộtthứgìkháchơn,phatrộnsựbiếtơnthốnghốivàcả nỗibuồnđắmđuối.Mỗingườitrảbằngcáigiámàhọcó.Aicó linhhồnthìsẽtrảlinhhồn.Aicóquyềnlựcthìtrảbằngquyền lực.
Niềmtintuyệtđối
Cuộcsốngtôicứthếtrôiqua,lặnglẽngănnắpbênngoàivàhỗn loạn nghi hoặc bên trong. Ban ngày tôi đọc và biên tập kinh, ban đêm linhhồntôilẻnxuống quảngtrườnggặp Ma-ry.Thật khó khăn để tưởng tượng ra cách nàng đón khách thời trung cổ.Nhữngcănphònghẹptốivàtrầnthấp,áoxốngvàchăngối nồng mùi đồ lót đàn bà, tiếng chuột rúc dưới gầm giường và những con bọ chét di chuyển qua lại giữa thân thể chúng tôi đang đổ mồ hôi vào nhau. Nhân dáng nàng cũng thay đổi tùy theohứngtìnhcủatôi.Nàngmảnhkhảnhthanhtaonhưtrong tranh của danh họa Donatello. Nàng đầy đặn vun tròn như người mẫu của Titian. Nàng hiện thân thành người đàn bà tội lỗi, cánh tay chắc nịch của nàng vít đầu tôi, ghì tôi vào bầu vú nàng căng mọng, căng đến nỗi chỉ cần bấu nhẹ thì sữa nhục cảm sẽ ứa ra tràn trề. Đường dẫn đến tuyệt cảm của tôi cũng dàinhưchiềucaonốicăngácnàyvớiquảngtrườngbêndưới. Nónhưchiềukhônggianthứtư,chiềucủakhoáilạcvàsựchết. Đólàcáichếthơnnửathếkỷtrướckhimộtngườinghệsĩđiêu khắc leo ra ngoài tháp chuông để gắn bức tượng trang trímặt tiền nhà thờ và tuột tay rơi xuống, thân thể tan nát và óc não văng tung tóe. Đáng lẽ chóp giáo đường sẽ còn cao hơn mấy trămthướcnữa,nhưngđểtưởngniệmnhàđiêukhắc,ĐứcGiáo Chủ quyết địnhgiữ đúng chiềucao xâydang dở khi anhta rơi xuống.Bâygiờdânthànhphốmỗilầnbăngngangchỗxácchết đều phải ngước lên, chiêm ngưỡng bức tượng chót vót trên không,vàlàmdấuthánh.Mỗiđêmkhitôisắprùngmìnhđiếng ngất thì Giáo chủ lại hiện ra. Bóng ngài lừng lững trên đỉnh
tháp.Ngàivungthanhgươmvôhìnhbổdọcxuống,táchlìatôi khỏi Ma-ry. Chúng tôi văng ra hai mảnh, lúc đó hừng hực dươngvậttôivẫncònnằmgọntronglãnhđịaâmhộcủanàng.
Cũng có khi tôingủ qua đêm vớiMa-ryngoàivườnđá khoảng haidặmvềphíanamchủngviện.Đếnhaithếkỷsaukhuvườn sẽchỉcònlàmộthuyềnthoại,nhưngvàothờitôisốngnóchứa đựng nỗi ám ảnh cháy bỏng nhất và nhục thể nhất của những kẻtuhành khắc khổ – những ngườiđànông sống, không phải vớimột,mànhiềubảnánchungthân.Mộttrongnhữngbảnán làlờithềđếnchếtkhôngđượcgầnphụnữ. Vườn đá nằm khuất giữa những triền ô-liu bao quanh thung lũng.Nhữnggáigianghồlẩnkhuấtchờkháchsaunhữngvách đádựngđứngcaohơnđầungười,họchọnnơinàyhànhnghiệp như một cách thách thức lại vụ án ném đá ngày xưa. Người ta đồnrằngnhữngngườiđànbàtộilỗimỗiđêmvẫnhànhhương
đếnđâyđểlấybớtđinhữngviênđácuộichođếnkhikhôngcòn đáđểhànhhìnhnữa. Ma-rylúcđónằmxoải,ánhtrăngchiếuquatàngcâycằncỗirọi hình những chiếc lá nhọn hoắt lên thân thể nàng như những vếtkhâu.Tôingậmmútnhữngtráiô-liuchínthẫmtrênbầuvú nàng. Rồi chúng tôi làm tình trên tảng đá lộ thiên trơn nhẵn. Nơi đây tôi không gặp cơn ác mộng bị cắt phăng dương vật; nhưngsẽluôncómộttaihọakhácrìnhrậpđểtrừngphạttôivề tộitàdâm.CóđiềukhổhìnhlạigiángxuốngđầuMa-ry.Nàngbị trừng phạt vì tội lỗi của tôi. Tôi ôm riết Ma-ry, tôi khao khát truyền sự sống vào nàng mà thân thể nàng cứ lạnh toát dần. Cầncổnàngứamáu.Nàngnấckhôngthànhtiếng.Máutuônọc từ vết cứa ngang cuống họng. Cơn khoái lạc của tôi tăng tốc theosựmấtmáucủanàngchođếnkhiđầunànglìakhỏicổvà âmhộnàngthắtlạilầncuối,khôngnhảtôiranữa.
Nhữnghoangtưởngmaquáicứthếámảnhtôi.Cũngcólầntôi tham gia vào vụ hãm hiếp tập thể với những người đàn ông khác trong thành phố. Họ là những nhân vật chức sắc, những người khoác áo chùng đen đạo mạo. Họ tổ chức cuộc hành lạc thành hai phần, xếp hàng chờ được ngủ với Ma-ry, rồi sau đó lạiluânphiênnémđánàngđểtăngthêmkhoáicảm.Nàngnằm lảtrênnềnđá,bănghuyếtvàcửamìnhráchnát.Nhưngchẳng ai buồn quan tâm. Lời giảng ngày Chủ nhật đã trở nên kích thích cùng cực. Họ hành động say sưa theo tập quán, như thể họđangmêđivàđangthựchànhmộtnghilễsùngtínnhất.
Công việc của chúng tôi gần hoàntất.Cuốn kinh hoànhảo của loàingườiđangsắpthànhhình.MỗituầnmộtlầnĐứcGiáoChủ trèo lên đỉnh gác chuông, đưa thêm sách, dặn tôi chọn đoạn kinhnày,bỏcuốnkinhkia.Ngàivẫnkiểmtranhữnggìtôiviết. Tôi vẫn bị giằng xé giữa lời thề và lương thức của mình. Ngài khôngbiếtnhữnggìtôiviếtrasẽdẫnđếncáichếtcủatôi.Còn tôithìđãchấpnhậnviếtchođếnchếtdẫuđólàmộtsốphậnbi thảmkhôngaimuốn. Kinhthánhlàmộtbàitoánnhứcđầunátóc.Mộtbàitoáncóthể saiđápsốnhưngvẫnphảichấpnhậnnónhưđápsốduynhất. Để soạn Kinh Thánh chúng tôi không chọn tính cộng mà làm tính trừ, trừ hết những gì khác biệt. Kinh Thánh không nên là một tập hợp của quá nhiều sự thật, như một phiên tòa là tập hợpcủanhiềunhânchứng,nhưmộtbàitoánlàtậphợpcủatất cảcácphéptính.KinhThánhchỉnênlà27cuốnsáchcònlạisau khiđãloạiđinhữngkinhsáchkhác[6]. Nhưngtôikhôngthểtrừloạiniềmtinvà lươnggiáccủamình. Nếu chúng ta có những định nghĩa khác nhau về niềm tin, thì mẫusốchungcủaniềmtinlàgì?Chẳnglẽkhôngthểcómẫusố chungmàchỉcóhiệusốcủamộtbàitoántrừbấttận,niềmtin này trừ khử niềm tin kia? Niềm tin nào giá trị hơn niềm tin nào? Niềm tin thắng thế của kẻ mạnh chăng? Đây là điều dễ hiểu.ĐứcGiáoChủlàngườimạnhvìcáinhìncủangàithấusuốt tươnglaithêmnhiềungànnămnữa.Còncáinhìncủatôibịgiới hạntrongcăngácnày,giữanhữngcuốnkinhđầybụivànhững tiếngnóitắcnghẹncủaquákhứ.Tiếngnóicủanhữngcáiđầubị chặt.
Cuốnkinhthánhchúngtôiđang soạnsẽtồntạinhưmột niềm tintuyệtđối.
Vàlàniềmtinsaucùng. KinhSángThế Tín Giáo sẽ thiêu đốt, sẽ tận diệt Tri giáo trong một chuyến hành hương về Jerusalem, đánh dấu một bình minh mới cho niềmtincủachúngtôi.MộtthángtrướclễPhụcSinh,GiáoChủ ra lệnh chuyển hết kinh sách tà đạo về vườn Gethsemane để chấtlêngiànhỏa.Ngàinói: “Trosáchnàysẽrảiđềunhữnggốccâytrongvườnvàbóncho cây tươi tốt. Những cây ô-liu và cây dẻ sẽ lớn mạnh, chúng sẽ thành cổ thụ ngàn năm và tỏa bóng mát đến những đời sau. Bóng của chúng sẽ vượt qua biển lớn. Hạt giống của chúng sẽ lantràn.VàniềmtinsẽthuộcvềTínGiáocủachúngta.” Đức Giáo Chủ khéo chọn. Vườn Gethsemane là nơi Giuđa bán Chúa ngàytrước. Việc ngàichọnnơinày đểđốt kinhkhiếntôi nghi ngại. Tại sao không phải khu vườn sau chủng viện, hay quảng trường bên dưới, mà lại là Gethsemane? Từ đây đến Gethsemanelàmộthànhtrìnhdiệuvợi.MàGethsemanelànơi từng chứng kiến sự phản bội tối thượng trong lịch sử loài người.Tạisaolạiphảiquayvềđó? Tối hôm đó tôi cầu nguyện Chúa rất lâu. Tôi khóc và xin Chúa phánvớitôi,xinChúakhuyêntôiphảilàmgì,tôiphảichọnlựa điều nào, để cứu vãn sự hủy hoại sắp sửa xảy ra. Tôi khóc rất lâu, vì đã lâu rồi tôi không khóc, nước mắt tôi tích lũy nhiều năm ròng để chờ một dịp như thế này đổ xuống. Rồi tôi nghe một tiếng nói bên trong, từ một nơi rất sâu, có thể nằm sau
lồngngực,cóthểsâuhơnthế,húthoắmnhưbiểnthẳm.Tiếng nói ấy bảo: “Này người kia, chỉ có ngươimới cứu được ngươi. Hãydùnglươngthứcvàtrigiáccủangươi.Hãychônnhữngbí mậtvàquênchúngđi.Hãyphómặcchúngchobấttrắcvàquên lãng.” Những ngày sau đó tôi thức trắng đêm để dịch kinh. Tôi dịch tất cả những cuốnkinhTrigiáo mà GiáoChủ chắc chắnsẽđốt đi. Đức Giáo Chủ giỏi tiếng La-tinh, tiếng Do Thái và tiếng HylạpnhưngcũngmayngàikhôngbiếttiếngẢ-rậpvàtiếngAiCập cổxưamàvùngnàyítngườithôngthạo[7]. TôichuyểnlinhhồnMa-rysangmộtthânxácmới.Mộtthânxác có đủ đầu lẫn mình. Thân xác này sẽ nằm ẩn trong kinh, giữa nhữngkýtựvòngvèomàGiáoChủsẽtưởnglàsáchdạyvềbùa chú. Tôi vừa dịch kinh dưới ánh nến vừa nghĩ tới tháp Babel của Đức Chúa Trời, tới những mâuthuẫngay gắt giữa màuda và chủng tộc. Tôi nghĩ đến sự diệu kỳ của ngôn ngữ. Những tiếngnóiđachủngtưởngnhưmộttrừngphạt,nhưngtrởthành nơilánhnạncủaniềmtin.ChúađãtạoraBabelvàtạoratôi,để làmđiềuChúamuốn.
CâuchuyệnngoàivườnGethsemaneđãbịxóakhỏithánhkinh NgoàivườnGethsemanehaingàytrướclễPhụcSinh.Nắngngả màu xanh úa trên bãi cỏ. Khu vườn tỏa ra vẻ già nua dù đang mùa xuân và cây lá đang hồi tươi tốt nhất. Những chồng sách bìa da giấy cói đã xếp gọn trên giàn hỏa. Tôi đi ngang qua chúng,nhưđigiữanhữngphếthảihômnayvàlửathánhngày mai. Nhữnghàngcâyô-liuchínmọngdẫnđườngđếntảngđálấpmộ Giê-su.MộtbêntôilàĐứcGiáoChủvàbênkialàbóngma của Ma-ry. Chúng tôi ba người mà chỉ có hai chiếc bóng. Bóng hai chúng tôi đôi lúc nhập vào nhau lúc giữa trưa, khó tách biệt nhưlờithềvàbộiphản.Nhưngsựphảnbộikhôngđếnđộtngột nhưtôisợ.Nóđếntừtừ,mỗingàynótiếnlạigầnhơn.Sựphản bội biết cách ngụy trang, nó đến như một chiếc hôn bí nhiệm yêudấunhất.
Chúng tôi ngồi nghỉ chân trên tảng đá phẳng nằm khuất dưới những vòm cây góc vườn. Nơi đây Giê-su đã khóc và cầu nguyện trong cơn thống khổ. Chúng tôi gọi nó là tảng đá hấp hối.ÁnhnắngtrưaGethsemanenhuộmmàuxanhlợtcủaláôliu, màu đen dịu của chùm trái chín, hòa thành một màu vàng ngọt óng của mật ong. Ánh sáng thiên thần đổ xuống mái tóc bạch kim của Giáo Chủ lấp lánh như tơ, rủ xuống vầng trán khắc khoải của Ngài. Bằng một giọng cực kỳ trìu mến, ngài âu yếmgọitêntôirồikhẽbảo: “Lạiđâynào.” Hơithởngàigấprút.
Tôiđếngần,quỳxuống,úpmặtvàovạtáongài.Mộthồilâu,úp mặtxuốngnhưngtôivẫnthấymàunắngsánglóađàngsau,ánh nắng ràn rụa khắp thế gian và chảy khắp người tôi nóng ran. Tôibiếtđâylàlầncuối.Mộtcơngiómátthoảngqua,rấtnhẹmà làmlaychuyểnnhữngcâycổthụngànnăm.Nhữngthâncâyđã từngchứngkiếncảnhtượngrợnngười,bâygiờchúnglêncơn giậndữ,nhấckhỏimặtđất,đòitựtrốcgốcrễmình.Mồhôitôi chảy đầm đìa lớp áo chùng. Tôi chăm chỉ hơn và tận tình hơn bao giờ, tôi hiểu ý ngài, và phục vụ ngài với tất cả nỗi tận tụy củamộttênnôlệ.Ngàicũngđangyếuđuối.Bàntayngàiuểoải lùa nhẹ vào tóc tôi, mơn man da đầu tôi. Giây phút này chúng tôisẽnhớmãi,dùkhôngghivàosách,cũngkhôngghivàođời. Nóchỉtồntạigiữahaichúngtôi.Nólàgạchnối.Nónhưlờithề. NhữngcơncogiậtcủaGiáoChủcũngdữdộinhưnhữngcâycổ thụngoàisân.Ngườitôicũngnónghựcrunrẩy.TôinhớMa-ry, nhớnhữnglầnchúngtôivụngtrộm,tôikhaokhátnàngvớinỗi khát ngang hàng sự chết. Giáo chủ lần tay vào áo tôi, ngài rà soátthânthểtôi,nhưngđiềungàitìmkiếmkhôngcònthuộcvề tôi nữa. Nó đã bị âm hộ Ma-ry giam giữ. Bàn tay Giáo chủ đè nặng,uyquyềnngàibấunghiếnbảvaitôi.Tôicứngngười,cảm nhậnlưỡikiếmmỏngtang,hơilạnhsắcmỏngtang,sựvôhình mỏngtangđanglướtdọctheogáy.Ngàichỉcầnbuôngtay…
Sựphảnbộituyệtđối Buổi tối cuốicùng trêncăngác màtôi đã hứa nguyện cột chặt cuộc đời, tôi xếp những cuốn kinh mới dịch sang tiếng Ai Cập vào tay nải. Tôi mang theo một bộ áo thường dân đểthay dọc
đườngvàsốtiềnnhỏtôicó.Bêntronglớpáochùngđenlàtấm bảnđồdẫnrasamạcvàBiểnĐỏ. LộtrìnhcủatôivòngvèodọctheobờbiểnĐịaTrungHảinước xanh nhức mắt. Tôi băng qua Biển Chết. Đến bờ biển phía tây bắctôichokinhsáchvàonhữngbìnhđấtnungcaocổ,chônrải ráctrong những hang độngkhô khanđầyhơimuối.Mườibốn thếkỷ saumột condênhỏsẽđi lạc vàođây và nhờ vậyngười chăn dê sẽ tìm thấy chúng. Rồi tôi băng qua núi Sinai, đến Ai Cập. Ở đây tôiđào hố chung quanh ngôi làng Nag Hammad và giấu hết số kinh còn lại trong cát. Đến năm 1947 sẽ có người đàođượctấtcả nhữngbímật này.Những cuốnkinhlúc đó đã tả tơi, lật mạnh sẽ tan thành bụi. Những cuốn kinh sẽ qua tay nhiềuláibuônđồcổtrướckhiđếnbênkiabiểnlớn.Ởđósẽcó ngườiđọcđượcthứchữnày,họsẽnhậnranétbútcủatôi,nếu đólàýChúa. Còn cuốn kinh của riêng tôi, tôi chôn nó trong khu vườn đá ở phía nam chủng viện. Sau này người ta sẽ gọi nó là cuốn Phúc âm Phản bội. Dầu sự phản bội không phải ý tôi. Nếu Chúa không cho phép thì sự phản bội không thể xảy ra. Con người sinhrachỉđểlàmđiềunó phảilàm.ChúađãtạoGiuđađểlàm điều Chúa muốn. Sau này, những cây dẻ ngoài vườn Gethsemaneđãkểlạitôinghecuộcđốithoạirấtcảmđộnggiữa GiuđavàChúa.
Chúaphán: “Giuđangươihãy bánta đi,đểgiảithoátlinhhồntakhỏithân xácnày,đểtalàmtrọnđiềutaphảilàm.” Giuđanói:
“LạyChúa,xinthachotôi,đừngbắttôiphảnChúa,kẻolinhhồn tôisẽbịnguyềnrủađờiđời.”
Chúanói: “Ngườinàogiúptatrởnênbấttử,ngườiđócũngsẽbấttửcùng ta.” Giuđanói: “LạyChúa,tôihiểurồi,ChúamuốntôihysinhvìChúa,đểChúa hy sinh vì người khác. Tôi xin nhận lãnh sứ mệnh này. Tôi nguyệnlàmcáibóngmuônđờicủaChúa.” Đó là lời cuối trước khi Giuđa đi bán Giê-su lấy 30 miếng bạc, rồi thắt cổ tự tử chết. Đó là một cái chết được sắp đặt trước. ToànbộthánhkinhTânướclấycảmhứngtừcáichếtnày.Tín Giáocủatôicũngchịuơnsựphảnbộinày.NếukhôngcóGiuđa, Tíngiáochúngtôibiếttinvàođiềugìđây? Nhữngcâydẻvànhữngcâyô-liusẽnói: “Giácủamộtniềmtintuyệtđốilàsựphảnbộituyệtđối.” & Aisẽtinlờinhữngcáicâynày,ngoàitôira? TôimuốnđitìmGiuđađểhỏicáigiáthậtcủasựphảnbội,là30 miếngbạchaysựbấttửđờiđời.Nhưngsaukhichônxongcuốn kinhcuốithìtôiđổiý.Việcchônkinhkhiếntôigầnmấttrí.Tôi tưởng mình đã nhúng tay vào một vụ chôn cất tập thể, tôi tưởng mình đã chôn đến người thân yêu cuối cùng. Tôi tưởng tôiđãchônchínhtôi.Thầnkinhtôibịsuysụpgầnnhưmấthết ý chí sống. Tôi không biết đi đâu, sống cách sống nào, tin vào điềugì…Mộtýtưởngnàođóđangđầuđộctôi.
Thoạtđầutôingồitrênvũngcátsamạcgiữatrưa,cổhọngkhô rátdướimặttrờisángrỡ,mắtbắtđầuthấynhữngảogiácđẹp đẽ. Chung quanh tôi cát vàng đang biến thành thời gian, chảy ùa đến chỗ tôi ngồi. Những con đường trên thế gian tan vào trong cát. Trái đất là một bãi mênh mông không lối đi. Tôi chẳngcầnđiđâu.Tựtôiđãlàkhởiđầuvàlàkếtthúc.Trongkhi đó muốn tạo ra một lối đi tôi phải gượng dậy, phải lê lết, phải rạchmộtđườngmònbằngthânxáckiệtquệ.Tôikhôngcònsức đểđinữa.Tôiquayđầunhìnlạivàthấymìnhđứngởđiểmkhởi đầu nhìn tới – chúng tôi đối diện nhau qua chiều dọc con đường. Cũng có khi tôi đi tất cả mọi nơi, cùng lúc, và sống mọi cách sống,cùnglúc,trongcáiđầuhỗnloạncủatôi.Nhiềungườicũng làm như vậy và thế giới trở nên chằng chịt những con đường cho đến khi những con đường tràn vào nhau và biến trái đất thành nhẵn thín như không có đường (như khi chúng ta dùng bút chì tô đậm một hình tròn). Tôi đi lang thang trên các nẻo đường,chờđónthanhgươmvôhìnhcủaGiáochủđangbayđi tìm tôi. Thanh gươm ấy ở khắp nơi. Nó có mắt. Nó đã làm thế giannàyđiênđảo.Nhưngkhinótìmthấytôi,nósẽdừnglại,nó sẽghimvàođầutôivàởđómãimãi.Tôisẽsốngđểmàchờnó. Cũng có khi tất cả những con đường cổ xưa lại hiện ra, nhưng đó là những con đường chết. Không ai có thể đi tới mà chỉ có thể bước lui. Hình thức di chuyển duy nhất là xoay lưng đi ngược.Thửtháchnàyđòihỏilòngtintuyệtđối.Tôicũngmuốn thử sức nên đã quay lưng lần hồi về lại thế giới cũ. Tôi đi nghịch chiều không gian trong lúc đó thời gian vẫn đang tiếp diễnvềphíatrước(tôibiếtđiềunàyvìtôivẫnđanggiàđi),và
mọi hiện hữu ở giữa bị kéo dãn đến độ đứt lìa. Khi tôi trở lại chủngviệnthìmọithứđãgầnbiếnmất.Nhữngcuốnkinhtrên căn gác cổ đang trở về hư vô. Chỉ còn lại một bản kinh thánh cuốiráchnátnằmchờlửaliếmtrênsàngỗ.Đểcứuvãnnókhỏi chutrìnhtànhủytôiphảihọcthuộclònghếtcuốnkinh,tôiphải đọcluitừngchữmột,đọctừcuốilênđầu,đọctừsauvềtrước.
TôilàngườihànhkháchcuốicùngrakhỏichuyếnbaytừParis trở về trong đêm hôm ấy. Không biết là mình đã ngủ vùi đến mấyngày.Nhưngkhitỉnhdậynhìnkimđồnghồđãbagiờsáng. Bước theo từng bậc tam cấp xuống hầmnhà và ngồithu mình trong bóng đêm bên quầy rượu. Tôi đã đi qua lại nhiều lần trướcbứctườngvôitrắngngànhìnvàoấnbảnbộtranhRenoir mua trong một lần sang Pháp. Danse à Bougival. Danse à la campagne.Danseàlaville.Lúcấymớkýứchỗnđộnbịlậttung để tìm một vật vô giá vừa mất ở Âu Châu. Cảm giác mất mát tinhthầnthậtđauđớn.Nóvừalàmtôilosợbịcướpđoạtthêm những gì có trong hiện tại. Nó vừa đẩy cơn phẫn nộ trong tôi bùnglênnhưlửacháyvìbấtlựckhôngbảovệđượcnhữngbảo vậtcủamình. TôithườngđiPhápvàothậpniên90. Lần đầu đặt chân đến xứ sở này tôi đã không tránh khỏi cảm giác thất vọng. Dù được mệnh danh là cái nôi văn hóa nghệ thuật Âu châu. Nhưng hình ảnh lãng mạn lịch sự của dân Tây quagiáodụcvàsáchvởthờihọctròsụpđổngaylúcấy.Thựctế họhãnhdiệnquáđộvềquákhứhuyhoàngcủadântộcđếnbảo thủ không chấp nhận thay đổi theo thời gian. Với tôi, nước Pháp là bà công tước già thất thế cố gắng trau chuốt lại mảnh nhansắctànđểchegiấucáinghèokhóchậtvậtcủamình. Náo nức đi xem vườn Luxembourg. Ngày em đi nghe chơi vơi nãonềquavườnLuxembourgsươngrơichephốmờbuồnnày aicómua.CóthểnóbấttửquaâmnhạcViệtnhưngkhôngphải làvườnhoađạidiệnchocáiđẹpcủathànhphố.ĐếnthămĐiện Versailles nhìn cái máy chém oan nghiệt sắc lạnh rợn người cònphảngphấtmùitửkhítừcầncổtrắngngầncủahoànghậu
trẻconMarieAntoinnette.Cungđiệncổkínhđẹpnhưmơgiữa vườn thượng uyển vẫn thấp thoáng tiếng vó ngựa D’Artagnan vàbachàngngựlâmpháothủ.Nhưngtrongluồnggiólộngcuối thángtámnămấylạiphảngphấtmùinướctiểuthậtnồng. Những hè kếtiếp chúng tôilang thang lục tung Paris và khám phá ra nhiều điều thú vị bất ngờ. Ví dụ dân Tây rất ẩu trong cáchthứcđậuxehơinhưnglạikhôngbịphạtvìcảnhsátcũng ẩu như dân! Họ lái cho hai đầu xe ngó nhau hoặc phía sau chổngngượcvềnhau.HiệntượnglạkhôngcóởBắcMỹ. Đó là vài cảm nghĩ về nước Pháp ở nhiều năm về trước. Nơi nuôidưỡngmộttìnhthâncủatôi. AnhThànhđếnPhápvàogiữathậpniên70cùngvớiJeannette Clément. TrướcđóchúngtôicùngtrảidàituổithơởSàiGòn.Nhàtôivà nhàNique–mẹchịgọicongáinhưthế–đốidiệnvàcáchnhau bằng mộtđạilộ.Cạnhbênlà giađìnhbácgáicủa chịcó chồng người Pháp chính gốc. Monsieur Bruneau. Người thân gọi ông ấylàôngBộ.TôikhôngbiếttạisaoôngcócáitênViệtNamlàm gợinhớđếnhìnhảnhlựcsĩđiềnkinhnhưthế.ÔngBộvàbốchị Nique làm việc chung với nhau. Họ gặp hai cô con gái đẹp nổi tiếngcủamộtgiađìnhHàthành.Tìnhyêukhôngphânbiệtmàu da.Thếlàhaingườibạntổchứcđámcướivớihaicôdâungoại tộccóđầyđủhọhàngbạnbèthamdự. ChàođờitạiHàNộichịdâutôiđãmangquốctịchPháp. NhưngchưahếttuổithơbéNiqueđãbấthạnhmồcôicha. HiệpĐịnhGenève1954kýkết.DòngsôngBếnHảivôtìnhbiến thànhtộiđồchiađôiđấtnướchaibờvỹtuyến.MẹchịNiquetừ chốikhông sang quê chồng.Bà dẫnđứa con gái duy nhất theo
biển người trôi dạt vào Nam mở hãng đúc gạch bông cạnh tranhvớihãngĐờiTânthờiấy.ÔngBộthươngchịxacáchem nêntheovợvàoSàiGònlậpnghiệp.Khitôivừađủlớnđểhiểu chuyện thì gia đình họ đã có sáu trai một gái. Gérard. Con trai trưởnggiađìnhBruneauvàanhtôilàbạnthânthờiniênthiếu. BấygiờởSàiGònxảyracuộcđảochínhnăm1963.Hànhđộng đàn áp Phật giáo của chính quyền đương thời đã là một trong những nguyên nhân đưa đến hậu quả không lường cho chính phủ Ngô Đình Diệm. Thánh chiến chỉ chấm dứt khi mặt trời mọc ở phương Tây. Mâuthuẫngiữa những gia đình Công giáo vàPhậtgiáoxảyrathườngxuyên.Nhiềumốitìnhđẹptanvỡvì không cùng tôn giáo. Sinh viên biểu tình và hòa thượng Thích QuảngĐứctựthiêuđãtạorabiếnđộnglớn. QuânđộiHoaKỳcũngbắtđầucómặtchínhthứckhắpnơitrên lãnh thổ của miền Nam. Văn hóa Mỹ ồn ào xâm nhập ồ ạt hất tungcáilãngmạnkiểucáchcủanướcPháp.Cácquánmàngười tagọilàsnack-barmọclênnhưnấmởkhắpcácthànhphốlớn. NhữngngườilínhMỹtừchiếnđịatrởvềxuấthiệnồnàotrong nơinàynhưtựthưởngânhuệchomìnhlầncuốiởlầnratrận sauđó.Lớp Englishfor Todayngàynhưtốicũngmở rộng cửa và không thiếu học viên. Sài Gòn thay đổi nhanh như đứa trẻ conbậtlớnbướcvàotuổivịthànhniên. Vậy mà chuyện xích mích đạo đời hay văn hóa đụng nhau chẳng ảnh hưởng đến hai gia đình họ. Ông Bộ theo đạo Công giáo. Chịembà Bộ lạithường dắt haiđứa con gáivào chùaXá Lợi và Vĩnh Nghiêm thắp nhang lạy Phật. Đến tết Tây họ cùng
nhauđixemlễnhàthờ.QuatếtViệthainhàcúnggiaothừaxin xămbóiquẻcầuan.Khôngtranhchấp.Khôngbạođộng.Vuivẻ. ĐólàhìnhảnhhạnhphúcnhấtcủagiađìnhBruneaumàmẹtôi đãnhắclạinhiềulầnsaunày.
Chuyện tình của anh chị tôi bị phát giác khi họ vừa mười lăm tuổi.ContraicảcủaôngBộvôtìnhlàcầunốichoemgáihọvà thằngbạnthânmàkhônghaybiết.AnhThànhhọctrongChủng Viện Đắc Lộ.Chị Nique trong nội trúNotre Dame tại Thủ Đức. Cuối tuần cả hai mới được về thăm nhà. Anh tôi dí dỏm vui tánhbaonhiêuthìchịlạinghiêmtranghiềnlànhnhútnhátgần như mặc cảm bấy nhiêu. Hiếm khi chị ra khỏi nhà vào những ngày nghỉ học. Vậy mà thằng nhỏ có khuôn mặt rất lỳ với mái tóc đen nhánh lại đá lông nheo tán tỉnh được con bé đầm lai xinh đẹp. Con lai hai dòng máu Âu Á có nét đẹp nổi bật giữa bọntrẻdavàngthuầnchủng.
Người lớn có lý lẽ của họ. Bố tôi là người tài giỏi có kiến thức rộng về nhiều lãnh vực. Nhưng thế hệ cũ khe khắt không xóa nổithànhkiếnvềconlaidùcácconôngcódòngmáungoạitộc củaTháiQuíCông.ÔngngoạitôitừHảiNamxuốngthànhphố HàNộilậpnghiệp.Nhấtđịnhkhôngchịuthuathằngcontraicó khuônmặthaohaoLýTiểuLong.Bốtôinghiêmkhắccấmđoán anh và lạnh lùng cắt đứt quan hệ láng giềng với hai gia đình bênkia.Mẹchịcũngthấtvọngvìđứacongáixinhđẹpbịthằng học trò non choẹt dụ dỗ. Hai bên gia đình đổ lỗi cho nhau không biết dạy con. Ông Bộ thương cháu gái nhưng im lặng khôngcanthiệp.
“Chiến tranh lạnh” kéo dài đến hơn hai năm rưỡi. Không bên nào chịu nhượng bộ treo cờ trắng trước. Hòa bình xa vời vợi. Người lớn gây chiến tranh. Con nít chịu hậu quả. Riêng tôi bị nặng nhất. Anh em nhà Bruneau thường rủ nhau rình trong cổngnhà.Nếulỡthấymặt…kẻthùmàkhôngcóaibêncạnhhộ tốngthìBernardvàhaithằngemsanhđôichạybăngqualộla ầmlên:Ê!Maichàvà,Maichàvà(bạnnênphátâmgiọngmiền Nam!).Lúcđótóctôiquăntítvàhànglôngmicongdàichecặp mắttongâyngôtrôngychanglaiẤnĐộ.Nhiềulầntôitứcđến phátkhócđếnnỗichịVânphảidỗdànhvàchỉcách.Đừngkhóc nữa,đểchịdạycôcáchnày,nếuthằngAnhthằngEmchọcnữa, cô nói thế này là chúng nó sợ ngay: Tây lai ăn khoai cả vỏ ăn chócảlôngănhồngcảhột.Cứnóivàomặtchúngnó.Chịkhông mách lại với Bà đâu. Nếu ông phạt cô, chị chịu cho. Sẵn ảnh hưởngtánhtìnhcủaanhThành,ngangtàngcứngđầuvàkhông biết sợ là gì nên tôi đã làm theo lời của gia bộc để trả thù. Nhưng đúng là “chưa thấy quan tài chưa đổ lệ” (!). Suýt nữa con nhỏ du côn bị bọnBruneau uýnh bầm mặt trong lần phản côngduynhấtấy!Maylàanhtôinhìnthấykịplúc.Chưahết.Bố tôicóthóiquennhưmọingườiởViệtNamthờiấy.Ởsởvềông thường ngủ sau bữa cơm trưa. Hai thằng sanh đôi biết được nêncanhđúnggiờlénquabấmchuôngtừngchậpvàchạymất. Phóngtheosaulàconchóbergerthậtto. Bốmẹtôicanhngàyrấtchínhxác.Cứcáchbabốnnămlạithêm một tiếng cười trẻ thơ trong gia đình. Người Việt ngày xưa thích nhiều con cho vui cửa nhà. Anh Thành là con trai thứ năm.Cáchtôilàhaingườianhtraikhácđãrađitừlâulắm.Mất lúccònbévàmấttíchtrênbiểnlàhaihìnhthứcđểdiễntảmột
nghĩađikhôngvề.Tôilàemgáithứtámnhưngảnhhưởnganh về mọi mặt. Ngang tàng dám làm dám chịu bao nhiêu. Anh tôi cũngđammêphóngkhoángcóbảnchấtnghệsĩbaybướmbấy nhiêu. Cung mệnh anh in số đào hoa lại nói chuyện rất duyên dángdídỏm.Khôngítlầnmẹtôiphảigỡrốitơlòngchonhững chịyêukhôngđiềukiệndùanhchưabaogiờgiấuhọvềchịdâu tôi. Sợ đám con trai hư lêu lổng nên bố tôi đã gởi các anh vào nội trúởchủngviệnĐắcLộdùgiađìnhkhôngtheođạoCônggiáo. Anh Thành được học võ từ năm 12 tuổi khi về nhà mỗi cuối tuần.Mấynămsauchủngviệntừchốikhôngnhậnvàohọcnữa vì anh dám húc đầu vào bụng một sư huynh trẻ. Anh tôi bất mãnkhinhìnthấythằngemkếbịnhéotaibắtquìgốivìkhông chịuđọckinhtrướcgiờlênlớp.Nộitrúkhôngxongthìrangoại trú. Mẹ tôi đã từng đi ra đi vào hàng chục lần các trường tư thục để… hầu ban giám hiệu vì tội phá phách ngang tàng của đứa con trai. Anh bị đuổi học liên tục phải đổi trường thường xuyên. Bà khóc lóc năn nỉ hiệu trưởng này đến giám thị khác chothằngconngổngáođượcnhậphọcnửachừngniênkhóa.Ở nhà anh cũng phá phách không kém. Lại lén hút thuốc lúc 15 tuổi. Một lần bố tôi giận điên lên khi phát giác ra một số chai rượuquíchọnlọccủaôngđãđượcthaybằngnướctrà!Chưabị hỏicunganhđãhiênngangnhậntộinhưngcãiBốkhônguống thìconmangchobạnuống,chứđểnhìnlàmgì? Đócũnglàlầnđầutiênvàcuốicùngbốtôikhôngtựchủđược đãđánhthằngcontraithứnămmấybạttai.Nhiềungàysauđó
anh bị cấm ra khỏi nhà khi đi học về. Hậu quả không lâu anh Thànhđãdốchếtmấylọthuốctrongtủvàrủngườiyêutựtử vàođúnggiờcơmtrưacómọingườiđôngđủ.Vềsauanhnheo mắtcườivớitôikểlạirằngphảichọngiờđóđểcònđượcmang đicấpcứu!ÔngBộxanhmặtmangcháugáicưngvàobệnhviện GralltrênđườngĐồnĐấtrửaruột.Anhtôicũngthoátchếtsau khi nhà khám phá kịp “lá thư tuyệt mạng” yêu cầu được chôn chung(nếuchếtthật!).
SauchuyệntìnhnhưRomeovàJuliette.Haibêngiađìnhkhông hẹnmàlặnglẽtreocờtrắngmộtlượt. Trong chiến tranh cả hai bên thắng thua đều tổn thương mất mátnhưnhau.Khôngcóchiếnthắngnàomàkhôngcótổnthất đi kèm. Hai phe kiệt quệ mòn mỏi tinh thần lẫn thể xác chỉ vì hậu quả tàn khốc. Trật tự hòa bình từ từ tái lập. Người lớn mang vết thương lòng không thể hàn gắn nhưng con nít cần tươnglaitrướcmặt. Cuối cùng anh chị tôi được tự do gặp nhau. Từ đó tôi cũng khôngcònlànạnnhâncủaanhemnhàBruneaunữa.Cólúclại cònđược rủ đi chơichung.Lúc ấycontraitrưởng củaÔng Bộ và người em gái thật đẹp đã được gởi lên Đà Lạt học trong Yersin. Mẹ tôi nấu ăn rất tuyệt vời và bà có thói quen cúng giao thừa lớn. Thời gian ấy bận rộn nhưng thật vui. Nhiều món ăn để dànhchobangàytếtvàđủloạimứtmàusắcrấtlạmắt.Những tráidưahấuxanhmuớtbónglưỡngđượcchởđếnnhàbằngxe bagácvàchấtdướigầmgườngđểgiữđộmát.Trướcđócảtuần
chị Vân đã cà nhuyễn đậu xanh nấu chín để dành gói bánh chưng.Trẻconđược mua quầnáomớiđểsáng sớm mùng hai theo bố mẹ đi lấy lì xì. Chúng tôi thường hí hửng mang về nhữngbaođỏdàycộmcủanhiềungườibạnhàophóng.Nhưng saunàymớibiếtbốmẹtôicònhàophónghơnvớiconcáicủa họ.
Những ngàygầntết MậuThân.Trrướccửa nhà chúng tôixuất hiệnnhiềuphuxexíchlôđạplạmặtkhônggiốngnhữngngười thường đến khu vực này hằng ngày. Chưa kể từng nhóm phụ nữ gánh hàng rong qua lại cùng lúc. Lâu lâu họ tụm lại từng nhómnóinóicườicườinhưquenbiếtlâunăm. Tối hôm ấy. Trời đổ cơn mưa và tự nhiên có hàng loạt tiếng súngvàokhoảngbagiờsáng.Tiếngđạnbaytrúngcánhcửasắt của cổng chính lên nghe rợn người. Súng nổ từng tràng xen giọng nói đàn ông lẫn đàn bà. Tiếng la hét liên hồi quyện với tiếng rít của đạn chạm vào cửa sắt. Và cứ thế âm thanh kinh khủngấykéodàichođếnsángthìimhẳn. Đólàlầnđầutiêntôicócảmgiácsợhãiđếntắtthở. Chođếnbâygiờtôikhôngthểquênđượccáiđêmhômấy. Đêmcủaconngườitànsátđồngloạikhôngthươngtiếcvìsinh tồn. Đêmcủanhữngtiếnglahétthùhậnvàgiếtchóclàmmáutrong tim của một đứa congái mới bắt đầu lớn gần như ngừng luân chuyển. ĐêmđầutiêncủachiếntranhđivàothànhphốSàiGòn. MẹtôivàchịVânbòchúitrênnềnnhàđếntừngphòngxemxét. CònBốlầntheobóngđêmbướcvàophòngthínghiệm.Vềsau
mẹtôikểlạilàôngđitìmcyanuređểsẵntựtửnếunhàbịphá cửa vào. Lúc ấy tôi khóc và chạy sang phòng ngủ anh Thành. Các anh đang ngồi ôm nhau chặt cứng. Anh Thành bật người lênkéo tôibịtmiệng, Đừngkhóc lớnngườita nghelàchết.Có anhđâyđừngsợ,emngủđisángmailàhếtrồi.Ngoan!Ngủđi! Vàtôithiếpđilúcnàokhôngbiết.
Trong phòng không còn ai khi tôi thức giấc. Bắt chước mẹ và chịVânbòtừtừrakhỏicửa.BấtchợtanhThànhkéotôiđứng lên nói nhỏ. Đi theo anh, anh chỉ cho em coi cái này. Nhưng đừngsợnha.Mìnhngonmàphảikhông.Haianhemđiraphía cổngchính.Mộttrongnhữngchậukiểnglớnnằmdọclốivàoở ngoàivườnbịtrúngđạnnáttung.Câylágãytảtơingổnngang nằm lẫn lộn với miểng sành dưới nền đất. Cánh cửa sắt bên phảicủacổngchínhbịlủnglỗnhiềuchỗ.Tôinắmchặttayanh không buông ra. Đến sát cổng anh đẩy lưng tôi áp người nhìn vàohailỗcóquấndâyxíchkhóalại.Buổisángấyđườngkhông một bóng người qua lại và lặng như tờ. Tự nhiên mắt tôi tối sầm.Khitỉnhdậythấymìnhnằmtrongphòngbố.Chungquanh cómọingườiđứngnhìnnhưnganhThànhbiếnđâumất.
Bacáixác.Mộtđànbàhaiđànôngmặctoànmàuđen.Mộtnằm sấpở giữa đường. Gầnđómộtngườinằm ngửa dạnghai chân một tay còn nắm khẩu súng vắt ngang ngực. Sát cổng nhà là mộtxácngửamặtđầutrênlềnửathândướilề.Máuloangđầy mặtđườngcònẩmướtvìmưađêm. Lầnđầutiêntrongđờitôinhìnthấytậnmắtxácchết.
Con người và con vật nằm chết lộ thiên cũng không khác gì nhau. TổngtấncôngtếtMậuThân1968thấtbại. SàiGònchưathấtthủ. Nhưngkhôngbaogiờtôiquênđượcbuổisángkinhhoàngấy. Buổi sáng lạnh tanhcủa mùi tử khí và nước mưa cònướt mặt đườngloangmàumáu. Hìnhảnhkhủngkhiếpấybấtngờđivàotríóccủamộtđứacon gáingâythơở thànhphố.Mộtđứatrẻđang hưởnghạnhphúc trọnvẹnbênngườithânthìđộtnhiênnóhiểuđượcđúngnghĩa thếnàolàChiếnTranhvàChếtchóc. Nhiềunămsaunàyđọcmộtsốtácphẩmchiếntranhcủadòng vănhọcViệtNamvàquốctế,nhớlạihìnhảnhkinhhoàngcũ. Tôi tự hỏi có phải thật sự kiếp người chỉ bị chi phối bởi chiến tranhvàthùhậnhaykhông. SaubiếncốấytếtMậuThânnămấy,tôitrởthànhđứacongái nhút nhát ít nói. Hết giống một thằng con trai nghịch ngợm. AnhThànhcũngkhôngđichơinhưtrướcvàbớtgâynhứcđầu cho bố mẹ. Thời gian đó đài vô tuyến truyền hình liên tiếp chiếuthờisựchiếntranh.Anhthườngngồixemchungvớibốở mỗibuổichiềusaugiờcơm.Cólúcvôtìnhthấycảnhkhócrầm trờicủarấtnhiềungườiđeotangmặcáotrắngtrướcnhữngcái hố. Tôi đã thở không được nhảy ra khỏi ghế chạy xuống nhà bếptìmnướcuống.Hìnhảnhnàyẩnhiệntrongđầulàmcổtôi nghẹn lại như ngày đó khi đọc Giải Khăn Sô Cho Huế của Nhã Ca.
Bỗngmộtngàycuốisắpsangnăm.Giađìnhtôinhốnnháohẳn lên.AnhThànhbỏnhàđitrướcvàithángsinhnhậtthứ18.Khi phát giác ra bố mẹ tôi hốthoảng đi tìmkhắp nhưng không tin tức.MộtthờigianngắnsauthưtừNhaTranggởivề.Anhđang đượchuấnluyệntrongquântrườngĐồngĐế! Lúcấychiếnsựbắtđầubùngnổkhắpbốnvùngchiếnthuật.Di chuyểnra khỏithành phố rất nguyhiểm.Nhưng mẹtôiđã lặn lội đi tìm anh. Cuối cùng nhờ “piston” mạnh nên bố tôi mang con trai về làm việc ngay tại Sài Gòn (guồng máy chính quyền nào lại không có những chuyện quen biết thế này?). Về thành phốanhđilàmrồihọclớpđêmlấybàihàmthụ.Thiđậutútài vàghidanhhọcLuật(cũnghàmthụluôn!).
ThờigianxatrướcđóGérardđượcôngBộgởivềPhápđểtiếp tục lên đại học. Bạn thân ra đi không trở về. Anh tôi mang cái buồn nhớ bạn vào võ thuật và chăm chỉ luyện tập. Những đườngquyềnanhđirấtuyểnchuyểnvàthậtđẹpmắt. Mãi nhiều năm sau. Khi bố tôi tỏ vẻ thất vọng vì đứa con trai ngổngáokhôngthànhcôngtrongviệchọcvànghềnghiệpnhư nhữngđứaconkhác.Anhmớinóirõlýdobỏnhàkhaimantuổi đănglínhKhôngQuân:Chỉvìnhìnthấybacáixácnằmtrênmặt đườngcònloangmáuvàobuổisángcủatếtMậuThânnămấy. Sau mùa hè đỏ lửa. Thành phố Sài Gòn càng thay đổi tốc độ nhanhđếnbấtthường.Khôngkhíthấmdầnmùichiếntranhvà chết chóc. Cuộc sống bỗng chốc vội vã đảo điên lo lắng từng
ngày của người dân đã làm bộ mặt đẹp và lãng mạn của Hòn NgọcViễnĐôngtrầyxướcnứtnẻđếntộinghiệp.
ThếrồichiếntranhtừtừlanrộngkhắpmiềnNam. Từng vùng chiến thuật bắt đầu mất dần vào tay cộng sản. Người ta trốn chạy khỏi các thành phố ở miền Trung. Lũ lượt từngđoànditảnvàoNamdướilằnđạntiếngbomtrênđầu.Lạc mấtnhautrongdòngđờithanhbìnhchưahẳnlàđaukhổtuyệt đối.Nhưngnắmtaynhaumàtrongtíchtắcmộtviênđạncóthể làmchiaxavĩnhviễnmớilàđaukhổtuyệtđối.Sợhãi.Đói.Trẻ thơkhóclạcmẹ.Vợvĩnhviễnmấtchồng.Xácngườirảiráctrên nhữngconlộdẫnvàomiềnNam.
Thành phố Sài Gòn. Cứu cánh cuối cùng của người dân miền Trungcũngtrởthànhhỗnloạnđauthươngchialìakhôngkém ở những ngày cuối tháng tư năm 1975. Người ngoại quốc gấp rútrờithànhphốtrởvềquêhương.Dânbảnxứchenlấnditản tìmcáchrờibỏđấtnướcdướimọihìnhthứcvàchấpnhậncái chếtđauthươngbấtngờtrênđườngtìmtựdo. Nhữngngàycuốicùngcủathángtưnăm1975đãtrởthànhvết chàmthậtrõnéttronglịchsửnộichiếncủađấtnướcViệtNam. Cuối cùng đám cưới của anh tôi và chị Nique đã được tổ chức vào thời gian hỗn loạn nàyvà thờigian ngắnsaugia đình anh tôirờiSàiGònvềPháp. Thậtsựgiađìnhtôikhôngchứngkiếnnhữngngàygianlaovất vảcủaanhtrênxứlạ.Saunàytôiđượcbiếtdùmangquốctịch Pháptừ những ngàyđầunhưnganhđã làmđủcôngviệcnặng nhọcnhưbấtcứmộtdidânnàođểnuôivợcon.Khôngbaogiờ
chođạigiađìnhtạiBắcMỹbiết.Khôngthanthởbuồnphiềnvề khổnhọcấychođếnngàynhắmmắt.Nhưngchắcchắnanhtôi cũngcótâmtrạngcủanhữngngườiphảibỏquêhươngrađivì vấnnạncủađấtnước.Cũngnhụcnhằn.Cũngbuồnbãthấtvọng vìcuộcsốngkhôngvẹntoànnhưýmuốn. Vào năm ấy. 1977. Lúc hai muơi sáu tuổi. Thằng bé lỳ lợm có khuôn mặt hao hao Lý Tiểu Long đã trở thành người sáng lập mônvõYi-King-DoViệtNamTháiCựcQuyền.
Anhtôiđãmangtấtcảtàihoavàtâmtìnhcùngnỗilòngxaxứ để sáng tạo nhiều đường quyền rất đẹp mắt với những khí cụ riêng dành cho môn võ thuật này. Việt Nam Thái Cực Quyền mang tên quê hương để nhắc nhở về một đất nước đã xa vời. Haicháulớncủa tôicũngđược tập luyệnvà theo võđường đi biểu diễn trên đất Pháp khi mới 10 tuổi. Đặc biệt anh không nhận học phí cao từ học trò mà chỉ cần một khoản tiền tượng trưng để trang trải chi phí cho võ đường. Lúc ấy anh tôi làm việc thật cực khổ và nghèo lắm nhưng rất vui khi càng lúc có đông học trò. Sau này hai võ đường của Việt Nam Thái Cực Quyền cũng chỉ nhận học phí tượng trưng như di chúc của ngườisánglậpđểlại.
Sau nhiều năm làm việc với hệ thống siêu thị Métro tại Pháp. Anh tôi là người Việt duy nhất trong mười nhân viên cao cấp đượcgởisangAnhquốctheokhóahuấnluyệncấptốcđểtrởvề thành lập siêu thị Métro tại Việt Nam và Ấn Độ. Hệ thống này đãpháttriểntrênbachinhánhtạiViệtNamsauđó.
Trướckhilênđườnganhđã sangthăm đạigiađìnhchúng tôi. Lúc ấy anh rất vui và hãnh diện với các anh em trong nhà vì đượctrởvềquêhươnglàmviệcquađầutưcủacôngtynày. Tháng5năm2009.Anhđộtngộtphátbệnhvàbácsĩchẩnđoán chỉcònmộttháng.Nhưnganhtôiđãkiêncườngchiếnđấuvới cănbệnhnanyđượcgầnmộtnăm.Lúcấyanhgiấugiađìnhvì lo mẹ và anh chị em không chịu đựng được tin đau buồn này. ChođếnngàytrướcGiángSinhkhigọichúcmừng.Nghegiọng anhhoàntoànthayđổivìtrịliệu.Cuốicùngtôiđãbiếtsựthật. Ngay lúc ấy. Thiên đường tuổi thơ của anh em tôi sụp đổ. Lâu đàibằngcátbịlớpsóngcuốndạtrakhơisaukhingườianhyêu quínhấtvừadứttiếng Trong nhiều ngày sau đó. Tôi đã điên cuồng khóc lóc năn nỉ sang thăm. Nhưng anh cương quyết từ chối lại còn an ủi vì hi vọngrấtcaodùcănbệnhđãquánặng.Thờigiannàychúngtôi rất đau khổ ngậm ngùi khi nghe mẹ nhắc đến anh thường xuyên mà không đứa nào dám nói sự thật. Và cho đếnnay mẹ tôivẫnkhôngbiếtthằngcontraingổngáolàmbànhứcđầulúc trẻđãrađivĩnhviễntrướcngườimẹgià91tuổi.
Khôngbaogiờtôiquênđượchìnhảnhanhbịthầnchếtcướpđi từtừsựmongmuốnsinhtồnởnhữngngàycuốicùng.Anhtôi chỉ ước được mẹ ôm trong tay và hối hận vì đã giấu bà cơn bệnhnặng.Nhưngđãquámuộn. Vào ngày mang con số 13 tháng 6 năm 2010. Một chủ nhật buồnlêthêcómưaphùnlấtphấttrênđấtPháp. Một ngày sau 9 tiếng đồng hồ kể từ sinh nhật cuối cùng của anh.
Người sáng lập Việt Nam Thái Cực Quyền đã thật sự mệt mỏi chiếnđấuvàbuôngxuôi. Đólàlầncuốianhemtôiởbêncạnhnhau. Hômđưa tang.Học trò ruột KiKo đeokhăn trắngđứng chung vớigiađình.Đệtửđếnviếngnhiềuđợtđểchàolầncuốingười thầy xấu số. Mọi người khóc. Mắt tôi nhòa đi khi quì lạy tiễn anhmình.AnhemnhàBruneaucũngcómặtđểnhìnngườiem rểhọlầncuối.Hậnthù.Buồnbực.Giậnhờn.Oántrách.Không hàilòngnhaugiữahaidònghọcũngkhôngcònnữa.Thằngnhỏ tócđenmắtmílótngàyxưatheođuổiđứacongáiđầmlaimắt toxinhđẹpđãhóathânthànhcátbụi. Lúc nhìn học trò của Việt Nam Thái Cực Quyền để tang cho thầy.Thậtsựtôimớihiểurằngtôiđãcómộtngườianhrấttài hoa vừa gởi xong hoài bão vào đời sống. Dù anh luôn nhận là ngườithấtbạivàtầmthườngnhỏbénhấtcủacuộcđời. Khianhmất.Chịemtôilangthangkhắptrênnhữngconđường của thành phố thuộc vùng Cergy. Bỗng nhiên tôi nhận ra nó thậtđẹpvàtrữtình.Nơitừngcóbướcchânanhđiqua.Nhưng mảnhđấtCergyấyđãkhôngcòndấuchânanhvàomỗitốitrên đườngđilàmvề.Đócũnglànơivùichônanhtôithànhcátbụi. Bỗngnhiêntôiyêuluônbàcôngtướcgiàcònsótlạimảnhnhan sắc tàn. Anh tôi cũng từng biết ơn bà cưu mang như biết ơn mảnhquêhươngnhỏbémấtđingàynào.
Khi trở về Montréal. Một buổi tối sau khi đã ngủ từ bảy giờ sáng.Tôithứcgiấcvàbậtngồidậykhócnhưchưabaogiờđược
khóckhichợthiểuanhtôisẽkhôngbaogiờđếnthànhphốnày thămgiađìnhnữa.Đêmấytôicógiấcmơthậtđẹpvớimộtcái bóngkhôngrõmặtđãtừngđeođuổitôisuốtmộtđời.Haiđứa nắm tay nhau lên núi nhìn thành phố ngủ chìm trong ánh đèn rực sáng. Và mang đôi cánh thiên thần bay đến nóc thánh đường Saint Joseph. Ở đấy tôi đã nhìn thấy một phụ nữ quì bằng đầu gối lên từng bậc thang đến tận cửa. Bà ta đang cầu nguyệnxinmộtphéplạnàođóchongườithân. Anh bệnh nặng. Tôi cũng đã bước lên cổng thánh đường bằng đầugốinhưthế.KhôngaibiếtnhưngThiênchúanhìnthấy.Khi anhmất.TôigiậnChúaPhậtĐấtTrờivàkhôngnghĩđếnbấtcứ một niềm tin nào nữa. Nhưng cuối cùng tôi vẫn đến Thánh đường Saint Joseph để tin vào tình yêu nhân loại và cố gắng chấp nhận sự thật rằng thân xác anh không còn hiện hữu. Nhưnganhvẫnởtrongtimtôi.Anhvẫnbảovệchechởchođứa emcủanhữngngàythơdại.Anhvẫnluônbêncạnhđểnghetôi nóivềnhữngkhổđautrăntrởcủakiếpngườinhỏbé.Anhvĩnh viễnkhông rờixa đứa emnày khi nóicâuđừng sợcó anhđây này. Buổiấy.TôichỉcóđượcmộtgiờđồnghồđếnLagunaNigueltại Caliđểgặpmộtngườilấythêmtàiliệuvềanhtôi.Đólàcontrai trưởngcủagiađìnhBruneau.
Trong điện thoại giọng nói của Gérard ấm đầy cảm xúc bao nhiêuthì ở ngoàianhnồng nàn bấynhiêu.Nóivớiđứa emgái
củangườibạncũvềtánhhàophóngvàanhhùngbênhvựcche chởbạn.HìnhnhưtiếngGérardnghẹnlạiởđầudâybênkia.
Bốn mươi năm không gặp. Đã quá lâu để nhớ được rõ khuôn mặt của người anh cả đám con trai nhà Bruneau. Nhưng tôi cảm nhận được đó là người tôi muốn gặp sau nhiều năm dài đăngđẵng.
Giađìnhanhđóntiếpchịemtôichânthậtnhưtìnhthânđãmất vừa tìm được. Isabelle. Cô cháu nội ông Bộ có nụ cười thật thuầnkhiếtđếnnỗitôitinrằngkhôngcómộtsựtànnhẫnnào dámlayđộnglàmđaulòngcôbé. Ngày gặp lại. Tôi mới biết bốn mươi năm không là thời gian quádàiđểthànhmộtthếkỷ.Nhưngcũngđủđểbiếnnhữnglọn tócnâuthậtđẹpcủabạnanhtôithànhmàutrắngnhưlớpsóng bạcngoàibãiLagunaNiguel.
Trước khi ra cửa. Tôi quay đầu nhìn vào tủ kính trong phòng ăn. Nơi trưng bày thanh gươm rất đẹp với vỏ bao kiếm màu xanhlụcđậmchạmtrổtinhviđặcbiệt.Đólàkỉniệmduynhất của anh tôi tặng cho con trai trưởng của gia đình ông Bộ vào năm1990khianhấyvềPhápchịutangbố.Gérardlàngườiduy nhất giữ được một bảo vật của người sáng lập Việt Nam Thái CựcQuyền.Tôitinanhmaymắnvẫncóngườibạntheobảovệ nhưthủaniênthiếubằngđườnggươmtráctuyệt. Trên đường về Los Angeles. Tôi khóc. Khóc thương anh mình bấthạnh.Khócmừngchobạnanhmìnhhạnhphúc.
Và tôi đã trĩu nặng trong lòng giấc mơ thời niên thiếu. Những ngày thơ ấu với anh em nhà Bruneau hình như chỉ mới hôm qua.
Jeannette Clément. Chị dâu tôi. Người đã trải qua nhiều thăng trầmvớianhđểchờđếnsáumươinămcuộcđờichohaingười rongchơiđâyđó. Nhưng anh tôi đã bước về với đất vào tuổi năm mươi chín. Ngàyanhrađi.Khuônmặttrầmtĩnhnhưngủ.Haibàntayđưa raphíatrướctheothếthủnhưchốngchỏivớiđịnhmệnh. Anh tôi muốn sống thêm mười năm với chị như lần cuối hai anhemtâmsựvớinhauquađiệnthoại.Chịdâutôikhôngđược toại nguyện có anh bên cạnh vào những năm tháng cuối của mộtđờingười. Nhưng người đàn ông duy nhất mà chị yêu thương suốt một đờiđãvĩnhviễnbấttử. Anhtôi.LêTháiThành.Đãtrởthànhmộttrongnhững–huyền thoại của thế giới võ thuật – với hoài bão và ý chí sáng tạo ra môn võ mang tên Việt Nam Thái Cực Quyền. www.yikingdo.unblog.fr
*** Tôigiậtmìnhmởtomắt. Buổi chiều thứ năm ở thư viện rất hiu quạnh. Mùa đông ở cái thành phố này ngang ngược, không ra lạnh, cũng chẳng ra nóng. Thời tiết cứ thay đổi một cách không ước chừng cho được,vàvìvậynhiềukhinhữngbộđồtôichọnmặctrởthành vô lý. Giống như hôm nay cũng vậy, buổi sáng nắng nóng và buổi chiều âm u lạnh. Quen ở với nắng ấm, bốn mươi lăm độ
Farenheit thôi mà tôi đã thấy rét mướt vô cùng. Cái áo sơ mi bằnglụamỏng,quầnjeans,vàxăngđancuốndâykhôngtàinào làmtôiấmnổi,chodùtôiđãcorongồitrốnhơigiósaukệsách. Tôinhìnquachỗngồibêncạnh,anhvẫnngồiđó,nhìntôiđiềm tĩnh.Kểcảnhữnglúcyêutôi,anhchưatừngbaogiờxótxakhi nhữngảnhhưởngthiênnhiênlàmtôigiaođộng.Anhchorằng, sovớinhữngsựkiệnkháctrongcuộcđờicongáiráchnátcủa tôi,thờitiếtcókhắcnghiệt,cũngchỉlàvớvẩn. Tôi lại nhìn anh. Rùng mình. Dù nao lòng, tôi quyết chí, tôi sẽ khôngđốithoạivàcưxửvớianhnữa,sauhômnay.
HômQua Đêmthứtưthườnglàđêmtôithíchđibarnhấttrongtuần.Thứ tưgiữatuần,khôngcónhữngngườiởxaláixeđếnHollywood chơi, những hộp đêm chỉ có dân địa phương lui lại. Tôi không có quan niệm trưởng giả LA rằng họ ở xa quê mùa. Nhưng thườnghọchỉđánhgiáthànhphốnàyhoangđàngvàtòmòvề sựxahoa,màkhôngthấuhiểuđượchếtnhữngvẻđẹpphứctạp củanó.Vàtôikhôngưanhìnnhữngđôimắtmởtosoimóiđầy suyxétđó. Tôi và Rita tới Barfly. Đêm nay có người quen đang tổ chức buổitrìnhdiễnthờitrangđểănmừngramắtmộtbộphimmới. Rita rất khiêu gợi và rất giàu có. Nàng người Đông Âu, thân hình nở nang như Sophia Loren, chân dài, eo nhỏ, nhất là bộ ngực căng mềm không chịu nằm yên, cứ nhún nhảy nhìn tôi chằmchằm.Khiêukhích.Gọimời.
TôimêRitatừhômgặpnàngđêmtiệcsinhnhậtcủamìnhnăm ngoái.Làmộtcôgáicóthóiquenchinhphục,nàngđãgiảbộvô tìnhđụngtôi.Xinlỗihờihợt,đổquánđôngngười: “Nhảyvớiemnhé?”Nàngphàhơithởnóngđậmmùirượuvào lỗtaivàépthânthểnhễnhạimồhôisátngườitôivàotường.
Nàng cầm tay tôi áp vào bụng mình, dẫn dắt chỉ đường cho những ngón tay tìm tòi. Tôi mần mần bàn tay trên sàn bụng thẳng,luồnxuốngdướilớpvảikimtuyếnrànrạt.Ởdướilỗrún xỏhộtcườm,lànhữngsợilôngmăngvànglạt,nhiềumàmềm. Và ở dưới nữa, là những ngõ ngách mơn mởn ẩm ướt, sâumà chật. Sự táo bạo bất cầncủa nàng quyếnrũ tôi, lôi kéo tôi vào nhịpđiệuđêmcủathànhphố. Los angeles hay lost angles? nơi thiên thần ở hay thiên thần lạc?
Tôi chỉ biết là tôi bị những đặc nét đàn bà của Rita mê hoặc. Những gì gần giống như mình, nhưng không hoàn toàn là của mình. Những gì trái ngược lại với sự sắp đặt của định mệnh, của quá khứ; không cho chúng tiếp tục xâm lấn chiếm cứ dần đấtđaicủalinhhồntôi.Sựmềmmạidịudàngcủanànglàmcho tôicảmthấyantoàn,làmchotôiquênđinhữngtànáccủatuổi thơtrớtrêu.Quênđinhữnggìđànôngthuộcvềngườichaghẻ, khuônmặtdâmđãng,bàntayhãmhiếp,bụngmỡnặngnề,cặp đùi lông lá… Và còn những bộ phận khác của hắn? Không, tôi chẳngnhớđượcgìvềnhữngbộphậnkhácvìRitaởđâyvớitôi hômnay.
Từ lần quằn quại uốn ẻo với nàng trên sàn nhảy, không màng tới những cái nhìn nửa thèm thuồng nửa khinh bỉ của những
têndêđựcđứngquanhxem,đếnnhữnglúcvevuốtâuyếmvới nàng giữa những tấm ra giường, Rita đã trở thành người tình yêuthíchcủatôi. Vàcủaanh. Đêmnayđông,hàngngườiđứngtrướccửakéodàitớitậngóc đường. Có lẽ là những tai to mặt lớn của điện ảnh Hollywood đang có mặt.Thằng bảo vệto lớnđã quen mặt tôi và Rita,mở dâynhungđỏchochúngtôichenđámđôngvào.Mộtvàingười đợiđã lâu,ghentức chửithề.Tôi đi ngaytớiquầyrượu,thèm nhữnglyginvàtonic.Ngườitanóikiểupharượumạnhnàychỉ có đàn ông mới uống, vì nó không ngọt và không thơm. Tôi khôngđồngý.Nếuuốngquen,sẽthấymùiginngọtrấtđậmđà, vì nó được làm từ những trái berries đủ loại. Pha thêm tonic vào, sẽ thấy ngai ngái mùi tobacco của thuốc lá, rất dễ ghiền. CònRitathìchỉthíchuốngnhữnglyCosmopolitanscảnhđiệu. Tôi vẫnthíchchiều nàng, nên mặc kệdù Cosmos chẳng làm ai say bao giờ. Vả lại hôm nay nàng mặc cái áo t-shirt lửng bụng màuđỏsẫm,sẽhợpvớiláttáođàogắntrênly. Kêurượuxong,tôimớinhìnquanh.Quánnhảykínngười,đèn hồng làm cho tất cả trở nên rực rỡ. Những khuôn mặt trang điểm sặc sỡ, những bộ y phục designer mắc tiền, hở hang da thịt, những thân hình được tập thể dục kỹ lưỡng cho đúng chiềuđo.Nhữngngườimẫuyêukiều,nhữngtàitửduyêndáng, vàtấtcảnhữngngườicònlạicũngrấthàonhoáng,rấthợpmốt. Sắp trình diễn thời trang nên trong quán khói xả mù mịt. Mùi khóikhôngkhét,nhưnghợpvớiđủcácloạimùidầuthơm,mùi
rượunồngnặc,mùihơingườiâmẩm,làmchokhôngkhíquán nghẹtvôcùng.Nhạchiphopmởthậtlớn,dậplồngngựctôirộn. Bấtchợttôikhôngcảmthấyđược nhịpđập của con tim mình, khôngngheđượcdòngsuynghĩcủamình.
Nhữnglấplánhlộnglẫy,thoạtđầucóvẻnhưlôicuốn. Nhữngồnàonáonhiệt,thoạtđầunghelaoxaonhưtiếngcười. Thoạtđầunhưmọingườirấtvui,rấtđẹp. Thoạtđầu…
Saunhữnglúcthoạtđầuđóthìtôithấyanh.Anhđứngđằngsau quán, đằng sau đám đông. Tất cả bỗng trở thành loè loẹt, giả tạo, đang từ từ mờ đi. Khuôn mặt và vóc dáng anh hiện dần, nhưmộtcảnhmờtrongnhữngbộphimcủaanhđạodiễnđang trởnênrõnét.Anhvẫytaychàotôi.Tôikhôngđáp.Nhưngmắt chạmmắt.Tôinhậnraanh.Anhvẫnphongsươngbờrâuquai nón. Anh vẫn đôi mắt sâu thẳm suy tư, bờ mi lẳng cuốn theo những nỗi buồn. Anh đứng tưạ vào tường, nghiêng nghiêng, dáng anh trải cả một bóng đêm rộng về phía sau, bí ẩn quyến rũ.Anhvẫnnhưthếlàmtôinhớtạisaotôiyêuanh.Tôiyêuanh nghệ sĩ. Tôi yêu anh lãng tử. Tôi yêu anh như yêu phim của WongKarWai,lúcnàocũngnhưhuyềnbívàdiệuvợinhưkhói chiềuhoànghôn, không bắtđược baogiờ.Tôi nghebụngthóp lại,trũngxuống,quặntừngnốtmongchờ. Tôinốcmộtngụmrượuthậtlớn,nuốtthậtlẹ.Chấtalcoholcháy rừng rực suốt cổ họng. Tôi giật mình mở to mắt, nhìn anh khôngchớp. Rồilậplại.Nốcrượu.Nuốtvào.Cháycổ.Mởmắt. Rồilậplại.
Cứnhưthếđếnlúchếtrượuthìhìnhảnhanhthayđổi. Tôigiậtmìnhmởtomắt. Anh xanh xao hơn, những hình bóng trên khuôn mặt anh đen tối hơn, bờ vai anh mòn mỏi hơn. Phải, tôi cố ý đánh giá anh choquáthấp,chocảnhphimmờđilại. Chođènhồngđemđámđôngtrởlại.
BảyTuầnLễTrước Trưađótrờirất nóng.Giữamùathumà gió SantaAnavề,làm thờitiếtkhôkhankhóchịu.Máylạnhnhàhư,tôimởquạtmáy thật mạnh. Gió quạt thổi thông thốc qua những gian phòng từ nhàbếpđếnkhotrữ,màkhôngxuađiđượccáinóng.Hứachủ nhiệmbáosẽnộpbài,tôicọquạytrênghế,móctaylênbànchữ mà không đánh được gì. Bài luận chính trị, đề tài: cuộc khủng bố 9/11 lần này, liên quan gì tới những công dân có gốc thiểu số.Tôiđãsođonhiều,hiểurõtâmtư,bảnsắccủamình,quan điểmcủatôiđãđượcthànhlậprấtrõràngtừlâu,đánglẽphải tuôn ra êm xuôi. Vậy mà dòng suy nghĩ bị thời tiết làm ngộp thở,trởthànhquáithai,ngọnguậymãi,khôngsanhthànhhình. Hút hết gói thuốc thứ ba, hơi khói đã đọng quanh đầy phòng, làm tôi ngây ngất. Tôi muốn điện thoại cho anh. Bây giờ anh đangởGuadalajara,địađiểmquaybộphimtàiliệuvềvănhóa dântộcdađỏIncaxưa,chắcrấtbậnrộn.ChínhphủMễTâyCơ chỉ cho có hai mươi ngàyđể quay. Kế hoạch phim đã bàn tính từlâulắm,khókhănlắmmớixinphépđượcquay.Tôitìmlýdo gìđây.Thươnggiấcmơcủaanh,nhớnhữnghộtmồhôilăndài trêntránanhnửađêmđôngmấtngủ,tôidodự,suytính.Trời càng về chiều càng nực, càng hầm. Quái thai trở nên hung dữ,
tra tấn áp bức, vùng vẫy đá đạp, ung rữa hôi thối. Không chịu nổi,tôikiếmcớđại. Hơithuốclálàmngườitôinóngran:Mộtlýdo. Nỗibồnchồnsángtáclàmngườitôirạorực:Hailýdo. Cănphòngnhỏdần,cảmgiáctuyệtcùnglàmtôihammuốnnhư kẻghiềnthuốcphiện:Balýdo. Cơnghiềnnhữngđiềucókhảnănggiếtchếtmìnhđãtrởthành thóiquen.Nótrở vềđột ngột.Tôi trởthànhđứacongáimười bốn tuổi của năm xưa. Không có sức chống đỡ. Ngày đó tôi khôngcóvũkhíthểxác.Ngàynàytôikhôngcóvũkhítinhthần.
Tôibắtđiệnthoại.Gọianh. Anhbắtđiệnthoại.Anhbiếttôigọi. “Văn ơi, em viết không ra.” Thương anh, nhưng tôi ích kỷ, khônghỏithăm. “Emviếtkhôngravìemsuynghĩkhôngđược,”anhtrảlờingắn gọn.Anhchưatừngbaogiờcầnsựquantâm,củatôihaybấtkể ai khác. “Em suy nghĩ không được vì cơ thể em đang bị trói buộc,”anhtiếptheosànhsỏi.Khôngaihiểurõtôibằnganh. “Emmuốnanh,”tôidângnộpnhanhchóng. “Em không muốn anh, emcần anh,” anhquả quyết, chưa bằng lòngvớitháiđộvanxincủatôi. “Vâng vâng, em cần anh. Anh muốn gì cũng được. Em cũng chịu.”Tôibắtđầukhóchịu.Nhữnghìnhảnhnhơnhớpbắtđầu trànvề,xâmlấnvàotừnhữngđầungóntay,ngónchân,những cánhdơiđêmđậpsànsạtdướida,khônghoàntoànlétlút,mà cũngkhônghẳncôngkhai.Tôilạinghetiếngphòngmẹmởcửa, tiếngchânchaghẻrõdần.Tôinghetiếngkhônggianloãngra,
khí đêm lạt đi, để một mình thân thể tôi bắt đầu cô đọng lại. Những mạch máu trong gân không chạy được, đặc quánh. Lá phổi căng phồng. Buồng tim trương phình. Thể xác tôi đang hấphối.Linhhồntôichuẩnbịbaylêncao. “Emxinanh,đếnvớiem,nóiemnghe.”Tôicuốngcuồnglosợ. Những cái chết vị thành niên oan uổng không chấm dứt. Ám ảnhtừngàygặpanh.Mùiđànôngtrênngườianhvừaquenvừa lạ.Lầnđầuxốcvàomũibấtngờlúcanhđèhôn,tôinghemình ngớngẩn.Tuổithơnhưkẻđãđixatrởvề.Làmtôilẫnlộn,rối rắm,yêuanh,hậnanh. Yêu anh. “Em yêu anh,” thật tôi yêu anh kinh khủng bây giờ. Thèm hơi anh nồng nặc phà vào miệng, tấn công, chiếm đoạt; thèm người anh nặng đè lên tôi, ngã ngửa, dang ngang; thèm tay anh bóp chặt cổ, ngột ngạt, tổn thương. Chúa ơi, đừng tha tộicon,hãyquênlinhhồncon,chonóbaychờnvờn,ngắmnhìn thểxácconđượcdụctìnhépchết. “Vănơi,nóilờiấy,nóingaylậptứcchoemnghe,whereishe? Bringhimback,bringhimbacknow!”Tôihétthấtthanh,tuyệt vọng.
“Daddy’s here, Daddy’s here for baby.” Lúc nào anh cũng cứu vớtđúnglúc.“AnhyêuLoan,anhyêuLoanmà,anhđỡcổLoan, hônmôiLoan,luồntaytrongtóc,dụimặtvàongực.It’sallright baby,daddy’shere.”
Tiếng Daddy vừa thoát ra khỏi miệng anh, linh hồn tôi cũng thoáthẳnrakhỏingười.Buôngrơitấtcả,đầuhàng! Tôivuốtvebờhông,xôngngónvàoeo,leotaylênvú,bútựđầu môi, trội người trên thảm, cảm tưởng bần bật, lật mình căng cứng,từngcơnrunrẩy.
“Cứ như vậy, Loan giỏi, Daddy thương. You’re Daddy’s good little girl. Anh yêu Loan, anh làm Loan sung sướng, thoả mãn. Cứ tiếp tục, đừng ngừng lại.” Giọng anh càng lúc càng khuyến khích,giụcgiã,thúcđẩy.Tiếnganhtrênốngnghethởhổnhển, đứtkhúc.Linhhồntôicàngbaylêncao,thểxáctôicàngcốtheo đuổi. Rượt nhau có khi nhẹ nhàng, khi hùng hục, khi chầm chập,khiráoriết. Khi chúng bắt được nhau, như mây gặp gió. Luật định vật lý khiếnkhốithểvỡtan,nổtung.Mưađổàoạt,rànrụa,ứatrào. “Daddy,Iloveyou.” LittlegirlsalwayslovetheirDaddy!. Cuộclàmtìnhtrênđiệnthoại,đãdiễnra,nhưthế: Tôiquênmấtmìnhlạimộtlầnnữalànạnnhân. MùaHèNămNgoái Ngày hôm ấy,trờiđẹp lắm.Tất cả thời tiết dung hòa trong cái nắngấmdịucủacuốihèvàlàngiónhẹmátthổivềtừbiển.Từ cửa sổ căn hộ penthouse cao nhất trong căn chung cư năm mươitầngcủaanh,trờiđấtvẽcảnhvậtngàyhômđóhoànhảo. Trong căn phòng đó cũng là một cặp tình nhân với tình yêu hoànhảo.Tôivàanh.Sựhoànhảođếntừtìnhyêuvôcùngcủa tôi. Trong vòng ba năm của cuộc tình vất vả này, tình yêu của tôi dành cho anh ngày hôm ấytrong sáng và bao la hơn tất cả những lúc khác. Tôi yêu anh như lần đầu biết yêu, với bao nhiêungâythơmộngướcvàkiênnhẫnhyvọng. Chotớibâygiờ,tôivẫnnhớrấtrõràngcảnhtượngcănphòng củaanh.Chiếcgiườnglớncủaanhnằmbêncạnhcửasổ,kêhơi thấp, gỗ sơn màu trắng, ra giường trắng, áo gối trắng, mền bông trắng. Ánh sáng cũng màu trắng từ ngoài cửa tràn vào.
Màu trắng là một mầumánhkhóe.Lúc đaukhổ nó có vẻbệnh hoạn, nhợt nhạt như màu áo choàng bác sĩ ở nhà thương. Lúc hạnhphúcnólạilàcứucánh,trongsángnhưmàunhữngcụm mây trôi bềnh bồng trong thiên đàng tưởng tượng. Trong trườnghợpnày,buổisángmùahènămngoái,nólàcứucánh. Cảngàycuốituầnkhônglàmgìngoàiviệcnằmbêncạnhnhau, đủ mọi tư thế, quay ngang quay dọc, gác chân nối tay. Chỉ có không khí, suy nghĩ, tiếng nói và hơi thở của nhau, tôi và Văn chính là cặp tình nhân lý tưởng. Thật ra, trong cộng đồng và nhómngườiquenbiết,chúngtôicũngđãđượcxemlàmộtcặp tìnhnhânđẹpđôi,nhữngbộphimtàiliệumangđầyhiệnthực đauthươngcủaanhvànhữngnghiêncứucógiátrịđổimớicủa tôi sánh bên nhau, đầy triển vọng. Chỉ có điều tôi có tánh đa nghi,khôngbaogiờtintưởngcáinhìncủangườikhác.Tôichỉ tinnhữngđiềutôithấy,nghe,ngửi,nếmvàrờđược.Chẳnghạn nhưlàniềmhạnhphúctolớnêmđềmhômấy. Tôibiếtnguyênnhâncủaniềmhạnhphúcđó. Đêm trước hôm ấy tôi nhận được tin cha ghẻ tôi đã qua đời, bệnhungthưganđếnthờikỳcuối.Mẹtôigửimộttấmfaxviết nghệch ngoạc, nét chữ rung rung. Tôi biết bà ta đã từng yêu hắnmộtthời.Chỉcótìnhyêumớigiảithíchđượcsựmùquáng cố tình trong bao nhiêu năm, bao nhiêu triệu buổi tối hắn rời giường bà để lần mò qua phòng tôi. Tôi với bà không liên lạc nhauđãmườimấynăm.Tôithươngnhớmẹ,nhưngkhôngtha thứchobà. Đọc xong tấm fax, tôi lặng người. Những hận thùdaidẳng của cảmộtquãngđờithơtrẻvừatheongườichếtbắtđầutanbiến
đi, thì những day dứt đau khổ tràn về. Tôi gục xuống, vỡ ra khóc òa. Chuyên nghành tâm lý học, mà tôi chẳng hiểu tại sao mình lại khóc. Vui mừng cũng không phải, mà tiếc thương lại càng sai. Anh chạy tới ôm choàng tôi vào lòng. Tôi ngã tất cả thânmìnhvàongườianh,vùiđầuvàongựcanh,chảymềmra, hônanhmàkhócrưngrưng.Tôikhócnhưconnít,nấclêntừng tiếng từng hồi. Những oán trách cuộc đời thoát ra theo từng tiếng khóc, theo từng giọt nước mắt, theo từng nhịp rung của người.Vừakhóctôivừaướcgiágìconnítnàocũngđượccưng chiều,cũngmuốngìthìcũngđượcđấy.
Khóc cho đến khi mệt lả người. Anh đỡ tôi vào phòng tắm, khoan thai cởi từng miếng áo quần trên người tôi, gỡ từ từ từngnútáo,kéonhẹnhàngtừngphẹtmatuya.Tôilặngyêncho anh làm, đầu óc trống rỗng. Sau một tiếng đồng hồ bơi trong mộtdãyloạicảmxúcđủvuibuồnyêuhận,tâmhồnvàthểxác tôi rã rời. Cởi đồ xong, anh bồng tôi vào bồn, xả nước. Tiếng nướcchảyrọcrạchêmtheohơithởcủahaingười.Anhkhông pha xà phòng, tôi chỉ ngửi thấy mùi chlorine hơi nước nóng, bốc lên theo mùi mồ hôi và nước mắt. Nước đầy bồn, anh âu yếmkỳngườitôi,gộiđầuchotôi,hônkhắpthânthểtôi.Bờmôi phà hơi nước của anh đi đến đâu, vết thương ấu thơ của tôi lành đếnđấy,dấumôianhtẩyxoá đidấutaynhơbẩncủa cha ghẻ.Anhcấttiếnganủi,nóianhyêutôivôcùngvàsẽbảovệtôi suốtđời,sẽkhôngchoaixâmphạmtôinữabaogiờ.Anhnóitất cảđaukhổđãquađi,sẽkhôngquaytrởlạiđểámảnhtôinữa. Anhchămsóccho tôivớitất cả yêuthương của bậc phụ tử và quânphu.Tôisaysưađểyêuthươngdạtdàotrànvàoquatừng
lỗchânlôngđangđượcmởrộngtheonhiệtđộ,theomáutrong mạchchảyvàotim.Quảtimrunruntrướchạnhphúcbấtngờ, tựnguyệnđáplạithươngyêukhôngmộtphútdodự.Chúngtôi tắmvớinhauhếtlòng,vuốtvenhautrongnướcnồngnàn,yêu nhauđếnkiệtsức.Yêunhauđếnlúctấtcảmọitếbàocủacảhai tanchảyravàbốchơitheonướcvàokhôngkhí.Khihơichúng tôi và hơi nước đọng lại thì chúng tôi thiếp đi trong bồn tắm, mệtnhoài,trầntruồng,thoảmãn.
Cuộc đời của tôi chưa từng bao giờ được nuông chiều. Niềm hạnhphúcbaolamàngắnngủi.Nóchỉsốngđượcmộtngày. Chođếntốihômsau,lúcRitatớithămchúngtôi. Chúng tôi vẫn thường có những cuộc hẹn như thế, hẹn cho những cuộc làm tình tay ba. Cuộc làm tình này đã được hẹn trước cả tháng, và vì tôi và anh say sưa với nhau trong sung sướng cả ngày cho nên quên gọi cho Rita để bỏ hẹn. Chuyện khôngbỏhẹnlàmộtsailầmlớnlao. Chúng tôi không làm tình nhiều lắm. Chỉ một hai lần trong cả buổi. Nhưng cả ba rờ rẫm nhau suốt. Anh vuốt ve và mân mê tôinhiềulần.Anhthíchlàmtôithỏamãnbằngtay.Haibàntay anhkhôngrộng,nhữngngóntaythonthảvàdịudàngnhưtiểu thơởcáinhìnđầutiên.Nhưngcũngđôitaymềmmạiấylạitrở thành hùng cường và quyền thế khi đặt giữa háng tôi, ra lệnh chocơthểtôiconguốntùythích.Đôitayanhđặtvàogiữaháng tôivừakhít,hoànhảo.Mộtngóntaylướtqualàmangđếnmột mơntrớnâncần.Rồimơntrớnâncầnmangđếnbấuvuốtsay sưa. Bấu vuốt saysưa mang đến ngó nguáy nghịch ngợm. Ngó nguáynghịchngợmradấuhiệuchotôiluồnngườiđặtđầulên
vai anh, một tay bấu móng vào lưng, một tay nắm kéo vào ra giường. Anh không bao giờ hôn tôi trong những lúc ấy, cũng khôngbaogiờchotôithỏamãnmộtcáchdễdàng.Baogiờanh cũng đùa cợt, khiêu khích, vờn vờn năm ngón ở bụng dưới và đùi non cho đến lúc tôi van xin kiệt quệ. Đến lúc tôi lập đi lập lạilàtôiyêuanh,tôilàcủaanh,tôithuộcvềanhvĩnhviễn.Lời nói thốt ra là chìa khóa mở khoái lạc, bàn tay uy quyền hoạt độngđiêuluyện,tìmtòiđâmsâuquabaolớpdathịthừnghực ẩm ướt. Khi bầu vú tôi rướn lên thèm thuồng trong lúc gần tuyệtcảm,anhluônluôncắmhàmrăngsắtvàomátôi.Anhcắn tôi với tất cả say đắm yêu thương và thù ghét. Anh nói anh thích nhìn gương mặt tôi nhăn nhó nửa đau đớn nửa sung sướng,còntôithìthíchđượcanhcắntớiindấurăngnhưvậy.
Anh cũng vuốt ve và mân mê Rita nhiều lần như vậy. Cả nửa năm rồi làm tình tay ba, chuyện anh vuốt ve cô ta không bao giờlàmtôibuồn,ngượclạinócònkíchthíchtôivàlàmtôiham muốnnữa. Nhưnglầnnàythìkhác.
Lầnnàytôiđãbiếtyêuanh.Lầnnàytôiđãcoianhnhưthuộcvề của tôi. Lần này tôi chỉ muốn là của anhvà anh là của tôi. Lần nàytâmhồntôiđãđược biết tựdothongthảđểcóngườiyêu duynhấtmộtcáchtrọnvẹnvàlànhmạnh. QuansátanhthỏamãnRitakhiếntôitrởnênlầmlì,đâmrathù ghétcảhai.Baonhiêutìnhcảmyêuthươnganhvàsaymênàng trướcđótrởthànhhậnthù.Nétmặtnhănnhósungsướngcủa cô ta, cử chỉ từ tốn ân cần của anh, chỉ làm cho tôi ghét giận chúngnóthêm.Chỉtrongvòngvàigiờmàtâmtánhtôitrởnên
độc ác, cay nghiệt. Tôi mưu toan giết Rita, tự tính toán trong đầunhữnghànhđộnghungbạo.Tôitưởngtượngtừngchitiết giếtngườimộtcáchlạnhlùng,xacách.Tôibìnhtĩnhnhậnthấy kế hoạch thủ tiêu của mình chu đáo, oán thù làm tôi trở nên thôngminhmộtcáchkhácthường.
Tôi không thấy mình ghê sợ, chỉ biết nếu Rita chết đi thì anh vớitôisẽmuônđờilàcủanhau.Nhữngcảnhsinhhoạtđờisống bìnhthườngmàtôithườngcoitrongphimtruyệntrongrạphát sẽ trở thành sự thật, chứ không phải như những bộ phim tài liệu tan thương của anh. Chúng tôi sẽ lấy nhau, làm đám cưới cóhaihọvàtrầucauhẳnhoi;sẽsanhconcáithậtđẹp,mắtsâu giốnganhvàmôi mọnggiống tôi; nhữngđứacon sẽtung tăng vuiđùavàđượcnuôngchiềuluônluôn,vìconnítnênmuốngì đượcđấy. “Connítmuốngìđượcđấy!” “Cô không phải con nít, và con nít không phải lúc nào cũng muốngìthìđượcđấy.” Đó là lời những người cảnh sát nói với tôi khi họ còng tay tôi bằng xích sắt và giam cầm tôi vào bệnh viện tâm thần. Bác sĩ nóitôibịbệnhtâmthầnhoangtưởng,paranoidschizophrenia, cho nên thẩm phán mới không phán tôi bị xử giam tù dù tôi phạmángiếtngười,tuyRitađượccấpcứukịpthờinênkhông bịngộđộc.Tôikêugào,lahét,hìnhnhưcảthếgiớiđangphản bội tôi, không muốn tôi được hạnh phúc bình thường. Những người bảo vệ đè tôi xuống giường sắt, tôi giằng co với tất cả chúng nó, đấm đá hết sức. Không hiểu tại sao trong lúc ấy tôi
khỏekinhkhủng,cảnămngườibảovệđànôngmàcũngkhông khốngchếnổi,chotớikhihọchíchthuốcanthầnchotôi. Sauđólànhữngchuỗingàychỉtoànmàutrắng.Màutrắngnhợt nhạt của những đèn néon trong hành lang và màu trắng bệnh hoạncủaáochoàngbácsĩ.Cũnglàmộtmàutrắngmánhkhóe. Trongnhữnglầntrịliệubằngcáchchíchinsulinvàtherapy,họ mới nói nhà làm phim Hồ An Văn đã qua đời trong một cuộc khủng bố ở Mễ Tây Cơ ba năm trước. Họ đưa tờ báo có đăng cáophóvàphóngsựvềcáichếtcủaanhchotôicoi.Tôinhậnra mình trong hình, áo khoác đen, nón vành đen, kiếng mát đen, rõrànglàtrangphụctanglễ.Vậymàgươngmặtlạnhlùngnhư khôngphảiđangdựđámtangcủaanh.Tậptrungsuynghĩlắm thìtôimớinhớrasựhiệndiệncủamìnhtrongcáiđámtangấy, nhưng mọi chi tiết đều lu mờ, như là tôi là một cặp mắt quan sát từ bên ngoài chứ không phải đang là một nhân vật đang tham dự. Cáichết của anh là hiện thực, và tất cả sự việc trong vòngbanămquachỉlàtrítưởngtượngcủatôi. ChỉcóRitalàcònsống.Nàngđãthathứchotôi,vàvẫnyêutôi. Nàng vẫnrất đẹp, vẫnrất quyếnrũ.Trong thờigian tôiở viện tâmthần,nàngđãtớithămtôithườngxuyên.Vàchínhnàngđã đóntôivềnhàmìnhởsaukhitôixuấtviện.Tôibiếtơnnàng,và biết mình nên hối hận chuyện mưu sát ngộ độc nàng, nhưng vẫnchưalàmđược.Tôicũngkhôngcảmthấyđượcnỗiđaumất anh,vìthỉnhthoảngtôivẫngặpanh.Anhvẫnđiđứngnóicười. Tôivẫnthấyđượcdángvẻnghệsĩcủaanh,ngửiđượchơithở nồng của anh, nghe được tiếng anh nói ân cần, nếm được môi anhkhihônnhau,vàrờđượchàmquainónràmrạm. Vàcóthểlàanhsẽkhôngbaogiờbiếnmấtđi.
Nhưngtôisẽkhôngđốithoạivàcưxửvớianhnữa. Sauhômnay. BâyGiờ Thưviệnvắnglắm,vàtôicũngcôđơnthậtnhiều. CuốnsáchlịchsửĐôngNamÁtôiđangđọchiệndòngchữnhư sau: “Có những tên, như “hoa hồng”, công nhận những gì có thật. Những tên khác, như “con kỳ lân”, tạo nên những gì không có thật. Còn ở giữa là những tên cùng một lúc vừa miêu tả vừa sáng tác sự thật. “Đông Nam Á” là một trong những tên này.” (DonaldK.Emmerson) Vàtênanhcũngvậy./. ĐỗLêAnhĐào, California2005
Tiểusử
Tên thật: Lê Thị Hoàng Mai. Sinh năm 1961. Hiện đang cư trú tạiCalifornia,HoaKỳ. Tácphẩm Đôibờ(tậptruyệnngắn1993)–Mùatrăng(tiểuthuyết1995) Việt Nam ngày tôi trở về (tiểu luận 1996) – Xứ nắng (tiểu thuyết2000) Âm vọng (tiểu thuyết 2003) – Bóng gẫy của thần tích (tiểu thuyết2006) LêThịThấmVânhiệnsinhsốngtạiHoaKỳ. Tácphẩmđãxuấtbản: Đôibờ(tậptruyệnngắn)1993. Mùatrăng(tiểuthuyết)1995.
ViệtNamngàytôitrởvề(tiểuluận)1996. Yellowlight(thơ)1998. Xứnắng(tiểuthuyết)2000. ÂmVọng(tiểuthuyết)2003. Bónggẫycủathầntích(tiểuthuyết)2005.
Tácphẩmsẽxuấtbản: NhữngngườiđànbàđếntừHỏaTinh(tiểuthuyết) Mùicủariêngem(thơ)
LêThịMận,đócóthểlàtêncủahàngvạncôgáiViệtnếukhông sinh ra ở vùng nông thôn nghèo ắt cũng thuộc tầng lớp bình dânthànhthị.Vàvớicáitiểusửcộngtínhcáchấy,cuộcđờisẽ mởrarấtnhiềunghịchcảnhđónchờcô.Vượtbiênthànhcông đểnhậpvàoxãhộiMỹnhưngcôvẫnphảitrảgiáchonhữnggì đãlặmsâuvàođầutừkhicònsốngtrênđấtViệt.Nhữngtruân chuyêncủacôkhôngphảidotàihoanênbạcmệnh,khôngphải vì nhan sắc mà sa cơ. Không đẹp, không tài sản, kém cả trí
thông minh…, họ sẽ là “món hàng” mà bất cứ kẻ cơ hội nào cũngmuốnsởhữu,buônbán…
Đọcđểthấmthíachomộtphậnngười.Cóđiđâucũngvẫnphải hứngchịuđiềubấthạnh.Bởivìđãlàđànbà,lạicònsinhratrên xứsởnhưViệtNam… Xin trân trọng giới thiệu cùng các bạntruyện ngắn này của Lê ThịThấmVân,mộtmảnhghépchongày30thángTư…
(Tácgiảthờihọctrunghọc) Lê Thị Mận, cái tên nồng mùi cây trái, đầy nữ tính và rất Việt Nam,nhưngquaxứMỹnàythìhoàntoàntráingược.Mậnbiến thành Man – gã đàn ông. Gặp nhau, tử tế thì chào: “Hi, Man!” kèm với nụ cười cởi mở. Còn không, sẽ là: “Come on, Man!”.
Nếu giọng kéo dài, người nghe thoáng chút dịu dàng, chở che. Cònnếunóinhanh,ngườinghenghĩngayđếnhìnhảnhhaiđứa Mỹconđanghùngdũngxăngtayáolâmvàocuộcchiến.
LêThịMận,tênconbạntôiquentừnămcuốitrunghọc.Những lầngặptôi,tìnhcờhaycốý,thìynhưrằng,đờinàngđangvào ngõbí,vàtôilàbờđêđượcnàngdựnglênđểngăndòngthácào àotuônchảy.Bờ đênhìntừxathìrất ưkiêncố,nhưthànhtrì chống cộng, nhưng lại gần sờ mó, thì nó chỉ là bờ tường được đắpbằngtảngđấtsét. Mận,haivaingangvàmỏngđivớicáicổđầyxương.Nhiềulần nhìnMậnrungvaingồikhóc,tôikhôngthểkhôngđếmtớiđếm lui. Trên khuôn mặt Mận, từ nước da đến mắt mũi miệng, ba điểm chính đều phẳng lì không để lại dấu ấn cho người đối diện.Ngoạitrừcặplôngmàyrấtđặcbiệt,rậmrạpvàđenthui, giaonhauởgiữabằngmộtvòngxoáyquăntít,càngvềphíathái dươngcàngcókhuynhhướngđilên.Nhìnnhưhaithanhkiếm đẹpnằmgátngang. LầnđầugặpMậnlàbuổitrưa.Tôivừaxonggiờtoán,cònMận trongthưviệnbướcra.Mậnđitrướctôivàibước,dángđinửa lúc thúc nửa lủi thủi, vai đeo cái túi chứa rất nhiều sách. Cái jacket màu đỏ đậm phủ trọn người. Mận bước một bước tôi bướcmộtbước.Mậnbướchaibướctôibướchaibước.Giócuối đông thổi những sợi tóc đen của nàng bay bay. Nhìn Mận từ phía sau, bỗng dưng không hiểu sao tôi nghĩ cô này là đồng hương. Nghĩ thế, tôi cố vội bước nhanh. Khi qua được mặt nàng,tôiquayphắtnhìnthẳngvàomặtMận,cáinhìnvừathỏa tính tò mò lạivừa sỗ sàng vô lý. Mận cũng thoáng nhìn lại tôi,
nhưngliềnnétránh,cógìáingạilơngơtrongđôimắtđó?Tôi bước nhanh qua mặt Mận, còn cố ngoái cổ nhìn lui, bụng nghĩ thầm, “Việt Nam da vàng mũi tẹt chính cống, không chạy đâu được!”. ***
Khoảng vài tuần sau ngày “coi” cho được mặt Mận, một buổi chiều, sau giờ tan học, hai đứa ngồi trên băng ghế trước cổng trường, Mận kể tôi nghe lý do nàng đi Mỹ. Trước khi kể Mận khócrấtlâuvàcứấpúngkhôngbiếtbắtđầu“vàođề”nhưthế nào, mặc dầu Mận tự ý muốn giải bày tâm sự. Bao Kleenex sử dụngthấmnướcmắtcủaMậngầnhết,vậymàMậnvẫncứloay hoay ngồi khóc. Tôi bực mình, hết cả kiên nhẫn, lòng thương xótlúcđầutanbiến.Tôihỏimộtcâurấtlạnh: “Vượtbiên,bịrapehả?”. Thay vì ngưng ngang tiếng khóc, tay phải chùi nước mắt, tay tráichùinướcmũi,đứngbậtdậynhưlòxo,chửithẳngvàomặt tôilàthứănnóihồđồ.Tráilại,Mậnnóinhỏ,rấtnhỏ: “Không,khôngphảinhưthếEllenạ ” . “Thếthìsao?”. Giọng tôi hơi bực. Tối hôm trước, tôi xem một phóng sự về nhữngngườiđànbà,congáiViệtNambịhảitặcTháiLanhãm hiếptrênđườngvượtbiêngiờvẫncònbịámảnh.Haichântôi khoanh tròn trên ghế, tay bứt cọng cỏ khô vò nát. Tôi không nhìnMận: “Thôi,khôngnóithìthôi,việcgìphảikhóc”. Tiếng khóc Mận dịu dần rồi im hẳn. Hai tay nàng nửa vân vê nửachàxátcáitúiđựngsáchmàuđenkêtrênđùi. “Ellen,đểmìnhnói…”.
Vànàngbắtđầunói. “Ellen có thấy anh chàng mỗi chiều tan trường đến đón mình không?”. “Ừ, có thấy. Phải anh chàng gầy nhom hay đội mũ ngược không?”. “Ừ, ừ anh Tánh đó, ảnh hơn mình năm tuổi. Ảnh đã đưa mình sang đây,bịảnhlà tàicôngnênchủ ghe cho được bốnchỗ,ba má ảnh hai chỗ, hai chỗ còn lại là của ảnh và mình. Suốt mấy ngàylênhđênhtrênbiểnmìnhcứloayhoaylàmsaoduỗithẳng đượchaicáichân… Ở Việt Nam nhà mình nghèo lắm, nghèo đến độ không thể nghèohơnđượcnữa.Họcxonglớpbamìnhphảiởnhàphụmá coiem.Trênmìnhcó mộtônganh,dướimìnhcó bốnđứa em. Bamìnhbịliệt,mámìnhbánraungoàichợ.Cảnhàănbữađói bữa no. Một hôm đi ngang nhà bà hàng xóm, thấy người lớn connít buquanh,mìnhtòmò vôcoi.Ôi!Thùng quàtừ Mỹ gửi về. Những bịch bánh kẹo xanh xanh đỏ đỏ nằm lẫn giữa đống vảivóc,thuốclá…Mìnhđứngtrốmắt,tưởngđangnằmmơ. Thùng quà của bà hàng xóm nhận được từ đứa con gái lớn ở MỹđãlàmmìnhthắcmắcnơiđượcgọilànướcMỹ.Mìnhnghĩ nếuđiđượcquabênđó,mìnhcũngsẽgửivềchocảnhànhững thùng quà còn to hơn vậy nữa, dù mình không biết nước Mỹ nằmởđâu.Mườilămtuổi,mìnhchưahềbướcchânrakhỏicái xómchàinghèonànđó. AnhTánhxuấthiệnnhưvịcứutinh. Tánh xấu trai, mình biết chứ, nhưng ảnh được cái khôn lanh, mámìnhnóivậy.Ảnhlanhhơnmấytaycôngantrongxóm,qua mặt tụi nó vù vù. Gặp má mình lần đầu, ảnh xưng má má con
conngọtxớt.Màlầnnàoảnhđếnnhàmình,tayảnhcũngxách cáibịchhaybưngcáirỗđựngđầycátươi. Đêm đầu tiên đến được đất Thái, sau khi “đè” mình xong, ảnh nói: “Lần đầu gặp em, anh nghĩ em phải là vợ anh. Nếu đi Mỹ, bằng mọi cách anh phải đưa em theo”. Rồi anh tiếp, giọng nghiêm nghị: “Chỗ ngổi của em trị giá hai cây. Má thằng Lân cạnhnhàsẵnsàngtrảnếuanhkhôngđưaemđi”.MìnhđiMỹlà vậy,chỉvìthùngquàcủabàhàngxóm”. “ThếcóthươnganhTánhkhông?”.Tôinhanhnhảu. “Sợchứkhôngthương”. “Saolạisợ?”.Tôitòmò. “Ừ, sợ lắm! sợ lắm!”. Tôi thấy chữ sợ hiện rất to, rõ trong mắt Mận. “Sợ mỗi đêm, người anh đổ ập lên người mình, rồi bàn tay,ngónchânanh…Trời,đauđớnlắm.Ellenkhôngbiếtchứ… Giốngnhưailấycondaocùnvừacứavừađâmvôthịt”. Kinh nghiệm về đàn ông con trai tôi hoàn toàn mù tịt. Mận là đứađầutiên“dạy”tôibàihọckinhnghiệmsinhlýkhôngchuẩn bịtrước.Tôinghe,thắcmắclẫntòmò,nhưnglạiragiọngngười lớn: “Đauthìđừngcholạigần.Mìnhkhôngmuốnthìkhôngailàmgì đượcmình”. Rồitôitiếp,nhỏgiọng,nhưnóivớimình. “Màsaolạiđauđớnđếnthếnhỉ?”. Tôi đề nghị với Mận là nên báo cảnh sát. Mận giật nảy người hoảnghốt:“Không,khôngđược.Ảnhdọanếukêucảnhsát,ảnh sẽ giết”. Mận nói lúc hắn “dọa”, mắt hắn lăm lăm nhìn về phía condaotobảndùngđểchặtthịtgà.
Trời,chỉhaicâyvàng,cáigiáMậnphảitrả.Tôinghekhôngthể chấpnhậnđược.Haicâyvàng,tohaynhỏ,trịgiábaonhiêu,tôi không cần biết. Nhưng đánh đổi hai cây vàng để phải ở bên cạnhngườimìnhkhiếpsợnhưácqủysuốtđời.Ácqủyhànhhạ mình mỗi đêm để đạt cơn thống khoái. Tôi nghĩ đến sự tàn ác và bất công. Tôi phải tìm cách giúp Mận thoát khỏi cảnh hãi hùng. Tôi nhanh nhảu kể hết cho bà Betty làm counselor trong trường.Quangàyhômsau,bàgọitôivàMậnvàophòng.Lúctôi ngồi giữa bà Betty và Mận, đóng vai thông dịch viên, tôi bỗng nghĩIQcủaMậnchắccóvấnđề.TiếngViệtlẫntiếngAnh,tiếng nào cũng ấp úng. Mận qua Mỹ ở tuổi mười bảy, tuổi vị thành niên,nghĩalà phảingồighếtrunghọcmộtnăm.Tôinghĩ,phải chinàngđếnMỹchậmđimộtnăm,biếtđâulạiđỡhơn.Đỡphải thấycáidángđinửalúcthúcnửalủithủitrongsântrườngvới đôimắtthấtthầnnhưkẻđilạc,cùngvớicáitúichứasáchtrĩu nặngtrênvai.Mỗilầntrôngthấy,tôicứthắcmắcbiếtchủnócó học được chữ nào không? Sao phải tự hành hạ vác trên người đốngsáchnhưthế.Lạiphảiđigiápvòngsáulớphọcmỗingày, kể cả giờ PE. Giờ mà Mận than khổ sở nhất, vì phải thay áo quầntrướchàngchụcconmắttụiMỹchungquanh.Tôinóivới MậnrằngtụicongáiMỹchẳngđứanàohơisứcđâunhìn.Mận nói:“Cóchứ,tụinónhìnkỹlắm”.Saunày,códịpbơichung,lúc Mận thay áo tắm, tôi cũng phải thắc mắc sao nàng nhỏ con, chântaylỏngkhỏng,cổtoànxương,tócthưamỏngnhưngsao vúnàngvĩđạithế.Haiđầuvúđỏhồng,bầuvúcăngtròntrắng
mịn,vàisợigânxanhliti.Nhìn,tôithầmnghĩchắcôngtrờigắn lộn. MộttuầnsaungàygặpbàBetty,Mậnvềởvớibamánuôingười Việt gốc Chợ Lớn, có mấy đời buôn bán nồi niêu soong chảo. Tiềnbạctínhkỹtừngxu.Ôngbàcóbốnngườicon,tuổitừtám đến mười tám. Nhà có bốn phòng ngủ, Mận chia chung phòng vớiđứacongáithuanàngmộttuổi.Haicâyvàngnhưthếđãtrả xongnợ.Giờđâythùngquàgửivềchomávàmấyđứaemđang ởViệtNamđànhcoinhư…gửigióchomâyngànbay. ***
Tôi không gặp lại Mận đúng hai năm sau. Bởi xong trung học, tôilênthẳngđạihọcởthànhphốkhác.Mùahètôivềthămnhà. Một buổi chiều thứ bảy tôi đi biển về, thấy Mận ngồi sẵn ở phòngkháchđợitôi.Tôitỏvẻngạcnhiên,cònMận,nàngmừng rỡkhigặplạitôi. “MìnhngồiđợiEllentừchặptrưađếngiờ.MáEllennóiEllen… sắpvề,mìnhcứngồiđợi…”. Lâu rồi nay mới nghe lại giọng nói nửa vời của Mận, tôi thấy thoángvuitronglòng.BópbópvaiMận,tôihỏi: “Chà,coibộmậpra”. Mận bỗng sầm ngay nét mặt. Nét mặt trước đó một phút tôi nhìncóchútnắngtrong.Khuônmặtủ ê,nhợt nhạtđikèm với giọng nói ấp úng cố hữu của hai năm trước ngồi ở băng ghế trướccổngtrườngbỗnghiệnnguyênhình. “Chuyệngìnữađây?”.Tôihỏi. “Ờ,ờthì…”.
200
“Thìsao?”.Cáitánhnóngnảy,thiếukiênnhẫntrongtôimỗikhi gặpMậnlạichợtàođến. “…Thì…mìnhđangcóbầu”. “Cái gì? Có bầu hả? Mà lấy ai vậy?”. Miệng tôi hỏi nhưng mắt lămlămngóxuốngcáibụngcủaMận.“Bộvềởlạivớithằngcha Tánhrồihả?”.Tôihỏihồđồ. “Không,khôngphảianhTánh,màlà…AKhuèn”. “AKhuènlàai?”. “Ảnh là con trai lớn của ba má nuôi… mà hồi trước Ellen chở mìnhtớiđó,nhớkhông?”. “Oh! Your foster parent”. Tôi chợt nhớ ra khuôn mặt ông bà TàulaikeokiệtmàMậnthườngkểtôinghengàytrước. “Đã biết con trai hay con gái chưa?”. Vừa hỏi tay tôi vừa nắn nắnbụngMận,tìmkiếmđứabé. Mậnlắcđầu. Tôinhìnđồnghổtrêntường.Nămgiờkémnăm.BỗngMậnníu lấyáotôi. “MìnhđếnđịnhhỏiEllencáinày”. Tôi nhìn thẳng, sâu vào mắt Mận. Linh cảm có chuyện không lànhgìnữađây. Mậnđợitôitắmxong.HaiđứađibộraquánănMễTâyCơđầu đường.Lúc ngồiđốidiện tôi,tayphảiMậnchốngcằm,taytrái gõlóccóctrênmặtbànformicamàuxanhláđậm.Nhữngngón tay với móng cắt cụt gây tiếng động đục, rời rạc. Âm thanh gõ nhịp khác hẳn những điều tôi đang nghĩ trong đầu về Mận. Nàngnhưđámrơmkhôsắpbịgióthổingọnlửatápvào.Vàtôi, kẻcóbổnphậnphảitạtthùngnướcvàođámrơmkhôấy. “Tìmtuicóchuyệngìvậy?”.Tôihỏithẳngvôđề.
Mậnđưamắtnhìntôi rồinhìnsang chỗkhác. Khuônmặt Mận đầyđặnhơnkhiđangmangthai. “MìnhcócáinàyhỏiEllen,tạikhôngbiếthỏiai.Tuầnrồibácsĩ gọimìnhđếnphòngmạch,nóicáigìgìđómìnhnghekhônghết. MìnhđịnhnhờEllenđưamìnhđếngặpbácsĩ,hỏirõ…”. Tháiđộngậpngừng,giọngnóinhỏphachúthụthơi. “Ổngnóicáigìcócònnhớkhông?”.Tôihỏi. “Ổngnóicáigìmàdownsyndrome,rồigiữđứabéhaykhônglà tùymìnhvàanhAKhuèn”. Tôinghegiậtnảyngười. “ThếMậnvàôngxãđãbàngìvớinhauchưa?”. Vừa nhắc đến hai chữ “ông xã” là Mận bật khóc. Tôi chỉ biết ngồi lặng thinh. Những cái xương ở cổ càng hằn rõ mỗi khi nàngnấc.Đợitiếngkhócnguôingoai,tôihỏinhỏ: “Bộổngcóbồhả?”. Mậngậtđầu. Tôi nhìn cặp lông mày trên khuôn mặt Mận, thầm nghĩ, hai thanh kiếm nằm gát ngang thế kia thì đúng ra phải có số trị… đànông,chứsaoconnhỏnàylạingốthếkhôngbiết. QuangàyhômsautôichởMậnđếngặpbácsĩ.Saukhitrìnhbày rấtkỹvềbệnhtìnhđứabé,thườngkhôngphảilàmtest ởtuổi Mận,phảitrênbalăm,nhưngvìAKhuèncóngườiemsanhđôi bịdownsyndrome.Trênđườngvề,Mậnngồiyênlặng.Gầntới nhà,cònkhoảngmộtblock,bỗngdưngMậnhỏi: “NếulàEllen,Ellengiữhayphá?”. “Phá”.Tôinóinhanh.“Đẻra,khổMậnvàtộinócảđời”. Mấyngàysau,Mậnđitrụcđứabérakhỏingườinàng.
Lầngặpđó,tôiquênhỏiMậnlàđãgửiđượcthùngquànàovề chomávàmấyđứaemởViệtNamchưa. ***
Mộttốichủnhật,saukhingồingốnmấychụctrangchomônthi vậtlýngàymai,lưngvàhaiconmắtmỏinhừ,đangsửasoạnđi ngủthìtôinhậnđượccúphonetừMận.Lầnnày,nàngvôthẳng đềtài: “AKhuènđuổimìnhrakhỏinhà,mìnhchẳngbiếtđiđâu,Ellen chomìnhđếnởtạmđượckhông?”.
Biếttrảlờisao,khicâuhỏiđãtrìnhbàyrõràngnhưthế. “Ừ, được. Nhưng không biết Mận đến bằng gì. Sáng mai tui có midterm”.
“Mận đi Greyhound được, Ellen đừng lo, cho mình xin cái địa chỉ”.
Sau khi cúp điện thoại, tôi nghĩ, xứ Mỹ đã thay đổi được Mận. Nàng lanh hẳn ra. Tự kiếm được số phone của tôi, biết mình muốn gì, dám lấy greyhound một mình xuyên qua mấy thành phốđểđếngặptôi.
GặplạiMậnlầnnày,nànggầyhẳnđi.Tócđãthưagiờthưahơn. Trên khuôn mặt, vẻ mỏi mệt hiện rõ nhất. Mận kể tôi nghe chuyệnnàngbịchồngđuổirakhỏinhà.Vừa nghetôivừathắc mắc,tạisaođờiconnhỏnàycólắmchuyệnbuồnthế! Mậnkểngườiđànôngthứnhìđếntrongcuộcđờinàngthôlỗ, tụctằnvớinàngbiếtbao.Mộtbuổichiềuđangngồivừalặtrau cạnh góc bếp vừa coi ké phim bộ với đứa em chồng, A Khuèn đánhbạcvề,bịthua,đingangchỗnàngngồi,khikhôngđábay
cái rỗ rau, rồi túm cổ áo Mận, nói: “Cái mặt hãm tài. Mặt mày giốngconkhỉđộttrongsởthú.Cútkhỏimắttaongay!”. Vì câu nói này, tôi lại phải nhảy vào vòng chiến cuộc đời Mận. Nhưng khác với mấy lần trước, đưa nàng đi bác sĩ hay counselor.Lầnnày,tôibảonàngcứởtạmvớitôirồitừtừkiếm việcgìlàm,mặcdầutrongthờigianđótôilàsinhviênnghèo. Ra đi lần này, hai chân Mận vững vàng thêm được một chút. Trường đời dành cho Mận nhiều bài học hơn trường ốc. Tối hômđó,lúcMậnđứngthayáongủ,tôinhìnthoáng,haibầuvú nàngvẫncòntròntrĩnh,bắtmắtnhưngàynào. Haituầnsau,Mậncóviệclàmmới,phụlặtvặttrongnhàhàng Tàu. Làm hơn một tháng, Mận kiếm được chỗ ở gần nhà hàng hơn.Nhưthếtạmyênổn. Vàithángsau,tìnhcờgặpMậntrongchợLucky.ĐicạnhMậnlà ngườiđànôngtrêndướibamươi.MậngiớithiệuanhtênSáng, rồicườicườikhoe:“Ảnhlàbếpchính,cònmìnhsắpđượclàm bếpphụ”.Tôingớngẩnhỏi:“Đượclàmbếpphụthìsao?”.“Thì được tăng lương và…”… Nàng bỏ lửng câu nói. Tôi bỗng hiểu ngay. “Được ở cạnh chàng cả ngày phải không?”. Hai má nàng ửnghồngnhưhaiquảmậnkhinghetôinóiđúngtimđen. ***
Ngày tôi ra trường cũng là ngày tôi nhận được thiệp cưới của Mậncùnganhchàngđồngnghiệp.Lúccầmtrêntaytấmthiệp, họvàtêncôdâuchúrểinchồngchéolênnhau,tôinghĩ,lầnnày có cưới hỏi, có lựa chọn, Mận sẽ không có lý do gì tìm gặp tôi nữa. Đêm hôm đó, nằm cuộn mình trong chăn ấm tẩm hơi hướm thân thuộc của mình, tôi bâng khuâng nghĩ, Mận và tôi
cùng tuổi, sao nàng đã nếm đủ tình trường. Còn tôi, loay hoay đờimìnhthếnàomàgiờđâyvẫncòntrinh!
Bẵng đi nhiều năm, tôi không gặp lại Mận và cũng chẳng nghe tintứcgì.Phầntôi,saukhiratrường,kiếmđượcviệclàmởnhà lọc nước của thành phố. Cuối tuần, cùng vài người bạn tình nguyệnlàmchươngtrìnhViệtngữtrênđàitruyềnhình. Một buổi sáng thứ bảy, Mận đến tìm tôi. Tay nàng dắt đứa bé gáiđộhơnbatuổi.Mậnnóitìnhcờxemtivithấytôinênghélại thăm.Mậnbâygiờtrôngkháchẳn,sovớilầncuốitôigặp.Tóc nàng uốn cao, bận cái váy ngắn bó sát thân hình đẫy đà của ngườiđànbàxuânthì,mấthẳndángdấpthờicongái.Đôilông mày rậm rạp như hai thanh kiếm đẹp nằm gát ngang, giờ đã thay đôi lông mày xăm màu hạt dẻ hình bán nguyệt. Tôi ngồi xuống,ômsátconbévàolòngmình,hỏinhỏ: “Cháutêngì?”. “Ellen”. “Ellen”.Tôilặplại,thoángxúcđộng. “TênMỹmìnhchọntênbồđặtchonó,tạithấybồhọcgiỏi”.Mận nói. “Còn tên Việt mình đặt là Thanh Nhàn, tại mong lớn lên, đờinókhôngvấtvảnhưmánó”.Lúcnói,khuônmặtMậnđiềm tĩnh,giọngcũngkhôngcònấpúngnhưxưa. TôiđịnhnóitêntôigiờđãđổilạiÁiLan,tênghitronggiấykhai sinh.TênEllentrảlạichoMỹquốcrồi.Nhưngthôi. “Mậnvẫncònởvớichồng,phảikhông?”.Tôihỏi.
“Không,haiđứađãlydịhơnmộtnăm.TạianhấyvềViệtNam miết,rồicóconbồnhíbênđó.Làmbaonhiêutiềncũngđổvào nhữngchuyếnđiđivềvềViệtNam.Mìnhcảnanhhoài,nhưng anhkhôngnghe.Cuốicùngchịuhếtnỗi,mìnhratòalàmđơnly dị”.
“ThếMậnđãvềlạiViệtNamlầnnàochưa?”. “Balầnrồi.Mỗilầnvềmìnhchỉmuốnởluônbênđóvớibàgià nhưng không biết làm nghề gìđể sống. Còn phải nuôicon nhỏ nàynữa”.VừanóiMậnvừaxoađầuconbé. “ThếMậnđanglàmnghềgì?”. Im lặng vài giây, Mận nói nhỏ: “Mình đang làm cho một quán biaôm”. (Hình ảnh những nấm mộ nằm thật đều tôi nhớ ngày còn bé mỗi lần theo mẹ vào nghĩa trang thăm mộ bố. Và rồi, mường tượngđếnnhữngquánbiaômđượcdựngvộisaugầnhaimươi nămkếtthúccuộcchiến). Ngườitathườngnói,cókhổrồimớibiếtsướng,vàhạnhphúc hay khổ đau ai cũng đều/được trải qua. Tôi ngờ lắm, bởi đem điều này áp dụng lên con bạn tôi quen từ thời trung học, chỉ thấy nó nếm toàn mùi vị khổ đau. Ngần ấy năm, gặp lại Mận, vẫnnhưcánhbèo,biếtdạtvềnơiđâu?
Khi đứng nhìn hai mẹ con Mận đi ra bãi đậu xe, tôi mím chặt môi,haitayxoamớtóc, mắt ngước nhìnbầutrờixanhcao,cố nhìnthậtxa,lòngướcmongkhôngphảinghĩngợigì.
Connữ,giaođiểmgiữanhàvănvàthầythuốc,giữavănchương vàyhọc.Vớitácphẩmđầutay,ĐỗQuỳnhDaochọnconđường khó, với một bác sĩ, Đỗ Quỳnh Dao tìm cách chữa những bệnh nany. Connữ tậphợpmườitrườnghợpbệnhlýmànhàvănđemra khảo sát, mổ xẻ bằng ngòi bút. Một ngòi bút thận trọng và chừng mực, can đảm giải phẫu nhiều lớp tuổi đời: từ tuổi thơ đến tuổi dậy thì, âge ingrat, mà Đỗ Quỳnh Dao gọi là tuổi khó, rồi tuổi trung niên, tuổi già, mỗi người, mỗi chặng đường đời đềucónhữngkhủnghoảng,nhữngtaibiến,những vếtthương tinh thần, ngoài bệnh tình thể xác. Ống nghe tim mạch của người thầy thuốc nhạy cảm này, đã nắm bắt được phần tâm thầnkhépkín,củanhữngngườimuốndấunỗiđau,hoặckhông thể thổ lộ, biểu hiện ra ngoài, đôi khi cũng không biết là mình đangđau,đangsốngtrongrạnvỡthểxácvàtâmhồn.
Ngoài hai trường hợp tương đối «cổ điển» phân tích tâm lý phứctạpvàđauthươngcủangườibịungthưtrongcáctruyện SợitìnhvàCuộnkhóimongmanh,támtruyệncònlại,khaiphá những vùng đất mới :tâm bệnh của những người có vẻ ngoài lành mạnh, sống cuộc sống đầy đủ, trong một xã hội tân tiến như xã hội Pháp: không nghèo đói, không mất tự do, nhưng
không ai thoát khỏi những bi kịch riêng của niềm đau không hộinhậpvớigiađìnhvàxãhội,bikịchcủasự«khácngười»và dịch «loại trừ» làønhững nguyên nhân gây khổ đau và rạn vỡ, khôngchữatrịđược. Đỗ Quỳnh Dao là một trong những ngòi bút hiếm hoi ở hải ngoại, đã thật sự đi vào đời sống đất ngụ cư, tìm hiểu những khíacạnhkhúcmắccủaxãhộinày,hòađồng,hộinhậpvớicon ngườiởđấtấyđểviếtnênmộttácphẩmvănhọcđíchthực,vừa mang nhữngnét đặcthùcủa xã hộiPháp, vừachứa những vết hằn khổ đau, bằm vặp, của bất cứ nơi nào,thời nào, trên trái đất, khi có con người với những sinh tồn, ngộ nhận, kỳ thị, ngườilạngười,ngườiloạitrừngười.
TruyệnngắnConnữ trìnhbầyvấnđềtínhnữ,trongmộtcơthể nam, «nạn nhân» là thằng Nai (Nai là biệt hiệu bạn đặt vì nó hiền khô như con gái), một thanh niên đẹp trai, có thân thể cường tráng. Nếu là «người bình thường», Nai «phải» có nam tính, đằng này, thằng Nai lại có tính nữ. Con nữ là cái tính nữ, tínhcongáisốngâmỷtrongnãotrạngthằngNai,nódàyvò,nó đòihỏi,nóchiphối,nóhạlệnhchothằngNaiphảilàmcáinày, cáikia,nóbắtNaiphảitìmcáchthỏamãntính«con»củamình, khôngcho nólàm «thằng ».Trongcuộcchiếnnộitâmdằngdai và khốcliệt này,Naibị«phânthân»thườngtrựcgiữa«thằng» và«con»vàngườiđọccóthểtrựctiếpthamdựvàocuộckhẩu chiếnácliệtgiữa«haiđứa»trongmộttrậnđịaâmu,nặcmùitử khí, ngaygiữa nghĩa trang, hôm chôn «người yêu» của «chúng nó».
Thằng Nai vỏ nam mà ruột nữ, tất cả những thứ lỉnh kỉnh của con gái, như trát phấn bôi son, chẳng ai dậy nó cũng biết tự «bẩm sinh», bởi nó chỉ có cái xác nam, còn tất tật đầu óc, tâm hồntuyềnnữ,nólàmộttrườnghợpphứctạp,đầythươngtâm và khôi hài. Con nữ dùng chiến tranh du kích, mới đầu, nó chỉ lượnlờđếnchơitrongđầuNaimộtvàiphút,mỗingày.Nhưng dần dần, nó «xẹt đến bất cứ lúc nào» rồi ở rịt trong óc thằng Nai, nó cãi nhau thường trực với thằng Nai, vì nó là con gái, đanhđá,mồnloa,mépgiải,nênlúcnàocũngthắng:nólàmchủ, nó bắt Nai phải thay đổi giọng nói, cách ăn mặc, phải uống thuốc, phải để dành tiền để đi giải phẫu... nhưng cái oái oăm nhấtlànódụNaiquyếndũthằngGấu,đứabạnnốikhốcủaNai bằng mọi cách. Sự xúi dại ấy, đã đưa đến những nghịch cảnh không lường trước được giữa hai thằng bạn tri kỷ, chia sẻ với nhautấtcả-trừgiớitính-đãdẫnđếnnhữngcảnhtứccườimà ứa nước mắt, đã dẫn đến chỗ hủy diệt tình bạn và tình yêu trong tình bạn. Con nữ là cuộc nội chiên toàn diện, không lối thoát,xẩyratrongtâmtưcủamộtngườimàtâmhồnkhôngđi đôi với thể xác, tâm hồn chống lại thể xác, cuộc xung đột nội tâmtriềnmiên này cònbị những gáo dầudộivào lửa của một ngoạicảnhbấtdung, bấtnhậncủaxã hôichungquanh,củasự không hiểu,không thông cảm.Con nữ là vikhuẩn«ngoạilai», đã xông vào lục phủ ngũ tạng của thằng Nai lung lạc tinh thần nó, phá đám tình bạn tri kỷ Gấu - Nai, nhưng nó là một con trùng bất trị bởi nó nằm trong «tính người», đặc biệt trường hợp:tínhnữbịđặtlầmtrongthânthểnam,mộtnhầmlẫncủa tạohóa,philýcủađịnhmệnh.Nhưngcũngnhờnómàngườita khámphárasựhẹphòi,độcáccủaconngười,trướcnhữnggì
khác lạ, không giống họ: cộng đồng chỉ chấp nhận sự đồng chủng và khai trừ những hạt mầm trái chủng. Sự khai trừ là một chứng nan y trầm trọng, một căn «bệnh người», chưa có thuốcnàochữađược. ỞtruyệnngắnXótối,ĐỗQuỳnhDaochuẩnlýmộttrườnghợp khác: trường hợp thằng Bruno, nó «bắt đầu nghi mình thích ngườiđồngphái,từnămlênmườilăm»,nhưng«giađìnhnórất bảo thủ, nó không thể, nó không dám tâm sự với ai». Với một ông cha nghiêm khắc, mắt lúc nào cũng quắc lửa,sẵnsàng kết tội tất cả những bọn mà ông gọi là «sa đọa,trụy lạc, mắc bệnh sidalàhìnhphạtđíchđángchotụichúng»(trang81),Brunođã sống trọn tuổi thơ và tuổi thanh niên trong «xó tối», nó thấy mình khác người, khác lũ bạn trai ngổ ngáo, tồng ngồng, cùng tuổi.Tấtcảnhữngtròchơinhảmnhícủalũbạn,nókhôngtham dự.Nókhônghiểu.Nókhôngbiếtmìnhlàai?mìnhlàgì?...cho đến một hôm, nó cảm thấy tất cả giác quan của nó trào lên, rungđộng,vìbàntayvỗnhẹcủathằngtrưởnglớp...Mọitrạng thái tìnhcảm,mọirung động thân xác,của đứa bélà nó trước đây,củacậucontraibâygiờ,tựkhámphámình,khámphácái thích, cái bản năng, cái khuynh hướng tính dục của mình từ a đếnz,từitờ,đếnbêaba,từtravấnđếngiácngộ,đãđượcnhà văn thầythuốc mổ xẻ, phântích, trong đồng cảm, yêu thương, không phán đoán, một ngòi bút cộng hưởng với nhân vật, đi vào những dập vùi của nhân vật, nhưthểchị viết từ tim mạch lứatuổimớilớn,dạythì,viếttừmộttâmhồnvàthânxácluôn phảiphấnđấuvớichínhmìnhvàchốnglạicáixãhộikhátựdo nhưxãhộiPháp,nhưngnhữngthiểncậncấmkỵkhôngngừng đốtcháy,âmỷtrongtiềmthứccủamỗingười.
Ngườiđây là người cha, một mẫumực giữ gìn «truyền thống» gia phong, rất universel, rất phổ quát cho cả Đông lẫn Tây, chínhcáibứctườnggiaphongvôhìnhấyđãxôđẩybaonhiêu nhữngtâmhồnlạclõngBrunovàoxótối,nó,thằngnhỏdậythì, một mình phải tự đương đầu với những biến chuyển bất thườngtrêncơthể,nó,thằngnhỏdậythì,phảivừatìmhiểutại sao, vừa tìm cách trừ khử những «bệnh chứng» của mình «nó không còn nhỏ để vô tâm mau quên, và cũng chưa đủ lớn để biết đối phó đương đầu. Giải pháp làm thể thao chỉ giúp nó thêmcườngtrángchứkhôngxuađuổiconbạchtuộcđếnquấy phágiấcngủ.Bâygiờ,trongnólàmộtchiếntrườngkhôngnghỉ, ban ngày ngăn cấm mình đừng nghĩ đến đứa bạn, khi tối thì phậpphồngcơnácmộngtrởlại,vàđếnsángthìbuồnrầunhìn dấuvếtcủađêmqua.Brunotrởnênítnóivàcorúttrongxótối. Nơi đây nó sống cái tính dục của mình như một chứng bệnh ghêtởm,rayrứtdàyvòvìmặccảmvàlosợ»(trang88).
Bruno không tìm được nguồn an ủi, không ai giúp nó «đảm đương cái khác biệt và chấp nhận tính dục của mình» (trang 88).Vô vọng, nó tìm đủ mọi cách để khống chế cái khuynh hướngngangtráiấy,cốtìmbạngái,đểrunhủphầngiácquan đồng tính, nhưng vô hiệu «càng xua đưổi bản năng của mình baonhiêu,nócàngtrởlạimaubấynhiêu»(trang91) Xótốinhưmộtbảncáotrạngnhẹnhàng,thầmkín,đãthấmkhô nướcmắt,gửiđếnnhữngquantoàmùloà,nhândanhđạođức đểkếtánnhữngtrạngtháikhácbiệtcủaconngườitronglãnh vực tính, kết án một vùng, một địa hạt mà họ không biết, loại
trừ những khynh hướng cấu thành khác của con người mà họ khônghay.Thayvìtìmhiểu,cảmthông,xãhộichínhthốngbịt tai, ngoảnh mặt, hoặc khai trừ và đó là mầm mống của những nany khôngchữachạyđược,khônggiảihoáđược,. Lisa,thỏmườisáulàmộttrườnghợpbệnhlýđặcbiệtcủacác xãhộipháttriển,màcólẽởnhữngnướcnghèonhưViệtnam, chưa xẩy ra: Lisa đã có một tuổi thơ hết sức nuông chiều, nhưngcànglớn,nócàngthấysựvắngmặtcủachamẹ,sựthờơ củacuộcsốngchungquanh:nótừchốilớn-nómuốnởmãituổi thơ, nó muốn mãi mãi là con thỏ con của mẹ. Truyện Lisa, bi kịch kín của đứa bé thông minh khác thường, có độ nhìn đời của thi nhân hay hiến triết, cô đơn ngay từ khi biết nhận xét, nhìnthấysinhhoạtquanhmình,nhìnthấysựtấttưởicủacon ngườitrướcnhữngđiềukhôngđángtấttưởi,nhìnthấysựbon chen,chụpgiậtcủacuộcsống,màquênmấtlẽsống,nhìnthấy cha mẹ hàng ngày bỏ qua hạnh phúc trong khi đi tìm hạnh phúc. Bé Lisa là niềm hạnh phúc của cha mẹ nó, nhưng nó bị cha mẹ bỏ quên, trên đường làm ăn sinh sống. Bao nhiêu trường hợp nhưLisatrêncuộc đờinày?Nhưng nhữngđứa bé kiakhôngthôngminhnhưLisa,đànhcamphận,Lisa«biết»hết cho nên nó sơ ï: nó sợ cõi lớn, nó sợ người lớn và nó không muốnnósẽtrởthànhnhữngngườinhưngườilớn.Nóthểhiện dựđịnhcủamìnhtrênthânxácvìnóýthứcrõràngthânxáclà «củanó»củariêngnómàthôi,vànócócáiquyềntuyệtđốitrên cái thân xác này : mày là của tao, mày là tao, vậy tao bảo sao màyphảinghevậy,nóbènralệnhchothânxáckhôngđượclớn nữa.Khibắtgặpnhữngnẩynơû«bấtthường»trênthânthểnó phảichặnđứngngaynhữngthayđổitaihạiđó:Lisanhịnăn.Ở
mộtngườibìnhthườngnhịnănlàđểgiữ«ligne», nhưngởLisa, nhịn ăn là từ chối những gì đến từ bên ngoài, những gì có thể làm vẩn đục nó, làm ô uế nó, làm biến dạng nó, biến nó trở thành người lớn. Ăn là phải nhớn, nó không muốn nhớn, nên khôngăn.Nómuốnmãimãichỉlà«conthỏbông»mànónâng niuchiềuchuộng.Thỏkhônglớn.Tạisaonólạikhôngthểđược như con thỏ? Lisa là một trường hợp tâm bệnh, phát xuất tự môitrườngsốngmàcuộcđờiquáưtấtbật,đãđưađếnsựthờ ơ,lãnhcảm,ngườixalạngười.Lisalàmộtsựtừchốixãhộiloài người,từchốicuộcsốngtiêuthụ,chạyđuakiếmtiền,chạytheo đồnghồvớinhữngbonchenkhôngcầnthiết,khôngcònthìgiờ dành cho tình cảm, cho những chất sống mong manh, những hồnghuyếtcầucủamộthạnhphúcđíchthực.
Lisalàsựphảnkhángcủamộtđứabé,muốncựtuyệtlốisống đónhưngnókhôngcóphươngtiện,khôngcósứcmạnhchống lại,trừphủnhậnvàsựphủnhậncơbảnnhấtlàtuyệtthực. LisađượctiếptaybằngmộtđứabékháctrongtruyệnPhảichi, đứabénàykhôngcótênnữa,vìngườitađãhoàntoàn«quên» sựcómặtcủanó.Đôikhi,ngườitagọinólà«fifille»(connhỏ). Hồibé,mẹnógọinólàBambi.Bâygiờ,nókhôngcótên,không còntênvìnókhông«giaotiếp»nữa,nókhôngnóichuyệnvớiai và cũng không ainóichuyệnvớinó, nênchẳng cầntênlàm gì. BéBambi,concưngcủamẹ,saumộttainạnxehơi,bịliệt,phải ngồi xe lăn. dần dần, hình hài nó xuống cấp trong lòng mẹ, trong lòng gia đình, «nó không còn là nó nữa, nó là giọt nước, giọt nước rơm rớm, tức tủi, nghẹn ngào, giọt nước khóc mà không biết vì sao khóc…phải chi nó cũng nghịch ngợm, nhảy tótvôvũngđọngchonướctungtoékhắpquầnáo,phảichinó
cũng tung tăng đến trường, cặp sách trên lưng, vừa đi vừa trả bàitrongđầu,phảichinó,phảichinóquậyphá...nhưmọiđứa trẻ...»(trang164).
Sựtậtnguyềnkhácbiệtlàmấuchốtchomọitanvỡtrongnóvà tronggiađình...Thếgiớinàylàcủa«ngườilành»,khôngcóchỗ chongườitàntật...TrongđầuócnonnớtcủaBambi,ngàymột rõ hơn, nó quen dần và chấp nhận trạng thái liệt nhược của thânthể.Nhưngthânthểnócànghéomòn,teoquắtbaonhiêu, thì tinh thần nó càng sáng suốt bấy nhiêu: nó hiểu rõ thế giới ngườilớnhơn,nóquyếtđịnhđoạntuyệt,khônggiaothiệpnữa, không tiếp xúc nữa, chỉ thêm phiền nhiễu cho cả hai bên. Bây giờ, đối với người mẹ «nó kề cận bên nhưng không phải như một người mà như cái tủ cái bàn vì nó cũng im lìm tựa gỗ» (trang170).BéBambilàtrườnghợpmàngườiPhápgọilàmắc bệnhautisme,từchốitiếpxúcvớithếgiớibênngoài.NếuLisa nhịn ăn, từ chối thực phẩm đến tự bên ngoài, thì Bambi nhịn nói, nó không muốn đối thoại với ai, vì nó biết trước, nó «linh tínhthấy»sẽchỉlàchuyệntròvớinhữngbứctường,ôngnóigà bà nói vịt, không thể có sự cảm thông giữa thế giới người «lành» với thế giới tật nguyền vĩnh viễn như nó, cho nên từ nay, nó quyết định chỉ nói chuyện một mình, với mình, khi khôngcókẻkhác. Khảo sát những trường hợp này, Đỗ Quỳnh Dao, thật sự, đã khaiphá vùngđất lạ của nhântâm, sự biếndạngcủatìnhyêu, tìnhmẫutửkhihai«đốitác»khôngcòntươngđồng,trênbình diện thể xác, mối quan hệ giũa cá nhân và gia đình, thế nào là «lành», thế nào là «bệnh»? Người tàn tật trong cơ thể đáng
chữa chạy, hay chính cái cơ thể lành lặn, mà đầu óc đã trở thànhchaicứngtìnhngườiấy,đángngạihơn? TruyệnngắnNóimộtmìnhcũnglạilàmộttrườnghợptừchồi đốithoạikhác.Ngườibệnhởđâylàmộtphụnữbịchồnghành hạ.Gãđànôngđầytếnhị,yêuthươngsănsóc«thủabanđầu», khi trở thành chồng, đã dần dần lộ rõ chân tướng: vũ phu, độ đoán,áckhẩu... Người vợ âm thầm chịu trận, riết dần thành quán tính, nàng không đối đáp, chấp nhận tât cả để được yên thân: từ một người tự do, nàng biến dần thành kẻ nô lệ, vì sợ hãi,vì không dám và không thể đối thoại với bạo lực, nàng đã mất tiếng, nàngnóimộtmình. Nóimộtmìnhviếtvềtrườnghợphànhhạ thể xác, Đốigương đưa ra trường hợp «sách nhiễutinh thần». Ngườichồngởđây,khôngđánhđập,nhưnghànhhạtinhthần, đúngtheokiểuViệtNam«dạyvợtừthủabơvơmớivề»;khác chănglàởxãhộiPháp,mộtxãhộinổitiếngvềnhânquyền,về bình đẳng nam nữ, thì những tàn nhẫn này còn mang một ý nghĩa nặng nề hơn, nó nói lên sự bất lực của pháp lý, đối với những xung đột gia đình, nó chứng tỏ sự thờ ơ của của láng giềng, trước những người lâm nạn. Với Nói một mình và Đối gương,ĐỗQuỳnhDaođãkhắctạcđượchailoạichândungđiển hình:nạnnhânvàthủphạm.Kẻđánh,hoặcđànáptinhthầnvợ, trong xã hội tân tiến này, thường thường, không chỉ là những gã võ biền, ít học, nghiện rượu như những hình ảnh típ mà chúng ta thường thấy trong những trường hợp «cổ điển». Ở đâylànhữngngườiđànông«bìnhthường»,họcthức,cóđịavị trong xã hội. Đó là cái vỏ bề ngoài, nhưng bề trong thực sự là những«conbệnh»,mắcchứngtựkỷámthị,đànápvợđểkhỏa
lấp cái thấp kém của chính mình. Còn nạn nhân? Nạn nhân ở đây có phải là những ngườiđàn bà kém cỏi, vô học, sống bám vào chồng không? - Không, họ cũng là những người đàn bà «bình thường», thông minh, có sắc đẹp, có khả năng nghề nghiệp, nhưng dần dần sự chịu đựng, nhẫn nhục, đã khiến họ leothangxuốngdốc,đánhmấtnhânphẩm,khôngcònsứcphản kháng,trởthànhmộtsinhvậtvôtri«mắtbàgiờtắtngúm,còn lạichỉlàcáinhìnkhônghồn,khôngphươnghướng.Bàthờthẫn đứng dậy ra ngoài ban công, bước đi xiêu xiêu như chực ngã» (trang145).
Truyện ngắnSaucô,cơn bão sóng gây ấn tượng sâu sắc vềsự cô đơn, bất hạnh, của tuổi già, trong những xã hội tân tiến. Nguyên do có thể đã bắt nguồn từ trạng thái cá nhân hoá xã hội, cũng như từ thái độ tôn trọng tự do và độc lập của con người. Tính ưa độc lập, đã khiến bà cụ già, gần đất xa trời, không muốn phiền hà con cái, khiến bà cụ muốn muốn dấu diếmkhuônmặtbệnhtậtcủamình,vớicáccháu,muốnchúng giữ nguyên vẹn hình hài sống động của mình khi còn mạnh khoẻ,hoạtđộng.Ngườibạnduynhấtđượccụchấpnhận,làcô bácsĩ,đãhàngngàyđếnthămbà.Sựràngbuộcgiữahaingười đến một cách tự nhiên như cái dây liên lạc giữa quá khứ và hiệntại.Ngườithầythuốctrẻ,tìmthấyởbàcụ,hìnhảnhngười bàđãkhuất,cóthểbàcô,đãquanhữngđằnvặt,khổđau,bệnh tậtnhưvậy.Vàbàcụtìmđếnngườithầythuốcnhưmộtcộtníu cuốicùng,khitấtcảmảngđờiđãđắmchìmtrongbãotố.Cụtin người bác sĩ này sẽ cứu cụ, giúp cụ ra đi, nhanh chóng, nhẹ nhàng, tránh khỏi những ngụp lặn triền miên, trong bão sóng, bằngmộtcửchỉcỏncỏn,bằngmũithuốctiêmkỳdiệu.Cụthều
thào: «cho tôi chết... giúp tôi đi». Người thầy thuốc trẻ chỉ cần «với tay lấy túi thuốc cấp cứu trên bàn. Dễ lắm, chỉ một mũi thôi»,vậymàsaocôkhônglàmđược?Saokhônglàmđược?Cô tựhỏi:«Bâygiờchiếcáotìnhngườicôkhoáclênbàcócònđủ ấm hay chỉ là mớ chữ rườm rà để lấp liếm cái độc ác của đau khổ, để che dấu sự dửng dưng của người «đứng» nhìn người «nằm» (trang 160). Vấn đề Euthanasie - trợ tử, được đặt trực tiếp giữa lương tâm người thầy thuốc và cái đau của người bệnh. Người bác sĩ không biết lương tâm mình phải đặt ở chỗ nào, dường như sự sợ hãi đang làm chủ: sợ pháp luật trừng phạthaysợchínhhànhđộngbópcòđơnphươngcủamình.Tất cảkhôngcógìrõràng,chỉcósựbấtlựclàrõràngvàtànnhẫn hơncả.
NếukỹthuậtviếtcủaĐỗQuỳnhDaocònđôichỗsơhở,thì nhữngvấnđềmànhàvănđặtra,thậtsựsâusắc,nóđãcàocấu lương tâm con người, với những ai còn có một lương tâm; Đỗ Quỳnh Dao đã viết với một ngòi bút thành thực, rỏ máu như nằmtrongvếtthươngmàviết,nhưngđồngthờicũnglàgiọng mộtluậtsưdùngchínhtâmhuyết mìnhđểbiệnhộchonhững trường hợp đau thương, đơn lẻ, không ai biết đến, từ trẻ đến già,trongmộtxãhộimàconngườiđầyđủvềmọimặt,kểcảcô đơnvàbấthạnh.
Đọc "Con Nữ" - Tập Truyện Của Đỗ Quỳnh Giao Nguyễn Mộng Giác
Trước1975,làmộtnhàgiáotỉnhlẻ,tôiítcócơmayquenthân vớihainhàvănđànanhMaiThảovàNghiêmXuânHồng.Sang Mỹ, Little Saigon là một khu tập trung đông đảo nhất những khuôn mặt văn nghệ Sài Gòn cũ trong một diện tích gần bốn dặmvuông,tấtcảđềutrởthànhlánggiềnggầngũi.Nhờthế,tôi được nhiềudịp tiếp đón cả hai nhà văn ở nhà, những dịp cuối tuần. Cả hai vị đều trải qua tuổi già trong cảnh độc thân. Mai Thảo suốt đời không lập gia đình, về già sống một mình trong một căn chung cư ngay trên phố Bolsa. Nghiêm Xuân Hồng sốngvớivợchồngcontrai,nhưngcácconbậnviệclàmăn,ông phải tự lo lấy mọi việc. Những buổi chiều cuối tuần ở căn nhà đường Straitcủa chúng tôilà dịp hai vịđược ănmột bữa cơm nóng, chuyệnvãn với bạn bè lớp trẻ trong không khí ấm cúng giađình,đểnhữngngàycònlạisốngtiếpcuộcsốngcôđơn.
Dĩ nhiên cả hai vị đều tuổi già sức yếu, bệnh hoạn thường xuyên. Một lần nhà văn Mai Thảo làm bài thơ Dỗ Bệnh để đùa vớinỗibậntâmkhóchịucủamình:
Mỗilầncơthểgâythànhchuyện Talạicùngcơthểchuyệntrò Dỗnóchớgâythànhchuyệnlớn Nónghĩsaorồinólạicho.
Bệnhởtrongngườithànhbệnhbạn Bệnhởlâudàithànhbệnhthân Gốitaylênbệnhnằmthanhthản Thànhmộtđôitarấtđávàng. Quả tình Mai Thảo rất thanh thản gối tay lên bệnh. Sức khỏe ôngngàycàngyếu,ănkhôngđượcbaonhiêu,ngủcàngít;bạn bègiụcôngđikhámbệnh,ôngphớtlờ.Chođếnlúcbệnhkhông "thân" với ông nữa. Bạn bè anh em phải đưa ông vào nhà thương. Cả năm trời, ông nằm yên một chỗ, ăn bằng máy, thở bằngmáy,thânthểràngbuộcchằngchịtdâynhợ.Aiđếnthăm, ôngvuimừngramặt,nhưngkhôngnóiđượcnhữngđiềuthân ái muốn nói, phải bút đàm. Ông mất khi kiệt sức và máy móc cũngbấtlực. Trước cảnh tượng phải vào nhà thương, chịu giải phẫu và sau đó bị cột chặt vào giường bệnh cho đến lúc trút hơi thở cuối cùngcủaMaiThảo,nhàvănNghiêmXuânHồngthườngtâmsự làôngsẽkhôngdạidộtnhưMaiThảo.Ôngkhôngđểcho"bọn đồtể"trongygiớilàmtìnhlàmtộithânthểông.Ôngnhấtđịnh khôngđinhàthươngdùthúnhậnrằngmỗisángthứcdậy,ông có cảm giác như đang sống trong địa ngục. Hình như có hàng vạn con trùng đang gặm nhấm khắp cơ thể ông, máu trong ngườiôngnhưlêncơnsôi.Phảinằmimcảbuổisáng,đếntrưa ôngmớicảmthấybìnhthường,vàbuổichiềutìmcáchđithăm người này người nọ để bớt thấy cô đơn. Về già, Nghiêm Xuân Hồng càng mê đạo Phật. Ông viết sách về Phật giáo, lâu lâu đi giảng kinh Phật ở các chùa. Một lần, chúng tôi hỏi thăm tình hình sức khoẻ của ông. Ông bảo không có đềtài nào đáng viết hơn là bệnh hoạn và cái chết. Ông biết như thế, nhưng không
cònđầyđủsức khoẻvàhứng thúđểviết.Ôngkhuyênlớp nhà văntrẻ(trẻhơntuổiNghiêmXuânHồngmàthôi!)nênchútâm viếtvềcácđềtàinày.Chúngtôikhôngdámlêntiếngphảnbácý kiến của ông, nhưng trong lòng nghĩ chuyện đời sống (sinh) cònchưaviếthết,làmsaocóthìgiờnghĩtớilão,bệnh,tử.
Rồi đến lượt nhà văn Nghiêm Xuân Hồng ra đi. Khác với Mai Thảo,ôngrađiđộtngột,cóthểnóilàchủđộngrađimộtcách nhẹ nhàng. Buổi sáng thứ bảy hôm đó, người bạn thường chở NghiêmXuânHồngđếnnhàchúngtôimỗichiềucuốituầnđiện thoại cho chúng tôi, giọng hối hả, báo tin nhà văn đang mệt nặng. Ông vừa thều thàođiện thoạicho anh, bảo phảiđến gấp vì ông khó thở. Nhưng anh ấy không có xe, nên nhờ chúng tôi đếnnhàxemtìnhhìnhsứckhoẻcụHồngrasao.Chúngtôiđến, vàthấyNghiêmXuânHồngnằmmộtmìnhtrongcáibuồngcon bềbộnđồđạccủaông,dángvôcùngmệtnhọc.Ôngchobiếtlúc nãygầnnhưkhôngthởđược,bâygiờđãkháhơn.Chúngtôiđề nghị gọi xe cấp cứu đưa ông đi nhà thương. Ông ngần ngừ, nhưngcuốicùngchấpthuậnchochúngtôigọi911.Mộtngười bạn đồng thời cũng điện thoại báo tin cho con trai ông. Trong khichờđợi,ôngbảochúngtôicấtgiùmkhẩusúngôngđểởhộc bàn viết. Biết chúng tôi thắc mắc, ông giải thích lúc nãy mệt quá,địnhvớitaylấysúngchấmdứtcuộcđờimìnhchonóxong đi, nhưng sức quá yếu, không với tay mở hộc bàn được. Rồi người con trai về, và xecấp cứuđến. Bác sĩ bảo mạch tim ông quá thấp, phải ở lại nhà thương để theo dõi và chữa trị. Ông nhấtquyếtđòivề.Nhàthươngđànhđểôngvềsaukhilàmmột số thủ tục để tránh trách nhiệm bất cẩn nếu bệnh nhân có
mệnh hệ gì. Nghiêm Xuân Hồng trở về căn phòng mình, có vẻ đỡhơn,bảoconđimuacháo.Ngườiconmuacháovề,ôngbảo đểđó,ôngnằmnghỉmộtchốcđỡmệtsẽăn.Mọisựcóvẻbình thường.Sánghômsau,giađìnhkhámpháôngđãquađờitrong đêm.
Cái chết của hai nhà văn đàn anh để lại một ấn tượng sâu sắc trongtôi.Đểlạirấtnhiềucâuhỏi.Trongsuốtmộtnămdàinằm dính vào giường bệnh, thân thể bất động nhưng thần trí vẫn tỉnh táo sáng suốt, nhà văn Mai Thảo đã nghĩ gì? Nếu ông nói đượchayviếtđượcnhữngsuynghĩcủaôngtrongthờigianđó, ôngcó"gốitaylênbệnhnằmthanhthản"đượckhông?Tạisao nhà văn Nghiêm Xuân Hồng đã có lúc nghĩ tới chuyện dùng súng quyênsinhđể thoát bệnh? Quyết địnhkhông thành ấylà sáng suốt hay do một phút yếu lòng? Ông đã cảm gì, nghĩ gì trongđêmthứbảylặnglẽtừbiệtcõiđời?
NếunhàvănNghiêmXuânHồngcònsốngđếnhômnay,tôicó thểvuimừngthưavớiônglàcómộtnhàvănnữởPhápviếtvề cái bệnh, cái chết một cách vô cùng tế nhị, tỉ mỉ và sâu sắc, trước đây chưa ai viết được như thế: nhà văn Đỗ Quỳnh Dao, vớitậptruyệnngắnđầutaynày.
MườitruyệnngắncủaĐỗQuỳnhDaotrongtácphẩmnàylànỗi đau đớn da diết, nỗi lo bàng hoàng của mười bệnh nhân khác nhau về tuổi tác, chủng tộc, địa vị xã hội, bệnh trạng...nhưng mười bệnh nhân ấy có cái may gặp được một người bạn quí chẳng những biết chia sẻ nỗi đau thể xác và tinh thần của họ,
mà còn có khả năng sử dụng một thứ tiếng Việt chuẩn xác để diễn tả những nỗi đau phức tạp ấy. Do bệnh, họ trở thành những đứa bé yếu đuối. Đỗ Quỳnh Dao ân cần lo lắng cho họ, xót xa cùng cơn xót xa của họ, băn khoăn cùng nỗi băn khoăn củahọ.Bằngmộtngòibútmôtảcảmxúcvàphântíchtâmlývô cùng tinh tế, Đỗ Quỳnh Dao khiến tôi có cảm tưởng chính chị trải qua hết hoàn cảnh của mười bệnh nhân trong tác phẩm. Chị vừa là bệnh nhân vừa là những đứa bé đang cần lòng yêu thươngcủamẹhiền.Đọcđoạnvăn:
"Bàlãonằmnhỏthónhưđứatrẻ,gòmáhópdánvàoxươngvà hố mắt nhắm hõm sâu vào. Trên đầu vài chùm tóc bạc vắt lơ thơ trên gối. Dưới hai cánh mũi nhấp nhô, sợi dây nhựa tiếp oxygèneghimphậpvàonhưcáichĩahailòngthòngchiếcđuôi màutrắngđục.Mộtvếtlởdọcnơichântráirỉnướcvàngchung quanh miếng băng keo hút mủ. Còn lại chỉ nhúm da khô rốc như bị vắt ráo đang bọc những khúc xương nối liền" (Sau cô, cơnbãosóng)
TôitưởngnhưđượcnhìntrởlạihìnhảnhnhàvănMaiThảoở nhàthươngLosAngeleshaithángtrướcngàyôngtừtrần.Hôm đó nếu không có tấm bảng ghi tên QUI NGUYEN (tên thật của Mai Thảo)treotrướcgiường bệnh,chắctôikhôngtincáihình hài nhỏ thó queo quắt như một đứa bé kia là Mai Thảo. Tôi không thểmôtả ông đúnghơn,gợihình gợicảm hơncách Đỗ Quỳnh Dao tả bệnh nhân của chị. Và ngay cả câu hỏi liệu Mai Thảocóthanhthảngốitaylênbệnhbạnbệnhthânnhưlờithơ
của ông hay không, Đỗ QuỳnhDao cũng trả lờiđược một cách chínhxác,rạchròi.TôicócảmtưởngchịnóithaychoMaiThảo: Chung quanhtôi,là nhữngxác chết còn tươi,những bộ xương biếtcửđộng,nhữngmáitócgiảđộixộcxệch,nhữnghốmắtsâu quắm, những cái nhìn cam chịu buông xuôi, những nét mặt nhớnnháclơláo.ởđâycáibấtthườngkhôngphảilàchiếcđầu trọclốcmàlàmáitócdàyrậm.ởđâycáiquenthấykhôngphải làgươngmặthồnghàoánhmắttinhanhmàlàgươngmặtxanh métánhmắtlạcthần.Tôimệtquá,tôiđauquá.Timtôimới34 tuổimàsaothoithópmuốnngừng,phổitôimớithở34nămmà saonhọcnhằnmuốntắt.Thuốcchốngđauchỉngănđượcphần nào trận bão sóng dìm tôi vô cơn đau tận cùng xương tủy, nhưng không nhốt được những đợt sóng nhỏ đang âm ỉ quất roitrêntôi.Ngườitôinátnhừnhưbịdầntrongcối,cáichàyđá liêntụcnệnxuốnggiãtôiralụnvụn.Đừngbắttôiuốngthuốc, đừng bắt tôi chích thuốc, đừng bắt tôi vô hóa chất, tôi không muốn làm gì nữa, miệng cứ buốt lở, bạch huyết cầu cứ ra đi, xương thịt cứ bị đục ruỗng, tôi đầu hàng tôi chịu thua tôi bỏ cuộc. Tôi không chống đối nữa, vì Bệnh ở trong tôi lâu ngày Bệnhởvớitôilâutháng,Bệnhđãtrởthànhbạn-bạnbấtđắcdĩ, Bệnh cùng ăn với tôi, cùng ngủ với tôi, cùng thở với tôi và sẽ cùngđivớitôi.Hãyđểtôinằmyên,đểtôingủsay,ngủsaymột giấcdài(Sợitình).
XưanaytrongvănchươngViệtNamngườitacókhuynhhướng muốnnétránhcáibệnh,cáichết.Nếuchuyệnbấtđắcdĩkhông thể khác được, tác giả bắt buộc cho nhân vật chính mắc bệnh, thì căn bệnh ấy hoặc ập đến bất ngờ "giải quyết mục tiêu"
chóng vánh, hoặc mang dáng vóc siêu hình của Định Mệnh. Bệnh mà không hẳn là bệnh, nó gọn ghẽ, và đôi khi cần thiết chocâuchuyệnlãngmạnthănghoa.Ngaycảnhữngbệnhnany một thời như bệnh lao. Đọc Tố Tâm của Hoàng Ngọc Phách, ngườitachỉnhớmộtcôTốTâmmìnhhạcxươngmaimệnhyểu chứkhôngnhớnàngnhưmộtbệnhnhânlaophổi.Bệnhnany (càng nan y càng tốt) góp phần vào tình tiết bi thương lãng mạncủatiểuthuyết.Bệnhkhôngcònlàmộtmốiđedọa,mộttai ách, một cơn tàn phá phũ phàng... Bệnh là một "sự cần thiết". TrongtruyệnngắncủaĐỗQuỳnhDao,bệnhlàbệnh,nhìnngắm quansátkhôngquacácbiểuđồhaybệnhánchuyênmôncủay giới,màqualòngthươngxótxacủamộtngòibútmẫncảm. Hắn trống hoác như cái xác không hồn. Cái xác tươi ấy thờ ơ vớihiệnthực,ănmàkhôngbiếtmìnhăngì,làmmàkhôngbiết mìnhlàmgì,chỉbiếtngàyquangàytụtdầnvôtrongmộtkhông gian khép chặt: không gian của cô đơn và buông thả. Nơi đây, hắn nằm co quắp như con cuốn chiếu, để mặc cho nỗi chán chường trải rộng ra trùm kín mít. Không dùng dằng ray rứt, không băn khoăn khắc khoải, mà chỉ bải hoải rã rượi, bạc nhượcchánnản.Mọinănglực ýchínhưbốc hơitanbiến,hắn khôngmuốnvàcũngkhôngcònsứclàmmộtđiềugìhết.Ngay cả làm vệ sinh hằng ngày cho chính mình, đánh răng rửa mặt tắm gội. Ngay cả uống thuốc của bác sĩ cho, lần gia đình mời đến khám bệnh. Bây giờ những ý niệm dơ sạch ốm đau... trơn trượttrênhắnvàkhôngcómộtchỗtrúnàotrongtrithức.Ngày bần thần ngầy ngật, đêm trăn trở chập chờn, hắn bập bềnh lơ lửng không còn biết phân biệt sáng tối hay ngày tháng. Suốt
ngày, chỉ muốn nằm, nằm đến đầu nhức bưng, vai rêm rả, và lưng mỏi rừ. Rồi ngồi dậy, thừ người trên ghế mây, nhìn đăm đămcâybonsaikhátkhô,lárũvàng.Hắnkhôngthiếtănkhông thiếtuống,quênbẵngcáibaotửlépcáicổhọngkhôcủachính mình thì còn tâm trí đâu mà nhớ đến cây? Nhìn cây chán, hắn lạiđếnngồinơibàngầncửasổ.Trờicótrongxanhnắngcólấp lánhthìvớihắncũngchỉuiuimộtmàuchì.Tiếngxecóinhỏi, tiếng nói chuyện có lào xào thì cũng không khác gì ngoài sa mạc.Ngồichưalâuthìhắnđãthấymệtvàtrởlạigiườngnằm. Trong cái mênh mông của trống trải vô vọng, hắn tụt dần, tụt dầnxuốngtậnđáy.(Connữ)
Trongtácphẩmnày,cónhữngtruyệnnhưSợitình,Saucôcơn bãosóng,Cuộnkhóimongmanh...lànhữngtườngthuật,môtả, phântích,lýgiải,thâmnhậptrọnvẹnvàchítìnhcủatácgiảvào tiếntrìnhquanhcophứctạpkhởitừcáibệnhđếncáichết,một công việc khó khăn ít có nhà văn nào mạo hiểm xông vào. Đỗ Quỳnh Dao có lẽ cũng biết như thế, nhưng chị tin vào kinh nghiệm sống của chị, tin vào sự thông cảm sâu xa giữa chị và nhữngngườibệnhchịgặpmỗingày.Lòngtựtíncủachịcócăn cứ, và chị đã thành công ngay trong sự lựa chọn mạo hiểm về đềtàivàchấtliệu,chotácphẩmđầutay. Cả cách bàn về cái chết của Đỗ Quỳnh Dao cũng đặc biệt. Cái chết "bình thường" như tất c
225
tâmchịđượcsưởi.Môichịtím,taychânchịtím,ngườichịtím, nhưngcóhềchikhilòngchịnởnụhồng.Quanhchị,mọingười thânđềucómặtvàđangnóilờiyêuthương. Anhngồibênâuyếmxoađầuchịlúnphúnsợitócnhỏ. - Em đừng sợ cứ an tâm mà đi. ở đó đã có Cậu và Mợ chờ em sẵn.ởđóemsẽhếtđauđớnvàkhỏemạnhlạinhưxưa.Những điềuemdặndòanhđềunhớcả.Bâygiờanhkhôngcùngđivới em nữa, mình phải tạm chia tay. Đến khi gặp nhau lại, hai vợ chồng mình sẽ tiếp tục làm những gì mình chưa kịp làm. Còn nhànàyvĩnhviễnlànhàcủaemkhôngcógìthayđổi. Con gái chị cầm bàn tay tím lạnh của mẹ áp vào má, miệng khôngngớtlầmthầm: -Mẹơi,conthươngmẹ,concầnmẹ... Nơichângiườngcôbạnthânnứcnở: -Bạncứđi,rồibọnmìnhsẽgặplạinhausauvàkhiđólạilàm bạnthântiếptục. Hỏilàmsaotâmchịkhôngấmáplòngchịkhôngnởhoa? (Cuộnkhóimongmanh) nhưngcáchlýgiảicủaĐỗQuỳnhDaovề"chuyệnbìnhthường" lạicócáigì"vượtthường":
-Bànghĩgìvềcáichết?
- Ai cũng biết là mình sẽ chết một ngày nào đó. Biết vậy, rồi quên đi hoặctránh nékhông nhắc lại. Đôi khi cũng có nóiđến nhưng lúc đó cái chết thật xa vời mông lung không mảy may dínhlíuvớita.Vàkhinóhiệnrathìtahốthoảngsợhãi.Tachỉ cóchữđểnóivềcáichếtnhưngđólànhữnglờinóisuông,mơ hồ,trống rỗng không hìnhtướng.Ta chỉbiết nó là mấtmát,là
ngăn cách, là cái phi lý vô nghĩa, là cái không tưởng tượng ra được,vàkhủngkhiếphơncảlàsựkếtthúccủata.Tacựaquậy vùng vẫy để tìm cách tự bảo vệ trước cái không biết là gì ấy đangcànglúccàngđếngần.Rồidầndàtathấybìnhthảnhơnvì nói ra được những lo sợ trong lòng, nói ra không có nghĩa là hủydiệtmàđểràogiữcáisợdễdànghơn.Vànhờvậytahiểu ra chết là cái gì thuộc về đời sống, là cái gì rất tự nhiên, phải đến.Hiểuranólàcựcđiểm,làlúctathấyrõgiátrị,nghĩathật củacuộcđời. BàM.ngừnglại,siếtchặttaycôrồinóitiếp: -Côbiếtkhông,tôicámơncôrấtnhiềuvìnhờcôtôithấymình vẫnlà một ngườicònsốngtuycáichếtđã kềcận.Đâynhé,tôi lấythídụchocônghe,buổisángthứcgiấcnhìnthấynắng,buổi trưa nghe tiếng lá tiếng gió, buổi chiều nghe trẻ tan học cười nóiríurítngoàiđường.Lúctrước,đóchỉlàmộthìnhảnhmột tiếngđộnghaymộtâmvangnhưngnaytrởthànhmộtcáigìrất thậtrấtsống.Nóchotôicảmgiácdễchịuantoànlàtôivẫncòn sống. Nhiều khi tôi muốn hét to lên cho mọi người nghe: -tôi chưa chết đâu, tôi vẫncònđây,tôi vẫnsống, tôi vẫn hiện hữu. Tôi sắp chết trong nay mai, nhưng hiện thời tôi còn sống, còn nghe,cònthấy,cònăn,cònthở.Trênchặngđườngcuốinày,tôi cốgắngđithẳng,mặtđốimặtvớicáichếtchứkhôngmuốnvừa đi vừa quay lưng không dám nhìn. Lúc nào tôi cũng chủ động, tôi chấp nhận chứ tôi không cam chịu cái chết...Điều tôi mong ước là Thượng Đế đã cho tôi được sống một cách đàng hoàng từ xưa đến nay, bây giờ xin cho tôi cũng được chết một cách đànghoàng,sốnghaychếtcũngđềutoànvẹnnhânphẩm. (Saucôcơnbãosóng)
Tôivẫnthườngngạcnhiênthíchthúkhiđọcvăncủanhữngcây bút xa quê hương nhiều năm, nhiều người sống ở nước ngoài cả nửa thế kỷ mà khi viết văn vẫn sử dụng một thứ tiếng Việt tinhtế,chuẩnxácvàuyểnchuyểnnhưnhữngngườihằngngày vẫnsuynghĩ,giaothiệp,viếtláchbằngtiếngmẹđẻ.Đọctruyện của những nhà văn như Linh Bảo, Võ Đình, Mai Kim Ngọc, Đỗ QuỳnhDao...tôithấyrõưuđiểmđó.HìnhnhưtiếngViệttrong đời sống tinh thần của những nhà văn này được ủ lâu ngày bằngchấtmenthươngnhớquêhương,lạikhôngvướngnhững tạp chất của đời thường và các biến cố thời sự, nên mỗi ngày mỗi tinh luyện, thăng hoa, sóng sánh như một thứ rượu quí. NgônngữcủaĐỗQuỳnhDaocũngđạtđượcmứcđộtinhluyện nhưthế.Trongcuộcsốngbìnhthườngnơixứngười,nhấtlàở Sceaux Pháp quốc, tôi không nghĩ chị được sống trọn vẹn đời sốngViệtnhưtôivàcácbạnđồnghươngởđây.Chúngtôiđang sống giữa cộng đồng đông đảo người Việt cùng một cảnh ngộ, cùng một kinh nghiệm về chiến tranh, cùng một số phận khi Việt Nam Cộng Hòa sụp đổ.Như đã có nhiều người nói, chúng tôiđangsinhhoạttrongmộtthứ"ViệtNamCộngHòanốidài". Điềuđócócáilợivàcáibấtlợi.Riêngvềkhảnănggiaothiệp,và viết lách bằng tiếng Việt, dĩ nhiên chúng tôi có lợi thế hơn chị ĐỗQuỳnhDao.Nhưngtậptruyệnnàychứngtỏđiều"dĩnhiên" ấy không "dĩ nhiên" chút nào. Chẳng những ngôn ngữ truyện củachịtrongsáng,khôngvướngtạpchất,màngônngữấycòn đủ uyển chuyển để diễn tả được những vấn đề hết sức phức tạp, như cảm giác cô đơn bàng hoàng của người bệnh, những hồi tưởng về các vui buồn một đời của người sắp chết, tâm
trạng băn khoăn giữa mặc cảm và ý thức phản kháng của nhữngngườiđồngtínhluyếnái... MộtghinhậnkhácvềtruyệnĐỗQuỳnhDaolàcáchchọnđềtài. NhưMaiKimNgọc,LinhBảo,VõĐình...dosinhsốnglâunămở xứngười,ĐỗQuỳnhDaokhôngbịràngbuộcvàonhữngđềtài quen thuộc của văn chương Việt Nam, là thời sự chính trị. Chị may mắn định cư ở một đất nước mà định chế chính trị được xemnhưđãổnđịnh,khôngcòngìphảibàncãinữa.Cóbàncãi chăng,làbàncãivềphươngcáchthựchiệnnhữnglýtưởngcủa địnhchếđósaochohữuhiệu,phùhợpvớibiếnchuyểncủathế giới.Nhờthế,nhữngnhàvănnhưMai KimNgọc, LinhBảo, Võ Đình, Đỗ Quỳnh Dao thường chọn những đề tài thuộc về nhân sinhnóichung.Nhânvậtcủahọkhôngcầnphảimangquốctịch ViệtNam.Họcũngkhôngbịbuộcphảihoanhôđảđảoai.Hạnh phúchayđaukhổthuộcvềthânphậnconngười,khôngcóbiên giới.Đềtàitruyệnnhờthếthoátrakhỏibiêngiớicủamộtcộng đồng, một quốc gia. Đề tài của muôn nơi, muôn thuở. Như sự sống và cái chết. Như cái già cái bệnh. Như tuyệt vọng trước thời gian và hy vọng vĩnh cữu. Những đề tài ấy, một nhà văn từngtrảiquabaonhiêuthăngtrầmchínhtrịnhưNghiêmXuân Hồng, khi ở vào tuổi xế bóng, mới thấy là đề tài quan trọng. NhưngNghiêm XuânHồngkhông cònđầyđủ sứckhỏeđểviết về