Philippine Collegian Issue 31-32

UP seeks P18.4-B budget for 2013 —Page 4 Philippine Collegian Opisyal na lingguhang pahayagan ng mga mag-aaral ng Unibersidad ng Pilipinas - Diliman 03 Mayo 2012 Tomo 89, Blg. 31-32

Parting words Terminal Cases Delfin Mercado

T

Lubid ng panlilinlang Editoryal

2>>

Dibuho ni Nico Villarete

Biyaheng Recto

Power outrage

Summer blockbuster

Grapix Pahina 8-9

Features Page 11

Kultura Page 12

hese days, I always find myself at a loss for words.

Like the time you walked passed me during the university graduation, the strange curls of your hair bouncing as you skipped happily towards your family. Finally, you graduated. You were the last of my original batchmates in UP. Now, I think, it’s just me that’s left behind.

And there was the time when I checked my grades online on April Fools’ Day, the Nyan Cat seemingly mocking my INCs and my DRPs. Well, there’s always next year, I told myself. But already I have doubts.

This summer, I tried one job after another, going from Ayala to Global City to apply for various odd jobs. I got most jobs I applied for, but at the end of the day, after a beer or two, I’ll successfully convince myself that I should not continue the job offer, because I’ll grow tired of it someday anyway.

And in every job offer I defer, a gnawing feeling of guilt and emptiness enters me. I just cannot understand why I cannot seem to accept the idea of conforming to any kind of system. My yearning for randomness has reached its peak. I am no anarchist, but I fear that I might have certain tendencies.

I am at loss for words, even for this column. Looking back, I want to take back all the randomness that I’ve written, the self-indulgent words that filled this space for almost a year. I still remember the time when I was first offered the spot on the paper. In hindsight, I shouldn’t have taken it after all. Such a waste of space. The column could have served a higher purpose if it was offered to any other writer.

In the end, all we have left are regrets. Regrets for things that could have been and should have been. What if I tried to focus more on finishing my degree? What if I dedicated this column for a marginalized sector? What if I was less cynical? What if I never met you?

Everything would have been different.

In the end, there are no surprises, just regrets and questions that we ourselves have already anticipated.

As I pack the things that I have accumulated in the Collegian office – a toothbrush, some pairs of shoes, and some shirts, I realized that failure only comes to those who stop and do nothing.

For if we continue, failures are nothing but minute pauses in time. I realized that for so long, this has been what I was doing wrong – I was always stuck with the past, half-thinking that something would gradually change if I let everything be. I drifted into nothingness, and here I am, still stuck in the same old road.

Next year, I’ll enroll a few more subjects, join a new organization, and find a girl or two. I’ll start anew, this time on a more positive note.

Next year, someone more able than me would occupy this space. I don’t know what he or she will become – a cynic, a critic, an artist? But as I go, I want to leave these parting words: struggle to continue, every single day. ●

www.philippinecollegian.org

2 • Kulê Opinyon

Huwebes 03 Mayo 2012

Lubid ng panlilinlang Ang tuwirang pagtanggi sa kahilingan ng sambayanan ay tuwirang pagtataksil sa tungkuling sinumpaan.

Sa halip na makinig, tuwirang tinutulan ni Pangulong Benigno Aquino III ang kahilingan ng mga manggagawa na P125 umento sa sahod. Tahasang binaliktad ni Aquino ang kahilingan ng mga manggagawa sa pamamagitan ng mga kasinungalingang pinagmumukha pang maaaring mapabagsak ng hiling na umento sa sahod ang ekonomiya ng bansa.

Sa kanyang talumpati noong Mayo Uno sa tripartite meeting ng ilang unyon at mga kasapi ng Employers’ Confederation of the Philippines (ECOP), sinabi ni Aquino na higit na makapipinsala sa ekonomiya ang pagsasabatas sa P125 across-the-board na umento sa sahod sapagkat magdudulot umano ito ng pagsasara ng maraming kumpanya at malawakang tanggalan sa trabaho. Kapag naisabatas ang P125 umento, magkakahalaga umano ito ng higit P1.4 trilyon, na halos sangkapat na ng P8-trilyong kabuuang ekonomiya ng Pilipinas.

Walang katotohanan ang P1.4 trilyong datos ni Aquino, sapagkat sa pagkwenta nito, ginamit ng gobyerno ang 40 milyong bilang ng kabuuang lakas paggawa ng bansa, na kinabibilangan din ng mga empleyado ng gobyerno at non-wage earners – na hindi naman sakop ng P125 bill – sa halip na 15.6 milyon na tinatayang bilang ng mga manggagawa na sakop ng panukalang batas.

Hindi pa natapos dito ang panlilinlang ni Aquino. Aniya, samantalang nararapat naman talagang tumaas ng sahod, kinakailangang panatilihin ring abot-kaya ang pasahod sa Pilipinas para sa mga dayuhang mangangalakal. Aniya, sapat nang

QUOTED It’s more of a spit in the face than a gift.

—Kilusang Mayo Uno, on

its reaction to the Aquino administration’s news of non-wage benefits from Pag-ibig, PhilHealth, Social Security System and Government Service Insurance System in celebration of Labor Day, kilusangmayouno.org, April 30

I will fight for this land because this is where I grew up.

Luigi Almuena

tumaas ng higit limang porsyento ang sahod noong nakaraang taon, at isa na nga umano ang Pilipinas sa may pinakamataas na sahod sa buong Asya.

Agad na nahuhuli ang pagtataksil ni Aquino sa kanyang pananalita. Tahasan ang kanyang pag-aalala sa kikitain ng mga kumpanya at kapakanan ng mga dayuhang mamumuhunan, samantalang walang anumang banggit kung paano kongkretong aampatan ang paghihikahos ng mga manggagawa. Sa kanyang pagtatanggol sa mga negosyante, tila nalilimot niyang pangulo siya ng isang bansang kalakhan ay sadlak sa kahirapan.

Maging ang datos ng International Labor Organization (ILO) ay pinabubulaanan ang pahayag ni Aquino na isa na ang Pilipinas sa may pinakamataas na sahod sa Asya. Ayon sa ILO, ang average na P11,700 buwanang

Editoryal

kita sa Pilipinas ay pangatlo sa pinakamababa sa daigdig, angat lamang ng kaunti sa Pakistan at Tajikistan.

Sa patuloy na pagsirit ng presyo ng pangunahing bilihin, makatarungan ang hiling na dagdag P125 sa sahod ng mga manggagawa.

Samantalang kinikilalang maging ang panawagang ito ay hindi pa rin sapat upang isara ang pagitan sa minimum wage na P424 kada araw at sa higit P1,000 tinatayang “family living wage” o halagang kinakailangan ng isang pamilya ng anim upang makaraos sa isang araw, kinikilala ring ang panawagang P125 umento ang pinakamakabuluhang dagdag sahod na maaaring maibigay sa kasalukuyan.

Napakalayo ng agwat ng panawagan na ito sa P8 dagdag umento na panukala ng ECOP, grupo ng mga may-ari ng mga kumpanya at malalaking negosyante, na kulang pa ng P0.50

para pamasahe sa dyip. Sa harap ng kabi-kabilang pagtaas, malaki na ang maidudulot ng dagdag P125 upang agarang maampatan ang kasalukuyang krisis.

Higit na umiigting ang pangangailangan sa makabuluhang pasahod, lalo na ngayong muling magtataas ng matrikula ang halos 300 pamantasan sa bansa. Sa datos ng Commission on Higher Education, papatak na sa higit P475 ang average na matrikula kada yunit sa mga pamantasan dulot ng bagong pagtaas ng matrikula – lampas na sa kasalukuyang P424 minimum wage ng mga manggagawa.

Sa panahong pinipili ng pamahalaan na pagtaksilan ang sambayanan sa pamamagitan ng pagpanig sa mga negosyante at dayuhan, hindi mangingimi ang sambayanan na magkaisa at lumaban. Sapagkat ang tuwirang pagtataksil ay nararapat tapatan ng tuwirang pag-aaklas. ●

Philippine Collegian www.philippinecollegian.org Punong Patnugot Marjohara S. Tucay Kapatnugot Richard Jacob N. Dy Tagapamahalang Patnugot Dianne Marah E. Sayaman Panauhing Patnugot Glenn L. Diaz, Larissa Mae R. Suarez Patnugot sa Balita Victor Gregor U. Limon Patnugot sa Lathalain Mila Ana Estrella S. Polinar, Kevin Mark R. Gomez Patnugot sa Grapiks Chris Martin T. Imperial, Ruth Danielle R. Aliposa Mga kawani Ma. Katherine H. Elona, Marianne F. Rios, Ma. Victoria M. Almazan, Ysa V. Calinawan, Keith Richard D. Mariano Pinansiya Amelyn J. Daga Tagapamahala sa Sirkulasyon Paul John Alix Sirkulasyon Gary Gabales, Amelito Jaena, Glenario Ommamalin Mga Katuwang na Kawani Trinidad Gabales, Gina Villas Pamuhatan Silid 401 Bulwagang Vinzons, Unibersidad ng Plipinas Diliman, Lungsod Quezon Telefax 981-8500 lokal 4522 Email kule1112@gmail.com Website philippinecollegian.org Kasapi Solidaridad: UP Systemwide Alliance of Student Publications and Writers’ Organizations, College Editors Guild of the Philippines

—16 –year old Angelo

Garcia, on his accounts of the grim demolition at Silverio Compound in that morning of April 23, Bulatlat. com, April 25

CJ does not own $10 million. It simply does not exist...

—Chief Justice Renato

Corona’s camp, on their defense against the allegations by the Office of the Ombudsman of his fake $10 million account, abscbnnews.com, April 30

Homosexuality is not a sin but it is a lie from the devil. Do not be deceived. God loves gays and wants them to know the truth.

—Miriam Quiambao, on her

tweet following an interview in the Bottomline with Boy Abunda, twitter.com, April 28

3 • Kulê Balita

Huwebes 03 Mayo 2012

256 private schools to hike tuition next sem Paulo E. Fontanilla and Delfin Mercado The Commission on Higher Education (CHEd) has approved tuition hikes for academic year (AY) 2012-2013 in 256 private colleges and universities nationwide, despite warning from youth groups that increase in tuition rates will disenfranchise more students in this time of rising cost of living.

The total number of schools with approved tuition hikes comprises 11.7 percent of the 2,181 private higher education institutions (HEIs) in the whole country. Of the 256 schools that will raise tuition this coming semester, 222 are located outside Metro Manila, and will hike tuition rates by an average increase of 10.18 percent, or P41.52 per unit.

“Coupled with the worsening

BAGONG BAYARIN. Dala-dala ang mga papeles na kinakailangan sa pagpasok sa Polytechnic University of the Philippines (PUP), pumila ang mga estudyanteng nasa unang taon habang naghihintay sa kani-kanilang interbyu.

Positibo man ang kanilang pananaw sa pagpasok sa kolehiyo, nababahiran naman ito ng pasanin ng dagdag bayarin na ipinataw ng administrasyon ng PUP. Nanganganib ang oryentasyon ng PUP bilang pangmasang unibersidad sa pagdoble ng miscellaneous fee mula 500 hanggang 1000. Chris Martin Imperial

economic crisis and widening joblessness in the country, tuition hikes definitely translate to more out-of-school youth,” said Kabataan Partylist Secretary General Vencer Crisostomo.

“The Aquino government and CHEd seem to have a new school policy: No money, no entry. And under this policy, the poor have their right to education totally removed”, said National Union of Students of the Philippines Secretary General Isabelle Baguisi.

In a press statement released last February, CHEd stated that “HEIs, including public ones, have said they are under pressure to increase tuition because of increasing costs at a difficult economic time.”

Crisostomo, however, said that private schools still earn considerable profit even during this time. He added that private school administrators could afford to cut back on their income to avoid increasing fees and burdening students.

Centro Escolar University, one of the country’s top earning private HEI, posted financial statements in its website which revealed that the private school earned a net income of P248 million from March to December 2011.

To explain the upcoming tuition hikes, CHEd cited provisions of the Education Act of 1982, which stipulate that “Every private school

New student code nears approval Elias Jayson R. Tolentino The amended draft of the proposed Code of Student Conduct (CSC) of UP Diliman (UPD), which will replace the 1998 version of the code, now awaits approval from the University Council (UC) and will soon be included in the new UPD Student Manual, according to Student Regent Ma. Kristina Conti.

The proposed CSC is set to be approved as part of a new UPD Student Manual, which contains the constitutions of student institutions such as the University Student Council and the Philippine Collegian, and will also include a new section called “Student Rights,” which contains twenty five fundamental, academic, representation and procedural rights of students (see side bar).

During the April 20 meeting of the Student Review Committee (SRC), an independent body formed by the Office of the Student Regent (OSR) and comprised of members of different student councils of UPD, the committee drafted the proposed CSC based on the suggested amendments that came from a series of student council consultations.

According to the Summary of Comparisons published by OSR on April 14, the new CSC draft contains new provisions on offenses that were

added to reinforce clarity such as the distinction between acts of harm to property perpetrated by stealth and those perpetrated by violence.

Upon completion of the final draft of the revised CSC last April, the SRC submitted the said document to the University Council Committee on Student Rights and Welfare (UCCSOAW).

The UCCSOAW, the committee that oversees student activities composed of deans and faculty members of UPD, will convene on May 2 to deliberate on the new draft.

Once approved, the draft will then be endorsed to the UC, the administrative body of UPD, which will either approve or reject the proposal.

Meanwhile, UPD Chancellor Caesar Saloma has presented a copy of the Student Rights to the UC on April 16. If approved, both CSC and Student Rights will be forwarded to the Board of Regents (BOR), the highest policy making body, for final approval.

‘Rights-based CSC’

Efforts to revise the existing CSC, which was promulgated in 1998 begun in 2009 under the supervision of then Vice Chancellor for Student Affairs Elizabeth Enriquez.

The revision of the CSC sprung from the need for a relevant and

appropriate code of conduct, as the provisions of the 1998 student code of discipline is already dated and traces its roots to the 1963 UP Code, Conti said.

“The 1998 version’s provisions do not apply to the current situation of UP. Though there was already an attempt to replace the 1998 version last 2009, the UC has yet to reach a conclusion,” Conti said.

The 2009 version was drafted by a committee that was composed solely of officials of the UP administration and faculty members. Main revisions in the 2009 version included the decentralization of the Student Disciplinary Tribunal (SDT) which will remove students’ rights to execute judgment on violations and offenses.

However, the 2009 draft CSC drew flak from various student formations due to the lack of consultations among students and the lack of student representation in the drafting committee, said Conti.

Attempts to revise the 2009 version started in 2010 when consultations among student councils were conducted to get the students’ perspectives. However, no draft was endorsed or approved by UCCSOAW due to delays in incorporating amendments.

Continued on page 15 »

shall determine its rate of tuition and other school fee charges…subject to the regulations promulgated by the Ministry of Education, Culture and Sports (now CHEd).”

“In the past ten years, tuition and other fees increased without any strict regulation. It is high time that we put an end to this trend by installing regulatory guidelines that put premium on democratic consultation practices and accessibility of quality education for the youth,” said Kabataan Partylist Representative Raymond Palatino.

Hikes in SUCs

Several state universities and colleges (SUCs) have also proposed to increase tuition for the coming academic year. Unlike in private HEIs,

tuition hikes in SUCs are approved by the highest decision-making body in each SUC, the Board of Regents, which includes a seat for the current CHEd chair.

Citing the dilapidated state of facilities and diminishing government support as grounds for tuition and other fee increase, the Cordillera Administrative Region Association of State Universities and Colleges (CARASUC), with a total member of six state universities, proposed to implement a P100 fee increase per unit this coming semester.

This increase will be succeeded by an annual 20 percent tuition increase until the rate reaches P300 per unit.

“It is [the] vision of CAR SUCs Continued on page 15 »

Student Rights in the University of the Philippines

A. Fundamental rights 1. Every UP student has the right to be safe, to have peace of mind, and to be free from actions and omissions that endanger safety.

2. Every student has the right to be treated with dignity and respect, at all times, by all members of the UP community and within UP campuses.

3. Every student enjoys within the confines of the University the freedoms of opinion, of speech, and of expression.

4. Students shall have the right to accurate information about matters directly affecting their interests and welfare inside the University.

5. Every student has the right to express individuality and develop his or her abilities and identity without undue interference.

6. Every student may inspect and review their official personal records, in consonance with University guidelines.

7. A student is entitled to prompt correction of his or her official records if an error is found and duly proven.

8. Students shall expect the rule of law to prevail in the University at all times.

B. Academic rights 1. Every UP student has the right to receive competent instruction and relevant quality education.

2. Students are entitled to sufficient course information, academic advice, and general guidance from faculty, staff, fellow students, and other members of the University, so they are able to make wise decisions regarding their training.

3. Students must be formally informed, in writing, of the academic standards that will be applied in any course of study for which they are enrolled in.

4. Every student shall have fair access to adequate University services and facilities.

5. Students are guaranteed academic freedom to the extent that they may pursue independent inquiry, free from unwarranted interference

and influence, and to express contrary opinions and points of view.

6. Every student has the right to fair, transparent and objective evaluation of his or her academic performance based on duly-approved standards of excellence.

7. Every student must be given the opportunity to evaluate objectively faculty performance and course delivery, curriculum of degree program and course syllabus without fear of reprisal.

C. Representation rights 1. Students are free to establish and run structures of self-governance, mechanisms for advocacy, and systems of decision-making that protect and promote their democratic rights and welfare.

2. Students must be able to represent themselves in decisionmaking, policy-making, and adjudicatory bodies as well as to participate in or influence the governance of the University.

3. Students are free to form, assist, join or participate in organizations, societies or alliances in the University, in the pursuit of common interests and lawful goals.

4. Students have the right to use needed University resources and facilities for extra-curricular programs and activities subject to prevailing University rules and regulations.

5. All publications produced by students shall be self-regulated.

6. Students must be free to air and seek redress of grievances.

D. Procedural Rights 1. Every student has the right to the integrity of administrative procedures.

2. University policy or regulation, especially those that are penal or analogous in nature, shall be only enforced prospectively.

3. Students are entitled to prompt and proper resolution of cases.

4. Students have the right to appeal all decisions of the University while exhausting all possible administrative remedies in accordance with the UP Charter and its implementing rules and regulations.

4 • Kulê Balita

Huwebes 03 Mayo 2012

UP seeks P18.4-B budget for 2013 Marjohara Tucay

The UP administration has proposed to the Department of Budget and Management (DBM) an P18.4-billion budget for next year, which is 145 percent higher than the current approved UP budget and almost 8 percent higher than last year’s P17billion budget proposal.

UP will need an additional P10.88 billion subsidy on top of the P7.53 billion budget appropriated by the national government for the university this year, according to the 2013 budget proposal approved by the Board of Regents last March 29.

Of the P10.88 billion additional requirement for next year, more than P8 billion or 74 percent was allotted to constituent units (CUs) of UP, while more than a quarter or P2.8 billion went to the Philippine General Hospital (PGH).

Around P7.86 billion or 43 percent of the proposed budget was allotted for capital outlay (CO), the fund utilized for the construction of buildings and purchase of equipment.

About a third of the P18.4 billion budget proposal, or P6.33 billion, was allotted for personal services (PS), the fund for the salary and compensation of UP’s 14,000 employees.

Meanwhile, P4.16 billion or almost 23 percent of the 2013 proposal was allotted for the university’s maintenance and other operating expenses (MOOE) .

Additional requirements

UP needs an additional P386.3 million in PS allocation for additional faculty items throughout the UP System, and an additional P34 million for the hazard pay component of the Magna Carta for Health Workers of UP Manila.

The UP administration is also seeking over P360 million in PS for an additional 852 items for PGH. Meanwhile, a large chunk of UP’s additional funding requirement for CO and MOOE components was allotted for the implementation of several priority projects of the UP administration for 2013, including the allocation of P353 million for scholarships, P50 million for the construction of facilities for the

Philippine Genome Center, and P370 million for the pilot implementation of “e-UP,” a major system-wide computerization project of the Pascual administration.

“The UP administration is doing everything to ensure that we get the funds that we need for 2013. President [Alfredo Pascual] has already met with DBM Secretary [Florencio Abad] to present UP’s strategic plan for 2011 to

2017 as well as clarify what UP’s being the national university means,” said UP Vice President for Planning and Finance Lisa Grace Bersales.

Pascual is also set to meet with Aquino this May to discuss UP’s budget proposal for 2013, Bersales added.

DBM is currently reviewing UP’s proposal along with the proposals of other government agencies, all of which will be consolidated into the

ALL RISE. Militant students from different UPD colleges assemble in a lightning rally during the University's 101st Commencement Exercises.

Encouraging the graduates to be part of nation-building, the group called for greater state subsidy for education and the abrogation of the US-RP Visiting Forces Agreement. Ric Abasola

National Expenditure Program (NEP), a document which will be submitted by President Benigno Aquino III – after his State of the Nation Address on July 23 – to Congress for legislation as the 2013 General Appropriations Act (GAA).

Higher UP budget for 2012

While UP has submitted an average of P17.3 billion budget proposal to DBM since 2009, the government has consistently approved less than half of the original proposal (see Table 1).

Last year, UP submitted a P17billion budget proposal to DBM, of which only P5.54 billion was approved for inclusion in the NEP. Congress eventually passed a P5.75 billion budget under the 2012 GAA. UP eventually received a P7.53 billion budget allocation for 2012, once the automatic appropriations for retirement and life insurance premiums (RLIP) amounting to P429.87 million, an additional P50 million for the implementation of the third and fourth tranche of the Salary Standardization Law III, and an additional P1.3 billion CO from Aquino’s Disbursement Acceleration Plan, are all added to the P5.75 billion budget indicated in the 2012 GAA. The P7.53 billion budget allocation for this year is almost 11 percent higher than the P6.8 billion government subsidy for 2011.

However, while there is a nominal increase in the total government allocation for UP this year, Bersales explained that if the amount coming from congressional initiatives is removed from the total government allocation, it will be apparent that UP’s budget is actually decreasing, especially the MOOE component (see Table 2).

Unlike items in the UP budget that are directly funded by the national government, items categorized as congressional initiatives source funding from the priority development assistance fund (PDAF) or “pork barrel” of congressmen and senators, Bersales said.

“When analyzing the budget for UP, we should also take note of how much money is actually disbursed to us in the end. And usually, there is no assurance that all funds from congressional initiatives will be released,” Bersales explained.

“As the budget process starts again, we call on the Aquino administration to stop being stubborn in insisting that state universities and colleges should be self-sufficient and independent. Instead, Aquino should understand that public universities need higher funding from the government to realize their full potentials,” said Student Regent Ma. Kristina Conti. ●

Pagpili sa susunod na SR, sinimulan na CRSRS, niratipika ng mga konseho sa GASC King Joesher Cruz Pormal nang sinimulan noong April 2 ang pagpili sa ika-30 Student Regent (SR), matapos ratipikahin ng mayorya ng mga konseho sa General Assembly of Student Councils (GASC) ang Codified Rules on Student Regent Selection (CRSRS).

Nakasaad sa CRSRS ang mga patakaran sa pagpili sa susunod na SR, ang tanging kinatawan ng 52,000 estudyante ng UP sa Board of Regents na siyang pinakamataas na lupong tagapagpasya sa buong unibersidad. “[Tungkulin ng SR na] maging daluyan ng hinaing at paninindigan ng mga estudyante ng UP system para sa kanilang demokratikong interes at karapatan sa kinauukulan, maging lokal o nasyunal na administrasyon, at lalo na sa pangkalahatang publiko,” ani kasalukuyang SR. Ma. Kristina Conti.

Apatnapu’t walo sa 52 SC ang dumalo sa ikalawang GASC ngayong taon na ginanap dito sa UP Diliman noong Marso 31. Sa 48 konseho, 25 SC ang bumoto na aprubahan ang CRSRS nang walang amyenda, 12 ang hindi pabor, habang dalawa naman ang nag-abstain. Hindi nakaboto ang 13 konseho, habang umalis naman ang ilang delegado nang hindi pa nagsisimula ang botohan.

Kasalukuyang pinagdedesisyunan ng mga College Student Council (CSC) bilang mga College Search Committee (CC) ang mga protesta sa mga nominasyon sa antas ng mga kolehiyo. Ipapasa naman ang mga nakalap na nominasyon sa mga University Student Council (USC) ng bawat yunit ng UP, na tatayong mga University Search Committee (UC), bago isalang ang mga ito sa GASC para sa systemwide na deliberasyon.

Binuksan ang nominasyon para sa susunod na SR mula Abril 10 hanggang 23. (sumangguni sa sidebar) Ayon sa CRSRS, kailangang isang Filipino citizen at may isang taong residency sa unibersidad ang mga nominado. Maaaring magnomina ang sinumang estudyante o recognized organization ng UP.

Nabigong pag-aamyenda

Samantala, muling sinubukan ng ilang SC na magpasok ng mga amyenda sa CRSRS noong ikalawang GASC. Minungkahi ng ilang konseho na alisin ang mga probisyong nagbibigay ng puwang sa Katipunan ng mga Sangguniang Mag-aaral sa UP (KASAMA sa UP) sa pangangasiwa ng OSR. Isinulong rin nila ang isang panibagong sistema ng pagboto sa GASC at pagkakaroon ng minimum academic standing para sa mga nominado bilang SR. Minungkahi ng ilang SC na baguhin ang sistema ng pagboto sa GASC, mula sa kasalukuyang tig-dadalawang botong nakalaan sa mga Autonomous Unit (AU) at tig-iisang boto sa mga

Regional Unit (RU), tungong “onecouncil one-vote” o pagbibigay ng tigisang boto sa bawat konseho. Ayon sa mga nagsusulong ng amyenda, mas demokratiko at accountable ang mga SC sa kanilang constituents sa ilalim ng iminungkahing sistema.

Nanindigan naman ang mga di-pabor sa amyenda na magiging “Diliman-centric” ang pagpili sa SR sa sistemang “one-council one-vote.”

Pinaaalis rin sa CRSRS ang pagkilala sa makasaysayang papel ng KASAMA sa UP sa pagtatatag at pagpapatibay sa OSR. Iginiit naman ng iba na “historical role” ang kinikilala sa CRSRS, at hindi nito binibigyan ng espesyal na kapangyarihan ang KASAMA sa UP. Samantala, sinabi ng mga nagsusulong ng amyenda na kailangan ang “minimum academic standing” upang makatiyak na “tunay na representante” ng mga mag-aaral ang hihiranging SR. “Hindi naman tatanungin ng estudyante na, ‘Ate Krissy, ano bang GWA mo ngayon?’ Ang itatanong nila, ano po bang nagagawa ng OSR para maipaglaban ang aming kapakanan?,” sagot ni UP Manila University Student Council Vice Chair Cleve Arguelles.

Sa huli, pinagtalunan na lamang kung aamyendahan ba ang kasalukuyang CRSRS at nanalo ng may 25 boto ang pagraratipika sa CRSRS nang walang amyenda.

House rules at panunuhol

Muli namang tinalakay sa ikalawang GASC ang diskusyon hinggil sa

dalawang probisyon sa House Rules at insidente ng panunuhol noong unang GASC ng Academic Year 2011-2012.

Hindi nagawang talakayin ang CRSRS sa unang GASC noong Disyembre 20 at 21 sa UP Visayas (UPV) Miag-ao Campus (MC) bunsod ng mahabang pagtatalo tungkol sa House Rules na nakaubos sa kanilang oras.

Naungkat rin sa nakaraang GASC ang insidente ng panunuhol sa UPV, kung saan ilang mag-aaral diumano ng UPV ang nag-alok ng tulong pinansyal sa tagapangulo ng UPV SOTECH SC upang bumoto pabor sa ilang amyenda sa CRSRS. Marapat umanong pag-usapan sa GASC ang ganitong mga isyu dahil “[the GASC is about] how SCs should decide because they are beholden to students,” ani Conti. ●

Iskedyul ng pagpili ng SR

Deliberasyon ng College Search Committee 24-30 Abril Pagbigay ng mga nominado ng College Search Committee sa University Search Committee 30 Abril Resolusyon ng mga protesta sa deliberasyon ng College Search Committee 1-7 Mayo Deliberasyon ng mga University Search Committee 8-14 Mayo Pagbigay ng mga nominado ng University Search Committee sa OSR 14 Mayo Resolusyon ng mga protesta sa deliberasyon ng University Search Committee 15-21 Mayo GASC para sa pagpili ng SR 22-23 Mayo Sanggunian: 2012 Student Regent Selection Primer

5 • Kulê Balita

Huwebes 03 Mayo 2012

Workers slam Aquino’s rejection of P125 wage hike on Labor Day Kevin Mark R. Gomez More than 30,000 workers and protesters from various sectors decried President Benigno Aquino III’s rejection of the proposed P125 acrossthe-board wage hike as they flooded the streets of Manila to commemorate the International Labor Day on May 1.

The protesters condemned the government’s refusal to provide immediate relief through substantial wage hike to workers and other toiling masses amid spiking prices of basic commodities.

“Pangunahing panawagan ng pagkilos na ito ay ang pagpasa sa P125 wage hike at pagkontrol sa presyo ng mga bilihin, pagbabasura ng kontraktwalisasyon, pagtanggal ng Oil Deregulation Law, pagtigil sa mga demolisyon at pagpapalayas ng tropang Amerikano sa bansa,” said Kilusang Mayo Uno (KMU) Chairperson Elmer Labog.

In his Labor Day speech, Aquino said that approving a P125 acrossthe-board wage increase can lead to the unemployment of 527,000 Filipino workers next year and would drive investors away. He added that such a measure is not the solution to workers’ woes and may hamper the economic growth the country experiences.

Adopting a P125 wage increase nationwide for the 40 million-strong

labor force would amount to P1.43 trillion in an economy of P8-9 trillion, said Aquino.

“Papaano po ito babawiin ng mga magbabayad tulad ng mga negosyante? ‘Di po ba itataas nila ang mga presyo ng produkto at serbisyo, ‘di kaya ay magko-cost-cutting tulad ng pag-layoff sa mga empleyado?”

Aquino said.

KMU-led labor groups took Aquino’s remarks as an ‘insult’ to workers’ legitimate demand for just and decent wages.

“Hindi limos ang hinihingi ng ating mga manggagawa…nakakadismaya na para sa gobyerno hindi dapat gastusan ang mga manggagawa. Hindi naman galing sa pamahalaan ang hinihinging umento sa sahod kundi the fruits of their labor na dapat ibigay sa kanila” said Bayan Muna Rep. Teddy Casiño.

KMU also slammed the Aquino administration’s “seriously flawed” computation that determined the annual cost of a P125 wage hike at P1.43 trillion. The proposed wage hike only applies to the 15.6 million workers in the private sector and not the entire 40 million work force, the labor center said.

“Unsurprisingly, Aquino resorts to scare tactics and deception to justify the rejection of a substantial wage hike,” said Labog.

Aquino also announced the advance release of funds for the

salaries of government employees from July 1 to June 1, to receive the fourth tranche of the Salary Standardization Law. Protesters were unimpressed with

Aquino’s announcements, saying that such increase in government workers’ salaries is mandated by law.

“Malinaw para sa aming mga manggagawa na hindi basta-basta

‘Desisyon ng Korte Suprema hinggil sa HLI, isang makasaysayang tagumpay’ Glenn L. Diaz Sama-samang ipinagbunyi ng iba’t ibang sektor bilang makasaysayang tagumpay ang “final and executory” na desisyon ng Korte Suprema na ibinaba noong Abril 24 ukol sa pamamahagi ng lupain sa Hacienda Luisita sa Tarlac, na pagmamay-ari ng angkang Cojuangco at malaon nang itinuring na “acid test” sa usapin ng repormang agraryo sa bansa.

Sa botong 14-0, ibinasura ng kataas-taasang hukuman ang Stock Distribution Option (SDO) na nakapaloob sa Comprehensive Agrarian Reform Law at iniutos ang kagyat na pamamahagi ng 4,915 na ektaryang lupain sa 6,296 na farmerbeneficiaries nito.

Itinakda rin ang presyo ng lupa ng Hacienda Luisita, Inc. sa P44,000 kada ektarya, hindi P1 million gaya ng hiling ng mga Cojuangco, para sa “just compensation.”

“The Supreme Court decision is a big leap forward for the Luisita farmworkers and the Filipino peasantry’s life-and-death struggle for genuine agrarian reform,” ani Randall Echanis, Deputy Secretary

General ng Kilusang Magbubukid ng Pilipinas (KMP).

“Their victory will serve as an inspiration to other farmers to continue with the struggle. Aquino must immediately abide by the high court’s decision … any resistance and disrespect will expose that the president protects his family’s interest.”

Gayunpaman, nanawagan ang Bagong Alyansang Makabayan (BAYAN) ng pagmamatyag mula sa taumbayan upang protektahan ang tagumpay na ito mula sa mga posibleng hakbangin mula sa HLI management at pamahalaang Aquino, na matagal nang binabatikos sa kawalan nito ng aksyon ukol dito.

“The fight of the farmers is not yet over,” pahayag ni BAYAN Secretary General Renato Reyes. Aniya, “Collective vigilance is now necessary in ensuring that the HLI management and the Aquino government comply with the SC ruling. Maneuvers of the management and the government to delay land distribution should be exposed and opposed.”

Ipinaalala naman ng League of Filipino Students ang mga “naunang

nakibaka” para sa tagumpay na ito, kabilang na ang 13 magsasakang napaslang sa tinaguriang Mendiola Massacre noong 1987.

Kaugnay nito, nanawagan si Bayan Muna President Satur Ocampo para sa malawakan at agarang demilitarisasyon ng asyenda.

“With the land distribution in order, it is time to pull out all military and paramilitary units from the hacienda. Let the old farmers and their grandchildren live in peace in their land.

They could well defend their homes and settle disputes among themselves,” ani Ocampo sa isang pahayag.

Sa halip na indibidwal na pamamahala ng lupa, “collective ownership” naman ang itinutulak na paraan ng pagsasaka ng KMP. Sa balangkas na ito, sasailalim ang lupain sa Alyansa ng mga Manggagawang Bukid sa Asyenda Luisita (Ambala) sa tulong ng mga lokal na unyong pangagraryo.

“Collective ownership of Hacienda Luisita in the name of farm workerbeneficiaries is deemed necessary to effectively and truthfully carry out the decision of the high tribunal. This will seal the ownership of Luisita in their

hands,” pahayag ni Mariano.

Ayon sa nauna nang opinion ni Chief Justic Renato Corona ukol sa unconstitutionality ng SDO, ipinagtibay ng desisyon ang papel ng repormang agraryo sa anumang usapin ng social justice.

“The Constitution recognizes the primacy of the right of farmers and farm workers to directly or collectively own the lands they till. Any artificial or superficial substitute such as the stock distribution plan diminishes the right and debases the constitutional intent,” aniya.

“A program that gives qualified beneficiaries stock certificates instead of land is not agrarian reform.”

Ayon sa Section 31 ng Republic Act No. 6657, o Comprehensive Agrarian Reform Act of 1988 na nilagdaan sa ilalim ng dating pangulong Corazon Aquino, maaaring mamahagi ng stocks sa halip na lupa ang mga mayari ng hasenda.

Gayunman, itinuring na “cornerstone” ni Aquino, ina ng kasalukuyang pangulo, ang repormang agraryo.

Ang lupain ng Hacienda Luisita ay nabili ni Jose Cojuanco, ama ni

ibibigay ng pamahalaan ang aming mga kahilingan, kaya’t ipagpapatuloy namin ang mga malawakang pagkilos upang igiit ang mga karapatan”, said Labog. ●

SILAKBO. Dumagsa ang libo-libong manggagawa kasama ang iba pang sektor ng lipunan sa Mendiola bilang paggunita sa Pandaigdigang Araw ng Paggawa noong Mayo 1. (itaas) Sinunog kalaunan ang effigy ni Aquino bilang pagkundena sa pagtutol niya sa P125 across-the-board nationwide wage hike at pagpapatuloy ng mga kontra-manggagawang palisiya ng administrasyon. (ibaba) Airnel T. Abarra

Aquino, noong 1958 gamit ang perang inutang mula sa Government Service Insurance System (GSIS) at sa ilalim ng kondisyong ipapamahagi ang lupain sa maliliit na magsasaka sa loob ng 10 taon. Si Benigno “Ninoy” Aquino Jr. ang unang administrador ng HLI. ●

6 • Kulê Lathalain

Huwebes 03 Mayo 2012

Paglilitis sa 2 akusado sa pagkawala nina Karen at She, inumpisahan na Mary Joy Capistrano

Sa simula ng paglilitis para sa kasong kidnapping at serious illegal detention, naghain ng “not guilty plea” sina Col. Felipe Anotado at S/Sgt. Edgardo Osorio, dalawa sa mga akusado sa pagkawala ng mga estudyante ng UP na sina Karen Empeño at Sherlyn Cadapan, sa Malolos Regional Trial Court noong Abril 23.

Nauna nang sumuko ang dalawang akusado sa awtoridad, matapos maglabas ang korte ng warrant of arrest noong Disyembre 19.

Samantala, patuloy pa ring tinutugis ng awtoridad sina dating Heneral Jovito Palparan at Master Sgt. Rizal Hilario na pawang sangkot sa pagkawala nina Karen at She sa Hagonoy, Bulacan noong Hunyo 2006.

“The just concluded arraignment of Palparan’s cohorts, despite desperate yet puerile last ditch efforts on their part to dribble and delay the proceedings, signals the start of an arduous trial,” pahayag ni Atty. Edre Olalia, secretary general ng National Union of Peoples Lawyer (NUPL) at abogado ng panig ng mga biktima.

Samantala, sa pangunguna ni Atty. Julian Oliva, abogado ng pamilya ng mga biktima, kwinestiyon ng panig ng mga biktima ang pagdalo nina Atty. Jesus Santos at Atty. Narzal Mallares, abogado ni Palparan at Hilario, sa paglilitis.

“Palparan and Hilario are not yet parties to the case. Wala pang jurisdiction ang court over their persons, hindi pa sila nahuhuli,” ani Oliva.

Nakatakdang magkaroon ng preliminary conference, isang panimulang proseso bago ang pormal na paglilitis, hinggil sa kaso nina Empeño at Cadapan sa Mayo 7.

‘Motion denied’

Bago ang araw ng paglilitis kina Osorio at Anotado, naglabas ng desisyon si Judge Teodora Gonzales ng Malolos Regional Trial Court Branch 14 ukol sa apela ng kampo ni Palparan na muling pagsasagawa ng preliminary investigation sapagkat hindi umano nila nabatid ang iba pang kasong isinampa laban sa kanila.

Sa siyam na pahinang desisyong ibinaba ni Gonzales, hindi kinatigan ng korte ang petisyon ni Palparan. Ayon sa desisyon, dumaan sa tamang proseso ng imbestigasyon ang mga akusado at binigyan ang magkabilang panig ng sapat na panahon na maghain ng kanilang mga petisyon at kaso sa korte.

Ayon sa korte, patunay umano ang mga isinumiteng counter-affidavit at rejoinder affidavits ng mga akusado sa pagdinig sa Department of Justice (DOJ) noong nakaraang Disyembre na dumaan sila sa tamang proseso ng imbestigasyon.

“The DOJ panel of prosecutors considered the specific allegations in the joint-complaint and the accused were given the opportunity to

controvert the allegations against them, as in fact they submitted before the panel their counter-affidavits as well as their rejoinder-affidavit,” ayon sa desisyon ni Gonzales.

“Ginawa at binigay na lahat ang legal na proseso kay Palparan, kaya dapat lumabas na siya, magpakita sa korte at idepensa ang sarili niya,” ani Concepcion Empeño, nanay ni Karen.

Bagsak sa pamantayan

Mananatili naman sa kustodiya ng militar sina Osorio at Anotado, ayon din sa desisyon ni Gonzales.

Nauna nang inapela ng panig ng mga biktima ang tila “special treatment” sa dalawang akusado dahil nasa kustodiya sila ng militar sa halip na sa isang silbilyang kulungan.

Sa huling pagdinig ng kaso noong Pebrero 6, ipinag-utos ng korte ang pagsisiyasat sa Army Custodial Management Unit (ACMU) sa Fort Bonifacio, kasalukuyang kulungan nina Osorio at Anotado at sa Philippine National Police Custodial Center (PNPCC) sa Camp Crame.

Matatandaang inilipat sa ACMU sina Osorio at Anotado mula sa Bulacan Provincial Jail noong Disyembre 23 matapos nilang igiit na sakop sila ng Executive Order 106 (EO 106), na nagsasabing dapat nasa kustodiya ng militar ang sinumang sundalong nasasakdal.

Nakasaad sa desisyon ni Gonzales na hindi lamang isyu ng special treatment ang naging batayan upang hindi katigan ng korte ang nasabing petisyon na inihain ng panel ng prosekusyon at ng magulang ng mga biktima, kundi maging ang itinakdang minimum standard ng International Covenant on Civil and Political Rights (ICCPR).

“All persons deprived of their liberty shall be treated with humanity and with respect for the inherent dignity of the human person,” ayon sa ICCPR. Batay sa isinagawang inspeksyon sa mga kulungan ng mga akusado, bumagsak ang PNPCC sa nakatakdang pamantayan.

“Even if the accused are not covered by EO 106, although the court has already ruled otherwise, the mere fact that they are already detained in a much better facility, where protection and security are likewise afforded, [means] the court cannot just withdraw from them such enjoyment,” ayon sa desisyon ni Gonzales.

Pag-aaralan pa umano ng mga abogado ng mga biktima ang nasabing desisyon ng korte ukol sa paglilipat ng kustodiya nina Osorio at Anotado sa isang sibiliyang kulungan, ani Olalia.

Pugante pa rin

Samantala, hindi pa rin nahuhuli ng mga awtoridad sina Palparan at Hilario, mahigit apat na buwan matapos ilabas ang warrant of arrest para sa dalawa.

Sadyang mahirap hanapin ang

dating heneral dahil pareho ang pagsasanay na pinagdaanan ng dating heneral at ng mga kapulisan na siyang tumutugis sa kanya, paliwanag ni Nicanor Bartolome, Director General ng Philipine National Police (PNP).

Binatikos naman ng magulang ng mga biktima ang nasabing pahayag ni Bartolome.

“As we say, if they’re serious about it, there’s a way. Otherwise, they can think of many reasons not to do it,” ani Gng. Empeño.

Ani Justice Secretary Leila de Lima, wala rin silang natatanggap na ulat sa maaaring kinaroroonan ng dating heneral sa kabila ng isang milyong pabuya sa kung sinumang makapagtuturo kay Palparan.

Inulan naman ng batikos mula sa mga militanteng grupo ang patuloy na pagsasawalang kibo ni Pangulong Benigno Aquino III ukol sa mga kaso ng paglabag sa karapatang pantao.

“PNoy has to personally and publicly speak up and send a firm directive to leave no stone unturned to take [Palparan] in,” ani Olalia.

Dagdag niya, dapat nang magsalita ang pangulo dahil ang pananahimik ng palasyo ay nakaaapekto sa patuloy na

pagdami ng bilang ng mga puganteng suspek sa mga kasong paglabag sa karapatang pantao.

Liban kina Palparan at Hilario, kasalukuyan ding tinutugis ng PNP sina Dinagat Island Rep. Ruben

Govt urged to resolve roots of housing problem

of losing their homes and livelihood after the completion of the demolition that would pave the way for the construction of condominiums

by Henry Sy’s SM Development Corporation (SMDC), Kadamay said.

“Ang pagdemolis sa talipapa ay bahagi ng tuluy-tuloy na planong idemolis ang kabuuang 9.7 ektaryang lupa sa Silverio Compound upang pagtayuan ng business center ni Henry Sy at upang mawalan ng kakumpitensya ang Hypermarket ng pamilyang Sy na katapat lamang ng Silverio Compound,” said Shella Bernal,spokesperson of the residents of Silverio.

Although SMDC has denied involvement in the dispute, a document obtained by Kadamay showed that the Parañaque City government has SMDC as its partner in building a tenement or a mediumrise residential building in the area.

“Such impunity reigns, the violence and terror amongst the urban and rural poor, when the Aquino administration promotes its Public Private Partnership program which gives credence to private corporate interests such as that of the SMDC over the rights of the poor,” said Cristina Palabay, convenor of End Impunity Alliance, a network of human rights advocates.

The incident in Silverio Compound is the most recent in a

Ecleo Jr . na suspek sa pagpatay sa kanyang sariling asawa at si dating Palawan Governor Joel Reyes, na itinuturong mastermind sa pagpatay sa journalist at environmentalist na si Gerry Ortega. ●

PANGANGALAMPAG. Bilang protesta sa patuloy na kawalan ng katarungan sa sunod-sunod na demolisyong nagaganap sa ilalim ng Administrasyong Aquino, isinagawa ng iba't-ibang organisasyong pangmag-aaral ng UP Diliman ang ikalawang Friday Kalampagan sa Philcoa noong Abril 27. Bahagi ito ng paghahanda sa isang mas malaking pagkilos na ikakasa sa Mayo uno, Araw ng paggawa, upang tuligsain ang mga hindi makataong polisiya ng USAquino. Ric Abasola

Violence in Parañaque demolition kills 1, injures 39 JM Ragaza One civilian was killed and 39 others were injured after heavily-armed riot police clashed with Silverio Compound residents who defended their homes and community from demolition on April 23.

Arnel Tolentino, 21, died of a gunshot wound to the head after he joined hundreds of his neighbors in resisting a court order for the demolition of shanties and small commercial establishments in the disputed land in Parañaque City.

Video footage from citizen media groups showed members of Special Weapons and Tactics armed with M-16 rifles firing indiscriminately and throwing tear gas canisters at the residents.

Authorities and human rights groups are now conducting independent investigations on the incident but a fact-finding mission by urban poor group Kalipunan ng Damayang Mahihirap (Kadamay) showed that Leonor was felled by a police bullet.

Around 25,000 to 28,000 residents of the area are in danger

spate of demolitions of urban poor communities implemented under the Aquino government.

Around 20 urban poor communities in Metro Manila alone affecting not less than 16,000 families had faced demolition since Aquino took office, according to Demolition Watch, an anti-demolition non-government organization.

The Department of Interior and Local Government has ordered to put on hold all scheduled demolitions of informal settler communities following the violent incident in Parañaque and pending a review of government policies for informal settlers under threat of eviction, including police conduct during demolition operations.

However, the indefinite moratorium on all demolitions “must remain in effect until the government comes up with a rational and humane housing plan which addresses the root causes of informal settling and widespread poverty in our communities,” Kabataan Representative Raymond Palatino said.

“Landlessness and landlord exploitation forces millions of farmers and peasants to seek greener pastures in the cities. But with high prices and the lack of decent jobs awaiting them in urban areas, they have no choice but to become informal settlers,” added Anakbayan National Chairperson Vencer Crisostomo. ●

7 • Kulê Kultura Mary Joy Capistrano Nawiwili akong pagmasdan ang mga sunflower sa gilid ng University Avenue. Kakaibang pakiramdam ang hatid ng mga ito sa akin sapagkat tila napapawi ang lahat ng mga paghihirap ko bilang estudyante.

Sa tuwing pinagmamasdan ko ang mga sunflower, pakiramdam ko’y isa ako sa mga nagsipagtapos sa UP na damang-dama ang tagumpay ng mga gabing tanging mainit na kape ang kaulayaw para lamang hindi makatulog.

Nitong nakaraang buwan lang, nagkalat sila sa kampus—mga estudyanteng naka-bestida o naka-barong at siyempre, nakasuot ng sablay.

Kahit hindi ako isa sa kanila, pakiramdam ko’y kasali ako sa seremonya ng kanilang pagtatapos.

Subalit minsan, nagtataka ako kung bakit nga ba ipinagdiriwang ang isang pangyayaring nagsisilbing tanda ng pagpasok sa isang mas magulong mundo.

Naalala ko tuloy ang pagmartsa ko noong nasa elementary at high school ako. Pormal at tahimik na seremonya ng pagtatapos ang nakagisnan ko.

Minulat kami sa ideyang nararapat maging pormal bilang tanda ng paggalang sa magulang, sa mga panauhin, at sa mismong pangyayari.

Ilang linggo rin kaming nag-ensayo kung paano papasok sa bulwagan— ang maingat na pagsabay ng martsa sa ritmo ng tambol, ang pag-abot ng diploma at mga karangalan, ang madamdaming pagkanta ng awit ng pagtatapos para sa aming batch,

Huwebes 03 Mayo 2012 at higit sa lahat, ang pakikinig sa talumpati ng valedictorian at mga panauhing pandangal.

Hindi tulad ng mga kinamulatan kong seremonya, may kakaiba sa mga nasaksihan kong pagtatapos sa UP. Dito, sa kalagitnaan ng programa, may biglang sisigaw ng “Edukasyon! Edukasyon! Karapatan ng mamamayan!”, “US troops out now!”

“Junk! Junk VFA!” at marami pang iba.

Ang iba ay umaakyat pa sa entablado habang hawak-hawak nila ang posters na may nakalagay na “Serve the people” at iba pang panawagan, katulad ng “Education is a right”, “K+12 Pahirap sa Masa”, “No to increased military presence in RP” at marami pang iba.

Hindi kumpleto ang pagtatapos sa UP kung wala ang lighting rally o LR— ang tawag sa ganitong mga biglaang demonstrasyon na inilulunsad upang basagin ang pagiging matiwasay o tahimik ng isang lugar. Kadalasan, isinasagawa ang LR sa mga lugar o oras kung kailan ito higit na hindi inaasahan.

Pero taon-taon na itong nasasaksihan sa mga nagaganap na pagtatapos sa UP. Marka na rin kasi ng Unibersidad ang pagiging taliwas sa nakanasayan, ang pagbibigay-espasyo sa mga kaisipang hindi pa tanggap ng nakakarami. Noong unang araw ko sa Unibersidad, halimbawa, ay sobrang kinakabahan ako na matawag ng prof sa harapan upang magpakilala. Laking gulat ko na hindi pala kailangang tumayo, ni hindi kailangang pormal na magpakilala—casual lang ang lahat.

Malaya ring magpahayag ang bawat isa sa UP, at bukas ito sa mga kaisipang madalas tinutunggali ng marami kagaya ng komunismo at homosexuality.

Reyna ng sablay

Kaya kung tutuusin, isang tradisyon ang LR na nagpapakita kung paanong hinubog ng Unibersidad ang mga estudyante upang maging kritikal at maging mulat sa tunay na kalagayan ng lipunan. At isa rin itong paraan upang buhayin sa diwa ng mga nagsipagtapos ang kahalagahan ng edukasyong ibinigay sa kanila ng Unibersidad.

Lagi’t lagi, ang diskurso sa Unibersidad ay banggaan ng ideyal at reyalidad, at ang pangingibabaw, sa huli, ng paghimok sa mga Iskolar ng Bayan na manatiling mulat sa ganitong kamalayan.

Halimbawa, nagsisilbing paalala ang LR sa mga mag-aaral na hindi tumitigil sa seremonya ang pagtatapos sa pag-aaral. Maaaring may pansamantalang kasiyahang dulot ang pansariling tagumpay, subalit matapos ang seremonya ay panahon na upang harapin ang mga bagay na higit sa personal, ang iba’t ibang hamon sa labas ng Unibersidad—mga suliraning karaniwang tinutuligsa ng mga estudyante.

Hindi man maihahalintulad sa mga karanasan ko noong elementarya at hayskul, natutunan ko na ring mahalin ang Unibersidad na ito. At siyempre, pangarap ko ring makapagsuot ng sablay sa darating na 2014 kung kailan ako nakatakdang magtapos.

Subalit hindi ko alam kung paano ako magkakaroon gayong palagi akong sumasablay—“reyna ng sablay” na nga yata akong matatawag. Hindi na ako naghahangad ng matataas na marka.

Para sa akin, sapat na basta pumasa.

Sa kabilang banda, akala ko ako na ang may pinakamalalang problema sa acads—may mas malala pa pala.

Katulad na lamang ng mga estudyante

ng Saint Theresa’s College na hindi pinahintulutang magmartsa sa graduation dahil sa larawan nila sa Facebook nang naka-bikini.

Liban dito, may mga kaibigan din akong hindi nakapagmartsa ngayong taon dahil sa samu’t saring dahilan.

‘Yung isa, hindi nakapagpasa ng mga rekisito kaya INC ang nakuhang marka—mga rekisitong imposible naman daw talagang magawa sa loob ng isang linggo. ‘Yung isa pa, binigyan ng propesor ng INC nang walang dahilan. Pinilit niyang humabol subalit hindi na ito binago ng propesor dahil kahihiyan daw ng huli ang nakasalalay.

Bukod sa mga katulad nilang sumabit at kaunti na lang sana ay makapagtatapos na, marami-rami rin ang nahihirapang igaod ang pag-aaral upang makarating sa finish line. Isa sa mga nagiging balakid nila ang presyo ng matrikula na tumaas nang 300 bahagdan simula nang maipatupad ang Tuition and Other Fee Increases (TFI) noong 2006.

Naigagapang pa naman ng mga magulang ko ang pagbayad sa matrikula kada semestre. Ngunit kung ang tanging problema ko sa darating na pasukan ay kung paano ako papasa sa mga kursong kukunin ko at kung paano hindi masisipa sa aking kolehiyo, malaking dagok naman para sa mga nagsipagtapos ngayong taon ang paghahanap ng trabaho.

Madalas kinaiingitan ang mga estudyanteng nagsipagtapos sa UP. Para sa marami, dahil produkto tayo ng pinakaprestihiyosong unibersidad, mas madaling makahanap ng magandang trabaho at makakuha ng mataas na posisyon. Subalit ang katotohanan, maraming bilang ng mga estudyante ang nagtatrabaho

sa posisyong malayo sa kanilang mga tinapos na degree.

Karamihan sa kanila pinapasok ang industriya ng business processing outsourcing (BPO), ang industriyang pinaniniwalaan ng administrasyong Aquino na mag-aangat sa ekonomiya ng bansa. Ayon sa datos ng Business Process Association of the Philippines (BPAP), tinatayang lumalaki ng 46 bahagdan kada taon ang industriya ng BPO sa bansa simula noong 2006.

Marahil ipinapanalagin ng marami sa mga nagsipagtapos kamakailan na sana’y hindi sila mauwi sa pagiging call center agent. Marahil ay may mga nananalangin din na sana’y mapabilang sila sa mga Pilipinong mabibigyan ng oportunidad na makapagtrabaho sa labas ng bansa. Kung sa bagay, ako man ang mapunta sa kalagayan nila at wala nang ibang mapagpipilian, ‘yun na rin siguro ang kukunin kong trabaho upang may maipangtustos lang sa pang-araw-araw na pangangailangan.

Pero natatakot talaga akong hindi makapagmartsa sa darating na 2014—ayaw ko rin namang ma-delay ang pag-aaral ko dahil lang sa mga hindi maipasang kurso. Sakali mang makapagmartsa ako sa takdang oras, hindi rin naman ako sigurado kung ano ang magiging trabaho ko o kung may makukuha pa nga ba akong trabaho.

Kaya kahit paano, hindi malayong makita ko ang sarili ko sa araw ng aking pagtatapos na nasa hanay din ng mga estudyanteng nagsasagawa ng LR. Kapalit ng ilang minutong pagtayo sa harapan at pagsigaw ng mga panawagan, baka sakaling maipatimo ko sa kanila na hindi lang ingay ang hatid ng ngayo’y isa na ring nakagawian at minsa’y mas makabuluhang seremonya. ● Mga litrato ni Chris Imperial

8 • Kulê Lathalain

g An

s

a p a

an na ni Kel Almaz Disenyo ng pahi

B agsa I K p

Almuena

T I sa

Dibuho ni Luigi

BA

L IK

n ng tabi ng an Ba i go bn lik by at ad ern an o a la Ex ng erc ise s

AT

Huwebes 3 Mayo 2012

John Toledo Alas siyete ng gabi noong Abril 18 nang pumalaot sa lawa ng Hadji Mutamad, Basilan si Mang Ahbam Juhurin, 56, kasama ang kanyang anak, 26, upang mamingwit ng isda. Subalit hindi sila handa para sa naghihintay sa kanila sa lawa. Nang bumangga ang kanilang bangka sa U.S. Mark V Special Operations Craft, isang special operations vessel na bahagi ng Balikatan Exercises, nalunod si Juhurin habang nalagay sa kritikal na kondisyon ang kanyang anak.

Mula Abril 16 hanggang 27, mahigit 6,000 tropa ng Amerikanong sundalo ang dumating sa bansa upang isagawa ang ika-28 na Balikatan exercises sa Pampanga, Nueva Ecija, Cavite, Tarlac, Metro Manila at Western Mindanao.

Bilang taunang joint military o “shoulder to shoulder” exercises sa pagitan ng mga sundalo ng Amerika at Pilipinas, isinasagawa sa Balikatan ang mutual defense exercises, disaster response at humanitarian aid missions.

Tuwing Balikatan, pinagbabawalan ang maliliit na manggagawa na mangisda o magsaka sa mga probinsyang pinagdadausan ng operasyon dahil ang karamihan ay namamatay nang hindi sinasadya o hinuhuli kapag umaalma sa mga sundalo, ani Willy Marbella, Deputy Secretary General ng Kilusang Magbubukid ng Pilipinas.

Mayroon mga mangingisdang nasabugan ng live bombs ng Balikatan noong 2004 sa Zambales, dagdag ni Marbella. Samantala, noong 2002, sinugod ng tropang Amerikano at Pilipino ang tahanan ni Buyong Buyong Isnijal sa Basilan isang hatinggabi nang walang warrant of arrest. Sugatan siyang kinuha ng mga Amerikano at hindi na nakita muli ng kanyang pamilya.

“Patunay ito na habang tumitindi ang US intervention, tumitindi rin ang human rights violations,” ani Vencer Crisostomo, Secretary General ng Kabataan Partylist.

Madugong kasaysayan

Idinaos ang pinakaunang Balikatan noong 1991, bilang bahagi ng obligasyon ng Pilipinas sa Amerika sa ilalim ng 1951 Mutual Defense Treaty (MDT) na maipakita ang kahandaan nito sa pagsasabansa. Ngunit panandaliang

natigil ito nang ibinasura sa Senado ang 1947 Military Bases Agreement noong Setyembre 1991. Sa sumunod na taon, napaalis ang mga tropang Amerikano sa mga dating permanenteng US bases tulad ng Clark, Pampanga.

Sa panahon ng dating Pangulong Joseph Estrada muling ipinagpatuloy ang MDT sa pagtitibay ng Visiting Forces Agreement (VFA) noong 1999 kung saan binigyang kapangyarihan ang Amerika na malayang magsagawa muli ng mga operasyong pangmilitar sa Pilipinas. Sa bisa ng VFA, taontaong ginaganap ang Balikatan mula nang ibalik ito noong 2001 bilang bahagi ng isang malawak na kontra-insurhensyang programa, ang Operation Enduring FreedomPhilippines.

Naipagpatuloy ang nasabing kontra-insurhensyang programa sa sumunod na mga taon sa ilalim ng iba’t ibang pangalan. Sa ilalim ng halos isang dekadang rehimen ni dating Pangulong Gloria Arroyo, Oplan Bantay Laya (OBL) ang naging bersyon nito, kung saan umabot sa 1,206 ang biktima ng extrajudicial killings (EJK) at 206 ang biktima ng enforced disappearances, ayon sa tala ng Karapatan Human Rights Alliance (Karapatan).

Oplan Bayanihan ang naman ang naging tawag sa programa sa ilalim ni Benigno Aquino III. Simula nang umupo siya noong Hulyo 2010 hanggang Marso 2012, may 76 na biktima na ng EJK at 9 na enforced disappearances, ayon sa Karapatan.

“Hango sa counterinsurgency guide ng US ang Oplan Bayanihan, na nagtatago lamang sa mga salita tulad ng ‘peace and development’,” ani Marie Hilao Enriquez, tagapangulo ng Karapatan.

Pansariling interes

Sa pagsisimula ng Balikatan, winasak ng mga miyembro ng League of Filipino students ang selyo ng embahada ng Estados Unidos sa Maynila at pininturahan ng pula at asul bilang pagtuligsa sa pagdating ng Amerikanong sundalo sa bansa. Marami ring ibang grupo

ang nagpapatawag ng agarang pagtigil sa Balikatan Exercises, ngunit itinuloy pa rin ito ng administrasyong Aquino, dahil mahigpit umano ang pangangailangan ng Pilipinas sa tulong ng US para sa modernisasyon ng sandatahang militar.

Noong 2011, ipinagkaloob ng US sa sandatahang lakas ng Pilipinas ang ilang US watercrafts, long-range patrol aircrafts, helicopters, at ang Navy frigate na BRP Gregorio del Pilar upang magmatyag sa sakop na teritoryong katubigan ng Pilipinas. Noong Marso ngayong taon, nagpadala ng apat na bagong chopper ang US. Malaki ang nakukuha ng Pilipinas sa US kapalit ng joint military exercises, tulad ng kagamitang pangmilitar at tulong sa pagtugis ng mga rebelde.

Patuloy rin ang pasok ng foreign military financing ng US sa Pilipinas mula 2006 sa halagang $29.7 milyon o halos P15.8 bilyon hanggang 2012 sa halagang $14.5 milyon o halos P618.6 milyon, ayon sa US Department of State.

Malaki rin ang inilalaang suporta ng administrasyon sa Balikatan.

Ayon sa datos ng IBON, P43.1 milyon hanggang P120.4 milyon ang badyet na inilaan ng gobyerno sa Balikatan mula 2005 hanggang 2012. “Samantala, nagkukulang ang budget sa education.

Sana ‘yung ginagastos sa Balikatan, ‘dun na lang i-allocate,” ani IBON Foundation Head Researcher Sonny Africa.

Dahil sa military aid na binibigay nito, napahihintulutan ang US na pagsamantalahan ang likas yaman at yurakan ang soberanya ng Pilipinas, ayon sa Kalikasan People’s Network for the Environment. Malaki ang interes ng US sa petroleum at natural gas resources ng Mindanao, lalo na sa 288,000 ektaryang Ligwasan Marsh sa Central Mindanao,

na nagkakahalaga ng mula $840 milyon (P36 bilyon) hanggang $1 trilyon (P43.8 trilyon), ayon sa ilang classified US State Department documents na inilabas ng online whistleblower na Wikileaks.

“For the Philippines, sinasabi nila na may additional military hardware, aid at diplomatic gains in siding with the US. But it is a long term assertion to choose the US side. Walang gains sa Philippines, if anything loss pa nga ‘yan,” ani Africa.

Sa huling suri, pinagsisilibihan lamang ng Balikatan ang interes ng US at kahit mag-abot ng tulong ang US sa militar, barya lamang ito kumpara sa pang-ekonomikong pakinabang ng US sa Pilipinas, dagdag niya.

Tunggaliang teritoryal

Bukod sa pansariling interes, ginagamit din ng US ang mga kasunduang gaya ng VFA at MDT upang makapanghimasok sa mga usaping teritoryal ng mga malalayang bansa, ani Bagong Alyansang Makabayan (Bayan) Secretary General Renato Reyes.

Ginagamit lamang ng US ang Pilipinas upang mapalakas ang regional power nito sa Asia-Pacific, ani Reyes.

Aniya, isang malinaw na halimbawa ng ganitong tunguhin ang interbensyon ng US sa naganap na Scarborough Shoal standoff sa pagitan ng Pilipinas at Tsina. Ang Scarborough o Panatag Shoal ay bahagi ng 220 mile Exclusive Economic Zone na may tinatayang higit $26.3 trilyong oil reserves.

Nagsimula ang standoff nang may namataang walong Chinese fishing boat na pumalaot sa lugar nang walang pahintulot sa Pilipinas. Bilang tugon sa “bullying” umano ng Beijing sa

Pilipinas, magkakaroon ng “2+2” meeting sa pagitan ng mga foreign affairs at defense secretaries ng US at Pilipinas.

Magbubunga muli ang pagpupulong na ito ng mga bagong sikretong US military bases tulad ng Forward Operating Sites (FOS) at Cooperative Security Locations (CSL) sa bansa, ani Arnold Padilla, Bayan Public Information Officer. Ginagamit ang FOS at CSL bilang mga tagong US military site kung saan walang kontrol ang sandatahan ng Pilipinas at ginagawang lunsaran ng operasyon ng militar ng US. Tulad ng tunggalian sa Scarborough Shoal, ginamit din ng US ang isyu ng North Korean rocket launching noong nakaraang Abril bilang dahilan upang mapalakas ang kanilang sandatahang lakas sa Asia-Pacific Region. Sa lohika ng US, kailangan nitong protektahan umano ang mga bansa sa Asia-Pacific sa bantang nukleyar ng North Korea.

Gayunman, hindi binabanggit ng US na higit sa pagprotekta sa mga bansa, pinangangalagaan nito ang mahigit $1.2 trilyon na dumadaloy na kalakal sa AsiaPacific Region tungo sa kanilang bansa.

Higit sa pakikipagtulungan at pagsasanay ang tinuturol ng Balikatan Exercises. Habang nagpapatuloy ang pangingialam ng US sa galaw ng mga bansa sa Asia-Pacific Region kabilang na ang Pilipinas, hindi kailang sa huli, patuloy na nasasangkalan ang kaligtasan at kabuhayan ng mamamayan sa ngalan ng pakikipagtulungan sa isang bansang mapanlamang. ●

9 • Kulê Lathalain

Huwebes 3 Mayo 2012

Power outrage The Mindanao power crisis after 10 years of EPIRA Marc Jayson Cayabyab President Benigno Aquino III himself laid out the situation in his recent Power Summit speech when he told the people of Mindanao: “Pay a little more for energy, or live with the lack of energy and the continuation of brownouts.”

Mindanao is in a power crisis. The island’s energy demands reaches 1,300 megawatts (MW), however, its current energy capacity falls 20 MW short at 1,280 MW. As a result, massive brownouts hit the region February this year, and a proposal to increase electricity prices looms.

People must pay “real price for real service,” Aquino said, explaining that the hefty price tag for the provision of electricity, a basic service, is simply a matter of economics at play.

However, critics have lashed out at the president for his insensitivity, and pointed out that the president’s proposal – an increase in electricity rates – may only aggravate the already dire energy situation in Mindanao.

Power failure

Mindanao, which holds a third of the country’s population, is known for its supposedly “cheap” costs of electricity. Data from the Department of Energy (DoE) shows that distribution units in Mindanao have charged the cheapest power rates in the country, which is at P6.69 per kilowatt-hour (kWh), lower than the effective residential rate in Luzon at P9.84 kWh and Visayas at P8.19.

But however cheap DoE claims Mindanao’s power rates are, they are still expensive compared to other countries. The Philippines has the highest electricity rates in Asia, according to a 2011 survey conducted by the Japan External Trade Organization, which ranks Asian cities based on electricity rates. Manila has the most expensive residential rate at P10.16 kWh, while Cebu lands the third spot at P8.39 kWh, after Singapore.

Mindanao is a manifestation of the same trend. Cagayan De Oro City, Davao and CARAGA regions have higher power rates than major Asian cities like Seoul, Kuala Lumpur and Beijing, according to JETRO’s survey and DoE reports.

“While Aquino is blaming the power crisis on the people of Mindanao for being pampered by ‘cheap’ power, Mindanao is actually paying much more than most major cities in Asia,” notes Arnold Padilla, public information officer of umbrella alliance Bagong Alyansang Makabayan (Bayan).

Electricity rates vary so broadly from Luzon, Visayas, to Mindanao because of the Electric Power Industry Reform Act (EPIRA), a national policy that has governed the operation of electricity services in the country for the past decade.

Power struggle

After its passage in 2001, the EPIRA was hailed as a landmark law by the Arroyo administration, touted to finally halt the financial burden of electricity on the government.

EPIRA aims to increase the National Power Corporation’s (NAPOCOR) income, to help it settle its growing debts to major financial institutions.

EPIRA also seeks to sell the assets of the formerly government-owned NAPOCOR and encourage market competition with the private sector, with the end goal of decreasing rates in electricity.

Under EPIRA, however, the move to sell or lease government energy facilities has resulted in surging prices of electricity in the country, says Padilla.

Data from the DoE show that the residential rate of electricity in the Philippines reached $0.18 per kWh since the enactment of EPIRA, which was more than double the rate in 2001 of $0.08. Moreover, the residential rates of Manila Electric Company (Meralco), the country’s largest public distribution unit, rose from P4.87 per kilowatt hour before the EPIRA to P10.67 in 2011, a 119 percent increase.

Mindanao is relatively exempted from EPIRA, which is why electricity rates there have remained relatively lower than in Luzon and Visayas.

According to 2010 data from the DoE, 82 percent of Mindanao’s power plants are government-owned or controlled, compared to just 18 percent in Luzon and 36 percent in Visayas.

N A P O C O R dominates the power generation industry at 926 MW.

However, the El Niño phenomenon is in large part to blame for the power crisis in Mindanao. El Niño dried up theregion’s hydropower plants, which supplies half of Mindanao’s energy output. “Power supply in the island was insufficient as water elevation in lakes and rivers all over the grid were way below their critical level,” states the DoE report.

The prospect of soaring energy rates is also problematic because of the prevalence of poverty in Mindanao.

This year, the National Statistical Coordination Board estimates that 36 percent of the country’s poorest families live in Mindanao, including the country’s three poorest regions: CARAGA, the Zamboanga Peninsula and the Autonomous Region in Muslim Mindanao.

“Amid this condition, the people of Mindanao are being forced to pay for electricity that is way beyond the rates in Asia’s richest cities. Yet Aquino wants Mindanao to shell out more money to supposedly solve its power crisis,” says Padilla.

Indeed, Mindanao is also besieged with problems of environmental degradation and poverty; to hike up rates for a basic service would only aggravate the crisis in the region.

There is no point in applying EPIRA to Mindanao when it has already failed in Luzon and Visayas, explains Padilla.

Aquino’s ‘solution’ shows “gross ignorance on the impact of the decade-old EPIRA on power rates

and energy security in the country,” noted Bayan in a statement.

State power

EPIRA has diverted the attention from the government to provide electricity as a basic social service.

Instead of privatizing the energy industry, the government should have focused on building up alternative sources of energy, most especially the drying hydropower plants, in the midst of the power crisis.

“The government has abandoned its strategic role to design and implement power development projects consistent with a long-term industrialization plan,” Bayan says.

According to the DoE, 60 percent of energy in the country in 2010 was generated through coal and natural gas. Geothermal and hydropower were placed at 15 and 12 percent, respectively.

The report noted the limited capability of hydropower during the summer in the Mindanao region.

“Instead of EPIRA, the government should develop a vision of a state-supported energy sector to fulfill the promise of sufficient, affordable and efficient electricity for Filipinos,” says IBON Foundation.

Evidently, the experience of the power sector under the reins of the private

sector has wrought the country with high electricity rates—the exact opposite of EPIRA’s purported promise. Hence, a decade of deviation to such promises compels the government to reconsider its much-vaunted law.

If the case of Mindanao is any proof, then strong government intervention and complete reversal of failed policies is essential in ensuring that every Filipino household can enjoy the convenience of electricity without worrying about expensive bills. ● With reports from Kevin Mark Gomez

Artwork by RD Aliposa Page design by Kel Almazan

10-11 • Kulê Grapix

Byaheng Recto Ang iba’t ibang bihis at mukha ng Claro M. Recto Avenue Litrato nina Airnel Abarra,Rick Abasola, Richard Jacob Dy at Chris Martin Imperial

Sa habang 5.39 kilometro, hinahati ng Claro M. Recto Avenue ang Maynila sa dalawang bahagi, at malaki ang naging papel nito sa kasaysayan ng lungsod. Calle Azcarraga ang dating pangalan nito, at bago pa man ang Ikalawang Digmaang Pandaigdig, sentro na ito ng pangangalakal at komersyo.

Sa may intersection ng Quezon Blvd at Recto matatagpuan ang Quiapo underpass, kung saan maram tindahan ng damit at kung anu-ano pa. Maingat rin ang mga tao sa lugar na ito dahil sa madalas na ka at iba pang krimen sa lugar.

Disenyo ng pahina ni Kel Almazan

Nananatili pa ring nakatayo ang ilang gusaling itinayo bago pa pumutok ang digmaan, ngunit sa paglipas ng panahon ay nag-iba na ang gamit sa mga ito.

Sa kanlurang bahagi ng Recto matatagpuan ang Divisoria, ang bagsakan ng lahat ng gamit na mabibili sa pinakamurang halaga.

Mistulang nagiging isang palengke ang mismong bahaging ito ng Recto sa dami ng mamimili at maliliit na tindahan.

Karaniwang makikita sa buong kahabaan ng Recto ang mga maliliit na tindahan na nagbebenta ng sar pagkain o serbisyo sa bangketa. Iba-iba ang pamamaraan ng mga tao sa Recto upang kumita. May mg karitong naglalaman ng inilalakong gamit, may tipikal na obrerong pumapasok sa pinagtatrabahuhan nag-uukit, at mayroon ding mga barker na puhunan ang boses. Lingid sa kaalaman ng marami, regula mga pulis ang maliliit na obrerong ito upang manatili sa kani-kanilang mga pwesto.

Huwebes 3 Mayo 2012

Matatagpuan naman sa silangang bahagi ng Recto ang University Belt, ang pook kung saan mataas ang konsentrasyon ng mga unibersidad at kolehiyo sa Maynila. Sa pook ring ito matatagpuan ang mga tindahan ng mga librong pang-kolehiyo at iba pang gusaling nagbibigay ng serbisyong pang-estudyante.

Isa sa mga serbisyong kilala sa Recto ang pagawaan ng mga pekeng ID, sertipiko, papeles at diploma. Sa halagang 500-700 piso ay maaari nang makabili ng UP diploma. Ayon sa kanila, sa Recto rin mismo ang mga pagawaan nito, na tumatakbo sa maliit na puhunan at mga simpleng makina.

ming nakatayong aso ng pangho-holdap

ri-saring gamit, ga nagtutulak ng mga ng patahian, may mga r na nagbabayad sa

Sa dulong silangang bahagi naman ng Recto matatagpuan ang Mendiola. Madalas na nadaraanan ang Recto ng mga mobilisasyong patungo sa makasaysayang pook upang pagdausan ng sari-saring demonstrasyon.

Matatagpuan naman sa silangang bahagi ng Recto ang University Belt, ang pook kung saan mataas ang konsentrasyon ng mga unibersidad at kolehiyo sa Maynila. Sa pook ring ito matatagpuan ang mga tindahan ng mga librong pang-kolehiyo at iba pang gusaling nagbibigay ng serbisyong pang-estudyante.

Sa pagdaan ng panahon, maraming pinagdaananang pagbabago ang Recto bilang isang pangunahing kalsada sa Maynila. Aayon ang pagbabago nito sa panahon, pati na rin sa mga taong mismong tumatapak sa kalsadang ito.

12 • Kulê Kultura

Huwebes 03 Mayo 2012

Summer blockbuster Toni Antiporda At the top floor of TriNoma, one is welcomed by long queues of people, either in line to buy tickets, buckets of popcorn, or to enter the cinema. Some kids are running around, donning their Iron Man garb and headgear. Some adults, in the spirit of the event, just settle for their Captain America shirts.

Although subdued, such an atmosphere is still expected on the opening day of The Avengers, which is highly anticipated by comic book fans and followers of the superhero genre.

The film opens the season of summer movies, a season marked with big budget productions, high box-office expectations, computer-generated imagery, and ear-splitting explosions.

Assemble!

The heat of summer brings with it the end of classes and the start of vacation season here in the Philippines. And while there remains a myriad things to do over the course of the summer, going to the cinemas to watch the latest movie offering remains to be one of the more popular activities.

The enduring heat makes it inevitable for people to gravitate towards the malls, where clean and cool accommodations afforded by restaurants, bistros and the cinema houses are easily made available through consumption.

Added technology to the cinemas, such as 3D and IMAX, seemingly heightens the movie-going experience, thereby justifying surmounting ticket costs.

This summer is marked with the proliferation of superhero movies, with the likes of The Avengers, The Dark Knight Rises, and The Amazing Spider-Man leading the throng of cinema fare. While proving to be a strong summer staple, the superhero genre as we know it today is a rather recent development in the evolution of summer movies.

With a Vengeance

Throughout the years, the notion of summer movies has evolved, from merely pertaining to films released during the summer to highly stylized fare pegged for a hyped summer release.

As early as 1996, action films like Mission: Impossible and Independence Day have been summer blockbusters and have become the standards for summer movies to come. The hype leading to the release of the summer movie usually lasts for at least a year and involves multiple trailers, commercial spots and varied merchandising. The strength of a summer movie also lies on its capacity to produce multiple sequels.

The succeeding years saw the onslaught of terrifying creatures (The Lost World: Jurassic Park, Godzilla), comets and asteroids hurtling towards Earth (Deep Impact, Armageddon), more aliens trying to destroy our planet (Men in Black, War of the Worlds) and climatic disasters leading to the end of the world (The Day After Tomorrow).

The superhero genre, as we know it today, is one of the more recent stylized fare to define the summer movie, with the success of X-Men (2000) reviving the genre. The superhero genre has gone from camp to kitsch, with the latter conceptions of the Batman and Superman franchises in the late 80’s and early 90’s almost killing the genre.

Beyond the genre, what seems to define all these summer movies is their high cost of production, computer-generated visuals, massive explosions and their male-driven, single objective storylines.

The simple storylines mask the singularity of the message of these movies. As asteroids hurtle towards the Earth, astronauts successfully stop it from entering the atmosphere.

As aliens threaten to invade our planet, American soldiers annihilate their kind. Coupled with senseless explosions and realistic visuals, we start to believe that America would save the world.

Earth’s Mightiest

Cinema is rife with ideology.

Soviet cinema was born out of the new republic’s recognition that film would be the most ideal propaganda tool for the Soviet Union; Vladimir Lenin, for one, declared film as the most important medium for teaching the masses. During Martial Law in the

Philippines, young directors like Lino Brocka and Ishmael Bernal saw the potency of film to address social ills, producing movies that highlighted revolt, labor unionism, social ostracism and class division. Even the simplest Hollywood fare holds a certain political ideology that could be manifest or masked by cinematic techniques and storytelling.

The global dominance of Hollywood films has intensified the soft selling of American ideology, which favored the Cold War and then developed to the neo-liberal rhetoric of the present, said UP College of Mass Communications Dean Rolando B. Tolentino.

The dominance of the American pragmatic ideology on the global war on terror made the US the global military hegemon. It is no wonder then that Hollywood has long been a global hegemon before the US actually gained its military might.

Summer blockbusters, in their seemingly harmless popcorn fare, silently win our consent and legitimize that claim. Summer movies, while serving primarily to entertain, also have the potency to change our perspective of history (X-Men: First Class) and to further demonize America’s old enemies (Salt, Captain America: The First Avenger). Because

of this projected might, US military aid and presence is always welcome, if not deemed necessary, as reflected in the propagation of defense treatises like the Visiting Forces Agreement (VFA).

The incessant need to showcase military might, while at once a demonstration of dominance, is also indicative of a latent fear of the Other.

Recurring themes of a seeming alien invasion (Independence Day, District 9) manifest a certain fear of foreign entities taking over. The excesses of this fear warrant exclusion, if not total annihilation, of foreign entities.

While their seeming dominance allows them to exercise the excesses of this fear, it also confirms their waning stranglehold on the world.

Even as a demi-god, a supersoldier and a mechanically engineered crime-fighter prevent foreign entities from enslaving humanity, it becomes apparent that there would always be a more formidable force ready to defend freedom and justice. As the credits roll, America remains to be Earth’s mightiest hero. ● Source: Rolando B. Tolentino. “Ang Pelikula bilang Pabaong Amerikano at Inobasyong Filipino”. October 25, 2008.

Bulatlat.com.

Artwork by Nico Villarete

13 • Kulê Kultura

Huwebes 3 Mayo 2012

Lamig sa tag-init

Ma. Katherine H. Elona

ang panahon ng pamamayagpag ng mga kabilang Amerikano sa bansa, nananatili pa rin ang paghahari ang mga Ibaloi. nila sa bayan lalo na sa kamalayan ng mga Pilipino.

Nilalagnat na naman ang Dahil nasa kabundukan, Maynila. At sa pagpasok ng higit na malamig ang klima Preskong pasyalan panahong nangangalmot sa lupaing ito kumpara sa ibang Hanggang sa kasalukuyan, kung kailan kilala na ang ang alinsangan sa buong bahagi ng Pilipinas. Ikinatuwa ito ng Isang Baguio bilang isa sa mga pinakasikat na tourist spot sa bansa, bayan, nagiging ideyal na mga Amerikano’t sinimulan nilang paglabag sa nananatiling pangunahing bentahe nito ang pagkakaroon ng takbuhan ng mga Pilipino planuhin ang pagpapaunlad sa lugar ganitong diwa ang plano mga katangiang kawangis ng mga mauunlad na banyagang bansa, ang ilang bahagi ng bansa na na kalauna’y nakilala bilang Baguio, ng SM na patagin ang sukal partikular ng Amerika. nananatiling presko kagaya halaw sa salitang “bagiw” na Ibaloi ng pine trees sa Luneta Hill.

Maraming perks ang pagiging malamig ng klima sa Baguio. Hindi ng Baguio. para sa lumot.

Umusad man ang lipunan at nauubusan ng bisita ang mga strawberry farm dito, at nakahilera rin sa tabi Bukod sa pagiging tipikal Si Arch. Daniel Hudson Burnham naging modernong mga gusali ng mga kalsada ang pine trees na may kakaibang samyo. Nagkakaroon na summer destination, naging ang nanguna sa masinsing pagpaplano ang imahen ng pag-unlad, hindi din ng dahilan ang mga taong magsuot ng makakapal na jacket at boots tampok din ang Baguio sa mga sa paglinang sa Baguio bilang isang pa rin nito mabibigyang-hustisya na karaniwang ginagamit at patok lamang sa mga magiginaw na bansa. balita kamakailan dahil sa planong lungsod. Sa mga panahong ito inukit ang pagputol ng mga puno ng SM. Bukod sa pagiging malamig at ideyal na lugar para sa panahon ng tagpag-“earthball” ng may 182 pine sa kabundukan ng Norte ang Kennon Bilang isa sa mga pinakamalaking init, may ilusyon din ng pananatili sa ibang bayan ang pagbisita sa Baguio. trees upang bigyang-daan ang Road—ang daang magdurugtong sa korporasyon sa bansa, hindi Ngunit hindi naman tuluyang iwinawaksi ng Baguio ang hibo ng kulturang pagpapalawak ng parking lot ng Baguio sa mga lalawigan sa kapatagan maikakaila na ang pinakahayag Pilipino na nanalaytay pa rin sa lungsod.

SM Baguio. Nagpanting ang tenga gaya ng Ilocos at Pangasinan. Naitatag din na sadya ng SM sa pagpapalawak Kaya’t maaaring ituring ang Baguio bilang isang siyudad ng mga ng marami. Sa isang iglap, dumami ang Camp John Hay, ang pook-libangan ng ay walang iba kundi ang higit pang magkakasalungat. Isang karaniwang imahe sa siyudad, halimbawa, ang mga mamamayang handang mga tropang Amerikano, na ipinangalan pagpapalaki ng kita. ang pagpapakuha ng litrato ng mga banyagang turista sa tabi ng mga humawak ng placard at magrali laban sa dating US Secretary of State na si May mga gusali na ng SM katutubong nakasuot ng mga hinabing damit na may disenyong etniko. sa pinakamalaking mall chain sa bansa.

John Milton Hay. sa halos lahat ng panig ng bansa At humayuhay man sa kapaligiran ang malamig na hamog, hinihiwa Pangangalaga sa kalikasan ang Ilang dekada matapos ang umano’y ngayon. Sa pagbabagong-hubog ng naman ito ng maliwanag na sinag ng araw ng Mayo. nakasulat sa mga bitbit nilang panawagan. paglisan ng mga Amerikanong sibilasyon, ang mga mall na ang naging Bagamat marami ang mga lugar sa Baguio na ipinangalan sa mga Gayunman, hindi maikakaila ang mananakop sa bansa, nananatili isa sa mga pangunahing sentruhan banyaga, naririyan din naman ang mga kalsadang hinalaw ang bansag umaalingawngaw na sentimiyentong pa rin ang mga gusali’t kalsadang ng mga mamamayan. Ngunit hindi sa sa mga salitang Ibaloi katulad ng Otek, Abanao at Chugum. Patunay ang kaakibat ng pagputol sa mga puno—sisirain ito. Nariyan pa rin ang mga lugar lahat ng pagkakataon ay bukas ang mga ganitong mga sala-salabid na salungatan sa katangian ng Baguio bilang nito ang ideyalismo ng pagiging idyllic at na ipinangalan sa mga tanyag tao sa pagpapalawak ng mga ganitong isang kumplikadong lunan na umaakay sa iba’t ibang uri ng mga tunggalian. huwarang siyudad na iniuugnay sa tanyag na Amerikano noon, at ang mga establishimiento na simbolo umano na lungsod ng Baguio. institusyong napagtibay noong ng kaunlaran. May mga pagkakataong Likas na yaman panahon ng kanilang pananakop kagaya ng sa kaso ng SM Baguio kung saan Ang kasalukuyang usapin ng pagputol ng pine trees sa Kasaysayang kolonyal gaya ng Philippine Military Academy. batid ng mga mamamayan ang mapanirang Luneta Hill ay isang halimbawa ng mga tampok na tunggaliang Mga Pilipinong rebolusyunaryo “Space is a social product, [not] umiiral sa Baguio. Sa paunang suri, maaaring ituring ang katangian ng ganitong uri ng pag-unlad. ang tinutugis ng mga Amerikanong a neutral container waiting to be Higit pa sa pagputol ng mga puno ang pagtutol ng mga mamamayan sa ipatatayong parking lot ng mananakop nang matagpuan nila filled, but is a dynamic, humanly ipinapahiwatig ng mga hakbangin ng SM. SM Baguio bilang paglaban sa banta nito sa kalikasan. sa Norte ang isang maburol constructed means of control, and Ngunit hindi lamang pagpapanatili sa mga puno ang nakataya sa At ang mga pakiwaring tulad nito ay hindi na kalupaang pinaninirahan hence of domination, of power,” anang planong pagpapalawak sa SM Baguio. Kung uugatin sa kasaysayan ng lamang nakakulong sa loob ng Baguio— ng ilang tribong Cordillera French sociologist na si Henri Lefebvre. At ating mga ninuno, may likas na ugnayan ang mga tao sa mga halaman patuloy din ang pag-iral ng mga katulad Dibuho nina Nico Villarete sa lagay ng Baguio, hindi maikakaila ang kolonyal at hayop. Bukod pa rito, isa ring unibersal na paniniwala ang pagkilala na tunggalian sa iba pang panig ng bansa, nitong kasaysayan na hindi pa rin nito tinatalikuran. at Marianne Rios sa salimbayang pag-iral ng tao at iba pang pwersa ng kalikasan sa sa kabuuan ng Pilipinas at maging sa Bilang isang lungsod, sinasalamin ng Baguio ang mundo dahil kapwa nila natutugunan ang pangangailangan ng isa’t isa. buong mundo.

Disenyo ng pahina ● kalagayan ng buong bayan: na bagamat may nosyong lipas na ni Kel Almazan

14 • Kulê Opinyon

Huwebes 3 Mayo 2012

MARJOHARA TUCAY

Demolition job At the crack of dawn, residents of the 9.7-hectare Silverio Compound started assembling their line along Sucat Road, determined to stop the reported demolition that was about to take place on that day. On that fateful day, mothers and fathers did not go to work, the children were not in school – whole families were present in the barricade, ready to defend their homes even if all hell breaks loose.

By 7 a.m., 6x6 trucks and fire trucks started rolling into the area.

Over a hundred policemen from the Parañaque City Civil Disturbance Management Unit (CDMU), along with several members of the Special Weapons and Tactics (SWAT) unit began approaching the residents. Soon, a group of over 50 men also arrived in the vicinity, the demolition team.

The crowd tensed their knuckles and prepared for the worse.

In no time, members of the CDMU and the SWAT – heavily armed with

high-power rifles – began marching towards the protesters’ barricade.

Soon, Sucat Road transformed into a battlefield – the residents, fearing the violent dispersal that is about to take place, started hurling stones and other projectiles to the approaching demolition team. The cops responded by firing tear gas to the protesters.

As the tension from both sides intensified, soon, gun shots resounded in the area, with the police apparently starting to open fire at the residents in succession.

Chaos ensued as Silverio Compound residents ran for cover. Taking advantage of the broken barricade, the CDMU and the SWAT teams began arresting people arbitrarily.

When the firing stopped and the dust settled, a resident of Silverio Compound, 21-year old Arnel Leonor, was found slumped on the pavement, bathing in his own blood, with a fatal gunshot in the head. He was later declared dead on arrival in a nearby

As the greatest ignominies of our time unfold, it is becoming more rightful and dutiful for us to dissent

hospital. Meanwhile, dozens of residents were also injured.

Though there was only one casualty, it was an utter massacre.

Nowhere have we seen cops, in recent history, indiscriminately firing at unarmed protesters.

Media outfits even recorded several instances wherein the police closed in on individuals, pinning and hammering them down with truncheons and cudgels, even if they were already surrendering. Even onlookers were nabbed and hit.

Such use of excessive force to quell dissidence paints a grim picture of our police force in the Philippines – to maintain peace, they would go to any length, even open firing at residents if needed.

It is an ironic tale. According to Parañaque City Mayor Florencio Bernabe, the stalled demolition was part of the local government’s plan to build medium-rise buildings for residents in the area. It is an illogical statement – building

new homes for the residents by wrecking their community and killing their neighbors.

Documents would soon reveal that the said medium-rise project will be awarded to Henry Sy’s SM Development Corporation (SMDC), allowing the SM block to build business centers in the area and annihilate competition for their nearby SM Hypermarket. Of course, SMDC will deny such connection, after the public outcry springing from the Silverio demolition.

The brutalities in Silverio vividly illustrate the contradictions in a country wherein the upper one percent rules with impunity. With power and capital, even the Constitution that explicitly states that “urban or rural poor dwellers shall not be evicted nor their dwellings demolished” can be literally mocked and ignored.

As the greatest ignominies of our time unfold, it is becoming more rightful and dutiful for us to dissent. ●

CHRIS MARTIN IMPERIAL

Limang rason kung bakit ako nagpakalbo Magkakaiba ang reaksyon ng mga tao nang nagpakalbo ako. May mga nasiyahan, may mga nagulat.

Ang sabi ng iba, bagay daw sa akin, pero may mga nagsabi ring sana hindi na lang ako nagpagupit. Sa bawat engkwentro ko sa mga taong unang beses ako nakitang semikalbo ay napipilitan akong sabihin kung ano ang mga rason sa aking biglaang pagpapalit-anyo. Sa mga nakalimot at sa mga taong hindi ko pa nasasabihan ng rason, para sa inyo ang kolum na ito.

1. Mainit Sa panahong halos araw-araw ay nagkakaroon ng bagong record sa pinakamainit na araw ngayong taon, staple haircut na yata ang semikal.

Bukod sa usong haircut ito ngayong summer, malamig pa sa ulo.

2. Matipid Dahil bakasyon at walang baon mula sa magulang, at madalang din ang dating ng raket, naisipan kong magtipid. Sinimulan ko sa pagtitipid

sa sarili. Ngayon, isang patak na lang ng shampoo ang kailangan ko kapag naliligo. Tipid din sa oras dahil mabilis banlawan ang ulo, at hindi na kailangang mag-ayos ng buhok bago umalis sa bahay. Sa pagkaputol din ng buhok nabawasan ang arte ko sa katawan, dahil dati ay gumagamit pa ako ng wax at noong mahaba pa ang buhok ko, conditioner.

3. Iwas tigyawat Siguro dahil na rin sa kakahawi ko ng bangs, napapakamot ako nang madalas sa mukha ko noon kaya madalas akong magka-tigyawat.

Hassle din ang paghawi ng buhok kapag mahangin. Lagi lang ako kinakati. Hindi ko nga alam paano natatagalan ng mga babae ang mahabang buhok. Mainit, magastos, makati, at mabigat.

4. Experimento Gusto ko lang malaman kung ano ang magiging hitsura ko kung kalbo ako. Sinubukan ko na dating i-photoshop ang mukha ko para

Kasabay ng pagpapagupit sa buhok ko ay ang pag-alpas ko mula sa aking lumang sarili

malaman iyon, pero hindi ako nakuntento. Naisip kong kailangan ko siyang makita sa harap ng salamin.

Hindi ko alam kung ano’ng meron, pero sa loob ng dalawang buwan ay nagkaroon ako ng tatlong istilo sa buhok: isang hanggang balikat, isang maikli, at ngayon ay semikal.

Naghahanap lang ako siguro ng babagay na style sa buhok ko.

Mukhang bagay naman sa ‘kin ‘to.

5. Self-image Pero ang pinakarason ko lang naman kung bakit ako nagpakalbo ay ang pagiging bahagi nito ng aking pagsisikap na mabago ang sarili. May kakabit na stereotype ang pagiging kalbo – barumbado, bad boy, siga, at kung ano-ano pa, na hindi naman ako.

Hindi ko man nabibigyang hustisya ang mga stereotype na ‘yon ay nabibigyan naman ako nito ng kumpiyansa sa sarili.

Kasabay ng pagpapagupit sa buhok ko ay ang pag-alpas ko mula sa aking lumang sarili – mahiyain, suplado, insecure at judgmental.

Nagkaroon naman ng bunga ang mga pagtatangka ko sa pagbabago.

Naging palakausap na ako sa mga tao, may mga matatawag na rin akong kaibigan bukod sa mga kaibigan ko noong hayskul, at hindi na rin ako masyadong nag-iisip ng kung ano-ano tungkol sa mga tao.

Kung titingnan sa umpisa, maliit na bagay lamang ang magagawa ng pagpapakalbo sa gusto ko talagang mangyari, pero naging epektibo ito sa akin. Sinabayan ko naman ito ng disiplina sa katawan, ugali, at pag-iisip. Sana magtuloy-tuloy.

Buti na lang hindi salot ang mga kalbo. ●

15 • Kulê Opinyon

Huwebes 3 Mayo 2012

256 private schools to hike tuition next sem « from page 3

to provide quality education to its constituents. However, the realization of this vision is facing a dilemma because of the continuing decrease in the maintenance and other operating expenditures subsidy and no appropriation for capital outlay for SUCs from the national government,” the CARASUC administration reasoned in its proposal.

For 2012, the national government only allocated P22.41 billion, or less than half of the P45.8 billion budget proposed by 112 SUCs. Meanwhile, the Polytechnic University of the Philippines (PUP) has announced new fees for AY 2012-13. Incoming freshmen will now pay a medical fee worth P150.00 and P300.00 for a set of Physical Education uniforms. On the other hand, PUP students who would enroll in the National Service Training Program (NSTP), on-the-job training courses and PE subjects will have to pay a P35 accidental insurance fee.

“The PUP administration railroaded the implementation of the new fees to extract more money from students in the light of the continuing decline of government funding,” said PUP Central Student Council President Desposado.

“Ang masasabi ko lang naman, OK lang magtaas kung nakikita ‘yung epekto ng serbisyo nila,kaso hindi.

Yung ibang prof, namatay na eh wala pa din ‘yung sahod,” said Avirose Rivera, a fourth year PUP Information Technology student.

“We challenge the PUP administration to withdraw these compulsory fees and maintain PUP’s character as a university of the masses. Charging dubious fee increases are only stop-gap measures that cannot replace the need for greater state subsidy,” said Crisostomo. ●

New student code nears approval « from page 3 Stressing the urgent need for a rights-based student code, Saloma, OSR, and the University Student Council (USC) started the campaign in 2011 to come up with one CSC proposal.

The approval of the draft CSC is important as once the BOR approves the new student manual, which will include both the CSC and the list of Student Rights, there is a possibility that other UP units will similarly adopt the contents and provisions of the new manual, Conti explained.

New provisions

To broaden the spectrum of appropriate sanctions for proven acts of misconduct and violation, the new draft contains new provisions that states distinctions between offenses. This includes STFAP fraud and scholarship fraud offenses which merit permanent disqualification, reimbursement, or revocation of the scholarship up to suspension for a minimum of one year to a maximum of two years.

Also, the new draft reaffirms the banning of freshmen to join any fraternities and sororities. The sanction for the recruited freshman is raised from one semester to one academic year suspension and counseling while the recruiter’s sanction ranges from one year suspension to expulsion. Similar amendments were made for the suspension of the recruiting fraternity or sorority.

The Student Rights is the new portion of the proposed UPD Student Manual that integrates the provisions of CSC to achieve a proportionate and student-oriented handbook, Conti said.

If BOR approves the contents of the Student Manual, it will take effect on the second semester of academic year 2012 – 2013, Conti said. ●

INBOX

EKSENANG PEYUPS

UP Diliman student attacked in USC office recovering, seeks help to pay more than P1M hospital fees

Ze Jinet Jackson edishuuuun

After almost three months in Capitol Medical Center, 10 days of which she spent in the Surgical Intensive Care Unit (SICU), UP Diliman student Lordei Camille Anjuli G. Hina, 20, may now be released anytime soon as advised by her team of doctors. According to them, it will be better for Lordei to continue treatment and therapies at home. However, she cannot be released from the hospital without settling her bills, which has now reached over a million pesos.

In this light, Task Force Lordei Hina is now is now appealing to everyone who can extend their kind support and assistance.

Lordei is a fourth year AB Political Science student from UP Diliman and former Secretary General of the Center for Nationalist Studies – UP Diliman(CNS-UP DIliman). She was robbed and stabbed while on volunteer duties inside the Office of the University Student Council (USC) last February 1, 2012. The robbers pretended to be applicants for a booth in the UP Fair last February. These robbers grabbed the opportunity to steal from the USC Office and from Lordei when they had seen her working alone in the office.

Two laptops were stolen from the office but was eventually recovered. After the robbery, the culprits locked Lordei in the office, leaving her bloodied with multiple puncture wounds in the head. Only one of the robbers was caught and is now under the custody of the Quezon City Police Department, while the other one is still at large. Criminal cases against these robbers and frustrated killers have already been filed at the desk of the Quezon City Public Prosecutor.

Lordei’s puncture wounds in the head could only be caused by a sharp, pointed object similar to an ice pick, according to her official Medico-Legal Report. The punctures broke and penetrated parts of her skull. These wounds made her immobile for more than two months and caused speech, comprehension skills, as well as memory impairment.

It is great news to everyone that fortunately, Lordei is now out of immediate danger and is slowly recovering. She will continue to undergo several rehabilitational therapies (i.e. occupational, physical therapies, speech pathology) and continue medications at home until she fully recovers her cognitive, motor and speech functions.

However, Lordei cannot be released from the hospital until all financial obligations are settled. The hospital bills have already accumulated to more than P1 million, excluding professional fees of her team of physicians and other related expenses (e.g. nursing care service, patient’s hygiene costs, etc.

In this light, Lordei’s family, friends and Task Force Lordei Hina are appealing to all generous people who will be reached by this message to extend whatever support they can share. Any amount of financial and material assistance will most sincerely be appreciated and will greatly help Lordei in this long and arduous journey towards healing and recovery.

What happened to Lordei is now a unifying factor, not only for the University as a community, but also for her family, friends and anyone who once in their lives met Lordei and shared memorable and fruitful experiences with her. This proved the inadequacy of the budget allocations for UP, and thus the correctness of the struggle that Lordei espoused. Let us help Lordei continue the struggle that was halted because of the incident.

For more details, please contact Task Force Lordei Hina by sending an e-mail (taskforcelordeihina@gmail.com) or text message (+63917) 909-6433.

References: Task Force Lordei Hina 09179096433 taskforcelordeihina@gmail.com Ms. Connie G. Hina 09178006816 hconnie@planetfinance.org

Hindi ako masamang damo.

Ako’y badtrip na damo.

BERTONG BADTRIP Likha ni Manix Abrera Graphics Editor (2002-2003)

Hello hello mga utawz! Kamusta naman ang inyong majinet jackson adventures this summerloo? Imbey man ang weather, nandito naman ang mga hot hot chikaz coming your way!

Jinet Jackson Adventure #1

What iz dis I heard na may isang fratching na ang final rites ay may touch mobile na nagaganap. Kalurkey ang kapkapan mother! Pero mayang pipit man o Philippine Eagle, lamantiyan pa rin kaya keri boomboompow lang! At hmm, sabi ng aking bubwitz, karamihan sa mga tunay na lalaki na kasali dito ay tunay na badinger-z!

Set yourselves free, mga koya! If I were you, iwan na ang kloseta. Let’s bask in the glory of the rainbow.

Jinet Jackson Adventure #2

Ang mga gardini always busy kapag ang mga mag-jowawis ay equally busy, if you know what I mean. At hindi ligtas ang bagong retokadong lugar na itez sa mga Lovers in da Lagoon. At dahil hinahanap-hanap ng mga makakati ang misteryo ng kadiliman, nag-install na ng mga bumbilya here, there, and everywhere! Nagegetchimarie ko naman. Pero hindi lang lovers ang nagmamahalan hanez—pati gas, foodamba, kuryente at motel na rin!

Jiskrez. Imaginine niyo na lang ang couples na may mga bituin up above while they feel the love tonight.

Sabi nga ni Auntie Janet Jackson, “Any time and any place, I don’t care who’s around. No no no no hoooooo ooohooo wooooohhhhh”

Jinet Jackson Adventure #3

Sa kolehiyo ng naglalakihang masels, may mga thundercats na nagtatalo sa Facebook groups ng kanilang kolehiyo for everyone to see.

Kakalerkee at mala-Mean Girls pa nga yata ang peg ng mga profisoryang itey. Grammar check here, another banat there, para sa mga manok nila sa battle of the deans-to-be. Nako nako nako, mga mother. Jingat lang tayo sa technology today. Nothing is private these days, not even my private par—oops.

Careful careful pips. Kahit bakasyon na, hindi nagchichillax ang mga chika! I will be here forevermore, watching you watching me, watching yoooooouuuuuu. ●

WALA KA BANG GINAGAWA NGAYONG SUMMER? SUMALI NA SA PHILIPPINE COLLEGIAN Akyat na sa Room 401 Vinzon’s Hall at magdala ng: • 2 bluebook at panulat (para sa aspiring writers) • 2 bluebook, portfolio, at panulat/art materials (para sa mga nais maging illustrator, layout artist, photographer o web staff) Kontakin lamang ang 0915678676

Kulê Lathalain

Timpla ng kaligayahan

Alas-siyete ng umaga nagsisimula ang araw ng isang manggagawa ng planta ng Coca-cola. Magpapatuloy hanggang alas-tres ng hapon ang eighthour shift, na mapuputol lamang ng 70-minutong break sa buong maghapon.

Limang araw sa isang linggo ang pasok ng bawat manggagawa, na may mga gampanin gaya ng pagtimpla ng inumin, paglagay ng inumin sa mga bote, pagsasalansan ng mga ito sa mga kaha, hanggang sa madeliver ito sa mga tindahan.

Mahalaga ang papel ng bawat manggagawa para mapanatili ang mabilis na daloy ng bottling line, ani Alfredo Marañon, pangulo ng San Fernando Coca-Cola Rank and File Union (SACORU) at machine operator ng 26 taon. Mahina man ang bentilasyon sa planta, tuloy pa rin ang mga manggagawa sa pagpapatakbo ng mga makina, upang matiyak na may mga bote ng happiness na mabubuksan ang publikong suki ng softdrink.

Kasalukuyang may 8,000 empleyado ang Coca-cola na nagtratrabaho sa 23 planta at 100 sales office.

Sila ang pwersang nagluwal ng mga produktong nagdala sa Cocacola Bottlers Philippines sa listahan ng 20 nangungunang kumpanya sa bansa batay sa kita, ayon sa Wall Street Journal.

Maaari ring gamitin na batayan sa pagtanggal ng empleyado ang pagbagsak sa tatlong magkakasunod na performance evaluation. Kwento ni Marañon, mayroon ng apat na manggagawang hindi nakatanggap ng sahod dahil sa 3P. Hindi rin umano malinaw ang batayan ng mga supervisor sa mga evaluation. “Ang pagtatakda ng volume ng operasyon ay nagbabago at laging naghahabol [ng quota] ang mga manggagawa sa loob,” ani Fuentes.

Dagdag ni Marañon, mula sa 75% na target sa line efficiency, itinaas pa ito tungong 85% kamakailan.

Sa pagtaas ng target, maaaring dumating ang araw na hindi na ito maabot ng manggagawa at hindi na rin madagdagan ang kanyang sahod, aniWilly Aguirre, pangulo ngIloilo Coca-cola Plant Employees Labor Union.

Bukod pa sa mababang sahod, may panibagong problemang kinakaharap ang mga manggagawa ng Coca-cola: ang posibleng pagkawala o pagbawas sa hinihingi nilang dagdag-sahod.

Sa nakaplanong individual appraisal scheme ng management, tatasahin ng supervisor ang bawat manggagawa batay sa 3P: performance, participation at presence.

Maaaring makapagkamit ng apat na antas ang isang manggagawa: Excellent Performance (EP), Satisfactory Performance (SP), Developmental Performance (DP) at No Performance (NP). Tataas ang sahod ang mga manggagawang makakatanggap ng ebalwasyon na EP at SP. Subalit, walang dagdag sahod ang mga mabibigyan ng rating na DP at NP.

p a

n i p

Lamat sa wa a samahan g ga Samu’t saring g n paraan ang a m gamit ng Coca-cola ga para makatipid sa sweldo. m a Noong 1999, tinanggal ang s front liners ng sales ng Coca-cola ola c at nag-outsource ng mga a oc empleyado sa third party service C providers para makatipid, ani Marañon. ng t i Bunsod nito, bumaba ang konsumo per p i g i capita ng mga produkto ng Coca-cola g g n mula 142 noong 1999 tungong 129 na a Sa 3P, p lamang noong 2011, ayon sa taunang “maaaring wala Ang ulat ng kumpanya. ka ng dagdag sahod,

Bo

sales developer na kinontrata mula sa in-house contractor na Red Systems Company Inc. Nanganganib na muling malusaw ang mga trabahong ito dulot ng involuntary separation program na balak ipatupad ng kumpanya ngayong taon.

Bukod sa iskema ng 3P, ang paglilipat ng management sa ilang core function position tungong noncore function ay maaaring magdulot ng pagkakontraktwalisa ng mga regular na mga manggagawa at pagliit ng mga unyon, ani mga lider ng unyon.

Mariing tinututulan ng 18 unyon sa Coca-cola ang pagpapatupad ng 3P at iba pang programang magpapahirap lalo sa mga manggagawa.Maaari magbunsod ang individual appraisal scheme ng aktitud ng pagkakanya-kanya at paghina ng unyon, ani Marañon. Mahalaga ang maging bahagi ng unyon dahil maaaring

Pait sa pagawaan

s

Hindi alak ang paborito nating softdrink, subalit sa mensahe ng mga pinakahuling patalastas ng Coca-cola, parang alak ang inumin na sumasarap habang nagtatagal. Sa pagdiriwang ng kumpanya ng softdrink sa ika-100 taon nitong anibersaryo, ipinababatid sa publiko na hindi lamang lasa ang sumarap sa pagdaan ng mga taon— ngayon, “open happiness” na ang laman ng bawat bote ng Coke.

Subalit sino nga ba ang nagsilid ng happiness sa bawat bote ng Coca-cola?

Saan man ito nagmula, nakagugulat na hindi nabibiyayaan ng labis-labis na kaligayahan ang mga manggagawa ng sikat na kumpanya.

“Napakalaki ng mga ginagawa namin sa produksyon bilang mga operator kumpara sa hinihinging [dagdag sa sahod],” ani Roy Pagdonsolan, isa sa Board of Directors ng United Coca-Cola Workers’ Union (UCCWU) at 15 taon ng machine operator.

Kasalukuyang sumasahod ng P443 kada araw ang isang rank and file employee ng planta ng Coca-cola sa Imus, Cavite. Sa negosasyon para sa kanilang Collective Bargaining Agreement (CBA) na nagsimula pa noong Setyembre 2011, nanawagan na ang UCCWU ng P120 na dagdag sa arawang sahod na unti-unting ipapatupad: P30 sa unang taon, P45 sa susunod na dalawang taon. Subalit, pilit itong binababa sa P80 ng management.

Sa panahon kung kailan madalas ang pagtaas ng presyo ng mga bilihin, “mahalaga ang dagdag sahod para sumabay sa mga bilihin gaya ng gasolina,” ani Faustino Aguillon Jr., pangulo ng UCCWU.

es

Mila Polinar

Huwebes 3 Mayo 2012

e l tt

h d

nanganganib pa ang iyong security of tenure,” ani Danny Fuentes, spokesperson ng Alliance of Coca-Cola Unions Philippines.

Samantala, noong 2009, tinanggal ang 1,000 route salesman, helper at driver at pinalitan ng account developer, market developer at bulk

humingi ng mga benepisyo gaya ng rice ration, medikal at pangkalusugang benepisyo, vacation, sick, paternity at union leave, ani Pagdonsolan.

Sa kabila ng mga banta sa unyon na dala ng 3P, mayroon nang mga tumanggap rito gaya ng Coca-cola Sales Force Union sa Meycauayan, Bulacan. “Isang taon mahigit na ang CBA at nagipit na ang mga tao,” ani Arnel Blanquisco, pangulo ng unyon.

Alamat ng ligaya

Ang pagbabago ng istruktura ay isang paraan para mas madaling ibenta ang operasyon ng Coca Cola Philippines sa Coca-cola FEMSA sa Mexico, ani Maranon. Ngunit, “kahit sinong bumili, [dapat] i-absorb ang unions at iregularize ang employees,” ani Angel Mabini, pangulo ng Tacloban Coca-cola Plant Labor Union.

Kinalat na ng isang pandaigdigang ad campaign ang alamat ng ligaya ng Coca-cola. Subalit bukod rito, tanyag rin ang Coke sa paninikil sa karapatan ng mga manggagawa. Sa Guatemala at Columbia, halimbawa, sangkot ang Coca-cola sa mga kaso ng pagpatay sa mga lider ng mga unyon rito. Mayroon

namang mga manggawaga sa Turkey na natanggal dahil sa pagsali sa unyon.

Sa kabila nito, pang-apat ang Coca-Cola Company sa Most Admired Companies sa buong mundo sa tala ng Fortune magazine. Nanatili ring lider sa industriya ng softdrinks ang kumpanya na may 146,200 empleyado sa buong mundo, sangay sa 200 bansa at mahigit 3,500 uri ng produkto.

Malaking kabalintunaan na kulang ang ngiti at sagad ang pasakit na dinaranas ng mga taong nagtitimpla ng softdrink na nagdadala umano ng happiness. Ang mga manggagawa ng Coca-cola ng nagtitiyaga sa init ng planta, ang sumusukat sa tamang tamis ng timpla, sa pamamagitan ng pag-aalay ng kanilang lakas paggawa para likhain ang paboritong inumin.

Marahil, panahon nang masuklian nang tama ang kanilang pagod at pawis—at bawiin ang happiness at sobra-sobrang tubong kinamkam ng mga may-ari ng kumpanya. ●

Dibuho ni Ysa Calinawan Disenyo ng pahina ni Kel Almazan