AG
/PIDM IA.BE MED 24 TAMP G 8 - N r. .S W WW GAN JAAR
WA A R I S
E UROPA Editie master journalistiek KU Leuven Campus Antwerpen
INHOUDSTAFEL
VOORWOORD
Antwerpen als grootste doorvoerhaven van bananen. Netflix dat in elk land lokale producties ondersteunt. Verschillende regels voor halal en koosjer. Een school met vier taalgroepen in de geest van Jean Monnet. 3 Hoe divers zijn de instellingen zelf? Plots was het onzichtbare Europa alomtegenwoordig. En dat zijn dan nog de artikels die het niet gehaald hebben deze week. 4 De Rudi Vranckx in Yassine Atari Op de eerste redactievergadering maandag was de vertwijfeling nochtans 4 Dank u, EU voelbaar rond een thema zo groot en grijs. De EU is wel vaker de olifant in de kamer geweest. Dat is aan het veranderen, denken we. En daar kunnen 5 Eurofiel vs. euroscepticus we een klein beetje bij helpen, hopen we. We stuurden een duo op pad door de Europese wijk in Brussel, waar 6 Ontdek DiscoverEU Engels de voertaal is. We vroegen ons hardop af of jongeren wel bezig zijn met de verkiezingen op 26 mei. Weten ze op wie en waarvoor ze kunnen 7 Alles, behalve Erasmus stemmen? Kennen ze iemand uit dat Europees Parlement dat hen moet 8 De lidstaten spreken vertegenwoordigen? Wat doen die Commissarissen? Zitten ze op Twitter en Instagram? 10 Afrikanen zijn ook Europeanen Waar is Europa eigenlijk? Waar niet? De omkering van de vraag werd het antwoord. Want Europa 10 Kassandra Missipo, Red Flame is overal en dus zeker ook hier. Je krijgt er dagelijks mee te maken, vaak mens is altijd grenzen dol geweestover, op seks – hoe je was u 12 Geen Unie op sociale media zonder het te beseffen. Je steekt de De vervagende ergert coler anders gekomen? – en begon al heel lang geleden lectief aan de Brexit (of niet), hoopt op een Erasmusbeurs of een ander uitmet het fabriceren van hulpmiddeltjes. 13 Een aria voor Europa Glenn Aerts & Melissa Van Ostaeyen wisselingsproject, kijkt uit naar een EK voetbal of een pan-Europese opera, deelt een ontstaansgeschiedenis, en in het beste geval ook een toekomst. Prehistorische porno 14 Oude Belgen Deze 35.000 jaarEn oude rond borstige die toekomst dat zijn jullie, de jongeren – je kent het verkiezingspraatje. dame van mammoetslagtand is het Eva’s dildo Maar het moet meer zijn dan dat. Zelfs de mensenVoorlopig aan deis dit knoppen besef15 BXL-EU-BXL oudst bekende seksobject. twintig centimeter lange exemplaar van– niet gepolijste fen stilaan dat ze rekening moeten houden loopt het snel De met mens isjullie. altijd dolEn geweest op seks hoe was u steen – uit de Hohle Felsgrotten er anders gekomen? en begon al heel lang geleden genoeg, pak die knoppen dan over. Stapmet één: gaceren stemmen. Niet kiezen het fabri van hulpmiddeltjes. met zijn 26 à 28.000 jaar de oudstis Glenn Aerts & Melissa Van Ostaeyen bekende dildo. Geile Grieken sowieso verliezen. 3 Europa, verkrachtingsslachtoffer
d e o g l e e p s d u o ) (St
d
e (St)oud speelgo
De oude Griekse dildo’s of olisbos, waren Prehistorische porno van hout, steen of leer. hunjaar olisbos in borstige DezeOm 35.000 oude rond te vetten gebruikten ze olijfolie, de basis dame van mammoetslagtand is het Johan Faes van uw sladressing.oudst bekende seksobject.
Eva’s dildo
Voorlopig is Chinezen dit twintig centimeter Bronstige
Gasthoofdredacteur
Vrouwen met ballen Geile Grieken
COLOFON
Als de geisha deze twee holDe oude Griekse dildo’s of olisbos, waren van hout, steen of leer. Om hun olisbos in le balletjes met een gewichtje te vetten in haar vagina stopt, traintgebruikten ze olijfolie, de basis uw sladressing. ze niet alleen haar van bekkenbodemspieren, maar brengt ze ook menig man inVrouwen extase. met ballen Als de geisha deze twee holle balletjes met een gewichtje in haar vagina stopt, traint Vreselijke vibrators ze niet alleen haar bekkenDe eerste vibratorsbodemspieren, eind maar brengt 19de eeuw leken zemeer ook menig man in extase.
lange de exemplaar gepolijste Tijdens Chinesevan Han-dynasde Hohle Felsgrotten tie steen stakenuitdienstmeiden al eens met zijn 26 à 28.000 jaar de oudst eenbekende handjedildo. – of beter een dildotje toe om de vrouw(en) des huizes te bevredigen.
Bronstige Chinezen
Tijdens de Chinese Han-dynas-
Melk spuiten tie staken dienstmeiden al eens
de In de 17de en 18een eeuw handje –waren of beterer eenivoren, dildotoe om vrouw(en) des zilveren en glazentjedildo’s diede men kon vullen huizes te bevredigen. met warm water of melk. Het speeltje kwam daardoor aangenaam op temperatuur en ejaculeerde zijn manier. Melkop spuiten
WERKTEN MEE AAN DIT TIJDSCHRIFT: Elinor Crijns, Anke De Cock, Alexander Delport, Laura De Timmerman, Elena In de 17 en 18 eeuw waren er ivoren, handboren, haardrozilveren en glazen dildo’s die men kon vullen Gontcharova, Quinten Jordens, Karolien op met warm water of melk. Het speeltje kwam DezeZe uitgave kwam tot stand De met de steun van: gers en eierkloppers. toekomst daardoor aangenaam op temperatuur en Vreselijke vibrators Kerkhofs, Nora Larosse, Ewoud Meeusen, luisterden naar weinig Wat dacht u van Mojowijo, waarbij je op lange afstand met ejaculeerde op zijn manier. De eerste vibrators eind opwindende namen als de Wii-afstandbediening de vibrator van je spelpartner kan beZoë Nassel, Corine Nelemans, Chloë 19 eeuw leken meer dienen? Of van teledildonics, waarbij de bewegingen via comRolling Pin Heat Massager op handboren, haardroOgiers, Olivia Ratinckx, Jolein Rijkers, Liesa puter worden overgebracht? Tenga werkt aan een systeem voor of Vibrosage. gers en eierkloppers. Ze De toekomst luisterden naar weinig Wat dacht u vanvan Mojowijo, waarbij je op lange afstand met Rijnders, Pauline van Caster, Yana Van de CGI-porno. Met behulp een virtual reality-bril kan je oog in opwindende namen als Wii-afstandbediening de vibrator van je spelpartner kan beoog staandemet een anime-bedpartner. Voor wie het liever wat Sande, Sarah Van Maele. dienen? Of van teledildonics, waarbij de bewegingen via comRolling Pin Heat Massager de
de
de
of Vibrosage.
GASTHOOFDREDACTEUR: Johan Faes
minder extreem heeft, is er Frebble, een apparaatje dat mensen puter worden overgebracht? Tenga werkt aan een systeem voor in staat stelt om handen vast tevan houden vanop afstand. CGI-porno. Met behulp een virtual reality-bril kan je oog in oog staan met een anime-bedpartner. Voor wie het liever wat minder extreem heeft, is er Frebble, een apparaatje dat mensen in staat stelt om handen vast te houden vanop afstand.
EINDREDACTIE: Roel Coesemans LAY-OUT: IO - Els De Pauw COVER: Shutterstock / Tatyana Mi
2
VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Fried Aernouts, De Coninckplein 26, 2060 Antwerpen
KU Leuven in Antwerpen. KU Leuven in Antwerpen.
Ook voor in de journalistiek Ookeen voormaster een master in de journalistiek KU Leuven, Campus Sint-Andries Antwerpen KU Leuven, Campus Sint-Andries Antwerpen www.arts.kuleuven.be/antwerpen www.arts.kuleuven.be/antwerpen
EUROPA OVERLEEFT
Van een mythologische verkrachting tot de Brexit
Als politiek project is de EU amper een halve eeuw oud, maar Europa is gebouwd op de fundamenten van twee millennia geschiedenis. Voor sommigen een grenzeloos gedrocht, voor anderen blijft ze de beschermvrouw van de vrijheid en de vrede. Anke De Cock
Europa werd niet geboren in Parijs of Berlijn, zelfs niet in Brussel, maar in het verre Fenicië, het huidige Libanon. Daar trok de dochter van koning Agenor de aandacht van de Griekse oppergod Zeus. Maar die was getrouwd. Om zijn echtgenote Hera om de tuin te leiden, veranderde hij zichzelf in een witte stier en voerde de jonge prinses Europa op zijn rug mee naar Kreta, waar hij zijn ware gelaat toonde en haar verkrachtte. Zwanger en alleen liet hij haar achter. Ook Europa kan dus zeggen: #MeToo. Van een verkrachtingsslachtoffer zou Europa uitgroeien tot de oermoeder van de democratie. Een van haar drie zonen werd koning Minos, de heerser van het labyrint en de Minotaurus. Zijn beschaving zou aan de grondslag liggen van het Oude Griekenland, de bakermat van de democratie. Als eersten gebruikten de Grieken de naam ‘Europa’ om naar hun deel van de wereld te verwijzen. Ze trokken tot aan de kust van het huidige Spanje en Frankrijk. De Romeinen zagen het nog grootser. Hun rijk omvatte zowat de helft van wat we vandaag kennen als het werelddeel
HOE DIVERS IS DE EU?
Europa. Na de val van het Romeinse Rijk verkruimelde het gebied tot een verzameling regio’s en stadstaatjes. Oorlog en conflict waren schering en inslag. Van eenheid was geen sprake, van vrede nog minder.
Naar eenheid in verscheidenheid Met de opkomst van de natiestaten in de 19de eeuw werd de kaart hertekend en de basis gelegd voor de bloedigste decennia van onze geschiedenis. De landen waren dan wel eengemaakt, onderling was er veel onenigheid. In 1914 werd het continent verscheurd door de Grote Oorlog. Al snel volgde een tweede ronde van bloedvergieten. Toen de rook optrok in 1945, leek de euro eindelijk te vallen: samenwerken was beter. Van de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal (1952) – een verbond tussen Frankrijk, West-Duitsland, Italië, België, Nederland en Luxemburg – en de Europese Economische Gemeenschap (1958), ging het in 1993 naar de Europese Gemeenschap. Op dat moment stond de
Man vs. vrouw
Man vs. vrouw
teller op 12 lidstaten. Na de val van de Sovjet-Unie lonkten ook de Baltische staten en voormalige Oostbloklanden naar Europa. In 2009 werd de EG de EU, een unie met 27 lidstaten. Nummer 28, Kroatië, werd in 2013 de voorlopig laatste in de rij. In 2016 rolde er een schokgolf door Europa. Het Verenigd Koninkrijk besloot om na 46 jaar afscheid te nemen van de EU. Die zou te duur, te traag, te ondemocratisch, te inefficiënt zijn. In de nasleep van het Brexit-referendum gingen de ontevreden stemmen steeds luider klinken. Een Nexit voor Nederland, een Frexit voor Frankrijk, een Vlexit voor Vlaanderen. Het euroscepticisme staat sterker dan ooit. Europa lijkt weer af te glijden richting nationalisme: eigen land eerst. En tegelijk blijft ook het geloof in vrijheid, gelijkheid en democratie groot. Op maandag huilt Europa om het verlies van de Notre-Dame in Parijs, symbool van een gedeelde cultuur. Op dinsdag probeert Theresa May haar land uit de klauwen van de EU te worstelen. En zo overleeft Europa zichzelf.
Leeftijd
Migratieachtergrond
3
Europees Parlement
Europese Unie
DANK U, EU !
“We
en” r e v o n e r U E moeten de
DE EUROFIEL VERSUS DE EUROSCEPTICUS
Alexander Delport & Corine Nelemans
De Rudi in Atari Europa, een gebroken verhaal? Yassine Atari en Rudi Vranckx trokken een maand door de lidstaten voor de YouTube-reeks ‘Breaking Europe’. Ze interviewden jongeren met verschillende wereldbeelden, op zoek naar wat hen verdeelt en wat hen verbindt.
Boeman Brussel maakt het leven soms ook aangenamer. Vijf voorbeelden. AUTO Er is vrij verkeer van personen in de EU, zodat je jezelf kunt verplaatsen over de landsgrenzen heen zonder douanecontroles (dankzij het Schengenakkoord).
Nora Larosse en Zoë Nassel
Hadden jullie zelf een andere visie op Europa? “Ik ben 23 en Rudi is er 59. Ik kom uit Borgerhout en hij uit Leuven. Rudi heeft zich meer op de hoge piefen gericht. Ik voel mij minder comfortabel bij politici en focus me liever op jongeren. Toch zijn we vertrokken met dezelfde insteek: het Europa van morgen en de mensen daarachter. Ik beleef dat dan vanuit mijn leefwereld en Rudi vanuit de zijne.” Met welke nieuwe inzichten ben je thuisgekomen? “De neofascisten in Rome, de mijnwerkers in Polen of Fien in de vluchtelingenkampen van Duinkerke, allemaal willen ze gehoord worden. Vaak worden enkel politici aan het woord gelaten over thema’s die ons allemaal aangaan. Er wordt gegoocheld met termen als migratie, populisme en klimaat. Ik ben op zoek gegaan naar de jongeren achter die termen. Zij zijn immers de toekomst.” In Polen praat je met Maria die etnische zuiverheid nastreeft. In Duitsland spreek je met Alex die bang is dat de traditionele cultuur zal verdwijnen. Je hebt zelf een 4
migratieachtergrond. Hoe ga je daar mee om? “Het heeft geen zin om me op zo’n moment persoonlijk aangevallen te voelen. Op die manier kom ik niet achter hun verhaal. Ik sta daar als een reporter die wil begrijpen waar hun angst voor het vreemde vandaan komt.” Op 26 mei zijn het Europese verkiezingen. Ligt de gemiddelde jongere daar wakker van? “Ik heb het gevoel dat ze er meer mee bezig zijn dan in het verleden. Binnen die grotere bewustwording lopen de meningen wel uiteen. Zo sprak ik met Nini uit Wenen die opgroeide tijdens de oorlog in Georgië. Voor haar staat Europa voor veiligheid en welvaart. Maria uit Polen is dan weer duidelijk anti. Zij is ervan overtuigd dat haar land verder zou geraken zonder Europa. Jongeren vragen zich wel af wat die Unie voor hen kan betekenen.” Wat zal de grootste uitdaging zijn na de verkiezingen? “Om aan al die verschillende verwachtingen te voldoen. Een divers Europa vraagt ook diverse antwoorden.”
GEVANGENIS Elke verdachte die door de politie wordt verhoord, heeft het recht op een advocaat (het Salduz-arrest bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens).
“Nee, je moet de b
oel afbreken”
De ene vindt de EU een zinkend schip, de andere ziet net een reddingssloep uit de huidige impasse. Cedric Cornelissen (21), jongerenvoorzitter van Vlaams Belang Antwerpen, en Jens Verwilligen (23), Antwerps voorzitter van de pan-Europese partij Volt, staan lijnrecht tegenover elkaar. Maar is het water tussen beiden werkelijk zo diep? Jens Verwilligen
Cedric Cornelissen Wat betekent Europa voor jullie in één woord?
“Samenwerking.”
“Dictatuur.”
Kunnen jullie dat toelichten?
“Als het enige democratisch verkozen orgaan mist het Europees Parlement de nodige daadkracht. Maar in tegenstelling tot Cedric zie ik net veel potentie in een nog meer verregaande samenwerking tussen lidstaten.”
“Je hebt een Europees Parlement en een Europese Commissie. Die laatste stelt bijna alle wetten op, maar de commissarissen worden niet gekozen door het volk. Daarom spreek ik van een dictatuur. Er worden beslissingen genomen zonder dat het volk inspraak heeft.”
Bestaat er zoiets als een Europese cultuur? “Ik heb het moeilijk met het woord ‘cultuur’, omdat je ervan uitgaat dat culturen te herleiden zijn tot landen. Ik kom beter overeen met mijn Deense en Zweedse vrienden binnen Volt dan met sommige Vlamingen. Juist omdat we anders zijn en met elkaar in gesprek gaan is vooruitgang mogelijk.”
“Je kan jezelf Europeaan voelen omdat je een gemeenschappelijk leed deelt, zoals een wereldoorlog. Maar als je kijkt naar culturele waarden en normen: daarin verschillen wij zelfs al van de Walen, en dat zijn landgenoten, of van de Denen. Om dus van bovenaf een set van waarden en normen op te leggen, is in mijn ogen onmogelijk.”
Hoe kunnen meer mensen betrokken worden bij het Europese project?
TELEFOON Roam like at home. De EU schafte in 2017 de roamingkosten af, waardoor je telefoonrekening en datagebruik even duur zijn in het buitenland als thuis.
COMPUTER De persoonlijke gegevens van EU-burgers worden beschermd tegen hackers en datalekken dankzij de General Data Protection Regulation (GDPR).
“Door meer transparantie. De mensen tonen wat er concreet gebeurt in Brussel zodat ze de werking van de EU leren begrijpen. Wij werken samen met bouwers van platformen waarop mensen zelf hun vragen over Europa kunnen stellen.”
“Transparantie? De werking van de EU is überhaupt te complex om te begrijpen. Bovendien moet er gesnoeid worden binnen de instellingen zelf. Als je kijkt hoe daar met geld wordt gesmeten, dan is het woord ‘rioolput’ niet misplaatst. Je hebt parlementariërs die snel hun krabbel zetten en hun loon opstrijken. Als er transparantie moet zijn, dan over waar ons geld aan wordt besteed.”
Wat zou een Vlexit betekenen voor jullie? “Het meest catastrofale wat ons kan overkomen. Kijk naar Groot-Brittannië: economisch zal het land er enorm op achteruit gaan na een Brexit. Politieke en andere relaties verslechteren. Hun uitstap voelen wij ook in onze economie.”
“Ik ben ervan overtuigd dat alles wel weer in evenwicht komt. Vergeet niet dat de Brexit er is gekomen door een referendum. Als je beweert effectief democratisch te zijn, dan respecteer je hun recht om eruit te stappen.”
Hoe komt het dat eurosceptische partijen in de lift zitten? “Omdat ze aantonen wat er verkeerd loopt binnen de EU. Maar ik mis oplossingen. Je kunt de EU vergelijken met een huis: we kunnen het slopen of we kunnen het renoveren. De EU moet gerenoveerd worden en nieuw leven ingeblazen worden.”
“Je kunt de boel beter afbreken en er een mooie villa op zetten.”
Hoe moet de klimaatproblematiek aangepakt worden?
PAKKETJE Er is vrij verkeer van goederen, zodat je online bestelling binnen de EU zonder vertraging en extra kosten tot bij jou geraakt (art 26, 28-37 Werkingsverdrag).
“Ik hoor het je graag zeggen: we zijn met elf miljoen Belgen, eigenlijk kunnen wij niets doen aan de klimaatproblematiek. Net daarom hebben we de EU en die samenwerking met andere landen nodig. Het Europees Parlement moet meer inspraak krijgen in het beleid, en er is nood aan een echte klimaatminister.”
“Waar zit de echte klimaatproblematiek? In dit land zijn we met amper elf miljoen mensen. Kijk eens naar derdewereldlanden waar de bevolking explodeert en ze geen enkele ecologische maatregel nemen.”
Zijn jullie het nog ergens over eens? “Ik wil op z’n minst moeite doen.”
“Elk op onze eigen manier willen we Europa veranderen. Toch denk ik dat hij eraan is voor de moeite.” 5
Martin Speer & Vincent-Immanuel Herr
ALLES, BEHALVE ERASMUS
Ontdek DiscoverEU Elinor Crijns en Pauline van Caster
Revolutionair project Toen ze op een avond in Wenen genoten van een etentje, overviel het idee hen: waarom krijgt niet elke Europeaan op zijn achttiende verjaardag een brief van de Europese Commissie met een gratis Interrail Pass? Een jaar later schreven ze een opiniestuk voor de Duitse krant Die Zeit. De positieve reacties stroomden binnen. De Europese Commissie kwam met een eerste voorstel, maar dat bleek te ingewikkeld. “De Commissie was nog niet klaar voor zo’n revolutionair project. Zelfs nu moeten ze daar nog veel leren, maar ze staan wel open voor nieuwe ideeën”, zegt Speer.
6
De twee verhoogden de druk op het Europese Parlement. Herr gaf een TED Talk en ze startten de onlinepetitie
Na vier jaar kwam het idee van Speer en Herr tot leven dankzij DiscoverEU, een proefproject onder de vleugels van de Europese Commissie. Zo konden 30.000 jongeren vorig jaar voor de eerste keer op reis met een gratis Interrail Pass. Ondertussen pleit Weber ervoor “om de omvang van het project te vergroten, zodat in de toekomst alle Europeanen op hun achttiende verjaardag een gratis Interrail Pass krijgen”. Herr en Speer willen met het project de Europese identiteit bij jongeren versterken. “De vriendschappen en connecties die ze overhouden aan hun ervaring zal hun visie veranderen”, zegt Speer. Alle Europese achttienjarigen kunnen zich twee keer per jaar aanmelden voor een selectieronde. Bij het verdelen van de tickets wordt ook rekening gehouden met het aantal inwoners per land. De winnaars krijgen een gratis Interrail Pass waarmee ze gedurende 30 dagen Europa kunnen ontdekken. In die periode mogen ze zeven keer de trein nemen.
Wie niet waagt Een van de geluksvogels was Jarne Van Buggenhout (19) uit Antwerpen. Vorige zomer vertrok hij met vier vrienden naar Kopenhagen, Stockholm, Praag en Wenen. DiscoverEU was voor hem een katalysator om zowel nieuwe mensen als andere culturen te leren kennen. “Voor mij is identiteit vloeibaar. Ik voel mij Antwerpenaar, Vlaming en Belg, maar ik ben ook trots om Europeaan te zijn, want we vormen een heel diverse unie waarin elke cultuur evenwaardig is.” De Gentse Cara Van Molle (18) had de eerste keer minder geluk, maar ze waagde het er in december nog eens op en kon toch een ticket bemachtigen. Ze bezocht Kopenhagen, Oslo, Stockholm en Luleå. “Ik voel me minstens evenveel Europeaan als Belg. Na deze reis heb ik een duidelijker beeld over waar Europa voor staat. In die zin ben ik meer Europeaan geworden.” Patricija Gedaite (19) uit Litouwen reisde vorig jaar door Italië. “Europa opent deuren. Ik voel me deel van een familie die steun biedt aan al haar leden.” Ook bedenker Martin Speer ziet het zo. “Iedereen heeft wel die ene gekke
Jarne Van Buggenhout
#FreeInterrail. Ondertussen hebben 40.000 jongeren de petitie ondertekend. In 2016 zette Manfred Weber, eurovoorzitter van de Europese Volkspartij en spitskandidaat voor de Europese Commissie, er zijn schouders onder.
Zoë Nassel en Nora Larosse
1. NAAR EEN DEENS FOLKCOLLEGE Een school waar je zelf bepaalt wat je leert en geen examens hebt? Het sprookje bestaat. In Denemarken heb je Folkcolleges, ook wel Højskole genoemd. AFS organiseert er programma’s, maar je kan er ook op eigen houtje naartoe. Je leeft en leert er samen met de andere leerlingen en leerkrachten. De lessen zijn gericht op muziek, schilderen, tekenen of duurzaamheid. Een positieve ervaring, zegt Billie (19). “Je leert zelfstandig en sociaal zijn, maar je hebt ook privacy, wat je bij een gastgezin minder hebt.”
2. VRIJWILLIGER IN EIGEN LAND
Op je achttiende verjaardag een gratis Interrail Pass in de brievenbus? Dankzij twee ambitieuze Berlijners wordt die droom misschien werkelijkheid.
Martin Speer (32) en Vincent-Immanuel Herr (30) zijn activisten, schrijvers, maar bovenal grote dromers. In 2014 trokken ze als student door Europa met hun eerste Interrail Pass. In elk land nam hun bewondering voor Europa nog een beetje toe. “Die reis heeft ons veranderd. Voordien was Europa een abstract concept, nu staat het voor een gevoel van verbondenheid”, zegt Speer.
Een internationale uitwisseling hoeft geen Erasmus te zijn of een gap year na het middelbaar. In Europa bieden verschillende organisaties zoals AFS en WEP originele trajecten aan.
nonkel of een vervelend klein zusje, maar je blijft familie. En die werkt het best wanneer iedereen samenkomt en een oplossing zoekt waarmee de meesten het eens zijn.”
700 miljoen euro Het DiscoverEU-project zit momenteel in een proefperiode. “De Commissie stelt voor om 700 miljoen euro vrij te maken voor het project, zodat ongeveer 1,5 miljoen jongeren tussen 2021 en 2027 Europa kunnen ontdekken”, zegt Nathalie Vandystadt, woordvoerster voor de Jeugdwerking van de Europese Commissie. De toekomst van het project ligt nu in handen van de nieuwe Commissie na de verkiezingen in mei.
Bij ‘vrijwilligerswerk’ denken we al snel aan olifanten verzorgen in Thailand of Engels geven in Ecuador. Maar waarom zou je het zo ver zoeken? Organisaties zijn altijd op zoek naar vrijwilligers die de internationale studenten die hier komen, een onvergetelijke ervaring te bezorgen. Eén van hen is Stacey (23): “Als vrijwilliger kom je met veel mensen in contact, perfect om bijvoorbeeld een nieuwe taal te leren en te ontdekken hoe anderen de wereld zien.”
3. HAAL EEN EUROPEAAN IN HUIS In 2018 kwamen via AFS 155 studenten naar België. Die hebben natuurlijk onderdak nodig, en dat vinden ze bij een van de vele gastgezinnen. Ann Vanhoudt (50) ontving al geregeld studenten bij haar thuis, voor haar de perfecte manier om zowel andere culturen als jezelf beter te leren kennen. Ann ontving samen met haar man, zoon en dochter zowel Thaise, Mexicaanse als Italiaanse jongeren. “Zaken die wij als vanzelfsprekend beschouwen, zijn voor hen totaal anders. Stiptheid is er daar bijvoorbeeld één van.”
4. DOE GRATIS VRIJWILLIGERSWERK Wil je toch graag als vrijwilliger in het buitenland aan de slag, maar betaal je liever geen honderden euro’s voor een reis naar de andere kant van de wereld? Dan is de European Voluntary Service je op het lijf geschreven. Via dit programma kunnen jongeren zich in de zomer drie weken gratis inzetten voor de natuur in Frankrijk, Roma-kinderen in Macedonië of volwassenen met een beperking in Bulgarije. Met dank aan de EU.
5. DE ZOMERTOP VAN AFS Heb je nog geen plannen van 14 tot 19 juli? AFS organiseert die week zijn Volunteer Summer Summit in Oostenrijk. Tijdens de zomertop komen 300 vrijwilligers van alle leeftijden samen om de uitdagingen van vandaag onder de loep te nemen. De week is gevuld met interactieve workshops waar jongeren bekijken hoe ze impact kunnen hebben in hun gemeenschap en als wereldburger. Voor Jolien Michiels (23) was de Summer Summit van vorig jaar een eye opener: “Ik heb er vooral ervaren hoe verschillend de vrijwilligers uit andere landen waren. Verschillen die verrijken. En ook raakvlakken die verbinden.” www.afsvlaanderen.be www.wep.be/ www.gostrange.be/themas/vrijwilligerswerk www.jint.be
7
Verenigd in verscheidenheid? Olivia Ratinckx, Ewoud Meeusen, Quinten Jordens
NL
S
Maarten Elst (23)
“Als een van de rijkere landen sponsort Nederland andere lidstaten. In het verleden konden we ons beter bewijzen, nu is de invloed verschoven naar de Duits-Franse as.”
Kaj Sennelöv (25)
A
DK
Simone Folkvard Petersen (26)
“Flexibiliteit! Ik ben heel dankbaar dat ik als Europeaan zo makkelijk heen en weer kan reizen.”
F
Gabriel Essami (22) “Sommige lidstaten schreeuwen om financiële hulp, maar voeren zelf een extreemrechtse, anti-Europese politiek. Dat vind ik hypocriet.”
GB
D
Henri Palusuo (24)
“Ondanks de nabijheid van Rusland heeft Finland een Westerse identiteit. Onze bijdrage aan de EU: telecom, IT en scheepsbouw.”
Lukas Samonis (23)
EST
“United in Diversity is nog geen realiteit. We mogen nooit stoppen met erover te dromen, want het is de enige manier waarop de samenwerking kan werken.”
PL
Kätriin Pruul (23)
“Europa is misschien klein in de wereld, maar wel uniek door het samenspel tussen al die landen. Wij Esten voelen ons het meest verbonden met de Finnen.”
“Europa zorgt voor vrede en veiligheid. Al moet ik zeggen dat ik me wel nog meer Duitser voel. De grootmachten zijn te veel op zichzelf gericht om echt te spreken van een Europese identiteit.”
“De Brexit zal mij afsnijden van mijn vrienden en van mijn toekomst. Ook onze voeding zal aan kwaliteit inboeten als we ons niet meer moeten houden aan de EU-regels.”
B
Clodagh Smullen (22)
“De EU geeft ons kleine eiland veel kansen om te groeien en connecties te leggen met andere landen. Ik beschouw Europa als één groot land.”
LV
EST LV
DK
RO
PL CS SK
A
F
Cyprian Petcu (32)
SLO
HR
RO BG BG
Afonso Mendes (24)
P
“Vele jobs in Portugal gingen verloren door de economische strategie van de EU.”
E
E
“Ik vind het logisch dat rijkere EU-landen de armere steunen. Zo heeft Spanje zich mee door Europese steun uit een zware financiële crisis kunnen trekken.”
I
M
Jack Piscopo (19)
“De Maltezers zijn zich erg bewust van de voordelen die de EU ons aanreikt. Zo importeert Malta dagelijks producten uit het VK, Frankrijk, Italië en Duitsland.”
SK
Vitaliano Danti (73) “Vroeger was alles beter. Eigenlijk zou Italië beter af zijn zonder Europa. Wij werken hard, maar moeten betalen voor landen als Roemenië en Bulgarije.”
Alexander Mi (27)
“Een verdeeld Europa betekent een kleinere handelsmarkt, met als gevolg dat de VS en Rusland zullen bepalen wat wij moeten doen.”
GR
M
Othman Maalmy (20)
Gergő Ötvös (29)
“Hongaren kunnen goedkope, kwaliteitsvolle werkkrachten leveren. Daarnaast is Boedapest een toeristische hotspot van Centraal-Europa.”
H
I P
H
“Het EU-lidmaatschap bracht jobs met zich mee, er werden supermarkten gebouwd en de landbouw werd gestimuleerd. Zonder de EU en de NAVO zou Roemenië ten dode opgeschreven zijn.”
D L
Justas Cicelis (25)
“Al waren de Litouwers in het begin sceptisch, door bij de EU te komen, is onze nationale welvaart gestegen.”
LT
NL
GB
Natālija Knipše (20)
“Europa is de plek waar mijn thuis is, hier kan ik mezelf ontwikkelen. Letland heeft een belangrijke militaire positie aan de oostgrens van de EU, naast Rusland.”
Jacquie Linden (18) “Door het zoeken naar compromissen vindt de EU vredevolle oplossingen waarmee al die verschillende landen het eens kunnen zijn.”
IRL
8
LT
FIN
S
L
Kacper Narodzonek (19)
“Onze patriottistische aard en de Poolse standvastige, sterke economie maken ons tot een natuurlijke leider in het Oost-Europese blok.”
Steffen Peters (24)
Ali Gardner (23)
IRL
FIN
“Dankzij al die verschillende culturen kan je zoveel mogelijk kennis combineren. Dat geeft altijd sterkere resultaten.”
Het is de leuze van de EU. Maar is dat continent met 508 miljoen inwoners ook daadwerkelijk ‘verenigd in verscheidenheid’? Uit elk van de 28 lidstaten vertelt iemand wat Europa voor hem of haar betekent.
Hana Mrázková (22)
“Ik stoor me aan het feit dat Slowakije een Oost-Europees land wordt genoemd. Soms heb ik het gevoel dat andere landen meer aandacht krijgen.”
GR
HR
Lucia Anticevic (47)
“In 2013 werd Kroatië het nieuwste lid van de EU. Na alle conflicten in ex-Joegoslavië zijn we erg trots dat we deel kunnen uitmaken van dit project.”
CS
Tereza Dubravská (26)
“Als ik aan Europa denk, zie ik een gelukkig en verenigd continent. Ik voel me minstens evenveel Europese als Tsjechische.”
CY
Dimitrios Liokouras (38)
“De EU zit fundamenteel fout in elkaar. De Gouden Dageraad (extreemrechtse partij, nvdr) zal scoren, zeker nu Europa ons in de steek laat bij de opvang van vluchtelingen op Lesbos.”
SLO
CY
Maria Economou (27)
“We voelen ons soms wat genegeerd op ons eiland, terwijl wij ook heel wat te bieden hebben. Maar de EU heeft ons wel in de 21ste eeuw getrokken.” Copyrig
Nina Predanic (21)
“We zijn geen politiek zwaargewicht, maar op sportief vlak spelen we mee. Zo is Aleksander Ceferin, de voorzitter van de UEFA-voetbalbond, een Sloveen.”
9
Afrikanen zijn ook Europeanen Zoë Nassel en Corine Nelemans
Niet iedereen heeft het gevoel dat zijn of haar stem telt. Uit onderzoek van het African Diaspora Youth Forum in Europe (ADYFE) naar het kiesgedrag van Europeanen met Afrikaanse roots, blijkt dat de onverschilligheid bij jongeren groot is. #DiasporaVote wil daar verandering in brengen. Balkissou Abdoul-Karim (20) is een van de tien ambassadeurs van #DiasporaVote. Haar ouders komen uit Afrika, zijzelf is geboren in Antwerpen. Om jongeren met Afrikaanse roots te bereiken organiseert elke ambassadeur een evenement in België of Frankrijk. Op 23 april zette Abdoul-Karim een debat op rond discriminatie in een professionele context. Moderator was Celine Fabrequette, ook projectleider binnen ADYFE. Zij benadrukt het belang van de Europese verkiezingen. “De EU heeft de macht om zaken te veranderen. Ten tijde van de financiële crisis schoot de EU ter hulp met fondsen voor landen in problemen. Nu is het tijd om andere problemen aan te pakken, zoals discriminatie en racisme.” Om gelijkheid op de agenda te zetten, is het wel noodzakelijk dat iedereen gaat stemmen – ook de mensen van de Afrikaanse diaspora. Jongeren moeten de kans krijgen én grijpen om te tonen wat ze in hun mars hebben, zegt Fabrequette. “Als ze kunnen ondernemen dankzij subsidies van de EU, gaan ze meer in zichzelf geloven en zo volgt de rest van Europa ook. Uiteindelijk is dat ook een manier om gelijkheid te bereiken.” Ook Abdoul-Karim pleit voor een massale opkomst voor de Europese verkiezingen, al wil #DiasporaVote zeker niemand in de richting van een bepaalde politieke partij of persoon sturen. “We zijn apolitiek”, zegt ze. “We willen jongeren informeren, zodat ze bewuster stemmen. Voor wie ze uiteindelijk stemmen, is hun keuze.” De organisatie wil ook mobiliseren. “In veel Europese landen is het niet verplicht om te stemmen”, legt Abdoul-Karim uit. “Vooral jongeren blijven thuis.” Veel mensen met Afrikaanse roots beseffen niet eens dat ze het recht hebben om hun mening te laten horen. “Ik ijver voor meer inclusiviteit, zodat Afrikanen overal gerepresenteerd worden. Niet enkel in de bedrijfswereld, maar ook in de politiek, in de cultuursector, overal. It’s our time now.”
10
“Wat doet die kleine aap op het voetbalveld?” Red Flame Kassandra Missipo over fairplay en vuil spel Quinten Jordens & Ewoud Meeusen
Apengeluiden, bananenschillen... De afgelopen weken vierde racisme weer hoogtij op de Europese velden. Rijzende ster Kassandra Missipo (21) maakte het zelf ook mee. Een gesprek over discriminatie en de reputatie van het vrouwenvoetbal.
Juventus-spits Moise Kean, Chelsea-aanvaller Hudson-Odoi en Raheem Sterling, flankspeler bij Manchester City: allen waren ze de afgelopen weken slachtoffer van racisme. Het raakt ook Kassandra ‘Kassie’ Missipo nog altijd: “Is dat echt wat ons gaat onderscheiden? De huidskleur?” Missipo voetbalt bij KAA Gent Ladies en is een vaste waarde bij de Red Flames. Hoewel ze in België werd geboren, valt ze als half-Kameroense op binnen de blanke spelersgroep. Kon je als voetballend meisje overal terecht? “Tot m’n zeventiende speelde ik in een jongensploeg, eerst bij Asse-Terheide en later bij Meldert. Daar voelde het aan als een broederschap met mij als zusje ertussen. Mijn teamgenoten kwamen voor mij op. Daarom heb ik lang gewacht met de overstap naar het vrouwenvoetbal.” Kwam je ooit in aanraking met racisme op het veld? “Een paar keer. Ooit snauwde een supporter van de tegenpartij me toe: ‘Gij kleine aap, wat doet gij op een voetbalveld? Ge zou beter in de bossen gaan lopen!’
Dat kwam hard aan. Die supporter kon niets aanmerken op mijn voetbalkwaliteiten, dus zocht hij iets om mij uit evenwicht te brengen. Hoe zielig om een kind zo te kleineren. Maar het incident heeft me niet klein gekregen, integendeel. Het heeft me gesterkt.” Hoe ervaar je de fair play in het vrouwenvoetbal? “Erg positief. Op het veld spelen we natuurlijk met de nodige agressiviteit, maar na het fluitsignaal slaan we een babbeltje met de tegenstrevers.” Wat is het grootste verschil met de mannen? “De werkonzekerheid. Zelfs vrouwen die op het hoogste niveau spelen, moeten een diploma achter de hand hebben. Daarom volg ik communicatiemanagement aan de Arteveldehogeschool in Gent. Mannelijke voetbalploegen krijgen ook altijd voorrang. Dat merk ik zelfs hier. De club waardeert en respecteert ons, maar we zijn geen prioriteit. Zo mogen we niet trainen op een terrein waar daarna de U19-jongens moeten spelen. Dan denk ik: wij zijn toch ook een A-ploeg?”
Is dat onderscheid overal ter wereld zo scherp? “Nee, onlangs speelden we met de Red Flames vriendschappelijk tegen de VS (de Red Flames verloren met 6-0, nvdr.), het nummer één van de wereld. Het vrouwenvoetbal wordt daar helemaal anders beleefd: de aftrap was één grote show, sponsors als Nike en Adidas waren prominent aanwezig, in de tribunes zaten 22.000 toeschouwers... Dat heb ik in Europa nog nooit gezien. Hun nationale vrouwenvoetbalelftal geniet er de populariteit van de Rode Duivels hier.”
voetbalbond. Volgens hen ligt het beleid niet in lijn met de stijgende professionaliteit in het vrouwenvoetbal. “Daar kan ik inkomen. Om de waarde van onze competitie op te krikken, zouden we de BeNe League (Belgisch-Nederlandse vrouwenvoetbalcompetitie tussen 2012 en 2015, nvdr.) weer moeten invoeren. Door tegen teams als PSV en Ajax uit te komen, kunnen de Belgische teams hun eigen niveau opkrikken.”
Wie loopt er voorop in Europa? “Engeland. Zeker Manchester City is een voorbeeld. Ik praat daar vaak over met Tessa (Wullaert, Belgische voetbalster bij Manchester City, nvdr.). Je hebt er één complex voor de mannen en de vrouwen. Daar draait het gewoon om voetbal. Ook Frankrijk, Duitsland en Nederland hebben grote stappen vooruit gezet.” Hinkt België dan achterop? “De Belgische voetbalbond investeert veel in de Red Flames, maar de Belgische competitie (Super League, nvdr.) wordt nog niet als volwaardig beschouwd. Daarvoor is meer media- aandacht nodig.” Onlangs dienden negen clubs een klacht in tegen de Belgische 11
GEEN UNIE OP SOCIALE MEDIA Wie op een directe manier wil communiceren met de Europese instellingen, doet dat toch gewoon via Twitter. Of niet? Want wie moet je aanspreken in die wildgroei aan accounts? Laura De Timmerman
We spreken dan wel van Europa als één geheel, van die eenheid is weinig te merken op sociale media. Er zijn tientallen Twitteraccounts van Europese instellingen en die zijn erg versnipperd. Dat bevestigt Niels Timmermans (25) ook. Hij beheert de sociale media van de Permanente Vertegenwoordiging van België bij de Europese Unie. “Ook binnen de instellingen zelf zijn er nog een hoop onderverdelingen”, zegt hij. “Voor het Europees Parlement heb je bijvoorbeeld de vertegenwoordiging van de verschillende lidstaten met elk hun eigen account. Bij de Europese Commissarissen is dat ook zo.” Op haar website zegt de Commissie sociale media in te zetten om officiële aankondigingen, persberichten en verklaringen op een consistente en coherente manier te communiceren. Maar hoe kan dat zonder een overkoepelende dienst? Social media manager Marco Ricorda (33) verbaast zich niet over de fragmentatie. “Iedere instelling werkt onafhankelijk, daarom is één centraal account onmogelijk. Dat blijkt ook uit de thema’s die aan bod komen in aanloop naar de Europese verkiezingen: op migratie na zijn dat altijd lokale thema’s.”
12
Volgers Tweets Volgend Account 822 1.074.173 32.931 @EU_Commission 9.460 539.327 18.708 @Europarl_EN 105 471.672 12.849 @ecb 484 407.378 9 4.57 @EUCouncil 1.731 320.162 14502 @EUCouncilPress 859 285.060 62 22.7 @eu_eeas 23.898 162.748 10.998 @Europarl_IT 90.101 7 5.80 15.843 @Europarl_FR 75.487 650 32.716 @EUScienceInnov 70.290 1 3.13 33.141 @eu_echo 70.115 1.604 7 7.14 @EUEnvironment 51.948 3.033 17.342 @EU_Health 49.463 1 2.33 7 1757 @EU_Growth 41.686 285 19.363 @EMA_News 40.842 0 1.00 6976 @Trade_EU 38.749 1.968 12.968 @EU_EESC 34.391 313 2.940 @EU_Careers 33.628 2.486 11.229 @EU_CoR 33.124 1.298 9.598 @EIB 30.467 3 1.32 95 23.6 @EUCouncilTVNews 29.138 268 5.260 @EFSA_EU 23.721 4 5.47 6.698 an udsm omb @EU 22.897 7.256 12.391 @EURLex 22.560 2 1.51 6462 @Food_EU 18.806 5.044 37 10.6 @EU_opendata 18.396 2.768 3.845 @NLatEU 17.118 6 1.27 4 3.62 @EUDefenceAgency 15.585 2.702 3.449 @EU_EDPS 75
Eenrichtingsverkeer Toch doen de instellingen het niet slecht op Twitter, vindt professor Nieuwe Media en Journalistiek Michaël Opgenhaffen (40). Al negeren ze wel de belangrijkste eigenschappen van sociale media: interactie en een gemeenschapsgevoel. De Europese instellingen worden door duizenden mensen gevolgd, terwijl ze er zelf maar enkele honderden volgen. “Ze gebruiken Twitter voornamelijk als een push medium om berichten uit te sturen zonder zelf te luisteren of te reageren. Dat is een heel klassieke vorm van communiceren”, zegt professor Opgenhaffen. Ricorda, die de Twitteraccounts beheert van Antonio Tajani, de voorzitter van het Europees Parlement, beaamt dat er bijna uitsluitend eenrichtingsverkeer is. “Voor iedere tweet die ik stuur, heb ik toestemming nodig, en indien ik op iedere gebruiker wil reageren, heb ik minstens vier collega’s nodig.” Hij heeft al op verschillende plaatsen gewerkt in de EU. Volgens hem slaagt Europa er vooral in om mensen te bereiken die al werkzaam zijn binnen de instellingen.
Rebranding In die omstandigheden een fanbase creëren is een hele uitdaging. “Het is ook een heel divers publiek, wat betreft taal, profiel, waarden en cultuur”, verduidelijkt professor Opgenhaffen. Hoewel het doelpubliek even divers is als de instellingen zelf, benadrukt Marco Ricorda dat er wel degelijk een rebranding is uitgevoerd om te zorgen voor meer uniformiteit. Die rebranding drong echter niet door tot de communicatiestrategie: wie via sociale media in contact wil komen met de Europese instellingen, is eraan voor de moeite. De communicatie wordt vaak vertraagd door diensten en woordvoerders die hun fiat moeten verlenen. Na meerdere pogingen deze week blijft de hoofdverantwoordelijke van sociale media bij de Europese Commissie nog altijd onbereikbaar. We kregen zelfs geen ‘no comment’.
Een aria voor Europa
“DE OPERA MOET NET ZO DIVERS ZIJN ALS DE METRO VAN NEW YORK” Van 25 tot 28 april organiseerde Opera Europa een conferentie in Antwerpen rond grensoverschrijdende samenwerking. De operahuizen denken ook na over een Europees beleid om een jong en divers publiek te bereiken. Elena Gontcharova en Sarah Van Maele
Als koepelorganisatie wil Opera Europa de banden aanhalen tussen 200 cultuurhuizen uit 43 landen. “Wij creëren netwerkmogelijkheden zodat ze elkaar kunnen vinden voor gezamenlijke projecten”, vertelt hoofdcoördinator Audrey Jungers. Een dergelijke samenwerking blijkt financieel voordelig, maar vormt niet de hoofdreden om de handen in elkaar te slaan. “Operahuizen werken pas samen wanneer ze geloven in een sterk artistiek project”, zegt Jungers. “Ze willen ook voorbij de muren van het eigen huis gezien worden.”
Gemeenschappelijke grond Internationale samenwerking is geen evidentie. Iedere opera heeft een eigen visie en een karakteristieke persoonlijkheid, die moet matchen met die van een ander huis. “In het begin beschouwden ze elkaar als concurrentie, maar nu zien ze zichzelf steeds meer als collega’s”, legt Jungers uit. Ze hebben ook een gemeenschappelijk doel: meer opera voor meer mensen. Toegankelijkheid is een belangrijk thema in het beleid en de publiekswerking. Ook al kan de inhoud onderling verschillen, elk operahuis streeft ernaar om een jong publiek aan te trekken. Daarnaast wordt ingezet op diversiteit, al zijn sommige landen verder gevorderd dan andere. Zo hebben de
Verenigde Staten een voorbeeldfunctie met gerichte programma’s om minderheidsgroepen in hun scènebeeld te brengen. “In Europa is er veel praat, maar nog te weinig actie”, stelt Laura Lee Everett van Opera America. Volgens haar moet opera het straatbeeld weergeven. “Liefst zo divers als de metro van New York.” Vandaag moet opera nog opboksen tegen een waaier aan vooroordelen: elitair, duur, traag en saai. Het houdt jongeren weg. Binnen de sector zelf blijken die clichés al lang achterhaald, zegt Jungers. “Op de conferenties van Opera Europa zie je zestigers, twintigers, mannen, vrouwen, alles door elkaar.” Op hun website proberen de huizen de grootste clichés te ontkrachten. Bezoekers kunnen er terecht voor allerlei informatie, van de huisregels tot de dresscode.
Opera zonder rem Om de drempel verder te verlagen, werd OperaVision in het leven geroepen, een streaming-platform dat een nieuw publiek moet aanboren. Jungers: “Je kan een opera volgen zonder ervoor te betalen, je huis te verlaten of jezelf op te kleden. Geen remmingen meer. We zijn ervan overtuigd dat er een groot publiek is voor het genre.” Diversiteit staat bij het ene operahuis al hoger op
de agenda dan bij het andere. In het Tsjechische Moravië hebben ze bijvoorbeeld geen specifiek beleid. “Iedereen is welkom, maar onze samenleving is nu eenmaal niet zo multicultureel.” Ook de Weense Staatsopera trekt een vrij homogeen publiek, maar vindt dat wel een werkpunt. “Ons publiek is nog redelijk conservatief en oud. Daarom moeten we verder inzetten op jongeren”, meent casting manager Stephanie Wippel. In Karlsruhe blijken ze dan weer erg vooruitstrevend. Op initiatief van algemeen directeur Peter Spuhler werden de meeste leidinggevende functies opgenomen door vrouwen. “Daar kwam veel reactie op, terwijl een strikt mannelijk bestuur geen verbazing zou wekken.” Ook Opera Vlaanderen is een voortrekker. Adjunct-artistiek directeur Jan Henric Bogen vindt het belangrijk dat we ons kunnen identificeren met het podium. “Een getalenteerd, zwart jong meisje dat graag in de opera wil werken, zal sneller ontmoedigd zijn wanneer ze zich niet herkent in de cast.” Dat bevestigt ook Melanie Allmendinger van het Londense Royal Operahouse: “Representatie op de scène is van enorm belang, zodat minderheidsgroepen zich niet langer genegeerd voelen.” Een open discussie hierover moet kunnen, meent Bogen, zolang je maar de beste persoon voor de job cast, ongeacht geslacht of afkomst. 13
De Oude Belgen van Europasquare
“Kwanta kosta verstaat toch iedereen?” De eerste steen van het voormalig moederhuis Europasquare werd in 1958 gelegd, een jaar waarin Europa zo populair was dat pleinen en panden ernaar werden vernoemd. In 1973 vormde de gemeenteraad van Deurne het moederhuis om tot een woonzorgcentrum, waar momenteel 117 bejaarden samenwonen.
Niemand heeft de evolutie van Europa zo bewust meegemaakt als onze (over)grootouders. Zij keken vanop de eerste rij toe hoe een continent transformeerde in een unie.
Gustaaf ▲
14
Guusje
De Europese wijk in Brussel. Hier gebeurt het. Onze wandeling start aan het Luxemburgplein, waar het Parlement gevestigd is. Rond de drukke verkeersaders liggen parken als een oase van rust. Gebouwen opgetrokken uit glas afgewisseld met stugge betonnen blokken, plukjes toeristen, mannen en vrouwen in kostuum, lunch in de ene hand, een smartphone in de andere. Chloë Ogiers & Jolein Rijkers
2
Liesa Rijnders & Yana Van de Sande
De oprichting van de EU ging destijds niet onopgemerkt voorbij. De kleine Benelux werd een deel van een groter geheel. “Ik herinner mij die samensmelting nog levendig. Er kwamen altijd maar landen bij”, vertelt Gustaaf De Vos (92), voormalig rijkswachter. Gustaaf is niet onverdeeld positief over die evoluties. Met heimwee denkt hij terug aan een leven zonder euro. “Een brood kostte 1,25 frank, nu tel ik daar 80 frank voor neer. Ik ben zelfs nog voor 125 frank naar Tenerife gegaan, met de vlieger.” De gewoonte om elk bedrag om te rekenen zit er nog in. Ook Guusje Colpin (90) groeide op toen België nog een eigen munt had. “Op schoolreis kocht ik tien pistolets voor één frank.”
Met de vlieger ▲
Willkommen à Brukseli
De invoering van de euro had ook een positieve invloed. Om te reizen, moest je geen geld meer omwisselen. Maar ook die mogelijkheid tot reizen zelf was een nieuw verschijnsel. “Ik ben nog naar het buitenland geweest toen je een pas en papieren moest meenemen en alles zelf moest invullen. Dat is nu wel serieus veranderd”, zegt Gustaaf. De open grenzen zorgden voor veel vrijheid en de populairste vakantiebestemmingen lagen binnen het vertrouwde Europa. Van lange autoritten ging het naar vliegreizen. “Vanaf het moment dat ik met het vliegtuig kon reizen, ben ik nooit meer met de auto weg geweest”, vertelt Gustaaf trots. “Veel mensen vlogen voor de eerste keer. Ik
3 was parachutespringer, dus voor mij was dat geen probleem.” Het is niet op de schoolbanken dat je vroeger een taal onder de knie kreeg, maar dankzij rechtstreeks contact met sprekers. Volgens Gustaaf was dat heel simpel: “Als je een Waal op een ezel zet en je laat die de wereld rondgaan, dan komen er twee ezels terug. Als je dat met een Vlaming doet, dan kent die alle talen.” Uiteindelijk trekt iedereen z’n plan wel in het buitenland. “Kwanta kosta verstaat toch iedereen”, vult Guusje aan.
Geen blaasjes Ondanks hun contact met andere culturen, identificeren de bewoners van Europasquare zich niet meteen met andere Europeanen. Maar zelfs dan weten ze nog graag wat er gebeurt in de andere lidstaten. De belangrijkste Europese kwestie voor hen? De Brexit. “Die ligt weer stil, hé. Hoe vaak is die nu al uitgesteld?”, vraagt Guusje. De bewoners van Europasquare staan al te popelen om volgende maand hun stem uit te brengen, want ze willen bijvoorbeeld inspraak in hoe Europa omgaat met dat vertrek van Groot-Brittannië. Lucie Tuerlinkcx (82) is vastbesloten: “Ik ga de gazetten goed in het oog houden. Mij maken ze geen blaasjes wijs. Zolang ik een handtekening kan zetten, wil ik stemmen!” En zo eindigt het gesprek letterlijk met een klap op tafel.
4
1
Bruna Rocha (30), Hongarije
1 “Ik ben net geland voor een verblijf van twee weken. België stond al lang op mijn lijstje. Onbewust koos ik voor een hotelletje in de Europese wijk.”
2
3
overal. Multiculturalisme kan heel verrijkend zijn, maar het is niet makkelijk. Elke cultuur heeft een eigen communicatiecode en een andere kijk op de wereld. Wanneer we bijvoorbeeld mailen en de ander niet zien, kunnen er misvattingen ontstaan gebaseerd op ons cultureel DNA. Ik geloof in Europa, de positieve aspecten wegen door. We moeten verenigd zijn.”
Céline Van den Bossche (22), België
“Als studente rechtspraktijk loop ik stage bij de Hoge Raad voor Justitie. Het bevalt me hier enorm. Het is een fijne buurt om in te werken met groene plekken en straffe architectuur. Na mijn studies overweeg ik zeker een job in de Europese Justitie.”
Meropi Paneli (54), Griekenland
“Ik werk al 23 jaar voor internationale organisaties en dat bracht me al
5
6
4
Rudy de Coster (56), België
“Al 25 jaar houd ik hier mijn bloemenkraam open. De mensen die hier rondlopen, hebben gestudeerd. Dat voel je wel. Als je ze op zaterdag zonder kostuum ziet passeren, merk je dat het ook maar gewone mensen zijn.”
5 Adam Nickels (15), Polen/Duitsland Daria Vasiliv (15), Roemenië & Nathalie Rommen (14), VS/Duitsland “Onze ouders werken in de Europese instellingen en daarom gaan wij allemaal naar de Europese school. In de toekomst zou ik ook graag voor de Commissie of het Parlement werken. Ik sta heel positief tegenover de EU, omdat ze kansen creëert. Door te verhuizen, leer je veel.”
6
Katie Coulson (25), Verenigd Koninkrijk
“Als assistent van Julie Girling, een Brits lid van het Europees Parlement weet ik niet hoe lang ik hier nog zal werken. Als remainer vind ik het natuurlijk verschrikkelijk jammer wat er nu gebeurt.”
15
Europa is hier!
overal dus