PIDMAG - nr. 18 jaargang 6 by StampMedia

) re

(

NÂ°18

e i t

c a

- JG 6

IDMA

.BE/P

IA PMED .STAM

WWW

EDITIE MASTER JOURNALISTIEK KU LEUVEN CAMPUS ANTWERPEN

INHOUDSTAFEL: 2

Voorwoord

#Viraal

Internettrolls ontmaskerd

Waarom zijn we passief?

lacktivist: luiwammes of nieuwe S soort activist

Links vs rechts

Actievoeren met je lichaam

Goede (be)doel(ing)en

Jong & activistisch

Kleur bekennen

COLOFON: WERKTEN MEE AAN DIT TIJDSCHRIFT: Caspar Bovenlander, Jutta Buytaert, Paulien Caeyers, Aster Dieleman, Liene Geysen, Lisa Hoogmoet, Nane Mertens, Philippe Mertens, Tom Mijlemans, Charlotte Teunis, Tex Van Berlaer, Hannes Van Gael, Wout Van Hofstraeten, Jente Verwimp, Emma Vierbergen GASTHOOFDREDACTEUR: Mieke Geysmans EINDREDACTIE: Roel Coesemans LAY-OUT: IO - Els De Pauw COVER: Els De Pauw (gebaseerd op foto van Philippe Mertens) ILLUSTRATIES: Els De Pauw, Shutterstock johnjohnson, Shutterstock robbin lee, VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Fried Aernouts, Prekersstraat 25, 2000 Antwerpen 2

VOORWOORD Jonge activisten zijn uitschot. Het zijn radicalen die altijd de confrontatie aangaan en met molotovcocktails de straat op trekken. Ze sparen niemand. Geen moeder die weerloos langs de kant staat met haar baby, geen auto’s van onschuldige omwonenden, geen winkelruiten van hardwerkende zelfstandigen. Ze vliegen op hun doel af in protest en destructie. Zelfs de politie kan hen niet bedaren. Ze gaan er prat op in de gevangenis te belanden. Herkent u dat beeld? Dit is het beeld dat jarenlang werd opgehangen door de traditionele media als het over activisten ging. Mannen en vrouwen die over dranghekken sprongen, prikkeldraad riskeerden, stiekeme acties ondernamen om kernwapens bloot te leggen, met geweld desnoods. Maar is dat beeld wel correct? Absoluut niet. Jonge activisten, en bij uitbreiding zowat alle activisten, willen maar één ding: een betere wereld voor zichzelf en anderen. Soms botsen hun idealen met die van andere jongeren die ook streven naar een betere wereld, maar is dat zo erg? Moeten we daarom elke vorm van actief engagement hardhandig tegengaan? Politici hebben alvast ontdekt van niet. Enige nadeel voor hen: onze jongeren zijn slimmer dan ooit en laten zich niet zomaar meesleuren in de dagelijkse drang om zich te laten gelden. Bovendien zijn ze kritisch voor politici die hen voor hun kar willen spannen met de loze belofte dat ze dan écht naar de jongeren zullen luisteren. Ikzelf kom uit een activistisch nest. Al van jongs af aan was mijn grootvader de enige in zijn buurt die geen katholieke krant las, omdat hij die te veel regeringsgezind vond. Mijn moeder en vader gingen een nog meer linkse weg op. Als tiener stond ik aan menig kraampje sleutelhangers en dergelijke te verkopen voor het goede doel. Als student kwam ik op tegen dierenleed, nucleaire energie, kernwapens, en vele oorlogen. Nu, jaren later, heb ik mijn gezichtsveld verlegd naar werkdruk, eerlijkheid op de werkvloer, sociaal zijn in de wereld. Je ziet, je bent niet zomaar even activist, dat zit in je, en daar moet je je nooit voor schamen. Ook niet als één of andere macht je probeert te onderdrukken. Jij bent wie je bent. Zolang je alles en iedereen met respect behandelt, is daar niets mis mee. Doorheen dit magazine zal je een grafisch thema zien terugkeren. Dat is gebaseerd op de Britse kunstenaar Banksy. Zijn graffitikunstwerken kaarten allerlei vormen van onrecht aan, maar doen dat op zo’n prachtige wijze dat iedereen er stil van wordt. Hopelijk doet dit magazine heel even hetzelfde met jou. En daarna, actie! Mieke Geysmans Gasthoofdredacteur Onze journalisten wisten nog veel meer tips en interviews te vergaren. Wil je een uitgebreid verslag van een artikel lezen? Ga dan naar www.stampmedia.be! Deze uitgave kwam tot stand met de steun van:

L A A R I #++V

Stickers en stiften verkopen is passé. Virale campagnes zijn de toekomst. Je bereikt er vanuit je luie zetel op korte tijd miljoenen mensen mee. Deze 8 tips helpen je alvast op weg met dank aan Tim Smits, professor Marketing en Communicatie aan de KU Leuven.

Tom Mijlemans en Hannes Van Gael

Benut sociale media

1. Verzin een goede naam De naam van een campagne lijkt evident, maar is het niet. Een goede naam rolt van de tong (#HeelHollandLakt) en kan gelinkt worden aan de organisatie zelf (ALS Ice Bucket Challenge). Een goed voorbeeld is Movember: een opvallende naam die onlosmakelijk verbonden is aan de Movember Foundation.

2. 3.

Sociale media zijn erg populair. Facebook alleen ontvangt maandelijks bijna 2 miljard gebruikers. Zet de sterktes van elk platform naar je hand. Deel video’s op Facebook, bedenk hashtags op Twitter en deel het verloop van je verhaal op Snapchat of Instagram.

Betrek bekendheden The Rich & Famous zover krijgen om aan je actie deel te nemen is de sleutel tot succes. Zij hebben een enorme invloed op de trends van vandaag en hebben een gigantisch bereik. Jeremy Clarkson bereikte voor de #WakeUpCall-actie van Unicef (foto van jezelf bij het opstaan) op Twitter met één foto 6,6 miljoen volgers.

Wees herkenbaar

Zorg voor peer pressure

Zorg ervoor dat mensen je campagne associëren met iets herken baars. Wie Ice Bucket Challenge hoort, denkt aan ALS en vice versa. Een logo, actie, mascotte of persoon: als mensen het maar aan je campagne linken, werkt het.

Het nomineren van vrienden om een bepaalde challenge uit te voeren bleek erg succesvol voor bestaande campagnes. Een studie toonde aan dat mensen uit angst voor een slecht imago niet durven weigeren als ze genomineerd worden. De deelnemers mogen op hun beurt andere mensen nomineren en dat werkt als een sneeuwbaleffect.

Wees spontaan

Keep it simple Deelnemen aan de campagne mag moeilijk zijn. Een foto of filmpje maken, loaden en klaar is Kees. Denk maar aan #NoMakeupSelfie of een #WakeUpCall. kleine moeite, maar een grootse geste.

7. 8.

Een campagne die er te afgelikt uitziet, werkt niet, want dat komt geforceerd over. #echte lijven, gelanceerd door de Brusselse staats secretaris voor Gelijke Kansen kreeg amper 33 posts op Instagram.

niet upeen Een

De aanhouder wint Heb je al onze tips gevolgd, maar is je actie toch mislukt? Blijf niet bij de pakken zitten. Neem de Movember Foundation: in 2003 begon de organisatie met slechts 30 leden, anno 2017 zijn dat er al meer dan vijf miljoen. Rome is ook niet op één dag gebouwd.

Internettrolls ontmaskerd

“We laten ons de mond NIET snoeren door marginalen” Paulien Caeyers & Nane Mertens | Foto’s: Hicham El Mzairh, VRT

Sociale media zijn interessant voor activisten, omdat ze zo een breed publiek kunnen bereiken. Dankzij internetactivisme krijgen politieke en sociale bewegingen de kans om hun boodschap snel en efficiënt te verspreiden. Maar er is ook een keerzijde aan de medaille: de internettrolls. Hun doel? Haatberichten verspreiden en reacties uitlokken.

Machtsgevoel

“Ko gel s in mijn brieve nbus” Hicham El Mzairh

“Al kr ijg je tie n go ed e re ac tie s, die ene ne gatie ve bl ijf t ha ngen” Riadh Bahri

Door negatieve reacties te plaatsen wil een troll discussies of emotionele reacties uitlokken. In tegenstelling tot cyberpesten, waarbij slachtoffer en dader elkaar meestal kennen, vallen trolls mensen aan die ze niet kennen. Experts beweren dat trolls gemene reacties posten om hun narcisme te voeden en een gevoel van macht te ervaren. Gaëlle Ouvrein van de Universiteit Antwerpen voert onderzoek naar trolling van bekendheden door jongeren: “Trolling is een veelgebruikte techniek bij jongeren om populairder te worden in de klas. Vaak werkt die techniek nog ook.” “Trolling is vergelijkbaar met de haatbrieven van vroeger, want ook daarin uitten mensen hun mening op een negatieve, anonieme manier. Groot verschilpunt: online trolls hebben een groter bereik en een grotere impact”, aldus Ouvrein. Trolls verschuilen zich typisch achter een anoniem profiel met een valse profielfoto en een schuilnaam. Volgens experts zorgt die anonimiteit ervoor dat trolls het gevoel krijgen dat niemand hen kan traceren, zodat ze de sociale regels kunnen overtreden. “De afstand tot het slachtoffer lijkt groter. Ze weten niet of ze iemand

kwetsen, want ze moeten de gevolgen van hun woorden niet onder ogen komen”, verduidelijkt Ouvrein.

Vaarwel, Twitter! Het zijn meestal journalisten, politici en activisten die geviseerd worden door internettrolls. Naast positieve reacties krijgen zij heel wat negatieve commentaren. Yasmien Naciri, columniste bij De Morgen en fervent Twitteraar, bevestigt dat: “Ik krijg haatberichten die niets te maken hebben met wat ik tweet. Onlangs kreeg ik commentaar op een foto van een cupcake, omdat ik zogezegd te weinig bezig was met de terroristische aanslagen van die dag.” Toen VRT-journalist Riadh Bahri besefte dat hij dagelijks meer volgers moest blokkeren dan accepteren, besloot hij om afscheid te nemen van Twitter. “Als journalist was het enorm demotiverend de hele dag aan een reportage te werken en dan continu commentaar te krijgen.” Naciri heeft ondertussen ondervonden dat het zinloos is in discussie te treden met trolls. “Vroeger ging ik erop in, wilde ik die mensen op andere gedachten brengen. Dat heb ik afgeleerd.” Hicham

Wie vragen heeft rond zelfdoding kan terecht op de zelfmoordlijn via het gratis nummer 1813 of op www.zelfmoord1813.be. El Mzairh, SP.A medewerker en expert in sociale media, vindt dat de juridische middelen die er bestaan om haatreacties tegen te gaan nog te weinig worden gebruikt: “We zijn het gewend geworden dat mensen racistische opmerkingen of bedreigingen op sociale media posten, terwijl dat allesbehalve normaal is. Het is een misdrijf waar we tegenin moeten gaan.”

“Een beetje stoken is leuk” Trolls halen voldoening uit het opjutten van andere mediagebruikers. Frederic, een twitteraar die geen blad voor de mond neemt, verklaart zijn gedrag: “Een beetje stoken is leuk. Ik zie het simpelweg als een vorm van tijdverdrijf. Wat moet ik anders doen?” Ook Jean-Marie geeft toe dat hij bewust de discussie opzoekt op Twitter: “Ik denk vaak na over wat ik nu precies kan posten om een hevige reactie uit te lokken.” Volgens hem valt het op dat hij pas van trolling beschuldigd wordt als zijn medetwitteraars de discussie niet meer kunnen winnen. “Twitter is bedoeld om meningen uit te wisselen en discussies te voeren. Als iemand niet om kan met andermans mening, kan hij beter

wegblijven van sociale media”, besluit Frederic. Trolls werken vaak samen. Naciri merkt dat ware trollenlegers haar dagelijks lastigvallen. Bahri beaamt dat: “Als ik de discussie aanging met een troll, begonnen er plots veel meer mensen te reageren.” Trolling heeft vaak een emotionele weerslag bij de slachtoffers. Volgens Bahri komt dat omdat mensen vooral het negatieve onthouden: “Al krijg je tien goede reacties en één slechte, het is sowieso de negatieve die blijft hangen.” Ook Naciri trok het zich vaak erg aan: “Zeker als bepaalde trolls een foto van je huis sturen met de boodschap ‘Ik weet je wonen’. Toen was ik echt bang, voornamelijk voor mijn familie.” Ondertussen heeft ze geleerd te relativeren. Ook El Mzairh is al in aanraking gekomen met trolls die over de schreef gingen: “Enkele jaren geleden vond ik twee kogels in mijn brievenbus. Dat was schrikken, maar ik ben steeds blijven opkomen voor mijn overtuigingen.” Zelfcensuur is voor veel activisten geen optie. “We gaan ons niet de mond laten snoeren door die marginalen”, besluit El Mzairh.

Hoe ga je om met trolls? • Negeer ze. Door niet te reageren, ontzeg je de troll de negatieve aandacht waar hij op uit is. • Verberg je emoties. Trolls kicken op boze of verdrietige reacties. • Wanneer trolls echt te ver gaan (bedreigingen, racisme,...) meld je hun gedrag bij de beheerder van de site of bij de politie.

Waarom zijn we v o or ee n ik me in ze t ls “A : D A R A N nee r, w il of ge ld do org a n is atie ge d a a n at d a a r mee a lt ijd ik we te n w ie n t is v o or m ij word t. Dat t n ie t.” m do e ik h e ro a a D . k ij du idel

HASNA: “Ik ben gee n lid van ar een soc iale org ani sat ie ma ohol syc via mijn job als sch oolp te in wel elf ge pro bee r ik mez . ppij cha ats ma zet ten voo r de ik e akt ma der moe Als jonge bew ust de keuze om mij verder nie t mee r te eng age ren .”

HELIN: “Toe n ik in Ant wer pen woo nde, hielp ik in een beja arde ntehu is. Sind s ik in Gen t woo n, ben ik daar mee gest opt. Het is op zich niet moe ilijk om een gelijkaa rdige orga nisatie te vinden als je ande re vrijw illige rs ken t.”

hadde n MICHAEL: “M ijn vrienden jw ilvri t me n nge ari al leu ke erv nie t het zou ik ar ma , lige rswerk . nen die doe n. Ik wi l liever geld ver het ar ma Dat is erg om te zeg gen, is zo.”

passief? Charlotte Teunis en Emma Vierbergen | Foto’s: Emma Vierbergen

Ben je ooit lid geweest van een ngo of humanitaire organisatie? Dat was één van de vragen die een enquête van de Europese Unie voorlegde aan 580.000 jongeren. Ongeveer 40% van de Vlaamse jeugd antwoordde van niet en was bovendien niet geïnteresseerd in zo’n engagement. Wat is er aan de hand met onze jongeren? Er is niet zomaar één reden waarom jongeren zich minder en minder engageren, zegt Elisah D’Hooge, opleidingshoofd Toegepaste Psychologie van de AP Hogeschool in Antwerpen: “Ons gedrag wordt door enorm veel factoren bepaald.” Walter Weyns, socioloog aan de Universiteit Antwerpen, voegt toe: “Vaak speelt ook de maatschappij een rol in dat gedrag.”

versie, nauwkeurigheid, neuroticisme, openheid en altruïsme. Vooral die laatste twee zijn belangrijk. “Openheid is de mate waarin iemand leergierig, creatief en fantasierijk is. Altruïsme geeft dan weer aan hoe hartelijk en onzelfzuchtig iemand is.” Als een persoon lager scoort op deze eigenschappen, is de kans kleiner dat hij of zij zich inzet voor een goed doel.

Groepskenmerken

Goede bedoelingen

De aard van het goede doel is erg belangrijk, benadrukken D’Hooghe en Weyns. “Volgens de sociale impacttheorie zijn er drie factoren die bepalen of iemand actie onderneemt: de grootte, de sterkte en de nabijheid van een groep. Als die factoren niet aanwezig zijn, is het minder waarschijnlijk dat een persoon zich bij een groep aansluit”, aldus D’Hooge. “Bij een busongeluk in Venezuela zal je je veel minder betrokken voelen dan bij een ongeval in je eigen dorp”, verheldert Weyns.

Zelfs goede bedoelingen leiden soms tot passivisme. “Je kan het belangrijk vinden om de derde wereld te steunen, maar nooit geld storten aan een organisatie zoals het Rode Kruis.” Om daar niet te veel over te tobben, praten mensen hun gedrag goed en veranderen ze zelfs hun opvattingen. “Ze beginnen dan bijvoorbeeld te denken dat België belangrijker is dan de derde wereld”, aldus de experts.

Persoonlijkheid Een andere belangrijke factor bij passivisme is de zogenaamde Big Fivetheorie. Die omschrijft persoonlijkheid op basis van vijf eigenschappen: extra6

Kort engagement Weyns nuanceert de cijfers over passivisme: “Jongeren kiezen nog voor engagement, maar wel voor een korte en intense verbintenis. Dat heeft veel te maken met individualisering. Ze leggen sterk de link met hun eigen leven.”

Slacktivist:

Luiwammes of nieuwe soort activist? Lisa Hoogmoet | illustratie: Els De Pauw met foto van Nane Mertens

Even die nieuwe actie liken van dat goede doel of snel op attend klikken voor een protest. De nieuwe online generatie doet het liefst alles vanuit haar luie stoel. Het is luiwammes-activisme, wat deze jongeren uitvoeren, ook wel slacktivisme genoemd. Maar is het wel laksheid of is het een nieuw soort activisme?

Het is niet zo dat slacktivisme een nieuw concept is: al in de jaren ’70 ontstond de negatieve kijk op mensen die enkel ‘doen alsof’. Met de komst van internet en social media kreeg slacktivisme een nieuwe betekenis. De jongere generatie deelt, liket en neemt deel aan acties op Facebook. Echt ouderwets actie ondernemen, dat zit er volgens sommigen niet meer in.

Online gemak Thomas Decreus, politiek filosoof en mede-organisator van de SHAMEbetoging, is ervan overtuigd dat lang niet elke vorm van slacktivisme passief hoeft te zijn. Met de SHAME-betoging kreeg hij in 2011 ruim 30.000 mensen in actie door een oproep op Facebook te plaatsen. “Onder slacktivisme versta ik ook oproepen via internet om te gaan manifesteren en daadwerkelijk op straat te komen. Natuurlijk heb je ook luie vormen van protest, maar protest kan gaan van het ondertekenen van

“Onder slacktivisme versta ik ook oproepen via internet om te gaan manifesteren en daadwerkelijk op straat te komen.” (Thomas Decreus) een petitie tot daadwerkelijk de straat opgaan en alles daartussen.” Decreus ziet vooral mogelijkheden in het online laten horen van je stem. Zonder de potentie van social media te verheer-

lijken, maakt het platform het volgens hem wel gemakkelijker om mensen bij elkaar te krijgen. “Als je vroeger een betoging wilde organiseren, moest je dat doen via een organisatie die leden mobiliseerde. Nu kun je simpelweg een Facebookevenement aanmaken of een tweet versturen om mensen op een bepaalde plaats te krijgen.” De bestaande organisaties zijn daardoor niet langer nodig om mensen op de been te krijgen.

Offline gefaald Slacktivisme als ultiem redmiddel voor actievoerders opvoeren is te vergaand, de trend heeft wel degelijk een negatieve kant. “Als het enkel beperkt blijft tot een internetevenement, ben je niet in staat dingen te veranderen. Het gaat om de combinatie van verschillende actie mogelijkheden”, merkt Decreus op. Dat een actie online heel succesvol kan zijn maar offline toch weinig voorstelt, werd pijnlijk duidelijk tijdens het ‘NK-treinreizen in de spits’ vorig jaar. De actie werd georganiseerd nadat de Nederlandse overheid het plan opvatte studenten te weren uit de spits om overvolle treinen te voorkomen. Een groepje jongeren startte daarop een Facebookevenement om de situatie aan te kaarten. De actie werd zo succesvol dat meer dan 28.000 studenten in actie wilden komen. Desondanks waren er op de protestdag zelf slechts een handjevol studenten ook daadwerkelijk aanwezig. Hoe dit kon gebeuren, wijt Fritz Keijzer, een van de organisatoren, mede aan

de organisatie zelf. “Het had misschien duidelijker moeten zijn wat precies de bedoeling was. Omdat kort van tevoren besloten werd wanneer de actie zou plaats vinden, was het voor ons moeilijk het concept een goede invulling te geven.” De actie lijkt een typisch voorbeeld van slacktivisme. Keijzer ziet het zo niet: “Het lijkt alsof sommige nieuwsmedia de studenten willen bestempelen als lui en verwend, dat ze niet opkomen voor hun rechten en alleen maar kunnen klikken op hun telefoon. Het is jammer dat door de teleurstellende opkomst dit beeld is neergezet, terwijl deze online actie zeker een bepaalde aandacht heeft gecreëerd. Daardoor is het doel van de actie alsnog behaald.” Iedereen in Nederland had het immers over de studenten die niet meer in de spits mochten reizen. Wel of niet offline aanwezig, online hadden de jongelingen hun stem laten horen. 7

Links Mathias Smidt (25)

Vereniging? Actieve Linkse Studenten Ideologie? Socialistisch en antikapitalistisch. CommunisÂ

tisch? Met die term moet je voorzichtig zijn. In het verleden is al gebleken dat communisme geen realistische staatsvorm is. Wij zijn eerder marxistisch.

Grootste zorg? Er zijn veel grote problemen, maar die zijn terug te brengen tot hoe de maatschappij werkt. Er is een toplaag die alle macht in handen heeft en die zijn eigen belangen nastreeft. Dat is kapitalisme.

Wat doe je? Dat is uiteenlopend. Van petities om te voorkomen dat extreemrechtse sprekers op de universiteit worden toegelaten tot betogingen tegen de verhoging van het inschrijvingsgeld.

Heeft activisme zin? De actie zelf verandert natuurlijk niks. Maar het is wel belangrijk om bewustzijn te creĂŤren, bijvoorbeeld over het feit dat de NAVO een oorlogsmachine is.

Zijn activisten niet gewoon provocateurs? Veel rechten die we vandaag hebben, zijn bereikt door stelselmatig protest. Zonder activisme was algemeen stemrecht er bijvoorbeeld nooit gekomen.

Wel eens in de cel gezeten voor je idealen? Drie jaar geleden hebben wij het NAVO-gebouw in Brussel bestormd. Daarvoor moet je wel eerst over drie lagen prikkeldraad. Echt van die scheermesjesprikkeldraad. Ik ben aan het tweede hek geraakt. Toen ben ik opgepakt door de politie en heb ik een paar uur in de cel doorgebracht.

Natalie Eggermont (28) Vereniging? Climate Express Ideologie? Eigentijdse communist Wat doe je? Tijdens de klimaattop in Bonn gaan we de bruinkoolmijnen in Duitsland bezetten, net als vorig jaar.

Grootste zorg? Ongelijkheid. Ik heb het geluk gehad geboren te worden in een

West-Europees land in een welgestelde familie. Ik zou willen dat er geen geboorteloterij meer is in de wereld.

Heeft activisme zin? De afschaffing van de slavernij en stemrecht zijn er gekomen door actie te voeren. Ik geloof er niet in dat politici uit zichzelf de juiste beslissingen nemen. Je hebt actieve burgers nodig om politici de juiste richting uit te sturen.

Zijn activisten niet gewoon provocateurs? Soms is provocatie nuttig, maar acti-

visme is niet gelijk aan pure provocatie. Activisme is voor mij actief burgerschap waarin je jezelf niet beperkt tot om de vier jaar een bolletje roodkleuren, maar een actieve rol speelt in alle politieke vraagstukken.

Wel eens in de cel gezeten voor je idealen? Bijna, tijdens de TTIP-betoging. We waren verkleed als clown en wilden de agressiviteit van de politie spiegelen. Toen hebben ze ons opgepakt. Ik zei dat ik moest gaan werken. Omdat ik spoedarts ben, mocht ik gaan.

Caspar Bovenlander, Philippe Mertens Illustraties: Els De Pauw met foto’s van Mathias Smidt, Natalie Eggermont, Karl Peeters, Sofie Van Himbeeck

rechts De barricades op tegen het kapitalisme of een straatmars voor de Vlaamse zaak? Links en rechts hebben totaal verschillende ideeën over de wereld. Maar één ding hebben ze gemeen: hun bereidheid om in actie te komen voor hun idealen. Ontmoet de jonge activisten van Vlaanderen.

SofIe Van Himb

eeck (19)

Ve re nigi ng? Vlaa ms Belang Jong eren Ideo lo gie? Vlaam s-nationalistisch A ct iv is t? Ik noem

mezelf liever ee n patriot. Activ klinkt voor mij isme als rare spando eken hangen op plaatsen. Wat hoge haalt dat uit? Ik wil liever het po debat steunen. litieke Op straat kom en heeft zeker mensen wakke zin om r te schudden . Zolang ze ac tv blijven zitten, hter hun hebben ze geen idee van wat er wereld gebeurt. in de

at do e je? Ten ee rste neem ik de Niet enkel aan el aan optochte die van Vlaam n. s Belang trouw Groen! morgen ens. Als een optocht vo or dierenrechte niseert, zal ik di n orgae ook steunen. Verder zet ik m in voor dakloz e ook e Vlamingen, on der andere via van Vlaamse So Huizen lidariteit, een in itiatief van Voor post. Groo ts te zo rg? Om te beginn en: ervoor zorg we niet worde en dat n platgebomba rdeerd. Dat lijk belangrijk. De sl t me vrij achtoffers van terreurdaden zij sen met familie n mens. Die mensen hebben een le gebouwd dat ve ven oprvolgens afgeno men wordt door religieuzen. , ja...

Karl Peeters (26) Vereniging? Nationalistische Studentenvereniging NSV Ideologie? Vlaams-nationalistisch en traditionalistisch Drijf veer? Ik ben heel radicaal in mijn denken. Als ik ergens in geloof, blijf ik daar achter staan. Ook als dat standpunt niet politiek correct is. We handelen uit liefde voor onze tradities, niet uit haat voor die van anderen. Natuurlijk kan ik me inbeelden dat sommige van onze acties bepaalde mensen kwetsen, maar dat is niet noodzakelijk slecht. Ik kan op persoonlijk vlak wel met die mensen meeleven, maar dat verandert niets aan mijn ideeën over de maatschappij.

Wat doe je? Mijn activisme uit zich op verschillende manieren: via publicaties, vorming, debatavonden,... . Maar ik doe ook mee met ludieke straatacties of betogingen.

Grootste zorg? België werkt niet. Mijn uiteindelijke doel is de splitsing van België en een hereniging met de Nederlanden als volkse, soevereine staat met respect voor haar tradities, normen en waarden.

Heeft activisme zin? Het is altijd moeilijk te zeggen of onze acties echt mensen overtuigen, maar ze bezorgen ons wel media-aandacht. Dat lukt niet met publicaties en lezingen.

Wel eens in de cel gezeten voor je idealen? Bij acties tegen het koningshuis zijn we er praktisch zeker van dat we in de cel belanden.

Actievoeren met je

lichaam

Ken jij de term body positivity al? Het is een strekking binnen het feminisme waarbij vrouwen lak hebben aan de opgelegde schoonheidsnormen. Hun boodschap? Elk lichaam is een goed lichaam. Iedere vrouw doet ermee wat ze zelf wil. Wij spraken enkele vrouwen die positivisme uitstralen. Aster Dieleman | Foto’s: Dounia Aerts, Yvette Wolterinck, Charlotte van Ruiten en Chloë Francis

P lus si ze

tje meer is met een maa en w ou vr n tie va ositivity mo De accepta n de body p va l ee d de er d ijk on te zien aan een belangr il lukken, is w ig rd 3) (3 aa r al je dit jan Mei vement. Dat odellen. Mar m ze si en s w lu ou p van dat vr populariteit erg belangrijk “Ik vind het n: identiteiten. he n en va en n is éé ende mat ill ch e rs ve et m een positiev modellen zien d kunnen hier el er ew od m de De media en leveren.” n aa nodig is. ge bijdra ze nog wel si s lu p el b ds als g of het la eeld nog stee sb Blijft de vraa am ha lic it geen voor dat d heeft er zelf Het zorgt er peld. Marjan m te paar es n b ee t d er e term ov d ‘anders’ wor at ta es b begrijp : “Wellicht Maar voor nu . moeite mee jn zi i oo m ak ger. Dat zou aakt.” Een va m jaar niet mee ge t d or w ouwen derscheid volslanke vr ik dat het on t tonen van he at arjan: d M is . en ijt hoord verw zou promot s ita es ob of zelfs vel zit, dat goed in m’n overgewicht ik at d ijk gr aten kan het belan dat niet in m “Voor mij is je at d k en d itief zelfy ben. Ik ten een pos ik fit en happ oe m en d ei voldoen Jonge m er te hoeven uitdrukken. nd zo n le ke ontwik beeld kunnen dealen.” schoonheidsi e ar b aan onhaal

Modes t fa sh ion

Sarah Dimani (23 ) was in 2015 de eerste gesluierde moslima op de co ver van Flair. Sinds die n heeft ze zich ontpopt tot hét Vla amse boegbeeld vo or mo dest fashion, “een kledingstijl die past binnen de voors ch rift en van de religies van het bo ek: de islam, het ch ristendom en het jodendom.” Voor Sa rah is het bedekken van haar lichaam een sterk statemen t: “Er is tegenwoord ig al zoveel naakt te zien, dat het haas t genormaliseerd is. He t dragen van een hoofddoek draa gt dan een krachtig e bo odschap uit. Het is een deel van mijn identiteit.” Op Instagram deelt Sarah foto’s van zic hzelf in modest fashion. “Toen ik m’ n account maakte, ging er een wereld voor me open. Ik vond het inspirere nd om te zien hoe vrouwen over de he le wereld hun hoofd doek dragen. Ik wilde er net zo leuk uitzien als zij!” Onde rtussen heeft ze meer dan 105.000 volgers. “Het drag en van een hoofddoek is in België no g niet volledig geac cepteerd. Ik wil moslimmeiden laten zien dat het heel no rmaal is, en dat een hoofddoek ook modieus kan zijn.”

Wat denken de mannen? Koen (37) - “Ik lig er niet wakker van als een vrouw zich niet scheert. Voor mij is het belangrijk dat ze zich goed in haar vel voelt.” Mehmet (21) - “Ik hou van een natuurlijke look. Vrouwen moeten niet te veel make-up dragen.”

Younes (20) - “Voor mij is vooral het innerlijk van een vrouw belangrijk.” Abdel (21) - “Als een vrouw een beetje vet heeft, is dat helemaal niet erg. Dat hebben we allemaal.”

Ferat (55) - “Een vrouw moet zich scheren, ze moet schoon zijn.” Michiel (24) - “Voor mij is iedere vrouw goed, zolang haar gewicht maar onder de 100 kilo blijft.”

Natu ra l ha ir

Licha amsb eh ar ing

uwen dat ze verwacht van vro De maatschappij en wimpers — haar, wenkbrauwen — behalve hun hoofd uwen zijn het n. Steeds meer vro volledig haarloos zij n scheren. Zo h wekelijks te moete echter beu om zic (23): “Ik schoor lotte van Ruiten ook studente Char orde. Maar ik voel had dat het ho me omdat ik het ge g erger dan stoppels vond ik no vond het niet fijn en k om het haar voelt het onnatuurlij haartjes. Bovendien eit steeds met uit mijn lichaam gro dat nou eenmaal m scheert ze verwijderen.” Daaro pijn en moeite te werd, besefte er: “Toen ik ouder zich al jaren niet me jn lichaam. Ik kon maken over mi ik dat ik zelf keuzes er schroom in ertrouwen om zond heb nu genoeg zelfv jn harige benen aat te lopen met mi een kleedje over str en oksels.” heren een ophet stoppen met sc Voor Charlotte was shaar was voor ijderen van lichaam luchting: “Het verw opgelegd. Het van buitenaf werd mij een norm die tten en autonodaartegen te verze voelt krachtig om je je lichaam.” mie te hebben over

“Ik heb mijn haar bijna altijd natuurlij k gedragen”, vertelt Chloë Fran cis (28). “Eén keer he b ik het laten steilen, maar dat wa s echt niet mijn din g!” Chloë runt op Instagram het account @girlsandc url s_ antwerp met foto’s van vro uwen die trots hun natuurlijke afro tonen. “Jonge vro uwen vinden het va ak moeilijk om hun natural hair te dragen”, merkt Ch loë op. “Met mijn Instagram wil ik he n laten zien dat ste il ha ar helemaal niet de norm hoeft te zijn. Zo wil ik he n aa nmoedigen om hun haar natuu rlijk te houden.” Om he t dr agen van natural hair nog me er te stimuleren, de elt Ch loë op haar account ook tips voor de verzo rging van kroeshaar: “Het is heel moeilijk om kroesha ar er mooi en verzorgd te laten uit zien. Daarom grijpe n sommigen al snel naar een pruik of extensions.” Zoals veel mensen met een afro krijgt Chloë vaak te maken met vreem den die haar haar willen aanraken: “Ik vind dat zelf nie t zo’n probleem, ma ar ik wil wel dat ze het me vragen. Het is mijn haar. Ik ben geen hond die je zomaar kunt aaien.” Chloë snap t wel waarom mensen graag aan haar haar willen vo elen: “Afro’s zijn bijzonder!”

GOEDE (be)DOEL(ing)EN Jente Vermip & Wout Van Hofstraeten | Illustraties: Els De Pauw met foto’s van Geena Lisa, Kamal Kharmach, Saartje Vandendriessche, Sihame El Kaouakibi

Artsen zonder Grenzen, Kom op tegen Kanker, Unicef, Rode Kruis,… Al die liefdadigheidsorganisaties maken gebruik van vrijwilligers om geld in te zamelen. Belangrijk daarbij is de naamsbekendheid. Een actie die bij het grote publiek niet bekend in de oren klinkt, zal weinig geld in het laatje brengen. De makkelijkste manier om die bekendheid te verwerven? Een bekendheid bij de campagne betrekken. Maar hoeveel kost dat? En zijn er geen betere manieren om geld in te zamelen? Frederieke Duchateau, communicatieverantwoordelijke, media en events bij Vredeseilanden, vindt het belangrijk dat de bekende Vlaming zich volledig kan vinden in het doel dat hij ondersteunt. “We gebruiken een BV niet enkel als uithangbord voor de media. We merken wel dat de media een ngo-verhaal sneller oppikken als een bekend persoon eraan verbonden is. Maar we willen vooral oprechtheid nastreven.” Ook Plan België deelt die mening: “We hebben een partnerschap met de Red Flames, die niet alleen bekender worden, maar ook het juiste profiel hebben om de verhalen van meisjes uit het Zuiden te vertellen, aangezien ze daar ook voetballen. Koen Wauters is ook een droomambassadeur met veel input. Het sensibiliseringsfilmpje waarin hij zijn dochter uithuwelijkt, was zijn idee. Samenwerkingen met BV’s zijn altijd op vrijwillige basis, ze krijgen hiervoor niets betaald.”

Gemotiveerde bekendheden Soms nemen BV’s ook zelf het initiatief. Kijk maar naar Saartje Vandendriessche. Zij werkte mee aan de actie Loop Naar De Maan. “Steven Terlaeken, Tine Embrechts en ik hebben dat project verder uitge12

werkt. Sporten is sowieso mijn dada. Dat kunnen combineren met een goed doel, is fantastisch.” Kom op tegen Kanker was zo enthousiast dat er ondertussen een tweede editie van start is gegaan.

“Ik heb schrik dat mensen denken dat ik uit eigenbelang help.” Kamal Kharmach

Geena Lisa zocht het iets verder en trok naar Afrika. Met de vzw Afrodidact richtte ze een school op in Gambia en doet ze onderzoek naar kwalitatief onderwijs in derdewereldlanden. “Waarom ik dat doe? Enerzijds omdat ik de tijd en zin heb, anderzijds omdat ik mij als mens verplicht voel. Ik heb het goed en ben daar zo dankbaar voor dat ik het wil delen met mensen die het minder goed hebben.” Kamal Kharmach is een geëngageerde Vlaming, maar heeft het moeilijk met de mediabelangstelling. “Ik werk liever achter de schermen mee. Ik heb schrik dat mensen denken dat ik vooral uit eigenbelang en voor m’n imago zou helpen. Voor Rode Neuzendag heb ik een uitzon-

dering gemaakt. Ik heb het zelf psychologisch zwaar gehad en was blij dat ik mijn steentje kon bijdragen.” Naast BV’s is originaliteit belangrijk om media-aandacht te bekomen. Het Rode Kruis werkte daarom samen met Defensie. Ze lieten Eline De Munck als Fanny Kiekeboe uit een Sea King springen om hun stickeractie te promoten, die dit jaar in het teken staat van De Kiekeboes. Het was een heus event op het Noordzeestrand. “Defensie maakte een testvlucht met de Sea King en werd graag geassocieerd met een organisatie als de onze. Wij konden de mediaaandacht gebruiken en vonden Eline De Munck bereid om uit de Sea King te springen. Een win-winsituatie die geen geld kostte voor beide organisaties”, aldus Ine Tassignon van Rode Kruis Vlaanderen.

Marathons lopen Maar het loopt niet altijd even vlot. De strijd om media-aandacht brengt ook nadelen met zich mee, zo blijkt uit het verhaal van Mediclowns. De organisatie doet jaarlijks meer dan 7.000 zieke kinderen opnieuw lachen. Serge Enckels, vader

gesteund

van Kenric (3) die aan kanker lijdt, kan daarover meespreken. “Van zodra Kenric ziek werd, heb ik alles laten vallen. Ik ben een jaar thuis geweest. Na een tijd ben je zelf op. Tot Mediclowns ons contacteerde. Zij kwamen regelmatig thuis langs. Kenric fleurde er altijd door op.” Om geld in te zamelen voor de organisatie, spoort Mediclowns mensen onder andere aan om deel te nemen aan de marathon van New York. Die straalt heel wat prestige uit bij lopers. Om de actie extra kracht bij te zetten schakelt Mediclowns BV’s in om mee te lopen. Maar er schuilt een addertje onder het gras: de toegangsprijs voor die marathon bedraagt 550 euro. Mediclowns organiseert samen met een reisbureau de hele trip. Dat betekent niet alleen toegang tot de marathon, maar ook het vervoer, eten en enkele activiteiten. Het totaal in te zamelen bedrag komt daardoor op 3.000 euro, een bedrag dat veel deelnemers via allerlei acties proberen in te zamelen. Nadeel: per deelnemer gaat uiteindelijk maar 500 van de 3.000 euro naar Mediclowns. Voor de editie van 2017 lopen 80 mensen mee voor het goede doel, waardoor er 40.000 euro naar de organisatie gaat. Mooi, maar er is wel voor meer

of net

niet?

dan 200.000 euro ingezameld. De BV’s die meelopen, betalen hun trip zelf, benadrukt de organisatie. Vorig jaar liepen Eline De Munck, Freek Braeckman, Jef Neve en Wim Soutaer mee als gezichten van de campagne. Eline betaalde de reis via sponsoring van haar eigen brillenmerk, Freek betaalde het gewoon zelf en nam zijn hele gezin mee. Wim Soutaer wist niet meer waar het geld vandaan kwam, maar kon volgens de algemene coördinator van Mediclowns, Eddy Smits, gratis mee naar New York dankzij korting van het reis bureau en voorafgaand promowerk.

“Zonder een BV gaat het ook.” Sihame El Kaouakibi Rijst de vraag of het ingezamelde geld niet beter aan het goede doel zelf kan worden besteed in plaats van er een mooi hotel in Manhattan mee te boeken en een citytrip in New York te organiseren. Mediclowns voorziet twee begeleiders voor de trip, wiens verblijf door de organisatie zelf wordt betaald. Dat er ook andere manieren zijn om geld in te zamelen, bewijst Swimmin’Genk.

Zij zamelden dit jaar 2.000 euro in voor Mediclowns door een zwemactie te organiseren. Ook Bart Fabry is ervan overtuigd dat het anders kan. Hij liep al vaker marathons en wilde zich samen met een paar vrienden inschrijven voor de NY marathon ten voordele van Mediclowns. “Tot we doorhadden hoeveel geld we moesten inzamelen, en vooral hoeveel er uiteindelijk naar Mediclowns zelf ging. Al kan je natuurlijk ook zelf de reis financieren en enkel sponsoring van anderen vragen voor het geld dat naar het goede doel gaat.” Bart liep al eens een marathon voor een goed doel, Villa Clementina. “Dat initiatief kwam uit onszelf. We hebben toen 2.300 euro ingezameld. Die opbrengst is integraal naar het goede doel gegaan. Ik doe het liever zo.” Ook Sihame El Kaouakibi toont dat het anders kan. Ze runt sinds 2009 een urban culture beweging waar ondertussen wekelijks 1.000 jongeren met verschillende etnische achtergronden komen dansen en sporten. Het lidgeld bedraagt amper 50 euro per jaar. Voor kansarme jongeren die dat niet kunnen betalen, heeft El Kaouakibi een budget bijeen gespaard met de hulp van stille weldoeners. Of ze ooit al een BV heeft ingeschakeld? “Absoluut niet. Zonder een BV gaat het ook.” 13

WaT is volgens jongeren de beste manier om gehoord te worden? Liene Geysen & Tex Van Berlaer Foto’s: Sakina Tahiri, Chiara Risteyn, Hayat Khalifa Petitie tekenen

Je hoort het wel vaker: jongeren zijn minder geëngageerd dan vroeger.14% Ze zijn lui, passief en onverschillig. Maar klopt dat wel? Wat zeggen de cijfers en experts zoalsstaken psychologe Arzu Yentür? En wat zeggen jongestemmen 18% tijdens ren zelf? 49% verkiezingen

JONG & ACTIVISTISCH 19%

demonstreren

WaT is volgens jongeren de beste manier om gehoord te worden? Petitie tekenen

NEE

14% staken

heb je je ooit op een of andere manier ingezet voor de maatschappij?

18%

49%

stemmen tijdens verkiezingen

39%

61%

19% demonstreren

Bron: Political Participation and EU Citizenship: Perceptions and Behaviours of Young People (Europese Commissie)

“Bij sommigen begint bewust wording vroeg, bij anderen pas rond hun vijftigste”

heb je je ooit op een of andere manier Er is een kloof tussende jongeren en politiek. The Millennial ingezet voor maatschappij? Dialogue toonde aan dat 57% van de jongeren tussen 16 en 25 jaar niet geïnteresseerd is in politiek. Toch is het activisme bij jongeren niet verdwenen. Volgens psychologe Arzu NEE Yentür speelt de omgeving een belangrijke rol. “Als je je omringt met leeftijdsgenoten van een bepaalde ideologie, ben je meer geneigd om die over te nemen. Hoe meer je zoekt naar een identiteit, hoe meer beïnvloedbaar je bent.”

39%

61%

Op zoek naar erkenning Er is geen vaste leeftijd waarop iemand bewust keuzes maakt. “Bij sommigen begint het bewustwordingsproces vroeg, bij anderen pas rond hun vijftigste”, zegt Yentür. “Jongeren zijn vooral op zoek naar erkenning. Ze willen zich laten horen en geloven in verandering.” De psychologe ziet bij jonge activisten veel positivisme, hoop en wilskracht, al zijn er ook valkuilen. “Enerzijds is het mooi om een droom te hebben. Anderzijds is het gevaarlijk wanneer politici jongeren voor hen laten spreken.”

Onderzoek wees uit dat 85% van de jeugd zich nooit kandidaat zou stellen voor een politieke partij. Uit een enquête bleek dat slechts één op drie Europese jongeren de afgelopen twee jaar een petitie tekende. Dat percentage is het op één na laagste van alle generaties. Jongeren zijn wel kampioen in het online verkondigen van hun mening (42%).

Van straat naar computer? Ongeveer 5% van de millennials nam al deel aan een politieke bijeenkomst en het dubbele daarvan was betrokken bij een betoging. Onderzoekers concluderen dat jongeren niet minder actief zijn dan oudere generaties, maar dat er wel een verschuiving is van traditionele naar alternatieve vormen van activisme. Volgens 66% van de bevraagde jongeren negeren politici de mening van jonge mensen. Daarom is er nood aan nieuwe stemmen, meent Yentür, zeker in steden met veel jongeren van diverse achtergronden. “Vooral die jongeren willen gehoord worden.”

“Omr ingd worden door enorme groep met zelfde meni ng” De Antwerpse Sakina Tahiri (19) demonstreerde onlangs voor de allereerste keer. “Het groepsgevoel is indrukwekkend.”

Sakina stapte mee in De Grote Parade, georganiseerd door de burgerbeweging Hart Boven Hard. Ze liep mee met haar vriendinnen van Kras Jeugdwerk Borgerhout. Het was de eerste keer dat ze meedeed aan zo’n manifestatie, maar ze kreeg meteen de smaak te pakken. “Het was indrukwekkend, keiveel mensen en nog meer lawaai. Op het einde van de dag had ik zelfs oorpijn! Ik vind het leuk dat je omringd wordt door zo’n enorme groep die dezelfde mening deelt.”

“Mee r aa nd acht aa n raci

Bij een wake voor de slachtoffers van de aanslagen in Brussel en Zaventem die enkele weken later plaatsvond, ervoer de studente hetzelfde groepsgevoel. “Ik merk dat de jeugd helemaal niet zo passief is als men wel eens beweert.” Zowel familie als vrienden steunen Sakina in haar activisme, enkelen willen nu zelf ook deelnemen aan demonstraties. “Ik wil blijven participeren, al komt de school wel op de eerste plek”, besluit de jonge vrouw.

sme be steden”

acties n. “Het is leuk dat je h in voor Jong Groe zic t ze ) (23 n tey Chiara Ris n.” geapprecieerd worde sinds de isme besteden, zeker gement een aan rac ga en ar ha s wa a .” iar Voor Ch chtelingencrisis u mensen mee vlu eerst sceptisch logische keuze. “Ik wo de Hoewel haar ouders ze impact op tivisme, heeft ac laten nadenken over on ar ha mst die daardoor reageerden op ertuigen. “Ze ov natuur en onze toeko en nn ku e evenement Chiara hen rst ee t He ” pt. loo r gevaa vandaag iets moet ge ren, was een ge- beseffen dat er ar ha t em ne Ze dat ze hielp organise later.” ersiteit. “Ik had beuren en niet spreksavond over div mee naar een verms so en ek inn ble nd t da vrie ar ma , nd avo die or vo schrik ale afdeling van Jong t was groot en gadering. De lok niet nodig. De opkoms n. “Vorig jaar telden ces. Het is leuk Groen blijft groeie het event werd een suc en, nu zijn we met led worden.” we drie actieve erd cie pre ap ge s tie ac dat je ig gebeurt de ledennd lag haar nauw acht. Tegenwoord avo die .” van ma the t He oral via sociale media Haïtiaanse roots. werving wel vo aan het hart. “Ik heb meer aandacht We mogen best wat

“Ik verbloe m de waarh eid niet” Hayat Khalifa (22) doet al twee jaar aan vrijwilligerswerk. “Ons beeld van daklozen is gecreëerd door de media.” Op haar twintigste wou Hayat meer doen voor het Rode Kruis dan bloed doneren. Ze gaf zich op als vrijwilligster en deelde soep uit aan daklozen. Uit die eerste ervaring heeft de Brusselse veel geleerd. “Er bestaan veel vooroordelen over armen. Je mag ze niet als zodanig behandelen, want dan worden ze minder enthousiast. Het zijn mensen zoals jij en ik.” Haar ervaringen neemt ze mee in haar lerarenopleiding. “In het onderwijs kom

je vaak in contact met kansengroepen. Als je die kan begrijpen, haal je daar als leerkracht veel voordeel uit.” Toch wil Hayat vrijwilligerswerk niet al te rooskleurig voorstellen. “Je verdient er geen geld mee, terwijl je er wel veel energie insteekt. Ik verbloem de waarheid niet voor mijn vrienden, maar als ze zeggen dat ‘het allemaal profiteurs zijn’, ga ik er wel tegenin. Ons beeld van daklozen is gecreëerd door de media.”

r u e l K bekennen

Jutta Buytaert | Illustratie: Els De Pauw

Op 1 januari 2019 gaat in Vlaanderen een totaalverbod op het onverdoofd slachten in. Het lijkt de kroon op het werk van dierenrechtenorganisatie GAIA die al jaren ijvert voor zo’n verbod. Toch is het Vlaams minister voor Dierenwelzijn Ben Weyts (N-VA) die de pluim op zijn hoed steekt. Samen met de twee andere regeringspartijen CD&V en Open VLD slaagde hij er in een consensus te bereiken in dit symbooldossier met sterk religieuze ondertoon. Het dossier illustreert hoe een actiegroep er - weliswaar na jaren volharding - in kan slagen de steun te bekomen van het hele politieke spectrum. Zowel langs de linker- als de rechterzijde hebben partijen zich het dierenrechtenactivisme toegeëigend en het ingepast in hun eigen visie. Ook op andere vlakken proberen politieke partijen activistische groeperingen onder hun vlag te krijgen. Problematisch wordt het wanneer een partij een actiegroep kaapt en hem enkel gebruikt in functie van het eigen belang. Bovendien kan een samenwerking er voor zorgen dat het bereik van activisten beperkt blijft tot de kiezers van de partij in kwestie. De burgerbewegingen Ringland, stRaten-generaal en Ademloos kozen er bewust voor om partijvrij op te treden bij het verzamelen van handtekeningen voor een volksraadpleging. Dat heeft geloond. Uit een onderzoek van de Universiteit Antwerpen bleek dat naast groen ook alle andere kleuren goed vertegenwoordigd waren bij de 75.000 Antwerpenaren die de petitie tekenden. De royale media-aandacht en de enorme draagwijdte zorgen er voor dat ze toch hun stempel kunnen drukken op de koers van de regering. Activisme flirt niet zelden met links of rechts, maar heeft ook bestaansrecht zonder politiek. Dat demonstreren acties als de Ice Bucket Challenge die in 2014 de aandacht vestigde op de spierziekte ALS. Op vier weken tijd bracht de hype 79,9 miljoen dollar in het laatje van de Amerikaanse ALS Association. De body positivity-beweging wil dan weer ons zelfvertrouwen opkrikken, maar vraagt heus niet om wetten. Activisme is élke poging om de samenleving in een bepaalde richting te duwen. Die richting is niet noodzakelijk links of rechts.