3 minute read

Idel-Ural

Next Article
Inhoudsopgawe

Inhoudsopgawe

Idel-Ural is die gesamentlike naam van die vyf republieke van die Volga-kom: Tatarstan, Bashkortostan, Mari-El, Mordvinia en Chuvashia. Die Mari en Mordvin is Oeraals, Tatar en Bashkir is Kipcha-Turk, en Chuvash is die enigste oorlewende van die Oghur-Turkse tale.

Sprekers van Finno-Oegriese tale soos Udmurt, Mari en Mordvin word as die oudste bewoners van die Volga-kom beskou. Die Volga–Oka Sprachbund kon dalk in die eerste millennium selfs die uitgestorwe oostelike Baltiese tale ingesluit het, sowel as Oegriese en Permiese dialekte, Mordvin, Mari en die verdwene Muroma, Meshchera en Merya.

Advertisement

Die Permiese groep, waaronder Udmurt en Komi, het die middelgrond beklee op beide linguïstiese en geografiese terrein, en vroeё kontakte het met Indo-Iraanse tale plaasgevind. Van die 12de eeu het Slaviese invloed uit die weste begin toeneem.

Die Bolgar-Turke het die area in die 8ste eeu binnegekom en ‘n teenwoordigheid op beide banke van die Volga gehandhaaf. Die Mongoolse inval in die dekade van die 1230s het die Bolgar-staat met die Goue Horde vervang. Die Goue Horde het nie lank gehou nie toe word dit in 1438 met die Khazan Khanaat vervang, waarin die Kipchas ‘n hoofrol gespeel het.

Bashkir beskik oor die dentale frikatiewe /θ/ en /ð/ in plaas van die ander Turkse /s/ en /z/. Bashkir /θ/ en /ð/ is onafhanklike foneme, apart van /s/ en /z/, terwyl Turkmen [θ] en [ð] die Turkiese /s/ en /z/ verteenwoordig. Bashkir het beide /s/ en /z/ en /θ/ en /ð/.

Die Oeraalse taal Mari is tipologies soortgelyk aan Turkies, veral met die mildelike gebruik van partesipia, gerunds en hulpwerkwoorde wat uit Tatar en Chuvash kom. Mari en Chuvash is al as ‘simbiotiese’ tale beskryf.

Chuvash het ‘n Mari-substraat en heelwat Finno-Oegriese leenwoorde. Die sterkste invloed is egter van Tatar op Laer Chuvash en van Mari op Hoёr Chuvash.

Die Oeraalse taal Mordvin het konstruksies wat met Hongaars ooreenkom, en voorts is daar tekens van Alaanse/Ossettiese invloede.

Die Uralo-Siberiese tak van Eurasiaties wat ekwivalent aan die Trans-Eurasiese tak is. Individuele tale is Fins, Karelies, Estnies, Hongaars / Magjaars, Komi, Udmurt, Moksha Mordvin, Erzya Mordvin, Hill Mari, Meadow Mari, Sami, Samoyed, Khanty, Mansi, Nenets. Die tale Nivkh, Chukoto-Kanchadal en Joekagir is waarskynlik ook lede van Uralo-Siberies.

Bibliografie

Agyagási, Klára. Language contact in the Volga-Kama Area.

Babaev, Kirill. Once Again on the Comparison of Personal Pronouns in Proto-Languages. An article from the Journal of Language Relationship_2009_001

Bengtson, John D. 2008. In Hot Pursuit of Language in Prehistory: Essays in the Four Fields of Anthropology - in Honor of Harold Crane Fleming. John Benjamins.

Bengtson, John D. The Languages of Northern Eurasia: Inference to the Best Explanation

Fortescue, Michael. 2018. Language Relations Across the Bering Strait.

Gell-Mann, Murray et al. (2009) Distant Language Relationship: The Current Perspective, Journal of Language Relationship·Вопросы языкового родства

Greenberg, Joseph H. (2000). Indo-European and its Closest Relatives: The Eurasiatic Language Family, Vol. 1: Grammar . Stanford: Stanford University Press. 2000

Haase, Fee-Alexandra. 2019. “Chaining". Studies of the conceptualization of genuine concepts of linguistic communication in the roots of the proto-language-thesaurus and reflexes across language families. Dialectologia 2019 no. 3.

Haase, Fee-Alexandra. 2014. Protolanguages vs. Linguistic Networks across language branches’. A basic inventory for relations of concepts in prehistoric states of linguistic communication. In: Speech and Context I (VI) 2014.

Janhunen, Juha. Proto-Uralic—what, where, and when?

Janhunen, Juha. The homelands of the individual Transeurasian proto-languages, by Juha Janhunen, Martine Robbeets, Alexander Savelyev, Evgeniya Korovina.

Ko, Seongyeon. (2011). Vowel Contrast and Vowel Harmony Shift in the Mongolic Languages. Language Research 47.1, 23-43. ournal of Phonetics (1990) 18, 93-122.

This article is from: