ANG AGILA (1 Bolyum, 1 Isyu) by Pim Bailon

CATAINGAN M UN I CIPAL COLL E GE

~A<51LA

OPISYA L NA PAHAYAGAN NG MGA ESTUDYANTE VOL U ME

I SSUE

JAN

-JUNE

2014

Ang Awit Ng Pangarap Nina Flu renee S. Hermosa at Melojean F. Lazaro

COVER STORY EDITORYAL 03

1 0-Year Defense Pact

Anjo Ramirez

Brian Acedera

Kathleen Kaye Ylaya

PAHINA NG PATNUGOT 04

Mula sa Patnugot

PANITII<AN 18

Ano Ang Hindi Alam Ng Magulang Mo Ni Melo F. Lazaro

Tinedyer Ni Aikin Ytang

Dahong Lagas Ni Aikin Ytang

I<OLUM 06

Ang Masama sa Pagiging OPTIMIST Ni Flurence S. Hermosa

Anong Bago? Ni Analyn Asugao

19 08

Uniporme lsyu Nina Juliet S. Ursabia at Aiza G. Besabella

Kamalian Ni Thata Xrixia Ill

Pangandoy Ni Analyn Asugao

Mundo at Tao Ni Brian Azalia

Kabataan Ni Analyn Asugao

LATHALAIN 10

2 â&#x20AC;˘ CATAINGAN MUNICIPAL COLLEGE

ANG AGlLA

Frat Ayon Kay Presidente Nina Chriscia Bulgar at Cyrene Jevi Verdida

ALIWAN 20

Da Hu?

Editoryal

TEN-YEAR DEFENSE PACT sa sa mga layunin ng Pangulong Obama sa pagbisita ay upang ipatupad ang

alakas na kapangyarihan ng bansang ito na kaagaw ng Pilipinas sa spratly island at scarborough shoal. Dahil dito, para sa ilang mamamayan, ang isang dekadang pact

sa ating bansa. Subalit ang ating gobyerno ay mas pip-

na ito ay magiging tulong dahil matagal

iliin pang ipatupad ang panukulang ito

ang Estados Unidos na gamitin ang mga facilidad ng ating militar at upang bigyang karapatan ang US troops na makapaglagay

nang nangangailangan ng karagdagang suporta sa depensa ang ating bayan mula sa kaagaw sa ilang teritoryo.

ng kanilang mga sasakyang pandagat at panghimpapawid sa mga kampo ng Philippine military sa loob ng sampung

Ayon naman sa National Council of Churches in the Philippines (NCCP), hindi sila sang-ayon sa naturang Agreement.

kaya sa proteksyonan at pangalagaan ang mamayang Pilipino at ang bansang Pilipinas. Mabuti nga ang magkaroon ng karagdagang depensa pero ang magde-

taon. Sa pamamagitan ng Edca,hinahangad ng

'Pagkat ito raw ay maglalagay lamang sa

napagkasunduang Enhanced Defense Cooperation Agreement (Edca) dito sa Pilipinas. Na kung saan ay pahihintulutan

Pilipipinas sa gitna ng panganib bilang military base ng US. Dagdag pa ng NCCP,

US na mapanatili ang kanilang koneksyon sa lahat ng rehiyon; masubaybayan ang kanilang mga interes,lalong-lalo na ang kalayaan sa paglalayag sa hilagang karaga-

ang America ang mas may pakikinabangan sa 10-year pact. Ito ay magpapalakas sa kanilang pwersang militar, ekonomiya,

tan ng tsina; at upang mapigilan ang lum-

impluwensyang politikal at mga interes sa

iba ibang rehiyon sa kontinente ng asya at hindi para sa pagtaguyod ng kapayapaan

pende sa dayuhang militar at umasa sa kanilang tulong ay hindi magbubuklod sa atin tungo sa kahusayan at kasaganaan. Dahil malaki nga ang posibilidad na maiipit tayo sa malaking hidwaan, kailangan nating pangalagaan ang ating karapatan at kalayaan. â&#x20AC;˘

ENERO - HUNYO 2014 â&#x20AC;˘

PAHINA ng Patnugot

MULASA PATN ung may dalawang pirasong ngipin ka na lang sa iyong bibig, saan mo ito ilalagay, sa unahan o sa bandang gilid? Kung may tatlong hibla ng buhok na lamang ang natitira sa iyong ulo, ilalagay mo ba sila ng magkakahiwalay o magkakasama? Maaaring nakakatawa, sige tunawa ka ngunit siguraduhin mong mamimili ka. Dahil ang buhay ay binubuo ng mga pinagpatong-patong na desisyon na ating pinaninindigan at ang iba, ay pinagsisisihan. Ngunit minsan, sa mga sitwasyong katulad nito ay ayaw mo nalang pumili sapagkat ang mga pagpipilian ay nakalilito at parehong ayaw mong gawin. Pero kapag hindi ka namili, wala kang makakamit at kapag hindi ka magdesisyon para sa sarili mo, iba ang gagawa nito para sa iyo. Walang may gusto nang ganoon ngunit tila sinuman ay natatakot sa maaaring kinahihinatnan ng pagpipiliang nasa kanilang harapan. Walang sinuman sa atin ang naghahangad ng kabiguan. At kung ang katuparan ng pangarap ay nabibili lang sa tindahan, tiyak laging magkakaubusan. Ngunit ang reyalidad ng buhay ay hindi ang pagpili ng tamang sagot sa multiple choice na pagsusulit, sa huli, oo at hindi lang ang natitirang

4 â&#x20AC;˘ CATAINGAN MUNICIPAL COLLEGE

ANG AGlLA

kasagutan na magdidikta ng iyong kinabukasan. Nakakapagod ang pumasok ngunit nakakapagod ding tumambay sa bahay. Uutusan ka lang doon. Nakakapagod magtrabaho magdamag ngunit nakakapagod ring humilata at tumunganga buong araw. Nakakapagod magmemorya ng mga aralin ngunit masakit sa mata ang mga singko at pulang marka. Nakakapagod magsunog ng kilay ngunit nakakairita ring mangopya kapag maliliit ang sulat-kamay ng katabi mo, hindi ba? Nakakapagod maghintay ngunit mas nakakainis ang magmadali dahil alam mong may naghihintay. Nakakapagod magreklamo ngunit nakakapuno rin kapag magsawalang-kibo. Nakakapagod ang maging maganda, andaming sumusunod ngunit nakakapagod ding maging pangit. Maraming sumusunod na aso. Nakakapagod magpapansin sa taong ayaw ka namang pansinin at nakakapagod ding pansinin ang taong kulang sa pansin. Sa katunayan, lahat ng bagay sa mundo ay nakakapagod lalo na kapag ginagawa nang paulit-ulit. Nakakapagod lalo na sa katuladnating mga tamad. Nagdili-dili ako at karakarakang nabigyang linaw ang mga bagay na gumugulo sa aking isipan na natatabunan ng magulo kong

buhok. Ang tanging masasabi ko lang ay: LAHAT NG BAGAY SA MUNDO AY KAILANGANG PAGTRABAHUAN. lmbes magpatulo ng pawis sa paghahanap buhay ay nagpapatulo na lamang ng laway sa kakatulog kahit kumakalam ang sikmura. Hindi iyon kasalanan ng gobyerno, lalong hindi ng Maykapal. Kasalanan iyan ng mga taong gustong yumaman ng walang pinaghihirapan. Gumising ka mula sa iyong panaginip na hindi magkakaroon ng katuparan kung hindi mo pagtitiyagaan. Nasabi ko nga, ang buhay ay may dalawang pagpipilian: babae o lalaki; buhay o kamatayan ; kasamaan o kabutihan; kaliwa o kanan ; dota o ako. Simple lang lahat ng bagay sa mundo kung wala kang takot na harapin ang mga ito. Oo at hindi lang ang kasagutan. Gusto mo bang yumaman? Gusto mo bang makatapos ng pag aaral? Gusto mo bang kumain ng ensemeyda sa Denciang? Kung oo ang sagot mo, bakit hindi ka tumayo at lumaban? Ang katuparan ng iyong pangarap ay hindi katulad ng Buddy Balance na kapag tinanong mo ay magrereply agad. Sa anumang pinagdadaanan mo ngayon, gumawa ka ng desisyon. Hindi man lahat gusto mong gawin, piliin mo ang makabubuti sa iyo. Lahat naman tayo ay

UGOT naghahangad ng mabuti. Kahit ang tamad nga ay nakakapag-isip ng paraan upang mas mapadali ang gawain, ikaw pa kaya? Bangon kaibigan. Nasa iyo ang kapangyarihan at bendisyon Maykapal. lpagpatuloy mo ang buhay. Piliin ang nararapat. Ang nakabubuti. Ang magpapasaya sa iyo. â&#x20AC;˘

II Ang tao ay naghihikahos hindi dahil sa kahirapan kundi dahil sa katamaran."

Kolum

Ang Masama sa Pagiging

OPTIMIST A

ng positibong pananaw ay mabuting bagay... ngunit, hindi sa Lahat ng pagkakataon. Madalas sa sitwasyong kinakaharap natin ay nagkakamali tayo. Dahil kung hindi tayo masyadong pessimist, masyado naman tayong optimist ... Sinasabing ang Lahat ng Labis ay nakakasama. Maaring hindi ka kumbensido kaya inaanyayahan kitang basahin ang susunod na mga talata dahil pwedeng mangyari sa iyo ang mga sitwasyon nasa ibaba ... Dahil nga assuming este optimist ka ..... . o Nagmahal ka ng sabra dahil umaasa kang mahal na mahal ka. lbinigay mo ang lahat, yun pala iiwan ka. o Araw ng pagsusulit, hindi ka nag-aral dahil may usapan kayo ng matalino mong kamag-aral na magtatabi. Sa kasamaang palad nag LBM sya. Pa'no ka? Mangangamote ng santol? o Sa pag-aakalang coke ang Laman ng bote at hindi mo na inamoy pa. Nainum mo ang toyong inilagay ng kaibigan mong bully. o Kinikilig mong tinawag ang mga barkada dahil biglang nagreply si crush. Ngunit nang basahin ninyo ang message ay... SMARTALERT pala. o Naglalakad kayo sa mall ng kaibigan mo nang bigla nyang sinabi "halika mamili ka" Di mo napigilan ang mapa "yehey". Kaso sinabi nya, "Para sakin, di para sayo!" o Sinabi mong pupunta ka sa isang kaibigan bukas. Kaso pagkakinabukasay hindi kana nag ising.

FlurenceHermosa 6 â&#x20AC;˘ CATAINGAN MUNICIPAL COLLEGE

ANG AGlLA

llan Lang yan sa mga sitwasyong maari mong marana san. Pag optimist ka minsan nagmumukha kang tanga, dahil masyado kang nag-aasume. Kaibigan, hindi masama ang maging segurista at hahanga aka sayo kung palaging may plan B ka. Ang artikulong ito ay hindi nagsasabi na maging nega ka, kundi bigyan nang kahit isang porsyento na hindi mangyayari o may kaunting pagkakaiba sa iyong mga inaasahan. Tandaan, ikaw ang nagpaplano; ang Diyos ang nagpapatupad. â&#x20AC;˘

Kolum

non agbati sa inyong La hat! Natutuwa akong sa wakas, ang ating student publication ay nagkaroon na ng ikalawang bahagi, Ang Agila. Hay! Sa wakas, makapagpapahinga na rin kaming mga manunulat sa kaiingles. Nakakadugo ng ilong iyon, hehe. lpagpasalamat natin ito sa walang kapaguran nating tagapayo na may dyurnalistang puso, si Bb. Ethel Arizala. Ma'am, kung saan man kayong pamantasan nagtuturo ngayon, utang po namin ito sa inyo. Ano itong nabasa ko sa bulletin ng ating presidente? May bago raw ino-offer na kurso? Ay hindi pala, bagong major subjects lang para sa mga kumukuha ng pan-sekundaryang edukasyon. Social Studies at Filipino ata yon. Dahil iyan sa pagsusumikap ng ating administrasyon. Sabagay, dapat lang. Sa dami ba naman ng mga pumasa na sa LET, karapat-dapat tayo sa ganitong pagbabago. Oy, kaibigan. Abala ata tayo sa

pagti-text. Ah, nagbabasa ka pala ng e-book. Alam mo bang noong 1930 pa nagsimula ng pagkakaroon ng electronic book o e-book? Dahil iyan sa ideya ni G. Bob Brown, yung kanyang "The Reader". lsang makina siya na nakapagbabasa ng mga aklat. Marami ang itinuring na unang nakagawa talaga ng e-book. lsa na rito ay isang guro na nagngangalang Angela Ruiz Robles (1949). Oo, isang guro. Naawa daw kasi siya sa mga mag-aaral na nagkandahirap-hirap sa pagbitbit ng mga aklat. ltanong ninyo kay Ginoong Google kung gusto niyong makasiguro. Kaya lang, 'wag masyadong magpokus sa mga e-book na love stories ang Laman. Eh kung magdownload kaya kayo ng mga educational e-book, nang magkasilbi din 'yang mga cellphone niyo? Bagong umaga, bagong pag-asa. Bagong mukha, bagong kakilala. Hoh! Maraming nagbago. Bagong

damit, bagong pabango, bagong bag, bagong shoes pati ang relo ... Lord, patawad! Pagkat ako'y makasalanan, makasalanang nilalang ... Yikes! Napakanta pa tuloy ako. Ganun talaga pag excited. Pasukan na kasi. Kaya smile lang kayo dyan. Magrelax sa music at huwag kabahan. Kayang-kaya mo yan. Be the best of whatever you can. (Awts! Nakalimutan ko, Filipino pala ang artikulong ito). Pa'no mga dabarkads. Napapagod na rin ako sa kakasatsat. Minamadali na kasi kami ni ed eh, hehe! Advice ko lang sainyo, magpasalamat kayo at kayo'y nakapagkolehiyo. Yung iba nga dyan hanggang kargador o tindera lang dahil hindi makapag-aral. Huwag sayangin ang pagkakataon. lahon natin ang mga buhay natin sa kahirapan ngayon. Hanggang sa susunod po. Sana bihira sa inyo ang mahinto. â&#x20AC;˘

ENERO - HUNYO 2014 â&#x20AC;˘

Kolum

Uniporme ng pagsuot ng uniporme ay nararapat lamang sa mga estudyante at sa mga nagtuturo sa ating paaralan upang tayo ay makilala bilang bahagi ng ating institusyon, Cataingan Municipal College. Kapansin- pansin na sa ating paaralan ang mga estudyanteng hindi nagsusuot ng kanilang kompletong uniporme at mga instructor na walang pangaraw araw na uniporme. Ana nga ba ang dahilan nita? Sa puntong ito, ay hiningi namin ang opinyon ng ilan sa mga mag-aaral at mga nagtuturo sa ating paaralan kung bakit nararapat ang pagsusuot ng kompletong uniporme sa pagpasok mula Lunes hanggang Huwebes.

"... mas maayo man gad kitaon kun naka-complete uniform. Malinis sa mata kitaon. Much better kun pare-pareho an color san uniform kay sa yana, paiba-iba an kulay. Tas dapat nakablack shoes ok lang waran heels basta black." -Mary Claire Guk-ong, BEED IV "... to look decent enough as an instructor and to serve as a model to all students." -Ma'am Jessa Argawanon "... of course, clothes explain who we are, no matter what. Wearing of uniform is a symbol of responsibility." -Sir Robert Tinay

"... okay na na dili kami tagaaan clothing, basta kami nala mabakal kay kaibahan kitaon pag dili nakauniform." -Ma'am Yolanda Delavin ".. .mas maayu nakauniform kay iwat gud kaayu ang tubig diri sa Cataingan, diri kahas sa tubig." -Mary Joy Contredas

"... hindi naman po uniform ang isyu dito, ang gate po ang issue dito, kasi wala namang sense ang naka-uniform kung sarado ang gate kasi hindi naman kami makakapasok." -June 2014

".. .formal kitaon sa isad na eskwelahan pag nakapan-uniform ang mga estudyante." -Kimberly lgloso, BSED 1st year "... in order that we should be recognized as teachers because if we will not wear complete uniform we are just like an ordinary person entering the classroom. Wearing uniform is recognition and besides wearing uniform as demanded from the DepEd so that teachers called real." -Ma'am Benita Pepita "Diri ngani na uniform an iba na mga instructor kaya an iba na estudyante di pud na uniform para rna maintain an balance." -anonymous "... dapat tagaan ug clothing. Ok na na para maidentify kami as instructors, but the question is, where will we get money for the clothing? Kag kinahanglan pud mag-uniform para dili kahas sa bado." -Ma'am Rosario D. Amagna

jul1etUrsab1a

Kolum

ng mundo ay Likha ng Makapangyarihang Bathala. Ito ay paraisong puna ng kariktan at siglang 'di mapapantayan kalian man. Kasabay ang mga punong kumakanlong upang magbigaysilong, ang hanging pumapailanlang sa hi mig ng mga tinig na sila lang ang nakaririnig, tubig na dumadaloy sa saliw ng musikang dulot ng byaheng animo'y magkakdugtong. Huni ng ibon, tilamsik ng alan, aliwalas ng araw na sa umaga'y tumatanglaw at ngiti ng mga bituing nagpapasigla sa gabing buwan ang nagtatanglaw. Ang kagandahang ito ay tila pumapatid sa uhaw na mga buhay na puna ng yumi at kasiglahan. Sa lahat ng ito ay may nakahihigit,ang kawangis ng Dakilang Lumikha---ang sangkatauhan. Tanging tao lamang ang bibiyayaan ng mga espesyal na mga katangian, ngunit lahat ng nilikha ay may katangiang espesyal rin ngunit tayo lamang ang pinakanatatangi. Tayo lamang ang may karapatang mag-isip ng naayon sa kung ana ang wasta at tuwid sa ating pamantayan. Ayon nga sa mga dalubhasa, ang tao ay sadyang pambihira at nabibilang sa pinakamataas na antas ng hayop at itinituring na "rational animal". Mayroon ang tao ng abilidad na paganahin ang utak sa paraang lohikal o ang paggamit ng wastong pangangatwiran. Mga nilikhang

itinalaga upang "sana" ay mangalaga sa paraisong Libre nating tinatamasa. Ngunit tao mismo yata ang mismong sumisira sa mundo. Bakit nga kaya? Masakit ba sa mata ang natural na kagandahan kaya ito aydapat kalbuhin at abusuhin? Hindi ba sila natutuwa sa kanilang nakikita kaya unti-unti nila itong iniuubos at binabalewala? Ito ba ang bdapat gawin ng mga itinakdang mamamahala? Ang mga basurang dulot ng ipinagmamaybang na industriyalisasyon ay ayan nakakalat at dumudumi sa dating napakalinis na dagat. Ang dating amoy-pinipig na hangin ay puna na ngayon ng nakakasulasok na amoy mula sa kung anu-anong sisusunog natin para masunod ang ating kapritso at pangangailangan. Ang gubat na dati ay mayayabong, ngaun ay tila isang kalbong noo ng isang korap na pinunong iniluklok ng kanyang kayamanan. Ang ating pang aabuso ay bumabalik rin sa atin. Sa konting ulan nga lamang ay agad tayong maliligo sa baha at putikan. Ang polusyon ay nagdudulot na ng mga sakit na hindi maipaliwanag kahit ng mga tinitingala nating siyentipiko. Ang duming ating itinatapon sa dagat ay lumalason sa atin at sa sa isdang hinahain sa ating hapag. Sino nga ba ang dapat sisihin? lkaw, oo ikaw.

Sapagkat ang isang balat ng kendi na itinapon mo ay tatagal pa kaysa sa henerasyon mo sa mundong ito. Paano na ang kinabukasan? Siguro ay aasa na lang tayo kay Wall-E upang maglinis ng kalat habang nagbubuhay-baboy tayo sa kabilang dako ng Milky Way. Maaaring ganoon ang ating kakahinatnan sa hinaharap kapag hindi natin binago ang mga pamamaraan natin sa buhay. Gamitin natin ang katalinuhan upang mapayaman ang anumang ibinigay sa atin ng Maykapal. Buksan ang mga mata at tingnan ang tanawing hindi na puna ng kagandahan. Buksan ang tainga at dinggin ang hikbi ng inang Kalikasan. Hindi pa huli ang lahat. Kailangan nating kumilos habang mayroon pa tayong maisasalba. Kailangang magtulungan ng lahat- gobyerno, kabataan, kababayan. Sapagkat anumang ginagawa natin ngayon ay tiyak na babalik sa ating katandaan. Walang may gustong masisi sa kung anumang maaaring kahihinatnan ng ating kapabayaan. Disiplina ang kailangan. Teka. Tila aka yata ay may nahahalata. Kayo lang ang ibinibida ng may-akda. Tao rin naman aka kahit hindi halata. Pero hindi kagaya ninyo, aka po ay may pagkukusa. â&#x20AC;˘

ENERO - HUNYO 2014 â&#x20AC;˘

Lathalain

Frat ayon ~ay PRESIDENTE Teksto ni: ChrisciaBulgar

aong 2014, ikaapat ng Hunyo, alas dos ng hapon, sa kanya mismong opisina, Ang Agila ay nagkaroon ng pagkakataong makapanayam ang ating College President na si Ginoong Lapulapu F. Listones ukol sa kanyang saloobin sa paglaganap ng fraternity sa ating institusyon. Nabuksan ang aming usapan sa katanungang, "Sir, ano po ba ang kahulugan ng fraternity para sa inyo?" !sang simple ngunit makahulugang sago tang kanyang binitiwan, "As a whole fraternity is brotherhood." ltinanong naming sa kanya kung siya'y nakasali na sa ganitong mga organisasyo. Ngumingiting namutawi sa kanya ang katagang "Yes I have, the Knights of Columbus! That's a religious fraternity organization. Our intention is for the unity and the practice of charity." ldinagdag pa niya, "In our fraternity, in our Knight of Columbus we have four principles. We have number one principle which is charity, next second degree is unity, and the third degree is fraternity then the fourth degree is Patriotism." Nagpatuloyang aming usapan sa katanungang, "May ga advantage po di kaya'y disadvantage po ba sa pagsali ninyo sa iyong nabanggit na organisayon?" "Particularly our belief as practicing Catholic, our faith, ur relationship among the

10 â&#x20AC;˘ CATAINGAN MUNICIPAL COLLEGE

ANG AGlLA

Panayam ni: CyreneVerdida

brother as one," ang advantages na iginiit ni Ginoong Listones sa pagsali niya sa Knights of Columbus. Ngunit dahil magkaiba ang layunin nito sa fraternity na talamak na sa ating institusyon, aming naitanong kung ipinagbabawal nga ba sa mga estudyante ang paglahok sa mga grupo ng frat. 'Yes! Mga Youth pa kamo! lba ang fraternity sa youth kesa old!" paglilinaw ni Pres. "Meron po bang magiging parusa ang isang estudyante kapag sumali sa frat? Kung meron, ano po iyon?", "I will not punish it. But I have to prevent from this institution specially the initiation that will cause to hazing," sagot ni Pres. Bago matapos ang aming paguusap, bilang College President itinanong namin sa kanya kung a no ang mga aksyong dapata gawin upang maiwasan ang pagsali sa mga fraternities. At ang kanyang sinabi, "I interview individually and personally during enrolment. The goodness of our future as student to become a teacher is not to indulge in a gangster that could destroy the image of our future." Nagtapos ang aming paguusap sa huling pangungusap na kanyang inilahad, "I digagree fraternity in the campus of CMC. It is prohibited and not recognized by the Bord of Trustees." â&#x20AC;˘

Lathalain

A wit ng PANGA Teksto ni: RurenceHerrnosa

aaring kilala mo siya dahil sa kanyang napakagandang tinig na laging bumibihag sa madla. 0 marahil isa ka rin sa nakikitili sa tuwing bumibirit na siya. lsang napakabait na anak, estudyante, isang tinitingala sa larangan ng pagkanta, isang karangalan para sa CMC. Ganyan si binibining Algean Mancao. Napagpasyahan naming bulatlatin ang buhay ng umawit ng Cataingan Hymn noong kapistahan, at may mga bagay kaming nalaman. Agila: Kailan ka nagsimulang kumanta? Bb. Mancao: Nagsimula aka noong apat na taong gulang pa lang aka. Sumasali na aka noon sa mga amateur singing contests pero hindi aka nananalo sapagkat hindi ko pa naipapakita ang emosyon sa aking mga inaawit. Agila: Sino ang naghimok sa iyo sa larangang ito? Bb. Mancao: Ang mga magulang ko lalo na si papa. Siya ang voice coach ko. Tinuturuan niya aka sa wastong pagbigkas at sa pagsasaulo ng linya ng kanta. Kahit hindi aka nananalo ay todong suporta pa rin ang ibinibigay nila. Agila: Bukod sa pagkanta, ana pa ang kinahihiligan mong gawin? Bb. Mancao: Tumutugtog din aka ng gitara, pero basics pa lang ang alam ko. (hahaha) Agila: Sino ang iniidolo mong mangaawit? Bb. Mancao: Sina charisse de Guzman at Chariz Pempengco. Pero ayokong maging tomboy ha? Gusto ko lang yung istilo ni Chariz sa pagkanta. Paborito ni Algean ang spaghetti at

salad ngunit kapag may pinaghahandaan siyang performance ay iniiwasa niya ang malalamig na pagkain. Mahilig din siya sa mga sapatos kagaya ng mga high-cut sneakers at wedges. Siya ang tipong magsusuot ng palda at pantalon sa panahong maibigan niya. Pink at itim ang paborito niyang kulay. Noong nasa Cebu siya ay nakapagaudition na rin siya sa sa mga talent search para sa telebisyon katulad ng Star Factor, Kanta Pilipinas, at Pilipinas Got Talent. "tuwang-tuwa aka noong nakapasok aka sa X-Factor ngunit bumagsak aka sa ikatlong screening sapagkat napakahigpit na ng kompetisyon. Narealize ko na gumagasto na pala aka ng malaki sa pag audition kaya napagdesisyunan kong lumipat dito" , pahayag ng magandang binibini. Naisip niya rin na mas makakatipid ang mga magulang niya kung dito niya na lang ipagpatuloy ang pag aaral sa kursong edukasyon. Agila: So, igini-give-up mo na ang pagawit? Bb. Mancao: Hindi rin, ngunit kailangan kong unahin ang mas importante para sa pamilya ko. lyon ay ang magkaroon ng permanenteng trabaho sapagkat aka ang magpapaaral ng aking mga kapatid. Agila: Oo mahalaga ang pagkakaroon ng stable job pero kung ikaw talaga ang papipiliin, ana ang mas gusto mo? Bb. Mancao: Ang pagkanta. Sa nakikita ko kasi ay mas malaki ang kikitain ko doon pag nagkataon. Mas mabibigyan ko rin ng magandang buhay ang pamilya ko. Ngunit siyempre kailangan din maging praktikal. Hindi

Panayam ni: Melojeanlazaro

naman panghabambuhay ang buhayentablado eh. Natutunan ko na ring mahalin ang pagtuturo. Agila: Sa buhay-entablado mo, may pagkakataon na ba na napahiya ka? Bb. Mancao: Oo naman. Sa Cataingan Municipal Astrodome noong Symposium ay nakalimutan ko ang lyrics ng kanta ngunit the show must go on. At tsaka noong Bb.Cataingan ay nagsara ang throat ko kasi mga 2am na yata yun. At siyempre, ang di nawawalang tapilok moment! (sabay tawa) Agila: May kanta ka bang nais awitin sa harap ng madla? Yung hindi mo pa nakakanta. Bb. Mancao: Opo. Underneath your clothes. Medyo sensual at hindi gaya ng lagi kong kinakantang love songs. Agila: Ana ang mensahe mo sa kapwa estudyante na mambabasa ng Eagle at Agila? Bb. Mancao: Sa may mga talent d'yan, ilabas at hubugin niyo yan sapagkat ibinigay iyan ng Maykapal upang ibahagi natin sa mabuting paraan. Sa mga kapwa ko mag-aaral, sana po ay huwag nating sayangin ang pera ng ating mga magulang at ang ating kabataan sa mga walang kwentang bagay. Nagsasakripisyo ang ating mga magulang kaya dapat magsumikap tayo. Kagaya ng paborito niyang linya ng kanta "may nagbago at ngayon nakikita ko na pangarap ko'y nagkatotoo" (translated mula sa awit ni Clarisse de Guzman), nakikita rin natin na ang pangarap niya ay nagkakaroon ng katuparan, at sana, ang sa atin din. â&#x20AC;˘ ENERO - HUNYO 2014 â&#x20AC;˘ 11

Cover Story

â&#x20AC;˘ SA I<ALUNGI<UTAN AT PAG-IISA

a bawat pilantik at kembot ng isang bakla, ay may isang kuwentong kakaunti lang ang nakauunawa.

lsinilang noong Disyembre 13, 1991 sa Banahaw, Dim, Masbate ang ikatlong anak nina G. Rodrigo Ramirez at Marilyn Ramirez. Siya ay bininyagang Anjo Apao Ramirez. Nag-aral siya sa Mababang Paaralan ng Bagumbayan sa Navotas hanggang sa ikatlong baiting at sa Mababang Paaralan ng Gaid niya ipinagpatuloy at tinapus ang kanyang elementarya. Sa Mataas na Paaralan ng Dimasalang siya nagtapos ng hayskul. Sa mga panahong nasa Dimasalang siya, tiniis niya ang kalungkutan ng pagkawalay sa kaniyang pamlya na doon na sa Navotas naninirahan. Una niyang napagpasyahan na pumasok sa Balud Municipal College ngunit hindi niya ito itinuloy. Tumambay muna siya ng isang taon bago niya

12 â&#x20AC;˘ CATAINGAN MUNICIPAL COLLEGE

ANG AGlLA

napagpasyahang mag-enrol sa CMC noong 2010 sa kursong Bachelor of Elementary Education. Ang kanyang tiyahin at tiyuhin ang nagpaaral at kumupkop sa kanya. Nang tinanong ko siya kung nagtatampo ba siya sa kanyang mga magulang dahil magkalayo sila, ito ang sagot niya: "Noong una, oo. Naiinggit ako noon sa mga anak ng Tita ko dahil kasama nila ang mga magulang nila. Pero habang nagkakaisip ako, naiintindihan ko rin kung bakit. Hindi kami mayaman at alam kong mas makakaya nilang pagaralin ang aking mga nakakatandang kapatid kung kah~ papaano ay mababawasan ang gastusin nila." lsa iyong sakripisyo ng isang musmos para sa pangarap ng mas nakakatandang kapatid. Ngunit hindi iyon naging rason upang magpariwara siya sa buhay. Nagsikap siya. Hinarap niya ang lahat ng takot

at pangamba na baka hindi siya makapasa sa kurso niya. Habang nagbibisyo ang mga kabarkada at kaboardmate ay nag-aaral siya. Habang nagsusunog-atay at sunog-baga ang mga kaklase, siya naman ay nagsusunog ng kilay. Kinontrol niya ang sarili niya at tinungo ang tuwid na daaan. "May nais

akong patunayan sa aking sarili," aniya. Napamahal na rin sa kanya ng CMC at ang Cataingan kaya narito pa rin siya at nagtuturo sa kolehiyo. Naniniwala siya na ang isang tao ay dapat magpursige para sa kanyang mga pangarap. â&#x20AC;˘

ENERO - HUNYO 2014 â&#x20AC;˘ 13

Aced era ANG I<ANYANG PAGLALAI<BAY SA MAALONG 13UHAY

aramihan ay nagnanais mapagmasdan ang kagandahan at ang katuparan ng mga pinapangarap. Nasa'y masuklian ang bawat pawis at pagod na ipinuhunan. Gaya ng kwentong aming ibabahagi sa ibaba, mulit-muling pinapatunayan na ang kahirapan ay hindi hadlang sa pagkamit ng tagumpay. Sa isang munting pangarap nagsimula ang lahat. Hindi alintana ang buhay na nadaramtan ng kahirapan kaya't sa gitna ng kasalatan ay natututong mag-adhika. Sa kaibuturan ng giningtuang puso'y umusbong ang pagnanais na maisakatuparan ang minimithi. Makapag-aral ng abogasya at maging isang ganap na abogado; maiahon ang pamilya sa masalimuot na pamumuhay - ito ang naikintal sa kanyang kabataan. Tigib ang sarili ng paniniwalang maabot ang pinapangarap kaya't labis na nagsumikap. Ngunit sa kanyang kamusmusan ay ipinatda na sya ng higanteng pader ng kahirapan. Na naging dahilan upang gumapang sa kanya ang makapal na ulap ng pag-aalinlangan at pilit inaambunan ang ningas ng pagnanasang abutin ang hinahangad. Siya'y nahinto sa pag-aaral nang nasa ikaapat na baitang dahil na rin sa kawalan ng perang ipantutustos. Nagupumilit man ang kanyang butihing mga magulang na maigapang sila ng kanyang kapatid na babae sa pagaaral ay hindi naging sapat ang kita ng mga ito sa pangingisda upang sila'y maipasok pa sa paaralan. Dahil tanging isang maliit na bangka lamang ang inaasahan nila upang maitaguyod ang pamilya. Sa kabila niyon, hindi nawala ang kagustuhan nyang mag-aral, naging mas maalab ang pagnanais nyang matuto ng mga leksyon at makasalamuha ang mga aralin, anupa't nanghihiram sya ng mga aklat upang mag-aral. Naitatak ng kahirapan sa kanyang musmus na kaisipan na ang edukasyon ang tanging dan tungo sa kaunlaran. Dahil nga sa kawalan, limang taon syang natigil sa pag-aaral. Ang buhay ng binata'y nagugol paghahanapbuhay. Naging kargador sa palengke, nagpapalaot kasama ang ama at naglilibot ng mga nahuling isda. Namuhay sila sa kahirapan. Hanggat naging tila kandilang nauupos ang kanyang adhikain. Ang munting pangarap ay nagmistulang isang patay na kahoy na pagkakinabukasa'y igagatong. Ni hindi

II Kapag gusto mo ang 1sang bagay, marapatin mong ipaglaban, sapagkat ang tagumpayay para sa taong hindi sumusuko."

na nya nakikinita ang pagsilang ng araw. Gabi-gabi'y nagpapakalango sa alak upang malimutan ang pangarap. Ang lamig ng gabi'y minsa'y naging kanyang kanlungan. Napagtanto nya na ang realidad ng buhay ay gaya ng malakas na hanging humahampas sa kanyang butuhin at hapis na katawan, kung hindi ka magiging malakas ay itataboy ka sa pusikit ng karimlan. Ngunit dahil sa pagmamahal ng kanyang pamilya at ng mga taong malapit sa kanya. Naimulat ang kanyang mga matang ipinikit ng mabibigat na talukap ng pagdarahop. Muling nabigyang buhay ang naghihingalong pag-asa. Tunay ngang nababatid ng Poong Maykapal ang saloobin ng tao, pagkat tadhana na ang naging maamo sa kanya. Ang kanyang mababait na guro sa elementarya na sina Gng. Marilyn A. Solasco at Gng. Juvy Monares, ang nagbigay a lam sa kanya tungkol sa isang programa ng DepEd, ang "Alternative Learning System" na mas kilala sa tawag na "ALS". Nakilala rin nya ang ALS Coordinator na si Gng. Neli Acuesta na tumulong din sa kanya. Sila ang mga anghel na ipinadala ni Bathala upang tugunin ang impit nyang hikbi. Muli nyang nasilayan ang bukangliwayway ng umaga nang maipasa nya

ang pagsusulit sa ALS. Ito ang unang pinto na nagbukas upang taluntunin nya ang buhay sekondarya. Labing pitong taong gulang na sya noon. Naging masipag sa pag-aaral kaya't nanguna sa klase nang magasara ang taon. Subalit ang kahirapan ay pilit syang hinahabol, simbilis ng mandirigmang nakasakay sa kabayo ... pumapatay... nais magwagi! Muli syang nahinto sa pagaaral. Ngunit sa pagkakataong ito'y hindi sya natinag. Ang maitim na ulap na nagbabadyang bumagsak ay madaling napawi ng nakasisilaw na liwanag ng kanyang pananalig. Nakatuon ang kanyang paningin sa makulay na pangako ng kinabukasan. Tinugon ang kanyang taimtim na dasal, dahil sa ikalawang pagkakatao'y naipasa nyang muli ang 'ALS'. Na naging tulay upang tahakin nya ang buhay kolehiyo. Taong 2011 nang binagtas nya ang "Cataingan Municipal College". Kumuha ng kursong BSED English. Handang-handa sa hamon, bagama't sa una'y nawalan ng tiwala sa sarili na makipagsabayan ay ginawa nya ang makakaya. Hindi man naging madali ang lahat, sya'y nagsumikap at nagtiis. Katuwang ang mga taong bumuo sa kanyang paglalakbay sa maalong buhay. Nangarap ... naniwala ... at hinarap ang

mga pagsubok na may mapayapang isip at masiglahing puso. Sandata'y matibay na paniniwala na nakaukit sa buong pagkatao. Marahil ay nakikilala mo sya, naging parte ng iyong buhay, nakasabay sa paglalakad, minsang nakakwentuhan, nakabiruan, pinagkatiwalaan ng isang lihim at maaaring nakapagpinta ng ngiti sa'yong mukha. Sya ay ang masayahing si Brian Jeminez Acedera, labing dalawang taong gulang. lpinanganak noong Hunyo 22, 1992. Nakatira sa Senorita St. Poblacion, Cataingan, Masbate. Panganay na anak nina, Bernabe Acedera at Lolita Jimenez Acedera, na pilit mang ilugmok ng kahirapan ay nagawang tumayo at lumaban. At ngayon, hindi man makapaniwalang sa darating na Marso ay isa sa mga magtatapos, ay labis ang kasiyahang nadarama. Walang patid na pasasalamat ang kanyang sambit sa Panginoon at sa lahat ng sumuporta sa kanya. Ani nya'y "tumatagos ang liwanag mula sa malaking siwang ng dating nakapinid na pintuan" nababanaag nya ang mga mumunting ilaw na nagiging parol sa kapaskuhan sa kanyang paningin. Mabuhay ka Brian! Kami'y humahanga sa tibay ng iyong loob at mga pagpapagal! â&#x20AC;˘

ENERO - HUNYO 2014 â&#x20AC;˘ 15

Cover Story

l<athleen l<ayeYiaya SA PAGI<ABIGO AT TAGUMPAY

araming mga tao ang nabubuhay sa paghuhusga: mula sa kung paano ka manamit sa kung paano mo piniling tahakin ang iyong buhay. Huwag kang mag-alala kaibigan, hindi ka nag-iisa sayong Laban. Ang sekreto? Magtiwala ka sa sarili mong kakayahan. Ganyan ang isa sa mga katangian ng taong ito, nang ibahagi niya sa Agila ang kwento ng kanyang buhay - at ng kanyang mga kabigua't tagumpay. Para sa mga nakakikilala sa kanya, tinatawag siyang, Ms. K: Miss Kagandahan (hehe!), glamorosa ay mali- fashionista, sosyalera (pero di palaka ha?) at higit sa Lahat, may tiwala sa sarili. Ang mga katangiang ito na nagdala sa kanya upang maging isang babaeng tunay na kahanga-hanga, at sa maraming aspeto - karapat-dapat pamarisan. Hmmm ... ano ba ang kwento ng kanyang buhay? Heto .... Prrrtt! Prrrtt! Buksan ang tarangkahan - este ang aklat. Ganyan niya ipinaliwanag ang Lahat sa kanyang buhay. lsang bukas na aklat, ibig sabihi'y, maraming nagbabasa at nanghuhusga. Subalit hindi ito ininda ng masayahing binibini. Sahalip, ipinagpatuloy niya ang kanyang kwento. Sa katunayan, inamin niya sa amin, habang tumitindi ang mga bulung-bulungan ukol sa kanya'y Lalo niya silang binibigyan ng maibubulong. Haha! Parang globe Lang si ma'am, go Lang ng go! Gaya rin ng ibang kwento ng tagumpay, may

16 â&#x20AC;˘ CATAINGAN MUNICIPAL COLLEGE

ANG AGlLA

kaakibat ding kwento ng kabiguan sa buhay ni Miss K. Hindi Lang isang beses, kundi tatlong malalaking pagsubok ang dumating. Paano niya ito nilampasan? Dahil sa kanyang "best support group" - ang kanyang mga magulang na nagbigay sa kanya ng Lahat ng kanyang tinamasa, at ang kanyang mga tapat na kaibigang handang duma may sa oras ng pangangailangan. Hold on din pag may time. Sambit niya "tuwing binabalikan ko ang nakaraan, hindi ko maiwasan ang mapangiti, pagkat ang akala kong pinakamalaking pagkakamaling aking nagawa ay siya pala ang pinakamahalagang bahagi ng aking buhay" (oh ha? Positive thinking Lang pala ang kailangan). Dahil sa karanasang iyon, dagdag ni Miss K, kaya siya'y biniyayaang maging ina ng tatlong mabubuting anak - si Kieve, Kahlil at Keira, na siyang bumubuo ng kanyang buhay sa kasalukuyan (proud talaga kami sayo Ma'am) yan ang tunay na katapangan. Dahil sa Likas na angking talino at ganda, kung kaya siya'y naging majorette ng Drum and Lyre, kalahok ng dance troupe (Folkdance) at tagapagsulat ng Lathalain. ltinanghal na Feature writer STAR sa pinapasukang Paaralang Pang-elementarya ni Potenciano A. Abejero (PAAES) (Hoh! Haba noon ha?). Hindi Lamang iyon, nagtamo pa siya ng mga parangal sa mga Larangang iyon, at nagtapos bilang 10th Special Mention noong taong 1999.

Ganoon din naman ang mga pangyayari nang siya'y nag-aral ng high school sa Mataas na paaralan ng Cataingan o CNHS - at higit pa. masyado pong hahaba ang listahan kung iisa-isahin pa natin (hehe!). Bilang kolehiyo, ang-aral siya sa Southwestern University - Cebu sa kursong Nursing nang 2003 - 2006. Sa kalaunan, siya'y pinagpad ng kapalaran sa mga bubong ng ating pamantasan, Cataingan Municipal College, upang mag-aral ng Education, majoring in English, at naging bahagi pa ng ating teaching staff sa loob ng isang taon. Bilang pag-alala sa karanasang ito, kanyang sinabi "ang pagtuturo dito sa CMC ay isa sa mga di ko malilimutang karanasan. Nagawa kong makasalamuha ang mga butihin at kapuri-puring mga tao. lsa [sang pagtuturo sa CMC] sa mga pinakamagaling na training ground lalo na sa mga baguhang tulad ko, (patawad po Ma'am sa aking pagkakasalin, hehe)" ipinagpapasalamat daw niya ito kay G. Richard C. Ching, dahil sa pagtitiwala ng huli sa kanya. (palakpakan naman dyan) Sa ngayon, ang butihing ina at kahangahangang babaeng ito ay isa nang matagumpay na guro ng Cataingan National High School, tagapayo ng Grade - 9 - Burgundy at nagtuturo ng

mga aralin sa MAPEH at Filipino. Siya ay walang iba kundi si Bb. Kathleen Llaya.

P.S. para sa karagdagang balita-estestorya tungkol kay Ms. Kathleen Llaya, puntahan niyo lamang po ang kanyang Friendster, MySpace, Google +, Wechat , Viber, lnstagram, Plurk, Facebook, Skype account. (Ganyan po siya ka- Social-Media freak, mga kaberks! â&#x20AC;˘

II a strong . woman 1s one who can build a firm foundation with the bricks others have thrown at her"

ENERO - HUNYO 2014 â&#x20AC;˘ 17

Panitikan

Tinedyer

AnoAng

Ni : AikinYtang

Hindi Alam ng ~~ÂŁ~}oang Mo? ~Upang matupad ang pangarap mo Napunta ka dito upang makapagkolehiyo lniwan ang lugar na kinalakhan mo At sa mga magulang, ikaw ay napalayo.

Bilin nila ay huwag ka munang mag-asawa Ngunit sa boarding house, kayo na pala ay nagsasama? Malalaman nalang nila sa facebook mo Sila pala ay magkakaroon na ng apo.

Ngunit sa pagtuntong mo sa bagong ka ba nata Maraming pangako ang iyong nasira May mga bagay na di nila ikatutuwa Kaya itinago mo, upang ika'y mag pa kasasa .

Tatay mo ay naglalako ng isda at talaba lkaw naming naglalako ng yung bibingka Kung sana ang negosyo mo ay dakila Hindi ka sana dapat ikahiya.

Ang perang hinihingi mo sa bawat itto lmbes ipang-ulam, binibili mo ng sigarilyo Ang perang dapat sana pang matri kula Binibili mo lang ng alak para sa barkada Ang nanay modi na halos makabili ng bra Tapos ikaw, ang daming utang sa Natasha Ang itto ka wala ng pambili ng brief At ikaw na lalaki, bili ng bili ng lipstick Sabi nila, huwag ka munang magnobyo Ngunit babae, nobyo mo nga tatlo-tatlo At ikaw lalaki wag daw munang magnobya Ngunit Diyos ko Dodong, kayo na pala ni Koya!

18 â&#x20AC;˘ CATAINGAN MUNICIPAL COLLEGE

AN , A lLA

Smart alert mo lang, magpapadala agad sila Hindi mo man lang sila matext ng "KAMUSTA?" Ang cellphone na hiningi mo sa kanila Mayamaya ay naroroon sa Cebuana Wala namang masama sa pakikipagkaibigan Hindi rin masama kung kayo'y nagmamahalan Ngunit isaisip din ang mga magulang Sapagkat sila ang nagsasakri pisyo't nahihi rapan Ang bawat pawis sa pagbabanat ng buto Nawa'y masuklian ng diploma't hindi ng apo Ang tanging luhang sa mata nila'y tutulo dapat luha ng kaligayahan, ndi ng panibugho. <IIIII

~Mundo ko'y big lang nag-iba Kay daming pagbabagong di alintana Buhay tinedyer ganito ba talaga?

Pagbabagong pisikal di na mapipigilan Nagiging sensitibo sa lahat ng bagay Pagkabata'y tuluyan na nga bang nilisan? Naninibago sa bagong anyo Sa bilis ng pagbabago Di inaakalang pagkabata'y maglalaho Upang hanapin ang bagong yugto Kay daling masaktan iring damdamin Di maiwasang madala sa lambot ng damdamin Ugaling tinedyer, ito na nga ba'y nasa akin? Ang tanong, Papa no nga ba dadalhin? Tinedyer nga naman lagin nagugulumihan Sa masalimuot na pa kiki pagsa pa lara n Gabay ng magulang lubhang kailangan Pagmamahal at kalinga sila'y pagkalooban Kaya nawa'y pag-unawa Sa kanila ibigay Dahil kami'y nagugulumihan Sa bagong buhay. <IIIII

Panitikan

Dahong s?

Pangandoy

Ni: AnalynAsugao

..,.. Kun ikaw maglumon sa dakong kangitngit, Makadani kanimo ang silak sa ad law Kun i d~,

Sa syudad nga maghandom ikaw Kun ang kapalaran kanimo mapa it, Sa gugmang mat 路s ikaw maglarawApan kun kini kab-uton mong pi lit Sa dalang tunukon gyud ka maglakaw.

magdinali Sadihang mapandol, walay mokoputKalipay gyud nimo kun kini maabot. Giingon nga libre ang pagpangandoy; Ayaw gyud ug panaw nga wala niini Sa imong paglayag mao niy hoyuhoy Nga mogiya nimo kun asa paagi, Ayaw'g huna-huna sa tmong kakapoy Apan ayaw man usab pagpalabi, Kay moabot ra ang takna ang palad malooy Ug kanimo mohatag sa s'imung ani <111111

Sinetch etey studyantena the Ms. Chinchansu of 1600 B.C ahaha best in suggestion wala namang cooperation ito pa Fling2x dito fling2x doon, langaw lang ang peg.

Sinetch itey na admisyon slip na pork barrel king ang peg, Ayyy... nakakaloka, asawa lang ni Janet Lim Napoles? Clue : Bayad-bayad din ng utang pag may time.

Sinetch itey na estudyantina na running for magna cumlaude ang lola mo teh but the reason behind best in pyangyo asan anitch na grade san sisterakas kay friendly instructor ang lola mo. Deserve mo ang grade mo teh na 1.4 ang pinakababa.

Clue : "Ms. Foundation" the 1st runner up of the best in blush on ... ahahaha Suggestion : Punta ka sa showtime kapal kasi ng fes mo ahahaha.

Clue: Brother Louie louie ni Rhodora X, hahaha ... Sinetch etey Tichiraka "are you finding me" ahahaha may rna sabe ...... well you make my day ahahaha .. .

Sinetch itey na itchirakas na Rhodora X ang peg? Best in talks si Madam na kung anes anes di naman true. Si madam may multiple personality Disorder lang, darning kataohan.

Clue : Mr. Volcano usok dito usok doon ahaha best in pollution Suggestion : Kung wala kang magawa mag flappy bird ka nalang ...

Clue: Congrats madam after how many years of existence you made it. Sinetch etey jowarli Astra Boy and Rihanna, the praying mantis ang peg? ahahaha bongga ka teh ikaw na. Tama na, naninirik na ang mga mata ni kuya. Sinetch itey na feeling itchirakas ang lola mo na best in warla sa mga insturctors? Sir kala mo I ikaw ay head ng enrollment. lkaw na! Clue : Awtah ka ... pakitawag man kay kuya na nakapink.

Clue: we found love in a hopeless place.

Sinetch etey tichiraka "Mr. Kiwi Kiwi" amazingly real ang mga katulad mo ahahaha 5 p for 20 p ahahaha is that for Real..wag kang lilingon cou'z Kim Henares will get you. Clue : I wanna stay here forever Mr. Forever more lang ang peg. Suggestion : lwasan mo lang lumapit sa mga puna at baka madaganan ka ahahaha "coin dozer" ...