nr 4 (18) 2012 7 zł (w tym 5% VAT) ISSN 1899-4261
Es
te
la r
STAROŚĆ
are fotografie miasta | bardzo st ki cz sz ar zm | am ki & Herb | nningh | Ewa Lipska | Cu | Peggy Shaw | Ki d icz un ow so br Un m | Go | ge ki Ca ić umieranie ości | Jerzy Nasierows jące wdowy | oswo li | (po)głosy star tu wa ie ve śp s | po ć to oś | ar ci st | obrazy staroś erytów | radość na rzów | miłość em remiksowanie mist
te
la r
l .p t e .n e l i g a r .f w w w
Es
archiwalne numery w formie multimedialnej czytelnia tekstów aktualności
CZYTAJ UWAŻNIE!
6
Kiedy zaczyna się starość – Piotr Szukalski
9
Druga młodość starości – Beniamin Bukowski
Literatura Starość nasza powszednia. O przymiotach starości w polskiej prozie najnowszej – Anna Figa
18
Śpij, moja Julio spokojnie; i ty, stary Wertherze. Jerzego Nasierowskiego subwersje mitów – Piotr Sobolczyk
25
Gombrowicz dzieckiem czy starcem podszyty? Pomiędzy niedojrzałością a dojrzałością – Natalia Mrozkowiak-Nastrożna
28
„Dzieci skruszonej starości” a (pop)kulturowa rzeczywistość. Wizja starości w listach do „Drogiej pani Schubert” Ewy Lipskiej – Barbara Englender
32 Konieczne serio człowieka niemłodego. Nim zapadnie noc Michaela Cunninghama – Wit Pietrzak 36
Poetyckość obrazów i obrazowość poezji Joanny Bąk – Michał Bryda
Sztuka Zmarszczki miasta – Patrycja Cembrzyńska
43
Niczyje historie – Marta Lisok
45
Rytualne mikronarracje fotograficzne. Miejsce fotografii w rytuałach rodzinnych – Anna Szołtysek-Grzesikiewicz
48
Stara, zła i obrzydliwa. O toposie vetuli – Agata Stronciwilk
52
Artvertising – Wojciech Panasiuk
Anna Gregorczyk
te
39
Muzyka
Ale czy rzeczywiście starość jest/bywa atrakcyjna? Biorąc pod uwagę swoistą mądrość, która jest dostępna wraz z wiekiem, można mówić o starości jako o szansie rozwojowej. Można podkreślać, że seniorzy po specjalnych treningach sprawności intelektualnych osiągają wyniki zbliżone lub wyższe w stosunku do osób młodych. Twórcy nieraz sięgają też po metodę subwersywnego przedefiniowania starości, aby ukazać ją w innym świetle. Czy nie jest to jednak syzyfowa praca? Ile trzeba jeszcze powiedzieć i pokazać, żeby wyzwolić starość? Jak to zrobić, nie przekreślając jej? Czy nie symptomatyczne jest uciekanie starości w młodość? Ale czy to nie przypadkiem Tuwimowski taniec dwóch Michałów?
la r
13
Starszy człowiek, często schorowany, potrzebujący opieki, za ostatnie grosze kupujący prezent dla wnuka – ten dość wyświechtany stereotyp ustępuje już innym obrazkom: kijkom nordic walking, kursom komputerowym dla seniorów, aktywnym wczasom. Trwający obecnie Europejski Rok Aktywności Osób Starszych i Solidarności Międzypokoleniowej ma zwiększyć szansę seniorów na samodzielność, godną starość, walczyć z ageizmem – w starzejących się społeczeństwach są to działania konieczne, zwłaszcza gdy chcemy kształtować odpowiedzialność młodszych pokoleń. Trzeba jednak podkreślić, że wizerunek ludzi starszych zmienia się w dużej mierze dzięki nim samym.
Znikanie. (Po)głosy starości – Dariusz Brzostek
62
Formy – naturalna multimedialność (10). W oczekiwaniu na ostateczną pauzę – Michał Górczyński
66
Wizja świata i sztuki Johna Cage’a. Spojrzenie na Overpopulation and Art w stulecie urodzin artysty – Bogusław Tondera
70
The End? Unsoud 2012 – Piotr Tkacz
Es
58
Teatr
www.fragile.net.pl e-mail: fragile@fragile.net.pl
zespół redakcyjny: współpracownicy:
Anna Gregorczyk (redaktor naczelna), Tomasz Gregorczyk (muzyka), Agnieszka Kwiecień (sztuka), Agnieszka Marek (teatr), Janusz M. Paluch, Agata Świerzowska (antropologia), Artur Zaborski (film) Dariusz Brzostek, Michał Górczyński, Krzysztof Siatka, Piotr Tkacz
okładka:
Michał Suska VIVID STUDIO
layout:
VIVID STUDIO
72
Z(re)miksować starych mistrzów – Karolina Wycisk
skład:
Agnieszka Kwiecień, Krzysztof Siatka
76
Menopauzowy blues: gender, wiek i starzenie się w performansie Peggy Shaw Menopausal Gentleman – Grzegorz Stępniak
adiustacja językowo-stylistyczna:
Magdalena Jankosz
dystrybucja, prenumerata:
Marek Górka, marek.gorka@fragile.net.pl
81
Starość – radość! Starość jako przestrzeń radykalnego otwarcia na przykładzie kabaretu Kiki & Herb – Agnieszka Marek
adres redakcji:
ul. Mikołajska 2, 31-027 Kraków tel.: 12 422 08 14, fax: 12 431 19 60
Film 85
Oblicza starej damy – Piotr Czerkawski
88
Mów mi „Mistrzu”, czyli starość użytkowa – Ludwika Mastalerz
92
Czy kino boi się starych lesbijek? O uniwersalności podwójnego wykluczenia – Magdalena Urbańska
95
Ostatni kowboj – Miłosz Stelmach
Antropologia 98
Śpiewające wdowy – Przemysław Piekarski
Prenumeratę instytucjonalną można zamawiać w oddziałach firmy Kolporter S.A. na terenie całego kraju. Informacje pod numerem infolinii 0801-205-555 lub na stronie internetowej http://dp.kolporter.com.pl/. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń, nie zwraca materiałów niezamówionych oraz zastrzega sobie prawo skracania, redagowania tekstów i nadawania tytułów własnych. Przedruk i kopiowanie materiałów lub ich części tylko za pisemną zgodą redakcji. wydawca:
Śródmiejski Ośrodek Kultury w Krakowie ul. Mikołajska 2 31-027 Kraków
druk: nakład:
101 Partia szachów z białym zającem w tle – Maria Magdalena Grzesiak Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Temat następnego numeru: jedzenie
Zakład Graficzny „Colonel” s.c. Kraków 1 000 egz.
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r te
Es
C
M
Y
CM
MY
CY
CMY
K
la r te
Es
fragilereklama_gotowa3.pdf 1 2012-12-04 02:46:20
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es
la r
te
Es