! n i t h c u l e d Knal’ m
Vuurwerk: Wat moet je weten? Wanneer mag je knallen? editie 7-’09
1. Vuurwerkdrama in park Hengelo Hengelo - Door de ontploffing van een vuurwerkbom heeft zich op 17 december in een park te Hengelo een drama voltrokken. Daarbij verloor de 14-jarige Inge S. haar rechterhand en een deel van haar onderarm; de 11-jarige Niels V. liep ernstig oogletsel op. Beiden werden per ambulance naar het ziekenhuis vervoerd, waar enkele spoedoperaties werden verricht. Twee jeugdige toeschouwers werden met brandwonden opgenomen. Oorzaak van het Kruit of sas
Zevenklapper Wat moet je weten?
Linke boel ! Wanneer mag je knallen
Deze les gaat over vuurwerk. En nog de beste wensen voor het nieuwe jaar !
drama was een 20 cm lange plastic buis, die door de scholieren was volgestopt met vuurwerk. Voordat de jongeren konden weglopen, ontplofte de vuurwerkbom met de kracht van een granaat midden in de groep. Enkele wandelaars verklaarden een felle lichtflits te hebben gezien. Ook hoorden zij een oorverdovende knal. De politie stelt een onderzoek in naar de herkomst van het vuurwerk.
Zomaar een artikeltje uit de krant. De wandelaars vertelden nog, dat de politie een half uur gezocht heeft naar stukken van de onderarm en de hand van Inge. Helaas, die moet zij voortaan missen. Niels werd blind aan het linkeroog. De twee anderen zullen de rest van hun leven lelijke littekens op hun gezicht dragen.
A
OPDRACHT
Weet jij al wat je later wilt worden? Kun je dat beroep met ĂŠĂŠn hand uitoefenen?
2. Kruit of sas In elk stukje vuurwerk zit een mengsel van stoffen dat kan branden. Dat mengsel heet 'sas'. Er zijn verschillende sassen mogelijk. Sommige brandende sassen geven licht; andere geluid, een vlam of rook. Sommige brandende sassen bewegen daarbij, andere niet. Je kunt in plaats van kruit dus beter over 'sas' praten. Door de verschillende sassen zijn er ook verschillende soorten vuurwerk.
B
OPDRACHT
Welke soorten vuurwerk ken je? Schrijf eens enkele namen op.
C
OPDRACHT
Mensen gebruiken vuurwerk bij feesten. Kun jij enkele feesten noemen?
3. Zevenklapper Iedereen weet het ... met vuurwerk moet je voorzichtig zijn! En jij gaat toch ook liever met beide ogen en 10 vingers het nieuwe jaar in? Daarom geven we je hier een belangrijke 'zevenklapper'.
D
OPDRACHT
4. Linke boel ! Okay, er zijn natuurlijk altijd mensen die het voor de rest van hun leven verknallen. Als jij liever voor je handen en je ogen kiest, dan hebben we hier nog een paar belangrijke tips.
1. Koop nooit vuurwerk bij een handelaartje op straat of op school. 2. Ga nooit met vuurwerk zitten knoeien. 3. Steek 'weigeraars' nooit nog een keer aan. 4. Steek nooit vuurwerk met een heel kort lontje aan.
Er zijn ook regels voor vuurwerk. Je mag bijvoorbeeld alleen op bepaalde dagen vuurwerk kopen en op bepaalde uren 'knallen'.
E
OPDRACHT
Bedenk jij eens een nieuwe slogan die waarschuwt voor het gevaar van vuurwerk.
Waar moet je op letten? Kleur bij elke ‘klapper’ het rondje voor de goede zin groen; het rondje voor de foute zin wordt rood.
1.
Stop vuurwerk in je jaszak. Bewaar vuurwerk in een blikken trommel.
2.
Lees eerst de gebruiksaanwijzing. Steek op goed geluk het vuurwerk aan.
3.
Laat toeschouwers op ruime afstand blijven. Vraag toeschouwers dichterbij te komen.
4.
Steek vuurwerk aan met een aansteker. Steek vuurwerk aan met aansteeklont.
5.
Gooi aangestoken vuurwerk een eind weg. Laat aangestoken vuurwerk vallen en loop weg.
6.
Zet vuurwerkpijlen in een fles die voor een deel met zand is gevuld. Houd vuurpijlen in de hand als je die aansteekt.
7.
Denk aan kleine kinderen, oude mensen en dieren. Kinderen, oude mensen en dieren worden niet bang van vuurwerk.
F
FLITSERS
OPDRACHT Schrijf eens een paar punten op die Niels en Inge verkeerd gedaan hebben.
• Een strijker is verboden (illegaal) vuurwerk. • Elk jaar zijn er een paar duizend vuurwerkslachtoffers.
In veel plaatsen letten speciale agenten (in burger) op of iedereen zich aan de vuurwerkregels houdt. Als jongeren - tussen de 12 en 18 jaar - worden betrapt, krijgen zij straf van bureau HALT.
• Je mag alleen vuurwerk kopen als je 16 jaar of ouder bent.
Meestal moeten zij werken. Natuurlijk moeten zij de schade betalen.
• Voor de opslag van vuurwerk gelden hele strenge regels.
5.
EINDTOETS en zo
Jawel hoor! Hier zijn we weer: de vier bekende onderdelen.
G
OPDRACHT
Deze bestaat dit keer uit een rebus. Wat staat hier?
• Elk jaar wordt in Nederland voor miljoenen euro’s aan vuurwerk verkocht.
• Op www.brandweer.nl kun je het vuurwerkspel spelen. Dan weet je meteen hoe gevaarlijk vuurwerk kan zijn.
DISCUSSIE een
H
OPDRACHT
P = J, -n
-b l = nt
Je bent e je rund als stunt! werk r u u v t e m
Daar ben je het zeker wel mee eens... of niet soms!!?
En dan nu aan het werk!! 1. Verzamel berichten uit de krant over vuurwerk en vuurwerkongelukken. Plak deze op een A4vel en bewaar dat in je DOE-EFFE-NORMAAL map.
m = r, t = d
urk = e
-h
2. Zoek uit: Op welke dagen mag je onder begeleiding van iemand die 16 jaar of ouder is vuurwerk kopen? Antwoord: Op welke dag en welke uren mag je vuurwerk afsteken? Antwoord:
s=t
3. Vuurwerk geeft heel veel troep! Kun jij je eigen troep opruimen? Misschien kun je wel een opruimploeg organiseren in je straat. Kun je trouwens bedenken waarom het belangrijk is vuurwerktroep op te ruimen?
pla = stu
! Samenstelling en copyright tekst lesbrief: Stichting Onderwijs & Samenleving, Barendrecht / Politie Rotterdam-Rijnmond. Auteurs: E. van der Bruin, J.Th.G.P. Franx, W. Kostense. Opdrachtgever: korpsleiding politie Rotterdam-Rijnmond. Ontwerp, fotografie, illustraties en lithografie: Xavier Troost, Pixel ID. Druk: OBT, Schiedam © Stichting Onderwijs & Samenleving / Politie Rotterdam-Rijnmond. Website: www.doe-effe-normaal.nl Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de Stichting Onderwijs & Samenleving te Barendrecht en/of de Politie Rotterdam-Rijnmond. Voor het overnemen van gedeelten uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken dient men zich tot de Stichting Onderwijs & Samenleving te wenden.