Maniffesto 2015 Hawdd i'w Ddarllen Plaid Cymru

Maniffesto Plaid Cymru 2015 Hawdd i’w ddarllen

Dyma’n maniffesto Mae’n dweud beth ydym ni’n credu ynddo a beth wnawn ni dros Gymru os gwnewch chi bleidleisio i ni

Plaid Cymru ydym ni.

Leanne Wood yw ein harweinydd.

Ar 7 Mai 2015 bydd pobl yn pleidleisio mewn etholiad i ddewis Llywodraeth y Deyrnas Gyfunol (DG) Y DG yw Lloegr, yr Alban, Cymru a Gogledd Iwerddon.

Mae Llywodraeth y DG yn gwneud rhai cyfreithiau a phenderfyniadau dros Gymru.

Rydym ni eisiau’r gorau i Gymru.

Mae’r maniffesto hwn yn dweud wrthych chi:  beth yr ydym ni’n credu ynddo  beth wnawn ni os gwnewch chi bleidleisio i ni 2

Economi gwell (Pethau fel arian a swyddi) Y prif bethau y byddwn yn gweithio drostynt Cymru yn gwneud mwy o’i phenderfyniadau ei hun.

A phobl yng Nghymru yn cael mwy o lais am pwy sy’n penderfynu dros Gymru.

Gwneud yr economi yng Nghymru yn well o lawer.

Er enghraifft:  ei gwneud yn haws i fusnesau a phobl sy’n gweithio iddyn nhw’u hunain wneud yn dda

 gofalu bod Cymru yn cael siâr deg o arian y DG a gwneud rheolau go-iawn am hyn

 gwneud mwy o swyddi o lawer i fwy o bobl fe rown fwy o waith i gwmnïau yng Nghymru a gwneud cynllun am swyddi newydd 3

Economi gwell (Pethau fel arian a swyddi) Y prif bethau y gwnawn weithio amdanynt Gwneud trefi’n well gyda gwell trafnidiaeth a mwy o ganolfannau iechyd.

Gwell hawliau i bobl sy’n gweithio.

Er enghraifft:  gwneud yn siwr fod pobl yn ennill digon o arian i fedru bwy. Cyflog byw yw hyn  gwneud gwaith yn fwy teg a stopio rheolau annheg. Er enghraifft, pobl fawr sy’n cael llawer mwy o arian mewn cwmni

Gwell help i bobl gael gwaith. Mae hyn yn wir am bobl anabl hefyd.

Rheolau trethi mwy teg. Er enghraifft, pobl sy’n ennill mwy na £150,000 y flwyddyn yn talu dipyn mwy o dreth.

A mwy o help efo treth Yswiriant Gwladol i bobl sy’n ennill llai.

4

Gwell gofal a help efo iechyd Y prif bethau y gwnawn weithio amdanynt

1000 yn fwy o ddoctoriaid yng Nghymru.

A gweld doctor yn gynt.

Ei gwneud yn haws i bobl gael gofal iechyd a help arall maen nhw ei angen.

Mwy o help adref i bobl sâl iawn.

Gwneud yn siwr nad ydi’r GIG (NHS) yn cael ei redeg gan gwmniau preifat.

Gwell gofal i bobl sydd angen help efo iechyd meddwl.

Ei gwneud yn haws i bobl wneud chwaraeon a dod yn ffit.

Defnyddio cyfrifiaduron a thechnoleg arall i wneud gofal iechyd yn well.

5

Gwell addysg Y prif bethau y gwnawn weithio amdanynt

Hyfforddi athrawon yn well a rhoi mwy o amser iddyn nhw ddysgu.

Addysg dda i bob plentyn mewn ysgolion da.

Plant mewn addysg neu yn cael eu hyfforddi nes eu bod nhw’n 18 oed.

Gwell help a bwrw golwg ar ysgolion gwael.

Gwell addysg i blant mewn pethau fel:  darllen, ysgrifennu, rhifo a chyfrifiaduron  iaith a hanes Cymru  ieithoedd eraill  trin pawb yn deg Mwy o help i blant tlawd a phlant sydd angen mwy o help.

Gwneud addysg prifysgol yn haws i’w fforddio.

Gwell hyfforddi a help i bobl ifanc.

6

Gwneud Cymru’n fwy teg Y prif bethau y gwnawn weithio amdanynt

Gwneud budd-daliadau yn fwy teg. Budddaliadau yw’r arian mae rhai pobl yn gael gan y Llywodraeth.

Er enghraifft, mi rown stop ar bethau annheg fel y dreth llofftydd.

Dyma pan mae pobl yn cael llai o arian am dai oherwydd faint o lofftydd sydd ganddyn nhw.

Helpu i atal teuluoedd a phobl hŷn rhag bod yn dlawd.

Er enghraifft, rydym eisiau pensiynau gwell a mwy o help i bobl fedru fforddio bwyd a thwymo eu cartrefi.

Gwneud pleidleisio yn decach.

Rydym ni eisiau newid yr oed pleidleisio i 16.

A newid y ffordd mae pobl yn pleidleisio i wneud i’r peth weithio mewn ffordd fwy teg.

Gwneud yn siwr fod pawb yng Nghymru yn cael triniaeth deg.

7

Tai gwell Y prif bethau y gwnawn weithio amdanynt

Stopio rhenti rhag bod yn rhy uchel.

A gwell hawliau i bobl sy’n rhentu tai.

Hyn yw pan fyddwch chi’n talu arian i rywun i fyw mewn tŷ sy’n eiddo i rywun arall.

Mwy o help i bobl brynu eu cartref cyntaf.

Mwy o dai cyngor a chartrefi i bobl sy’n ennill llai.

Defnyddio peth o’r arian sy’n cael ei dalu i Lywodraeth y DG ar hyn o bryd ar gyfer cartrefi yng Nghymru.

Troi adeiladau gwag yn gartrefi

Mwy o help rhag i bobl golli eu cartrefi

8

Gwneud Cymru yn saffach Y prif bethau y gwnawn weithio amdanynt Cymru yn gofalu am ei phlismyn a’i llysoedd ei hun.

Ffyrdd gwell o weithio efo pobl sy’n torri’r gyfraith i’w stopio rhag gwneud yr un peth eto.

Mwy o help i bobl sydd wedi dioddef oherwydd troseddau.

Gwneud mwy i helpu pobl sy’n cael eu curo yn eu cartrefi.

Mwy o help i bobl sydd efo problemau cyffuriau ac sydd angen help i wella.

Gwneud mwy o stopio pethau fel terfysgaeth.

Cefnogi cyfreithiau hawliau dynol fel bod pobl yn cael eu trin yn deg.

Dim arfau niwclear i Gymru.

9

Gwell byd Y prif bethau y gwnawn weithio amdanynt

Trin pawb yn y byd yn deg.

Stopio pethau drwg rhag digwydd yn y byd, fel gorfodi pobl i weithio neu i gael rhyw efo pobl.

Gwneud yn siwr fod pobl hoyw, lesbiaidd, deurywiol a thrawsrywiol yn cael eu hawliau.

Helpu pobl yn y bydd sydd mewn gwir angen. Er enghraifft, pan fydd rhyfel neu bethau ofnadwy yn digwydd.

Dweud ei bod yn iawn i bobl o wledydd eraill ddod i Gymru i wneud gwaith fydd o help i ni.

Gwneud i’r Undeb Ewropeaidd weithio’n well i Gymru.

Grŵp o wledydd yw’r Undeb Ewropeaidd sydd yn gwneud penderfyniadau a chyfreithiau am Ewrop.

10

Trafnidiaeth well Y prif bethau y gwnawn weithio amdanynt

Gwell ffyrdd, rheilffyrdd, meysydd awyr a phorthladdoedd.

Dim cwmnïau preifat i ofalu am drenau.

Pob trên i redeg ar drydan erbyn 2034.

Ei gwneud yn rhatach defnyddio Pontydd Hafren.

Prisiau petrol teg.

Cadw tocynnau bysus rhad a gwasanaethau bysus am ddim.

Cadw bysus yng nghefn gwlad.

Bwcabws maen nhw’n cael eu galw 11

Gwneud Cymru yn well i’r amgylchedd Yr amgylchedd yw’r ddaear, y môr, cefn gwlad a phob dim sydd o’n cwmpas. Mae’n bwysig cadw’r amgylchedd yn saff.

Y prif bethau y gwnawn weithio amdanynt Cael ein gwres a’n trydan mewn ffyrdd sy’n well i’r amgylchedd.

Gwneud cyfraith newydd am yr amgylchedd

Helpu tai a busnesau redeg mewn ffyrdd gwell i’r amgylchedd.

Mwy o ailgylchu a help i archfarchnadoedd roi bwyd mewn bagiau a bocsys gwell.

Cefnogi ffermydd a bwyd sy’n cael ei dyfu’n lleol.

12

Bod yn falch o fod yn Gymry Y prif bethau y gwnawn weithio amdanynt

Gofalu fod pobl yn dal i siarad Cymraeg.

Mwy o raglenni teledu’n cael eu gwneud yng Nghymru.

Cadw papurau newydd lleol

Gwneud yn siwr fod pawb yn medru mwynhau pethau fel celf, cerddoriaeth, amgueddfeydd a dawnsio.

Lluniau gan Photosymbols. Nid yw Photosymbols a Making it Clear yn cefnogi’r un blaid wleidyddol benodol.

13