Kleurrijk! - Juni 2020 - Antwerpen

Kleurrijk!

Jaargang 1 – nr. 2 – driemaandelijks, juni, juli, augustus 2020 – Afgiftekantoor: 3000 Leuven X – P 918599 Pleegzorg provincie Antwerpen, Schuttersvest 45, 2800 Mechelen

Pleegzorg provincie Antwerpen

Cover PPA Kleurrijk - juni 2020 [druk].indd 1

14/05/20 10:16

Kleurrijk Juni 2020 > Edito <

Beste pleegzorger, De afgelopen maanden waren heel intens voor iedereen. Het gewone leven werd helemaal overhoop gehaald en we werden verplicht om als gezin heel nauw met elkaar samen te leven. Voor ouders gebeurde het tegenovergestelde. Hun bezoeken vielen weg en werden, waar mogelijk, vervangen door videogesprekjes. Maar dat was lang niet zo fijn als samen tijd doorbrengen.

Ook wij moesten op een nieuwe manier leren werken. Nog nooit is er zo veel overleg geweest via Skype, Zoom, Teams, Wherebyâ&#x20AC;Ś Zelfs de digibeten onder ons kennen ze intussen allemaal. We moesten ook leren thuiswerken, tussen de babyâ&#x20AC;&#x2122;s, peuters, kleuters, pubers en jongvolwassenen. In deze Kleurrijk krijg je een impressie van de creatieve manier waarop pleegzorgers en begeleiders zich aanpasten aan coronatijden.

Ook het maken van deze Kleurrijk was minder evident dan anders, maar toch slaagden we erin om een boeiend nummer samen te stellen. We hadden een gezellig gesprek met auteur Kristien Dieltiens. Ook het verhaal van de Niet-Begeleide Minderjarige Vluchtelingen blijft beklijven. Zij stranden in ons land na een tocht die soms jaren duurde en hopen hier een stabiel en vreedzaam leven te kunnen opbouwen.

Naast die twee hoofdartikels zijn er natuurlijk nog de korte nieuwtjes, juridisch advies, de column van Lies en een verslag van de rondleiding op de jeugdrechtbank voor onze jongeren.

Reden genoeg om je even rustig te installeren met ons magazine!

Veel leesplezier, Heidi Mertens Algemeen directeur Pleegzorg Provincie Antwerpen

2

Cover PPA Kleurrijk - juni 2020 [druk].indd 2

14/05/20 10:16

Kleurrijk Juni 2020 > Inhoud <

Edito

2

Nieuwtjes uit de regio’s

4

Interview

Kristien Dieltiens Actua

Creatief in tijden van corona

6 10

Achtergrondartikel

“Elke niet-begeleide minderjarige is een gewoon kind in een ongewone situatie” Leestip

Heb oog voor de gekleurde identiteit van een kind

Helpende handen

Behandelingspleegzorg: extra ondersteuning op maat Column

12 14 15

Lies

17

Vraag het aan Min

18

COLOFON

Vormgeving: www.dsigngraphics.be

Kleurrijk! verschijnt vier maal per jaar en is een uitgave van Pleegzorg Vlaanderen en de vijf provinciale diensten voor pleegzorg.

Verantwoordelijke uitgever: Pleegzorg Vlaanderen vzw Ravenstraat 98, 3000 Leuven BE0537.432.161 RPR Leuven www.pleegzorgvlaanderen.be info@pleegzorgvlaanderen.be

Redactie: Anne Baert, Hilde Cloet, Mishi Jooken, Charlotte Max, Wilfried Meulenbergs, Karina Van Belle, Bernadette Verdonck

3

Binnenwerk_Kleurrijk_juni 2020 [druk].indd 3

14/05/20 09:58

UIT DE REGIO’S

Deinze en Zulte werden respectievelijk op 30 januari en 7 februari pleegzorggemeente. Daarmee staat de teller op vijf gemeenten/ steden in Oost-Vlaanderen die een engagementsverklaring hebben getekend ten aanzien van Pleegzorg.

Sint-Niklaas was de allereerste op 23 november 2014. Daarna was het vier jaar wachten tot een gemeente in het Waasland zich opnieuw kandidaat stelde. Op 1 december 2018 werd Stekene de tweede pleegzorggemeente in onze provincie. Als provinciehoofdstad kon Gent niet achterblijven. De stad ontving het label op 5 juli 2019.

Na Zulte en Deinze, is de eerstvolgende in het rijtje de stad Oudenaarde. Onze samenwerking daar zal in het najaar officieel worden. In Aalst, Destelbergen en Nazareth staan de eerste verkennende gesprekken op de planning in de komende maanden. En ook Berlare, Evergem, Geraardsbergen en Zottegem toonden al interesse in een duurzame samenwerking.

Deinze werd op 30 januari officieel Pleegzorggemeente.

#samentegencorona VLAANDEREN

Oost-Vlaamse steden en gemeenten engageren zich voor pleegzorg

Op 17 maart 2020 stond ons leven plots helemaal op zijn kop. Door de ‘lockdown-light’ omwille van het coronavirus gingen alle restaurants en cafés dicht, moesten we zo veel mogelijk van thuis werken en mochten we niet meer bij elkaar op bezoek gaan.

Ook voor pleegzorg hadden die maatregelen meteen grote gevolgen die lang nazinderen.

Samen met het Agentschap Opgroeien zochten we voortdurend naar een evenwicht tussen het algemene belang van de volksgezondheid en de veiligheid

voor kinderen en jongeren.

Gelukkig konden we rekenen op heel veel bereidwilligheid en goede moed bij onze doelgroepen. Bedankt daarvoor! #samentegencorona

Een hartverwarmende pleegzorgmusical Wanne Synnave, MNM-dj en regisseur, kent best veel mensen die een pleegkind opvangen. Hun engagement inspireerde hem tot het schrijven en regisseren van de musical June Foster. Het verhaal draait rond drie kinderen die naar een pleeggezin verhuizen. Hun moeder is overleden en hun vader kampt met een alcohol- en drugsverslaving.

Eens in het pleeggezin moeten ze wennen aan hun twee pleegmama’s en de gewoonten in het gezin.

Wanne creëerde een verbluffende show die het niet moet hebben van grote visuele effecten maar wel van een enthousiaste jongerencast boordevol onbekend talent. Het verhaal is aangrijpend, de songs

aanstekelijk. Of zoals Kato, de tiener die June speelt, zegt: “De mensen zullen zich platlachen met de grapjes én ze zullen ook een traantje wegpinken. Echt waar, als je niet komt, heb je iets gemist.” Zo’n 600 pleegzorgers en -kinderen waren al aanwezig op de avant-première op 6 maart. Was je er niet bij? Dan krijg je nog de kans op 12, 13, 19 en 20 september in het TheAtrium in Mechelen.

ANTWERPEN

OOST-VLAANDEREN

NIEUWTJES

Kleurrijk Juni 2020 > Nieuwtjes uit de regio’s <

Surf voor meer info naar www.pleegzorgvlaanderen.be of rechtstreeks naar www.singingfactory.be/tickets

Wil je graag dat ook jouw stad of gemeente zich engageert voor pleegzorg? Contacteer ons dan via info@pleegzorgvlaanderen.be!

4

Binnenwerk_Kleurrijk_juni 2020 [druk].indd 4

14/05/20 09:58

Kleurrijk Juni 2020 > Nieuwtjes uit de regio’s <

Met één (of meerdere) van die prenten kleuren pleegkinderen zich een weg naar de personen die ze eventjes niet kunnen zien. Dat levert niet alleen een warm gevoel op bij de ontvangers, ze krijgen daarmee ook iets tastbaars in handen, waardoor ze zich weer verbonden kunnen voelen met het kind. Zo belangrijk in tijden van sociale afzondering, waar vereenzaming op de loer ligt.

Pleeggezinnen kunnen de kleurplaten trouwens nog altijd gratis downloaden en ook gebruiken op andere momenten als iemand gemist moet worden. Bij ziekte, tijdens vakantieperiodes…

Haal je kleurpotloden dus maar al tevoorschijn!

Enkele nieuwtjes op een rij Toename van pleegzorg zorgt voor uitbreiding van teams en werklocaties Wie nu door de Sellekensstraat in Leuven wandelt, ziet tussen de bomen de voorbereiding van de nieuwbouw voor pleegzorg. In Tienen zal het team in de loop van dit jaar het sociaal huis op de Kabbeekvest inruilen voor een eigen stek in de Getestraat. Onze technische ploeg start zo snel mogelijk met de vereiste aanpassingswerken.

versnelde wijze kandidaat stellen als pleegzorger. Het gaat hier vooral om crisisopvang ten gevolge van de coronamaatregelen.

Zorggarantie Dankzij de regionale samenwerking tussen voorzieningen in de jeugdzorg konden we vlot werk maken van een verkorte selectieprocedure. Vrijwilligers en medewerkers uit voorzieningen kunnen zich op

Heb je interesse om deel te nemen?

Neem dan eens een kijkje op www.pleegzorgvlaamsbrabantenbrussel.be.

Daar vind je per groep een overzicht van de juiste contactpersoon.

Participatie en ontmoetingsgroepen Door de coronacrisis werden onze ontmoetingsmomenten herschikt of uitgesteld. Volg de planning van onze groepsactiviteiten via de kalender op www.pleegzorgvlaanderen.be/kalender.

VLAAMS-BRABANT & BRUSSEL

De maatregelen o.w.v. het coronavirus stuurden alles de afgelopen tijd danig in de war. Zo werden o.a. alle bezoeken tijdelijk opgeschort.

Dat zorgde voor veel verdriet bij pleegkinderen én hun ouders. Om dat verdriet wat te verzachten en toch op een mooie manier contact te kunnen maken, ontwikkelden we in Limburg tien mooie kleurplaten voor pleegkinderen die iemand moeten missen.

LIMBURG

Ik mis je in alle kleuren

WEST-VLAANDEREN

Wordt jouw woonplaats een pleegzorggemeente?

Elke West-Vlaamse stad of gemeente kan zich kandidaat stellen als pleegzorggemeente. Daarmee engageren ze zich om kwetsbare kinderen, jongeren en volwassenen in hun buurt een thuis te bieden.

Samen met Pleegzorg West-Vlaanderen zetten ze een duurzame samenwerking op poten om pleegzorg in de stad of gemeente bekend te maken op een laagdrempelige manier. Sommige steden en gemeenten kiezen er ook voor om het engagement van hun pleeggezinnen extra te ondersteunen. De steden en gemeenten beslissen zelf

wat binnen hun mogelijkheden ligt om pleegzorg een duwtje in de rug te geven. Steden en gemeenten krijgen daarvoor grote dankbaarheid en een speciaal label dat ze een mooi plaatsje kunnen geven in hun gemeente of stad.

Op dit moment zijn er in West-Vlaanderen 30 pleegzorggemeenten. Ken je iemand uit de politiek die van jouw gemeente of stad een pleegzorggemeente wil maken? Zorg dan dat die persoon contact opneemt met onze PR-medewerkster Melanie.

Zij is telefonisch bereikbaar via 051/51 99 28 of per mail melanie.louagie@pleegzorgwvl.be.

5

Binnenwerk_Kleurrijk_juni 2020 [druk].indd 5

14/05/20 09:58

Kleurrijk Juni 2020 > Interview <

Dit kind is op ons pad gekomen “Een zwangerschap van drie dagen”, zo beschrijft auteur Kristien Dieltiens de komst van Klara1, haar pleegdochter. Klara werd geboren met het foetaal alcohol syndroom en was vier maanden oud toen ze bij Kristien en haar gezin terechtkwam. “Het was geen gemakkelijk parcours, maar 28 jaar later kijk ik er vol trots op terug. Klara is een prachtige vrouw geworden.”

Tekst en foto’s: Charlotte Max

“Na de geboorte van ons vierde kindje was er een soort harmonie in ons gezin gekomen”, begint auteur Kristien Dieltiens haar verhaal.

“Mede door ontwikkelingen in ons professionele leven hadden we toen het gevoel dat we ons wilden engageren, maar enkel in iets dat we als gezin samen konden doen.

Uit idealisme hebben we ons toen kandidaat gesteld als pleeggezin.”

Twee brieven “Toen we de selectieprocedure hadden afgerond, gingen we met mijn ouders voor twee weken naar Spanje”, vertelt Kristien. “Bij onze thuiskomst lagen er twee brieven op ons te wachten. In de eerste stond de boodschap dat we geselecteerd waren om een pleegkind op te vangen. In de tweede brief vroeg men ons om meteen contact op te nemen

met de pleegzorgdienst en de jeugdrechtbank. Er was een kindje dat ze graag bij ons wilden plaatsen, maar het was een zorgenkindje.”

net zoals bij alle andere kinderen: elk kind heeft andere vragen en andere noden.”

Humor als bouwsteen

“Op het moment dat je je kandidaat stelt om pleeggezin te worden, stel je je eigenlijk al open”, legt Kristien uit. “Hoewel we in het begin hadden gezegd dat we geen kind met een beperking wilden opvangen – uit angst dat het te zwaar zou zijn in combinatie met onze vier eigen kinderen – konden we niet meer “neen” zeggen. Drie dagen na die twee brieven zagen we Klara voor het eerst en begon onze weg samen. We hadden heel weinig verwachtingen en probeerden echt van dag tot dag te leven. Onze basisgedachte was: “Dit kind is op ons pad terecht gekomen en we gaan zo veel mogelijk luisteren naar wat het ons te bieden heeft én naar wat het van ons vraagt.” Want dat is 1

De noden van Klara waren helemaal niet alledaags. Tijdens de zwangerschap had de moeder veel alcohol en drugs genomen waardoor Klara geboren werd met het foetaal alcohol syndroom: een aandoening waarbij kinderen een combinatie van aangeboren afwijkingen hebben. Kristien: “Klara werd geboren met een open verhemelte waaraan ze drie keer geopereerd is. Een eerste keer als baby, dan als peuter en tot slot nog eens als kleuter. Dat maakte het in het begin heel moeilijk om haar eten te geven. Toen ze pas bij ons was, viel ze dan ook heel erg af.

We probeerden van alles: met een papflesje, een lepeltje, zelfs met

Uit respect voor privacy is een schuilnaam gebruikt.

6

Binnenwerk_Kleurrijk_juni 2020 [druk].indd 6

14/05/20 09:58

Kleurrijk Juni 2020 > Interview <

••• We gaan zo veel mogelijk luisteren naar wat dit kind een pipet,… Niets leek te helpen.

Uiteindelijk besloten we ons instinct te volgen. We probeerden niet meer om Klara op vaste tijdstippen eten te geven, maar we luisterden naar haar noden. Als zij honger had, legden we haar op onze blote borst en gaven we haar eten. Ook mijn man deed dat. En ineens kwam Klara spectaculair bij. Als ouder, maar zeker ook als pleegouder, word je soms heel onzeker. Wij hebben geleerd dat we dan gewoon op onze instincten moesten vertrouwen.”

voor ons. Maar humor hielp ons om moeilijke situaties lichter te maken en alles een beetje te relativeren.

En hoewel Klara die humor niet zo in zich heeft, kon zij wel grappige situaties uitlokken. Zo herinner ik me nog dat Klara als klein meisje zot was van handtassen. Dan liep ze door het huis met een lading tassen rond haar nek en dan vroeg onze oudste zoon: “Awel, gaat de oorlog komen?” Zo werden de scherpe kantjes er dikwijls wat afgehaald.”

Maar ook toen Klara wat ouder werd, liep niet alles van een leien dakje. “Door het feit dat haar genen zodanig aangetast waren, had Klara veel moeilijkheden als kind. Ze heeft verschillende therapieën gevolgd en is enkele weken opgenomen in een psychiatrisch ziekenhuis. Dat was een heel moeilijke periode

Niet enkel humor was een bouwsteen in de opvoeding, ook aanvaarding was heel belangrijk.

“We probeerden Klara én onze eigen kinderen voortdurend de boodschap te geven dat ze mogen zijn wie ze zijn. Iedereen is anders.

Onze dochter speelde bijvoorbeeld graag met zachte poppen die

Je mag zijn wie je bent

ons te bieden heeft én naar wat ze van ons vraagt.

••• ik zelf maakte. Maar Klara vond dat maar niets. Omdat ik graag wou dat ze toch die verzorgende eigenschappen zou ontwikkelen, kocht ik tegen al mijn principes in een Barbie voor haar. En die begon ze wel te koesteren. Onze eigen dochter wou na verloop van tijd natuurlijk ook een Barbie… Maar dus, je moet je aanpassen aan kinderen en aanvaarden wie ze zijn.”

“Doordat we aanvaard hebben dat Klara is wie ze is, moeten we nu ook aanvaarden dat ze haar eigen kinderen vanuit een andere

7

Binnenwerk_Kleurrijk_juni 2020 [druk].indd 7

14/05/20 09:58

Kleurrijk Juni 2020 > Interview <

visie opvoedt”, gaat Kristien verder.

“En dat is niet altijd gemakkelijk.

Soms geef ik haar dan ook wel weerwoord. In eerste instantie verzet Klara zich daar altijd tegen, maar ik weet dat ze wel hoort wat ik zeg. En soms gaat ze er dan ook mee aan de slag. Maar ze blijft natuurlijk vrij om te doen wat ze zelf wil.”

De kracht van kinderen Toen Klara bij Kristien terecht kwam, kreeg ze er meteen drie broers en een zus bij. Maar omgekeerd was het ook voor de vier kinderen van Kristien speciaal om plots een extra zusje te hebben. “De dag dat Klara bij ons kwam, was het de verjaardag van één van onze zonen.

Het was zo een bewogen dag dat we helemaal vergeten waren om hem zijn cadeautje te geven. Toen wij met Klara thuiskwamen, dacht hij dan ook dat Klara zijn levend cadeau was.”

“Het nieuwe baby’tje intrigeerde de andere kinderen. Hoewel ze allemaal op hun eigen manier moesten wennen aan Klara, hebben ze zich heel snel opengesteld voor haar. Ik herinner me dat onze dochter op een bepaald moment tijdens een begeleidingssessie een tekening moest maken van ons gezin waarbij iedereen een dier was. Er was een beer, een paard, een koe, een vis, een gansje en een schildpad. Zelf was ze een egeltje.

Op de vraag van de begeleider of ze dan soms haar stekeltjes gebruikte, antwoordde ze dat ze haar stekeltjes liever plat legde zodat ze niemand pijn deed. Aan zulke reacties merkte ik dat ook mijn eigen kinderen Klara aanvaardden zoals ze is en zich openstelden voor de nieuwe situatie.”

Kristien beseft ook dat de pleegplaatsing haar kinderen heeft gevormd. “Ze zijn allemaal sociaal geëngageerd en kunnen goed

met mensen omgaan, vooral met kinderen. De aanwezigheid van een pleegkind heeft ons leven en dat van onze kinderen heel erg verrijkt, ondanks de problemen en uitdagingen die we zijn tegengekomen.”

Verbinding zoeken Na de geboorte werd de mama van Klara meteen terug naar de gevangenis gebracht terwijl Klara zelf omwille van haar open verhemelte nog in het ziekenhuis moest blijven. “Dat vind ik heel erg”, zegt Kristien. “Die eerste weken zijn een kans voor moeder en kind om zich aan elkaar te hechten. Bij Klara merk je dat die eerste hechting is mislukt en dat haar basisvertrouwen daardoor geschonden is. Ik ben dan ook een grote voorstander om zelfs in heel moeilijke situaties zo veel mogelijk te investeren in de band tussen moeder en kind.”

Op de hoogte blijven van tips & tricks rond ICT & Software, HR of Strategy & Operations?

Volg Orbid op LinkedIn

Schrijf u in op onze nieuwsbrief

8

Binnenwerk_Kleurrijk_juni 2020 [druk].indd 8

14/05/20 09:59

Kleurrijk Juni 2020 > Interview <

Kristien ging dan ook regelmatig met Klara op bezoek bij de mama in de gevangenis. “Maar toen ze elf jaar was, besliste Klara zelf dat ze haar mama niet meer wou zien. De bezoeken in de gevangenis waren te zwaar voor haar. We hebben

••• Ik ben voorstander om zelfs in heel moeilijke situaties zo veel mogelijk te investeren in de band tussen moeder en kind.

••• dan nog wel contact gehad met een tante en haar mémé, maar ook met hen is het niet gelukt om echt verbinding te creëren. Ik vind dat nog altijd een gemis. En ik merk dat er bij Klara ook nog veel boosheid zit die ze niet verwerkt krijgt. Als ik één tip zou mogen geven aan pleegzorgers, zou het zijn om alle kansen te onderzoeken om de eigen ouders een plaats te kunnen geven in het leven van het pleegkind.”

Een verrijking Klara is intussen een jonge vrouw van 28 jaar, ze is getrouwd en heeft zelf twee kinderen. De pleegplaatsing is officieel beëindigd, maar de band met haar pleegfamilie blijft heel sterk. Kristien: “Het was soms heel moeilijk om Klara op te voeden en te begeleiden in het opgroeien, want niets ging vanzelf. Maar als pleegouder zet je die stappen mee. En je ontwikkelt gaandeweg zelf eigenschappen waarvan je je niet bewust bent. Als ik nu over mijn schouder naar het verleden kijk, zie ik dat die dingen me mee gevormd hebben tot wie ik nu ben. Ons pleegzorgavontuur was een verrijking voor heel het gezin.

En dat is het nu nog altijd.”

Over Kristien De Vlaamse auteur Kristien Dieltiens schrijft voor verschillende leeftijden.

Bekendheid kreeg ze vooral met haar historische jeugdromans, die meestal in de late middeleeuwen zijn gesitueerd. Olrac, Candide, Aude en ook Papinette, dat vlak voor het uitbreken van de Beeldenstorm speelt.

In 2013 ontving ze de Woutertje Pieterse Prijs voor Kelderkind, een jaar later volgde in Vlaanderen De Kleine Cervantes.

De boeken van Kristien Dieltiens zijn vaak beeldend geschreven, met sterk psychologisch uitgetekende personages. Haar verhalen tonen een grote betrokkenheid bij de leefwereld van de jongeren. Ze schuwt de meest moeilijk bespreekbare thema´s niet. www.kristiendieltiens.com

9

Binnenwerk_Kleurrijk_juni 2020 [druk].indd 9

14/05/20 09:59

Kleurrijk Juni 2020 > Actua <

Creatief in tijden van corona

Corona gooide sinds half maart behoorlijk wat roet in het eten.

Bezoekmomenten werden opgeschort, contacten met begeleiders konden alleen nog digitaal of per

Online spel met jongeren De jongerengroep in Limburg zoekt in normale omstandigheden steun bij elkaar om verhalen te delen en verbondenheid te voelen. Nu kon dat niet op een fysieke manier, maar met die groep is digitaal contact maken relatief makkelijk. Logisch, het is zo’n beetje hun natuurlijke habitat, ook buiten coronatijden. We kozen voor een Zoom-sessie.

Ons doel: een gezellig samenzijn organiseren en het sociaal isolement van sommige jongeren wat doorbreken. Hen een forum bieden waar ze weer een luisterend oor vinden, maar waar tegelijk ook plaats is voor een fun-factor.

Begeleiders Kris en Tim startten de sessie met een vragenrondje. Daarna speelden ze ‘Black Box’, een soort vragenspel waarbij geen enkele vraag geschuwd wordt. Hilariteit alom dus bij vragen zoals “Wie laat ongegeneerd windjes in het bijzijn van anderen?”, maar ook wat meer ingetogenheid bij topics als “Wie heeft het zwaar in deze coronatijd?”.

De sessie werd afgesloten met een virtuele groepsknuffel. Al een geluk dat er emoji’s bestaan.

telefoon, ontmoetingsgroepen en vormingsmomenten werden uitgesteld.

Maar we zochten met z’n allen naar manieren om toch in contact te blijven en ons niet te vervelen. Hoe lukte dat?

Welke creatieve oplossingen kwamen daarbij bovendrijven?

Ramadan in ons kot Voor gezinnen die dit jaar deelnamen aan de ramadan was het ook aanpassen. Dat vertelde pleegvader Ehsanullah ons aan de telefoon. “We staan tijdens de ramadan al heel vroeg op om te koken, thee te zetten en samen te eten”, zegt hij. Samen met zijn vier pleegzonen en zijn mama (die sinds kort ook terug bij hen woont) zit hij al om 03:30 uur aan het ontbijt. “Daarna lezen we de Koran, ruimen we op en gaan we nog even slapen”.

Tegen 11 uur begint de dag opnieuw. De jongens doen dan schoolwerk en er is een beurtrol om boodschappen te doen. “Zo kan iedereen af en toe toch even de deur uit, want zo lang in ons kot blijven weegt toch zwaar”, geeft Ehsanullah toe. “Gelukkig hebben we een grote tuin. Daar kunnen we onze energie kwijt. We spelen dan samen Kubb, cricket en voetbal. Met vier tieners tussen 13 en 17 jaar in huis is zo’n uitlaatklep echt nodig.”

Afspreken met familie en vrienden voor de iftars (het verbreken van de ramadan bij zonsondergang) kan nu niet. “We kijken er echt naar uit om iedereen terug te zien. Maar tot dan houden we ons aan de maatregelen.”

10

Binnenwerk_Kleurrijk_juni 2020 [druk].indd 10

14/05/20 09:59

Kleurrijk Juni 2020 > Actua <

Blijf in uw kot Wat doe je als je zo veel mogelijk thuis moet blijven en niet meer mag afspreken met vrienden en familie? Mogelijkheden genoeg, zo blijkt! Tijdens de coronacrisis publiceerde Pleegzorg West-Vlaanderen élke dag een leuke tip om je niet te vervelen.

Den boom in Hallo, Ik ben Joyce, pleegzorgbegeleidster bij Pleegzorg Provincie Antwerpen, afdeling Mechelen. Naast begeleidster ben ik ook mama van twee deugnietjes: Lex (werd 4 jaar tijdens de lockdown) en Jeane (18 maanden).

Tijdens de lockdown werkten we vooral van thuis uit en dat was allesbehalve evident! Ik geef jullie graag een kijkje hoe het er hier thuis aan toe ging.

Iedere ochtend stond ik op om 6:30 uur zodat ik, voordat mijn kroost wakker was, al even mails kon checken en een to-dolijstje kon maken. Mijn werkdag begon met een stevig (speelgoed)ontbijtje dat geleverd werd aan mijn bureau.

Mama’s stem vlakbij Een Limburgs pleeggezin zorgt voor een baby’tje van enkele weken oud. Mama was vroeger zelf pleegkind in datzelfde gezin. Toen ze zwanger werd, vroeg ze haar pleegouders om voor haar kindje te zorgen.

Door de strenge coronamaatregelen konden de dagelijkse bezoekjes aan huis niet meer doorgaan. Dat zorgde voor veel verdriet bij de kersverse mama, dus zocht ze samen met het pleeggezin naar een manier om toch nog zo dicht mogelijk bij haar kindje te kunnen zijn.

Ze kozen voor een dagelijkse wandeling in de buurt.

Het pleeggezin duwde de kinderwagen voort, terwijl mama mooi op 1,5 meter afstand bleef. Zo hoorde de baby toch mama’s stem nog en kon de pleegmoeder aan mama vertellen hoe hij daarop reageerde.

Die wandeling was belangrijk voor mama, die daar ook ontzettend dankbaar om was. Het gaf haar niet alleen de gelegenheid om haar kindje nog dichtbij te voelen, het bracht haar ook dagelijks in contact met mensen die ze goed kent en vertrouwt. Het nam een beetje verdriet weg in deze moeilijke tijd.

Gelukkig kregen we prachtig lenteweer!

Ik hoef jullie vast niet te vertellen dat de leeftijd van mijn kinderen het niet toeliet dat ze zich lang zelfstandig bezighielden. Telkens het wat te stil werd, kon ik er mijn hoofd op verwedden dat ze kattenkwaad uithaalden. Zo heb ik hen betrapt in de keuken terwijl ze samen de snoepkast leegaten, met stiften de hond aan het inkleuren waren, hun speelgoed testten op stevigheid door het van de trap te gooien en onze tuin had er ineens ook wat putten bij.

Tijdens de middagpauze maakten we graag iets lekkers voor het vieruurtje: een cake, koekjes, chocomousse, cupcakes… ze passeerden allemaal de revue. De coronakilo’s vlogen er hier (vooral bij mij) dus heel vlotjes bij.

Tijdens het middagdutje van de jongste mocht Lex een film kijken, zo had ik even tijd om mijn administratie bij te werken. Dat zette ik verder om 20:30 uur wanneer ze beiden sliepen. Telefoontjes probeerde ik zo veel mogelijk in te plannen zodat op dat moment mijn man op de kinderen kon passen. Ik ging dan in een andere ruimte zitten om te bellen, het lukte anders niet om me te concentreren.

Dat werken van thuis met zo’n jonge kinderen niet evident was, hoef ik niet uit te leggen, denk ik.

Het was dan ook totaal niet erg dat er veel meer naar schermen gekeken werd, veel meer snoep en koekjes gegeten werden en dat ik af en toe ook eens dacht “den boom in”.

11

Binnenwerk_Kleurrijk_juni 2020 [druk].indd 11

14/05/20 09:59

Kleurrijk Juni 2020 > Achtergrondartikel <

“Elke niet-begeleide minderjarige is een gewoon kind in een ongewone situatie” — Tekst: Charlotte Max —

In 2019 kwamen er 1.220 jongeren aan in België die verklaarden een niet-begeleide minderjarige vreemdeling (NBMV) te zijn. Volgens de Dienst Vreemdelingenzaken is een NBMV een minderjarige, dus jonger dan 18 jaar, op het moment van aankomst. Een NBMV is niet begeleid door een ouder of voogd, is onderdaan van een land dat niet tot de Europese Unie behoort en heeft asiel aangevraagd. De meeste NBMV die vorig jaar naar België kwamen, zijn afkomstig uit Afghanistan, Guinee, Somalië, Eritrea en Syrië. Meer dan 87% van hen zijn jongens.

De standaardprocedure voor de opvang van een NBMV start met een verblijf in een Observatie- en Oriëntatiecentrum. Na twee tot vier weken verhuist de jongere meestal naar een voorziening of leefgroep, maar sommigen van hen komen ook terecht in een pleegezin. “In 2019 hebben we in heel Vlaanderen 194 niet-begeleide minderjarigen kunnen onderbrengen bij een pleeggezin”, vertelt Caroline Bréart, pleegzorgbegeleidster bij Pleegzorg Vlaams-Brabant en Brussel. “Dat betekent dat er in totaal aan het eind van vorig jaar 467 lopende plaatsingen van niet-begeleide minderjarigen waren.”

Integratie en sociale contacten Veel NBMV hebben een hele weg afgelegd voordat ze in België terechtkwamen. “Onderzoek heeft aangetoond dat NBMV dan ook meer risico hebben op trauma’s”, legt Caroline uit. “Sociale contacten en integratie in de nieuwe omgeving bevorderen de verwerking van die trauma’s. Het is daarom heel belangrijk om in te zetten op activiteiten zoals school of hobby’s. En opvang bij een pleeggezin kan daarbij natuurlijk ook een grote rol spelen.”

“Sinds 2017 werken we nauw samen met Minor-Ndako”, gaat Caroline verder. “Die samenwerking houdt in dat we proberen om vluchtelingen die jonger zijn dan veertien jaar één of twee dagen na hun aankomst in België al bij een pleeggezin te plaatsen. Dat noemen we directe plaatsingen.”

“Sinds de start van die samenwerking hebben we al 25 kinderen direct kunnen plaatsen in een gezin”, vult Sandra Otten van Minor-Ndako aan. “Een niet-begeleide minderjarige die opgroeit in een pleeggezin, groeit op in een veilige en stabiele situatie. De kinderen integreren snel in hun nieuwe omgeving en leren de

taal binnen enkele maanden. Binnen een pleeggezin is er bovendien rust, ruimte en tijd voor individuele aandacht. We zien dat dat veel effect heeft op het welzijn van de kinderen.

Uiteindelijk is elke niet-begeleide minderjarige eigenlijk een gewoon kind in een ongewone situatie.”

Een niet-begeleide minderjarige die opgroeit in een pleeggezin, groeit op in een veilige en stabiele situatie.

“We zien wel dat meer dan de helft van de jonge kinderen op termijn wordt herenigd met hun gezin”, vertelt Sandra. “Al duurt die procedure gemakkelijk één à twee jaar.”

“In het geval van gezinshereniging worden de pleeggezinnen ook goed voorbereid op de komst van de ouders”, vult Caroline aan. “Want als de familie aankomt in België, stopt

12

Binnenwerk_Kleurrijk_juni 2020 [druk].indd 12

14/05/20 09:59

Kleurrijk Juni 2020 > Achtergrondartikel <

Foto: Austin Pacheco via Unsplash

Elk jaar komen er heel wat niet-begeleide minderjarige vreemdelingen naar België.

Meestal worden ze hier opgevangen in een voorziening tot ze op eigen benen kunnen staan, maar sommigen komen ook terecht bij een pleeggezin.

“Een niet-begeleide minderjarige opvangen is fantastisch voor beide partijen”, getuigt pleegmoeder Myriam. “Voor ons gezin is dat een enorme verrijking geweest.”

in principe de pleegplaatsing. De meeste kinderen willen dan ook meteen bij hun ouders gaan wonen en verblijven samen met hen in een opvangcentrum. Soms is er wel een overgang met nog een gedeeltelijk verblijf in het pleeggezin. Maar dat wordt altijd in overleg met alle partijen besloten.”

Van steungezin naar pleeggezin Sommige NBMV verblijven eerst een tijdje in een instelling voordat ze bij een pleeggezin terechtkomen. Maar ook dan is die positieve invloed van het gezinsleven voelbaar. “Sommige kinderen in de instelling hadden familie bij wie ze op bezoek konden gaan. Als je geen familie hebt in België, zoals bij mij het geval was, is het heel leuk als je toch iemand hebt die je accepteert. Dat doet deugd”, vertelt Celia. Zij kwam bijna acht jaar geleden naar België en verbleef eerst in een instelling voordat ze bij haar pleeggezin terechtkwam.

“In het begin waren wij enkel steungezin”, vertelt pleegmoeder Myriam. “Mijn dochters wilden graag dat we pleeggezin zouden worden, maar als alleenstaande met drie kinderen zag ik dat niet zitten. Toen mijn dochters me vertelden dat we

steungezin konden worden, ben ik daar wel in meegegaan, want tijdens het weekend wou ik me wel engageren om een niet-begeleide minderjarige te ondersteunen.” Celia: “Ik herinner me de eerste keer dat ik Myriam en haar dochters zag nog heel goed. Mijn pleegzussen hadden toen speciaal een taart gekocht, maar ze hadden die laten vallen. Dat was heel grappig. Zo was het ijs meteen gebroken.”

Na enkele jaren als steungezin, zetten Myriam en haar dochters de stap naar langdurige pleegzorg. “Ik heb dat eigenlijk niet als een sprong ervaren toen Celia permanent bij ons kwam wonen. Het ging allemaal heel vanzelf omdat ze toch al dikwijls bij ons was. Voor mij was het ook gemakkelijk dat Celia ongeveer dezelfde leeftijd heeft als mijn dochters. Daardoor kon ik gemakkelijker de ouderrol opnemen, want ik kon haar gewoon hetzelfde behandelen als de andere meisjes.”

“En dat was streng, maar rechtvaardig”, vult Celia aan. “Myriam heeft ervoor gezorgd dat we heel zelfstandig zijn geworden. Ze gaf ons veel vrijheid, maar gaf ook duidelijk aan waar de grenzen waren.”

Genieten van het nu Voor Celia is dat een belangrijke les die ze meeneemt in haar volwassen leven. En ook voor Myriam was de pleegplaatsing een verrijking: “Ik denk dat de situatie hier in België voor Celia dikwijls heel moeilijk was, maar ik vond het ongelooflijk hoe vrolijk zij daar altijd bij bleef. Ze heeft een heel optimistische levensvisie en geniet van het nu zonder te veel

Ik heb er vertrouwen in dat Celia haar plek zal vinden in de samenleving. te denken aan de problemen die komen. Die zal ze dan wel oplossen.

Die positieve houding komt nu, tijdens de coronacrisis, goed van pas.”

Voor de toekomst hebben Celia en Myriam nog geen concrete plannen of dromen. “Alles ligt open”, zegt Celia. “En ik heb er vertrouwen in dat Celia haar plek zal vinden in de samenleving”, vult Myriam aan. “Waar weten we niet, dat zien we nog wel.”

13

Binnenwerk_Kleurrijk_juni 2020 [druk].indd 13

14/05/20 09:59

Foto: Lilian van Rooij

Kleurrijk Juni 2020 > Leestip <

Heb oog voor de gekleurde

identiteit van een kind

Het boek Dit huis is een thuis biedt een brede inkijk in het leven van jongeren die opgroeien met en tussen twee culturen. In zestien interviews komen jongeren van vijftien tot twintig jaar aan het woord die een andere culturele achtergrond hebben dan hun adoptie- of pleegouders. Zij vertellen hoe ze hun gekleurde identiteit ervaren en wat zij belangrijk vinden. Fotograaf Lilian van Rooij maakte van elke jongere een portret en een gezinsfoto in de huiskamer. Het boek is een pleidooi voor het belang van hun stem in de opvoeding.

Kleur bekennen en erkennen Femmie Juffer, hoogleraar adoptie en pleegzorg aan de Universiteit Leiden, schreef een inhoudelijk hoofdstuk over het belang van kleur bekennen en erkennen in de opvoeding. Zij pleit ervoor dat adoptie- en pleegouders aandacht hebben voor de cultuur van het land van afkomst van het kind, maar het anders-zijn niet overdrijven. Daarmee sluit zij aan op de rode draad in de verhalen van de geïnterviewde jongeren: de ruimte die zij willen voor hun eigen wensen en verlangens bij het vormgeven van hun gekleurde identiteit.

Femmie Juffer: “Heb oog voor de gekleurde identiteit van het kind. Laat je adoptiekind of pleegkind opgroeien met twee culturen en erken zijn kleur en afkomst.”

Hanna (16 jaar), een van de jongeren in het boek, zegt: “Ik ben Nederlands én Ethiopisch, ik ben het allebei.

Dat ik twee culturen heb, vind ik een verrijking. Ik heb een land extra en dat heeft niet iedereen.’

Dit huis is een thuis - Opgroeien in een multicultureel adoptie- of pleeggezin Door Femmie Juffer, Lindy Popma en Monique Steenstra, fotografie: Lilian van Rooij.

Uitgegeven door DATO-Lecturis.

Het boek kan voor € 15,00 besteld worden bij de webshop van uitgeverij Lecturis: www.lecturis.nl/product/ dit-huis-is-een-thuis/

14

Binnenwerk_Kleurrijk_juni 2020 [druk].indd 14

14/05/20 09:59

Kleurrijk Juni 2020 > Helpende handen <

Behandelingspleegzorg: extra ondersteuning op maat Tekst: Wilfried Meulenbergs

An: ‘VIPP-SD’ is een afkorting van de naam van het programma: ‘Video-feedback Intervention to promote Positive Parenting and Sensitive Discipline’.

Kleurrijk!: Amai, dat is meer dan één mond vol. In welke situaties wordt dat programma ingezet?

An: VIPP-SD richt zich tot gezinnen met (pleeg)kinderen van 1 tot en met 5 jaar. Het kan bijvoorbeeld helpen in het begin van een plaatsing, als kinderen en pleegzorgers elkaar nog niet goed kennen. Maar ook bij kinderen met hechtingsproblemen, gedragsproblemen zoals agressie en overactief gedrag kan VIPP-SD behulpzaam zijn.

Kleurrijk!: Dus als een pleegkind te lastig doet, dan kunnen we jou bellen en dan kom jij dat oplossen?

Fantastisch, mag ik je telefoonnummer?

An: Zo werkt het natuurlijk niet. (lacht) Als pleegzorger doe je altijd in de eerste plaats een beroep op je pleegzorgbegeleider. Die kent jou, je gezin en je pleegkind het best en kan met jullie zoeken naar een gepaste aanpak. Dat is de kortste en beste weg. Maar soms blijft het gedrag ‘onhandelbaar’ en geraken jullie er samen niet uit. In overleg met de begeleider kan dan behandelingspleegzorg in het algemeen, of VIPP-SD specifiek, ingezet worden.

Kleurrijk!: Dus dan komen jullie bij het gezin en dan spellen jullie de heftige kapoen eens goed de les?

An: Zo eenvoudig is het niet. (lacht) Het is niet de bedoeling dat wij iedere keer als er zich een probleem

voordoet aangestoven komen en dat oplossen. Neen, wij willen pleegzorgers leren het zelf te doen. In plaats van het tot een brandje te laten komen dat je moet blussen, willen we aanleren hoe je dat brandje kan voorkomen.

Kleurrijk!: Strak plan! Hoe doen jullie dat dan?

Soms hebben pleegzorgers naast ondersteuning door hun pleegzorgbegeleider nog extra ondersteuning nodig. In dat geval bieden we sinds enkele jaren extra intense begeleiding aan, namelijk behandelingspleegzorg. Een speciale vorm van behandelingspleegzorg is ‘VIPP-SD’.

An Roelands, pionier van die methodiek in Vlaanderen, legt ons uit waar dat letterwoord voor staat en hoe het werkt.

An: Het VIPP-SD programma wordt uitgevoerd bij de gezinnen thuis en omvat zes bezoeken. Tijdens die bezoeken worden eerst filmopnames gemaakt van de interacties van het kind met de pleegzorger.

Daarbij geven we kleine opdrachten zoals opruimen, spelen of een eetmoment. Heel alledaagse bezigheden dus. Aansluitend bekijken en bespreken we de opnames van de vorige keer.

Kleurrijk!: Ja maar, filmopnames bij mij thuis… Dan zien jullie alle fouten die ik maak, en bovendien word ik niet zo graag gefilmd.

An: Het is inderdaad wat spannend, die camera. Maar het went snel, binnen een paar minuten weet je niet meer dat die camera draait!

15

Binnenwerk_Kleurrijk_juni 2020 [druk].indd 15

14/05/20 09:59

Kleurrijk Juni 2020 > Helpende handen <

Je bent op dat moment ook bezig met het kind.

Kleurrijk!: Wat zien jullie dan op die video’s en wat bespreken jullie?

An: Bij het bekijken van de opnames kijken we vooral naar vier aspecten die wij essentieel vinden in het kader van ‘positive parenting’:

scherm: “Zo doet het kind dat!”

Maar ook: ‘Wow, ben ik dat?” Soms laat het zien wat je al wist, soms is het echt verrassend. Maar het is altijd verhelderend.

Kleurrijk!: Klinkt heel boeiend en wel doordacht. Maar does it work?

An: Daarop kan ik een lang en een kort antwoord geven.

- Hoe zit het met de hechting tussen kind en pleegzorger? Hoe zoekt het kind contact? Hoe houdt de pleegzorger contact?

- Geeft een kind duidelijke of net hele subtiele signalen? Begrijpt de pleegzorger de signalen van het kind? Ziet de pleegzorger ook de non-verbale taal?

- Hoe reageert het kind op de signalen van de pleegzorger en omgekeerd?

- Hoe worden gevoelens gedeeld?

Eerst het kort: ja! Ik zie telkens hoe pleegzorgers groeien in hun rol en hoe contact tussen kind en pleegzorger verbetert. En ik hoor ook van hun pleegzorgbegeleiders dat pleegzorgers dit programma ervaren als ondersteunend, dat ze er deugd van hebben, dat ze meer inzicht gekregen hebben en dat ze nu beter weten om te gaan met moeilijke gedragingen van hun pleegkind.

Die observaties delen we met de pleegzorger, maar gek genoeg zien pleegzorgers dat zélf ook wanneer ze het filmpje bekijken. Gedrag waarvan ze zich niet bewust waren, zien ze plots héél duidelijk op het

Het lange antwoord geeft de wetenschap. Deze methode wordt al 35 jaar onderzocht. Uiteraard was er eerst Femmie Juffer, een professor in de pedagogie, die de methode ontwikkelde, onderzocht en vond

Jouw advertentie hier?

dat het werkte. Ondertussen zijn er wereldwijd tientallen wetenschappelijke studies gedaan naar de effecten van VIPP-SD: telkens bevestigen ze de positieve effecten op de relatie tussen kind en ouder, het verminderen van gedragsproblemen en beter ‘aanvoelen’ van mekaar.

Kleurrijk!: Hartelijk dank, An, voor je tijd en dit verhelderend gesprek.

En vooral: succes verder met deze behandelingsvorm!

An Roelands was pionier van VIPP-SD in Vlaanderen en werd erin opgeleid door Femmie Juffer, de pedagoge die de aanpak ontwikkelde.

Ondertussen is An zelf trainer en supervisor. In Oost-Vlaanderen ‘behandelt’ zij pleeggezinnen, over heel Vlaanderen en Nederland geeft zij supervisie, en als trainer wordt ze gevraagd tot in China.

Wil jij graag adverteren in dit tijdschrift voor pleegzorgers?

Dat kan!

Als jouw onderneming of initiatief operationeel is in heel Vlaanderen en overeenkomt met de waarden van Pleegzorg, kan jij adverteren in dit tijdschrift.

Voor meer informatie over prijzen en deadlines contacteer je Charlotte Max via charlotte.max@pleegzorgvlaanderen.be.

16

Binnenwerk_Kleurrijk_juni 2020 [druk].indd 16

14/05/20 09:59

‘Lies’

Kleurrijk Juni 2020 > Lies <

Hallo, ik ben Lies (41). Ik ben getrouwd met Gert (42) en samen runnen we, naast een eigen zaak, ook nog een gezin met 4 kinderen: Marie (15), Jef (12), Josefien (9) en Lou (5)*.

7 jaar geleden waagden we de sprong als pleeggezin.

We begonnen als crisisgezin maar sinds 5 jaar verblijft ons pleegzoontje Lou bij ons. De gezellige chaos en onvermijdelijke drukte in ons gezin zijn een bron van inspiratie voor mijn blog ‘Leef lach Lies’ (www.leeflachlies.com).

Wanneer ik dit schrijf zitten we in volle coronacrisis. Al heb ik er na een maand behoorlijk mijn buik van vol, ik krijg weinig op papier dat niet met het virus te maken heeft. Ik mag hopen dat tegen de tijd dat deze Kleurrijk in jullie bus valt, we weer ons oude leventje leiden, maar voorlopig blijft alles zoals het is. We kregen net het nieuws dat we nog tot minstens 3 mei verplicht zullen moeten cocoonen. Ik kan niet zeggen dat het een zware opdoffer is voor mij, voor de kinderen al zeker niet. Behalve de oudste is er hier niemand die school mist.

We moeten in deze semi-quarantaine veel missen, maar er komt ook heel wat voor in de plaats. De druk is er af.

Er is tijd en ruimte voor alle dingen die vroeger al te vaak opzij geschoven werden, dingen die niet belangrijk genoeg leken, maar nu door het wegvallen van alle randanimatie onze enige houvast blijken te zijn. Ik denk dan aan de rust in ons gezin, de harmonie, de orde en structuur.

Naast het wegvallen van de sporttrainingen, de logopediesessies en muzieklessen, werd ook de bezoekregeling van ons pleegzoontje ‘on hold’ gezet, met alle gevolgen vandien. De bezoeken liepen, na een moeilijkere periode, eindelijk weer goed. Hoe het ‘live’ weerzien zal zijn na al die weken, valt af te wachten. Vader en zoon zien elkaar geregeld via facetime en dat doet hen beiden deugd. Dat ventje heeft er nood aan, want regelmatig overvalt hem het gemis van zijn papa. Dan is hij intens verdrietig. Op de vraag wanneer hij papa C. weer kan zien, kunnen we helaas nog altijd geen antwoord geven.

Voor een kind van vijf is dat moeilijk te vatten.

Het wegvallen van de bezoeken voelt dan ook heel dubbel aan. Enerzijds is er dat verdriet bij ons kleine ventje.

Anderzijds vallen ook de lastige dagen na zo’n week-

endje weg. De weerslag kon best pittig zijn. Het is nu vooral leuk ons gezinsleven te leiden zonder rekening te moeten houden met de dagen dat de kleinste er niet is.

Het is fijn te beseffen dat er hier thuis niemand op zijn vertrek zit te wachten. Het bevestigt nog maar eens het gevoel dat hij echt een volwaardig deel uitmaakt van ons gezin.

Ik moet nochtans bekennen dat ik soms uitkeek naar de bezoeken omdat zo’n weekendje zonder een levendige en veeleisende kleuter in huis toch ook altijd weer een welkome verademing was. Dat zadelde me vervolgens op met een torenhoog schuldgevoel omdat het lijkt alsof ik van hem af wil. Ik suste me dan met de gedachte dat we onze andere drie kinderen vroeger ook vaak met een iets te groot enthousiasme bij de grootouders dropten. Daar heb ik me nooit schuldig over gevoeld…

Misschien kan je pleegzorg wel een beetje vergelijken met de hele coronaquarantaine. Beiden hebben vooren nadelen. Pleeggezin zijn brengt onvermijdelijk ook minder leuke dingen met zich mee, maar die nadelen wegen - wat ons betreft - gelukkig niet op tegen wat we er allemaal voor in de plaats krijgen. Zo voelt het ook met dit coronagedoe: het is niet leuk om thuis vast te zitten, maar we kunnen er maar beter het beste van maken en focussen op de positieve dingen die we ervoor in de plaats krijgen. Dat lukt ons (voorlopig) wonderwel en maakt dat we toch nog van deze crisis kunnen genieten.

Ik hoop dat ook jullie erin geslaagd zijn om het positieve te blijven zien, maar bovenal dat jullie en jullie liefsten gezond gebleven zijn.

Lie(f)s

* Uit respect voor privacy is een schuilnaam gebruikt.

17

Binnenwerk_Kleurrijk_juni 2020 [druk].indd 17

14/05/20 09:59

Kleurrijk Juni 2020 > Vraag het aan Min <

Een appeltje voor de dorst Heel wat pleegzorgers willen hun pleegkind een financieel duwtje in de rug geven voor later.

Een rijbewijs, een auto, een huurwaarborg… Het leven is duur. Hoe kan je zorgen dat het kind een reserve ter beschikking heeft?

— Tekst: Min Berghmans — Steunpunt Mens en Samenleving (SAM)

Foto: Skitterphoto via Pexels

moeten tekenen om een geldopname te kunnen doen. Dat kan ook voor meerderjarige pleegkinderen.

Een derde optie is een rekening met een contractueel derdenbeding.

Het geld komt dan pas vrij op een vooraf bepaalde datum of voorwaarde. Als de rekening ook geregistreerd wordt als schenking, kan de pleegzorger zelf geen afhalingen meer doen.

Sparen of beleggen?

Een eerste afweging die je moet maken is: zet je geld opzij op naam van het kind of wil je als pleegzorger zelf zeggenschap houden over het geld op de rekening?

Een kind kan zelf een spaarrekening openen zodra het kan inschatten wat dat betekent. Het beheer over het geld blijft nochtans bij de ouders, tenzij de ouders het beheer over de goederen van het kind delegeerden aan de pleegzorgers.

Ouders kunnen van de rekening van hun kind geld overschrijven naar een andere rekening. Het kind is ook niet beschermd tegen afhalingen door de ouders. Pas bij meerderjarigheid kan een jongere zijn ouders ter verantwoording roepen – en eventueel ook de bank. Wanneer het gaat om een rekening waar enkel het loon van een studen-

tenjob op wordt gestort, kunnen ouders dat geld niet afhalen.

Voor het openen van een zichtrekening moeten strikt gezien de wettelijke vertegenwoordigers tussenkomen. Zij bepalen ook welke bedragen het kind kan afhalen.

Banken gaan daar soms soepeler mee om en staan dan toe dat een jongere zelfstandig een rekening opent, zonder de ouders te informeren.

Een alternatief kan zijn dat de pleegzorger een extra rekening opent, op eigen naam, en het pleegkind daarop volmacht geeft.

Dan bepaalt de pleegzorger hoeveel het pleegkind mag besteden.

Nog een mogelijkheid: een rekening in onverdeeldheid openen, samen met het kind, zodat beiden

pleegzorgers kiezen soms voor een beleggingsproduct op eigen naam, waarbij het geld over langere termijn wordt vastgezet en pas wordt vrijgegeven op een vooraf bepaald moment.

Er kan ook een beleggingsverzekering worden afgesloten met het kind als begunstigde, waarbij de begunstiging achteraf nog kan wijzigen. Mogelijk is het kind, bij overlijden van de pleegzorger, daarop erfbelasting verschuldigd.

Kortom: weeg goed af voor welke plannen je een steentje wil bijdragen en pas je financieel product daaraan aan.

Bronnen: Pieter Pauwels, Kunnen uw kinderen een bankrekening openen zonder dat u het weet?, Pauwels Advocaten, 23-05-2016 Lydwine Huizinga en Min Berghmans, 201408 Hé dat is van mij! Eigendom van minderjarigen www.jeugdrecht.be update 2018.

18

Binnenwerk_Kleurrijk_juni 2020 [druk].indd 18

14/05/20 09:59

Kleurrijk Juni 2020 > Antwerpen <

DEEL 1 verslag Op bezoek in de jeugdrechtbank Kinderen die door een beslissing van de jeugdrechter in een pleeggezin wonen, moeten vanaf hun twaalfde mee naar de jaarlijkse zitting in de jeugdrechtbank. Dat is voor de meesten een spannend moment. Hoe gaat het er daar aan toe? Wat wordt van mij verwacht?

Moet ik bij mijn mama, papa of pleegzorgers gaan staan? Wie zijn die mensen in de rechtszaal?

De rechter stelt ook vragen over hoe het gaat in het pleeggezin en hoe het contact met mama en/of papa is. Maar hoe vrij voel je je als kind om daarover iets te zeggen als iedereen erbij zit? Hoe veilig is het om in het bijzijn van je ouders te zeggen dat je gelukkig bent in je pleeggezin? Of om te zeggen dat je graag meer bezoeken bij mama zou willen maar niet bij papa?

Kortom, zo’n zitting is niet niks voor jongeren. Daarom besliste Pleegzorg Provincie Antwerpen om rondleidingen in groep te organiseren in de jeugdrechtbanken. Zo geven we jongeren een inkijk in het reilen en zeilen van de jeugdrechtbank en zijn ze beter voorbereid. De rechtbanken van Antwerpen, Mechelen en Turnhout werken graag mee aan die rondleidingen en helpen op hun manier de drempel voor de jongeren te verlagen.

Een rondleiding begint met een korte kennismaking, maar daarna vliegen we er meteen in met het Hoger-Lager spel. De jongeren staan dan onderaan een trap en krijgen allerlei vragen en stellingen voorgelegd. Als de vraag of stelling van toepassing is, mag de jongere een trapje hoger gaan staan. Daarna worden de jongeren in twee groepen verdeeld en spelen ze een grote versie van het ‘Wie is Wie’ spel. Is het de consulent? Is het de griffier? Welke groep vindt als eerste wie het is?!

Na al dat plezier is het tijd voor het hoogtepunt van de dag: de rondleiding! De jeugdrechter neemt de jongeren mee op sleeptouw en toont hen de zittingszaal, de griffie, enz. Ze mogen plaatsnemen op de stoel van de advocaat, de rechter, de griffier én mogen zelfs een toga aandoen! Ze kunnen de rechter vragen stellen of hun vragen op een blaadje schrijven. Wat vragen jongeren zoal aan de rechter? Hoe oud ben je? Heb je zelf kinderen? Is er hier vaak ruzie? Wat doen jullie als kinderen bang zijn? Een jongere die zelf pleegkind geweest is, vertelt over haar eerste keer in de jeugdrechtbank.

De rondleiding wordt afgesloten met een kleine receptie waar ook de pleegzorgers op uitgenodigd zijn zodat ook zij vragen kunnen stellen aan de jeugdrechter, de jeugdadvocaat of de consulent.

DEEL 2 getuigenis Pleegjongere aan het woord “Ik vond het heel fijn om de rechtbank te bezoeken, omdat we de zittingszaal hebben kunnen zien en omdat ik nu weet dat ik een advocaat heb. Mijn pleegmama gaat elk jaar naar de rechtbank en ik was benieuwd hoe dat er dan uitzag en wat daar gebeurt. Mijn pleegmama vond het ook belangrijk dat ik naar de rechtbank ging kijken. Ik zou alle jongeren aanraden om te gaan want het was heel fijn. En het is ook slim om dat te doen.”

DEEL 3 stellingen Enkele stellingen van het Hoger-Lager spel!

Ik ken andere pleegjongeren Ik ben al eens op de jeugdrechtbank geweest Ik heb mijn jeugdrechter al eens ontmoet Ik weet wat er gebeurt op een jeugdrechtbank Ik heb een broer of zus die hier al geweest is Ik weet hoe ik mijn jeugdrechter moet contacteren Ik heb mijn consulent al eens gezien Mijn begeleider stuurt een verslag naar de jeugdrechter 19

Cover PPA Kleurrijk - juni 2020 [druk].indd 19

14/05/20 10:16

Zaterdag 12 september Zondag 13 september Zaterdag 19 september Zondag 20 september

20u 15u 20u 15u

De pleegzo musicarg l komt terug!

Pleeggezinnen kunnen een ticket boeken van €30 tegen een verlaagd tarief van €20.

Tickets via: www.pleegzorg.be/pleegzorgmusical

THEATRIUM MECHELEN Onder-Den-Toren 9 2800 Mechelen

Regie Wanne Synnave Muziek Kristof Aerts Choreografie Matthew Michel Cast Kato Fauré, Zion Luts, Titus Schrooyen, Leen De Graeve, Veerle Van Ransbeeck

V.U.: Pleegzorg Vlaanderen vzw, Ravenstraat 98, 3000 Leuven

June Foster

20

Cover PPA Kleurrijk - juni 2020 [druk].indd 20

14/05/20 10:17