special
Creatie
1 + 1 IS MEER DAN 2 / DOE DE TEST: BEN JIJ EEN CO-CREATOR? / MEDE-MAKERS AAN HET WOORD / STAPPENPLAN CO-CREATIE: 5 SUCCES VERZEKERD
Alleen ga je sneller, samen kom je verder.
14
ONDERWIJS + CULTUUR
OVER KENNISDELING VANUIT DE PRAKTIJK
Twee jaar geleden werd mij de vraag gesteld op welk onderwerp ik eens dieper in zou willen gaan met mensen uit het onderwijs én uit de cultuursector. Nou, daarover dus! Over hoe wij met elkaar samenwerken. En in het bijzonder over hoe we het zó doen dat het eindresultaat niet bereikt had kunnen worden zonder de unieke inbreng van beide partijen. Kortgezegd: over co-creatie tussen onderwijs en cultuur. De ‘Kenniskring Co-creatie’ was geboren en werd gevormd door een bevlogen en nieuwsgierige groep professionals. En terwijl wij onderzoek deden en kennis deelden over co-creatie, waren wij misschien stiekem zelf ook wel aan het co-creëren….. met deze uitgave als eindresultaat!
‘Kennisdeling vanuit de praktijk’ is een uitwisseling van onderwijs- en cultuurprofessionals. Twee jaar lang deelden zij in zeven kenniskringen hun ervaringen met cultuuronderwijs. Het project werd mogelijk gemaakt door het Fonds voor Cultuurparticipatie.
Tamara Roos, Artiance
1 + 1 IS MEER DAN 2 DE CO-CREATIE TEST SAMEN VAN IDEE TOT PRODUCT CO-CREËREN IN 8 STAPPEN Over deze Prikkels Special De Kenniskring Co-creatie bestond uit: Tamara Roos (CultuurPrimair/Artiance), Ans Koopman (Hogeschool iPabo Alkmaar), Marielle Moll (schoolbestuur Ronduit), Judith Vossen (Cultuurhuis Wherelant), Arnold van der Peet (schoolbestuur OPSO Purmerend),
Cas Himmelreich (Pier K en KaapC), Peter Schreuder (schoolbestuur SOPOH, Haarlemmermeer), Nelly van der Geest (HKU), Valérie van Valkenburg (UCK), Renske Hoogervorst en Vibeke Roeper (Plein C) en Gerdie Klaassen (adviseur Kunst en cultuur/educatie). De neerslag van hun
3
4 8 10 13
gesprekken was de basis voor deze speciale uitgave van Prikkels Redactie: Renske Hoogervorst, Vibeke Roeper Vormgeving: Ykeswerk Druk: Zwaan Oplage: 3000 ex. © Plein C, september 2016
1+1
is meer dan TEKST: VIBEKE ROEPER, MET DANK AAN RENSKE HOOGERVORST EN DE KENNISKRING CO-CREATIE.
Co-creatie in cultuureducatie is een huwelijk tussen onderwijs en cultuur. Met de culturele ontwikkeling van de kinderen als gezamenlijke verantwoordelijkheid. Hoe werkt dat? In de Kenniskring Co-creatie zochten we naar het antwoord.
4
maar ook vanwege de ‘creatie’. Cultuuraanbieders waren druk bezig met hun bestaansrecht, dus hoe meer verbindingen met het publiek, collega’s en andere sectoren, hoe beter. Geen wonder dat het voor cultuuronderwijs, waar samenwerking al zo belangrijk was, een must werd om te co-en: co-creëren, co-teachen, co-learnen uit nieuwsgierigheid naar elkaars achtergrond, talenten en opvattingen.
Speerpunt
In 2013 ging Cultuureducatie met Kwaliteit (CMK) van start. In deze landelijke subsidieregeling was ‘samenwerking’ één van de speerpunten. De school moest zich ontwikkelen van volgzame afnemer naar kritische vrager, en de cultuuraanbieder moest uitgaan van die vraag, niet van zijn eigen aanbod. Daardoor kwam er meer aandacht voor het proces van samenwerken en ontstonden overal experimenten. Zoals in Alkmaar, waar CMK-penvoerder Artiance begon met De Culturij, een digitale werkplaats waar leerkrachten samenwerkten met kunstdocenten en andere cultuuraanbieders. Om niet in de valkuil te stappen van de leerkracht die om iets ‘leuks’ vraagt en de kunstdocent die een ‘kunstje’ komt vertonen, werd de samenwerking intensief begeleid. De gesprekken werden gecoacht, en elke stap van de samenwerking gemonitord en waar nodig bijgestuurd.
Co-creatie
Ergens de afgelopen jaren sloop een nieuw woord in ons taalgebruik. Als iemand het had over samenwerking of partnerschap, dan heette het plots co-creatie. Een beetje mysterieuze en gewichtige term. Volgens Wikipedia gaat het om ‘een vorm van samenwerking, waarbij alle deelnemers invloed hebben op het proces en het resultaat van dit proces, zoals een plan, advies of product’. Kenmerkend aan deze samenwerking zijn: ‘common ground, enthousiasme, daadkracht en focus op resultaat’.
Cultuurpartners
Iets vergelijkbaars gebeurde in Den Helder, waar de docenten van kunstencentrum Triade met een nieuwe opdracht de school in gingen: de aanbod-koffer zo lang mogelijk dicht houden, en in plaats daarvan
Uitlaatklep
Het begrip kwam overgewaaid uit de marketingwereld waar het werd gebruikt voor het ontwikkelen en verkopen van nieuwe producten. De chips van Lays waarvoor de klanten een smaak mochten bedenken. De schoenen van Nike waarvan je zelf de kleuren mocht kiezen. Ook de planologen en gebiedsontwikkelaars ontdekten co-creatie. In plaats van de ‘piep-sessies’ die ze eerder organiseerden, om lastige protesten tegen nieuwe bouwplannen een uitlaatklep te geven, kwamen er nu brainstorm- en inspraaktrajecten waarbij de burger zijn eigen omgeving mocht helpen vormgeven.
Uit welk land kom jij?
Moet cultuur altijd aansluiten bij het curriculum? Je kunt het ook omdraaien. OBS de Wheermolen werkte samen met een muziekdocent die liedjes uit de taal van de nationaliteiten van de kinderen verzamelde. Dit inspireerde de leerkracht en zij verbond de liedjes met de cultuur, historie en geografie van elk land. Vervolgens kozen de leerlingen liedjes die de klas ging leren. Er ontstond een opbouw waarbij de leerkracht en de vakdocent Muziek elkaar afwisselden. Het project eindigde met een schoolvoorstelling van alle geleerde liedjes.
Co-en in cultuur
Een ander gebied waar co-creatie veel respons vond, was de cultuursector. Niet alleen om het ‘co’
5
Waar in de matrix
Straatbeelden in Utrecht
In de Kenniskring Co-creatie probeerden we aan de hand van dit soort voorbeelden structuur aan te brengen in de hele brij van samenwerkingsvormen tussen scholen en cultuuraanbieders. De matrix die Kenniskring-lid Cas Himmelreich ontwierp was daarbij behulpzaam. Op de ene as zette hij de insteek van de school bij het aangaan van cultuureducatieprojecten: is die ad-hoc of planmatig? Op de andere as stond de insteek van de cultuuraanbieder: is die vooral gericht op leveren van een product, of vooral op het samen met de school ontwikkelen van cultuurprojecten? Zo ontstonden vier kwadranten waarin de relatie tussen de school en de cultuuraanbieder geduid kon worden.
In Utrecht ontstond de lessenreeks Straatbeelden vanuit het creatief partnerschap tussen architectuurcentrum Aorta, mediaeducator Click F1 en basisscholen De Blauwe Aventurijn, De Boomgaard en Pieterskerkhof. Architectuur, cultureel erfgoed en media werden in een thematische leerlijn gecombineerd, met belevingsoriëntatie als centrale factor. De leerlingen maakten filmpjes, krantjes, maquettes, beeldende werken, tuintjes, theater en blogs met de eigen omgeving als thema. Samen met leerkrachten en ouders ontdekten ze hun omgeving opnieuw.
Goed of fout
als ‘cultuurpartner’ investeren in luisteren, doorvragen en de aansluiting zoeken bij het reguliere lesprogramma. Dat was onwennig in het begin. Leerkrachten waren gewend dat het initiatief voor een cultuurproject bij de kunstdocent lag, en dat het op een veilige afstand stond van hun ‘normale’ lesprogramma. Nu moesten zij met buitenstaanders in gesprek over hun eigen onderwijs, zonder te weten wat het zou opleveren. Ook voor die buitenstaanders was het nieuw; zij konden niet terugvallen op de succesvolle kunstprojecten in hun repertoire, maar moesten aansluiten bij leer- en ontwikkeldoelen buiten het kunstzinnige domein.
De matrix leverde veel stof tot discussie. We bespeurden bij onszelf de neiging om onze eigen projecten zo ‘hoog’ mogelijk in de matrix te plaatsen en vroegen ons vervolgens af of het ene kwadrant ‘beter’ was dan het andere. Is aanbodgestuurd werken altijd ‘fout’? Is curriculumgestuurd co-creëren iets dat iedereen zou moeten nastreven? We concludeerden dat er heel goede redenen kunnen zijn om ad-hoc samen te werken, of om voor een bestaand project of product te kiezen. Goed of fout zijn dus geen zinvolle termen. Bewust kiezen, dat is wel een belangrijk criterium.
Focus
Een goed huwelijk
Die gezamenlijke focus bleek enorm behulpzaam bij de samenwerking, en van daaruit groeide de behoefte aan een gemeenschappelijke taal en een gedeeld begrippenkader. In de stad Utrecht organiseerde het CMK-project ‘creatieve partnerschappen’: een intense, duurzame samenwerking tussen culturele instellingen en scholen. Centraal stond het begrip ‘creatief vermogen’ en de projectleiders werkten dat uit in een waaier aan kenmerkende aspecten. Dat gaf alle betrokkenen een handvat om een gesprek te voeren, en de kwaliteit en volledigheid van een project te beoordelen. Ook maakte het de ‘motor’ achter projecten minder persoonsafhankelijk, en dus duurzamer.
Hoe intensiever de samenwerking die je aangaat, hoe belangrijker het is om bewust te
Co-creatie op de pabo
In Alkmaar experimenteerden docenten van de iPabo met co-creatie. Elke docent werd aan een kunstdocent of beeldend kunstenaar gekoppeld, en als duo ontwikkelden zij een lesproject voor de studenten. Zo ontstond er uit de samenwerking tussen een dansdocent en de docent didactiek een door de studenten zelf ontwikkelde dans waarin didactische concepten werden uitgebeeld. Een heel andere manier van leren, aldus de studenten, maar effectiever dan het lesboek.
6
zijn van wat jouw rol is en wat je van de ander verwacht. En je moet bij elkaar een potje kunnen breken. Want om welke reden je ook gaat co-creëren in cultuureducatie, het werkt alleen als je samen naar de kern kunt gaan, een stip op de horizon kunt zetten, weet wat de ander motiveert en bereid bent te leren en los te laten. Met andere woorden: als je evenveel aandacht besteedt aan het proces dat je doorloopt als aan het resultaat waar je voor gaat – eigenlijk net als in een goed huwelijk. Dat kost wat, maar dan heb je ook wat.
Verder lezen
Nelly van der Geest e.a., Creatief partnerschap. Evenwicht tussen creativiteit en samenwerking. Amsterdam/Utrecht, 2014.
Co-creëren
Projectgestuurd
De school en de aanbieder ontwikkelen samen vanuit een leerplan
< ONDERWIJS >
De school kiest uit bestaande projecten, de aanbieder levert
AANBIEDER >
Aanbodgestuurd
Leveren
7
Vraaggestuurd
De school vraagt om passende projecten, de aanbieder levert
Planmatig
Ad hoc
Curriculumgestuurd < CULTUUR-
De school en de aanbieder ontwikkelen samen incidentele projecten
BEN JIJ EEN CO-CREATOR? 1. Je familie komt eten met kerst! Jij … Doet ideeën op in allerlei kookboeken en plant een mooi menu - je gasten zullen versteld staan! ● Maakt een app-groep en vraagt iedereen wat ingrediënten mee te nemen. Geen idee wat het wordt, je hoopt in ieder geval op veel kookplezier samen. ▲ Bestelt de Allerhande Kerstbox en laat deze thuisbezorgen. Superhandig: alles zit erin en het is nog lekker ook. ★ Weet wat je te doen staat: het thema van jullie jaarlijkse ‘shared dining’-kerst is al vastgesteld en de taken zijn verdeeld. Zo maken jullie van het koken én het eten een gezamenlijk feest! ■
DOE DE TEST
EN KOM ERACHTER!
4. Zomervakantie! Jij… ● Pakt een tas in en vertrekt samen met een
groep vrienden naar Schiphol, op zoek naar de meest avontuurlijke lastminute bestemming die jullie kunnen vinden. ▲ Boekt een fijne all-inclusive trip naar een warm land – lekker een paar weken opladen. ★ Hebt het vakantie-vrijwilligerswerk ontdekt. Samen iets moois neerzetten levert onvergetelijke momenten op, en vrienden voor het leven. ■ Begint ruim van tevoren te plannen, zodat je straks kunt genieten van een mooie route, een prachtige camping én een magnifiek uitzicht.
3. Hoe ben jij het liefst actief op sociale media?
★ Het liefst werk je met je vrienden het storyboard uit voor de
2. Je bezoekt een muziekfestival …
nieuwe film op jullie YouTube kanaal. Het liefst werk je aan je opvoedblog en deel je interessante kennis met je volgers. ▲ Het liefst check je de tijdlijn van je Facebook account en reageer je op leuke berichtjes. ● Het liefst dompel jij je onder: met minimaal vijf apps open op je telefoon en tablet ben jij waar de actie is, samen met je volgers en vrienden.
★ Niet alleen om te luisteren, maar ook op om te
■
treden. Je verheugt je vooral op de grote finale waar alle bands aan meedoen. ■ Je plant vooraf een route langs de onderdelen die je aanspreken. ▲ Geen idee wat het programma wordt; je gaat ernaar toe en laat je verrassen! ● Je neemt je gitaar mee: als er jamsessies zijn wil je wel mee kunnen doen.
8
5. Je hebt de loterij gewonnen, je droomhuis wordt werkelijkheid!
8. Hoe werk je samen met collega’s?
Je stuurt je makelaar op pad met een gedetailleerde wensenlijst. ▲ Dat wordt nog lastig kiezen met al die schitterende villa’s op Funda. Maar er zit er vast eentje bij waar je zo in kan trekken. ● Jij koopt een stuk grond en zoekt een architect. Samen ontwerpen jullie het huis van je dromen. ★ Fantastisch: nu kun je die oude fabriek kopen en omtoveren in een woon- en werkparadijs voor iedereen die jouw dromen deelt. Een project voor het leven!
samen aan iets nieuws. Ik vind het belangrijk dat iedereen zich betrokken voelt, dus daar doe ik mijn best voor. ■ Ik werk graag samen vanuit een vooropgesteld opgesteld doel. Dat geeft de samenwerking een heldere richting. Samenwerken om het samenwerken vind ik niks. ▲ Ik probeer uit te vinden wat er van mij verwacht wordt en doe wat ik moet doen. Ik voeg me graag naar de ideeën van mijn collega’s. ● Ik ben altijd op zoek naar nieuwe uitdagingen. Daar betrek ik niet alleen mijn collega’s bij, maar iedereen die kan bijdragen.
★ Ik werk graag met zijn allen in een team
■
6. Welke eigenschappen passen het beste bij jou? ▲ Open, loyaal, enthousiast ● Avontuurlijk, betrokken, spontaan ■ Doelgericht, kritisch, ondernemend ★ Innovatief, initiatiefrijk, nieuwsgierig
…..… keer ● …..… keer ▲
★ Ik zie een gesprek als een avontuur en ben altijd nieuwsgierig waar we uitkomen. ■ Ik luister veel, maar stel ook vragen en ben altijd constructief in gesprek. ● Ik ben een echte aanjager en sfeermaker, en heb vaak het hoogste woord.
▲ Ik ben communicatief en meegaand. Ik kan me goed aanpassen aan de sfeer en richting van een gesprek.
..…… keer ■ …..… keer★
Je bent een avontuurlijke co-creator Waar co-creatie mogelijk is, grijp jij je kans, en zoek je de gezamenlijke passie, op weg naar een deels nog onbekend doel. Je snapt best dat niet iedereen een co-creator is of wil zijn, en dat je soms een beetje op de troepen vooruit loopt. Maar één plus één is drie, daarom grijp jij elke co-creatie-kans met beide handen aan!
●
7. Wat is jouw rol in gezelschap?
JJIj bent een doelgerichte samenwerker Samenwerken? Graag! Maar: jouw doel is helder en leidend en jíj hebt de regie. Je staat best achter ‘samen zijn we meer dan de som der delen’. Maar die spreekwoordelijke stip op de horizon is voor jou te vaag. Bovendien kost dat in een werkproces veel tijd. Dus liever een helder, haalbaar plan, voor het beste resultaat.
Jij bent een betrouwbare samenwerker In een samenwerking vind jij het belangrijk dat ieder z’n eigen afgebakende taak heeft en daar ook zelf verantwoordelijk voor is. Jij weet waar jij zelf goed in bent, maar ook waarvoor je beter een ander kunt inschakelen. Ieder zijn eigen expertise, toch? Zo haal je het beste uit elke samenwerking en word je vaak verrast door het mooie resultaat.
■
▲
9
★
Jij bent een duurzame co-creator Waar houdt jouw verantwoordelijkheid op en begint die van een ander? In jouw projecten bestaan zulke grenzen niet. Als co-creator in hart en nieren ken je je partners, hun passies en jullie gezamenlijke doelen, en ga je het liefst voor een duurzame samenwerking. Dat co-creatie veel tijd zou kosten, zie jij niet zo; het gaat jou immers niet alleen om het concrete resultaat, maar ook om het proces dat je samen doormaakt.
Co-creatie is dynamisch, maar zeker niet structuurloos. Doorloop deze stappen voor een goede start van elke nieuwe co-creatie.
In 8 stappen succesvol co-creëren 1. HOE?
Hoe gaan we dit gesprek voeren?
Stem praktische informatie over het gesprek af: wie zijn erbij, wat is het doel, hoeveel tijd is er?
Ook als jullie elkaar al kennen is het zinvol om (opnieuw) kennis te maken. Bevraag elkaar over elkaars achtergrond, wensen en verwachtingen. Hoe ziet de school, de leerlingenpopulatie en de visie op cultuur eruit? Wat is de educatieve ervaring en expertise van de cultuuraanbieder? Benoem elkaars kernkwaliteiten.
2. WIE?
Wie is wie?
3
3. WAAROM?
Waarom co-creëren we, en wat willen we bereiken?
Alle co-creatiepartners hebben een verwachting van de samenwerking. Vraag elkaar naar het ‘waarom’ van deze co-creatie. Wat willen jullie ermee bereiken?
4. WAT?
Bepaal nu een gemeenschappelijk doel als ‘stip op de horizon’.
Wat wordt ons doel?
Stel de leerlingen centraal. Wat is hun beginsituatie en welke ontwikkeling is gewenst? Maak dit concreet door de doelstelling te formuleren op leerling-niveau. Wat hebben de leerlingen ervaren na het project? Wat weten en kunnen zij?
6. WAT?
Wat is er mogelijk?
Brainstorm (bijvoorbeeld met een mindmap) over alle mogelijkheden en inventariseer alle kennis, informatiebronnen, voorzieningen en budgetten die kunnen helpen om de stip op de horizon te bereiken.
Benoem waar je zelf enthousiast van wordt, en zoek naar jullie gemeenschappelijke motivatie. Kun je je partners helpen om hun doelen nóg beter te bereiken? In deze stap vloeien jullie ambities in elkaar over.
8. HOE?
Hoe gaan we verder?
5. WELKE
Welke ontwikkeling willen we zien?
7. HOE?
Hoe help ik mijn partner?
Maak concrete afspraken over de aanpak, het tijdpad, budget, taakverdeling en evaluatie. Zorg dat deze uitwerking niet op het bordje van één van de partners terecht komt. Neem samen je verantwoordelijkheid, en plan een vervolgafspraak om de samenwerking te bekrachtigen.
4
‘HET GING MIJ OM EEN ÉCHTE INTEGRATIE VAN LEERDOELEN’
SAMEN VAN IDEE NAAR PRODUCT
Een leerkracht, vakdocent en museummedewerker aan het woord over de kracht van co-creatie
Initiator: David Vrasdonk, leerkracht OBS De Zes Wielen Co-creator: Denise Kamp, beeldend kunstenaar Facilitator: CMK-project De Culturij van Artiance, Alkmaar Doel: betekenisvol leren binnen de zaakvakken
De Romeinen werkten ook al samen David: ‘Ik wilde binnen het thema Romeinen onderzoeken of de zaakvakken op een ervarende en ontdekkende manier – méér met hoofd, hart en handen - konden worden gegeven. Via De Culturij ontmoette ik beeldend kunstenaar Denise Kamp. Zij kreeg bij mijn verhaal meteen ideeën voor bouwen met hout en steen. Ze maakte een projectvoorstel, waar ik feedback op gaf.
Het moest voor mij wel gaan om een échte integratie van leerdoelen in de kunst. Denise sloot met haar creatieve lessen aan bij mijn theorielessen. De leerlingen werkten elke week met haar met hout- en steenbouw. Het viel me op dat creatieve mensen minder oog hebben voor klassenorganisatie. Dat betekende dat het soms drukker en chaotischer was dan normaal. Maar de kinderen waren wel steeds met de opdracht bezig. Daardoor heb ik niet ingegrepen en vertrouwde ik erop dat
10
het goed was. Denise heeft me hiervoor achteraf gecomplimenteerd, want dat is schijnbaar niet iets wat iedere leerkracht doet. Bij de toets achteraf bleek dat de kinderen ontzettend veel onthouden hadden van de theorie. Het is ook niet zomaar een lesje geweest. Ik heb veel tijd geïnvesteerd, dat wel. Maar het was een investering die je wat mij betreft dubbel en dwars terugziet als je ziet met hoeveel energie de kinderen ermee aan de slag gingen’.
‘IK VIND DE GEDEELDE VERANTWOORDELIJKHEID PRETTIG’
Initiator: RKBS Vlieberg, Den Helder Co-creator: Pauline Luth-Griffioen, kunstenaar Facilitator: CMK-project Cultuurpartners van Triade, Den Helder Doel: rekenonderwijs verbinden met dans
Wil je mijn rap van het metrieke stelsel horen? Pauline: ‘Ik had meteen een klik met Rogier en Diana, de leerkrachten van groep 6 en 8 van de Vlieberg uit Den Helder. Ze hadden een filmpje gevonden van een Amerikaanse docente die een rap gebruikte om dingen te meten. Zoiets wilden zij ook. Bij het ontwikkelen dacht ik steeds: hoe zou het logisch zijn om hierover te leren als kind? Ik ben begonnen met een
rap met bewegingen, over millimeters, grammen enzovoort. Rogier en Diana gingen daarop door, en bedachten met hun leerlingen symbolen. In mijn volgende dansles ging ik daarmee verder. In vier lessen hebben we de hele lesstof dansend doorgenomen, en zelfs de zwakste rekenaars konden hierdoor de stof goed onthouden. Voor mijzelf kost het meer tijd om te werken vanuit leerstof die ik niet in eerste instantie bij dans zou betrekken. Ik moet dan zelf ook zoeken en ‘out of the box’
1
gaan. Maar het geeft een heel nieuwe dimensie aan mijn vak. Kinderen riepen me in de gang al toe: ‘Pauline, wil je mijn rap van het metrieke stelsel horen?’ Ik vind de gedeelde verantwoordelijkheid een prettig gegeven in het proces. Soms kwamen de leerkrachten met iets waardoor ik verder werd gebracht in mijn creatieve proces. Andersom geef ik de leerkrachten misschien ook weer een zetje om anders naar hun lesstof te kijken’.
‘IK‘ZIEIK ZIEHETHETALSALSEENEEN LABFUNCTIE’ LABFUNCTIE’
Initiator: Initiator: Sigrid Sigrid Noordijk, Noordijk, Centraal Centraal Museum Museum Utrecht Utrecht Co-creator: Co-creator: Agatha Agatha Snellenschool, Snellenschool, Utrecht Utrecht Facilitator: Facilitator: CMK CMK project project Creatief Creatief Vermogen Vermogen van van UCK, UCK, Utrecht Utrecht Doel: Doel: museumcollectie museumcollectie koppelen koppelen met met methode methode wereldoriëntatie wereldoriëntatie
Surrealisme Surrealisme enen toekomst toekomst
ken ken of deelcollecties of deelcollecties gezocht gezocht die daarbij die daarbijtieopstelling, tieopstelling, De Wereld De Wereld van van Utrecht. Utrecht. De De aansloten. aansloten. meervoudige meervoudige intelligenties intelligenties zijn verwerkt zijn verwerkt in in Sigrid: Sigrid: ‘Ons‘Ons museum museum en de enschool de school zijn zijn Het Het resultaat resultaat is een is een leerlijn leerlijn waarbij waarbij de de de publieksparticipatie. de publieksparticipatie. overburen. overburen. Incidenteel Incidenteel ontvingen ontvingen we hen we hen kinderen kinderen kennismaken kennismaken met met Nijntje, Nijntje, het het Ik zieIkco-creatie zie co-creatie als een als een labfunctie labfunctie wel wel eenseens voorvoor een een rondleiding rondleiding of project. of project.‘instituut’ ‘instituut’ museum, museum, schatten, schatten, persoonlijke persoonlijkewaarbij waarbij je als je instelling als instelling vraaggericht vraaggericht en en MaarMaar doordoor CMK CMK kregen kregen we de wekans de kans smaak, smaak, inspiratie, inspiratie, Rietveld, Rietveld, surrealisme surrealisme op maat op maat kan kan werken. werken. Dat Dat kostkost veelveel tijd, tijd, intensiever intensiever samen samen te werken. te werken. en de entoekomst. de toekomst. In nauwe In nauwe samenwerking samenwerkingdaarom daarom kunnen kunnen wij niet wij niet co-creëren co-creëren voorvoor De school De school voerde voerde een een nieuwe nieuwe lesmelesmemet met de school de school hebben hebben we de wecollectie de collectie alle alle scholen. scholen. MaarMaar de resultaten de resultaten kunnen kunnen thode thode in eninwe en we besloten besloten daarbij daarbij aan aan te te vanuit vanuit alle alle hoeken hoeken belicht belicht zodat zodat alle alle intel-intel-we wel we wel voorvoor meerdere meerdere scholen scholen beschikbeschiksluiten, sluiten, zodat zodat de leerlijn de leerlijn niet niet los kwam los kwam ligenties ligenties vertegenwoordigd vertegenwoordigd waren. waren. baarbaar stellen’. stellen’. te staan te staan van van het curriculum. het curriculum. Samen Samen met met Daardoor Daardoor zijn wij zijnook wij ook anders anders naarnaar onzeonze de ICC’er de ICC’er hebben hebben we vanuit we vanuit de thema’s de thema’s collectie collectie gaangaan kijken. kijken. Het Het museum museum is inis in lesmateriaal lesmateriaal ontwikkeld, ontwikkeld, en collectiestuken collectiestuk-aprilapril heropend heropend met met een een nieuwe nieuwe colleccollec-
22