ỚI THIỆU
Các trận lũ lụt tại Việt Nam, đặc biệt tại các đô thị lớn đã cho thấy mức độ tàn phá nghiêm trọng mà lũ lụt có thể gây ra cho cuộc sống của người dân và hoạt động kinh doanh. Mỗi mùa mưa bão, hàng nghìn căn hộ, tòa nhà, và cơ sở kinh doanh đều bị ngập nước, gây thiệt hại lớn về tài sản, ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần của người dân, và làm gián đoạn các hoạt động kinh tế. Các hệ thống hạ tầng thoát nước đô thị còn hạn chế càng làm gia tăng nguy cơ ngập úng, đặc biệt ở những khu vực phát triển nhanh chóng với mật độ dân cư cao
Tại các tòa nhà cao tầng, lũ lụt không chỉ ảnh hưởng đến tầng hầm và tầng trệt mà còn làm gián đoạn hoạt động của hệ thống kỹ thuật quan trọng trong tòa nhà Ngập lụt có thể làm hư hỏng thiết bị kỹ thuật và ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt của cư dân, gây ra tình trạng thiếu điện, nước sạch và làm gia tăng nguy cơ cháy nổ. Ngoài ra, lũ lụt còn khiến các hệ thống thoát nước và hệ thống xử lý nước thải bị quá tải, làm gia tăng tình trạng ô nhiễm môi trường và gây nguy hiểm cho sức khỏe cộng đồng Mặc dù không thể loại bỏ hoàn toàn nguy cơ lũ lụt, nhiều biện pháp thực tế có thể được triển khai nhằm giảm thiểu thiệt hại về tài sản và tăng cường tốc độ phục hồi sau lũ. Hệ thống thoát nước và các dự án chống ngập hiện đang được chính phủ và các địa phương đầu tư mạnh mẽ, nhưng chúng vẫn chưa thể bảo vệ hoàn toàn các khu vực khỏi những sự kiện lũ lụt lớn, đặc biệt là trong bối cảnh biến đổi khí hậu gia tăng tần suất và mức độ nghiêm trọng của các đợt mưa lớn
Mục tiêu của cuốn hướng dẫn này là cung cấp thông tin và hướng dẫn
cụ thể về các biện pháp nâng cao khả năng chống lũ cho các tòa nhà ở
đô thị, đặc biệt là tại các khu vực dễ ngập lụt. Tài liệu này cũng sẽ hữu
ích cho các nhà phát triển bất động sản, các cơ quan quy hoạch, và các bên liên quan trong việc xây dựng mới hoặc cải tạo các tòa nhà có nguy
cơ bị ảnh hưởng bởi lũ lụt. Những nguyên tắc này, nếu được áp dụng, sẽ giúp giảm thiểu những tác động tiêu cực của lũ lụt, đảm bảo an toàn cho người dân, và góp phần vào một phương pháp tiếp cận bền vững và hiệu quả hơn trong quản lý rủi ro do lũ lụt gây nên
2. TÁC ĐỘNG
CỦA LŨ LỤT
CÁC NGUỒN GÂY LŨ LỤT
Lũ từ nước ngầm: Tại các khu vực đô thị có địa chất đặc thù như đá vôi hoặc tầng ngậm nước sâu, lũ nước ngầm có thể xảy ra khi lượng mưa lớn thấm qua bề mặt đất và làm ngập các tầng hầm hoặc các công trình xây dựng dưới lòng đất. Tình trạng này có thể kéo dài nếu lượng nước ngầm không kịp rút đi, gây thiệt hại lâu dài cho các tòa nhà, đặc biệt là những tòa nhà có tầng hầm hoặc hạ tầng kỹ thuật nằm sâu dưới mặt đất.
Vỡ ống dẫn nước:
Lũ cục bộ có thể xảy ra do vỡ ống dẫn nước trong các tòa nhà hoặc hệ thống cấp nước chính của đô thị. Mặc dù hiện tượng này ít khi gây ngập lụt trên diện rộng, nhưng có thể gây ngập tại các tầng hầm hoặc khu vực kỹ thuật của tòa nhà, ảnh hưởng đến hạ tầng và các hệ thống kỹ thuật quan trọng.
Dòng chảy mặt đất:
Lũ lụt do dòng chảy mặt đất xảy ra khi mưa lớn đổ
xuống bề mặt đất đã bão hòa hoặc các khu vực đô thị
bị bê tông hóa, nhựa hóa khiến nước không thể thấm
xuống. Các khu vực trải nhựa hoặc bê tông như
đường phố, vỉa hè thường làm gia tăng tốc độ dòng
chảy mặt đất, gây ngập úng nhanh chóng ở các khu
vực trũng Ở nhiều đô thị Việt Nam, hệ thống thoát
nước không đáp ứng kịp khiến nước tích tụ, tạo ra các vùng ngập cục bộ.
Hệ thống thoát nước bị tắc nghẽn/ quá tải:
Trong những trận mưa lớn, lũ lụt cục bộ thường xảy ra
do hệ thống thoát nước bị tắc nghẽn hoặc không đủ khả năng xử lý lượng nước đổ về Đây là tình trạng phổ biến tại nhiều đô thị Việt Nam, nơi mà hệ thống cống thoát nước cũ kỹ hoặc bị tắc nghẽn bởi rác thải Điều này thường dẫn đến lũ bất ngờ tại các khu vực
thấp, gây ảnh hưởng lớn đến giao thông và sinh hoạt hàng ngày của người dân Ngoài ra, khi hệ thống thoát nước không được bảo trì thường xuyên, nước thải bẩn cũng có thể tràn ngược, gây ô nhiễm môi trường và ảnh hưởng sức khỏe cư dân
THIỆT HẠI DO LŨ LỤT 2.2
Thiệt hại có thể từ mức độ nhẹ, khi nước chỉ ngập nhẹ ở tầng trệt hoặc tầng hầm của tòa nhà, đến mức độ nghiêm trọng, khi nước dâng cao gây ra hư hỏng lớn cho cả công trình và tài sản bên trong. Mức độ thiệt hại phụ thuộc chủ yếu vào độ sâu, thời gian ngập và khả năng thoát nước của khu vực.
thay thế
Gánh nặng tài chính do chi phí sửa chữa thiệt hại, đặc biệt đối với những hộ gia
đình hoặc doanh nghiệp không có bảo hiểm hoặc bảo hiểm không đủ
Khó khăn trong việc dọn dẹp sau lũ lụt, khi rác thải và nước bẩn tích tụ trong nhà
cửa và khu vực xung quanh.
Phải sắp xếp và điều phối việc sửa chữa tài sản trong điều kiện khó khăn
Mất nguồn thu nhập khi doanh nghiệp hoặc việc làm bị gián đoạn.
Chi phí và khó khăn khi phải sống tạm tại nơi khác trong khi chờ sửa chữa, cùng với lo lắng về an ninh, an toàn cho tài sản
Mất thú cưng hoặc vật nuôi.
Hư hỏng các công trình phụ như sân vườn, và các tài sản ngoài trời khác.
Khả năng giảm giá trị của tài sản do nằm trong khu vực dễ bị ngập
Nguy cơ lây lan các dịch bệnh sau lũ lụt do nguồn nước bị ô nhiễm và điều kiện vệ sinh kém, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng
2.3 ĐỘ SÂU CỦA LŨ
Độ sâu của nước là yếu tố quan trọng nhất ảnh hưởng đến
quy mô thiệt hại do lũ Đối với những trường hợp lũ nông, khi
nước không tràn qua sàn nhà, thiệt hại thường không đáng kể
đối với hầu hết các tài sản Tuy nhiên, cần nhớ rằng ngay cả
trong các trường hợp lũ nông, nước vẫn có thể tràn vào tầng hầm, các khoảng trống dưới sàn và có thể gây ra vấn đề ẩm mốc trong tường
Thiệt hại tăng lên đá ng kể khi nước lũ vượt qua sàn và tiếp xúc với các bề mặt bên trong, ổ điện, thiết bị điện, tủ bếp, thảm, đồ nội thất và đồ dùng cá nhân. Khi mực nước lũ vượt quá 1 mét trên mức sàn, khả năng thiệt hại cấu trúc của các
tòa nhà là rất cao.
2.4 SỰ Ô NHIỄM CỦA NƯỚC LŨ
Nước lũ có thể bị ô nhiễm bởi nước
ư c
thải từ các cống bị tắc và hóa chất từ
các gara của người dân hoặc các cơ
sở thương mại, những hóa chất này h
có thể tràn vào nước lũ Sau khi nước lũ rút, thường để lại một lớp bùn ô ớ
nhiễm. Nấm mốc cũng có thể phát triển trong điều kiện ẩm ướt sau khi lũ tron ki khi
lụt xảy ra. Sự ô nhiễm này có thể làm m
tăng chi phí làm sạch và khử trùng
các tòa nhà bị ngập lụt Nước lũ bị ô nhiễm có thể gây ra một số rủi ro về c h ề sức khỏe Cần mặc quần áo bảo hộ áo trong quá trình dọn dẹp và thực hiện
các biện pháp vệ sinh khác ph
Trong các trường hợp lũ lụt từ
n, nước muối có thể gây ăn mòn các ể mòn phụ kiện kim loại, bao gồm ống dẫn kim loại và hộp công tắc, cũng nhưnhư các thanh thép gia cố trong bê tông tông cốt thép Ngành bảo hiểm ước tính Ngà h rằng lũ nước mặn có thể làm tăng chi l chi phí sửa chữa thiệt hại do lũ thêm i thêm khoảng 10%
2.5 THỜI GIAN LŨ LỤT
ĐỘ SÂU CỦA
NƯỚC LŨ
Dưới mức sàn
~ 0.5m trên mức sàn
THI
ỆT HẠI ĐỐI VỚI TÒA NHÀ
Thiệt hại tối thiểu đối với ngôi nhà.
Nước lũ có thể tràn vào tầng hầm, hầm chứa và các
khoảng trống dưới sàn
Có thể xói mòn nền móng.
Thiệt hại đối với các lớp hoàn thiện bên trong, như tường và lớp lót thạch cao
Tường và lớp lót cần phải được bóc ra để tường khô.
Sàn và tường sẽ cần được làm sạch, sấy khô. Có thể
xảy ra vấn đề ẩm mốc
Sàn gỗ ép có thể cần thay thế.
Thiệt hại đối với cửa bên trong, cửa bên ngoài và các tấm ván chân tường.
> 0.5m trên mức sàn
Có thể gây thiệt hại cấu trúc ngôi nhà
THIỆT HẠI ĐỐI VỚI HỆ THỐNG
DỊCH VỤ VÀ TRANG THIẾT BỊ
Hư hại cho ổ cắm điện và các dịch vụ khác
trong tầng hầm
Thiệt hại đối đường điện, mạng và thiết bị
tiêu dùng ở tầng dưới.
Thảm và lớp phủ sàn có thể cần phải thay
thế
Các thiết bị như máy giặt, bếp điện, tủ lạnh và tủ đông có thể cần thay thế
THIỆT HẠI ĐỐI VỚI TÀI SẢN CÁ NHÂN
Đồ đạc và nội thất trong tầng hầm bị hư hại
Hư hại đối với đồ nội thất khác và
các thiết bị điện
Thiệt hại đối với các tài sản cá nhân
Thực phẩm trong các tủ bếp thấp có
thể bị ô nhiễm.
Thiệt hại đối với các thiết bị điện và đồ dùng điện tử ở vị trí cao hơn
Thiệt hại đối với các tài sản trên các kệ cao hơn
tài sản trong nhà riêng lẻ và căn hộ/tòa nhà theo độ sâu ngập lụt Đối với nhà riêng lẻ
V i ệ c đ á n h g i á r ủ i r o
đ ầ u t i ê n v à q u a n t
h o ạ c h c á c b i ệ n
c h ố n g h i ệ u q u ả , t ừ
t á c đ ộ n g c ủ a l ũ đ ế
k h u v ự c x u n g q u a n
a n t o à n c h o c ư d
b a o g ồ m v i ệ c x e m
t ì n h t r ạ n g c ơ s ở
n ướ c , c ũ n g n h ư c
t h ù v ề t h ờ i t i ế t t ạ i k
Đ ể đ á n h g i á k h ả n ă n g h o ặ c x á c s u ấ t l ũ l ụ t ả n h h ưở n g đ ế n t à i s ả n c ủ a c h ú n g t a , h ã y x e m x é t c á c y ế u t ố s a u :
Ị A H Ì N H X U N G Q U A N H
C ô n g t r ì n h c ó n ằ m t r o n g k h u v ự c t h ấ p , h o ặ c d ướ i c h â n đ ồ i n ơ i n ướ c l ũ c ó t h ể d ồ n v ề k h ô n g ? Ở c á c k h u v ự c đ ô t h ị ,
L ũ l ụ t x u ấ t p h á t t ừ đ â u ? V í d ụ , t ừ s ô n g , b i ể n , h o ặ c l ũ c ụ c b ộ t ừ m ư a l ớ n v à h ệ t h ố n g c ố n g b ị t ắ c n g h ẽ n ?
L Ị C H S Ử L Ũ L Ụ T
K h u v ự c c ủ a c h ú n g t a đ ã t ừ n g t r ả i q u a b a o n h i ê u t r ậ n l ũ v à m ự c n ướ c l ũ t ừ n g c a o đ ế n đ â u ? C á c t h à n h p h ố l ớ n n h ư H à N ộ i t h ườ n g g h i n h ậ n t ì n h t r ạ n g n g ậ p ú n g t r o n g m ù a m ư a , v ớ i m ộ t s ố k h u v ự c c h ị u ả n h h ưở n g n ặ n g h ơ n d o đ ị a h ì n h t r ũ n g h o ặ c h ệ t h ố n g t h o á t n ướ c k é m . N G U Ồ N G Ố C C Ủ A L
C Á C B I Ệ N P H Á P P H Ò N G C H Ố N G L Ũ
K h u v ự c c ủ a c h ú n g t a c ó đ ượ c b ả o v ệ b ở i c á c c ô n g t r ì n h p h ò n g c h ố n g l ũ l ụ t , n h ư h ệ t h ố n g t h o á t n ướ c h o ặ c đ ê đ i ề u k h ô n g ? C ó c á c d ự á n c ả i t ạ o n à o g ầ n đ â y g i ú p g i ả m r ủ i r o l ũ l ụ t , h o ặ c c ó k ế h o ạ c h c ả i t h i ệ n n à o t r o n g t ươ n g l a i k h ô n g ?
3.3. THÔNG TIN
VỀ LỊCH SỬ LŨ LỤT
Ở V i ệ t N a m , c ó n h i ề u n g u ồ n t h ô n g t i n v ề
l ị c h s ử l ũ l ụ t m à c h ú n g t a c ó t h ể t h a m k h ả o ,
t ù y t h u ộ c v à o l o ạ i v à m ứ c đ ộ n g h i ê m t r ọ n g
c ủ a t ừ n g t r ậ n l ũ
3.3.1. CHÍNH QUYỀN
ĐỊA PHƯƠNG VÀ
CÁC CƠ QUAN
QUẢN LÝ LŨ LỤT
C h í n h q u y ề n đ ị a p h ươ n g v à c á c c ơ q u a n
q u ả n l ý n h ư B ộ T à i n g u y ê n v à M ô i t r ườ n g ,
S ở N ô n g n g h i ệ p v à P h á t t r i ể n N ô n g t h ô n , v à
c á c B a n C h ỉ h u y P h ò n g c h ố n g T h i ê n t a i v à
T ì m k i ế m C ứ u n ạ n t ạ i c á c t ỉ n h t h à n h p h ố c ó
v a i t r ò t r o n g v i ệ c t h e o d õ i v à n g ă n c h ặ n x â y
d ự n g t ạ i c á c k h u v ự c c ó n g u y c ơ l ũ l ụ t C á c
c ơ q u a n n à y c ũ n g p h ố i h ợ p v ớ i c á c d ị c h v ụ
k h ẩ n c ấ p v à c h í n h q u y ề n đ ị a p h ươ n g đ ể
ứ n g p h ó k h i l ũ x ả y r a
C ụ t h ể , B ộ T à i n g u y ê n v à M ô i t r ườ n g v à c á c
s ở b a n n g à n h l i ê n q u a n c ó t h ể c u n g c ấ p
t h ô n g t i n v ề c á c t r ậ n l ũ l ụ t , c á c k h u v ự c d ễ
b ị n g ậ p ú n g , v à c á c b i ệ n p h á p p h ò n g n g ừ a , g i ả m t h i ể u r ủ i r o C á c b ả n đ ồ n g u y c ơ l ũ l ụ t
ở đ ị a p h ươ n g t h ườ n g đ ượ c c ô n g b ố t r ê n
c á c c ổ n g t h ô n g t i n đ i ệ n t ử c ủ a đ ị a p h ươ n g
h o ặ c c ó t h ể l i ê n h ệ t r ự c t i ế p v ớ i c á c c ơ q u a n
n à y đ ể t r a c ứ u
3.3.2. CÁC CƠ QUAN KHÍ
ƯỢNG VÀ THỦY V
T r u n g t â m D ự b á o K h í t ượ n g T h ủ y v ă n
Q u ố c g i a v à c á c đ ơ n v ị k h í t ượ n g t h ủ y
v ă n đ ị a p h ươ n g đ ó n g v a i t r ò q u a n t r ọ n g
t r o n g v i ệ c t h e o d õ i , d ự b á o , v à c u n g c ấ p
c ả n h b á o v ề t ì n h h ì n h m ư a l ũ , h ạ n h á n ,
v à c á c h i ệ n t ượ n g t h ờ i t i ế t n g u y h i ể m
k h á c C á c t r u n g t â m n à y c u n g c ấ p c á c
b ả n t i n d ự b á o v à c ả n h b á o l ũ l ụ t t h ô n g
q u a c á c p h ươ n g t i ệ n t r u y ề n t h ô n g đ ạ i
c h ú n g n h ư t r u y ề n h ì n h , đ à i p h á t t h a n h ,
b á o đ i ệ n t ử , v à t r a n g w e b c h í n h t h ứ c
C á c t h ô n g t i n n à y t h ườ n g x u y ê n đ ượ c
c ậ p n h ậ t v à c u n g c ấ p d ữ l i ệ u v ề l ị c h s ử
l ũ l ụ t , b a o g ồ m c h i t i ế t v ề c á c t r ậ n l ũ
t r ướ c đ â y v à m ứ c đ ộ t h i ệ t h ạ i , t ừ đ ó
g i ú p c h o c á c c ơ q u a n c h ứ c n ă n g v à n g ườ i d â n c ó k ế h o ạ c h ứ n g p h ó k ị p
t h ờ i C á c b ả n đ ồ l ũ l ụ t c ũ n g đ ượ c c ậ p
n h ậ t t r ự c t u y ế n , g i ú p n g ườ i d â n c ó t h ể t r a c ứ u n g u y c ơ l ũ l ụ t t ạ i c á c k h u v ự c c ụ t h ể Đ i ề u n à y đ ặ c b i ệ t q u a n t r ọ n g t r o n g
b ố i c ả n h c á c t h à n h p h ố l ớ n đ ố i m ặ t v ớ i
n g u y c ơ n g ậ p l ụ t d o m ư a l ớ n h o ặ c c á c
t r ậ n b ã o ả n h h ưở n g
T r u n g t â m D ự b á o K h í t ượ n g T h ủ y v ă n Q u ố c g i a c ũ n g c ó m ộ t s ố d ị c h v ụ t h ô n g t i n l ũ l ụ t c h u y ê n b i ệ t , c u n g c ấ p c h i t i ế t c á c k ị c h b ả n d ự b á o l ũ ở c á c s ô n g l ớ n n h ư s ô n g
H ồ n g , s ô n g T h a o , s ô n g L ô , g i ú p c h í n h q u y ề n đ ị a p h ươ n g v à n g ườ i d â n c ó t h ể c h ủ đ ộ n g t r o n g c ô n g t á c p h ò n g c h ố n g t h i ê n t a i
3.3.3. QUẢN LÝ DỰ ÁN THOÁT NƯỚC VÀ
CHỐNG NGẬP TẠI CÁC
THÀNH PHỐ
T r o n g c á c t h à n h p h ố l ớ n , B a n Q u ả n l ý D ự á n
ầ u t ư X â y d ự n g đ ó n g v a i t r ò q u a n t r ọ n g t r o n g
v i ệ c l ậ p k ế h o ạ c h , t r i ể n k h a i v à q u ả n l ý c á c d ự
á n t h o á t n ướ c đ ô t h ị C á c c ơ q u a n n à y c ó n h i ệ m
v ụ c h í n h l à c ả i t h i ệ n h ệ t h ố n g t h o á t n ướ c đ ể
g i ả m t h i ể u n g u y c ơ n g ậ p l ụ t v à n â n g c a o k h ả
n ă n g c h ố n g c h ị u c ủ a c á c k h u v ự c đ ô t h ị t r ướ c
t á c đ ộ n g c ủ a m ư a l ũ v à b i ế n đ ổ i k h í h ậ u .
C á c B a n Q u ả n l ý D ự á n k h ô n g c h ỉ t ậ p t r u n g v à o
v i ệ c n ạ o v é t k ê n h r ạ c h , x â y d ự n g h ệ t h ố n g
t h o á t n ướ c , m à c ò n đ ả m n h i ệ m p h á t t r i ể n h ạ
t ầ n g k ỹ t h u ậ t , b a o g ồ m :
H ệ t h ố n g t h o á t n ướ c m ư a v à n ướ c t h ả i
C ô n g t r ì n h đ ê đ i ề u v à b ờ k è .
H ồ đ i ề u h ò a v à t r ạ m b ơ m c h ố n g n g ậ p
C á c B a n Q u ả n l ý D ự á n k h ô n g c h ỉ q u ả n l ý c ô n g
t r ì n h m à c ò n đ ó n g v a i t r ò t r o n g v i ệ c p h ố i h ợ p
v ớ i c á c c ơ q u a n k h í t ượ n g t h ủ y v ă n v à c h í n h
q u y ề n đ ị a p h ươ n g đ ể c u n g c ấ p t h ô n g t i n v ề c á c
k h u v ự c c ó n g u y c ơ n g ậ p l ụ t , c á c b i ệ n p h á p b ả o
v ệ v à p h ò n g n g ừ a , c ũ n g n h ư t i ế n đ ộ c á c d ự á n
t h o á t n ướ c . Đ i ề u n à y g i ú p c ư d â n c h ủ đ ộ n g h ơ n
t r o n g v i ệ c b ả o v ệ t à i s ả n v à đ ả m b ả o a n t o à n
t r o n g c á c m ù a m ư a b ã o
3.3.4. THÔNG TIN LŨ LỤT TẠI KHU VỰC
N g o à i v i ệ c t ì m k i ế m t h ô n g t i n t ừ c á c c ơ q u a n
c h ứ c n ă n g , m ộ t n g u ồ n t à i l i ệ u q u a n t r ọ n g k h á c đ ể h i ể u v ề l ị c h s ử l ũ l ụ t t ạ i k h u v ự c l à c ộ n g
đ ồ n g d â n c ư đ ị a p h ươ n g N h ữ n g c ư d â n đ ã
s i n h s ố n g l â u n ă m t r o n g k h u v ự c t h ườ n g c ó
n h ữ n g k i ế n t h ứ c t h ự c t ế v à c ụ t h ể v ề c á c t r ậ n
l ũ đ ã x ả y r a Đ ặ c b i ệ t , h ọ c ó t h ể c u n g c ấ p
t h ô n g t i n v ề l ũ c ụ c b ộ , n h ữ n g t r ậ n l ũ d o h ệ
t h ố n g t h o á t n ướ c q u á tả i h o ặ c c ố n g b ị t ắ c m à
c á c b ả n đ ồ v à t à i l i ệ u c h í n h t h ứ c c h ư a t h ể g h i
n h ậ n đ ầ y đ ủ .
N ế u t ò a n h à h o ặ c c ô n g t r ì n h c ủ a
c h ú n g t a m ớ i đ ượ c x â y d ự n g h o ặ c
c h ú n g t a m ớ i c h u y ể n đ ế n s i n h s ố n g ,
v i ệ c t r ò c h u y ệ n v ớ i h à n g x ó m , t ổ d â n
p h ố h o ặ c c á c h ộ g i a đ ì n h l â n c ậ n s ẽ
g i ú p c h ú n g t a c ó t h ê m g ó c n h ì n t h ự c
t ế v ề c á c đ i ể m y ế u t i ề m ẩ n t r o n g h ệ
t h ố n g t h o á t n ướ c đ ị a p h ươ n g , c ũ n g
n h ư c á c h m à c ộ n g đ ồ n g đ ã đ ố i p h ó
v ớ i c á c t r ậ n l ũ t r ướ c đ â y .
Đ i ề u n à y k h ô n g c h ỉ g i ú p c h ú n g t a
t ă n g c ườ n g h i ể u b i ế t v ề n g u y c ơ l ũ
l ụ t m à c ò n h ỗ t r ợ v i ệ c l ê n k ế h o ạ c h
p h ò n g n g ừ a , t ừ v i ệ c x á c đ ị n h c á c
k h u v ự c d ễ b ị n g ậ p đ ế n l ự a c h ọ n c á c
b i ệ n p h á p b ả o v ệ p h ù h ợ p N h ữ n g
t h ô n g t i n t ừ c ộ n g đ ồ n g đ ị a p h ươ n g
t h ườ n g m a n g t í n h c h i t i ế t c a o , đ ặ c
b i ệ t đ ố i v ớ i c á c t r ậ n l ũ n h ỏ , l ẻ , h o ặ c
l ũ c ụ c b ộ , g i ú p c h ú n g t a c ó t h ể c h ủ
đ ộ n g ứ n g p h ó t r ướ c k h i n h ữ n g t ì n h
h u ố n g t ươ n g t ự x ả y r a .
CẢ
LŨ L
ụ c b ộ d o c ố n g b ị t ắ c , q u á t ả i h o ặ c l ũ n ướ c n g ầ m k h ô n g p h ả i l ú c n à o c ũ n g đ ượ c d ự b á o c h í n h x á c d o t í n h c h ấ t k h ô n g t h ể l ườ n g t r ướ c c ủ a c h ú n g
C ả n h b á o l ũ l ụ t t ạ i V i ệ t N a m đ ượ c p h á t đ i q u a n h i ề u k ê n h t h ô n g t i n n h ư b ả n t i n
t h ờ i t i ế t t r ê n đ à i t r u y ề n h ì n h , đ à i p h á t t h a n h , b á o c h í v à t r ê n c á c t r a n g w e b c h í n h
t h ứ c c ủ a T r u n g t â m D ự b á o K h í t ượ n g T h ủ y v ă n Q u ố c g i a . N g ườ i d â n s ố n g t ạ i
c á c k h u v ự c c ó n g u y c ơ c a o c ò n c ó t h ể n h ậ n đ ượ c c ả n h b á o q u a t i n n h ắ n đ i ệ n
t h o ạ i h o ặ c ứ n g d ụ n g t h ờ i t i ế t c ủ a đ ị a p h ươ n g
T r o n g m ộ t s ố k h u v ự c đ ô t h ị d ễ b ị n g ậ p l ụ t , c h í n h q u y ề n đ ị a p h ươ n g c ó t h ể
t r i ể n k h a i h ệ t h ố n g c ò i b á o đ ộ n g h o ặ c c á c c h ươ n g t r ì n h c ả n h b á o q u a l o a p h ườ n g đ ể t h ô n g b á o c h o c ư d â n v ề t ì n h h ì n h k h ẩ n c ấ p . C á c h ệ t h ố n g n à y g i ú p
c ư d â n n h ậ n đ ượ c c ả n h b á o k ị p t h ờ i đ ể c ó t h ể d i c h u y ể n đ ế n n ơ i a n t o à n h o ặ c
c ó c á c b i ệ n p h á p p h ò n g c h ố n g .
N g o à i r a , c á c t r a n g m ạ n g x ã h ộ i
c ủ a c ơ q u a n k h í t ượ n g v à p h ò n g
c h ố n g t h i ê n t a i c ũ n g l à n g u ồ n
t h ô n g t i n q u a n t r ọ n g g i ú p n g ườ i
d â n t h e o d õ i c ậ p n h ậ t t ì n h h ì n h l ũ
l ụ t v à c á c b i ệ n p h á p ứ n g p h ó
đ ượ c t r i ể n k h a i
V i ệ c n ắ m b ắ t t h ô n g t i n t ừ c á c k ê n h
c ả n h b á o n à y l à v ô c ù n g q u a n
t r ọ n g , đ ặ c b i ệ t t r o n g c á c k h u v ự c
đ ô t h ị d ễ b ị n g ậ p l ụ t v à c á c t ỉ n h
m i ề n T r u n g n ơ i t h ườ n g x u y ê n c h ị u
ả n h h ưở n g c ủ a m ư a b ã o . C ư d â n
c ầ n c h ú ý c ậ p n h ậ t t h ô n g t i n l i ê n
t ụ c , c h u ẩ n b ị s ẵ n s à n g v à t u â n t h ủ
h ướ n g d ẫ n c ủ a c á c c ơ q u a n c h ứ c
n ă n g đ ể g i ả m t h i ể u t h i ệ t h ạ i d o l ũ
l ụ t g â y r a .
3.3.6. CHÍNH QUYỀN
ĐỊ
A PHƯƠNG VÀ
CÁC CƠ QUAN KIỂM SOÁT XÂY DỰNG
C h í n h q u y ề n đ ị a p h ươ n g v à c á c c ơ q u a n q u y
h o ạ c h đ ô t h ị đ ó n g v a i t r ò q u a n t r ọ n g t r o n g
v i ệ c c u n g c ấ p t h ô n g t i n v ề n g u y c ơ l ũ l ụ t v à
c á c b i ệ n p h á p p h ò n g c h ố n g . C á c c ơ q u a n
n h ư S ở Q u y h o ạ c h – K i ế n t r ú c , S ở T à i
n g u y ê n v à M ô i t r ườ n g , v à B a n C h ỉ h u y
P h ò n g c h ố n g T h i ê n t a i v à T ì m k i ế m C ứ u n ạ n
t ạ i c á c t ỉ n h / t h à n h p h ố c ó t h ể c u n g c ấ p c á c
t à i l i ệ u q u y h o ạ c h s ử d ụ n g đ ấ t v à h ệ t h ố n g
p h ò n g c h ố n g l ũ l ụ t , đ ồ n g t h ờ i c h i a s ẻ t h ô n g
t i n v ề c á c t r ậ n l ũ l ụ t t r o n g q u á k h ứ
C h í n h q u y ề n đ ị a p h ươ n g c ũ n g c h ị u t r á c h
n h i ệ m d u y t r ì h ệ t h ố n g t h o á t n ướ c , đ ê đ i ề u
v à c á c c ô n g t r ì n h p h ò n g c h ố n g l ũ t ạ i c á c c o n
s ô n g v à k ê n h r ạ c h . N g o à i r a , h ọ q u ả n l ý v i ệ c
x â y d ự n g v à p h á t t r i ể n t r o n g c á c k h u v ự c
đ ồ n g b ằ n g n g ậ p l ụ t h o ặ c v ù n g t r ũ n g C á c c ơ
q u a n n h ư B a n Q u ả n l ý D ự á n Đ ầ u t ư X â y
d ự n g , S ở G i a o t h ô n g V ậ n t ả i , v à c á c c ô n g t y
c ấ p n ướ c , t h o á t n ướ c t ạ i đ ị a p h ươ n g c ũ n g
c ó t h ể c u n g c ấ p t h ô n g t i n v ề t ì n h t r ạ n g n g ậ p
ú n g c ụ c b ộ l i ê n q u a n đ ế n m ươ n g r ã n h , c ố n g
t h o á t n ướ c b ị t ắ c n g h ẽ n v à h ệ t h ố n g t h o á t
n ướ c đ ô t h ị N h ữ n g c ơ q u a n n à y t h ườ n g c ó
k ế h o ạ c h c ả i t h i ệ n v à n â n g c ấ p h ệ t h ố n g
t h o á t n ướ c n h ằ m g i ả m t h i ể u n g u y c ơ n g ậ p
l ụ t t r o n g t ươ n g l a i
3.3.7. CÓ CẦN THỰC HIỆN
CÁC BIỆN PHÁP
CHỐNG LŨ KHÔNG?
N ế u t à i s ả n c ủ a c h ú n g t a n ằ m ở k h u v ự c c ó n g u y c ơ l ũ l ụ t t h ấ p , v i ệ c á p d ụ n g
c á c b i ệ n p h á p c h ố n g l ũ c ó t h ể k h ô n g c ầ n t h i ế t T u y n h i ê n , d ướ i đ â y l à d a n h
s á c h c á c c â u h ỏ i g i ú p c h ú n g t a đ á n h g i á l i ệ u c á c b i ệ n p h á p p h ò n g c h ố n g l ũ c ó
c ầ n đ ượ c c â n n h ắ c h a y k h ô n g :
C ô n g t r ì n h h o ặ c k h u v ự c x u n g q u a n
C á c t à i s ả n l â n c ậ n c ó t ừ n g b ị n g ậ p l ụ t k h ô n g ?
C ô n g t r ì n h c ó
l ụ t t r o n g q u á k h ứ c h ư a ?
ô n g t r ì n h c ó n h ậ n đ ượ c c ả n h b á o l ũ l ụ t t ừ c á c c ơ q u a n c h ứ c n ă n g k h ô n g ?
C ô n g t r ì n h c ó g ầ n m ươ n g t h o á t n ướ c , k ê n h r ạ
C ô n g t r ì n h c ó đ ượ c b ả o v ệ b ở i h ệ t h ố n g đ ê đ i ề u h o ặ c c á c c ô n g t r ì n h p h ò n g c h ố n g l ũ k h ô n g ?
N ế u c â u t r ả l ờ i l à " K h ô n g " c h o t
ế n c ô n g t
n h l à n h ỏ v à c á c b i ệ n p h á p c h ố n g l ũ c ó t h ể k h ô n g
c ầ n t h i ế t T u y n h i ê n , n ế u c ó m ộ t h o ặ c n h i ề u c â u t r ả l ờ i l à " C ó " , t h ì v i ệ c á p d ụ n g c á c b i ệ n p h á p b ả o v ệ l ũ , n h ư đ ượ c đ ề c ậ p t r o n g p h ầ n t i ế p t h e o c ủ a h ướ n g d ẫ n n à y , c ó t h ể m a n g l ạ i l ợ i í c h đ á n g k ể t r o n g v i ệ c b ả o v ệ c ô n g t r ì n h t r ướ c n g u y c ơ l ũ l ụ t
3.3.8. CHUẨN BỊ KẾ HOẠCH
PHÒNG CHỐNG LŨ LỤT
K ế h o ạ c h n à y n ê n b a o g ồ m c á c
b ướ c c h i t i ế t v ề c á c h b ả o v ệ t à i s ả n ,
g i ữ a n t o à n c h o g i a đ ì n h v à đ ả m b ả o
k h ô n g b ị b ấ t n g ờ k h i c ó t ì n h h u ố n g
k h ẩ n c ấ p . V í d ụ , c h ú n g t a c ầ n c h u ẩ n
b ị s ẵ n c á c v ậ t d ụ n g t h i ế t y ế u n h ư
đ è n p i n , t h ự c p h ẩ m , n ướ c u ố n g ,
g i ấ y t ờ q u a n t r ọ n g v à đ ả m b ả o r ằ n g
h ệ t h ố n g đ i ệ n , g a s c ó t h ể t ắ t a n
t o à n k h i c ầ n t h i ế t N g o à i r a , h ã y x á c
đ ị n h c á c k h u v ự c a n t o à n đ ể d i
c h u y ể n t à i s ả n c ó g i á t r ị l ê n c a o v à
c h u ẩ n b ị p h ươ n g á n d i t ả n n ế u c ầ n .
t h i ệ n k h ả n ă n g c h ố n g l ũ c h o t à i s ả n ,
c h ú n g t a c ầ n c ó m ộ t k ế h o ạ c h c ụ t h ể đ ể b i ế t r õ n h ữ n g b ướ c c ầ n t h ự c
h i ệ n n g a y k h i l ũ l ụ t x ả y r a
C á c c ơ q u a n p h ò n g c h ố n g t h i ê n t a i t ạ i V i ệ t
N a m , n h ư B a n C h ỉ h u y P h ò n g c h ố n g T h i ê n
t a i v à T ì m k i ế m C ứ u n ạ n đ ị a p h ươ n g ,
t h ườ n g p h á t h à n h c á c t à i l i ệ u h ướ n g d ẫ n
c h i t i ế t v à c ậ p n h ậ t v ề c á c h đ ố i p h ó v ớ i l ũ
l ụ t . C h ú n g t a n ê n t h a m k h ả o c á c t à i l i ệ u
n à y v à x â y d ự n g k ế h o ạ c h p h ù h ợ p v ớ i
đ i ề u k i ệ n đ ị a p h ươ n g . K ế h o ạ c h n à y k h ô n g
c h ỉ g i ú p b ả o v ệ t à i s ả n m à c ò n đ ả m b ả o a n
t o à n c h o m ọ i n g ườ i t r o n g t ò a n h à c a o t ầ n g
k h i c ó t ì n h h u ố n g n g ậ p l ụ t x ả y r a .
H ã y t h ườ n g x u y ê n c ậ p n h ậ t k ế h o ạ c h n à y
v à t ổ c h ứ c d i ễ n t ậ p đ ể đ ả m b ả o m ọ i n g ườ i đ ề u b i ế t r õ c á c b ướ c c ầ n t h ự c h i ệ n t r o n g
t r ườ n g h ợ p k h ẩ n c ấ p .
3.4. LỰA CHỌN CÁC
BIỆN PHÁP PHÙ HỢP
Sau khi đánh giá rủi ro lũ lụt, chúng ta có thể
xem xét các biện pháp bảo vệ tài sản một cách
hiệu quả. Điều quan trọng là phải đánh giá
đúng bản chất và độ sâu của lũ lụt, để tránh lựa
chọn các biện pháp không phù hợp hoặc không
hiệu quả về chi phí. Các biện pháp cần được
tùy chỉnh phù hợp với điều kiện địa phương
3.4.1. NƯỚC LŨ CÓ THỂ TRÀN VÀO TỪ ĐÂU?
Nước lũ có thể xâm nhập vào các tòa nhà cao tầng thông qua nhiều con đường khác nhau, bao gồm:
Tràn qua các cửa đã đóng: Khi mực nước bên ngoài tăng lên cao hơn cửa, nước lũ có thể tràn qua các khe hở của cửa chính hoặc cửa ra vào các khu vực khác như gara hoặc hành lang
Tràn qua lỗ thông gió và từ sàn nhà lên:
Đối với các tòa nhà có hệ thống thông gió
sàn hoặc lỗ thoát khí dưới tầng trệt, nước
lũ có thể xâm nhập thông qua các lỗ này, nhất là khi lũ đạt đến mức cao
Dòng nước ngược từ hệ thống thoát nước quá tải: Ở các khu vực có hệ thống thoát
nước kém, nước lũ có thể chảy ngược qua
cống thoát nước, tràn vào nhà qua bồn
cầu, bồn rửa hoặc các ống thoát nước
khác ở tầng trệt, đặc biệt là trong các đợt
mưa lớn gây ngập úng cục bộ
Thấm qua các bức tường bên ngoài: Nước
có thể thấm qua các vết nứt, khe hở hoặc các khoảng trống trên tường ngoài của tòa nhà Đối với các tòa nhà cũ hoặc không được bảo trì tốt, việc nước thấm qua tường là điều dễ xảy ra, đặc biệt trong thời gian
ngập kéo dài
Thấm qua mặt đất và tràn lên sàn nhà: Ở các khu vực có nền đất yếu hoặc dễ thấm nước, nước lũ có thể thấm qua đất và tràn lên qua các khe hở hoặc vết nứt trên sàn nhà
Tràn qua các lỗ dịch vụ cáp qua tường bên ngoài: Những lỗ dịch vụ cho dây cáp, ống nước hoặc ống gas trên tường ngoài cũng là những điểm yếu mà nước lũ có thể xâm nhập vào bên trong tòa nhà
Để giảm thiểu khả năng nước lũ
tràn vào nhà, chúng ta cần xác định
các điểm yếu tiềm ẩn Các tuyến
đường mà nước lũ xâm nhập sẽ
phụ thuộc vào loại kết cấu xây
dựng của tòa nhà, điều kiện nền
đất và độ sâu lũ dự kiến tại khu
vực Ví dụ, trong các tòa nhà cao
tầng ở các đô thị Việt Nam, cần chú
ý đến hệ thống thông gió, các lỗ
thoát khí, và cẩn trọng với các hệ
thống thoát nước dễ bị quá tải
trong mùa mưa
Nếu công trình đã từng bị ngập lụt,
chúng ta có thể đã xác định được các
điểm xâm nhập chính. Tuy nhiên, vẫn nên xem xét và kiểm tra kỹ lưỡng lại
các điểm trên trước khi thực hiện bất
kỳ biện pháp phòng chống lũ nào để
đảm bảo hiệu quả bảo vệ tài sản trước nguy cơ ngập lụt.
Tại Việt Nam, với khí hậu nhiệt đới gió mùa và mưa lớn thường xuyên gây
ngập úng cục bộ tại các thành phố lớn, việc áp dụng các biện pháp chống lũ cho nhà ở hoặc tòa nhà cao tầng là vô cùng quan trọng Dưới đây là hai loại biện pháp chính để giảm thiểu tác động của lũ lụt:
BIỆN PHÁP NGĂN NƯỚC VÀO NHÀ:
Các biện pháp này tập trung vào việc ngăn chặn nước lũ xâm nhập vào bên trong tài sản Cụ thể bao gồm:
Lắp đặt các rào chắn di động cho cửa ra vào, cửa sổ thấp và các lỗ hở khác. Các rào chắn này có thể được lắp đặt trước khi nước lũ đến, giúp ngăn chặn nước xâm nhập
Lắp đặt van một chiều trên hệ thống thoát nước để ngăn chặn nước chảy ngược từ cống thoát nước quá tải, giúp bảo vệ các bồn rửa và bồn cầu ở tầng trệt, tránh tình trạng nước tràn ngược Ở các đô thị Việt Nam, nơi hệ thống thoát nước đôi
BIỆN PHÁP CHỊU NƯỚC:
Các biện pháp này tập trung vào việc tăng
cường khả năng chống chịu nước cho tài
sản khi lũ lụt xảy ra, bao gồm:
Sử dụng vật liệu xây dựng chống
thấm cho tường, sàn và các phần
kết cấu khác của tòa nhà, như gạch
chống thấm, vữa chống thấm, hoặc
sơn chống thấm Điều này giúp giảm
thiểu thiệt hại do nước gây ra và bảo
vệ cấu trúc của tòa nhà
Nâng cao hệ thống dây điện và các
thiết bị điện lên trên mức lũ dự kiến,
giúp ngăn ngừa rủi ro cháy nổ hoặc
hỏng hóc do nước lũ
Trong điều kiện của Việt Nam, việc áp
dụng biện pháp chịu nước đặc biệt quan
trọng đối với các khu vực dễ bị ngập
úng và các thành phố ven biển. Việc sử
dụng vật liệu chống thấm và đảm bảo
an toàn cho hệ thống điện sẽ giúp bảo
vệ tòa nhà và giảm thiểu thiệt hại.
LỰA CHỌN BIỆN PHÁP PHÙ HỢ
P:
Việc lựa chọn biện pháp ngăn nước hay chịu
nước hoặc kết hợp cả hai sẽ phụ thuộc vào độ
sâu và tần suất lũ lụt xảy ra tại khu vực. Nếu
khu vực có nguy cơ lũ lụt cao, kết hợp cả hai
biện pháp sẽ mang lại hiệu quả cao hơn Trong
các phần tiếp theo, hướng dẫn này sẽ cung cấp
chi tiết về các biện pháp cụ thể để ngăn nước
và cải thiện khả năng chịu nước của tài sản.
Chúng ta nên xem xét tất cả các biện pháp để
có thể lựa chọn giải pháp phù hợp nhất với tình
hình cụ thể tại địa phương và đảm bảo tài sản được bảo vệ tốt nhất trước nguy cơ lũ lụt
3.4.3. TÁC ĐỘNG CHI PHÍ CỦA CÁC BIỆN PHÁP
BẢO VỆ LŨ LỤT
Chi phí để cải thiện khả năng bảo vệ lũ lụt cho các tòa nhà cao tầng sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác
nhau, bao gồm:
Độ sâu lũ lụt dự kiến: Tại các thành phố
như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, ngập lụt do
mưa lớn và hệ thống thoát nước kém là hiện
tượng phổ biến. Độ sâu của nước lũ có thể ảnh hưởng đến chi phí thực hiện các biện
pháp bảo vệ, chẳng hạn như lắp đặt các rào
chắn di động hoặc nâng cao hệ thống điện
lên trên mức lũ dự kiến
Kích thước tài sản: Đối với các tòa nhà lớn hoặc phức hợp, việc bảo vệ tài sản khỏi lũ lụt có thể tốn kém hơn, đặc biệt khi cần bảo vệ nhiều tầng hầm hoặc khu vực có thiết bị quan trọng.
Hoàn thiện nội thất: Nếu nội thất cao cấp, chi phí để bảo vệ hoặc thay thế các vật liệu này sau lũ lụt sẽ cao hơn Việc sử dụng các
vật liệu chống thấm trong thi công nội thất có thể làm giảm chi phí khắc phục sau lũ
Loại kết cấu xây dựng: Những tòa nhà có kết cấu xây dựng khác nhau sẽ có chi phí khác nhau trong việc áp dụng các biện
pháp chống lũ. Các tòa nhà cũ thường dễ bị ảnh hưởng bởi lũ lụt hơn và cần các
biện pháp bảo vệ kỹ lưỡng hơn so với các
tòa nhà mới được xây dựng theo tiêu chuẩn chống thấm hiện đại
Vị trí và loại thiết bị, dịch vụ: Hệ thống
điện, nước, điều hòa không khí và các thiết bị khác nếu đặt ở vị trí thấp dễ bị
nước lũ ảnh hưởng, đòi hỏi chi phí cao để sửa chữa hoặc thay thế. Đối với các tòa nhà cao tầng tại các khu vực ngập lụt
thường xuyên, việc nâng cao các thiết bị này lên trên mức lũ là điều cần thiết để
giảm chi phí sửa chữa sau này
Việc đưa ra con số chi phí cụ thể rất khó khăn do sự khác biệt lớn về điều kiện và loại tài sản. Tuy
nhiên, theo các báo cáo từ kinh nghiệm quốc tế và trong nước, đầu tư vào các biện pháp chống lũ có thể mang lại lợi ích tài chính dài hạn
Các lợi ích này bao gồm:
Giảm chi phí sửa chữa: Bảo vệ
tài sản ngay từ đầu có thể giúp giảm thiểu thiệt hại, từ đó giảm chi phí sửa chữa và thay thế.
Giảm chi phí tạm trú: Trong
trường hợp ngập lụt nghiêm
trọng, các gia đình hoặc doanh
nghiệp có thể phải di chuyển
tạm thời ra khỏi tài sản, gây ra
chi phí cao cho việc thuê chỗ ở
hoặc văn phòng tạm trú.
Giảm tổn thất kinh doanh: Đối
với các tòa nhà thương mại,
ngập lụt có thể dẫn đến gián
đoạn kinh doanh, mất mát
doanh thu và uy tín Các biện
pháp bảo vệ lũ lụt giúp giảm
thiểu rủi ro này.
Trong bối cảnh của Việt Nam, nơi lũ lụt có thể xảy ra bất ngờ và gây ra những thiệt hại lớn, việc đầu tư vào các biện pháp bảo vệ lũ lụt không chỉ giúp giảm thiểu thiệt hại mà còn tạo sự an tâm cho chủ sở hữu và người sử dụng tài sản Chi phí ban đầu có thể cao, nhưng xét về dài hạn, đây là khoản đầu tư có lợi ích tài chính và tinh thần rõ ràng
3.5. GIỮ NƯỚC NGOÀI TÀI SẢN BẰNG
CÁCH SỬ DỤNG RÀO CHẮN CHỐNG LŨ
3.5.1. GIỚI THIỆU
Việc ngăn chặn nước lũ xâm nhập
vào tài sản hoặc hạn chế nước thấm
vào trong nhà là một trong những
biện pháp quan trọng để bảo vệ tòa
nhà cao tầng và tài sản bên trong.
Các biện pháp giữ nước ngoài
tài sản bao gồm:
Rào chắn chống lũ tạm thời: Đây là các rào chắn di động, có thể được lắp đặt nhanh chóng
trước khi lũ đến để ngăn nước tràn qua cửa ra vào và các khe hở khác.
Giảm thấm qua tường và sàn: Các vật liệu
chống thấm cho tường và sàn giúp giảm thiểu
lượng nước thấm qua cấu trúc của tòa nhà
Lắp đặt van một chiều: Van một chiều trên hệ
thống thoát nước giúp ngăn chặn nước chảy
ngược từ cống thoát nước quá tải, tránh tình
trạng nước lũ tràn vào nhà qua bồn cầu, bồn
rửa và hệ thống ống thoát nước
Các rào chắn chống lũ di động đặc biệt hiệu quả trong việc ngăn chặn hoặc giảm thiểu lượng nước
lũ xâm nhập qua cửa ra vào và lỗ thông gió. Tuy
nhiên, để đảm bảo hiệu quả cao nhất, cần sử dụng sản phẩm chất lượng cao và lắp đặt theo đúng
hướng dẫn của nhà sản xuất.
Mặc dù các rào chắn này có thể không ngăn chặn
hoàn toàn nước lũ (vì nước vẫn có thể thấm qua
sàn nhà hoặc tường), nhưng chúng có thể kéo dài thời gian đủ để cư dân di chuyển tài sản lên tầng
cao hơn trước khi nước lũ xâm nhập vào bên trong
Các biện pháp chống lũ tại các lỗ hở trên tường
cũng có thể giảm lượng bùn đất và mảnh vụn bị ô
nhiễm xâm nhập vào tòa nhà Nước thấm qua đất
hoặc tường thường sạch hơn so với nước lũ tràn
qua khe cửa hoặc lỗ thông gió, giúp giảm thiểu thiệt
hại do ngập lụt.
Trong các khu vực đô thị của Việt Nam, cần chú ý rằng nước lũ có thể chảy ngược qua hệ thống thoát nước nếu không có van một chiều Do đó, việc lắp đặt van một chiều để ngăn chặn nước lũ tràn ngược vào nhà là một giải pháp cần thiết. Các hướng dẫn cụ thể về cách lắp đặt các hệ thống chống thấm này sẽ được trình bày chi tiết hơn trong Phần 5
3.5.2. THỰC HIỆN DỰNG
RÀO CHẮN CHỐNG LŨ
Tại Việt Nam, với tình hình ngập lụt
thường xuyên xảy ra ở các khu đô thị
lớn, việc dựng rào chắn chống lũ là một giải pháp cần thiết để bảo vệ tài sản.
Tuy nhiên, biện pháp này cần phải
được thực hiện một cách kịp thời và có
sự chuẩn bị trước khi nước lũ ập đến
Một số hạn chế của việc sử dụng rào chắn
chống lũ tạm thời bao gồm:
Phụ thuộc vào thời gian hành động: Rào
chắn tạm thời chỉ hiệu quả nếu được
dựng lên trước khi nước lũ đến Trong
trường hợp cư dân hoặc chủ doanh
nghiệp không có mặt tại thời điểm xảy ra
lũ (ví dụ khi đi công tác, nghỉ phép), hoặc
nếu cảnh báo lũ không được nhận thấy
kịp thời, rào chắn sẽ không được lắp đặt
đúng lúc để bảo vệ tài sản.
Khả năng tiếp cận và sử dụng: Rào chắn
tạm thời cũng không phù hợp cho những
người có sức khỏe yếu, người cao tuổi
hoặc các thành viên dễ bị tổn thương
trong xã hội, trừ khi có sự hỗ trợ từ gia
đình, bạn bè hoặc nhân viên bảo vệ tòa nhà. Điều này cần được cân nhắc đối với
các tòa nhà cao tầng có nhiều đối tượng
cư dân khác nhau.
Trong bối cảnh địa lý tại Việt Nam, nơi tình
trạng ngập lụt có thể xảy ra nhanh chóng và
bất ngờ, các biện pháp dựng rào chắn tự
động hoặc bán tự động cũng nên được xem
xét Đây là các hệ thống có thể được kích
hoạt mà không cần sự can thiệp của con người, giúp đảm bảo an toàn khi cư dân không có mặt kịp thời
SAU KHI SỬ DỤNG
Sau khi nước lũ đã rút, việc gỡ bỏ các rào chắn chống lũ tạm thời là bước vô cùng quan trọng để đảm bảo hệ thống thông gió và cấu trúc của tòa nhà không bị ảnh hưởng lâu dài Điều này đặc biệt cần thiết tại các khu vực đô thị lớn, nơi các tòa nhà cao tầng dễ bị ngập úng
trong mùa mưa
Hệ thống thông gió dưới sàn nhà treo đóng vai trò
quan trọng trong việc duy trì lưu thông không khí để ngăn chặn tình trạng ngưng tụ độ ẩm, điều này có thể dẫn đến hư hại cho cấu trúc bên dưới tòa nhà Sau khi
lũ rút, nếu các lỗ thông gió vẫn bị chặn, nguy cơ ẩm
bảo an toàn
mốc và hư hỏng cấu trúc có thể xảy ra, gây thiệt hại lâu dài Đối với các tòa nhà tại Việt Nam, lỗ thông gió và lỗ thoáng qua
tường ngoài cũng đóng vai trò thiết yếu trong các phòng có thiết bị gas, nhằm đảm bảo phân tán các loại khí nguy hiểm như khí carbon monoxide Sau khi lũ rút, các rào chắn lũ cho những lỗ thông này phải được gỡ bỏ trước khi bật lại các thiết bị gas để
ảm
được xử lý đúng cách, cư dân và nhân viên quản lý tòa nhà cần giữ danh sách các lỗ thông gió và lỗ thoáng đã bị chặn trước
ều này giúp dễ dàng kiểm tra và gỡ bỏ chúng khi nước rút,
ồng thời phải liên tục theo dõi cảnh báo lũ từ chính quyền địa phương
ể đảm bảo không bỏ sót các bước phòng chống cần thiết.
3.5.4. CHIỀU CAO TỐI ĐA
CỦA RÀO CHẮN
Việc quyết định chiều cao của rào chắn
chống lũ cần phải được cân nhắc kỹ lưỡng
dựa trên độ sâu nước lũ dự kiến và khả
năng chịu lực của tòa nhà
Khi lắp đặt rào chắn chống lũ, độ sâu của
nước lũ là yếu tố quan trọng cần xem xét.
Các tường ngoài của tòa nhà phải đủ mạnh
để chịu được trọng lượng nước lũ, và lực
này sẽ tăng lên theo mức độ sâu của nước
Ví dụ, nếu mực nước lũ sâu 1 mét bên
ngoài tòa nhà mà không có nước bên trong,
lực tác động lên cửa ngoài có thể lên tới
nửa tấn Điều này có thể gây ảnh hưởng
đến kết cấu nếu tường không đủ chắc
chắn
Với nhiều tòa nhà cao tầng và cấu trúc khác
nhau, độ bền của tường thường cho phép giữ được nước lũ ở mức tối đa 900mm (3 feet) so với mặt nền bên ngoài. Tuy nhiên, tuổi thọ và tình trạng của tường cần được kiểm tra kỹ càng, đặc biệt đối với các tòa nhà cũ hoặc tòa nhà có kết cấu phức tạp Đối với các mức lũ từ 600mm đến 900mm (2 đến 3 feet), cần có sự kiểm tra của chuyên gia xây dựng, kiến trúc sư hoặc kỹ sư kết cấu để đảm bảo tường ngoài có thể chịu được áp lực nước lũ trước khi lắp đặt các hệ thống rào chắn.
Cửa sổ và cửa hiên là các điểm yếu trong tòa nhà vì chúng có độ bền hạn chế và không được thiết kế để chịu áp lực nước lớn Nếu không có hệ thống rào chắn chắc chắn, nước lũ có thể phá vỡ cửa kính và cửa sổ, gây ra
thiệt hại nghiêm trọng Do đó, việc bảo vệ cửa sổ bằng các tấm chắn đặc biệt hoặc sử dụng
kính chịu lực là rất quan trọng trong các khu vực dễ bị ngập
Nếu mực nước lũ dự kiến vượt quá mức an toàn của tường (thường là 900mm), cần chấp nhận rằng nước lũ có thể tràn vào tài sản Tuy nhiên, cần lưu ý rằng mức nước lũ thay đổi theo điều kiện thời tiết, và rào chắn chống lũ vẫn có thể hiệu quả trong việc giảm thiểu tác động của các trận lũ nhỏ hơn
Do đó, việc lựa chọn hệ thống rào chắn tạm thời cần dựa trên dự báo về độ sâu lũ và khả năng bảo vệ của rào chắn đối với các trận lũ khác nhau.
3.5.5. CÁC LOẠI HỆ THỐNG RÀO CHẮN CÓ SẴN
Việc sử dụng hệ thống rào chắn chống lũ là một giải pháp cần thiết để bảo vệ tòa nhà cao tầng khỏi nguy cơ ngập lụt
Các sản phẩm chống lũ có thể được sử dụng để ngăn chặn nước lũ tràn vào qua các cửa ra vào, cửa sổ, lỗ thông gió
và các lỗ hở khác trên tường ngoài của tòa nhà
Các loại hệ thống rào chắn chống lũ phổ biến bao gồm:
b. Rào chắn cho cửa sổ và cửa hiên
Tương tự như rào chắn cửa ra vào, các tấm
chắn cho cửa sổ và cửa hiên thường được
lắp vào khung cố định xung quanh lỗ mở.
Các hệ thống này rất hiệu quả cho cửa sổ lớn
và cửa gara, nơi dễ bị ngập lụt
a. Rào chắn cho cửa ra vào
Rào chắn chống lũ cho cửa ra vào thường
được làm bằng vật liệu nhựa hoặc nhôm, có thể lắp đặt nhanh chóng trước khi nước lũ đến. Các tấm rào chắn này thường được
trượt vào khung cố định quanh khung cửa
để tạo một lớp bịt kín Sau khi lũ rút, các
tấm này có thể được tháo ra, làm sạch và
sử dụng lại cho những trận lũ tiếp theo
c. Nắp đậy cho lỗ thông gió
Các lỗ thông gió trên tường ngoài có thể
được bảo vệ bằng nắp đậy chống lũ làm từ
nhựa hoặc kim loại. Những nắp này có thể
được kẹp vào khung cố định xung quanh
lỗ thông gió và giúp ngăn chặn nước lũ
tràn vào tòa nhà. Tuy nhiên, sau khi nước rút, cần tháo các nắp này để khôi phục
chức năng thông gió của tòa nhà
d. Hệ thống vách chân linh hoạt
Các hệ thống vách chân linh hoạt có thể bao
phủ phần dưới của tòa nhà từ 600mm đến
900mm bằng các vách nhựa linh hoạt để ngăn
e. Rào chắn lũ
nước lũ. Vách nhựa có thể được giấu trong các
ống dẫn ngầm và được nâng lên khi có lũ Hệ
thống này thích hợp cho các khu vực nguy cơ
ngập lụt cao nhưng đòi hỏi chi phí lắp đặt cao.
f. Bao cát
Mặc dù các rào chắn hiện đại đang ngày càng
phổ biến, bao cát vẫn là giải pháp quen thuộc
và hiệu quả tại Việt Nam để ngăn nước lũ tràn
vào nhà. Các bao cát có thể được đặt trước
cửa ra vào và cửa sổ để giảm thiểu lượng nước
lũ xâm nhập. Bên cạnh bao cát, các túi đất
hoặc tấm chắn lũ tự chế cũng có thể được sử
dụng Tuy nhiên, cần hướng dẫn cụ thể để
đảm bảo cách sử dụng hiệu quả
Thông tin về các nhà sản xuất hệ thống rào
chắn lũ có thể được tìm thấy trên các trang
web và tài liệu của Cơ quan phòng chống
thiên tai Việt Nam Khi lựa chọn hệ thống rào
chắn, cần đảm bảo rằng sản phẩm phù hợp với
kết cấu của tòa nhà và có độ bền đủ cao để
chịu được mực nước lũ dự kiến
g. Rào chắn lũ tạm thời đứng tự do được
dựng cách xa tòa nhà
Ngoài các biện pháp lắp đặt rào chắn quanh
tòa nhà, còn có các hệ thống rào chắn tạm
thời được dựng cách xa tòa nhà để bảo vệ khu
vực vườn hoặc sân xung quanh. Các rào chắn
này thích hợp với các tòa nhà nằm ở khu vực
dễ ngập hoặc gần sông, kênh rạch Việc lắp
đặt hệ thống này cần được chọn lọc kỹ càng
để đảm bảo hiệu quả.
Trong một số trường hợp, khi việc lắp đặt hệ thống chống lũ lâu dài không khả thi, các rào
chắn tạm thời có thể là một giải pháp phù hợp.
Chính quyền địa phương có thể cân nhắc sử dụng rào chắn tạm thời để bảo vệ các nhóm
tài sản hoặc khu vực nguy cơ cao.
KHẢ NĂNG CHỐNG LŨ CỦA CÔNG
Tại nơi lũ lụt thường xuyên xảy ra trong mùa mưa, việc chấp nhận rằng nước lũ có thể tràn vào tòa nhà là điều quan trọng. Điều này có thể xảy ra khi mực nước lũ vượt quá khả năng bảo vệ của các rào chắn tạm thời, hoặc trong trường hợp nước thấm qua tường và sàn do các điều kiện địa lý và kết cấu của tòa nhà không đủ khả năng chống chịu.
Để giảm thiểu thiệt hại do lũ lụt gây ra và đẩy nhanh quá trình phục hồi, chúng ta có thể áp dụng một số biện pháp vĩnh viễn, đặc biệt trong các trường hợp lũ lụt thấm qua sàn và tường. Những biện pháp chống chịu nước này giúp giảm thiểu chi phí sửa chữa sau lũ, đồng thời bảo vệ tốt hơn cho các tòa nhà cao tầng trong đô thị.
Thời điểm áp dụng các biện pháp chống chịu nước:
Sau khi khôi phục từ lũ lụt: Sau một trận lụt, việc thay thế các vật liệu bị hư hại như tường thạch cao, sàn nhà và các thiết bị nội thất như tủ bếp bằng vật liệu có khả năng chống nước sẽ giảm thiểu thiệt hại trong tương lai. Những vật liệu này bao gồm gạch chống thấm, sơn chống thấm, và vách thạch cao chịu nước. Những biện pháp này không chỉ giúp bảo vệ tài sản mà còn giảm thời gian khô cạn và tái sử dụng không gian sau khi lũ rút.
2.
Khi cải tạo hoặc mở rộng tòa nhà: Nếu chúng ta sống ở khu vực có nguy cơ lũ lụt cao hoặc đã từng bị ngập lụt trước đây, việc áp dụng các biện pháp chống chịu nước trong quá trình cải tạo tòa nhà là điều cần thiết. Khi thực hiện các dự án như cải tạo bếp hoặc mở rộng không gian sống, chúng ta có thể cân nhắc sử dụng các vật liệu chống thấm tốt hơn, đồng thời lắp đặt hệ thống thoát nước và van một chiều để ngăn nước chảy ngược vào tòa nhà.
Cải thiện tường và sàn: Các tòa nhà tại Việt Nam có thể chịu tác động nghiêm trọng từ lũ lụt nếu tường và sàn không được gia cố tốt. Việc sử dụng vật liệu chống thấm cho tường và sàn sẽ giúp ngăn nước thấm qua các điểm yếu như vết nứt, đảm bảo độ bền cho tòa nhà trong các trận lũ lớn.
Lắp đặt hệ thống thoát nước phù hợp: Ở các tòa nhà cao tầng, việc đảm bảo hệ thống thoát nước hiệu quả là yếu tố quan trọng. Hệ thống này nên bao gồm van một chiều để ngăn
nước thấm ngược qua cống thoát nước, đặc biệt ở các tầng trệt.
Sử dụng vật liệu nội thất chịu nước: Khi thực hiện các dự án cải tạo tòa nhà, chúng ta nên thay thế các vật liệu nội thất dễ bị hư hỏng bởi nước, chẳng hạn như tủ bếp làm từ gỗ công
nghiệp, bằng các vật liệu chịu nước và chống ẩm, giúp bảo vệ tài sản khỏi các đợt lũ lụt trong tương lai.
Lưu ý khi thực hiện các biện pháp cải thiện:
cách và phù hợp với điều kiện địa lý tại Việt Nam.
Khôi phục sau lũ: Sau mỗi trận lũ, việc khôi phục tài sản không chỉ dừng lại ở việc sửa chữa các hư hại, mà còn là cơ hội để nâng cấp các vật liệu và hệ thống chống lũ, giúp giảm thiểu thiệt hại trong tương lai.
Cải tạo tòa nhà: Khi thực hiện các dự án cải tạo tòa nhà, việc tăng cường khả năng chống chịu nước và lắp đặt hệ thống thoát nước hiệu quả sẽ giúp tòa nhà tránh được những thiệt hại lớn do lũ lụt gây ra trong những năm tới.
Bảo hành xây dựng
Tại Việt Nam, trong trường hợp bạn sống
trong một tòa nhà cao tầng mới được xây dựng trong vòng 10 năm trở lại đây, có thể tài sản của bạn được bảo hiểm bảo vệ chống lại các khiếm khuyết xây dựng. Điều này thường
được áp dụng theo các chính sách bảo hành của chủ đầu tư hoặc nhà thầu đã xây dựng
tòa nhà.
Bảo hành xây dựng này có thể bao gồm việc
bảo vệ tài sản khỏi các khiếm khuyết kỹ thuật trong cấu trúc như nứt tường, thấm nước
hoặc các vấn đề về nền móng. Ngoài ra, bảo hành còn có thể áp dụng cho các phần mở rộng mới của tòa nhà, ví dụ như các khu vực mới xây dựng hoặc cải tạo.
Nếu tài sản của bạn có loại bảo hiểm xây dựng này, việc đọc kỹ các điều khoản của chính sách bảo hiểm là điều cực kỳ quan trọng. Bạn cần kiểm tra xem các biện pháp chống lũ mà bạn đang cân nhắc thực hiện có nằm trong phạm vi bảo hiểm hay không. Trong nhiều trường hợp, việc thực hiện sửa chữa hoặc cải tiến mà không có sự đồng ý của nhà cung cấp bảo hiểm có thể làm mất hiệu lực bảo hiểm. Do đó, liên hệ trực tiếp với nhà cung cấp bảo hiểm để nhận được tư vấn về các biện pháp thích hợp là bước cần thiết trước khi tiến hành bất kỳ hành động nào.
Chủ đầu tư hoặc nhà thầu xây dựng tại Việt Nam thường cung cấp bảo hành xây dựng trong vòng 10-5 năm cho các tòa nhà mới. Liên hệ với họ để biết chi tiết về bảo hành áp dụng cho tòa nhà của mình.
Đặc biệt với các tòa nhà nằm trong khu vực thường xuyên ngập lụt, việc kiểm tra kỹ lưỡng về khả năng chống chịu lũ lụt trong chính sách bảo hành là rất quan trọng để tránh thiệt hại không đáng có.
Trong trường hợp muốn thực hiện các cải tiến chống lũ, hãy đảm bảo rằng nhà cung cấp bảo hiểm chấp thuận các thay đổi để không ảnh hưởng đến hiệu lực bảo hiểm của tòa nhà
DỰ ÁN/ CÔNG TRÌNH MỚI
4.1. Giới thiệu
Phần này của hướng dẫn dành cho các nhà phát triển dự án và các bên liên quan trong việc quy hoạch tại những khu vực có nguy cơ lũ lụt cao. Mục tiêu là hỗ trợ việc xây dựng và triển khai các công trình/ dự án mới, đồng thời quản lý rủi ro lũ lụt một cách hiệu quả.
4.2.
NGUYÊN TẮC CHUNG CỦA THIẾT KẾ CHỐNG LŨ CHO DỰ ÁN MỚI
Khi các dự án mới được đề xuất tại các khu vực có nguy cơ lũ lụt cao, cần triển khai các biện pháp nhằm giảm thiểu tác động của lũ lụt. Các dự án này có thể bao gồm dự án mới mới hoặc mở rộng các tài sản hiện hữu.
Hồ sơ xin cấp phép quy hoạch phải đi kèm với một đánh giá chi tiết về rủi ro lũ lụt và dòng chảy tại vị trí cụ thể, phù hợp với bối cảnh thủy văn của khu vực. Đánh giá này cần dựa trên thông tin cập nhật nhằm xác định tốc độ lũ, tốc độ dòng chảy, độ sâu ngập nước, thời gian tác động, cùng với các ảnh hưởng xã hội và môi trường liên quan.
Tại các khu vực có nguy cơ lũ lụt cao ở Việt Nam, biện pháp quan trọng nhất để giảm
thiểu tác động của lũ lụt là nâng cao mức sàn tầng trệt của công trình lên trên mức lũ dự kiến. Việc này giúp hạn chế thiệt hại do nước lũ xâm nhập vào không gian sinh
hoạt và bảo vệ tài sản của cư dân.
Chính quyền địa phương thường yêu cầu
các dự án xây dựng tại khu vực có nguy cơ
lũ phải tuân thủ quy định về cốt nền tối thiểu. Quy định này có thể dựa trên các
báo cáo về lũ lụt từ các cơ quan khí tượng và thủy văn. Tùy thuộc vào đặc điểm địa
hình và mức độ rủi ro lũ lụt của từng khu
vực, cốt nền có thể được quy định ở các độ cao khác nhau để đảm bảo an toàn.
Tuy nhiên, ở các khu vực địa hình dốc hoặc nơi
có không gian hạn chế, việc nâng cao mức sàn
tầng trệt phải được thực hiện một cách hợp lý
để tránh làm ảnh hưởng đến mỹ quan đô thị và không gian sinh hoạt của người dân. Ở những nơi như vậy, giải pháp hợp lý có thể là bố trí các
khu vực sinh hoạt ở các vị trí cao hơn, trong khi
các khu vực thấp hơn có thể được sử dụng cho
mục đích không sinh hoạt như gara, kho chứa hoặc không gian cảnh quan.
Việc điều chỉnh mức sàn tầng trệt theo đúng quy
định và điều kiện thực tế của Việt Nam không
chỉ giúp bảo vệ tài sản và con người mà còn
giảm thiểu chi phí phục hồi sau lũ lụt, góp phần
Các công trình xây dựng trong khu vực có nguy cơ lũ
lụt cao cần áp dụng các giải pháp thiết kế đặc thù để giảm thiểu rủi ro do lũ gây ra. Đặc biệt, các công trình như nhà một tầng hoặc nhà có tầng hầm sẽ gặp nhiều rủi ro nếu không có biện pháp phòng chống phù hợp. Một số giải pháp khả thi bao gồm nâng cao nền móng, sử dụng vật liệu chống thấm và thiết kế hệ thống thoát nước tốt.
Trong bối cảnh thực tế tại Việt Nam, các khu vực chịu
ảnh hưởng nặng nề của lũ lụt thường được khuyến khích xây dựng các công trình có kết cấu linh hoạt, chẳng hạn như nhà cao tầng với tầng trệt được sử dụng làm khu vực đỗ xe hoặc nhà kho, nhằm giảm thiệt hại do ngập nước. Ở các khu vực này, tầng sinh hoạt chính nên được bố trí ở các tầng trên, tránh tiếp xúc trực tiếp với mực nước lũ.
Ngoài ra, việc thiết kế hệ thống thoát nước hiệu quả và sử dụng vật liệu xây dựng có khả năng chống chịu với môi trường ẩm ướt, xâm thực do lũ lụt cũng là yếu tố cần được xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo độ bền và an toàn của công trình trong dài hạn.
Để đảm bảo khả năng chống lũ cho các công trình xây dựng, đặc
biệt ở các khu vực thường xuyên chịu ảnh hưởng của lũ lụt, cần
áp dụng các biện pháp thiết kế và xây dựng cụ thể nhằm giảm
thiểu thiệt hại và giúp công trình nhanh chóng khôi phục sau khi nước rút. Các biện pháp chính bao gồm:
Nâng cao nền móng và sàn nhà: Nâng cốt nền của công trình
lên trên mức lũ dự kiến là biện pháp thiết yếu để hạn chế tác
động của lũ. Mức nâng cần dựa trên các dữ liệu và dự báo lũ lụt
được cung cấp bởi các cơ quan khí tượng thủy văn, đảm bảo
công trình không bị ngập khi xảy ra lũ.
Sử dụng vật liệu chống thấm: Các loại vật liệu xây dựng có khả năng chịu nước và chống thấm, chẳng hạn như bê tông
chống thấm, gạch chịu nước, và các loại sơn phủ bảo vệ, cần được ưu tiên sử dụng cho các phần cấu trúc chính của công trình như tường, sàn, và móng.
Thiết kế hệ thống thoát nước hiệu quả: Hệ thống thoát nước nội bộ cần được thiết kế sao cho có khả năng thoát nước nhanh chóng trong điều kiện mưa lớn hoặc lũ lụt, giảm nguy cơ ứ đọng và gây thiệt hại cho công trình. Các khu vực trũng thấp nên có hệ thống thoát nước riêng biệt để giảm thiểu ngập lụt.
Gia cố kết cấu chịu lực: Cần gia cố các kết cấu chịu lực chính của công trình, đảm bảo tường, sàn, và khung nhà có khả năng chống chịu trước tác động của nước lũ và dòng chảy mạnh, giảm thiểu thiệt hại cấu trúc.
Kế hoạch bảo trì và phục hồi sau lũ: Các công trình cần có kế hoạch bảo trì định kỳ để phát hiện và sửa chữa kịp thời các hư hại do lũ gây ra. Ngoài ra, nên thiết lập quy trình phục hồi sau lũ, bao gồm việc kiểm tra, vệ sinh và khắc phục các hư hại
để nhanh chóng đưa công trình trở lại hoạt động bình thường.
Để đảm bảo khả năng chống lũ cho các công trình xây dựng, đặc biệt ở các khu vực thường xuyên chịu ảnh hưởng của lũ lụt, cần áp dụng các biện pháp thiết kế và xây dựng cụ thể nhằm giảm thiểu thiệt hại và giúp công trình nhanh chóng khôi phục sau khi nước rút. Các biện pháp chính bao gồm:
4.3. LIÊN KẾT VỚI QUY ĐỊNH XÂY DỰNG
Quy chuẩn xây dựng tại Việt Nam được ban hành nhằm đảm bảo các tiêu chuẩn cơ bản về an toàn, sức khỏe, và môi trường sống cho con người trong các công trình xây dựng. Đối với các khu vực có nguy cơ lũ lụt cao, việc tuân thủ các quy định này là bắt buộc để đảm bảo chất lượng và an toàn cho các dự án phát triển mới.
Các cơ quan chức năng, bao gồm Sở Xây dựng và các cơ quan quản lý địa phương, sẽ kiểm tra, giám sát để đảm bảo rằng các tiêu chuẩn về thiết kế chống lũ, an toàn công trình và phòng chống rủi ro thiên tai được tuân thủ nghiêm ngặt. Đồng thời, các biện pháp ứng phó với lũ lụt phải phù hợp với những quy định đã được ban hành trong các Quy chuẩn xây dựng Việt Nam hiện hành và các hướng dẫn kỹ thuật bổ sung của chính phủ.
5.1. GIỚI THIỆU
Phần này của hướng dẫn cung cấp thông tin về các biện pháp lâu dài có thể được thực hiện để cải thiện khả năng chống lũ cho các tòa nhà mới và hiện có. Những biện pháp này có thể giúp giảm thiệt hại do lũ lụt, từ đó giảm chi phí sửa chữa và đẩy nhanh thời gian khôi phục tòa nhà. Hướng dẫn được chia thành 04 phần nhỏ, bao gồm cải thiện cho:
Tường ngoài.
Tường trong.
Sàn nhà.
Hệ thống dịch vụ và trang thiết bị của tòa nhà.
Mặc dù phần này của hướng dẫn chủ yếu nhắm đến các chủ sở hữu tài sản hiện có, nhưng cũng giúp nâng cao nhận thức về các biện pháp chống lũ có thể được áp dụng trong thiết kế và xây dựng các tòa nhà mới.
Việc sử dụng các hệ thống rào chắn lũ tạm
thời cho các tòa nhà đã được thảo luận trong Phần 3 và sẽ không được đề cập tiếp trong phần này của hướng dẫn.
Cần lưu ý rằng hướng dẫn được cung cấp
trong phần này có tính chất kỹ thuật cao hơn so với các phần trước. Chúng ta nên tìm kiếm lời khuyên chuyên môn trước khi
thực hiện bất kỳ biện pháp cải thiện nào
được nêu trong hướng dẫn này. Khi xử lý
các vật liệu xây dựng, cần tuân theo hướng dẫn an toàn của nhà sản xuất.
Một số biện pháp chống lũ được thảo luận
trong phần này có thể cần sự chấp thuận
của Bộ xây dựng, tùy thuộc vào loại tài sản liên quan. Nếu không chắc chắn, chúng ta nên tham khảo ý kiến của cán bộ quản lý
đô thị địa phương.
5.2. TƯỜNG NGOÀI
5.2.1. GIỚI THIỆU
Có nhiều loại tường ngoài khác nhau được sử dụng trong các công trình nhà ở và các văn phòng trụ sở, bao gồm tường bê tông, tường kép có khe, tường khung gỗ và tường nửa gỗ. Trước khi xem xét các biện pháp cải thiện chống lũ, cần xác định loại tường, nếu cần thiết, nên tìm đến sự tư vấn từ đơn vị chuyên nghiệp. Xin lưu ý rằng hướng dẫn cải thiện khả năng chống lũ của tường nửa gỗ, thường được tìm thấy trong các tòa nhà lịch sử, không được cung cấp trong hướng dẫn này.
a - Tường bê tông
Tường đặc bằng gạch
hoặc bê tông, thường hoàn thiện bên trong
bằng lớp trát
Mặt ngoài thường
được phủ lớp vữa hoặc
sơn để ngăn thấm
nước mưa/độ ẩm
b - Tường kép có khe
Lớp ngoài, thường bằng gạch
Cách nhiệt một phần trong khoang rỗng. Một số bức tường có thể không có cách nhiệt hoặc có thể được lấp đầy hoàn toàn.
Lớp trong bằng gạch hoặc bê tông, thường hoàn thiện bằng lớp trát
c - Tường khung gỗ
Lớp ngoài, thường bằng gạch
Khoang rỗng
Lớp vỏ ngoài bằng gỗ dán (với lớp màng thoáng khí)
Khung gỗ được lấp đầy cách nhiệt
Hoàn thiện bên trong bằng vách thạch cao (với màng chống ẩm)
5.2.2. MẶT NGOÀI CỦA TƯỜNG
Mặt ngoài của hầu hết các tường ngoài thường được
xây dựng bằng gạch, hoặc để trần, trát vữa hoặc sơn.
Đối với các công trình hiện có, các vết nứt trong mạch vữa hoặc lớp trát dưới mức lũ tối đa nên dự kiến được sửa chữa để giảm thiểu sự thấm nước qua tường.
Có nhiều loại sơn chống thấm và sơn phủ (hoặc sơn phủ chống thấm) có sẵn, có thể giúp ngăn nước lũ ngấm vào mặt ngoài của tường, nhờ đó mà tường khô nhanh hơn. Luôn cần tìm
đến tư vấn về chuyên môn để đảm bảo rằng hệ thống phù hợp nhất được chọn cho công trình. Lớp phủ chống thấm nên được áp dụng cao hơn 50cm so với mức lũ tối đa dự kiến. Bất kỳ biện pháp nào nhằm cải thiện khả năng chống nước phải tương thích với vật liệu tường hiện có và phải cho phép hơi nước thoát ra phù hợp để tránh giữ ẩm bên trong tường.
Đối với các công trình mới, việc lựa chọn vật liệu xây dựng như gạch, vữa và lớp trát cần được cân nhắc cẩn thận để hạn chế sự thấm nước trong quá trình ngập lụt. Nhìn chung, các vật liệu có độ đặc cao hơn sẽ cung cấp khả năng chống lũ tốt hơn.
Lớp ngoài của tường khung gỗ thường được làm từ gạch, có thể hoàn thiện bằng trát vữa xi măng/cát. Các loại ốp khác như gạch ngói, gỗ, nhựa và tấm kim loại cũng có thể được tìm thấy nhưng thường nằm trên tầng một. Lũ lụt ít có khả năng gây hư hại cho các loại ốp này, mặc dù một số ván ốp gỗ có thể cần được thay thế. Tất cả các mối định vị nên là vật liệu chống ăn mòn, đặc biệt ở các khu vực có nguy cơ lũ lụt từ biển.
5.2.3.
MẶT TRONG CỦA TƯỜNG NGOÀI
Để cải thiện khả năng chống lũ cho các bề
mặt tường trong (giả định rằng nước lũ sẽ tràn vào tòa nhà), có nhiều biện pháp có thể được thực hiện tùy thuộc vào loại tường và lớp hoàn thiện bề mặt như sau.
không cần thay thế sau khi bị ngâm chìm trong nước lũ.
Các sản phẩm vữa vôi có khả năng chống nước tốt và khi được đặt trên một lớp trát vữa
chống nước, như xi măng/cát hoặc chất trám
chuyên dụng, chúng sẽ cung cấp khả năng chống lũ hiệu quả, với điều kiện lớp hoàn
thiện này phải được thi công đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Sau khi bị
ngâm trong nước lũ, lớp vữa vôi trên lớp vữa
chống thấm sẽ khô nhanh và không bị hư hỏng ngay cả khi tiếp xúc nhiều lần với nước lũ. Lớp vữa chống thấm bên dưới sẽ làm
giảm sự thấm nước vào bề mặt gạch phía
dưới, cho phép tường khô nhanh hơn mà không cần loại bỏ lớp vữa hoàn thiện, nhờ
GẠCH MEN
Gạch men cũng có thể cung cấp bề mặt chống nước và giảm lượng nước lũ thấm
qua tường từ mặt trong của tường. Các lớp
hoàn thiện bằng gạch men thường không
cần thay thế sau khi tiếp xúc với nước lũ,
với điều kiện sử dụng keo chít mạch chống
thấm phù hợp cho bề mặt tường và tuân
theo hướng dẫn của nhà sản xuất. Gạch
nên được lát trên lớp trát vữa xi măng/cát
để tạo bề mặt tường phẳng. Để đảm bảo
khả năng chống lũ, gạch không nên lát trên
bề mặt thạch cao.
Điều quan trọng là có tư vấn chuyên môn
từ đơn vị chuyên nghiệp trước khi áp dụng
bất kỳ lớp lót chống thấm nào (như đã liệt kê ở trên), để đảm bảo không giữ độ ẩm
trong tường, nếu không có thể xảy ra vấn
đề về ẩm mốc.
e. TẤM THẠCH CAO (CHO TƯỜNG BÊ TÔNG VÀ TƯỜNG KÉP CÓ KHE)
Tường bê tông và tường kép có khe có thể có
lớp hoàn thiện bằng tấm thạch cao, thường
được gọi là "lớp lót khô". Thạch cao có khả năng chống lũ kém và gần như chắc chắn sẽ
cần phải thay thế sau khi tiếp xúc với nước lũ. Lớp thạch cao đã có trên tường bê tông có thể
được thay thế bằng lớp lót chống thấm nước như vữa vôi, gạch men hoặc lớp phủ vôi thủy lực như đã đề cập ở trên.
Nếu việc này không khả thi, các tấm thạch cao có thể được lắp theo chiều ngang thay vì chiều dọc. Trong trường hợp bị ngập lụt, cách này có thể giúp giảm diện tích tấm thạch cao bị hư hại, từ đó giảm chi phí và thời gian sửa chữa.
Các mối định vị nên được làm từ thép mạ kẽm/thép không gỉ hoặc đồng thay vì thép thường, để tránh gỉ và gây ố trên bề mặt tường.
f. LỚP HOÀN THIỆN
BÊN TRONG CỦA
TƯỜNG KHUNG GỖ
Không có giải pháp khả thi nào để cải thiện khả năng chống lũ cho mặt trong của tường khung gỗ. Trong hầu hết các trường hợp, tấm thạch cao sẽ cần phải được tháo ra để cho khung gỗ khô và bản thân các tấm thạch cao cũng thường
sẽ bị hư hại khi ngập nước lũ.
Việc lắp đặt tấm thạch cao theo chiều ngang trên tường khung gỗ có thể không khả thi do sự hiện diện của lớp kiểm soát hơi nước giữa khung gỗ và lớp thạch cao. Lớp kiểm soát hơi nước này với mục đích ngăn chặn sự ngưng tụ hơi nước hình thành trong tường, tránh khả năng làm hỏng khung gỗ. Vì vậy, việc sửa chữa lớp kiểm soát hơi nước là rất cần thiết trong quá trình phục hồi sau lũ. Việc thay thế thạch cao theo chiều ngang sẽ gây khó khăn trong việc tạo ra các mối nối hiệu quả trong
Việc thay thế tấm thạch cao bằng
tấm gỗ chống thấm có thể không mang lại lợi ích gì vì chúng vẫn cần được loại bỏ để cho phép khung gỗ khô, do đó không mang
a. TƯỜNG BÊ TÔNG ĐẶC
Tường bê tông đặc trong các công trình hiện
đại có thể có một lớp cách nhiệt bên ngoài hoặc bên trong.
Tường bê tông đặc với lớp hoàn thiện thạch cao có thể có một lớp cách nhiệt bên trong
giữa gạch và thạch cao. Nên xem xét sử dụng các tấm cách nhiệt ít thấm nước hoặc tấm cách nhiệt bán cứng tự thoát nước đến
độ cao 50cm so với mức lũ dự kiến, thay vì
sử dụng các vật liệu cách nhiệt dạng sợi.
Lớp cách nhiệt được liên kết với thạch cao thường sẽ cần phải thay thế nếu tiếp xúc với nước lũ.
Cách nhiệt bên ngoài có sử dụng tấm sợi khoáng tự thoát nước hoặc tấm nhựa cứng cách nhiệt chỉ bị ảnh hưởng tạm thời bởi lũ
lụt và cũng sẽ khô.
b. TƯỜNG KÉP CÓ KHE
Ngay cả khi đã có biện pháp cải
thiện khả năng chống nước cho
bề mặt ngoài của tường, vẫn có
khả năng nước lũ sẽ thấm vào
khoảng rỗng, đặc biệt là trong các
trận lũ kéo dài.
Sau khi tiếp xúc nhiều lần với
nước lũ, các thanh giằng thép nối
giữa tường bên trong và tường
bên ngoài có thể bắt đầu bị ăn
mòn, đặc biệt là với lũ nước mặn.
Sự ăn mòn của các thanh giằng có
thể được phát hiện qua các dấu
hiệu nứt trên mạch vữa. Khi phát hiện có sự ăn mòn, cần thay thế các thanh nối bằng thép không gỉ.
Lời khuyên chuyên môn từ kỹ sư khảo sát xây dựng sẽ cần thiết để kiểm tra và thay thế các thanh giằng.
Thanh nối bằng thép không gỉ nên
được sử dụng trong tất cả các công trình xây dựng mới có nguy cơ bị ngập lụt.
Hiệu suất cách nhiệt của một số vật liệu có thể bị giảm sau khi ngấm nước lũ, đặc biệt là các vật liệu nhẹ dạng phun. Đối với các công trình hiện có, các vật liệu này có thể được thay thế bằng bọt cách nhiệt ô kín, không thấm
nước, tuy nhiên đây có thể là một công việc khó khăn và tốn kém.
Lời khuyên chuyên môn từ nhà lắp
đặt cách nhiệt sẽ là điều cần thiết
để xác định xem việc thay thế có
cần thiết hay không và để xác định
c. TƯỜNG KHUNG GỖ
Vật liệu cách nhiệt hiện có trong tường khung gỗ thường là len khoáng có độ thấm
hút cao và dễ bị hư hại do lũ lụt. Các vật liệu
này sẽ cần được thay thế sau khi tiếp xúc
với nước lũ.
Mặc dù có sẵn các vật liệu cách nhiệt chống
lũ tốt hơn, nhưng việc sử dụng chúng có thể
không mang lại lợi ích kinh tế vì chúng vẫn
cần phải được tháo ra để cho khung gỗ khô.
Việc thay thế cách nhiệt bị hư hại bằng len
khoáng mới có thể là giải pháp tiết kiệm chi
phí nhất sau khi khung gỗ đã khô, với chấp
nhận rằng vật liệu sẽ cần được thay thế nếu
lũ lụt tái diễn.
Lớp phủ bên ngoài của khung gỗ (thường là ván ép hoặc tấm ván định hướng OSB)
được lắp bên ngoài để cung cấp thêm độ ổn
định cho khung gỗ, được gọi là khả năng chống rung.
Lớp phủ có thể bị suy yếu do lũ lụt. Nếu một
đánh giá cấu trúc bởi kỹ sư cho thấy khả năng chống rung không đủ, cần lắp thêm lớp ván ép WBP mới bên trong khung.
Khung gỗ bên trong tường thường không bị
ảnh hưởng xấu bởi lũ lụt, miễn là nó khô trong vòng vài tuần. Nếu gỗ ướt lâu, nguy cơ
hư hại do mục rữa sẽ tăng lên.
d. TƯỜNG KHUNG THÉP
Hiện nay có nhiều hệ thống tường khung
thép chuyên dụng có sẵn. Nên tìm tư vấn
từ nhà cung cấp sản phẩm để biết các biện
pháp có thể được thực hiện để cải thiện
khả năng chống lũ của các hệ thống này.
5.3. TƯỜNG BÊN TRONG
5.3.1. Tường xây
Khả năng chống lũ của tường xây bên trong có thể được cải thiện bằng cách tuân theo các nguyên tắc đã được nêu trước đó liên quan đến tường xây bên ngoài (mặt trong).
Một số tường ngăn trong các công trình cũ có thể có lớp lót bằng gỗ thanh và thạch cao. Sau khi tiếp xúc với nước lũ, lớp lót bằng gỗ thanh và thạch cao, nếu ở trong tình trạng tốt, có thể khô trong vài tuần trong môi trường tòa nhà có sưởi. Tuy nhiên, nếu ngập lụt tái diễn nhiều lần gần như chắc chắn sẽ gây ra hư hỏng lớp lót và cần phải thay thế.
5.3.2. VÁCH VÁN GỖ
Một số vách ván gỗ có thể chịu lực (hỗ trợ tường và sàn phía trên), do đó, điều quan trọng là phải tìm kiếm tư vấn chuyên môn trước khi thực hiện các công việc sửa chữa.
Cách tường ngăn bằng gỗ, bao gồm khung gỗ và thạch cao, dễ bị hư hỏng do lũ lụt. Cần xem xét việc thay thế gỗ mềm chưa qua xử lý bằng các tấm gỗ chống thấm nước. Các tấm thạch cao có thể được
thay thế bằng tấm gỗ, như ván ép WBP, nhưng điều này khó mang lại bề mặt hoàn thiện tốt cho việc trang trí. Ngoài ra, tấm thạch cao có thể được thay thế theo chiều ngang, giảm lượng thạch cao cần thay nếu lũ lụt tái diễn.
5.3.3. TƯỜNG NGĂN TRONG CÁC TÒA NHÀ KIỂU KHUNG GỖ
Trong các ngôi nhà kiểu khung gỗ, một số tường bên trong có thể chịu lực. Do không có lớp kiểm soát hơi nước nên các tấm thạch cao có thể được thay thế theo chiều ngang thay vì chiều dọc.
5.3.4. TƯỜNG NGĂN CÁCH
Tường dùng để ngăn cách giữa các ngôi nhà liền kề hoặc nhà chung tường (như nhà bán biệt lập hoặc nhà liền kề) được thiết kế để cung cấp lớp cách âm và chống cháy hiệu quả. Không nên thực hiện bất kỳ thay đổi nào đối với các bức tường ngăn cách mà không có sự phê duyệt trước từ Thanh tra Xây dựng.
Tường xây bằng gạch hoặc khối tảng có thể có khả năng là kết cấu đặc hoặc kép có khe và được hoàn thiện bằng vữa hoặc thạch cao.
Trong các ngôi nhà khung gỗ, tường ngăn cách cũng có thể là tường khung gỗ. Những tường này được hoàn thiện bằng các lớp thạch cao bổ sung và có vật liệu hấp thụ âm thanh (việc can thiệp vào vật liệu hấp thụ âm thanh có thể làm suy giảm đặc tính cách âm vĩnh viễn). Không có tính khả thi nào có thể được thực hiện để cải thiện khả năng chống lũ của các bức tường này.
5.4. SÀN NHÀ
Có ba loại sàn chính được sử dụng trong các công trình dân dụng và cơ sở kinh doanh: sàn gỗ, sàn bê tông đúc, và sàn bê tông treo.
5.4.1. SÀN GỖ
• Dầm gỗ và ván sàn thường sẽ khô sau khi bị ngâm nước lũ mà không có ảnh hưởng lâu dài, miễn là chúng đã được xử lý bằng chất bảo quản thích hợp. Nếu cần thay thế dầm gỗ, theo tư vấn chuyên môn, chúng có thể được đỡ bằng các móc treo thay vì gắn trực tiếp vào tường. Điều này giúp giảm thiểu nguy cơ biến dạng sau khi bị ướt và khô trở lại.
• Vật liệu lát sàn: Sàn ván ép thường cần phải được thay thế sau khi tiếp xúc với nước lũ và nên được thay thế bằng ván sàn đã qua xử lý hoặc ván ép WBP. Các cửa tháo rời nên được lắp đặt để có thể tiếp cận khoảng trống dưới sàn và giúp khoảng trống khô sau khi ngập.
5.4.2. CÁCH NHIỆT
• Nhiều sàn gỗ treo trong các tòa nhà hiện đại có lớp cách nhiệt bằng len khoáng giữa các thanh gỗ. Cách nhiệt bằng len khoáng dưới sàn gỗ trong các tòa nhà hiện đại có khả năng chống lũ kém và cần phải thay thế sau khi bị ngập nước. Các vật liệu cách nhiệt chống nước tốt hơn có sẵn, nhưng chúng đắt hơn và cần phải được tạm thời gỡ bỏ để dầm gỗ có thể khô, do đó chi phí lắp đặt và lao động bổ sung có thể vượt quá chi phí thay thế. Do đó, thay thế cách nhiệt sàn bị hư hỏng bằng len khoáng truyền thống có thể là lựa chọn tiết kiệm chi phí nhất, chấp nhận rằng vật liệu này sẽ cần được thay thế nếu lũ lụt tái diễn.
5.4.3. KHOẢNG TRỐNG DƯỚI SÀN
• Sau khi nước lũ rút, nước có thể bị giữ lại dưới sàn. Khoảng trống dưới sàn cần được làm sạch để cho phép nước lũ trong tương lai có thể được bơm đi nhanh chóng và tránh giữ ẩm. Khi cải tạo hoặc xây mới, nên xem xét việc tạo độ nghiêng cho bề mặt dưới sàn để dẫn nước về điểm thoát nước tại điểm để có thể lắp đặt bơm nước để xử lý dòng chảy thấm nước từ các trận lũ trong tương lai. • Đối với các tòa nhà hiện đại, khoảng trống dưới sàn có thể được phủ bằng một lớp bê tông dày 10cm hoặc tấm polyethylene chịu lực với lớp phủ cát hoặc bê tông. Bất kỳ hư hại nào đối với các lớp lót này do lũ lụt cần được sửa chữa trong quá trình làm khô.
5.4.4. SÀN BÊ TÔNG ĐẶC
• Sàn bê tông đặc hiện đại với lớp chống ẩm DPM thường được coi là loại sàn chống ngập tốt nhất vì chúng có thể giảm tốc độ thấm nước vào tòa nhà và dễ dàng làm sạch và khôi phục hơn so với sàn treo. Đặc biệt, sàn bê tông đặc không có khoảng trống dưới sàn nên không yêu cầu làm sạch khoảng trống sau khi ngập lụt.
• Tuy nhiên, cần lưu ý rằng rất ít sàn bê tông đặc trong các công trình hiện có có kết nối hiệu quả giữa màng chống thấm (DPM) và lớp chống thấm (DPC) trong tường, do đó nước lũ có thể thấm qua mối nối sàn và tường.
• Đối với các công trình mới hoặc thay thế sàn tại những khu vực có nguy cơ ngập lụt, cần phải đảm bảo kết nối hiệu quả giữa DPM và DPC.
• Đối với các tòa nhà cũ, đặc biệt là những tòa nhà xây dựng trước năm 1950, thường không có lớp chống thấm dưới tấm bê tông, và do đó khiến chúng kém hiệu quả trong việc ngăn chặn nước lũ thấm vào, đặc biệt là ở những khu vực có đất thấm nước và nơi tấm bê tông bị nứt.
• Mặc dù sàn bê tông có khả năng chịu đựng ngập lụt tốt, chúng có thể mất nhiều thời gian để khô tùy thuộc vào vị trí của DPM. Sàn có DPM giữa lớp vữa và tấm bê tông sẽ khô nhanh hơn so với sàn có DPM dưới tấm bê tông.
5.4.5. VẬT LIỆU SÀN
• Trong các tòa nhà hiện đại, sàn bê tông cũng có lớp cách nhiệt, có thể nằm ở trên hoặc dưới tấm bê tông. Cách nhiệt cho sàn bê tông trong khu vực có nguy cơ lũ lụt nên sử dụng các tấm cách nhiệt cứng có khả năng chống thấm.
• Nếu sàn bê tông có lớp hoàn thiện bằng ván ép ở trên, lớp này sẽ cần phải được thay thế sau khi tiếp xúc với nước lũ. Nên thay thế ván ép bằng lớp vữa trát (tối thiểu 6,5cm), gạch lát hoặc ván ép WBP.
5.4.6.
HỆ THỐNG SƯỞI SÀN
Hệ thống sưởi dưới sàn có thể được tìm thấy trong một số sàn bê tông đặc, đặc biệt là những sàn được xây dựng vào thập niên 1970. Các hệ thống này có thể bị hư hại do lũ lụt và cần được kiểm tra bởi kỹ sư điện có chuyên môn trước khi sử dụng lại.
5.4.7. SÀN BÊ TÔNG TREO
• Sàn bê tông treo thường được tạo thành từ dầm bê tông tại chỗ hoặc đúc sẵn, với các khối đổ đầy bằng bê tông nhẹ hoặc gạch đất sét. Màng chống thấm bằng polyethylene thường được đặt trực tiếp trên các khối sàn để ngăn hơi ẩm từ khoảng trống dưới sàn thấm lên bề mặt sàn. Các vật liệu cách nhiệt bằng khối nhẹ hoặc vật liệu chống ẩm thường được đặt giữa lớp ngăn cách và lớp vữa bề mặt.
• Tương tự như sàn gỗ treo, nước lũ có thể tích tụ trong khoảng trống dưới sàn. Đối với các công trình cải tạo hoặc mới xây, nên cân nhắc thiết kế bề mặt dưới sàn có độ dốc để dẫn nước đến điểm thoát nước đã xác định.
• Lớp phủ ván ép thay cho lớp vữa hoàn thiện cũng có thể được tìm thấy trên sàn bê tông treo. Như đã đề cập với sàn bê tông đặc, lớp hoàn thiện này hầu như luôn cần được thay thế sau khi tiếp xúc với nước lũ. Lớp vữa bê tông dày tối thiểu 6,5cm sẽ cung cấp bề mặt chống lũ tốt hơn và không cần phải thay thế sau khi bị ngập nước, miễn là có các vị trí để kiểm tra khoảng trống dưới sàn.
• Dầm bê tông trong sàn bê tông treo có chứa cốt thép, có thể bị ăn mòn nếu nước lũ chứa hàm lượng clorua cao. Trong quá trình khôi phục tài sản sau khi lũ lụt, cần kiểm tra tình trạng dầm bê tông để phát hiện dấu hiệu ăn mòn.
5.4.8.
SÀN THAY THẾ
Trong trường hợp ngập lụt tái diễn nhiều lần, có thể cân nhắc thay thế sàn treo hiện có bằng sàn bê tông đặc. Sàn bê tông đặc, nếu được thiết kế phù hợp, có thể tạo ra một lớp bít kín hiệu quả, chịu được áp lực nước lũ, ngăn nước thấm từ mặt đất lên và giảm thiệt hại.
Tuy nhiên, cần có kết nối hiệu quả giữa màng chống ẩm bên dưới tấm bê tông và lớp chống thấm trong tường. Sàn bê tông đặc thường ít bị hư hỏng hơn sàn gỗ treo và thường ít tốn kém hơn và nhanh chóng phục hồi sau khi tiếp xúc với nước lũ.
5.4.9. TẦNG HẦM
Đối với các công trình hiện có có tầng hầm, luôn cần tham khảo tư vấn chuyên môn trước khi thực hiện bất kỳ biện pháp nào để ngăn nước lũ xâm nhập. Việc hạn chế nước thấm vào qua lớp chống thấm bên trong hoặc bên ngoài có thể làm tăng áp suất thủy tĩnh tác động lên tường tầng hầm, dẫn đến nguy cơ hư hỏng cấu trúc.
Trong khu vực có nguy cơ lũ lụt, nên tránh xây dựng tầng hầm cho các công trình mới.
5.5. PHỤ KIỆN VÀ DỊCH VỤ XÂY DỰNG
5.5.1. PHÒNG BẾP
TỦ
Phần lớn tủ bếp hiện nay được làm từ ván ép hoặc MDF phủ nhựa, và thường phải thay thế khi
bị ngập nước do lũ. Để giảm thiểu rủi ro hư hại trong các đợt ngập lụt nhẹ, nên nâng tủ lên cao từ 10cm đến 15cm bằng các chân nhựa.
Cánh tủ và mặt bàn làm việc, cũng thường làm từ ván ép hoặc MDF, sẽ dễ hư hỏng khi tiếp xúc
với nước. Cánh tủ gỗ cứng có thể khô lại nhưng có nguy cơ cong vênh hoặc đổi màu, dẫn đến việc cần thay thế. Nếu có cảnh báo lũ sớm, việc tháo cánh tủ trước khi nước lũ tràn vào nhà là một biện
pháp bảo vệ hiệu quả.
Hiện nay, tủ bếp chống nước bằng PVC đã có sẵn trên thị trường, giúp dễ dàng làm sạch và tái sử
dụng sau khi bị ngập lụt. Đây là giải pháp nên được cân nhắc khi cải tạo hoặc xây dựng nhà mới tại
các khu vực có nguy cơ lũ lụt. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng ngay cả với tủ chống nước, việc tháo rời
tạm thời sau lũ vẫn cần thiết để sàn và tường được làm sạch và hong khô hoàn toàn.
THIẾT BỊ GIA DỤNG
Bếp nấu riêng và lò nướng âm tủ thường được ưu tiên hơn so với bếp đứng kết hợp, vì chúng lắp đặt trên cao so với mặt sàn và có khả năng tránh được hư hỏng trong các đợt ngập lụt nhẹ. Tuy nhiên, tất cả các thiết bị gas và điện đã tiếp xúc với nước lũ cần được kỹ thuật chuyên môn kiểm tra trước khi sử dụng
lại để đảm bảo an toàn.
Máy giặt và tủ lạnh do trọng lượng nặng, thường phải đặt trực tiếp trên sàn và khó có thể nâng cao lâu dài trừ khi có thiết kế đặc biệt. Trong trường hợp có cảnh báo lũ sớm, có thể nâng tạm thời các thiết bị như tủ đông lên các khối đỡ để bảo vệ.
Đối với các khu vực có nguy cơ ngập lụt, nên cân nhắc sử dụng tủ lạnh và tủ đông riêng biệt thay vì loại kết hợp, vì chúng dễ dàng di chuyển và nâng cao hơn trong tình huống khẩn cấp.
5.5.2. PHÒNG TẮM
BỒN CẦU VÀ CHẬU RỬA
Bồn cầu và chậu rửa tay thường ít bị ảnh hưởng bởi lũ lụt. Tuy nhiên, nhiều bồn tắm bằng nhựa có
đế ván ép tích hợp để tăng độ cứng, và các đế này dễ bị nhiễm bẩn khi tiếp xúc với nước lũ, dẫn
đến việc phải thay thế bồn tắm. Khi cải tạo hoặc xây dựng mới ở những khu vực có nguy cơ ngập lụt, nên cân nhắc lắp đặt các loại bồn tắm chất lượng cao hơn
CỬA RA VÀO
Có nhiều loại cửa ra vào bên ngoài và bên trong, bao gồm gỗ, PVC và nhôm. Nói chung, cửa và khung cửa đặc ít bị hư hại do ngập lũ hơn so với các loại cửa rỗng, có thể bị ngấm đầy nước ô nhiễm trong lũ và rất khó để thoát nước.
CỬA GỖ
Cửa gỗ rỗng (dù có chi phí thấp hơn so với cửa gỗ đặc) thường bị phân lớp khi tiếp xúc với nước
lũ và cần phải thay thế. Trong khi đó, cửa gỗ đặc
chỉ bị ảnh hưởng nhẹ bởi lũ, nhưng vẫn có thể xảy ra một số biến dạng và cần được điều chỉnh. Để giảm thiểu tình trạng này, cần đảm bảo tất cả các bề mặt của gỗ, kể cả mặt dưới, được phủ kín bằng sơn hoặc chất chống thấm nước
CỬA CHỐNG CHÁY
Cửa chống cháy, được cấu tạo từ nhiều lớp vật liệu chịu lửa, có thể bị hư hỏng khi tiếp xúc với nước lũ. Trong trường hợp bị ngập nước, cửa chống cháy và các gioăng khung cửa nên được thay thế để đảm bảo an toàn.
Cửa sổ và cửa ra vào nhôm và PVC hai lớp kính
Cửa sổ và cửa ra vào nhôm hai lớp kính
hiện đại thường được làm từ các khung
nhôm hoặc PVC rỗng, có thể bị ngấm nước lũ và khó thoát nước.
Nếu lũ kéo dài trong vài giờ, nước có thể thấm qua viền kính và vào khoang
giữa các lớp kính. Trong trường hợp này, việc thay thế kính là cần thiết.
CỬA SỔ
Khung cửa sổ gỗ
Khung cửa sổ gỗ có thể bị cong vênh sau khi tiếp xúc với nước lũ và có thể cần phải điều chỉnh. Để giảm thiểu tình trạng này, tương tự như cửa gỗ, cần đảm bảo gỗ được phủ kín bằng sơn chống thấm hoặc các loại chất phủ chống thấm nước.
CẦU THANG
Cầu thang gỗ đặc thường chỉ bị ảnh hưởng nhẹ
khi xảy ra lũ lụt. Tuy nhiên, cần kiểm tra kỹ lưỡng
để đảm bảo cầu thang vẫn vững chắc và thay
thế những bậc bị lỏng.
Đối với một số ngôi nhà hiện đại, cầu thang làm
từ MDF có thể cần được điều chỉnh hoặc thay
thế sau khi tiếp xúc với nước lũ. Khi cải tạo hoặc xây dựng nhà mới, việc lắp đặt cầu thang gỗ đặc
dưới mực nước lũ dự kiến nên được cân nhắc.
PHAO CHÂN TƯỜNG
Phào chân tường thường được làm từ gỗ mềm hoặc MDF.
Phào chân tường gỗ đặc sẽ không bị ảnh hưởng bởi nước lũ, với điều kiện tất cả các mặt, bao gồm cả mặt sau và mặt dưới, được bịt kín bằng sơn dầu hoặc chất phủ trước khi lắp vào tường. Tuy nhiên, phào chân tường gỗ thường sẽ cần được tháo tạm thời để cho phép tường khô ráo. Ván gỗ không được xử lý sẽ bị biến dạng sau khi ngập nước lũ và thường cần phải được thay thế. Các ván chân tường bằng MDF có khả năng cần phải được thay thế nếu bị ngâm trong nước lũ.
Vật liệu phủ sàn
Đối với các khu vực có nguy cơ ngập lụt, nên tránh sử dụng thảm trải sàn càng nhiều càng tốt. Thảm trải sàn thường cần phải được thay thế sau
khi ngâm trong nước lũ, mặc dù có các dịch vụ làm sạch chuyên nghiệp có sẵn. Hãy xem xét việc sử dụng thảm nhỏ có thể tháo rời, để dễ dàng di chuyển và cất giữ lên tầng trên trước khi lũ xảy ra.
Đối với nhà bếp và phòng tắm, loại vật liệu phủ sàn sẽ phụ thuộc vào loại sàn. Đối với sàn bê
tông đặc, đá, bê tông hoặc gạch lát sàn thường
không bị ảnh hưởng bởi ngập lụt. Tuy nhiên, cần
đảm bảo rằng nhựa gạch hoặc xi măng lót có đủ
khả năng chống nước.
Đối với sàn gỗ, gạch lát sàn vĩnh viễn thường
không phù hợp vì chúng cần phải được loại bỏ
sau ngập lụt để có thể tiếp cận khoảng trống dưới
sàn. Nên xem xét các vật liệu phủ sàn tổng hợp
có giá thấp hơn như sàn nhựa, mặc dù các vật
liệu này thường cần phải được thay thế sau khi
ngâm nước lũ.
Vật liệu phủ tường
Việc trang trí lại tường bên trong gần như luôn luôn cần thiết sau khi ngập lụt. Giấy dán tường thường sẽ bị bong ra khỏi tường hoặc bị vết ố nặng sau khi ngập lụt và cần phải được thay thế. Do đó, đối với các khu vực có nguy cơ ngập lụt, khuyến cáo rằng nên tránh sử dụng giấy dán tường.
Tường sơn thường cũng cần phải được
sơn lại sau khi ngập lụt, nhưng chi phí sẽ thấp hơn so với tường dán giấy. Việc sử dụng sơn vôi có độ thấm thấp thay vì sơn dầu hoặc sơn nhũ có thể giúp tường khô nhanh hơn sau ngập lụt.
Gạch men cũng có thể được sử dụng như
đã thảo luận ở phần trên về tường gạch
đặc, nhưng cần có tư vấn chuyên gia để
đảm bảo rằng các lớp phủ không thấm
nước này không gây ra các vấn đề về ẩm trên tường.
CUNG CẤP
ĐIỆN
Trước khi nước lũ đến, nguồn điện nên được tắt tại bảng cầu chì (hộp cầu chì). Sau khi ngôi nhà bị ngập lụt, cần gọi một thợ điện có
chuyên môn để kiểm tra hệ thống điện của tòa nhà (và bất kỳ thiết bị nào đã bị ngâm) trước khi kết nối lại.
VỊ TRÍ CỦA ĐỒNG HỒ ĐIỆN VÀ CẦU CHỈ
Trong nhiều ngôi nhà cũ ở, đồng hồ điện và bảng cầu chì thường được lắp đặt ở vị trí thấp trong nhà, thường là dưới cầu thang hoặc trong các góc khuất. Để giảm thiểu rủi ro trong trường hợp ngập lụt, việc nâng cao đồng hồ và bảng cầu chì lên trên mực nước lũ dự kiến có thể được cân nhắc, tùy thuộc vào quy định của công ty điện lực địa phương.
Đối với các ngôi nhà mới xây hoặc hiện đại, đồng hồ điện thường được đặt bên ngoài, trong hộp bảo vệ gắn trên tường. Ở những khu vực có nguy cơ ngập lụt cao, cần cân nhắc lắp đặt đồng hồ và bảng cầu chì ở độ cao vượt mức ngập lụt dự kiến để đảm bảo an toàn cho hệ thống điện
DÂY ĐIỆN
Dây điện hiện nay thường không bị ảnh hưởng bởi ngâm trong nước lũ. Tuy nhiên, đối với các trận ngập lũ kéo dài nhiều giờ, nước có thể thấm vào lớp cách điện và dây điện cần phải được thay thế trong những trường hợp như vậy.
Trong các công việc cải tạo, hoặc khi xây dựng mới, có thể xem xét việc di chuyển dây cáp vòng
sàn tầng trệt lên tầng trên với các dây cáp rơi xuống để kết nối với các ổ cắm tầng trệt.
Cũng nên sử dụng ống dẫn cáp nhựa thay vì trát cáp trực tiếp vào tường để giảm chi phí đi
dây lại trong tương lai nếu cần thiết. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng ống dẫn cáp phải được lắp đặt để tránh các điểm thấp có thể thu thập nước trong trường hợp ngập lụt.
CHIỀU CAO Ổ CẮM
Các nơi có nguy cơ ngập lụt, có thể xem xét việc nâng các ổ cắm lên một mức độ phù hợp so với mực nước lũ. Mặc dù điều này có thể giúp tiết kiệm chi phí sửa chữa sau lũ, nhưng cần lưu ý rằng các dây cáp của thiết bị sẽ trở nên dễ thấy hơn trong phòng.
CUNG CẤP GAS
Trong trường hợp xảy ra ngập lụt, nguồn gas cần được tắt tại vị trí đồng hồ. Sau khi ngập nước, vì lý do an toàn, hệ thống gas và các thiết bị gas cần được kiểm tra bởi một kỹ sư chuyên nghiệp.
Trong trận lũ, nước và bùn có thể xâm nhập vào hệ thống gas làm ảnh hưởng đến khả năng hoạt động an toàn. Mặc dù các thiết bị có thể hoạt động bình thường, hệ thống ống khói hoặc thông gió có thể đã bị hư hỏng hoặc lấp đầy bởi nước lũ. Các đồng hồ gas có thể bị ảnh hưởng bởi ngập lụt, do đó nên cân nhắc nâng đồng hồ lên trên mức ngập lụt dự kiến khi tiến hành cải tạo hoặc xây dựng mới. Ngoài ra, cần lắp đặt các điểm thoát nước phù hợp để đảm bảo hệ thống gas được thoát nước an toàn.
5.5.3. HỆ THỐNG HVAC
NỒI HƠI
Nồi hơi sử dụng khí đốt hoặc dầu, cùng với các
bơm và thiết bị điều khiển, cần được lắp đặt ở vị trí cao hơn mức ngập lụt dự kiến. Nếu nồi hơi bị
ngập nước, cần được kỹ sư chuyên môn kiểm tra trước khi tái sử dụng và thay thế nếu cần để
đảm bảo an toàn và hiệu quả.
HỆ THỐNG ỐNG DẪN
Lớp cách nhiệt cho các ống treo dưới sàn dễ
mất hiệu quả sau khi ngấm nước, làm giảm khả
năng cách nhiệt. Do đó, các ống dẫn nên được
bọc vật liệu chống thấm để đảm bảo hiệu quả
lâu dài. Khi lắp đặt hệ thống mới, cần thiết kế
đường ống dễ tiếp cận để thuận tiện cho việc
bảo trì và làm sạch sau lũ.
Hệ thống ống dẫn nhiệt trung tâm và bộ tản nhiệt thường không bị ảnh hưởng nghiêm trọng
bởi lũ lụt, trừ khi tiếp xúc lâu dài với nước chứa muối, thường xảy ra khi các ống dẫn lắp trong sàn bê tông và khó tiếp cận.
VAN CHỐNG TRÀN
Ngập lụt có thể gây tắc nghẽn hệ thống cống và thoát nước, dẫn đến nước thải tràn ngược vào nhà thông qua các hố thoát nước thấp, bồn cầu, hoặc ống thoát của máy giặt. Hiện tượng tràn
ngược này đặc biệt dễ xảy ra khi nước lũ bị ngăn bằng các rào chắn tạm thời và mực nước bên ngoài cao hơn điểm đầu vào của hệ thống thoát nước trong nhà.
Việc lắp đặt van chống tràn, hay còn gọi là thiết
bị chống ngập, trong hệ thống cống tư nhân của ngôi nhà, trước khi kết nối với hệ thống cống công cộng, có thể giúp kiểm soát hiệu quả tình
trạng ngập lụt. Các thiết bị này thường có chiều
dài từ 0,5 đến 1 mét và được lắp đặt trong buồng kiểm tra để dễ dàng bảo trì. Chúng được thiết kế cho các hệ thống thoát nước theo nguyên
tắc trọng lực và sử dụng cửa đập để ngăn dòng
nước tràn ngược.
Điều cần lưu ý là khi thiết bị chống ngập đóng
để ngăn dòng chảy ngược, nó sẽ tạm thời cắt
đứt kết nối của ngôi nhà với hệ thống cống công
cộng. Do đó, các thiết bị trong nhà như bồn cầu và máy giặt sẽ không thể sử dụng cho đến khi nước lũ rút và thiết bị mở lại, nếu không ngôi nhà có thể bị ngập bởi chính nước thải của nó.
Cuối cùng, cần đảm bảo rằng các thiết bị chống ngập được lắp đặt đúng cách và bảo trì thường xuyên. Tần suất bảo trì phụ thuộc vào loại thiết bị, nhưng thông thường nên thực hiện mỗi sáu tháng.
DỊCH VỤ ĐIỆN THOẠI VÀ CÁP
Sau khi lũ lụt xảy ra, hệ thống dây dẫn liên
lạc có thể gặp vấn đề do nước tích tụ trong
các ống cáp. Do đó, cần tham khảo ý kiến của nhà cung cấp dịch vụ về các phương
pháp lắp đặt thích hợp cho các khu vực có nguy cơ ngập lụt.
Nếu có thể, hãy nâng cao các đường dây điện thoại đầu vào và hộp điều khiển trong
nhà lên trên mức lũ dự kiến để đảm bảo an toàn và hạn chế rủi ro.
HỆ THỐNG CẤP NƯỚC
Đồng hồ nước và hệ thống ống dẫn
thường không bị ảnh hưởng bởi ngập
lụt, nhưng một số vật liệu cách nhiệt
cho ống dẫn có thể bị hư hỏng. Vật liệu
này cần được thay thế bằng vật liệu
dạng kín có khả năng chống ngập dưới
mức ngập lụt dự kiến.
HỆ THỐNG THOÁT NƯỚC
TƯ NHÂN
Ngập lụt hệ thống thoát nước tư nhân
có thể tạo ra sự tràn ngược nước thải
vào nhà và gây mất vệ sinh. Các bể tự
hoại, bể chứa, hoặc các hệ thống xử
lý nước thải bị hư hỏng cần phải được
kiểm tra bởi kỹ sư có chuyên môn trước
khi hệ thống thoát nước được tái sử dụng.
PHẦN 6.
CẦN LÀM GÌ TRƯỚC, TRONG
VÀ SAU KHI LŨ LỤT
Sau đây là danh sách nên được thực hiện để chuẩn bị cho nguy cơ ngập lụt và lời khuyên về những việc cần làm khi có cảnh báo lũ và cách đối phó sau khi lũ rút.
A. HÃY SẴN SÀNG
1. Xác định nguy cơ lũ lụt: Kiểm tra xem tài sản có nằm trong khu vực có nguy cơ lũ lụt không. Liên hệ với cơ quan chức năng địa phương để xác nhận. Phân biệt “Dự báo lũ” và “Cảnh báo lũ”: Hiểu rõ sự khác biệt giữa “Dự báo lũ” (lũ có thể xảy ra) và “Cảnh báo lũ” (lũ đang diễn ra hoặc sắp xảy ra).
2. Mua bảo hiểm rủi ro tài sản: Nếu chưa có, cân nhắc mua bảo hiểm. Nếu đã có, kiểm tra và cập nhật phạm vi bảo hiểm thường xuyên.
3. Lưu số liên lạc quan trọng: Ghi lại số của chính quyền địa phương, dịch vụ khẩn cấp, công ty bảo hiểm và đường dây nóng hỗ trợ.
4. Theo dõi thông tin thời tiết: Thường xuyên cập nhật thông tin từ các cơ quan khí tượng và chính quyền địa phương qua truyền hình, đài phát thanh, và thông báo chính thức.
5. Giám sát và báo cáo hư hại hệ thống thoát nước: Nếu phát hiện tắc nghẽn hoặc hư hại ở ống thoát nước, cần báo ngay cho đơn vị quản lý, cơ quan chức năng để giảm nguy cơ ngập lụt.
6. Chuẩn bị dụng cụ lũ lụt: Bao gồm bao cát, ván sàn để chặn nước, và bộ dụng cụ khẩn cấp (đèn pin, chăn, quần áo chống nước, ủng cao su, đài di động, bộ sơ cứu, găng tay cao su, và tài liệu quan trọng). Cất dụng cụ này ở nơi có vị trí cao.
7. Lập kế hoạch phòng ngừa lũ lụt: Thảo luận với gia đình, cộng đồng và nắm vững các lối thoát hiểm, sơ tán trong tòa nhà khi gặp trường hợp khẩn cấp. Hãy chuẩn bị phương án nếu cần sơ tán và đảm bảo rằng tất cả mọi người đều biết địa điểm đó.
8. Biết cách tắt gas và điện: Khóa gas và tắt điện trong nhà. Đánh dấu vòi và các công tắc để dễ nhớ.
9. Sắp xếp di dời vật nuôi và xe cộ: Xác định nơi an toàn để đưa vật nuôi và xe cộ trong trường hợp có cảnh báo lũ.
10. Cất giữ đồ vật giá trị: Đặt các vật dụng có giá trị và đồ dùng quan trọng ở nơi cao để tránh bị ngập nước.
11. Chuẩn bị thuốc men và thực phẩm: Đảm bảo có đủ thuốc cần thiết, thực phẩm khô và nước uống trong trường hợp lũ lụt kéo dài, để duy trì sinh hoạt cơ bản.
B.KHI LŨ LỤT SẮP XẢY RA:
1. Cập nhật thông tin từ cơ quan chức năng:
Khi lũ lụt sắp xảy ra, các thông báo sẽ được cung cấp từ Cơ quan khí tượng thủy văn, chính quyền địa phương. Các thông tin này có thể được phát
qua website chính thức của cơ quan, mạng xã hội, email, cuộc gọi, tin nhắn khẩn cấp, và ứng dụng thông báo của thành phố.
2. Các thông báo thường cung cấp mô tả chi tiết về sự kiện và ảnh hưởng đến khu vực: Thông báo sẽ giúp bạn hiểu rõ tình hình lũ lụt có thể ảnh hưởng đến khu vực của bạn như thế nào và những biện pháp cần thực hiện.
3. Cung cấp thông tin giám sát và cảnh báo:
Nếu có các tin tức thời tiết nghiêm trọng như bão, cơ quan chức năng sẽ cung cấp các cảnh báo và thông tin an toàn trên các phương tiện thông tin.
4. Chuẩn bị bao cát:
Nếu cần thiết, việc sử dụng bao cát tại các địa điểm có nguy cơ cao để giúp giảm thiểu thiệt hại do lũ lụt gây ra.
5. Ghi lại tình trạng hiện tại:
Hãy ghi lại tình trạng hiện tại của tài sản (ví dụ: chụp ảnh) trước khi lũ lụt xảy ra để làm bằng chứng cho các yêu cầu bồi thường bảo hiểm sau này.
6. Chuẩn bị cho việc sơ tán:
Xác định những nơi an toàn để đi đến, lập kế hoạch lộ trình di chuyển tránh vùng ngập lụt, và không quên chuẩn bị các biện pháp cho thú cưng nếu có.
7. Chuẩn bị hành lý khẩn cấp:
Đóng gói các vật dụng quan trọng trong trường hợp phải sơ tán, bao gồm các loại thuốc cần thiết.
8. Sơ tán nhanh chóng:
Nếu được yêu cầu sơ tán khỏi nhà, hãy thực hiện ngay lập tức và nhanh chóng.
9. Di chuyển đến nơi cao hơn:
Nếu có khả năng xảy ra lũ quét, hãy di chuyển ngay lập tức đến khu vực có độ cao an toàn hơn.
10. Bảo vệ tài sản:
Chuyển các vật có giá trị và đồ đạc lên các tầng cao hơn, và mang những đồ dùng ngoài trời vào bên trong
để tránh bị hư hỏng do lũ lụt.
11. Tắt các hệ thống tiện ích:
Hãy nhớ tắt các hệ thống điện và ngắt kết nối các thiết bị điện tử tại công tắc chính để đảm bảo an toàn khi nước lũ tràn vào.
C. TRONG KHI XẢY RA LŨ LỤT:
1. Thông báo các khu vực bị ngập lụt:
Các thông báo về những khu vực bị ngập lụt sẽ được thông tin trên các phương tiện truyền thông, mạng xã hội và email
để người dân nắm bắt thông tin.
2. Dựng rào chắn nếu cần thiết:
Nếu được yêu cầu, cơ quan chức năng sẽ dựng rào chắn để
ngăn chặn xe cộ và người đi bộ không đi vào các khu vực bị ngập lụt nhằm đảm bảo an toàn.
3. Tránh xa khu vực thảm họa:
Hãy tránh xa các khu vực bị ngập lụt và nguy hiểm để
bảo an toàn cho bản thân.
4. Không đi qua nước chảy:
Không đi bộ qua khu vực nước đang chảy. Nước sâu 15 cm có thể đủ mạnh để làm bạn mất thăng bằng. Nếu bạn buộc phải đi qua nước, hãy chọn khu vực mà nước không di chuyển, và nếu có thể, sử dụng gậy để kiểm tra độ chắc chắn của mặt đất trước khi bước đi.
5. Không lái xe vào khu vực ngập lụt:
Tuân thủ các tuyến đường an toàn được khuyến nghị. Tuyệt đối không mạo hiểm lái xe qua khu vực ngập nước, vì điều này có thể gây nguy hiểm.
6. Bỏ xe nếu cần thiết: Nếu nước lũ dâng lên quanh xe của bạn, hãy bỏ xe và di chuyển đến nơi cao hơn nếu bạn có thể làm điều đó một cách an toàn.
7. Không chạm vào thiết bị điện: Không chạm vào bất kỳ thiết bị điện nào nếu bạn đang ướt hoặc đứng trong nước, để tránh nguy cơ bị điện giật.
8. Giữ trẻ em tránh xa khu vực nguy hiểm:
Không bao giờ cho phép trẻ em chơi gần khu vực có nước ngập, cống thoát nước hoặc các con kênh, vì những khu vực này có thể tiềm ẩn rất nhiều nguy hiểm.
D. SAU LŨ LỤT:
• Không trở lại khu vực ngập lụt cho đến
khi có thông báo từ cơ quan chức năng rằng đã an toàn.
• Không đến các khu vực bị thiệt hại sau lũ: Việc có mặt tại những khu vực này có thể cản trở các hoạt động khẩn cấp và cứu hộ.
• Di chuyển cẩn thận: Chú ý đường xá bị hư hại, cây đổ hoặc dây điện bị rơi. Tránh xa dây điện rơi và báo ngay cho cơ quan chức năng hoặc công ty điện lực.
• Báo cáo các đường dây tiện ích đã bị hư hỏng đến các đơn vị quản lý, cơ quan liên quan.
• Không vào các tòa nhà vẫn còn bị ngập hoặc bao quanh bởi nước lũ.
• Không vào các tòa nhà bị ngập lụt cho đến khi các quan chức địa phương kiểm tra và xác nhận đã an toàn.
• Kiểm tra tài sản có bị hư hại về kết cấu hay không: Kiểm tra tường, sàn, cửa ra vào,
cửa sổ và trần nhà để tìm dấu hiệu có nguy cơ sụp đổ.
• Kiểm tra nguy cơ cháy nổ, kiểm tra rò rỉ
khí gas: Hãy để không khí trong tòa nhà lưu
thông để loại bỏ mùi khó chịu hoặc khí gas bị rò rỉ.
• Yêu cầu thợ điện kiểm tra hệ thống điện và các thiết bị trước khi khôi phục nguồn điện.
• Hãy mở cửa ra vào và cửa sổ để thông gió, việc này giúp tường và sàn khô nhanh hơn. Rửa tay bằng chất khử trùng nếu tiếp xúc trực tiếp với nước. Hãy cẩn thận với bất kỳ mảnh kính vỡ hoặc đinh nào khi đang dọn dẹp.
• Theo dõi các bản tin để biết liệu nguồn cung cấp nước đã an toàn để sử dụng chưa.
• Dọn dẹp và sửa chữa hệ thống bể tự hoại bị hư hại càng sớm càng tốt: Hệ thống thoát nước hư hại có thể gây ra các nguy cơ nghiêm trọng về sức khỏe.
• Làm sạch và khử trùng mọi thứ bị ướt:
Nước lũ có thể chứa các chất gây ô nhiễm, nước thải và hóa chất độc hại.
• Chụp ảnh các thiệt hại: Ghi lại tình trạng tòa nhà và các tài sản bị hư hại để làm bằng chứng cho các yêu cầu bảo hiểm.
Hãy ghi chú để hỗ trợ công ty bảo hiểm xử lý yêu cầu của bạn, bao gồm:
» Thời gian cảnh báo lũ.
» Thời gian nước lũ vào nhà bạn.
» Độ sâu tối đa của lũ (có thể đánh dấu trên tường).
» Thời gian nước lũ.
» Ghi lại nếu xuất hiện của bất kỳ chất ô nhiễm nào (dầu, chất thải, v.v.).
» Thiệt hại đối với tòa nhà (tường, sàn, v.v.) và nội thất, hệ thống thiết bị kỹ thuật…
Khi tiến hành sửa chữa, luôn tuân thủ các quy định của đơn vị quản lý và cơ quan chức năng.