August 2009
Vol. XXIV No. O3
The Catalyst
Root Of Repression Panibagong pambubusal sa ngalan ng ROR Bill Article: Jewel O. Alquisola Illustration: Shirley Tagapan
D
Inside:
alawampu’t dalawang taon nang napapakinabangan ng mga Pilipino ang 1987 Philippine Constitution kung saan ibinabandera ang demokrasya na ipinagkait noong panahon ng Martial Law. Bagama’t nitong mga nakalipas na taon ay pumangalawa ang Pilipinas sa pinakadelikadong lugar para sa mga mamamahayag, nananatiling nasasandigan ng mga ito ang probisyon sa Konstitusyon na nagsasaad na wala ni anumang batas ang maaaring bumangga sa kalayaan sa pamamahayag. Sundan sa pahina 03 ►
Balita
Opinyon
Kultura
in with Madam Ang Indibidwalismo ng PUP March Dine GLOttony Ako Mismo inilunsad Editoryal
Pahina 02 ►
Vol.XXIV No.03 August 2009
Unzipped
Pahina 03 ►
Pahina 05 ►
Ang Musikang Di Popular Pahina 05 ►
Balita
The Catalyst Bilang pagtutol sa Cha-Cha
PUP March inilunsad Christzaine Saguinsin
▲
Large-format protest. A pedestrian walk past the huge streamer reading " Goodbye Con Ass" and " Goodbye Gloria" unfurled at EDSA-Ortigas flyover in Mandaluyong during a gathering in EDSA Shrine which mark 365 days countdown for President Gloria Macapagal-Arroyo’s term end. r i c h a r d r e y e s
4 kolehiyo nagdiwang ng Foundation week Maria Karol P. Hernandez Napuno ng kasiyahan ang buwan ng Hulyo matapos magkakasunod na magdiwang ng foundation week ang apat na kolehiyo sa PUP kabilang na ang College of Accountancy (COA), College of Communication (COC), College of Science (CS), at College of Nutrition and Food Sciences (CNFS). Sabay na nagdiwang ang COA at COC noong Hulyo 20-24 samantalang Hulyo 28-Agosto 3 naman ang CS at CNFS. SA COA, isa sa mga inabangan ang JPIA’s Got talent na tinapatan naman ng Gay’s Got Talent ng COC. Naglunsad din ang dalawang kolehiyo ng
iba’t ibang academic contest gaya ng. Samantala, ipinagmalaki ng CS na nagwagi ang PUP sa MathMax National Search for Math Wizard na nilakhukan ng iba’t ibang kolehiyo at unibersidad kung saan nasungkit nito ang ikalawang puwesto sunod sa PLM sa unang puwesto at sinundan naman ng UP Diliman sa ikatlong puwesto. Naglunsad naman ang CNFS naglunsad ng iba’t ibang exhibit gayundin ng samu’t saring kompetisyon. Nagtapos ang pagdiriwang ng mga kolehiyo sa pamamagitan ng paggawad ng iba’t ibang parangal na sinundan ng seremonyang pangwakas.
5 pulis ilegal na pinapasok sa PUP
Fraternity pinuwersa Janica L. Caldon & Joyce Llanto
Isang fraternity na tumangging magpabanggit ng pangalan ang umano’y nakaranas ng serye ng panghaharass mula sa limang pulis at 15 pang security personnel ng unibersidad noong Hulyo 20-25. Nakasaad sa complaint letter na isinumite ng naturang fraternity sa Office of Student Services (OSS) na noong gabi ng Hulyo 20 at 21 nang pumunta ang 15 security personnel sa tambayan ng naturang fraternity. “Approximately 15 security guards armed with shot guns and bats forced us to leave our tambayan even before university curfew hour,” saad nito. Noong Hulyo 25 naman nang kasahan umano ng baril ang ilan pang miyembro ng fraternity bandang alas-otso ng gabi sa harap ng guard house sa university main gate. Kasabay nito, nakarating din ang ulat sa The Catalyst na limang pulis umano mula sa
MPD Precinct no.8 ang kasama ng 15 PUP security personnel na nagpaalis sa mga miyembro ng naturang fraternity. Sa ginanap na dialogue sa pagitan ng naturang fraternity at ng PUP Security Office na pinatawag ng OSS noong Agosto 1, sinabi ni Security Chief Leonardo Coquilla na wala umano siyang alam sa ginawa ng mga guwardiya na pagpapasok sa limang pulis sa loob ng unibersidad. Ayon naman sa inilabas na condemnation letter ni OSS Asst. Director at Alliance of Concerned Fraternities/ Sororities (ACFS) Adviser Jimmy Dollaga, malinaw umanong nilabag ng mga security personnel ang nilagdaang Memorandum of Agreement among Department of National Defense, National Police Commission and PUP noong 1991 na nagsasaad na, “No member of AFP, or the PC/NP, or CAFGU shall enter the premises of any of the campuses of branch or extension units of the PUP”.
Bilang pagpapakita ng pagtutol ng mga mag-aaral ng Politeknikong Unibersidad ng Pilipinas sa Charter Change, inilunsad ang PUP Movement Against Arroyo’s Charter Change (PUP March) noong Hulyo 21 sa Popeye. Ayon kay Margo Dian Alonzo, tagapagsailta ng PUP March at konsehal ng Sentral na Konseho ng Mag-aaral (SKM), ang PUP March ay isang alyansang tumututol sa ChaCha na kinabibilangan ng mga estudyante, kawani at kaguruan. “Ang PUP March ay taas-kamaong tumitindig sa adhikain na maging tinig ng buong komunidad ng PUP sa usaping Cha-Cha at Constituent Assembly na syang instrumento ng estado upang ipagpatuloy ang nasimulang pagpapahirap sa masang Pilipino,” aniya Ang ilan sa mga kasapi nito ay ang Sentral na Konseho ng Mag-aaral (SKM), Office of the Student Regent (OSR), Sandigan ng Mag-aaral para sa Sambayanan (SAMASA Alliance), Alliance of Concerned Fraternities and Sororities (ACFS), Congress of Teachers and Educators (CONTEND-PUP),
Samahan ng mga Janitors (SJPUP), Alyansa ng Kabataang Mamamahayag-PUP (AKMPUP) at maging mga academic organizations at ilang mga kolehiyo sa loob ng PUP.
Layunin Bukod sa pagtutol sa Cha-cha, layunin din umano ng PUP March na ipakalat ang kaalaman sa mamamayan ukol sa Cha-Cha sa pamamagitan ng mga alternative classes, forum, symposium, group discussion at iba pang uri na pagpapalawak ng kaalaman, ayon pa rin kay Alonzo. Nagpahayag naman ang SJ-PUP na malaki umanong insulto sa mga katulad nilang manggagawa ang pagsulong ng Cha-Cha dahil iisa lang naman ang layunin nito. “Nakabatay sa Saligang Batas, pagkatapos ng termino nararapat lamang na bumaba na sya pwesto. Laganap na ang korapsyon, hindi solusyon ang CHACHA para solusyunan ang paghihirap ng mga Pipino. Dahil maalis man sya sa pwesto, nandyan pa rin ang mga kaalyado nya,” pahayag ng SJ-PUP. Maging ang mga guro sa PUP sa pangunguna ng CONTEND ay sumusuporta sa
PUP March. “Lahat naman ay apektado ng problema, hindi natin iyan maiiwasan. Kaming mga teachers, apektado sa usaping sahod. Kung kaya’t nananawagan din ang CONTEND na manindigan at isigaw ang ating mga karaingan.” Ayon naman kay Jeric Jimenez, tagapangulo ng AKMPUP, isang malaking threat sa kalayaan sa pamamahayag ang pag-aamyenda sa Konstitusyon at masisikil nito ang kalayaan ng mga mamamahayag na maisulat ang pangangailangan ng mamamayan sa wastong impormasyon. Sinabi naman ni PUP Student Regent Donnavie Pascual na, “Ayon sa konstitusyon ang edukasyon ay constitutional right, na sa tunay na buhay ay pribilehiyo na lamang na ang ibig sabihin ay kung sino lang ang may kakayanan makapagbayad, yun lang ang mabibigyan. At dahil hindi prayoridad ng gobyerno ang edukasyon, gamit ang Cha-cha, baka tanggalin na ang lahat ng state universities at gawin itong pribado” Bilang pagtatapos, sinabi rin ni SR Pascual na ang dapat na isulong ay social change at hindi Charter Change.
Sa kabila ng mga pagtutol
Mallari bagong Psychology chairperson Janica L. Caldon Umupo na bilang bagong chairperson ng Department of Psychology sa College of Arts si Dr. Nicholas T. Mallari sa kabila ng mga pagtutol dahil umano sa iregularidad ng pagpili dito sa naganap na eleksyon noong Hulyo. Ayon sa Ugnayan ng mga Guro sa PUP (UGPUP), isang alyansa ng mga kaguruan sa unibersidad at pangunahing kumukuwestiyon sa regularidad ng eleksyon, naganap ang halalan na wala ang dating chairperson na si Dr. Armand Torres na siyang dahilan ng iregularidad nito. Hindi rin umano naging malinaw ang pagproklama kay Dr. Mallari sapagkat ang eleksyon na naganap ay pinangunahan ng mga retiradong propesor at ibang propesor na walang load. Nilinaw naman ng dekana ng kolehiyo na si Dr. Nenita Buan, dumaan sa tamang proseso ang pagkakahalal kay Mallari. Aniya, totoong hindi nakadalo si Torres noong eleksiyon dahil sa may sakit ito at ipinarating na lamang ang hindi pagdalo by texting. “Ang tungkol sa eleksyon na naganap noong third week of July ay ipinaalam sa lahat ng mga guro ng Psychology. Fifth day of July, natapos na
ang termino ni Dr. Torres. Nasa policy ng university na ang termino ng chairperson ay two years lang. Samantalang siya ay nagkaroon ng third year term extension. Nagbigay ng approval si Vice President for Academic Affairs Dr. Salvador at informed na may nominasyon,” ani Dr. Buan. Ayon pa sa kanya, hindi totoo na halos lahat ng bumoto ay retiradong propesor. Dalawa lang ang walang load, isa ay former dean at ang isa naman ay dating guidance counselor. “Mallari is deserving to be a chairperson, he is a full time faculty member. In fact, kung gusto talaga ni Dr. Torres na i- extend pa ang kanyang termino maari siyang lumapit mismo sa management”. Nang hingin ng The Catalyst ang panig ni Dr. Mallari hinggil sa umano’y iregularidad, sinabi niyang hindi siya nababahala. “We followed the policy. I’m not really disturbed, we did follow the procedure. If Mr. President wanted his term to be extended there will be no election”. Si Mallari ay nagwagi matapos makakuha ng 16 na boto sa naganap na eleksiyon. Sa nominasyon ay napasama pa rin si Torres kahit tapos na ang kanyang termino, na nakakuha naman ng limang boto.
Buwan ng Wika ipinagdiriwang Angelie Marie Gardose Pormal na binuksan sa pangunguna ng Kolehiyo ng mga Wika at Linggwistika (KWL) Kagawaran ng Filipinolohiya (KF) ang buwan ng wika noong Agosto 3 sa Freedom Park ng Politeknikong Unibersidad ng
Pilipinas (PUP). May temang, “Maraming Wika, Pinag-iisa ng wikang Pambansa: Wikang Filipino!”, inumpisahan ang pagbubukas at simula ng selebrasyon sa flag raising ceremony at sumunod ang opening remarks ni PUP Pres. Dante Guevarra.
“Naging matagumpay at makulay naman ang nakaraang pagpapasinaya kahit na umuulan” ani Prop. Perla Carpio, tagapangulo ng KF. Kasabay rin ng pagbubukas ng Buwan ng Wika ang paglulunsad ng KWL ng mga akademikong patimpalak tulad Madamdaming pagbasa, Sabayang Pagbigkas, at Likhang S undan s a pahi na 07 ►
Vol.XXIV No.03 August 2009
Lathalain
The Catalyst
Root Of Repression
S
ubalit makalipas din ng 22 taon, ni hindi pa ata naikikintal ang kahalagahan ng tunay na malayang pamamahayag. Sapagkat ngayon ay sinusubok na naman nila ang katatagan ng isang mahalagang bahagi ng demokrasya.
Panibagong pambubusal sa ngalan ng ROR Bill ◄Mula Pahina 01
‘Compose message’ Ang usapin ukol sa Right of Reply Bill (RORB) ay nagsimula sa Pilipinas noong Hulyo 2004 nang ihain ni Sen Aquilino Pimentel Jr. ang Senate Bill (SB) 1178 sa 13th Congress. Ito ay umusad hanggang third reading subalit dahil sa kakulangan sa oras ay hindi ito naipasa. Nang muling magbukas ang sesyon ng Kongreso, muli itong inihain ni Sen. Pimentel. At noong Hulyo 29, 2008, ipinasa ng Senado ang naturang bill na tinawag nang SB 2150 o kilala bilang, “An Act Granting the Right of Reply and Providing Penalties for Violation Thereof”. Ibang bersyon naman ang inihain ni Bacolod Rep. Monico Puentevella at Aurora Rep. Juan Eduardo Angara. Tinaguriang House Bill (HB) 1001 ang kay Puentevella samantalang HB 162 naman ang kay Angara. Pinagsama ang dalawang ito at nabuo ang HB 3306 na kasalukuyang dinidinig ngayon bilang priority bill sa Mababang Kapulungan. Magkaiba ang bersyon ng dalawang bill ngunit pareho lamang ang nilalaman nito sa esensya. Sinasaad ng Right of Reply Bill na, “The reply of the person so accused or criticized shall be published or broadcast in the same space of the newspapers, magazine, newsletter or publication or aired over the same program on radio, television, website, or through any electronic device”. Ibigsabihin ay ang bawat tao na naisulat o naipalabas sa isang pahayagan, telebisyon, radyo, maging sa website, blog, text, at social network ay may karapatang magpalathala ng kanilang sagot. Ang tanging pinagkaiba lamang ng dalawa ay ang haba ng palugid sa paglalathala o pagpapalabas ng sagot. Batay sa HB 3306 ay hindi lalagpas sa isang araw ang paglathala. Habang tatlong araw namang palugit sa SB 1178. Ang mga lalabag dito ay pagbabayarin ng P10,0000 sa unang paglabag o kaya naman ay makulong ng isang buwan. Samantalang ang pinakamalala ay ang pagpapasara ng publikasyon o istasyon.
‘Message NOT sent’
‘‘
An lama g RORB ay ng h karap pag-atak indi e a mam t an ng mg s a am ah a ayag m ag i ku ng s a s a m b n g hi n d i Pilipi ay no malay para sa i anang sa a impo ng daloy n ng rm a s yon. g
Vol.XXIV No.03 August 2009
‘‘
Illustrations: Shirley Tagapan & Ericson D. Caguete Page Design: Paul Divina
‘‘
‘‘
Samantalang ang pinakamalala ay ang pagpapasara ng publikasyon o istasyon.
“No law shall be passed abridging the freedom of speech, of expression, or of the press, or the right of the people peaceably to assemble and petition the government for redress of grievances,” nakasaad sa Article 3, Section 4 ng 1987 Constitution of the Philippines. Ang RORB ay pangunahing tinututulan ng mga mamamahayag dahil sa paglabag nito sa Konstitusyon ng bansa. Ayon kay Nonoy Espino, ikalawang pangulo ng National Union of Journalists of the Philippines (NUJP), ang RORB ay hindi lamang pag-atake sa karapatan ng mga mamamahayag kung hindi maging sa sambayanang Pilipino para sa isang malayang daloy ng impormasyon. Bukod pa rito ay sinabi din ng NUJP na hindi na kailangan pa ng RORB sapagkat noon pa man ay kinikilala na nila ang karapatan ng mga taong kanilang sinusulat sa pamamagitan ng pagkuha ng kanilang mga panig. Binigyang-diin naman ni Atty. Neri Colmenares ng National Union of People’s Lawyers (NUPL) ang malabong probisyon sa RORB kung saan walang matibay na pagbabasehan upang masabi na ang isang artikulo o palabas ay hindi totoo. “Who decides what is innuendo, suggestion, or rumor or lapse in behavior?” ani Colmenares.
‘Outbox’
Maging ang mga mamamahayag pangkampus ay nagpahayag na rin ng mariing pagtutol sa RORB. “Palalalain lang ng ROR ang miserable nang kalagayan ng press freedom sa bansa, higit sa campus press dahil una, hindi nito kaya magpublish ng reply within a day or so. Ikalawa, nilalabag nito ang editorial prerogative ng press. Hindi kailangan ng ROR dahil matagal nang binibigyan ng space ng press ang sinasabi nilang reply sa pamamagitan ng pagkuha ng both sides,” pahayag ni Vijae Alquisola, tagapangulo ng College Editors Guild of the Philippines (CEGP). Sa kasalukuyan ay nakapaglunsad na ng iba’t ibang aktibidad ang mga mamamahayag maging ang CEGP sa hanay ng mga mag-aaral bilang pagpapakita ng pagtutol sa RORB. Nariyan ang pagdaos ng forum, symposium, paglalathala ng kondemnasyon, signature campaign, at marami pang iba. At isa na rito ang pagbubuo ng isang malawak na alyansa tulad ng ROAR na ang mga miyembro ay mga nagkakaisang manunulat, estudyante at maging mga blogger na ang pangunahing layunin ay manawagan para sa agarang pagbabasura ng RORB. Sa katapusan, ang laban ng mga mamamahayag sa RORB ay laban ng sambayang Pilipino sa kabuuan. Ngayong inabot na ng 22 taon ang tinatamasang demokrasya sa pamamahayag, hahayaan pa ba natin itong tuluyang mabalewala?
Illustration: Francis B. Biñas
Opinyon
The Catalyst
Pauso kayo
Marlon Peter Bermudez
The Weird Feeling
S
P
GLOttony
resident Arroyo’s alleged $20,000 dinner has strengthened her critics’ suspicion of anomalous out-ofthe-country trips these past few years. On August 2, Arroyo and her companions had spent the said amount or about P960,000 for a dinner at Le Cirque, a refined French restaurant in New York, during their visit to the United States. A brief article by Richard Johnson was published in New York Post stating: “The economic downturn hasn’t persuaded everyone to pinch pennies. Philippines Pres. Maria Gloria Macapagal-Arroyo was at Le Cirque the other night with a large entourage enjoying the good life…” This has gathered various protests locally and internationally. Press Sec. Cerge Remonde denied the lavish spending of money and told the people that it was a treat to Arroyo and the First Gentleman by Leyte Rep. Martin Romualdez. According to Remonde, the report was grossly exaggerated and the dinner was a “simple” one. But copies of the meal ordered by Arroyo were telling the other way: five servings of wild golden osetra caviar ($1,400), 11 bottles of Krug champagnes ($5,610), and 25 orders each of the Chef’s Seasonal Menu and Tasting Menu (total of $1,450 and $4,500 respectively), along with 17
other items. If ever it was really not public money, still it is unwise. Arroyo should have thought of the people whom she is serving for back home instead of eating in a classy restaurant. With the recent survey by the Social Weather Station showing that 3.7 million families are experiencing hunger, it is a mere insult to Filipinos to waste such money for just a dinner. One million pesos could have fed almost 3,000 families for a day with three square meals. This could also be spent to repatriate some of the 2,000 stranded overseas Filipino in the Middle East. And this could have provided books to almost 15,000 students. The government is allotting P6 each as its budget for education, P1 each for feeding program and P.12 each for housing; while P12 was allocated for paying the country’s debts. Remonde also defended the president by saying that it would have been more unlikely if they let Arroyo eat hotdogs in the street. But this statement only offended more the Filipinos who much deserve to be fed properly. Aside from these, the fancy dinner was also done while the Filipinos are mourning for the late Pres. Cory Aquino. The Malacañang said that the president was leading various prayers for Aquino, when in fact; Arroyo and her delegation were having a good feast during Aquino’s funeral– another insult to Filipinos.
Or better let them scoff what poor people are eating so they could realize how indefensible those luxurious foods are.
EDITORYAL
‘‘
‘‘
‘‘
‘‘
Dine in with Madam
prebilehiyo na pumasok nang walang a araw-araw na buhay I.D. Kapag tayo ang walang I.D., natin eh minsan ’di talaga dadaan sa matinding samaan ng loob natin maiwasan ang magang mangyayari sa pagitan ng guard isip ng mga bagay na me at estudyante. Noong nabugbog ng pagkamalabo. Yung tipong ang mga militanteng kabataan dito yung makakasagot lang eh yung mga mga militar na pa-cute sa kampus, kumakain ng libro. ’Pag sa simpleng ’di naisip ng media kung bakit tao mo kasi tinanong, kutya lang pinagmukha nilang warfreak yung aabutin mo. mga tao dito at pinagmuka pang Nawawalan na ata ang marami sa atin ng dahilan para mag-isip nang santo ’tong mga impaktong to. Kapag ang propesor mo naman maayos. Ang kaayusan eh nagiging ang nakalaban mo, isipin mo na lang kasingkahulugan na lang ng “meganito, “next year’s another year”. trabaho”. Yun na ba ang diktang uso Pero bakit ka naman susunod sa na dapat nating sunurin? patakarang ganon Ang buhay ng prof. mo. Lalo na nga naman ng tao, Nagkukubli sa kung kompulsari dumedepende na longganisa ang ngayon sa kung ano edad at kulubot ng tinutulan mo! Alam ang uso. Ang tanong mukha para igalang mung siya ang may ko lang, sino ang nilalabag, bakit nagpapauso? Pano ’di dahil kagalangikaw ang magsisisi? kung yung uso eh galang kundi para At bakit kaya yung hindi para sa tao? At me matataas ang lalong hindi rin para takasan ang tunay sa klase sa’yo siguro. nilang responsibilidad grado niyo tumataba? Ano nga ba na paglingkuran ang Epektib ba yung ang basehan para longganisa? Malay sundin ang isang kabataan, ang tao, ko rin? bagay? Yun ba eh ang masa. Ngayong pag sinabi ni Kris brain-food na Aquino? Marian yung longganisa, nagiging pang Rivera? Angel Locsin? Kim Chiu? longganisa na rin ang kalidad ng Teacher mo? Syota mo? Kaibigan mo? edukasyon habang tumatagal. Diyos mo? Sino? Baka ang Bumababaw at nawawalan na ng tamang tanong eh BAKIT. karangalan ang karamihan sa Sa kahit saan eh apektado tayo mga guro, ang kawawa eh yung ng paligid natin. Pero hindi yun ang estudyanteng nagsawa na sa dahilan para hindi natin makita ang malayo sa atin. Hindi rin dahilan para longganisa. Ito na ang dikta, ang uso ng bumili tayo ng libro at ticket para mga pauso na walang ginawa kundi sa dadag na grade at lalong hindi mang-abuso. Tinuturuan tayo na dahilan para mahiwalay sa isa’t isa gumanti na lang sa mga susunod na ang bawat tao. henerasyon sa’tin kasi sa kanila raw Hindi isang malaking eh wala tayong bawi. Nagkukubli “toss coin” ang buhay. Hindi tayo sa edad at kulubot ng mukha para matatakot sa bukas kung sigurado igalang ’di dahil kagalang-galang tayo sa mga bagay na ginagawa kundi para takasan ang tunay nilang natin. Huwag natin ito iasa sa huwad responsibilidad na paglingkuran ang na tradisyon na nagsasabi sa atin na kabataan, ang tao, ang masa. gumapang imbes na tumakbo, dahil Ngunit pasulong ang masa. ang ilog ay nilulusong at ’di sinisisid, Patuto, patalino at marunong nang o kaya gumawa tayo ng tulay na tayo magpasya. Dahil rin sa kanila, iba na rin ang makikinabang. ang almusal ng ilan. Puto’t kutsinta Okey, dayo tayo sa usapang sabay sawsaw sa kape, kasi mahal na kampus. yung pandesal para sa karamihan. Dito, militar lang ang may
Whether it is true that the money spent was not a public fund or not, Arroyo and the rest of the public servants involved should speak up and be given appropriate punitive
actions. Arroyo’s indulgences are enough. Or better let them scoff what poor people are eating so they could realize how indefensible those luxurious foods are.
Editorial Board 2008 - 2009
Editor in Chief: J oyce A . L lanto | Acting Managing Editor: Ma. Fatima Joy B. Villanueva | Associate Editors: Jeric F. Jimenez (Internal), Edrick S. Carrasco (External)
Section Editors
“A potent agent of change” 2nd flr. Charlie del Rosario Building, PUP Sta. Mesa, Manila |Telefax: 7167832 loc. 637 | Send your comments, suggestions and messages to da_cata@yahoo.com, Visit us online at www. pupthecatalyst.deviantart.com | Text KATA and send to 2299.
News: Mark P. Bustarga | Features: Jewel O. Alquisola | Literary: Ma. Quey Ann Eliza A. Solano | Culture: Monica M. Presnillo | Community: Narisa Caranto Sports: Mc Macky Nieva | Circulation Managers: Maria Karol P. Hernandez & Marlon Peter N. Bermudez | Graphics: Shirley D. Tagapan | Layout: Paul Nicholas M. Divina
Staff
Writers: Angelie Marie F. Gardose, Christzaine Saguinsin, Ramoncito G. Felarca | Artists: Francis B. Biñas, Maybelle Gormate | Photographers: Richard Reyes MEMBER : Alyansa ng Kabataang Mamamahayag (AKM-PUP), College Editors Guild of the Philippines (CEGP)
Vol.XXIV No.03 August 2009
Opinyon
Indibidwalismo ng Ako Mismo Ni Underground Boyband
W
ag kang magtaas ng kilay tapos mong basahin ‘to! Nito lamang nakaraang Mayo inilunsad ang isang bagong advertisement campaign ng “Ako Mismo” sa telebisyon at internet. Gamit ang mga kilalang personalidad gaya nila Ely Buendia, Angel Locsin, Maxine Magallona at kasama ng ilan pang indibidwal ay nagdeklara ang bawat isa ng kanya-kanyang “ako mismo” para manawagan ng pagkilos sa mga indibidwal na lutasin ang problema ng bayan. May nagsabi na, “ako mismo ang magiging mabuting ate”, “ako mismo ang magmamahal sa mga Lasallista”, “ako mismo ang tatangkilik sa sarili nating produkto”, etc etc. Sa unang tingi’y may pagkaprogresibo ang dating ng ad, ngunit mahalagang suriin natin kung ano ang kaisipang bitbit nito. Ang sabi ng ad: ang pinakamalaking problema ng Pilipinas ay hindi kahirapan o katiwalian o kawalan ng kapayapaan kundi ang pagwawalang bahala ng mga mamamayan. Tignang maigi ang pokus ng ad. Nakitingin lamang ito sa indibidwal, at sa pagpokus nito sa problema ng indibidwal makakalimutan natin ang katotohanang ang problema nati’y istruktural. Lumalabas tuloy na ang puno’t dulo ng may kasalanan (kung bakit tayo naghihirap) ay ang mga ”indibidwal” na walang pakialam. Ang itinuturo ng ad: ”ikaw mismo” ang may kasalanan. Baguhin mo ang sarili mo. Ang mga problema ay hindi panlipunan. Paano ba ang tamang tindig sa ganitong isyu? Sa sanaysay ng
P
sosyolohistang si Wright Mills na pinamagatang “The Sociological Imagination” ipinakita niya kung paano direktang nakaugnay ang buhay ng indibidwal sa buhay ng lipunan at kung paano din nakaugat ang problema ng indibidwal sa problema ng buong lipunan. Halimbawa, tignan ang unemployment. Kung sa isang lungsod na may 100,000 tao at iisang tao lang dito ang walang trabaho, ito ay personal na problema at dahil dito makikita natin ang kakulangan ng indibidwal bilang pangunahing sanhi ng kanyang problema. Siguro nga’y kulang sa kasanayan. Pero kung sa isang bansa na may 88 milyong tao at 30 milyon dito ang walang trabaho, ito’y panlipunang problema na. Ang mismong istruktura na ng pagkakataon nating makapagtrabaho ang gumuho. Hindi na lang “ikaw mismo” ang may kasalanan dito. Dapat nang makita ang mga institusyon ng ekonomiya’t pamahalaan ang responsable sa ganitong sitwasyon at hindi na lamang ang mga personal na pagkukulang ng mga indibidwal. O isipin na lamang ang problema ng mga nagugutom, walang bahay at ’di makapag aral. Nangyayari ang mga ito dahil ang mismong sistema na ng lipunan ang may problema. Ang ibig sabihin nito’y ang mga problema natin ay produkto ng lipunan, maging tayo ay produkto din ng ating panahon. Mahalagang maintindihan natin kung papaano ang aktwal na operasyon ng sistema at kung paano nagiging responsable ang lipunan sa atin para malaman kung ano ang mga wastong hakbang na gagawin natin tungo sa ating mga problema. Hindi
lang itong pinutok na lobong plastik atay na’ko, pero pinapanood pa sa gitna ng nagsasabugang bomba ng ang video ko sa internet.” mga terorista. Humahagulgol si Panalo ang security plan ng Katrina Halili nang sabihin NBI nang dumating dito sa bansa si niya ang mga salitang ito sa harap Cesar Mancao, itinuturing na susi sa ng mga senador na hook na hook sa Dacer-Corbito murder case. Sinundo pagresolba ng kasong isinampa niya na siya sa Amerika, VIP pa sa NAIA. laban kay Dr. Hayden Kho, ang leading Tulad ng Kay Katrina, malupit na man ni Kat sa tila blockbuster hit na sex hagupit na atensyon ang ipinukaw scandal nila. kay Mancao. Pero sa araw-araw, ‘di ba Ayos nga raw ang tapang ng maraming mahi-hit and aktres na hindi nahiyang run? Marami rin namang umamin na siya ang pinapatay nang walang babae sa likod ng Maraming kalaban-laban at iyong madidilim na anino sa mas mabibigat iba pa nga ay wala video. Sobrang astig nga, kaya naman nagkagulo na problema ang namang nalalaman. Ang ganitong ‘maliliit’ na ang lahat. Ang mga mamamayan kaso, pinagtalunan man dating walang pakialam lang ba sa Kongreso? at ang mga dati pang kaysa sa Bakit pa nga naman ba panay ang pakialam. iimbestigahan ang iyong Maraming nagpapahayag problema ng pagkamatay, eh hindi ka ng suporta, at marami rin iilan naman kilala sa lipunan? ang umalma. Ganito rin Natagpuan kaya ingay na magagawa ang bangkay ng asawa ni Ted kung isang hindi kilalang pangalan Failon sa banyo ng kanilang sariling ang magsasampa ng parehong kaso? bahay. Ayon sa pamilya Failon, Ganoon pa rin kaya ang galit ni siyay’y nagpakamatay. Sa kabila ng Sen. Bong Revilla at galaiti ni Abner pahayag na ito, nagpatuloy ang mga Afuang? kinauukulan sa pag-iimbestiga sa Maaaring may ingay, pero isa
‘‘
‘‘
Vol.XXIV No.03 August 2009
sapat ang indibidwal na pamamaraan sinanay tayo ng lipunan nating maging sa pagharap sa mga istruktural na indibidwalista. suliranin ng lipunan gaya ng kawalan At may magsasabi pa na: ng trabaho at kahirapan. Kapos yun. “mahirap baguhin ang lipunan nang Hangga’t hindi natin nauunawaan nang hindi binabago ang sarili, ang ako malaliman ang mga pinanggagalingan mismo ang daan para maging tayo ng ating problema ay hindi natin mismo!” Ang punto ko’y ganito: mas ito mabibigyan ng solusyong lalong mahirap baguhin ang sarili sa pangmatagalan. Magpapabalik-balik loob ng isang lipunan na ’di nagbabago, lang ito at magpapaulit-ulit sa mga mahirap magpakabait sa loob ng isang panibagong anyo at porma. Kaya yung lipunang hindi naman mabait! Wala pa ”ako ako mismo” na yan, burgis ang man ang ad campaign na ito’y matagal mentalidad ng mga nagpakana nyan. nang sinabi ng mga tao sa sarili nila na Walang pundamental na magbabago sisimulan nila ang pagbabago sa sarili sa ating kalagayan kung paniniwalaan hanggang umikot na lang sa sarili ang natin nang husto ang mga sinasabi lahat ng ginagawa nilang pagbabago. nito. Hindi ko sinasabing Ang pagbabagong ‘wag kang maging hinihingi dito ay mabuting ate o wag lampas sa lebel ng Mas lalong mong suportahan ang indibidwal. At sa mahirap baguhin pamamagitan lamang freedom of expression, ang sarili sa loob ang sinasabi ko’y ito: ng kolektibong bakit “ako mismo” at pakikipaglaban para ng isang lipunan hindi “tayo mismo”? ang lipunan na ’di nagbabago, baguhin Bakit hindi ang mga kasabay nating problemang panlipunan mahirap nababago ang ating ang ilantad gaya ng mga sarili. Hindi magpakabait sa imperyalismo? Bakit uubra ang ”ako ako loob ng isang hindi natin maunawaan mismo” sa usaping na ang problema nati’y ganito. lipunang hindi iisa, na ang suliranin Kaya kung naman mabait! nati’y panlipunan? At gusto natin ng iyon na nga, balikan natin lipunang malaya, ang pokus ng ad sa paninisi sa mga walang nagugutom, naghihirap at indibidwal at ang pagbibigay-diin nito walang pagsasamantala ng tao sa tao, sa indibidwalsimo. Itinuon na lamang dapat “tayo mismo” ang maka-realize na nito ang ating isip sa mga problemang ang lumilikha ng lipunang ito ay walang personal na hindi naman talaga iba kundi tayo, nasa sa atin ang tunay na pribado para huwag tayong kumilos lakas at kapangyarihan na kolektibong nang kolektibo laban sa sistemang baguhin ang lipunang ito para tayo panlipunan. lumaya. Ngayon, ito ang tanong, Tayo, May magsasabi na: “mga Ano na mismo ang gagawin natin indibidwal din naman ang may ngayon? Bibili ka na lang ba ng dog tag kasalanan dahil sila din naman ang para kasali ka na sa mga cute? Arf! arf! gumagawa ng sistema!” Sandali, totoo ngang ang mga tao din ang gumagawa Our pages are decreasing, ng sistema pero hindi nila ito ginagawa kung saan nakita nila ang kanilang Ibalik ang The Catalyst at Student sarili bilang manlilikha. Sarili lang Council fees sa dati nitong proseso! natin ang lagi nating nakikita dahil
‘‘
‘‘
The Catalyst
so does our FUND.
Pag sikat, isyu lahat Ni Sherren Que Fabian kaso. Ginawang suspek pati si Ted at nakisawsaw pa ang kung sinu-sino. Nataranta ang media at nalantad pa ang buhay ng mag-asawa. Ngunit, kung isang estudyante ang natagpuang nakahandusay at sinabing nagkitil ng sariling buhay dahil sa break-up nilang mag-syota, iimbestigahan pa kaya ito? Hindi rin lahat ng ganitong ay naaamoy pa ng mga mamamahayag. Iyan ang kapangyarihan ng may pangalan at mayayaman. Sino nga naman ba ang mag-aatubili pang bigyan ng pansin ang mga namamatay sa gutom at nagsisiksikan sa bahay katabi ang timba na sumasalo sa tulo ng bubong . Mayroon bang taong nakasakay sa Porsche ang tatabi pa para pumadyak sa pedicab ng isang malnourished na bata na bigat na bigat sa kanyang sakay? Simpleng katotohanan ito na may komplikadong dulot sa bayan. Bakit ba hindi na lang ayusin ang
problema ng kahirapan? Hindi ba ito ang ugat na lahat ng kaguluhan? Maraming mas mabibigat na problema ang mamamayan kaysa sa problema ng iilan, kung papaano sila mananalo sa halalan. Kung mga prominente na lang ang makakatanggap ng katarungan, sana’y maging prominente tayong lahat. Ang tanging alam nating mga simpleng mamamayan, mamamatay tayo ng tahimik at payapa. Hindi gaya nila, may mga balita at tribute pa nga, mauungkat naman ang detalye ng buhay sa madla.
Si Sherren ay estudyante ng BSA H2-1D at isa sa mga pinakamasugid na contributor sa pitak na ito. Ang Unzipped ay bukas sa lahat ng estudyante ng PUP. Ipadala lang ang inyong mga sanaysay sa TC office.
Panitikan
The Catalyst
Ang pagtatalik ng buwan at araw Jeric F. Jimenez
Mula sa inyong mga mata, itinuring niyo kaming mga hayop mga halimaw sa kalahating mukha ng buwan… ngunit kami ang mandirigmang binuo sa pagtatalik ng buwan at araw. isinilang kaming may pakpak na hinabi sa bandilang tumalas, sa pakikibaka ng kasaysayan tuluyang hinubdan ang akademya at binagtas ang musika ng pag-akyat gamit lamang ang aming pluma. Tinulungan namin siyang bumayo at magtaip ng palay binaka namin ang lupang tigang sa pagmamahal. ang bawat pawis na tumutulo sa aming pisngi at dugong iniluluha ng
aming mga mata ang siyang nagpapalambot – nagdurugtong sa bitak-bitak ng sakahan. pagmasdan mo ang aking mga kamay ang ugat nitong sinanay sa gabi-gabing pag-iyak ang mga daliri kong piniling lumaban hindi ang bala ng baril hindi ang tabak at pulbura kundi ng mga sigaw sa lansangan ng pagtiim at taos kamaong mga kamay. ako ang magdirigmang binuo sa pagtatalik ng buwan at araw ang ampaw na sikmura at isipang pinanday sa dapit-hapong pangamba ng mga aba ang siyang magsasatitik kong gaano ko sila iniibig at patuloy na iibigin pagmasdan mo ang aking mga paa
Tatang Makamasa Prop. Sixer Sitjar
May ngiti sa mga labi Huwad na pagtitimpi Mapaglaro ang pag-iisip Ang dala’y pang –aapi Mahiwaga ang puso Sa tagong pagtubo Ganyan ang paraan Pinipera ang pagsuyo # kailan ba tatapusin ang panlalamang Sa daigdig ng mga taong may inaasam At kung lagi bang ganyan ang kanilang patakaran Tapusin at putulin … simulan ang ating laban KORO Tama na at sobra na Ganid na kapitalista Putulin at sirain Ang bulok na sistema Kung ganito ang mangyayari ‘Di ako magtataka Kung bakit masaya si
tatang makamasa II Hangad ay maging santo Luhuran ng mga tao Sa kanilang adhikain Ikaw ang magtatrabaho Bibilisan ang pagnanasa Gagawin kung anu-ano Hanggang sa ikaw ay madala At ikaw ay maloko ( ulitin ang # at koro ) Ngayon na ang tamang panahon Baliktarin ang pagkakataon Na sila ang luluhod At sa atin magtatanong Pagkat ang nais ng masa Si tatang makamasa Puhunan ay pawis Ang tubo’y pagkakaisa ( ulitin ang # (koro 2x )
ang mga pilat ng sugat kong itim ang ikinatas na dugo, ang mga daliri kong tinagpas ng pagmamakaawa at mga kukong nagtiis sa tulo ng kandila katulad ng buwan na sumasagot sa tuwing siya’y pinupukol ng mga tanong katulad ng makapangyarihang araw na nanunumbat sa tuwing ako’y sumisigaw itanong mo sa kanyang yayat ang dibdib lubog ang pisngi sunog na kilay at naninilawang ngipin at sila’y sasagot; ipako mo sila sa krus! ihelera’t pugutan ng ulo isa-isa pabulwakin ang kanilang mga bituka. at kung mailap nama’y barilin mo sila sa bumbunan
pahirapan sa himagsik ng iyong pluma. Nang matigil na ang pagsagpang sa amin ng mga aso ang pagngalngal sa amin ng mga buwaya ang pagtuklaw sa amin ng mga ahas. kaylan nga ba ipipinta ng mapagkandiling pintor ang hubad na kulay ng kanyang mga obra kaylan nga ba isasatitik ng aming pluma ang mga mukha naming may tabing mga bibig naming umusal ng mararahas na letra at kaylan nga ba mabibiyak ang batong naligo sa dugo ng paninindigan. at kami’y tutugon; kami ang mandirigmang binuo sa pagtatalik ng buwan at araw malapit na ang tunay na kalayaan.
Parakali Francis B. Biñas
Isang batong makinang dulot ay buhay at kamatayan. Palamuti sa iilan katumbas ay buhay ni Juan. Isang bagay lamang sa mata ng mayaman. Pilit kinamkam sa kanayunan
kapalit sa buhay ng mamamayan. Libong katutubo ay binayaan makuha lamang gintong kayamanan. Maibigay lang ang kasiyahan sa mga kapitalistang gahaman.
napkin
Prop. Arlan Camba “isang buwan akong naghintay
bumiyak sa dibdib ang sumpa’t pangako
upang salubungin ang iyong pagdalaw
maghihintay ako kahit kailan pa man
nagyakap ang bugso nang luha at dugo
kahit pagdating mo’y walang katiyakan…!
MABINI SESSIONS III: “Dose: Ang pagtindig upang makamit ang isangde kalidad, pantay-pantay at mapagpalayang edukasyon sa PUP”
“Dose: The stand to achieve quality, equality and liberating education in PUP”
T
welve pesos. Nowhere in the country can someone find tuition fee lower than what the Polytechnic University of the Philippines has to offer. With 5 branches and 8 extensions all over the country, PUP has served home for 60,000 deserving talented but financially challenged individuals. The rising cost of living and the country’s worsening economy are enough reasons for parents to hope that a college degree will earn their children a better future. Because of this, thousand flock the university gates to get a chance at education. As a social service, a cheap, efficient and reliable public education system will ensure an educated citizenry. But it can not do so without a unified effort from the benefactors. The task of safeguarding this education and guaranteeing access to everyone, regardless of color, belief or social status is left to PUPians. Only we can assure the safety of our valuated PUP education.
Guidelines and Contest Rules: The contest is open to all bonafide students of Polytechnic University of the Philippines-Manila
1. The contest has six (6) categories namely: a. Short story d. Maikling kwento
b. Essay e. Sanaysay
c. Poetry d. Tula
2. Entries must be computerized, double spaced on a letter size ( 8 .5 X 11 inches ) white bond paper, with 1’’ margin on all sides. The page ( e.g. 1 of 15). The font style should be Times New Roman, Arial or Book Antiqua and the font size must be 12. 3. In the short story/maikling kwento categories, an entry must be at least five (5) but not more than fifteen (15) pages. 4. In the poetry/tula category, an entry must not exceed two (2) pages. 5. In the the essay/sanaysay category, an entry should be at least three (3) but not more than five (5) pages. 6. 7.
All entries must be original and unpublished.
All entries will be judged according to the following criteria: -Relevance to the theme 40% -Originality 30% -Literary Expertise 30% Total 100%
8. An individual can join all categories but only one entry per category will be accepted. 9. Translation of any entry submitted in one category to category will not be honored. 10. All entries should resolved on the theme: “Dose: The stand
to achieve quality, equality and liberating education in PUP” and “Dose: Ang pagtindig upang makamit ang isang de kalidad, pantay-pantay at magpalayang edukasyon sa PUP”
11. The author’s real and address must not appear on the entry. Only the title of the entry should be written on it.
12. A duty accomplished entry form, triplicate copy of entries
and soft copy in a CD must be enclosed in a long brown envelope and be submitted to The CATALYST office 2nd floor, Charlie Del Rosario building (formerly Unyon ng Mag-aaral), PUP Main Campus on or before November 30, 2009.
13. Submitted copies of all entries shall remained with, and will be the property of The CATALYST and Mabini Sessions.
14. The board of judges should have the discretion not to award any prize if, in its judgement, no meritorious entry has been submitted.
15. The CATALYST and Mabini Sessions Committee has the right to assign the persons who shall compose the Board of Judges in each of the categories. The decision of the majority of the Board of Judges in all categories shall be final.
16. Top three on each of the categories will be declared winners. 17. All winning entries will be included in the Mabini Sessions III Literary Folio.
18. Plaque of Certificates will be given to all winners during the Awarding and Launching Night of the Mabini Sessions III.
Background Design: Christian A. Monforte
Vol.XXIV No.03 August 2009
The Catalyst
Kultura|Komunidad
Ted Pylon’s
Campus Lyf
Kumembot Exposé
Half-man, Half-marble from Romblon
Tita Kuring Edition
Ta n o n g : Anong fee, bukod sa SIS fee at Energy fee, ang sa tingin mong mahal at hindi mo dapat binabayaran?
N
akakulay dilaw na t-shirt at pantalon with matching ribbon na nakasabit sa kanyang dibdib. Seryosong seryoso sa paglalakad sa kahabaan ng Teresa habang naka-laban sign. Hindi inaalintana ni Ted ang pabagu-bagong panahon. Basa na ang kanyang yellow shoes pero diretso pa rin siya sa paglalakad. Naka-laban sign pa rin at iwinawagayway ang kanyang yellow handkerchief.
Sa dental at guidance fee, mahal. Parang hindi naman kasi nagagamit ung mga yun. Tsaka ung mga karaniwang estudyante, hindi naman alam na may ganon. -Vhille, COABTE
Ted: Hu..Hu..Hu… Laban! Laban! Laban!” Malapit nang makalabas si Ted sa bisinidad ng Sta. Mesa nang biglang umulan muli. Nabasa si Ted sa sobrang lakas ng buhos ng ulan. Habang nagpapatuyo ng kanyang yellow attire, nadaanan siya ng libu-libong taong naka-laban sign din, naka-yellow shoes, yellow t-shirt at pants. Ted: Wow! Parang bumaba ang araw kahit umuulan ah! May mga kulay dilaw na sasakyan at kulay dilaw na mga motorsiklo ang nasa dulo ng kumpol na mga tao. Ted: Tita Kuring! Tita Kuring! Tita Kuring! Pipiktyuran sana ni Ted ang mga tao pero pagtingin niya sa kanyang bag puro rosary ang laman nito. Nalungkot si Ted kaya bumalik na lamang siya sa PUP. Pagdating doon ay kulay dilaw na ang kulay ng gate at ng buong paligid ng PUP, may mga nakasabit na ring mga kulay dilaw na ribbon sa lahat ng paligid. Isang estudyanteng kusot ang mukha ang lumapit sa kanya. Estudyante: Ted! Slowmotion ang pag-ikot ng ulo ni Ted, sabay ng pagpahid niya ng kanyang yellow hankerchief sa kanyang sipon. Ted: Ooong,... Bangeet...? Estudyante: Nakakainis wala palang pasok! Ted: Bakeet! Hindi mo ma alam! Ililibing ngayon si Tita Kuring. Estudyante: Sino yun? Ted: Ang pinakamahusay na manlulugaw sa Stop and Shop!
Buwan ng Wika...
◄Mu la Pa hin a 0 3
awit. Mayroon ding Palaro ng Lahi at Pora sa Wika, isang panel discussion na bukas sa Masteral at Filipino Majors na dadaluhan ng Punong Komisyoner ng Kagarawan ng Edukasyon Komisyon sa Wikang Filipino na si Jose Laderas Santos at iba pang kawani ng Linggwistika tulad nina Dr. Leticia Macaraeg at Dr. Elvie Estravo. Nagwakas ang pagbubukas ng Buwan ng Wika sa pagtatanghal ng ikalawang taon ng Batsilyer ng Sining sa Filipinolohiya (ABF) at ang pangwakas na pananalita ni Prop.
ERRATUM:
Umiiwas ang kausap ni Ted dahil sa paninigaw nito’t pagtalsik ng kanyang laway. Estudyante: Bakit puro kulay dilaw sa PUP? Ted: Tribute kasi yon para sa kanya. Hindi lubos maisip ng kausap ni Ted ang nangyayari hanggang sa magdatingan ang iba pang naka-yellow attire at naka-laban sign.
Anu ba yung cultural fee na yun? Hindi naman kasi pinapaliwanag at nakikita kung saan napupunta yung mga
Yung mga compulsory tickets. Walang kabuluhan, mahal, hindi naman kami nananalo, hindi pa related sa subject. Tapos may mga worktextbooks na required kahit ang pangit ng pagkakaprint. -Pearl ng CEFP Yung ipapapanuod daw pero may bayad na P160. two weeks na pero wala pa rin hanggang
ngayon. English project daw kasi kaya ginawang compulsory. -Slayer ng ME 1-3 Mas okey ngayon kasi mas maayos. Hindi na kailangan tumawid papuntang main building. -Bluishyc , BSTM I-3D Nagbabayad kami para sa Business Torch pero wala naman kaming natatanggap, ilang sem na. Andami-dami pang compulsory na libro sa CB. May laboratory fee tapos 3:1 naman ung ratio. Tapos nagbabayad din naman tayo para sa kuryente, di ba? May bagong electric fan sa room namin pero hindi naman binubuksan. -sprukoy ng MK 4th year
Uy! May mga humahabol pa oh!
Natabunan si Ted ng mga tao, naapakapakan, nadumihan ang yellow costume ni Ted. Nang biglang...
Congratulations to the following persons! You have passed The 2nd batch of The Catalyst Qualifying Exam. Please proceed to our office at 2nd flr. Charlie del Rosario Bldg. for the orientation. The final deadline for applicants is on September 11.
Ted: Huh...? Ano ‘to?
Clariza M. Glino -BJ 1-1D, Mike Jay G. Jayan -BJ 3-1D, Ronaldo D. Medina -BS Biology 1-1, Emery D. Villas -ABE 1-2D, Maria Rojen M. Leonardo -BJ 3-1D, Juliebeth D. Afable -BJ 3-1D, Katherine Louber M. Daet -BSIOP 1-1, Harris U. Sandigan -ABE 1-2D, Kristina Chan -ECE 1-4, Angelique E. Araojo -BOA 1-6D, Jene L. Monterola -ABH 1-1, Roldan O. Cabungcal Jr. -ABE 1-2D, Jillian dela Rosa -BS Biology 1-1
Isang papel na naglalaman ng reklamo ng isang estudyante ang tumakip sa mukha ni Ted... Case no. 4 series of 2009 WANTED: Admin officials concern on the construction of Catwalk. Tinatawag ko ang pansin ng mga nasa posisyon na may kinalaman sa pagsasaayos ng catwalk dahil sa baku-bako nitong daan. Marami sa mga estudyante, maging mga faculty, ang nadadapa at natatapilok kapag dumadaan dito lalo na sa gabi. Subukan niyong maglakad doon sa gabi, lagi kasi kayong naka-kotse kaya hindi niyo nararanasan. Sana’y bigyan niyo ng kaukulang aksyon ito. -Faculty member
Chizkorn
Tae Boy
Anthony B. Quijano
Macky Nieva
TED: Para sa mga iskolar ng bayan na may mga hinaing o reklamo sa inyong mga propesor o maging empleyado at opisyal ng unibersidad, magtungo lamang sa The Catalyst office upang ito’y ipagbigay-alam.
Carpio.
Ang HB 305 Kaugnay ng pagdiriwang ng Buwan ng Wika, nagpahayag din si Prop. Carpio ng hindi pagsangayon sa House Bill 305 na panukala ni Cebu Rep. Eduardo Guillas kung saan isinusulong ang pagpapalawig ng wikang Inggles bilang midyum ng pagtuturo sa ating bansa. “Ang wikang pambansa partikular ng wikang Filipino ay repleksyon ng pagkilala, pagkakaisa at nasyonalismo ng mga Pilipino kaya dapat ito ang gamitin at paunlarin,” pagtatapos ni Prop. Carpio.
Sa nakaraang isyu ng The Catalyst, ang titulo ng artikulo sa pahina 8 ay ‘King of Pop (Culture), Si MJ sa kulturang kanyang ipinagyabong’. Bukod pa dito, Nobyembre 30, 2009 ang huling araw ng pasahan ng entries sa MABINI SESSIONS III. Humihingi ng paumanhin ang publikasyon sa nalathalang maling impormasyon dahil sa problemang teknikal.
Vol.XXIV No.03 August 2009
Dental, hindi naman kasi nagagamit. Mula noong pumasok kami dito, hindi pa namin na-aavail yun. Ngayon ko nga lang nalaman na may bayad sa ganun. Nung highschool naman kasi, di ba, walang mga ganon. -Maricris Alulod, HRDM 3-1N
ganon e. Hindi naman masama yun pero hindi kasi nagagamit. Tsakayung guidance fee, hindi ganun kakailangan . Dapat may mga activities din dun o kaya ilaan na lang sa library fee kasi yun yung madalas magamit, dapat malaki ung pondo. -Mark Anthony Bautista, BTM 2-1
Dukot
Francis B. Biñas
Kultura
Ngunit sa pagkakataong ito, kakaibang mga awitin ang pinakikinggan ko. Awiting walang music videos at hindi maririnig sa radyo o telebisyon. At ang tanging mayroon sa mga awiting ito na wala sa iba ay ang malalim nitong pagsasalarawan sa kalagayan ng bayan ni Juan. Ito ay mas kilala bilang musikang bayan. Minsan ko nang naulinigan ang mga musika ng Kamanyang, isang kultural na organisasyon sa PUP. Taliwas sa uri ng musika mayroon sa mainstream, naniniwala silang ang sining ay mula at para sa bayan. Kaya’t para sa kanila, sa bawat kalabit ng kuwerdas ng gitara at bitiw ng lyrics ng anumang kanta ay ang pagnanais na makalikha ng makabayang musika.
Isang lahi, isang tinig Taong 1969 nang naitatag ang grupong Kamanyang. Sila’y nagsimula bilang pangkat na nagtatanghal sa lansangan at aktibo sa pagsusulong ng makabayang sining noong mga panahong iyon. Bilang isang progresibong organisasyon noong dekada ’70, kaisa ang Kamanyang sa paglaban ng sambayanan sa rehimen ni dating Pangulong Marcos noong Martial Law. Ito man ay nagbunsod upang ideklara silang ilegal na organisasyon, patuloy
itong tumindig at naging markado pa ang paglahok sa makasaysayang First Quarter Storm. Sa muling pagkakatatag nito noong 1992, nanatili ang makabayang oryentasyon nito at hanggang sa ngayon tinatangan nila ang layuning gamitin at iaalay ang kanilang sining para sa bayan. At ngayon bilang bahagi ng kanilang pag-unlad, sa kaunaunahang pagkakatao’y maglalabas ang Kamanyang ng isang album. Sa pinagsama-samang komposisyon ng mga musikerong bumubuo sa Kamanyang, nakalikha ito ng isang compilation ng mga awiting may temang “Isang Lahi, Isang Tinig” na naglalarawan sa pagkakaisa ng mga artista sa loob ng unibersidad tungo sa paglikha ng makabuluhang sining--isang sining panlipunan at sining para sa bayan. Tampok sa kanilang compilation ang 12 awiting tumutugon sa tema ng musika na kanilang ibinabandila. Saklaw ng mga ito ang pagsasalarawan sa kalagayan ng lipunan--mula sa iba’t ibang sektor kabilang na ang kulturang umiiral sa bansa, na siyang inilapat at isinatitik, at sinaliwan ng mapagpalayang melodiya. Ilan sa mga nilalaman nitong awitin gaya ng Binhi, Kabataan, at Hirap na si Juan ay depiksyon ng batayang kalagayan ng mga magsasaka, manggagawa at kabataan o ng sambayanan sa kabuuan. Gayundin, nag-iiwan ang mga ito ng hamon ng paglaban para sa karamihan. Inilarawan naman sa mga kantang Kultura at Digmaang Pangkultura ang kolonyal na kulturang Pilipino at hamon sa malawak na hanay ng artistang bayan na maging mapangahas sa pakikitunggali sa mga elitistang alagad ng sining ng mainstream.
Samantala, higit na napatingkad ang kabuluhan ng kanilang musika sa mga awiting Tandaan mo, Pulang Lakbay, Digmaan, at Kalayaan na nagbibigay hamon sa patuloy na pagsulong at paglaban tungo sa kalayaan. Alam ng Kamanyang na maliit lamang ang entablado sa ganitong musika; sapagkat hangga’t ang mga institusyong pangkultura gaya ng radyo at telebisyon ay hawak ng nakatataas na uri ay mananatiling hiwalay sa pintig ng masa ang oryentasyon ng kanilang musika.
Ang hamon sa mga artista ng bayan “Sa pagpula ng tabing Ang sining mo’y lalaya Artista ka ng bayan Mandudulang makabayan...” Para sa Kamanayang, sa awiting ito na Mandudulang Makabayan naipapakita ang malaking kaibahan nila sa mga musikero sa mainstream. Kalakhan sa mga musika ngayon ay nakatuon sa tema ng romantisismo. At dahil nakatali ito sa konsepto ng komersyalismo, naging kalakaran na sa industriya ang gumawa ng kanta para ibenta. Sa ganitong paraan nawawalan ng kalidad ang mga likhang awitin. Kulturang popular ika nga. Sinasalamin nito ang buhay na taliwas sa tunay na nararasan ng marami, sa kasalakuyang sistema at labis
na binibigyang katwiran ang pagiral ng ganoong sistema. Sa ganitong pagkakataon higit na kritikal sa sinumang artista ang sumalungat sa uso. Dahil kakabit nito ang usapin sa kung paano sila magiging katanggaptanggap sa kanilang mga tagapakinig. Bagaman aminado ang Kamanyang na naging kahinaan sa kanilang mga awitin ang malalim na pag-ugat sa mga isyung tinatalakay nila at gayundin ang kahinaan sa paghahain ng alternatibo o solusyon, alam nilang nasa proseso ang pagunlad. Higit na hinihingi ang pagpapahusay sa kakayahan at ang muli’t muling pag-aaral sa lipunan bilang pundasyon sa kanilang mga awitin. Dahil sa huli, ang musikang nakasandig sa kasaysayan at patunguhan ng lipunan ang higit na mananaig. Higit pa sa pagpapaindak ng awiting Nobody ng Wonder Girls, ang musikang bayan ay patuloy na susulong hanggang sa makamit ang tunay na paglaya ’di lang sa musika, sa pangkalahatang sining o sa kultura, kung hindi maging ng sambayan.
Article: Mark P. Bustarga Illustration: Edrick S. Carrasco Page Design: Paul Divina
‘‘
Kalakhan sa mga musika ngayon ay nakatuon sa tema ng romantisismo. At dahil nakatali ito sa konsepto ng komersyalismo, naging kalakaran na sa industriya ang gumawa ng kanta para ibenta.
‘‘
M
adalas ko noong abangan ang Top Music Hits sa Myx at MTV. Dahil bukod sa paghanga ko sa iilang local at foreign artists, natutunan kong mahirap mapagiwanan sa kung ano ang uso. Hangga’t tumatagos sa buhay pag-ibig at kayang paindakin ang mga tagapakinig, mas higit ang pagtanggap ng marami.
The Catalyst
Ang Musikang Di Popular Pag-awit ng Kamanyang sa saliw ng musikang bayan
Vol.XXIV No.03 August 2009