TC JUNE 2008

EDITORIAL:

NEWS:

Survival of the Fittest

TC wagi sa Gawad ERJ Page 3

Youth ACT Now! inilunsad Page 4

Page 2

I

ba’t ibang uri ang bumubuo sa lipunang Pilipino. Isang porsyento nito ay binubuo ng mga panginoong may lupa (PML) at malalaking burgesyang kumprador (MBK) tulad nina Pang. Gloria Macapagal-Arroyo at Meralco owner Eugenio Lopez. Isang porsyento naman ang mga pambansang burgesya gaya ni ZTE-NBN star witness Jun Lozada. Ang mga kabataan at mga propesyunal (white-collar workers) na tinatawag ding mga peti burgesya ay bumubuo sa walong porsyento.

Nakapaloob sa uring ito si dating College Editors Guild of the Philippines (CEGP) President for Visayas Randy Malayao. Ang mga manggagawang pinangunahan ng yumaong Anakpawis Rep. Crispin “Ka Bel” Beltran ay bumubuo naman sa 15%. Samantalang ang uring magsasaka gaya ni Kilusang Mayo Uno (KMU) Sec. Gen. Randall “Ka Randy” Echanis ang sumasaklaw sa 75% ng ating lipunan.

Sa ganitong bahagdan na isang porsyento lamang ang mga mayayaman kumpara sa napakalaking bilang ng mga naghihirap, tila hindi balanse ang distribusyon ng yaman at kita ng bansa.

Tatsulok ang istruktura ng lipunang Pilipino at para mapawi ang ‘di pagkakapantaypantay, marapat lamang na baliktarin ito.

Istruktura

Ng

Lipunan Features:

SIKHAY

Page 5

ANG KAYARIAN NG ISANG BAYANI Page 6

SI MALAYAO BALIK - LOOB

Page 7 Page 8

ELECTRIC SHOCKED Page 12

Dibuho ni Edrick Carrasco

Dahil sa sama-samang pagkilos

Jeric F. Jimenez & Joyce A. Llanto

P250 Developmental Fee Iimbestigahan Ang pagbuo ng isang komite na mag-iimbestiga sa legalidad ng P250 developmental fee, P800 energy fee at iba pang dagdag-bayarin ang naging bunga ng matagumpay na pagmartsa ng humigit kumulang 1000 first year students ng Politeknikong

Unibersidad ng Pilipinas patungong Commission on Higher Education (CHEd), Hunyo 27.

Martsa Katulad ng naganap na malawakang walkout at pagmartsa noong nakarang

Agosto 14, 2007 kung saan 8000 PUPian ang tumutol sa tuition fee increase, nilakad muli ng humigit kumulang 1000 freshmen students ang lansangan mula Sta. Mesa patungong CHEd sa Mandaluyong kung saan ginanap ang Board of Regents

(BOR) meet.

Ayon kay Krishna Ayuso, pangulo ng Sentral na Konseho ng Mag-aaral (SKM), isang akto ng pagtutol ng mga freshmen ang naganap na walkout para sa dagdag na P250 na bayarin noong nakaraang enrolment.

Ang naturang martsa

ay isinagawa matapos ang General Freshmen Orientation (GFO) sa university gym noong araw ring iyon kung saan ipinaliwanag ng konseho ng mag-aaral kasama ang Sandigan ng Mag-aaral (sundan sa p.2)

02 “The potent agent of change”

E d i t o r i a l B oard 2 0 0 8 - 2 009 Editor in Chief Joyce A. Llanto Managing Editor Kimberly Anne B. Salas Associate Editors Ma. Fatima Joy B. Villanueva Joannes R. Alonsagay News Mark P. Bustarga Jeric F. Jimenez Gerald Villanueva Chelsie Serrano Features Cristina B. Puso Joshua M. Manata Literary Siena Catherine B. Farparan Community Jeff Mike Smith V. Sule Culture Editor Melanie M. Moyo Artists Edrick S. Carrasco Shirley Tagapan Paula Renee Reyes Photographer Joannes R. Alonsagay Lay-out Artist Paul Nicholas M. Divina 2nd flr. Charlie del Rosario Building, PUP Sta. Mesa, Manila Telefax: 7167832 loc. 637 Send your comments, suggestions and messages to da_cata@yahoo.com, Visit us online at www.thecatalyst.tk.

Text KATA and send to 2299.

“

MEMBER : Alyansa ng Kabataang Mamamahayag (AKMPUP), College Editors Guild of the Philippines (CEGP)

Ika nga, isang ekspresyon ng paghawak sa kapangyarihang pampulitika ay ang kakayanang mamaniobra rin ang aspetong pampinansya.

VOL. XXIII No.01June 2008

”

Dibuho ni Paul Divina

B

ukambibig na ng mga gahaman na salapi ang nagpapainog sa mundo. Kung wala ka nito, siguradong hindi ka makakaalpas sa tinatawag nilang survival of the fittest. Marahil sa kontekstong ito napulot ng lokal na administrasyon ang ideyang tanggalin na sa miscellaneous fee ang publication at student council (SC) fees dito sa PUP. Ito’y sa pag-aakalang sa pamamagitan nito, mapipilayan ang dalawang institusyong matagal na nilang kritiko.

Noong nakaraang Abril 4, nakatanggap ng tawag ang dating editor in chief ng The Catalyst mula kay PUP Pres. Dante Guevarra na nagsasabing simula ngayong taong pang-akademya ay hindi na kabilang sa miscellaneous fee na binabayaran ng mga PUPian ang TC at SC fees. Ibigsabihin, manumano na ang gagawing paniningil ng dalawang institusyon. Kaya noong nakaraang enrolment ay nagkaroon ng panibagong pila para rito.

Ayon kay Pres. Guevarra, matagal na raw hindi nakakapagpasa ang TC at SC ng financial statement.

Bukod pa rito ay hindi rin daw nakakatanggap ang mga mag-aaral ng kopya ng TC kaya marami na ang nagrereklamo. Ang ginawa raw nilang ito ay upang hindi na maging sagutin ng unibersidad ang anumang reklamo patungkol sa dalawang intstitusyon.

Para sa kaalaman ng mga PUPian, isang semestre na lamang ang hindi naisusumiteng financial

Survival of the Fittest statement ng TC sa internal audit.

Palagiang nagiging bukas ang publikasyon kung paano ang paraan ng aming paggasta sa perang ibinabayad ng mga kapwa namin Iskolar ng Bayan. At sa usapin naman ng hindi raw namin paglalabas ng dyaryo, lagi’t lagi naming sinisikap na makapaglabas kahit pa wala kaming pondo. Gusto lang naming linawin na dahil sa P20 lamang ang pub fee (pinakamura sa buong Pilipinas) na aming sinisingil ay 1:2 ang ratio ng pagbibigay namin ng kopya.

Ibigsabihin, isang kopya lamang ng TC sa bawat dalawang estudyante ang kaya naming i-prodyus.

Kaalinsabay nito ay tatlong termino na ng aming pondo ang hindi namin nakukuha. Mga pondo ng TC noong summer 2007, second semester 0708 at summer 2008 ang hindi pa ibinibigay sa amin ng administrasyon magpahanggang ngayon. Ginagawa ang financial statement para ilahad kung saan inilalaan ang pera; pero bago ito magawa ay marapat lamang siguro na mayroong perang bibilangin para rito.

Kung susuriin, ilan taon na ring tangan ng TC ang dictum na “To

write not for the people is nothing.”

Kasabihan na pinanghawakan ng publikasyon sa loob ng mahabang panahon upang pagsilbihan ang mga mag-aaral ng PUP, higit kaninuman.

Sa mga nakaraang laban ng mga Iskolar ng Bayan tulad ng pagtatangkang tuition fee increase, pagkundena sa infrastructure project ng administrasyon, at maging ang kasalukuyang P250 developmental fee at P800 energy fee, kabilang ang TC at SC sa tumutok sa mga isyung ito upang ilahad sa buong komunidad ng PUP ang pangangalakal na ginagawa ng lokal na administrasyon sa unibersidad.

At para mabusalan sa bibig ang mga institusyong mariing kumokondena sa mga iregularidad sa PUP, ang pagpilay sa aspetong pampinansya ang nakitang paraan ng represibong namamahala.

Ika nga, isang ekspresyon ng paghawak sa kapangyarihang pampulitika ay ang kakayanang mamaniobra rin ang aspetong pampinansya. Ngunit sa puntong ito, hindi ata nagtagumpay ang lokal na administrasyon na mahawakan sa leeg ang kanilang mga kritiko. Noon pa mang pilay na kami sa usaping pampinansya ay hindi kami natinag.

Patuloy kaming naglabas ng dyaryo’t mga impormasyong hinihingi ng pagkakaton. Ngayong sanay na kami sa ganitong labanan, salat man kami sa pera ay sisiguraduhin naming mananatili kaming nakatindig upang ipagpatuloy ang laban ng mga Iskolar ng Bayan.

03 Kuha ni Yano Jazul

Taas kamao.

Ito ang pagpapakita ng mga PUPian upang igiit ang pagtuntong nila sa Mendiola noong Hulyo 3.

P250 Developmental Fee... para sa Sambayan (SAMASA) Alliance ang ilegalidad umano ng P250 developmental fee.

“Bunga ang tagumpay na ito ng malalim na pagpopropaganda sa mga estudyante ‘di lamang ng SKM kundi ng buong kilusang kabataan sa PUP kasama ang SAMASA,” pagpapaliwanag ni Paulo Austero, bise presidente ng SKM at presidente ng SAMASA. “Hindi lamang ito simpleng pagpapaintindi sa mga mag-aaral ng refund para sa P250 kundi higit upang maintindihan ang ginagawang mga anti-estudyanteng polisiya ng administrasyon na tumatapak sa mga batayang karapatan ng mga PUPian.”

Komite Ayon kay Ma. Sophia Prado, PUP student regent, isang presyur ang ginawang pagmartsa at pagpoprograma ng mga estudyante sa labas ng CHEd building para sa iba pang miyembro ng BOR. “Dahil sa tagumpay ng mga Iskolar ng Bayan, bumuo ang BOR ng isang komite na sa wakas ay magaaral sa legalidad ng P250 developmental fee at P800 energy fee sa mga estudyante ng CTHRM (College of Hotel Restaurant Management) at CNFS (College of Nutrition and Food Sciences,” ani Prado.

Ang naturang komite ay pangungunahan ni National Deputy Secretary Nestor Mijares ng National Economic Development Authority (NEDA).

Samantalang ang iba pang miyembro ng komite ay sina George P. Tizon, representate ni Senador Allan Peter Cayetano; Armi Minda Dayet, representate ni Cong. Cynthia Villar; at si SR Prado.

Developmental fee

Matatandaan na ang P250 developmental fee ay

sinimulang singilin sa mga incoming freshmen para sa Student Information System (SIS) isa umanong sistematiko at kompyuterisadong pagsasaayos ng mga rekords ng mga estudyante. Nakapaloob din dito ang tinatawag nilang “one-stop enrolment”.

“Kabalintunaan ang ipinangako ng dagdagbayaring ito. Hindi napabilis ang enrolment dahil karamihan sa mga nag-enrol ay inabot ng ilang araw,” pahayag ni Ayuso.

“Sa katunayan ay maraming mga estudyante’t magulang ang nagreklamo ukol dito.”

Sinabi nito na bago pa man ang pagkilos noong Hunyo 27 nagkaroon din sila ng mga signature campaign upang mapatunayang tumututol ang mga Iskolar ng Bayan sa mga dagdag bayarin.

Ayon naman kay SR Prado, ipinataw ni PUP Pres. Dante Guevarra ang dagdag-bayarin kahit hindi pa umano aprubado ng BOR. Nakasalig din aniya sa CHEd Memorandum 13 na kailangan munang magkaroon ng konsultasyon sa mga estudyante kapag mayroong ipapatupad na tulad nito.

“We are in an educational institution. We are supposed to be the catalyst in upholding the democratically-reached consensus. If the administration itself leads in violating rules, what kind of values are we teaching the youth?” pahayag ni Prado Sa pagpapatuloy pa rin nito, sinabi niyang hindi dapat ipapasan sa mga Iskolar ng Bayan ang mga dagdag bayaring ito dahil ang Special Trust Fund (STF) na P151,786,000 dapat magmumula ang gagastusin sa SIS. Energy fee Tulad ng P250 developmental fee, ang P800 energy fee ay hindi dumaan

(mula p.1)

sa konsultasyon ng mga estudyante, ayon pa rin kay SR Prado. “Hindi rin ito naihapag nang maayos sa special meeting ng BOR noong Marso 7.”

Ang P800 energy fee ay isa rin sa mga dagdag na binayaran ng mga nasa una hanggang ikaapat na taon mag-aaral ng CTHRM at CNFS para sa mga air conditioning units.

Ayon naman kay Jonathan Nievas, pangulo ng CNFS student council, hindi umano air condition ang kailangan ng mga estudyante sa CNFS bagkus mga bagong guro, laboratory equipments, kitchen tools, at iba pang kailangan sa kanilang kurso.

Sinusugan din ni Mark Chris Sarmiento, pangulo naman ng CTHRM student council, ang naunang pahayag na ang P800 energy fee ay hindi kailangan ng mga magaaral maging sa kanilang kurso dahil ang gusto umano nila ay kung ano ang pangangailangan ng kanilang kurso.

“Nagkaroon nga ng survey kung kami ba’y pumapayag sa implementasyon ng pagpapalagay ng mga aircon unit ngunit hindi naman iklinaro kung magkano ang babayaran para rito. Tsaka na lamang namin nalaman ang P800 energy fee nang kami ay magenrol,” dagdag nito.

Kaugnay nito, sinabi ni Sarmiento na nagpatawag ng meeting si CTHRM Dean Danilo Reyes kung saan pilit pinapapirma ang mga estudyante para umayon sa P800 energy fee. Tinakot umano nito ang mga mag-aaral at sinabing hindi nito pipirmahan ang huling requirement upang makapagtapos hangga’t hindi sila pumapabor sa energy fee.

“Ipinakuha pa niya ang pangalan ng mga miyembro ng student council na labis ang pagtutol sa energy fee,” aniya.

San Juan Annex pinasinayaan Sa pangunguna nila PUP President Dr. Dante G. Guevarra, Executive Vice President Victoria C. Naval, at San Juan City Mayor Juan Victor “JV” Ejercito, pormal na pinasinayaan ang bagong PUP San Juan Annex sa Ninoy Aquino Library Resource Center, Pebrero 20.

Sa kasalukuyan, tinatayang mahigit 350 ang kabuuang bilang ng mga estudyanteng officially enrolled sa nasabing annex.

Nauna nang inihayag ni Dr. Zenaida Sarmiento, Office In Charge (OIC) ng PUP San Juan, na kanilang binigyang prayoridad ang mga estudyanteng residente mismo ng San Juan City. Kahit may kakulangan sa mga klasrum, tinanggap na rin nito ang mga sobrang mag-aaral mula sa PUP main campus. Winika

Jeric F. Jimenez Mark P. Bustarga

rin nitong ang pagbubukas ng bagong annex ng PUP ay magsisilbing lugar para sa mga karagdagang estudyanteng tatanggapin ng unibersidad ngayong taon.

Ang mga kurso sa PUP San Juan Annex ay BS Accounting, BS Information Technology, BS Computer Science, BS Hotel and Restaurant Management, at BS Entrepreneur. Ito ay mayroong 6 na klasrum, 1 computer room, 1 HRM room with equipment, at EM laboratory.

Sa pagtatapos ng panayam kay Dr. Sarmiento, sinabi rin nitong binabalak din aniyang magdagdag ng kursong nursing sa PUP San Juan Annex ngunit wala pang pinal na plano. Samantala, ang mga propesor at kawani sa bagong annex ay kinuha mula sa PUP main.

PUP commemorates Independence Day Gerald Villanueva & Grace Gomez Being tagged as one of the nationalist universities in the country, PUP was chosen among other educational institutions to host the flag rising in commemoration of the Independence Day last June 12.

According to Prof. Henry B. Prudente, one of the speakers during the program, the flag-raising was held in PUP because the university is being recognized in the education of the Philippine masses. “We are the state university that offers the most affordable tuition fee, and that’s the important part that we have in the Philippine education.”

The program started with an opening prayer and followed by a speech from the Department of Education (DepEd) Sec. Jesli Lapuz.

Then the flag rising ceremony took place. It was attended by the University officials, faculty members, employees and students.

Meanwhile, the Secretary General of League of Filipino Students (LFS) and former PUP Student Regent, Lire Pilipino Maga told The Catalyst

that the said commemoration is not worthwhile due to our country has not yet reach true independence.

“Hindi totoo ang kalayaan sa Pilipinas, nananatiling mala-kolonyal pa rin ito. Mula nang sakupin ito ng mga mananakop, hindi pa rin nila tinanggal ang kapit nila rito.

Ang meron tayo ngayon ay isang huwad na kalayaan.

Saan ka ba naman nakakita ng bansa na ang economic at political policies sa ating bansa ay dinidiktahan ng US? Tayo ay import-dependent at exportoriented. Yung ating mga likas na yaman ay ibinibenta natin nang mura ngunit yung mga surplus products nila ay ibinibenta pa ng mas mahal,” he said.

Likewise, the flag racing was also held at different places in Metro Manila like Rizal Monument, and the prestigious house of former first Philippine President Emilio Aguinaldo in Kawit, Cavite, where the Philippine flag was first seen by the Filipino after the declaration of Philippine independence.

TC wagi sa G awad ER J

Kimberly Ann B. Salas

Muli na namang pinatunayan ng The Catalyst (TC) ang kahusayan sa larangan ng pagsusulat.

Sa naganap na 68th National Student Press Convention (NSPC) at 34th National Student Press Congress ng College Editors

Guild of the Philippines (CEGP) sa Camp Alano, Toril, Davao City, Mayo 23-27.

Nagwagi ang TC sa 68th Gawad Ernesto Rodriguez Jr., kung saan nakuha ang unang gantimpala para sa Alternative form sa kanyang magasing

(sundan sa p.9) June 2008 VOL.

XXIII No.01

04 Kuha ni Yano Jazul

Artista ng Bayan.

Nagsama-sama ang mga miyembro ng iba’t ibang pangkulturang organisasyon upang ipinta ang sistema ng edukasyon sa PUP noong Hulyo 10.

Gusali sa Hasmin isinaayos Chelsie Serrano Bilang bahagi ng planong Total University sa PUP ni Dr. Dante Guevarra, kabi-kabila ngayon ang ginagawang pagsasaayos sa Hasmin Building sa M.H. del Pilar Campus.

Ayon kay Engr. Roland Viray, puno ng Infrastructure Project Office at siyang nangangasiwa sa proyekto, ang mga gusali sa Hasmin ay dadagdagan umano ng space para maging gathering area ng mga estudyante, gayundin ang paglalagay ng hagdan dahil kulang ito sa entrance at exit maging ang daang nagdurugtong sa gusali ng Hasmin at graduate school.

Sa unang palapag nito’y luluwagan at isasaayos para maging isang lobby tulad ng sa hotel kung saan matatagpuan din dito ang opisina ng Departamento ng Tourism at Transportation Management, opisina ng dental/medical, guidance at Review University for Nursing na nakatakdang i-relocate.

Ang ikalawang palapag nama’y pinalagyan ng tiles at pinaayos ang dating nakasarang canteen upang magamit. Ang ikatlong palapag ay nagsisilbing klasrum ng mga mag-aaral ng CTHRM at CNFS at daan din sa pagsasaayos para sa paglalagay ng air condition sa mga ito. Ang ika-apat hanggang ika-anim na palapag ay mga paupahang kwarto para sa mga estudyante

ng PUP. At ang ikapitong palapag nama’y mga function room.

Nagpahayag naman ng pagtutol si Jonathan Nievas pangulo ng student council sa CNFS sa mga nagaganap ngayong pagpapaganda sa mga gusali sa Hasmin.

“Kung titignan mas inuuna pa ng administrasyong Guevarra ang pagpapaganda ng mukha ng PUP Hasmin kaysa unahin ang mga pangunahing pasilidad na mas kailangan at huhubog sa amin bilang mahusay na iskolar ng bayan ng aming kolehiyo,” aniya.

Sinabi rin niyang tulad ng P800 energy fee, ang mga nagaganap ngayon na pagpapaganda sa Hasmin ay mariin nilang tinututulan dahil hindi ito umano kailangan ng kanilang mga kurso bagkus ang kailangan nila’y karagdagang pasilidad at mga kagamitang pang-laboratoryo.

Bilang pagtatapos nanawagan siya sa mga magaaral sa Hasmin na magkaisa at sumama sa mga pagkilos upang igiit ang repundasyon ng ilegal na P800 energy fee at manawagan din sa maayos at de-kalidad na edukasyon pagtatapos nito Matatandaan na ang Hasmin building ay isang Hostel noong panahon ni Marcos ngunit ipinasara ito sa kadahilanang ang lokasyon nito ay maaaring maging banta sa seguridad ng Malacañang.

CA dean, CNFS acting dean Ma. Fatima Villaneva appointed Two administrative officials were selected as the dean and acting dean of the College of Arts (CA) and College of Food Nutrition and Science (CNFS), respectively, this year 2008.

The officials were assigned to their respective positions through a Special Order (SO) issued by the Office of the President of this university. Dr. Nenita Fajardo-Buan assumed deanship in CA last April 3 VOL. XXIII No.01June 2008

while Prof. Ma. Esperanza S.J. Lorenzo took office as acting dean of CNFS last January 21, Prof. Lorenzo replaced former dean Danilo Reyes, who was also the dean of College of Tourism and Hotel Restaurant Management. He was removed from the deanship of CNFS because it is not allowed for someone to be the dean of two or more colleges at the same time. There are also questions

Matapos tanggihan ng university registrar

20 shif te es nagrek lamo Joyce A. Llanto

Inulan ng reklamo mula sa mga estudyante ang opisina ni Student Regent Ma. Sophia Prado matapos silang hindi pahintulutang makapagpalit ng kurso nitong nakaraang enrolment.

Ayon kay Student Regent Prado, humigit-kumulang 20 shiftees ang naghain ng reklamo laban kay University Registrar Melba Abaleta dahil hindi umano sila binigyan ng sulat na kanilang hinihingi na magsasaad na maari silang tanggapin ng bagong kolehiyo na paglilipatan nila.

“Maraming mga dean ang ayaw tumanggap sa estudyante dahil gusto muna nilang makita ‘yung sulat galing kay ma’am Abaleta,” pahayag ni Prado.

“May nagbaba raw kasi ng order na hindi na sila puwedeng tumanggap ng shiftees lalo na kung pumirma sa waiver o iyong mga estudyanteng bumagsak sa PUPCET na nakapasok sa PUP sa pamamagitan ng pakiusap.”

Sa isang dayalogo na

dinaluhan ni Student Regent Prado, University Registrar Abaleta, Vice President for Student Affairs (VPSS) Juan Birion , Dean of Office of the Student Service (OSS) Jaime Gutierrez, at ng The Catalyst, sinabi ni Abaleta na nakasaad sa waiver na pinirmahan ng mga estudyante na hindi sila maaring lumipat ng kurso sakaling makapasok na sila sa PUP kaya hindi na niya puwedeng payagan ang mga ito.

“Hindi ko na sila puwedeng payagang magshift kasi pumirma sila sa waiver,” ani Abaleta. “Saka iyong iba ring mga shiftees, may mga bagsak na subject o kaya dropped. Eh hindi naman puwedeng palipatin iyong academically delinquent.”

Ayon naman kay Dean Gutierrez, walang nakasaad sa PUP student handbook ng tungkol sa hindi pagpayag na makapagshift ang isang estudyante nang dahil lang sa pagpirma sa waiver.

“Dapat case to case basis ang pagpayag sa shiftees,”

ani Gutierrez. “Paano kung pumirma sa waiver yung estudyante pero halos lahat naman ng grades niya ay matataas nung nag-aral na siya rito? Wala pa rin ba silang karapatan na pumasok sa kurso na talagang nais nila? Iyon namang ibang estudyante na nagda-drop ng subjects, maaring hindi talaga iyon ang kursong gusto nila kaya sila nagkakaproblema sa pag-aaral.”

Sinabi naman ni Student Regent Prado na hindi dapat itinatali ang mga mag-aaral sa pagiging “waiver” nila. “Ang estudyante kapag nakapasok na sa PUP, hindi na dapat binabansagan na ‘waiver student’. Wala namang ganun sa PUP. Lahat ng estudyante pantay-pantay rito.”

Alinsunod dito, nagpahayag naman si University Registrar Abaleta sa pagtatapos ng nasabing dayalogo na pag-aaralan na muna niya ang kaso ng mga shiftees bago niya ito tanggihan.

Youth AC T Now! inilunsad Joannes Alonsagay

Matagumpay na inilunsad ng national youth assembly ang Youth ACT Now! (Youth for Accountability and Truth Now) na dinaluhan ng mga conveyors at kinatawan nito mula sa iba’t ibang paaralan sa Metro Manila mula Taft, Katipunan, University Belt at Aurora noong Mayo 30 sa Kolehiyo ng Edukasyon sa UP Diliman.

Ang Youth Act Now! ay naglalayong mapagsamasama ang mga kabataan at estudyante para muling ipagpatuloy ang laban sa katotohanan, katarungan at tunay na pagbabago sa lipunan, ayon kay Alvin Peters, tagapagsalita ng Youth ACT Now! Dinaluhan din ng mga kinatawan at mga lider kabataan mula sa National

Union of Students of the Philippines (NUSP), College Editors Guild of the Philippines (CEGP), Kabataang Pinoy Party, Kristiyanong Kabataan para sa Bayan, Student Christian Movement of the Philippines (SCMP) League of Filipino Students (LFS) at Anakbayan.

Gayun din ang mga kabataan mula sa iba’t ibang komunidad.

Pinagtuunan ng pansin ng pagtitipon ang panunumpa at paghahain ng plano ng mga kabataan at estudyante mula sa lugar na kanilang kinabibilangan para ipagpatuloy ang mga naumpisahang pagpopropaganda at paghahanap ng katotohanan at katarungan noong bakasyon.

Ayon sa panauhing tagapagsalita na si Bro. Eddie Villanueva, “ang kabataan ang dapat manguna sa pagbabago

ng lipunan mula sa krisis pampulitika nito.” Naging panauhing tagapagsalita rin sina Engr. Rodolfo ‘Jun” Lozada, ang star witness ng NBN-ZTE deal na nagpahayag na dapat umanong magkaisa ang mamamayang Pilipino sa paghahanap sa katotohanan, nararapat din umanong kumilos ang mga ito lalo na sa mga panahong lalong lumalala ang krisis pangekonomiya, at G. Joey de Venecia na nagpahayag din ng pagsuporta sa ginawang paglulunsad ng Youth Act Now!.

Nagtapos ang programa sa isang fireworks display na sumisimbolo sa isang maingay na simula ng pasukan at todo-todong pagkilos ng mga kabataan.

regarding his capability to handle the college since he was not even teaching any subject in Food Technology and Nutrition.

Educational attainment, including the masteral and doctorate degree, teaching and working experience and national and international affiliations were some of the criteria used by the committee who will select the suitable person for deanship.

The committee is composed of the Vice President for Academic Affairs, college regent and faculty of the college.

The deanship term of Dr. Buan will last up to three years

while Prof. Lorenzo’s acting deanship term will last up to January 21, 2009. Both based upon the SO issued to them and may extend term, depending upon the discretion of the PUP President.

“The priority of CA is facilities and the development of the students and faculty.” Dr. Buan plans to continue what she was doing when she was still the chairperson of Psychology wherein her department was able to produce an experimental room, psychological center, enough chairs and financial aid for the students and faculty who

need to attend seminars outside the campus.

Prof. Lorenzo of CNFS aims to continue the in house review for the Nutrition graduates.

“PUP has 63.33% passing rate in the Nutrition Board Exam.

And I believe that the review (given by CNFS) is the reason for it.” She also plans to revive the pilot plant wherein there will be a take home counter that will be selling processed stuffs like wines, candies and vinegar. The said plant will be managed by the Food Tech students, who will also be making the processed food.

05

M

ng hapon sa isang kumperensya na bahagi ng paghahanda para sa National Rural Congress na ipinatawag ng Catholic Bishop Conference of the Philippines (CBCP) noong Enero 28 nang maganap ang pagdakip kay Ka Randy.

Isang platoon size formation ng mga sundalo na pinangunahan nina Inspector Dinsing at Inspector Dechocos Si Ka Randy at ang tunay na reporma sa lupa ang umaligid ng mga oras na iyon. Ayon Nagmula sa mahirap na pamilya, si Randall sa mga nakasaksi, ginulo umano ng mga “Ka Randy” Echanis ay nagtapos sa Philippine sundalo ang kumperensya at hinarass ang College of Commerce (ngayo’y Polytechnic mga partisipante. Doon inaresto si Ka Randy.

University of the Philippines). Kumikilos siya Ngunit ayon kay Rafael “Ka Paeng” Mariano, sa hanay ng mga magsasaka hanggang sa chairman ng KMP at kasalukuyang pangulo ng matalaga bilang deputy secretary general ng Anakpawis, ang warrant of arrest na ginamit kay militanteng Kilusang Magbubukid ng Pilipinas Ka Randy ay tulad ng kay Bayan Muna Rep. Satur (KMP) noong 5th National Congress, taong Ocampo. “The warrant of arrest they used was the same one that the Department of Justice 1999.

Si Ka Randy ang isa sa mga kumalampag (DOJ) used against Satur Ocampo in April last sa gobyerno upang tuluyang ibasura ang year, this is the Leyte multiple murder case Comprehensive Agrarian Reform Program where it was proven that Ka Randy as well (CARP) at tumulong upang palayasin ang as Ka Satur were both imprison when the socalled crimes happened. It is clear that the mga militar sa kanayunan.

Ang pangunahing panawagan ni case is fabricated and politically motivated we Ka Randy ay panawagan din ng mga demand that Ka Randy be freed immediately,” magsasaka. Ang Genuine Agrarian Reform pahayag nito. “This is all part of the continued offensive and crack down of Bill (GARB) o House Bill the Macapagal Arroyo regime 3059 ay isinusulong ni Ka against its critics, especially Randy, kasama ang mga Pitumpu’t limang the ones exposing its antiprogresibong partido gaya porsyento ang bilang people policies and exposing ng Bayan Muna, Anakpawis a concrete alternative like the at Gabriela, upang libreng ng mga magsasaka Genuine Agrarian Reform Bill ipamahagi ang lupa na sa tatsulok—malaking GARB. We will not be cowed ilang dekada nang sinasaka by these.” ng mga magsasaka. Sa bilang na bumubuo Sa isang pahayag pamamagitan din ng sa lipunang Pilipino ng KMP, nilahad nito panukalang ito, gobyerno ngunit pangunahing na ang utak umano na ang magbabayad ng sa pagkakakulong kompensasyon sa mga napagsasani Ka Randy ay sina panginoong maylupa (PML) mantalahan.”

Pangulong Arroyo, na malimit ipinapasa ng Executive Secretary mga ito sa mga magsasaka.

Eduardo Ermita, Ipagbabawal din nito ang pagbebenta o ang pagmamayari ng lupa, maliban sa mga National Security Adviser Norberto inapo na nais talagang magsaka. Ayon sa Gonzales at Department of Justice (DOJ) Raul Gonzales. Ayon pa rin KMP, ang GARB ang magbibigay ng tunay na Sec. sa KMP, si Ka Randy ay nakakaranas reporma sa lupa na taliwas sa ipinangako ng CARP na 20 taon nang nagpapahirap sa mga ngayon ng tortyur na pisikal at magsasaka. Mariing tinututulan ni Ka Randy emosyonal hatid ng mga dumukot ang nais ni Akbayan Rep. Risa Hontiveros- sa kanya.

Baraquel na palawigin ng limang taon pa ang Si Ka Randy at ang tatsulok CARP. Magpahanggang sa kasalukuyan Sa dalawang dekadang pagkakatupad ng CARP, hindi nito naipamahagi ang mga ay hinihimas pa rin ni Ka Randy ang lupa sa mga magsasaka dahil sa kasalukuyan malamig na rehas na bakal. Hindi pa ay walo sa 10 magsasaka pa rin ang walang rin makatulog nang mahimbing sa gabi sariling lupa. Ayon pa rin sa KMP ay limitado ang kanyang mga anak at pamilya. ang saklaw ng CARP. At kaakibat nito ang Nagbabayad pa rin si Ka Randy sa iba’t ibang iskema na pumapabor sa mga kasalanang “maglingkod sa bayan”.

Pitumput limang porsyento ang bilang PML tulad ng land use conversion, stock distribution option, corporative scheme, ng mga magsasaka sa tatsulok—malaking leasehold arrangement, at contract growing. bilang na bumubuo sa lipunang Pilipino ngunit pangunahing napagsasamantalahan.

Pagdakip Tumindi ang pagsisilbi ni Ka Randy sa Magpahanggang ngayo’y walang pantay na mga magsasaka sa ilalim ng KMP. Ngunit hatian sa lupa, lupang pinag-alayan na nila kasabay nito ay paghamon ng kasalukuyang ng kanilang buhay, lupang dahilan kung bakit administrasyon ni Gloria Macapagal Arroyo lalong yumayaman at tumataba ang bulsa ng sa pamamagitan ng pag-aresto sa kanya sa mga panginoong may lupa.

Bago City Negros, Occidental. Bandang 5:15 Jeric F. Jimenez ula nang makulong at mapabalitang tinotortyur ang kanilang ama, sina July at Amanda ay hindi na mapanatag sa kung ano ang kalagayan ng isa sa mga miyembro ng kanilang pamilya.

Ngunit isa lamang ang lagi’t lagi nilang iniisip magpahanggang sa mga oras na ito, ang kanilang padre de pamilya ay inosente at masikhay na naglingkod sa hanay ng mga magsasaka.

“

Dibuho ni Paul Divina June 2008 VOL.

XXIII No.01

06

Joyce A. Llanto

N

apasimangot ang isang lidere s t u d y a n t e matapos niyang mabasa ang isang artikulo sa dyaryo na patungkol kay Ka Bel. Tribute ng naturang peryodiko ang sulating iyon sa yumaong mambabatas. Pero hindi napatugon ang mag-aaral dahil sa madamdaming pagkakalarawan nito sa naging buhay ni Ka Bel. Kundi dahil tila kinuwestyon ng artikulo ang kahalagahan ng ipinaglaban ng kongresista sa loob ng mahabang panahon.

“

Ginugol ng yumaong mambabatas ang halos kabuuan ng kanyang buhay para pagsilbihan ang mga kapwa niya manggagawa.At sa pananaw ng mga ito, panahon na para sila naman ang sumuong sa labanang naiwanan ng kongresista.”

Dibuho ni Paula Reyes

VOL. XXIII No.01June 2008

Pagtuligsa Sa isang editoryal na inilabas ng Philippine Daily Inquirer (PDI) noong Mayo 21, naging paksa ang kamatayan ni Anakpawis Rep. Crispin “Ka Bel” Beltran. Ayon sa artikulo, isang magiting at tapat na tagapagsilbi sa mamamayang Pilipino ang yumaong kongresista dahil nanatili itong pinakamahirap sa lahat ng mga mambabatas sa bansa. Namatay raw kasi si Ka Bel matapos mahulog mula sa bubungan ng kanyang lumang bahay sa San Jose del Monte, Bulacan na nabili pa niya sa pamamagitan lamang ng pautang. Kinukumpuni raw noon ng 75-anyos na kongresista ang butas nilang bubong habang kasagsagan ng bagyo. Sinabi sa artikulo na ang ganitong mga senaryo ang nagpatingkad sa simpleng pamumuhay ni Ka Bel at higit na nagpatunay na hindi nasangkot sa alinmang akto ng korapsyon ang kongresista. Ni hindi raw nagpasilaw sa sarili niyang pork barrel si Ka Bel.

Ngunit kaalinsabay ng mga papuring ito, sa dulo ng artikulo ay binigyangdiin ang kawalang-saysay raw ng mga ipinaglaban ni Ka Bel. Namatay raw ang kongresista na patuloy ang paglaban para sa kapakanan ng mga manggagawa—isang labang hindi na raw angkop sa panahong ito dahil bumubuti na umano ang kalagayan ng mga manggagawa kasabay ng pagganda ng ekonomiya ng bansa.

Walang kamatayang 125 across-the-board Noong nakaraang taon pa ibinibida ng pamahalaang Arroyo ang patuloy raw na pag-angat ng ekonomiya ng Pilipinas. At kasabay umano nito ang pagbuti ng pamumuhay ng bawat Pilipino.

Nabubuhay pa noon si Ka Bel at isa siya sa mga nanindigang kabaligtaran sa sinasabi ng Malacañang ang nagaganap sa kasalukuyan.

Ayon sa National Wages and Productivity Commission (NWPC), P858 na kada araw ang kinakailangang kita o living wage ng isang indibidwal para maibigay nito ang mga pangunahing pangangailangan ng kanyang pamilya. Pero sa esensya, P345 hanggang P382 lamang ang minimum na sahod ng manggagawa sa National Capital Region. Sa patuloy na pagtaas ng mga bilihin gaya ng bigas at karne, maging ang langis at pamasahe, maraming magulang ang hindi na nakakayanang papag-aralin pa ang kanilang mga anak dahil sa maliit na halaga ng sahod na nakukuha nila sa walong oras na pagkayod.

Noon pa mang 1999 nang unang ipanawagan ng Kilusang Mayo Uno (KMU), militanteng sentro ng paggawa na binuo nila Ka Bel noon pang 1980, ang P125 dagdag-na-sahod. Ito ang sa tingin ng mga nasa sektor ng paggawa na solusyon upang mabawasan ang mga pamilyang nagugutom.

Iginiit ni Ka Bel ang P125 dagdagsahod hanggang Kongreso sa pamamagitan ng paghain ng House Bill 1722.

Ngunit imbes na aprubahan ng gobyerno ang hinaing ng manggagawang Pilipino, idinaan

na lamang ng administrasyong Arroyo ang maliit na pagtaas sa sahod sa Regional Tripartite Wages and Productivity Board. Nitong nakaraang Abril, kakarampot na P20 kada araw ang itinakda para sa mga manggagawa. Malayungmalayo sa hinihinging P125 dagdag-sahod.

Sa kasawiang-palad, namatay si Ka Bel nang hindi man lang naaaprubahan ng gobyerno ang panukalang ito.

Huling hantungan, uloy lang ang laban Si Ka Bel na kumatawan sa uring manggagawa’t maralita ay nagsimulang magtrabaho sa kanyang kabataan bilang tagapaghatid ng sulat sa mga gerilya sa panahon ng pananakop ng mga Hapon. At sa edad naman na 20, sumama siya sa isang strike kasama ang mga kapwa niya taxi driver. Naging organisador siya sa iba’t ibang militanteng organisasyon gaya ng Amalgamated Taxi Drivers Association (1953-1963), Confederation of Labor of the Philippines (1962-1963), Federation of Unions in Rizal, Philippines Nationalist Labor Organization (PANALO), KMU, Alliance of Nationalist and Genuine Labor Organizations, Bagong Alyansang Makabayan (1993-1999), at International League for People’s Struggles (2002).

Nagsilbi siya bilang isa sa mga representante ng partidong Bayan Muna mula 2001 hanggang 2003. At noong 2004, si Ka Bel ang tumayong kinatawan ng Anakpawis.

Dalawang taon ang nakakaraan nang makulong si Ka Bel dahil sa kasong muling binuhay ng pamahalaan para mapatahimik ito. Labinglimang buwan itong napiit. Dahil sa katandaan at pagkakaroon ng sakit sa puso, napilitang sa ospital na lamang siya ikulong kung saan tumaas ang mga bayarin nito roon. Nang hindi naman madaan sa dahas ang kongresista, sinuhulan na ito ng P2 milyong piso para makisabwat sa isang plano na kokontra sa tt laban sa Pangulo. Pero nagmatigas ang mambabatas. Pinanindigan niya ang kinagisnang simpleng pamumuhay at puspusang pakikibaka para sa uring manggagawa.

(sundan sa p.11)

07

A

ng bilangguan ay hindi lugar para sa karuwagan. Sapagkat para kay Malayao, ito ay kasangkapan lamang ng mga tunay na duwag sa panig ng mga maykapangyarihan.

Tubong Minanga Norte, San Pablo, Isabela, si Randy Felix Malayao ay nakilala sa kanyang peti-burgesyang pamumuhay bilang mabait at matalinong kaibigan at kamag-aral. Taong 1990 nang magtapos siya sa kursong BS Fisheries sa Unibersidad ng Pilipinas- Visayas sa Miagnao, Ilo-ilo. Siya ay naging tagapatnugot ng Ang Mangingisda, ang opisyal na pahayagang pangkapus ng nasabing unibersidad. ito ang naging daan upang maging bahagi siya ng malawak na organisasyon ng mga pahayagang pangkampus sa buong bansa, ang College Editors Guild of the Philippines (CEGP) taong 1992-1995. Kasabay ng kanyang pagsulat ay ang kanyang pagkamulat sa tunay na kalagayan ng lipunang Pilipino.

“Magaling na organizer si Randy. Bilang Vice President for Visayas, halos mag-isa niyang itinatayo ang mga Chapter sa maraming probinsya ng Visayas.” Ganito inilarawan ni Bayan Muna Representative Teodoro Casiño Jr. si Randy sa kanyang talumpating Free Randy Malayao Movement and Friends of Randy noong ika-8 ng Hunyo sa San Pablo Church, Isabela. Parehong kasapi sina Casiño at Malayao ng CEGP noong 1998. Si Casiño ay nahirang bilang CEGP National President samantalang Vice President for Visayas naman si Malayao.

Ang kanyang pagtahak sa larangan ng pamamahayag ang naging daan sa kanyang pagkamulat sa pang-aapi ng mga mayayaman at negosyante lalo pa’t malapit siya sa kanayunan kung saan hayag ang pagsasamantala sa mga magsasaka ng mga Panginoong May Lupa (PML). At mula sa pagiging mamamahayag ay tinawid niya ang linya ng pakikibaka laban sa mga uring mapagsamantala at pumanig sa aping masa.

Si Randy ay naging aktibo din sa pakikilahok sa mga usaping pangkapayapan kung saan siya ay gumampan bilang political consultant ng National Democratic Front of the Philippines- Cagayan Valley o NDFPCV. Ngunit sa bandang huli, ang kanyang pagnanais sa kapayapaan ang siya pang naging dahilan upang siya’y paratangan sa diumano’y partisipasyon niya sa mga gawain ng New People’s Army sa Cagayan Valley.

Si

Sa kalukuyan, siya ay nakapiit sa provincial Sa kamay ng mga militar May 15, 2008, Sabado, araw kung jail habang hindi natatapos ang pagdinig sa kailan dinakip si Randy sa Rosario, Pasig at mga kasong ibinibintang sa kanya.

Samantala, mariin naman ang pagkundena sapilitang isinakay sa isang sasakyan sa bisa ng diumanong warrant of arrest. Itinuturo ang ng kasalukuyang CEGP National President 5th Infantry Battalion ng Philippine Army bilang na si Vijae Alquisola sa naging pagdakip kay siyang nasa likod ng pagdukot ngunit mariin Randy. Aniya, walang pinag-iba ang kaso ni ang naging pagtanggi ng nauna. Sa araw din Randy sa pagkawala ni Jonas Burgos na dati iyon nagsimula ang kalbaryo ng mga naiwang ring kasapi ng CEGP. pamilya ni Randy matapos maganap ang pagdukot. Isa si Manang Perla, nakatatandang Kasalanan na itinuturing krimen “Kung may maituturing mang kasalanan kapatid ni Randy sa mga lubos na nangulila sa kanyang pagkawala. “Ilang gabi akong si Randy, iyon ay ang pagtulong sa kapwa” pahayag ni Casiño sa hindi makatulog. kanyang talumpati.

Iyon pala, Ngunit ano nga ba nakakaranas na Ang pagkabilanggo ay ang naging kasalanan ng physical at isang hamon. Susubukin ang ni Randy?

Sa iba’t ibang psychological katatagan ng aking pananaw. paraang pinaninindigan torture ang Ipinapangako ko sa inyo na niya bilang tama, kapatid ko. kung ano ako ngayon ay isinulong niya ang mga Limang araw panghahawakan ko lagi’t lagi, pakikibakang antiang nakalipas, ang aking pinapanguna ay ang pasista, anti-pyudal at May 20, 2008, interes ng sambayanan bago anti-imperyalista kasama iniharap si Randy ang malawak na masa ang interes na pansarili. Doon sa media ng Philippine National ko ibabatay lahat ng aking mga ng rehiyon. Lumaban siya upang mabigyan ng Police Criminal hakbangin.” solusyon ang gutom at Investigation and karahasan sa Cagayan Detention Group (PNP-CIDG) sa Camp Melchor Dela Cruz sa Upi Valley. Ngunit sa huli, kalaban ang naging turing Gamu, Isabela. Noong araw ding iyon nalaman sa kanya ng kasalukuyang administrasyon. Sa ng mga kaibigan at kamag-anak ni Randy ang sinapit ni Randy sa kamay ng mga militar ay tunay na sinapit nito sa kamay ng mga militar. malinaw ang tahasang paglabag sa kanyang “…Talagang na-interrogate ako ng apat na karapatang pantao.

Itinuturing mang malaking pagkakasala araw, apat na gabi. Deprived ako ng tulog may mahalagang impormasyong gusto nilang ang pagsalungat sa estado, hindi kailanman alamin ko. Sabi ko, pipiliin ko na lang hukayin maikukulong ang linyang tinatahak ni Randyang sarili kong libingan…kilala niyo ako. Yung ang pakikibaka para sa panig ng masang mga nalalaman ko, dadalhin ko na lang sa api. hukay,” pagkukuwento ni Randy.

Source: Maging ang mga personal na gamit nito Bulatlat.com ay kinuha umano ng mga dumukot sa kanya at sari-saring pagbabanta ang ginawa sa kanya kabilang na ang tangkang pagpatay sa kanyang pamilya. Limang araw siyang pirming nakaposas at nakapiring ang mata, tinanggal lamang ito noong iniharap siya sa media noong Mayo 20. Siya’y incommunicado at dumanas ng iba’t ibang porma ng tortyur. Kabilang dito ang pambubugbog, pagbalot ng plastik bag sa ulo, pagkakabalot sa mainit na jacket at pagkatutok sa aircon.

“

malayao: Mula peti-burgesya patungong linya ng

pakikibaka Cristina B. Puso

Dibuho ni Edrick Carrasco June 2008 VOL.

XXIII No.01

08

I

Proteksyon: para kay Lozada o sa mga nalalaman niya?

Lumipad siya palabas ng bansa ilang oras bago magsimula ang pagdinig sa Senado hinggil sa ZTE-NBN deal noong Enero upang maisalba ang kanyang buhay laban sa mga maaaring maapektuhan kung sakali mang sumalang siya sa pagtetestigo doon dahil mga taong may katungkulan ang masasagasaan. “I might say something that they would not like… and I might Pagbukol ng kontrobersiya not be able to lie if they ask me,” sabi ni Lozada Ayon sa salaysay ni Lozada noong una siyang bilang isa pang dahilan sa kanyang pag-alis dahil lumabas sa press conference, nagsimula ang lahat ayaw din daw niyang sumali pa sa mga isyung nang ipinakilala siya ni Sec. Romulo Neri kay Joey pulitikal ng bansa. de Venecia, part-owner ng Amsterdam Holdings, Sa kanyang pagbalik ng bansa, tinagurian na nagbibid para sa proyektong siyang “bayani” matapos National Broadband niyang walang takot na Marahil ang bombang Deal. Maging ang dating kumpirmahin ang mga komisyoner ng Commission katiwalian na bumabalot tinutukoy nila na on Elections Benjamin Abalos sa kasalukuyang rehimen. puputok sa PUP noong ay makikinabang umano sa Pinatotohanan niya panahong iyon ay si proyektong ito sapagkat sa ang mga matagal ng JLo mismo. Bombang kompanya ni Abalos kukuha ng inaakusang iregularidad may nakahandang mga suplay ang Amsterdam kagaya ng kickback sa Holdings. mga ahensya. Maging ang pasabugin laban sa Inakala niyang maayos pagpapakita ng kontrol rehimeng Arroyo sa na ang magiging takbo ng ng Unang Ginoo sa mga harap ng libu-libong lahat ngunit hiniling diumano transaksyong kinalalahukan PUPian.” ni Abalos na ‘protektahan’ ng pamahalaan. ang $130M na komisyon sa Malaking ingay ang proyektong iyon. “Bubukol po ito, at sabi ko siguro nilikha niya na kung sakaling magtutuluykalahati pupwede,” ang naging tugon ni Lozada tuloy pa’y may kakayahang pabagsakin ang sa demand ni Abalos. Doon na raw nagsimulang rehimeng Arroyo kung kaya’t naging desperado magalit si Abalos at tinawagan din diumano si ito na sirain ang kredibilidad ni Lozada sa lahat Unang Ginoo Mike Arroyo. ng posibleng paraan. Libel suit ang ipinansisindak sa kanya ni Abalos na direkta niyang idinawit sa pagpapadagdag ng kickback sa ZTE-NBN. Ang iba pa niyang binanggit kagaya nila Neri at FG Arroyo ay nagsasabing walang katotohanan ang alegasyong may koneksyon sila sa naturang kontrata. Lumabas din ang isyu ng pagkakaroon ni Lozada ng ibang babae, bukod sa kanyang asawa. Isang bagay na hindi naman niya pinabulaanan, inamin pa niya ito sa harap ng maraming tao habang nagsasalita siya sa loob ng simbahan. Binanggit pa niya na isa itong bagay na matagal ng naganap at matagal na rin niyang pinagsisihan.

Patung-patong man ang naging hakbang ng gobyerno, hindi ito naging sanhi upang huminto siya sa mga sang chief executive officer sa loob ng apat na taon ng Philippine Forest Corporation si Engineer Rodolfo Noel “Jun” Lozada, Jr. Bagama’t mataas ang posisyon na hawak niya sa isang korporasyon na kontrolado ng gobyerno, walang nababanggit tungkol sa kanya hanggang sa pumutok ang isyu ng katiwalian sa ZTE-NBN deal kung saan nagsilbi siyang consultant sa naturang kontrata.

“

pagpapalaganap ng katotohanan.

Bagkus naging simula pa ito ng natatanging krusada ni Lozada para sa katotohanan.

Mula Simbahan Patungong Unibersidad..

Naging maigting ang pagpapakita ng suporta ng mga taong-simbahan sa kanyang krusada. Mula pa lamang sa unang paglabas at pagpapatawag ng press conference, napapaligiran na siya ng mga madre. Ginanap din ito sa De La Salle Greenhills na kilalang paaralan na pinamumunuan ng mga pari.

Maging sa mga pagdinig na ginagawa sa Senado ay makikita ang suporta nila. Makailang ulit ding nagkaroon ng misa para sa kanyang kaligtasan at pagpapatuloy sa pagpapalaganap ng kanyang nalalaman.

Umabot na rin ang krusada niya sa pagpunta sa mga malalaking unibersidad sa bansa upang maging guest speaker sa mga porum. Dito na rin nagsimula ang pagtawag sa kanya ng “JLo” na pinaikling Jun Lozada, upang makibagay na rin sa trip ng kabataan.

Isang tampok na pagkakataon ang pagbisita ni JLo sa PUP. Ilang oras lamang bago ang kanyang pagdating, idineklarang may natanggap daw na report ang kapulisan tungkol sa bomb threat.

Marahil ang bombang tinutukoy nila na puputok sa PUP noong panahong iyon ay si JLo mismo.

Bombang may nakahandang pasabugin laban sa rehimeng Arroyo sa harap ng libu-libong PUPian.

..Hanggang lansangan ng tagumpay!

Kumikita man si JLo ng libu-libong piso sa kanyang posisyon, isa naman siyang instrumento ng gobyerno sa katiwalian. Ginagamit pa rin yung lakas, talento at kaisipan niya sa paggampan sa mga gawain na tutugon sa pangangailangan ng mga mas nakakataas sa kanya. Dalawa lamang ang kanyang pagpipilian - ang sumunod o hindi.

Ang magpalamon sa sistema ng katiwalian o ang magsabi ng katotohanan.

Sa pinili niyang panigan, ang katotohanan, nawala ang malaking suweldo at ang regular na trabaho ni Lozada, ngunit bumaha naman ang suportang moral, ispiritwal at pinansyal mula sa mga taong naniniwala at nakisimpatya sa kanya.

Naibalik ang kanyang dignidad. Nalinis ang kanyang konsensya. Mga bagay na hinding-

hindi kailanman mababawi sa kanya.

Balik-loob ang pagpanig sa katotohanan ni

jun lozada

Ma. Fatima Joy Villaneva VOL. XXIII No.01June 2008

09

TED PYLON’S Kumembot Expose’

Half Man, Half Marble from Romblon

“UMBRELLA ELA-ELA-EH EDITION” Akala mong ulan ka na maiisahan mo ako ha. Nyahahaha. May pangtricycle naman ako.

Nagcollege tour isang araw si Ted Pylon para personal na siyasatin ang mga nagaganap sa bawat kolehiyo.

Nababahala kasi siya na maraming estudyante ang napagsasamantalahan pero hindi nagpupunta sa kanyang opisina para idulog ang kanilang mga reklamo dahil sa takot na resbakan ng mga propesor. Nasa College of Engineering si Ted nang biglang bumuhos ang malakas na ulan.

TED: Panahon na talaga ng mga pagulan. Dapat na ata akong bumili ng payong. Kahit naman gawa ako sa marmol eh dyaheng maglakad nang tumutulo paibaba sa makinis kong katawan ‘yung ulan. Tsk tsk. Pero habang wala pa akong mabilhan ng payong dito, magta-tricycle na lang ako pabalik ng main campus. Hehehe.

Nursery Crymes

May dumaan na tricycle. Pinara ni Ted. Hindi huminto. May isa pang dumaan, puno naman ng sakay.

Magkakalahating oras na pero lahat ng tricycle ay may laman. Badtrip na si Ted. Tumawid siya papunta sa mga tindahan sa tapat ng CE. Naghanap na ng payong pero lahat ay out-of-stock.

TED: Eto na naman ang kamalasan.

‘Pag tinamaan ka nga naman. Tsk tsk.

May nagtitinda ng kakanin sa tabi.

Ubos na ang paninda.

TED: Nay, puwede ko bang bilhin na lang ‘yang plastik na panakip ng mga tinda mo? Tutal naman eh ubos na eh.

Sige na pleeeeeasssse…

Naglakad na papuntang main si Ted habang nakataklob sa ulo ang biniling plastik. Agitated siya dahil sa dami ng nakikitang pang-aabuso ng mga propesor kaya nagmamadali siyang makabalik ng main campus. Aakyat pa

Edrick Carassco

raw siya sa 6th floor para doon naman magbantay. Nang umabot siya malapit sa chapel sa Anonas st, naalala niyang nagiging instant lawa with matching flowing water nga pala ang daan doon ‘pag tuluy-tuloy ang ulan.

TED: Manong pedicab, pasakay nga!

Lentek na buhay ‘to o.

Kumaripas papasok ng gate si Ted. Tatambay na lang daw muna siya sa opis at doon magbabasa ng reklamo ng mga walk-in complainants. Lie low raw muna siya for one day.

Case no.6 series of 2008 WANTED: Prof. Realin Aranza Chairperson, Banking and Finance College of Economics, Finance and Politics Nais po naming ireklamo ang kawalang pagpapahalaga ni Prof. Realin Aranza sa aming mga mag-aaral na nasa ikaapat na taon. Noong nakaraan po kasing enrolment, parang naging hobby na ni Prof. Aranza ang matagal na pagpirma ng aming mga ace forms at maging yung endorsement namin na makapasok sa isang subject.

Nakasakay na si Ted. MANONG PEDICAB: Aba hijo, sampung piso ang singil namin ‘pag baha ha. Ipinapaalala ko lang sa’yo.

TED: Naku manong, ano pa po bang magagawa ko eh nakasakay na’ko at halos nasa gitna na tayo ng baha?

Hirap na ang matandang drayber ng pedicab sa kakapidal dahil sa bigat ni Ted nang biglang pataas na nang pataas ang tubig. Itinaas na ni Ted ang kanyang dalawang paa sa pag-asang hindi siya maaabot ng baha. Pero sa kasawiang-palad, umabot hanggang puwet ang baha. Hanggang umakyat pa sa balikat at maya-maya’y nawala na sa eksena si Ted (oo, exag na’to pero bahagi ‘to ng kuwento eh).

Pagdating sa tapat ng main kung saan wala na ang bakas ng baha, bumaba si Ted. TED: **speechless habang inabot ang bayad kay manong**

Paul Divina

ehh.. **Tagalog version ng umbrella**

Super badtrip na si Ted kaya ‘di na niya magawang magsalita. Papasok na siya ng gate nang may marinig siyang kanta sa radyo galing sa nagtitinda ng yosi.

RADYO: ‘Di na, ‘di na, ‘di na eh.. eh..

TC wagi... (mula sa p.3) Defiance habang nasungkit din ng TC ang ikalawang gantimpala para naman sa pinakamahusay na tabloid.

Nagsama-sama ang mga delegado mula sa iba’t ibang panig ng bansa sa nasabing kumbensyon.

Sa tulong ng host publication, ang Atenews ng Ateneo de Davao University, matagumpay na nailunsad ang iba’t ibang class room discussions at film showing upang talakayin ang mga kasalukuyang isyu sa bansa partikular ang mga isyung

Parang nananadya kasi siya, office hours naman iyon pero hindi man lang niya kami nagawang i-entertain. Kapag oras naman ng break, ang tagal niyang magresume. Tapos na nga yung oras ng break pero hindi pa niya ini-entertain yung mga naghihintay sa kanya. Ang dahilan lang niya ay yung madalas niyang pagtulog at pakikipagtsismisan.

At kapag handa na siyang magentertain sa opisina niya, sinusungitan naman niya kami.

Dahil sa late na pagpirma niya sa mga ace forms, yung iba sa amin ay nahuli pang mag-enrol. Talagang delayed na delayed sa mga pirma kaya yung iba din hindi na nakapag-enrol pa sa subject na kailangan nila. Pinapatagal niya ang proseso kahit alam niyang kailangang-kailangan na. Masyado siyang paimportante na aakalain mong ang mahal mahal ng pirma niya. Sana naman ay sulitin niya iyong ibinabayad sa kanya ng taumbayan. Magsilbi siya sa mga estudyante dahil mamamayan ang nagpapasuweldo sa kanya.

-BBF 4th year students TED: Ahai! Kahit one day lie low ako eh hindi ibigsabihin nun na hindi ko na tutugunan ang mga reklamo ng mga estudyante. Ika nga, serve the people, serve the masses. Sulong kahit bumabaha! Nyahahaha! kinakaharap ni PGMA sa kanyang administrasyon.

Pormal na binuksan ang kumbensyon noong Mayo 24 kung saan nagbigay ng paunang salita si Jose Cosido, pambansang pangulo ng CEGP, at keynote speech mula kina Jose de Venecia III at Vice Mayor Sarah Duterte.

Samantala, sa huling araw ng kumbensyon naihalal si Vijae Alquisola, dating punong patnugot ng Earist Technozette, bilang bagong pangkalahatang pangulo ng NCR sa CEGP. June 2008 VOL.

XXIII No.01

10 “Aware ka ba na may Php800 energy fee bago ito ipatupad?”

Hindi. Hindi ba ‘pag public school dapat yung gobyerno yung nagbabayad?

Bakit hindi dinaan sa gobyerno?

Dapat gobyerno nagbabayad ng energy fee.

–Caitlin, BST 4-2D Oo. Walang nagsurvey.

Pero I just have my sources.

–Alexiz, HRM 3-1N Hindi. Walang aircon.

Biglang P800 na lang.

–Danielle, HRM 3-Irregular Syempre hindi.

Dagdag bayad lang

yun, masakit sa bulsa.

–Marvin, FT 3-1N Aware sila. Nagsurvey yung TYS. –Dave, BST Irregular Hindi. Bigla na lang may P800 energy fee daw.

Yung aircon ngayon ang hina-hina.

– Rionel, FT 3-1N Opo. Aware na aware.

Nalaman ko about sa rumor ng mga klasmeyt ko. Badtrip kasi hindi ko ramdam yung aircon.

– Von, BSTM 3-2N Hindi. May nagsabi na may aircon pero hindi nila binanggit kung

magkano yung fee, nagpapapirma lang.

– Kim, BSTM 2-3 Hindi. Hindi ok yung aircon, walang nakitang nagbago.

– Anna, ND 3-1N Oo. TYS ung nagsurvey.

– Meldrin, BST 3-2N Hindi. Walang natanggap na survey, wala pa ding aircon.

– Trick, HRM 3-1 Yup! Aware ako. May aircon ba?

– Bryan, BSTM 2-2D

Last month’s questions: 1.Biglaang tinanggal ng PUP admin ang The Catalyst at SC fee sa mga babayarang sa cashier ngayong enrolment, may bagong pila tuloy na kailangang pilahana para magbayad. Ano sa tingin mo ang tunay na dahilan? A.Repression B.Trip lang C. Pila ulit pila 2.Ano sa tingin mo ang dahilan kung bakit may rice shortage sa ngayon?

Q1 REPRESSI0N -Raizza Pago, BSE 1-2, 39166861*** Q1 REPRESSION -Melvin Mina, ABE 1, 639156732*** Q1AlL of d aBove! TRIP nlng magkaR0oN ng malawakng REPRESSI0N para s mahbang PILA ULIT PILA! -Claire Ramos, 639065079*** Q1 ndi q alm,bkt nga b?pukaragang sistema yn!,lalu kmng nhrpn,ok ln xna qn c sakne un bnty dun s pila pra s sc or d’catalyst fee,Hehe,gwpo nia.

-Sakne Gatdula, 639284229***

Q1 cguro pra d masyadong hlata P250 n didagdag nla s tuision dhlatang 2maas kc d nman kmi aware dun eh -Edward Ken Licarte, BSIE 639274224***

ung pra tlga 1-1,

Next Month’s Questions: 1)Makatarungan bang ilagay sa ROTC ang mga estudyanteng ayaw dito?

2)Makikinig ka pa ba sa ikawalong SONA ni GMA sa darating na Hulyo 28?

nairita aq kc 5th day n ng sbhn bwl my kulay ang buhok, in d 1st place i dnt see any rationale s pgbbwl s my kuly ang buhok pg mgpa2id, wer nt HS Studes -639185076*** anymore, colege is ol about 2 chose PUP admin is vry dsappointng, dy gve out w/o cnsultng s studes, wr stil d one 2 suffr.i dnt £yk how PUP hs been run -639185076*** it hs becme a univßsity of puppets.

-639185076*** ELYU nka2inis tlg ung enrolmnt proces ds year.una ms mtgl, nung 1st day 3pm n wla p rng tiyk n course kc d p alm kung pwd p 2mnggp s bsiop, -639185076*** Bkt ganun! Sa open university, ang dagdag bayarin para old student ay php800 para daw sa electrifictn at php250 para sa IT Devt. Samantalang new studnt ang matrikula ay php100per unit mula php12 per unit, bukod pa rin ang php800 at php250. Di naman kami ganun kaangat sa buhay, kaya nga kami nagPUP, bukod pa din dun eh may pamilya o di kaya ay talagang nagsusumikap na makapagtapos ng pag-aaral.

-639175227***

Register once by typing KATA (space) REG (space) AGE, COURSE, YR. & SEC. then send to 2299.

Text KATA (space) Q1/Q2 (space) Your Answer (space) NAME, Yr.& Sec. then send to 2299.

P2.50 lang ang bawat padala. Bukas sa lahat ng subscribers ng anumang network.

Gusto mo ba ma-publish ang sariling gawang sanaysay? O sumulat sa aming editor? Marapat lamang na isumite ito sa aming opisina.

VOL. XXIII No.01June 2008

Sa mga gusto pang maging bahagi ng TC, mag-aplay lamang sa aming opisina hanggang Hulyo 31.

“Why Walk-Out?”

A

s others have done before us, the youth is once again called upon to leave our mark in history’s pages.

This July, we are walking out in outrage over unending and unjust price hikes. Oil prices have risen 18 times this year, and more weekly spates of increases are set to burden our countrymen for as long as this government refuses to impose and implement regulative policies to cushion the blows of soaring oil prices. Prices of food, electricity and other basic commodities likewise continue to be padded up by economic policies such as the Value Added Tax (VAT) and other burdensome taxes.

We are walking out of this administration’s continuous extravagance amid scarcity and national disasters. The lavishness of Arroyo’s most recent junket to the United States is a disgraceful excess in a time when the country is beset with economic hardship.

We are walking out of this administration’s false promises of education reforms. We have had enough of this administration’s deceitful ways. Instead of allotting more for the education budget, it thrusts school administrations towards further commercialization at the expense of students, even as President Arroyo announced a tuition hike moratorium for the present academic year.

We are walking out of this farce of a democracy. Years have passed and we are still counting the days when we see Karen Empeno, Sherlyn Cadapan and Jonas Burgos re-united with their families and friends. We condemn the unresolved and incessant

extra-judicial killings of journalists, activists and civil libertarians that continue with impunity.

We are walking out of attacks on press freedom and freedom of speech and expression. We view the Philippines’ election to the vice president post of the United Nations Human Rights Council as a sham and an insult to all victims of human rights violations, political repression and the Filipino public in general.

We are walking out of President Arroyo’s unprecedented lust for power. We cannot muster tolerance for her continued stay until 2010.

In a time of great deceit, we choose to walkout for honor. In a time of lavish spending, we choose to walkout for austerity. In a time of apathy, we choose to walkout for social significance. In a time when the state’s abandonment of the people’s welfare is at its peak, the youth choose to stand steadfast against this administration’s continuous neglect. In a time of greed for power, we choose to walkout for our democratic rights.

We are walking out for accountability in government and meaningful social change. Seven years of deceit, corruption, tyranny and social injustice has weighed its toll on the youth and the people.

Enough is enough.

For the youth, walking out would mean entering the bigger picture and assuming our historical and significant role in society. We are asked at this point in time, ‘Why walk out?’ To which we reply, ‘Why not?’

The CEGP is the oldest organization of tertiary school publications in the Philippines.

HOY!

Basahin mo ‘t o, b a k a a n d it o p a n g a la n mo.

Angelie Marie F. Gardose ABE 1-3 Herbert D. Montecer BOA 1-6 Francis B. Biñas BOA 1-4D Jason L. Moran BSA 1-6D Mark Jireh B. Castromayor ABE 1-3 Dianne N. Sta. Ana BSCS 1-1 Joyce C. Marcos BSPhysics 1-1 Mykiel Mendoza BNR 1-2D Marlon Peter N. Bermudez BCR 1-2 Hazel Anne Hermoso BSCP 3-3 Fitz Gerald T. Romero BBRC 1-1N John Anthony G. Dasig BSPE 1-1 Nathaniel Pope B. Concha BSPE 1-1 Rosanagay Voluntad BOA 1-2D Maria Karol P. Hernandez BOA 1-2D Maybelle Gormate BST 1-1N

Congratulations! Nakapasa kayo sa TC qualifying exams.

Q2 pLbas Ln ng g0byern0 n my krisis s bgas!dy tke advntge 0n us!4 dyr 0wn gud,gs2 tau mgipit.my pLantasy0n kmi kea i knw.hw c0m my sh0rtge?

-brutaL chiq, 639167512***

Other comments:

College Editors Guild of the Philippines

Grace Gomez

11 DEAD OR ALIVE

I

f only I have a Death Note, I would willfully write the names of the corrupt officials in the Philippines and let them suffer the way they do to the Filipino people.

For a certain person in Malacañang, extreme starvation would be nice, like what 2.8M of Filipinos are experiencing right now due to the worsened rice crisis in the country. Or maybe, accidental intake of fertilizer worth Php728M. Or maybe, be hung to death by a telephone cord while having a conversation to a certain ‘Garci’.

I would also be writing a man in PUP who has fetish for beautification projects and added fees. It would be satisfying to see him carry all the supplies needed for his beautification projects, from the bricks and sand to the steel metal needed, all at the same time. Or maybe, put a hole on him to be the piggy bank for all the Php250 developmental fee and Php800 energy fee illegally collected to the students. Or maybe, since he has passion for coffee, I will replace his blood with it. Just imagine his heart pumping coffee throughout his whole body. Let us see if he can still be alive that way.

But too bad, I do not own a Death Note. I only have my all-purpose black ‘emoticons’ notebook.

Even though I fill out its 160 leaves with their names, it won’t do any harm to them. However, I believe that The Catalyst is as powerful as the Death Note. People will not die but every word that is written in it can be an influential weapon in

Ma. Fatima Joy B. Villanueva

Sour Cream Society arousing, organizing and mobilizing the students regarding the school-based and national issues.

Can that be the reason why the mandatory collection of TC and student council was removed from the miscellaneous fees, adding two more ‘pila’ from the usual ‘Pila Ulit Pila hanggang 6th floor’ enrollment system? Was it really because of the financial statement although our fund was not released yet? Or personal attacks to the two institutions who were constantly opposing his anti-student policies especially on the threats of increasing fees? Hmm. Think about it.

Science itself teaches us on what to do. As the Law of Inertia states, for every action, there is an equal and opposite reaction. For an instance, if the action of Mrs. Arroyo is to suggest budget cut for PUP and Dr. Guevarra agrees. The equal reaction is that they will both think of imposing illegal fees to the students to catch up with the budget cut. It is normal and justifiable to repel so the opposite reaction will be the defiance of the students who understand the issues very well. They will write their names on the signature campaign join the band wagon or noise barrage and march their way to Commission on Higher Education in Mandaluyong or better yet, in Mendiola to register the calls of the Iskolar ng Bayan.

After all, only the dead fish follows the current.

Live ones go the other way.

So, are you dead or alive?

Joannes R. Alonsagay

RAKET “

H

i Ma’am! Try this new Neutrogena Ultra Sheer Sun Block Lotion with Helioflex Technology and SPF+50.”

Kakaibang raket talaga ang na-experience ko nitong summer. Masaya dahil marami akong nasalamuha. Nakakapagod din. Wala na naman kasing madaling trabaho ngayon. Yung mga kakilala ko nag-call center na, yung iba sa restaurant o fastfood chain. Sa totoo lang gusto ko din gumaya sa kanila kaso mahina kasi ang katawan ko. Hindi sa pangungutya sa sarili pero buto’t balat ang deskripsyon nila sa akin. Malaking pasasalamat ko dahil nakatulong ang pagraraket sa usaping pinansyal nitong bakasyon. At naaalala ko sa na tuwing matatapos ang araw sa raket, nasasabi kong mahirap talagang kumita ng pera.

Bilog. Parihaba. May mukha ng bayani o presidente. May kulay kahel, ube. At dilaw. May utang, may nagnanakaw, may pumapatay at may korapsyon. Pera. Tatlong daan at walumpu’t dalawang piso ang minimum wage sa NCR at P858 ang daily cost of living. Hindi ko gusto ang Mathematics pero sa isang tingin pa lang,

Bayani

...

(mula p.6)

Noong Mayo 28, libu-libong manggagawa ang pansamantalang tumigil sa kanilang mga gawain para makiisa sa araw ng libing ni Ka Bel. Kasama na rin ang iba’t ibang sektor, nagmartsa ang mga manggagawa patungong Batasan mula Taft Ave. at Mendiola. At mula Batasan, hinatid sa huling hantungan ang mga labi ng kongresista patungong Bulacan habang winawagayway ang mga pulang bandila bilang pagpupugay sa mahabang panahon ng pagsisilbi ng kongresista sa sektor ng paggawa.

Ginugol ng yumaong mambabatas ang halos kabuuan ng kanyang buhay para pagsilbihan ang mga kapwa niya

Creative Flash kulang na kulang ang P382 sa isang pamilya na may anim na miyembro lalo na sa panahon ngayon na nagtataasan na ang petrolyo, bigas at kuryente. Domino effects. Lahat ng bilihin tumaas kaya ganoon na lang ang demand sa pera.

Nakakagalit isipin na may mga $329 M NBN-ZTE Boadband Deal, P321 M Jose Pidal Account, P728 M Fertilizer Scam at marami pa na imbes na napupunta sa edukasyon, pangkalusugan at agrikultura ay napupunta sa bulsa ng iilan. I doubt kung nasasabi pa ng mga kurakot na ito na mahirap kumita ng pera.

Medyo walang raket ngayon dahil pasukan na. Puro major subjects na, graduating na din.

Pero hindi dahilan yun upang tumigil sa raket ng pagkilos. Dumaan ang bakasyon ngunit hindi natatapos ang laban ng mga magsasaka sa sariling lupa. Laban ng manggagawa sa pagtaas ng sahod (P125 across-the-board nationwide). Laban ng mga biktima ng pampulitikang pamamaslang sa tunay na hustisya. Raket sa pagpapatalsik sa tuta, pasista at pekeng pangulo. At sasahurin natin ang matamis na tagumpay ng pagbabago. manggagawa. At sa pananaw ng mga ito, panahon na para sila naman ang sumuong sa labanang naiwanan ng kongresista.

Habang ganito pa rin ang eksena na napupuno ng mga nagmamartsang manggagawang ang lansangan para hilingin ang kanilang mga batayang karapatan, siguro nama’y kabalintunaang sabihin na bumubuti na ang buhay ng mga ito. Sapagkat ang naging paglahok ng mga ito ay hindi lamang senyales ng pakikiramay sa yumaong mambabatas, kundi upang ipakita na kahit wala na si Ka Bel ay naririyan pa rin ang higit na maraming bilang ng mga manggagawa para ipagpatuloy ang labang kanyang sinimulan. Tiyak sa ganitong paraan, patuloy pa ring magkakaroon ng kabuluhan ang mga ipinaglaban ni Ka Bel. Taliwas sa binitawang pahayag ng nasabing peryodiko.

Sa nakakalunod na pagsirit ng langis Joshua Manata

Breaking Silence

S

a tuluy-tuloy na pagsirit ng langis, hindi na yata aangkop na maglagay pa ng pinakahuling datos ng presyo ng langis dahil malamang ay maluluma din ito.

Hindi pa man naiibsan ang problema sa bigas at kuryente, sumunod agad ang nakakalulang pagtataas ng presyo ng krudo. At tulad ng inaasahan, isinisisi nila ito sa pagtaas ng presyo sa pandaigdigang merkado.

Kabi-kabila na ang reklamong ibinabato ng mga motorista dahil sa pahirap na dulot ng lingguhang pagtataas ng presyo ng langis. Ang karamihan sa atin ay naluluha na lamang at ang tanging ibinibigay sa atin ng gobyerno na pansamantalang solusyon ay ang “pagtitipid”.

Totoo nga namang madaling magtipid sa paggamit ng produktong petrolyo kung ang iisipin lang natin ay ang ating sarili. Kung malapit lang naman ang pupuntahan ay maaring mag de padyak o di kaya’y maglakad na lang. Bilang estudyante at pang araw-araw na pasahero ng bus at jeep mula Fairview hanggang Sta. Mesa, mahapdi na sa bulsa ang P1.50 na dagdag pasahe lalo pa’t sapat lang ang ibinibigay sa aking allowance.

Salungat naman ang magiging implikasyon nito sa mga nasa sektor ng transportasyon.

Ang pagtitipid nila sa paggamit ng krudo ay nangangahulugan ng pagkonti ng kanilang pagbibiyahe. Ito ay magreresulta sa pagbawas ng kakarampot na nga lang nilang kinikita sa bawat araw.

Kung dati’y sa halagang P100 ay nakakayang makabili ng mahigit na tatlong litro, ngayon ay hindi na makaabot ng dalawang litro. Sa buwanang pagtataas ng presyo ng krudo dati, halos mag amok na ang taumbayan. Hindi tayo umunlad at nanatiling atrasado. Mataas na ang krudo dati, pero naging “sobrang mataas” na ito dahil sa lingguhang pagtataas ngayon.

Ang 12% VAT na nakapatong sa presyo ng langis ang isa sa nagpapalala sa krisis ng langis.

Ngunit ang pinaka ugat sa problemang ito ay ang deregulasyon sa downstream oil industry na nagpabigat sa pinapasan ng mga Pilipino na nagdulot ng sunod-sunod na pagtaas ng presyo ng langis at mangilanngilan lamang na rollback.

Sa kabila ng maugong na panawagan ng mga nasa sektor ng transportasyon para sa dagdag pasahe, nagiging maingat pa rin ito dahil baka mabawasan ang sasakay na pasahero kung sa tingin nila’y sobrang taas na ng pamasahe. Sa deregularisadong industriya, sa mga panahong pinagsasamantalahan na ng mga ganid na kompanya ng langis ang krisis para magpataw ng di-makatarungang pagtaas ng presyo, nananatiling walang kapangyarihan ang gobyerno.

Hindi naman makatarungan na pagbanggain ang interes ng nasa sektor ng transportasyon at ang nakararaming pasahero. Parehas lang naman na naiipit ang dalawang ito sa pagkalugmok ng ekonomiya. Sa kabila ng pagka-inutil ng mga kinauukulan ay hindi dapat manahimik sa patuloy nilang pagpapasakit sa pamamagitan ng pagpapapasan ng problema sa malawak na masang Pilipino. Mas mainam nga sigurong mag de-padyak o maglakad na lang, pero higit itong magiging makabuluhan kung ito’y idederetso natin sa malakanyanang para ihain ang solusyon – ang pagtanggal sa VAT at pagbasura sa deregulasyon.

June 2008 VOL.

XXIII No.01

12

Dibuho ni Karl Lean Maga

Si Juan sa pangunguryente ng Meralco at gobyerno Mark P. Bustarga

S

a bawat nagtutunggaling uri, isa ang nanaig at isa ang nagagapi.

Hindi malayong ganito ang mangyari sa lumalalang tunggalian sa pagitan ng angkan ng Lopez at Macapagal-Arroyo. Pareho silang napapabilang sa hanay ng mga malalaking burgesya kumprador (MBK) na bumubuo sa 1% ng kabuuang populasyon ng bansa. Sila na itinuturing na malalaking pamilyang negosyante na nagpapaigting ng pagsasamantala sa mga maralita para sa sariling pagpapayaman.

Alitan Noon pa man ay naitala na sa kasaysayan ang matinding banggaan sa pagitan ng dalawa.

Taong 1900 ay nagsimula na ang kompetisyon ng dalawang angkan sa negosyo at larangan ng pulitika. At hanggang sa kasalukuyan ay nanatili ang paligsahan ng mga ito para sa karangyaan at kapangyarihan maging impluwensya sa pulitika.

Muling nag-ugat ang alitan ng dalawa sa pag-usbong ng kontrobersya ukol sa diumanong maanomalyang pamamalakad ng Manila Electric Company (Meralco), isa sa pinakamalaking distribyutor ng kuryente sa Luzon at pag-aari ng pamilya Lopez.

Ang pagtuligsa at pag-akusa ng pandaraya ng kasalukuyang administrasyon ay tinitingnan ng marami bilang hakbang ni Gng. Arroyo na agawin ang pagmamayari ng nasabing kumpanya at maisailalim sa pamamahala ni Winston Garcia, ang general manager ng GSIS (Government Service Insurance System). Sa pag-aanalisa ng mga kritiko, lumalabas ding maaaring bahagi ito ng paghihigante ng gobyerno sa ABS-CBN, isa sa pinakamalaking network pangtelebisyon at pagaari din ng Lopez na naging kritikal sa administrasyon sa gitna ng mga katiwaliang kinasangkutan nito mula “Hello Garci� hanggang NBN-ZTE Deal.

Pangunguryente ng Meralco Batid na ng lahat ang pagtaas ng halaga ng mga pangunahing bilihin. At kabilang sa mga ito ang kuryente. Itinala na simula Abril, mahigit 50% na itinaas ng singil sa kuryente ng Meralco. At ang di alam ng marami ay malaking bahagi ng mga sinisingil ng kumpanyang ito ang di makatuwirang pinapasan ng mga konsyumer nito. Una na sa mga ito ang kontrobersyal na system loss charge na bumubuo sa 9.5% bill ng kuryente, kung saan ang mga nawawala at ninanakaw na kuryente ay sinisingil sa mga konsyumer. Bukod dito, pasan din ng mga konsyumer maging ang

Corporation), PSALM (Power Assets and Liabilities Management Corp.), TRANSCO, WESM (Wholesale Electricity Spot Market), ERC, MERALCO at iba pang pampubliko at pribadong kumpanya na magsabwatan upang mapataas ang singil sa kuryente. Ito ang dahilan kung bakit itinuturing ang singil ng kuryente sa Pinas bilang pinakamataas sa Asya maging sa mundo. Ang EPIRA din ang m i s m o n g nagbigay ng kapangyarihan kuryenteng sa mga pribadong sektor na kinokonsumo magsamantala at ipasa ang ng kumpanya mga gastos at utang-panlabas na pinalalabas sa konsyumer nang walang nilang kasama sa pakikialam ng gobyerno. mga nawawalang Mabigat din ang pinapasan kuryente. Depensa ng ng mga mamamayan sa 12% Vat Meralco, legal diumano ang lahat (Value Added Tax) na ipinataw ng ng mga singiling gobyerno.

Kung i p i n a p a t a w sinsero talaga nila sa mga itong tulungan Negosyante man o konsyumer. Ayon ang nagdarahop mismo ang gobyerno, pa nga sa isang na mga Pilipino, wala sa kanila ang tiyak ang pagtatanggal advertisement na magsasaalangkung saan sa naturang kinasangkapan pa buwis ay isa na sa alang sa kalagayan nila ang isang sikat pinakamabisang ng sambayanang na personalidad Pilipino. Hanggat inuuna paraan. sa telebisyon, Ang inihahaing ang pamumulitika mga halagang plano ng gobyerno at pagpapayaman, pinahihintulutan na pag-take over mananatiling maiipit lamang ng sa Meralco ay hindi ang mga maralita sa Energy Regulatory solusyon sa krisis tunggalian ng dalawa.

Commission (ERC) sa kuryente. Dahil ang ipinapasa nila. ang pagnanais ni Kung gayon, kung Winston Garcia, isa alam at pinalalampas ng gobyerno sa masugid na kaalyado ni Gng. ang di makatao at baluktot na Arroyo, na mapasakamay ang sistema ng Meralco, ano kaya kumpanyang ito ay pagnanais ang motibo nito upang banggain ding makuha ang bilyong tubo ang pinakamaimpluwensyang nito. pamilyang negosyante sa bansa?

Negosyante man o mismo ang gobyerno, wala sa kanila ang Ang gobyerno at ang planong tiyak na magsasaalang-alang pag-take over sa Meralco sa kalagayan ng sambayanang Ang sistemang umiiral sa Pilipino. Hanggat inuuna ang Meralco ay anino lamang ng pamumulitika at pagpapayaman, mga patakarang pinapatupad ng mananatiling maiipit ang mga kasalukuyang administrasyon. Sa maralita sa tunggalian ng dalawa. simula ng panunungkulan ni Gng. Maaari ngang isa sa kanila ang Arroyo noong 2001 ay isinulong magwawagi at isa ang magagapi. niya ang EPIRA (Electric Power Ngunit mananatiling sambayanang Industry Reform Act), sa kabila Pilipino ang talunan sa sitwasyon. ng mga pagtutol. Kaya hindi Pulitikal man o pawang kasakiman, nakapagtatakang ang pagpasa malinaw na ang ang Lopez at ng batas na ito ang nagbigay- ang kasalukuyang gobyerno daan upang sumahol pa ang ay salarin sa pagpapahirap at monopolyo sa kuryente at ang pananamantala sa sambayanang walang habas na pagtaas sa singil Pilipino. Kung tayo ay lalaban at nito, na nagbunga para magawa makikitunggali, hindi malayong ng NAPOCOR (National Power pareho natin silang magagapi.

“

June 2008 VOL.

XXIII No.01