RYNEK ZDROWIA W PIgułCE

Teleporady według nowych zasad i odbudowa ochrony zdrowia w kryzysie

Kolejny miesiąc wszystko koncentrowało się wokół COVID-19. O wiele bardziej zjadliwy brytyjski wariant wirusa w połączeniu z niewydolnym systemem ochrony zdrowotnej doprowadziły do pogłębiającej się zapaści. A upór MZ, m.in. w sprawie ustnych egzaminów PES czy wystąpienie premiera zarzucające prywatnym placówkom brak zaangażowania w walkę z pandemią, jedynie zwiększyły i tak już duże napięcia.

ALEKSANDRA KUROWSKA Redaktor naczelna Cowzdrowiu.pl

E-zdrowie Po wielu perturbacjach weszły w życie przepisy ograniczające teleporady. Nie można już ich udzielać najmłodszym dzieciom, ale wbrew pierwotnym planom MZ, utrzymano teleporady dla seniorów. I już w pierwszych dniach obowiązywania nowych przepisów pojawiło się wiele problemów. W myśl aktualnych regulacji, lekarz nie może odmówić bezpośredniej wizyty, gdy pacjent nie wyraża zgody na teleporadę, cierpi na przewlekłą chorobę i nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia lub zmieniły się objawy, istnieje podejrzenie choroby nowotworowej, a także gdy dziecko nie ma jeszcze 6 lat. W formie teleporady nie może też odbyć się pierwsza wizyta u lekarza, pielęgniarki lub położnej podstawowej opieki lekarskiej, wskazanych w deklaracji wyboru. NFZ – w informacji zamieszczonej na portalu pacjent.gov.pl – radzi, by w sytuacji gdy lekarz odmawia przyjęcia bezpośrednio w placówce, dzwonić na numer Telefonicznej Informacji Pacjenta i zgłosić nieprawidłowości.

Pacjent skorzysta z teleporady, gdy istnieje podejrzenie zakażenia SARSCoV-2, a także gdy potrzebuje recepty na leki niezbędne do kontynuacji leczenia, a lekarz ma jego dokumentację medyczną. Teleporada wystarczy także w przypadku zlecenia na zaopatrzenie w wyroby medyczne, gdy jest to kontynuacja poprzedniego, a lekarz dysponuje dokumentacją. Za pomocą teleporady można też uzyskać zaświadczenie o stanie zdrowia. Można z niej skorzystać, gdy dziecko, które nie ma 6 lat, korzysta z porady kontrolnej, którą lekarz ustalił podczas bezpośredniej wizyty i która nie polega na fizycznym badaniu.

System Toczą się rozmowy o płacach między MZ i związkami zawodowymi oraz pracodawcami. Rząd zaproponował nową wersję tabeli z minimalnymi płacami dla różnych grup pracowników z podziałem na lata 2021–2024. Resort zdrowia szykuje się do publikacji nowego policy paper „Zdrowa przyszłość. Ramy strategiczne dla systemu ochrony zdrowia na lata 2021–2027”. Obejmuje on wiele obszarów od kadr, przez infrastrukturę, po inwestycje. Dokonuje analizy m.in. sytuacji demograficznej oraz epidemiologicznej, zakłada też deinstytucjonalizację kolejnych obszarów ochrony zdrowia. Wskazano 15 celów, które będą realizowane poprzez sześć kierunków interwencji. Z dokumentu zapowiadającego nowe policy wynika, że mimo prób reformowania systemu ochrony zdrowia w okresie 2015–2019 wciąż dostrzec można brak lub bardzo ograniczoną poprawę w zakresie dostępności świadczeń zdrowotnych, co wynika nie tylko z wciąż zbyt niskiego finansowania ochrony zdrowia, ale i z procesów demograficznych (nieuchronnego starzenia się społeczeństwa). Dokument przygotowywało MZ przez ostatnie miesiące, ale minister Niedzielski czekał aż premier Morawiecki będzie miał gotowy „Nowy Polski Ład”. Mieliśmy go poznać w marcu, jednak ze względu na pandemię przesunięto termin na kwiecień. Gotowy projekt Ustawy o Krajowej Sieci Onkologicznej będzie znany nie później niż za 3 miesiące – mówił na sejmowej Komisji Zdrowia (17 marca) wiceminister zdrowia Sławomir Gadomski. Sama sieć ruszy 1 stycznia przyszłego roku, o obecności w niej i o finansowaniu ośrodków będą decydować osiągane wskaźniki jakości. NFZ po raz kolejny ogłosił, że zaleca ograniczenie lub wstrzymanie zabiegów planowych i diagnostyki szpitalnej, z wyłączeniem onkologii. Ostatni raz – w styczniu – odwoływał poprzednie ograniczenia. W związku z szeroką krytyką, minister zdrowia ogłosił dzień później, że na razie to decyzja na 2–3 tygodnie, choć w samym komunikacie Funduszu nic takiego nie podano.

»Gotowy projekt Ustawy o Krajowej Sieci Onkologicznej powinniśmy poznać najpóźniej w czerwcu.«

Tymczasem, jak wynika z badania „Stan publicznego systemu ochrony zdrowia oczami Polaków w dobie pandemii COVID-19”, blisko 86 proc. respondentów uważa, że zwiększona liczba zgonów wśród osób niezakażonych koronawirusem była spowodowana ograniczonym dostępem do planowanych świadczeń zdrowotnych, diagnostyki chorób i ich profilaktyki.

Finanse W marcu trwały konsultacje Krajowego Planu Odbudowy. Plan zakłada m.in. finansowanie inwestycji w ochronie zdrowia, zwiększenie liczby studentów kierunków medycznych. – Poprawa bezpieczeństwa lekowego dzięki unijnym środkom z KPO jest historyczną szansą, a rozwój produkcji farmaceutycznej pozwoli też na modernizację gospodarki – podkreślili w liście skierowanym do premiera Mateusza Morawieckiego naukowcy z PAN, dziekani wydziałów farmaceutycznych oraz chemicznych czołowych polskich uczelni. Taką informację rozesłali polscy producenci leków. W czasie publicznego wysłuchania w sprawie KPO dla zdrowia mówiono m.in., że źle zaplanowano rozwój kadr medycznych, stawiając na płatne studia, a także, że za mało jest inwestycji i środków na nie – w tym nowoczesne technologie. Padło też pytanie ze strony Związku Powiatów Polskich, czy w obecnej sytuacji akurat inwestowanie w branżę farmaceutyczną jest priorytetem, czy większą bolączką nie jest brak medyków. Federacja Pracodawców Polskich przedstawiła wyliczenia wskazujące na to, że podniesienie składki zdrowotnej o 0,25 pkt. proc. kosztowałoby np. przy średniej płacy 19 zł miesięcznie, a znacznie mogłoby poprawić sytuację w systemie ochrony zdrowia. Wśród rozwiązań wskazano też m.in. uporządkowanie kwestii składek różnych grup.

leki Ministerstwo Zdrowia skierowało w marcu do konsultacji projekt rozporządzenia w sprawie podmiotów uprawnionych do zakupu leków w hurtowniach farmaceutycznych. W hurtowniach będą mogły zaopatrywać się podmioty lecznicze, domy pomocy społecznej i domy dziecka. To oznacza, że nie będą tego musiały robić w aptekach. Środowisko aptekarskie uważa, że to ułatwi życie mafii lekowej oraz może spowodować kłopoty z dostępem do leków w aptekach. Swoje prace rozpoczął rządowy zespół ds. aktywnych substancji farmaceutycznych. Zespół ma m.in. przeanalizować wydajność polskiego przemysłu farmaceutycznego przy produkcji takich substancji. Wiceminister rozwoju, pracy i technologii Robert Tomanek wskazał, że o polskiej API jest mowa w KPO, lecz musi ona „prawdopodobnie być jeszcze na etapie konsultacji rozbudowana o kwestie szczepionkowe”.

Zmiany personalne Dyrektor Agnieszkę Kister zastąpił Jarosław Kieszek, Dyrektor Departamentu Innowacji w Ministerstwie Zdrowia. – Zdecydowało inne spojrzenie na dalszy rozwój Centrum e-Zdrowia – tłumaczyło MZ. Dyrektor Kister pełniła funkcję dyrektora Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia (CSIOZ) – potem zmieniło nazwę – od maja zeszłego roku. Była też pełnomocnik Ministra Zdrowia ds. Informatyzacji. Wcześniej odpowiadała za informatyzację jako dyrektor departamentu w MZ zajmującego się informatyzacją. Wraz z Agnieszką Kister do CSIOZ przeszło część zadań realizowanych przez departament e-Zdrowia w Ministerstwie Zdrowia. 