Czas na mechanizm corocznej aktualizacji wycen

ła się do administrowania powierzonymi zasobami. Pomysł na sieć szpitali i centralizacja NFZ utrwalały takie podejście. Dyrektor miał odpowiadać za lokalny nadzór nad wykonaniem centralnie przygotowanego planu – mapy potrzeb, limity, wykonania, rozliczenie, ewentualne inwestycje – po wcześniejszym przefiltrowaniu przez centralny Jowisz. Prosta robota, a wszyscy wokół powinni być zadowoleni. Niestety, nie udało się. Nie tylko centralny plan, jak to centralne plany, okazał się nie odpowiadać potrzebom i możliwościom lokalnej rzeczywistości, to jeszcze pojawiła się pandemia, a potem wojna. Wyzwania nieprzewidziane w planie, których jednak nie można było zanegować. Uruchomiono zatem specjalne środki i procedury. Gorset został rozluźniony. Powstała przestrzeń na improwizacje, kreatywność i … przywództwo. Sytuacje kryzysowe sprzyjają ujawnianiu się liderów. I tak się stało – chociaż miało różne wymiary i oblicza. Były osoby, które ryzykując własnym zdrowiem wyszły na pierwszą linię opieki nad pacjentami. Były też takie, które w panice zamknęły swoje przychodnie. Pojawili się dyrektorzy, którzy umieli wybudować nowy oddział Covidowy w ciągu kilku miesięcy i tacy, którzy musieli swoje oddziały ewakuować, np. z powodu braku tlenu. Wielu innych pandemia skłoniła do refleksji dotyczących własnych pracowników i realizacji odpowiednich badań na temat tego, co ich motywuje, czego się obawiają, jak postępować aby ich przekonać. Archiwum prac podyplomowych Prometriq MBA jest bogate w opisy sytuacji, niejednokrotnie mrożące krew w żyłach. Dlaczego się udawało? Czy to zasługa społecznej mobilizacji lub wsparcia ze strony rządu? Nie umniejszając nikomu, wydaje się, że istotnym źródłem sukcesu byli przywódcy. Ci sami dyrektorzy, którzy rzekomo nie

»Ci sami dyrektorzy, którzy rzekomo nie znają podstaw zarządzania, okazali się zdolni do przywództwa. «

znają podstaw zarządzania, okazali się zdolni do przywództwa. Potrafili wykazać się kreatywnością i sprawczością. Zaangażować personel w działania o niepewnym rezultacie, które nie udałyby się bez zbudowania atmosfery zaufania i poprowadzenia zgranego zespołu. Nie jest tak źle. Ale jak będzie, gdy poradzimy sobie z kryzysem, tym razem inflacyjnym? Czy w spokojnych czasach, których wszyscy wyczekujemy, dyrektorów czeka kolejna weryfikacja, nowe egzaminy państwowe? Tego nie wiemy, ale już rozumiemy, dlaczego przywództwo pozostaje na trwałe w programach rozwoju menedżerskiego, w tym MBA. Ludzie potrzebują, aby w ich otoczeniu był ktoś, kto rozumie otaczającą rzeczywistość lepiej od nich i kto w trudnych chwilach przejmie stery, nawet jeśli na co dzień sami mu je wyrywają z rąk. Dyrektorki i dyrektorzy – jesteście nam potrzebni. Nie pozwólcie się zniechęcić. 

Dr Piotr Szynkiewicz jest prezesem zarządu Prometriq Akademii Zarządzania w Sopocie, inicjatorem studiów podyplomowych „MBA w ochronie zdrowia 95% online” realizowanych we współpracy z Uniwersytetem SWPS oraz Porto Business School.

Czas na mechanizm corocznej aktualizacji wycen świadczeń zdrowotnych

Podczas Walnego Zjazdu Delegatów STOmOZ, podjęto m.in. uchwałę w sprawie działań mających na celu wprowadzenie do systemu ochrony zdrowia corocznych waloryzacji wycen świadczeń z uwzględnieniem rosnących wynagrodzeń oraz pozapłacowych kosztów funkcjonowania placówek opieki zdrowotnej.

MACIEJ SOKOŁOWSKI Wiceprezes Zarządu głównego STOMOZ

Waloryzacja wycen powinna odbywać się przynajmniej w dwóch terminach. Począwszy od 1 stycznia każdego roku, ceny poszczególnych świadczeń należałoby powiększać o współczynnik odpowiadający inflacji „medycznej”, która zwykle jest wyższa od wskaźnika wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych (wskaźnik CPI). Od 1 lipca każdego roku powinien następować wzrost wycen adekwatny do wzrostu wynagrodzeń pracowników zgodnie z ustawą o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego

»NFZ dokonał zmian w wycenie świadczeń, aby zapewnić realizację wzrostu wynagrodzeń, ale nie pokrywa ona w pełni faktycznych kosztów pensji oraz skutków inflacji. «

niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych. Podkreślić należy, że przepisy umożliwiające wzrost wycen w związku z nadzwyczajnym wzrostem kosztów realizacji świadczeń zostały dodane do Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych 29 czerwca bieżącego roku w postaci nowego artykułu 31ha. Na tej podstawie, Narodowy Fundusz Zdrowia dokonał zmiany wycen świadczeń umożliwiającej realizację wzrostu wynagrodzeń pracowników. Jednak – zapewne nie tylko w mojej ocenie – dokonany wzrost wartości świadczeń jest mało transparentny i, pomimo deklaracji ze strony Ministerstwa Zdrowia, nie pokrywa w pełni kosztów wzrostu wynagrodzeń oraz skutków inflacji. Uważamy za zasadne wprowadzenie do Ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych przepisów gwarantujących coroczny, automatyczny wzrost wycen świadczeń zdrowotnych w związku ze zwyczajnym wzrostem kosztów realizacji świadczeń. Doprowadzenie do takiej zmiany obowiązujących przepisów znajduje poparcie nie tylko w gronie świadczeniodawców. O podobne rozwiązania apelują również przedstawiciele dostawców towarów i usług, a także, co ważniejsze, Najwyższa Izba Kontroli. Prezes NIK zatwierdził 22 kwietnia 2021 roku podsumowanie wyników kontroli: „Wycena świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych”. W dokumencie tym, jako pierwszy wniosek z kontroli kierowany do Ministra Zdrowia, wskazano „zapewnienie prawidłowego funkcjonowania mechanizmu aktualizacji wyceny, wynikającej ze wzrostu kosztów udzielania świadczeń opieki zdrowotnej, z uwzględnieniem, wynikających z ustawy o świadczeniach kompetencji AOTMiT oraz NFZ.” Podobne zapisy znajdowały się w raportach NIK już wcześniej. W dokumencie „Informacja o wynikach kontroli – Funkcjonowanie opieki paliatywnej i hospicyjnej na terenie województwa dolnośląskiego w latach 2012–2014 (I półrocze) znajduje się zapis: „DOW NFZ na podstawie wytycznych przekazywanych przez Centralę NFZ sporządzał projekty Planu Finansowego na dany rok, który po zaopiniowaniu przez Radę DOW NFZ (we wszystkich latach zaopiniowany pozytywnie) przekazywany był do Centrali NFZ. Ze względu na brak modyfikacji zasad kontraktacji obowiązujących w tym rodzaju świadczeń w kolejnych latach, stosownie do wytycznych Centrali NFZ, podstawą planowania wysokości kosztów na kolejny rok był poziom realizacji świadczeń w roku poprzednim. W wytycznych nie przewidywano zmian warunków zawierania i realizacji umów w rodzaju opieka paliatywna i hospicyjna, co w ocenie NIK, nie może być tolerowane i akceptowane, zważywszy na zmieniające się w czasie uwarunkowania dotyczące zaspokojenia potrzeb pacjentów w zakresie opieki paliatywnej i hospicyjnej. Podkreślić ponadto należy, że nawet ceny jednostki rozliczeniowej takiej opieki w poszczególnych latach nie były urealniane, chociażby o wskaźnik inflacji.” Pomimo zauważanego od lat braku waloryzacji cen świadczeń medycznych, do tej pory nie wypracowano mechanizmów zmiany cen. Jest to szczególnie istotne z uwagi na wieloletnie okresy obowiązywania umów zawieranych z Funduszem, które bardzo często są przedłużane na kolejne lata bez zmian cen świadczeń. Świadczenia zdrowotne są finansowane ze środków publicznych. Konkursy ofert realizowane przez NFZ są szczególnym rodzajem zamówień publicznych. W przepisach dotyczących zamówień publicznych znajdują się od lat zapisy umożliwiające zmiany cen usług: – Ustawa Prawo zamówień publicznych [Dz.U. 2019, poz. 2019, ze zmianami] przewiduje w Art. 439 obowiązek wprowadzenia do zawartej na okres dłuższy niż 12 miesięcy umowy, której przedmiotem są usługi, postanowień dotyczących zmian wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy, w przypadku zmiany ceny materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia; – Przepisy uprawniające dostawców towarów i usług do renegocjacji stawek wynagrodzenia w przypadku wzrostu kosztów realizacji zamówienia zostały wprowadzone do ustawy Prawo zamówień publicznych już w roku 2014 [Art. 4. Ustawy z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych –

Dz. U. z 2014 r. poz. 1232 ze zmianami]. Za wprowadzeniem tych zmian posłowie głosowali niemal jednogłośnie.

Przytoczone powyżej argumenty proszę traktować jako głos w dyskusji o systemie opieki zdrowotnej w Polsce. Uważam, że konieczność automatycznej, corocznej waloryzacji cen świadczeń, jest dla wszystkich oczywista i tak jak wspomniana wyżej zmiana prawa zamówień publicznych zyska poparcie wszystkich posłów i senatorów, ponieważ przyczyni się do utrzymania jakości świadczeń opieki zdrowotnej realizowanych na rzecz naszych pacjentów. Do ustalenia pozostaje jedynie mechanizm wzrostu wycen. Czy będzie to wskaźnik wzrostu cen i usług konsumpcyjnych? Zapraszam do dyskusji. 

Maciej Sokołowski jest Wiceprezesem Zarządu Głównego STOMOZ, lekarzem, specjalistą chorób wewnętrznych, menedżerem opieki zdrowotnej, absolwentem studiów MBA dla kadry medycznej Akademii im. Leona koźmińskiego, współwłaścicielem i dyrektorem ds. medycznych NZOZ GAJA Sp. z o.o.

monitor Zdrowotny oSoZ

54 FELIETON

Szczepienia w aptece, szerokość asortymentu i średnia marża. Co mają wspólnego z rentownością aptek? 57 RANKINGI PEX

Firmy i produkty (wrzesień 2022) 58 MONITOR EPIDEMIOLOGICZNY

Mapy zdrowotne kraju (wrzesień 2022) 62 MONITORFARMACJI

Rynek farmaceutyczny (wrzesień 2022) 69 MONITOR RYNKU LEKÓW

Sprzedaż glukometrów