04
30 BELGISCHE TOPPROJECTEN PLAN is een speciale uitgave van Home Sweet Home januari - februari - maart 2017 Afgiftekantoor 2200 Herentals I - P608241 Uitgeverij Balfin - Belgiëlaan 4b - 2200 Herentals
PB-PP BELGIË(N) - BELGIQUE
POLO POLOArchitects Architects& &META METAarchitectuurbureau architectuurbureau
DeDe skyline skyline van van hethet Eilandje Eilandje voorgoed voorgoed hertekend hertekend
aanaan hethet water. In de rugrug vanvan hethet stadswijk water. In de DatDat hethet Eilandje Eilandje bezig bezig is aan is aan eeneen revival, revival, is is stadswijk in de Cadixwijk, bakent sinds begin MAS, in de Cadixwijk, bakent sinds begin wellicht wellicht niemand niemand ontgaan. ontgaan. OpOp enkele enkele jaren jaren MAS, eeneen bouwblok metmet eeneen bijzondere 2016 bouwblok bijzondere tijd tijd heeft heeft de rauwe de rauwe havenbuurt havenbuurt in het in het noornoor- 2016 de de skyline af. Cadiz, dat dat verwijst typologie skyline af. Cadiz, verwijst denden vanvan Antwerpen Antwerpen eeneen heuse heuse metamorfose metamorfose typologie de de gelijknamige Spaanse havenstad, gelijknamige Spaanse havenstad, ondergaan. In het kielzog Museum naarnaar ondergaan. In het kielzog vanvan hethet Museum gemengd project in opdracht vanvan is een gemengd project in opdracht aanaan de de Stroom (MAS) en en hethet RedRed StarStar is een Stroom (MAS) Development, Builprom en en WestCORES Development, Builprom WestLineLine Museum zwaaiden hippe koffiebars en en CORES Museum zwaaiden hippe koffiebars metmet ongeveer 40.000m² oppervlakte hoek ongeveer 40.000m² oppervlakte restaurants de deuren open, kregen underrestaurants de deuren open, kregen under- hoek te wonen, werken, (ver)zorgen en en ont-ontte wonen, werken, (ver)zorgen ground partyspots vrij vrij spelspel en en openden ground partyspots openden omom Voor de conceptuele ontwikkeling spannen. Voor de conceptuele ontwikkeling artiesten, designers en en andere creatieveartiesten, designers andere creatieve- spannen. tekenden POLO Architects en en en uitvoering tekenden POLO Architects lingen hunhun ateliers en en gaanderijen. De De ver-ver- en uitvoering lingen ateliers gaanderijen. architectuurbureau. Zij Zij versmolten META architectuurbureau. versmolten weerde straten, pleinen en en kades werden weerde straten, pleinen kades werden META verschillen in in visievisie en en aanpak omom verschillen aanpak opgekalefaterd opgekalefaterden enkregen kregeneeneennieuwe nieuwe hunhun Cadiz hethet kloppende harthart vanvan de de Cadiz kloppende bestemming. DieDie groeidynamiek is is ookook vanvan bestemming. groeidynamiek Cadixwijkte temaken. maken.Mauro MauroPoponcini Poponcini projectontwikkelaars projectontwikkelaarsnietnietontgaan. ontgaan.MetMet Cadixwijk en Niklaas Deboutte (META) geven (POLO) en Niklaas Deboutte (META) geven de de steun vanvan de de overheid plaveien zij mee steun overheid plaveien zij mee (POLO) en uitleg. tekst en uitleg. de de wegweg voor eeneen levendige en en leefbare voor levendige leefbare tekst
planplan148148
Doorsnede
Gelijkvloers
Ook de akoestische binnenbekleding van de
Résidence Palace en het Justus Lipsiusge-
Het is dan ook niet onlogisch dat Samyn
tolkencabines is in dit materiaal uitgevoerd.
bouw werd geherstructureerd met voet-
& Partners geregeld in de prijzen valt. Met
gangsbruggen, parkings en souterrains.
Résidence Palace kreeg het ontwerp de internationale architectenprijs Plan Awards
Indrukwekkende cijfers
2016. Die beloont het beste werk op
Het totale kostenplaatje schommelt rond de
Prijsbeest
240Cadiz miljoen (waarde in januari 2004) als euro oriëntatiepunt
Nooit eerder in België vlak. toe &om elke woning voldoende daglicht Samyn Partners gaat prat op een ferm lijst- te architecturaal en gebouwd stedenbouwkundig
schenken. Bovendien het in het midden je met “high-level clients”lagzoals Samyn het voor een totale oppervlakte vanDevelopment, 71.000m2. Projectontwikkelaars CORES
De Cadiz-knoop ontwarren, bleek dus geen
het Dat beoogde bouwblok en Samyn was het noemt. komt omdat Philippe Builprom en Westhoek organiseerden Maar liefst 18.000m van het bestaande in zelfvan
sinecure. Niet alleen vanwege een waaier
door parkeerplaatsen en restzijn klanten graag samen een antwoord 2010 werd op vraag van voormalig stadsbouw- metomringd gebouw behouden. De conferentie-
aan eisen, maar ook omdat POLO en META Tekst: Jurgen Verbiest elk een eigen visie en attitude naar voren Foto's:
2
groen.opUiteindelijk het gebouw bedenkt de droom werd van debeslist bouwheer. Zo Kristiaan Borret eenvan wedstrijd en meester vergaderzalen nemen 9.271m het 2
“Op detankstations schaal van deinstad moest het bouwArchitects De als META architectuur145POLO parkeerplaatsen. zone tussen het wekkende Ruisbroek.
brachten. “Van bij het begin &ben je elkaar SAMYN and PARTNERS architects engineers, LEAD and DESIGN PARTNER. aan het besnuffelen,” glimlacht Deboutte With Studio Valle Progettazioni architects, over de samenwerking. “Je moet elkaar niet Buro Happold engineers. alleen1, 4, aanvoelen heel uiteenlopende 5, 8, 10, 11:op Marie-Françoise Pissart je daagtUnie, elkaar ook constant 2,punten, 3, 6, 9: Europese 7: Quentin Olbrechtsuit.”
bureau de jury het meest. Aan beide
blok leesbaar zijn vanop grotere afstand, op
“Ergens kan je stellen dat je een ont-
bureaus werd gevraagd om samen te
de schaal van de buurt moest het in directe
werp lang naar compromissen zoekt,” pikt
werken. Op de site van het vroegere
relatie staan met het nog te ontwikkelen
Poponcini in. “Maar zo zie ik het niet. Je
Douanegebouw moest een diep bouwblok
Wijkplein Cadix en de omringende straten.”
brengt wel de rijkdom van beiden samen
gerealiseerd worden met een groot aantal
Mauro Poponcini: “Cadiz moest het hart
om er iets nieuws, iets anders en beters
wooneenheden met voldoende lichtinval
vormen van de herontwikkelde Cadixwijk.
uit te distilleren. Want uiteindelijk staat het
en uitzicht op de omliggende buurt. Die
Het woonproject beklemtoont met name
resultaat er. Cadiz is een project zoals
context bleek geen evidentie. Hoewel het
een strategisch belang voor de stad. Met
nooit eerder gebouwd in België. Dat was
brutalistische artefact van architect Etienne
de realisatie ervan zou de revolutie op
alleen maar mogelijk door elkaars grenzen
De Pessemier uit de jaren zeventig niet
het Eilandje in haar definitieve plooi vallen.
constant af te tasten.”
zonder kwaliteiten was, liet het weinig
Het woonproject aan het Kattendijkdok is Het oude Douanegebouw moest jammer Philippe Samyn & Partners
mogelijkheden om te voldoen aan de eis van
een1537 multifunctionele constructie geworden genoeg verdwijnen om eenWaterloosesteenweg ontwerp te – 1180 Brussel
de stad om leven te brengen in de buurt. De
kunnen maken dat aan alle verwachtingen
structuur van het Douanegebouw liet niet
neemt, bemerkt een monolithisch geheel. en verplichtingen voldeed.” sai@samynandpartners.com – www.samynandpartners.com
2 af te breken. ontwierp hij onder andere ook het nieuwe voor gedeelte het nieuw te bureaus ontwikkelen project nieuwe in. De 27.163m ,
“Essentieel was datdeCadiz op verschillende Cadiz. Nadat de lokalen voor deverschillende pers 3.370m opties en die bekeken voor cultuurhuis in Namen, brandweerkazerne 2
een de goede relatie zou aangaan herbekeken werden, overtuigden de en ceremonies en het restaurant 8.375m2. uit- vanschalen Charleroi, voetgangersbrug in hetmet de omgeving,” legt Niklaas Deboutte de studie zowel treinstation In eindelijk totaal zijn er in enhetstrategie gebouwvanook van Leuven en de indruk- uit.
planplan146150
met tweet. gezichten. 02 374 90Wie 60 Cadiz van ver waar-
Pas als je dichterbij komt, worden de mor-
Vanaf de straat kan je een glimp opvangen
door de typologie van de bestaande pak-
fologische nuances zichtbaar. Vier architec-
van de collectieve binnentuin, vormgegeven
huizen op het Eilandje. Op die manier laat
turale woontorens met appartementen,
door Dirk Vandekerkhove Landschapsarchi-
Cadiz zich niet zomaar meeslepen in een
luxueuze penthouses en studio’s zijn met
tecten. Hier bevinden zich de tuintoegangen
modernistisch discours, maar refereert het
elkaar verbonden door een sokkel van drie
tot de appartementen. Deze centrale zone
ook bewust aan het rijke verleden van de
bouwlagen waarin ruimte is voor sociale
is een geprofileerd landschap met berken
buurt.
en assistentiewoningen, kantoren, horeca,
en bosvegetatie dat gedrapeerd ligt over
sport- en ontspanningsruimten en een
de ondergrondse parking enerzijds en de
Woontorens met indrukwekkende
volwaardige supermarkt.
supermarkt op het gelijkvloers anderzijds.
vergezichten
Een groen, hellend vlak bindt het gemeen-
Welgeteld 184 appartementen, studio’s en
Genuanceerde monoliet
schappelijke binnengebied met de private
penthouses bevinden zich in de vier woon-
Van dichtbij, op straatniveau, gaat je blik
tuinen op de sokkel. Vanaf die plaats ge-
torens, van verdieping drie tot verdieping
niet verder dan de onderste bouwlaag die
nieten de bewoners van een weids uitzicht
acht. Cadiz zoomt daarmee de skyline aan
voornamelijk uit glas bestaat. Deze donkere
over haven en stad.
de noordzijde van het Eilandje op opmerke-
sokkel contrasteert met het overkragende
Vanop enige afstand toont Cadiz een ander
lijke �ij�e a�. �n het concept staan �e�ibiliteit
gedeelte op de eerste en tweede verdieping.
en meer monumentaal beeld. De vier toren-
en de link met de omgeving centraal. “Het
De witte betonnen gevelelementen scher-
gebouwen, teruggetrokken van de rooilijn,
was lang zoeken naar de juiste afstand
men de achterliggende functies af van de
staan met hun knieën op het dak van de
tussen de vier torens onderling,” verduide-
straat en bieden tegelijkertijd transparantie
sokkel en met hun voeten in de lager gelegen
lijkt Deboutte. “Het diagonale zicht tussen
door alternerende uitsparingen. Ze omrin-
binnentuin. Voor het gevelmetselwerk en
de gebouwen moest zo bemeten zijn dat
gen het bouwblok en binden het tot een
prefabbeton lieten POLO Architects en
iedereen, vanuit elke wooneenheid, een
robuust geheel.
META architectuurbureau zich inspireren
blik heeft op zowel het water als de stad.”
Made in Belgium WWW.BRICKINTHEWALL.EU
Niveau 0
Niveau +1
Niveau +4
0
10
25
m
Door de ingenieuze inplanting kijken de
heden worden samengevoegd om de woon-
Naast appartementen en een woonzorg-
appartementen stuk voor stuk uit over de
oppervlakte te vergroten.
centrum heeft Cadiz ook ruimte voor kantoren, winkels en horeca met zicht op
Schelde, het Kattendijkdok, het Kempisch dok, het historisch stadscentrum en de
Stad in de stad
het Kattendijkdok of de groene binnentuin.
binnentuin. Bovendien is elke wooneenheid
Door de integratie van diverse woningtypes
�e �ers�hi��ende uni�s zi�n �e�ibe� samen
voorzien van een terras, dakterras of tuintje:
en commerciële ruimtes werpt Cadiz
te voegen en kunnen voor verschillende
“De terrassen van de appartementen
het beeld op van ‘een stad in de stad’.
doeleinden gebruikt worden. Daarnaast
en penthouses in de torens lopen door en
“Cadiz is meer dan een complex opgevatte
geeft Cadiz uit op het nog te realiseren
alterneren in functie van de ideale bezon-
woontoren, het gebouw creëert een
Wijkplein Cadix. Op korte termijn zal de
ning. Op de bovenste verdieping zijn de dak-
klimaat dat ondernemers aantrekt en
vroegere douaneparking zich namelijk ont-
terrassen zelfs verbonden met de onderlig-
mensen bijeen-brengt,” zegt Poponcini.
poppen tot een groene ontmoetingsplaats
gende zonneterrassen via buitentrappen.”
“Een woonzorgcentrum met assistentie-
die vanaf het Cadiz-gebouw tot aan het
Elke studio of elk appartement heeft een,
woningen zorgt er bijvoorbeeld voor dat
watervlak loopt. Nog even afwachten dus
twee of drie slaapkamers en een ruime living.
mensen die zorgbehoevend zijn in een
�oora�eer he� �i�and�e �he� �uid� defini�ief
Wie groter wil gaan, kan gemakkelijk spelen
lokaal netwerk opgenomen worden. Wie
naar de kroon steekt.
met de oppervlakte van aanpalende appar-
erzijn intrek neemt zit niet zomaar weg-
tementen. Omdat enkel de gevel en de kern
gestopt, maar bevindt zich nog altijd in een
dragend zijn, kunnen meerdere wooneen-
genormaliseerde woonomgeving.”
plan
Tekst: Bart De Maesschalck Foto's: Stijn Bollaert
META architectuurbureau
POLO Architects
Grote Kraaiwijk 3 – 2000 Antwerpen
Tavernierkaai 2 bus 28 – 2000 Antwerpen – t. 03 225 18 84
t. 03 213 51 60
Havenlaan 86C bus 409 – 1000 Brussel – t. 02 486 02 86
info@meta.be – www.meta.be
info@polo-architects.be – www.polo-architects.be
152