portfolio 2020
POLO Architects 005 POLO Interior Design 007
residentieel Loft B 011 De Merode 017 House A 023 House Z 029 Zwembadsite 035 Louise Marie 043
publiek Artesis Plantijn Hogeschool 055 Rode Kruis Mechelen 063 Rode Kruis Zuienkerke 071 Koninklijke Apothekersvereniging 079 De Smidse 087 MaakLeerPlek 095 Deelfabriek 105
kantoren Telenet HQ 107 Katwilgweg 123 Sector Ruimte 135 RVA 145 contact 153
3
POLO Architects Antwerpen
POLO Architects Brussel
4
POLO Architects visie
In 2015, bij de presentatie van het boek “POLO Architects”, besloot het architectenbureau Poponcini & Lootens ir. architecten zijn naam in te koken tot POLO Architects. Voor ons was dit een keerpunt. Het toen uitgegeven boek, zoals de naamsverandering, zien wij als iets beduidend meer dan een opportune 'rebranding' met een leuk logo voor een nieuwe naam. Voor ons was dit een sluitstuk, en een terugblik op een eerste fase van 25 jaar samenwerking tussen twee architecten die ooit, nog vers van de schoolbanken, samen een bureau begonnen. Het duo is nu uitgegroeid tot een Antwerps architectenbureau met meer dan 100 medewerkers met opdrachten in heel België: een stevig bureau, met veel kennis, bouw-kunde en ervaring. Maar ook en vooral een prachtig collectief van jonge en oudere medewerkers, van ervaring en branie. De vroegere naam, zo moesten we concluderen, had eigenlijk niets meer te maken met de realiteit van wat het bureau was geworden: een geheel dat veel meer is dan de som der delen, veel interessanter dan het product van alleen twee man. Tijdens de 'book launch' maakten we dus ook onze – gedeelde – ambities kenbaar. Een nieuwe dependance in Brussel zag het daglicht, en enkele van onze meest ambitieuze medewerkers zijn formeel opgenomen in het directieteam. Dit 'Poponcini & Lootens 2.0' is nog in evolutie, maar het gaat steevast de kant op waar we het allemaal willen hebben: naar een bureau dat een kraamkamer voor komend talent is, en waar ieder zich kan ontplooien en verder kan groeien. De tijd is, menen wij, gekomen om te verruimen. De pioniersgeest van toen zien wij ook graag in het grote POLO Architects terug.
Heel concreet hebben we onze organisatie in die zin omgevormd; de directeuren Jascha Rondou en Michiel Verhaverbeke bestieren het dagelijkse reilen en zeilen, terwijl 4 parallelle, kleinere teams en een ambitieuze 'wedstrijdcel' zich nu op het ontwerp- en uitvoeringswerk storten. Een prettige 'horizontaliteit' heeft zich genesteld en wordt uitgebouwd, waarbij de oude boom- en piramidestructuren plaatsmaken voor creatieve werkverbanden. Het serieuze kantoor is weer een echt atelier. Een stimulerende vrijplaats van vakkundig spel. Ook in het soort opdrachten en opgaven zoeken we meer onze grenzen op en slaan we de vleugels uit: heel bewust verdiepen wij ons steeds meer in stedenbouwkundige vraagstukken, richten ons op masterplanning en op een strategische reflectie over de ruimtelijke ordening. Daarnaast richten wij ons nadrukkelijk steeds meer op kleinere opdrachten in de culturele of maatschappelijke sector. Deze ontwerpen tonen hoe kleinere maar met zorg ontworpen gebouwen ons als bureau intellectueel voeden en als ontwerpers doen groeien. Met de ontplooiing van onze cel interieur illustreren we onze interdisciplinaire werkwijze.
cultuurcentra, industriegebouwen, (hoofd)kantoren, ziekenhuizen, woningbouw in alle soorten en maten tot aan individuele woonhuizen, scenografie, interieurontwerp en masterplanning: met feitelijk alles van Stoel tot Stad. Maar het ambieert uitdrukkelijk om zich, meer nog dan vroeger, te engageren en het experiment ten volle te omarmen. Wij zien de diversiteit van opdrachten als een gegeven dat tegelijk vertrouwd is en een echte uitdaging - als een oproep om als ontwerpers onze grenzen telkens weer te verleggen, het beste te geven daarbij tegelijk onze kunde en ervaring te etaleren. Wij zien dit als een unieke kans om ook het nieuwe POLO Architects – denkend en ontwerpend aan nieuwe projecten, in een stimulerende dialoog met de bouwheer en gebruikers – creatief uit te bouwen. Graag bewijzen wij ons: opnieuw, samen, anders. Het vooruitzicht is prikkelend. Mauro Poponcini & Patrick Lootens
Dus het nieuwe POLO Architects is een amalgaam: een creatief vat vol tegenstrijdigheden, waarin zowel grote projecten (commercieel, privaat, publiek) een plaats hebben alsook de (kleine) uitzonderingen, en waar ontwerpkracht, creativiteit en reflectie de boventoon voeren. Het bureau is, zoals het voormalige Poponcini & Lootens, vertrouwd met de meest uiteenlopende schalen en programma's – van scholen, universiteitsgebouwen,
5
6
POLO Interior Design visie
Het POLO-interieurteam – dat onderdeel uitmaakt van de grote POLO-familie – staat garant om op een tijdloze, duurzame en weloverwogen manier een meerwaarde te bieden aan de innerlijke beleving van de structuur of ruimte waarin er gewerkt dient te worden. Alle types en schalen van interieurprojecten worden met plezier aangenomen en uitgewerkt, zoals kantoorgebouwen, scholen, culturele centra, sportcentra, horecazaken, hospitality, handelspanden en alle mogelijke soorten residentiele projecten, gaande van sociale woningbouw tot en met luxueuze inrichtingen. Elk project wordt op een analytische wijze benaderd, waarbij het in eerste instantie niet gaat om tendensen en modes, maar wel omtrent het verrijken van de beleving van het architecturale “bouwwerk”. Hierbij wordt er nagedacht over onder andere de relatie architectuur/interieur, over de impact van de ruimte(s) op de gebruiker, over de manier van circuleren, de (uit) zichten, …
Het programma wordt kritisch onderzocht en afgestemd op de ruimtes en op de wensen van de gebruiker. Gradueel wordt het ontwerp vervolgens verfijnd, daarbij grote aandacht schenkend aan ergonomie, technische detaillering en haalbaarheid, duurzaamheid, budget en materiaalgebruik. Gedurende het volledige verloop van het project wordt er een nauwe dialoog aangegaan met de opdrachtgever/klant. Het is een proces waarbij er op regelmatige tijdstippen teruggekoppeld wordt, met als doel om er zo zeker van te zijn dat alle wensen en verlangens optimaal vertaald en gerealiseerd kunnen worden. Belangrijk hierbij is de persoonlijke en individuele aanpak van elk project, hoe groot of klein het ook is. Elk project wordt toebedeeld aan een projectarchitect, die ondersteund wordt door een multidisciplinair team van collega’s met ruime ervaring op alle vakgebieden die de (interieur-) architectuurwereld rijk is.
7
Portfolio 2020
9
10
loft B
Antwerpen
residentieel herbestemming van een voormalige ziekenhuiszaal tot loft jaar: 2010 - 2016
Het Militair Hospitaal in Antwerpen kreeg een nieuwe bestemming als besloten woonomgeving in een collectieve parktuin. De loft bevindt zich op de eerste verdieping van één van de zeven voormalige ziekenhuispaviljoenen. De ruime zaal met hoge, stalen dakstructuur en ritmische, verticale ramen baadt in een zee van licht. Het ontwerp voor de inrichting van de loft is een zoektocht naar een hedendaagse vormentaal die een maximum aan respect aan de dag legt voor de bijzondere ziel van het historische gebouw.
Twee houten volumes – houten ‘kisten’ – brengen structuur en hiërarchie in de woning. Het grootste volume herbergt de slaapkamer met badkamer en daarop een bureau. Een kleiner volume dient als baren tv-meubel. De positionering van de volumes organiseert de resterende ruimte waardoor er een ruimtelijke spanning ontstaat tussen zit- en eethoek, bureau en bibliotheek.
De dubbelhoge, centrale ruimte van 22 op 9 meter vormt het hart van de woning. De openheid blijft zo veel mogelijk behouden. Enkel in de noord- en zuidkop zijn de dubbelhoge ruimtes opgesplitst in twee niveaus.
fotografie © Steven Massart 11
0
12
1
5
m
13
14
15
16
De Merode Antwerpen
residentieel samenvoeging van twee nieuwbouwappartementen jaar: 2010 - 2016
Een jong gezin met drie kinderen zag in een nieuwbouwproject van ontwikkelaar Gands met POLO Architects vlakbij hun oude woning hun kans om de stap te zetten naar een groter en comfortabel appartement. Oorspronkelijk waren de appartementen in het verkoop dossier per twee verdeeld over de bouwlagen. Onze klant kon echter de ontwikkelaar overtuigen om twee boven elkaar gelegen appartementen samen te voegen tot ĂŠĂŠn duplex appartement. POLO Interior Design werkte een nieuwe indeling uit met de leefruimtes op de begane grond en de vier nachtverblijven op de 1e verdieping. Aan dit gelijkvloers appartement is ook een deel van de achterliggende tuin privaat gekoppeld.
De bewoners hebben een uitgesproken voorkeur voor design en kwaliteit. Zij zijn gedurende het bouwproces erg nauw betrokken geweest bij de keuze van alle afwerkingsmaterialen en verlichting, en de uitwerking van het maatwerk meubilair. Deze synergie heeft geleid tot een ver doorgedreven gedetailleerd en harmonieus interieur met een zeer persoonlijke toets.
De binnentrap is in een open vide gepositioneerd zodat vanuit de woonkamer een zeer ruimtelijk effect wordt bekomen en tevens een diagonaal contact ontstaat met een inpandig terras op de verdieping. Door deze verbinding ontstaat het gevoel dat men in een huis verblijft en niet in een appartementsgebouw.
17
0
18
1
5
m
19
20
21
22
house A Spanje
residentieel bouw en inrichting van een vakantiewoning jaar: 2010 - 2016
Deze woning in Spanje is vormelijk tot stand gekomen door het optrekken van bestaande keermuren uit breuksteen die typisch zijn voor het getrapte terrassenlandschap waarop oorspronkelijk olijf- en sinaasappelbomen gekweekt werden. Tussen deze gesloten monolithische wanden zijn grote panoramische glaspartijen voorzien waardoor het landschap maximaal opgenomen wordt in het interieur, daarbij echter het ongewenste zonlicht buiten houdende.
In de vormgeving is er verder ook teruggegrepen naar traditionele elementen uit de Spaanse architectuur: enerzijds de robuuste vormgeving van de burchten die her en der in het landschap genesteld liggen, maar anderzijds ook de typische pergola’s, patio’s, buitentrappen en klaterende fonteinen. Dit alles zorgt er voor dat de woning zeer natuurlijk aanvoelt, en volledig opgaat in zijn omgeving.
Zowel voor de architectuur als voor het interieur is er gekozen om met streekeigen, eerlijke en robuuste materialen te werken: lokale breuksteen voor de muren, op basis van zand uit de omgeving gekleurd beton, Spaanse travertin en eiken balken en planken voor de pergola’s, plafonds en vloeren.
fotografie © Milena Villalba 23
0
24
1
5
m
25
26
27
28
house z Spanje
residentieel nieuwbouw vakantiewoning in Spanje jaar: 2016 - 2019
Genesteld op de helling van een bergflank in een paradijselijke groene baai en gezegend met een magistraal uitzicht op de Atlantische oceaan, laat deze woning, gezien vanaf de straat, niets vermoeden van zijn ongewone architecturale beleving. Door het gastenverblijf en de garage los te koppelen van de woning zelf (keuken, living en master bedroom), ontstaat er een boeiend spel van verhoudingen, volumes en belevenissen. Circuleren doorheen deze woning is een aaneenschakeling van verschillende buitenruimtes en van verrassende door- en uitzichten.
verblijf dat niet in ĂŠĂŠn oogopslag doorgrondbaar is. De grote luifel - bedekt met antieke terracotta pannen - en de volledig openschuivende ramen zorgen ervoor dat de grens tussen binnen en buiten volledig wegvalt. Bijzondere aandacht is besteed aan het materiaalgebruik en detaillering. De subtiel afgeronde hoeken van de gepleisterde buitenmuren geven de woning een zacht voorkomen. Het gebruik van lokale breuksteen en klassieke travertin vormen een mooi contrast met de witgekalkte buitenmuren. In de woning zelf zorgen weloverwogen houtaccenten voor de nodige gezelligheid.
Zowel qua vormentaal als qua materiaalgebruik is er gretig gebruik gemaakt van (lokale) traditionele Spaanse architecturale elementen. Hierdoor ontstaat er een gezellige eigentijdse woning, die ondanks dat het een volledig nieuwe constructie is, toch niet als dusdanig gepercipieerd wordt. Door de weldoordachte verhoudingen van de terrassen, al-dan-niet overdekte buiten- en binnenruimtes, en door de weinig conventionele indeling van de woning zelf, ontstaat er een
29
0
30
1
5
m
31
32
33
34
Zwembadsite Hasselt
residentieel inrichting van studio’s en appartementen voor een investeringsgroep jaar: 2012 - (in uitvoering)
Deze toren, ontworpen door POLO Architects, is gelegen vlakbij de universiteitscampus, de studentenbuurt en het vernieuwde openbare zwembad en kadert in de herontwikkeling van de zogenaamde “zwembadsite”. Net zoals de 3 studententorens aan de Elfde Liniestraat, waarvan één ondertussen werd voltooid, heeft ook deze hoogbouw met een zeventigtal starterswoningen het opzet een minimale voetafdruk na te laten in het Kapermolenpark. De woontoren, met 16 verdiepingen zowat de hoogste van Hasselt, bekroont de toegang van het park en treedt op als baken. Gelijktijdig volgt de ontwikkeling van een laag bouwvolume dewelke kantoren, een fitnesscentrum en een kindercrèche herbergt. Een koffieshop met wasserette vindt onderdak in de sokkel van de toren. Voor de inrichting van de appartementen zijn er drie stijlen uitgewerkt.
scandinavian Deze eerste stijl straalt noordelijke geborgenheid uit. Zachte warme aardse kleurtinten gecombineerd met grafische zwarte accenten creëren een hedendaags, no nonsens en tijdloos kader. Door het gebruik van greige linnen gordijnen, wollen tapijten en donker gebeitste eiken meubelen krijgt het geheel een eerlijke zuiverheid en straalt het gezelligheid uit. De wit geglazuurde tegeltjes zorgen voor een speelse noot en gaan een mooi contrast aan met de subtiele structuur van de witte kalkverf van de muren.
natural Voor deze stijl is er gekozen voor een licht kleurenpallet en natuurlijke materialen. Hierdoor halen we zowel warmte als geborgenheid in huis en creëren we zomers aanvoelende ruimtes. Het is onze meest sensuele stijl met ronde vormen voor het meubilair. Rustige kleuren zoals warmwit en zachte zandtinten worden gecombineerd met naturel eiken meubelen, seagrass tapijt en rotan.
midcentury De tweede stijl is de meest gesofisticeerde van de drie. Subtiele cognac- en donkere tinten, in combinatie met warm grijze keramische natuursteen-look tegels, donker gebeitst hout en accenten uit gefumeerd glas, messing en leder. Het gekozen meubilair heeft een sterke mid-century inslag en voelt heerlijk aan door het zachte velours.
35
0
36
1
5
m
37
38
39
40
41
42
Louise Marie Antwerpen
residentieel interieur gemeenschappelijke delen en conceptvoorstel inrichting penthouses jaar: 2018 - (in uitvoering)
Bij het uittekenen van de gemene delen van dit wooncomplex is er getracht om de inkomlobby dezelfde standing en sculpturaliteit mee te geven als die van het door POLO ontworpen gebouw. De vormgeving van de gemeenschappelijke delen (inkomhal, fitness en gangen) wordt gekenmerkt door een zuivere en tijdloze lijnvoering, het gebruik van eerlijke en warme materialen en van een bijzondere aandacht voor detaillering. Enerzijds door de aanwezige grote glaspartijen en anderzijds door het doortrekken van de buitenbevloering in de lobby zelf, lopen binnen- en buitenruimte naadloos in elkaar over. In nauwe dialoog met de landschapsarchitect, Dirk Vandekerkhove, zijn bovendien het lichtconcept van de tuin en de lobby op elkaar afgestemd, om zo het beste uit beide omgevingen naar boven te halen en dat doorheen de seizoenen. De binnentuin wordt zo deel van het interieur en vise versa.
Behalve het interieur voor de gemeenschappelijke delen ontwierp POLO Architects ook drie verschillende interieurconcepten voor de penthouses. Een “klassiek” geïnspireerde stijl, een “eigentijdse” stijl, en een “architecturale” stijl. Ongeacht de stijl vormen de logische ruimtelijke indeling van de appartementen en de zuivere lijnvoering steeds de basis van het ontwerp. Gezien de fenomenale ligging van de penthouses spreekt het voor zich dat bijzondere aandacht is uitgegaan naar de zichten en naar de directe relatie met de buitenterrassen.
43
0
44
1
5
m
45
46
0
1
5
m
47
0
48
1
5
m
49
50
51
52
53
54
Artesis Plantijn Hogeschool
Antwerpen
onderwijs nieuwbouw campus hoger onderwijs jaar: 2010 - 2015
Op de kop van Park Spoor Noord staat de nieuwe campus van de AP Hogeschool. Het schoolgebouw markeert het begin van de Leien. De bijzondere plek vraagt om een bijzonder gebouw. Het eerste dat opvalt is het indrukwekkende, overhellende volume met zijn ruitvormige structuur in beton. Wie verder kijkt dan het monumentale van de gevel, ziet dat de verdiensten van het gebouw heel subtiel zijn.
Bedoeling was bovendien om af te stappen van de ouderwetse gewoonte om ruimtes op te splitsen en om in de plaats hiervan open ruimtes te creëren die interactie en creativiteit stimuleren. Ook de keuze van het losse meubilair, en het kleurgebruik, zijn afgestemd op wens tot interactie, creativiteit en flexibiliteit.
De eerste ontwerpgeste bestaat erin de hoogte te beperken en de school op te vatten als een ‘compacte stadscampus’ die zich nestelt in het stedelijk weefsel. Het gebouw wil aansluiten bij de bestaande gebouwen langs de Leien. Het verlies aan vloeroppervlakte is gecompenseerd in een extra ‘ondergrondse’ verdieping en in het uitkragende volume langs de Leien. De compacte stadscampus is zowel landschap als stad. Net als een echte campus is de hogeschool doorwaadbaar. Van op de straat kan je binnenkijken in de centrale, groene patio. Die vormt het hart van de campus
fotografie © Steven Massart 55
0
56
5
20
m
57
58
59
60
61
62
Rode Kruis Mechelen
utilitair nieuwbouw kantoren, laboratoria & donorcentrum jaar: 2011 - 2014
De Dienst voor het Bloed van Rode Kruis-Vlaanderen staat in voor het inzamelen, onderzoeken en afleveren van bloed voor gebruik in ziekenhuizen. Het Rode Kruis wilde alle diensten rond bloedinzameling, -verwerking, -opslag en -distributie centraliseren in een nieuw gebouw naast zijn hoofdzetel in Mechelen. Het gebouw huisvest alle laboratoria die nodig zijn voor de verwerking van het bloed, maar ook de centrale administratie, een magazijn met koel- en vriesinstallaties en een zorgbibliotheek. Bovendien doet het gebouw dienst als centraal onthaalpunt voor de hele Rode Kruissite. Het krijgt daardoor ook een belangrijke publieke en representatieve functie. De structuur van het gebouw is helder en onmiddellijk leesbaar. Het ziet eruit als een grote boekensteun, met een liggend en een staand volume. In het staande blok zijn de kantoren en labo’s gevestigd. De inrichting van de kantoren is generisch en flexibel, zodat die kan meegroeien met veranderende noden. Het liggende
blok bestaat uit een gesloten sokkel met het magazijn en de zorgbibliotheek. Boven op de sokkel, op de eerste verdieping, bevindt zich het publieke gedeelte met een polyvalente ontvangstruimte, een cafetaria en een zaal voor bloedafname. De gevouwen dakstructuur met daklichten (en geïntegreerde verlichting) zorgt in het publieke gedeelte voor een verrassend lichtspel op de strakke witte wanden en de warme houten vloeren. Er werd voor deze dakvorm gekozen om een zachte overgang te realiseren tussen het natuurlijk en het kunstlicht. De lichtarmaturen, geïntegreerd in de sheds, geven indirect licht zodat deze de functie van het natuurlijk licht traploos overneemt als het buiten donker wordt. Bij het Rode Kruis Vlaanderen wil men de donoren op handen dragen en een beetje verwennen. Voor de afnameruimte werd dan ook een doorgedreven akoestische studie uitgevoerd om de donoren ook op dat vlak het beste comfort te bieden.
fotografie © Stijn Bollaer t 63
0
64
5
20
m
65
66
67
68
69
70
Rode Kruis Zuienkerke
zorghotel nieuwbouw hotel voor vakantie zonder beperkingen jaar: 2012 - 2018
Het Rode Kruis-Vlaanderen bouwde in de West-Vlaamse polders een vakantieoord. Mensen die door ziekte, ouderdom, een lichamelijke of geestelijke beperking of sociale omstandigheden moeilijk met vakantie kunnen gaan, kunnen hier in een daartoe geschikte ruimte tot rust komen, al dan niet samen met hun mantelzorgers. Domein Polderwind in Zuienkerke ligt naast een grote waterplas in een ruig natuurlandschap. In iedere richting zijn er fotogenieke en weidse zichten. Het ontwerp weigert hiërarchie aan te brengen in de oriëntatie op het landschap. Daarom is het een cirkelvormig gebouw – of beter, een stapeling van een dubbele ‘torus’ met ongelijk middelpunt – dat een blik van 360° op de omgeving werpt. Het lage gebouw met houten gevels stelt zich bescheiden op in het landschap. De “tulou” (een traditioneel ronde groepswoning uit China) omsluit een binnenpatio waar bewoners en bezoekers beschutting vinden tegen de harde zeewind. De benedenverdieping is doorwaadbaar en transparant, de ronde vorm met bijhorende
zichten bevordert de oriëntatie in het gebouw. Jongeren van het nabijgelegen tentenkamp of wandelaars kunnen er passeren of iets gaan nuttigen in de cafetaria. Het semi-publieke plein en de gemeenschappelijke functies op de benedenverdieping – zoals cafetaria, wellness en fitness – benadrukken de sociale beleving van vakantie. Het ontwerp van het interieur was een doorgedreven evenwichtsoefening waarbij toegankelijkheid en gebruiksgemak hand in hand moest gaan met de esthetische wensen van een hotel. Daarom is er enerzijds gewerkt met onderhoudsvriendelijke en duurzame materialen en anderzijds met een op zijn omgeving geïnspireerd subtiel en geraffineerd naturel kleurenpallet.
fotografie © Stijn Bollaert 71
0
72
5
20
m
73
74
75
76
77
78
Koninklijke Apothekersvereniging
Antwerpen
congrescentrum nieuwbouw kantoren jaar: 2013 - 2018
De lommerrijke tuin van de Koninklijke Apothekersvereniging van Antwerpen (KAVA) is een van de best bewaarde geheimen van de Antwerpse binnenstad. Tegen de achtergrond van eerbiedwaardige woudreuzen – sommige meer dan 150 jaar oud – ontwierp en bouwde architect Georges Baines tussen 1972 en 1976 een nieuw hoofdkantoor voor KAVA: een kloek, modernistisch voorgebouw aan de Consciencestraat en een ‘tuinpaviljoen’ met administratieve diensten met zicht op de parkachtige tuin. De voorbouw van het ensemble werd anno 2014 verkocht en vervangen door een appartementencomplex. KAVA verhuisde naar een aanpalende nieuwbouw en gaf POLO Architects, in het zog van een besloten ontwerpwedstrijd, de opdracht om op de plaats van het tuinpaviljoen een nieuw zalencentrum te realiseren. Het praktische uitgangspunt van dit ontwerp bestaat erin om, met behoud van het overgrote deel van de ondergrondse parking en bovengrondse draagstructuur, het casco van het oude Baines-gebouw te transformeren tot een volwaardig conferentie- en opleidingsoord voor KAVA en andere (para)medische beroepsverenigingen. Vervanging van de bestaande gebouwschil – bijna geheel ongeïsoleerd – was onvermijdelijk. Om de hogere bezoekersaantallen te kunnen opvangen werd de
bestaande parkeerkelder uitgebreid en het bovengrondse volume aan de tuinzijde aangevuld met een volwaardig nieuw auditorium. Rondom een genereuze lobby met inkombalie en bar schikken zich vergaderruimten van verschillende grootte, waaronder een ‘apotheek’ (met de intrigerende restanten van een 19e -eeuwse Brusselse artsenijwinkel) en een ‘tuinzaal’ met uitzicht op het nieuwe terras en de tuin.
In alle opzichten stelt dit gebouw een resoluut publiek, uitnodigend gebaar.
Het oorspronkelijke gebouw was, ondanks kwistig gebruik van glas, ruimtelijk nogal gesloten. Bij het ontwerp van de plattegronden, daken en gevels van het nieuwe congresgebouw was het doel dan ook om de relatie met de tuin, de lichtinval en de algehele ruimtelijkheid ingrijpend te verbeteren. Lange, nieuwe lichtstraten brengen daglicht tot in het hart van het lage gebouw en bieden zicht op de oude bomen; vanuit de lobby kijk je, langs het hellend plafond van het auditorium, naar buiten; twee nieuwe patio’s kondigen, op slechts enkele passen van de straat, de tuin al aan. Meerdere zichtassen rijgen ruimtes aan elkaar, terwijl een denkbeeldige diagonaal het gebouw doorsnijdt en de stedelijke ruimte kortsluit met het groene hart van het bouwblok.
fotografie © Matthias Vanhoutteghem 79
0
80
5
20
m
81
82
83
84
85
86
De Smidse Leuven
commercieel reconversie van een industriële loods tot versmarkt jaar: 2016 - 2017
De voorbije jaren transformeerde de Vaartkom in Leuven van een troosteloos industrieel gebied naar een hippe stadsbuurt met heel wat nieuwe projecten. Eén van de meest opvallende initiatieven is de reconversie van de gerestaureerde Smidse, een industriële loods van de oude Stella-fabrieken, tot versmarkt. Met deze hedendaagse invulling genereert het project een meerwaarde voor de buurt, voor de stad Leuven en haar inwoners.
POLO Architects zet in op een homogene entiteit waarbij elke functie toch zijn unieke karakter kan betuigen. Hierbij spelen de architectuur van de verschillende commerciële ruimtes, de visuele identiteit, de toegankelijkheid en de interne circulatie een cruciale rol.
Met respect voor het verleden krijgt de gerestaureerde loods een eigentijds en uniek karakter. Wie verder kijkt dan het statige gebouw - dat door SVR Architects gerestaureerd werd - merkt dat er zorgvuldig werd nagedacht over de invulling van het programma; commerciële functies worden aangevuld door complementaire functies. Bijzondere aandacht gaat uit naar de organisatie van de publiek toegankelijke zones versus privatieve- en technische zones, naar de ‘natuurlijke’ doch ongewenste barrière tussen de gelijkvloerse- versus eerste verdieping en naar de noodzaak aan flexibele openingsuren van de verschillende shops. fotografie © Koen Broos 87
0
88
1
5
m
89
90
91
92
93
94
MaakLeerPlek
Leuven
creatieve hub tijdelijke inrichting van een monument jaar: 2019 - (in uitvoering)
In het voorjaar van 2020 won POLO Architects de wedstrijd voor de tijdelijke invulling van de Silo’s en de Molens van Orshoven tot MaakLeerPlek. We zagen in de leegstand van deze ‘eilandgebouwen’ een soort van verscholen publieke ruimte die via eenvoudige en betaalbare ingrepen ontsloten kan worden. We stelden vijf concrete architectonische ingrepen als een reeks “guerrilla-tactieken” voorop. Deze hebben tot doel de externe en interne leesbaarheid en toegankelijkheid van het gebouwencomplex als ‘laagdrempelige en toe-eigenbare publieke ruimte’ te realiseren, en dit rekening houdende met een logische faseerbaarheid, circulaire bouwmethoden, het budget en de beperktheid om de bestaande erfgoedstructuren aan te passen. We onderscheiden als tactieken: (tactiek #1) De Stelling Naast haar rol als een nieuwe entree en circulatie-as tussen publieke straat en het binnenerf van de Molens, lost deze interventie tegelijkertijd een aantal andere problemen op. Zo wordt de
toegankelijkheid verbeterd naar de ten opzichte van het maaiveld verheven directiegebouw, kapel en laboratorium; in de blinde gevel zullen strategische openingen gemaakt worden waardoor deze ruimtes vanuit de Stelling ontsloten kunnen worden en hun gebruiksefficiëntie drastisch vergroot. Ook kan deze demontabele structuur als uitgedikte gevel een geluidbufferende werking hebben ten opzichte van de wooneenheden in de Balk van Beel.
(tactiek #5) De Muur Een U-vormige Muur van bierbakken wordt geplaatst aan de noordzijde van de Witruimte. Binnen deze met een deur afsluitbare ‘ad-hoc’ perimeter, die door de gebruikers zelf opgebouwd/ verplaatst kan worden, krijgt het Low Tech lab een veilige en aangename plek. Deze 5 tactieken in combinatie met een doordacht flexibel en multi-inzetbaar organogram maakte deze inzending tot winnaar.
(tactiek #2) De Circulaire Gevel (tactiek #3) De Circulaire Serre Een noodzakelijke ingreep om de Witruimte te kunnen organiseren in de Silo’s, vormt het water- en winddicht zetten van de gevel aan de zuidzijde. Dit doen we met een modulaire Circulaire Gevel van polycarbonaatplaten die in latere fase kan transformeren tot serre-dak. (tactiek #4) De Containers Voor de Projectateliers voorzien we 4 mobiele en technisch volledig uitgeruste container-modules die zeer eenvoudig tussen de kolommen geschoven worden.
95
0
96
5
20
m
97
98
99
100
101
102
103
104
Deelfabriek Kortrijk
buurtwerking door middel van deeleconomie herbestemming van een oude brandweerkazerne jaar: 2020 - (wedstrijdontwerp)
Intelligente herbestemming van bouwkundig erfgoed vormt een belangrijke stap in een op circulariteit gerichte economie. Daarvoor koos de Stad Kortrijk in een wijk in volle ontwikkeling een boeiend baksteenmodernistisch casco; een voormalige brandweerkazerne bestaande uit een aantal kloeke gebouwen die een buitenruimte omsluiten die op zich dan weer toegankelijk is via een poort – als een modern begijnhof.
Als eerste stap creëren we een tweede bijzondere toegang tussen de historische toegangspoort en de toren – subtiel gemarkeerd door een lichte, uitnodigende luifel welke toegang geeft tot het onthaal. We ontdoen het gebouw in deze eigenaardige zone van alle in het verleden pragmatisch gebricoleerde toevoegingen en zorgen ervoor dat de gehele site integraal toegankelijk wordt gemaakt.
Een overdekte “overgangszone” wordt gecreëerd tussen de ruimtes voor de deelinitiatieven en de binnenkoer door middel van een langgerekt wandmeubel over de volledige lengte van de binnenruimte. Dwarse mobiele wanden – opgebouwd uit akoestische materialen – zorgen voor flexibiliteit en aanpasbaarheid van de deelinitiatieven. Op eenvoudige wijze kunnen ateliers of shops vergroot of verkleind worden.
Met de Deelfabriek ambieert de Stad dan ook een ontmoetingsplek en ‘vrijplaats’ voor duurzame burger-, buurt- en stadsinitiatieven waarbij de focus sterk ligt op armoedebestrijding en het verhogen van zelfredzaamheid via lokale en duurzame consumptie.
De noordgarage met haar robuuste karakter en unieke ronde gevel vraagt om bewoond te worden door programma’s en gebruikers waarvoor het contact met de straatzijde van groot belang is. Programmatorisch creëren we hier een spanningsveld en een belangrijke interactieve link als Deelfabriek-etalage.
De zuidgarage wordt op sterk gelijkaardige manier benaderd als de westgarage. Ook hier wordt een overdekte circulatiezone gecreëerd tussen de verschillende deelinitiatieven en wordt er een sterk interactieve link gemaakt met de buitenruimte. De initieel lange smalle ruimten worden door middel van doordachte openingen herleidt tot één multiinzetbaar en makkelijk leesbaar gebouwdeel. Linoleum schuifwanden zorgen voor flexibele ruimten en een laagdrempelige toets in het interieur.
Via een aantal beperkte ingrepen wil POLO Interior Design het casco niet enkel bewoonbaar maken voor het naar voren geschoven programma maar tegelijkertijd ook ‘robuuster’ maken voor toekomstige veranderingen. We doen dit zo veel mogelijk op een circulair economische wijze. We zetten daarbij maximaal in op flexibiliteit, aanpasbaarheid, multi-inzetbaarheid en reversibiliteit.
In de westelijk georiënteerde garage willen we vooral inzetten op flexibiliteit, aanpasbaarheid en multi-inzetbaarheid. Met haar typerende stalen spantenstructuur, sheddaken en daklichten percipiëren we de ruimte als één geheel. Enkele eenvoudige architecturale ingrepen zorgen voor een voor alle gebruikers leesbaar en flexibel ontwerp.
105
0
106
5
20
m
107
108
109
110
111
112
113
114
115
116
Telenet HQ Mechelen
kantoren renovatie kantoren & servergebouw jaar: 2013 - 2014
Eind jaren 1990 vestigde Telenet zijn hoofdzetel op de site van een in onbruik geraakte legerkazerne net buiten de ring van Mechelen. De sloop van de legerkazerne had van de omgeving een onbestemde plek gemaakt. Rijwoningen staan wat verloren te midden van grootschalige functies en infrastructuren, waaronder een 19de-eeuwse gevangenis, de ringweg en het omleidingskanaal van de Dijle. De banale kantoor-volumes van Telenet slaagden er niet in de bres in het stedelijk weefsel te dichten. Hun prominente aanwezigheid verstoorde de buurt. Een kleine tien jaar later organiseerde het telecommunicatiebedrijf een ontwerpwedstrijd voor de uitbreiding van zijn kantoren en technische ruimtes. POLO Architects won de wedstrijd met een ontwerp dat de schaalbreuk herstelt en de overgang verzacht tussen de verschillende ingrediĂŤnten van de complexe stedelijke omgeving. Het atrium, met robuust geritmeerde portieken en een lantaarn die uittorent boven het dak, is de ruggengraat en het zenuwcen-
trum van het bedrijf. Het ontsluit de kantoorverdiepingen en de parkings en legt de verbinding met de twee bestaande kantoorgebouwen. Het atrium is zowel circulatieruimte, foyer als ontmoetings- en vergaderruimte, en vormt de vestibule van de kantoren. De trappartijen, overlopen en geborgen zithoeken bieden een plek voor informele contacten, brainstorms en overleg. Bijzondere aandacht is uitgegaan naar de verschillende manieren van werken. Op basis van deze verschillende typologieĂŤn zijn er verschillend meubelen ontworpen die een adequaat antwoord bieden op de gestelde vereisten: gaande van cocons eerder geschikt voor wachten of kortstondige informele ontmoetingen, tot alkoven waarin men geconcentreerd kan werken zonder echter afgesloten te zitten. In het restaurant is er getracht om - ondanks de schaal en de grote bezoekersaantallen - een huiselijke en ontspannen sfeer te evoceren.
fotografie Š Steven Massart 117
0
118
10
50
m
119
120
121
122
Katwilgweg Linkeroever
kantoren bouw en inrichting van een nieuwbouw kantoorgebouw jaar: 2015 - 2020
Op de voormalige site van Gazet van Antwerpen, naast het huidige Mediahuis, komt 66.500 m² bijkomende kantoorruimte. De Lierse projectontwikkelaar Groep Bouwen zal het project Campus West realiseren. IT-bedrijf Cronos uit Kontich wordt de eerste gebruiker, van het eerste gebouw dat 6500m² groot is. Het kantoorgebouw zelf vormt één grote ruimte, verdeeld over drie verdiepingen, geconcentreerd rond een gigantische vide en genesteld onder een prachtige licht-doorlatende houten dakstructuur. Zonder de ruimtelijkheid van dit unieke kantoorgebouw te verbreken, zijn er enkele grote, doch eenvoudige, beeldbepalende toevoegingen gedaan in het interieur. Men kan gerust spreken van een architecturale ingreep. Door middel van deze gestes kunnen zowel bezoeker als gebruiker zich in eerste instantie beter oriënteren doorheen het gebouw. Deze meubelen zorgen enerzijds voor een speelse toets, maar zorgen er bovenal voor dat men zich geborgen en comfortabel voelt in de ruimte.
Zo komt er op de gelijkvloerse verdieping een zestig meter lang polyfunctioneel meubel met informele vergader- en ontmoetingsruimtes, koffiecorners, printers en vegetatie. Dit meubel wordt geflankeerd door twee stalen torentjes die in de vide staan. In deze torentjes bevinden zich open vergaderruimtes. Per niveau zijn er verder ook, voorzien van akoestisch absorberende wanden, strategisch geplaatste afgesloten vergaderzaaltjes toegevoegd. Deze “blokjes” maken dat de plateaus opgesplitst worden in kleinere zones, zonder dat daarbij de globale ruimtelijkheid verloren gaat. Een pallet van warme, eerlijke materialen - zoals hout, terracotta tegels en grof geweven textiel in aardse kleuren, maken het plaatje af. Dit wordt een kantoor, bruisend van leven, waar men graag komt om te werken en vertoeven!
fotografie © Evenbeeld 123
0
124
5
20
m
125
126
127
128
129
130
131
132
133
134
Sector Ruimte Genk
kantoren haalbaarheidsstudie & toekomstvisie jaar: 2018 - (in onderzoek)
In samenspraak met het volledige stadsbestuur onderschrijft Sector Ruimte het enorme belang van het huidige stadskantoor en koos ervoor om de ooit ‘beperkte’ opdracht voor de herinrichting van haar eigen kantoren open te trekken en uit te breiden naar een reflectie over de herinrichting en de rol van het stadhuis als geheel - als stadhuis van de toekomst, als showcase voor Genk en als huis voor alle Genkenaren. Opvallend aan het stadhuis zijn de hoeveelheid functies die het herbergt. Hoewel het ontwerp van een “hedendaags” stadskantoor rekeninghoudend met de wensen en organisatorische wenken van Groep Genk - voorop staat, is het samenvoegen van de stedelijke Academie en stadhuis de belangrijkste zet. Functiescheiding maakt zo plaats voor een creatief samenkomen, voor een radicale kruisbestuiving. In het zog van de reorganisaties en evoluties binnen Groep Genk is het een belangrijke taak om samen met alle betrokkenen, niet alleen tot concrete ontwerpen voor elke sector te komen binnen een
overkoepelend masterplan, maar vooral om in een open dialoog de nodige stappen te zetten naar een nieuwe vorm van werken, het zogenaamde “activity based working” (ABW). In de afgelopen jaren heeft POLO verschillende gebouwen gerealiseerd die specifiek ontworpen zijn voor het nieuwe werken en ABW: space planning vormt daarbij een vast onderdeel. Doormiddel van sessies, workshops en feedbackmomenten worden zowel de definitieve verbouwingsplannen als optimale verhuisbeweging in kaart gebracht. Met het interieurconcept voor de kantoren van Groep Genk streven we naar een duurzaam ontwerp met uitnodigende en aangename binnenruimten die sociale interacties en creativiteit bevorderen. Door één langgerekte en brede “promenade” doorheen het kantoor te ontwerpen creëren we een levendige en actieve zone voor “break-out” sessies. Werknemers kunnen op diverse manieren ontspannen / informeel overleggen / werken /
brainstormen in speciaal hiervoor ontworpen delen. Daarnaast omvat de promenade ook afgesloten volumes die ruimte bieden aan kopieer apparaten, plotters, plooimachines, lockers, koffiehoeken, postvakken, stiltewerkplekken, berging, archief, server ruimtes etc. Deze volumes vormen tevens de scheiding tussen de “actieve” zone en de “private” werkzone zonder deze volledig af te sluiten. De promenade vormt de verbindingsas tussen alle werknemers, diensten en clusters. Door zijn speelse en levendige effect creëren we diversiteit, worden ontmoetingen bevorderd en creativiteit versterkt. Op deze manier kan het interieurconcept bijdragen tot het algemeen welzijn van zijn toekomstige gebruikers.
135
0
136
5
20
m
137
138
139
140
141
142
143
144
RVA
Hasselt
kantoren renovatie kantoorverdiepingen jaar: 2020 - (wedstrijdontwerp)
Een nieuw planontwerp werd opgemaakt met logische indelingen en werkingen van diensten bedoeld om een werkomgeving te kunnen bieden die ontmoetingen, sociale contacten en creativiteit bevordert. Een goede balans vinden tussen transparantie en afsluitbaarheid is volgens ons zeer belangrijk om tot een geslaagd interieurontwerp te komen. Het middenveld vormt de CONNECTOR en fungeert als verbindingsas tussen alle werknemers en werkzones. Door zijn speelse en levendige effect creëren we diversiteit, worden ontmoetingen bevorderd en creativiteit versterkt. Voor RVA Hasselt maakten we een onderscheid tussen enerzijds de OFFICE AREA (een open landschapskantoor) en de LOCAL SUPPORT AREA (afsluitbare ruimten die dienst doen als diverse vergaderruimten maar evengoed private werkplekken). De connector (met diverse ondersteunende functies) overlapt en werkt verbindend tussen de twee “areas”.
Het interieurconcept voor de kantoren werd een ruimtelijke vertaling van de identiteit van RVA Hasselt, met een sterke nadruk op huiselijkheid en toegankelijkheid. De bedoeling was om een eerlijke, laagdrempelige sfeer en beleving te creëren. Het gebruik van warme materialen (tapijt & houten volumes) enerzijds en figuurglas, spiegels en aluminium anderzijds (delen van wanden, plafonds, deuren en raamkaders) zorgen ervoor dat een hedendaags uitnodigend en coherent interieurontwerp ontstaat. Een doordacht kleurenpalet wordt gericht ingezet om plaatsen te accentueren, ruimtes te definiëren en om de leesbaarheid binnen het gebouw te optimaliseren.
145
0
146
1
5
m
147
148
149
150
151
Antwerpen
Brussel
Mail ons
Tavernierkaai 2 bus 28 B 2000 Antwerpen
Havenlaan 86C bus 409 B 1000 Brussel
algemene vragen: info@polo-architects.be
+32 (0)3 225 18 84
+32 (0)2 486 02 86
pers: press@polo-architects.be sollicitaties: hr@polo-architects.be
polo-architects.be
153
