Interaktywny System Informacji Turystycznej Województwa Pomorskiego pomorskie.travel / pomorskie.travel/ISIT / Facebook.com/pomorskie.travel Sieć 245 Infomatów Digital Signage 42 - 46” w przestrzeni publicznej Copyright © 2012 Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego Wszelkie prawa zastrzeżone. Publikacja: Departament Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego
nr 2/03/2013
News etter pomorskie.travel
Gdańsk 2013 Sopot, Sopocki Dom Aukcyjny
Starówka w Tczewie
Pomorskie miasta Planując wiosenne weekendy warto skorzystać z propozycji jakie przygotowaliśmy dla Ciebie i Twojej rodziny w dziale Odkrywaj, sekcja Przewodników. Wszystkie przewodniki zostały umieszczone na linii czasu stanowiącej sugerowany plan oferty turystycznej. Przykładowy spacer po Wejherowie według planu zrealizować można w 4 godziny, a koszt związany z biletami wstępu do atrakcji dla jednej osoby wynosi 5 zł. Podczas dokładnego odkrywania miasta proponujemy m.in. zwiedzić budynek Ratusza, kolegiatę Św. Trójcy czy Pałac Przebendowskich i Keyserlingków oraz Kalwarię Wejherowską zwaną kaszubską Jerozolimą. Większość propozycji dotyczy jednodniowych wycieczek, zdarzają się również propozycje dwu i kilkudniowe. Turystyczne inspiracje na wiosnę opracowane przez naszych ekspertów to m.in. propozycja samochodowego wypadu po Żuławach Gdańskich, trasa po średniowiecznych zabytkach Lęborka, atrakcje Kościerzyny i okolic. Na szczególną uwagę zwraca propozycja odwiedzenia drewnianych kościółków na Kaszubach czy szlaku dworów i pałaców Północnych Kaszub.
Przewodniki na pomorskie.travel
Każde z miast Pomorskiego ma do zaoferowania inny, unikalny klimat, który definiuje je na turystycznej mapie Polski. Tradycje wiślane i kociewskie Tczewa i Starogardu Gdańskiego pielęgnowane m.in. w Fabryce Sztuk, pocysterski Pelplin i pokrzyżacki Gniew, trójkąt miast Żukowo, Kartuzy i Kościerzyna jako przepełniony tradycją obszar zwany Szwajcarią Kaszubską, połączone nowoczesną obwodnicą Chojnice z Człuchowem jako główne ośrodki miejskie jednego z najczystszych obszarów przyrodniczych - Borów Tucholskich, położony w centralnej części województwa Bytów, miasta Rumia, Reda i Wejherowo zwane małym Trójmiastem, historyczny Malbork, Lębork i miasta Powiśla, ważny pod względem gospodarczym i kulturowym obszar Słupska i Ustki oraz dynamicznie rozwijająca się aglomeracja trójmiejska mają do zaoferowania wiele turystycznych atrakcji na każdą porę roku. Wszystkie przewodniki dostępne są zarówno w części portalowej systemu, ale również w systemie mapowym ISIT oraz w sieci infomatów zlokalizowanych na terenie całego regionu.
1
A w kalendarzu...
FOTO
W marcu jak w garcu czyli pogoda do góry nogami 08 marca - Dzień Kobiet 20 marca - Początek astronomicznej wiosny 24 marca - Niedziela Palmowa 28 marca - Wielki Czwartek
Centrum Edukacji i Promocji Regionu
29 marca - Wielki Piątek 30 marca - Wielka Sobota
W oczekiwaniu na wiosnę... Wiosna to chyba najbardziej wyczekiwana pora roku. Umęczeni zimą, niskimi temperaturami i krótkimi dniami, z wielką ulgą witamy kolejną porę roku. Wiosną na nowo budzimy się do życia, znowu chce nam się działać. To czas, aby zarumienić policzki, które pobladły zimą. A gdzie? Najlepiej w województwie pomorskim!
31 marca - Wielkanoc Zachęcamy panów by w Jastrowe święto, dnia drugiego „nie zabeli o dingusie ji z jastrowymi witkami odwiedzeli swe białci” bo „że chto sę nie daje rózgame w Jastre bic, ten nie bedze mioł zdrowia nic”
Chyba już każdy czeka na wiosnę? Przewrotny marzec, który lubi płatać figle zaskoczył nas zimową aurą. Co na to przebiśniegi i krokusy, które w gotowości do wzbicia się w stronę słońca pogrążyły się pod śnieżną pierzynką? Sen o prawdziwej wiośnie trwa i trwać będzie zapewne do 20 marca, kiedy astronomiczny kalendarz oznajmi wszem i wobec nadejście upragnionej przez wszystkich pory roku! Natura cierpliwa jest, każe czekać i cieszyć się prawdopodobnie ostatnim śniegiem sezonu zimowego 2012 - 2013. Warto więc dokonać przeglądu i odpowiednio przygotować do aktywnego spędzania wolnego czasu. Rowerzyści, biegacze, miłośnicy spacerów i Nordic Walking, fani gier zespołowych - Pomorskie już dziś zaprasza na wiosenny, aktywny wypoczynek wśród kwitnących wiśni i budzącej do życia przyrody! Zielone tereny, czyste powietrze, błękitne jeziora, setki kilometrów piaszczystych plaż, wzgórza morenowe, kręte rzeki… Wszystko to czyni region pomorski idealnym miejscem do uprawiania turystyki aktywnej. Zaplanuj wiosenny weekend już dziś!
Wnętrze domu do góry nogami
2
„Wielkanoc na Kaszubach” Rok w Kaszubskim gospodarstwie, to czas radości i smutków, ciężkiej pracy i odpoczynku, modlitwy o pomyślność życia i urodzaj spędzony w gronie najbliższych. Dla Kaszubów życie toczyło się według reguł wyznaczonych przez pory roku i obchody dni świętych, swoich patronów, które czczono ze szczególną uwagą. Kaszubski rok kalendarzowy to trzy pory roku: wiosna, lato, zima. Do każdej z nich mieli szczegółowo podporządkowane czynności jakie należy zrobić zarówno w domu jak i gospodarstwie. Wiosna w życiu kaszubskim zaczynała się 12 marca, w dzień Grzegorza. W okolicy tego dnia następowało tracenie srogiej pani zimy. Wiejska młodzież nosiła uroczyście po wsi kukłę wyobrażającą postać kobiety, którą następnie wśród okrzyków radości topiono w rzece lub jeziorze. Zwyczaj ten przetrwał po dziś dzień w niektórych częściach regionu pod nazwą „topienie marzanny”, które jest symbolicznym wypędzeniem zimy i rozpoczęciem oczekiwania na wiosnę. W okresie wiosennym największym wydarzeniem są Jastra, czyli Święta Wielkanocne. Już na 2 tygodnie przed świętami młodzież w akompaniamencie śpiewów i muzyki udawała się do lasu, aby zebrać gałązki wierzby i brzozy, na palmy i miotły.
W ostatnią niedzielę przed Wielkanocą, tzw. Niedzielę Kwietnô (Palmową)przyniesione z lasu witki święcono w kościele, aby następnie, zatknięte za obrazy, zdobiły domostwa podczas świąt. Kaszubi wierzyli, iż poświęcone pędy posiadają magiczną moc, dlatego każdy z domowników musiał obowiązkowo połknąć bazię, która miała go ustrzec od chorób gardła, febry i gorączki, zaś całe gałązki zostawiali gospodarze w sowich oborach, chlewach, stajniach i ulach, aby chronić od złego cały inwentarz. Z pozostałych gałązek robiono miotły, aby podczas wielkiego sprzątania w Wielką Sobotę wypędzić z domostw wszystkie złe moce po zimie. Przedświąteczny Wielki Tydzień to według wierzeń Kaszubów najlepszy okres na sianie i sadzenie kwiatów. W szczególności Wielgi Czwiôrtk, to najdogodniejszy dzień na pracę w polu, a posadzone w tym dniu rośliny mają wyrosnąć na dorodne i długo kwitnące okazy. W tym czasie kobiety zajmowały się gotowaniem i barwieniem tradycyjnych jaj, przeznaczonych na stół wielkanocny. Były to jednorodne jajka najczęściej czerwone i niebieskie, zielone i brązowe, które w trakcie świąt rozdawano sąsiadom wraz ze świątecznymi życzeniami.
W oczekiwaniu na Niedzielę Palmową
3
Palmy wielkanocne
cd. Płaczëbóg (Wielki Piątek)to dzień w którym Kaszubi bardzo rygorystycznie przestrzegali postu. Jedynym pożywieniem jakie spożywali w ciągu dnia był suchy chleb i nieokraszone ziemniaki. Od tego dnia milkły kościelne dzwony, a ich miejsce zastępowały klekotki i sznary oznajmiające żałobę. Wielgö Sobota to dzień w którym Kaszubi rozpalali i święcili nowy ogień, a na podpałkę używali drewno cierni. Jednym z ważniejszych rytuałów tego dnia była poranna kąpiel w jeziorze lub rzece. Idąc na nią nie można było z nikim rozmawiać ani obracać się. Kąpiel miała gwarantować zdrowie na cały nadchodzący rok. W poranek Jastra (Wielkanoc) w niektórych domostwach wciąż przestrzegany był post, a przed południem najczęściej podawano prażone ryby i śliwki z kluskami. Ulubionym daniem Kaszubów w tym dniu była prążnica, czyli jajecznica na słoninie. Bogatość stołu wielkanocnego uzależniona była od klasy społecznej do jakiej przynależał gospodarz. U biedniejszych chłopów jadano jajka, kiełbasę lub szynkę oraz ciasto drożdżowe.
Jedynie zamożniejsi gburowie i drobna szlachta kultywowała tradycję święcenia pokarmów. Jastrowa jôda (święconka) składała się z jajek, kiełbasy, mięsa i chleba, którą później stawiono na stole wraz z barankiem uformowanym z masła. Wieczór w Jastrową Niedzielę to czas tzw. Zmówin czyli ustalenie pomiędzy rodzicami młodej pary posagu panny młodej. Jastrowy Poniedziôłk jest podporządkowany tradycyjnemu smaganiu dingusem. Chłopcy zakradali się ukradkiem do sypialni dziewcząt lub młodych mężatek, aby wśród okrzyków „Dëgu, dëge, po dwa jaja, a chto nie dô, tego prają” wysmagać je zazielenionymi rózgami brzeziny lub jałowca. Pomimo bólu jakie sprawiało chłostanie dziewczęta chętnie poddawały się temu zwyczajowi, gdyż im dziewczyna zebrała więcej chłosty, tym osiągała większe powodzeniu u chłopców. Jastrowy poniedziałek kończył obchody Świąt Wielkanocnych na Kaszubach. Po nich wracano do codziennych obowiązków domowych oraz pracy w polu. Do dziś niektóre z tych obrzędów obchodzone są w tradycyjnych rodzinach Kaszubskich , jednak turyści mają możliwość zapoznać się dokładniej z kaszubskim zwyczajami świątecznymi podczas odwiedzin w okresie wielkanocnym w Kaszubskim Parku Etnograficznym we Wdzydzach Kiszewskich. Co roku organizowany jest tam Wielki Tydzień, podczas którego można uczestniczyć w uroczystych Mszach Świętych, święcić palmy i wielkanocne jadło zgodnie z tradycją kaszubską. Można również obserwować przygotowania jakie czyniły kaszubskie gospodynie do świąt od Palmowej Niedzieli do Świątecznego Poniedziałku, przyjrzeć się tradycyjnemu barwieniu jaj oraz wystrojowi, jaki panował w izbach podczas Wielkanocy. Aut. Magdalena Piotrowska
facebook.com/pomorskie.travel
4
Przyjazny Hotel Województwa Pomorskiego 2013
Już po raz czwarty organizowana jest kolejna edycja konkursu kierowana do gestorów obiektów hotelarskich województwa pomorskiego. Konkurs organizowany jest przez Oddział Pomorski Polskiej Izby Turystyki, a Marszałek Województwa Pomorskiego objął nad nim patronat honorowy. Celem konkursu jest promowanie obiektów hotelarskich w pełni dostępnych, przystosowanych i przyjaznych dla potrzeb osób niepełnosprawnych w województwie pomorskim oraz propagowanie przestrzeni i usług bez barier. Laureat konkursu „Przyjazny Hotel Województwa Pomorskiego 2013” otrzyma certyfikat w formie dyplomu, okolicznościowa tablicę ufundowaną przez Marszałka Województwa Pomorskiego, którą gestor obiektu hotelarskiego będzie mógł umieścić na widocznym miejscu, a także 1-miesięczna emisja kolażu zdjęć zwycięskiego obiektu hotelarskiego na portalu www.pomorskie.travel. Rozstrzygnięć dokona kapituła, której przewodniczy Prezes Polskiej Izby Turystyki Oddział Pomorski oraz przedstawiciele branży turystycznej i samorządu Województwa Pomorskiego.
Termin zgłoszeń upływa z dniem 30 marca 2013 roku. Więcej informacji dostępnych pod adresem: www.pomorskie.eu/pl/dtumwp/aktulnosci/20130216
! ż d z i ś owe u j t k ie tk wó j o b m i n i d o d a s ś o ł a Zg R e g u l u j ą c ko d Q R z r e i b n Po cje ska a m r o inf Szukasz hotelu? Pomożemy dokonać trafnego wyboru. Zlokalizuj pomorskie hotele oraz inne skategoryzowane obiekty noclegowe korzystając z www.pomorskie.travel/ISIT w dziale Zaplanuj Pobyt - Gdzie przenocować.
Przyjazny hotel
5
Ostatnie dni zimy
okazją na narciarską przygodę Wykorzystując ostatnie dni zimy, warto wybrać się na „ białe szaleństwo” do jednego z kilku pomorskich ośrodków narciarskich. Pagórkowaty, kaszubski krajobraz doskonale nadaje się do uprawiania narciarstwa. Oprócz dobrze wyposażonych stoków, które zyskały dużą popularność wśród mieszkańców i turystów, pojawia się coraz więcej tras biegowych, dzięki czemu oferta narciarska w naszym regionie jest coraz bogatsza. Jednym z najpopularniejszych centrów narciarskich w Pomorskim jest Łysa Góra w Sopocie. Stok liczy ponad 280 m, i wykorzystuje różnice wysokości 39 m, posiada sztuczne oświetlenie oraz wyposażony jest w sprzęt do sztucznego naśnieżania. Dla gości do dyspozycji jest też przytulna restauracja Sabat. Pozostałe ośrodki narciarskie zlokalizowane są na Kaszubach. Najbliżej Trójmiasta usytuowany jest stok w Przywidzu. Znajdują się tam aż trzy wyciągi, w tym jeden dla dzieci i narciarzy stawiających swoje pierwsze kroki na dwóch deskach. Stok główny liczy 600 m długości i 100 szerokości. Jest oświetlony, w razie potrzeby sztucznie naśnieżany i przygotowywany przez ratrak. Na terenie ośrodka wytyczona jest również trasa biegowa. Ofertę przywidzkiego ośrodka uzupełniają szkoła narciarska, wypożyczalnia sprzętu, karczma, pensjonat, stadnina koni i letni park przygody. Organizowane są również kuligi oraz zawody narciarskie. Kulig na Kaszubach
W oddalonym o ok. 5 km od Przywidza Trzepowie znajduje się kolejny stok, gdzie do dyspozycji oddano dwa wyciągi narciarskie orczykowe o dł. 300 metrów i 120 metrowy wyciąg do snowtubbingu. Duża przestrzeń umożliwia zjazdy po obu stronach wyciągów. Stok jest bardzo dobrze oświetlony, ratrakowany i sztucznie naśnieżany. Prawdziwym eldorado dla amatorów białego szaleństwa jest Wieżyca, na stokach której znajdują się dwa ośrodki narciarskie: Koszałkowo i Kotlinka. W Stacji Kotlinka do dyspozycji są dwa wyciągi o długości 320 m i 100 m oraz snowpark. Natomiast Koszałkowo oferuje kilka wyciągów orczykowych na liczącym 300 m stoku. Dodatkowo z góry można zjechać również na gumowej dętce ( tzw. Snowtubing), co szczególnie upodobały sobie dzieci. Koszałkowo to nie tylko zabawa na śniegu. Stok czynny jest również poza sezonem zimowym oferując zjazd na tzw. Mountainboard czyli desce z kółkami. Stanowi to doskonałą, letnią alternatywę dla snowboardu. Ostatnim ośrodkiem narciarskim na Kaszubach jest Amalka, położona niedaleko jez. Gowidlińskiego w okolicach Sulęczyna. Do dyspozycji narciarzy jest tam długi na 260 m. stok oraz dwa wyciągi orczykowe. Jest oczywiście też wypożyczalnia sprzętu narciarskiego, szkółka i bar. Podobnie jak pozostałe stoki w regionie jest on w razie potrzeby sztucznie naśnieżany oraz oświetlony. Aut. Michał Bieliński
6
cd.
Kaszubskie klimaty, fot. Rafał Baranowski, Repozytorium ISIT
Przygotowanie tradycyjnej tabaki
Wybierając się na narty do regionu, warto zostać na Kaszubach nieco dłużej. Doskonałym uzupełnieniem białego szaleństwa jest np. wycieczka po Kościerzynie i okolicy. Polecamy skorzystać z gotowego przewodnika zamieszczonego na pomorskie.travel, który „zabierze” nas do najciekawszych miejsc w mieście oraz do Będomina i Zamku Kiszewskiego. Ostatnim etapem wycieczki może być wizyta w kościerskim parku wodnym, gdzie możemy zregenerować siły na basenie, saunie, klubie fitness czy też gabinecie odnowy biologicznej.
Kaszubski Park Etnograficz ny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich
Muzeum – Kaszubski Park Etnograficzny im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich jest najstarszym na ziemiach polskich muzeum na wolnym powietrzu.
W 2006 roku obchodziło 100-lecie istnienia. Skansen położony na atrakcyjnym turystycznie terenie łączy walory krajobrazowe, edukacyjne oraz rekreacyjne. Malownicza zabudowa dawnych zagród kaszubskich i kociewskich odtworzona jest na 22-hektarowym obszarze położonym nad „Kaszubskim Morzem” – kompleksem Jezior Wdzydzkich. Każdy z 50 zabytkowych budynków i zespołów prezentuje zróżnicowany obraz życia mieszkańców wsi pomorskiej od XVIII do XX wieku. Skansen we Wdzydzach Kiszewskich to nie tylko zabytkowe chaty i wyposażenia wnętrz ale również miejsce, w którym na żywo można podziwiać zwyczaje i obrzędy jakie panowały na terenie Kaszub przez wieki. To właśnie tu możemy podejrzeć przygotowania do Kaszubskiego Jastre czyli świąt Wielkanocnych, zobaczyć jak artyści wyplatają wielkanocne palmy oraz obejrzeć wystawę tematyczną Pt. „Od Palmowej Niedzieli do Wielkanocnego Poniedziałku”. Skansen we Wdzydzach to idealne miejsca na naukę i poznawanie historii regionu, ale także na wypoczynek i relaks. Wystawy tematyczne zmieniane są wraz z następowaniem ważnych w życiu Kaszuby świąt, to właśnie tu możemy zobaczyć regionalne dożynki, wykopki, a także Noc Świętojańską i przygotowanie do Bożego Narodzenia. Życie Kaszubów toczyło się wokół świąt i pór roku, a jeśli chcemy poznać bliżej te obyczaje to zapraszamy do Wdzydz Kiszewskich.
7
Dzieje się w marcu 05 marca wystąpi chór Gregorian w Hali Sportowo Widowiskowej Gdynia. 07 marca w klubie studenckim Kwadratowa wystąpi Kamil Bednarek. 08 marca - specjalnie dla Pań - The Best Chippendales Group in Poland. 08 marca Polska Filharmonia Sinfonia Baltica w Słupsku zaprasza na koncert "Wszystko o kobietach." 8 marca w gdańskim Klubie Parlament wystąpi Gaba Kulka. Od 08 do 11 marca odbędą się Ogólnopolskie Spotkania Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów w Gdyni oraz 14. Finał Konkursu Kolosy. 09 marca ABBA THE SHOW W ERGO ARENIE czyli beztroski powrót do szalonych lat 70’tych! 10 marca RAZ, DWA, TRZY I SPITFIRE - koncert w Parlamencie. 11 marca w gdańskim Parlamencie wystąpi zespół HEY. 15 marca w Zatoce Sztuki odbędzie się premiera projektu Wojtka Mazolewskiego w kooperacji z amerykańskim muzykiem Dennisem Gonzalezem. 15 marca w Kobylnicy Zbigniew Wodecki na żywo. 22 marca również w Kobylnicy wystąpi Pectus z nowym albumem Siła Braci. 16 marca w Kwidzynie wystąpi z nowym programem Kabaret Ani Mru Mru, a w Chojnicach zagra Dżem. 16 marca w Hali Sportowo - Widowiskowej w Gdyni wystąpi Chris Botti.
20 marca o godz. 20:00 w Klubie Ucho w Gdyni 8 odbędzie się koncert saksofonisty Kenn'ego Garetta laureata nagrody Grammy. 23 marca Mistrzostwa Świata we Freestyle Motocrossie NIGHT of the JUMPs - mistrzowie podniebnych akrobacji wrócą do Ergo Areny. Dla fanów żużla: 09 marca GKS Wybrzeże S.A. - Lechma Start Gniezno 26 marca GKS Wybrzeże S.A. - Unibax Toruń 28 marca Wybrzeże Gdańsk - Polonia Bydgoszcz
Warto również zawitać do Tczewa i poznać historię tczewskich browarów „Browarnictwo w Tczewie” w Fabryce Sztuk.
Na scenie w Człuchowie
Więcej kulturalnych inspiracji na pomorskie.travel w zakładce Dzieje się!
8
facebook.com/pomorskie.travel
Kontakt do Nas
Wydawca Departament Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego 80 - 828 Gdańsk, Długi Targ 1 - 7, tel.: +48 (58) 326 83 50, fax. +48 (58) 326 83 52 e-mail: dt@pomorskie.eu, www.urzad.pomorskie.eu, www.pomorskie.eu Redakcja pomorskie.travel Zdjęcia: Rafał Baranowski, Repozytorium ISIT Współpraca merytoryczna: Pomorska Regionalna Organizacja Turystyczna www.prot.gda.pl
G o s p o d a r z konkursu:
INNOWATOR 2012
Najlepsza treść interaktywna w kraju w 2012 roku (PDSA)
Skład: Departament Turystyki, nakład cyfrowy