Interaktywny System Informacji Turystycznej Województwa Pomorskiego pomorskie.travel / pomorskie.travel/ISIT / Facebook.com/pomorskie.travel Sieć 245 Infomatów Digital Signage 42 - 46” w przestrzeni publicznej Copyright © 2012 Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego Wszelkie prawa zastrzeżone. Publikacja: Departament Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego
nr 7/08/2013
Newsletter pomorskie.travel
Gdańsk 2013
Skarby na Jarmarku Św. Dominika w Gdańsku
facebook.com/pomorskie.travel
Jarmark Św. Dominika 2013
Ręcznie malowana porcelana, wyroby rzemieślnicze i artystyczne, pamiątki z odległych zakątków świata oraz sentymentalne starocie…, a to tylko niektóre przedmioty, jakie można spotkać podczas Jarmarku Dominikańskiego na licznych stoiskach i kramach. Początki tej imprezy sięgają XIII wieku, kiedy to Ojcowie Dominikanie uzyskali zgodę papieża na udzielenie odpustu z okazji dnia Świętego Dominika, a jak najlepiej uczcić takie święto jak nie zabawą… już wtedy do Gdańska ściągnęli kupcy z całej Europy przywożąc cenne produkty, a towarzyszyli im cyrkowcy, mimy i szczudlarze, dając barwną oprawę do handlu toczącego się na ulicach Gdańska. Jarmark to nie tylko wielki handel toczący się na ulicach Starego Miasta, ale także wielkie wydarzenie kulturalno – rozrywkowe. Corocznie, podczas trwającego 3 tygodnie jarmarku, odbywają się liczne koncerty, spektakle teatral ne i plenerowe, z
zaś pomiędzy urokliwymi kamieniczkami ulicy Długiej możemy napotkać liczne wystawy i uliczne galerie sztuki. Tradycją jarmarku jest oficjale przekazanie kluczy do bram miasta, któremu towarzyszy parada tancerzy, przebierańców oraz żonglerów. Aby nie zapomnieć z jakiego okresu wywodzi się ta impreza, co roku, pośród ulic gdańskiej starówki ukryta jest „dzielnica średniowieczna”. W niej odwiedzający mogą zapoznać się ze zwyczajami panującymi w danych czasach, obejrzeć stroje średniowiecznych rycerzy, giermków oraz dam dworskich, a także zakupić pamiątki rodem z minionej epoki. Jedną z większych atrakcji jarmarku jest festiwal świętego Dominika „Dusza Jarmarku”, podczas którego Ojcowie Dominikanie udostępniają do zwiedzania nieznane zakątki swojego klasztoru. Każdy chętny może wejść na wieżę, odwiedzić krypty i podziemia kościelne, jednak najwięcej
1
zainteresowania budzi wystawa, na której głównymi eksponatami są relikwiarze rąk św. Jacka oraz błogosławionego Czesława. Najmłodsi jarmarkowicze mogą wejść do ogromnego bochenka chleba, w którym prezentowane są najlepsze wypieki gdańskich piekarni, zaś Ci trochę starsi na pewno skuszą się na skok na bungee, wprost w głębokie otchłanie Motławy. M.P.
Przysłowie na sierpień... Gdy w dni sierpnia spieka wszędzie, tedy długa zima będzie.
Kartka z kalendarza 15 sierpnia Święto Wojska Polskiego, Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny 31 sierpnia Dzień Solidarności i Wolności
Port Gdynia Nieodzowna potrzeba własnego portu Rzeczpospolitej towarzyszyła gdy Gdańsk wolnym miastem był lecz do Polski nie należał. Swobony i niezależny dostęp do morza stał się kluczowym interesem kraju. Wyjątkowo korzystne warunki przyrodnicze ku temu sprawiły, że podjęto decyzje budowy i dalszej rozbudowy portu handlowego zapewniającego dostęp do transgranicznych kolosów w bliskiej sąsiedztwie Gdańska. Tu powstaje również wydzielony port wojenny, przy którym prace trwały od 1921 do 1930 r. W kolejnym etapie powsteje ważny dla morskiego rybołówstwa porty rybacki. Wraz z rozwojem portów powstaje cała z nimi związana infrastruktura stoczni, ładowni, magazynów i składów co zapoczątkowało rozbudowę miasta. Gdynia prawa miejskie otrzymuje w 1926 r., która swoją żywotność buduje na ścisłym związku z morzem. Z małej wsi rybackiej obszar zmienia się w nowoczesne centrum komunikacji morskiej pełniąc w przyszłości centrum morskiego handlu Rzeczpospolitej.
Z sentymentem o Gdyni...
2
Niegdyś rybołówstwo stanowiło najważniejszy zawód ludności zamieszkującej Półwysep Helski. Przy większości domów znajdowała się suszarnia ryb. Sieci stanowiły naturalny element krajobrazu. Stare drewniane chaty wtulone w nadmorskie wydmy okryte strzechą a zdarzały się również te z jeszcze zdobione "podcieniami”. Liczne łodzie kołysząc się lub wyciągnięte na złoty piasek wybrzeża, porozwieszane wzdłuż brzegu sieci, lub stanowiące element przydomowego wyposażenia, kominy wędzarni świadczyły o zajęciu ludności nadjąc osadom unikalny charakter. Gdy mężowie wypływali na połów ryb, żony dokonywały napraw sieci. Rybacy z Pomorza od wieków organizowali tworząc różne spółdzielnie zwane maszoperjami. Funkcje, które były pełnione w takiej organizacji to: - szyper - przewodził maszoperii - maszopi - członkowie, którzy rozdzielają między siebie odcinki brzegu. Zysk dzielony według ustalonych zasad pochodzi z połowów sielawki czyli szproty, dorsza - pomuchla, flądry, śledzia, sieji, lososia i węgorza. A łowiono wykorzystując różnego rodzaju sieci:
- niewody - sieci złożone z podłużnych skrzydeł bocznych, połączonych w środku w głeboki wór; - trale - szczególnie flądry i ryby płytkodenne za pomocą sieci wleczonych po dnie; - cezy (zwane matrycami) - czyli wielkimi sieciami dennymi workowatego kształtu, których dolny brzeg jest obciążony, górny zaś posiada korkowe pływaki; - nety - to sieci stojące wyposażone w ołowiane ciężarki i utrzymywane w pionie nad dnem przez pławiki; - pławnice - szczególnie śledzia, łososia łowiono tymi pływającymi sieciami; - mance - nazwane tak przez kaszubskich rybaków to długie, połączone niekiedy w podwodną scianę znacznej długości sieci, wolno zwieszające się u liny unoszonej nad powierzchnią wody przez puste beczułki; - żarki - stawiane szeregami wzdłuż brzegu były najlepszym sposobem na złapanie pomuchla. Rybacy korzystali również z wędek tzw. "takli", które zastawiali na połów łososi i węgorzy.
Rybak ze swoja pomeranką
3
Życie ludzi morza usłane licznymi trudnościami, ciężarem pracy i walką z wichrem, a często z wielką falą przeplata się z chwilami radości czerpanej z rodzinnego życia, religijności, w symbiozie z przyrodą wśród wyjątkowego krajobrazu i klimatu tej malowniczej krainy. I o to kaszubski rybak dziś - ze spokojem przyglądający się wodą zatoki, wierny morzu i ojczyźnie, zachowujący swą starą i piękną mowę, stary obyczaj i tradycje przechodzącą z ojca na syna rozmyśla nad przyszłością swoją i tej ziemi.
Wiślana Trasa Rowerowa Reaktywacja Wiślana Trasa Rowerowa w Województwie Pomorskim jest częścią większego produktu turystycznego – „Wiślanej Trasy Rowerowej”, przebiegającego docelowo przez całą Polskę. Wiślana Trasa Rowerowa to pomysł wytyczenia szlaku rowerowego wzdłuż obu brzegów Wisły, od jej źródeł do ujścia. Poprowadzona zostanie istniejącymi drogami o niskim natężeniu ruchu oraz nowymi, wydzielonymi drogami rowerowymi. W zamyśle jest również połączenie ze szlakiem głównym wszystkich innych szlaków turystycznych (rowerowych i pieszych) zlokalizowanych w okolicy oraz wykonanie połączeń rowerowych z najważniejszymi atrakcjami turystycznymi w sąsiedztwie. Obecnie wycieczki w dolinie Wisły są możliwe po już wyznakowanych, ciekawych szlakach rowerowych. Wycieczka liczy ponad 250 km. Od Tczewa po obu stronach rzeki trasa wykorzystuje istniejący czarny Szlak Nadwiślański Doliny Dolnej Wisły oraz zielony międzynarodowy szlak R1. Odcinek na północ od Tczewa jest nieznakowany. Widoki na Wisłę z wałów i skarp nadrzecznych momentami zapierają dech w piersiach a wspaniałe obiekty zabytkowe nadają jej historycznego charakteru. Warto dodać, że Wisła to rzeka dość dzika i ta naturalność jest niezaprzeczalnym atutem trasy. Wycieczkę na pewno trzeba podzielić na kilka dni, gdyż ilość atrakcji na szlaku jest na tyle duża, że pokonując cały dystans po obu stronach rzeki, spokojnie można spędzić urlop na rowerze.
4
Do najciekawszych miejscowości na szlaku należą niewątpliwie kolejowy Tczew z mało znaną a interesującą starówką i licznymi zabytkami, gotycki, niezwykle malowniczo położony w ujściu Wierzycy Gniew z monumentalnym zamkiem krzyżackim, jak również Nowe oraz piękny Grudziądz ze swoimi spichlerzami na wiślanej skarpie oraz rozległą starówką. Warty uwagi jest również Kwidzyn z potężnym zamkiem kapituły pomezańskiej oraz katedrą. Zapraszamy do zapoznania się z wstępnie projektowanymi odcinkami WTR w województwie pomorskim w ramach Interaktywnego Systemu Informacji Turystycznej: WTR R-9 PROTOTYP. Przebieg będzie rozwijany o dodatkowe źródła informacji, ustalenia i koncepcje zgłaszane przez zainteresowanych budową pomorskiego odcinka Wiślanej Trasy Rowerowej: http://pomorskie.travel/ISIT/w,406,pl
Zapraszam na Powiśle ... Powiśle to teren, który dzielą między siebie województwa pomorskie i kujawsko-pomorskie, leżący w dolinie Dolnej Wisły na jej prawym brzegu. To rejon o bardzo ciekawej i skomplikowanej historii, który wiele razy zmieniał przynależność państwową, czego ślady można do dziś oglądać w jego zabytkach. Najdawniejsze wzmianki o tym miejscu pochodzą z czasów, kiedy władali nimi Prusowie, a na Powiślu znajdowały się dwie spośród pruskich krain: Pomezania i Pogezania. Prusowie przeszli do historii wymazani z politycznej rzeczywistości przez uzbrojoną w miecz i krzyż rękę rycerzy Zakonu Najświętszej Marii Panny.
fot. Wał wiślany, Pomorskie
5
Ci ostatni odcisnęli też najsilniejsze piętno na historii okolicy. Na terenie wzdłuż Wisły, od Grudziądza do miejsca gdzie wypływa z niej Nogat, wśród atrakcji turystycznych królują średniowieczne zamki – ślad ponurych czasów chrystianizacji terytorium Prusów. Kiedyś było ich tu sporo, praktycznie każde miasto miało swój. Do naszych czasów zachowały się na Powiślu dwa: w Kwidzynie i w Sztumie. Kwidzyński zamek kapituły pomezańskiej wraz z przylegającą do niego katedrą, to jedna z lepiej zachowanych średniowiecznych warowni w Polsce. Wzorowana na zamkach krzyżackich, zachwyca prostotą i harmonijnością surowej bryły. W podziemiach katedry św. Jana spoczywają szczątki trzech wielkich mistrzów Zakonu. Sztumska twierdza, zachowana w części letnia rezydencja wielkiego mistrza, jest miejscem organizacji średniowiecznych jarmarków i turniejów rycerskich. Z bliższych nam czasów pochodzi inna turystyczna atrakcja Powiśla – pałac Sierakowskich w Waplewie Wielkim. Siedziba znanego na Pomorzu rodu była jednym z miejsc kultywowania polskości w okresie zaborów.
Obecnie znajdują się w nim Muzeum Tradycji Szlachty Polskiej i Pomorski Ośrodek Kontaktów z Polonią. Do kategorii zabytków techniki należą śluzy na Nogacie w Białej Górze. Swymi początkami sięgają połowy XIX wieku, a służąca do dziś konstrukcja hydrotechniczna pochodzi z początków wieku XX. Powiśle to bardzo interesujący teren do uprawiania turystyki kulturowej. Wielonarodowa tradycja, piękne zabytki, ciekawe miejsca – wszystko to czeka na odkrycie.
Droga Królewska Droga Królewska w Gdańsku zwana również Traktem Królewskim, stanowiła najdłuższą miejską oś urbanistyczną europejskiego średniowiecza. Ta najciekawsza dziś zabytkowa trasa w Gdańsku była miejscem parad, ważnych uroczystości i triumfalnych wjazdów królów polskich do miasta. Kilkutysięcznym orszakom królewskim przejechanie przez gdański Trakt Królewski zajmowało nawet osiem godzin. Królewskie świty wjeżdżały na Drogę Królewską przez Bramę Wyżynną, usytuowaną w odległości zaledwie kilkunastu metrów przed zachodnim członem Przedbramia ul. Długiej, późniejszą Katownią. To przed jej frontem przedstawiciele miasta witali polskich królów, przyjeżdżających do nadmotławskiego grodu. Minąwszy Bractwo Św. Jerzego, przy dźwiękach dzwonów, śpiewach duchowieństwa gdańskich kościołów i wiwatach ludu królowie przemierzali Bramę Długouliczną, zastąpioną później przez Złotą Bramę. Za nią rozradowany tłum wypełniał całą Ulicę Długą, przy której posesje zajmowali wyłącznie najzamożniejsi mieszkańcy Gdańska. Królewskie orszaki bardzo często zatrzymywały się na dłuższą chwilę, aby zerknąć na występy linoskoczków i ulicznych akrobatów, posłuchać grajków, wysłuchać przemowy burmistrza czy przyjrzeć się zmaganiom rycerzy. Jednocześnie była to szansa na podziwianie bogatego wystroju kamieniczek przy Ulicy Długiej, w których w następnych wiekach rezydowały wpływowe gdańskie rodziny. Szczególną uwagę do dnia dzisiejszego przykuwają m.in. Dom Uphagena, Dom Ferberów, Dom Schumannów i Lwi Zamek. W ostatniej z wymienionych kamienic miały miejsce spotkania ludzi kultury i nauki, a wśród wielu znakomitych gości był również król Polski.
Zamek krzyżacki w Kwidzynie
6
Zeskanuj i poznaj ofertę atrakcji turystycznych dla dzieci
Pomorskie inspracje dla dzieci
Cyfrowa interakcja z wersją mobilną pomorskie.travel
cd. Drogra Królewska Tuż przy końcu ulicy Długiej królowie zatrzymywali się w Ratuszu Głównego Miasta, siedzibie władz Gdańska. To właśnie tutaj przygotowywano dla władców kwatery i debatowano o ważnych dla miasta sprawach. Tuż za ratuszem, rozciągał się Długi Targ, który przez stulecia stanowił gwarne centrum życia miejskiego. To właśnie tutaj kwitł handel, działała giełda zbożowa, rozgrywano turnieje i składano przysięgi królom. Odwiedzający Gród nad Motławą polscy władcy bardzo często na miejsce swoich kwater wybierali kamieniczki przy Długim Targu, ceniąc sobie ich piękno i uroczą lokalizację. To właśnie z tego względu, pierwsze 4 budynki przy Długim Targu zwykło się nazywać Królewskimi kamieniczkami. Z okien tychże kamienic polscy królowie mieli okazję podziwiać jeden z najwspanialszych tego typu obiektów w Europie północnej – Dwór Artusa. Stanowił on miejsce spotkań zamożnego patrycjatu oraz ważny ośrodek życia towarzyskiego i handlowego. Idealnie w scenerię Długie Targu wpisuje się również Fontanna Neptuna, będąca symbolem związku Gdańska z morzem.
W szczególności wzrok przykuwa Złota Kamienica przy Długim Targu 41, okrzyknięta jednym z najpiękniejszych gdańskich budynków.Tuż obok niej, pod numerem 43, mieścił się Nowy Dom Ławy czyli Sień Gdańska, przez prawie 100 lat będący siedzibą sądu miejskiego. Choć koronowanym głowom bardzo przypadły go gustu kamienice przy Długim Targu 1-4 i bez cienia wątpliwości obierali je jako swoje kwatery, gdańszczanie zobowiązali się wybudować oficjalną rezydencję królewską. Tak powstała, w miejsce XIV-wiecznej Bramy Kogi, Zielona Brama. Ostatecznie, oficjalna rezydencja królów polskich nie pełniła jednak swojej roli. Tylko raz, w 1646 roku zatrzymała się tu Maria Ludwika Gonzaga, w drodze z Francji na ślub z Władysławem IV. Dziś większość turystów kończy podróż Drogą Królewską tuż za Zieloną Bramą. Kilkaset lat temu orszaki królewskie podążały jednak dalej - aż do Bramy Żuławskiej i ulicy Długie Ogrody, gdzie towarzyszący monarchom słudzy i żołnierze udawali się na zasłużony odpoczynek. aut. B. Barski, GOT
Obok Dworu Artusa, uwagę gości przyciągają również sąsiednie kamienice mieszczące się po tej samej stronie gdańskiego rynku.
Dzieje się w sierpniu! 4 - 10 sierpnia - Festiwal Sopot Classic 8 - 18 sierpnia - Sopot Art & Fashion Week 10 sierpnia - mecz LECHIA Gdańsk - Cracovia 10 - 11 sierpnia - Międzynarodowa Wystawa Psów Rasowych odbędzie się na stadionie PGE Arena 14 sierpnia - Mecz Polska - Dania w piłkę nożną 15 - 18 sierpnia - Targi Wiatr i Woda 16 - 18 sierpnia - odbędzie się Soundrive Fest 2013 festiwal muzyki alternatywnej 17 sierpnia - McFerrin+ w ramach Solidarity of Arts 16 - 18 sierpnia - BALTIC GAMES 2013, najbardziej ekstremalne wydarzenie tego lata odbędzie się na Placu Zebrań Ludowych 23 - 25 sierpnia - BCT Gdynia Marathon - ekstremalne zawody pływackie, które odbywać będą się na wodach Zatoki Puckiej do 6 października potrwa Międzynarodowy Festiwal Sztuk Wizualnych Alternativa 29 - 31 sierpnia Ambermart
Gdańscy malarze z Długiego Targu
Więcej kulturalnych inspiracji na www.pomorskie.travel w zakładce Dzieje się!
9
Kontakt do Nas
facebook.com/pomorskie.travel
Wydawca Departament Turystyki Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego 80 - 828 Gdańsk, Długi Targ 1 - 7, tel.: +48 58 326 83 50, fax. +48 58 326 83 50 e-mail: dt@pomorskie.eu, www.pomorskie.eu Redakcja pomorskie.travel Zdjęcia: Rafał Baranowski Repozytorium ISIT (z zasobów Departamentu Turystyki UMWP) Współpraca merytoryczna: Pomorska Regionalna Organizacja Turystyczna www.prot.gda.pl
INNOWATOR 2012
fot. Ujście Wisły, Rezerwat Mewia Łacha
Najlepsza treść interaktywna w kraju w 2012 roku (PDSA)
Wyróżnienie
Projekt: Departament Turystyki, nakład cyfrowy, RB