Pomorskie w unii nr 3 2014

ISSN 2081-7754

Egzemplarz bezpłatny

POMORSKIE Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

W UNII nr 3 lato/jesień 2014

Prace nad Programem Regionalnym Województwa Pomorskiego 2014-2020 coraz bliżej końca str. 6-7 Gospodarka przyjazna środowisku str. 8-9

Europejska Współpraca Terytorialna 2014-2020 str. 10-11

Pomorska turystyka dla aktywnych str. 13

SPIS TREŚCI

3 4 5

100 procent kontraktacji Regionalnego Programu Operacyjnego w Pomorskiem Fun Arena, czyli zabawa na PGE Arenie Centrum Rekreacji w Juszkowie – propozycja aktywnego wypoczynku przez cały rok

FOT. ARCHIWUM UG PRUSZCZ GDAŃSKI

EUROFLESZ Centrum Rekreacji w Juszkowie str. 5

EURORAPORT Wszystkie ręce na pokład Gospodarka przyjazna środowisku Europejska Współpraca Terytorialna 2014-2020 Kontrakt Terytorialny – nowy instrument koordynacji polityki regionalnej

FOT. ©DEPOSITPHOTOS/ALTSHA

6 8 10 12

EUROINWESTYCJE Prace nad RPO WP 2014-2020 coraz bliżej końca str. 6-7

13 Pomorska turystyka dla aktywnych 14 Nowe inwestycje na Pętli Żuławskiej 15 16 17 18

FOT. SŁAWOMIR LEWANDOWSKI

EUROKORZYŚCI 10 lat EFS na pomorskim rynku pracy Innowacyjne metody wydłużania wieku aktywności zawodowej osób 50+ Norweskie doświadczenia edukacyjne - Projekt „Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów instytucjonalnych” Projekt na pracę Pomorska turystyka dla aktywnych str. 13

EUROWYSZUKIWARKA 19 Informacje o naborach wniosków

„Pomorskie w Unii” Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu ISSN 2081-7754 Wydawca: Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego Redakcja: Departament Turystyki i Promocji UMWP Departament Programów Regionalnych UMWP

Zespół redakcyjny: Bożena Micun-Gusman, Anetta Konopacka, Janusz Mosakowski, Maciej Wiśniewski, Maciej Grzywacz, Marcin Szumny, Mar ta Bocianowska, Justyna Szybska-Lewandowska, Monika Cholewczyńska-Dmitruk, Rafał Kniter, Michał Bieliński, Rafał Wasil, Przemysław Brozdowski, Agnieszka Katka, Joanna Bogdziewicz-Wróblewska, Dorota Granoszewska-Babińska, Adam Moczulski

Przygotowanie:

Kontakt: Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Metro Custom Publishing

Departament Turystyki i Promocji

ul. Czerska 8/10, 00-732 Warszawa

Długi Targ 1/7, 80-828 Gdańsk

metroCP.pl

tel. 58 326 83 50

skład graficzny: Artur Budziak

faks 58 326 83 52 e-mail: promocja@pomorskie.eu Nakład: 2000 egzemplarzy Egzemplarz bezpłatny.

Zdjęcie na okładce – Fot. ©Depositphotos/LisaA85

2

„Pomorskie w Unii”

Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

EUROFLESZ

Program regionalny

na 100 procent Maciej Grzywacz Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Zdanych opublikowanych przez Ministerstwo Infrastruktury iRozwoju wynika, że do 31 maja 2014 r. w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 20072014 zawarto zbeneficjentami 1667 umów odofinansowanie projektów na łączną kwotę 3 896 190 000zł, co stanowi 100 proc. wszystkich środków, które były dostępne w programie.

– Nasze województwo od początku było liderem w przekazywaniu beneficjentom środków unijnych zarządzanych na poziomie regionalnym – mówi Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego. – Wyróżniało się na tle innych województw – w comiesięcznych rankingach zajmowało głównie pierwsze miejsce w kraju pod względem kontraktacji. Nie jest więc przypadkiem, że teraz jako pierwsze „dobiegło do mety” w tej konkurencji. Regionalny Program Ope-

FOT. DEPOSITPHOTOS@NEIRFY

Regionalny Program Operacyjny wdrażany przez Zarząd Województwa Pomorskiego jako pierwszy spośród 16 programów regionalnych realizowanych w Polsce, osiągnął poziom 100 proc. wykorzystania środków europejskich dostępnych na lata 2007-2013 Sopocki Dom Zdrojowy to jeden z wielu obiektów współfinansowanych w ramach RPO WP WP 2007-2013, które na trwale wpiszą się w krajobraz Pomorza

racyjny dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013 był najdroższym programem finansowym w historii województwa. Z UE mogliśmy zainwestować ponad 3,8 mld złotych. Pozwoliło to zrealizować wiele kluczowych dla regionu projektów.

Wiele z nich realizowanych jest poza Trójmiastem i największymi miastami regionu.

Niemal w każdej gminie powstały nowe drogi

i sieci kanalizacyjne, a także tereny rekreacyjne i ścieżki rowerowe. Z dofinansowanej infrastruktury szkół na obszarach wiejskich korzysta ponad 8 tysięcy uczniów. W wielu miejscowościach powstały nowe sale sportowe i boiska, zostały doposażone ośrodki zdrowia. Budowana jest także sieć światłowodowa, która szczególnie na terenach wiejskich, daje możliwość dostępu do internetu.

10 najdroższych projektów Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013 Tytuł projektu

Nazwa beneficjenta

Wartość projektu [zł]

Rewitalizacja i modernizacja tzw. Kościerskiego korytarza kolejowego – odcinka Kościerzyna – Gdynia linii kolejowej nr 201

PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.

204 004 836,85

Rewitalizacja i modernizacja tzw. Helskiego korytarza kolejowego – linii kolejowej nr 213 Reda – Hel

PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.

176 550 720,82

Szerokopasmowe Pomorskie – budowa sieci szkieletowo-dystrybucyjnej na terenie województwa pomorskiego

Orange Polska S.A.

156 628 815,00

Rozwój proekologicznego transportu publicznego na Obszarze Metropolitarnym Trójmiasta

Przedsiębiorstwo Komunikacji Trolejbusowej Spółka z o.o.

99 901 087,24

Przebudowa dróg wojewódzkich nr 222 i nr 229 Etap I Budowa obwodnicy Pelplina z przebudową drogi wojewódzkiej nr 229 stanowiacych dojazd do węzła Pelplin autostrady A-1

samorząd województwa pomorskiego

92 747 362,81

Pomorski Park Naukowo-Technologiczny – rozbudowa – etap 4

gmina miasta Gdyni – Gdyńskie Centrum Innowacji Jednostka Budżetowa

81 846 300,87

Rozwój Komunikacji Rowerowej Aglomeracji Trójmiejskiej w latach 2007-2013

gmina miasta Gdańska

80 105 797,01

Rozbudowa Teatru Muzycznego im. Danuty Baduszkowej w Gdyni

Teatr Muzyczny im. Danuty Baduszkowej w Gdyni

75 559 205,31

Rozbudowa układu komunikacyjnego Trójmiasta wraz z układem komunikacyjnym Ergo Areny

gmina miasta Sopotu

70 848 379,28

Budowa ulicy Nowej Łódzkiej w Gdańsku

gmina miasta Gdańska

70 829 188,10

Nr 3 lato/jesień 2014

„Pomorskie w Unii”

3

EUROFLESZ

Fun Arena, czyli zabawa na PGE Arenie FOT. CENTRUM REKREACYJNO-SPORTOWE FUN ARENA

Elektroniczny paintball, gokarty elektryczne, park trampolin oraz Escaperooms – nowość w Europie – gry akcji typu live escape game. To wszystko zebrane w jednym miejscu i czynne siedem dni w tygodniu na PGE Arenie w Gdańsku, gdzie otwarto nowe Centrum Rekreacyjno-Sportowe Fun Arena

„ZOLTAR Apokalipsa” – największa w Trójmieście arena paintballu elektronicznego

Maciej Grzywacz Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Atrakcje zebrane w jednym miejscu, na ponad 5 tysiącach metrów kwadratowych stworzyły nową strefę na PGE Arenie, która rozszerzyła ofertę jednego z najpiękniejszych stadionów w Europie.

Wczterech pokojach Escaperooms przed graczami postawione jest jedno pozornie proste zadanie: wydostać się znich wregulaminowym czasie 60 minut. Realizacja celu okazuje się trudna.

W pokojach umieszczono wiele przedmiotów, kodów, ukrytych wskazówek, wszystkie one mają pomóc w ucieczce. Uczestnicy są obserwowani na monitorach przez mistrza gry, pomagającego w razie potrzeby drużynie, jeśli ta utknie w martwym punkcie. W Fun Arenie czekają 4

4

„Pomorskie w Unii”

pokoje w Escaperoom o różnej tematyce i każdy z nich zapewni inną, fascynującą przygodę.

Ale to tylko jedna z czterech atrakcji w centrum. Obok Escaperooms znajdziemy gokarty elektryczne. Na ponad 3600 m kw. zadaszonej powierzchni oraz blisko 2000 m kw. powierzchni zewnętrznej powstał drugi już na stadionie tor gokartowy PitStopu. Jeździmy na nim szesnastoma nowoczesnymi gokartami elektrycznymi z wbudowanymi ładowarkami, umożliwiającymi ładowanie wszystkich gokartów jednocześnie, co zapewnia płynną jazdę bez konieczności przestojów. W skład nowej floty wchodzi też model tandemowy, umożliwiający wzięcie udziału w wyścigach gokartowych osobom niepełnosprawnym (pod opieką instruktora) oraz dzieciom (pod opieką rodzica).

Obok gokartów usytuowana jest Zoltar Apokalipsa – największa w Trójmieście arena pain-

tballuelektronicznego. Uczestnicy gry, wyposażeni wkarabin ikamizelkę zsensorami zliczającymi i sygnalizującymi trafienia, mogą sprawdzić swój ref leks i umiejętności w prawdziwym labiryncie pomieszczeń. 700 m kw. powierzchni, zantresolami idodatkowymi poziomami, pozwala na jednoczesną grę nawet 14 osobom.

Dla najmłodszych ciekawym pomysłem jest za bawa w Par ku Tram po lin. Na po nad 300 m kw. wzajemnie połączonych trampolin uczestnicy mogą sprawdzić swoje umiejętności w skokach i potrenować lądując bezpiecznie w basenie z gąbkami! Szaleństwo na trampolinach gwarantuje zastrzyk pozytywnej energii i świetną zabawę.

Projekt powstał dzięki pożyczce w ramach inicjatywy JESSICA, finansowanej przez Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013.

Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

Dzięki wsparciu ze środków Unii Europejskiej powstała jedna z większych inwestycji turystyczno-sportowych w powiecie gdańskim. Brzeg rzeki Raduni niedaleko Pruszcza Gdańskiego, choć od lat niewykorzystany, okazał się znakomitym terenem dla rekreacji i odpoczynku. Centrum Rekreacji w miejscowości Juszkowo stanowi dziś ciekawą ofertę spędzenia wolnego czasu, zarówno dla mieszkańców, jak i turystów Marcin Szumny Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Centrum Rekreacji w Juszkowie otwarto 21 sierpnia 2010 r. W efekcie przeprowadzonych prac wybudowano ogólnodostępny kompleks sportowy z placem zabaw dla dzieci, boiskami do gry w koszykówkę i piłkę nożną oraz przysta nią ka ja kową. Do dys pozycji ama to rów sportów wodnych oddano magazyn sprzętu pływającego, z którego można wy pożyczyć kajaki i rowery wodne. Nad brzegiem Raduni przygotowano drewniany pomost do cumowania.

Na terenie Centrum Rekreacji można korzystać z trasy pieszo-rowerowej oraz kilometrowej ścieżki przyrodniczo-zdrowotnej, wzdłuż której ustawiono tablice edukacyjne. Zainstalowano różne urządzenia do ćwiczeń typu outdoor fitness, czyli siłownie zewnętrzne.

Nad brzegiem Raduni pojawiła się również możliwość zorganizowania udanego pikniku – wygospodarowano specjalne miejsce przystosowane do rozpalania ogniska i postawiono zadaszoną wiatę, pod którą można schronić się w przypadku mniej sprzyjającej pogody. Ponadto zostało wykonane zaplecze techniczne, m.in. sezonowe sanitariaty zzewnętrznymi umywalkami, nowe oświetlenie, stojaki dla rowerów wraz z parkingiem na 16 miejsc postojowych.

Według pomysłodawców projektu, Centrum Rekreacji w Juszkowie spełniać ma kilka funkcji: + przyczynić się do propagowania zdrowego trybu życia i czynnej rekreacji; + sprzyjać nawiązywaniu kontaktów społecznych poprzez inicjowanie wydarzeń o charakterze Nr 3 lato/jesień 2014

sportowo-rekreacyjnym, imprez plenerowych, festynów integracyjnych i pikników rodzinnych; + zwiększyć zainteresowanie szlakiem kajakowym Raduni wśród turystów odwiedzających gminę Pruszcz Gdański.

W2013 r. inicjatywę gminy wyróżniono wkonkursie tematycznym na organizację innowacyjnych wydarzeń prozdrowotnych na obszarze Lokalnej Grupy Działania „Trzy Krajobrazy”. Natomiast jako przykład dobrej praktyki na rzecz mieszkańców terenów wiejskich, realizacja została doceniona przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Zajęła bowiem III miejsce w kategorii infrastruktura społeczna w etapie regionalnym V edycji konkursu Przyjazna Wieś.

–Dzięki takim przedsięwzięciom wieś staje się coraz bardziej atrakcyjnym miejscem zamieszkania, prowadzenia działalności gospodarczej iturystyki – napisał w liście gratulacyjnym do wójta gminy marszałek Mieczysław Struk.

Inwestycja w Juszkowie wpłynęła pozytywnie na lokalny potencjał rozwojowy. Centrum Rekreacji jest kolejnym etapem polityki budowy produktu turystycznego wokół walorów przyrodniczych i kulturowych Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Raduni. Stanowi tym samym kontynuację tworzenia Szlaku Elektrowni Wodnych, realizowanego we współpracy ze spółką Energa „Elektrownie Straszyn” oraz miejscowymi klubami kajakowymi.

Wartość projektu, na który gmina Pruszcz Gdański otrzymała dofinansowanie, wynosi ponad 1,6 mln zł, zczego 85 proc. kosztów to dotacja zEuropejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego wramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013.

ZCZ GDAŃSK WUM UG PRUS

Centrum Rekreacji w Juszkowie

FOT. Z ARCHI

Propozycja aktywnego wypoczynku przez cały rok

I (6)

EUROFLESZ

Festyn w Cen trum

Rekreacji w Ju szkowie

Amatorzy sp ortów wodny ch

Pomost do cu mowania sprz ętu wodnego

Rozlewisko rz eki Raduni

Ścieżka zdrow otna

z siłownią ze wnętrzną

Aktywne ćwi czenia „Pomorskie w Unii”

5

EURORAPORT

Wszystkie ręce

– prace nad RPO WP 2014Ostatnie miesiące dla samorządu województwa pomorskiego były bardzo efektywne. Seria konferencji, konsultacje społeczne, zebrania Wszystko to w jednym celu – dopięcia na ostatni guzik szczegółów RPO WP na lata 2014-2020 Mar ta Bocianowska Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Projekt RPO zwodowany do Komisji Europejskiej

– Dla nas wszystkich nowa perspektywa finansowa i nowy Regionalny Program Operacyjny będą ogromnym wyzwaniem. To wymaga odejścia od przyzwyczajeń i wyznaczenia nowych ambitnych celów rozwojowych, które sfinansujemy ze środków unijnych – mówi Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego.

Do koń ca mar ca trwa ły osta t nie pra ce nad ostatecznym projektem RPO WP. Ostatecznie, po konsultacjach i pozytywnej opinii Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju, Zarząd Województwa Pomorskiego przyjął 27 marca projekt RPO WP. Od tego momentu los RPO WP nie zależy już wyłącznie od władz wo jewódz twa po mor skie go. Do ku ment zo stał prze ka za ny Ko mi sji Eu ro pej skiej, która zatwierdzi Program i da zielone świat ło do je go re a li za cji. Za nim to jed nak nastąpi, odbędą się negocjacje z Komisją Euro pej ską, w któ rych poza Za rzą dem Wo je wództwa uczestniczył będzie również minister infrastruktury i rozwoju. W trakcie negocjacji KE oceni zgodność RPO WP m.in. z wymogami formalnymi, a przede wszystkim sprawdzi, czy zakres i efekty Programu wpisują się w strategiczne dokumenty unijne.

RPO WP jest programem finansowanym ze środków EFRR i EFS. Zgodnie z UP, alokacja środków UE na Program wynosi blisko 1,9 mld euro, w tym 1,4 mld euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i pół mld euro z Europejskiego Funduszu Społecznego.

W Programie realizowanych będzie 12 Osi Priorytetowych. Są to: Komercjalizacja wiedzy, Przedsiębiorstwa, Edukacja, Kształcenie zawodowe, Zatrudnienie, Integracja, Zdrowie, Konwersja, Mobilność, Energia i Środowisko oraz Pomoc techniczna.

6

„Pomorskie w Unii”

Cała naprzód! Zintegrowane Porozumienia Terytorialne na dobrym kursie

Większego tempa nabrała kwestia negocjacji zintegrowanych porozumień terytorialnych (ZPT), które są jedną z form realizacji RPO WP. ZPT adresowane są do miejskich obszarów funkcjonalnych (MOF) oraz stanowią negocjacyjne narzędzie selekcji i realizacji przedsięwzięć istotnych dla rozwoju regionu. Na obszarze województwa pomorskiego zidentyfikowano kilka takich obszarów: Bytów, Chojnice – Człuchów, Kościerzyna, Kwidzyn, Lębork, Malbork, Słupsk i Starogard Gdański.

Między wrześniem ubiegłego roku i czerwcem br. odbyło się 5 rund negocjacyjnych. Pomiędzy rundami organizowano również spotkania robocze, podczas których uzgadniane były szczegóły wszystkich przedsięwzięć.

Proces roboczej dyskusji został sfinalizowany 16 lipca uroczystym parafowaniem ZPT. Inwestycje o łącznej wartości przekraczającej blisko 700 mln zł będą zrealizowane na terenie ww. obszarów w latach 2014-2020. Marszałkowie

Mieczysław Struk oraz Wiesław Byczkowski wraz ze wspólnymi reprezentacjami miejskich obszarów funkcjonalnych parafowali umowy, które są podstawą do dalszego ubiegania się o unijne pieniądze.

– Istotą porozumień jest zróżnicowanie i dostosowanie tematycznej oferty wsparcia do specyfiki różnych obszarów, a także koordynacja wsparcia uruchamianego z różnych „szuf lad tematycznych”. Równie ważną ich funkcją jest zainicjowanie i rozwój współpracy w ramach miejskich obszarów funkcjonalnych. W miarę możliwości, projekty realizowane na tych obszarach powinny być integrowane, a co najmniej koordynowane i uzgadniane. Zintegrowane porozumienia terytorialne mają przysłużyć się przechodzeniu od konkurowania do współdziałania „po sąsiedzku”. Myślę, że tak się stało. I to jest nasz sukces – mówił Mieczysław Struk, podczas uroczystości parafowania ZPT. W porozumieniu dla obszaru Bytowa parafowano łącznie osiem projektów. Dominowały przedsięwzięcia z zakresu energetyki i środowiska, transportu i ochrony zdrowia.

Tabela 1. Osie priorytetowe RPO WP wg źródła finansowania i wsparcia UE (w mln euro) Lp.

Oś Priorytetowa

Fundusz

Wsparcie UE

1

Komercjalizacja wiedzy

EFRR

161,2

2

Przedsiębiorstwa

EFRR

174,6

3

Edukacja

EFS

116,3

4

Kształcenie zawodowe

EFRR

5

Zatrudnienie

EFS

6

Integracja

EFS

114,3

7

Zdrowie

EFRR

107,4

8

Konwersja

EFRR

161,2

9

Mobilność

EFRR

335,8

10

Energia

EFRR

214,9

11

Środowisko

EFRR

120,9

12

Pomoc techniczna

EFS

67,1 223,3

65,2

Źródło: Opracowanie własne na podstawie RPO WP

Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

EURORAPORT

na pokład

-2020 coraz bliżej końca FOT. ARCHIWUM UMWP

specjalistów, spotkania negocjacyjne, kolejne projekty, formalne i nieformalne rozmowy z Ministerstwem Infrastruktury i Rozwoju.

Uroczystość parafowania ZPT (przewodniczący wspólnych reprezentacji MOF oraz marszałek Mieczysław Struk i wicemarszałek Wiesław Byczkowski) Od lewej: burmistrz Bytowa Ryszard Sylka, starosta kwidzyński Jerzy Godzik, starosta człuchowski Aleksander Gappa, starosta chojnicki Stanisław Skaja, marszałek Mieczysław Struk, wicemarszałek Wiesław Byczkowski, burmistrz Lęborka Witold Namyślak, burmistrz Malborka Andrzej Rychłowski, zastępca prezydenta Starogardu Gdańskiego Henryk Wojciechowski W Chojnicach i Człuchowie w porozumieniu znalazło się dwanaście projektów. Większość z nich ukierunkowana jest na wyrównanie poziomu życia mieszkańców, poprzez inicjatywy z zakresu aktywizacji zawodowej i społecznej.

Podobnie prezentuje się Lębork, który także stawia na lokalną społeczność. W parafowanym porozumieniu znalazło się siedem projektów.

Kwidzyn skupił się na czterech projektach z zakresu transportu, efektywności energetycznej i zapewnienia mieszkańcom ochrony przeciwpowodziowej.

W porozumieniu Malborka znalazło się siedem projektów. Występują tu przedsięwzięcia z zakresu transportu zbiorowego, efektywności energetycznej, aktywizacji społeczno-zawodowej oraz ochrony zdrowia.

W porozumieniu dla Słupska parafowano dwanaście projektów w zakresie m.in. poprawy efektywności oświetlenia zewnętrznego, transportu, modernizacji i rozbudowy miejNr 3 lato/jesień 2014

skich sieci ciepłowniczych oraz termomodernizacji budynków.

Starogard Gdański stawia na ekologię. W porozumieniu znajdują się aż cztery przedsięwzięcia o charakterze ekologicznym. Pozostałe dwa dotyczą upowszechnienia edukacji przedszkolnej i rozwoju transportu.

Metropolia również na pokładzie

Równolegle do ZPT toczą się prace nad Zintegrowanymi Inwestycjami Terytorialnymi (ZIT), odpowiednikiem ZPT dla Obszaru Metropolitalnego Trójmiasta (OMT). Regularnie odbywają się spotkania negocjacyjne, na których miasta i gminy OMT prowadzą systematyczny dialog z samorządem województwa. Pierwszych rezultatów w tej kwestii należy spodziewać się w drugiej połowie roku.

– Ważna jest spójność i ekwiwalentny rozwój całego regionu, nie samego obszaru Trójmiasta. Samorząd wraz ze stowarzyszeniem OMT nieustannie wypracowują kompromisy,

które dają solidne podstawy do kreowania wspólnej przyszłości regionu. Wypracowanie takich kompromisów jest szczególnie trudne, ale pożyteczne dla wszystkich stron porozumienia ZIT – podkreśla marszałek Struk.

Przybijamy do portu

Jedno jest pewne – województwo pomorskie czekają bardzo „gorące” miesiące. Szczególną rolę odegra okres letni, kiedy Komisja Europejska przedstawi swoje uwagi do projektu RPO WP. W drugiej części roku należy spodziewać się ostatecznej decyzji przyjmującej RPO WP. – Z końcem 2014 roku musimy osiągnąć w regionie pełną gotowość do wdrażania RPO. Wierzę, że sprostamy temu wyzwaniu i sprawnie wejdziemy w okres programowania 2014-2020.

Jestem przekonany, że zaowocuje realizacją dobrych projektów wzmacniających konkurencyjność województwa pomorskiego i da mu silne podstawy rozwoju w kolejnych dekadach – zaznacza marszałek Struk. „Pomorskie w Unii”

7

EURORAPORT Ponad 27, 5 mld złotych – tyle wyniesie budżet Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko – największego programu, który w latach 2014-2020 będzie realizowany w Polsce z funduszy europejskich.

Jednym z jego podstawowych zadań będzie budowa gospodarki niskoemisyjnej i efektywnie korzystającej z zasobów naturalnych.

Justyna Szybska-Lewandowska Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Wyzwania Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020

GOSPODARKA PRZYJAZNA ŚRODOWISKU 8

„Pomorskie w Unii”

Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

EURORAPORT Zakładany budżet programu stanowi prawie jedną trzecią wszystkich funduszy przyznanych Polsce wperspektywie 2014-2020. Tak duże nakłady przeznaczone na Program Infrastruktura i Środowisko wynikają z jego celów i specyfiki. Inwestycje realizowane wramach PO IiŚ to często przedsięwzięcia kapitałochłonne.

W obrębie siedmiu priorytetów Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko będzie wspierał różnorodne obszary: energetykę, ochronę środowiska, transport, infrastrukturę kultury czy ochronę zdrowia. Zgodnie zprzyjętymi obecnie założeniami zdecydowaną większość budżetu programu przeznaczono na połączenia transportowe, głównie drogowe i kolejowe. Realizacja tego typu inwestycji ma służyć zmniejszeniu zatłoczenia wmiastach, poprawie płynności ruchu oraz odciążeniu miast poprzez budowę nowych obwodnic i dróg wylotowych. Podobne zadania spełniać będę inwestycje zzakresu transportu miejskiego. Wspierane będą również rozwiązania z sektora środowiska ienergetyki. Wtym zakresie priorytetem pozostaną działania z zakresu poprawy gospodarki wodno-ściekowej oraz gospodarki odpadami, ale równie ważny akcent położono na wsparcie projektów związanych z rozwojem systemów wczesnego ostrzegania iprognozowania zagrożeń naturalnych, w tym poprawę bezpieczeństwa powodziowego i przeciwdziałanie suszy. Szeroki zakres zagadnień prośrodowiskowych Programu Operacyjnego Infrastruktura iŚrodowisko przewiduje finansowanie m.in. ochrony brzegów morskich oraz rozwoju miejskich terenów zielonych, ograniczenie emisji zakładów przemysłowych, zmniejszanie materiałochłonności procesów produkcji czy wsparcie systemu monitorowania środowiska. Uzupełnienie wskazanych Nr 3 lato/jesień 2014

działań irozwiązań ocharakterze infrastrukturalnym będą stanowiły projekty związane zbezpośrednią ochroną przyrody iochroną różnorodności biologicznej. Planuje się również finansowanie działań informacyjno-edukacyjnych poświęconych zjawisku zmian klimatu iadaptacji do nich dla możliwie szerokiego grona odbiorców.

Gospodarka przyjazna środowisku to także gospodarka efektywna energetycznie. Wtym aspekcie środki unijne inwestowane będą dwutorowo.

Po pierwsze – należy zadbać o bezpieczeństwo energetyczne, a po drugie – o oszczędzanie energii. Wśród dofinansowanych inwestycji i rozwiązań pojawią się m.in. projekty związane zprodukcją, dystrybucją oraz wykorzystywaniem odnawialnych źródeł energii. Wszczególności przewiduje się wsparcie na budowę i rozbudowę farm wiatrowych, instalacji na biomasę, instalacji na biogaz oraz sieci przesyłu i dystrybucji energii.

Wograniczonym zakresie finansowane będą rozwiązania zzakresu wytwarzania energii elektrycznej wykorzystującej wodę isłońce oraz wytwarzania ciepła z wykorzystaniem energii geotermalnej. W kolejnych latach, w ramach sektora energetyki, sukcesywnie rozbudowywane będą systemy dystrybucji, magazynowania oraz przesyłu gazu ziemnego ienergii elektrycznej, co ma przyczynić się do potęgowania efektu bezpieczeństwa i oszczędności energetycznej.

Duży potencjał w zakresie zwiększenia efektywności energetycznej występuje wśród grupy przedsiębiorstw. Podmioty gospodarcze będą mogły starać się o finansowanie takich inwestycji, jak: modernizacja i rozbudowa linii produkcyjnych na bardziej efektywne energetycznie, modernizacja energetyczna budynków w przedsiębiorstwach, zastosowanie technologii efektywnych energetycznie w przedsiębiorstwach oraz wprowadzanie systemów zarządzania energią i przeprowadzanie audytów energetycznych. Planuje się także inicjowanie zmian w przedsiębiorstwach poprzez wykorzystywanie odnawialnych źródeł energii (OZE). W tym zakresie duże firmy będą mogły liczyć m.in. na wsparcie budowy własnych instalacji OZE. Realizacja wymienionych zadań i inwestycji może w znaczący sposób przyczynić się do stworzenia przez przedsiębiorstwa systemów produkcji uwzględniających zasady zrównoważonego wykorzystywania zasobów. Dodatkowo, efekty realizacji projektów przedsiębiorstw będą skutkowały nie tylko pozytywnymi zmianami wewnątrz samej firmy, ale także wpływały na jej bliższe i dalsze otoczenie, a w konsekwencji także na poprawę ogólnej kondycji gospodarki i środowiska.

Poza wskazanymi obszarami, środki unijne z Programu Infrastruktura i Środowisko zostaną przeznaczone na inwestycje w sektorze dziedzictwa kulturowego oraz zdrowia. W odniesieniu do pierwszego ze wskazanych zagadnień,

jak sama nazwa wskazuje, finansowane będą przede wszystkim zadania związane z ochroną i udostępnianiem zabytków o znaczeniu ogólnopolskim i światowym. Na wsparcie mogą także liczyć projekty zakładające wykorzystanie nowoczesnych rozwiązań w zakresie dostępu do kultury, w tym umożliwiające dotarcie do oferty kulturalnej osobom niepełnosprawnym.

Dopełnienie kompleksowości działań irozwiązań, budujących nowoczesną, zrównoważoną gospodarkę, stanowi wsparcie elementów infrastruktury ochrony zdrowia. Podobnie jak wprzypadku sektora energetyki, także waspekcie zdrowia, środki unijne inwestowane będą dwutorowo. Z jednej strony, przewiduje się wsparcie infrastruktury ratownictwa medycznego, zdrugiej – infrastruktury ponadregionalnych podmiotów leczniczych.

W grupie najważniejszych beneficjentów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 wymienia się przede wszystkim podmioty publiczne, w tym jednostki samorządu terytorialnego oraz podmioty prywatne. W katalogu odbiorców wsparcia szansę otrzymają duże przedsiębiorstwa, dysponujące odpowiednim potencjałem i kapitałem, co zdecydowanie zwiększa możliwości sukcesu i sprawnej realizacji projektów.

Poza podmiotami publicznymi i dużymi podmiotami prywatnymi, beneficjentami Programu Infrastruktura i Środowisko w kolejnym okresie programowania, będą mogły być również wspólnoty oraz spółdzielnie mieszkaniowe – to nowi odbiorcy wsparcia, podmioty lecznicze w zakresie ratownictwa medycznego, szpitale ponadregionalne czy instytucje kultury, kościoły i związki wyznaniowe, organizacje pozarządowe i jednostki naukowe.

Za powstanie i prawidłową realizację Programu Infrastruktura i Środowisko na lata 20142020 odpowiada Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju. Proces przygotowania projektu programu na kolejną perspektywę finansową uwzględniał także współpracę z pozostałymi istotnymi resortami, w tym m.in. z Ministerstwem Gospodarki, Ministerstwem Środowiska, Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego czy Ministerstwem Zdrowia. W pracach nad projektem PO IiŚ aktywnie uczestniczyły także grupy interesariuszy i partnerów, w tym stowarzyszenia, organizacje pozarządowe, instytucje ekspercko-naukowe oraz szerokie grono partnerów społeczno-gospodarczych.

Tymczasem 1 lipca rozpoczęły się kilkudniowe negocjacje Programu Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 pomiędzy stroną polską a Komisją Europejską. Celem sesji negocjacyjnych jest omówienie i wypracowanie ostatecznych zapisów Programu, który w dłuższej perspektywie czasu uczyni polską gospodarkę bardziej konkurencyjną, zrównoważoną i uwzględniającą potrzeby środowiska. „Pomorskie w Unii”

9

EURORAPORT

Europejska Współpraca Europejska Współpraca Terytorialna (EWT) stanowi jeden z dwóch głównych celów Polityki Spójności Unii Europejskiej. W ramach konkurencyjności regionów oraz promowanie harmonijnego i zrównoważonego rozwoju w Europie Monika Cholewczyńska-Dmitruk Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Wokresie programowania 2014-2020 nadal realizowane będą trzy komponenty współpracy: + współpraca transgraniczna realizowana poprzez prowadzenie programów operacyjnych na terenach wzdłuż zewnętrznych i wewnętrznych granic Unii Europejskiej oraz na obszarach nadmorskich oddalonych od siebie maksymalnie o 150 km. Główne działania ukierunkowane są na promowanie lokalnej współpracy i bezpośrednie kontakty wspierają ce roz wój gos po dar czy i spo łecz ny oraz ochronę środowiska na obszarach przygranicznych; + współpraca transnarodowa prowadzona na poziomie paneuropejskim regionów, z głównym naciskiem położnym na działania wspierające harmonijny, trwały i zrównoważony rozwój oraz integrację przestrzenną regionów Unii Europejskiej; + współpraca międzyregionalna umożliwiająca wymianę doświadczeń, wiedzy i najlepszych praktyk w dziedzinach prowadzenia efektywnej polityki regionalnej, promowania innowacyjności i gospodarki opartej na wiedzy oraz ochrony środowiska pomiędzy wszystkimi krajami Unii Europejskiej oraz Norwegią i Szwajcarią.

Warto zapamiętać

Przygotowując projekt w ramach programów EWT należy pamiętać, że: + projekt musi charakteryzować się międzynarodowym charakterem, a partnerzy muszą pochodzić z co najmniej dwóch państw członkowskich UE; + projekt jest koordynowany przez partnera wiodącego, który jest odpowiedzialny za prowadzenie i rozliczenie całego projektu; + aplikacja jest wypełniana w języku angielskim.

Więcej informacji: www.ewt.gov.pl; www.ewt.pomorskie.eu

PROGRAM WSPÓŁPRACY TRANSGRANICZNEJ POŁUDNIOWY BAŁTYK Program Południowy Bałtyk jest formą wielostronnej współpracą stworzoną pomiędzy państwami sąsiadującymi granicą morską w południowej części obszaru Morza Bałtyckiego. Celem programu jest wspieranie „zielonego” oraz „niebieskiego” rozwoju obszaru południowego Bałtyku poprzez wspólne działania podnoszące konkurencyjność i rozszerzanie integracji między różnymi społecznościami i instytucjami.

Priorytety programu

1. Wzrost konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw.

2. Ochrona środowiska i promocja efektywności zasobów.

3. Promocja zrównoważonego transportu i eliminowanie wąskich gardeł w głównej sieci infrastrukturalnej.

4. Promocja zatrudnienia i wsparcie mobilności na rynku pracy.

5. Wzmocnienie potencjału instytucjonalnego i efektywności w administracji publicznej.

Dla kogo? + władz regionalnych i lokalnych oraz ich związków i stowarzyszeń; + organizacji pozarządowych, stowarzyszeń; + szkół, uniwersytetów i instytucji prowadzących działalność edukacyjną lub badawczą, jednostek badawczo-naukowych; + in sty tu cji wspie ra ją cych/pro mu ją cych zrównoważony rozwój, innowacyjność oraz przedsiębiorczość.

Maksymalna do osiągnięcia wysokość dofinansowania dla pomorskich partnerów to 85 proc. Dofinansowanie wypłacane jest w formie refundacji.

Więcej informacji: www.southbaltic.eu Wspólny Sekretariat Techniczny

al. Grunwaldzka 186 (Garnizon) 80-266 Gdańsk tel./faks 58 761 00 30 email: southbaltic@southbaltic.eu

W województwie pomorskim potencjalni beneficjenci mają możliwość skorzystania z programów: Nazwa programu

Państwa członkowskie

Południowy Bałtyk

Polska – Dania – Niemcy – Litwa Szwecja

Morze Bałtyckie

Dania – Niemcy – Estonia – Łotwa – Litwa – Polska – Finlandia – Szwecja

Europa Środkowa

Republika Czeska – Niemcy – Włochy Chorwacja – Węgry – Austria – Polska – Słowenia – Słowacja

Państwa niebędące członkami UE

Całkowity wkład z EFRR (euro) 82 978 784

Białoruś – Norwegia – Rosja

263 830 658

246 581 112

Espon

Wszystkie państwa członkowskie

Szwajcaria – Norwegia – Islandia – Liechtenstein

Interact

Wszystkie państwa członkowskie

Szwajcaria – Norwegia

Urbact

Wszystkie państwa członkowskie

Szwajcaria – Norwegia

74 301 909

Interreg Europe

Wszystkie państwa członkowskie

Szwajcaria – Norwegia

359 326 320

41 377 019 39 392 587

Źródło: Decyzja wykonawcza komisji z 16 czerwca 2014 r. ustanawiająca wykaz programów EWT i wskazująca całkowitą kwotę wsparcia z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego dla każdego programu w ramach celu „Europejska współpraca terytorialna” na okres od 2014 do 2020 r. (notyfikowana jako dokument nr C (2014) 3776) (2014/366/UE)

10

„Pomorskie w Unii”

Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

EURORAPORT

Terytorialna 2014-2020 FOT: ©DEPOSITPHOTOS/KRUWT

EWT wspierana jest międzynarodowa współpraca państw Unii Europejskiej, której głównym celem jest wzmacnianie terytorialnej

PROGRAM WSPÓŁPRACY TRANSNARODOWEJ EUROPA ŚRODKOWA

PROGRAM WSPÓŁPRACY TRANSNARODOWEJ REGION MORZA BAŁTYCKIEGO 2014- 2020

Program dla Europy Środkowej jest programem Unii Europejskiej, wspierającym współpracę transnarodową w celu poprawy innowacyjności, dostępności, stanu środowiska i atrakcyjności miast i regionów.

Najważniejszym celem strategicznym Programu Region Morza Bałtyckiego jest wsparcie procesu rozwoju na rzecz budowania zrównoważonego, konkurencyjnego i terytorialnie zintegrowanego regionu Morza Bałtyckiego. Program poprzez łączenie potencjałów poszczególnych państw przyczynia się do realizacji celów izałożeń zawartych wstrategiach: UE dla Regionu Morza Bałtyckiego oraz unijnej Strategii Europa 2020.

Priorytety

1. Współpraca w obszarze innowacji na rzecz zwiększenia konkurencyjności Europy Środkowej.

2. Wspieranie strategii niskoemisyjnych.

3. Współpraca w obszarze zasobów dziedzictwa naturalnego i kulturowego dla zrównoważonego rozwoju.

4. Współpraca w obszarze transportu na rzecz lepszych połączeń w Europie Środkowej.

Dla kogo? + władz re gio nal nych, kra jowych i lo kal nych; + orga ni za cji poza rzą dowych, stowa rzy szeń; + szkół, uniwersytetów i instytucji prowadzących działalność edukacyjną lub badawczą, jednostek badawczo-naukowych; + in sty tu cji wspie ra ją cych/pro mu ją cych zrównoważony rozwój, innowacyjność oraz przedsiębiorczość; + przedsiębiorstw.

Wysokość dofinansowania dla polskich partnerów to maksymalnie 85 proc. kosztów kwalifikowanych projektu.

Więcej informacji: www.europasrodkowa.gov.pl

Nr 3 lato/jesień 2014

Priorytety

1. Potencjał dla innowacji.

2. Efektywne zarządzanie zasobami naturalnymi.

3. Zrównoważony transport.

4. Potencjał instytucjonalny dla wsparcia współpracy makroregionalnej.

Dla kogo? + władz państwowych (rządowych), regionalnych i lokalnych; + organów podlegających prawu publicznemu; + stowarzyszeń jednostek samorządu terytorialnego lub organizacji podlegających prawu publicznemu; + władz publicznych (centralnych, regionalnych i lokalnych oraz ich związków); + instytucji badawczych i szkoleniowych; + przedsiębiorstw; + fundacji; + organizacji pozarządowych oraz instytucji typu non profit.

Możliwa wysokość dofinansowania dla partnerów pomorskich to maksymalnie 85 proc.

w ramach środków z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.

Więcej informacji: eu.baltic.net

PROGRAM WSPÓŁPRACY MIĘDZYREGIONALNEJ INTERREG EUROPA Program współpracy międzynarodowej, realizowany w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej, który swoim zasięgiem obejmuje całe terytorium Unii Europejskiej oraz Norwegię i Szwajcarię. Program wspiera działania zmierzające do poprawy efektywności polityki regionalnej dzięki promowaniu innowacyjności i gospodarki opartej na wiedzy oraz ochronie środowiska i zapobieganiu zagrożeniom.

Priorytety

1. Badania, rozwój technologii i innowacje.

2. Konkurencyjność małych i średnich przedsiębiorstw (MSP).

3. Gospodarka niskoemisyjna.

4. Efektywne wykorzystanie środowiska i zasobów.

Dla kogo?

Beneficjentami programu mogą być tylko instytucje publiczne ipodmioty prawa publicznego, np.: + władze regionalne i lokalne; + instytucje publiczne i jednostki organizacyjne powołane w celu świadczenia usług publicznych w zakresie ochrony środowiska, ochrony dziedzictwa naturalnego i kulturowego, transportu publicznego; + agencje rozwoju regionalnego; + uczelnie wyższe; + instytuty naukowo-badawcze; + parki technologiczne; + inkubatory przedsiębiorczości; + centra innowacyjności; + organizacje turystyczne; + służby ratownicze; + inne instytucje.

Więcej informacji: www.interreg4c.net

Województwo pomorskie zaangażowane jest także wprace nad Programem Polska-Rosja, realizowanym wramach Europejskiego Instrumentu Sąsiedztwa. Program charakteryzuje się wysokim stopniem dofinansowania projektów, tj. do 90 proc. kosztów kwalifikowalnych oraz systemem zaliczkowym. Program jest na wstępnym etapie prac.

„Pomorskie w Unii”

11

EURORAPORT

Kontrakt Terytorialny nowy instrument koordynacji polityki regionalnej Zarząd Województwa Pomorskiego 1 lipca 2014 r. przyjął stanowisko negocjacyjne do Kontraktu Terytorialnego, wskazując najważniejsze przedsięwzięcia inwestycyjne dla województwa pomorskiego, które powinny zostać zrealizowane z krajowych środków publicznych do 2020 r. Kontrakt daje szansę na zdecydowanie silniejsze powiązanie inwestycji rządowych i samorządowych, a tym samym większe korzyści dla mieszkańców Pomorza FOT: SŁAWOMIR LEWANDOWSKI

Rafał Kniter Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Kontrakt Terytorialny jest umową zawieraną pomiędzy władzami województwa a rządem reprezentowanym przez ministra infrastruktury i rozwoju, w której określa się cele i przedsięwzięcia priorytetowe, mające istotne znaczenie dla rozwoju kraju i danego regionu.

Umowa ta nie jest dodatkowym źródłem finansowania istotnych inwestycji publicznych, tylko narzędziem koordynacji wsparcia z różnych źródeł. O realizacji pewnych projektów decyzje podejmuje się na szczeblu centralnym, o innych zaś na szczeblu regionalnym. W Kontrakcie Terytorialnym chodzi o to, aby decyzje te były uzgodnione, skoordynowane i spójne.

To podejście zwiększa gwarancję, że projekty realizowane przez administrację centralną i samorządową będą się wzajemnie uzupełniać, z korzyścią dla mieszkańców regionu. Środki na realizację Kontraktu Terytorialnego pochodzić będą przede wszystkim z krajowych programów operacyjnych na lata 20142020 w ramach umowy partnerstwa oraz funduszy celowych poszczególnych ministerstw.

Zanim jednak umowa ta zostanie podpisana, każda ze stron przygotowuje własne stanowisko do zakresu Kontraktu Terytorialnego, które jest punktem wyjścia do negocjacji prowadzonych pomiędzy władzami województwa a rządem.

Konsultacje stanowiska negocjacyjnego

Prace nad stanowiskiem negocjacyjnym samorządu województwa pomorskiego rozpoczęły się pod koniec 2012 r. Do czasu przyjęcia 8 kwietnia 2014 r. formalnego projektu stanowiska negocjacyjnego powstały dwa wstępne jego zarysy. Formalny projekt stanowiska negocjacyjnego został zaopiniowany przez jednostki samorządu terytorialnego na regionalnej konferencji konsultacyjnej, która odbyła się 14 kwietnia 2014 r. Od dnia konferencji do 9 maja 2014 r. projekt dokumentu podlegał także konsultacjom zewnętrznym, w ramach których zainteresowane podmioty mogły zgłaszać do niego opinie i uwagi. Ponadto w procesie konsultacji

12

„Pomorskie w Unii”

Regionalna konferencja konsultacyjna 14 .04. 2014 r.

odbył się cykl spotkań bilateralnych zprzedstawicielami regionów sąsiadujących z Pomorzem, tj. z województw warmińsko-mazurskiego, kujawsko-pomorskiego izachodniopomorskiego.

Przekazane spostrzeżenia partnerów społecznych i gospodarczych oraz instytucji zostały poddane wnikliwej analizie i miały wpływ na ostateczny kształt przyjętego przez Zarząd Województwa Pomorskiego 1 lipca 2014 r., ostatecznego stanowiska negocjacyjnego.

Inwestycje dla Pomorza

Stanowisko negocjacyjne zawiera 50 przedsięwzięć priorytetowych, których szacunkowa wartość przekracza łącznie 31,7 mld zł. Przedsięwzięcia te zostały pogrupowane w15 pakietów, wtym: 5 pakietów dot. transportu, 4 pakiety dot. środowiska ienergetyki, 2 pakiety dot. B+R (badania irozwój) oraz szkolnictwa wyższego, 1 pakiet dot. dziedzictwa kulturowego i naturalnego, 2 pakiety dot. aktywizacji społecznej, obywatelskiej i zawodowej oraz 1 pakiet dot. realizacji umowy partnerstwa.

Wskazane wstanowisku przedsięwzięcia mają kluczowe znaczenie dla rozwoju województwa istanowią niezbędne uzupełnienie działań planowanych do realizacji wramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020. Przedsięwzięcia te zdecydowanie przekraczają możliwości finansowe, jakimi dysponuje administracja samorządowa. Bez tych inwestycji nie będzie możliwa wyraźna poprawa jakości życia mieszkańców i warunków dla funkcjonowania nowoczesnej gospodarki – podkreślił Mieczysław Struk, marszałek województwa.

Wśród zawartych w stanowisku przedsięwzięć wymienić można: budowę dróg ekspresowych S6 i S7, modernizację linii kolejowej Gdynia–Stargard Szczeciński, budowę obwodnic m.in. Starogardu Gdańskiego i Kościerzyny, rozwój Pomorskiej Kolei Metropolitalnej, program dla poprawy efektywności energetycznej w sektorze mieszkaniowym, przedsięwzięcia rozwojowe na uczelniach – Pomorski Trójkąt Wiedzy, program aktywizacji społecznej i zawodowej młodzieży czy też stworzenie pomorskiej sieci centrów organizacji pozarządowych.

Istotnym elementem stanowiska negocjacyjnego jest 21 oczekiwanych przez województwo krajowych przedsięwzięć komplementarnych, np. budowa Obwodnicy Północnej Aglomeracji Trójmiasta. Będą one wzmacniać efekty realizacji przedsięwzięć ujętych w stanowisku negocjacyjnym, a władze województwa bardzo mocno zabiegają o ich realizację. W dokumencie wskazano ponadto 31 regionalnych przedsięwzięć komplementarnych możliwych do realizacji, które uzupełniają proponowane inwestycje centralne.

Co dalej

– 1 lipca br. przekazałem Pani Wicepremier Elżbiecie Bieńkowskiej formalnie nasze stanowisko negocjacyjne i tym samym, w imieniu Zarządu Województwa, wyraziłem pełną gotowość do rozpoczęcia negocjacji Kontraktu Terytorialnego dla województwa pomorskiego – powiedział Mieczysław Struk, marszałek województwa.

Kolejnym etapem prac nad Kontraktem Terytorialnym będzie przedstawienie stanowiska negocjacyjnego przez stronę rządową. Formalne negocjacje powinny rozpocząć się jeszcze w bieżącym roku.

Stanowisko negocjacyjne samorządu województwa pomorskiego – Kontrakt Terytorialny dla Województwa Pomorskiego dostępne jest na stronie www.strategia2020.pomorskie.eu.

Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

EUROINWESTYCJE

Pomorska Michał Bieliński, Rafał Wasil Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Przedsięwzięcie strategiczne „Pomorskie trasy rowerowe o zasięgu międzynarodowym R-10 i WTR (R-9)” zakłada wykonanie dwóch międzynarodowych szlaków rowerowych – R-10 (Nadmorski Szlak Hanzeatycki) oraz Wiślanej Trasy Rowerowej, będącej częścią R-9, biegnącej na terenie województwa pomorskiego wzdłuż Wisły. Projekt przewiduje budowę nowych dróg rowerowych, wykorzystanie: dróg publicznych oniskim natężeniu ruchu iutwardzonych traktów leśnych oraz wałów przeciwpowodziowych Wisły, budowę infrastruktury dla rowerzystów, atakże oznakowanie całości zgodnie zobowiązującymi przepisami.

Wykonane w ramach przedsięwzięcia trasy stworzą jedyny w swoim rodzaju produkt turystyczny łączący turystykę aktywną zturystyką kulturową i przyrodniczą. Turysta przemierzający szlaki otrzyma unikatowy wskali kraju pakiet walorów krajobrazowych (pas nadmorski, Delta iDolina Wisły, równinny obszar Żuław), przyrodniczych (m.in. Nadmorski Park Krajobrazowy, Słowiński Park Narodowy) i kulturowych (Kaszuby, Kociewie, Żuławy, Powiśle, Trójmiasto).

Przebieg szlaków nawiązuje do korytarzy europejskiej sieci tras rowerowych Euro Velo, która została stworzona przez Europejską Federację Cyklistów. Przez województwo pomorskie przebiegają trzy takie trasy: EV9, EV10 i EV13.

Projektowana Wiślana Trasa Rowerowa, biegnąca w założeniu wzdłuż rzeki Wisły, pokrywa się częściowo z EV9 i w naszym regionie wiedzie od ujścia Wisły do Bałtyku (bądź też od Gdańska) po obu stronach rzeki do granicy z sąsiednim województwem kujawsko-pomorskim. Planuje się, aby część trasy prowadziła koroną Wału Wiślanego, dzięki czemu rowerzyści będą mo-

Ścieżka rowerowa Swarzewo–Krokowa Nr 3 lato/jesień 2014

Różnorodność krajobrazu, rzeźba terenu oraz duży potencjał rzek sprawiają, że Pomorskie to doskonałe miejsce do uprawiania turystyki aktywnej.

Województwo pomorskie wyszło naprzeciw oczekiwaniom amatorów rowerów oraz kajaków i przystąpiło do prac nad przedsięwzięciami strategicznymi, których celem jest budowa dwóch markowych produktów turystyki rowerowej i kajakowej wzajemnie się uzupełniających. Oba projekty współfinansowane będą ze środków Unii Europejskiej Na trasie rowerowej Swarzewo–Krokowa

gli podziwiać piękne widoki Doliny Wisły. Oprócz unikatowych walorów krajobrazowych, trasa dostarcza też wartości kulturowych, bowiem po drodze znajdują się liczne wsie, gdzie można zobaczyć regionalne budownictwo, w tym niepowtarzalne domy podcieniowe, zabytkowe kościoły czy też budowle hydrotechniczne. Warto nieco zboczyć ze szlaku głównego, by zwiedzić np. gotyckie zamki w Malborku, Gniewie czy Kwidzynie, katedrę cysterską w Pelplinie czy starówkę w Tczewie oraz przede wszystkim Gdańsk.

Tematem przewodnim drugiej projektowanej trasy jest Bałtyk. Jej przebieg związany jest zkorytarzem EV10. Na szlaku podziwiać można nadmorskie krajobrazy i bogactwo dziedzictwa kulturowego. Trasa wiedzie też przez środek Trójmiasta, dzięki czemu turysta ma możliwość poznać trzy wyjątkowe miasta pomorskie Gdańsk, Gdynię iSopot. Ciekawostką jest połączenie projektowanej trasy EV10 z Trasą Rowerową Polski Wschodniej, która przebiega przez obszar aż pięciu województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego oraz warmińsko-mazurskiego.

Projekt „Kajakiem przez Pomorze” dotyczy zagospodarowania szlaków kajakowych województwa pomorskiego ibudowy nowej infrastruktury dedykowanej turystyce wodnej. Celem przedsięwzięcia jest udostępnienie szlaków wodnych kajakarzom izapewnienie im bezpieczeństwa poprzez rozbudowę i poprawę standardu infrastruktury turystycznej, w szczególności kajakowej, a także udostępnienie dziedzictwa kulturowego inaturalnego wobszarach położonych wzdłuż pomorskich szlaków wodnych. Ponadto, realizacja przedsięwzięcia ma przyczynić się do rozwoju lokalnej przedsiębiorczości, przygotowującej ciekawą ofertę nie tylko dla wodniaków. Tym samym turysta otrzyma wyjątkowy produkt, łączący funkcje atrakcyjne dla rowerzystów i kajakarzy.

FOT: MICHAŁ BIELIŃSKI

FOT: SŁAWOMIR LEWANDOWSKI (2)

turystyka dla aktywnych

Ścieżka rowerowa w okolicach Kępy Swarzewskiej „Pomorskie w Unii”

13

EUROINWESTYCJE

Nowe inwestycje na Pętli Żuławskiej FOT. ARCHIWUM UMWP

Dla kierujących swoje aspiracje ku morzu wprost wymarzony wydaje się być Zalew Wiślany z długimi halsami, morskim oznakowaniem nawigacyjnym oraz bałtyckimi wiatrami. Wody Zalewu posiadają powierzchnię trzykrotnie większą niż jezioro Śniardwy. Bezpieczną przystań można znaleźć w portach nadzalewowych, z których kilka zostało zmodernizowanych do iście europejskich standardów. Mowa tutaj o Tolkmicku, Krynicy Morskiej, Kątach Rybackich i Nowej Pasłęce, gdzie na żeglarzy czekają pogłębione baseny portowe i wygodne keje z wszelkimi możliwymi wygodami

Przemysław Brozdowski Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Zalew stwarza doskonałe warunki dla jachtów balastowo-mieczowych o zanurzeniu nieprzekraczającym 1,2 m. Z uwagi na to, że akwen nie jest tak popularny, jak np. Mazury, w portach nie panuje ścisk, a żeglowanie daje więcej przyjemności. Co prawda zarówno na Zalewie Wiślanym, jak i na rzekach Pętli Żuławskiej kursują regularnie statki białej floty, ale nie na tyle często, by odczuwalnie komplikować żeglugę.

Również stroniący od morskich wiatrów na rzekach i kanałach Pętli Żuławskiej znajdą wymarzoną propozycję wakacji na pokładzie.

W zasadzie każdy, niezależnie od wieku i posiadanych umiejętności żeglarskich, może skorzystać z gościnnych kabin floty hausbotów operujących na wodach Pętli. Zarówno barkami turystycznymi, jak i większością jachtów możemy eksplorować 9 rzek, które składają się na Pętlę Żuławską. Każda z nich jest inna, ma różną prędkość nurtu, szerokość czy roślinność nadbrzeżną. Wpływając na Wisłę, trudno nie poczuć respektu przed majestatem królowej polskich rzek. Jest ona najszersza i posiada najszybszy nurt. Co ciekawe, na Wiśle można również próbować swoich sił pod żaglami. Pozostałe: Nogat, Szkarpawa, Wisła Królewiecka, Martwa Wisła, Motława, Tuga

14

„Pomorskie w Unii”

Nabrzeże służące jednostkom białej floty i jachtom w Malborku

Święta, rzeka Elbląg i Pasłęka to niezwykle przyjazne i malownicze rzeki. Ich krajobraz od czasu do czasu uatrakcyjni położona nad brzegiem malownicza wioska czy most zwodzony. Szczęśliwie sieć mostów zwodzonych została niedawno zmodernizowana i nie stanowi przeszkody żeglugowej, a tylko jej urozmaicenie. Kolejno znikają napowietrzne trakcje energetyczne, stanowiące do niedawna przeszkodę dla jachtów.

Dla spragnionych przygód turystów gotowa jest nowo wybudowana infrastruktura wodniacka obejmująca: przystanie żeglarskie w Białej Górze, Malborku, Osłonce, Rybinie, Błotniku, Braniewie i Nowej Pasłęce. W każdej z nich znajdą się wygodne keje i zaplecze socjalne umożliwiające cumowania na europejskim poziomie.

Wzbogaceniem systemu przystani będą pomosty cumownicze w Tczewie i Drewnicy. Ważnym udogodnieniem dla żeglarzy kierujących się z Gdańska na wody Zalewu Wiślanego jest oddany do użyt ku most zwodzony nad śluzą w Przegalinie oraz elektryfikacja śluzy Gdańska Głowa, na drodze z Trójmiasta na Zalew Wiślany. Wszystkie inwestycje powstały w ramach projektu – „Pętla Żuławska – rozwój turystyki wodnej. Etap I”

W ostatnim czasie w ramach projektu zrealizowane zostały trzy kolejne inwestycje: w Rybinie, Kątach Rybackich i w Malborku. Przystań żeglarska w Rybinie położona na rozwidleniu Szkarpawy i Wisły Królewieckiej umożliwia cumowanie statkom białej floty oraz jachtom. Dodatkowe trzy pomosty cumownicze umożliwiają bezpieczne oczekiwanie na otwarcie mostów zwodzonych na wspomnianych rzekach. Port w Kątach Rybackich dzięki rozbudowie zyskał nowoczesną marinę, nowoczesny slip wraz z pomostami i infrastrukturą niezbędną do obsługi pomostu. Z kolei w Malborku, tuż u podnóża zamku krzyżackiego nad Nogatem, przebudowano nabrzeże służące jednostkom białej floty i jachtom. Wokół nabrzeża udrożniono komunikację pieszą wzdłuż brzegu Nogatu oraz na trasie wschód–zachód z terenu zamku, przez kładkę pieszą na Nogacie, do dzielnicy Kałdowo.

Tak duża liczba wszystkich obiektów tworzących spójną infrastrukturę wodniacką na obszarze objętym projektem, do tego nowoczesnych i bezpiecznych, to na pewno istotny argument, by odwiedzić gościnne i spokojne wo dy Pęt li Żu ławskiej i zna leźć chwi lę wy tchnienia.

Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

EUROKORZYŚCI

10 lat EFS

na pomorskim rynku pracy Ponad 110 tysięcy osób bezrobotnych z województwa pomorskiego skorzystało w ostatnich 10 latach z pomocy oferowanej przez Unię Europejską. Udział w projektach dawał im możliwość zdobycia certyfikowanych umiejętności, doświadczenia zawodowego czy podjęcia działalności gospodarczej. Historyczna data dla pomorskiego rynku pracy to 6 grudnia 2004 r., kiedy została podpisana pierwsza umowa na realizację projektu współfinasowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego Agnieszka Katka Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku

– Myślę, że sprawdziliśmy się w działaniu, wykazując się dobrą i skuteczną współpracą i jesteśmy gotowi podejmować kolejne, jeszcze trudniejsze zadania. To, co najbardziej nam się udało, to dopasowanie istniejących zasobów pracy do potrzeb zmieniającej się gospodarki – podsumował minione lata Tadeusz Adamejtis, dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Gdańsku podczas konferencji „10 lat EFS na pomorskim rynku pracy”, która odbyła się 29 maja w Filharmonii Bałtyckiej na Ołowiance w Gdańsku.

Więcej miejsc pracy

Spotkanie było okazją do zaprezentowania nowatorskich rozwiązań problemów pomorskiego rynku pracy i pozytywnych efektów, jakie zostały wypracowane dzięki realizacji projektów współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego w latach 2004-2013.

– Odkąd województwo pomorskie zaczęło korzystać z pieniędzy unijnych liczba miejsc pracy na rynku pomorskim wzrosła o 200 tys., systematycznie spada bezrobocie, a wskaźnik zatrudnienia sukcesywnie wzrasta – powiedział Wiesław Byczkowski, wicemarszałek województwa pomorskiego, dziękując jednocześnie beneficjentom, jednostkom samorządu, organizacjom pracodawców i organizacjom pozarządowym za wieloletnią owocną współpracę.

Ostanie 7 lat to czas, kiedy samorząd województwa pomorskiego nie tylko mocno inwestował w rozwój infrastruktury, gospodarki i edukacji w regionie, ale też w rozwój zawodowy i osobisty mieszkańców Pomorza, realizując projekty w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, którego mottem było hasło „Człowiek – najlepsza inwestycja”. Pieniądze, którymi dyspo nował w tym okresie Wojewódzki Nr 3 lato/jesień 2014

Urząd Pracy w Gdańsku, wykorzystywane były na aktywizację zawodową osób bezrobotnych, na szkolenia i kursy zawodowe, rozwój przedsiębiorczości i samozatrudnienia.

440 mln zł trafiło do Pomorzan

- Objęliśmy pomocą 47 tys. mieszkańców, przeznaczając na ten cel 440 mln zł – podkreślił wicemarszałek Wiesław Byczkowski. – Dzięki projektom PO KL wielu z nich podniosło kwalifikacje zawodowe i znalazło zatrudnienie.

Kompleksowe podejście do uczestników, łączenie doradztwa zawodowego z poradami psychologicznymi, szkoleniami dopasowanymi do indywidualnych potrzeb pozwoliło na duże zmiany w ich świadomości i mobilności na rynku pracy.

– Realizowane przez nas projekty są dopasowywane do potrzeb różnych grup odbiorców.

Wielokrotnie zdarzało się, że „wyciągaliśmy” potencjalnych uczestników bezpośrednio z domów, a w tej chwili ci, którzy skorzystali z naszej pomocy, z powodzeniem zakładają firmy i znajdują pracę – mówiła Katarzyna Radtke z Kaszubskiego Uniwersytetu Ludowego w Wieżycy.

Nowe życie dzięki EFS

Ilu uczestników projektów unijnych, tyle potrzeb i historii, różnych sytuacji losowych, życiowych, okoliczności, które spowodowały, że stali się osobami niepracującymi. Odważyli się jednak na zmiany i zdecydowali na udział w bezpłatnych szkoleniach i kursach oferowanych w projektach unijnych współfinansowanych przez EFS. Małgorzata Białk, mieszkanka gminy Łęczyce, brała udział w projekcie „Portfel kwalifikacji pięćdziesięciolatka”, realizowanym przez Kaszubski Uniwersytet Ludowy w Wieżycy: – Przez 14 lat zajmowałam się domem, rozpieszczając męża i dzieci. Przełom nastąpił w chwili, gdy mąż znalazł ogłoszenie o możli-

wości udziału w projekcie i zgłosił moją kandydaturę. Udział w projekcie to dla mnie nowy rozdział w życiu zarówno osobistym, jak i zawodowym. Moi najbliżsi musieli wziąć na siebie część codziennych obowiązków, a ja zaczęłam się uczyć i pracować. Projekt spełnił wszystkie moje oczekiwania, nauczyłam się obsługiwać programy komputerowe, ukończyłam kurs z zakresu księgowości i obecnie pracuję na zlecenie jako asystent ds. księgowania w Urzędzie Gminy Łęczyce.

Ewa Kwiatkowska, mieszkanka gminy Kępice, uczestniczka projektu „Pomorska kuźnia umiejętności 50 plus”, realizowanego przez Pomorską Akademię Kształcenia Zawodowego w Słupsku: – Po śmierci męża życie straciło dla mnie sens, czułam się nikomu niepotrzebna, odcięłam się od świata. Ponieważ korzystałam z pomocy opieki społecznej, zatem zmuszona byłam czasem do wyjścia z domu. Podczas jednej z wizyt w ośrodku dowiedziałam się o możliwości skorzystania z bezpłatnych szkoleń. Udział w projekcie dał mi możliwość ukończenia kursu pozwalającego na wykonywanie zawodu konserwatora zieleni i obecnie pracuję w spółdzielni socjalnej „Wszyscy razem”.

Andrzej Kostuch, mieszkaniec gminy Łęczyce, wziął udział w projekcie „Portfel kwalifikacji pięćdziesięciolatka”, realizowanym przez KUL Wieżyca.

– Przez 20 lat prowadziłem działalność gospodarczą. Razem z małżonką zajmowaliśmy się handlem. Po śmierci żony wszystko stało się trudniejsze i zostałem bez pomysłu na życie. Jako sołtys wsi Bożepole Małe pomagałem w rekrutacji uczestników do projektu „Portfel kwalifikacji pięćdziesięciolatka” i sam również skorzystałem z tego projektu. Obecnie pracuję na pół etatu jako konserwator w bibliotekach i świetlicach wiejskich i na pół etatu jako instruktor nordic walking. „Pomorskie w Unii”

15

EUROKORZYŚCI

Innowacyjne metody wydłużania wieku aktywności zawodowej W województwie pomorskim zostały zrealizowane 4 projekty, których celem było dostarczenie innowacyjnych narzędzi służących po pięćdziesiątym roku życia. Wypracowane rozwiązania prezentują nowe podejście do problemu niskiej aktywności zawodowej tej grupy. Prezentujemy kolejne dwa innowacyjne modele wsparcia dla osób niepracujących, przygotowane i przetestowane – transfer i adaptacja niemieckiego sposobu szkolenia w rolnictwie” oraz „Akademia EKO-logicznego rozwoju” Zarządca w rolnictwie

Rozmowa z Anetą Adamczyk, koordynatorem projektu

– Bezrobotne osoby w wieku 50+ znajdują się w szczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy. Jakie korzyści mogą uzyskać osoby, które posłużą się narzędziami wypracowanymi w ramach Państwa projektu? ľ Osoby w wieku 50+ zamieszkujące tereny wiejskie mają niejednokrotnie duże doświadczenie w pracy w rolnictwie. Opracowany produkt finalny proponuje rozwiązanie, które przyczyni się do wydłużenia ich aktywności zawodowej poprzez wykorzystanie posiadanego doświadczenia i podniesienie kwalifikacji oraz zdobycie nowych umiejętności. Opracowany model nie próbuje narzucić osobom o specyficznym bagażu doświadczeń życiowych, zupełnie nowej i obcej dla nich aktywności zawodowej. Dajemy im szansę na taki rozwój osobisty, który umożliwi im wykorzystanie już posiadanych walorów.

– Na czym polega innowacyjność narzędzi?

– Na zaproponowaniu grupie docelowej spójnej, logicznej, weryfikowalnej i nowoczesnej, niestosowanej dotychczas w Polsce metody wsparcia (wspieranie osób bezrobotnych, wtym byłych rolników, w wieku 50+ poprzez przekazanie wiedzy iumiejętności niezbędnych do wykonywania całkiem nowego zawodu). Model stanowi kompleksowe narzędzie umożliwiające zorganizowanie procesu kształcenia. O innowacyjności formy wsparcia decyduje różnorodność form kształcenia (wykłady, warsztaty, praktyki), wykorzystanie dotychczasowej wiedzy i doświadczenia uczestników szkoleń, woparciu októre model będzie welastyczny sposób adaptowany do wymagań ipotrzeb konkretnej grupy. Atakże uwzględnienie w procesie kształcenia elementów, które przyczynią się do zmiany postaw uczestników oraz ich aktywnego wejścia na rynek pracy.

– Jakie instytucje mogą skorzystać z wypracowanych metod?

– Użytkownicy, którzy mogą zastosować przygotowany model, to głównie instytucje rynku pracy oraz organizacje działające na rzecz rol-

16

„Pomorskie w Unii”

ników, w szczególności izby rolnicze, lokalne grupy działania, ośrodki doradztwa rolniczego, szkoły rolnicze oraz instytucje szkoleniowe zainteresowane prowadzeniem szkoleń w oparciu o model na zasadach komercyjnych.

– Jak zachęciliby Państwo te podmioty do wykorzystania w praktyce proponowanych rozwiązań?

– Dynamiczne zmiany na polskiej wsi pociągają za sobą konieczność przekształceń w strukturze zatrudnienia. Najczęściej gospodarstwem rolnym zarządza właściciel bez możliwości zastąpienia go przez osobę zzewnątrz. Pojawienie się na rynku osób pełniących funkcję zarządcy wrolnictwie – zastępcy rolnika – będzie rozwiązaniem tego problemu. Wychodzi to naprzeciw potrzebom i oczekiwaniom zarówno rolników indywidualnych – pośrednich odbiorców projektu, jak i części osób bezrobotnych 50+. Doświadczenie badanych bezrobotnych w pracy w gospodarstwach rolnych stanowi doskonałą podstawę gwarantującą absorbcję nowej wiedzy i umiejętności w zakresie wymagań stawianych zarządcy w rolnictwie. Postawy dużej części badanych rolników indywidualnych potwierdzają ich gotowość do zatrudniania bezrobotnych – zarządców w rolnictwie, w czym widzą dużą szansę w rozwoju swoich gospodarstw rolnych, jak i polepszenia jakości życia. Produkt finalny wnosi na rynek polski zupełnie nowe narzędzie wsparcia dla osób bezrobotnych 50+ z terenów wiejskich, które posiadają doświadczenie w rolnictwie.

Informacje o projekcie Narzędzia zostały opracowane w ramach projektu zrealizowanego w Priorytecie VI Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, przez Lokalną Grupę Działania „Małe Morze”, w partnerstwie z Samtgemeinde Oldendorf.

Więcej informacji na temat projektu na stronie internetowej www.zarzadcawrolnictwie.eu

Akademia EKOlogicznego rozwoju

Rozmowa z Maciejem Kozłowskim, kierownikiem projektu

– Niepracujące osoby wwieku 50+ znajdują się wszczególnie trudnej sytuacji na rynku pracy. Proszę powiedzieć jakie korzyści mogą uzyskać osoby, które skorzystają znarzędzi wypracowanych w ramach Państwa projektu?

– Dostrzegamy ogromną zmianę naszych beneficjentek, nie tylko w sferze zawodowej, ale i społecznej. Panie nie tylko zyskały zatrudnienie, ale w wielu przypadkach przebudowały swoje osobiste sprawy, na nowo określiły priorytety, zdefiniowały swoje potrzeby. Większość z nich zaangażowała się społecznie, to dało im siłę do zmierzenia się z nową rzeczywistością podczas poszukiwania pracy, a także w miejscu zatrudnienia. Śledzimy losy poszczególnych bohaterek projektu i wiemy, że wymagają od życia coraz więcej, zmieniają pracę, doskonalą swoje umiejętności, uzupełniają wykształcenie. Ciekawą inspiracją do wielu zmian osobistych itakże do działań zawodowych była perspektywa ekologiczna w projekcie. Wiele pań zadbało o swoje zdrowie.

Największe znaczenie dla osiągnięcia sukcesu ma oczywiście zaangażowanie osoby w realizowanie przygotowanego dla nich programu, ale ponad 50-procentowy wskaźnik zatrudnienia daje ogromną szansę na zmianę sytuacji zawodowej. Nasze beneficjentki wczęsto pogrążonych marazmem miejscowościach potrafiły zaplanować i zrealizować wiele potrzebnych i docenianych przez lokalną społeczność inicjatyw.

– Na czym polega innowacyjność narzędzi?

– Innowacyjność projektu Akademia Ekologicznego Rozwoju polega przede wszystkim na równoważeniu rozwoju lokalnego poprzez odpowiednie komponowanie narzędzi zmiany rynku pracy. Trzy wypracowane produkty (Środowiskowy model aktywizacji, Broker zawodowy oraz Laboratorium Aktywizacji Społeczno-Zawodowej) nawiązują do filozofii aktywnego uczestnictwa wtrzech filarach rozwoju zrównoważonego: rozwoju społeczeństwa, rozwoju ekonomicznego oraz zachowania i rekonstrukcji zasobów środowiska naturalnego. Skuteczność tego podejścia wynika zodpowiedniego dobierania obszaru interwencji (współpracy, edukacji, wtym ekologicznej, animacji społecznej iaktywizacji zawodowej), wktórych sytuuje się produkt ilokowania go wodpowiednim wymiarze lokalnego oddziaływania (instytucjonalnym, środowiska lokalnego iwsparcia indywidualnego).

Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

EUROKORZYŚCI Norweskie doświadczenia edukacyjne

osób 50+ wydłużeniu wieku aktywności zawodowej osób osób 50+ oraz wykorzystania potencjału w ramach projektów „Zarządca w rolnictwie

– Jakie instytucje mogą skorzystać z wypracowanych narzędzi?

–Definiowani przez nas użytkownicy to podmioty związane ztrzema podstawowymi obszarami, wktórych odbywa się zaproponowana wprojekcie praca na rzecz aktywizacji kobiet 50+: edukacji, animacji społecznej i rozwoju zawodowego.

Produkt finalny przygotowany jest dla szerokiej grupy odbiorców niepublicznych i publicznych instytucji rynku pracy, instytucji szkoleniowych, pracodawców, organizacji iinstytucji działających na rzecz rozwoju lokalnego zwykorzystaniem narzędzi animacyjnych oraz doradców zawodowych, pośredników pracy trenerów, edukatorów, animatorów, pracowników i działaczy świetlic wiejskich, pracowników socjalnych poszukujących kompleksowych i komplementarnych metod łączących aktywizację społeczną izawodową wramach edukacji środowiskowej.

– Jak zachęciliby Państwo te podmioty do wykorzystania w praktyce proponowanych rozwiązań?

– Podstawowym argumentem za wykorzystaniem modelu Akademii EKO-logicznego rozwoju jest skuteczność metody w aktywizowaniu zawodowym kobiet 50+. W efekcie testowania modelu osiągnęliśmy ponad 50-procentowy wskaźnik liczby kobiet, które znalazły zatrudnienie po zakończeniu udziału w projekcie. Efektem jest więc nie tylko wysoka skuteczność, ale także trwałość rozwiązań, zarówno w obszarze aktywizacji zawodowej, jak i społecznej i instytucjonalnej. Jest to możliwe dzięki korelacji pomiędzy poszczególnymi produktami (elementami wsparcia).

Informacje o projekcie Model został opracowany w ramach projektu zrealizowanego w Priorytecie VI Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki przez Stowarzyszenie Eko-Inicjatywa, w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL, Cechem Rzemiosł Różnych w Kwidzynie oraz Powiatowym Urzędem Pracy w Kwidzynie. Więcej informacji na temat projektu na stronie internetowej www.akademia.ekokwidzyn.pl

Projekt „Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów instytucjonalnych” Departamentu Edukacji i Sportu UMWP zaangażowany jest w prowadzony przez Kuratorium Oświaty w Gdańsku projekt „Zagraniczna mobilność szkolnej kadry edukacyjnej w ramach projektów instytucjonalnych”. Jego celem jest m.in. zapewnienie wsparcia instytucji działających w obszarze kształcenia i doskonalenia zawodowego nauczycieli Dorota Granoszewska-Babiańska Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Projekt współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej wramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Partnerem w realizacji jest norweska Akershus fylkeskommune (Rada Okręgu Akershus). Tematyka mobilności, tj. doskonalenie nauczycieli zawodu, jest zbieżna zzakresem działań urzędu marszałkowskiego związanych zprowadzeniem wojewódzkich placówek doskonalenia nauczycieli, które są na etapie rozszerzania swoich zadań. Udział wwarsztatach wyjazdowych umożliwił pozyskanie wiedzy dotyczącej wdrażanego wokręgu Akershus nowego modelu kompleksowego wsparcia szkoły, który obejmuje diagnozę potrzeb rozwojowych, wsparcie liderów oświatowych, doskonalenie nauczycieli i ewaluację wdrażanych zmian.

Model jest w wielu istotnych elementach zbieżny z modelem opracowanym w ramach Regionalnego Programu Strategicznego wzakresie aktywności zawodowej i społecznej „Aktywni Pomorzanie”. Możliwość bezpośredniego poznania zasad wdrażania tego modelu w regionie Akershus daje szansę na dobre zaplanowanie działań przygotowywanych w ramach przedsięwzięcia strategicznego dotyczącego budowy regionalnego systemu wspomagania pracy szkoły. Tematyka wybranych warsztatów była także związana z obecnie realizowanym przez DES projektem systemowym „Pomorskie – dobry kurs na edukację. Szkolnictwo zawodowe

w regionie a wyzwania rynku pracy” oraz przedsięwzięciem strategicznym „Kształtowanie sieci ponadgimnazjalnych szkół zawodowych uwzględniającej potrzeby subregionalnych i regionalnego rynków pracy”, ujętym w RPS „Aktywni Pomorzanie”.

Wiele norweskich rozwiązań może pomóc w lepszej organizacji doskonalenia zawodowego nauczycieli, – zwłaszcza nauczycieli odpowiedzialnych za praktyczną i teoretyczną naukę zawodu.

Spotkania w szkołach zawodowych oraz analiza modelu szkoły Akershus podkreśliły niedocenianą wPolsce rolę przywództwa wedukacji – zarówno na poziomie szkoły, jak i organów prowadzących oraz władz regionu. Bardzo istotnym elementem norweskiego modelu jest także spójny, nastawiony na praktykę oraz umiejętności dydaktyczne, system kształcenia idoskonalenia zawodowego nauczycieli, uwzględniający pomoc młodym pedagogom w dobrym przygotowaniu do zawodu.

Nowością w stosunku do polskich rozwiązań jest rozbudowany system wsparcia dla oświatowych liderów (zarówno dyrektorów szkół, jak imentorów odpowiedzialnych za pracę wewnątrzszkolnych zespołów nauczycielskich).

Pozyskane od norweskich partnerów materiały zostały wykorzystane w pracach, powołanych wCentrum Edukacji Nauczycieli, aż trzech zespołów roboczych: zespołu ds. szkolnictwa zawodowego, zespołu ds. wspomagania pracy szkoły oraz zespołu ds. edukacji włączającej.

Rozpoczęły się prace związane zprzygotowaniem wCentrum Edukacji Nauczycieli monograficznego wydania „Edukacji pomorskiej” wcałości poświęconego projektowi zagranicznej mobilności.

Rozmawiała Joanna Bogdziewicz-Wróblewska Wojewódzki Urząd Pracy w Gdańsku Nr 3 lato/jesień 2014

„Pomorskie w Unii”

17

EUROKORZYŚCI

Projekt na pracę Prezentujemy listę projektów przygotowanych z myślą o mieszkańcach województwa pomorskiego, znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej i materialnej. Projekty te mają na celu poprawę sytuacji społecznej i zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym z powodu braku pracy, niepełnosprawności albo uzależnienia od alkoholu Każdy, kto przystąpi do projektu, odbędzie rozmowy z psychologiem i doradcą zawodowym, a następnie skorzysta z bezpłatnych szkoleń zawodowych współfinansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego. Nauczy się również, jak szybko i skutecznie szukać pracy. Chętnych do udziału w szkoleniach zapraszamy do kontaktu z instytucjami realizującymi projekty.

Adam Moczulski, Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego L.p.

Nazwa beneficjenta

Siedziba beneficjenta

Tytuł projektu

Tematyka

1.

Stowarzyszenie Miłośników Obozina i Kociewia

Kościerska 2 83-250 Skarszewy

Aktywizacja społeczna i zawodowa dla miasta i gminy Skarszewy

Grupa docelowa: 12 osób długotrwale bezrobotnych lub niepełnosprawnych zamieszkujących na terenie gminy Skarszewy, będących w wieku aktywności zawodowej. Działania: warsztaty psychologiczne i zawodowa, szkolenia, staże zawodowe.Termin realizacji: 1.06.2014-30.06.2015

2.

Towarzystwo Pomocy im. św.

Brata Alberta koło gdańskie

3.

Stowarzyszenie Miłośników Obozina i Kociewia

Kościerska 2 83-250 Skarszewy

Aktywni Razem – Klub Integracji Społecznej w Gminie Zblewo

Grupa docelowa: 10 osób długotrwale bezrobotnych i/lub niepełnosprawnych, zamieszkujących na terenie gminy Zblewo w wieku aktywności zawodowej. Działania: warsztaty psychologiczne, doradztwo zawodowe, warsztaty aktywizujące, poradnictwo prawne, warsztaty z pierwszej pomocy przedmedycznej, szkolenia zawodowe i staże. Termin realizacji: 1.06.2014-30.06.2015

4.

Lokalna Grupa Działania Małe Morze

Armii Wojska Polskiego 1A 84-100 Puck www.lgd-malemorze.pl

Puckie Centrum Integracji Społecznej – etap II

Grupa docelowa: 60 osób bezrobotnych w wieku 18-64 lata zagrożonych wykluczeniem społecznym z powodu bezrobocia, w tym minimum 30 osób długotrwale bezrobotnych, zamieszkałych na terenie powiatu puckiego. Działania: poradnictwo psychologiczno-społeczne, doradztwo zawodowe, szkolenia i kursy zawodowe, staże zawodowe i pośrednictwo pracy.Termin realizacji: 1.03.2014-30.06.2015

5.

Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta koło gdańskie

6.

Gmina Kępice

Niepodległości 6 77-230 Kępice www.kepice.pl

Aktywne Kępice II

Grupa docelowa: 16 osób zagrożonych wykluczeniem społecznym, pozostających bez pracy (10 bezrobotnych oraz 6 nieaktywnych zawodowo). Działania: praca socjalna i animacja, wsparcie szkoleniowo-doradcze; poradnictwo indywidualne – coaching, terapia EEG-Biofeedback, szkolenia zawodowe, kurs prawa jazdy kat. B, staże.Termin realizacji:1.06.2014-30.06.2015

7.

Gmina miejska Człuchów/Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Człuchowie

Średnia 12A 77-300 Człuchów www.mopsczluchow.org.pl

Klub Integracji Społecznej w Człuchowie

Grupa docelowa: 10 mieszkańców Człuchowa nieaktywnych zawodowo w wieku aktywności zawodowej (15-64), zagrożonych wykluczeniem społecznym. Działania: trening kompetencji, konsultacje psychologiczne, doradztwo zawodowe, staże. Termin realizacji: 1.06.2014-30.06.2015

8.

Gmina Bytów/Centrum Integracji Społecznej w Bytowie

Miła 26/a 77-100 Bytów www.cisbytow.pl

Kaszëbëbyt III – reintegracja społeczno--zawodowa

Grupa docelowa: 20 osób zagrożonych wykluczeniem społecznym: długotrwale bezrobotnych, uzależnionych od alkoholu, niepełnosprawnych. Działania: reintegracja społeczna i zawodowa (szkolenia, warsztaty, kursy). Termin realizacji: 1.05.2014-31.05.2015

9.

Miasto i Gmina Sztum Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Sztumie

Mickiewicza 39 82-400 Sztum www.mgopssztum.pl

Razem łatwiej – KIS Sztum

Grupa docelowa: 18 osób niezatrudnionych w wieku aktywności zawodowej zagrożonych wykluczeniem społecznym zamieszkałych w gminie Sztum bądź powiecie sztumskim. 50 proc. stanowić będą osoby niepełnosprawne, a 2 osoby będą z terenów wiejskich. Działania: doradztwo psychologiczne, treningi kompetencji i umiejętności społeczno-zawodowych, doradztwo zawodowe; działania o charakterze środowiskowym (działania edukacyjne dla dzieci i rodziców, wsparcie pedagogiczne dla dzieci). Termin realizacji: 2.05.2014-30.06.2015

10.

Gmina Somonino, Centrum Integracji Społecznej

Droga Kaszubska 9 83-311 Ostrzyce

Reintegracja zawodowa i społeczna przepisem na pracę

Grupa docelowa: 22 osoby z terenu 5 gmin powiatu kartuskiego zagrożonych wykluczeniem społecznym, niezatrudnionych w wieku aktywności zawodowej (1564). Działania: reintegracja społeczna i zawodowa (szkolenia, warsztaty, kursy, praktyczna nauka zawodu). Termin realizacji: 1.06.2014-30.06.2015

11.

Stowarzyszenie Horyzont

Jaracza 9 76-200 Słupsk

Nowe horyzonty

Grupa docelowa: 15 osób bezrobotnych, nieaktywnych zawodowo w wieku produkcyjnym 15-64 lata, zamieszkałych na terenie gminy Smołdzino. Działania: warsztaty, kursy, praktyczna nauka zawodu, wsparcie psychologiczne, kursy, porady prawne). Termin realizacji: 1.06.2014-30.06.2015

12.

Gmina Chmielno/Centrum Integracji Społeczne

Kartuska 25 83-333 Garcz

Wyjdź z domu – czas na zmianę

Grupa docelowa: 40 osób bezrobotnych, współuzależnionych i niepełnosprawnych, zamieszkujących teren powiatu kartuskiego, zagrożonych wykluczeniem społecznym. Działania: doradztwo zawodowe i psychologiczne, reintegracja zawodowa (warsztaty, kursy, praktyczna nauka zawodu), reintegracja społeczna (warsztaty). Termin realizacji: 1.06.2014-30.06.2015

18

„Pomorskie w Unii”

Przegalińska 135 Centrum Integracji Społecz- Grupa docelowa: 50 bezrobotnych lub nieaktywnych zawodowo i niepełnospraw80-690 Gdańsk nej w Gdańsku – kontynuacja nych mieszkańców Trójmiasta w wieku 18-64 lata. Minimum 50 proc. grupy dowww.bezdomnosc.org.pl celowej stanowić będą osoby niepełnosprawne. Działania: doradztwo, zajęcia integracyjne, edukacja ogólna. Termin realizacji: 1.07.2014-30.06.2015

Przegalińska 135 Utworzenie i działalność 80-690 Gdańsk Centrum Integracji Społecznej www.bezdomnosc.org.pl w Sopocie jako elementu Sopockiego Inkubatora Przedsiębiorczości Społecznej

Grupa docelowa: 20 bezrobotnych lub nieaktywnych zawodowo i niepełnosprawnych mieszkańców Trójmiasta w wieku 18-64 lata. Minimum 50 proc. grupy docelowej stanowić będą osoby niepełnosprawne. Działania: doradztwo, zajęcia integracyjne, edukacja ogólna.Termin realizacji: 1.07.2014-30.06.2015

Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

EUROWYSZUKIWARKA

Informacje o trwających lub planowanych naborach wniosków o dofinansowanie w ramach funduszy europejskich oraz szkoleniach i spotkaniach finansowanych ze środków unijnych PROGRAM OPERACYJNY KAPITAŁ LUDZKI

PODDZIAŁANIE 2.1.1 PROJEKT SYSTEMOWY PARP PT. „ZAPEWNIENIE DOSTĘPU PRZEDSIĘBIORSTW DO NOWYCH USŁUG KSU” Konkurs dotyczy wyboru usługodawców do świad cze nia syste mowych usług do radczo-szkoleniowych dla mikro- i małych firm w zakresie marketingu i sprzedaży produktów dla mikro- i małych przedsiębiorstw z branży przetwórstwa rolno-spożywcze go oraz w za kre sie za rzą dza nia efek tyw no ścią ener ge tycz ną przed się biorstw.

Poprawa i lepsze dostosowanie ochrony zdrowia do trendów demograficzno-epidemiologicznych.

Termin naboru: od 30.04.2014 r. do 28.11.2014 r.

(II nabór w ramach Funduszu Współpracy Dwustronnej)

Instytucja: Ministerstwo Zdrowia telefon: 22 53 00 133 e-mail: eog@mz.gov.pl, fbr@mz.gov.pl www.mz.gov.pl

ERASMUS + Terminy naborów:

Akcja 1 + Mobilność osób wyłącznie w dziedzinach związanych z młodzieżą – 1 października 2014 r. + Akre dy ta cja o kar tę ja ko ści w ob sza rze kształ cenia i szkolenia zawodowego – 22 września 2014 r.

Akcja 2 + Partnerstwa strategiczne wyłącznie w dziedzinach związanych z młodzieżą – 1 października 2014 r. + Bu dowa nie po ten cja łu w dziedzinach związanych z młodzieżą – 2 września 2014 r.

Nabór wniosków rozpocznie się w sierpniu 2014 r., a zakończony zostanie w 3 tygodnie od daty jego uruchomienia.

Instytucja: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości telefon: 22 432 87 03 e-mail: info@parp.gov.pl www.parp.gov.pl

NORWESKI MECHANIZM FINANSOWY ORAZ MECHANIZM FINANSOWY EUROPEJSKIEGO OBSZARU GOSPODARCZEGO Oszczędzanie energii i promowanie odnawialnych źródeł energii Termin naboru: od 7.07.2014 r. do 15.09.2014 r., godz. 15.00

Instytucja: Ministerstwo Środowiska telefon: 22 57 92 213, 22 57 92 772 e-mail: mfeog@mos.gov.pl www.mos.gov.pl

oraz Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej telefon: 22 45 95 854, 22 45 95 853, 22 45 95 818, 22 45 95 833, 22 45 95 836 e-mail: mfeog@nfosigw.gov.pl www.nfosigw.gov.pl Nr 3 lato/jesień 2014

Akcja 3 Spotkanie młodych ludzi z osobami odpowiedzialnymi za wyznaczanie kierunków polityki w dziedzinach związanych z młodzieżą – 1 października +

OBYWATELE DLA DEMOKRACJI Projekty tematyczne – wnioski wstępne:

2014 r.

Europejskie eksperymenty polityczne na polu edukacji i szkoleń oraz młodzieży – 2 października 2014 r.

+

III edycja: 1 września-15 października 2014 r.

Projekty tematyczne – wnioski pełne: III edycja: 2-30 grudnia 2014 r.

Współ pra ca dwu stron na – przygo towa nie dwu stron nych pro jek tów par tner skich:

Intytucja: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Narodowa Agencja Programu Erasmus+ telefon: 22 463 10 00 e-mail: kontakt@erasmusplus.org.pl www.erasmusplus.org.pl

do 1. dnia każdego miesiąca w okresie 1 września 2013 r.-1 września 2014 r.

Współ pra ca dwu stron na – nawią za nie lub wzmocnienie współpracy dwustronnej: do 1. dnia każdego miesiąca w okresie 3 lutego 2014 r.-1 grudnia 2015 r.

Instytucja: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji telefon: 22 463 10 00 e-mail: fss@frse.org.pl www.fss.org.pl

Więcej informacji o możliwościach uzyskania wsparcia z funduszy europejskich udziela Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich ul. Augustyńskiego 2, 80-819 Gdańsk tel. 58 326 81 52, 58 326 81 48, 58 326 81 47, faks 58 326 81 34 e-mail: punktinformacyjny@pomorskie.eu pomorskiewunii@pomorskie.eu rpo2007-2013@pomorskie.eu www.pomorskiewunii.pl

„Pomorskie w Unii”

19