Pomorskie w unii wiosna lato 2014 by Maciej Grzywacz

ISSN 2081-7754

egzemplarz bezpłatny

POMORSKIE Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

W UNII nr 2 wiosna/lato 2014

Urząd Marszałkowski laureatem prestiżowej nagrody str. 18 Dni Otwarte Funduszy Europejskich str. 4-6

Pomorskie w UE – najlepsze lata w historii – wywiad z marszałkiem Mieczysławem Strukiem str. 8-9

JESICCA zainwestowała na Pomorzu – z sukcesem str. 16-17

SPIS TREŚCI FOT. CE-W W CHOJNICACH

EUROFLESZ Dni Otwarte Funduszy Europejskich str. 4-6

4 Dni Otwarte Funduszy Europejskich

EUROROZMOWA 8 Pomorskie w UE – najlepsze lata w historii

EUROINWESTYCJE FOT. SŁAWOMIR LEWANDOWSKI

10 Pomorska Kolej Metropolitalna na półmetku 12 Historia trolejbusów 13 Autobusy na szynach 14 Dziesięć lat Pomorskiego w Unii

EUROGOSPODARKA 16 JESSICA zainwestowała na Pomorzu – z sukcesem

EUROINNOWACJE

Pomorskie w UE – najlepsze lata w historii str. 8-9 FOT. ARCHIWUM UMWP

18 Urząd Marszałkowski laureatem prestiżowej europejskiej nagrody

EUROWYSZUKIWARKA 19 Informacje o naborach wniosków Dziesięć lat Pomorskiego w Unii str. 14-15

„Pomorskie w Unii” Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu ISSN 2081-7754 Wydawca:

Zespół redakcyjny:

Urząd Marszałkowski Województwa

Maciej Grzywacz

Urząd Marszałkowski Województwa

Pomorskiego

Marcin Twardokus

Pomorskiego

Redakcja:

Tomasz Konopacki

Metro Custom Publishing

Departament Turystyki i Promocji UMWP

Bożena Micun-Gusman

ul. Czerska 8/10, 00-732 Warszawa

Długi Targ 1/7, 80-828 Gdańsk

Departament Programów Regionalnych

Anetta Konopacka

metroCP.pl

tel. 58 326 83 50

UMWP

Maciej Wiśniewski

skład graficzny: Artur Budziak

Przygotowanie:

Kontakt:

Departament Turystyki i Promocji

faks 58 326 83 52 e-mail: promocja@pomorskie.eu Nakład: 2000 egzemplarzy Egzemplarz bezpłatny.

Zdjęcie na okładce – od lewej: Ryszard Świlski (członek Zarządu Województwa Pomorskiego), Michał Guć (wiceprezydent Gdyni), Johannes Hahn (komisarz Unii Europejskiej ds. polityki regionalnej). Fot. European Union, Patrick Mascart

„Pomorskie w Unii”

Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

EUROFLESZ

Zapraszamy na Funduszy Europejs W ramach ogólnopolskiej kampanii „10 lat w UE” od 1 do 11 maja 2014 r. na terenie całej Polski odbędą się Dni Otwarte Funduszy 2004-2014. W tych dniach beneficjenci funduszy europejskich będę otwierać drzwi swoich projektów, dając możliwość ich odwiedzenia Marcin Twardokus Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

zabawy dla dzieci, gry miejskie oraz spektakle teatralne. W efekcie w ramach Dni Otwartych Funduszy Europejskich w sposób wyjątkowy połączone zostało przyjemne z pożytecznym. Dni Otwarte to bowiem czas wypełniony licznymi imprezami, wydarzeniami kulturalnymi, sportowymi i rekreacyjnymi, a jednocześnie okazja do pogłębienia własnej wiedzy o tym, jak bardzo zmieniły się moje dzielnica, miasto, gmina, powiat, region, a także cały kraj dzięki środkom pochodzącym z funduszy europejskich. Tegoroczne Dni Otwarte rozpocznie 1 maja Wielki Festyn Rodzinny

na Targu Węglowym w Gdańsku, organizowany przez Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego oraz licznie z nim współpracujących partnerów, m.in. miasto Gdańsk. Głównym celem imprezy jest stworzenie mieszkańcom okazji do poznania wielu ważnych i ciekaFOT. CE-W W CHOJNICACH

Dni Otwarte Funduszy Europejskich to ogólnopolska akcja organizowana przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju we współpracy z instytucjami odpowiedzialnymi za dystrybucję środ ków uni j nych w ca łej Pol sce, m.in. z Urzędem Marszałkowskim Województwa Pomorskiego, który realizuje zadania instytucji zarządzającej Regionalnym Programem Operacyjnym dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013. Nie każdy jednak wie, że pomysł realizacji Dni Otwartych Funduszy Europejskich pochodzi z Pomorza. Koncepcję stworzyli i pierwszy raz zrealizowali w roku 2013 pracownicy Departamentu Programów Regionalnych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego. Sukces tamtych Dni Otwartych został zauważony przez Ministerstwo In-

frastruktury i Rozwoju i model jest realizowany na terenie całej Polski. Przepis na Dni Otwarte jest bardzo prosty. Beneficjenci funduszy europejskich od 1 do 11 maja otwierają drzwi swoich projektów przed mieszkańcami całej Polski. W ten sposób każdy może pojechać, zobaczyć, a przede wszystkim poznać sposób realizacji i efekty konkretnego unijnego projektu. Dodatkową zachętę, by odwiedzić w tych dniach projekty unijne, stanowią liczne imprezy organizowane przez beneficjentów na terenie poszczególnych obiektów, m.in. festyny, koncerty, seanse filmowe, zawody sportowe, re ga ty, wystawy, konkursy i

Dni Otwarte 2013. Wystawa interaktywna w Centrum Edukacyjno-Wdrożeniowym w Chojnicach

„Pomorskie w Unii”

Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

EUROFLESZ

Dni

twarte

kich! Europejskich, jedna z największych w tym roku imprez promujących efekty projektów unijnych realizowanych w latach i poznania. To wyjątkowa okazja, by zobaczyć, jak wiele zmieniło się w naszym regionie i kraju dzięki unijnym inwestycjom rze Metropolitalnym Trójmiasta”. Główną atrakcją dla przybyłych mieszkańców będzie możliwość zwiedzenia zajezdni, w tym warsztatów, myjni trolejbusowej, nowoczesnych pojazdów zakupionych w ramach realizowanego projektu unijnego, pojazdów zabytkowych oraz wozu wieżowego do obsługi sieci trakcyjnej. Zorganizowany zostanie także konkurs wiedzy nt. projektu „Rozwój proekologicznego transportu publicznego na Obszarze Metropolitalnym Trójmiasta”. Główną nagrodą będzie przejazd wozem wieżowym do Centrum Dyspozycji Mocy przy podstacji Redłowo. Beneficjent zaplanował także bezpłatne upominki dla osób zwiedzających tego dnia zajezdnię trolejbusową: smycze, ulotki o projekcie, balony i słodycze dla dzieci. Swoje imprezy realizują 1 maja także inni beneficjenci. Gmina miejska Kościerzyna zaprasza na Rynek w Kościerzynie, gdzie na przybyłych gości czekać będą różne atrakcje: konkur-

sy dla dzieci, wydarzenia artystyczne, stoiska promujące efekty realizowanych przez Kościerzynę projektów. Z rynku ulicami miasta wyruszy peleton rowerowy, który w jedno popołudnie pozwoli zobaczyć i poznać najważniejsze projekty realizowane w Kościerzynie. W peletonie wezmą udział m.in. włodarze miasta. Dodatkowo, w tym samym czasie w sali im. Lecha Szopińskiego odbędą się pokazy filmów „10 lat inwestycji” – ukazujących efekty projektów unijnych realizowanych w mieście przez ostatnie 10 lat a także hitów kinowych, na które bilety będą sprzedawane w promocyjnych cenach. A na miejskim stadionie przy ulicy Kamiennej odbędzie się niecodzienny mecz: księża kontra politycy. Powiat lęborski tego dnia zaprasza do udziału w XII Otwartym Rajdzie Turystycznym Cyklistów „Jesteśmy w Unii”, który rozpocznie się o cd. na str. 6 FOT. ECS

wych projektów realizowanych na terenie Pomorza. Podczas imprezy będzie można odwiedzić stoiska m.in. Centrum Hewelianum, Faktorii z Pruszcza Gdańskiego, Zarządu Dróg Wojewódzkich, Komendy Wojewódzkiej Policji, Centrum Nauki Experyment oraz Głównego Punktu Informacyjnego Funduszy Europejskich prowadzonego przez Departament Programów Regionalnych Urzędu Marszałkowskiego. Konsultanci Punktu odpowiedzą na pytania dotyczące możliwości pozyskania dotacji unijnych w latach 2014-2020. By za chę cić miesz kań ców Po mo rza do udziału w Wielkim Festynie Rodzinnym, Urząd Marszałkowski przygotował liczne atrakcje dla całych rodzin, m.in. dmuchane zjeżdżalnie dla dzieci, eurobungee, gry zręcznościowe, dziecięce laboratorium naukowe, ref leksomierz i wiele, wiele innych. Wyjątkową atrakcją będzie obecność wozu Straży Pożarnej oraz gotowanie na żywo w wykonaniu m.in. włodarzy miasta Gdańska i województwa pomorskiego. Imprezę poprowadzi znany pomorski komik Paweł Konjo Konnak. Zapraszamy zatem 1 maja na Targ Węglowy w Gdańsku! Świętujmy razem 10 lat obecności Polski w Unii Europejskiej! Pierwszomajowa impreza na Targu Węglowym w Gdańsku to dopiero początek Dni Otwartych Funduszy Europejskich. Od 1 do 11 maja czekają podobne wydarzenia i atrakcje w całym województwie i Polsce

Już 1 maja na swój Dzień Otwarty zaprasza Przedsiębiorstwo Komunikacji Trolejbusowej Sp. z o.o. z Gdyni. Przygotowane przez beneficjenta wydarzenia będą promowały efekty realizowanego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013 projektu „Rozwój proekologicznego transportu publicznego na ObszaNr 2 wiosna/lato 2014

Dni Otwarte 2013. Wystawa „Drogi do wolności” w Europejskim Centrum Solidarności „Pomorskie w Unii”

FOT. MAŁGORZATA GRUCHAŁA

EUROFLESZ

Dni Otwarte 2013. Grodzisko średniowieczne w Owidzu

cd. ze str. 5 godz. 12 na dziedzińcu Starostwa Powiatowego w Lęborku, a zakończy festynem „Jesteśmy w Unii” we wsi Dziechlino, w gminie Nowa Wieś Lęborska. Kontynuację obchodów 10 lat obecności Polski w Unii Europejskiej starostwo lęborskie planuje 3 maja. Tego dnia odbędzie się festyn rekreacyjny organizowany przez Centrum Sportu i Rekreacji w Lęborku. W programie zaplanowano m.in. atrakcje dla dzieci, konkursy wiedzy o Unii Europejskiej, stoiska z broszurami informacyjnymi nt. Unii i realizowanych na terenie powiatu projektów. Będą również praktyczne porady, gdzie mogą otrzymać wsparcie osoby niepełnosprawne oraz ofiary przemocy. Celem nadrzędnym organizowanych przez powiat lęborski wydarzeń 1 i 3 maja jest promocja realizowanych na terenie powiatu projektów unijnych. W latach 2004-2014 było ich aż 61! Na Dni Otwarte zapraszają także instytucje naukowe, lecznicze oraz wspierające rozwój przedsiębiorczości

Gdański Uniwersytet Medyczny 9 maja zaprasza na konferencję, podczas której zaprezentowane zostaną efekty wszystkich projektów unijnych realizowanych przez gdańską uczelnię. Wojewódzkie Centrum Onkologii w Gdańsku 10 maja daje możliwość wykonania badania USG oraz mammografii, a także przeprowadzenia bezpłatnych konsultacji z anestezjologiem. Słupski Inkubator Technologiczny zaprasza na prezentację Pracowni Automatyki, Robotyki i Systemów Wizyjnych, powstałej dzięki środkom Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Pro-

„Pomorskie w Unii”

gramu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013. Najmłodsi będą mieli możliwość spotkania się z robotami Scara i Delta, a starsi – udziału w ciekawych prelekcjach dotyczących rozwoju przedsiębiorczości. Swoje projekty prezentować będą także realizatorzy tzw. projektów miękkich, których celem jest inwestycja w edukację, wiedzę i umiejętności ludzi, finansowanych z Europejskiego Funduszu Społecznego. Tematem przewodnim Dni Otwartych, organizowanych 9 maja przez Fundację Grupy Ergo Hestia na rzecz integracji zawodowej osób niepełnosprawnych „Integralia”, będzie sytuacja osób niepełnosprawnych na rynku pracy. Od godziny 9.00 do 15.00 przy ul. Jelitkowskiej 51 w Gdańsku zorganizowane zostaną szkolenia isesje zdoradcą zawodowym oraz pośrednikiem pracy dla osób niepełnosprawnych. Zarówno osoby bez ograniczeń sprawności, jak i osoby z niepełnosprawnością będą miały okazję uczestniczyć w warsztatach „Komunikacja bez barier”, poruszających zagadnienia różnych rodzajów niepełnosprawności, istniejących barier architektonicznych oraz komunikacji i zasad savoir-vivre’u wobec osób niepełnosprawnych. Warsztaty będą miały formę zajęć interaktywnych, włączających uczestników w ćwiczenia praktyczne. Wszystkie zajęcia będą bezpłatne. Uczniów w wieku szkolnym i gimnazjalnym z Kartuz i okolic gmina Kartuzy, realizator licznych projektów finansowanych z Europejskiego Funduszy Społecznego, zaprasza 9 maja na wyjątkową imprezę, której celem będzie prawdziwy naukowy zawrót głowy. A to za sprawą

pokazów naukowych w postaci stolików do gier geograficznych, kalamburów chemicznych, symulacji erupcji wulkanów, gier komputerowych na temat segregacji odpadów oraz zabaw z językiem niemieckim i angielskim. Sympatycy szachownicy będą mieli okazję wysilić swoje szare komórki w turnieju szachowym. Ich przeciwnikiem będzie Paweł Teclaf, jeden z najlepszych szachistów na świecie w kategorii wiekowej do 10 lat. Warto będzie zawitać 10 maja do Gdańskiej Fundacji Innowacji Społecznej na kurs gotowania prowadzony przez mistrzów

– kucharzy z Pomorskiej Akademii Gotowania. W trakcie Dnia Otwartego zorganizowany zostanie konkurs dla rodzin z upominkami. Warto pamiętać, że wyżej wymienione imprezy to tylko drobny wycinek atrakcji czekających na gości podczas Dni Otwartych. Na zaplanowane Dni Otwarte zapraszają również m.in.: Politechnika Gdańska, Centrum Hewelianum, Teatr Szekspirowski, Żuławski Park Historyczny, Pomorski Park Naukowo-Technologiczny, Dom Przedsiębiorcy w Tczewie i wiele, wiele innych. Zapraszamy do aktywnego korzystania z atrakcji przygotowanych w dniach 1-11 maja przez beneficjentów funduszy europejskich z terenu województwa pomorskiego. Szczegółowe informacje o imprezach odbywających się w ramach Dni Otwartych Funduszy Europejskich można znaleźć na stronie internetowej: www.10latwue.pl.

Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

EUROROZMOWA

Pomorskie w UE – najlepsze lata w historii Rozmowa z Mieczysławem Strukiem marszałkiem województwa pomorskiego

MACIEJ GRZYWACZ: W 2004 roku, kiedy wstępowaliśmy do Unii Europejskiej, nie brakowało przeciwników naszej akcesji. Pomimo zmian, które udało się wprowadzić dzięki funduszom europejskim, kryzys ekonomiczny spowodował spadek poparcia dla członkostwa Polski. Jak Pan ocenia 10 lat Pomorskiego w Unii? MIECZYSŁAW STRUK: Nigdy nie miałem wątpliwości, że Polska powinna znaleźć się w gronie państw zjednoczonych w Unii Europejskiej. Jestem przekonany, że Pomorzanie, podobnie jak wszyscy Polacy, zauważają zalety przynależności do wielkiej europejskiej wspólnoty. Zarządzanie funduszami europejskimi było i jest dla nas priorytetem. Przynosi to Pomorzu dodatkowe korzyści. W rankingu regionów, które najszybciej realizują regionalne programy operacyjne, opublikowanym przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego na początku 2011 roku, nasze województwo znalazło się na czwartym miejscu. W rezultacie Pomorze zyskało dodatkowo ponad 45 294 900 euro. Pieniądze zostały przeznaczone na nowe drogi oraz węzły transportowe, połączone z budowaną Pomorską Koleją Metropolitalną. Obecnie nie ma w naszym regionie gminy, która w mniejszy czy większy sposób nie skorzystałyby z przynależności do Unii, czyli z tego, co dla nas szczególnie ważne – z funduszy europejskich. Obserwując liczbę wniosków, jakie napływają na ogłaszane przez nas konkursy, widać olbrzymie zainteresowanie dotacjami. M.G.: Na co głównie wydawane były i są unijne dotacje na Pomorzu? M.S.: Nasz region ma się czym pochwalić. Od lat Pomorskie jest w czołówce województw najlepiej wykorzystujących fundusze europejskie.

„Pomorskie w Unii”

Dzięki wsparciu z UE władzom województwa udało się zrealizować lub rozpocząć wiele ważnych inwestycji drogowych, rozwijać transport kolejowy, modernizować opiekę zdrowotną, a także wspierać lokalnych przedsiębiorców i świat nauki. Samorząd będący największym dysponentem unijnych środków wspierał również inicjatywy nakierowane na rozwój kapitału ludzkiego w regionie. Powstały m.in. nowe przedszkola, unowocześniona została baza dydaktyczna wielu szkół, wsparcie uzyskały inicjatywy związane z samozatrudnieniem i podnoszeniem kwalifikacji pracowników. Za sukces uznać można także wypracowanie ponad 20 innowacji społecznych, na przykład programu wspierania uczniów szczególnie uzdolnionych z matematyki, fizyki i informatyki. Warto także wskazać kilka przykładów projek tów, któ re trwa le zmie ni ły ja kość życia mieszkańców i wizerunek Pomorza. Jesteśmy w trakcie budowy Pomorskiej Kolei Metropolitalnej. W 15-letniej historii samorząd województwa pomorskiego nie realizował jeszcze inwestycji o wartości ponad 700 mln zł! W najbliższych latach PKM zrewolucjonizuje transport publiczny w Trójmieście i na Kaszu bach. Nie tyl ko bowiem po łą czy ona Gdańsk i Gdynię z lotniskiem w Rębiechowie, ale także pozwoli mieszkańcom wielu peryferyjnych dzielnic Trójmiasta szybciej dotrzeć do pracy i szkoły. Stojący dziś w korkach Pomorzanie – a są ich tysiące – już za kilka lat będą mieli alternatywę w postaci szybkiego, bardziej ekonomicznego i ekologicznego transportu kolejowego. Docelowo Pomorską Kolej Metropolitalną planujemy rozszerzyć o połą-

czenia z Kaszubami. Całość powstanie w popularnym w Europie systemie „park&ride”, czyli „parkuj i jedź”, umożliwiającym dojazd do przystanków PKM własnym autem, pozostawienie go na parkingu i pokonanie dalszej trasy wygodną, szybką koleją. Nie mniejsze znaczenie miała budowa nowego terminalu na Lotnisku im. Lecha Wałęsy w Gdańsku-Rębiechowie. Projekt finansowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko pozwolił zwiększyć przepustowość lotniska do 5 mln pasażerów rocznie. Dodam jeszcze jeden przykład przedsięwzięcia transportowego. Trasa Sucharskiego, która połączyła wschodnie dzielnice Gdańska z południową obwodnicą, spowodowała, że atrakcyjność gdańskiego portu znacznie wzrosła. M.G.: W powszechnym przekonaniu ze środków unijnych finansowane są przede wszystkim projekty infrastrukturalne. Co województwo zaoferowało przedsiębiorcom? M.S.: Przykładem może być chociażby przystąpienie do europejskiej inicjatywy JEREMIE, co zaowocowało uruchomieniem pieniędzy na wsparcie funduszy pożyczkowych i poręczeniowych, dostępnych dla małych i średnich przedsiębiorstw. Statystyki wskazują również na dużą trwałość miejsc pracy utworzonych dzięki wsparciu z Europejskiego Funduszu Społecznego. Według danych za rok 2012, po 30 miesiącach od zakończenia danego projektu, pracowało 72 proc. jego uczestników – osób bezrobotnych i aż 86 proc. uczestników projektów skierowanych do osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Równie

Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

FOT. SŁAWOMIR LEWANDOWSKI

EUROROZMOWA

Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego

dobre są wskaźniki dotyczące firm utworzonych dzięki bezzwrotnym dotacjom: według danych za 2012 rok aż 91 proc. odbiorców dotacji nie wraca do rejestru bezrobotnych w okresie 2,5 roku od dnia założenia firmy. M.G.: Jesteśmy częścią Wspólnoty Europejskiej, co oznacza również, że konkurujemy na rynku globalnym. Dla Unii Europejskiej szczególne znaczenie ma rozwój innowacji. Czy Pomorze ma szansę, aby stać się regionem innowacyjnym, w którym branże kreatywne będą odgrywały znaczącą rolę? M.S.: Jestem przekonany, że jest to możliwe, a zadecyduje o tym najbliższe 5-7 lat. Stosowany powszechnie na świecie Globalny Indeks Kreatywności opiera się na trzech elementach: technologii, talencie i tolerancji, co możemy przełożyć na poziom wykształcenia mieszkańców, jakość i dostępność edukacji oraz jakość życia i otwartość mieszkańców regionu. Jaki obraz Pomorza rysuje się, gdy uwzględnimy te czynniki? W 2008 r. w Trójmieście studiowało 94 tys. osób. Dla porównania: w Łodzi liczba ta wyniosła 127 tys., w Poznaniu 141 tys. we Wrocławiu 144 tys., a Krakowie 184 tys. Liczba studentów w Trójmieście wzrosła od 2004 do 2008 roku o 15 proc. Podobnym wynikiem może pochwalić się tylko Łódź. Pomimo tego że nie są to rezultaty, które odpowiadałyby naszym aspiracjom, mamy znaczący potencjał intelektualny. Kiedy przyjrzymy się badanym osobom pod względem ich wykształcenia, okazuje się, że wśród mieszkańców Trójmiasta dominuje wykształcenie wyższe (31,8 proc.). Dla porównania, w latach 90. analogiczne wy ni ki dla Bo sto nu wy nio sły 27 proc. Wy kształceni mieszkańcy Bostonu zasilali jeden Nr 2 wiosna/lato 2014

z najważniejszych klastrów technologicznych na świecie (Route 128). Warto także zwrócić uwagę, że kilka ośrodków uniwersyteckich Trójmiasta oferuje studia na kierunkach, których absolwenci pracują w branżach kreatywnych. Sama liczba wyższych uczelni również sytuuje Trójmiasto w polskiej czołówce. Musimy wspomnieć też o jakości życia i otwartości mieszkańców. Od kilku lat badania prowadzone w ramach „Diagnozy Społecznej” wskazują na pewien fenomen naszego regionu. Pomorzanie są dużo szczęśliwsi niż mieszkańcy pozostałych regionów. Ponadto wskazują Trójmiasto i województwo jako najbardziej atrakcyjne miejsce do zamieszkania. Aktywność społeczeństwa obywatelskiego w Trójmieście również wyróżnia się pozytywnie na tle innych aglomeracji. Mamy bardzo sprawne organizacje pozarządowe. Frekwencja w wyborach jest także ponadprzeciętna. Reasumując, wysoka jakość życia sprawia, że nasz region jest atrakcyjny nie tylko dla klasy kreatywnej, ale również dla przedsiębiorstw z sektorów kreatywnych, takich jak oprogramowanie, usługi projektowe, sprzedaż dóbr kulturalnych, które wymagają sprzyjających warunków dla twórczej pracy. M.G.: Które unijne projekty na Pomorzu ocenia Pan najlepiej? Z których z nich, jako mieszkańcy, powinniśmy być szczególnie dumni? M.S.: Osobiście z dumą myślę o każdym zrealizowanym w naszym regionie projekcie. Każdy z nich świadczy bowiem o dużej aktywności i zaradności naszych samorządowców i przedsiębiorców, w dodatku znacznie wyższej niż w innych rejonach kraju.

Nasza praca doceniana jest także w Europie. W tym roku zostaliśmy uhonorowani „europejskim Oscarem”. Nagroda Regio Stars, o której mówię, to najbardziej prestiżowe wyróżnienie przyznawane beneficjentom i instytucjom zarządzającym (w naszym przypadku Urzędowi Marszałkowskiemu Województwa Pomorskiego) za realizację projektu finansowanego z funduszy europejskich. Nagroda została przyznana za projekt „Rozwoju proekologicznego transportu publicznego na Obszarze Metropolitarnym Trójmiasta”, sfinansowany przez Urząd Marszałkowski w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego. Projekt został zrealizowany przez Przedsiębiorstwo Komunikacji Trolejbusowej w Gdyni. W 2013 ro ku dwa pro jek ty re a li zowa ne przez UMWP z fun du szy eu ro pej skich zo stały uhonorowane tytułem Innowatora dla Najlepszych Projektów Samorządowych. Nagro dy przyznawa ne są przez Cen trum im. Adama Smitha. Trafiają do samorządów za projekty, które w innowacyjny i efektywny spo sób słu żą lo kal nym spo łecz no ściom. W poprzedniej edycji konkursu Innowator za naj lep szy pro jekt in fra struk tu ral ny zo stało uznane wdrożenie inicjatywy JESSICA. Dzięki finansowanym w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego pożyczkom możliwa stała się m.in. rewitalizacja Starego Browaru w Koś cie rzy nie, bu dowa Mu ze um Emi gracji w Gdyni czy też budowa nowego dworca PKP w Sopocie. Rozmawiał Maciej Grzywacz „Pomorskie w Unii”

FOT. ARCHIWUM PKM SA

EUROINWESTYCJE

Wizualizacja przystanku PKM Strzyża

Pomorska Kolej Metropolitalna na półmetku Budowa Pomorskiej Kolei Metropolitalnej osiągnęła półmetek. Do zakończenia inwestycji, która zrewolucjonizuje układ komunikacyjny Trójmiasta, a w przyszłości być może i całego Pomorza, został rok. To, co kiedyś wydawało się marzeniem, dzisiaj ma już realny kształt mostów, nasypów, a nawet torów. Od Wrzeszcza po Rębiechowo mieszkańcy Pomorza mogą obserwować, jak na ich oczach powstaje szybki, ekonomiczny i ekologiczny transport kolejowy, którego zalążkiem jest linia PKM Tomasz Konopacki Pomorska Kolej Metropolitalna SA

– W najbliższych latach PKM zrewolucjonizuje transport publiczny w Trójmieście i na Kaszubach – przekonuje Mieczysław Struk, marszałek województwa pomorskiego. – Pozwoli to mieszkańcom wielu peryferyjnych dzielnic dotrzeć szybko i bezpiecznie do szkoły i pracy. Realizacja blisko 20-kilometrowej linii Pomorskiej Kolei Metropolitalnej to przełomowe wydarzenie. Od wielu lat Gdańsk i Gdynia intensywnie rozwijają się w kierunkach zachodnim i południowo-zachodnim. Do tej pory mieszkań-

„Pomorskie w Unii”

cy tych terenów byli skazani na transport samochodowy i często stanie w korkach. Pomorska Kolej Metropolitalna umożliwi szybkie i komfortowe połączenie centrum Gdańska i Gdyni z osiedlami tzw. górnego tarasu oraz dalej z Kaszubami. Nowoczesne pociągi pozwolą dotrzeć w nieco ponad 20 minut z Banina czy Rębiechowa do centrum Gdańska. To dwu-, a nawet trzykrotnie szybciej, niż ma to miejsce dotychczas. – Od samego początku Pomorską Kolej Metropolitalną traktowaliśmy nie tylko jako linię łączącą centrum Gdańska z lotniskiem, lecz jako szeroki projekt komunikacyjny dla całego regionu – mówi Krzysztof Rudziński, prezes PKM SA.

Kluczowym założeniem projektu jest zintegrowanie linii PKM z już istniejącymi systemami transportu. Tak będzie na przykład na przystankach: Brętowo (parking dla samochodów, rowerów, przystanek autobusowy i tramwajowy), Strzyża (budowany przy zajezdni tramwajowej) czy Port Lotniczy (kładka bezpośrednio łącząca przystanek PKM z nową częścią terminalu). Od początku budowy tempo robót jest ekspresowe. Pierwsze widoczne dla mieszkańców prace rozpoczęły się w styczniu 2013 r. od wyburzeń budynków i wycinki drzew na trasie, a 1 lipca wmurowano kamień węgielny pod inwestycję. Kiedy wgrudniu 2013 roku, czyli zaledwie

Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

FOT. ARCHIWUM PKM SA

EUROINWESTYCJE Trasa PKM wraz z trzema dodatkowymi przystankami, budowanymi na linii 201 Gdynia – Kościerzyna (marzec 2014)

pół roku po rozpoczęciu prac, na gdańskiej Matarni ułożony został pierwszy, kilkusetmetrowy odcinek torów, dla wielu osób było to ogromne zaskoczenie. Dzisiaj zaawansowanie robót widać gołym okiem. Ukończonych jest już ponad połowa obiektów inżynieryjnych, a konstrukcje przystanków nabierają realnych kształtów. Na półmetek budowy Pomorska Kolej Metropolitalna postanowiła otworzyć teren inwestycji dla mieszkańców. 1 maja na obszarze powstającego przystanku PKM Matarnia i budynku Lokalnego Centrum Sterowania (LCS) przy ul. Budowlanych odbędzie się duży festyn plenerowy, połączony ze zwiedzaniem terenu budowy oraz licznymi atrakcjami dla uczestników w każdym wieku. – Data Dnia Otwartego została wybrana nieprzypadkowo – zapewnia Tomasz Konopacki, rzecznik prasowy PKM. – Tego dnia minie równo 100 lat od uruchomienia przedwojennej Kolei Kokoszkowskiej, której historyczną następczynią jest linia PKM. Będzie to również 10. rocznica wstąpienia Polski do Unii Europejskiej, aprzecież nasza inwestycja jest finansowana ze środków europejskich aż w 85 procentach. Ponieważ kolej wpisze się w system transportu miejskiego, już dziś organizatorzy zapowiadają, że osoby, które przybędą na teren imprezy komunikacją miejską, będą mogły wymienić bilety na atrakcyjne nagrody.

FOT. TOMASZ KONOPACKI

14 tysięcy posadzonych drzew W marcu tego roku 14 tysięcy drzewek – sosen, buków i dębów – oraz krzewów derenia i śliwy posadziła PKM w okolicach Dolnego Migowa w Gdańsku. To tylko część nasadzeń, które zrekompensują wycinkę drzew niezbędną przy budowie linii. W sumie PKM posadzi 20 tysięcy drzew.

24-godzinne betonowanie

FOT. TOMASZ KONOPACKI

Dobę trwało betonowanie wiaduktu nad ul. Słowackiego w Gdańsku. Ze względów konstrukcyjnych musiało zostać wykonane bez żadnych przerw. W tym czasie pod budowany wiadukt podjechało ponad 100 betonomieszarek, aby dostarczyć niezbędne do wykonania tego zadania ponad 800 m sześciennych betonu. Było to największe jak do tej pory jednorazowe betonowanie na budowie PKM.

Mostek Weisera Dwudziestym z 41 zrealizowanych obiektów inżynieryjnych na budowie PKM był tzw. Mostek Weisera, sławny dzięki powieści Pawła Huelle „Weiser Dawidek”. Wyburzeniu wiaduktu w czerwcu 2013 r. towarzyszyła inscenizacja historyczna pt. „Bitwa o Mostek Weisera”, z udziałem czołgów i żołnierzy, którą oglądało około 3 tysięcy osób.

Nr 2 wiosna/lato 2014

„Pomorskie w Unii”

EUROINWESTYCJE FOT. ZKM GDYNIA

Saurer 4IILM Trolejbus produkowany przez szwajcarską firmę Saurer oraz Brown Boveri Company. Skonstruowano jedynie 12 sztuk tych pojazdów. Przystosowane do jazdy z przyczepami do 1991 obsługiwały sieć trolejbusową w szwajcarskim St. Gallen. W 1992 roku przekazano je wszystkie Warszawie do obsługi linii trolejbusowej do Piaseczna. W 2013 r. pojazdy trafiły do Gdyni. Jeden z nich został odremontowany i jeździ na imprezach okolicznościowych.

Historia pomorskich trolejbusów Pomysł stworzenia komunikacji trolejbusowej narodził się w Gdyni już przed II wojną światową. Mimo bardzo poważnych planów, zamiast „trolleybusów” (jak je ówcześnie nazywano) w 1929 roku zdecydowano uruchomić komunikację autobusową. Choć autobusy były znacznie droższe w eksploatacji, nieopłacalna była budowa sieci do zasilania trolejbusów w szybko rozwijającym się mieście. Pojazdy zasilane energią elektryczną ostatecznie wyjechały na ulice Gdyni w 1943 roku

Maciej Grzywacz

Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego FOT. ZE ZBIORÓW PRYWATNYCH

ZiU-9 Trolejbusy ZiU-9 produkowano w Rosji (przed 1991 w Związku Radzieckim) od 1971 r. By ły często uży wane w Pol sce w czasach PRL (do tej pory na ulicach w Lublinie można zobaczyć przebudowany na bar trolejbus ZiU-9). Są nadal używane w państwach dawnego Związku Radzieckiego. Wyprodukowano około 42 tys. trolejbusów tego modelu. Pojazdy te jeździły po gdyńskich ulicach od 1975 do 1998 roku.

„Pomorskie w Unii”

Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

EUROINWESTYCJE FOT. ZKM GDYNIA

Jelcz 120MTE

FOT. AREK KLEPICZ

FOT. ZE ZBIORÓW HENRYKA BIANGI

Jelcz 120MTE to prawdziwy klasyk. Eksploatowany był od 1994. Próżno szu kać w nim jednak wygód. Nie był zbyt komfortowy – ciasne wnętrze i wysoka podłoga to jego główne mankamenty. Dzisiaj jest wykorzystywany jako pojazd zabytkowy.

Solaris Trollino 12M

Škoda 9Tr

Po ulicach Gdyni i Sopotu porusza się 30 nowoczesnych, niskopodłogowych pojazdów Solaris Trollino 12M. Każdy z nich wyposażony jest w klimatyzację oraz system odzyskiwania energii podczas hamowania. Dodatkowe baterie pozwalają pokonać 5 km bez zasilania podstawowego.

Chlubą ioczkiem wgłowie Przedsiębiorstwa Komunikacji Trolejbusowej jest jednak Skoda 9TR z1975 r. Wyremontowanie tego pojazdu, zdbałością onajdrobniejszy szczegół, trwało 2 lata, ale efekt jest imponujący. Škody 9TR jeździły po ulicach Gdyni wlatach 1962-1979 isą zsentymentem wspominane przez pasażerów pamiętających je zokresu regularnej eksploatacji.

FOT. ARCHIWUM UMWP

Autobusy na szynach Od roku 2000 liczba osób korzystających z transportu kolejowego zmniejszyła się z 360,7 do 270,4 miliona pasażerów. Spowodowane to było nie tylko likwidacją wielu połączeń, ale także starzejącym się taborem. Jednym z celów Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego jest więc rozwój, wciąż bardzo atrakcyjnego i szybkiego, pasażerskiego transportu kolejowego. W ramach projektu Zakup sześciu spalinowych zespołów trakcyjnych w celu rozwoju i integracji efektywnych i przyjaznych środowisku systemów transportu zbiorowego w Trójmiejskim Obszarze Metropolitalnym samorząd województwa pomorskiego kupił sześć spalinowych zespołów trakcyjnych. Celem projektu był rozwój i integracja efektywnych i przyjaznych środowisku metropolitalnych systemów transportu zbiorowego, wzrost spójności komunikacyjnej, zmniejszenie zatłoczenia na drogach wewnątrz Trójmiejskiego Obszaru Metropolitalnego, podniesienie atrakcyjności oferty transportu publicznego, a także zmniejszenie negatywnego wpływu transportu na środowisko. W ramach projektu zakupiono m.in. autobusy szynowe NEWAG SA 137 i SA 138.

Nr 2 wiosna/lato 2014

„Pomorskie w Unii”

EUROINWESTYCJE

Dziesięć lat Pomorskiego w Unii 1 maja 2004 roku był niezwykłym dniem. Optymizm i nadzieję widoczną na wielu imprezach organizowanych wówczas nawet w najmniejszych miejscowościach Pomorza można porównać jedynie z wydarzeniami historycznego czerwca 1989 r. Wraz z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej żelazna kurtyna ostatecznie opadła FOT. ARCHIWUM UMWP

Maciej Grzywacz Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

Kluczowym wydarzeniem długiego procesu przygotowawczego Pomorza i całego kraju do wstąpienia w struktury Unii Europejskiej było referendum z 7 i 8 czerwca 2003 roku, w którym Polacy odpowiedzieli na pytanie: „Czy wyraża Pan/Pani zgodę na przystąpienie Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej?”. Przy frekwencji 59 procent, ponad 3/4 biorących udział w referendum dało zielone światło dla polskiej akcesji. Pomorzanie po raz kolejny dowiedli wówczas, że w najważniejszych momentach historii można na nich liczyć. To właśnie w Pomorskiem zanotowano najwyższą frekwencję w całym kraju i więcej osób niż w skali całego kraju opowiedziało się także za wejściem do Unii Europejskiej (80 procent).

Filharmonia Bałtycka w Gdańsku, 11 lutego 2008 r. Konferencja inaugurująca Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013. Na zdjęciu od lewej: Lech Wałęsa, Jan Kozłowski (ówczesny marszałek województwa), Bogdan Borusewicz (marszałek Senatu RP, w latach 2001-2005 członek Zarządu Województwa Pomorskiego)

Unia… czyli pieniądze

Przygotowania Pomorza do efektywnego pozyskiwania funduszy unijnych rozpoczęły się już w 1999 roku. Do 2004 roku do beneﬁcjentów w województwie pomorskim traﬁło ponad 700 mln zł, głównie w ramach programów ISPA, PHARE oraz SAPARD, z którego środki przeznaczone były na rozwój obszarów wiejskich. Był to wspaniały trening dla samorządowców. Fundusze strukturalne, które są najważniejszym elementem polityki spójności UE, stały się dla nas dostępne od 2004 r. Rok poprzedzający wstąpienie Polski do Unii był okresem intensywnych przygotowań samorządu województwa do nowych wyzwań. ZPORR-o do wydania

Podstawowym zadaniem było współuczestnictwo w zarządzaniu tzw. komponentem regionalnym Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. ZPORR został przygotowany przez ówczesne Ministerstwo Gospodarki, Pracy iPolityki Społecznej we współpracy zwojewództwami. Na realizację programu województwa otrzymały łącznie 2,9 mld euro na lata 2004-2006. Obo-

„Pomorskie w Unii”

wiązki urzędów marszałkowskich dotyczyły przede wszystkim organizacji przyjmowania i oceny wniosków o doﬁnansowanie w ramach ZPORR. Przez kolejne kadencje marszałków: Jana Zarębskiego, Jana Kozłowskiego oraz Mieczysława Struka, pomorscy urzędnicy uczestniczyli w intensywnych szkoleniach, m.in. w ramach twinningu, który zakładał współpracę między samorządem województwa pomorskiego a brytyjskimi regionami Strathclyde iNewcastle. Marszałek Mieczysław Struk podkreśla, że przygotowanie urzędników miało kluczowy wpływ na sukcesy Pomorza w pozyskiwaniu funduszy unijnych. – Wiedzieliśmy, że im wyższy będzie poziom wiedzy i umiejętności naszych urzędników, tym więcej pieniędzy napłynie do regionu – podkreśla Mieczysław Struk. Komisja Europejska, która przygotowała raport oceniający realizację projektów twinningowych, oceniła pomorski projekt jako doskonały.

sokości 739 mln zł, co oznacza, że zakontraktowano 102,76 proc. wszystkich środków dostępnych dla Pomorza w latach 2004-2006 (dzięki bardzo dobrze przygotowanym projektom iszybkim decyzjom udało nam się zdobyć więcej środków z puli dodatkowej). W ramach ZPORR udało się zrealizować wiele ważnych dla regionu projektów. Wybudowano m.in. Narodowe Centrum Żeglarstwa, Centrum Hewelianum, powstał gmach Wydziału Elektroniki Telekomunikacji iInformatyki Politechniki Gdańskiej. Warto również wspomnieć halę widowiskowo-sportową (Ergo Arena), która wciągu ostatnich miesięcy była areną m.in. Halowych Mistrzostw Świata w Lekkiej Atletyce lub nową siedzibę Filharmonii Bałtyckiej na Ołowiance. Łącznie zrealizowano 590 projektów. Sporą część z tych pieniędzy przeznaczono na inwestycje w najmniejszych miejscowościach regionu. Bardzo ważnym celem ZPORR były infrastruktura ochrony zdrowia oraz drogi.

102,76 procent normy

Odrabiamy zaległości

Do końca lutego 2009 r. wwojewództwie pomorskim podpisano umowy odoﬁnansowanie wwy-

Wiele projektów zrealizowanych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Woje-

Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

FOT. ARCHIWUM UMWP

EUROINWESTYCJE

Marek Biernacki, wicemarszałek województwa pomorskiego w latach 2002-2004

wództwa Pomorskiego na lata 2007-2013 znacznie poprawiło jakość życia mieszkańców Trójmiasta. Ponad 64 mln zł dotacji miasto Gdańsk przeznaczyło na budowę nowej ulicy Łódzkiej i przebudowę ulicy Łostowickiej, co ułatwiło dojazd do zakorkowanych dzielnic na południu miasta. Program okazał się także jedynym ratunkiem dla wielu ważnych zabytków regionu. Ponad 4 mln zł na prace remontowe w Twierdzy Wisłoujście pozwoliło na udostępnienie obiektu zwiedzającym. Ponad 50 lat na gruntowną rewitalizację czekał kościół św. Jana, którego remont umożliwił gospodarzowi obiektu, Nadbałtyckiemu Centrum Kultury, organizację dodatkowych imprez. Dofinansowanie otrzymał także jedyny obiekt z województwa pomorskiego, który znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO, czyli zamek krzyżacki w Malborku.

Mieczysław Struk - marszałek województwa pomorskiego

Niemal w każdej gminie powstały nowe drogi, sieci kanalizacyjne. Budowana jest także sieć światłowodowa, która szczególnie na terenach wiejskich daje możliwość dostępu do Internetu. Nie mniej ważne jest także finansowanie infrastruktury w wiejskich szkołach. Pozwoliło to na otwarcie wielu nowych sal gimnastycznych. Jeszcze więcej pieniędzy

Trudno przecenić rolę funduszy europejskich w rozwoju województwa pomorskiego. Waga, którą przykładamy do zarządzania środkami unijnymi, jest tym większa, że perspektywa finansowa 2014–2020 będzie ostatnią, w której Polska i Pomorze będą miały do dyspozycji tak duże pieniądze. Tylko Regionalny Program Operacyjny dla Województwa pomorskiego na lata 2014–2020 będzie dysponował kwotą ponad 1,8 mld euro.

Kryzys finansowo-ekonomiczny oraz rozczarowujące efekty Strategii Lizbońskiej sprawiły, że Komisja Europejska położyła duży nacisk na to, aby inwestycje finansowane ze wspólnego budżetu pozwoliły osiągnąć zaplanowane cele dotyczące konkurencyjności iinnowacyjności gospodarki unijnej. Reasumując, dofinansowanie zfunduszy europejskich oznacza nie tyle wsparcie dla podmiotów, które nie mają środków na realizację projektów, ale na konkretne inwestycje. Zgodnie z zasadą dodatkowości wsparcie unijne nie może zastępować inwestycji krajowych, lecz przyczyniać się do jednoczesnego zwiększenia zaangażowania finansowego sektora prywatnego wrealizację celów unijnych. Oznacza to konieczność podjęcia bardzo trudnych decyzji dotyczących celów interwencji. Nie wszystkie potrzeby można zaspokoić z unijnych pieniędzy.

10 „najdroższych” pomorskich projektów sfinansowanych z funduszy europejskich Tytuł projektu

Nazwa beneficjenta

Wartość projektu Dofinansowanie [zł]

z EU [zł]

PKP Polskie Linie Kolejowe SA

2,2 mld

1,2 mld

Morskim Gdańsk – Trasa Słowackiego

miasto Gdańsk

1,4 mld

1,1 mld

Budowa drogi ekspresowej S7, odcinek

Generalna Dyrekcja Dróg

Gdańsk (A1) – Koszwały (południowa obwodnica miasta Gdańska)

Krajowych i Autostrad

1,4 mld

1 mld

PKP Polskie Linie Kolejowe SA

1,2 mld

734 mln

Pomorska Kolej Metropolitalna SA

1,1 mld

662 mln

PKP Polskie Linie Kolejowe SA

1,1 mld

609 mln

pasażerskich – zakup 20 elektrycznych zespołów trakcyjnych

PKP Intercity SA

1,1 mld

480 mln

Gdański projekt wodno-ściekowy

Gdańska Infrastruktura Wodociągowo-Kanalizacyjna Sp. z o.o.

573 mln

388 mln

Połączenie dróg krajowych – Trasa Sucharskiego

gmina miasta Gdańska

472 mln

378 mln

Gdański Projekt Komunikacji Miejskiej – etap III A

gmina miasta Gdańska

671 mln

305 mln

Modernizacja linii kolejowej E 65/C-E 65 na odcinku Warszawa – Gdynia – obszar LCS Iława, LCS Malbork Połączenie Portu Lotniczego z Portem

Modernizacja linii kolejowej E 65/C-E 65 na odcinku Warszawa – Gdynia w zakresie warstwy nadrzędnej LCS, ERTMS/ETCS/GSMR, DSAT oraz zasilania układu trakcyjnego Pomorska Kolej Metropolitalna, etap I – rewitalizacja „Kolei Kokoszkowskiej”, faza II – realizacja przedsięwzięcia Modernizacja linii kolejowej E 65/C-E 65 na odcinku Warszawa – Gdynia – obszar LCS Gdańsk, LCS Gdynia Zakup taboru dla PKP Intercity SA do realizacji kolejowych przewozów

Nr 2 wiosna/lato 2014

„Pomorskie w Unii”

Rewitalizacja Dworca PKP w Sopocie

JESSICA zainwestowała na Pomorzu – z sukcesem Kolejna umowa inwestycyjna w ramach Inicjatywy JESSICA, którą podpisano 25 marca 2014 r., dotyczyła preferencyjnej pożyczki na rozbudowę hali Ergo Arena na granicy Gdańska i Sopotu. Dokument ten przybliża moment zakończenia kontraktowania funduszy z inicjatywy. Do końca marca wartość umów podpisanych w ramach JESSICA wyniosła 94 proc. przeznaczonej na ten cel alokacji 16

„Pomorskie w Unii”

Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

FOT. ARCHIWUM UMWP

EUROGOSPODARKA

Inwestycje finansowane w ramach inicjatywy to nie tylko przedsięwzięcia wielkobudżetowe, o strategicznym znaczeniu dla metropolii trójmiejskiej. To także projekty o mniejszej wartości, ale równie istotne dla rozwoju pomorskich miast i ich mieszkańców. Przykładem jest rewitalizacja XIX-wiecznego budynku na Dolnym Mieście w Gdańsku i utwo rze nie w nim in ku ba to ra przed się biorstw kreatywnych. Przedsięwzięcie realizowane jest przez Towarzystwo Budownictwa Społecznego „Motława” z Gdańska. Przy okazji inwestycja spełni szereg celów społecznych, gospodarczych i środowiskowych, które przyczynią się do rozwoju obecnie zdegradowanej dzielnicy. Kluczowe znaczenie dla renowacji zabytkowego budynku ma fakt, że realizowana będzie ona równolegle z kompleksowymi pracami rewitalizacyjnymi Dolnego Miasta prowadzonymi przez Gdańsk, współfinansowanymi również ze środków unijnych w ramach RPO WP. Spójność działań ma w dłuższej perspektywie doprowadzić do pozytywnych zmian na terenie dzielnicy. W pierwszej kolejności widoczny będzie aspekt estetyczny: renowacja budynków przełoży się na wzrost atrakcyjności nie tylko dla mieszkańców, ale również dla nowych inwestorów iturystów. Zmiana gospodarcza, polegająca na utwo-

rzeniu inkubatora przedsiębiorstw kreatywnych, da impuls do tworzenia miejsc pracy. Drugim flagowym przykładem inwestycji o mniejszej wartości, ale istotnych dla rozwoju miast i podnoszenia jakości życia mieszkańców, są projekty z zakresu efektywności energetycznej, w tym termomodernizacyjne, realizowane m.in. przez uczelnie wyższe oraz spółdzielnie mieszkaniowe. Przedsięwzięcia te mogą zostać sfinansowane ze środków zwrotnych, gdyż generują oszczędności, które zostaną wykorzystane na spłatę długoterminowego zobowiązania. Gdański Uniwersytet Medyczny w ramach projektu przeprowadził kompleksową termomodernizację budynku dziekanatu uczelni mieszczącego się przy ul. Tuwima 15. Wybudowany w latach 60. obiekt jest miejscem pracy 100 osób oraz nauki 200 studentów. Znajdują się w nim m.in. Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii oraz Katedra Medycyny Nuklearnej i Informatyki. Realizacja przedsięwzięcia pozwoliła na zatrzymanie postępującej degradacji budynku, a także wzrostu kosztów jego utrzymania. Zaoszczędzone środki pozwolą nie tylko na spłatę zaciągniętego zobowiązania, ale również na podniesienie jakości kształcenia. Spółdzielnia mieszkaniowa w Chojnicach w ramach inwestycji przeprowadzi gruntowną termomodernizację 24 budynków wielorodzinnych. Efektami projektu będą przede wszystkim duże oszczędności energetyczne oraz podniesienie jakości życia mieszkańców, ponieważ zmniejszą się koszty utrzymania budynków oraz poprawi się ich stan techniczny i estetyka. Choć duża część projektów w ramach inicjatywy JESSICA jest w trakcie realizacji, to sprawne kontraktowanie środków w naszym regionie można już uznać za duży sukces Zarządu Województwa Pomorskiego, który pełni rolę Instytucji Zarządzającej RPO WP. Doświadczenie zdobyte podczas realizacji inicjatyw JESSICA oraz JEREMIE będzie kluczowym i cennym czynnikiem wpływającym na sprawne wdrażanie instrumentów zwrotnych w ramach nowej perspektywy finansowej 2014-2020.

Realizowany w Sopocie projekt rewitalizacji terenów dworcowych ma szczególne znaczenie jako pilotaż przedsięwzięcia polegającego na stworzeniu sprawnego węzła przesiadkowego, łączącego różne środki transportu, w tym przypadku kolej miejską, dalekobieżną, ko mu ni ka cję au to bu sową i rowe rową. W projekcie nowego Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020 przewi dziane jest dofinansowanie tego rodzaju nowoczesnych węzłów w Obszarze Metropolitalnym Trójmiasta (OMT) oraz miejskich obszarach funkcjo nal nych Słup ska, Chojnic-Człu chowa,

Kwidzyna, Malborka-Sztumu, Starogardu Gdańskiego, Lęborka, Kościerzyny i Bytowa. Inwestycje w węzły wybierane będą do re a li za cji prze de wszyst kim w ra mach nowe go me cha niz mu ZIT – Zin te gro wa nych In we stycji Te ry to rial nych w OMT oraz ZPT – Zintegrowanych Porozumień Terytorialnych w pozostałych miejskich obszarach funkcjonalnych. Pod tymi skomplikowanymi nazwami kryje się narzędzie selekcji istotnych przedsięwzięć poprzez negocjacje pomiędzy samorządem województwa a reprezentacją danego obszaru.

FOT. ARCHIWUM UMWP

Marcin Twardokus

EUROGOSPODARKA

Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

FOT. ARCHIWUM UMWP

JESSICA jest źródłem finansowania zwrotnego ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013 (RPO WP), w formie preferencyjnych pożyczek. Inicjatywa wspiera inwestycje infrastrukturalne na obszarze miast województwa pomorskiego, które spełniają jednocześnie cele publiczne i komercyjne. Są więc istotne dla realizacji zadań społecznych, ważnych dla rozwoju miast i ich mieszkańców, a zarazem przynoszą dochód pozwalający na spłatę zaciągniętego zobowiązania. W ramach podpisanej przez Bank Gospodarstwa Krajowego ze Spółką Hala Gdańsk-Sopot umowy JESSICA w 75 proc. (ok. 3,7 mln zł) sfinansuje rozbudowę hali Eergo Arena. Inwestycja pozwoli poszerzyć dotychczasowe funkcje hali, m.in. poprzez instalację systemu kurtyn przysłaniających w ramach głównej areny, zwiększenie pojemności płyty, budowę systemu napełniania trybun z pierwszego poziomu na poziom trzeci, wykonanie szatni dla widzów poziomu K3. W ramach inwestycji rozbudowany zostanie także system informacyjny i reklamowo-identyfikacyjny obiektu wraz z systemem nagłośnienia. Umożliwi to organizację kilku imprez jednocześnie. To 19. preferencyjna pożyczka udzielona wramach inicjatywy JESSICA w województwie pomorskim. Na koniec marca wartość podpisanych umów inwestycyjnych wyniosła ponad 216 mln zł. Wśród nich są przedsięwzięcia duże i ważne dla Trójmiasta, m.in.: utworzenie Garnizonu Kultury w Gdańsku (na rewitalizowanym terenie powojskowym), rewitalizacja dworca kolejowego w Sopocie (pierwszy w Europie projekt hybrydowy realizowany w formule partnerstwa publiczno-prywatnego przy udziale pożyczki JESSICA), utworzenie Muzeum Emigracji oraz budowa budynku Szkoły Filmowej w Gdyni.

Jan Szymański, dyrektor Departamentu Programów Regionalnych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego

Nr 2 wiosna/lato 2014

Inkubator przedsiębiorstw kreatywnych (projekt TBS Motława) zlokalizowany będzie na terenach rewitalizowanej dzielnicy miasta Gdańska

„Pomorskie w Unii”

EUROINNOWACJE

Urząd Marszałkowski laureatem prestiżowej europejskiej nagrody Projekt „Rozwój proekologiczny transportu publicznego na Obszarze Metropolitalnym Trójmiasta”, sfinansowany przez Urząd Marszałkowski w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego, został laureatem konkursu Komisji Europejskiej RegioStars Award 2014. Nagrodę w imieniu władz Pomorza odebrał 31 marca 2014 r. w Brukseli członek Zarządu Województwa Pomorskiego Ryszard Świlski FOT. EUROPEAN UNION/PATRICK MASCART

Maciej Grzywacz Urząd Marszałkowski Województwa Pomor skiego

„Pomorskie w Unii”

Od lewej: Luc Van den Brande (były przewodniczący Komitetu Regionów), Ryszard Świlski (członek Zarządu Województwa Pomorskiego), Michał Guć (wiceprezydent Gdyni), Johannes Hahn (komisarz Unii Europejskiej ds. polityki regionalnej)

Co ozna cza re a li za cja te go pro jek tu dla mieszkańców Trójmiasta? Oszczędności wynikające tylko z krótszego czasu przejazdu szacowane są w 2014 na 50 mln zł. Zużycie enerNagroda RegioStars dla samorządu województwa pomorskiego

FOT. SŁAWOMIR LEWANDOWSKI

Konkurs, organizowany przez Komisję Europejską, ma na celu promocję najbardziej innowacyjnych projektów finansowanych zfunduszy europejskich, które mogą być wzorem dla wszystkich państw członkowskich oraz potencjalnych beneficjentów. Nagrody przyznawane w ramach RegioStars są niezwykle prestiżowym wyróżnieniem dla podmiotów realizujących projekty unijne oraz instytucji zarządzających funduszami europejskimi. „Rozwój proekologicznego transportu publicznego na Obszarze Metropolitalnym Trójmiasta” został wyróżniony wkategorii „CityStar – inwestycje w publiczny transport miejski zgodny z zasadą zrównoważonego rozwoju”. – Ta nagroda jest potwierdzeniem, że fundusze europejskie są dla nas nie tylko szansą na wyrównywanie dysproporcji pomiędzy biedniejszymi i bogatszymi regionami Europy. Nasze pomysły i sposób ich realizacji są wzorem dla innych krajów UE, w jaki sposób rozwijać miasta itransport publiczny z poszanowaniem środowiska – mówi Mieczysław Struk, marszałek województwa. Projekt „Rozwój proekologiczny transportu publicznego na Obszarze Metropolitalnym Trójmiasta” obejmował m.in. przebudowę sieci trakcyjnej dla trolejbusów w ciągu al. Zwycięstwa w Gdyni i al. Niepodległości w Sopocie wraz z pętlą przy ul. Reja. Zakupiono także 28 niskopodłogowych trolejbusów, wyposażonych m.in. w system odzyskiwania energii. Koszt projektu wyniósł 24,4 mln euro. Z funduszy europejskich, w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego, Urząd Marszałkowski przekazał 13,4 mln euro.

gii zmniejszyło się o 25 proc. Trzeba podkreślić, że nowe trolejbusy są także dostępne dla osób niepełnosprawnych. Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego na lata 2007-2013 to największe przedsięwzięcie finansowe w historii regionu. Wartość unijnej dotacji wynosi ponad 938 mln euro. Ze środków RPO WP, zarządzanego przez Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego, finansowane są projekty z niemal wszystkich dziedzin gospodarki i usług publicz nych. Dzię ki RPO WP powsta ła m.in. aleja Havla w Gdańsku, rozbudowywany jest Teatr Muzyczny w Gdyni, budowana jest sieć, dzięki której dostęp do Internetu może uzyskać ponad 107 tys. osób. Dopłaty otrzymały też uniwersytety, szpitale oraz ponad 2,5 tys. przedsiębiorców. Dodatkowe informacje o konkursie: ec.europa.eu/regional_policy/projects/ regiostars/regiostars_en.cfm

Informator Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Pomorskiego i funduszy NSS na Pomorzu

EUROWYSZUKIWARKA

Informacje o trwających lub planowanych naborach wniosków o dofinansowanie w ramach funduszy europejskich oraz szkoleniach i spotkaniach finansowanych ze środków unijnych PROGRAM OPERACYJNY INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO 2007–2013

1.1. GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA W AGLOMERACJACH POWYŻEJ 15 TYS. RLM* nabór na projekty inwestycyjne Pierwszy konkurs dotyczy projektów z zakresu przygotowania dokumentacji termin naboru: od 7 kwietnia do 30 maja 2014 r. nabór na projekty przygotowawcze Drugi konkurs dotyczyć będzie standardowych przedsięwzięć finansowanych w ramach działania termin naboru: od 14 kwietnia do 6 czerwca 2014 r. instytucja: Ministerstwo Środowiska telefon: 22 57 92 900 e-mail: info@mos.gov.pl www.mos.gov.pl * RLM - Równoważna Liczba Mieszkańców Jest to parametr projektowy, wyrażający wielkość ładunku w ściekach używany w szacowaniu wielkości biologicznych oczyszczalni ścieków. Reprezentuje ona wielokrotność ładunku biologicznego oczyszczanych ścieków w stosunku do wzorcowego jednostkowego ładunku ścieków pochodzących z gospodarstw domowych odprowadzanych przez statystycznego mieszkańca w ciągu doby.

2.1. KOMPLEKSOWE PRZEDSIĘWZIĘCIA Z ZAKRESU GOSPODARKI ODPADAMI KOMUNALNYMI ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM ODPADÓW NIEBEZPIECZNYCH termin naboru: od 28 kwietnia do 9 czerwca 2014 r. dla projektów o szacowanej wartości powyżej 25 mln euro instytucja: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie telefon: 22 459 00 00, 22 459 00 01 e-mail: fundusz@nfosigw.gov.pl www.nfosigw.gov.pl

dla projektów o szacowanej wartości poniżej 25 mln euro instytucja: Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – właściwy dla danego województwa telefon: 58 305 56 31 e-mail: fundusz@wfosigw-gda.pl Nr 2 wiosna/lato 2014

NORWESKI MECHANIZM FINANSOWY ORAZ MECHANIZM FINANSOWY EUROPEJSKIEGO OBSZARU GOSPODARCZEGO

OBYWATELE DLA DEMOKRACJI Projekty tematyczne – wnioski wstępne: III edycja: od 1 września do15 października 2014 r. Projekty tematyczne – wnioski pełne: II edycja: od 2 do 30 czerwca 2014 r. III edycja: od 2 do 30 grudnia 2014 r. Współpraca dwustronna – przygotowanie dwustronnych projektów partnerskich: do 1. dnia każdego miesiąca w okresie od 1 września 2013 do 1 września 2014 r. współpraca dwustronna – nawiązanie lub wzmocnienie współpracy dwustronnej: do 1. dnia każdego miesiąca w okresie od 3 lutego 2014 r. do 1 grudnia 2015 r. instytucja: Fundacja im. Stefana Batorego telefon: 22 536 02 69 e-mail: ngofund@batory.org.pl www.ngofund.org.pl

FUNDUSZ STYPENDIALNY I SZKOLENIOWY ROZWÓJ POLSKICH UCZELNI termin naboru: od 27 marca do 27 maja 2014 r. Wizyty przygotowawcze termin naboru: od 4 grudnia 2013 r. do 3 lutego 2014 r.*

OGRANICZENIE SPOŁECZNYCH NIERÓWNOŚCI W ZDROWIU termin naboru: od 31 marca do 2 czerwca 2014 r. instytucja: Ministerstwo Zdrowia, Departament Funduszy Europejskich telefon: 22 530 01 66 e-mail: eog@mz.gov.pl www.zdrowie.gov.pl

POLSKA AGENCJA ROZWOJU PRZEDSIĘBIORCZOŚCI ogłasza dodatkowo:

ERASMUS DLA MŁODYCH PRZEDSIĘBIORCÓW – EDYCJA VI Działanie Erasmus dla młodych przedsiębiorców – edycja VI, jest transgranicznym programem wymiany, który daje przyszłym i początkującym przedsiębiorcom możliwość uczenia się od doświadczonych przedsiębiorców prowadzących małe firmy w innych państwach Unii Europejskiej. Nabór odbywa się w trybie ciągłym do wyczerpania alokacji. instytucja: Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości telefon: 22 432 87 03 e-mail: info@parp.gov.pl www.parp.gov.pl

* Z uwagi na niewykorzystanie alokacji nabór został przedłużony bezterminowo – do czasu wyczerpania dostępnych środków. Wydłużył się również okres realizacji projektu – od 29 stycznia 2014 r. do 31 października 2014 r. instytucja: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji telefon: 22 463 10 00 e-mail: fss@frse.org.pl www.fss.org.pl

INNOWACJE W ZAKRESIE ZIELONYCH TECHNOLOGII (GREEN INDUSTRY INNOVATION) termin naboru: od 28 lutego do 28 maja 2014 r. instytucja: Innovation Norway (instytucja norweska) e-mail: poland@norwaygrants-greeninnovation.no www.norwaygrants-greeninnovation.no

Więcej informacji o możliwościach uzyskania wsparcia z funduszy europejskich udziela Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich ul. Augustyńskiego 2, 80-819 Gdańsk tel. 58 326 81 52, 58 326 81 48, 58 326 81 47, faks 58 326 81 34 e-mail: punktinformacyjny@pomorskie.eu pomorskiewunii@pomorskie.eu rpo2007-2013@pomorskie.eu www.pomorskiewunii.pl

„Pomorskie w Unii”