ยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืน

§Ì“πÌ“ „

π°“√ª√–™ÿ¡ ÿ¥¬Õ¥¢Õß‚≈°«à“¥â«¬°“√æ—≤π“∑’¬Ë ß—Ë ¬◊π æ.». 2545 (World Summit on Sustainable Development) ≥ °√ÿß‚®Œ—π‡π ‡∫Õ√å°‰¥â‡√’¬°√âÕß„Àâπ“π“ª√–‡∑» ¥Ì“‡π‘π°“√®—¥∑Ì“·≈–ªØ‘∫μ— °‘ “√μ“¡ ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π¢Õߪ√–‡∑» ¿“¬„π æ.». 2548 ‚¥¬ª√–‡∑»‰∑¬‡Õ߉¥â„Àâ —μ¬“∫—π√—∫√Õß·ºπ ªØ‘∫—μ‘°“√ 21 „π°“√ª√–™ÿ¡ ÿ¥¬Õ¥¢Õß‚≈° æ.». 2535 (Rio Earth Summit) ·≈–„π æ.». 2545 ¬—߉¥â„Àâ °“√√—∫√Õߪؑ≠≠“‚®Œ—π‡π ‡∫Õ√å° ´÷Ëß¡’æ—π∏°√≥’∑’˪√–‡∑» ¡“™‘°μâÕߥ̓‡π‘π°“√ §◊Õ °“√®—¥∑Ì“¬ÿ∑∏»“ μ√å °“√æ—≤π“∑’ˬËß— ¬◊π Õ—π‡ªìπ∑’Ë¡“¢Õß°“√®—¥∑Ì“§Ÿà¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π©∫—∫π’È π—∫μ—Èß·μà·ºπæ—≤𓇻√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘©∫—∫∑’Ë 8 ª√–‡∑»‰∑¬‰¥â‡√‘Ë¡μâππÌ“°√–∫«π°“√ °“√¡’ à«π√à«¡¢Õß¿“§ª√–™“™π‡¢â“¡“‡ªìπ à«πÀπ÷ËߢÕß°√–∫«π°“√«“ß·ºπ ´÷Ëß àߺ≈μàÕ°“√‡μ‘∫‚μÕ¬à“߬—Ë߬◊π μ≈Õ¥®π°“√„À⧫“¡ Ì“§—≠°—∫§«“¡ ÿ¢¢Õß¿“§ª√–™“™π ·≈–‡ªìπ‡ªÑ“À¡“¬À≈—°¢Õß°“√æ—≤π“ª√–‡∑»„π√–¬– ¬“« ®«∫®π·ºπæ—≤π“œ ©∫—∫∑’Ë 9 ·≈– 10 ∑’ˬ—ߧ߇πâπ¬È”°√–∫«π°“√æ—≤π“¥—ß°≈à“« ·≈–‰¥âπâÕ¡πÌ“‡Õ“À≈—° ª√— ™ ≠“‡»√…∞°‘ ® æÕ‡æ’ ¬ ߢÕßæ√–∫“∑ ¡‡¥Á ® æ√–‡®â “ Õ¬Ÿà À— « ¡“‡ªì π ·π«∑“߇æ◊Ë Õ √â “ ß ¡¥ÿ ≈ ¢Õß°“√æ— ≤ π“ „π∑ÿ°√–¥—∫¢Õß —ߧ¡ °“√®—¥∑Ì“§Ÿ¡à Õ◊ ¬ÿ∑∏»“ μ√åœ ©∫—∫π’È ®÷ß«“ßÕ¬Ÿ∫à πæ◊πÈ ∞“π¢Õß·ºπæ—≤π“œ ©∫—∫∑’Ë 10 „π™à«ß æ.». 2550 -2554 ‚¥¬¡’ § «“¡¡ÿà ß À¡“¬∑’Ë ® – √â “ ߧ«“¡ ¡¥ÿ ≈ √–À«à “ ߇»√…∞°‘ ® — ß §¡ ·≈–°“√®— ¥ °“√∑√— æ ¬“°√Õ¬à “ ß ‡ªìπ∏√√¡ ´÷ßË §Ÿ¡à Õ◊ π’È „™â‡«≈“·≈–∑√—欓°√®Ì“π«π¡“°„π°“√®—¥∑Ì“ ·≈–‡ªìπ°√–∫«π°“√ª√–™ÿ¡À“√◊Õ°—∫Àπ૬ߓπ ∑’Ë√—∫º‘¥™Õ∫·≈–ºŸâ‡°’ˬ«¢âÕßμà“ßÊ ‡æ◊ËÕπÌ“¢âÕ‡ πÕ·π–·≈–¢âÕ§‘¥‡ÀÁπ∑’Ë ‰¥â®“°∑’˪√–™ÿ¡¡“æ—≤𓇪ìπ§Ÿà¡◊Õœ √«¡∂÷ß ¬—߇ªìπ°√–∫«π°“√∑’ Ë –∑âÕπ∂÷ߧ«“¡ π„®¢Õߧπ‰∑¬ ´÷ßË ¡’§«“¡μâÕß°“√∑’®Ë –°Ì“Àπ¥Õπ“§μ¢Õߪ√–‡∑»„Àâ¡ßÿà ‰ª Ÿà §«“¡¬—Ë߬◊π¥â«¬μπ‡Õß ‚¥¬ª√– “π°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π„π∑ÿ°¡‘μ‘ ∑—Èß„π¥â“π‡»√…∞°‘® —ߧ¡ ∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘ ·≈– ‘ßË ·«¥≈âÕ¡ ·≈–§Ÿ¡à Õ◊ œ π’¬È ß— ‰¥â‡ πÕ°√Õ∫¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’¬Ë ß—Ë ¬◊π Ì“À√—∫ª√–‡∑»‰∑¬Õ¬à“ß°«â“ßÊ 4 ¢âÕ §◊Õ ë °“√¢®—¥§«“¡¬“°®π‚¥¬°“√ √â“ߧ«“¡‡μ‘∫‚μ∑“߇»√…∞°‘®Õ¬à“߬—Ë߬◊π·≈–‡ ¡Õ¿“§ ë °“√ à߇ √‘¡§«“¡¡—Ëπ§ß·≈–§«“¡ª≈Õ¥¿—¬¥â“π ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ ë °“√‡ √‘¡ √â“ß —ߧ¡∞“𧫓¡√Ÿâ·≈– —ߧ¡Õÿ¥¡®√‘¬∏√√¡ ë °“√‡ √‘¡ √â“ß∏√√¡“¿‘∫“≈„π∑ÿ°√–¥—∫¢Õß —ߧ¡ §Ÿà¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ”À√—∫ª√–‡∑»‰∑¬©∫—∫π’È ®—¥∑Ì“‚¥¬ ∂“∫—π ‘Ëß·«¥≈âÕ¡‰∑¬ ´÷Ëß¡’ Ì“π—°ß“π§≥–°√√¡°“√æ—≤π“°“√‡»√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘ ·≈–°√–∑√«ß∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘·≈– ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ „Àâ¢âÕ‡ πÕ·π– ‚¥¬‰¥â√—∫∑ÿπ π—∫ πÿπ®“°‚§√ß°“√ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡·Ààß Àª√–™“™“μ‘√à«¡°—∫√—∞∫“≈·Ààߪ√–‡∑» πÕ√凫¬å ‡ªìπºŸ¥â “Ì ‡π‘π°“√μ“¡¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’¬Ë ß—Ë ¬◊π„π¿Ÿ¡¿‘ “§‡Õ‡™’¬·≈–·ª´‘ø§î ´÷ßË ‡Õ° “√§Ÿ¡à Õ◊ π’∂È Õ◊ ‡ªìπ ¢âÕ¡Ÿ≈æ◊Èπ∞“π∑’Ë®–‡ªìπª√–‚¬™πå Ì“À√—∫°“√«“ß·ºπ·≈–·π«∑“ß°“√ªØ‘∫—μ‘¥â“π°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ·≈–¬—߇ªìπ ·π«∑“߇ √‘¡ √â“ß°“√®—¥μ—ÈßÕߧå°√°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π¢Õß —ߧ¡‰∑¬Õ¬à“߇ªìπ√Ÿª∏√√¡μàÕ‰ª

¥√. ÕÌ“æπ °‘μμ‘ÕÌ“æπ ‡≈¢“∏‘°“√ Ì“π—°ß“π§≥–°√√¡°“√ æ—≤π“°“√‡»√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘

Mr. Surendra Shrestha ºŸâÕÌ“π«¬°“√¿Ÿ¡‘¿“§‡Õ‡™’¬·≈–·ª´‘øî° ‚§√ß°“√ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡·Ààß Àª√–™“™“μ‘

Õ—°…√¬àÕ ADB CBD CCD

= = =

CSD ECOSOC JPOI MDGs NCSD

= = = = =

NSDS UNCED

= =

UNCSD

=

UNEP UNFCCC

= =

WCED

=

WHO WSSD

= =

∑ . »™.

= =

∏𓧓√æ—≤π“·Àà߇Շ™’¬ (Asian Development Bank) Õπÿ —≠≠“«à“¥â«¬§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ (Convention on Biological Diversity) Õπÿ —≠≠“«à“¥â«¬°“√μàÕμâ“π°“√‡ª≈’Ë¬π ¿“æ‡ªìπ∑–‡≈∑√“(Convention on Combating Desertification) §≥–°√√¡“∏‘°“√«à“¥â«¬°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π (Commission on Sustainable Development) §≥–°√√¡“∏‘°“√∑“ߥâ“π‡»√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß Àª√–™“™“μ‘ (Economic and Social Council) ·ºπ°“√¥Ì“‡π‘πß“π‚®Œ—π‡π ‡∫Õ√å° (Johannesburg Plan of Implementation) ‡ªÑ“À¡“¬°“√æ—≤π“·Ààß À— «√√… (Millennium Development Goals) §≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π (National Council for Sustainable Development) ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π (National Sustainable Development Strategy) °“√®—¥ª√–™ÿ¡ Àª√–™“™“μ‘«à“¥â«¬ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡·≈–°“√æ—≤π“ (United Nations Conference on Environment and Development) §≥–°√√¡“∏‘°“√«à“¥â«¬°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π·Ààß Àª√–™“™“μ‘ (United Nations Council for Sustainable Development) ‚§√ß°“√ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡·Ààß Àª√–™“™“μ‘ (United Nations Environment Programme) Õπÿ —≠≠“«à“¥â«¬°“√‡ª≈’ˬπ·ª≈ß ¿“æ¿Ÿ¡‘Õ“°“» (United Nations Framework Convention on Climate Change) §≥–°√√¡“∏‘°“√‚≈°«à“¥â«¬ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡·≈–°“√æ—≤π“ (World Commission on Environment and Development) Õߧ尓√Õπ“¡—¬‚≈° (World Health Organization) °“√ª√–™ÿ¡ ÿ¥¬Õ¥¢Õß‚≈°«à“¥â«¬°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π (World Summit on Sustainable Development À√◊Õ Rio+10) °√–∑√«ß∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘·≈– ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ Ì“π—°ß“π§≥–°√√¡°“√æ—≤π“°“√‡»√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘

“√∫—≠

Àπâ“

∫∑π”

1

∫∑∑’Ë 1

3

1.1 1.2

4 5 5 5 8 9 10 11 12 12

°√Õ∫·π«§‘¥°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ∂“π¿“æ ·π«‚πâ¡ ·≈–π‚¬∫“¬°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π¢Õߪ√–‡∑»‰∑1.2.1 π‚¬∫“1.2.2 ·ºπªØ‘∫—μ‘°“√ 21 ·≈–·ºπ°“√¥”‡π‘πß“π‚®Œ—π‡π ‡∫Õ√å°„πª√–‡∑»‰∑1.2.3 ∫√‘∫∑°“√æ—≤π“¥â“π —ߧ¡ ‡»√…∞°‘® ·≈– ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ 1.2.4 °√Õ∫·π«§‘¥¥â“π°Æ√–‡∫’¬∫∑’ˇ°’ˬ«¢âÕß·≈–°“√∫√‘À“√®—¥°“√‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“ª√–‡∑» 1.2.5 «‘ —¬∑—»πå ‡ªÑ“À¡“¬ ·≈–¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π„π√–¥—∫™“μ‘ 1.2.6 ·π«‚πâ¡°“√æ—≤π“ª√–‡∑» 1.2.7 ·ºπæ—≤𓇻√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘ 1.2.8 §«“¡ ”‡√Á®·≈–ª√–‡¥Áπ∑â“∑“¬

∫∑∑’Ë 2

17

2.1 2.2 2.3

18 19 21 21

·ºπß“π ¿“§’ ·≈–«‘∏’°“√ ‚§√ß √â“ߢÕߧŸà¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ”À√—∫ª√–‡∑»‰∑‡ªÑ“ª√– ߧå·≈–À≈—°°“√¢Õß°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π¢Õߪ√–‡∑»‰∑2.3.1 ‡ªÑ“ª√– ߧå∑’Ë 1 : °“√¢®—¥§«“¡¬“°®π‚¥¬°“√ √â“ߧ«“¡‡μ‘∫‚μ ∑“߇»√…∞°‘®Õ¬à“߬—Ë߬◊π·≈–‡ ¡Õ¿“§ 2.3.2 ‡ªÑ“ª√– ߧå∑’Ë 2 : °“√ à߇ √‘¡§«“¡¡—Ëπ§ß·≈–§«“¡ª≈Õ¥¿—¬¥â“π ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ 2.3.3 ‡ªÑ“ª√– ߧå∑’Ë 3 : °“√‡ √‘¡ √â“ß —ߧ¡∞“𧫓¡√Ÿâ·≈– —ߧ¡Õÿ¥¡®√‘¬∏√√¡ 2.3.4 ‡ªÑ“ª√– ߧå∑’Ë 4 : °“√‡ √‘¡ √â“ß∏√√¡“¿‘∫“≈

22 22 22

“√∫—≠ ∫∑∑’Ë 3 ¬ÿ∑∏»“ μ√å ¬ÿ∑∏»“ μ√å ¬ÿ∑∏»“ μ√å ¬ÿ∑∏»“ μ√å

23 1 2 3 4

: : : :

°“√¢®—¥§«“¡¬“°®π ‚¥¬°“√ √â“ߧ«“¡‡μ‘∫‚μ∑“߇»√…∞°‘®Õ¬à“߬—Ë߬◊π·≈–‡ ¡Õ¿“§ °“√ à߇ √‘¡§«“¡¡—Ëπ§ß·≈–§«“¡ª≈Õ¥¿—¬¥â“π ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ °“√‡ √‘¡ √â“ß —ߧ¡∞“𧫓¡√Ÿâ·≈– —ߧ¡Õÿ¥¡®√‘¬∏√√¡ °“√‡ √‘¡ √â“ß∏√√¡“¿‘∫“≈

26 40 53 68

∫∑∑’Ë 4

76

4.1

77 77 77 79 80 80 81 82

4.2 4.3

§≥–°√√¡“∏‘°“√«à“¥â«¬°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π 4.1.1 §≥–°√√¡“∏‘°“√«à“¥â«¬°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π·Ààß Àª√–™“™“μ‘ 4.1.2 §≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π 4.1.3 ◊ËÕ “√¡«≈™π·≈–°“√‡ √‘¡ √â“ß®‘μ ”π÷° 4.1.4 §≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕÕπÿ«—μμ“¡·ºπªØ‘∫—μ‘°“√ 21 ·≈–°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π·Ààß Àª√–™“™“μ‘ 4.1.5 °“√ª√– “πß“π°—∫¿“§’∑’ˇ°’ˬ«¢âÕß °“√‡™◊ËÕ¡‚¬ß‰ª Ÿà·ºπæ—≤π“®—ßÀ«—¥·≈–™ÿ¡™π °“√‡ √‘¡ √â“ß ¡√√∂π–·°à¿“§’∑ÿ°¿“§ à«π

∫√√≥“πÿ°√¡ ¿“§ºπ«° ° ¿“§ºπ«° ¢ ¿“§ºπ«° §

บทนำ ที่มาและความสําคัญของคู่มือ ยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสําหรับประเทศไทย

ก

ารพัฒนาประเทศในระยะ 45 ปีที่ผ่านมา ตั้งแต่แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 1 (พ.ศ. 2504-2508) ถึงฉบับที่ 8 (พ.ศ. 2540-2544) เป็นการพัฒนาแบบ รวมศูนย์ แม้ว่าผลการพัฒนาที่ ได้จะทําให้เกิดการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างต่อเนื่อง แต่ก็ ก่อให้เกิดช่องว่างระหว่างคนจนกับคนรวยมากขึ้น จากการกระจายการพัฒนาอย่างไม่ทั่วถึงและไม่ เป็นธรรม ทั้งยังทําให้เกิดความเสื่อมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และเมื่อนํามา ประกอบกับผลลัพธ์จากการขาดการส่งเสริมด้านการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อให้เกิดการผลิตที่ มีประสิทธิภาพ ผลกระทบที่เกิดขึ้น คือ มีการขาดแคลนวัตถุดิบและต้องนําเข้าจากต่างประเทศ ส่งผลกระทบต่อดุลการค้าและบริการของประเทศ นอกจากนี้ เมื่อประเทศไทยต้องผจญกับกระแส ของโลกาภิวัตน์ ที่ทําให้เกิดการรับและเลียนแบบวัฒนธรรมตะวันตก ตลอดจนค่านิยมที่แยกส่วน ตนเองออกจากการอยู่ร่วมกับธรรมชาติ จึงทําให้เกิดผลกระทบเชิงลบต่อฐานรากทางวัฒนธรรม สังคม และวิถีชีวิตของประชาชน จนก่อปัญหาสังคมตามมา

นระยะต่อมา แม้ผลการพัฒนาประเทศตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 9 จะประสบความสําเร็จเป็นที่น่าพอใจ โดยสามารถผลักดันให้เศรษฐกิจขยายตัวได้อย่างมี เสถียรภาพ ฐานเศรษฐกิจมีความหลากหลายมากขึ้น อัตราการว่างงานต่ำลง รายได้เฉลี่ยต่อหัว ของประชากรเพิ่มขึ้น สัดส่วนของคนยากจนลดลง การให้บริการสาธารณสุขมีคุณภาพมากขึ้น หลักประกันสุขภาพและบริการด้านโครงสร้างพื้นฐานและสวัสดิการสังคมอื่นๆ ครอบคลุมถึง ประชาชนส่วนใหญ่ของประเทศมากขึ้น ส่งผลให้ความอยู่ดีมีสุขของคนไทยโดยรวมดีขึ้นเป็นลําดับ แต่ประเทศไทยยังคงต้องเผชิญกับปัญหาเชิงโครงสร้างของระบบเศรษฐกิจ สังคม ทรัพยากร ธรรมชาติ แ ละสิ่ ง แวดล้ อ ม อั น เนื่ อ งมาจากการบริ ห ารจั ด การประเทศอย่ า งขาดความสมดุ ล

(สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, พ.ศ. 2549)

ใ

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 1

1

3/3/09 10:41:36 PM

บทนำ

ดั

งนั้น แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 10 (พ.ศ. 2550-2554) จึงได้มีการ วางกลยุทธ์การพัฒนาไว้อย่างรอบด้าน ทั้งการแก้ปัญหาวิกฤตเศรษฐกิจ การพัฒนา ศั ก ยภาพคน การพั ฒ นาแบบองค์ รวม โดยใช้กรอบแนวคิดการพัฒนาที่ยั่งยืนและปรัชญา เศรษฐกิ จ พอเพี ย งเป็ น เข็ ม ทิ ศ ในการพั ฒ นาอย่ า งสมดุ ล ของมิ ติ ต่ า งๆ และคํ า นึ ง ถึ ง ความมี เสถียรภาพ การบริหารจัดการอย่างโปร่งใสและเป็นธรรม การกระจายผลประโยชน์การพัฒนา อย่างทั่วถึงและเท่าเทียม รวมถึงการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างยั่งยืน เพื่อ สร้างความสมดุลและเสริมขีดความสามารถของประเทศในการแข่งขันกับนานาประเทศอย่างมี เสถียรภาพและเท่าทันบนเอกลักษณ์และจุดแข็งที่แตกต่าง

ผนฯ 10 จึงถือเป็นแผนที่ ได้มีการบูรณาการประเด็นการพัฒนาทางด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมของประเทศไทยอย่างกว้างขวาง โดยสอดคล้องกับหลักปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และใช้การระดมความคิดเห็นจากทุกภาคส่วนที่ เกี่ยวข้องในกระบวนการจัดทําแผนตั้งแต่เริ่มต้น เพื่อให้เป็นแผนพัฒนาประเทศที่นําไปสู่การ พัฒนาอย่างยั่งยืน แม้ช่วงระยะเวลาของแผนฯ 10 จะดําเนินการในช่วง 5 ปี (2550-2554) แต่ แผนฯ 10 กลับได้วางแนวทางการพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไว้แล้ว

มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสําหรับประเทศไทยฉบับนี้ เกิดขึ้นจากความร่วมมือ ระหว่ า งสํ า นั ก งานคณะกรรมการพั ฒ นาการเศรษฐกิ จ และสั ง คมแห่ ง ชาติ โครงการ สิ่งแวดล้อมแห่งสหประชาชาติ กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม และสถาบัน- สิ่งแวดล้อมไทย เพื่อใช้เป็นแนวทางการพัฒนาที่ยั่งยืนระยะยาวสําหรับประเทศไทย โดยคู่มือนี้ จะแสดงให้เห็นนโยบายและมาตรการที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาที่ยั่งยืนซึ่งประเทศไทยกําลัง

ดํ า เนิ น การอยู่ รวมทั้ ง ให้ แ นวทางการปฏิ บั ติ ที่ จ ะทํ า ให้ ป ระเทศไทยไปสู่ ก ารพั ฒ นาที่ ยั่ ง ยื น ในระยะยาว

แ

คู่

2

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 2

3/3/09 10:41:37 PM

บทที่ 1 การพัฒนาที่ยั่งยืน

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 3

3

3/3/09 10:41:43 PM

บทที่ 1

การพัฒนาที่ยั่งยืน 1.1 กรอบแนวคิดการพัฒนาที่ยั่งยืน

แนวความคิดการพัฒนาที่ยั่งยืนเกิดขึ้นในช่วงปลายศตวรรษที่ 18 เมื่อนานาประเทศต่างเริ่มตระหนัก และตื่นตัวถึงผลร้ายจากการพัฒนาในอดีต ที่ส่งผลให้เกิดปัญหาวิกฤตด้านสิ่งแวดล้อมและทรัพยากรธรรมชาติ และสั่งสมกันจนกลายเป็นปัญหาสําคัญระดับโลกที่ยากต่อการเยียวยาแก้ ไข ดังนั้น ในเดือนมิถุนายน พ.ศ.

2515 องค์การสหประชาชาติจึงได้จัดการประชุมแห่งสหประชาชาติว่าด้วยสิ่งแวดล้อมมนุษย์ (The United Nations Conference on the Human Environment) ที่กรุงสตอกโฮล์ม ประเทศสวีเดน ซึ่งที่ประชุม

ได้เรียกร้องให้ชาวโลกคํานึงถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการใช้ทรัพยากรอย่างฟุ่มเฟือยจนเกินขีดความสามารถที่ โลกจะสร้างทดแทนหรือเท่าทันความต้องการใช้ของมนุษย์ ผลของการประชุมนี้ คือ The Stockholm Declaration (1972) ซึ่งประกอบด้วยหลักการ 26 ข้อที่เกี่ยวข้องกับสิ่งแวดล้อมมนุษย์

อย่างไรก็ตาม The Stockholm Declaration (1972) ยังคงไม่สามารถประสานความร่วมมือ ระหว่ า งประเทศเพื่ อ หยุ ด ยั้ ง การพั ฒ นาที่ ไม่ ยั่ ง ยื น ลงได้ ดั ง นั้ น องค์ ก ารสหประชาชาติ จึ ง ได้ จั ด ตั้ ง

คณะกรรมาธิการโลกว่าด้วยสิ่งแวดล้อมและการพัฒนา (World Commission on Environment and Development: WCED) ขึ้นใน พ.ศ.2526 และต่อมา พ.ศ.2529 WCED ได้เสนอเอกสารสําคัญที่มีอิทธิพล ต่อแนวความคิดเรื่องการพัฒนาที่ยั่งยืนในโลกอย่างมากคือ “Our Common Future” ซึ่งเป็นเอกสารที่

เรียกร้องให้ชาวโลกเปลี่ยนแปลงวิถีการดําเนินชีวิตที่ฟุ่มเฟือยและเปลี่ยนแนวทางการพัฒนาให้มีความเป็นมิตร กับสิ่งแวดล้อมและสอดคล้องกับข้อจํากัดของธรรมชาติมากขึ้น โดยย้ำว่า “มนุษย์สามารถทําให้เกิดการพัฒนา อย่ า งยั่ ง ยื น ได้ ” ทั้ ง นี้ รายงานฉบั บ นี้ ยั ง ได้ ใ ห้ คํ า จํ า กั ด ความของ “การพั ฒ นาอย่ า งยั่ ง ยื น ” ว่ า หมายถึ ง

“การพัฒนาที่ตอบสนองความต้องการของคนรุ่นปัจจุบัน โดยไม่ทําให้คนรุ่นต่อไปในอนาคตต้องประนีประนอม ยอมลดทอนความสามารถในการที่จะตอบสนองความต้องการของตนเอง”

หลังจากนั้น ใน พ.ศ. 2535 ได้มีการจัดประชุมสหประชาชาติว่าด้วยสิ่งแวดล้อมและการพัฒนา (UN Conference on Environment and Development: UNCED) หรื อ ที่ รู้ จั ก กั น ในนาม

การประชุมสุดยอดของโลก (Earth Summit) หรือ การประชุมริโอ (Rio Conference) ณ กรุงริโอ เดอ

จาเนโร ประเทศบราซิลขึ้น ซึ่งประเทศไทยก็เป็นหนึ่งใน 178 ประเทศสมาชิกที่เข้าร่วมประชุมในครั้งนั้น โดย

ที่ประชุมได้มีมติ ให้การรับรองเอกสารสําคัญ 3 ฉบับ คือ ปฏิญญาริโอว่าด้วยสิ่งแวดล้อมและการพัฒนา (Rio Declaration on Environment and Development) แถลงการณ์เกี่ยวกับหลักการทางด้านป่าไม้ (Statement of Forest Principle) และแผนปฏิบัติการ 21 (Agenda 21) ซึ่งเป็นแผนแม่บทเพื่อการ พัฒนาที่ยั่งยืนของประชาคมโลก โดยกําหนดแนวทางดําเนินงานในสาขาต่างๆ ทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม และ สิ่งแวดล้อม รวมถึงอนุสัญญาอีก 3 ฉบับ คือ อนุสัญญาว่าด้วยการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ (UN Framework Convention on Climate Change: UNFCCC) อนุสัญญาว่าด้วยความหลากหลาย

ทางชี ว ภาพ (Convention on Biological Diversity: CBD) และอนุ สั ญ ญาว่ า ด้ ว ยการต่ อ ต้ า น

การเปลี่ยนสภาพเป็นทะเลทราย (Convention on Combating Desertification: CCD)

4

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 4

3/3/09 10:41:44 PM

10 ปีต่อมา คือใน พ.ศ. 2545 สหประชาชาติ ได้จัดประชุมนานาชาติอีกครั้งหนึ่งในชื่อ การประชุมสุดยอดของโลก

ว่าด้วยการพัฒนาที่ยั่งยืน (World Summit on Sustainable Development: WSSD) หรือ Rio+10

ณ นครโจฮั น เนสเบอร์ ก สาธารณรั ฐ แอฟริ ก าใต้ ซึ่ ง ที่ ป ระชุ ม ได้ รั บ รองเอกสารสํ า คั ญ 2 ฉบั บ คื อ ปฏิ ญ ญา

โจฮันเนสเบอร์กว่าด้วยการพัฒนาที่ยั่งยืน (Johannesburg Declaration on Sustainable Development) และแผนการดําเนินงานโจฮันเนสเบอร์ก (Johannesburg Plan of Implementation) เอกสารทั้งสองได้เน้นย้ำ ให้นานาประเทศนําแนวทางการพัฒนาที่ยั่งยืนที่กําหนดไว้ ใน “แผนปฏิบัติการ 21” ซึ่งเป็นผลจากการประชุม ณ กรุงริ โอ เดอ จาเนโร ประเทศบราซิล เมื่อ พ.ศ. 2535 มาปฏิบัติ ให้เป็นรูปธรรมมากยิ่งขึ้น ประเทศไทยซึ่งได้เข้า ร่วมการประชุมในครั้งนี้ก็ ได้รับรองที่จะปฏิบัติตามผลการประชุมดังกล่าว

หลังจากนั้น ที่ประชุม WSSD ได้มอบหมายให้คณะกรรมาธิการว่าด้วยการพัฒนาที่ยั่งยืน (Commission on Sustainable Development: CSD) ซึ่งเป็นองค์กรที่จัดตั้งขึ้นโดยสมัชชาสหประชาชาติ ในเดือนธันวาคม 2535 เพื่อกํากับดูแลให้การดําเนินงานตามผลของที่ประชุม UNCED เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ เป็นหน่วยงานหลัก ที่รับผิดชอบในการให้แนวนโยบายเรื่องการติดตามผลการดําเนินงานตาม JPOI แก่หน่วยงานต่างๆทั้งในระดับ

ท้องถิ่น ระดับประเทศ และระดับนานาชาติ

1.2 สถานภาพ แนวโน้ม และนโยบายการพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย 1.2.1 นโยบาย

การพั ฒ นาของประเทศไทยในอดี ต ตั้ ง แต่ ปี พ.ศ. 2500-2535 เป็ น การพั ฒ นาที่ มุ่ ง เน้ น การพั ฒ นา อุตสาหกรรมเพื่อให้ ได้มาซึ่งเศรษฐกิจที่ดีและสร้างความเจริญรุ่งเรืองให้แก่ประเทศ แต่เนื่องจากมีผลพวงแง่ลบติดตาม มาเป็นอย่างมาก คือการใช้ทรัพยากรธรรมชาติอย่างฟุ่มเฟือย การปล่อยมลพิษสู่สิ่งแวดล้อม รวมถึงปัญหาทางสังคม เศรษฐกิจ และวัฒนธรรม ประกอบกับนโยบายการพัฒนาที่ผ่านมามีวัตถุประสงค์หลักเพื่อขจัดความยากจนให้ ได้มาก ที่สุด ด้วยการนําฐานทรัพยากรธรรมชาติซึ่งเป็นต้นทุนที่มีอยู่อย่างมหาศาลในอดีตมาใช้อย่างไม่มีประสิทธิภาพ

ขณะที่ อุ ต สาหกรรมของประเทศยั ง ไม่ มี เ ทคโนโลยี สู ง พอที่ จ ะป้ อ งกั น ปั ญ หามลพิ ษ ได้ แ ละยั ง ไม่ ส ามารถซื้ อ หา เทคโนโลยี ดี ๆ มาใช้ เ นื่ อ งจากความยากจน ผลลั พ ธ์ คื อ ปั ญ หามลพิ ษ ที่ ท วี ค วามรุ น แรงมากขึ้ น ขณะที่ ทรัพยากรธรรมชาติกลับเสื่อมโทรมลง ซึ่งเป็นปัญหาที่เกิดขึ้นกับประเทศกําลังพัฒนาทั่วโลก

ด้วยเหตุนี้ ประเทศไทยจึงเริ่มมีการนําแผนปฏิบัติการ 21 มาใช้อย่างเป็นรูปธรรมมากขึ้น ดังจะเห็นได้จาก การที่หน่วยงานราชการทุกกระทรวง ทบวง กรม และรัฐบาลทุกยุคทุกสมัยนับจาก พ.ศ. 2535 เป็นต้นมาได้ ใช้ ปรัชญา กรอบแนวคิด และหลักการของปฏิญญาริโอ เป็นธงนําการพัฒนาประเทศไทยมาอย่างต่อเนื่อง

1.2.2 แผนปฎิบัติการ 21 และแผนการดําเนินงานโจฮันเนสเบอร์กในประเทศไทย

จากการที่ประเทศไทยในฐานะสมาชิกขององค์การสหประชาชาติ ได้ ให้การรับรองแผนปฏิบัติการ 21 เมื่อ

วันที่ 14 มิถุนายน พ.ศ. 2535 ณ กรุงริโอ เดอ จาเนโร ประเทศบราซิล ซึ่งแม้ว่าจะไม่มีผลผูกมัดในเชิงกฎหมาย แต่ก็เป็นพันธกรณีทางการเมืองระหว่างประเทศในระดับสูง ซึ่งประเทศที่ ให้การรับรองพันธกรณีจะต้องดําเนินการ พัฒนาประเทศมุ่งไปสู่การพัฒนาที่ยั่งยืนตามแนวทางของแผนปฏิบัติการ 21 ดังนั้นกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดล้อม (ทส.) โดยสํานักความร่วมมือด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมระหว่างประเทศ ในฐานะที่เป็น หน่วยงานประสานการดําเนินงานความร่วมมือด้านสิ่งแวดล้อมระหว่างประเทศ และมีบทบาทหน้าที่ด้านการจัดการ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมโดยตรง ตามพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 จึงได้

ดําเนินการตามแผน โดยการแปลงแผนปฏิบัติการ 21 ไปสู่แผนปฏิบัติ ในระดับท้องถิ่น (Local Agenda 21) ใน หลายจังหวัดของประเทศ เช่น จังหวัดตรัง และแม่ฮ่องสอน เป็นต้น คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 5

5

3/3/09 10:41:45 PM

μà Õ ¡“ º≈®“°°“√∑’Ë ª √–‡∑»‰∑¬‰¥â „ Àâ ° “√√— ∫ √Õ߇հ “√ Ì “ §— ≠ 2 ©∫— ∫ „π°“√ª√–™ÿ ¡ WSSD „π æ.». 2545 ≥ π§√‚®Œ—π‡π ‡∫Õ√å° “∏“√≥√—∞·Õø√‘°“„μâ ∑Ì“„Àâª√–‡∑»‰∑¬¡’æ—π∏°√≥’∑’Ë Ì“§—≠¿“¬„μâªØ‘≠≠“ ‚®Œ—π‡π ‡∫Õ√å°«à“¥â«¬°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π·≈–·ºπ°“√¥Ì“‡π‘πß“π‚®Œ—π‡π ‡∫Õ√å° ´÷Ëß®–μâÕߪؑ∫—μ‘μ“¡ 2 ª√–°“√ §◊Õ 1) ®— ¥ μ—È ß §≥–°√√¡°“√‡æ◊Ë Õ °“√æ— ≤ π“∑’Ë ¬—Ë ß ¬◊ π (National Council for Sustainable Development) ‡æ◊ËÕ°Ì“°—∫¥Ÿ·≈°“√Õπÿ«—μμ“¡º≈°“√ª√–™ÿ¡ ÿ¥¬Õ¥¢Õß‚≈°«à“¥â«¬°“√æ—≤π“ ∑’ˬ—Ë߬◊π ´÷Ëߪ√–‡∑»‰∑¬°Á ‰¥â¥Ì“‡π‘π°“√®—¥μ—Èߧ≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π·≈â« μ“¡¡μ‘ §≥–√—∞¡πμ√’ ‡¡◊ËÕ«—π∑’Ë 10 °—𬓬π æ.». 2545 ‚¥¬¡’𓬰√—∞¡πμ√’‡ªìπª√–∏“π ·≈–‡≈¢“∏‘°“√ Ì“π—°ß“π§≥–°√√¡°“√æ—≤π“°“√‡»√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“쑇ªìπ°√√¡°“√·≈–‡≈¢“πÿ°“√ ¢≥–∑’Ë Ì“π—°ß“π§≥–°√√¡°“√æ—≤π“°“√‡»√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘ ( »™.) ‡ªìπΩÉ“¬‡≈¢“πÿ°“√·≈–‡ªìπ Àπ૬ߓπÀ≈—°¢Õß°“√¥Ì“‡π‘πß“π¥â“π°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π¢Õߪ√–‡∑» ·μà‡π◊ËÕß®“°°“√Õπÿ«—μμ“¡·ºπªØ‘∫—μ‘°“√ 21 ·≈–·ºπ°“√¥Ì“‡π‘πß“π‚®Œ—π‡π ‡∫Õ√å° ª√–°Õ∫¥â«À≈“¬ª√–‡¥Áπ ·≈–¡’Àπ૬ߓπ∑’ˇ°’ˬ«¢âÕßÀ≈“¬Àπ૬ߓπ §≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ®÷ ß ‰¥â ®— ¥ μ—È ß ç§≥–°√√¡°“√‡æ◊Ë Õ Õπÿ «— μ μ“¡·ºπªØ‘ ∫— μ‘ ° “√ 21 ·≈–°“√æ— ≤ π“∑’Ë ¬—Ë ß ¬◊ π ¢Õß Àª√–™“™“μ‘é ¢÷Èπ ‡¡◊ËÕ«—π∑’Ë 31 °√°Æ“§¡ æ.». 2546 ‡æ◊ËÕ∑Ì“Àπâ“∑’ˇ πÕ·π–·π«∑“ß·≈– ¡“μ√°“√¥Ì“‡π‘πß“πμ“¡æ—π∏°√≥’¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬¿“¬„μâ·ºπªØ‘∫—μ‘°“√°Ì“°—∫ μ√«® Õ∫ ·≈– ª√–‡¡‘πº≈°“√¥Ì“‡π‘πß“π ·≈–‡ πÕº≈μàÕ§≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π √«¡∑—Èß¡’Àπâ“∑’Ë ª√– “πß“π°— ∫ Àπà « ¬ß“π∑’Ë ‡ °’Ë ¬ «¢â Õ ß·≈–®— ¥ ‡μ√’ ¬ ¡¢â Õ ¡Ÿ ≈ Ì “ À√— ∫ °“√ª√–™ÿ ¡ §≥–°√√¡“∏‘ ° “√ «à“¥â«¬°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π¢Õß Àª√–™“™“μ‘ ‚¥¬§≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕÕπÿ«—μμ“¡·ºπªØ‘∫—μ‘°“√ 21 ·≈–°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π¢Õß Àª√–™“™“쑪√–°Õ∫¥â«¬ √—∞¡πμ√’«à“°“√°√–∑√«ß∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘ ·≈– ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ ‡ªìπª√–∏“π°√√¡°“√ ·≈–√Õߪ≈—¥°√–∑√«ß∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘·≈– ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ ‡ªìπ°√√¡°“√·≈–‡≈¢“πÿ°“√ ¢≥–∑’Ë°√√¡°“√‡ªìπºŸâ·∑π®“°∑ÿ°¿“§ à«π ‰¥â·°à °√–∑√«ßμà“ßÊ ∑’ˇ°’ˬ«¢âÕß Õߧå°√ª°§√Õß à«π∑âÕß∂‘Ëπ °≈ÿࡪ√–™“ —ߧ¡ Õߧå°√æ—≤π“‡Õ°™π ·≈– ◊ËÕ¡«≈™π ‚¥¡’°√–∑√«ß∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘·≈– ‘Ëß·«¥≈âÕ¡‡ªìπΩÉ“¬‡≈¢“πÿ°“√ 2)

6

®—¥∑Ì“¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π (National Sustainable Development Strategy) ‚¥¬„™â·ºπ°“√¥Ì“‡π‘πß“π‚®Œ—π‡π ‡∫Õ√å° ¡“‡ªìπ°√Õ∫„π°“√®—¥∑Ì“¬ÿ∑∏»“ μ√å¢Õߪ√–‡∑» „π æ.». 2546 Ì“π—°ß“π§≥–°√√¡°“√æ—≤π“°“√‡»√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘ ‰¥â®—¥°“√ª√–™ÿ¡ª√–®Ì“ªï ‡√◊ËÕß ç°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊πé ¢÷Èπ„π«—π∑’Ë 30 ¡‘∂ÿπ“¬π æ.». 2546 ≥ »Ÿπ¬å°“√ª√–™ÿ¡·≈–· ¥ß ‘π§â“ Õ‘¡·æÁ§‡¡◊Õß∑Õß∏“π’ ®.ππ∑∫ÿ√’ ‡æ◊ËÕ√“¬ß“πº≈°“√æ—≤π“ª√–‡∑»‚¥¬„™â¥—™π’™’È«—¥§«“¡Õ¬Ÿà¥’¡’ ÿ¢ ·≈–¥— ™ π’ ™’È «— ¥ §«“¡‡¢â ¡ ·¢Á ß ∑“߇»√…∞°‘ ® μà Õ ‡π◊Ë Õ ß®“°∑’Ë √ “¬ß“π„πæ.». 2545 ·≈–√–¥¡ §«“¡§‘¥‡ÀÁπ‡°’Ë¬«°—∫¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ‡æ◊ËÕ„Àâ¡’·π«∑“ß°“√¥Ì“‡π‘πß“π∑’Ë™—¥‡®π‡ªìπ∑’Ë ¬Õ¡√—∫√à«¡°—π¢Õß —ߧ¡‰∑¬ ´÷ËßμàÕ¡“ „π‡¥◊Õπμÿ≈“§¡ 2546 Ì“π—°ß“π§≥–°√√¡°“√æ—≤π“°“√ ‡»√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘ ( »™.) ‰¥â®—¥∑Ì“‚§√ß°“√æ—≤π“¥—™π’™’È«—¥°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π¢Õß ª√–‡∑»‰∑¬¢÷Èπ ·≈–‰¥âπÌ“¥—™π’œ ™ÿ¥π’È¡“√“¬ß“π ∂“π¿“æ°“√æ—≤π“∑’ˬ˗߬◊π¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬„π °“√ª√–™ÿ¡ª√–®Ì“ªï (æ.». 2548) ¢Õß »™. „πªï ‡ ¥’ ¬ «°— π π—È π ‡Õß °√–∑√«ß∑√— æ ¬“°√∏√√¡™“μ‘ · ≈– ‘Ë ß ·«¥≈â Õ ¡„π∞“π–ΩÉ “ ¬‡≈¢“πÿ ° “√¢Õß §≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕÕπÿ«—μμ“¡·ºπªØ‘∫—μ‘°“√ 21 ·≈–°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π¢Õß Àª√–™“™“μ‘ ‰¥â®—¥

ˬ—Ëßˬ¬◊—Ëßπ¬◊ ”À√— ∫ª√–‡∑»‰∑§Ÿà¡◊Õ¬ÿ¬ÿ∑∑∏»“ μ√å ∏»“ μ√å°°“√æ— “√æ—≤≤π“∑’ π“∑’ π ”À√— ∫ª√–‡∑»‰∑¬

ª√–™ÿ¡‡μ√’¬¡°“√ Ì“À√—∫°“√ª√–™ÿ¡ CSD ¡—¬∑’Ë 11 ®Ì“π«π 2 §√—Èß ‚¥¬¡’ºŸâ·∑π®“°Àπ૬ߓπ μà“ßÊ ‡¢â“√à«¡ª√–™ÿ¡‡μ√’¬¡°“√ ´÷Ëß∑’˪√–™ÿ¡‰¥â√à«¡°—πæ‘®“√≥“ª√–‡¥Áπ∑’Ë¡’º≈¥’·≈–º≈‡ ’¬μàÕ ª√–‡∑»‰∑¬ ¿“¬„μâ°√Õ∫ Rio+10 ·ºπªØ‘∫—μ‘°“√ 21 ·≈–º≈°“√ª√–™ÿ¡ WSSD ´÷Ëß„π∑’˪√–™ÿ¡ ‡μ√’¬¡°“√ΩÉ“¬‰∑¬‰¥â¡’¡μ‘ „Àâ°Ì“Àπ¥ª√–‡¥Áπ∑’Ë¡’§«“¡ Ì“§—≠ 3 ‡√◊ËÕß §◊Õ‡√◊ËÕß°“√»÷°…“ ÿ¢¿“æ ·≈–πÈ” μà Õ ¡“„πæ.». 2547 °√–∑√«ß∑√— æ ¬“°√∏√√¡™“μ‘ · ≈– ‘Ë ß ·«¥≈â Õ ¡‚¥¬ Ì “ π— ° §«“¡√à « ¡¡◊ Õ ¥â “ π ∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘·≈– ‘Ëß·«¥≈âÕ¡√–À«à“ߪ√–‡∑»‰¥â®—¥∑Ì“ 炧√ß°“√Õπÿ«—μμ“¡·ºπªØ‘∫—μ‘°“√ 21 ·≈–°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊πé ¢÷Èπ ´÷Ë߇ªìπ°“√»÷°…“‡Õ° “√ªØ‘≠≠“‚®Œ—π‡π ‡∫Õ√å°·≈–∑∫∑«π·ºπ°“√ ¥Ì “ ‡π‘ π ß“π‚®Œ— π ‡π ‡∫Õ√å ° ‡æ◊Ë Õ ®— ¥ ∑Ì “ ‡ªì π °√Õ∫·ºπªØ‘ ∫— μ‘ ° “√¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬·≈–°Ì “ Àπ¥ Àπ૬ߓπ√—∫º‘¥™Õ∫À≈—°„π°“√¥Ì“‡π‘πß“π·μà≈–À—«¢âÕ ‚¥¬„™â°√–∫«π°“√√–¥¡§«“¡§‘¥‡ÀÁπ·≈– °“√¡’ à«π√à«¡¢ÕßÀπ૬ߓπ·≈–¿“§’μà“ßÊ ∑’ˇ°’ˬ«¢âÕß ·≈–„πæ.». 2547 Õ’°‡™àπ°—π ∑’Ë Ì“π—°ß“π§≥–°√√¡°“√æ—≤π“°“√‡»√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘ ‰¥â ®—¥∑Ì“‚§√ß°“√æ—≤π“¥—™π’™’È«—¥°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π √–¬–∑’Ë Õß ´÷ËßπÕ°®“°®–¥Ì“‡π‘π°“√∑∫∑«π·≈– ª√—∫ª√ÿßμ—«™’È«—¥·≈–¥—™π’™’È«—¥°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬·≈â« ¬—߉¥âæ—≤π“μ—«™’È«—¥°“√æ—≤π“ ∑’ˬ—Ë߬◊π√–¥—∫¿“§ æ√âÕ¡°—∫®—¥∑Ì“√“¬ß“π ∂“π¿“æ°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬¢÷Èπ ·≈–„π æ.». 2549 »™. ‰¥â®—¥∑Ì“‚§√ß°“√æ—≤π“¥—™π’™’È«—¥°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊πμàÕ‡π◊ËÕ߇ªìπªï∑’Ë 3 ‚¥¬¡’ «—μ∂ÿª√– ߧå‡æ◊ËÕ∑∫∑«π·≈–ª√—∫ª√ÿßμ—«™’È«—¥·≈–¥—™π’È™’È«—¥°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π√–¥—∫¿“§·≈–√–¥—∫ ≈ÿà¡πÈ” √«¡∑—Èß®—¥∑Ì“√“¬ß“π ∂“π¿“æ°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π√–¥—∫¿“§·≈–√–¥—∫≈ÿà¡πÈ” ‡æ◊ËÕπÌ“‰ª„™â „π°“√ª√–‡¡‘πº≈°“√æ—≤π“·≈–„™âæ‘®“√≥“ª√–°Õ∫°“√°Ì“Àπ¥π‚¬∫“¬°“√æ—≤π“„π√–¥—∫æ◊Èπ∑’Ë μàÕ‰ª ´÷Ëß‚§√ß°“√π’È ‰¥â¥”‡π‘π°“√‡ √Á® ‘Èπ„π‡¥◊Õπ ‘ßÀ“§¡ 2550 πÕ°®“°π’È Ì “ π— ° ß“π§≥–°√√¡°“√æ— ≤ π“°“√‡»√…∞°‘ ® ·≈– — ß §¡·Àà ß ™“μ‘ ¬— ß ‰¥â ¥Ì “ ‡π‘ π °“√ Õ’° 2 ‚§√ß°“√∑’ˇ°’ˬ«¢âÕߧ◊Õ ● ‚§√ß°“√®—¥∑Ì“¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√∫√‘ ‚¿§∑’ˬ—Ë߬◊π ´÷Ëß®—¥∑Ì“‚¥¬¡’«—μ∂ÿª√– ߧå‡æ◊ËÕ 1) °Ì“Àπ¥°√Õ∫ ·π«§‘¥¥â“π°“√∫√‘ ‚¿§∑’ˬ—Ë߬◊π„π∫√‘∫∑‰∑¬·≈–ª√–‡¡‘π ∂“π°“√≥å°“√∫√‘ ‚¿§∑’ˬ—Ë߬◊π¢Õß ª√–‡∑» 2) »÷°…“·≈–®—¥∑Ì“¬ÿ∑∏»“ μ√å·≈–·π«∑“ß°“√∫√‘ ‚¿§∑’ˬ—Ë߬◊π¢Õߪ√–‡∑» ·≈– 3) °Ì“Àπ¥ª√–‡¥Áπ¬ÿ∑∏»“ μ√å∑’˧«√„À⧫“¡ Ì“§—≠‡æ◊ËÕ¢—∫‡§≈◊ËÕπ¬ÿ∑∏»“ μ√套߰≈à“« Ÿà°“√ªØ‘∫—μ‘ μàÕ‰ª ‚§√ß°“√π’È¡’√–¬–‡«≈“¥Ì“‡π‘π°“√μ—Èß·μà‡¥◊Õπ¡‘∂ÿπ“¬π 2549 ∂÷߇¥◊Õπ情¿“§¡ 2550 ● ‚§√ß°“√¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π Ì“À√—∫ª√–‡∑»‰∑¬ ´÷Ë߇ªìπ‚§√ß°“√∑’Ë®—¥∑Ì“√à«¡°—∫ UNEP ·≈– Asian Development Bank ‚¥¬¡’ «— μ ∂ÿ ª √– ß§å ‡ æ◊Ë Õ æ— ≤ π“¬ÿ ∑ ∏»“ μ√å °“√æ—≤π“ª√–‡∑»„Àâ¡ÿàß Ÿà§«“¡¬—Ë߬◊π„π√–¬–¬“«

§Ÿà¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ”À√—∫ª√–‡∑»‰∑¬

7

1.2.3 บริบทการพัฒนาด้านสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม

ประเทศไทยในระยะของการพัฒนาตามแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 10 พ.ศ.

2550-2554 ได้กําหนดเป้าหมายการพัฒนาด้านสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม โดยยึดหลักการพัฒนาแบบ องค์รวม และยึด “คน” เป็นศูนย์กลางการพัฒนา ไว้ดังนี้

ด้านสังคม

1) การพัฒนาคุณภาพคนและสังคมแห่งศีลธรรมและฐานความรู้ : ประเทศไทยให้ความ

สําคัญกับ “คน” ว่าเป็น “ทุนมนุษย์” หรือทุนสังคมที่สําคัญที่สุด เพราะคนเป็นทั้งผู้สร้าง

การพัฒนาและผู้ ได้รับผลจากการพัฒนา ดังนั้น จึงจําเป็นต้องพัฒนาศักยภาพคน

ในทุกมิติ คือ ทั้งด้านใจและกาย ได้แก่ การมีสุขภาวะและอนามัยที่ดี การมีภูมิคุ้มกันทาง

จิตใจ การมีศีลธรรมและมีคุณธรรม ความขยันหมั่นเพียร และการมีปัญญารอบรู้ เป็นต้น

โดยให้ ค วามสํ า คั ญ กั บ การวิ จั ย และพั ฒ นานวั ต กรรมและเทคโนโลยี ใ นแนวพึ่ ง ตนเอง

เพื่อนําไปสู่การเป็นสังคมแห่งการเรียนรู้ ในที่สุด

2) การสร้างความเข้มแข็งของชุมชนและเครือข่ายการพัฒนาในระดับภูมิภาคและท้องถิ่น

โดยให้ความสําคัญกับการรวมกลุ่มของประชาชน การเสริมสร้างระบบและวัฒนธรรม

เรื่องธรรมาภิบาลและประชาธิป ไตยในสังคมไทย เพื่อสร้างความเป็นธรรมในการพัฒนา

เศรษฐกิจ สังคม และการเมืองให้กับทุกภาคส่วน และสร้างความแข็งแกร่งของโครงสร้าง

กลไก และกระบวนการบริหารจัดการประเทศบนหลักธรรมาภิบาลและประชาธิป ไตย

ที่ทุกภาคส่วนมีส่วนร่วมในการขับเคลื่อนการพัฒนาและการบริหารจัดการสังคมไทยให้มี

ความโปร่งใสในการกําหนดนโยบาย และสามารถตรวจสอบได้ รวมถึงการมีกฎเกณฑ์ที่ดี

ในการกําหนดความสัมพันธ์ของทุกภาคส่วนที่ยุติธรรม ชัดเจน และสร้าง “สิทธิ” และ

การยอมรับในส่วนรวมของแต่ละภาคส่วนในสังคม

3) การบริหารจัดการภาครัฐ : การลดขนาดของภาครัฐให้เล็กกะทัดรัดและมีประสิทธิภาพ

โดยปรั บ บทบาทภารกิ จ จากเดิ ม ที่ ใ ช้ อํ า นาจควบคุ ม สั่ ง การมาเป็ น การกํ า กั บ ดู แ ลและ

สนั บ สนุ น บทบาทของภาคประชาชนและภาคธุ ร กิ จ เอกชนให้ มี ก ารดํ า เนิ น การร่ ว มกั น

ในฐานะหุ้นส่วนการพัฒนา การลดอํานาจและบทบาทของราชการส่วนกลางลง ขณะที่

เพิ่มอํานาจและบทบาทของราชการส่วนภูมิภาคและส่วนท้องถิ่น การปฏิรูปภาคธุรกิจ

เอกชนให้ โปร่งใส มีความรับผิดชอบต่อสังคม และดําเนินธุรกิจอย่างถูกต้องเป็นธรรม

มากขึ้น โดยลดการผูกขาด เร่งการแข่งขันที่เป็นธรรมและคุ้มครองผู้บริ โภค พร้อมทั้ง

การเร่ ง รั ด เพื่ อ สร้ า งความเข้ ม แข็ ง ของภาคประชาสั ง คมและภาคประชาชน และเพิ่ ม

การมีส่วนร่วมในการบริหารจัดการประเทศให้สามารถคานอํานาจภาครัฐและภาคธุรกิจ

เอกชนได้

8

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 8

3/3/09 10:41:47 PM

¥â“π‡»√…∞°‘® 1) °“√æ— ≤ 𓇻√…∞°‘ ® ª√–‡∑»∫π∞“π°“√º≈‘ μ ∑’Ë · ¢Á ß ·°√à ß ‡æ◊Ë Õ √â “ ߧ«“¡ “¡“√∂„π°“√ ·¢à ß ¢— π Õ¬à “ ß √â “ ß √√§å ¢ Õß ç‡»√…∞°‘ ® ∏ÿ √ °‘ ® é ∑’Ë Õ “»— ¬ °√–· ‚≈°“¿‘ «— μ πå ‡ ªì π ∞“π „π°“√æ—≤π“Õ¬à“ß™“≠©≈“¥ °“√Õ“»—¬·≈–√–¥¡∑ÿπ∑’Ë¡’»—°¬¿“槫“¡‰¥â‡ª√’¬∫‡Àπ◊Õ§Ÿà·¢àß ‡™à π Õ— μ ≈— ° …≥å · ≈–§ÿ ≥ §à “ ¢Õß∑ÿ π — ß §¡ ∑ÿ π ∑√— æ ¬“°√∏√√¡™“μ‘ ·≈–∑ÿ 𠇻√…∞°‘ ® °“√æ—≤π“ 燻√…∞°‘®ª√–™“™πé „π¿Ÿ¡‘¿“§·≈–™π∫∑ ‚¥¬„Àâ§π‰∑¬μàÕ¬Õ¥Õߧ姫“¡√Ÿâ æ—≤π“º≈‘μ¿—≥±å·≈– √â“ßπ«—μ°√√¡„À¡à¢÷Èπ‰¥â¥â«¬μπ‡Õß ‡À¡“– ¡°—∫ªí®®—¬æ◊Èπ∞“π∑’Ë¡’Õ¬Ÿà‡¥‘¡ ·≈–°“√ √â“ß √√§åπ«—μ°√√¡„À¡àÕ¬à“ßμàÕ‡π◊ËÕß °“√ à߇ √‘¡ ç°“√º≈‘μ·≈–∫√‘ ‚¿§Õ¬à“߬—Ë߬◊πé ‚¥¬ª√—∫‡ª≈’ˬπ·∫∫·ºπ°“√º≈‘μ„À⇪ìπ¡‘μ√°—∫ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡·≈–„™â∑√—欓°√„π°“√º≈‘μÕ¬à“ß ¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ ·≈–ª√—∫æƒμ‘°√√¡°“√∫√‘ ‚¿§¢Õߧπ„π —ߧ¡ Ÿà 秫“¡æՇ撬ßé ¡“°¢÷Èπ √«¡∑—Èß¡’°“√®—¥°“√¡≈æ‘… Õ¬à“ß¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ·≈–§«∫§ÿ¡¡≈æ‘…∑’Ë àߺ≈°√–∑∫μàÕ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ ·≈–§ÿ≥¿“æ™’«‘μ∑’Ë¥’¢Õߪ√–™“™π 2) °“√æ— ≤ 𓧫“¡·¢Á ß ·°√à ß ¢Õß«‘ “À°‘ ® ¢π“¥°≈“ß·≈–¢π“¥¬à Õ ¡‚¥¬¬÷ ¥ À≈— ° çæ÷Ë ß æ“ °—π·≈–°—πé ·≈–„™â°√–∫«π°“√æ—≤𓇧√◊Õ¢à“¬‡æ◊ËÕ°“√√«¡°≈ÿà¡ (§≈— ‡μÕ√å) ·≈–‡™◊ËÕ¡‚¬ß°—𠇪ìπÀà«ß‚´àÕÿª∑“π∫π∞“𧫓¡√Ÿâ·≈–π«—μ°√√¡∑’ˇÀ¡“– ¡‡æ◊ËÕ≈¥μâπ∑ÿπ ¬°√–¥—∫§ÿ≥¿“æ ·≈– „À⇰‘¥§«“¡√«¥‡√Á«„π°“√ª√–°Õ∫∏ÿ√°‘® ‡æ◊ËÕπÌ“‰ª Ÿà°“√‡æ‘Ë¡§ÿ≥§à“„Àâ°—∫ ‘π§â“·≈–∫√‘°“√ ‚¥¬¿“§√—∞„Àâ°“√ π—∫ πÿπ°“√æ—≤π“§ÿ≥¿“æ§π ‚§√ß √â“ßæ◊Èπ∞“π·≈–‚≈®‘ μ‘° å ·≈–∫√‘À“√ π‚¬∫“¬‡»√…∞°‘ ® à « π√«¡„Àâ ¡’ ‡ ∂’ ¬ √¿“æ ¡’ √ –∫∫®— ¥ °“√§«“¡‡ ’Ë ¬ ߇æ◊Ë Õ √â “ ß¿Ÿ ¡‘ §ÿâ ¡ °— π ∑“߇»√…∞°‘® à߇ √‘¡°“√ÕÕ¡ ‡æ‘Ë¡∑“߇≈◊Õ°°“√√–¥¡∑ÿπ ·≈–‡æ‘Ë¡ª√– ‘∑∏‘¿“æ„π°“√ „™âæ≈—ßß“π·≈–æ—≤π“æ≈—ßß“π∑¥·∑π‡æ◊ËÕ≈¥§«“¡‡ ’ˬ߷≈–≈¥°“√æ÷Ëßæ“°“√π”‡¢â“«—μ∂ÿ¥‘∫ ®“°μà“ߪ√–‡∑»

¥â“π ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ 1) °“√ √â“ߧ«“¡¡—Ëπ§ß¢Õß∞“π∑√—欓°√ §«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ·≈–§ÿ≥¿“æ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ „Àâ “¡“√∂√—°…“ ¡¥ÿ≈√–À«à“ß°“√Õπÿ√—°…å·≈–„™âª√–‚¬™πå∑ÿπ∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘ √—°…“§«“¡ ¡¥ÿ≈¢Õß√–∫∫𑇫» ·≈– √â“ß ¿“æ·«¥≈âÕ¡∑’Ë¥’ „À⇪ìπ∞“π°“√¥Ì“√ß«‘∂’™’«‘μ¢Õߪ√–™“™π‰¥â Õ¬à“߬—Ë߬◊π °“√Õπÿ√—°…åøóôπøŸ¥‘π πÈ” ªÉ“‰¡â ™“¬Ωíòß∑–‡≈ ·≈–§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ °“√ √â“ߧ«“¡‡ªìπ∏√√¡„Àâ™ÿ¡™π¡’ ‘∑∏‘ „π°“√‡¢â“∂÷ß·≈–®—¥°“√∑√—欓°√ °“√ à߇ √‘¡¿Ÿ¡‘ªí≠≠“ ∑âÕß∂‘Ëπ·≈– √â“ß®‘μ Ì“π÷°¢Õߪ√–™“™π·≈–™ÿ¡™π„Àâ¡’ ç®√‘¬∏√√¡é „π°“√„™â·≈–Õπÿ√—°…å ∑√— æ ¬“°√Õ¬à “ ß√Ÿâ §ÿ ≥ §à “ æ√â Õ ¡∑—È ß °“√æ— ≤ π“§ÿ ≥ §à “ §«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’ « ¿“æ∑’Ë Õ ¬Ÿà ∫ π ∞“𧫓¡√Ÿâ ¿Ÿ¡‘ªí≠≠“·≈–«—≤π∏√√¡∑âÕß∂‘Ëπ °“√ √â“߇ √‘¡§«“¡ “¡“√∂„π°“√®—¥°“√¢Õß ™ÿ¡™π‡æ◊ËÕ§«“¡¡—Ëπ§ß¥â“πÕ“À“√·≈– ÿ¢¿“æ ‡æ◊ËÕ‡ªìπ°“√¢¬“¬‚Õ°“ √â“߇§√◊Õ¢à“¬ ¬°√–¥—∫ ¿Ÿ¡‘ªí≠≠“·≈–π«—μ°√√¡ √â“ߧÿ≥§à“‡æ‘Ë¡¢Õß°“√º≈‘μ ‘π§â“·≈–∫√‘°“√„À⇙◊ËÕ¡‚¬ß°—∫‡»√…∞°‘® √–¥—∫ª√–‡∑»·≈–μ≈“¥‚≈°„π√–¬–¬“«

1.2.4 °√Õ∫·π«§‘¥¥â“π°Æ√–‡∫’¬∫∑’ˇ°’ˬ«¢âÕß·≈–°“√∫√‘À“√®—¥°“√‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“ª√–‡∑» °“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π„π∫√‘∫∑‰∑¬ ‡ªìπ°“√æ—≤π“∑’˧̓π÷ß∂÷ߧ«“¡‡ªìπÕߧå√«¡¢Õß¡‘μ‘°“√æ—≤π“∑ÿ°¥â“πÕ¬à“ß ¡¥ÿ≈∫πæ◊Èπ∞“π¢Õß∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘ ¿Ÿ¡‘ªí≠≠“ ·≈–«—≤π∏√√¡‰∑¬ ¥â«¬°“√¡’ à«π√à«¡¢Õߪ√–™“™π∑ÿ°°≈ÿà¡ §Ÿà¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ”À√—∫ª√–‡∑»‰∑¬

9

ด้วยความเอื้ออาทร เคารพซึ่งกันและกัน เพื่อความสามารถในการพึ่งตนเองและคุณภาพชีวิตที่ดีอย่างเท่าเทียม

ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โดยหน่วยงานภาครัฐทุกหน่วยงาน

จะมีการกําหนดยุทธศาสตร์และแผนปฏิบัติราชการตามนโยบายและยุทธศาสตร์การพัฒนาของแผนพัฒนา เศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ซึ่งแผนที่ ใช้ปัจจุบันคือ แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 10

พ.ศ. 2550-2554

นอกจากนี้ ประเทศไทยยังมีกรอบนโยบายและแผนงานด้านการพัฒนาที่ยั่งยืนที่ตอบสนองต่อข้อตกลง และพันธกรณีนานาชาติ เช่น แผนปฏิบัติการ 21 ระดับชาติและระดับท้องถิ่น และ เป้าหมายการพัฒนาแห่ง สหัสวรรษ เป็นต้น

1.2.5 วิสัยทัศน์ เป้าหมาย และยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนในระดับชาติ

สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) ได้บรรจุ “ปรัชญาเศรษฐกิจ พอเพียง” ไว้เป็นหลักการสําคัญของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 9 (พ.ศ. 2545-2549) ซึ่ง มีวิสัยทัศน์การพัฒนาประเทศที่มุ่งเน้นให้เกิดการพัฒนาที่ยั่งยืนและมีสังคมที่เข้มแข็ง มีคุณภาพ มุ่งแก้ปัญหา ความยากจนและยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชน โดยยึดปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงเป็นเครื่องนําทางการ พัฒนา ซึ่ง สศช. ได้บรรจุหลักการนี้ ในแผนฯ 10 (พ.ศ. 2550-2554) เช่นกัน

1) วิสัยทัศน์ของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 10

มุ่ ง พั ฒ นาประเทศไทยสู่ “สั ง คมอยู่ เ ย็ น เป็ น สุ ข ร่ ว มกั น คนไทยมี คุ ณ ธรรมนํ า ความรอบรู้

รู้เท่าทันโลก ครอบครัวอบอุ่น ชุมชนเข้มแข็ง สังคมสันติสุข เศรษฐกิจมีคุณภาพ เสถียรภาพ และเป็นธรรม

สิ่งแวดล้อมมีคุณภาพ และทรัพยากรธรรมชาติยั่งยืนอยู่ภายใต้ระบบบริหารจัดการประเทศที่มีธรรมาภิบาล

ดํารงไว้ซึ่งระบอบประชาธิป ไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข และอยู่ ในประชาคมโลกได้อย่างมีศักดิ์ศรี” โดยมีกรอบแนวคิดการพัฒนายุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืน ดังนี้

2) กรอบแนวคิดการพัฒนายุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสําหรับประเทศไทย

พ.ศ. 2550-2579 กรอบแนวคิดในการจัดทําคู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสําหรับประเทศไทยในระยะ 30 ปี มุ่งให้ความสําคัญกับการส่งเสริมการพัฒนาอย่างสมดุลและรอบด้าน ทั้งมิติเศรษฐกิจ มิติสังคม และมิติ

สิ่งแวดล้อม โดยมีวิสัยทัศน์ เป้าหมาย และยุทธศาสตร์ที่ครอบคลุมการพัฒนาทั้ง 3 มิติ ได้แก่ การเสริมสร้าง ระบบเศรษฐกิจที่มีเสถียรภาพและเป็นธรรม โดยมุ่งให้ความสําคัญต่อการปรับปรุงผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อ

สิ่งแวดล้อมควบคู่ ไปกับการพัฒนาความสามารถในการแข่งขันทางเศรษฐกิจ การมีระบบการคลังที่ยั่งยืนและ

ลดสัดส่วนหนี้สาธารณะ การส่งเสริมการออมของประเทศและภาคครัวเรือน การส่งเสริมความมั่นคงในอาชีพ และรายได้ประชากร การส่งเสริมและสร้างหลักประกันด้านอาหารที่ปลอดภัย รวมถึง การส่งเสริมพลังงานที่ สะอาด ● การส่งเสริมความยั่งยืนด้านสิ่งแวดล้อม โดยมุ่งให้ความสําคัญกับการจัดการคุณภาพ

สิ่งแวดล้อม (อากาศ ของเสีย น้ำ) การฟื้นฟูและจัดการทรัพยากรธรรมชาติและระบบ

นิเวศ (ป่าไม้ ดิน และความหลากหลายทางชีวภาพ) การส่งเสริมความปลอดภัยของ

มนุษย์และสิ่งแวดล้อม โดยจัดการคุณภาพสิ่งแวดล้อมให้อยู่ ในสภาวะที่ดี ส่งเสริมการ

กระจายทรัพยากรอย่างเป็นธรรมและทั่วถึง และสร้างเสริมการมีส่วนร่วมในการจัดการดูแล

ฐานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมร่วมกันของภาคีทุกภาคส่วน

10

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 10

3/3/09 10:41:48 PM

●

√Ÿª∑’Ë 1

°“√‡ √‘¡ √â“ß —ߧ¡∑’ˇ¢â¡·¢Áß·≈–¡’¥ÿ≈¬¿“æ ‚¥¬¡ÿàßæ—≤π“„À⇰‘¥ —ߧ¡§ÿ≥¿“槫∫§Ÿà°—∫ °“√‡¡◊Õß∑’Ë‚ª√àß„ ·≈–°“√æ—≤π“„À⇰‘¥ —ߧ¡∑’Ë ¡“π©—π∑å·≈–‡Õ◊ÈÕÕ“∑√μàÕ°—π ‡æ◊ËÕ„À⇰‘¥ —ߧ¡·Ààß¿Ÿ¡‘ªí≠≠“·≈–°“√‡√’¬π√Ÿâ ‡ªìπ —ߧ¡¡’¿Ÿ¡‘§ÿâ¡°—π ‚¥¬ “¡“√∂ª√—∫μ—«‡∑à“∑—πμàÕ °√–· ‚≈°“¿‘«—μπå·≈–¡’·∫∫·ºπ°“√¥Ì“‡π‘π™’«‘μ∑’Ë Õ¥§≈âÕß°—∫À≈—°ª√—™≠“‡»√…∞°‘® æՇ撬߷≈–°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ‚¥¬ºà“π°√–∫«π°“√‡√’¬π√Ÿâ·≈–‰¥â√—∫°“√ à߇ √‘¡®“° ¿“§√—∞·≈–¿“§’‡°’ˬ«¢âÕߥ⫬°“√∫√‘À“√®—¥°“√∑’Ë ‚ª√àß„ ·≈–μ√«® Õ∫‰¥â

«‘ —¬∑—»πå°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬

‡»√…∞°‘®∑’Ë¡’‡ ∂’¬√¿“æ·≈–‡ªìπ∏√√¡ ‡»√…∞°‘®∑’Ë¡—Ëπ§ß ‡»√…∞°‘®∑’ˇªìπ∏√√¡ ‡»√…∞°‘®·∫∫æՇ撬ß

● ● ●

°“√æ—≤π“∑’Ë ¡¥ÿ≈ ·≈–¬—Ë߬◊π —ߧ¡∑’ˇ¢â¡·¢Áß·≈–¡’¥ÿ≈¬¿“æ ● ● ●

—ߧ¡§ÿ≥¿“æ·≈–°“√‡¡◊Õß∑’Ë‚ª√àß„ —ߧ¡·Ààß¿Ÿ¡‘ªí≠≠“·≈–°“√‡√’¬π√Ÿâ —ߧ¡∑’Ë ¡“π©—π∑å·≈–‡Õ◊ÈÕÕ“∑√μàÕ°—π

‘Ëß·«¥≈âÕ¡∑’ˬ—Ë߬◊π ● ● ●

°“√¡’§ÿ≥¿“æ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡¥’ °√–®“¬∑√—欓°√ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡Õ¬à“߇ªìπ∏√√¡ °“√¡’ à«π√à«¡¥Ÿ·≈·≈–®—¥°“√ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡

1.2.6 ·π«‚πâ¡°“√æ—≤π“ª√–‡∑» „π¿“æ√«¡ ª√–‡∑»‰∑¬‰¥âμÕ∫ πÕßμàÕæ—π∏°√≥’®“°°“√ª√–™ÿ¡ ÿ¥¬Õ¥¢Õß‚≈°∑—Èß 2 §√—Èß ¡“Õ¬à“ß μàÕ‡π◊ËÕßμ≈Õ¥√–¬– 15 ªï∑’˺à“π¡“ π—∫®“°°“√√—∫ªØ‘≠≠“√‘‚Õ‡¡◊ËÕ æ.». 2535 ¥—ßπ—Èπ „πÕπ“§μπ—∫®“°π’È ·π«∑“ß°“√æ— ≤ π“∑’Ë ¬—Ë ß ¬◊ π ¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬®–μâ Õ ß¡’ § «“¡™— ¥ ‡®π·≈–√Õ∫¥â “ π¡“°¢÷È π „π°“√¥Ì “ ‡π‘ π °“√ Õ¬à“߇ªìπ√Ÿª∏√√¡ ¥—ß®–‡ÀÁπ‰¥â®“°·ºπæ—≤𓇻√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘ ©∫—∫∑’Ë 10 (æ.». 2550-2554) √«¡∂÷ß°√Õ∫·π«∑“ß°“√¥Ì“‡π‘πß“π¢Õß√—∞∫“≈∑’ËπâÕ¡πÌ“ª√—™≠“‡»√…∞°‘®æՇ撬ßμ“¡·π«æ√–√“™¥Ì“√‘¢Õß æ√–∫“∑ ¡‡¥Á®æ√–‡®â“Õ¬ŸàÀ—«¡“„™â‡ªìπ°√Õ∫ Ì“§—≠„π°“√æ—≤π“ª√–‡∑»Õ¬à“ß®√‘ß®—ß¡“°¢÷Èπ

§Ÿà¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ”À√—∫ª√–‡∑»‰∑¬

11

รูปที่ 2 ●

การพัฒนาประเทศไทยตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

กระบวนการเรียนรู้

● ●

●

●

คุณธรรม ความเพียร

● ● ●

คน ชุมชนสังคม เศรษฐกิจ ทรัพยากร การบริหารจัดการ

สังคมอยู่เย็นเป็นสุข ร่วมกัน

ที่มา : สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, 2549

1.2.7 แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ

ปั จ จุ บั น ประเทศไทยยั ง คงยึ ด ถื อ หลั ก การตามปรั ช ญาเศรษฐกิ จ พอเพี ย งของพระบาทสมเด็ จ พระเจ้าอยู่หัวมาเป็นแนวทางปฏิบัติ ในการพัฒนาประเทศ ควบคู่กับการพัฒนาแบบองค์รวมที่มี “คนเป็น ศูนย์กลางการพัฒนา” อย่างจริงจัง เพื่อให้เกิดการพัฒนาประเทศที่สมดุล เป็นธรรม และยั่งยืนในที่สุด ดังที่ ปรากฏกรอบแนวคิดนี้่ ในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 10 (พ.ศ. 2550-2554) ที่เป็นแผน แม่บทการพัฒนาประเทศไทยฉบับปัจจุบัน ซึ่งประกอบด้วยยุทธศาสตร์การพัฒนา 6 ยุทธศาสตร์ ได้แก่ 1) ยุทธศาสตร์การพัฒนาคุณภาพคนและสังคมไทยสู่สังคมแห่งภูมิปัญญาและการเรียนรู้ 2) ยุทธศาสตร์การสร้างความเข้มแข็งของชุมชนและสังคมให้เป็นรากฐานที่มั่นคงของประเทศ 3) ยุทธศาสตร์การปรับโครงสร้างเศรษฐกิจให้สมดุลและยั่งยืน 4) ยุ ท ธศาสตร์ ก ารพั ฒ นาบนฐานความหลากหลายทางชี ว ภาพและการสร้ า งความมั่ น คงของ ฐานทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม 5) ยุทธศาสตร์การเสริมสร้างธรรมาภิบาลในการบริหารจัดการประเทศ 6) การขับเคลื่อนยุทธศาสตร์สู่การปฏิบัติและการติดตามประเมินผล การพัฒนาประเทศตามกรอบแนวทางและยุทธศาสตร์ของแผนฯ 10 เป็นไปเพื่อให้การบริหารประเทศ ไปในทางสายกลาง บนพื้ น ฐานดุ ล ยภาพเชิ ง พลวั ต ของการพั ฒ นาที่ เ ชื่ อ มโยงทุ ก มิ ติ ข องการพั ฒ นาอย่ า ง บูรณาการ ทั้งมิติสังคมและมนุษย์ เศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม และการเมือง เพื่อสร้างความสมดุลระหว่างมิติ ทางวัตถุกับจิตใจของคนในชาติ ความสมดุลระหว่างความสามารถในการพึ่งตนเองกับความสามารถในการ แข่งขันในเวที โลก ความสมดุลระหว่างสังคมชนบทกับสังคมเมือง โดยมีการเตรียม “ระบบภูมิคุ้มกัน” ด้วย การบริหารจัดการความเสี่ยงให้เพียงพอเพื่อพร้อมรับผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงทั้งจากภายนอกและภายใน ประเทศ

1.2.8 ความสําเร็จ และประเด็นท้าทาย

เนื่ อ งจากประเทศไทยเป็ น หนึ่ ง ในประเทศสมาชิ ก ขององค์ ก ารสหประชาชาติ ที่ ต อบรั บ ปฏิ ญ ญา โจฮันเนสเบอร์กและแผนการดําเนินงานโจฮันเนสเบอร์กร่วมกับนานาประเทศที่เข้าร่วมประชุม ซึ่งเป็นพันธกรณี 12

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 12

3/3/09 10:41:49 PM

ที่ต่อเนื่องจากปฏิญญาริ โอว่าด้วยสิ่งแวดล้อมและการพัฒนาและแผนปฏิบัติการ 21 เมื่อ พ.ศ. 2535 ณ นครริ โอ เดอ จาเนโร ประเทศบราซิล นับถึงขณะนี้ (พ.ศ. 2549) แนวทางการพัฒนาประเทศจึงดําเนินการเพื่อให้สอดคล้อง กับกรอบแนวทาง “การพัฒนาที่ยั่งยืน” (Sustainable Development) ของสหประชาชาติมาอย่างต่อเนื่อง อาทิ

พ.ศ. 2540-2544

●

การรั บ หลั ก การการพั ฒ นาอย่ า งยั่ ง ยื น มาเป็ น เข็ ม ทิ ศ ในการพั ฒ นาประเทศดั ง บรรจุ ไ ว้ ใน

แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 9 (พ.ศ. 2545-2549) ถึงฉบับที่ 10 (พ.ศ. 2550-

2554) เป็นต้นมา

● การแปลงแผนปฏิ บั ติ ก าร 21 และแผนปฏิ บั ติ ก ารท้ อ งถิ่ น 21 สู่ ก ารปฏิ บั ติ ต ลอดระยะ

10 ปีที่ผ่านมา (พ.ศ. 2540-2549)

● การจัดทํา “นโยบายและแผนปฏิบัติการระดับชาติเพื่อการพัฒนาแบบยั่งยืนสําหรับประเทศไทย”

ภายใต้ โ ครงการการดํ า เนิ น การเพื่ อ อนุ วั ต ตามแผนปฏิ บั ติ ก าร 21 : การจั ด ทํ า แผนปฏิ บั ติ ก าร

ระดั บ ชาติ เ พื่ อ การพั ฒ นาแบบยั่ ง ยื น โดยความร่ ว มมื อ ระหว่ า ง สํ า นั ก งานนโยบายและแผน

สิ่งแวดล้อม และคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ (พ.ศ. 2540) ซึ่งเป็นการจัดทํา

กรอบแนวทางและแผนปฏิบัติการของประเทศไทยในด้านการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติ

และสิ่งแวดล้อม จํานวน 14 หัวข้อที่สอดคล้องและอนุวัตตามแผนปฏิบัติ

รูปที่ 3 แนวทางการพัฒนาประเทศของแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 8 - 10 จุดเน้นแผนฯ ฉ.8-10 แผนฯ 8 (พ.ศ. 2540-2544) ●

●

●

แผนฯ 9 (พ.ศ. 2545-2549)

คนเป็นศูนย์กลาง การพัฒนา สร้างความสมดุล ระหว่างการพัฒนา ด้านเศรษฐกิจและ ด้านสังคม เริ่มกระบวนการมีส่วนร่วม ของประชาชน/องค์กร/ ภาคเอกชน/รัฐ

●

●

●

แผนฯ 10 (พ.ศ. 2550-2554)

● ยึดหลักปรัชญา ยึดหลักปรัชญา เศรษฐกิจพอเพียง เศรษฐกิจพอเพียง ● เน้นความสมดุล ให้ความสำคัญ ● พัฒนาสังคมควบคู่กับการ กับการพัฒนาระบบ พัฒนาเศรษฐกิจ ภูมิคุ้มกันของประเทศ ● ไม่เน้นเป้าหมายเชิงปริมาณ

ให้ความสำคัญด้านสังคม แต่เน้นเชิงคุณภาพ และการพัฒนาคน ● เข้าใจบริบทการเปลี่ยนแปลง เชิงความรู้ ของระบบโลกาภิวัตน์

ที่มา : สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ, 2549 คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 13

13

3/3/09 10:41:50 PM

æ.». 2545-2549 ●

°“√°à Õ μ—È ß §≥–°√√¡°“√‡æ◊Ë Õ °“√æ— ≤ π“∑’Ë ¬—Ë ß ¬◊ π (¡μ‘ § ≥–√— ∞ ¡πμ√’ ‡ ¡◊Ë Õ «— π ∑’Ë 10 °—𬓬π æ.». 2545) ‡æ◊ËÕ‡ªìπ°≈‰°°“√∫√‘À“√®—¥°“√√–¥—∫π‚¬∫“¬ ∑Ì“Àπâ“∑’Ë°Ì“Àπ¥ ·π«π‚¬∫“¬ ¡“μ√°“√°“√æ—≤π“·≈–ª√– “π°“√æ—≤π“„π¡‘μμ‘ “à ßÊ ·≈–°Ì“°—∫¥Ÿ·≈°“√Õπÿ«—μ μ“¡º≈°“√ª√–™ÿ¡ ÿ¥¬Õ¥¢Õß‚≈°«à“¥â«¬°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π

●

°“√°à Õ μ—È ß §≥–°√√¡°“√‡æ◊Ë Õ Õπÿ «— μ μ“¡·ºπªØ‘ ∫— μ‘ ° “√ 21 ·≈–°“√æ— ≤ π“∑’Ë ¬—Ë ß ¬◊ π ·Àà ß Àª√–™“™“μ‘¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬ ‡¡◊ËÕ«—π∑’Ë 31 °√°Æ“§¡ æ.». 2546 ∑Ì“Àπâ“∑’ˇ πÕ·π– ·π«∑“ß·≈–¡“μ√°“√¥Ì “ ‡π‘ π ß“πμ“¡æ— π ∏°√≥’ ¢ Õߪ√–‡∑»‰∑¬¿“¬„μâ · ºπªØ‘ ∫— μ‘ ° “√ °Ì“°—∫ μ‘¥μ“¡ μ√«® Õ∫·≈–ª√–‡¡‘πº≈°“√¥Ì“‡π‘πß“π‡æ◊ËÕ‡ πÕº≈μàÕ§≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕ °“√æ— ≤ π“∑’Ë ¬—Ë ß ¬◊ π (NCSD) μ“¡º≈°“√ª√–™ÿ ¡ ÿ ¥ ¬Õ¥¢Õß‚≈°«à “ ¥â « ¬°“√æ— ≤ π“ ∑’ˬ—Ë߬◊π

●

°“√®— ¥ ∑Ì “ §Ÿà ¡◊ Õ ¬ÿ ∑ ∏»“ μ√å ° “√æ— ≤ π“∑’Ë ¬—Ë ß ¬◊ π Ì “ À√— ∫ ª√–‡∑»‰∑¬ ‚¥¬Õ“»— ¬ ·ºπ°“√ ¥Ì“‡π‘πß“π‚®Œ—π‡π ‡∫Õ√å°¡“„™â‡ªìπ°√Õ∫„π°“√®—¥∑Ì“°≈¬ÿ∑∏å¢Õߪ√–‡∑»

πÕ°®“°π’È 5 ªï∑’˺à“π¡“ ª√–‡∑»‰∑¬¬—ߪ√– ∫º≈ Ì“‡√Á®„π°“√æ—≤π“ª√–‡∑»‡ªìπ∑’Ëπà“æÕ„® æÕ ¡§«√ ·¡â«à“¬—߇¢â“„°≈⇪ѓÀ¡“¬ 秫“¡¬—Ë߬◊πé πâÕ¬°«à“∑’˧«√‡ªìπ ‚¥¬¡’º≈ Ì“‡√Á®¢Õß°“√æ—≤π“ ¥—ßπ’È

1) ∂“π¿“æ¥â“π‡»√…∞°‘® (æ.». 2543-2548) ●

● ● ● ●

‡»√…∞°‘®¢Õߪ√–‡∑»¡’Õμ— √“°“√‡μ‘∫‚쇩≈’¬Ë √âÕ¬≈– 5 °≈à“«§◊Õ GDP ‡æ‘¡Ë ®“° 4.9 ‡ªìπ 7.1 ≈â“π≈â“π∫“∑ ( §™., 2549) ª√–™“°√∑’Ë¡’√“¬‰¥âª“π°≈“ß¡’ —¥ à«π‡æ‘Ë¡¢÷Èπ‡ªìπ≈Ì“¥—∫∑’Ë 20 ®“° 192 ª√–‡∑» ª√‘¡“≥°“√ àßÕÕ°‡æ‘Ë¡®“° 67.9 À¡◊Ëπ≈â“π∫“∑ ‡ªìπ 1.1 · π≈â“π∫“∑ Õ—μ√“°“√«à“ßß“π≈¥®“°√âÕ¬≈– 3.6 ‡ªìπ√âÕ¬≈– 1.7 ∞“π°“√º≈‘μ¡’§«“¡À≈“°À≈“¬¡“°¢÷Èπ ‚¥¬¡Ÿ≈§à“°“√‡°…μ√‡æ‘Ë¡®“° 4.4 · π≈â“π∫“∑ ‡ªìπ 7.0 · π≈â“π∫“∑ ¡Ÿ≈§à“Õÿμ “À°√√¡‡æ‘¡Ë ®“° 1.6 ≈â“π≈â“π∫“∑‡ªìπ 2.5 ≈â“π≈â“π∫“∑ π—°∑àÕ߇∑’ˬ«‡æ‘Ë¡¢÷Èπ®“° 9.5 ≈â“π§π ‡ªìπ 11.5 ≈â“π§π

2) ∂“π¿“æ¥â“π —ߧ¡ ™ÿ¡™π ·≈–∏√√¡“¿‘∫“≈ (æ.». 2543-2548) ●

●

14

°“√°√–®“¬ÕÌ“π“® Ÿà∑âÕß∂‘Ë𠇪ìπ‰ªμ“¡∫∑∫—≠≠—μ‘·Ààß√—∞∏√√¡πŸ≠√“™Õ“≥“®—°√‰∑æÿ∑∏»—°√“™ 2540 ‚¥¬¡’°“√∂à“¬‚Õπ¿“√°‘®·≈â« 108 ¿“√°‘® à«π¥â“π°“√®—¥ √√√“¬‰¥â ¬—ߧߥ̓‡π‘π‰ªÕ¬à“ß≈à“™â“ ¿“§√“™°“√¡’ ° “√ª√— ∫ ∫∑∫“∑„Àâ ¡’ ª √– ‘ ∑ ∏‘ ¿ “æ¡“°¢÷È π ·μà ° “√√«¡»Ÿ π ¬å ÕÌ “ π“®°“√ μ— ¥ ‘ π „®¬— ß §ßÕ¬Ÿà ∑’Ë à « π°≈“ß ‚¥¬º≈°“√ª√–‡¡‘ π √–∫∫√“™°“√¥’ ¢÷È π ®“°√–¥— ∫ 2.6 (æ.». 2546) ‡≈◊ËÕπ¢÷Èπ‡ªìπ√–¥—∫ 3.8 (æ.». 2547) ¥â“π¿“æ≈—°…≥姫“¡‚ª√àß„ ¥’¢÷Èπ ®“° 3.2 (æ.». 2544) ‡≈◊ËÕπ¢÷Èπ‡ªìπ√–¥—∫ 3.8 (æ.». 2548)

§Ÿà¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ”À√—∫ª√–‡∑»‰∑¬

● ธรรมาภิบาลภาคเอกชน จํากัดอยู่ ในองค์กรธุรกิจขนาดใหญ่ องค์กร IMD จัดอันดับให้ประเทศ

ไทยมีสถานะดีขึ้นจากอันดับที่ 36 (พ.ศ. 2544) เป็นอันดับที่ 30 (พ.ศ. 2548) ● ประชาชนมีส่วนร่วมในทางการเมือง โดยร่วมคิด ร่วมวางแผน และร่วมตัดสินใจต่อนโยบาย

สาธารณะและกิจกรรมการพัฒนาประเทศเพิ่มมากขึ้นเป็นลําดับ ● กลไกการตรวจสอบมีความเป็นระบบมากขึ้น แต่ก็ยังอยู่ ในระยะเริ่มต้น ● กระบวนการมีส่วนร่วมทําให้ชุมชนร่วมคิด เรียนรู้ และจัดการปัญหาของตนได้ดีขึ้น โดยมีชุมชน

ที่จัดทําแผนพัฒนาชุมชนโดยกระบวนการมีส่วนร่วมแล้ว 3,657 ตําบล ● มีผู้นําชุมชนเป็นแกนหลักขับเคลื่อนการพัฒนา โดยมีปราชญ์ 1.7 ล้านคน มีชุมชนต้นแบบ

ที่เข้มแข็ง กระจายอยู่ ในทุกพื้นที่

3) สถานภาพด้านสิ่งแวดล้อม (พ.ศ. 2543-2548)

● แหล่งน้ำที่มีคุณภาพอยู่ ในเกณฑ์พอใช้ต่อแหล่งน้ำทั้งหมดเพิ่มขึ้นจากร้อยละ 63 ใน พ.ศ. 2543

เป็นร้อยละ 80 ใน พ.ศ. 2547 ● คุณภาพอากาศในภาพรวมมีแนวโน้มที่ดีขึ้น โดยสัดส่วนของจํานวนครั้งของคุณภาพอากาศ

ที่มีค่าเกินมาตรฐานในเขตเมืองต่อจํานวนครั้งที่ตรวจวัดทั้งหมดมีค่าลดลงจากร้อยละ 1.8 ใน

พ.ศ.2543 เหลือร้อยละ 1.3 ใน พ.ศ. 2546 ยกเว้นใน พ.ศ. 2547 ที่มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น

ทั้งนี้ส่วนหนึ่งเกิดจากการเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วของยานพาหนะซึ่งส่งผลให้มีฝุ่นละอองเพิ่มมากขึ้น ● สัดส่วนของขยะชุมชนที่ ได้รับการบําบัดในเขตเมืองเพิ่มขึ้นจาก 0.91 ลบ.ม./คนใน พ.ศ. 2543

เป็น 2.2 ลบ.ม./คน ใน พ.ศ. 2546

อย่างไรก็ตาม จากการที่ประเทศไทยยังคงมีปัญหาในเชิงโครงสร้างของระบบเศรษฐกิจ สังคม ทรัพยากร ธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม อันเนื่องมาจากการบริหารจัดการประเทศที่เน้นการพัฒนาเศรษฐกิจเป็นสําคัญและมี แนวทางการพัฒนาที่ ไม่เป็นไปตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเท่าที่ควร ทําให้ผลการพัฒนาสังคมและสิ่งแวดล้อม ไม่สอดคล้องกับการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจของประเทศ โดยเศรษฐกิจของประเทศยังพึ่งพาปัจจัยภายนอกและไม่ เข้มแข็งพอที่จะมีภูมิคุ้มกันต่อภาวะความผันผวนของเศรษฐกิจโลกและจากกระแสโลกาภิวัตน์ รวมทั้งยังคงมีปัญหา ความเหลื่อมล้ำของรายได้และการกระจายผลประโยชน์จากการพัฒนาที่ ไม่เท่าเทียมกัน ขณะที่กระแสวัฒนธรรม ตะวันตกที่มุ่งเน้นเรื่องวัตถุนิยม ทําให้ศีลธรรม คุณธรรมและจริยธรรมในสังคมไทยเสื่อมถอย และการให้คุณค่า

ศักดิ์ศรีความเป็นคนลดลง นอกจากนี้ ยังมีปัญหาด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมที่ ได้รับผลกระทบเชิงลบ จากการขาดความสมดุลระหว่างการใช้ประโยชน์กับการอนุรักษ์ฟื้นฟู ซึ่งนับเป็นอุปสรรคสําคัญต่อการพัฒนาประเทศ

ดังนั้น ประเด็นต่อไปนี้ จึงยังคงเป็นประเด็นท้าทายของประเทศไทยในการที่จะก้าวไปให้ถึงเป้าหมายของ การพัฒนาที่ยั่งยืน ได้แก่

● การสร้างความแข็งแกร่งของระบบและโครงสร้างการพัฒนาด้านเศรษฐกิจที่มีเสถียรภาพ มีคุณภาพ

กระจายผลประโยชน์จากการพัฒนาอย่างเป็นธรรม และมีระบบภูมิคุ้มกันที่ดี โดยมีการเติบโตอย่าง

เหมาะสม เป็นเหตุเป็นผล พอประมาณ และคํานึงถึงประโยชน์ส่วนรวมและความอยู่ดีมีสุขของ

ประชาชนและชุมชนท้องถิ่น

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 15

15

3/3/09 10:41:51 PM

● การดํารงความได้เปรียบด้านอัตลักษณ์และคุณค่าของชาติ ทั้งทุนสังคม ทุนเศรษฐกิจ และ

ทุนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เพื่อนํามาใช้ประโยชน์อย่างบูรณาการและเกื้อกูลกัน

● การมุ่งพัฒนาศักยภาพประชากรไทยในทุกมิติทั้งด้านร่างกาย จิตใจ และสติปัญญา การ

ส่งเสริมให้ครอบครัวมีความอบอุ่น มั่นคง ชุมชนมีความเข้มแข็งและมีการรวมพลังกันเป็น

เครือข่ายในการพัฒนาสําหรับการเสริมสร้างทุนเศรษฐกิจและสร้างภูมิคุ้มกันของเศรษฐกิจ

ฐานราก รวมถึ ง การส่ ง เสริมสิทธิและเสรีภาพของประชาชนและชุมชนในการเข้าถึงข้อมูล

และเข้าถึงฐานทรัพยากรธรรมชาติโดยเท่าเทียม

● การสงวน รักษา ฟื้นฟู คุ้มครอง และอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม การจัดการ

และควบคุ ม มลพิ ษ และการคงความอุ ด มสมบู ร ณ์ ข องทุ น ทางสิ่ ง แวดล้ อ มโดยเฉพาะ

ความหลากหลายทางชีวภาพ ให้เป็นรากฐานที่มั่นคงของประเทศ และเป็นฐานการดํารงชีวิต

ของคนไทยอย่างยั่งยืน

● การพั ฒ นาระบบ โครงสร้ า ง กลไก และกระบวนการบริ ห ารพั ฒ นาประเทศตามหลั ก

ธรรมาภิบาลและระบอบประชาธิป ไตยอันมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุข โดยมุ่งให้เกิดการมี

ส่วนร่วมของทุกภาคส่วนและทุกระดับในการขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศให้เกิดความสมดุล

เป็ น ธรรมและยั่ ง ยื น พร้ อ มทั้ ง ปรั บ ระบบบริ ห ารจั ด การภาครั ฐ ให้ มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพ โปร่ ง ใส

ลดบทบาทอํานาจของราชการในส่วนกลางและกระจายอํานาจการตัดสินใจ การดําเนินการ

และกระจายการจัดสรรทรัพยากรให้แก่ราชการส่วนภูมิภาค ราชการส่วนท้องถิ่น และชุมชน

มุ่งส่งเสริมบทบาทภาคเอกชนให้มีส่วนร่วมในการปฏิรูปธุรกิจเอกชนให้เข้มแข็ง สุจริต โปร่งใส

และเร่งปฏิรูปกฎหมาย กฎระเบียบ เพื่อสร้างสมดุลในการจัดสรรและกระจายผลประโยชน์จาก

การพัฒนาให้ทั่วถึงและเป็นธรรม

16

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 16

3/3/09 10:41:52 PM

บทที่ 2

กระบวนการพัฒนาและสาระสำคัญของ คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืน สำหรับประเทศไทย

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 17

17

3/3/09 10:41:55 PM

∫∑∑’Ë 2

°√–∫«π°“√æ—≤π“·≈– “√– ”§—≠¢Õß §Ÿà¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ”À√—∫ª√–‡∑»‰∑2.1

·ºπß“π ¿“§’ ·≈–«‘∏’°“√

πÕ°®“°°“√¡’·ºπ/¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π¢Õߪ√–‡∑» ¥—߇™àπ·ºπæ—≤𓇻√…∞°‘®·≈– —ߧ¡ ·Ààß™“μ‘ ©∫—∫∑’Ë 10 (æ.». 2550-2554) ·≈â« ‘Ëß ”§—≠Õ’°ª√–°“√Àπ÷Ëß∑’Ë®–π”擪√–‡∑»‰ª„Àâ∂÷߇ªÑ“À¡“¢Õß°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π §◊Õ °≈‰°°“√ª√– “πß“π·∫∫Õߧå√«¡¢Õß¿“§’∑ÿ°¿“§ à«π ¥â«¬‡Àμÿπ’È ”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√æ—≤π“°“√‡»√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘ ( »™.) ®÷߉¥â√à«¡°—∫ ‚§√ß°“√ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡·Ààß Àª√–™“™“μ‘ (UNEP) ®—¥∑” 租à¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ”À√—∫ª√–‡∑» ‰∑¬é ¢÷Èπ ‚¥¬„™â°√–∫«π°“√¡’ à«π√à«¡¢Õß¿“§’μà“ßÊ ∑’ˇ°’ˬ«¢âÕ߇æ◊ËÕ √â“ß©—π∑“¡μ‘ „π°“√°”Àπ¥ª√–‡¥Áπ·≈– ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π√–¬– 30 ªï√à«¡°—π ·≈–‡ªìπ°“√ √â“ߧ«“¡√Ÿâ ÷°¡’ à«π√à«¡·≈–‡ªìπ‡®â“¢Õß„π ¬ÿ∑∏»“ μ√å√–À«à“ß¿“§’μà“ßÊ ∑’ˇ°’ˬ«¢âÕ߇æ◊ËÕ®–‰¥â√à«¡¡◊Õ·≈–ª√– “π°“√¥”‡π‘πß“π¥â“π°“√æ—≤π“„Àâ ‰ª„π ∑‘»∑“߇¥’¬«°—π·≈– à߇ √‘¡‡°◊ÈÕ°Ÿ≈´÷Ëß°—π·≈–°—π Õ—π®–‡ªìπ°“√π”擪√–‡∑»‰∑¬‰ª Ÿà‡ªÑ“À¡“¬¢Õß°“√æ—≤π“∑’Ë ¬—Ë߬◊π‰¥â „π∑’Ë ¥ÿ ‚¥¬¢—ÈπμÕ𥔇π‘π°“√·≈–·ºπß“π„π°“√®—¥∑”¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ¡’¥—ßμàÕ‰ªπ’È

°‘®°√√¡·≈–·ºπß“π ≈”¥—∫

°‘®°√√¡

1

‡μ√’ ¬ ¡·π«∑“߇æ◊Ë Õ °“√®— ¥ ∑”§Ÿà ¡◊ Õ ¬ÿ ∑ ∏»“ μ√å ° “√æ— ≤ π“∑’Ë ¬—Ë ß ¬◊ π ”À√— ∫ ª√–‡∑»‰∑¬ (NSDS) ·≈–®—¥μ—Èߧ≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π (NCSD) √«¡∂÷ß®—¥∑”‚§√ß√à“ߧŸà¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ”À√—∫ ª√–‡∑»‰∑● ∑∫∑«π·ºπμà“ßÊ ∑’Ë¡’¢Õߪ√–‡∑» ● »÷°…“·π«∑“ß∑—Ë«‰ª„π°“√®—¥μ—Èß NCSD ·≈–°“√®—¥∑” NSDS ● √à“ß‚§√ß√à“ß√“¬ß“π NSDS ®—¥°“√ª√–™ÿ¡‡™‘ߪؑ∫—μ‘°“√√–¥—∫ª√–‡∑» ‡æ◊ËÕ‡ªî¥‚§√ß°“√·≈–æ‘®“√≥“ ‚§√ß√à“ß√“¬ß“π NSDS √‘‡√‘Ë¡°“√®—¥∑”°√–∫«π°“√À“√◊Õ°—∫°≈ÿà¡¿“§’μà“ßÊ ∑’ˇ°’ˬ«¢âÕß°—∫°“√®—¥∑” NSDS ·≈–√à«¡°—π®—¥μ—Èß NCSD æ—≤π“·≈–®—¥∑”√à“ߧŸà¡◊Õ NSDS

2

3 4

18

§Ÿà¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ”À√—∫ª√–‡∑»‰∑¬

√–¬–‡«≈“ ¡°√“§¡ ∂÷ß ¡‘∂ÿπ“¬π 2549

12 °√°Æ“§¡ 2549 ‘ßÀ“§¡ 2549 ‘ßÀ“§¡ 2549 ∂÷ß ¡°√“§¡ 2550

ลำดับ

กิจกรรม

ระยะเวลา

5

จัดการประชุมหารือเพื่อพิจารณาร่างคู่มือ NSDS ครั้งที่ 1

5 กุมภาพันธ์ 2550

6

ปรับปรุงร่างคู่มือ NSDS จากข้อคิดเห็นและข้อเสนอแนะในการประชุม หารือเพื่อพิจารณาร่างคู่มือ NSDS ครั้งที่ 1 จัดการประชุมหารือเพื่อพิจารณาร่างคู่มือ NSDS ครั้งที่ 2 จัดเตรียมร่างคู่มือ NSDS ฉบับสมบูรณ์ โดยปรับปรุงจากข้อคิดเห็นและ ข้อเสนอแนะที่ ได้จากการประชุมหารือเพื่อพิจารณาร่างคู่มือ NSDS ครั้งที่ 2 จัดการประชุมผู้เชี่ยวชาญเพื่อพิจารณาร่างคู่มือ NSDS ฉบับสมบูรณ์

กุมภาพันธ์ ถึง มีนาคม 2550 5 เมษายน 2550 พฤษภาคม ถึง พฤศจิกายน 2550

จัดทำคู่มือ NSDS ฉบับสมบูรณ์

ธันวาคม 2550 ถึง กุมภาพันธ์ 2551 มีนาคม ถึง

มิถุนายน 2551

7

8 9 10 11

แปล จัดพิมพ์ และเผยแพร่คู่มือ NSDS ฉบับสมบูรณ์ (รายงาน 500 เล่ม พร้อมคู่มือที่บรรจุอยู่ ใน CD-ROM 500 แผ่น และ DVDs 500 แผ่น)

7 ธันวาคม 2550

2.2 โครงสร้างของคู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย (NSDS) เกิดขึ้นจากการทบทวนแผนต่างๆ ที่มีอยู่ ของประเทศ ซึ่งรวมถึงแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 10 และนโยบายและแผนการดำเนินงาน

ด้ า นสิ่ ง แวดล้ อ มและสั ง คมอื่ น ๆ รวมทั้ ง การทบทวนสถานการณ์ ก ารพั ฒ นาของประเทศ เพื่ อ กำหนดประเด็ น ยุทธศาสตร์การพัฒนาของประเทศไทย และนำเสนอต่อที่ประชุมซึ่งเป็นภาคีที่เกี่ยวข้องให้ร่วมกันพิจารณาให้ข้อ

เสนอแนะและความคิดเห็นในการปรับปรุงโครงร่างและจัดทำเป็นคูม่ อื ยุทธศาสตร์การพัฒนาทีย่ งั่ ยืนสำหรับประเทศไทย (NSDS) ซึ่งมีทั้งสิ้น 4 ยุทธศาสตร์หลัก โดยมีโครงสร้างดังนี้

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 19

19

3/3/09 10:41:57 PM

วิสัยทัศน์การพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย

มุ่งพัฒนาประเทศไทยสู่สังคมอยู่เย็นเป็นสุขร่วมกัน คนไทยมีคุณธรรมนำความรอบรู้ รู้เท่าทันโลก ครอบครัวอบอุ่น ชุมชนเข้มแข็ง สังคมสันติสุข เศรษฐกิจมีคุณภาพ เสถียรภาพ และเป็นธรรม สิ่งแวดล้อมมีคุณภาพและ ทรัพยากรธรรมชาติยั่งยืน อยู่ภายใต้ระบบบริหารจัดการประเทศที่มีธรรมาภิบาล ดำรงไว้ซึ่งระบอบประชาธิป ไตยอันมี พระมหากษัตริย์เป็นประมุข และอยู่ ในประชาคมโลกได้อย่างมีศักดิ์ศรี

เศรษฐกิจ

สังคม

สิ่งแวดล้อม

การพัฒนาอย่างรอบด้านและสมดุล

แนวทางการดำเนินงานตามยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืน ยุทธศาสตร์ที่ 1 : การขจัดความยากจนโดย การสร้างความเติบโตทาง เศรษฐกิจอย่างยั่งยืน และเสมอภาค กลยุทธ์ : 1. การส่งเสริมความมั่นคงใน อาชีพและรายได้ประชากร 2. การส่งเสริมการออมของ ประเทศและภาคครัวเรือน 3. ระบบการคลังที่ยั่งยืนและ การลดสัดส่วนหนี้สาธารณะ 4. การปรับปรุงผลิตภัณฑ์ ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและ พัฒนาความสามารถในการ แข่งขันทางเศรษฐกิจ 5. การส่งเสริมความมั่นคง ด้านพลังงานและการใช้ พลังงานหมุนเวียน 6. การส่งเสริมและสร้างหลัก ประกันด้านอาหาร ที่ปลอดภัย

ยุทธศาสตร์ที่ 2 : การส่งเสริมความมั่นคง และความปลอดภัยด้าน สิ่งแวดล้อม

ยุทธศาสตร์ที่ 3 : การเสริมสร้างสังคม ฐานความรู้และสังคม อุดมจริยธรรม

กลยุทธ์ : กลยุทธ์ : 1. การส่งเสริมการศึกษา 1. การจัดการน้ำ 2. การจัดการกากของเสีย และการศึกษาต่อเนื่อง 2. การพัฒนาการเข้าถึง และขยะอันตราย ข้อมูลข่าวสาร และการ 3. การจัดการคุณภาพ ส่งเสริมนวัตกรรมและ อากาศ เทคโนโลยีเพื่อการพัฒนา 4. การจัดการและฟื้นฟู ที่ยั่งยืน ทรัพยากรธรรมชาติและ 3. การส่งเสริมศาสนา ความ ความหลากหลายทางชีวภาพ เชื่อและจิตสำนึกทาง 5. การส่งเสริมสวัสดิภาพ วัฒนธรรม ความปลอดภัยของมนุษย์ 4. การพัฒนาการสาธารณสุข และสิ่งแวดล้อม และสิทธิ ในการได้รับบริการ ทางสุขภาพ 5. การคุ้มครอง สร้างความ เข้มแข็ง และพัฒนาสิทธิของ ภาคแรงงาน 6. ความปลอดภัยในชีวิตและ ทรัพย์สิน และการป้องกัน แก้ ไขปัญหายาเสพติด

ยุทธศาสตร์ที่ 4 : การเสริมสร้างธรรมาภิบาล

กลยุทธ์ : 1. การพัฒนาความโปร่งใส และธรรมาภิบาล 2. การขจัดคอร์รัปชั่น 3. การเสริมสร้างความ เข้มแข็งในการบังคับใช้ กฎหมาย 4. การพัฒนากระบวนการมี ส่วนร่วม 5. การเสริมสร้างขีดความ สามารถและอำนาจหน้าที่ ขององค์กรปกครองส่วน ท้องถิ่น 6. การส่งเสริมความ ร่วมมือระหว่าง ภูมิภาคและนานาชาติ

การติดตามประเมินผล 20

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 20

3/3/09 10:41:57 PM

2.3 เป้าประสงค์และหลักการของการพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย

การพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย มีพื้นฐานแนวคิดมาจาก “ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง” ให้ความ สำคัญกับการพัฒนาที่มีดุลยภาพ ทั้งด้านสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อม การพัฒนาทั้ง 3 ด้าน

ต้องเกื้อกูลและไม่ขัดแย้งระหว่างกัน โดยการพัฒนาเศรษฐกิจให้ขยายตัวอย่างมีคุณภาพและแข่งขันได้

ต้ อ งคำนึ ง ถึ ง ขี ด จำกั ด ของทรั พ ยากรธรรมชาติ แ ละสิ่ ง แวดล้ อ มที่ ส ามารถสงวนรั ก ษาไว้ ใ ช้ ป ระโยชน์ ไ ด้

อย่างยาวนาน ใช้ทรัพยากรทุกชนิดอย่างประหยัดและมีประสิทธิภาพสูงสุด โดยไม่ส่งผลเสียต่อความ ต้องการของคนทั้งในปัจจุบันและในอนาคต ทั้งนี้ เพื่อคงความอุดมสมบูรณ์ของทรัพยากรธรรมชาติ ความ หลากหลายทางชีวภาพ และคุณภาพสิ่งแวดล้อม เพื่อให้เป็นฐานการผลิตของระบบเศรษฐกิจและการดำรง ชีวิตของมนุษย์ ได้อย่างต่อเนื่องตลอดไป และต้องดำเนินการควบคู่กับการพัฒนาศักยภาพคนและยกระดับ คุณภาพชีวิตของประชาชนให้ดีขึ้น โดยบริหารจัดการทรัพยากรและกระจายผลประโยชน์จากการพัฒนาและ สวัสดิการอย่างทั่วถึงและเป็นธรรม มีการปลูกฝังค่านิยมของคนไทยให้มีความพอเพียงและพึ่งตนเองได้ ขณะเดียวกันส่งเสริมการนำภูมิปัญญาและวัฒนธรรมไทยที่ดำเนินวิถีชีวิตอยู่ร่วมกับธรรมชาติ ได้อย่างเกื้อกูล สามารถปรับตัวรู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลงบนฐานของสังคมแห่งความรู้ ทั้งนี้ องค์ประกอบและเป้าประสงค์ ของการพัฒนาไปสู่ความยั่งยืนของประเทศไทย มี 4 ประการ คือ

1) คุณภาพ เพื่อให้สังคมไทยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น เป็นสังคมฐานความรู้ มีการพัฒนาศักยภาพ

และการศึกษาได้ด้วยตนเอง มีการผลิตสินค้าและบริการที่มีคุณภาพตามศักยภาพการผลิต

ในประเทศเน้นความได้เปรียบเชิงแข่งขันควบคู่กับผลิตภาพ (productivity) เพิ่มผลผลิต

ที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมและลดมลพิษเชิงป้องกัน 2) เสถียรภาพและการปรับตัว เศรษฐกิจเกิดการขยายตัวอย่างมีเสถียรภาพทั้งระดับภายในและ

ภายนอกประเทศ มีการสร้างภูมิคุ้มกันทางเศรษฐกิจและสังคมจากปัจจัยสนับสนุนภายใน โดย

คำนึงถึงขีดจำกัดและความสามารถในการรองรับของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ด้วย

การพัฒนาและการบริหารจัดการเศรษฐกิจระดับฐานรากอย่างครบวงจร โดยมีสินค้าภูมิปัญญา

ท้องถิ่นที่หลากหลาย มีการธำรงไว้ซึ่งศิลปวัฒนธรรมและเอกลักษณ์ อันเป็นมรดกดีงามของชาติ 3) การกระจายการพัฒนาอย่างเป็นธรรม ประชากรมีความเท่าเทียมทั้งด้านเพศ อาชีพ รายได้

การศึ ก ษา ความต้ อ งการพื้ น ฐานในการดำรงชี พ และบริ ก ารพื้ น ฐานทางสั ง คม มี โ อกาส

ในการเข้าถึงตลาดและการจัดสรรฐานทรัพยากรอย่างเหมาะสมและเป็นธรรม โดยคำนึงถึง

ความต้องการของคนรุ่นปัจจุบันและสงวนรักษาทรัพยากรให้คนรุ่นอนาคต 4) การมีระบบบริหารจัดการที่ดี ประชากรทุกภาคส่วนของสังคม มี โอกาสและสิทธิ ในการรับรู้

ข้อมูลข่าวสาร มีส่วนร่วมในกระบวนการตัดสินใจ และนโยบายสาธารณะที่มีผลต่อประชาชน

โดยการบริหารจัดการ การส่งเสริมและกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่น และการสร้างความร่วมมือแบบ

บูรณาการของสถาบันการเมือง สังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดล้อมอย่างจริงจัง

จาก 4 องค์ประกอบข้างต้น จึงใช้เป็นกรอบในการกำหนดเป้าประสงค์การพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย และนำไปสู่การแปลงเป็นยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนต่อไป โดยเป้าประสงค์การพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย

ในระยะยาว มีดังนี้

2.3.1 เป้าประสงค์ที่ 1 : การขจัดความยากจนโดยการสร้างความเติบโตทางเศรษฐกิจอย่าง

ยั่งยืนและเสมอภาค

การขจัดความยากจนโดยการสร้างความเติบโตทางเศรษฐกิจอย่างยั่งยืนและเสมอภาค ให้ความสำคัญ

กับการดำเนินกลยุทธ์ 6 กลยุทธ์ ได้แก่ (1) การส่งเสริมความมั่นคงในอาชีพและรายได้ประชากร (2) การส่งเสริม

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 21

21

3/3/09 10:41:58 PM

การออมของประเทศและภาคครัวเรือน (3) ระบบการคลังที่ยั่งยืนและการลดสัดส่วนหนี้สาธารณะ (4) การ ปรับปรุงผลิตภัณฑ์ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม และพัฒนาความสามารถในการแข่งขันทางเศรษฐกิจ (5) การ

ส่งเสริมความมั่นคงด้านพลังงานและการใช้พลังงานหมุนเวียน และ (6) การส่งเสริมและสร้างหลักประกันด้าน อาหารที่ปลอดภัย โดยแต่ละกลยุทธ์มีการกำหนดนโยบาย องค์กรรับผิดชอบ เครื่องมือที่มีอยู่ ในปัจจุบัน แผน ปฏิบัติการและเครื่องมือที่ ใช้ดำเนินงาน ตลอดจนตัวชี้วัดที่ ใช้ ในการตรวจติดตามและประเมินผลการพัฒนา

2.3.2 เป้าประสงค์ที่ 2 : การส่งเสริมความมั่นคงและความปลอดภัยด้านสิ่งแวดล้อม

การส่งเสริมความมั่นคงและความปลอดภัยด้านสิ่งแวดล้อม ให้ความสำคัญกับการดำเนินกลยุทธ์

5 กลยุทธ์ ได้แก่ (1) การจัดการน้ำ (2) การจัดการกากของเสียและขยะอันตราย (3) การจัดการคุณภาพ อากาศ (4) การจัดการและฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและความหลากหลายทางชีวภาพ และ (5) การส่งเสริม

สวัสดิภาพความปลอดภัยของมนุษย์และสิ่งแวดล้อม โดยแต่ละกลยุทธ์มีการกำหนดนโยบาย องค์กรรับผิดชอบ เครื่องมือที่มีอยู่ ในปัจจุบัน แผนปฏิบัติการและเครื่องมือที่ ใช้ดำเนินงาน ตลอดจนตัวชี้วัดที่ ใช้ ในการตรวจ

ติดตามผลการพัฒนา

2.3.3 เป้าประสงค์ที่ 3 : การเสริมสร้างสังคมฐานความรู้และสังคมอุดมจริยธรรม

การเสริ ม สร้ า งสั ง คมฐานความรู้ แ ละสั ง คมอุ ด มจริ ย ธรรม ให้ ค วามสำคั ญ กั บ การดำเนิ น กลยุ ท ธ์

6 กลยุทธ์ ได้แก่ (1) การส่งเสริมการศึกษาและการศึกษาต่อเนื่อง (2) การพัฒนาการเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร และการส่ ง เสริ ม นวั ต กรรมและเทคโนโลยี เ พื่ อ การพั ฒ นาที่ ยั่ ง ยื น (3) การส่ ง เสริ ม ศาสนา ความเชื่ อ

และจิตสำนึกทางวัฒนธรรม (4) การพัฒนาการสาธารณสุขและสิทธิ ในการได้รับบริการทางสุขภาพ (5)

การคุ้มครอง สร้างความเข้มแข็ง และพัฒนาสิทธิของภาคแรงงาน และ (6) ความปลอดภัยในชีวิตและ

ทรัพย์สินและการป้องกันแก้ ไขปัญหายาเสพติด โดยแต่ละกลยุทธ์มีการกำหนดนโยบาย องค์กรรับผิดชอบ เครื่องมือที่มีอยู่ ในปัจจุบัน แผนปฏิบัติการและเครื่องมือที่ ใช้ดำเนินงาน ตลอดจนตัวชี้วัดที่ ใช้ ในการตรวจ ติดตามและประเมินผลการพัฒนา

2.3.4 เป้าประสงค์ที่ 4 : การเสริมสร้างธรรมาภิบาล

การส่งเสริมธรรมาภิบาลในทุกระดับของสังคม ให้ความสำคัญกับการดำเนินกลยุทธ์ 6 กลยุทธ์ ได้แก่ (1) การพัฒนาความโปร่งใสและธรรมาภิบาล (2) การขจัดคอร์รัปชั่น (3) การเสริมสร้างความเข้มแข็งใน

การบังคับใช้กฎหมาย (4) การพัฒนากระบวนการมีส่วนร่วม (5) การเสริมสร้างขีดความสามารถและอำนาจ หน้าที่ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และ (6) การส่งเสริมความร่วมมือระหว่างภูมิภาคและนานาชาติ โดย แต่ละกลยุทธ์มีการกำหนดนโยบาย องค์กรรับผิดชอบ เครื่องมือที่มีอยู่ ในปัจจุบัน แผนปฏิบัติการและเครื่องมือ ที่ ใช้ดำเนินงาน ตลอดจนตัวชี้วัดที่ ใช้ ในการตรวจติดตามผลการพัฒนา

22

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 22

3/3/09 10:41:59 PM

บทที่ 3

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืน สำหรับประเทศไทย

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 23

23

3/3/09 10:42:03 PM

บทที่ 3

คู่ มื อ ยุ ท ธศาสตร์ ก ารพั ฒ นาที่ ยั่ ง ยื น สำหรับประเทศไทย

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย ยกร่างขึ้นจากการประชุมระดมความคิดเห็นของ ภาคีที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้ ได้ประเด็นการพัฒนาที่สำคัญมาดำเนินการทบทวนและประมวลเป็นประเด็นยุทธศาสตร์ การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทยในระยะยาว ซึ่งเห็นพ้องกันว่าควรประกอบด้วย 4 ยุทธศาสตร์ และ

23 กลยุทธ์ ดังแสดงในผังยุทธศาสตร์

24

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 24

3/3/09 10:42:04 PM

ยุทธศาสตร์ที่ 1 วิสัยทัศน์การพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย

มุ่งพัฒนาประเทศไทยสู่สังคมอยู่เย็นเป็นสุขร่วมกัน คนไทยมีคุณธรรมนำความรอบรู้ รู้เท่าทันโลก ครอบครัวอบอุ่น ชุมชนเข้มแข็ง สังคมสันติสุข เศรษฐกิจมีคุณภาพ เสถียรภาพ และเป็นธรรม สิ่งแวดล้อมมีคุณภาพและ ทรัพยากรธรรมชาติยั่งยืน อยู่ภายใต้ระบบบริหารจัดการประเทศที่มีธรรมาภิบาล ดำรงไว้ซึ่งระบอบประชาธิป ไตยอันมี พระมหากษัตริย์เป็นประมุข และอยู่ ในประชาคมโลกได้อย่างมีศักดิ์ศรี

เศรษฐกิจ

สังคม

สิ่งแวดล้อม

การพัฒนาอย่างรอบด้านและสมดุล

แนวทางการดำเนินงานตามยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืน ยุทธศาสตร์ที่ 1 : การขจัดความยากจนโดย การสร้างความเติบโตทาง เศรษฐกิจอย่างยั่งยืน และเสมอภาค กลยุทธ์ : 1. การส่งเสริมความมั่นคงใน อาชีพและรายได้ประชากร 2. การส่งเสริมการออมของ ประเทศและภาคครัวเรือน 3. ระบบการคลังที่ยั่งยืนและ การลดสัดส่วนหนี้สาธารณะ 4. การปรับปรุงผลิตภัณฑ์ ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและ พัฒนาความสามารถในการ แข่งขันทางเศรษฐกิจ 5. การส่งเสริมความมั่นคง ด้านพลังงานและการใช้ พลังงานหมุนเวียน 6. การส่งเสริมและสร้างหลัก ประกันด้านอาหาร ที่ปลอดภัย

ยุทธศาสตร์ที่ 2 : การส่งเสริมความมั่นคง และความปลอดภัยด้าน สิ่งแวดล้อม

ยุทธศาสตร์ที่ 3 : การเสริมสร้างสังคม ฐานความรู้และสังคม อุดมจริยธรรม

กลยุทธ์ : กลยุทธ์ : 1. การส่งเสริมการศึกษา 1. การจัดการน้ำ 2. การจัดการกากของเสีย และการศึกษาต่อเนื่อง 2. การพัฒนาการเข้าถึง และขยะอันตราย ข้อมูลข่าวสาร และการ 3. การจัดการคุณภาพ ส่งเสริมนวัตกรรมและ อากาศ เทคโนโลยีเพื่อการพัฒนา 4. การจัดการและฟื้นฟู ที่ยั่งยืน ทรัพยากรธรรมชาติและ 3. การส่งเสริมศาสนา ความ ความหลากหลายทางชีวภาพ เชื่อและจิตสำนึกทาง 5. การส่งเสริมสวัสดิภาพ วัฒนธรรม ความปลอดภัยของมนุษย์ 4. การพัฒนาการสาธารณสุข และสิ่งแวดล้อม และสิทธิ ในการได้รับบริการ ทางสุขภาพ 5. การคุ้มครอง สร้างความ เข้มแข็ง และพัฒนาสิทธิของ ภาคแรงงาน 6. ความปลอดภัยในชีวิตและ ทรัพย์สิน และการป้องกัน แก้ ไขปัญหายาเสพติด

ยุทธศาสตร์ที่ 4 : การเสริมสร้างธรรมาภิบาล

กลยุทธ์ : 1. การพัฒนาความโปร่งใส และธรรมาภิบาล 2. การขจัดคอร์รัปชั่น 3. การเสริมสร้างความ เข้มแข็งในการบังคับใช้ กฎหมาย 4. การพัฒนากระบวนการมี ส่วนร่วม 5. การเสริมสร้างขีดความ สามารถและอำนาจหน้าที่ ขององค์กรปกครองส่วน ท้องถิ่น 6. การส่งเสริมความ ร่วมมือระหว่าง ภูมิภาคและนานาชาติ

การติดตามประเมินผล คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 25

25

3/3/09 10:42:04 PM

ยุทธศาสตร์ที่ 1 : การขจัดความยากจน โดยการสร้างความเติบโต ทางเศรษฐกิจอย่างยั่งยืนและเสมอภาค วิสัยทัศน์ (Vision) “มุ่งพัฒนาประเทศไทยอย่างยั่งยืนด้วยหลักการ ประชาชนมีอาชีพและรายได้มั่นคง เศรษฐกิจและการคลังมี เสถียรภาพ และมีการผลิตและบริโภคที่ยั่งยืนโดยไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม”

วัตถุประสงค์

เพื่อส่งเสริมความมั่นคงในอาชีพและรายได้ของประชากรตามแนวทางของเศรษฐกิจพอเพียงและ

การพัฒนาที่ยั่งยืน ร่วมกับการเสริมสร้างความมั่นคงของเศรษฐกิจชุมชนที่เน้นการพึ่งพาตนเองและ

การผลิตเพื่อการบริ โภคที่ยั่งยืน

● เพื่อให้ประเทศมีความมั่นคงทางการเงิน และมีกลไกการออมอย่างมีประสิทธิภาพ พร้อมกับการ

สร้างเสริมการออมและการเงินของภาคประชาชน

● เพื่อให้ประเทศมีระบบการคลังที่มีเสถียรภาพ มีการบริหารและควบคุมงบประมาณรายจ่ายและ

การลงทุนอย่างเหมาะสมเพื่อลดสัดส่วนหนี้สาธารณะอย่างต่อเนื่อง

● เพื่อให้เกิดการผลิตสินค้าที่มีคุณภาพสูงและสอดคล้องกับศักยภาพทางการผลิตของประเทศ และมุ่ง

พั ฒ นาขี ด ความสามารถในการแข่งขันทางเศรษฐกิจและปรับบทบาทการค้าในเชิงรุก รวมถึง มี

แบบแผนการผลิ ต และสร้ า งมู ล ค่ า เพิ่ ม ให้ กั บ สิ น ค้ า และส่ ง เสริ ม การบริ โ ภคที่ ยั่ ง ยื น โดยไม่ ท ำลาย

สิ่งแวดล้อม

● เพื่อส่งเสริมความมั่นคงด้านพลังงานของประเทศ ลดการใช้พลังงาน เพิ่มทางเลือกด้านพลังงาน และ

ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้พลังงานโดยนำนวัตกรรมด้านพลังงานสีเขียวมาใช้ ให้เกิดผลที่เป็นรูปธรรม

อย่างแพร่หลาย ● เพื่ อ ยกระดั บ มาตรฐานอาหารสู่ ม าตรฐานสากลอย่ า งทั่ ว ถึ ง ทั่ ว ประเทศ เพื่ อ คุ ณ ภาพชี วิ ต ที่ ดี ข อง

ประชากรและสามารถแข่งขันกับตลาดโลกได้อย่างเท่าเทียม ●

26

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 26

3/3/09 10:42:05 PM

กลยุทธ์ที่ 1 การส่งเสริมความมั่นคงในอาชีพและรายได้ประชากร นโยบายในปัจจุบัน

1. ปฏิ ญ ญาริ โ อว่ า ด้ ว ยสิ่ ง แวดล้ อ มและการพั ฒ นา (Rio Declaration on Environment and

Development) เป็นหลักการเกี่ยวกับสิทธิและความรับผิดชอบของสหประชาชาติ ในการดำเนินงานพัฒนา

เพื่อปรับปรุงคุณภาพชีวิตของประชาชน 2. แผนการดำเนินงานโจฮันเนสเบอร์ก (JPOI) ได้แก่ การขจัดความยากจน (Poverty Eradication) และ

การเปลี่ยนแปลงรูปแบบการผลิตและการบริ โภคที่ ไม่ยั่งยืน (Changing unsustainable patterns of

consumption and production) 3. การตั้งถิ่นฐานมนุษย์อย่างยั่งยืน (Sustainable Human Settlement) 4. เป้าหมายการพัฒนาแห่งสหัสวรรษ (MDG) ของสหประชาชาติ เพื่อมุ่งขจัดความยากจน 5. แผนฯ 9 และ 10 ซึ่งยึดหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และการยึดคนเป็นศูนย์กลางของการพัฒนา 6. นโยบายการพัฒนาและส่งเสริมการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน โดยการมีส่วนร่วมของชุมชนเจ้าของพื้นที่

เครื่องมือในปัจจุบัน 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

(ร่าง)พระราชบัญญัติป่าชุมชน พ.ศ. ... พระราชบัญญัติสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2550 พระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545 (30 บาทรักษาทุกโรค) พระราชบัญญัติผู้สูงอายุ พ.ศ. 2546 พระราชบัญญัติจัดสรรที่ดิน พ.ศ. 2543 และพระราชบัญญัติปฏิรูปที่ดิน พ.ศ. 2518 การเกษตรทฤษฎี ใหม่ และตามแนวพระราชดำริ ศูนย์ขจัดความยากจนตามโครงการแนวพระราชดำริ สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.)

1.

เพิ่มและกระจายโอกาสในการมีอาชีพทำกินและพึ่งพาตนเองได้ของประชากรในชนบทอย่างต่อเนื่องโดยใช้

การพัฒนาการเกษตรเป็นหลักในการส่งเสริมการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากของชุมชน เช่น ● การเกษตรแบบพอเพียง การเกษตรทฤษฎี ใหม่ และการเกษตรอินทรีย์ ● การผลิตสินค้าประเภทอาหาร และสมุนไพร ● การพัฒนากิจกรรมและแหล่งท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมในชุมชน และการพัฒนาคุณภาพการบริการ ● การจัดสรรที่ดินทำกิน และการปฏิรูปที่ดินเพื่อการเกษตร ● การจัดสรรน้ำเพื่อการเกษตร

แนวทางดำเนินงาน

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 27

27

3/3/09 10:42:06 PM

2.

เพิ่มการกระจายรายได้ เพื่อให้เกิดความเป็นธรรมทางเศรษฐกิจและลดช่องว่างระหว่างรายได้ โดยการ

สร้างงานสร้างรายได้ ในชนบทและชุมชนเมืองอย่างต่อเนื่องแบบมุ่งเน้นกลยุทธ์เชิงรุก และสร้างหลัก

ประกันเพื่อความมั่นคงในชีวิตของประชากร เช่น ● การจัดการการท่องเที่ยวที่ยั่งยืนโดยชุมชนมีส่วนร่วมและเป็นเจ้าของ รวมถึงส่งเสริมและพัฒนา

การผลิตของวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมมากขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยดำเนินการขยายผล

ทั่วประเทศเพื่อให้เศรษฐกิจฐานรากมีความเข้มแข็ง ● ลดอัตราการว่างงานของประชากรไม่ ให้สูงกว่า ร้อยละ 2 เพื่อลดภาระพึ่งพิงในครอบครัวและ

เพิ่มโอกาสในการสร้างงานสร้างรายได้ของประชากร ● มุ่งยกระดับคุณภาพชีวิตประชากรอย่างต่อเนื่อง เช่น การส่งเสริมความจำเป็นพื้นฐาน (จปฐ.)

ของกลุ่มคนยากจนและประชากรในชนบท ร่วมกับการส่งเสริมทักษะ อาชีพ และการสร้างเสริม

รายได้ ● มุ่งสร้างเสริมหลักประกันด้านอาชีพและรายได้ รวมถึงความมั่นคงในชีวิตของประชากรด้วย

หลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เช่น การเกษตรทฤษฎี ใหม่ และการต่อยอดและขยายผล

การดำเนินงานตามแนวพระราชดำริ ● การส่งเสริมเศรษฐกิจฐานรากอย่างจริงจัง ได้แก่ การผลิตในสาขาเกษตรกรรม ผลิตภัณฑ์ชุมชน

และท้องถิ่น และวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม รวมถึงการท่องเที่ยวภายในประเทศ ● ส่งเสริมและยกระดับคุณภาพชีวิตคนจนในเมือง เช่น การผลิตสินค้าหนึ่งชุมชนหนึ่งผลิตภัณฑ์

การพัฒนาด้านที่อยู่อาศัยและสุขอนามัย การพัฒนากระบวนการวางและจัดทำผังเมืองและ

กระบวนการจัดรูปที่ดินเป็นเครื่องมือเพื่อการตั้งถิ่นฐานมนุษย์ที่ยั่งยืน และการพัฒนาด้านการ

ศึกษา สาธารณสุข พลานามัย และจริยธรรม อย่างมีส่วนร่วมของประชาชนและทุกภาคส่วน ● พัฒนาสินค้าและบริการในกลุ่มอุตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดเล็ก (SMEs) โดยเฉพาะ

การสร้างมูลค่าเพิ่มของสินค้าและบริการ เพื่อเพิ่มรายได้ ให้กับเศรษฐกิจฐานราก ● ส่งเสริมการร่วมทุนระหว่างเครือข่ายองค์กรชุมชนกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พร้อมกับสร้าง

ระบบบ่มเพาะวิสาหกิจชุมชนควบคู่กับการพัฒนาความรู้และทักษะในการประกอบอาชีพ 3. การมุ่งพัฒนาเศรษฐกิจมหภาคของประเทศที่เกี่ยวเนื่องกับภาคการค้า การเกษตร และอุตสาหกรรม

ที่มีความสำคัญต่อระบบเศรษฐกิจไทย

ดัชนีชี้วัด

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

28

รายได้ต่อหัวต่อปีของประชากร ช่องว่างระหว่างกลุ่มที่มีรายได้สูงสุดและกลุ่มที่มีรายได้ต่ำสุดตามควินไทล์ ร้อยละของประชากรที่อยู่ภายใต้เส้นความยากจน ค่าสัมประสิทธิ์การกระจายรายได้ (Gini coefficient) ค่าสัมประสิทธิ์การกระจายรายได้ของประเทศไทยเมื่อเทียบกับประเทศเพื่อนบ้าน อัตราการว่างงาน สัดส่วนการพึ่งพิงการนำเข้าปัจจัยการผลิต (ได้แก่ วัตถุดิบ ชิ้นส่วน พลังงาน เงินทุน และเทคโนโลยี)

จากต่างประเทศ จำนวนต้นแบบความสำเร็จและมั่นคงในชีวิตของประชาชนที่ดำเนินวิถีชีวิตตามปรัชญาเศรษฐกิจ

พอเพียง

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 28

3/3/09 10:42:06 PM

9.

10.

ร้อยละของพื้นที่ ในเขตองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทั่วประเทศที่ ได้รับการวางผังเมืองและมีการควบคุมและ

ปฏิบัติตามผัง ร้อยละของชุมชนที่เข้าถึงและใช้สิทธิ ในการมีส่วนร่วมในกระบวนการพัฒนา เช่น มีส่วนร่วมในการเลือกตั้ง

การวางผังเมือง และการจัดทำแผนชุมชน เพื่อสะท้อนความเป็นชุมชนเข้มแข็ง

กลยุทธ์ที่ 2 การส่งเสริมการออมของประเทศและภาคครัวเรือน นโยบายในปัจจุบัน

1. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 9 และ ฉบับที่ 10 2. การพัฒนาที่ยั่งยืน และปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง 3. การบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี (ธรรมาภิบาล/ธรรมรัฐ)

เครื่องมือในปัจจุบัน

1. กรอบการสงวนทุนสำรองระหว่างประเทศ 2. การออกพันธบัตรของรัฐบาลและธนาคารของรัฐ เพื่อส่งเสริมการออม อาทิ ธนาคารออมสิน และธนาคาร

อาคารสงเคราะห์ (ธอส.)

3. กองทุนเพื่อส่งเสริมการออม อาทิ กองทุนบำเหน็จบำนาญข้าราชการ (กบข.) กองทุนประกันสังคม กองทุน

ประกันสุขภาพ และกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ 4. โครงการกลุ่มสัจจะออมทรัพย์ สหกรณ์ชุมชน และสหกรณ์ออมทรัพย์ข้าราชการครู 5. กิจกรรมรณรงค์จิตสำนึกอย่างต่อเนื่อง เช่น งดเหล้าเข้าพรรษา การทำบัญชีครัวเรือน (จดแล้วไม่จน)

เป็นต้น 6. โครงการตามแนวพระราชดำริ

แนวทางดำเนินงาน 1.

เพิ่มการออมของประเทศเพื่อความมั่นคงทางการคลัง โดย ● กำหนดกรอบการสำรองเงินทุนระหว่างประเทศ ● ปรับลดรายจ่ายที่ ไม่จำเป็นและไม่เป็นผลในการกระตุ้นภาวะเศรษฐกิจปัจจุบันให้ขยายตัว ● นำงบที่ปรับลดรายจ่ายที่ ไม่จำเป็นไปลงทุนในโครงการและกิจกรรมที่สามารถกระตุ้นเศรษฐกิจและ

สร้างงานสร้างรายได้แบบทันทีโดยมีเป้าหมายที่ชัดเจน ● ลดการลงทุนที่มีมูลค่าการนำเข้าสูง

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 29

29

3/3/09 10:42:06 PM

2.

3.

เพิ่มการออมของภาคประชาชนทั้งในระดับชุมชนและระดับครัวเรือนอย่างต่อเนื่อง เช่น ● การส่งเสริมสหกรณ์การท่องเที่ยวของชุมชน และการขยายผลการก่อตั้งกลุ่มสัจจะออมทรัพย์

เป็นต้น ● สร้างเสริมมาตรการจูงใจเพื่อการออมของประชาชนอย่างจริงจังและต่อเนื่อง เช่น การจัดทำ

บัญชีครัวเรือน และการกำหนดอัตราดอกเบี้ยพิเศษของธนาคารของรัฐเพื่อส่งเสริมการออม

ที่จูงใจมากขึ้น ● การจั ด ตั้ ง กองทุ น เพื่ อ นำเงิ น ออมมาต่ อ ยอดขยายผลกำไรที่ มี ห ลั ก ประกั น ความมั่ น คงจาก

ภาครัฐ กำหนดมาตรการและกลยุ ท ธ์ ใ นการสร้างแรงจูงใจให้ประชาชนปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริ โภค

ที่ ไม่ยั่งยืน เช่น ● ลด ละ เลิกพฤติกรรมการใช้ทรัพยากรและพลังงานอย่างฟุ่มเฟือย ● ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต เช่น เปลี่ยนการมีค่านิยมใช้สินค้าฟุ่มเฟือย ลดการเที่ยว

สถานบันเทิง การดื่มของมึนเมาและสิ่งเสพติด และการพนัน เพื่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตที่ดี ● มุ่งให้การเรียนรู้ ประชาสัมพันธ์ รณรงค์ และเผยแพร่แบบอย่างที่ดีด้านการบริโภคอย่างยั่งยืน

อย่างจริงจังและต่อเนื่อง

ดัชนีชี้วัด 1.

2.

3.

4.

สัดส่วนการออมของประเทศ สัดส่วนการออมในภาคครัวเรือน ร้อยละของรายจ่ายจากการนำเข้า ร้อยละของงบประมาณรายจ่ายที่ลดได้จากรายจ่ายที่ ไม่จำเป็นในแต่ละปี

กลยุทธ์ที่ 3 ระบบการคลังที่ยั่งยืน และการลดสัดส่วนหนี้สาธารณะ นโยบายในปัจจุบัน

1. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติยึดถือปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงเป็นนโยบายหลักในการ

พัฒนาทุกด้าน 2. สร้างภูมิคุ้มกันทางเศรษฐกิจ เช่น ควบคุมและจูงใจการเคลื่อนย้ายทุนอย่างเหมาะสม ส่งเสริม

การออมของประเทศและของประชาชน เป็นต้น 3. มีระบบการกระจายสัดส่วนงบประมาณเพื่อการพัฒนาที่ครอบคลุมรอบด้าน โดยเฉพาะการพัฒนาคน

เพื่อสร้างภูมิคุ้มกันที่ดี

เครื่องมือในปัจจุบัน 1.

2.

30

กรอบการออมของประเทศ และกรอบเงินทุนสำรองระหว่างประเทศ กลไกวินัยทางการเงินการคลังของภาครัฐ

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 30

3/3/09 10:42:07 PM

แนวทางดำเนินงาน 1.

มุ่งสร้างเสถียรภาพและภูมิคุ้มกันทางเศรษฐกิจ เช่น ● กำหนดสัดส่วนงบประมาณเพื่อสนับสนุนการพัฒนาแต่ละด้านอย่างชัดเจน โดยเฉพาะการจัดสรร

งบประมาณเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจฐานราก (การเกษตร การท่องเที่ยวชุมชน ศิลปหัตถกรรม และ

อุตสาหกรรม SMEs เป็นต้น) ● พัฒนากลไกสงวนเงินคงคลังในสัดส่วนที่แน่นอนและต่อเนื่องเพื่อป้องกันการขาดสภาพคล่อง ● เพิ่ ม ทุ น สำรองเงิ น ตราระหว่ า งประเทศอย่ า งต่ อ เนื่ อ ง เพื่ อ สร้ า งภู มิ คุ้ ม กั น ความเสี่ ย งด้ า นอั ต รา

แลกเปลี่ยนและการเคลื่อนย้ายทุนของตลาดเสรี 2. บริหารหนี้สาธารณะอย่างมีประสิทธิภาพ เช่น ● ลดสัดส่วนหนี้สาธารณะให้มีประสิทธิภาพกว่าประเทศคู่แข่งขันอย่างต่อเนื่องเมื่อเทียบกับเกณฑ์

(พ.ศ. 2548 ประเทศไทยมีหนี้สาธารณะร้อยละ 46.4 ของ GDP) ● เพิ่มภาวะการออมให้สูงกว่าการลงทุน (ปัจจุบันการออมต่ำกว่าการลงทุน) เพื่อลดความเสี่ยงจาก

การขาดดุลบัญชีเดินสะพัดและการย้ายเงินทุนระหว่างประเทศ 3. บริหารการคลังอย่างมีเสถียรภาพและยั่งยืน เช่น ● การรักษาวินัยการคลังในการดำเนินนโยบายเศรษฐกิจ ● จัดทำแผนการบริหารทรัพย์สินและหนี้สินสาธารณะที่มีประสิทธิภาพ ● กู้เงินเฉพาะเพื่อการลงทุนพัฒนาเศรษฐกิจฐานราก เพื่อสร้างรายได้ ให้แก่ ประชาชนในชนบท

เป็นหลัก 4. สร้างเสริมระบบ กลไก และพัฒนาองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นให้มีศักยภาพในการจัดเก็บรายได้และภาษี

รวมถึงมีการบริหารงานการคลังอย่างมีประสิทธิภาพ

ดัชนีชี้วัด 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

ค่าดัชนีประสิทธิภาพทางการคลัง จำนวนมาตรการ กลไก และระบบมาตรฐานในการจัดการเงินคงคลังและการลดสัดส่วนหนี้สาธารณะ อันดับการมีสัดส่วนหนี้สาธารณะต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศของไทย อัตราเงินเฟ้อไม่เกินเกณฑ์กำหนด และผลการจัดอันดับอัตราเงินเฟ้อรายปีเมื่อเทียบกับประเทศเพื่อนบ้าน ดุลบัญชีเดินสะพัดต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ สัดส่วนการนำเข้าสินค้าเพื่อการอุปโภคบริโภคต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ สัดส่วนหนี้ต่างประเทศระยะสั้นต่อเงินสำรองระหว่างประเทศ ร้อยละของจำนวนเงินภาษีที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นสามารถจัดเก็บได้ต่อจำนวนเงินภาษีที่ควรได้ทั้งหมด

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 31

31

3/3/09 10:42:07 PM

°≈¬ÿ∑∏å∑’Ë 4 °“√ª√—∫ª√ÿߺ≈‘μ¿—≥±å∑’ˇªìπ¡‘μ√μàÕ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ ·≈–æ—≤π“ §«“¡ “¡“√∂„π°“√·¢àߢ—π∑“߇»√…∞°‘® π‚¬∫“¬„πªí®®ÿ∫—π 1.

2.

3.

·ºπ·¡à∫∑·Ààß™“μ‘«à“¥â«¬°“√º≈‘μ∑’Ë –Õ“¥ π‚¬∫“¬°“√æ—≤π“°“√∑àÕ߇∑’ˬ«∑’ˬ—Ë߬◊π ·≈–°“√ à߇ √‘¡ Eco Tourism À≈— ° °“√º≈‘ μ ∑’Ë ¡’ ª √– ‘ ∑ ∏‘ ¿ “æ‡æ◊Ë Õ „™â ∑ √— æ ¬“°√„Àâ πâ Õ ¬≈ß (Doing More With Less) À≈—° EPR (Extended Producer Responsibility) ·≈– À≈—° PPP (Polluter Pay Principle) ‡™àπ Pollution Taxation ‡ªìπμâπ

‡§√◊ËÕß¡◊Õ„πªí®®ÿ∫—π 1.

2.

3.

4.

5.

°“√ π—∫ πÿπ·≈–¥”‡π‘π‚§√ß°“√¥â“π°“√«‘®—¬·≈–æ—≤π“®“°Àπ૬ߓπμà“ßÊ„πª√–‡∑» ‡™àπ ∂“∫—π ‡æ‘Ë¡º≈º≈‘μ·Ààß™“μ‘ ”π—°ß“π°Õß∑ÿπ π—∫ πÿπ°“√«‘®—¬ ( °«.) ”π—°ß“πæ—≤π“°“√«‘®—¬°“√‡°…μ√ ( «°.) ”π—°ß“πæ—≤π“«‘∑¬“»“ μ√å·≈–‡∑§‚π‚≈¬’·Ààß™“μ‘ ( «∑™.) ”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√«‘®—·Ààß™“μ‘ («™.) ·≈–Õߧå°√¥â“π°“√»÷°…“«‘®—¬·≈–æ—≤π“∑—Èß∑’ˇªìπ ∂“∫—π°“√»÷°…“ ·≈–Õߧå°√ æ—≤π“‡Õ°™π (NGOs) ‡ªìπμâ𠇧√◊ËÕß¡◊Õ‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“∑—°…–·≈–‡æ‘Ë¡¢’¥§«“¡ “¡“√∂„Àâ°—∫∫ÿ§≈“°√·≈–°“√¬° ¡√√∂π–Õߧå°√ ‡™àπ Skills Training / KM Learning / BSC (Balanced Scorecard) ·≈– TQM (Total Quality Management) ‡ªìπμâ𠇧√◊ËÕß¡◊Õ‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“º≈‘μ¿—≥±å ‡™àπ Green Labeling / Life Cycle Assessment ·≈– Eco Design ‡ªìπμâ𠇧√◊ËÕß¡◊Õ∑’˙૬„π°“√®—¥°“√∞“π∑√—欓°√·≈–Õπÿ√—°…å ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ ‡™àπ Ecological Footprint / Eco Tourism / Carrying Capacity / Urban EMS ·≈– Urban Planning ‡ªìπμâ𠇧√◊ËÕß¡◊Õ ”À√—∫™à«¬æ—≤π“°√–∫«π°“√º≈‘μ∑’Ë –Õ“¥ ª≈Õ¥¿—¬ ·≈–§”π÷ß∂÷ߺ≈°√–∑∫Õߧå√«¡ ‡™àπ ISO 14001 / ISO 9001 / ¡Õ°. 18001 / Cleaner Technology / Environmental Management Accounting ‡ªìπμâπ

·π«∑“ߥ”‡π‘πß“π 1.

32

°”Àπ¥·ºπß“π·≈–¥”‡π‘π°“√‡æ‘Ë¡ª√– ‘∑∏‘¿“æ°“√º≈‘μÕ¬à“ßμàÕ‡π◊ËÕß ‡™àπ ● ®—¥∑”·ºπ·¡à∫∑°“√ √â“߇ √‘¡ª√– ‘∑∏‘¿“æ·Ààß™“μ‘√à«¡°—∫¿“§‡Õ°™π ● ¥”‡π‘πß“πμ“¡À≈—°°“√ Factor 4 ·≈– Factor 10 ¢Õß À¿“æ¬ÿ‚√ª ‡æ◊ËÕ„À⇰‘¥°“√º≈‘μ∑’Ë¡’ ª√– ‘∑∏‘¿“æ Ÿß‚¥¬„™â∑√—欓°√·≈–μâπ∑ÿπμË” ·≈–¡ÿàß≈¥°“√„™â∑√—欓°√‚≈°À√◊Õ„™âÕ¬à“ß ™“≠©≈“¥¡“°¢÷Èπ ● æ—≤π“°“√‡æ‘Ë¡ çº≈‘μ¿“æé („™â‡«≈“ ·√ßß“π μâπ∑ÿπ ·≈–∑√—欓°√πâÕ¬ „π¢≥–∑’Ë ‰¥âº≈º≈‘μ Ÿß ¡’§ÿ≥¿“æ ‰¡à ‘Èπ‡ª≈◊Õßæ≈—ßß“π·≈–°àÕ¡≈æ‘…μË”) ‚¥¬‡©æ“–„π¥â“π‡°…μ√Õ‘π∑√’¬å·≈– Õÿμ “À°√√¡°“√‡°…μ√ ‡™à𠬓ßæ“√“ ¢â“« ¡—𠔪–À≈—ß ·≈–Õÿμ “À°√√¡Õ“À“√ ● ¢¬“¬°“√æ—≤π“§ÿ≥¿“æ ‘π§â“„Àâ ‰¥âμ“¡¡“μ√∞“π “°≈ “¡“√∂·¢àߢ—π„πμ≈“¥‚≈°‰¥â·≈– ‡ªìπ¡‘μ√°—∫ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡

§Ÿà¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ”À√—∫ª√–‡∑»‰∑¬

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

√â“ß ç°≈‰°·≈–·√ß®Ÿß„®¥â“π√“§“é ‡æ◊ËÕ„À⇰‘¥°“√¢¬“¬º≈°“√º≈‘μ∑’Ë –Õ“¥Õ¬à“ß·æ√àÀ≈“¬„π¿“§ °“√º≈‘μ∑ÿ°¿“§ à«π 𔇧√◊ËÕß¡◊Õμà“ßÊ ¥â“π Green Productivity ¡“„™â·≈–¢¬“¬º≈°“√º≈‘μ∑’Ë¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æÕ¬à“ßμàÕ‡π◊ËÕß ‚¥● à߇ √‘¡·≈–‡æ‘Ë¡§«“¡ “¡“√∂„π°“√º≈‘μ∑’Ë –Õ“¥ ·≈–√—∫º‘¥™Õ∫μàÕ —ߧ¡ ‡™àπ √â“ß¡“μ√∞“π∏ÿ√°‘® ∑’Ë√—∫º‘¥™Õ∫μàÕ —ߧ¡ (CSR Standard : ISO 26000) ¡“μ√∞“𧫓¡ª≈Õ¥¿—¬·≈–Õ“™’«Õπ“¡—(¡Õ°. 18001) ‡∑§‚π‚≈¬’°“√º≈‘μ∑’Ë –Õ“¥ (Green Production / Cleaner Technology / Eco Tourism) ‡ªìπμâπ ∑—Èß„πÕÿμ “À°√√¡°“√º≈‘μ Õÿμ “À°√√¡‡°…μ√ ·≈– Õÿμ “À°√√¡ ∫√‘°“√ °“√æ—≤π“·≈– √â“ß√–∫∫«‘®—¬‡™‘ߪ√–¬ÿ°μåÕ¬à“ß∫Ÿ√≥“°“√‡æ◊ËÕ¡ÿàß √â“ßπ«—μ°√√¡∑—Èß„π√Ÿªº≈‘μ¿—≥±å∑’Ë¡’¡Ÿ≈§à“ Ÿß·≈–°√–∫«π°“√º≈‘μ∑’Ë –Õ“¥ ‚¥● ª√—∫μ—« Ÿà°“√º≈‘μ∫π∞“𧫓¡√Ÿâ‡æ◊ËÕ √â“ß¡Ÿ≈§à“‡æ‘Ë¡¢Õß ‘π§â“·≈–∫√‘°“√ ‡æ◊ËÕ·∑π∑’Ë —¥ à«π°“√ àßÕÕ°„π√Ÿª«—μ∂ÿ¥‘∫·ª√√Ÿª¢—Èπμâπ ● ‡æ‘Ë¡°“√æ—≤π“·≈–«‘®—¬‡©æ“–¥â“𠇙àπ °“√‡°…μ√ Õ“À“√ °“√·æ∑¬å ·≈–∫√‘°“√¥â“π ÿ¢¿“æ ‡ªìπμâπ æ—≤π“·≈–‡æ‘Ë¡ —¥ à«ππ—°«‘®—¬ §√Ÿ Õ“®“√¬å π—°«‘∑¬“»“ μ√å·≈–·√ßß“π∑—°…– Ÿß∑—Èß„π‡™‘ßª√‘¡“≥·≈– §ÿ≥¿“æ‡æ◊ËÕ°“√·¢àߢ—π‰¥â „πμ≈“¥‚≈° √â“߇ √‘¡¢’¥§«“¡ “¡“√∂„π°“√‡¢â“∂÷߇∑§‚π‚≈¬’∑’Ë®”‡ªìπ®“°μà“ߪ√–‡∑» ‚¥● √â“ß°√–∫«π°“√‡™◊ËÕ¡‚¬ß°“√„™â·≈–°“√‡¢â“∂÷߇∑§‚π‚≈¬’∑—Èß√–À«à“ßÕߧå°√·≈–¿“¬„πÕߧå°√ ● ¡ÿàß„™â¿Ÿ¡‘ªí≠≠“∑âÕß∂‘Ëπ„π°“√ª√—∫ª√ÿß «‘®—¬ ·≈–æ—≤π“‡∑§‚π‚≈¬’ „Àâ¡’»—°¬¿“æ Ÿß¢÷Èπ‡æ◊ËÕ≈¥μâπ∑ÿπ ‡æ‘Ë¡º≈‘μ¿“æ ´÷Ëß®–™à«¬¬°√–¥—∫§«“¡ “¡“√∂„π°“√·¢àߢ—π¢Õß¿“§°“√º≈‘μ·≈–∫√‘°“√¢Õߪ√–‡∑» ● ≈¥°“√æ÷Ëß擇∑§‚π‚≈¬’°“√º≈‘μ®“°μà“ߪ√–‡∑» æ—≤𓂧√ß √â“ßæ◊Èπ∞“π‡æ◊ËÕ√Õß√—∫°“√º≈‘μ ‘π§â“Õ¬à“ß¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ‡æ◊ËÕ„Àâ¡’°“√‡™◊ËÕ¡‚¬ßÕ¬à“߇ªìπ√–∫∫ ‡™àπ ● æ—≤𓂧√ß √â“ßæ◊Èπ∞“π¥â“π°“√¢π àß·≈–‚≈®‘ μ‘° å ● °√–®“¬‡∑§‚π‚≈¬’ “√ π‡∑»·≈–°“√ ◊ËÕ “√ Ÿà¿“§™π∫∑Õ¬à“ß∑—Ë«∂÷ß·≈–‡∑à“‡∑’¬¡ ‡æ◊ËÕ‡æ‘Ë¡»—°¬¿“æ ¢Õ߇»√…∞°‘®∞“π√“° ● ª√—∫ª√ÿß°Æ√–‡∫’¬∫¥â“π∏ÿ√°‘® °“√§â“ ·≈–°“√‡®√®“‡√◊ËÕß°√Õ∫∑«‘¿“§’·≈–æÀÿ¿“§’°—∫°≈ÿࡪ√–‡∑» §Ÿà§â“Õ¬à“߇ªìπ∏√√¡·≈–‡ ¡Õ¿“§ ·≈–„À⇰‘¥ª√–‚¬™πåμàÕª√–‡∑»™“μ‘ Ÿß ÿ¥ ¡ÿàßæ—≤π“·≈–„À⧫“¡ ”§—≠°—∫°“√º≈‘μ∑’ˬ—Ë߬◊π·≈–°“√º≈‘μ ’‡¢’¬« ‚¥● à߇ √‘¡°“√º≈‘μ ’‡¢’¬«‡æ◊ËÕ°“√∫√‘ ‚¿§¿“¬„πª√–‡∑» ·≈–‡æ◊ËÕ¬°√–¥—∫§ÿ≥¿“æ™’«‘μª√–™“°√‰∑‡π◊ËÕß®“° ‘π§â“ª√–‡¿∑Õ“À“√∑’˪≈Õ¥¿—¬¡—°¡ÿàß®”Àπà“¬‰ª¬—ßμà“ߪ√–‡∑»‡ªìπ à«π„À≠à ● à߇ √‘¡ μàÕ¬Õ¥ ·≈–¢¬“¬º≈°“√®—¥´◊ÈÕ®—¥®â“ß ’‡¢’¬«Õ¬à“ß®√‘ß®—ß·≈–μàÕ‡π◊ËÕß ‚¥¬√‘‡√‘Ë¡„πÀπ૬ߓπ ¢Õß¿“§√—∞ ·≈–¿“§∏ÿ√°‘®‡Õ°™π

§Ÿà¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ”À√—∫ª√–‡∑»‰∑¬

33

ดัชนีชี้วัด

1. ประสิทธิภาพการผลิตโดยรวม (Total Factor Productivity) 2. สัดส่วนของผลผลิตต่อการใช้วัตถุดิบ พลังงาน และทรัพยากรในการผลิต (เทียบกับต่างประเทศหรือ

เทียบกับเกณฑ์มาตรฐาน) 3. อัตราการบริ โภคทรัพยากรและพลังงานต่อหัวของประชากร 4. จำนวนเครื่องมือและนวัตกรรมที่นำมาใช้เพื่อปรับแบบแผนการผลิตและพฤติกรรมการบริ โภคของสังคม

5. จำนวนกลุ่มอุตสาหกรรม สถานประกอบการ และวิสาหกิจชุมชนที่มีการนำนวัตกรรมมาใช้ ในการ

บริหารจัดการและเพิ่มผลิตภาพสินค้า เช่น การใช้เครื่องมือ ISO 14001 / ISO 9001 / GMP /

HACCP / GAP / มอก. 18001 / Cleaner Technology / Green Labelling และ

Environmental Management Accounting เป็นต้น 6. ผลการจัดอันดับความสามารถในการซึมซับเทคโนโลยี (Absorption) ของประเทศ 7. สัดส่วนรายได้ของสินค้าที่มีการพัฒนามูลค่าเพิ่มต่อสินค้าแบบเดิม 8. สัดส่วนมูลค่าส่งออกสินค้าที่มีมูลค่าเพิ่มสูงขึ้นต่อเนื่อง 9. สัดส่วนงบลงทุนเพื่อการพัฒนาสินค้าและนวัตกรรมใหม่ๆ เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่ม 10. ร้อยละของสิทธิบัตรและภูมิปัญญาของคนไทย ได้รับการจดทะเบียน 11. อันดับการมีทรัพย์สินทางปัญญาของประเทศไทยเทียบกับประเทศเพื่อนบ้านและประเทศคู่แข่งขัน 12. ร้อยละความสำเร็จของการพัฒนาโครงข่ายด้านขนส่งและโลจิสติกส์ 13. ร้อยละความคืบหน้าต่อเป้าหมายรวมของการพัฒนาโครงข่ายสารสนเทศและการสื่อสารสู่ภาคชนบท 14. ระดับความสำเร็จหรือล้มเหลวของการค้าเสรี ในระยะที่ผ่านมา เพื่อสะท้อนเศรษฐกิจที่มีเสถียรภาพของ

ประเทศไทย

กลยุทธ์ที่ 5 การสร้างเสริมความมั่นคงด้านพลังงานและการส่งเสริมการ ใช้พลังงานหมุนเวียน นโยบายในปัจจุบัน

1.

2.

3.

4.

34

การส่งเสริมประสิทธิภาพและการประหยัดพลังงานในทุกภาคส่วนอย่างจริงจังและต่อเนื่อง การพัฒนาและใช้ประโยชน์จากพลังงานทดแทน เช่น นโยบายและโครงการส่งเสริมการผลิตไฟฟ้าจาก

ชีวมวลของภาคเอกชน การส่งเสริมการลงทุนด้านเทคโนโลยีพลังงาน เช่น การผลิตเซลล์แสงอาทิตย์ภายในประเทศโดย

ผู้ประกอบการเอกชน เป็นต้น การสร้างเสริมและพัฒนากลไกด้านพลังงานที่ยั่งยืน เช่น กำหนดโครงสร้างราคาพลังงานที่เหมาะสม

ปรับโครงสร้างการบริหารกิจการพลังงานให้เหมาะสม โดยแยกงานนโยบายและการกำกับดูแลให้มี

ความชัดเจน

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 34

3/3/09 10:42:08 PM

เครื่องมือในปัจจุบัน

1. พ.ร.บ.การส่งเสริมการอนุรักษ์พลังงาน พ.ศ. 2535 2. แผนแม่บทแห่งชาติว่าด้วยการผลิตที่สะอาด 3. มาตรการการขยายผลการใช้ Bio-diesel และ แก๊ซโซฮอล์

แนวทางดำเนินงาน 1.

2.

3.

4.

5.

เพิ่มประสิทธิภาพการใช้พลังงานในภาคการผลิตและภาคการขนส่ง โดย ● เพิ่มและขยายผลการพัฒนาระบบและเครือข่ายการขนส่งมวลชนรวมในเขตเมือง ● เพิ่มประสิทธิภาพการใช้พลังงานในภาคอุตสาหกรรม มุ่งตอบสนองต่อนโยบายการใช้พลังงานทดแทนอย่างต่อเนื่องและจริงจัง โดย ● การจัดหาพลังงานทดแทน โดยควรมีแผนแม่บทระยะยาว 30 ปี ● การพัฒนาและวิจัยการผลิตเชื้อเพลิงชีวภาพและการใช้ยานพาหนะประเภท Hybrid หรือ เซลล์

เชื้อเพลิง (Fuel cell) ในเชิงพาณิชย์ ● การวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตพลังงานแสงอาทิตย์และพลังงานไฮโดรเจน ส่งเสริมการผลิตและใช้พลังงานหมุนเวียน และการพัฒนาพลังงานทางเลือก ได้แก่ ● มุ่งผลิตพืชที่ ใช้เป็นวัตถุดิบในการผลิตเป็นพลังงานทดแทนและพลังงานทางเลือก เช่น ปาล์มน้ำมัน

อ้อย (กากน้ำตาล) และมันสำปะหลัง โดยคำนึงถึงศักยภาพและความเหมาะสมของดินและพื้นที่

เพาะปลูก ● ส่งเสริมการแข่งขันในธุรกิจพลังงานในระยะยาวและการศึกษาวิจัยพลังงานหมุนเวียน รวมถึงส่งเสริม

การผลิตพลังงานทางเลือกใช้เองของกลุ่มประชาสังคม ส่งเสริมความมั่นคงด้านพลังงานไทย โดย ● กระจายความเสี่ยงในการจัดหาแหล่งพลังงานให้มีสัดส่วนเฉลี่ยใกล้เคียงกัน (ปัจจุบันใช้ก๊าซธรรมชาติ

ในการผลิตพลังงานขั้นต้นในประเทศถึงร้อยละ 56 ของพลังงานเชิงพาณิชย์ที่ผลิตได้ทั้งหมดจาก

แหล่งพลังงานในประเทศ) ● มุ่งสำรวจและพัฒนาแหล่งพลังงานเพิ่มทั้งภายในและนอกประเทศ ● ประสานความร่วมมือระหว่างประเทศเพื่อความร่วมมือด้านพลังงาน เช่น การร่วมกันจัดการพลังงาน

การพัฒนาพลังงานทางเลือก เป็นต้น มุ่งลดพฤติกรรมการใช้พลังงานในภาคครัวเรือน โดย ● ส่ ง เสริ ม ให้ ป ระชาชนมี ท างเลื อ กในการใช้ พ ลั ง งานอย่ า งกว้ า งขวางและแพร่ ห ลาย ปฏิ บั ติ ไ ด้ ใ น

เชิงพาณิชย์ ● มุ่งเพิ่มพื้นที่สีเขียว (micro climate) เพื่อลดการใช้พลังงานจากเครื่องปรับอากาศ ● จัดหามาตรการจูงใจด้านการลดภาษีจากการประหยัดพลังงานของภาคการผลิต และภาคบริการอย่าง

ต่อเนื่อง ● เพิ่มประสิทธิภาพการใช้พลังงานในภาคครัวเรือน เช่น การประหยัดและใช้พลังงานอย่างคุ้มค่า และ

การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคและการเลือกใช้สินค้าสีเขียว

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 35

35

3/3/09 10:42:09 PM

¥—™π’™’È«—¥ 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

—¥ à«π°“√„™âæ≈—ßß“πμàÕ GDP —¥ à«π°“√„™âæ≈—ßß“π„π¿“§°“√¢π àß §«“¡¬◊¥À¬ÿàπ¢Õß°“√„™âæ≈—ßß“π (™à«ß·ºπœ 10 °”Àπ¥§à“‰«â‡∑à“°—∫ 1 : 1) —¥ à«π°“√„™âæ≈—ßß“πÀ¡ÿπ‡«’¬πμàÕ°“√„™âæ≈—ßß“π∑—ÈßÀ¡¥ —¥ à«πª√‘¡“≥°“√π”‡¢â“æ≈—ßß“πμàÕª√‘¡“≥æ≈—ßß“π¢—Èπμâπ∑—ÈßÀ¡¥∑’Ë®—¥À“‰¥â —¥ à«π°“√‡μ‘∫‚μ¢Õß∏ÿ√°‘®æ≈—ßß“π∑¥·∑π·≈–æ≈—ßß“π∑“߇≈◊Õ°¢Õß¿“§‡Õ°™π·≈–¿“§ª√–™“™π Õ—μ√“‡©≈’ˬ°“√„™âæ≈—ßß“π√Ÿª·∫∫μà“ßÊ Õ¬à“ß ¡¥ÿ≈ ®”π«π°‘®°√√¡§«“¡√à«¡¡◊Õ¥â“π°“√®—¥À“·≈–æ—≤π“æ≈—ßß“π°—∫μà“ߪ√–‡∑»

°≈¬ÿ∑∏å∑’Ë 6 °“√ à߇ √‘¡·≈– √â“ßÀ≈—°ª√–°—π¥â“πÕ“À“√∑’˪≈Õ¥¿—π‚¬∫“¬„πªí®®ÿ∫—π 1.

2.

3.

4.

·ºπ°“√¥”‡π‘πß“π‚®Œ—π‡π ‡∫Õ√å° (JPOI) æ.». 2545 ‡™àπ ª√–‡¥Áπ‡°’Ë¬«°—∫ ÿ¢¿“æÕπ“¡—¬·≈– °“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π (Health and Sustainable Development) Global Plan of Action for the Conservation and Sustainable of Plant Genetic Resources For Food and Agriculture ¡“μ√°“√¥â“πæ◊™ GMOs π‚¬∫“¬·≈–¬ÿ∑∏»“ μ√å ç§√—«‰∑¬ Ÿà§√—«‚≈°é

‡§√◊ËÕß¡◊Õ„πªí®®ÿ∫—π 1.

2.

3.

4.

36

°≈¬ÿ∑∏å ç§√—«‰∑¬ Ÿà§√—«‚≈°é ·≈– Roadmap of Food Safety ¡“μ√∞“π°“√º≈‘ μ Õ“À“√·≈–æ— ≤ π“Õß§å ° √∑’Ë º ≈‘ μ Õ“À“√ ‡™à π ISO 14001 / GAP: Good Agricultural Practices / GMP: Good Manufacturing Practices / HACCP: Hazard Analysis and Critical Control Point ‡ªìπμâπ ¡“μ√∞“πÕ“À“√ ·≈–Õß§å ° √∑’Ë º ≈‘ μ Õ“À“√¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬ ‡™à π ¡“μ√∞“π¢Õß ”π— ° ß“π §≥–°√√¡°“√Õ“À“√·≈–¬“ / ‡§√◊ËÕßÀ¡“¬Œ“√“≈ / ¡“μ√∞“πº≈‘μ¿—≥±å™ÿ¡™π / Q-mark / ‡§√◊ËÕßÀ¡“¬¥“« ”À√—∫º≈‘μ¿—≥±å OTOP ‡ªìπμâπ √–∫∫‡ΩÑ“√–«—ß μ√«® Õ∫ ªÑÕß°—π °“√μ‘¥‡™◊ÈÕ„πÕ“À“√ ‡™àπ ‚√§‰¢âÀ«—¥π° ‚√§ª“°‡∑ⓇªóòÕ‚√§«—«∫â“ ·≈–‚√§´“√å ‡ªìπμâπ ·≈–√–∫∫ªÑÕß°—π·≈–≈¥°“√ªπ‡ªóôÕπ “√æ‘…„πÕ“À“√ ‡™àπ √–∫∫ ‡°…μ√Õ‘π∑√’¬å ‡ªìπμâπ

§Ÿà¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ”À√—∫ª√–‡∑»‰∑¬

แนวทางดำเนินงาน 1.

มุ่ ง พั ฒ นาและสร้ า งสรรค์ น วั ต กรรมการผลิ ต สิ น ค้ า และบริ ก ารบนฐานความหลากหลายทางทรั พ ยากร

สิ่งแวดล้อม ทรัพยากรทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่น เช่น อาหารประจำภาคและท้องถิ่น เป็นต้นโดย ● มุ่งสร้างมูลค่าเพิ่มให้แก่อาหารจากภาคเกษตรกรรม ปศุสัตว์ กสิกรรม ภาคการประมง อุตสาหกรรม

อาหาร อุตสาหกรรมผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร และการบริการด้านการท่องเที่ยวและอาหาร ● อาศัยฐานทรัพยากรชีวภาพที่หลากหลายควบคู่กับเครือข่ายชุมชนที่มีอยู่ ในหลายพื้นที่ ร่วมกับกระแส

อนุรักษ์และนิยมธรรมชาติมาสร้างโอกาสในการผลิตสินค้าและบริการเชิงอนุรักษ์และเพื่อสุขภาพ

เพื่อเสริมสร้างฐานให้ชุมชนและกลุ่มอุตสาหกรรม SMEs มีความเข้มแข็ง โดยใช้แนวทางการผลิต

อย่างยั่งยืน ● สร้างภาคเกษตรให้เป็นแหล่งอาหารที่มีความปลอดภัย และให้ความสำคัญกับการกำหนดทิศทางและ

แนวทางป้องกันปัญหาอาหารที่มีการตัดแต่งหรือดัดแปลงทางพันธุกรรม (GMOs) เป็นต้น 2. ส่งเสริมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคสู่การบริโภคที่ยั่งยืน โดย ● รณรงค์ ส่งเสริม สร้างการเรียนรู้ และความรู้ความเข้าใจต่อสินค้าทางเลือกเพื่อการบริ โภคที่ยั่งยืน

เช่น อาหารเพื่อสุขภาพ คุณค่าทางโภชนาการของอาหารไทยและอาหารพื้นถิ่นต่างๆ และผลกระทบ

ด้านสิ่งแวดล้อมในการผลิตสินค้าเกษตร 3. สร้างหลักประกันด้านความปลอดภัยของอาหารอย่างจริงจังและต่อเนื่อง เช่น ● การคุ้มครองสิทธิผู้บริโภค ● การขยายผลการใช้มาตรฐานสากลให้ครอบคลุมประเภทและแหล่งผลิตอาหารที่สำคัญทั่วประเทศ ● ส่งเสริมวิจัยและพัฒนาสินค้าอาหารสู่มาตรฐานโลกอย่างทั่วถึงทั้งคุณภาพและความปลอดภัยเพื่อ

สร้างความเชื่อมั่นแก่ผู้บริโภคสินค้าในระยะยาว ● พั ฒ นาธุ ร กิ จ ที่ เ กี่ ย วเนื่ อ งกั บ อุ ต สาหกรรมการผลิ ต อาหาร เช่ น ส่ ง เสริ ม และพั ฒ นาห้ อ งทดลอง

ที่สามารถทดสอบและตรวจวัดคุณภาพความปลอดภัยด้านอาหารให้มีมากขึ้นและมีคุณภาพเพียงพอ

ที่จะพัฒนาการผลิตอาหารของชุมชนท้องถิ่น 4. พัฒนาขีดความสามารถของเกษตรกรและผู้ประกอบการด้านการเกษตร ประมง และการผลิตอาหาร เช่น ● พัฒนาความสามารถของสถาบันเกษตรกร กระบวนการจัดทำแผนชุมชน และวิสาหกิจชุมชน ● พัฒนาเครือข่ายและเป็นกลไกเชื่อมโยงการสร้างมูลค่าตลอดห่วงโซ่การผลิต (Value Chain) ระดับ

ชุมชนกับระดับประเทศ เพื่อสร้างความเข้มแข็งและความสามารถในการแข่งขัน โดยเฉพาะสินค้า

เกษตรที่ ได้รับโอกาสจากข้อตกลงการค้าเสรี

ดัชนีชี้วัด 1.

2.

3.

4.

5.

ร้อยละของรายได้จากการส่งออกอาหาร จากฐานการผลิตของชุมชนและกลุ่มอุตสาหกรรม SMEs ร้อยละที่เพิ่มขึ้นของมูลค่าเพิ่มที่ ได้จากการพัฒนาผลิตภัณฑ์อาหารกลุ่มเป้าหมายต่อปี ร้อยละหรือสัดส่วนของรายได้จากผลิตภัณฑ์อาหารที่ผลิตโดยชุมชนและกลุ่มอุตสาหกรรม SMEs ที่จำหน่าย

ทั้งภายในประเทศและตลาดโลก จำนวนมาตรการ กลไก การควบคุม ตรวจสอบ และระบบคัดกรองอาหารที่ ได้รับการรับรองความปลอดภัย

จากการเป็นอาหารที่ผ่านการตัดแต่งหรือดัดแปลงพันธุกรรม (GMOs) ร้ อ ยละของทรั พ ย์ สิ น ทางปั ญ ญาและสิ ท ธิ บั ต รในหมวดอาหารไทยทั้ ง ที่ จ ดสิ ท ธิ บั ต รในประเทศไทยและ

ต่างประเทศ คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 37

37

3/3/09 10:42:10 PM

6.

7.

8.

9.

10.

38

√âÕ¬≈–¢Õßß∫ª√–¡“≥‡æ◊ËÕ°“√ à߇ √‘¡°“√¥”‡π‘πß“π¥â“π°“√ª√—∫‡ª≈’ˬπæƒμ‘°√√¡°“√º≈‘μ·≈– ∫√‘ ‚¿§„À⇪ìπ°“√∫√‘ ‚¿§∑’ˬ—Ë߬◊π √âÕ¬≈–¢Õß°“√√âÕ߇√’¬π‡√◊ËÕß ‘∑∏‘¢ÕߺŸâ∫√‘‚¿§„πª√–‡¥Áπ‡°’Ë¬«°—∫Õ“À“√·≈–¬“ √âÕ¬≈–¢Õßß∫ª√–¡“≥ à߇ √‘¡°“√«‘®—¬·≈–æ—≤π“ ‘π§â“Õ“À“√ Ÿà¡“μ√∞“π‚≈° √âÕ¬≈–¢Õß™ÿ¡™π‡ªÑ“À¡“¬°“√º≈‘μÕ“À“√∑’Ë –Õ“¥·≈–ª≈Õ¥¿—®”π«πÀâÕߪؑ∫—μ‘°“√μ√«® Õ∫§ÿ≥¿“æ·≈–§«“¡ª≈Õ¥¿—¬¥â“πÕ“À“√∑’˺à“π°“√√—∫√Õß¡“μ√∞“π

§Ÿà¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ”À√—∫ª√–‡∑»‰∑¬

ยุทธศาสตร์ที่ 2 วิสัยทัศน์การพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย

มุ่งพัฒนาประเทศไทยสู่สังคมอยู่เย็นเป็นสุขร่วมกัน คนไทยมีคุณธรรมนำความรอบรู้ รู้เท่าทันโลก ครอบครัวอบอุ่น ชุมชนเข้มแข็ง สังคมสันติสุข เศรษฐกิจมีคุณภาพ เสถียรภาพ และเป็นธรรม สิ่งแวดล้อมมีคุณภาพและ ทรัพยากรธรรมชาติยั่งยืน อยู่ภายใต้ระบบบริหารจัดการประเทศที่มีธรรมาภิบาล ดำรงไว้ซึ่งระบอบประชาธิป ไตยอันมี พระมหากษัตริย์เป็นประมุข และอยู่ ในประชาคมโลกได้อย่างมีศักดิ์ศรี

เศรษฐกิจ

สังคม

สิ่งแวดล้อม

การพัฒนาอย่างรอบด้านและสมดุล

แนวทางการดำเนินงานตามยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืน ยุทธศาสตร์ที่ 1 : การขจัดความยากจนโดย การสร้างความเติบโตทาง เศรษฐกิจอย่างยั่งยืน และเสมอภาค กลยุทธ์ : 1. การส่งเสริมความมั่นคงใน อาชีพและรายได้ประชากร 2. การส่งเสริมการออมของ ประเทศและภาคครัวเรือน 3. ระบบการคลังที่ยั่งยืนและ การลดสัดส่วนหนี้สาธารณะ 4. การปรับปรุงผลิตภัณฑ์ ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและ พัฒนาความสามารถในการ แข่งขันทางเศรษฐกิจ 5. การส่งเสริมความมั่นคง ด้านพลังงานและการใช้ พลังงานหมุนเวียน 6. การส่งเสริมและสร้างหลัก ประกันด้านอาหาร ที่ปลอดภัย

ยุทธศาสตร์ที่ 2 : การส่งเสริมความมั่นคง และความปลอดภัยด้าน สิ่งแวดล้อม

ยุทธศาสตร์ที่ 3 : การเสริมสร้างสังคม ฐานความรู้และสังคม อุดมจริยธรรม

กลยุทธ์ : กลยุทธ์ : 1. การส่งเสริมการศึกษา 1. การจัดการน้ำ 2. การจัดการกากของเสีย และการศึกษาต่อเนื่อง 2. การพัฒนาการเข้าถึง และขยะอันตราย ข้อมูลข่าวสาร และการ 3. การจัดการคุณภาพ ส่งเสริมนวัตกรรมและ อากาศ เทคโนโลยีเพื่อการพัฒนา 4. การจัดการและฟื้นฟู ที่ยั่งยืน ทรัพยากรธรรมชาติและ 3. การส่งเสริมศาสนา ความ ความหลากหลายทางชีวภาพ เชื่อและจิตสำนึกทาง 5. การส่งเสริมสวัสดิภาพ วัฒนธรรม ความปลอดภัยของมนุษย์ 4. การพัฒนาการสาธารณสุข และสิ่งแวดล้อม และสิทธิ ในการได้รับบริการ ทางสุขภาพ 5. การคุ้มครอง สร้างความ เข้มแข็ง และพัฒนาสิทธิของ ภาคแรงงาน 6. ความปลอดภัยในชีวิตและ ทรัพย์สิน และการป้องกัน แก้ ไขปัญหายาเสพติด

ยุทธศาสตร์ที่ 4 : การเสริมสร้างธรรมาภิบาล

กลยุทธ์ : 1. การพัฒนาความโปร่งใส และธรรมาภิบาล 2. การขจัดคอร์รัปชั่น 3. การเสริมสร้างความ เข้มแข็งในการบังคับใช้ กฎหมาย 4. การพัฒนากระบวนการมี ส่วนร่วม 5. การเสริมสร้างขีดความ สามารถและอำนาจหน้าที่ ขององค์กรปกครองส่วน ท้องถิ่น 6. การส่งเสริมความ ร่วมมือระหว่าง ภูมิภาคและนานาชาติ

การติดตามประเมินผล คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 39

39

3/3/09 10:42:11 PM

ยุทธศาสตร์ที่ 2 : การส่งเสริมความมั่นคงและความปลอดภัยด้านสิ่งแวดล้อม วิสัยทัศน์ (Vision)

“มุ่งพัฒนาประเทศไทยอย่างยั่งยืน ด้วยการรักษาและสร้างความปลอดภัยต่อสิ่งแวดล้อมและมนุษย์”

วัตถุประสงค์ ●

เพื่อผลักดันและส่งเสริมการจัดการทรัพยากรน้ำให้เป็นวาระแห่งชาติอย่างต่อเนื่อง ทั้งนี้ เพื่อสร้าง

หลักประกันความเป็นประเทศเกษตรกรรม ประเทศแหล่งอาหารโลก และเพื่อเป็นรากฐานของการส่ง

เสริมและยกระดับคุณภาพชีวิตประชากร รวมทั้งการคุ้มครองและรักษาระบบนิเวศไว้อย่างยั่งยืน

●

เพื่ อ บริ ห ารจั ด การกากของเสี ย และขยะอั น ตรายอย่ า งมี ป ระสิ ท ธิ ภ าพและรอบด้ า นทั้ ง เชิ ง ป้ อ งกั น

ควบคุม กำกับดูแล และสร้างมาตรการและกลไกที่ลดการเกิดของเสียอันตรายและบำบัด/กำจัดอย่าง

เหมาะสมเพื่อป้องกันการปนเปื้อน รั่วไหล แพร่กระจาย และก่ออันตรายต่อมนุษย์และสิ่งแวดล้อม

●

เพื่อกำหนดนโยบาย กฎหมาย แผน และมาตรการป้องกันและควบคุมมลพิษอากาศ ให้ตอบสนองต่อ

กฎระเบียบที่เกี่ยวข้องเพื่อฟื้นฟูคุณภาพอากาศ และคุ้มครองสุขภาพประชากรไทย

●

เพื่ อ คุ้ ม ครอง ฟื้ น ฟู สงวนรั ก ษา และอนุ รั ก ษ์ ท รั พ ยากรธรรมชาติ แ ละสิ่ ง แวดล้ อ ม โดยเฉพาะ

ความหลากหลายทางชีวภาพให้คงอยู่อย่างยั่งยืน โดยกระบวนการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน และ

การบูรณาการความร่วมมือในเชิงรุก

●

40

มุ่ ง พั ฒ นา ส่ ง เสริ ม ฟื้ น ฟู และป้ อ งกั น ภั ย พิ บั ติ ทั้ ง ที่ มี ส าเหตุ จ ากธรรมชาติ และจากน้ ำ มื อ มนุ ษ ย์

เพื่อสร้างเสริมวัฒนธรรมความปลอดภัย และการอนุรักษ์คุ้มครองสิ่งแวดล้อม

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 40

3/3/09 10:42:12 PM

กลยุทธ์ที่ 1 การจัดการน้ำ นโยบายในปัจจุบัน

1. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540 2. นโยบายการจัดการน้ำแห่งชาติ 3. แผนยุทธศาสตร์การจัดการน้ำของประเทศไทย

เครื่องมือในปัจจุบัน

1. พระราชบัญญัติส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อมแห่งชาติ พ.ศ. 2535 2. พระราชบัญญัติชลประทานราษฎร์ พ.ศ. 2482 3. พระราชบัญญัติการชลประทานหลวง พ.ศ. 2485 4. พระราชบัญญัติพลังงานแห่งชาติ พ.ศ. 2496 5. พระราชบัญญัติคันและคูน้ำ พ.ศ. 2505 6. พระราชบัญญัติการไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย พ.ศ. 2511 7. พระราชบัญญัติน้ำบาดาล พ.ศ. 2520 2535 และ 2546 8. พระราชบัญญัติการประปาส่วนภูมิภาค พ.ศ. 2521 9. พระราชบัญญัติรักษาคลองประปา พ.ศ. 2526 10. พระราชบัญญัติ โรงงาน พ.ศ. 2535 11. กฎกระทรวง กำหนดให้ โครงการขนาดใหญ่ รวมทั้งเขื่อนและชลประทานขนาดใหญ่ต้องจัดทำรายงาน

วิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม (EIA) 12. เครือข่ายข้อมูลทรัพยากรน้ำของประเทศไทย

แนวทางดำเนินงาน 1.

มุ่งบริหารจัดการทรัพยากรน้ำของประเทศอย่างทั่วถึงและจริงจัง โดย ● ดำเนินการตามแผนแม่บทการจัดการ 25 ลุ่มน้ำ อย่างต่อเนื่องและทันตามแผนฯ โดยจัดสรร

งบประมาณ บุ ค ลากร และการประสานความร่ ว มมื อ ในการดำเนิ น งานตามแผนแม่ บ ทและ

แผนปฏิบัติการด้านการจัดการ 25 ลุ่มน้ำ ทั้งระยะกลางและระยะยาว โดยเฉพาะระบบงบประมาณ

แบบผูกพัน ● พัฒนาต้นแบบและขยายผลการบริหารจัดการและฟื้นฟูคุณภาพแหล่งน้ำแบบบูรณาการและการมี

ส่วนร่วมของทุกภาคส่วนอย่างจริงจัง โดยเฉพาะเจ้าพระยาตอนล่าง ท่าจีนตอนล่าง ลำตะคอง

ตอนล่าง บางปะกงตอนล่าง แม่กลองตอนล่าง ทะเลสาบสงขลา และอ่าวไทยตอนใน เพื่อการ

จัดการทรัพยากรน้ำอย่างยั่งยืน ● เพิ่ ม ประสิ ท ธิ ภ าพการกั ก เก็ บ และการใช้ น้ ำ อย่ า งมี ป ระสิ ท ธิ ภ าพสำหรั บ ใช้ ในช่ ว งฤดู แ ล้ ง เช่ น

การพัฒนาพื้นที่แก้มลิง การฟื้นฟูพื้นที่ป่า ● เพิ่มประสิทธิภาพการใช้น้ำในภาคอุตสาหกรรมและภาคครัวเรือน ● ริเริ่มกฎหมาย มาตรการ และกลไกใหม่ๆ ทั้งเชิงบังคับและจูงใจเพื่อการอนุรักษ์ทรัพยากรน้ำ เช่น

ผลักดันยกร่างพระราชบัญญัติน้ำ พ.ศ. 2546 ให้สัมฤทธิผล และดำเนินการปฏิบัติตามกฎหมาย

ฉบับใหม่อย่างต่อเนื่องและจริงจัง คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 41

41

3/3/09 10:42:12 PM

æ—≤π“ ª√—∫ª√ÿß ·≈–√‘‡√‘Ë¡°≈‰°À√◊Õ‡§√◊ËÕß¡◊Õ„π°“√∫√‘À“√®—¥°“√°“√‡¢â“∂÷ß °“√·∫àߪíπ °“√°√–®“¬º≈ª√–‚¬™πå „π°“√„™â ∑ √— æ ¬“°√πÈ ” Õ¬à “ ߬—Ë ß ¬◊ π ·≈–‡ªì π ∏√√¡ ‚¥¬‡©æ“– ¿“§‡°…μ√°√√¡´÷Ë ß ‰¥â √— ∫ º≈°√–∑∫®“°°“√„™â πÈ ” ¢Õß¿“§Õÿ μ “À°√√¡∑’Ë ¡’ § «“¡√ÿ π ·√ß ¢Õߪí≠À“¡“°¢÷Èπ∑ÿ°¢≥– ‡æ‘Ë¡¢’¥§«“¡ “¡“√∂„π°“√®—¥°“√ªÑÕß°—π·≈–·°â ‰¢¡≈æ‘…∑“ßπȔլà“ß®√‘ß®—ß ‚¥● ‡æ‘Ë ¡ √–∫∫∫”∫— ¥ πÈ ” ‡ ’ ¬ „Àâ § √Õ∫§≈ÿ ¡ ∑ÿ ° ™ÿ ¡ ™π‡¡◊ Õ ß ·≈–‡√à ß √— ¥ ª√– ‘ ∑ ∏‘ ¿ “æ¢Õß√–∫∫∑’Ë ¥”‡π‘ π °“√·≈â « „Àâ ¡’ ª √– ‘ ∑ ∏‘ º ≈¡“°¢÷È π (ªí ® ®ÿ ∫— π ¿“§√— ∞ ≈ß∑ÿ π °à Õ √â “ ß√–∫∫∫”∫— ¥ œ „π‡¢μ‡∑»∫“≈‚¥¬§√Õ∫§≈ÿ¡æ◊Èπ∑’Ë∫√‘°“√‰¥â ‰¡àπâÕ¬°«à“√âÕ¬≈– 35 ·μà “¡“√∂∫”∫—¥πÈ”‡ ’‰¥â‡æ’¬ß√âÕ¬≈– 25 ¢Õߪ√‘¡“≥πÈ”‡ ’¬∑—ÈßÀ¡¥) ● π”¿Ÿ¡‘ªí≠≠“·≈–π«—μ°√√¡∑âÕß∂‘Ëπ¡“ª√—∫„™â·≈–¢¬“¬º≈°“√∫”∫—¥·≈–°”®—¥¡≈æ‘…∑“ßπÈ” Õ¬à“ßμàÕ‡π◊ËÕß ‡™àπ √–∫∫∫”∫—¥πÈ”‡ ’¬μ“¡·π«æ√–√“™¥”√‘ (·À≈¡º—°‡∫’Ȭ) ● æ—≤π“°≈‰°°“√®—¥°“√¡≈æ‘…∑“ßπÈ”„Àâ√Õ∫¥â“π·≈–‡∑à“∑—π°—∫√Ÿª·∫∫¢Õߪí≠À“ ‡™àπ °“√ ÕÕ°°Æ√–‡∫’¬∫∑âÕß∂‘Ëπ„Àâ¿“§§√—«‡√◊Õπ„™â√–∫∫∫”∫—¥·∫∫μ‘¥°—∫∑’Ë (on site) ∑—Èß°“√∫—ߧ—∫„™â °—∫Õ“§“√‡°à“·≈–Õ“§“√ √â“ß„À¡à √à«¡®—¥°“√∑√—欓°√πÈ”°—∫ª√–‡∑»‡æ◊ËÕπ∫â“πÕ¬à“ßμàÕ‡π◊ËÕß·≈–®√‘ß®—ß ‡™àπ °“√æ—≤π“„πÕπÿ¿Ÿ¡‘¿“§ ≈ÿà¡πÈ”‚¢ß (GMS) ‡ªìπμâπ ●

2.

3.

¥—™π’™’È«—¥ 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

42

√âÕ¬≈–¢Õߧ«“¡§◊∫Àπâ“μ“¡·ºπ·¡à∫∑°“√®—¥°“√≈ÿà¡πÈ” §à“æ“√“¡‘‡μÕ√å§ÿ≥¿“æπÈ”ª√–‡¿∑μà“ßÊ „π 25 ≈ÿà¡πÈ” √âÕ¬≈–¢Õß≈ÿà¡πÈ”∑—ÈßÀ¡¥¡’º≈°“√μ√«®«—¥§ÿ≥¿“æπȔլŸà „π‡°≥±å¥’¢÷ÈπÕ¬à“ßμàÕ‡π◊ËÕß —¥ à«π¢Õßæ◊Èπ∑’˪ɓμâππÈ” Õ—μ√“°“√°√–®“¬ª√‘¡“≥πÈ”„π·μà≈–ªï Ÿàæ◊Èπ∑’ˇ¡◊Õß·≈–™π∫∑¡’§«“¡ ¡¥ÿ≈¡“°¢÷ÈπÕ¬à“ßμàÕ‡π◊ËÕß ·≈– ¡’°“√®—¥ √√πÈ”„π≈ÿà¡πȔլà“߇ªìπ∏√√¡·≈–¬—Ë߬◊π Õ—μ√“°“√°—°‡°Á∫πÈ”„π™à«ßπÈ”¡“° Õ—μ√“ à«π°“√‡¢â“∂÷ßπÈ”¢Õߪ√–™“™π·≈–¿“§‡°…μ√°√√¡‡¡◊ËÕ‡∑’¬∫°—∫¿“§Õÿμ “À°√√¡ √âÕ¬≈–¢Õß¡“μ√°“√ °≈‰° ·≈–°ÆÀ¡“¬¥â“π°“√∫√‘À“√®—¥°“√πÈ”·≈–°“√§«∫§ÿ¡¡≈æ‘…∑“ßπÈ”∑’Ë ‰¥â√—∫°“√æ—≤π“ ª√—∫ª√ÿß ·≈–ª√–°“»„À¡à º≈°“√«—¥√–¥—∫§«“¡æ÷ßæÕ„®¢Õߪ√–™“™π·≈–Õߧå°√∑’ˇ°’ˬ«¢âÕß∑’Ë¡’μàÕª√–‡∑»¿“§’Õπÿ¿Ÿ¡‘¿“§≈ÿà¡πÈ” √–À«à“ߪ√–‡∑»„π°“√ √â“ߧ«“¡√à«¡¡◊Õ°—π∫√‘À“√®—¥°“√≈ÿà¡πÈ”√–À«à“ߪ√–‡∑» √âÕ¬≈–¢ÕßπÈ”‡ ’¬®“°™ÿ¡™π·≈–®“°Õÿμ “À°√√¡∑’Ë ‰¥â√—∫°“√∫”∫—¥Õ¬à“ß∂Ÿ°μâÕß°àÕπª≈àÕ¬≈ß·À≈àßπÈ” “∏“√≥– √âÕ¬≈–¢ÕßÕߧå°√∏ÿ√°‘®‡Õ°™π∑’ˇ¢â“√à«¡„π‡§√◊Õ¢à“¬§«“¡√—∫º‘¥™Õ∫μàÕ —ߧ¡·≈– ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ ‡™àπ °≈ÿà ¡ ∑’Ë ®— ¥ ∑”√–∫∫ ISO 14001 °≈ÿà ¡ Corporate Social Responsibility (CSR) °≈ÿà ¡ Eco-efficiency ·≈–°≈ÿà¡ §≥–°√√¡°“√π—°∏ÿ√°‘®‡æ◊ËÕ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡‰∑¬‡ªìπμâπ ¡’°“√¢¬“¬‡§√◊Õ ¢à“¬‡æ‘Ë¡¢÷ÈπÕ¬à“ßμàÕ‡π◊ËÕß

§Ÿà¡◊Õ¬ÿ¬ÿ∑∑∏»“ μ√å ˬ—Ëßˬ¬◊—Ëßπ¬◊ ”À√— ∫ª√–‡∑»‰∑∏»“ μ√å°°“√æ— “√æ—≤≤π“∑’ π“∑’ π ”À√— ∫ª√–‡∑»‰∑¬

°≈¬ÿ∑∏å∑’Ë 2 °“√®—¥°“√°“°¢Õ߇ ’¬·≈–¢¬–Õ—πμ√“π‚¬∫“¬„πªí®®ÿ∫—π 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

Õπÿ —≠≠“∫“‡´≈«à“¥â«¬°“√§«∫§ÿ¡°“√‡§≈◊ËÕπ¬â“¬¢â“¡·¥π¢ÕߢÕ߇ ’¬Õ—πμ√“¬·≈–°“√°”®—¥ (Basel Convention on the Control of Transboundary Movements of Hazardous Waste and their Disposal) Õπÿ —≠≠“ μÕ°‚Œ≈å¡«à“¥â«¬ “√¡≈æ‘…∑’Ëμ°§â“߬“«π“π (Stockholm Convention on Persistent Organic Pollutants: POPs) Õπÿ —≠≠“√Õμ‡μÕ√套¡«à“¥â«¬°√–∫«π°“√·®âߢâÕ¡Ÿ≈ “√‡§¡’≈à«ßÀπâ“ ”À√—∫ “√‡§¡’Õ—πμ√“¬·≈– “√‡§¡’ ªÑÕß°—π°”®—¥»—μ√Ÿæ◊™·≈– —μ«å∫“ß™π‘¥„π°“√§â“√–À«à“ߪ√–‡∑» (Rotterdam Convention on the Prior Informed Consent Procedure for Certain Hazardous Chemicals and Pesticides in International Trade: PIC) ·≈– Convention on the Prohibition of the Development, Production, Stockpiling and Use of Chemical Weapons and on their Destruction) Õπÿ —≠≠“«à“¥â«¬°“√ªÑÕß°—π¡≈æ‘…®“°‡√◊Õ (Convention for the Prevention of Marine Pollution from Ships: MARPOL) √–‡∫’¬∫«à“¥â«¬‡»…‡À≈◊Õ∑‘ÈߢÕ߇§√◊ËÕß„™â ‰øøÑ“·≈–Õ‘‡≈Á°∑√Õπ‘° å (Directive on Waste Electrical and Electronic Equipment: WEEE) √–‡∫’¬∫«à“¥â«¬°“√®—¥°“√´“°¬“π¬πμ凡◊ËÕÀ¡¥Õ“¬ÿ°“√„™âß“π (Directive on End-of-Life Vehicles: ELV) √–‡∫’¬∫«à“¥â«¬°“√§«∫§ÿ¡‡§¡’¿—≥±å (Directive on Registration Evaluation and Authorization of Chemicals: REACH) Directive on Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals (GHS) √–‡∫’¬∫«à“¥â«¬°√Õ∫¢âÕ°”Àπ¥°“√ÕÕ°·∫∫‡™‘ß𑇫»‡»√…∞°‘® ”À√—∫º≈‘μ¿—≥±å∑’Ë „™âæ≈—ßß“π Directive on Energy-using Products: EuP) ¡“μ√∞“𧫓¡ª≈Õ¥¿—¬¿“¬„μ⇧√◊ËÕßÀ¡“¬ CE (Conformity European Mark: CE) √–‡∫’¬∫«à“¥â«¬°“√®”°—¥°“√„™â “√Õ—πμ√“¬„π‡§√◊ËÕß„™â ‰øøÑ“·≈–Õ‘‡≈Á°∑√Õπ‘° å (Directive on the Restriction of the use of certain Hazardous Substances in electrical and electronic equipment: RoHS)

‡§√◊ËÕß¡◊Õ„πªí®®ÿ∫—π 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

π‚¬∫“¬·≈–·ºπ°“√ à߇ √‘¡·≈–√—°…“§ÿ≥¿“æ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡·Ààß™“μ‘ æ.». 2540-2559 °√Õ∫·ºπ°“√®—¥°“√§ÿ≥¿“æ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ æ.». 2550-2554 (√à“ß) ·ºπ à߇ √‘¡°“√®—¥´◊ÈÕ®—¥®â“ß ‘π§â“·≈–∫√‘°“√∑’ˇªìπ¡‘μ√°—∫ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡¢Õß¿“§√—∞ªï 2550-2554 ¬ÿ∑∏»“ μ√å „π°“√®—¥°“√´“°º≈‘μ¿—≥±å‡§√◊ËÕß„™â ‰øøÑ“·≈–Õ‘‡≈Á°∑√Õπ‘° å æ.». 2550 æ√–√“™∫—≠≠—μ‘ à߇ √‘¡·≈–√—°…“§ÿ≥¿“æ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡·Ààß™“μ‘ æ.». 2535 æ√–√“™∫—≠≠—μ‘«—μ∂ÿÕ—πμ√“¬ æ.». 2535 æ√–√“™∫—≠≠—μ‘‚√ßß“π æ.». 2535 ·≈– æ√–√“™∫—≠≠—μ‘·√à æ.». 2510 ·≈– 2545 §Ÿà¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ”À√—∫ª√–‡∑»‰∑¬

43

8. พระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. 2535 9. (ร่าง) พระราชบัญญัติส่งเสริมการจัดการของเสียอันตรายจากผลิตภัณฑ์ที่ ใช้แล้ว 10. ประกาศกรมควบคุมมลพิษ เกี่ยวกับการควบคุมและจัดการกากของเสียและสารอันตราย 11. ระบบมาตรฐาน ISO 14001 และ ILO-OSH 2001 เป็นต้น 12. นโยบายป้องกันและขจัดมลพิษภายใต้นโยบายและแผนการส่งเสริมและรักษาคุณภาพสิ่งแวดล้อม

แห่งชาติ พ.ศ. 2540-2559 13. มาตรฐานคุณภาพน้ำของประเทศไทย (พ.ศ. 2549) 14. มาตรฐานคุณภาพอากาศและเสียง (พ.ศ.2549) 15. มาตรฐานคุณภาพดิน (พ.ศ. 2547) 16. นวัตกรรมในการเพิ่มผลผลิตและป้องกันมลพิษ (Productivity Tools) เช่น CT / GL / LCA /

ISO 14001 / ISO 9001 และ Benchmarking เป็นต้น 17. ศูนย์ข้อมูลความปลอดภัยเคมีภัณฑ์ 18. การประกาศเขตควบคุมมลพิษ และประกาศเขตคุ้มครองสิ่งแวดล้อม 19. ระบบการวิเคราะห์ผลกระทบสิ่งแวดล้อม

แนวทางดำเนินงาน 1.

2.

3.

4.

44

พัฒนายุทธศาสตร์การดำเนินงานระหว่างประเทศว่าด้วยการจัดการสารเคมีอันตราย โดย ● มุ่งป้องกันและลดการใช้สารเคมีอันตราย ระบบควบคุมการเคลื่อนย้ายเคมีอันตรายและกาก

ของเสียระหว่างประเทศ ● ผลักดันการจัดทำบัญชีรายการของเสียที่ควบคุมการเคลื่อนย้ายข้ามแดนตามอนุสัญญาบาเซล

อย่างต่อเนื่องและแพร่หลาย รวมถึงมุ่งจัดการกากของเสียอันตรายแบบกลุ่มพื้นที่ (solid

waste clustering) ส่งเสริมการหมุนเวียนการใช้ทรัพยากรอย่างต่อเนื่องเพื่อปล่อยมลพิษและของเสียสู่สิ่งแวดล้อมให้

น้อยที่สุด เช่น ● การผลิตวัสดุ Recycle การออกแบบผลิตภัณฑ์สีเขียว ● ส่งเสริมการหมุนเวียน/ใช้ซ้ำกากของเสีย อาทิ การขยายผลการตั้งศูนย์แลกเปลี่ยนวัสดุและ

ของเหลือใช้ และการผลิตไฟฟ้าด้วยพลังงานความร้อนจากขยะ เป็นต้น ● การนำขยะทั่วไปและการพัฒนาพื้นที่ฝังกลบขยะมาใช้ประโยชน์อย่างเหมาะสม เช่น การใช้

ประโยชน์ จ ากก๊ า ซมี เ ทนในหลุ ม ฝั ง กลบ และการนำพื้ น ที่ ฝั ง กลบขยะที่ มี อ ายุ ก ารใช้ ง านที่

เหมาะสมมาพัฒนาเป็นพื้นที่สีเขียว เป็นต้น นำมาตรการ เครื่องมือทางเศรษฐศาสตร์ และกลไกต่างๆ ด้านการป้องกัน ลด และบรรเทาปัญหา

มลพิษมาใช้อย่างต่อเนื่อง เช่น ● หลักการผู้ก่อมลพิษเป็นผู้จ่าย (Polluter Pay Principle) ● การจัดเก็บภาษีมลพิษ (Pollution Taxation) ● กลไกและมาตรการการจัดการน้ำเสียแบบบูรณาการ นำกฎหมายด้ า นมลพิ ษ และของเสี ย อั น ตรายมาปฏิ บั ติ อ ย่ า งเข้ ม งวดมากขึ้ น ในภาคอุ ต สาหกรรม

พร้อมทั้งขยายผลอย่างต่อเนื่องไปสู่ภาคเกษตรกรรม ภาคการท่องเที่ยว ภาคการค้าและการบริการ

และภาคชุมชน เช่น

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 44

3/3/09 10:42:14 PM

มาตรการบังคับให้มีระบบบำบัดน้ำเสียแบบติดกับที่ (on site) ในภาคครัวเรือนและภาคธุรกิจ

เอกชน ● การจัดตั้งและขยายศูนย์ข้อมูลความปลอดภัยเคมีภัณฑ์ ในระดับจังหวัดเพื่อการจัดทำทะเบียน

รายการสารเคมีและปริมาณการใช้เฉพาะแหล่งอย่างเป็นระบบ ● การพัฒนากระบวนการคุ้มครองและชดเชยความเสียหายกรณีประชาชนได้รับความเดือดร้อนจาก

ภั ย พิ บั ติ จ ากเคมี อั น ตราย โดยพั ฒ นาตลอดกระบวนการตั้ ง แต่ ก ารฟ้ อ งร้ อ ง การพิ สู จ น์ ส าเหตุ

การชดเชยความเสียหาย และการเข้าถึงข้อมูล โดยเฉพาะประเด็นด้านกฎหมายที่ต้องปรับปรุงแก้ ไข

และบัญญัติเพิ่มเติม ● พัฒนากลไกใหม่ๆ ด้านการคุ้มครองประชาชนที่ ได้รับอันตรายจากของเสียและเคมีอันตราย เช่น

ศาลสิ่งแวดล้อม วิธีการประเมินความเสียหายเป็นเงิน รวมถึงเครื่องมือการเงินการคลังเพื่อสังคม ● จัดทำแผนแม่บทการพร้อมรับและตอบโต้เหตุฉุกเฉิน ● ขยายผลการจัดทำฐานข้อมูลกากของเสียและสารอันตราย ● พัฒนาและฝึกอบรมบุคลากรของหน่วยงานรับผิดชอบและประชาชนที่อยู่ ในแหล่งเสี่ยงต่อการได้รับผล

กระทบจากสารเคมีอันตราย เช่น ชุมชนย่านอุตสาหกรรม ท่าเรือ โกดังและคลังสินค้า โรงกลั่น

นิคมอุตสาหกรรม และย่านเมืองที่เป็นเส้นทางขนส่งเคมีอันตราย 5. มุ่ ง สร้ า งเสริ ม กระบวนการในการจั ด การ ป้ อ งกั น และสอดส่ อ งดู แ ลการใช้ ส ารเคมี อั น ตรายอย่ า งมี

ประสิทธิภาพและครอบคลุมพื้นที่ทั่วประเทศ โดย ● มุ่งจัดการสารเคมีอันตรายแบบครบวงจร เช่น การจำหน่าย การควบคุม การขนส่ง การกำจัดและ

บำบัดสารเคมีอันตรายที่ถูกต้องเหมาะสมแก่หน่วยงาน องค์กร สถานประกอบการ และประชาชน

อย่างทั่วถึง ต่อเนื่อง และจริงจัง ● มุ่งรณรงค์ส่งเสริมให้ภาคครัวเรือนและชุมชนคัดแยกและจัดการกากของเสียอย่างถูกวิธี ● พัฒนาบริการโครงสร้างพื้นฐานด้านระบบบำบัดและกำจัดกากของเสียและขยะมูลฝอยครัวเรือนแบบ

ครบวงจร

●

ดัชนีชี้วัด 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

มีแผนยุทธศาสตร์ แผนแม่บท และแผนปฏิบัติการว่าด้วยการบริหารจัดการกากของเสียและสารอันตราย

ที่เป็นแผนระยะยาว 30 ปี ร้อยละของการจัดทำรายการทะเบียนสารเคมีที่ครอบคลุมทุกอุตสาหกรรม จำนวนกฎหมายและกฎระเบียบที่เกี่ยวข้องได้รับการปรับปรุงโดยมีวัตถุประสงค์เพื่อลดการใช้สารอันตราย สัดส่วนงบประมาณที่ ใช้เพื่อการรณรงค์และสร้างเสริมความปลอดภัยแก่องค์กรและประชาชน ร้อยละของการหมุนเวียนใช้ซ้ำทรัพยากร ร้อยละของการใช้สารเคมีอันตรายในภาคเกษตรกรรม ปริมาณสารอันตรายและของเสียอันตรายที่ ได้รับการจัดการและควบคุมอย่างเหมาะสม ปริมาณการเกิดของเสียจากชุมชนและจากอุตสาหกรรม

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 45

45

3/3/09 10:42:14 PM

°≈¬ÿ∑∏å∑’Ë 3 °“√®—¥°“√§ÿ≥¿“æÕ“°“» π‚¬∫“¬„πªí®®ÿ∫—π 1.

2.

3.

4.

5.

ªØ‘≠≠“√‘‚Õ«à“¥â«¬ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡·≈–°“√æ—≤π“ æ.». 2535 (Rio Declaration) Õπÿ —≠≠“«à“¥â«¬°“√‡ª≈’ˬπ·ª≈ß ¿“æ¿Ÿ¡‘Õ“°“» (United Nations Framework Convention on Climate Change: UNFCCC) æ‘∏’ “√‡°’¬«‚μ (Kyoto Protocol) ´÷Ë߇ªìπ‡√◊ËÕ߇°’ˬ«°—∫°“√≈¥°“√ª≈àÕ¬°ä“´‡√◊Õπ°√–®°Õ—π‡ªì𠓇Àμÿ„À⇰‘¥¿“«–‚≈°√âÕπ (Global Warming) æ‘∏’ “√¡Õπ∑√’ÕÕ≈«à“¥â«¬ “√∑”≈“¬∫√√¬“°“»™—Èπ‚Õ‚´π (Montreal Protocol) °“√μÕ∫ πÕßμàÕ°≈‰°°“√æ—≤π“∑’Ë –Õ“¥ (CDM: Clean Development Mechanism) ∑’Ë ‡À¡“– ¡°—∫∫√‘∫∑‰∑¬ ‡æ◊ËÕ≈¥ªí≠À“°“√ª≈àÕ¬°ä“´‡√◊Õπ°√–®° Õ—π‡ªì𠓇Àμÿ„À⇰‘¥¿“«–‚≈°√âÕπ

‡§√◊ËÕß¡◊Õ„πªí®®ÿ∫—π 1.

2.

3.

4.

5.

6.

æ√–√“™∫—≠≠—μ‘°“√ à߇ √‘¡°“√Õπÿ√—°…åæ≈—ßß“π æ.». 2535 æ√–√“™∫—≠≠—μ‘ à߇ √‘¡·≈–√—°…“§ÿ≥¿“æ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡·Ààß™“μ‘ æ.». 2535 ·ºπ·¡à∫∑«à“¥â«¬°“√º≈‘μ∑’Ë –Õ“¥¢Õߪ√–‡∑»‰∑¡“μ√°“√„Àâ√∂¡’¡“μ√∞“π‡§√◊ËÕ߬πμå·≈–√–∫∫∫”∫—¥‰Õ‡ ’¬‡æ◊ËÕ≈¥Õ“°“»æ‘… (Engine Euro II / Euro III / Euro IV and Catalytic Converter) ¡“μ√°“√¥â“π‡™◊ÈÕ‡æ≈‘ß ‡™àπ °“√„™âπÈ”¡—π‰√â “√μ–°—Ë«∑—Ë«ª√–‡∑» °“√·∑π∑’Ë “√‡μ‘¡·μàß (Methyl Tertiary Butyl Ether: MTBE) ‚¥¬º ¡ Ethanol ·≈– Bio-diesel ‡ªìπμâ𠇧√◊ËÕß¡◊Õ·≈–¡“μ√∞“π°“√®—¥°“√°√–∫«π°“√º≈‘μ ‡™àπ Cleaner Production / ¡Õ°. 18001 / ISO 14001 / ISO 9001 / EMS ‡ªìπμâπ

·π«∑“ߥ”‡π‘πß“π 1.

46

¥”‡π‘π°“√μ“¡·ºπ¬ÿ∑∏»“ μ√姫∫§ÿ¡¡≈æ‘…·≈–≈¥¿“«–‡√◊Õπ°√–®°Õ¬à“ß®√‘ß®—ß·≈–∑—Ë«∂÷ß ‰¥â·°à ● §«∫§ÿ¡·≈–≈¥¡≈æ‘…∑’Ë·À≈àß·≈–°‘®°√√¡∑’Ë°àÕ¡≈æ‘…Õ“°“»∑—Èߥâ“π¡≈æ‘…‡ ’¬ß ΩÿÉ𠧫—πæ‘… “√√–‡À¬Õ—πμ√“¬ ·≈–°≈‘Ëπ‡À¡Á𠇙àπ °‘®°√√¡®“°¿“§Õÿμ “À°√√¡°“√º≈‘μ ¿“§°“√¢π àß ¿“§°“√º≈‘μ·≈–„™âæ≈—ßß“π‰øøÑ“ ¿“§∏ÿ√°‘®°“√§â“ ¿“§§√—«‡√◊Õπ ¿“§°“√‡°…μ√ ¿“§°“√ °àÕ √â“ß ·≈–¿“§Õÿμ “À°√√¡‡À¡◊Õß·√à ‡ªìπμâπ ● °“√∂à“¬∑Õ¥‡∑§‚π‚≈¬’·≈–æ—≤π“∫ÿ§≈“°√¥â“π°“√ªÑÕß°—π·≈–≈¥¡≈æ‘…Õ“°“» °“√°”°—∫·≈– §«∫§ÿ ¡ °“√°à Õ ·≈–ª≈à Õ ¬¡≈æ‘ … Õ“°“»Õ¬à “ ߇¢â ¡ ß«¥®√‘ ß ®— ß ‡æ◊Ë Õ §ÿâ ¡ §√Õß ÿ ¢ ¿“æÕπ“¡— ª√–™“™π·≈–°“√§ÿ⡧√Õß√–∫∫𑇫»∑’Ë¥’ ● √â“ߧ«“¡√Ÿâ§«“¡‡¢â“„®·°àª√–™“™π·≈–∑ÿ°¿“§ à«πÕ¬à“ßμàÕ‡π◊ËÕß ‡°’ˬ«°—∫°“√ªÑÕß°—π·≈– √—°…“§ÿ≥¿“æÕ“°“» ‚¥¬‡©æ“–„π¿“§°“√‡°…μ√ ·≈–¿“§∏ÿ√°‘®∫√‘°“√ ·≈–°“√æ—≤π“ ‚§√ß √â“ßæ◊Èπ∞“π¢Õß√—∞ ‡™àπ °“√μ√–Àπ—°∂÷ߺ≈°√–∑∫∑’Ë¡’μàÕ§ÿ≥¿“æÕ“°“»®“°°“√‡º“„π∑’Ë ‚≈àß·≈–®“°‰øªÉ“

§Ÿà¡◊Õ¬ÿ¬ÿ∑∑∏»“ μ√å ˬ—Ëßˬ¬◊—Ëßπ¬◊ ”À√— ∫ª√–‡∑»‰∑∏»“ μ√å°°“√æ— “√æ—≤≤π“∑’ π“∑’ π ”À√— ∫ª√–‡∑»‰∑¬

2.

3.

à߇ √‘¡°“√«‘®—¬·≈–æ—≤π“°√–∫«π°“√º≈‘μæ≈—ßß“π∑’Ë –Õ“¥‡æ◊ËÕ„™â „π‡™‘ßæ“≥‘™¬å‡æ◊ËÕ≈¥¡≈æ‘… Õ“°“» ‡™àπ ● æ—≤π“·≈– à߇ √‘¡°≈‰°°“√æ—≤π“∑’Ë –Õ“¥ (Clean Development Mechanism: CDM) ∑’ˇÀ¡“– ¡°—∫∫√‘∫∑‰∑● ¡ÿàß»÷°…“¢’¥§«“¡ “¡“√∂„π°“√√Õß√—∫ (Carrying Capacity: CC) ¢Õß ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ ”À√—∫æ◊Èπ∑’Ë π‘§¡Õÿμ “À°√√¡∑—Ë«ª√–‡∑» ª√– “𧫓¡√à«¡¡◊Õ√–À«à“ߪ√–‡∑»¥â“𧫓¡√à«¡¡◊Õ¥â“πæ≈—ßß“π·≈–°“√§ÿ⡧√Õß∫√√¬“°“»‚≈°®“° ª√“°Ø°“√≥å‡√◊Õπ°√–®°∑’Ë àߺ≈μàÕ ¿“«–‚≈°√âÕ𠇙àπ ● °“√®”°—¥‚§«μâ“°“√ª≈àÕ¬¡≈æ‘…Õ“°“» ● °“√ªÑÕß°—π·≈–®—¥°“√ªí≠À“À¡Õ°§«—π¢â“¡·¥π ‡ªìπμâπ

¥—™π’™’È«—¥ 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

¡’·ºπ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√®—¥°“√§ÿ≥¿“æÕ“°“»∑’ˇªìπ·ºπ√–¬–¬“« 30 ªï º≈°“√μ√«®«—¥§ÿ≥¿“æÕ“°“»‰¥âμ“¡‡°≥±å¡“μ√∞“π ·≈–º≈°“√®—¥Õ—π¥—∫§ÿ≥¿“æÕ“°“»¢ÕßÕߧ尓√ Õπ“¡—¬‚≈° √âÕ¬≈–¢ÕߺŸâªÉ«¬‚√§∑“߇¥‘πÀ“¬„®∑’Ë¡’ “‡Àμÿ®“° ¿“æ·«¥≈âÕ¡„π∑’Ë∑”ß“π·≈–æ◊Èπ∑’Ë®√“®√ §à“‡©≈’ˬ°“√ª≈àÕ¬°ä“´‡√◊Õπ°√–®°μàÕ§πμàÕªï —¥ à«π°“√„™âæ≈—ßß“π‡™‘ßæ“≥‘™¬åμÕà °“√„™âæ≈—ßß“π∑“߇≈◊Õ°·≈–æ≈—ßß“πÀ¡ÿπ‡«’¬π ª√‘¡“≥°“√ª≈àÕ¬°ä“´‡√◊Õπ°√–®° „π°√–∫«π°“√º≈‘μ¢Õß°≈ÿà¡À√◊Õ¿“§°“√º≈‘μ∑’Ë ”§—≠ ®”π«π°‘®°√√¡·≈–π‚¬∫“¬§«“¡√à«¡¡◊Õ°—∫ª√–‡∑»‡æ◊ËÕπ∫â“π¥â“π°“√∫√‘À“√®—¥°“√§ÿ≥¿“æÕ“°“»·≈– °“√§ÿ⡧√Õß√–∫∫𑇫»√à«¡°—π„π°≈ÿࡪ√–‡∑»Õπÿ¿Ÿ¡‘¿“§ ¡’¡“μ√∞“π§ÿ≥¿“æÕ“°“»‡æ◊ËÕ ÿ¢¿“æ

°≈¬ÿ∑∏å∑’Ë 4 °“√®—¥°“√·≈–øóôπøŸ∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘·≈–§«“¡À≈“°À≈“∑“ß™’«¿“æ π‚¬∫“¬„πªí®®ÿ∫—π 1.

2.

3.

4.

Õπÿ —≠≠“«à“¥â«¬§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ (Convention on Biological Diversity: CBD) Õπÿ —≠≠“«à“¥â«¬°“√§â“√–À«à“ߪ√–‡∑»´÷Ëß™π‘¥ —μ«åªÉ“·≈–æ◊™ªÉ“∑’Ë „°≈â®– Ÿ≠æ—π∏ÿå (The Convention on lnternational Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora: CITES) æ‘∏’ “√§“쓇Œπà“ (Cartagena Protocol on Biosafety) ·ºπ°“√¥”‡π‘πß“π‚®Œ—π‡π ‡∫Õ√å°‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊𠇙àπ °“√§ÿ⡧√Õß·≈–°“√®—¥°“√∞“π∑√—欓°√ ∏√√¡™“μ‘ ”À√—∫°“√æ—≤𓇻√…∞°‘®·≈– —ߧ¡ (Protection and managing the natural base of economic and social development)

§Ÿà¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ”À√—∫ª√–‡∑»‰∑¬

47

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

·∂≈ß°“√≥å«à“¥â«¬À≈—°°“√¥â“πªÉ“‰¡â (Statement of Forest Principle) ‡ªìπ·π«∑“ß ”À√—∫°“√ ®—¥°“√∑√—欓°√ªÉ“‰¡âÕ¬à“߬—Ë߬◊π Õπÿ —≠≠“·√¡´“√å«à“¥â«¬æ◊Èπ∑’Ë™ÿà¡πÈ” (Ramsar Convention on Wetlands) Õπÿ —≠≠“·À≈àß¡√¥°‚≈° (World Heritage Convention: WHC) Õπÿ — ≠ ≠“«à “ ¥â « ¬°“√Õæ¬æ¢Õß — μ «å · ≈–™π‘ ¥ æ— π ∏ÿå ∑’Ë Õ æ¬æ (Convention on Migratory Species: CMS) π∏‘ —≠≠“√–À«à“ߪ√–‡∑»«à“¥â«¬∑√—欓°√æ—π∏ÿ°√√¡æ◊™‡æ◊ËÕÕ“À“√·≈–°“√‡°…μ√ (International Treaty on Plant Genetic Resources for Food and Agriculture) °√Õ∫Õπÿ —≠≠“«à“¥â«¬°“√Õ“√—°¢“æ◊™√–À«à“ߪ√–‡∑» (IPPC) Õπÿ —≠≠“«à“¥â«¬°“√μàÕμâ“π°“√·ª√ ¿“懪ìπ∑–‡≈∑√“¬ (Desertification Convention) °√Õ∫§«“¡μ°≈ß«à“¥â«¬°“√Õ“√—°¢“æ◊™ ”À√—∫¿Ÿ¡‘¿“§‡Õ‡™’¬μ–«—πÕÕ°‡©’¬ß„μâ·≈–·ª´‘øî° (Plant Protection Agreement for South East Asia and Pacific Region) Õπÿ —≠≠“«à“¥â«¬°“√§ÿ⡧√Õß¡√¥°«—≤π∏√√¡·≈–∏√√¡™“μ‘¢Õß‚≈° (Convention Concerning The Protection of the World Cultural and Natural Heritage) °√Õ∫·ºπ°“√®—¥°“√§ÿ≥¿“æ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ æ.». 2545-2549 π‚¬∫“¬°“√∑àÕ߇∑’ˬ« æ.». 2546-2549

‡§√◊ËÕß¡◊Õ„πªí®®ÿ∫—π 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

48

æ√–√“™∫—≠≠—μ‘ à߇ √‘¡·≈–√—°…“§ÿ≥¿“æ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡·Ààß™“μ‘ æ.». 2535 æ√–√“™∫—≠≠—μ‘ ß«π·≈–§ÿ⡧√Õß —μ«åªÉ“ æ.». 2535 / æ√–√“™∫—≠≠—μ‘‚√§√–∫“¥ —μ«å æ.». 2499 æ√–√“™∫—≠≠—μ‘æ—π∏ÿåæ◊™ æ.». 2518 / æ√–√“™∫—≠≠—쑧ÿ⡧√Õßæ—π∏ÿåæ◊™ 2542 / æ√–√“™∫—≠≠—μ‘ °—°æ◊™ æ.». 2507 / ¡“μ√°“√¥â“πæ◊™ GMOs ·≈– √–∫∫ ‘∑∏‘∫—μ√¢â“« æ√–√“™∫—≠≠—μ‘ªÉ“‰¡â æ.». 2484 ·≈–©∫—∫·°â ‰¢‡æ‘Ë¡‡μ‘¡ æ.». 2485 ·≈– æ√–√“™∫—≠≠—μ‘·√à ©∫—∫ æ.». 2510 2522 2534 ·≈– 2545 æ√–√“™∫— ≠ ≠— μ‘ ªÉ “ ß«π·Àà ß ™“μ‘ æ.». 2507 ©∫— ∫ ·°â ‰ ¢ (2) æ.». 2522 ·≈– ©∫— ∫ ·°â ‰ ¢ (3) æ.». 2528 ·≈– æ√–√“™∫—≠≠—μ‘Õÿ∑¬“π·Ààß™“μ‘ æ.». 2504 æ√–√“™∫—≠≠—μ‘«à“¥â«¬°“√‡«π§◊πÕ —ßÀ“√‘¡∑√—æ¬å æ.». 2530 æ√–√“™∫—≠≠—μ‘°“√ªØ‘√Ÿª∑’Ë¥‘π‡æ◊ËÕ‡°…μ√°√√¡ æ.». 2518 ©∫—∫∑’Ë 2 æ.». 2519 ·≈– ©∫—∫∑’Ë 3 æ.». 2532 æ√–√“™∫— ≠ ≠— μ‘ ° “√ª√–¡ß æ.». 2490 / æ√–√“™∫— ≠ ≠— μ‘ ° “√ª√–¡ß„π‡¢μ°“√ª√–¡ß‰∑æ.». 2485 æ√–√“™∫—≠≠—μ‘‚√ßß“π æ.». 2535 / æ√–√“™∫—≠≠—쑧«∫§ÿ¡Õ“§“√ æ.». 2535 °“√ª√–°“»‡¢μÕπÿ√—°…å·≈–æ◊Èπ∑’˧ÿ⡧√Õß ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ °ÆÀ¡“¬¥â“π°“√§«∫§ÿ¡¡≈æ‘… ‡™àπ æ√–√“™∫—≠≠—μ‘«—μ∂ÿÕ—πμ√“¬ æ.». 2535 ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√∑àÕ߇∑’ˬ« æ.». 2547-2551 ·≈– Eco Tourism Policy ·≈– æ√–√“™∫—≠≠—μ‘°“√ º—߇¡◊Õß æ.». 2518 §≥–¡πμ√’ „π§≥–°√√¡“∏‘°“√·¡àπÈ”‚¢ß

§Ÿà¡◊Õ¬ÿ¬ÿ∑∑∏»“ μ√å ˬ—Ëßˬ¬◊—Ëßπ¬◊ ”À√— ∫ª√–‡∑»‰∑∏»“ μ√å°°“√æ— “√æ—≤≤π“∑’ π“∑’ π ”À√— ∫ª√–‡∑»‰∑¬

·π«∑“ߥ”‡π‘πß“π 1.

2.

3.

®—¥ √√·≈–«“ß·ºπß∫ª√–¡“≥‡æ◊ËÕ à߇ √‘¡°“√Õπÿ√—°…姫“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ∑—Èß„π√–¬–°≈“ß·≈– √–¬–¬“« ‚¥● ¡ÿàß®—¥°“√ øóôπøŸ §ÿ⡧√Õß Õπÿ√—°…å ·≈– ß«π√—°…“√–∫∫𑇫»„Àâ§ß‰«âÕ¬à“߬—Ë߬◊𠇙àπ √–∫∫𑇫» ªÉ “ ∫ÿà ß ªÉ “ ∑“¡ √–∫∫π‘ ‡ «»πÈ ” °√à Õ ¬·≈–ªÉ “ ™“¬‡≈π √–∫∫π‘ ‡ «»·À≈à ß πÈ ” ®◊ ¥ √–∫∫π‘ ‡ «»™“¬Ωíò ß √–∫∫𑇫»ªÉ“·≈–æ◊Èπ∑’ËμâππÈ” √«¡∂÷ß √–∫∫𑇫»‡¡◊Õß ’‡¢’¬« ‡ªìπμâπ ‡√àßæ—≤π“·ºπ·≈–°√–∫«π°“√„™âª√–‚¬™πå∑’Ë¥‘π·≈–°“√º—߇¡◊Õß·∫∫¡’ à«π√à«¡ ● §«∫§ÿ¡°“√„™â∑’Ë¥‘π„π‡¢μ‡¡◊Õß·≈–æ◊Èπ∑’Ë∑’Ë¡’°“√„™âª√–‚¬™πå „π™π∫∑ ‡æ◊ËÕ„À⇰‘¥°“√„™â∑’Ë¥‘πÕ¬à“ß¡’ ª√– ‘ ∑ ∏‘ ¿ “æ‚¥¬‰¡à √ÿ ° ≈È ” æ◊È π ∑’Ë Õ— 𠇪ì π ·À≈à ß √–∫∫π‘ ‡ «»·≈–§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’ « ¿“æ ‡™à π °“√«“ߺ—߇¡◊Õß√«¡ º—߇¡◊Õ߇©æ“– ·≈–°“√®—¥√Ÿª∑’Ë¥‘𠇪ìπμâπ ● √—°…“·≈–§ß ¿“ææ◊Èπ∑’Ë∑”°“√‡°…μ√„π‡¢μ™≈ª√–∑“π‰«â ‚¥¬„™â·π«∑“ß°“√∑”°“√‡°…μ√·∫∫ Õπÿ√—°…å∑√—欓°√¥‘π·≈–πȔլà“߬—Ë߬◊π ‡æ◊ËÕªÑÕß°—π·≈–≈¥°“√∫ÿ°√ÿ°æ◊Èπ∑’˪ɓ æ◊Èπ∑’ËμâππÈ” ·≈– æ◊Èπ∑’Ë™ÿà¡πÈ” ● √â“ߧ«“¡√à«¡¡◊Õ°—∫¿“§‡Õ°™π¥â“π°“√Õπÿ√—°…姫“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ·≈–°“√„™âª√–‚¬™πå ∞“π∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘Õ¬à“߬—Ë߬◊𠇪ìπμâπ ● »÷°…“¢’¥§«“¡ “¡“√∂„π°“√√Õß√—∫¢Õß·À≈àß∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘∑’ËÕ¬Ÿà „π¿“«–‡ ’ˬßμàÕ°“√‡ ◊ËÕ¡‚∑√¡ ·≈– –∑âÕπμâπ∑ÿπ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡∑’Ë·∑â®√‘ßÕ—π‡π◊ËÕß¡“®“°°“√„™âª√–‚¬™πå∑“߇»√…∞°‘® ·≈– à߇ √‘¡ °“√ª√–‡¡‘πº≈°√–∑∫ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡‡™‘ß°≈¬ÿ∑∏å (Strategic Environment Assessment: SEA) ● ®—¥∑”·≈–∫√‘À“√√–∫∫∞“π¢âÕ¡Ÿ≈§«“¡À≈“°À≈“¬∑“ß™’«¿“æ∑’Ë ¡∫Ÿ√≥å√–¥—∫ª√–‡∑» (Õ¬à“ßπâÕ¬ 1 √–∫∫ ‡ªìπμâπ) æ—≤π“ ª√—∫ª√ÿß °ÆÀ¡“¬¥â“π ‘Ëß·«¥≈âÕ¡‡æ◊ËÕ„À⇰‘¥°“√∫—ߧ—∫„™â∑’Ë¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ¡“°¢÷È𠇙àπ ● °“√ª√—∫ª√ÿß æ√–√“™∫—≠≠—μ‘ à߇ √‘¡·≈–√—°…“§ÿ≥¿“æ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ æ.». 2535 ● ¡ÿàßπ”·π«§‘¥√‘‡√‘Ë¡¢ÕßÕߧå°√æ—≤π“‡Õ°™π„π·μà≈–æ◊Èπ∑’Ë¡“ºπ«°°—∫π‚¬∫“¬√—∞‡æ◊ËÕ𔉪 Ÿà°“√ ÕÕ°°ÆÀ¡“¬„À¡à∑’Ë¡ÿàß°√–®“¬Õ”π“®√—∞·≈–°“√¡’ à«π√à«¡„π°“√®—¥°“√·≈–„™âª√–‚¬™πå∑√—欓°√ Õ¬à“ß∂Ÿ°μâÕ߇À¡“– ¡¡“°¢÷Èπ ● ¡ÿàß ß«π §ÿ⡧√Õß ·≈–√—°…“∑’Ë¥‘π∑”°‘π¢Õߪ√–™“°√√“°À≠Ⓣ«âÕ¬à“߬—Ë߬◊𠇙àπ °“√ª√—∫ª√ÿß °ÆÀ¡“¬‡æ◊ËÕ‰¡à „Àâ∑’Ë¥‘π∂Ÿ°∂◊Õ§√Õß‚¥¬μà“ß™“μ‘ °“√∫—ߧ—∫„™â°ÆÀ¡“¬ª√–°“»æ◊Èπ∑’ˇ¢μª°§√Õß摇»… °“√‡®√®“∑“ß°“√§â“ °“√‡¡◊Õß ·≈–§«“¡√à«¡¡◊Õ√–À«à“ߪ√–‡∑»∑’Ëæ÷ß√–«—ß¡‘ „Àâª√–‡∑»μâÕßμ°Õ¬Ÿà „π ∞“π–‡ ’¬‡ª√’¬∫ ‡™àπ °“√‡®√®“‡√◊ËÕß FTA ·≈–°“√ √â“ß°≈‰°°“√Õπÿ≠“쮥∑–‡∫’¬π∏ÿ√°√√¡∑’Ë®–¡’ º≈°√–∑∫μàÕ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ ‡ªìπμâπ ● °“√√‘‡√‘Ë¡¥â“π¡“μ√°“√ °≈‰° ·≈–ª√—∫ª√ÿß°Æ√–‡∫’¬∫∑’ˇ°’ˬ«°—∫°“√§â“æ◊™·≈– —μ«å ‡™à𠧫∫§ÿ¡·≈– ªÑÕß°—π°“√§â“æ◊™·≈– —μ«åªÉ“∑—Èßμ≈“¥„π·≈–√–À«à“ߪ√–‡∑»¿“¬„μâÕπÿ —≠≠“«à“¥â«¬°“√§â“√–À«à“ß ª√–‡∑»´÷Ë ß ™π‘ ¥ — μ «å ªÉ “ ·≈–æ◊ ™ ªÉ “ ∑’Ë „°≈â Ÿ ≠ æ— π ∏ÿå (CITES) ·≈–Õπÿ — ≠ ≠“«à “ ¥â « ¬æ◊È π ∑’Ë ™ÿà ¡ πÈ ” Õ¬à“ß®√‘ß®—ß·≈–‡¢â¡ß«¥ ¬ÿμ‘°“√·≈°‡ª≈’ˬπ™â“ß√–À«à“ߪ√–‡∑»‡æ◊ËÕ§ÿ⡧√Õß “¬æ—π∏ÿå·≈– «— ¥‘¿“æ ¢Õß™â“߉∑● ¥”‡π‘π¡“μ√°“√ªÑÕß°—π·≈–ª√“∫ª√“¡°“√∫ÿ°√ÿ°∑”≈“¬∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘Õ¬à“ßμàÕ‡π◊ËÕß·≈–‡¥Á¥¢“¥ „π°≈ÿà¡Õÿμ “À°√√¡°“√º≈‘μ·≈–°“√∫√‘°“√∫“ߪ√–‡¿∑ ‡™àπ °“√„™â‡§√◊ËÕß¡◊Õª√–¡ßº‘¥ª√–‡¿∑ À√◊Õ°“√®—¥°“√ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡Õÿμ “À°√√¡‡À¡◊Õß·√à Õÿμ “À°√√¡Àπ—° ∏ÿ√°‘®À¡Ÿà∫â“π®—¥ √√ ·≈–∏ÿ√°‘® °“√∑àÕ߇∑’ˬ« ‡ªìπμâπ §Ÿà¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ”À√—∫ª√–‡∑»‰∑¬

49

ดำเนินการอย่างรอบด้านเพื่อป้องกันภัยคุกคามต่อระบบนิเวศและความหลากหลายทางชีวภาพ

เช่น รักษาคุณภาพน้ำ การฟื้นฟูป่าเสื่อมโทรม การลดการเกิดของเสียและน้ำเสียจากชุมชนและ

จากอุตสาหกรรม เป็นต้น 4. พั ฒ นากระบวนการเรี ย นรู้ แ ละสร้ า งเสริ ม ความรู้ ค วามเข้ า ใจต่ อ ประชากรทุ ก ภาคส่ ว นของสั ง คม

ด้านการอนุรักษ์คุ้มครองฐานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม โดย ● มุ่งให้ความรู้กับชุมชนท้องถิ่นด้านการอนุรักษ์คุ้มครอง และการจัดการดูแลทรัพยากรในพื้นที่

ของตนอย่างจริงจังและต่อเนื่อง เพื่อลดการบุกรุกทำลายโดยขาดการคำนึงผลกระทบอย่าง

รอบด้าน ● สร้างกระบวนการเรียนรู้และสำรวจจัดทำฐานข้อมูลองค์ความรู้ และภูมิปัญญาท้องถิ่นด้าน

การบริหารจัดการความหลากหลายทางชีวภาพโดยชุมชนเอง และแบบบูรณาการความร่วมมือ

ของทุกภาคส่วน ● เสริมสร้างศักยภาพของชุมชนในการอยู่ร่วมกับทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างสันติ

และเกื้อกูล เช่น การเกษตรอินทรีย์ วิถีชีวิตตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง และการบริ โภค

อย่างยั่งยืน เป็นต้น

●

ดัชนีชี้วัด

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

สัดส่วนของงบประมาณที่จัดสรรเพื่อการอนุรักษ์คุ้มครองทรัพยากรธรรมชาติและการจัดการระบบนิเวศ

ต่อผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ ร้อยละของพื้นที่นอกเขตอนุรักษ์คุ้มครองทั้งในเขตเมืองและชนบทได้รับการวางแผนการใช้ประโยชน์

ที่ดินอย่างมีประสิทธิภาพ จำนวนกฎหมาย มาตรการ กลไก และระเบียบที่เกี่ยวข้องที่เป็นเป้าหมายของการปรับปรุง ได้รับการ

พัฒนาแก้ ไข จำนวนพื้ น ที่ ที่ เ ป็ น แหล่ ง ความหลากหลายทางชี ว ภาพ เช่ น ป่ า แหล่ ง น้ ำ ที่ ไ ด้ รั บ การประกาศ

คุ้มครอง ร้อยละของพื้นที่ต้นน้ำ พื้นที่ป่าชายเลน และพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติที่เสื่อมโทรมได้รับการฟื้นฟูให้กลับ

คืนสู่ความอุดมสมบูรณ์ ร้อยละของพื้นที่เกษตรกรรมในเขตชลประทานที่มีการคุ้มครองและใช้ประโยชน์อย่างต่อเนื่อง ร้อยละของพื้นที่ชุ่มน้ำที่มีการรักษาสภาพ พื้นฟู และอนุรักษ์คุ้มครองให้คงอยู่ตามสภาพธรรมชาติ ร้ อ ยละของความสำเร็ จ ในการพั ฒ นากฎ ระเบี ย บ และกลไกรองรั บ การดำเนิ น งานด้ า นความ

หลากหลายทางชีวภาพอย่างเป็นระบบและต่อเนื่อง ร้อยละของทรัพยากรหายากที่มีการฟื้นฟูกลับคืนมา

กลยุทธ์ที่ 5 การส่งเสริมสวัสดิภาพความปลอดภัยของมนุษย์และสิ่งแวดล้อม นโยบายในปัจจุบัน 1.

2.

50

พระราชบัญญัติว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี พ.ศ. 2546 พระราชบัญญัติ โรงงาน พ.ศ. 2535

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 50

3/3/09 10:42:16 PM

3. นโยบายสร้ า งเสริ ม ระบบป้ อ งกั น เตื อ นภั ย จากสาธารณภั ย และเตรี ย มความพร้ อ มในการตอบสนอง

ต่อภัยพิบัติ ในทุกพื้นที่ 4. อำนวยการและดำเนินการบรรเทาสาธารณภัยฝ่ายพลเรือนที่เกิดขึ้นอย่างเป็นระบบ รวดเร็ว เป็นธรรม

ให้ทั่วถึงทุกพื้นที่ประสบภัย

เครื่องมือในปัจจุบัน

1. ศูนย์ข่าวและข้อมูลเตือนภัยสิ่งแวดล้อม 2. ศูนย์เตือนภัยพิบัติแห่งชาติ 3. ระบบฐานข้อมูลและสารสนเทศการจัดการพื้นที่เสี่ยงภัย

แนวทางดำเนินงาน

1. พัฒนาองค์ความรู้ สร้างความรู้ความเข้าใจ และความตระหนักในสาเหตุ ผลกระทบ และความรุนแรงจาก

ภัยพิบัติแก่ประชากรอย่างแพร่หลายและต่อเนื่อง เช่น อุบัติภัยในโรงงาน อุบัติเหตุจราจร การกัดเซาะ

ชายฝั่ง แผ่นดินไหว ภัยสึนามิ ดินถล่ม แผ่นดินยุบ อุทกภัย อัคคีภัย และไฟป่า เป็นต้น 2. พัฒนาระบบเตือนภัยและป้องกันภัยในพื้นที่เสี่ยงภัยอย่างมีประสิทธิภาพ เช่น เทคโนโลยี ในการสื่อสารและ

เตือนภัย ระบบอพยพ การจัดทำแนวกันชน (buffer zone) การพัฒนาความร่วมมือกับสื่อสารมวลชน

เพื่อการเตือนภัยและการสร้างการเรียนรู้แก่ประชาชน รวมถึงมุ่งใช้มาตรการที่มีอยู่ ให้เกิดผลสัมฤทธิ เช่น

มาตรการทางผังเมืองและการตั้งถิ่นฐานมนุษย์อย่างยั่งยืน กฎหมายควบคุมอาคาร การกวดขันวินัยจราจร

และกฎหมายควบคุมมลพิษ เป็นต้น 3. บูรณาการระบบป้องกันและบรรเทาสาธารณภัย แผนงาน การดำเนินการ และการติดตามประเมินผล

ร่วมกับองค์กรภายในและต่างประเทศ 4. ให้ ค วามสำคั ญ กั บ ระบบการบริ ห ารจั ด การ และฟื้ น ฟู ส ภาพแวดล้ อ มที่ เ กิ ด ภั ย พิ บั ติ จ ากมนุ ษ ย์ เช่ น

น้ำเน่าเสีย อัคคีภัย/ควันพิษ/การระเบิดจากสารเคมีอันตราย การปนเปื้อนของสารพิษในแหล่งน้ำ กองขยะ

น้ำใต้ดิน และเรือกสวนไร่นา 5. มุ่งสร้างหลักประกันความปลอดภัยของสิ่งแวดล้อม รวมถึงการสร้างหลักประกันในการสงวนและคุ้มครอง

ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม เช่น ป้องกันและปรับปรุงการถือครองที่ดินโดยต่างชาติ เป็นต้น

ดัชนีชี้วัด 1.

2.

3.

4.

5.

ร้อยละของชุมชนที่ ได้รับติดตั้งระบบเตือนภัยจากภัยพิบัติธรรมชาติ ร้อยละของชุมชนและ/หรืออาคารเป้าหมายที่ ได้รับการติดตั้งระบบเตือนภัยพิบัติจากมนุษย์ เช่น ภัยจาก

ตึกถล่ม ภัยจากการระเบิดของสารเคมี ภัยจากสารกัมมันตรังสี อัคคีภัย ภัยจากควันพิษของโรงงานและ

การจราจร เป็นต้น โดยมีความเหมาะสมสอดคล้องกับสภาพพื้นที่แต่ละแห่ง ร้อยละของความเสียหายจากการเกิดไฟป่าลดลงอย่างต่อเนื่อง ร้อยละความสูญเสียในชีวิตและทรัพย์สินจากการประสบภัยพิบัติ ร้อยละของเครือข่ายเฝ้าระวังปัญหาเฉพาะด้านเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 51

51

3/3/09 10:42:17 PM

ยุทธศาสตร์ที่ 3 วิสัยทัศน์การพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย

มุ่งพัฒนาประเทศไทยสู่สังคมอยู่เย็นเป็นสุขร่วมกัน คนไทยมีคุณธรรมนำความรอบรู้ รู้เท่าทันโลก ครอบครัวอบอุ่น ชุมชนเข้มแข็ง สังคมสันติสุข เศรษฐกิจมีคุณภาพ เสถียรภาพ และเป็นธรรม สิ่งแวดล้อมมีคุณภาพและ ทรัพยากรธรรมชาติยั่งยืน อยู่ภายใต้ระบบบริหารจัดการประเทศที่มีธรรมาภิบาล ดำรงไว้ซึ่งระบอบประชาธิป ไตยอันมี พระมหากษัตริย์เป็นประมุข และอยู่ ในประชาคมโลกได้อย่างมีศักดิ์ศรี

เศรษฐกิจ

สังคม

สิ่งแวดล้อม

การพัฒนาอย่างรอบด้านและสมดุล

แนวทางการดำเนินงานตามยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืน ยุทธศาสตร์ที่ 1 : การขจัดความยากจนโดย การสร้างความเติบโตทาง เศรษฐกิจอย่างยั่งยืน และเสมอภาค กลยุทธ์ : 1. การส่งเสริมความมั่นคงใน อาชีพและรายได้ประชากร 2. การส่งเสริมการออมของ ประเทศและภาคครัวเรือน 3. ระบบการคลังที่ยั่งยืนและ การลดสัดส่วนหนี้สาธารณะ 4. การปรับปรุงผลิตภัณฑ์ ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและ พัฒนาความสามารถในการ แข่งขันทางเศรษฐกิจ 5. การส่งเสริมความมั่นคง ด้านพลังงานและการใช้ พลังงานหมุนเวียน 6. การส่งเสริมและสร้างหลัก ประกันด้านอาหาร ที่ปลอดภัย

ยุทธศาสตร์ที่ 2 : การส่งเสริมความมั่นคง และความปลอดภัยด้าน สิ่งแวดล้อม

ยุทธศาสตร์ที่ 3 : การเสริมสร้างสังคม ฐานความรู้และสังคม อุดมจริยธรรม

กลยุทธ์ : กลยุทธ์ : 1. การส่งเสริมการศึกษา 1. การจัดการน้ำ 2. การจัดการกากของเสีย และการศึกษาต่อเนื่อง 2. การพัฒนาการเข้าถึง และขยะอันตราย ข้อมูลข่าวสาร และการ 3. การจัดการคุณภาพ ส่งเสริมนวัตกรรมและ อากาศ เทคโนโลยีเพื่อการพัฒนา 4. การจัดการและฟื้นฟู ที่ยั่งยืน ทรัพยากรธรรมชาติและ 3. การส่งเสริมศาสนา ความ ความหลากหลายทางชีวภาพ เชื่อและจิตสำนึกทาง 5. การส่งเสริมสวัสดิภาพ วัฒนธรรม ความปลอดภัยของมนุษย์ 4. การพัฒนาการสาธารณสุข และสิ่งแวดล้อม และสิทธิ ในการได้รับบริการ ทางสุขภาพ 5. การคุ้มครอง สร้างความ เข้มแข็ง และพัฒนาสิทธิของ ภาคแรงงาน 6. ความปลอดภัยในชีวิตและ ทรัพย์สิน และการป้องกัน แก้ ไขปัญหายาเสพติด

ยุทธศาสตร์ที่ 4 : การเสริมสร้างธรรมาภิบาล

กลยุทธ์ : 1. การพัฒนาความโปร่งใส และธรรมาภิบาล 2. การขจัดคอร์รัปชั่น 3. การเสริมสร้างความ เข้มแข็งในการบังคับใช้ กฎหมาย 4. การพัฒนากระบวนการมี ส่วนร่วม 5. การเสริมสร้างขีดความ สามารถและอำนาจหน้าที่ ขององค์กรปกครองส่วน ท้องถิ่น 6. การส่งเสริมความ ร่วมมือระหว่าง ภูมิภาคและนานาชาติ

การติดตามประเมินผล 52

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 52

3/3/09 10:42:18 PM

ยุทธศาสตร์ที่ 3 : การเสริมสร้างสังคมฐานความรู้และสังคมอุดมจริยธรรม วิสัยทัศน์ (Vision)

“มุ่งพัฒนาสังคมไทยสู่สังคมฐานความรู้ และสังคมอุดมจริยธรรม โดยยึดคนเป็นศูนย์กลาง พร้อมกับสร้าง

ความเสมอภาค และสิทธิอย่างเท่าเทียม ในด้านการศึกษาการรับรู้ข้อมูล การรักษาพยาบาล และการคุ้มครอง

สวัสดิภาพความปลอดภัย”

วัตถุประสงค์ ●

เพื่ อ มุ่ ง พั ฒ นาประเทศโดยยึ ด “คนเป็ น ศู น ย์ ก ลางการพั ฒ นา” อยู่ บ นพื้ น ฐานของ “ดุ ล ยภาพเชิ ง

พลวัต” ที่เชื่อมโยงทุกมิติอย่างบูรณาการ ทั้งมิติตัวคน สังคม วัฒนธรรม เศรษฐกิจ สิ่งแวดล้อม และ

การเมือง เพื่อให้ประชากรไทยเกิดสติปัญญา รู้เท่าทัน มีความสามารถในการปรับตัว และมีภูมิคุ้มกัน

ที่ ดี โดยเฉพาะการมุ่ ง สร้ า งความเข้ ม แข็ ง ในการพึ่ ง ตนเองของประชาชนและชุ ม ชนท้ อ งถิ่ น ในชนบท

และชุมชนเมืองที่เป็นประชาชนระดับล่าง

●

เพื่อส่งเสริม พัฒนา และสร้างความตระหนักในสิทธิของประชาชนชาวไทยในการรับรู้และเข้าถึงข้อมูล

ข่ า วสารอย่ า งรวดเร็ ว มี ป ระสิ ท ธิ ภ าพ ทั่ ว ถึ ง เท่ า เที ย ม และโปร่ ง ใส เพื่ อ เพิ่ ม ทั ก ษะและโอกาส

การเรี ย นรู้ ใ ห้ ค นไทยในการปรั บ ตั ว และรู้ เ ท่ า ทั น การเปลี่ ย นแปลง โดยคำนึ ง ถึ ง ผลกระทบที่ มี ต่ อ สั ง คม

วั ฒ นธรรม ศี ล ธรรม จริ ย ธรรม และอั ต ลั ก ษณ์ ค วามเป็ น ไทยที่ ยั่ ง ยื น พร้ อ มทั้ ง มุ่ ง นำนวั ต กรรม

เพื่อการพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีมาใช้อย่างสร้างสรรค์ และเป็นเครื่องมือสำคัญในการสั่งสม

ทุนทางปัญญาที่มีมูลค่าเพิ่มสูงให้กับประเทศ

●

เพื่ อ ส่ ง เสริ ม จริ ย ธรรม คุ ณ ธรรม และค่ า นิ ย มที่ ดี ง ามให้ แ ก่ สั ง คมและประชากรไทย โดยอาศั ย

กระบวนการหล่อหลอมและกล่อมเกลาทางสังคม เช่น ศาสนา ความเชื่อ และจิตสำนึกทางจริยธรรม

ผ่านการส่งเสริมความเข้มแข็งของสถาบันและภาคส่วนต่างๆ อย่างกว้างขวาง

●

เพื่ อ ส่ ง เสริ ม และพั ฒ นาคุ ณ ภาพชี วิ ต ประชากรไทยด้ ว ยระบบสาธารณสุ ข แบบองค์ ร วมทั้ ง เชิ ง ป้ อ งกั น

สุ ข ภาพและเชิ ง แก้ ไ ขมุ่ ง สร้ า งเสริ ม การเรี ย นรู้ ก ารมี ชี วิ ต ที่ ดี มี คุ ณ ภาพให้ แ ก่ ป ระชากร รวมถึ ง การ

ส่งเสริมสิทธิ ในการได้รับบริการทางสุขภาพอย่างทั่วถึง เท่าเทียม เป็นธรรม ได้มาตรฐาน และเข้าถึงง่าย

โดยอาศัยกฎหมาย กลไก มาตรการ และกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง

●

เพื่ อ บริ ห ารจั ด การแรงงานและส่ ง เสริ ม ดู แ ลสภาพการทำงาน สวั ส ดิ ก ารแรงงาน ความมั่ น คงในการ

ทำงาน ความปลอดภั ย และสภาพแวดล้ อ มในการทำงาน รวมถึ ง มุ่ ง พั ฒ นาศั ก ยภาพแรงงานไทย

ทั้งด้านความรู้ ทักษะ การปรับตัวและเท่าทันการเปลี่ยนแปลงของกระแสโลกาภิวัตน์ เพื่อการแข่งขันกับ

นานาประเทศได้ อ ย่ า งมี คุ ณ ภาพและประสิ ท ธิ ภ าพ รวมทั้ ง ส่ ง เสริ ม และคุ้ ม ครองสิ ท ธิ ข องแรงงานไทย

ทั้งในประเทศและต่างประเทศอย่างจริงจังและต่อเนื่อง

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 53

53

3/3/09 10:42:19 PM

●

เพื่อมุ่งลดปัญหาอาชญากรรม และการจัดการความเสี่ยงภัยที่จะเกิดแก่ชีวิต สวัสดิภาพ และทรัพย์สิน

ของประชาชน รวมถึงการมุ่งลดอุปทานและอุปสงค์ของยาเสพติดและปัญหาอาชญากรรม โดยมุ่งเพิ่ม

ประสิทธิภาพการป้องกันและสกัดกั้นยาเสพติดตามแนวชายแดน การทำลายโครงสร้างการค้าที่ยัง

หลงเหลืออยู่ รวมทั้งผู้มีอิทธิพลที่อยู่เบื้องหลังขบวนการค้ายาเสพติด การบำบัดรักษาผู้เสพ/ผู้ติด

ยาเสพติด ทั้งในระบบสมัครใจบำบัด บังคับบำบัด และระบบต้องโทษ มุ่งปลุกเร้าความตื่นตัว

และการมีส่วนร่วมของประชาชนในการเฝ้าระวังดูแลปัญหายาเสพติดและเสริมภูมิต้านทานให้แก่

ทุกภาคสังคม โดยเฉพาะกลุ่มเยาวชนทั้งในและนอกสถานศึกษา ร่วมกับการพัฒนาประสิทธิภาพ

ของกลไก กระบวนการดำเนินงาน และระบบงานอำนวยการในทุกระดับ เพื่อให้เกิดสังคมที่ปลอดภัย

และน่าอยู่อย่างยั่งยืน

กลยุทธ์ที่ 1 การส่งเสริมการศึกษา และการศึกษาต่อเนื่อง นโยบายในปัจจุบัน

1. สร้างโอกาสการเรียนรู้คู่คุณธรรม จริยธรรมอย่างต่อเนื่องที่ขับเคลื่อนด้วยการเชื่อมโยงบทบาท

ครอบครัว สถาบันศาสนา และสถาบันการศึกษา 2. พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 และฉบับแก้ ไขเพิ่มเติม พ.ศ. 2545 ซึ่งระบุว่าใน

การจัดการศึกษาให้ยึดหลักการให้สังคมมีส่วนร่วมในการจัดการศึกษา (มาตรา 8) 3. นโยบายยึดผู้เรียนเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้

เครื่องมือในปัจจุบัน

1. พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. 2542 แก้ ไขเพิ่มเติม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2545 2. พระราชบัญญัติการศึกษาภาคบังคับ พ.ศ. 2545 3. พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. 2546 4. พระราชบัญญัติสถาบันอุดมศึกษาเอกชน พ.ศ. 2546 5. พระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ. 2546 6. พระราชบัญญัติสถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2548 7. แผนแม่บทโครงสร้างพื้นฐานทางปัญญา (พ.ศ. 2551-2555) 8. ระบบการศึกษานอกโรงเรียน 9. ระบบการศึกษาทางไกล (e-learning) 10. ระบบการศึกษาตามอัธยาศัยหรือการศึกษาทางเลือก (Alternative Education) 11. การมีส่วนร่วมในระบบ Whole School Approach (W.S.A) ในสถานศึกษา 12. การใช้สื่อคอมพิวเตอร์เพื่อการเรียนรู้ และการสืบค้นข้อมูลทางอินเทอร์เน็ต 13. โครงการตามแนวพระราชดำริ

54

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 54

3/3/09 10:42:20 PM

แนวทางดำเนินงาน 1.

2.

3.

เพิ่มและขยายโอกาสการเรียนรู้ตลอดชีวิตของคนไทย เช่น ● การจัดตั้งศูนย์การเรียนรู้ชุมชน ● เพิ่มสัดส่วนการเข้าถึงอินเตอร์เน็ตและการถือครองคอมพิวเตอร์ ในครัวเรือน ● พัฒนาประสิทธิภาพของหลักสูตร เทคโนโลยีและนวัตกรรมทางการศึกษา และระบบการเรียน

การสอน ● พั ฒ นาระบบสนั บ สนุ น ภาคการศึ ก ษาเพื่ อ ยกระดั บ ผลสั ม ฤทธิ์ ท างการเรี ย นของนั ก เรี ย น

ทุกระดับชั้น และในทุกระบบการศึกษา เช่น การศึกษาในและนอกระบบโรงเรียน การศึกษา

เป็นทางการและการศึกษาตามอัธยาศัย เป็นต้น ● ส่งเสริมการเรียนรู้นอกระบบโรงเรียนอย่างต่อเนื่องและจริงจัง เช่น ส่งเสริมบทบาทองค์กร

เอกชนและภาคประชาชนควบคู่กับภาคราชการในการพัฒนาศักยภาพชุมชนท้องถิ่นเพื่อให้เกิด

การรวมกลุ่มที่มีความเข้มแข็งสามารถพิทักษ์ ปกป้องสิทธิ และผลประโยชน์ของตนและสังคม ● ส่งเสริมและพัฒนาการจัดการองค์ความรู้และอนุรักษ์เผยแพร่ภูมิปัญญาท้องถิ่นในชุมชน เช่น

การตั้งศูนย์การเรียนรู้ระดับชุมชน อำเภอ และจังหวัด ● รวบรวมภูมิปัญญาท้องถิ่นและการเชิดชูปราชญ์ชาวบ้าน เป็นต้น ● มุ่งบริหารจัดการให้เกิดชุมชนเข้มแข็งด้วยการส่งเสริมการรวมตัว ร่วมคิด ร่วมทำ ในรูปแบบที่

หลากหลาย และจัดกิจกรรมอย่างต่อเนื่องตามความพร้อมของชุมชน พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานทางปัญญาให้ครบถ้วนรอบด้านและอย่างต่อเนื่อง ได้แก่ (1) ทรัพยากร

มนุษย์ (2) เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร รวมถึงเทคโนโลยีอื่นๆ (3) วัฒนธรรมและจริยธรรม

ในสั ง คม (4) กฎหมายและแรงจู ง ใจ (5) โครงสร้ า งพื้ น ฐานและสถาบั น (เช่ น สถาบั น ด้ า น

วิทยาศาสตร์ สถานศึกษา สถาบันวิจัยและพัฒนา ฯลฯ) ● ส่งเสริมระบบและกระบวนการพัฒนาความรู้และความเข้าใจต่อธรรมชาติที่ ได้ โดยการสังเกต

ค้ น คว้ า วิ เ คราะห์ แ ละสั ง เคราะห์ แล้ ว จั ด เป็ น ระเบี ย บเทคโนโลยี วิ ท ยาการที่ น ำความรู้

ทางวิ ท ยาศาสตร์ ม าใช้ ใ ห้ เ กิ ด ประโยชน์ ทั้ ง ในด้ า นการใช้ ค วามรู้ การพั ฒ นาและจั ด การ

ฐานข้อมูลองค์ความรู้ ทักษะและประสบการณ์ทางเทคโนโลยีและการบริหารจัดการเพื่อพัฒนา

และผลิตสินค้าหรือบริการ กระบวนการผลิต การจัดการและคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญา

การจั ด การองค์ ก รและการตลาดแบบใหม่ ที่ มี ก ารนำไป ใช้ ป ระโยชน์ เ ชิ ง พาณิ ช ย์ หรื อ

สาธารณประโยชน์ ● การจั ด ทำแผนแม่ บ ทโครงสร้ า งพื้ น ฐานทางปั ญ ญาเพื่ อ สนั บ สนุ น การประยุ ก ต์ ใช้ ป รั ช ญา

ของเศรษฐกิจพอเพียง พร้อมทั้งขยายผลการเผยแพร่ต้นแบบและสร้างกระบวนการเรียนรู้เพื่อให้

ประชาชนเกิดทักษะทั้งเชิงองค์ความรู้ ทฤษฎี และการปฏิบัติ ไปพร้อมกันอย่างต่อเนื่องและ

จริงจัง มุ่งพัฒนาคน และส่งเสริมกระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชนเพื่อให้เกิดการ “คิดเป็น ทำเป็น” ด้วย

ตนเองและรู้จักการพึ่งพาตนเองมากขึ้น เช่น ● มุ่งต่อยอดและขยายผลในกระบวนการจัดทำแผนชุมชน และแผนอำเภอ การพัฒนาศักยภาพ

ผู้นำชุมชน การตั้งศูนย์ประสานงานองค์กรชุมชนระดับตำบลทุกตำบล เพื่อการแลกเปลี่ยน

ประสบการณ์ แ ละช่ ว ยเหลื อ กั น ในรู ป เครื อ ข่ า ยตามพระราชบั ญ ญั ติ ส่ ง เสริ ม วิ ส าหกิ จ ชุ ม ชน

พ.ศ. 2548 คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 55

55

3/3/09 10:42:20 PM

●

●

●

¡ÿà߇πâπ°“√∫√‘À“√∑√—欓°√∫ÿ§§≈·≈–°“√®—¥Õߧå°√¿“§√—∞ ‡™àπ à߇ √‘¡„Àâª√–™“™π¥”√ß™’æ μ“¡ª√—™≠“‡»√…∞°‘®æÕ‡æ’¬ß √«¡∂÷ß„Àâ°“√√—∫√“™°“√¡’§«“¡‡ªìπ¡◊ÕÕ“™’æ ‡®â“Àπâ“∑’Ë√—∞ “¡“√∂ ¥”√ß™’æÕ¬à“ßæÕ‡æ’¬ß ¡’¡‚π ÿ®√‘μ μ≈Õ¥®π¡’ ¡√√∂π–¢’¥§«“¡ “¡“√∂„π°“√„Àâ∫√‘°“√ª√–™“™π μ“¡·π«∑“ß∑’Ëæ√–√“™∑“π §◊Õ ç‡¢â“„® ‡¢â“∂÷ß æ—≤π“é ¬°√–¥— ∫ §ÿ ≥ ¿“æ¢Õߧ√Ÿ / Õ“®“√å ºŸâ Õπ·≈–À≈— ° Ÿ μ √°“√‡√’ ¬ π°“√ Õπ‡æ◊Ë Õ ‡æ‘Ë ¡ §ÿ ≥ ¿“æπ— ° ‡√’ ¬ π π—°»÷°…“ °“√æ—≤π“·≈– à߇ √‘¡«ÿ≤‘¿“«–·≈–®‘μ ”π÷°¥’¢Õߪ√–™“™π ‡æ◊ËÕ≈¥ªí≠À“¿—¬§ÿ°§“¡®“°°“√∂Ÿ° ≈à«ß≈–‡¡‘¥∑“ß√à“ß°“¬·≈–®‘μ„® ‡™àπ °“√ à߇ √‘¡§√Õ∫§√—«Õ∫Õÿàπ ·≈–°“√≈¥¿“«–°“√≥å∑”√â“∫ÿ§§≈„π§√Õ∫§√—« °“√°¥¢’Ë∑“ß‡æ» ·≈–°“√°’¥°—π —ߧ¡μà“ß™π™—È𠇪ìπμâπ ‚¥¬æ—≤π“°√–∫«π °“√ √â“߇ √‘¡°“√‡√’¬π√ŸâÕ¬à“ß®√‘ß®—ß·≈–μàÕ‡π◊ËÕß

¥—™π’™’È«—¥ 1.

2.

3.

4.

§à“ —¡ƒ∑∏‘Ϻ≈∑“ß°“√‡√’¬π¢Õ߇¥Á°‰∑Õ—π¥—∫°“√æ—≤𓂧√ß √â“ßæ◊Èπ∞“π∑“ߪí≠≠“ §à“¥—™π’‡»√…∞°‘®∞“𧫓¡√Ÿâ (Knowledge Economy Index: KEI) §à“ª√–‡¡‘π«ÿ≤‘¿“«–·≈–®‘μ ”π÷°¥’¢Õß —ߧ¡‰∑¬

°≈¬ÿ∑∏å∑’Ë 2 °“√æ—≤π“¥â“π°“√‡¢â“∂÷ߢâÕ¡Ÿ≈¢à“« “√ ·≈– °“√ à߇ √‘¡π«—μ°√√¡·≈–‡∑§‚π‚≈¬’ π‚¬∫“¬„πªí®®ÿ∫—π 1.

2.

3.

4.

À≈—°°“√¢âÕ∑’Ë 10 ¢Õߪؑ≠≠“√‘ ‚Õ 1) °“√‡¢â“∂÷ߢâÕ¡Ÿ≈¢à“« “√ 2) °“√¡’ à«π√à«¡„π°√–∫«π°“√μ—¥ ‘π„® Õπÿ —≠≠“«à“¥â«¬°“√‡¢â“∂÷ߢâÕ¡Ÿ≈¢à“« “√ °“√¡’ à«π√à«¡¢Õß “∏“√≥–„π°“√μ—¥ ‘π„® ·≈–°“√‡¢â“ Ÿà °√–∫«π°“√¬ÿμ‘∏√√¡„𧥒 ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ §.». 1998 (Õπÿ —≠≠“ÕÕ√匟 ) ¢â Õ μ°≈ßμ“¡°“√ª√–™ÿ ¡ ÿ ¥ ¬Õ¥√–¥— ∫ ‚≈°«à “ ¥â « ¬ — ß §¡ “√ π‡∑» æ.». 2546 μâ Õ ß¡ÿà ß æ— ≤ π“ — ß §¡ “√ π‡∑»∑’ˇπâπ°“√Õ¬Ÿà√à«¡°—π‚¥¬„Àâª√–™“™π‡ªìπ»Ÿπ¬å°≈“ß π‚¬∫“¬·≈–·ºπ°“√«‘®—¬·Ààß™“μ‘

‡§√◊ËÕß¡◊Õ„πªí®®ÿ∫—π 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

56

æ√–√“™∫—≠≠—μ‘¢âÕ¡Ÿ≈¢à“« “√¢Õß√“™°“√ æ.». 2540 §≥–°√√¡°“√¢âÕ¡Ÿ≈¢à“« “√¢Õß√“™°“√ ‡∑§‚π‚≈¬’ “√ π‡∑»·≈–√–∫∫Õ‘π‡∑Õ√å‡πÁμ ◊ËÕ “√¡«≈™π ∂“∫—π°“√»÷°…“ ·≈–Õߧå°√æ—≤π“‡Õ°™π æ√–√“™∫—≠≠—μ‘ ‘∑∏‘∫—μ√ æ.». 2522 (√à“ß) æ√–√“™∫—≠≠—쑇§√◊ËÕßÀ¡“¬°“√§â“ æ.». ..... √–∫∫ ‘∑∏‘∫—μ√·≈–∑√—æ¬å ‘π∑“ߪí≠≠“ ª√—™≠“‡»√…∞°‘®æÕ‡æ’¬ß ‚§√ß°“√æ—≤π“μ“¡·π«æ√–√“™¥”√‘ ·≈–‡°…μ√∑ƒ…Æ’ „À¡à

§Ÿà¡◊Õ¬ÿ¬ÿ∑∑∏»“ μ√å ˬ—Ëßˬ¬◊—Ëßπ¬◊ ”À√— ∫ª√–‡∑»‰∑∏»“ μ√å°°“√æ— “√æ—≤≤π“∑’ π“∑’ π ”À√— ∫ª√–‡∑»‰∑¬

แนวทางดำเนินงาน 1.

ส่งเสริมระบบข้อมูลข่าวสารเพื่อการพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืน โดย

● จัดทำแผนแม่บทการใช้ทรัพยากรสื่อสารของชาติ การใช้เครื่องมือสื่อสารของรัฐเพื่อประโยชน์

สาธารณะ และเพื่อการศึกษาทางการเมืองแก่ประชาชน

● มุ่งปลูกฝังความรู้เกี่ยวกับการเมืองการปกครองในระบอบประชาธิป ไตยอันมีพระมหากษัตริย์

ทรงเป็นประมุข และความเข้าใจในเนื้อหาสาระของการปฏิรูปการเมือง

● สร้างเสริมและต่อยอดสังคมและเศรษฐกิจฐานความรู้ โดยปรับปรุงระบบการศึกษาและพัฒนา

บุคลากรด้านต่างๆ โดยอาศัยนวัตกรรมของเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารเป็นเครื่องมือ

ที่สำคัญ 2. ส่ ง เสริ ม สนั บ สนุ น และคุ้ ม ครองสิ ท ธิ ข องประชาชนและองค์ ก รเพื่ อ การพั ฒ นาสั ง คมและชุ ม ชน

อย่างจริงจัง โดย ● ส่งเสริมสิทธิ ในการรับรู้ข้อมูลข่าวสารแก่ประชาชน เพื่อเข้ามามีบทบาทร่วมในการตัดสินใจ

เชิงนโยบาย และการพัฒนาประเทศร่วมกับทุกภาคส่วน ● พัฒนาและส่งเสริมเสรีภาพในการปฏิบัติหน้าที่ของสื่อสารมวลชน เพื่อสร้างหลักประกันในสิทธิ

เสรีภาพและความปลอดภัยของสื่อให้สามารถทำหน้าที่ ได้อย่างตรงไปตรงมา เพื่อผลประโยชน์

ส่วนรวมของประเทศชาติและประชาชน ● ผลักดันกลไกที่เกี่ยวข้องอย่างเป็นรูปธรรม เช่น การผลักดันกฎหมายว่าด้วยการประกอบกิจการ

วิทยุกระจายเสียงและวิทยุโทรทัศน์ เพื่อจัดระบบสื่อภาครัฐ สื่อภาคเอกชน และสื่อชุมชนให้

เป็นสื่อสาธารณะอย่างแท้จริง 3. ส่งเสริมและพัฒนานวัตกรรมและเทคโนโลยีเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน โดย ● สนับสนุนการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตในท้องถิ่น เพื่อลดต้นทุนการผลิตและรักษา

สิ่งแวดล้อม ● มุ่งวิจัย/พัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมทางวิทยาศาสตร์ เช่น เทคโนโลยีชีวภาพ เทคโนโลยี

วัสดุ และนาโนเทคโนโลยี ● มุ่ ง วิ จั ย /พั ฒ นาเทคโนโลยี แ ละนวั ต กรรมทางวิ ท ยาศาสตร์ เ พื่ อ การปกป้ อ งคุ้ ม ครอง ดู แ ล

ตรวจติดตามผล และฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ● ส่งเสริม เผยแพร่ พัฒนา ต่อยอดงานวิจัยด้านเทคโนโลยี นวัตกรรมและเครื่องมือด้านการ

จัดการการผลิตและบริการ เช่น การผลิตที่สะอาด เพื่อประหยัดการใช้ทรัพยากร ลดปริมาณ

ของเสียและมลพิษ ● วิจัยและพัฒนาเพื่อสร้างความเชื่อมโยงและบูรณาการเทคโนโลยีกับวัฒนธรรมและภูมิปัญญา

ท้องถิ่น เพื่อสร้างมูลค่าเพิ่มให้กับสินค้าและบริการ ● สนับสนุนและส่งเสริมการสร้างนวัตกรรมและผลักดันให้ ใช้ประโยชน์ ในเชิงพาณิชย์

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 57

57

3/3/09 10:42:21 PM

ดัชนีชี้วัด

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

ร้อยละความคืบหน้าของการดำเนินงานตามแผนแม่บทการใช้ทรัพยากรสื่อสารของชาติ ร้อยละความพึงพอใจของสื่อสารมวลชนที่มีต่อการพัฒนาการเข้าถึงข้อมูลข่าวสารของรัฐแก่สาธารณชน จำนวนกลไกใหม่ๆ ด้านการพัฒนาการเข้าถึงข้อมูลข่าวสารได้รับการนำไปปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม สัดส่วนงบประมาณที่ ใช้ ในการพัฒนาบุคลากรด้านการวิจัยและพัฒนา สัดส่วนของมูลค่าสินค้าและบริการที่เพิ่มขึ้นจากการสร้างมูลค่าเพิ่ม สัดส่วนของจำนวนลิขสิทธิ์และสิทธิบัตรของไทย รวมถึงสัดส่วนการจดสิทธิบัตรและทรัพย์สินทางปัญญา

ที่เป็นของชุมชนรากหญ้าและปราชญ์ท้องถิ่น สัดส่วนงบประมาณในการวิจัยและพัฒนาองค์ความรู้และนวัตกรรมภูมิปัญญาไทยและชุมชนท้องถิ่น สัดส่วนงบประมาณด้านการวิจัยและพัฒนาต่อ GDP และสัดส่วนการเผยแพร่บทความการวิจัยในระดับ

นานาชาติ (โดยองค์กรจัดอันดับระหว่างประเทศ) สัดส่วนของงานวิจัยและพัฒนาที่ ได้นำมาใช้หรือต่อยอดเพื่อใช้ ในเชิงพาณิชย์

กลยุทธ์ที่ 3 การส่งเสริมศาสนา ความเชื่อ และจิตสำนึกทางวัฒนธรรม นโยบายในปัจจุบัน

1. อนุสัญญาว่าด้วยการคุ้มครองมรดกทางวัฒนธรรมและธรรมชาติของโลก (Convention Concerning

the Protection of the World Cultural and Natural Heritage) 2. นโยบายรัฐบาล “คุณธรรม นำความรู้”

เครื่องมือในปัจจุบัน

1. สถาบันทางศาสนา และวัฒนธรรม 2. สื่อสารมวลชน 3. ระบบศาล และกระบวนการยุติธรรม

แนวทางดำเนินงาน 1.

58

มุ่ ง พั ฒ นาจริ ย ธรรม ศี ล ธรรม และวั ฒ นธรรมอั น ดี ง ามให้ เ กิ ด ขึ้ น อย่ า งแพร่ ห ลายในสั ง คมไทยอย่ า ง

ต่อเนื่องและจริงจัง โดย ● ส่ ง เสริ ม การเรี ย นรู้ แ ละความตระหนั ก ในคุ ณ ธรรม ศี ล ธรรม จริ ย ธรรม และค่ า นิ ย มของคน

ในสั ง คม โดยเฉพาะเยาวชนให้ ม ากขึ้ น เพื่ อ ปรั บ เปลี่ ย นค่ า นิ ย มและพฤติ ก รรมลอกเลี ย นแบบ

วัฒนธรรมต่างชาติ โดยขาดการกลั่นกรอง และลดการเน้นวัตถุนิยมและบริ โภคนิยม เช่น การ

ส่งเสริมการอ่านนิทานและหนังสือนอกเวลาที่เป็นคติธรรมสอนใจในเด็กประถมวัย การส่งเสริมให้

ตระหนักถึงคุณค่าของวัฒนธรรมและวิถีชีวิตไทย การประชาสัมพันธ์เพื่อสร้างกระแสการบริ โภค

ที่ยั่งยืน เป็นต้น

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 58

3/3/09 10:42:22 PM

สนับสนุนและส่งเสริมให้ผู้ปกครอง เยาวชน และโรงเรียนหรือสถาบันการศึกษามีกิจกรรมทาง

ศาสนา กิจกรรมการบำเพ็ญประโยชน์ และกิจกรรมการสันทนาการอย่างสร้างสรรค์ร่วมกัน

อย่างใกล้ชิด รวมถึงสนับสนุนให้สื่อมวลชนร่วมมีบทบาทด้านนี้ยิ่งขึ้น ● สนับสนุนและส่งเสริมการจัดตั้งสถานที่สำหรับปฏิบัติธรรมหรือสร้างความสงบร่มเย็นทางจิตใจ

ในลักษณะเดียวกับพุทธมณฑลและเสถียรธรรมสถานให้ครอบคลุมทั่วประเทศ ● ส่งเสริม ผลักดัน และบังคับใช้มาตรการ แนวทางการใช้ประโยชน์และการจัดการมรดกทาง

วัฒนธรรมและโบราณคดีอย่างยั่งยืน ● ส่งเสริมและเผยแพร่ประชาสัมพันธ์การเสริมสร้างจิตสำนึกด้านการอนุรักษ์วัฒนธรรม ประเพณี

และด้านคุณธรรม/จริยธรรมแก่เยาวชนและประชาชนทั่วไป

●

ดัชนีชี้วัด

1.

2.

3.

4.

ร้อยละของมรดกทางวัฒนธรรมที่ ได้รับการฟื้นฟูและสืบสานต่อไปโดยเด็กและเยาวชน ร้อยละของแหล่งโบราณสถานและโบราณวัตถุที่ ได้รับการฟื้นฟูและสงวนรักษา ร้อยละของกิจกรรมที่ส่งเสริมด้านจริยธรรม และวัฒนธรรม ประเพณีอันดีงามในสังคมเทียบกับ

กิจกรรมทั้งหมดของชุมชนนั้นๆ ในแต่ละปี การมีแผนแม่บทด้านการพัฒนาจริยธรรมและคุณธรรมของประชากรไทย

กลยุทธ์ที่ 4 การพัฒนาการสาธารณสุขและสิทธิ ในการได้รับบริการ ทางสุขภาพ นโยบายในปัจจุบัน

1. พระราชบัญญัติ ปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 2. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 10 (พ.ศ. 2550-2554) 3. แผนพัฒนาสุขภาพแห่งชาติ ฉบับที่ 9 และ 10 สำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ กระทรวงสาธารณสุข

เครื่องมือในปัจจุบัน

1. แผนปฏิบัติราชการ พ.ศ. 2548-2551 2. หลักประกันสังคม 3. การแพทย์ทางเลือก 4. (ร่าง) พระราชบัญญัติ ยา / (ร่าง) พระราชบัญญัติเครื่องมือแพทย์ 5. ร่าง พระราชบัญญัติควบคุมเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ / พระราชกำหนดห้ามโฆษณาเหล้า พ.ศ. 2549 6. กฎหมายเขตปลอดบุหรี่ 7. ศูนย์แพทย์ชุมชน และ ศูนย์สุขภาพชุมชน 8. โครงการเมาไม่ขับ / โครงการสร้างหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า

แนวทางดำเนินงาน

1.

พัฒนาระบบบริการสาธารณสุขและการคุ้มครองสุขภาพของประชากรไทยอย่างทั่วถึง เท่าเทียม และ

เป็นไปในเชิงรุก โดยสร้างเสริมและพัฒนาสุขภาวะเชิงป้องกันแก่ประชาชนให้ครอบคลุมทั้งมิติทางกาย

จิต สังคม และปัญญา เช่น คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 59

59

3/3/09 10:42:22 PM

ปฏิรูประบบสุขภาพเพื่อลดปัจจัยเสี่ยงจากพฤติกรรมและสภาพแวดล้อมที่เน้นการมีส่วนร่วม ● พัฒนาระบบบริการสุขภาพทั้งยามปกติและฉุกเฉินที่สมดุลทั้งการเสริมสร้างสุขภาพ การป้องกันโรค

การบริ ก ารรั ก ษาพยาบาล และการฟื้ น ฟู ส มรรถภาพอย่ า งมี คุ ณ ภาพ ทั่ ว ถึ ง และเป็ น ธรรม

ทั้งแก่ประชากรเมืองและประชากรในชนบท ● มุ่งส่งเสริมและพัฒนาตลาดสินค้าและบริการด้านสุขภาพ อาหาร การแพทย์ และภูมิปัญญาท้องถิ่น

และแพทย์พื้นบ้าน เพื่อเป็นบริการทางเลือกสำหรับรองรับประชากรทุกกลุ่มอายุ ● มุ่งเน้นการให้บริการแก่กลุ่มผู้พิการ ผู้ด้อยโอกาส และกลุ่มคนชายขอบอย่างทั่วถึงเพียงพอ 2. พัฒนาองค์ความรู้ด้านสาธารณสุข และบุคลากรด้านการแพทย์อย่างทั่วถึงเพียงพอ และมีคุณภาพทั้งด้าน

วิชาชีพและจริยธรรม ● พัฒนาองค์ความรู้ด้านการบำบัดรักษาและฟื้นฟูสมรรถภาพ โดยการศึกษา วิจัย พัฒนาและถ่ายทอด

องค์ความรู้และเทคโนโลยีการบำบัดรักษาและฟื้นฟูสมรรถภาพ ● จัดระบบความรู้และสร้างมาตรฐานการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกเพื่อนำไปใช้ ในระบบ

บริการสุขภาพ ซึ่งจะส่งผลให้ประชาชนมีสุขภาพแข็งแรงสมบูรณ์ทั้งทางร่างกายและจิตใจ ● พัฒนาบุคลากรให้มีความเชี่ยวชาญในการแพทย์เฉพาะสาขาอย่างต่อเนื่อง ส่งเสริมการใช้นวัตกรรม

ด้านการแพทย์ และบริการพื้นฐานด้านสุขภาพที่ ได้มาตรฐานสากล 3. พัฒนาประชากรให้มีความรู้ความเข้าใจด้านสุขภาวะที่ดี และตระหนักในผลกระทบจากใช้ชีวิตที่บั่นทอน

สุขภาพและพลานามัย โดย ● สร้างเสริมและขยายผลการสร้างความรู้ ความเข้าใจ การเสริมทักษะด้านเวชศาสตร์การป้องกันและ

ความรู้พื้นฐานในการดูแลและป้องกันสุขภาพแก่ประชาชนอย่างทั่วถึงและต่อเนื่องจริงจัง 4. พัฒนากฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวข้องกับการป้องกัน คุ้มครอง และส่งเสริมสุขภาพของผู้บริ โภค และ

ประชากรทุกภาคส่วน โดยเฉพาะกลุ่มผู้ด้อยโอกาสในสังคม 5. ขยายหลักประกันสุขภาพให้ครอบคลุมประชากรทั่วประเทศ โดยเฉพาะกลุ่มผู้ด้อยโอกาสในสังคม

●

ดัชนีชี้วัด 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

60

ระดับความพึงพอใจของประชาชนระดับกลางและระดับล่างที่มีต่อคุณภาพและประสิทธิภาพการบริการทาง

สุขภาพของภาครัฐ สัดส่วนของประชากรที่มีหลักประกันสุขภาพต่อจำนวนประชากรทั้งหมด และจำนวนประชากรที่ยังไม่มีหลัก

ประกันสุขภาพ จำนวนสถานให้บริการทางสุขภาพและอนามัยชุมชน อายุขัยเฉลี่ยเมื่อแรกเกิด (life expectancy at birth : e0) ของประชากรไทย อัตราการเจ็บป่วยของประชากรไทย จำนวนและสัดส่วนบุคลากรทางการแพทย์และสาธารณสุขต่อประชากร ร้อยละของกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวข้องที่ ได้รับการพัฒนา แก้ ไข ปรับปรุงและบรรลุตามเป้าหมาย ร้อยละของประชากรที่ ได้รับความรู้พื้นฐานด้านการดูแลสุขภาพและป้องกันการเจ็บป่วยจากรัฐ ร้อยละของกลุ่มผู้ด้อยโอกาสที่ ได้รับหลักประกันสุขภาพ ผลการชี้วัดดัชนีอยู่เย็นเป็นสุขของประชากรไทย

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 60

3/3/09 10:42:23 PM

กลยุทธ์ที่ 5 การคุ้มครอง สร้างความเข้มแข็ง และพัฒนาสิทธิของ ภาคแรงงาน นโยบายในปัจจุบัน

1. สนธิสัญญาภายใต้กรอบสหประชาชาติ 2. กรอบขององค์การแรงงานระหว่างประเทศ (ILO) 3. อนุสัญญาและข้อตกลงระหว่างประเทศ

เครื่องมือในปัจจุบัน

1. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540 มาตรา 26 มาตรา 28 มาตรา 29 มาตรา 75 และ

มาตรา 76 2. พระราชบัญญัติปรับปรุง กระทรวง ทบวง กรม ฉบับที่ 5 พ.ศ. 2545 3. แผนยุทธศาสตร์กระทรวงแรงงาน พ.ศ. 2548–2551 4. แผนปฏิบัติราชการ 4 ปี พ.ศ.2548-2551 กระทรวงแรงงาน 5. สถาบันพัฒนาฝีมือแรงงานของรัฐ และองค์กรพัฒนาเอกชน

แนวทางดำเนินงาน 1.

2.

เพิ่มการคุ้มครองสิทธิและเสริมสร้างความเข้มแข็งของภาคแรงงาน โดย ● มุ่งพัฒนาแรงงานที่มีทักษะต่ำถึงปานกลางเพื่อชดเชยและรองรับวิกฤติการขาดแคลนแรงงาน

มีฝีมือในอนาคต ● ส่ ง เสริ ม และสนั บ สนุ น ให้ เ กิ ด การพั ฒ นาคุ ณ ภาพฝี มื อ แรงงานในวิ ส าหกิ จ ขนาดกลางและ

ขนาดย่อม และวิสาหกิจชุมชนในด้านกระบวนการจัดการและเทคโนโลยีการผลิต ● พัฒนาบุคลากรที่เป็นแรงงานทักษะสูงและบุคลากรในสาขาขาดแคลนเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ● สร้ า งมาตรการและกลยุ ท ธ์ จู ง ใจและริ เ ริ่ ม โครงการส่ ง เสริ ม ให้ ผู้ มี ป ระสบการณ์ แ ละความรู้

ความสามารถกลับมาทำงานในประเทศไทย เพื่อร่นระยะเวลาในการพัฒนาคนและเพื่อการ

เพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันของประเทศ พัฒนากฎหมาย กลไก มาตรการ และเครื่องมือต่างๆ เพื่อการบริหารจัดการภาคแรงงานอย่าง

มีประสิทธิภาพ โดย ● กำหนดมาตรการ และกลยุทธ์สกัดกั้นและคัดกรองแรงงานต่างด้าวเพื่อคุ้มครองแรงงานไทยและ

กำกับดูแลเรื่องความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน การป้องกันโรคระบาด และความมั่นคงทาง

เศรษฐกิจของประเทศ ● สร้างหลักประกันและเพิ่มความมั่นคง ปลอดภัยในชีวิตของภาคแรงงาน โดยเฉพาะการจัดการ

ให้แรงงานนอกระบบเข้ามาอยู่ ในระบบ เช่น การขยายหลักประกันสังคม ส่งเสริมการออม

และการขยายผลการก่อเกิดรายได้ ในกลุ่มผู้สุงอายุและประชากรวัยหลังเกษียณอายุ เป็นต้น ● เพิ่มบริการทางสังคม และการสงเคราะห์กลุ่มผู้ด้อยโอกาสและประชากรวัยแรงงานที่ ไม่มีงานทำ

รวมถึ ง การเพิ่ ม มาตรการคุ้ ม ครองและป้ อ งกั น แก้ ไ ขปั ญ หาแรงงานต่ า งด้ า ว และการใช้

แรงงานเด็ก

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 61

61

3/3/09 10:42:23 PM

ดำเนินการลดและป้องกันความสูญเสียชีวิตและทรัพย์สินของประชากรวัยแรงงาน เช่น การลดและ

ป้องกันอุบัติเหตุจากการจราจรและอุบัติเหตุในขณะทำงาน และการให้ความรู้ด้านโภชนาการที่

ถูกต้อง เป็นต้น

●

ดัชนีชี้วัด

1. อันดับความสามารถในการแข่งขันของประเทศไทยดีขึ้นอย่างต่อเนื่อง 2. ร้อยละของแรงงานด้อยทักษะได้รับการพัฒนาและยกระดับขีดความสามารถ 3. สัดส่วนคนยากจนด้านรายได้ (Poverty Incidence) 4. ร้อยละของแรงงานที่ผ่านการพัฒนาความรู้และทักษะจนสามารถประกอบอาชีพและมีรายได้ 5. สัดส่วนของบุคลากรที่เป็นแรงงานทักษะสูงและบุคลากรในสาขาขาดแคลนต่อหน่วยประชากร 6. ผลิตภาพแรงงาน 7. ร้อยละของประชากรในวัยแรงงานที่อยู่ ในระบบประกันสังคมต่อประชากรในวัยแรงงานทั้งหมด 8. ร้อยละของจำนวนครั้งในการเกิดอุบัติเหตุจากการจราจรและในขณะทำงานต่อจำนวนอุบัติเหตุทั้งหมด

กลยุทธ์ที่ 6 ความปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน และการป้องกัน แก้ไขปัญหายาเสพติด นโยบายในปัจจุบัน

1. กฎบัตรสหประชาชาติและปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน 2. คณะกรรมาธิการฝิ่นเซี่ยงไฮ้ (Shianghai Opium Commission, 1909) 3. อนุสัญญากรุงเฮก (Hague Convention, 1912) 4. พิธีสารกรุงปารีส (Paris Protocol, 1948) 5. พิธีสารว่าด้วยฝิ่น (Opium Protocol, 1953) 6. อนุสัญญาเดี่ยวว่าด้วยยาเสพติดให้โทษ (The Single Convention on Narcotic Drugs, 1961) 7. พิธีสารแก้ ไขเพิ่มเติมอนุสัญญาเดี่ยวว่าด้วยยาเสพติดให้ โทษ (The 1972 Protocol Amending The

Single Convention on Narcotic Drugs, 1961) 8. อนุสัญญาว่าด้วยวัตถุออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาท (The Convention on Psychotropic Substances,

1971) 9. อนุ สั ญ ญาสหประชาชาติ ว่ า ด้ ว ยการต่ อ ต้ า นการลั ก ลอบการค้ า ยาเสพติ ด และวั ต ถุ ที่ อ อกฤทธิ์ ต่ อ จิ ต และ

ประสาท (United Nations Convention against Illicit Traffic in Narcotics Drugs

and Psychotropic Substances, 1988) 10. แนวคิ ด “แก้ ไ ขปั ญ หาที่ ค งเหลื อ สถาปนาความมั่ น คง และสร้ า งความยั่ ง ยื น ” โดยมุ่ ง เน้ น งาน

เชิงคุณภาพและลำดับความสำคัญของพื้นที่ที่มีปัญหา

62

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 62

3/3/09 10:42:23 PM

‡§√◊ËÕß¡◊Õ„πªí®®ÿ∫—π 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

18.

19.

20.

21.

22.

23.

æ√–√“™∫—≠≠—쑧«“¡√à«¡¡◊Õ√–À«à“ߪ√–‡∑»„π‡√◊ËÕß∑“ßÕ“≠“ æ.». 2535 æ√–√“™∫—≠≠—μ‘ àߺŸâ√⓬¢â“¡·¥π æ.». 2472 æ√–√“™∫—≠≠—μ‘„ÀâÕ”π“®∑À“√‡√◊Õª√“∫ª√“¡°“√°√–∑”§«“¡º‘¥∫“ßÕ¬à“ß∑“ß∑–‡≈ æ.». 2490 æ√–√“™∫—≠≠—쑪ÑÕß°—π·≈–ª√“∫ª√“¡°“√øÕ°‡ß‘π æ.». 2542 æ√–√“™∫—≠≠—μ‘°“√ªØ‘∫—쑇æ◊ËÕ§«“¡√à«¡¡◊Õ√–À«à“ߪ√–‡∑»„π°“√¥”‡π‘π°“√μ“¡§”æ‘æ“°…“ §¥’Õ“≠“ æ.». 2527 æ√–√“™∫—≠≠—쑧ÿ⡧√Õß欓π„π§¥’Õ“≠“ æ.». 2546 æ√–√“™∫—≠≠—μ‘ ∂“π∫√‘°“√ æ.». 2509 æ√–√“™∫—≠≠—μ‘√“™∑—≥±å æ.». 2479 æ√–√“™∫—≠≠—쑬“‡ æμ‘¥„Àâ‚∑… æ.». 2522 æ√–√“™∫—≠≠—쑪ÑÕß°—π·≈–ª√“∫ª√“¡¬“‡ æμ‘¥ æ.». 2519 ·≈–©∫—∫·°â‰¢‡æ‘Ë¡‡μ‘¡ æ√–√“™∫—≠≠—μ‘¡“μ√°“√„π°“√ª√“∫ª√“¡ºŸâ°√–∑”§«“¡º‘¥‡°’ˬ«°—∫¬“‡ æμ‘¥ æ.». 2534 ·ºπ·¡à∫∑‡æ◊ËÕ°“√ªÑÕß°—π·≈–·°â‰¢ªí≠À“¬“‡ æμ‘¥ æ.». 2545-2549 æ√–√“™∫—≠≠—μ‘«—μ∂ÿ∑’ËÕÕ°ƒ∑∏‘ÏμàÕ®‘μ·≈–ª√– “∑ æ.». 2518 æ√–√“™°”Àπ¥ªÑÕß°—π°“√„™â “√√–‡À¬ æ.». 2533 æ√–√“™∫—≠≠—μ‘øóôπøŸ ¡√√∂¿“溟âμ‘¥¬“‡ æμ‘¥ æ.». 2545 æ√–√“™∫—≠≠—쑧«∫§ÿ¡‚¿§¿—≥±å æ.». 2495 æ√–√“™∫—≠≠—μ‘«—μ∂ÿÕ—πμ√“¬ æ.». 2535 æ√–√“™∫—≠≠—μ‘°“√¢π àß∑“ß∫° æ.». 2522 ·≈– æ√–√“™∫—≠≠—μ‘°“√®√“®√∑“ß∫° æ.». 2522 æ√–√“™∫—≠≠—쑪ÑÕß°—π·≈–ª√“∫ª√“¡¬“‡ æμ‘¥ (©∫—∫∑’Ë 3) æ.». 2543 ‡æ◊ËÕ§«∫§ÿ¡ ∂“π∫√‘°“√ 6 ª√–‡¿∑ (√à“ß) æ√–√“™∫—≠≠—μ‘øóôπøŸ ¡√√∂¿“溟âμ‘¥¬“‡ æμ‘¥ (©∫—∫∑’Ë..) æ.». ... ·≈–√–‡∫’¬∫ ”𗰠𓬰√—∞¡πμ√’ «à“¥â«¬°“√ªÑÕß°—π‡®â“Àπâ“∑’Ë¢Õß√—∞¡‘„À⇰’ˬ«¢âÕß°—∫¬“‡ æμ‘¥ (©∫—∫∑’Ë 2) æ.». ·ºπß∫ª√–¡“≥‡™‘ß∫Ÿ√≥“°“√¥â“π°“√ªÑÕß°—π·≈–·°â‰¢ªí≠À“¬“‡ æμ‘¥ Road map °“√μàÕ Ÿâ‡æ◊ËÕ‡Õ“™π–¬“‡ æμ‘¥ »Ÿπ¬åÕ”π«¬°“√·≈–ªÑÕß°—𬓇 æμ‘¥·Ààß™“μ‘

·π«∑“ߥ”‡π‘πß“π 1.

¡ÿàß≈¥Õ“™≠“°√√¡·≈–‡ √‘¡ √â“ߧ«“¡ª≈Õ¥¿—¬®“°ªí≠À“Õ“™≠“°√√¡·≈–¬“‡ æμ‘¥Õ¬à“ß®√‘ß®—ß ·≈–μàÕ‡π◊ËÕß ‚¥● °“√«“ß∑‘»∑“ßÕߧå°√ °“√°”Àπ¥°≈¬ÿ∑∏å °“√ªØ‘∫—μ‘μ“¡°≈¬ÿ∑∏å °“√§«∫§ÿ¡‡™‘ß°≈¬ÿ∑∏å °“√®—¥ √√Õ—μ√“°”≈—ßæ≈Õ¬à“߇À¡“– ¡‡æ’¬ßæÕ ¥â«¬°“√ √â“ß°“√¡’ à«π√à«¡

§Ÿà¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ”À√—∫ª√–‡∑»‰∑¬

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd Sec1:63

63

3/27/09 3:55:05 AM

พัฒนากลไกความร่วมมือระหว่างทุกภาคส่วนอย่างมีประสิทธิภาพ เช่น กิจกรรมตำรวจชุมชนสัมพันธ์

กิจกรรมตำรวจบ้าน กิจกรรมอาสาสมัครแจ้งเบาะแส และการรับเรื่องร้องเรียน เป็นต้น ● มุ่งจัดการด้านอุปทาน (supply side) โดยมุ่งควบคุมตัวยาและผู้ค้า-ผู้เสพ เช่น การควบคุม

พืชเสพติด การพัฒนางานการข่าวยาเสพติด การสกัดกั้นยาเสพติดตามแนวชายแดน การปราบปราม

การค้ายาเสพติด การสนับสนุนช่วยเหลือผู้ผ่านกระบวนการยุติธรรมให้กลับคืนสู่สังคม และการสร้าง

ความร่วมมือระหว่างประเทศ เป็นต้น ● มุ่งจัดการด้านอุปสงค์ (demand side) โดยการแก้ ไขปัญหาผู้เสพ/ผู้ติดยาเสพติด เช่น การบำบัด

รักษาผู้เสพในระบบสมัครใจ การบำบัดรักษาผู้เสพในระบบบังคับบำบัด การพัฒนาระบบบำบัดรักษา

ในระบบต้องโทษ การบูรณาการระบบบำบัดรักษา และการปรับเจตคติ ให้สังคมยอมรับและให้โอกาส

แก่ผู้เสพ ● มุ่งใช้นวัตกรรมช่วยในการดำเนินงานปราบปรามอาชญากรรมและยาเสพติดอย่างมีประสิทธิภาพและ

ได้มาตรฐานสากล เช่น ระบบงานตรวจพิสูจน์และเฝ้าระวัง การแสวงหาเครื่องมือวิทยาศาสตร์ที่มี

เทคโนโลยี ที่ ทั น สมั ย มาใช้ ป ฏิ บั ติ ง านเพื่ อ เพิ่ ม ขี ด ความสามารถในการให้ บ ริ ก ารที่ เ กี่ ย วกั บ การ

ตรวจพิสูจน์หลักฐาน การตรวจสอบและแจ้งผลได้อย่างถูกต้อง แม่นยำ รวดเร็วยิ่งขึ้น ● มุ่งทำลายโครงสร้างการค้ายาเสพติดและเครือข่ายอาชญากรรมที่ยังเหลืออยู่ รวมทั้งผู้มีอิทธิพลที่อยู่

เบื้องหลังขบวนการค้ายาเสพติด โดยสืบสวน สอบสวน จับกุม ขยายผลผู้ก่ออาชญากรรมและค้ายา

เสพติด บูรณาการมาตรการทางทรัพย์สิน ควบคุมการแพร่ระบาดของยาเสพติด โดยเฉพาะผู้ค้า

รายย่อยในชุมชน การมุ่งตอบสนองต่อข้อร้องเรียนของประชาชนอย่างจริงจัง และเจ้าหน้าที่รัฐ

ที่ เ ข้ า ไปมี ส่ ว นเกี่ ย วข้ อ งกั บ ยาเสพติ ด อย่ า งต่ อ เนื่ อ งและเด็ ด ขาด ทั้ ง นี้ ภ ายใต้ ก รอบของกฎหมาย

อย่างเคร่งครัด ● มุ่งบำบัดรักษาผู้เสพ/ผู้ติดยาเสพติด ทั้งในระบบสมัครใจบำบัด บังคับบำบัด และระบบต้องโทษ โดย

มุ่งเน้นในระบบบังคับบำบัดเป็นหลัก และดำเนินการอย่างต่อเนื่องและครบวงจร รวมถึงจัดให้มี

สถานบำบัดแบบบังคับบำบัดอย่างเพียงพอ โดยให้สถาบัน/องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น สถาบัน

ศาสนา หรือองค์กรพัฒนาเอกชน ได้เข้ามามีส่วนร่วมในการดำเนินงาน ตลอดจนสร้างกลไกติดตาม

ช่วยเหลือดูแลหลังการบำบัดและฟื้นฟู รวมถึงการช่วยเหลือผู้ผ่านการบำบัดและฟื้นฟูให้มีอาชีพ และ

รายได้เพียงพอในการดำรงชีวิตอยู่ ในสังคมได้ตามควรแก่อัตภาพและเป็นที่ยอมรับของสังคม ส่งเสริมและพัฒนาระบบบริหารจัดการเพื่อเสริมสร้างประสิทธิภาพในการจัดการปัญหาอาชญากรรมและยา

เสพติดอย่างครอบคลุมรอบด้าน โดย ● พัฒนาและปรับปรุงโครงสร้าง ประสิทธิภาพการทำงาน และสมรรถนะของระบบงานด้านต่างๆ เช่น

กระบวนการยุติธรรม ระบบงานตรวจพิสูจน์หลักฐาน ข้อมูลสารบบลายพิมพ์นิ้วมือ การทะเบียน

ประวัติอาชญากร และงานด้านการอำนวยการให้อยู่ ในมาตรฐานสากล มุ่งจัดสรรสวัสดิการเพื่อ

สร้างขวัญกำลังใจแก่ข้าราชการตำรวจ เช่น การปรับค่าตอบแทนและเงินประจำตำแหน่งระหว่าง

ตำรวจ/ผู้พิพากษาและอัยการให้สมดุลกับปริมาณงานและความเสี่ยงให้มากขึ้น รวมถึงการสนับสนุน

งบประมาณอย่างเป็นระบบ การพัฒนาบริการรับแจ้ง ร้องทุกข์ที่รวดเร็ว คล่องตัว มีประสิทธิภาพ

มีการตรวจตราและระวังภัยแก่ประชาชนอย่างทั่วถึง ● มุ่งพัฒนาประสิทธิภาพของโครงสร้างพื้นฐาน กลไก กระบวนการดำเนินงาน และระบบงานอำนวย

การในทุกระดับด้านการป้องกัน ปราบปรามอาชญากรรมและยาเสพติด โดยเฉพาะในส่วนของกลไก

การติดตามและประเมินผลจากภายนอก ร่วมกับการส่งเสริมให้ภาคประชาชนและชุมชนท้องถิ่น

●

2.

64

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 64

3/3/09 10:42:24 PM

เข้ามามีส่วนร่วมในการดำเนินงาน ทั้งการบูรณาการแผนงานและงบประมาณ ตลอดจน

การเสริมสร้างความเข้มแข็งให้กับกลไกการเฝ้าระวังปัญหายาเสพติดในระดับจังหวัด หมู่บ้าน

และชุมชน อย่างยั่งยืน ● พัฒนาข้าราชการตำรวจทุกสายงานให้มีความรู้ ความเชี่ยวชาญเฉพาะด้าน เพื่อให้สามารถ

ปฏิ บั ติ ห น้ า ที่ ไ ด้ อย่างมีประสิทธิภาพ มีอุดมการณ์ มีคุณธรรมและจริยธรรม มีความเป็น

มื อ อาชี พ พร้ อ มที่จะปฏิบัติหน้าที่ ได้อย่างมีเกียรติ มีศักดิ์ศรี และเป็นที่น่าเชื่อถือศรัทธา

ของประชาชน ● มุ่งบริหารจัดการเพื่อป้องกันและปราบปรามการก่ออาชญากรรมและปัญหายาเสพติด ด้วยการ

พั ฒ นาข้ อ มู ล ระบบเฝ้ า ระวั ง การพั ฒ นาระบบแผนงาน การอำนวยการ การติ ด ตามและ

ประเมินผล การพัฒนาองค์กร บุคลากร การพัฒนาด้านวิชาการและองค์ความรู้ การพัฒนา

ประชากรเป้าหมายอย่างต่อเนื่อง รวมทั้งมุ่งปลุกเร้าความตื่นตัวและการมีส่วนร่วมของประชาชน

ทั่วไปในการเฝ้าระวังดูแลปัญหายาเสพติด มุ่งสร้างเสริมภูมิต้านทานให้แก่ประชาชนทั่วไป

กลุ่มเยาวชนทั้งในและนอกสถานศึกษา รวมทั้งผลักดันส่งเสริมและสนับสนุนให้มีการรวมกลุ่ม

ดำเนินกิจกรรมเชิงสร้างสรรค์ การจัดระเบียบสังคมอย่างบูรณาการโดยเพิ่มพื้นที่และปัจจัยบวก

ควบคุมและลดพื้นที่ปัจจัยลบ 3. เสริมสร้างหลักประกันและความเข้มแข็งของภาคสังคมอย่างทั่วถึงและจริงจัง โดย ● มุ่งดำเนินการป้องกันและแก้ ไขปัญหาสังคม ปัญหายาเสพติดอย่างจริงจังและต่อเนื่อง เพื่อ

ป้องกันกลุ่มผู้มี โอกาสเข้าไปใช้ยาเสพติด (potential demand) เช่น การจัดระเบียบสังคม

การดำเนินงานในกลุ่มเสี่ยงเฉพาะ การรณรงค์ป้องกันยาเสพติดวงกว้าง การรณรงค์ป้องกัน

ยาเสพติ ด ในสถานศึ ก ษา การพั ฒ นาปั จ จั ย เงื่ อ นไขให้ เ อื้ อ ต่ อ การป้ อ งกั น และแก้ ไ ขปั ญ หา

ยาเสพติดในกลุ่มเยาวชน การป้องกันกลุ่มเสี่ยงและบูรณาการในพื้นที่ การพัฒนาพลังแผ่นดิน

ท้องถิ่น และการมีส่วนร่วมของชุมชน ● สร้างหลักประกันความมั่นคงปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน และสิทธิความเป็นมนุษย์ เช่น

ปฏิรูประบบกระบวนการยุติธรรม การสอบสวน การกลั่นกรองคดี การพิจารณาวินิจฉัยชี้ขาด

คดี การควบคุมฟื้นฟูผู้กระทำผิด การคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของประชาชน การปรับปรุง

กระบวนการและการให้บริการเพื่อให้ประชาชนเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมได้ โดยสะดวกรวดเร็ว

และมีประสิทธิภาพ เป็นต้น ● เสริ ม สร้ า งความเข้ ม แข็ ง ผ่ า นกระบวนการกล่ อ มเกลาทางสั ง คม โดยพั ฒ นาจริ ย ธรรมและ

คุณธรรมของประชากรอย่างต่อเนื่อง โดยอาศัยศาสนา จารีตประเพณี และสื่อสารมวลชนเป็น

เครื่องมือในการดำเนินงานเชิงรุก และมุ่งพัฒนาประชาชนโดยเน้นกระบวนการเรียนรู้จาก

การปฏิบัติ (learning by doing) และยึดเยาวชนเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ (child centre) ● สร้างความร่วมมือในการบำบัด ฟื้นฟู และให้โอกาสแก่ผู้ที่พ้นโทษจากการก่ออาชญากรรมและ

ต้องคดียาเสพติด โดยเฉพาะกลุ่มเด็ก เยาวชน และผู้ด้อยโอกาสในสังคม รวมทั้งการสนับสนุน

สิทธิสตรี ด้วยการสร้างเสริมอาชีพ รายได้ และส่งเสริมการศึกษาแก่กลุ่มเยาวชน ผู้เข้ารับ

การบำบัดยาเสพติด ร่วมกับการดำเนินมาตรการเพื่อลดอาชญากรรมและปัญหายาเสพติดอย่าง

เข้มงวดและสม่ำเสมอ เช่น การรณรงค์เรื่องสิ่งเสพติดและอบายมุขในช่วงเทศกาล เป็นต้น

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 65

65

3/3/09 10:42:25 PM

ดัชนีชี้วัด 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

14.

15.

16.

17.

66

อัตราการเกิดคดีอาชญากรรมต่อประชากรแสนคน อัตราการเกิดคดีอาชญากรรมและยาเสพติดเทียบต่อหน่วยประชากร ร้อยละของประชากรกลุ่มผู้ด้อยโอกาสได้รับการศึกษา ฝึกอบรม พัฒนาอาชีพและทักษะ เพื่อการพึ่งตนเอง

ได้อย่างยั่งยืน ร้ อ ยละของหมู่ บ้ า น/ชุ ม ชนที่ มี อั ต ราส่ ว นของผู้ เ สพ/ผู้ ติ ด /ผู้ ค้ า ยาเสพติ ด ต่ อ จำนวนประชากร (ไม่ เ กิ น

3 : 1,000 คน) ร้อยละของหมู่บ้าน/ชุมชนเข้มแข็งประเภท ก. ในทุกจังหวัด รวมถึงกรุงเทพมหานคร ร้อยละของสถานศึกษาระดับมัธยม/อาชีวศึกษาที่มีเยาวชนแกนนำต่อต้านยาเสพติด ร้อยละของสถานศึกษาเข้มแข็งประเภท ก. ในทุกจังหวัดและกรุงเทพมหานคร ร้อยละของสถานศึกษาที่เยาวชนแกนนำต่อต้านยาเสพติด มีการขับเคลื่อนกิจกรรมในการป้องกันและแก้ ไข

ปัญหายาเสพติด และการเฝ้าระวังปัญหายาเสพติด ร้อยละของกลุ่มเป้าหมายที่ ได้รับข่าวสารมีการปรับเปลี่ยนเจตคติเรื่องการยอมรับผู้เสพ/ผู้ติดยาเสพติดกลับสู่

สังคม ร้อยละของจำนวนสถานประกอบการที่ผ่านเกณฑ์การจำแนกสถานะกิจการ ร้อยละของผู้ป่วยยาเสพติดที่ ได้รับการบำบัดรักษาและฟื้นฟู อยู่ครบตามเกณฑ์ที่กำหนด ระดับความสำเร็จในการปรับปรุงการบำบัดและฟื้นฟูผู้ป่วยยาเสพติด ร้อยละคดียาเสพติดที่มีการสั่งให้ตรวจสอบทรัพย์สินต่อจำนวนคดียาเสพติดที่ ได้รับแจ้ง และเข้าหลักเกณฑ์

ตามกฎหมาย ร้ อ ยละของจำนวนโครงการ/แผนงานด้านการป้องกันและปราบปรามยาเสพติดที่ดำเนินการแล้วเสร็จ

ตามแผนและมีผลผลิต/ผลลัพธ์ตามเป้าหมาย ระดับความสำเร็จของการเฝ้าระวังและแจ้งเตือนปัญหาหรือสถานการณ์ยาเสพติด ร้อยละของชุมชนที่เข้าร่วมในเครือข่ายชุมชนเข้มแข็งปลอดยาเสพติดและมีปัญหาอาชญากรรมในระดับต่ำ ร้ อ ยละความคื บ หน้ า ของการประเมิ น ติ ด ตามผลการพั ฒ นาด้ า นการป้ อ งกั น และปราบปรามปั ญ หา

อาชญากรรมและปัญหายาเสพติดให้โทษเมื่อเทียบต่อเป้าหมายของแผนแม่บทระยะ 30 ปี

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 66

3/3/09 10:42:25 PM

ยุทธศาสตร์ที่ 4

วิสัยทัศน์การพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศไทย

มุ่งพัฒนาประเทศไทยสู่สังคมอยู่เย็นเป็นสุขร่วมกัน คนไทยมีคุณธรรมนำความรอบรู้ รู้เท่าทันโลก ครอบครัวอบอุ่น ชุมชนเข้มแข็ง สังคมสันติสุข เศรษฐกิจมีคุณภาพ เสถียรภาพ และเป็นธรรม สิ่งแวดล้อมมีคุณภาพและ ทรัพยากรธรรมชาติยั่งยืน อยู่ภายใต้ระบบบริหารจัดการประเทศที่มีธรรมาภิบาล ดำรงไว้ซึ่งระบอบประชาธิป ไตยอันมี พระมหากษัตริย์เป็นประมุข และอยู่ ในประชาคมโลกได้อย่างมีศักดิ์ศรี

เศรษฐกิจ

สังคม

สิ่งแวดล้อม

การพัฒนาอย่างรอบด้านและสมดุล

ยุทธศาสตร์ที่ 1 :

การขจัดความยากจนโดย การสร้างความเติบโตทาง เศรษฐกิจอย่างยั่งยืน และเสมอภาค กลยุทธ์ : 1. การส่งเสริมความมั่นคงใน อาชีพและรายได้ประชากร 2. การส่งเสริมการออมของ ประเทศและภาคครัวเรือน 3. ระบบการคลังที่ยั่งยืนและ การลดสัดส่วนหนี้สาธารณะ 4. การปรับปรุงผลิตภัณฑ์ ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและ พัฒนาความสามารถในการ แข่งขันทางเศรษฐกิจ 5. การส่งเสริมความมั่นคง ด้านพลังงานและการใช้ พลังงานหมุนเวียน 6. การส่งเสริมและสร้างหลัก ประกันด้านอาหาร ที่ปลอดภัย

แนวทางการดำเนินงานตามยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืน ยุทธศาสตร์ที่ 2 : การส่งเสริมความมั่นคง และความปลอดภัยด้าน สิ่งแวดล้อม

ยุทธศาสตร์ที่ 3 : การเสริมสร้างสังคม ฐานความรู้และสังคม อุดมจริยธรรม

กลยุทธ์ : กลยุทธ์ : 1. การส่งเสริมการศึกษา 1. การจัดการน้ำ 2. การจัดการกากของเสีย และการศึกษาต่อเนื่อง 2. การพัฒนาการเข้าถึง และขยะอันตราย ข้อมูลข่าวสาร และการ 3. การจัดการคุณภาพ ส่งเสริมนวัตกรรมและ อากาศ เทคโนโลยีเพื่อการพัฒนา 4. การจัดการและฟื้นฟู ที่ยั่งยืน ทรัพยากรธรรมชาติและ 3. การส่งเสริมศาสนา ความ ความหลากหลายทางชีวภาพ เชื่อและจิตสำนึกทาง 5. การส่งเสริมสวัสดิภาพ วัฒนธรรม ความปลอดภัยของมนุษย์ 4. การพัฒนาการสาธารณสุข และสิ่งแวดล้อม และสิทธิ ในการได้รับบริการ ทางสุขภาพ 5. การคุ้มครอง สร้างความ เข้มแข็ง และพัฒนาสิทธิของ ภาคแรงงาน 6. ความปลอดภัยในชีวิตและ ทรัพย์สิน และการป้องกัน แก้ ไขปัญหายาเสพติด

ยุทธศาสตร์ที่ 4 : การเสริมสร้างธรรมาภิบาล

กลยุทธ์ : 1. การพัฒนาความโปร่งใส และธรรมาภิบาล 2. การขจัดคอร์รัปชั่น 3. การเสริมสร้างความ เข้มแข็งในการบังคับใช้ กฎหมาย 4. การพัฒนากระบวนการมี ส่วนร่วม 5. การเสริมสร้างขีดความ สามารถและอำนาจหน้าที่ ขององค์กรปกครองส่วน ท้องถิ่น 6. การส่งเสริมความ ร่วมมือระหว่าง ภูมิภาคและนานาชาติ

การติดตามประเมินผล คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 67

67

3/3/09 10:42:26 PM

ยุทธศาสตร์ที่ 4 : การเสริมสร้างธรรมาภิบาล วิสัยทัศน์ (Vision)

“มุ่งพัฒนาประเทศไทยสู่สังคมของความร่วมมือพัฒนา บนพื้นฐานความสุจริต โปร่งใส และเป็นธรรม”

วัตถุประสงค์ ●

ส่งเสริมธรรมาภิบาลในภาครัฐ ภาคธุรกิจ และภาคประชาชนเพื่อเสริมสร้างความเข้มแข็ง สุจริต

โปร่งใส และตรวจสอบได้ ในทุกภาคส่วน อันจะก่อให้เกิดการพัฒนาความเจริญแก่ประเทศชาติ

ได้อย่างเต็มเม็ดเต็มหน่วย เพื่อสร้างการยอมรับด้านความโปร่งใสในระดับนานาชาติ และการพัฒนา

ประเทศอย่างยั่งยืน

●

เพื่อขจัดคอร์รัปชั่นอันเป็นสิ่งบั่นทอนความเจริญของประเทศชาติและความอยู่ดีมีสุขของประชาชน

●

เพื่อพัฒนา ปรับปรุง และริเริ่มมาตรการ กฎหมาย และกลไกอย่างรอบด้านเพื่อขับเคลื่อนยุทธศาสตร์

ทั้งหมดให้บังเกิดผลในทางปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรมมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล อันจะส่งผลให้

ประเทศไทยบรรลุเป้าหมายของการพัฒนาที่ยั่งยืน

●

เพื่อเสริมสร้างบทบาทการมีส่วนร่วมของภาคีการพัฒนาทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคการศึกษา

ภาคประชาสังคม และภาคประชาชนอย่างบูรณาการและเป็นไปในเชิงรุก

●

เพื่อเสริมสร้างบทบาท อำนาจหน้าที่ และขีดความสามารถขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นให้สามารถ

พึ่งตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพ และนำพาชุมชนสู่สังคมอยู่เย็นเป็นสุข โปร่งใส และเป็นธรรม และ

มีภูมิคุ้มกันภายใต้กระแสโลกาภิวัตน์ที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วและมีแนวโน้มทวีความรุนแรง

มากขึ้น

●

68

เพื่ อ เสริ ม สร้ า งความร่ ว มมื อ ระหว่ า งภู มิ ภ าคและนานาชาติ ในการพั ฒ นาคน เศรษฐกิ จ และ

ทรัพยากรธรรมชาติร่วมกันอย่างบูรณาการ และมีเป้าหมายที่ชัดเจนร่วมกัน

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 68

3/3/09 10:42:27 PM

°≈¬ÿ∑∏å∑’Ë 1 °“√æ—≤𓧫“¡‚ª√àß„ ·≈–∏√√¡“¿‘∫“≈ π‚¬∫“¬„πªí®®ÿ∫—π 1.

2.

3.

·ºπªØ‘∫—μ‘°“√ 21 ·≈–·ºπªØ‘∫—μ‘°“√∑âÕß∂‘Ëπ 21 ‡®μπ“√¡≥å‡√◊ÕË ß∏√√¡√—∞ ∫√√…—∑¿‘∫“≈ ·≈–°“√°√–®“¬Õ”π“® Ÿ∑à Õâ ß∂‘πË μ“¡√—∞∏√√¡πŸ≠ æ.». 2540 π‚¬∫“¬∏√√¡“¿‘∫“≈·≈–°“√®—¥°“√∑’Ë‚ª√àß„ μ“¡·ºπœ 10

‡§√◊ËÕß¡◊Õ„πªí®®ÿ∫—π 1.

2.

3.

4.

5.

6.

æ√–√“™°ƒ…Æ’°“«à“¥â«¬À≈—°·≈–«‘∏’°“√∫√‘À“√°‘®°“√∫â“π‡¡◊Õß∑’Ë¥’ æ.». 2546 ·ºπ°“√°√–®“¬Õ”π“®„Àâ·°àÕߧå°√ª°§√Õß à«π∑âÕß∂‘Ëπ æ.». 2543 æ√–√“™∫—≠≠—μ‘·ºπ·≈–¢—ÈπμÕπ°“√°√–®“¬Õ”π“® æ.». 2542 °≈‰°¥â“π∫√√…—∑¿‘∫“≈„π¿“§‡Õ°™π ‰¥â·°à ¿“ÀÕ°“√§â“‰∑¬ ¡“§¡Õÿμ “À°√√¡‰∑¬ ¡“§¡ ∏𓧓√‰∑¬ ·≈–§≥–°√√¡°“√π—°∏ÿ√°‘®‡æ◊ËÕ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡‰∑(√à“ß) ¢âÕ°”Àπ¥¡“μ√∞“𧫓¡√—∫º‘¥™Õ∫μàÕ —ߧ¡ (ISO SR 26000) (√à“ß) æ√–√“™∫—≠≠—μ‘√—∫øíߧ«“¡§‘¥‡ÀÁπ¢Õߪ√–™“™π

·π«∑“ߥ”‡π‘πß“π 1.

2.

æ—≤π“·≈– à߇ √‘¡√–∫∫∏√√¡“¿‘∫“≈„π¿“§√“™°“√„À⇪ìπ‡ “À≈—°¢Õß°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ‚¥● à߇ √‘¡·≈–º≈—°¥—π„À⇰‘¥«“√–·Ààß™“μ‘«“à ¥â«¬ ç√–∫∫§ÿ≥∏√√¡·≈–®√‘¬∏√√¡·Ààß™“μ‘é √«¡∂÷ß °“√¡ÿàßæ—≤π“°≈‰°·≈–°√–∫«π°“√„π°“√√—°…“·≈– à߇ √‘¡√–∫∫§ÿ≥∏√√¡„π«ß√“™°“√ √«¡∂÷ß°“√ª√—∫ª√ÿß√–∫∫«‘π—¬ °“√Õÿ∑∏√≥å ·≈–√âÕß∑ÿ°¢å„Àâ‡À¡“– ¡·≈–¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ ● √â“߇ √‘¡√–∫∫ °≈‰° ·≈–æ—≤π“»—°¬¿“æÕߧå°√ª°§√Õß à«π∑âÕß∂‘πË „Àâ¡°’ √–∫«π°“√ªØ‘∫μ— ‘ ß“π∑’Ë‚ª√àß„ ·≈–μ√«® Õ∫‰¥â¡“°¢÷Èπ ● æ—≤π“·≈–ª√—∫ª√ÿß°√–∫«π°“√¬ÿμ‘∏√√¡‡æ◊ËÕ √â“ߧ«“¡‡ªìπ∏√√¡°—∫∑ÿ°¿“§’·≈–ª√—∫ª√ÿß ª√– ‘∑∏‘¿“æ„π°“√μ√«® Õ∫°“√„™âÕ”π“®√—∞ ● μà Õ ¬Õ¥·≈–¢¬“¬º≈°“√¥”‡π‘ π ß“π¥â “ π°“√∫√‘ À “√®— ¥ °“√∑’Ë ¥’ μ “¡·ºπœ 9 ·≈– 10 Õ¬à “ ßμà Õ ‡π◊Ë Õ ß ‚¥¬‡©æ“–°“√ à ß ‡ √‘ ¡ „Àâ ∑ÿ ° ¿“§ à « π¡’ ∏ √√¡“¿‘ ∫ “≈„π¿“§ à « π¢Õß μπ‡Õß¡“°¢÷È𠇙àπ °“√ªØ‘√Ÿª√–∫∫√“™°“√ °“√‡ √‘¡ √â“ß∏√√¡“¿‘∫“≈„π¿“§∏ÿ√°‘®‡Õ°™π ·≈–°“√¡’ à«π√à«¡¢Õß¿“§ª√–™“™π„π°√–∫«π°“√μ√«® Õ∫¡“°¢÷Èπ æ—≤π“·≈– à߇ √‘¡√–∫∫∫√√…—∑¿‘∫“≈„π¿“§‡Õ°™π ·≈–∏√√¡√—∞„π¿“§ —ߧ¡„Àâ·æ√àÀ≈“¬·≈– °≈“¬‡ªìπ«—≤π∏√√¡À≈—°¢Õß —ߧ¡‰∑¬ ‚¥● ¿“§·√ßß“π„™âÀ≈—°§ÿ≥∏√√¡°”°—∫°“√æ—≤𓇻√…∞°‘®„π√–∫∫μ≈“¥‡ √’‡æ◊ËÕ¢—∫‡§≈◊ËÕπ ¿“§‡»√…∞°‘®∞“π√“° ‡»√…∞°‘®√–∫∫μ≈“¥ ·≈–‡»√…∞°‘® à«π√«¡ ‚¥¬‡πâπ„Àâ¿“§‡Õ°™π¡’ ∫∑∫“∑π”·≈–ºπ÷°°”≈—ß√à«¡°—∫¿“§√—∞·≈–¿“§ª√–™“ —ߧ¡„π √â“ß¡“μ√∞“π·≈–√–∫∫ μ√«® Õ∫°“√¥”‡π‘π∏ÿ√°‘® „Àâ¡’§«“¡√—∫º‘¥™Õ∫μàÕ —ߧ¡ ¡’§«“¡‚ª√àß„ ·≈– “¡“√∂ μ√«® Õ∫‰¥â ‡æ◊ËÕ √â“ߧ«“¡‡¢â¡·¢Áß·≈–‚ª√àß„ ·°à∑—Èß 3 ¿“§¢â“ßμâ𠇙àπ 𔇧√◊ËÕß¡◊Õ ·≈–π«—μ°√√¡‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“¥â“π∫√√…—∑¿‘∫“≈ ‡™àπ Corporate Social Responsibility (CSR) ¡“‡ªìπ¡“μ√∞“π°“√¥”‡π‘πß“πÕߧå°√∏ÿ√°‘®‡Õ°™πÕ¬à“ß·æ√àÀ≈“§Ÿà¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ”À√—∫ª√–‡∑»‰∑¬

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd Sec1:69

69

3/27/09 4:22:21 AM

●

●

●

æ—≤π“°≈‰°·≈–¡“μ√°“√‡æ◊ËÕ à߇ √‘¡§«“¡‡ªìπ∫√√…—∑¿‘∫“≈„π¿“§‡Õ°™π‡æ◊ËÕ§«“¡√—∫º‘¥™Õ∫ μàÕºŸâ∫√‘ ‚¿§ ‡™àπ °”Àπ¥·π«∑“ß·≈–À≈—°‡°≥±å ”À√—∫∫√‘…—∑∑’Ë®¥∑–‡∫’¬π„πμ≈“¥À≈—°∑√—æ¬å ‡æ◊Ë Õ „Àâ ‡ ªì π ‡ß◊Ë Õ π‰¢∑’Ë ® ”‡ªì π μà Õ °“√æ— ≤ π“·≈–°“√‡μ‘ ∫ ‚μÕ¬à “ ߬—Ë ß ¬◊ π ¢Õß∫√‘ …— ∑ ·≈–‡ªì π ªí ® ®— ¬ ∑’Ë ∑”„Àâ¡Ÿ≈§à“Àÿâπ¢Õß°‘®°“√‡æ‘Ë¡ Ÿß¢÷Èπ æ—≤π“·≈–μàÕ¬Õ¥°“√ à߇ √‘¡∏√√¡“¿‘∫“≈„π¿“§ª√–™“™π ‡™àπ °“√ª√—∫·°â°ÆÀ¡“¬°“√¬◊Ëπ ∂Õ¥∂ÕπºŸâ ¥ ”√ßμ”·Àπà ß ∑“ß°“√‡¡◊ Õ ß °“√ª√— ∫ ª√ÿ ß °Æ‡°≥±å ∑’Ë ´— ∫ ´â Õ π ¬ÿà ß ¬“° ·≈–‰¡à ‡ Õ◊È Õ μàÕ°√–∫«π°“√¡’ à«π√à«¡ ‡ªìπμâπ ¡ÿàßæ—≤π“·≈– à߇ √‘¡«—≤π∏√√¡ª√–™“∏‘ª ‰μ¬‡æ◊ËÕ √â“ߧ«“¡‡ªìπ∏√√¡„π —ߧ¡Õ¬à“߬—Ë߬◊π ‚¥√â “ ßÕß§å § «“¡√Ÿâ ‡ °’Ë ¬ «°— ∫ ª√–™“∏‘ ª ‰μ¬·≈–∏√√¡“¿‘ ∫ “≈„π∫√‘ ∫ ∑‰∑¬ „Àâ ¡’ ° “√»÷ ° …“«‘ ®— æ—≤π“Õߧ姫“¡√Ÿâ¥â“π«—≤π∏√√¡ª√–™“∏‘ª ‰μ¬ «—≤π∏√√¡∏√√¡“¿‘∫“≈ ·≈–«—≤π∏√√¡ —πμ‘«‘∏’ Õ¬à“ßμàÕ‡π◊ËÕß

¥—™π’™’È«—¥ 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

º≈°“√ª√–‡¡‘π°“√æ—≤π“√–∫∫√“™°“√¥â“πμà“ßÊ º≈§«“¡æ÷ßæÕ„®¢Õß∑ÿ°¿“§ à«πμàÕ°“√ª√—∫ª√ÿß√–∫∫·≈–°√–∫«π°“√¬ÿμ‘∏√√¡ √«¡∂÷ߪ√– ‘∑∏‘¿“æ°“√ μ√«® Õ∫°“√„™âÕ”π“®√—∞ º≈§«“¡æ÷ßæÕ„®¢Õߪ√–™“™πμàÕ§«“¡‚ª√àß„ ·≈–ª√– ‘∑∏‘¿“æ°“√æ÷Ëßæ“μπ‡Õ߉¥â¢ÕßÕߧå°√ª°§√Õß ∑âÕß∂‘πË ®”π«π°ÆÀ¡“¬·≈–√à“ß°ÆÀ¡“¬¥â“π°“√ à߇ √‘¡°√–∫«π°“√¡’ à«π√à«¡¢Õß∑ÿ°¿“§ à«π·≈–¿“§ª√–™“™π ∑’Ë ‰¥â√—∫°“√™”√– ª√—∫ª√ÿß ·≈–ª√–°“»„™â º≈°“√«—¥√–¥—∫°“√¬Õ¡√—∫·≈–ªØ‘∫—μ‘μ“¡§à“π‘¬¡¡“μ√∞“π∑“ߧÿ≥∏√√¡·≈–®√‘¬∏√√¡ ¥— ™ π’ √ «¡§«“¡ ¡¥ÿ ≈ ·≈–¬—Ë ß ¬◊ π ¢Õß°“√¢— ∫ ‡§≈◊Ë Õ π¿“§‡»√…∞°‘ ® ∞“π√“° ‡»√…∞°‘ ® √–∫∫μ≈“¥ ·≈– ‡»√…∞°‘® à«π√«¡ √âÕ¬≈–¢Õß∫√‘…—∑∑’Ë®¥∑–‡∫’¬π„πμ≈“¥À≈—°∑√—æ¬å∑’˺à“π‡°≥±åÕߧåª√–°Õ∫¥â“π∫√√…—∑¿‘∫“≈ º≈°“√®—¥Õ—π¥—∫∏√√¡“¿‘∫“≈„π¿“§‡Õ°™π¢Õß Institute for Management Developmcnt (IMD) √âÕ¬≈–¢Õßß∫ª√–¡“≥μàÕ GDP ‡æ◊ËÕ„™â „π°“√ à߇ √‘¡°√–∫«π°“√‡ √‘¡ √â“ß√–∫Õ∫ª√–™“∏‘ª ‰μ¬·≈– ∏√√¡“¿‘∫“≈¿“§√—∞ √âÕ¬≈–¢ÕߺŸâ „™â ‘∑∏‘ÕÕ°‡ ’¬ß‡≈◊Õ°μ—Èß ¡“™‘° ¿“ºŸâ·∑π√“…Æ√

°≈¬ÿ∑∏å∑’Ë 2 °“√¢®—¥§Õ√å√—ª™—Ëπ π‚¬∫“¬„πªí®®ÿ∫—π 1.

2.

3.

4.

5.

70

æ√–√“™∫—≠≠—쑪√–°Õ∫√—∞∏√√¡πŸ≠«à“¥â«¬°“√ªÑÕß°—π·≈–ª√“∫ª√“¡°“√∑ÿ®√‘μ æ.». 2542 æ√–√“™∫— ≠ ≠— μ‘ ª √–°Õ∫√— ∞ ∏√√¡πŸ ≠ «à “ ¥â « ¬«‘ ∏’ æ‘ ® “√≥“§¥’ Õ “≠“¢ÕߺŸâ ¥ ”√ßμ”·Àπà ß ∑“ß°“√‡¡◊ Õ ß æ.». 2542 æ√–√“™∫—≠≠—μ‘«à“¥â«¬§«“¡º‘¥‡°’ˬ«°—∫°“√‡ πÕ√“§“μàÕÀπ૬ߓπ√—∞ æ√–√“™∫—≠≠—μ‘°“√®—¥°“√Àÿâπ à«π·≈–Àÿâπ¢Õß√—∞¡πμ√’ æ.». 2543 ª√–°“»§≥–°√√¡°“√ªÑÕß°—π·≈–ª√“∫ª√“¡°“√∑ÿ®√‘μ·Ààß™“μ‘

§Ÿà¡◊Õ¬ÿ¬ÿ∑∑∏»“ μ√å ˬ—Ëßˬ¬◊—Ëßπ¬◊ ”À√— ∫ª√–‡∑»‰∑∏»“ μ√å°°“√æ— “√æ—≤≤π“∑’ π“∑’ π ”À√— ∫ª√–‡∑»‰∑¬

เครื่องมือในปัจจุบัน

1. กระบวนการถอดถอนนักการเมืองตามบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540 2. กระบวนการศาลสถิตยุติธรรม

แนวทางดำเนินงาน 1.

พัฒนาและเร่งรัดการขจัดการคอร์รัปชั่นในภาครัฐ โดย ● การจัดทำแผนแม่บทพัฒนาการเมือง รวมถึงการพัฒนากลไกใหม่ๆ ในการตรวจสอบทรัพย์สิน

ของนักการเมือง เช่น การยื่นแสดงบัญชีทรัพย์สินรายโครงการและรายบุคคล เพื่อเป็นกลไก

ตรวจสอบงบประมาณและความโปร่งใส เป็นต้น ● การคอร์รัปชั่นเชิงนโยบายของนักการเมือง และมุ่งแก้ ไขที่ต้นเหตุโดยการสร้างเสริมระบบ

ภูมิคุ้มกันของข้าราชการ นักการเมือง และภาคธุรกิจ ● การขยายผลและต่อยอดการรณรงค์ส่งเสริมและสร้างแบบอย่างที่ดีตามปรัชญาของเศรษฐกิจ

พอเพียง การส่งเสริมจริยธรรม และความตระหนักในหิริโอตตัปปะ เป็นต้น ● พั ฒ นาและเสริ มสร้างเครื่องมือเพื่อการตรวจ เอาผิด ลงโทษ และป้องกันการทุจริตและ

ประพฤติมิชอบของนักการเมืองและเจ้าหน้าที่รัฐ เช่น ร่างพระราชบัญญัติว่าด้วยความผิด

เกี่ ย วกั บ การขั ด กันระหว่างประโยชน์ส่วนบุคคลและประโยชน์ส่วนรวมของผู้ดำรงตำแหน่ง

ทางการเมืองและเจ้าหน้าที่ของรัฐ 2. ส่ ง เสริ ม องค์ ก รอิ ส ระและภาคประชาชนในการตรวจสอบการทุ จ ริ ต และประพฤติ มิ ช อบให้ เ กิ ด

ประสิทธิภาพและประสิทธิผล รวมถึงการกระทำที่เข้าข่ายผลประโยชน์ทับซ้อน เช่น ● การจั ด ตั้ ง กฤษฎี ก าภาคประชาชนเพื่ อ การขั บ เคลื่ อ นกระบวนการตรวจสอบและเอาผิ ด กั บ

การทุจริตและประพฤติมิชอบของข้าราชการและนักการเมือง

ดัชนีชี้วัด

1.

2.

ค่าดัชนีชี้วัดภาพลักษณ์การคอร์รัปชั่น (Corruption Perception Index: CPI) ของประเทศไทย

ที่พัฒนาโดยองค์กรเพื่อความโปร่งใสนานาชาติ (Transparency International: TI) ลำดับการทุตริตคอร์รัปชั่น

กลยุทธ์ที่ 3 การเสริมสร้างความเข้มแข็งในการบังคับใช้กฎหมาย

นโยบายในปัจจุบัน

1. พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2545 2. พระราชกฤษฎีกาว่าด้วยหลักเกณฑ์ วิธีการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี พ.ศ. 2546

เครื่องมือในปัจจุบัน

แผนยุทธศาสตร์ปฏิรูประบบราชการ พ.ศ. 2546-2550

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 71

71

3/3/09 10:42:28 PM

·π«∑“ߥ”‡π‘πß“π 1.

2.

æ—≤π“·≈–ª√—∫ª√ÿß°ÆÀ¡“¬ °Æ√–‡∫’¬∫∑’ˇ°’ˬ«¢âÕß„Àâ∑—π ¡—¬ §√Õ∫§≈ÿ¡ ·≈–¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ‡æ◊ËÕ„Àâ ‡∑à“∑—π°—∫√Ÿª·∫∫¢Õߪí≠À“·≈–§«“¡´—∫´âÕπ¢Õߪí≠À“ ‚¥● ªØ‘ √Ÿ ª °ÆÀ¡“¬‡æ◊Ë Õ §«“¡‡ªì π ∏√√¡∑“ß — ß §¡ ‡™à π °“√ª√— ∫ ª√ÿ ß æ√–√“™∫— ≠ ≠— μ‘ à ß ‡ √‘ ¡ ·≈– √—°…“§ÿ≥¿“æ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡·Ààß™“μ‘ æ.». 2535 ·≈–°ÆÀ¡“¬Õ◊ËπÊ ● °“√¥”‡π‘ 𠂧√ß°“√∑’Ë ‡ °’Ë ¬ «°— ∫ °“√∫— ß §— ∫ „™â ° ÆÀ¡“¬„¥Ê μâ Õ ß¡ÿà ß ¬÷ ¥ À≈— ° AFP (Area, Function, Participation) ‡æ◊ËÕ„Àâ¡’‡ªÑ“À¡“¬ æ◊Èπ∑’Ë ·≈–∫∑∫“∑¢Õß¿“§’μà“ßÊ Õ¬à“ß™—¥‡®π ● ¡ÿàßæ—≤π“°ÆÀ¡“¬‡™‘ß®Ÿß„® „Àâ√“ß«—≈ ·≈–¡’À≈—°ª√–°—π„Àâ¡“°¢÷Èπ √â “ ߇ √‘ ¡ °≈‰°‡æ◊Ë Õ ®√√‚≈ß√–∫∫§ÿ ≥ ∏√√¡ ®√‘ ¬ ∏√√¡∑“ß°“√‡¡◊ Õ ß «— ≤ π∏√√¡·≈–°“√‡√’ ¬ π√Ÿâ „À¡à ∑“ß°“√‡¡◊Õß ‡™àπ ● °“√®— ¥ μ—È ß ç ¿“æ— ≤ π“°“√‡¡◊ Õ ßé „Àâ ‡ ªì π Õß§å ° √À≈— ° „π°“√®— ¥ ∑”·≈–¥”‡π‘ π °“√μ“¡ ·ºπ·¡à∫∑æ—≤π“°“√‡¡◊Õß ‡ªìπμâπ

¥—™π’™’È«—¥ 1.

2.

3.

®”π«π°≈‰°„À¡àÊ ‡æ◊ËÕ°“√∫—ߧ—∫„™â°ÆÀ¡“·ºπ·¡à∫∑°“√ªØ‘√Ÿª°ÆÀ¡“¬·≈–º≈°“√¥”‡π‘π°“√μ“¡·ºπ·¡à∫∑ ®”π«π°≈ÿࡇªÑ“À¡“¬„À⧫“¡√à«¡¡◊Õ„π°“√ªØ‘∫—μ‘μ“¡°ÆÀ¡“¬‡™‘ß®Ÿß„®

°≈¬ÿ∑∏å∑’Ë 4 °“√æ—≤π“°√–∫«π°“√¡’ à«π√à«¡ π‚¬∫“¬„πªí®®ÿ∫—π 1.

2.

√—∞∏√√¡πŸ≠·Ààß√“™Õ“≥“®—°√‰∑¬ æ.». 2540 ·ºπæ—≤𓇻√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘ ©∫—∫∑’Ë 10

‡§√◊ËÕß¡◊Õ„πªí®®ÿ∫—π 1.

2.

3.

4.

5.

√—∞∏√√¡πŸ≠·Ààß√“™Õ“≥“®—°√‰∑¬ æ.». 2540 °“√‡≈◊Õ°μ—Èß∑—Ë«ª√–‡∑» ·≈–°“√‡≈◊Õ°μ—Èß à«π∑âÕß∂‘Ë𠇫∑’ª√–™“§¡ ª√–™“æ‘®“√≥å ·≈–°“√√—∫øíߧ«“¡§‘¥‡ÀÁπ¢Õߪ√–™“™π·≈–¿“§’‡°’ˬ«¢âÕß °Õß∑ÿπ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ °ÆÀ¡“¬¡Ÿ≈π‘∏‘‡æ◊ËÕ à߇ √‘¡°“√®—¥μ—ÈßÕߧå°√æ—≤π“‡Õ°™π ·≈–Õߧå°√ª√–™“ —ߧ¡

·π«∑“ߥ”‡π‘πß“π 1.

2.

72

à߇ √‘¡°“√¡’ à«π√à«¡¢Õß¿“§ª√–™“™πÕ¬à“ßμàÕ‡π◊ËÕß ‡™àπ ● °“√„™â ‘∑∏‘‡≈◊Õ°μ—Èß °“√‡¢â“¡“¡’Õ”π“®„π°“√μ—¥ ‘π„®‡™‘ßπ‚¬∫“● °“√‡¢â“¡“¡’ à«π√à«¡„π°√–∫«π°“√μ√«® Õ∫°“√ª√–æƒμ‘¡‘™Õ∫¢Õߢâ“√“™°“√·≈–π—°°“√‡¡◊Õß ● °“√¡’ à«π√à«¡¢Õߪ√–™“™π„π™ÿ¡™π‡æ◊ËÕ°“√√à«¡μ—¥ ‘π„®μàÕπ‚¬∫“¬ “∏“√≥– ‡ªìπμâπ à߇ √‘¡°“√¡’ à«π√à«¡¢Õß∑ÿ°¿“§ à«πÕ¬à“߇ªìπ√–∫∫ ¡’§«“¡μàÕ‡π◊ËÕß ·≈–∫Ÿ√≥“°“√Õ¬à“ßÀ≈“°À≈“‚¥¬‡©æ“–

§Ÿà¡◊Õ¬ÿ¬ÿ∑∑∏»“ μ√å ˬ—Ëßˬ¬◊—Ëßπ¬◊ ”À√— ∫ª√–‡∑»‰∑∏»“ μ√å°°“√æ— “√æ—≤≤π“∑’ π“∑’ π ”À√— ∫ª√–‡∑»‰∑¬

●

ดัชนีชี้วัด

การมีส่วนร่วมของเด็กและเยาวชน โรงเรียน ชุมชน เทศบาล และภาคธุรกิจ ในการดำเนินงาน

พัฒนาประเทศไปสู่ความยั่งยืน โดยอาศัยฐานจากการริเริ่มขององค์กรพัฒนาเอกชนและภาค

การศึกษา

1. ร้อยละของการใช้สิทธิเลือกตั้งทั่วไปของประชากรไทย 2. ร้อยละเฉลี่ยของการมาใช้สิทธิเลือกตั้งสมาชิกสภาท้องถิ่น (อบจ. เทศบาล อบต.) ทั่วประเทศใน

แต่ละสมัยการเลือกตั้ง 3. ตัวชี้วัดการมีส่วนร่วมในการตัดสินใจและกำหนดนโยบายสาธารณะหรือโครงการที่มีผลกระทบต่อ

ประชาชน/ชุมชน 4. ร้อยละของครัวเรือนที่เข้าร่วมทำกิจกรรมสาธารณะของหมู่บ้าน จำแนกเป็นรายภาค 5. ร้อยละของครัวเรือนที่มีคนมีส่วนร่วมแสดงความคิดเห็นเพื่อประโยชน์ของชุมชนหรือท้องถิ่น จำแนก

เป็นรายภาค

กลยุทธ์ที่ 5 การเสริมสร้างขีดความสามารถและอำนาจหน้าที่ ขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น นโยบายในปัจจุบัน

1. การพัฒนาอย่างรอบด้าน และครอบคลุมทุกภาคส่วนของสังคม ตามแผนปฏิบัติการ 21 2. การพัฒนาชุมชนท้องถิ่นอย่างยั่งยืน ตามแผนปฏิบัติการท้องถิ่น 21 3. การต่อยอดและขยายผลการดำเนินงานด้านการพัฒนาที่ยั่งยืนด้วยการตอบสนองและดำเนินงานตาม

แผนการดำเนินงานโยฮันเนสเบอร์ก

เครื่องมือในปัจจุบัน

1. รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540 หมวดว่าด้วยการกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่น 2. แผนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2543 3. พระราชบัญญัติแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจ พ.ศ. 2542 4. พระราชบัญญัติระเบียบบริหารงานบุคคลส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542 5. พระราชกฤษฎีกาว่าด้วยหลักและวิธีการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี พ.ศ. 2546

แนวทางดำเนินงาน 1.

มุ่งกระจายอำนาจการปกครองและการตัดสินใจสู่ท้องถิ่น โดย ● ดำเนินการและขยายผลให้ครอบคลุมการส่งมอบอำนาจในการบริหารงานด้านการพัฒนาท้องถิ่น

งบประมาณ อัตรากำลังบุคลากร และองค์ความรู้ที่จำเป็น ● มุ่งแปลงนโยบายสู่การปฏิบัติอย่างเป็นรูปธรรม ● พัฒนากฎระเบียบท้องถิ่นที่อาศัยกฎหมายแม่แต่ละด้านเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการบังคับใช้

โดยเฉพาะการคุ้มครองและรักษาฐานทรัพยากรธรรมชาติและการจัดการคุณภาพสิ่งแวดล้อม

ในท้องถิ่น คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 73

73

3/3/09 10:42:29 PM

2.

ส่งเสริมขีดความสามารถของเจ้าหน้าที่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น โดย ● พั ฒ นาขี ด ความสามารถบุคลากรท้องถิ่นให้สามารถดำเนินการพัฒนาเศรษฐกิจฐานรากได้อย่าง

เป็นองค์รวม ● พัฒนาให้บุคลากรท้องถิ่นมีขีดความสามารถในการพัฒนาและยกระดับความรู้ความสามารถของ

ประชากรในชุมชนด้านการใช้ประโยชน์ฐานทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมเพื่อให้มีทุนสำรองของประเทศ

และท้องถิ่นใช้ ไปได้อย่างยาวนานและยั่งยืน ● มุ่งส่งเสริมการพัฒนาและต่อยอดภูมิปัญญาท้องถิ่นเพื่อการพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืน โดยการทำงาน

เชิงรุกและการประสานความร่วมมือระหว่างเขตปกครองและภาคีภายนอก ● เสริมสร้างขีดความสามารถการให้บริการสาธารณะของท้องถิ่น 3. พัฒนาความโปร่งใสขององค์กรท้องถิ่นโดยการมีส่วนร่วมของประชาชน โดย ● พัฒนาระบบและกระบวนการตรวจสอบการทำงานขององค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ● ให้การสนับสนุนองค์ความรู้ ในการบริหารจัดการและเทคนิคการพัฒนาชุมชน เพื่อให้เกิดวัฒนธรรม

ความโปร่งใสเป็นจริยธรรมพื้นฐานของการอยู่ร่วมกันในท้องถิ่นอย่างอยู่เย็นเป็นสุข

ดัชนีชี้วัด 1.

2.

3.

ร้อยละของความคืบหน้าในภารกิจการกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่น เมื่อเทียบกับแผนปฏิบัติการและขั้นตอนการ

กระจายอำนาจ มาตรการ กลไก และเครื่องมือใหม่ๆ ในการพัฒนาขีดความสามารถและประสิทธิภาพของเจ้าหน้าที่และ

ระบบบริหารขององค์กรปกครองท้องถิ่นที่มีการดำเนินการอย่างเป็นรูปธรรมในแต่ละปี อัตราการพึ่งพาทางเศรษฐกิจนอกพื้นที่จังหวัดขององค์กรปกครองท้องถิ่น (อปท.)

กลยุทธ์ที่ 6 การส่งเสริมความร่วมมือระหว่างภูมิภาคและนานาชาติ

นโยบายในปัจจุบัน 1. แผนปฏิบัติการ 21 และแผนปฏิบัติการท้องถิ่น 21 2. แผนการดำเนินงานโจฮันเนสเบร์ก

เครื่องมือในปัจจุบัน

1. องค์กรเพื่อการพัฒนาระหว่างประเทศ เช่น โครงการพัฒนาสิ่งแวดล้อมแห่งสหประชาชาติ (UNEP) และ

Japan International Cooperation Agency (JICA) และ Asian Development Bank (ADB)

เป็นต้น 2. ฐานข้อมูลระหว่างภูมิภาคและนานาชาติ เช่น รายงานสถานการณ์สิ่งแวดล้อมโลก (GEO 3) และรายงาน

สถานการณ์น้ำในอนุภูมิภาค เป็นต้น

แนวทางดำเนินงาน 1.

74

ส่งเสริมและพัฒนาความร่วมมือกับต่างประเทศอย่างต่อเนื่องเพื่อการพัฒนาและบรรลุเป้าหมายการพัฒนา

ที่ยั่งยืนร่วมกันอย่างเป็นรูปธรรม โดย

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 74

3/3/09 10:42:30 PM

ตอบสนองและแปลงนโยบายระหว่ า งประเทศสู่ ก ารปฏิ บั ติ อ ย่ า งจริ ง จั ง เช่ น การจั ด ทำ

แผนปฏิ บั ติ ก ารและยุ ท ธศาสตร์ ก ารดำเนิ น งานตามอนุ สั ญ ญาพื้ น ที่ ชุ่ ม น้ ำ (Ramsar

Convention) และนโยบายลดภาวะโลกร้อน (Global Warming) ของกลุ่มประเทศ

ในภูมิภาคเอเชียอาคเนย์ เป็นต้น ● แลกเปลี่ยนความร่วมมือทางเทคนิค วิชาการ องค์ความรู้และนวัตกรรมใหม่ๆ อย่างต่อเนื่อง

โดยเฉพาะประเด็นการพัฒนาและคุ้มครองฐานทรัพยากร เช่น ลุ่มน้ำโขง และการอนุรักษ์ความ

หลากหลายทางชีวภาพ ● การพัฒนาเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อมในอนุภูมิภาคลุ่มน้ำโขง ● พัฒนาระบบฐานข้อมูลเพื่อเชื่อมโยงเครือข่ายการพัฒนาระหว่างกัน 2. สร้างเสริมประสิทธิภาพในการเจรจาต่อรองในเวทีความร่วมมือและการทำข้อตกลงระหว่างประเทศ

ทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม เช่น ● การกำหนดท่าทีที่คำนึงผลกระทบจากข้อตกลงระหว่างประเทศด้านเขตการค้าเสรี (FTA) ● พัฒนาความร่วมมือในการจัดการปัญหามลพิษ เช่น ปัญหาหมอกควันข้ามแดน การคุ้มครอง

ความหลากหลายทางชีวภาพ และการคุ้มครองทรัพย์สินทางปัญญาร่วมกัน เป็นต้น เพื่อให้เกิด

การแบ่ ง ปั น ผลประโยชน์ ร่ ว มกั น อย่ า งเป็ น ธรรม และร่ ว มรั บ ผิ ด ชอบปั ญ หาและผลกระทบ

อย่างเท่าเทียมกัน 3. ส่งเสริมและพัฒนาให้ประเทศไทยเป็นศูนย์กลางนานาชาติด้านการศึกษาการพัฒนาที่ยั่งยืน และ

การฝึกอบรมด้านสิ่งแวดล้อม

●

ดัชนีชี้วัด

1.

2.

3.

4.

ระบบฐานข้อมูลเชื่อมโยงเครือข่ายการพัฒนาในระดับภูมิภาค จำนวนโครงการด้านการแลกเปลี่ยนและความร่วมมือทางวิชาการในระดับภูมิภาค ผลการประเมินความสัมฤทธิผลในการใช้เครื่องมือและนวัตกรรมในการพัฒนาร่วมกันระหว่างประเทศ

ในอนุภูมิภาค การมีรายงานความคืบหน้าการอนุวัตตามแผนแม่บทและ/หรือแผนปฏิบัติการการพัฒนาที่ยั่งยืน เช่น

แผนปฏิ บั ติ ก าร 21 แผนการบรรลุ เ ป้ า หมายแห่ ง สหั ส วรรษ (MDG) และแผนการดำเนิ น งาน

โจฮันเนสเบอร์ก เป็นต้น

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 75

75

3/3/09 10:42:31 PM

บทที่ 4 การนำยุทธศาสตร์สู่ การปฏิบัติและผลที่คาดหวัง

76

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 76

3/3/09 10:42:35 PM

∫∑∑’Ë 4

°“√π”¬ÿ∑∏»“ μ√å Ÿà°“√ªØ‘∫—μ‘·≈–º≈ ∑’˧“¥À«—ß 4.1 §≥–°√√¡“∏‘°“√‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π 4.1.1 §≥–°√√¡“∏‘°“√«à“¥â«¬°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π·Ààß Àª√–™“™“μ‘ §≥–°√√¡“∏‘°“√«à“¥â«¬°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π (CSD) ®—¥μ—Èߢ÷Èπμ“¡¡μ‘∑’˪√–™ÿ¡ Àª√–™“™“μ‘«à“¥â«‘Ëß·«¥≈âÕ¡·≈–°“√æ—≤π“ (UNCED) ´÷Ëß®—¥¢÷Èπ√–À«à“ß«—π∑’Ë 3-14 ¡‘∂ÿπ“¬π æ.». 2535 ≥ π§√√‘ ‚Õ ‡¥Õ ®“‡π‚√ Àæ—π∏å “∏“√≥√—∞∫√“´‘≈ ‡æ◊ÕË „Àâ°“√μ‘¥μ“¡º≈°“√¥”‡π‘πß“πμ“¡¡μ‘∑ª’Ë √–™ÿ¡ UNCED ‡ªìπ‰ªÕ¬à“ß ¡’ª√– ‘∑∏‘¿“æ ‚¥¬ CSD ®–∑”Àπâ“∑’ˇªìπ°√√¡°“√¥”‡π‘πß“π„Àâ°—∫§≥–°√√¡“∏‘°“√∑“ߥâ“π‡»√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß Àª√–™“™“μ‘ (Economic and Social Council À√◊Õ ECOSOC) ·≈–®–√“¬ß“πμ√ßμàÕ ECOSOC ´÷Ëß®–‰ª√“¬ß“πμàÕ§≥–°√√¡°“√™ÿ¥∑’Ë 2 ¢Õß ¡—™™“ Àª√–™“™“μ‘μàÕ‰ª ¡“™‘°¢Õß CSD ¡’∑—Èß ‘Èπ 53 §π‚¥¬‡ªìπºŸâ·∑π®“°Õ—ø√‘°“ 13 §π ®“°‡Õ‡™’¬ 11 §π ®“°≈–μ‘π Õ‡¡√‘°“·≈–·§√‘∫‡∫’¬π 10 §π ®“°¬ÿ‚√ªμ–«—πÕÕ° 6 §π ·≈–®“°¬ÿ‚√ªμ–«—πμ°·≈–™“μ‘Õ◊ËπÊ Õ’° 13 §π ‚¥¬°“√‡¢â“¥”√ßμ”·Àπàß®–¡“®“°°“√‡≈◊Õ°μ—ßÈ ·≈–„À⥔√ßμ”·Àπàߧ√“«≈– 3 ªï ´÷ßË ·μà≈–ªï®–¡’ ¡“™‘°®”π«π 1 „π 3 ¢Õß ¡“™‘°∑—ßÈ À¡¥∑’ÀË ¡¥«“√–≈߉ª ®÷ß¡’°“√‡≈◊Õ° ¡“™‘°„À¡à‡¢â“¡“∑ÿ°ªï‚¥¬ ¡“™‘°∑’ÀË ¡¥«“√–π—πÈ ¡’ ‘∑∏‘∑’Ë®–‰¥â√—∫°“√‡≈◊Õ°μ—Èß°≈—∫‡¢â“¡“¥”√ßμ”·Àπàß„À¡à ‰¥â °“√ª√–™ÿ¡¢Õß CSD ®–®—¥¢÷Èπªï≈–§√—ÈßÊ ≈– 2-3 Õ“∑‘μ¬å ‚¥¬‡π◊ÈÕÀ“∑“ß«‘™“°“√·≈–‡π◊ÈÕÀ“ ‡™‘߇∑§π‘§®–‰¥â√—∫°“√ π—∫ πÿπ¢âÕ¡Ÿ≈®“° Department of Economic and Social Affairs/Division for Sustainable Development ª√–‡∑» ¡“™‘°Õ◊πË Ê ∑’ˉ¡à‰¥â‡ªìπ°√√¡°“√Õ¬Ÿà „π CSD √«¡∂÷ߺŸ·â ∑π®“° Àπà«¬ß“π¿“¬„π Àª√–™“™“μ‘À√◊ÕÕߧå°√¿“§√—∞√–À«à“ߪ√–‡∑»·≈–Õߧå°√æ—≤π“‡Õ°™πμà“ßÊ “¡“√∂ ‡¢â“√à«¡°“√ª√–™ÿ¡¢Õß CSD ‰¥â „π∞“π–ºŸâ —ß‡°μ°“√≥å „π√–À«à“ß°“√ª√–™ÿ¡ ÿ¥¬Õ¥¢Õß‚≈°«à“¥â«¬°“√æ—≤π“∑’¬Ë ßË— ¬◊π (WSSD) ‰¥â¡°’ “√¡Õ∫À¡“¬„Àâ CSD ´÷Ë ß ‡ªì 𠇫∑’ ° “√ª√–™ÿ ¡ √–¥— ∫ Ÿ ß ·≈–√— ∫ º‘ ¥ ™Õ∫‡√◊Ë Õ ß°“√æ— ≤ π“∑’Ë ¬—Ë ß ¬◊ π ∑”Àπâ “ ∑’Ë „ π°“√æ‘ ® “√≥“ª√–‡¥Á π °“√∫Ÿ√≥“°“√∑—ßÈ 3 ‡ “À≈—°¢Õß°“√æ—≤π“∑’¬Ë ß—Ë ¬◊π √«¡∑—ßÈ μ‘¥μ“¡°“√¥”‡π‘πß“πμ“¡¡μ‘¢Õß°“√ª√–™ÿ¡ ·≈– ¡’Àπâ“∑’Ë à߇ √‘¡·≈– π—∫ πÿπ°“√Õπÿ«—μμ“¡·ºπ°“√¥”‡π‘πß“π‚®Œ—π‡π ‡∫Õ√å° (JPOI) ´÷Ë߇ªìπº≈®“°°“√ ª√–™ÿ¡ WSSD ¥â«°“√ª√–™ÿ¡ WSSD §√—ßÈ π’È ‰¥â‡πâπ¬È”°“√∑’ªË √–™“§¡‚≈°®–μâÕß√à«¡¡◊Õ°—πÕπÿ«μ— JPOI „À⇪ìπº≈ ”‡√Á® ‚¥¬‰¥â ª √— ∫ ‡ª≈’Ë ¬ π√Ÿ ª ·∫∫°“√¥”‡π‘ π ß“π¢Õß CSD „Àâ À— π ¡“‡πâ π °“√Õπÿ «— μ ‡ªì π À≈— ° ‚¥¬°“√μ‘ ¥ μ“¡ §«“¡§◊∫Àπâ“„π°“√Õπÿ«μ— JPOI ¢Õߪ√–‡∑» ¡“™‘°·≈–Àπ૬ߓπμà“ßÊ ¢Õß Àª√–™“™“μ‘ μ≈Õ¥®πÕߧ尓√ ·≈– ∂“∫—π√–À«à“ߪ√–‡∑»∑’‡Ë °’¬Ë «¢âÕß ‚¥¬‡πâπ∑’°Ë “√‰¥â√∫— ¢âÕ¡Ÿ≈‡°’¬Ë «°—∫§«“¡§◊∫Àπâ“ ¢âÕ®”°—¥ ·≈–Õÿª √√§ ¢Õß°“√Õπÿ«—μ®“°°“√®—¥∑”√“¬ß“π‡ªì𠔧—≠

4.1.2 §≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π À≈—ß°“√ª√–™ÿ¡ ÿ¥¬Õ¥¢Õß‚≈°«à“¥â«¬°“√æ—≤π“∑’¬Ë ß—Ë ¬◊π §≥–√—∞¡πμ√’ ‰¥â¡¡’ 쑇¡◊ÕË «—π∑’Ë 10 °—𬓬π æ.». 2545 „À⮥— μ—ßÈ §≥–°√√¡°“√‡æ◊ÕË °“√æ—≤π“∑’¬Ë ß—Ë ¬◊π (NCSD) ‚¥¬¡’ œæ≥œ 𓬰√—∞¡πμ√’ ‡ªìπª√–∏“π ·≈–¡’ ”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√æ—≤π“°“√‡»√…∞°‘® §Ÿà¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ”À√—∫ª√–‡∑»‰∑¬

77

·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘ ‡ªìπ‡≈¢“πÿ°“√œ à«π§≥–°√√¡°“√ª√–°Õ∫¥â«¬ºŸâ·∑π√–¥—∫√—∞¡πμ√’®“°°√–∑√«ßμà“ßÊ ∑’ˇ°’ˬ«¢âÕß·≈–ºŸâ∑√ߧÿ≥«ÿ≤‘ πÕ°®“°π’È ¬—ß¡’°“√®—¥μ—Èߧ≥–°√√¡°“√¬àÕ¬√Õß√—∫¿“√°‘®∑’ËμâÕߥ”‡π‘π°“√Õ¬ŸàÀ≈“¬‡√◊ËÕß√à«¡¥â«¬ ‰¥â·°à §≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕÕπÿ«—μμ“¡·ºπªØ‘∫—μ‘°“√ 21 ·≈–°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π·Ààß Àª√–™“™“μ‘ ·≈–¡Õ∫À¡“¬ ”π—° «“ß·ºπ∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ «‘∑¬“»“ μ√å·≈–‡∑§‚π‚≈¬’¿“¬„μâ »™. ∑”Àπâ“∑’ˇªìπΩÉ“¬‡≈¢“πÿ°“√¢Õß §≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π

‚§√ß √â“ß·≈–μ”·Àπàß ¡“™‘°¢Õß NCSD ª√–°Õ∫‰ª¥â«¬ 𓬰√—∞¡πμ√’‡ªìπª√–∏“π ·≈–¡’ºŸâ·∑π√—∞¡πμ√’®“°°√–∑√«ßμà“ßÊ ∑’‡Ë °’¬Ë «¢âÕß·≈–ºŸ∑â √ߧÿ≥«ÿ≤‡‘ ªìπ°√√¡°“√ ‚¥¬¡’ ”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√æ—≤π“°“√‡»√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘ ‡ªìπ ‡≈¢“πÿ°“√ 1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

11.

12.

13.

𓬰√—∞¡πμ√’ √Õß𓬰√—∞¡πμ√’ (°”°—∫¥Ÿ·≈ »™.) √Õß𓬰√—∞¡πμ√’ (°”°—∫¥Ÿ·≈ ∑ .) √—∞¡πμ√’«à“°“√°√–∑√«ß∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘·≈– ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ √—∞¡πμ√’«à“°“√°√–∑√«ß‡°…μ√·≈– À°√≥å √—∞¡πμ√’«à“°“√°√–∑√«ß°“√μà“ߪ√–‡∑» √—∞¡πμ√’«à“°“√°√–∑√«ßÕÿμ “À°√√¡ √—∞¡πμ√’«à“°“√°√–∑√«ß¡À“¥‰∑√—∞¡πμ√’«à“°“√°√–∑√«ß°“√∑àÕ߇∑’ˬ«·≈–°’Ó √—∞¡πμ√’«à“°“√°√–∑√«ßæ≈—ßß“π √—∞¡πμ√’«à“°“√°√–∑√«ß°“√æ—≤π“ —ß§¡·≈–§«“¡¡—Ëπ§ß¢Õß¡πÿ…¬å ‡≈¢“∏‘°“√§≥–°√√¡°“√æ—≤π“°“√‡»√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘ ‡®â“Àπâ“∑’Ë »™. √–¥—∫ 10

√Ÿª∑’Ë 4 §≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π §≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π (NCSD) ª√–∏“π§≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π (𓬰√—∞¡πμ√’) ● ºŸâ·∑π√—∞¡πμ√’®“°°√–∑√«ßμà“ßÊ (°√√¡°“√) ● ºŸâ∑√ߧÿ≥«ÿ≤‘ (°√√¡°“√) ●

§≥–°√√¡°“√‡æ◊ÕË Õπÿ«μ— μ“¡·ºπªØ‘∫μ— °‘ “√ 21 ·≈–°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π·Ààß Àª√–™“™“μ‘ ● ºŸâ · ∑π·≈–Õß§å ° √∑’Ë ‡ °’Ë ¬ «¢â Õ ß∑—È ß ®“°¿“§√— ∞ à«π°≈“ß·≈– à«π∑âÕß∂‘Ëπ Õߧå°√æ—≤π“‡Õ°™π Õߧå°√∏ÿ√°‘® ·≈–Õߧå°√¥â“π ◊ËÕ “√¡«≈™π √«¡ 28 Õߧå°√

78

§Ÿà¡◊Õ¬ÿ¬ÿ∑∑∏»“ μ√å ˬ—Ëßˬ¬◊—Ëßπ¬◊ ”À√— ∫ª√–‡∑»‰∑∏»“ μ√å°°“√æ— “√æ—≤≤π“∑’ π“∑’ π ”À√— ∫ª√–‡∑»‰∑¬

ΩÉ“¬‡≈¢“πÿ°“√ ¿“æ—≤πåœ ( »™.)

ª√–∏“π°√√¡°“√ √Õߪ√–∏“π°√√¡°“√ √Õߪ√–∏“π°√√¡°“√ °√√¡°“√ °√√¡°“√ °√√¡°“√ °√√¡°“√ °√√¡°“√ °√√¡°“√ °√√¡°“√ °√√¡°“√ °√√¡°“√·≈–‡≈¢“πÿ°“√ °√√¡°“√ ·≈–ºŸâ™à«¬‡≈¢“πÿ°“√

บทบาท อำนาจหน้าที่ และขีดความสามารถ

NCSD ของไทยตั้งขึ้นตามพันธกรณีที่มีต่อสหประชาชาติ โดยมีอำนาจหน้าที่ดังต่อไปนี้ 1. กำหนดแนวนโยบาย กรอบทิ ศ ทาง และยุ ท ธศาสตร์ ก ารพั ฒ นาที่ ยั่ ง ยื น ของประเทศให้ ค รอบคลุ ม มิ ติ

เศรษฐกิจ สังคม และระบบนิเวศอย่างบูรณาการ 2. ผลักดันให้มีการนำกรอบทิศทางและยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศผ่านกระบวนการแปลงแผน

ไปสู่การปฏิบัติ โดยเน้นการมีส่วนร่วมของประชาชนในพื้นที่ และการบูรณาการแผนงานของหน่วยงาน

ที่เกี่ยวข้อง 3. อนุมัติแผนงาน/โครงการและวงเงินลงทุน เพื่อดำเนินกิจกรรมภายใต้แผนปฏิบัติการการพัฒนาที่ยั่งยืน 4. กำกับ ดูแล และจัดให้มีระบบติดตามประเมินผลการดำเนินงานตามแผนปฏิบัติการการพัฒนาที่ยั่งยืน 5. มีอำนาจแต่งตั้งคณะกรรมการ คณะอนุกรรมการฯ หรือคณะทำงาน เพื่อสนับสนุนการดำเนินงานหรือ

การปฏิบัติงานของคณะกรรมการเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศตามความเหมาะสม 6. มีอำนาจออกระเบียบ ประกาศ และคำสั่ง เพื่อปฏิบัติการให้เป็นไปตามนี้ 7. ปฏิบัติงานอื่นใดที่จำเป็น หรือที่นายกรัฐมนตรีมอบหมาย เพื่อให้การพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศบรรลุ

ผลสำเร็จตามเป้าหมาย

อย่างไรก็ตาม ตั้งแต่มีการจัดตั้ง NCSD ขึ้น ยังมิ ได้มีการดำเนินการใดๆ เกี่ยวกับการกำหนดนโยบายและ ทิศทางการพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศเลย และ NCSD ชุดนี้ ได้หมดวาระไปแล้วตั้งแต่สิ้นสุดสมัยรัฐบาลทักษิณ โดยในปัจจุบัน สศช. เป็นหน่วยงานที่รับผิดชอบในการวางแผนและประเมินผลการพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศ

เนื่องจากการจัดตั้ง NCSD เป็นเรื่องตามความสมัครใจของประเทศสมาชิก ซึ่งขึ้นอยู่กับกลไกการพัฒนา

ที่ยั่งยืนของแต่ละประเทศ ที่มีวิธีการบริหารจัดการต่างกัน ดังนั้น จึงขึ้นอยู่กับการตัดสินใจของรัฐบาลว่าจะดำเนินการ จัดตั้งขึ้นหรือไม่​่ ซึ่ง สศช. จะนำเรื่องการจัดตั้ง NCSD ไปหารือระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้องต่อไป

อย่างไรก็ตาม หากมีการจัดตั้ง NCSD สำหรับประเทศไทยขึ้นอีกครั้ง ควรมีการปรับปรุงโครงสร้างของ

NCSD เช่น มีองค์กรประกอบที่มีตัวแทนจากหลายภาคส่วนให้มากขึ้น และ/หรือมีการตั้งอนุกรรมการเฉพาะเรื่อง

ที่มีตัวแทนจากทุกภาคส่วนเข้ามามีส่วนร่วมในการกำหนดแผน นโยบาย กฎหมาย แนวทางดำเนินงาน กลไก มาตรการ และควบคุมติดตามประเมินผล ซึ่งจะเป็นหลักประกันว่าจะสามารถแปลงแผนยุทธศาสตร์ ไปสู่การปฏิบัติ อย่างเป็นรูปธรรมได้จริงต่อไป

4.1.3 สื่อสารมวลชนและการเสริมสร้างจิตสำนึก

สื่อสารมวลชนเป็นภาคีที่สำคัญยิ่งต่อการสร้างเสริมองค์ความรู้และกระบวนการเรียนรู้สู่ทุกภาคส่วน รวมถึง การส่ ง เสริ ม และสร้ า งความร่ ว มมื อ ในการพั ฒ นาที่ ยั่ ง ยื น ให้ เ กิ ด ขึ้ น ในสั ง คมไทยอย่ า งเป็ น รู ป ธรรม โดยมุ่ ง ผลิ ต

สื่อสร้างสรรค์ สร้างกระแสเชิงบวกให้เกิดแก่สังคม สร้างพื้นฐานทางความคิดอ่านที่ดี ให้แก่เด็กและครอบครัว และ

ส่งเสริมให้เด็กมีบทบาทร่วมในการผลิตสื่อสร้างสรรค์ รวมถึงมุ่งเผยแพร่ความรู้ทางวิชาการ ผลงานวิจัย นวัตกรรมที่ หลากหลายสนองความต้องการของกลุ่มเป้าหมายต่างๆ เสริมสร้างความรู้ที่เพิ่มมุมมองและเปิดโลกทัศน์และกระตุ้น ให้คนไทยเห็นความสำคัญของการเรียนรู้ สร้างแรงจูงใจ และจุดประกายความคิดเชิงสร้างสรรค์ ให้แก่เด็กและเยาวชน รวมทั้ ง การใช้ สื่ อ สารมวลชนเป็ นเครื่องมือในการสร้างความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องในบทบาท สิทธิ และหน้าที่

การเป็นพลเมืองที่ดี

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 79

79

3/3/09 10:42:37 PM

4.1.4 §≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕÕπÿ«—μμ“¡·ºπªØ‘∫—μ‘°“√ 21 ·≈–°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ·Ààß Àª√–™“™“μ‘ ‡π◊ËÕß®“°°“√Õπÿ«—μμ“¡·ºπªØ‘∫—μ‘°“√ 21 ·≈–·ºπ°“√¥”‡π‘πß“π‚®Œ—π‡π ‡∫Õ√å°π—Èπ ª√–°Õ∫¥â«À≈“¬ª√–‡¥Áπ ·≈–¡’Àπ૬ߓπ∑’ˇ°’ˬ«¢âÕßÀ≈“¬Àπ૬ߓπ §≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π®÷ß°”Àπ¥„Àâ¡’°≈‰° ¥”‡π‘π°“√ ‚¥¬®—¥μ—Èß ç§≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕÕπÿ«—μμ“¡·ºπªØ‘∫—μ‘°“√ 21 ·≈–°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π·Ààß Àª√–™“™“μ‘é ‡¡◊ËÕ«—π∑’Ë 31 °√°Æ“§¡ æ.». 2546 ‚¥¬Àπ૬ߓπÀ≈—°∑’Ë¡’∫∑∫“∑ ”§—≠„π‡√◊ËÕßπ’È §◊Õ °√–∑√«ß∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘ ·≈– ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ §≥–°√√¡°“√™ÿ¥π’È¡’√—∞¡πμ√’«à“°“√°√–∑√«ß∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘·≈– ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ ‡ªìπª√–∏“π °√√¡°“√ ·≈–√Õߪ≈—¥°√–∑√«ß∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘·≈– ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ À—«Àπâ“°≈ÿà¡¿“√–°‘®Õ”𫬰“√ ‡ªìπ°√√¡°“√ ·≈–‡≈¢“πÿ°“√ πÕ°®“°π’È ¬—ߪ√–°Õ∫¥â«¬°√√¡°“√∑’ˇªìπºŸâ·∑π®“°°√–∑√«ßμà“ßÊ Õߧå°√ª°§√Õß à«π∑âÕß∂‘Ëπ °≈ÿࡪ√–™“ —ߧ¡ Õߧå°√æ—≤π“‡Õ°™π ·≈– ◊ËÕ¡«≈™π ‡æ◊ËÕ∑”Àπâ“∑’ˇ πÕ·π–·π«∑“ß·≈–¡“μ√°“√¥”‡π‘πß“π μ“¡æ—π∏°√≥’¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬¿“¬„μâ·ºπªØ‘∫—μ‘°“√ °”°—∫ μ‘¥μ“¡μ√«® Õ∫·≈–ª√–‡¡‘πº≈°“√¥”‡π‘πß“π‡æ◊ËÕ ‡ πÕμàÕ§≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ·≈–ª√– “πß“π°—∫Àπ૬ߓπ∑’ˇ°’ˬ«¢âÕß μ≈Õ¥®π®—¥‡μ√’¬¡¢âÕ¡Ÿ≈ ”À√—∫°“√ª√–™ÿ¡§≥–°√√¡“∏‘°“√«à“¥â«¬°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π·Ààß Àª√–™“™“μ‘

4.1.5 °“√ª√– “πß“π°—∫¿“§’∑’ˇ°’ˬ«¢âÕß §≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π®–√à«¡¡◊Õ°—∫Àπ૬ߓπ∑’ˇªìπÕߧåª√–°Õ∫¢Õߧ≥–°√√¡°“√‡æ◊ËÕÕπÿ«—μ μ“¡·ºπªØ‘∫—μ‘°“√ 21 ·≈–°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π·Ààß Àª√–™“™“μ‘ ´÷Ëß¡’®”π«π 28 Õߧå°√ ‰¥â·°à 1. °√–∑√«ß∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘·≈– ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ çhttp://www.monre.go.thé 2. °√–∑√«ß°“√§≈—ß çhttp://www.mof.go.thé 3. °√–∑√«ß°“√μà“ߪ√–‡∑» çhttp://www.mfa.go.thé 4. °√–∑√«ß°“√∑àÕ߇∑’ˬ«·≈–°“√°’Ó çhttp://www.mts.go.thé 5. °√–∑√«ß°“√æ—≤π“ —ß§¡·≈–§«“¡¡—Ëπ§ß¢Õß¡πÿ…¬å çhttp://www.m-socity.go.thé 6. °√–∑√«ß‡°…μ√·≈– À°√≥å çhttp://www.moac.go.thé 7. °√–∑√«ß§¡π“§¡ çhttp://www.motc.go.thé 8. °√–∑√«ßæ≈—ßß“π çhttp://www.energy.go.thé 9. °√–∑√«ßæ“≥‘™¬å çhttp://www.moc.go.thé 10. °√–∑√«ß¡À“¥‰∑¬ çhttp://www.moi.go.thé 11. °√–∑√«ß·√ßß“π çhttp://www.mol.go.thé 12. °√–∑√«ß«—≤π∏√√¡ çhttp://www.culture.go.thé 13. °√–∑√«ß«‘∑¬“»“ μ√å·≈–‡∑§‚π‚≈¬’ çhttp://www.most.go.thé 14. °√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√ çhttp://www.moe.go.thé 15. °√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ çhttp://www.moph.go.thé 16. °√–∑√«ßÕÿμ “À°√√¡ çhttp://www.industry.go.thé 17. ”π—°ß∫ª√–¡“≥ çhttp://www.bb.go.thé 18. ”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√æ—≤π“°“√‡»√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘ çhttp://www.mesdb.go.thé

80

§Ÿà¡◊Õ¬ÿ¬ÿ∑∑∏»“ μ√å ˬ—Ëßˬ¬◊—Ëßπ¬◊ ”À√— ∫ª√–‡∑»‰∑∏»“ μ√å°°“√æ— “√æ—≤≤π“∑’ π“∑’ π ”À√— ∫ª√–‡∑»‰∑¬

19. ”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√ ‘∑∏‘¡πÿ…¬™π·Ààß™“μ‘ çhttp://www. nhrc.or.thé 20. ”π—°ß“π ¿“∑’˪√÷°…“‡»√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘ çhttp://www.nesac.neté 21. ”π—°ß“π°Õß∑ÿπ π—∫ πÿπ°“√«‘®—çhttp://www.trf.or.thé 22. ∂“∫—π∏√√¡√—∞‡æ◊ËÕ°“√æ—≤π“ —ß§¡·≈– ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ çhttp://www.gseithailand.orgé 23. ¡“§¡ ‘∑∏‘‡ √’¿“æ¢Õߪ√–™“™π çhttp://www.ucl.or.thé 24. ¿“Õÿμ “À°√√¡·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬ çhttp://www.fti.or.thé 25. ¡“§¡ —ππ‘∫“μ‡∑»∫“≈·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬ çhttp://www.nmt.or.thé 26. ¡“§¡π—°¢à“«π—°Àπ—ß ◊Õæ‘¡æå·Ààߪ√–‡∑»‰∑¬ çhttp://www.tji.or.thé 27. ∂“∫—π ‘Ëß·«¥≈âÕ¡‰∑¬ çhttp://www.tei.or.thé 28. §≥–°√√¡°“√ª√– “πß“πÕߧå°√æ—≤π“‡Õ°™π ‚¥¬Õߧå°√∑—ßÈ 28 Õߧå°√π’®È –∑”Àπâ“∑’¥Ë ”‡π‘π°“√μ‘¥μ“¡º≈°“√Õπÿ«μ— μ“¡·ºπªØ‘∫μ— °‘ “√ 21 ·≈–°“√æ—≤π“ ∑’¬Ë ß—Ë ¬◊π·Ààß Àª√–™“™“μ‘Õ¬à“ßμàÕ‡π◊ÕË ß¢≥–‡¥’¬«°—π°Á¡∫’ ∑∫“∑·≈–°“√¡’ «à π√à«¡„π°“√¥”‡π‘π°“√‡æ◊ÕË μÕ∫ πÕß μàÕ·ºπªØ‘∫μ— °‘ “√ 21 ·≈–·ºπ°“√¥”‡π‘πß“π‚®Œ—π‡π ‡∫Õ√尥⫬ ∑—ßÈ °“√¥”‡π‘π°“√‡Õß ·≈–°“√ π—∫ πÿπ¥â“πß∫ª√–¡“≥ °”≈—ߧπ ·≈–Õߧ姫“¡√Ÿ·â °à¿“§’∑√’Ë ∫— °“√ π—∫ πÿπ çhttp://www.mnre.go.th/MNRE/Agenda21/thai-1.htmé

4.2 °“√‡™◊ËÕ¡‚¬ß‰ª Ÿà·ºπæ—≤π“®—ßÀ«—¥·≈–™ÿ¡™π ”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√æ—≤π“°“√‡»√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘ ( »™.) ®–¡ÿßà ‡ªìπÕߧå°√π”„π°“√ à߇ √‘¡ º≈—°¥—π ·≈– π—∫ πÿπ„ÀâÀπ૬ߓπ√–¥—∫π‚¬∫“¬¥â“π¢âÕ¡Ÿ≈¥”‡π‘π°“√æ—≤π“√–∫∫¢âÕ¡Ÿ≈ ∞“π¢âÕ¡Ÿ≈ ·≈–√–∫∫ ∫√‘À“√®—¥°“√ ∂‘쇑 æ◊ÕË °“√«“ß·ºπ„ÀâμÕ∫ πÕßμàÕ°“√æ—≤π“μ“¡·ºπ°“√æ—≤π“∑’¬Ë ß—Ë ¬◊π √–¬– 30 ªï ‚¥¬ à߇ √‘¡ °“√æ—≤π“¢âÕ¡Ÿ≈‡æ◊ÕË °“√‡ºÑ“√–«—ß·≈–∫àß™’∑È »‘ ∑“ß°“√‡ª≈’¬Ë π·ª≈ߢÕß ∂“π°“√≥击√…∞°‘® —ߧ¡ ¢Õߪ√–‡∑»·≈– √–¥—∫‚≈° ‡æ◊ÕË „Àâ®ß— À«—¥·≈–™ÿ¡™π∑âÕß∂‘πË ¡’¢Õâ ¡Ÿ≈ª√–°Õ∫°“√μ—¥ ‘π„®·≈–°”Àπ¥°√Õ∫∑‘»∑“ß„π°“√æ—≤π“μπ‡Õß ‰¥âÕ¬à“߇∑à“∑—π·≈–‡°‘¥¿Ÿ¡§‘ ¡ÿâ °—π∑’¥Ë ’ ∑—ßÈ π’È μâÕß¡’°“√ à߇ √‘¡„À⇰‘¥°“√π”·ºπæ—≤π“∑’¬Ë ß—Ë ¬◊π√–¥—∫™“μ‘π’È ‰ª·ª≈ß Ÿà °“√ªØ‘∫μ— ‘„π√–¥—∫¿Ÿ¡‘¿“§·≈–∑âÕß∂‘ËπÕ¬Ÿà‡ªìπ√–¬– ‡™àπ ·ºπ√–¬–°≈“ß (10 ªï) ·≈–·ºπ√–¬– —Èπ (5 ªï) ‚¥¬¡’ °“√ à߇ √‘¡√–∫∫ ·≈–°≈‰°∑’Ë®”‡ªìπ μàÕ‰ªπ’È π—∫ πÿπ„À⇰‘¥√–∫∫°“√μ‘¥μ“¡μ√«® Õ∫°“√¥”‡π‘ππ‚¬∫“¬ °“√ª√–‡¡‘πº≈°“√ªØ‘∫μ— ß‘ “π ·≈–°“√„™â ®à“¬ß∫ª√–¡“≥ ‚¥¬‡™◊ÕË ¡‚¬ß‡ªìπ‚§√ß¢à“¬¢âÕ¡Ÿ≈¢à“« “√‡ªìπ√–∫∫∑’∑Ë π— ¡—¬ ∂Ÿ°μâÕß ·¡à𬔠‰¥â¡“μ√∞“𠇪ìπ∑’Ë ¬Õ¡√—∫ ßà“¬μàÕ°“√‡¢â“∂÷ß·≈–°“√®—¥‡°Á∫¢âÕ¡Ÿ≈ ·≈–„™âª√–‚¬™π剥â√«¥‡√Á« π—∫ πÿπ„Àâ®—ßÀ«—¥·≈–™ÿ¡™π∑âÕß∂‘Ëπæ—≤π“‡¢â“ Ÿà√–∫∫μ√«® Õ∫·≈–ª√–‡¡‘πº≈°“√∫√‘À“√®—¥°“√∑’Ë¥’ ¢Õß¿“§√—∞ π—∫ πÿπ°“√æ—≤π“·≈–®—¥∑”¥—™π’™«’È ¥— º≈ ”‡√Á®¢Õß°“√æ—≤π“μ“¡·ºπ√–¬–μà“ßÊ ‡æ◊ÕË ¡ÿßà Ÿ à ß— §¡Õ¬Ÿ‡à ¬Áπ‡ªìπ ÿ¢ √à « ¡°— π ‚¥¬Õ“»— ¬ °√–∫«π°“√¡’ à « π√à « ¡®“°∑ÿ ° ¿“§ à « π∑’Ë ‡ °’Ë ¬ «¢â Õ ß ‡æ◊Ë Õ æ— ≤ 𓇪ì 𠇧√◊ Õ ¢à “ ¬°“√μ‘ ¥ μ“¡ ª√–‡¡‘πº≈„À⇰‘¥°“√¬Õ¡√—∫·≈–„™âª√–‚¬™πå√à«¡°—π‰¥âμàÕ‰ª §Ÿà¡◊Õ¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π ”À√—∫ª√–‡∑»‰∑¬

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd Sec1:81

81

3/27/09 4:11:54 AM

สนับสนุนการสร้างเครือข่ายข้อมูลร่วมกันโดยให้จังหวัดประสานกับสถาบันการศึกษาในการจัดทำฐานข้อมูล เพื่อการวางแผนและติดตามประเมินผลในระดับจังหวัด ท้องถิ่น และชุมชน และส่งเสริมการเชื่อมโยงโครงข่ายข้อมูล ระดับจังหวัด ท้องถิ่น และชุมชนเข้ากับส่วนกลางให้เป็นระบบที่เข้าถึงได้ง่าย และใช้ประโยชน์ร่วมกันได้อย่างสะดวก รวดเร็ว

4.3 การเสริมสร้างสมรรถนะแก่ภาคีทุกภาคส่วน

การเสริมสร้างสมรรถนะแก่ภาคีทุกภาคส่วนเพื่อให้สามารถนำแผนและนโยบายการพัฒนาที่ยั่งยืนในระยะ 30 ปี ไปปฏิบัติร่วมกันให้เกิดผลอย่างเป็นรูปธรรม สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ จะเป็นองค์กรนำในการส่งเสริม สนับสนุน และร่วมพัฒนาองค์กรและกลุ่มสังคมในทุกภาคส่วนเพื่อเสริมสร้าง สมรรถนะให้เพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยมีแนวทางดำเนินงานที่สำคัญ ได้แก่

มุ่งส่งเสริมและสร้างแบบอย่างภาครัฐที่มีการปรับบทบาทจากผู้กำกับ ควบคุม สั่งการ และดำเนินการเอง มาเป็นผู้ประสาน สนับสนุน บริการอำนวยความสะดวก และสามารถทำงานกับภาคีพัฒนาในลักษณะหุ้นส่วนการ พัฒนาที่คำนึงถึงความต้องการของประชาชน

มุ่งส่งเสริมภาคเอกชนที่คำนึงถึงความรับผิดชอบต่อสังคม ชุมชน ผู้บริโภค มีกระบวนการผลิตที่เป็นมิตรกับ สิ่งแวดล้อม ไม่ทำลายคุณค่าทางวัฒนธรรมและสิ่งแวดล้อม มีการจัดการที่โปร่งใสและเป็นธรรมในการประกอบธุรกิจ และเข้ามามีบทบาทร่วมจัดบริการสังคมและกิจกรรมสร้างสรรค์อื่นๆ ร่วมกับภาครัฐ

มุ่งส่งเสริมให้ภาคสถาบันและองค์กรต่างๆ อาทิ สถาบันศาสนา มีบทบาทเป็นแหล่งเผยแพร่หลักธรรม ปลูก ฝังทัศนคติการใช้หลักธรรมในการดำเนินชีวิต การช่วยเหลือเกื้อกูลคนในสังคมและร่วมดำเนินกิจกรรม สาธารณประโยชน์ สถาบันการศึกษาจะมีบทบาทเป็นแหล่งให้ความรู้ สร้างศักยภาพและกระบวนการเรียนรู้ของเด็ก และเยาวชนและคนทุกกลุ่มวัย สื่อสารมวลชนจะมีบทบาทในการตรวจสอบเฝ้าระวัง เป็นสื่อกลางสะท้อนข้อเท็จจริง สร้างความรู้และกระแสสังคมเชิงสร้างสรรค์

มุ่งสนับสนุนภาคชุมชนให้มีขีดความสามารถพึ่งพาตนเองได้ มีการรวมกลุ่มเสริมสร้างความเข้มแข็งให้ สามารถมีบทบาทเข้าร่วมในกระบวนการพัฒนาทุกขั้นตอนอย่างมีประสิทธิภาพ

82

คู่มือยุทธศาสตร์การพัฒนาที่ยั่งยืนสำหรับประเทศไทย

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 82

3/3/09 10:42:39 PM

∫√√≥“πÿ°√¡ Àπ—ß ◊Õ °√–∑√«ß«‘∑¬“»“ μ√å ‡∑§‚π‚≈¬’ ·≈– ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ °√Õ∫·ºπ®—¥°“√§ÿ≥¿“æ¿ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ æ.». 25452549 ”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√æ—≤π“°“√‡»√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘ ‚§√ß°“√®—¥∑”¬ÿ∑∏»“ μ√å°“√∫√‘‚¿§ ∑’ˬ—Ë߬◊π 情¿“§¡ 2550 ”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√æ—≤π“°“√‡»√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘ ‚§√ß°“√æ—≤π“¥—™π’™’È«—¥°“√æ—≤π“ ∑’ˬ—Ë߬◊π¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬ √–¬–∑’Ë Õß (√“¬ß“π©∫—∫ ¡∫Ÿ√≥å) ¡°√“§¡ 2549 ”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√æ—≤π“°“√‡»√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘ ·ºπæ—≤𓇻√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘ ©∫—∫∑’Ë 10 (æ.». 2550-2554) °√ÿ߇∑æ ”π—°ß“π§≥–°√√¡°“√æ—≤π“°“√‡»√…∞°‘®·≈– —ߧ¡·Ààß™“μ‘ √“¬ß“πº≈μ“¡‡ªÑ“À¡“¬°“√æ—≤π“ ·Ààß À— «√√…¢Õߪ√–‡∑»‰∑¬ æ.». 2547 °√ÿ߇∑æ ”π—°ß“ππ‚¬∫“¬·≈–·ºπ∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘·≈– ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ π‚¬∫“¬·≈–·ºπ°“√ à߇ √‘¡·≈–√—°…“ §ÿ≥¿“æ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡·Ààß™“μ‘ æ.». 2540-2559 ”π—°ß“πª≈—¥°√–∑√«ß∑√—欓°√∏√√¡™“μ‘·≈– ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ ‚§√ß°“√Õπÿ«—μμ“¡·ºπªØ‘∫—μ‘°“√ 21 ·≈– °“√æ—≤π“∑’ˬ—Ë߬◊π (√“¬ß“π©∫—∫ ¡∫Ÿ√≥å) °√ÿ߇∑æ : æ.». 2547 ‡«Á∫‰´μå °√¡°“√ª°§√Õß °√¡°“√æ—≤π“™ÿ¡™π °√¡§«∫§ÿ¡¡≈æ‘… °√¡ªÑÕß°—π·≈–∫√√‡∑“ “∏“√≥¿—°√¡ªÉ“‰¡â °√¡æ—≤π“∑’Ë¥‘π °√¡æ—≤π“æ≈—ßß“π∑¥·∑π·≈–Õπÿ√—°…åæ≈—ßß“π °√¡ à߇ √‘¡°“√ª°§√Õß∑âÕß∂‘Ëπ °√¡ à߇ √‘¡§ÿ≥¿“æ ‘Ëß·«¥≈âÕ¡ °√–∑√«ß°“√§≈—ß °√–∑√«ß°“√μà“ߪ√–‡∑» °√–∑√«ß°“√æ—≤π“ —ß§¡ ·≈–§«“¡¡—Ëπ§ß¢Õß¡πÿ…¬å °√–∑√«ß‡°…μ√·≈– À°√≥å °√–∑√«ß§¡π“§¡ °√–∑√«ß‡∑§‚π‚≈¬’ “√ π‡∑»·≈–°“√ ◊ËÕ “√ °√–∑√«ßæ≈—ßß“π °√–∑√«ß¬ÿμ‘∏√√¡ °√–∑√«ß«—≤π∏√√¡ °√–∑√«ß«‘∑¬“»“ μ√å ·≈–‡∑§‚π‚≈¬’ °√–∑√«ß»÷°…“∏‘°“√ °√–∑√«ß “∏“√≥ ÿ¢ °√–∑√«ßÕÿμ “À°√√¡ »Ÿπ¬åÕ”π«¬°“√∫√‘À“√®—ßÀ«—¥™“¬·¥π¿“§„μâ ∂“∫—πæ—≤π“Õߧå°√™ÿ¡™π (Õߧ尓√¡À“™π)

http://www.dopa.go.th http://www.cdd.go.th http://www.pcd.go.th http://www.disaster.go.th http://www.forest.go.th http://www.ldd.go.th http://www.dede.go.th http://www.thailocaladmin.go.th http://www.deqp.go.th http://www.mof.go.th http://www.mfa.go.th http://www.m-society.go.th http://www.moac.go.th http://www.mot.go.th http://www.mict.go.th http://www.energy.go.th http://www.moj.go.th http://www.m-culture.go.th http://www.most.go.th http://www.moe.go.th http://www.moph.go.th http://www.m-industry.go.th http://www.sbpac.moi.go.th http://www.codi.or.th

สถาบันวิจัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งประเทศไทย http://www.tistr.or.th สำนักงานการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม http://www.alro.go.th สำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา http://www.krisdika.go.th สำนักงานคณะกรรมการการกระจายอำนาจ ให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

http://www.dloc.opm.go.th สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน http://www.obec.go.th สำนักงานคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามยาเสพติด http://www.oncb.go.th สำนักงานคณะกรรมการป้องกันอุบัติภัยแห่งชาติ http://safety.thaigov.net สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ http://www.nesdb.go.th สำนักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ

http://www.rdpb.go.th สำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ http://www.nrct.net สำนักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ http://www.nhrc.or.th สำนักงานนโยบายและแผนพลังงาน http://www.eppo.go.th สำนักงานปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. เว็บไซต์ “Agenda 21” http://www.mnre.go.th/MNRE/Agenda21/a-01-1.htm สำนักงานปลัดกระทรวงพาณิชย์ http://www.ops.moc.go.th สำนักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย http://www.moi.go.th/dpt02.htm สำนักงานปลัดกระทรวงแรงงาน http://www.mol.go.th/office/03.htm สำนักงานพัฒนาการท่องเที่ยว http://www.tourism.go.th สำนักงานพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ http://www.nstda.or.th สำนักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ http://www.acfs.go.th สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร http://www.oae.go.th สำนักงานเศรษฐกิจการคลัง http://www.fpo.go.th สำนักงานสภาความมั่นคงแห่งชาติ http://www.nsc.go.th

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 84

3/3/09 10:42:39 PM

ภาคผนวก ก

รายชื่อผู้เข้าร่วมประชุม The 1st Consultation Workshop on National Sustainable Development Strategy (NSDS) for Thailand Monday 5 February 2007 at 08:30 am – 16:00 pm Larn Luang Room, 1st Fl., Royal Princess Larn Luang, Bangkok

No. Fullname Title Organization Tel./Fax 1. Chaiyarit Plan and Agricultural Tel. 0-2281-0543 Buathong Policy Analyst Land Reform Fax 0-2281-4486 Office E-mail : rootbua@yahoo.com

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 85

2.

Urai Tananon Statistician 7

Agricultural land Reform Office

Tel. 0-2282-3592 E-mail : uk_urai@yahoo.com

3.

Choonhadej Brahmasrene

Planner

Civil Society Planning Network

Tel. 0-2653-6795 E-mail : plan4thai@yahoo. com

4.

Chamnan Wattanasiri

Community Development Department

5.

Wanchai Bunluesinth

Chief of international Relation Subdivision Policy and Plan Analyst

Tel. 0-2222-9821 Fax 0-2222-9862 E-mail :Chamnanwat@yahoo. com Tel. 0-2223-0021 Ext. 1211 Fax 0-2223-9372 E-mail : wanchai_b@dede.go.th

6.

Wachana Kulchanarat

Plan and Policy Analyst 8

Department of Alternative Energy Development and Efficiency Department of Disaster Prevention and Mitigation

Tel. 0-2243-2187 Fax 0-2243-2204 E-mail : wachanac@yahoo.com

3/3/09 10:42:39 PM

No. Fullname 7.

Pensri Anantagulnathi

Title Public Health Officer

Organization Department of Disease Control

8.

Sakulrat Pornrungroengkul

Environmental Officer

Department of Environmental Quality Promotion

9.

Sukanya

Environmental Officer

Department of Environmental Quality Promotion Department of Environmental Quality Promotion Department of Foreign Trade (Trade Policy and Management System Development Division) Department of Health

Boonsermkij 10.

Tongbai Vejchaphun

Environmental Officer 7

11.

Charun Maneesopon

Trade Technical Officer

12.

Prasert

Deputy

13.

Louicharoen Jittima Rodsawad

Director-General Public Health Department of Technical Health Officer 7

14. Pensri Thongnopkhun

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 86

Scientist 8

Tel./Fax Tel. 0-2590-4380 Fax 0-2510-4388 E-mail : pensr2@hotmail. com Tel. 0-2298-5645

Tel. 0-2298-5652 Fax 0-2298-5652

Tel. 0-2547-5131 Fax 0-2547-5129 E-mail : charun@pn.dft.moc.go.th

Tel. 0-2590-4190 Fax 0-2590-4356 E-mail : r_jittima@hotmail.com

Department of Tel. 0-2367-8222-3 Industrial E-mail : promotion penthong@hotmail.com (Bureau of Industrial Sectors Development)

3/3/09 10:42:39 PM

No. Fullname 15. On-anong Songkitti 16. Thanop Panyapattanakul

17. Nareeta Supradit Na Ayutthaya

18. Duangjai Sathasuk 19. Chaipat Chaisatit

20. Sonjai Havanond

21. Vichien Tanvannarak

22. Pennapa Kongtanasarasith

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 87

Title

Organization

Tel./Fax

Scientist

Department of Tel. 0-2202-4145 Industrial Works Fax 0-2202-4170 E-mail : onanong@diw.go.th Diplomat Department of International Organizations, Ministry of Foreign Affairs Diplomat Department of Tel. 0-2643-5000 Ext. 2297 International E-mail : Organizations, nareetas@mfa.go.th

Ministry of Foreign Affairs Policy and Plan Department of Tel. 0-2221-8870 Analyst 8 Land Fax 0-2221-8870 Director of Department of Tel. 0-2241-9000 (4121) Environmental Local and Public Administration Participation Promotion Division Coastal and Department of Tel. 0-2298-2166 Mangrove Marine and Fax 0-2298-2091 Resources Coastal E-mail: management Resources sonjai_h@hotmail.com Expert Foreign Relations Department of Tel. 0-2590-6142 Officer Medical Services Fax 0-2591-8267

E-mail : vichien@ health.moph. go.th Geologist Department of

Mineral

Resources

3/3/09 10:42:39 PM

No. 23.

Fullname

Pitaks Ratanajaruraks

Title

Director of Mineral Resources Conservation and Management Division Director

24.

Seree Srihatrai

25.

Jariyaporn Jitjaimun

Town Planner 7

26.

Chawalita Burinwattana

Town Planner 6

27.

Pilai Jirakraisiri

28.

29.

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 88

Policy and Plan Analyst 8 Sumet Saikaew Policy and Plan Analyst Virawan Sombutsiri

Assistant Director of Environmental Division

Organization

Tel./Fax

Department of Mineral Resources

Tel. 0-2202-3930 Fax 0-2644-8781

Department of Provincial Administration Department of Public Works and Town & Country Planning (National and Regional Planning Bureau) Department of Public Works and Town & Country Planning (National and Regional Planning Bureau) Department of Religious Affairs Department of Social Development and Welfare Electricity Generating Authority of Thailand

Tel. 08-1848-7646 Tel. 0-2201-8321

Tel. 0-2201-8321

Tel. 0-2422-8781 Tel. 0-2659-619

Tel. 0-2436-1102 Fax 0-2436-1190

3/3/09 10:42:39 PM

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 89

No. 30.

Fullname Wilailux Sangtaksin

Title Organization Scientist Level 9 Electricity Generating Authority of Thailand Pharmacist 8 Food and Drug Administration, Ministry of Public Health

31.

Amornrat Leenanithigul

32.

Aurus Kongphanich

Phamacist 7

33.

Soraida Salwala

Founder and Secretariat

Friends of the Asian Elephant

34.

Dr. Kanyawat Sriyaraj

Environmental Scientist

35.

Sarunya Sujaritpong

Research Associate

Greater Mekong Subregion Core Environment Program IGES Project Office in Bangkok

36.

Nipa Scientist Jearpattaranon

Tel./Fax

Tel. 0-2436-1102 Fax 0-2436-1190

Tel. 0-2590-7289 Fax 0-2590-7286 E-mail : arlk274@fda.moph. go.th Food and Drug

Tel. 0-2590-7289 Administration, Ministry of Public Fax 0-2590-7287 E-mail : Health aurus@fda.moph.go.th

Industrial Estate Authority of Thailand

Tel. 0-2509-1200 Fax 0-2509-3533 E-mail : fae@elephant_soraid a.com Tel. 0-2207-4426 Fax 0-2207-4400

Tel. 0-2524-6441, 08-9922-3110 Fax 0-2516-2125, 0-2524-6233 Tel. 0-2253-0561 Ext. 6336 Fax 0-2252-9273 E-mail: nipaieat@yahoo.com

3/3/09 10:42:39 PM

No. 37.

Fullname

Title

Prasert Suwannakul

Lecturer

38.

Jongjit Arthayukti

Translator

39.

Pichart Watnaprateep

Forestry Officer 8

40.

Pornsri Wanichwiwat

Public Relation Manager

41.

Rachanee Songanok

Economist

42.

Thanin Pa-Em

Director of Competitiveness Development Office

Organization

Institute of Thai Law, Ramkhamhaen g University J.A. Translation and Interpretation Service National Park, Wildlife and Plant Conservation Department National Village and Urban Community Fund Office Office of Agricultural Economic

Tel./Fax

Tel. 0-2310-8205-9 Fax 0-2310-8205 Tel./Fax 0-2594-3479, 0-2594-3887 Tel. 0-2940-7134 Fax 0-2940-7134 E-mail : pichartiwat@yahoo. com Tel. 0-2502-3822-5 Fax 0-2502-3821 E-mail : pondandheart@hotmail .com Tel. 0-2579-8615 Fax 0-2579-8615 E-mail : rachanee@oae.go.th Tel. 0-2280-4085 Ext. 5245 E-mail : thanin@nesdb.go.th

Office of National Economic and Social Development Board 43. Arathip Office of Tel. 0-2280-4085 ArchaviboonNational Ext. 3326 yobol Economic and Social Development Board

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 90

3/3/09 10:42:39 PM

No. Fullname 44. Jinanggoon Rojananan

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 91

Title

Organization

Policy and Plan Office of Analyst 8 National Economic and Social Development Board Policy and Plan Office of Analyst National Economic and Social Development Board Policy and Plan Office of Analyst National Economic and Social Development Board Director of Office of Policy and National Planning Section Environment Board

45.

Chuleeporn Bunyamalik

46.

Panida Poongamdee

47.

Raweewan Bhuridej

48.

Sumaporn Saelim

49.

Rasmi Senior Hanvajanavong Management Officer

Office of Permanent Secretary, Ministry of Public Health (Bureau of Policy and Strategy) Office of SME Promotion

Tel./Fax

Tel. 0-2280-4085 Ext. 2318 E-mail : jinanggoon@nesdb. go.th Tel. 08-1658-0737

Tel. 0-2280-4085 Ext. 3707/3709

Tel. 0-2265-6500 Ext. 6771 Fax 0-2265-6602 E-mail : raweewan@onep.go.th

Tel. 0-2590-2348

Tel. 0-2278-8800 Ext. 244 Fax 0-2273-8851 E-mail : rasmi@sme.go.th

3/3/09 10:42:39 PM

No. Fullname 50. Sukanya Wongprachya

Title

Policy and Planning Analyst 8

51. Peerayu Wattanachot 52. Korawan Suphunarat

Cultural Officer 6

53. Sumonta Rungrueng

Policy and Planning Analyst 7

54. Kanyaratna Jirajinda

55. Maturode Sumranpon

Policy and Planning Analyst

56. Anuda Tawatsin Environmental Officer 57. Jiranun Environmental Hempoonsert Scientist 7

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 92

Organization

Tel./Fax

Office of the Tel. 0-2281-0484 Basic Education Fax 0-2282-7295 Commission Office of the Tel. 0-2245-9353 Narcotics Control Board Office of the Tel. 0-2247-0013 Ext. 1322 National Fax 0-2248-5852 Cultural Commission Office of the Tel. 0-2222-4160 Permanent Fax 0-2223-5242

Secretary, Ministry of Interior (Bureau of Policy and Planning) Office of the Tel. 0-2306-8841, Permanent 08-1734-8872 Secretary, Fax 0-2306-8718 Ministry of Social Development and Human Security Office of the Tel. 0-2281-5555 Ext. 1318 Vocational E-mail: Education maturode_nong13 Commission @yahoo.com (Bureau of Policy and Planning) Pollution Control Tel. 0-2298-2564 Department Fax 0-2298-2552 Pollution Control Department

3/3/09 10:42:40 PM

No. Fullname 58. Kanignun Kotchadaj

Title Environmental Officer

59. Pornsook Chongprasith

Director of Marine Environment Division

60. Chanansiri Punpanich

Safety Officer

61. Supparat Samran

Senior Forestry Officer

62. Pol. Lt. Col. Kitisak Kijpoovadoul

Inspector (Attached to Internal Security Operation Command)

Organization

Pollution Control Tel. 0-2298-2484 Department Pollution Control Tel. 0-2298-2239 Department Fax 0-2298-2240 E-mail : marinepollution_pcd @yahoo.com PTT Public Tel. 0-2537-2472 Company Limited Royal Forest Tel. 0-2561-4292 Department Ext. 673 E-mail : ssamran43@yahoo.com Royal Thai Tel. 0-2205-3062 Police Fax 0-2205-3050

63. Acharee Steinmueller

Tel. 0-2718-5460 Fax 0-2718-5461-2

65. Subrato Sinha

Tel. 0-2579-1121-30 Ext. 2210 Fax 0-2579-1121-30 Ext. 2212 E-mail : rewa_anuwattana@yah oo.com Tel. 0-2288-2259

Senior Research Thailand Specialist Development Research Institute 64. Rewadee Thailand Anuwattana Institute of Scientific and Technological Research

66. Aida Karazhanova 67. Sansana Malaiarisoon

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 93

Tel./Fax

Environmental Affairs Officer Programme Officer Programme Officer

UNEP ROAP UNEP RRC.AP UNEP RRC.AP

Tel. 0-2516-0110-44 0-2524-6235 Tel. 0-2524-5392

3/3/09 10:42:40 PM

No. Fullname 50. Sukanya Wongprachya

Title

Policy and Planning Analyst 8

51. Peerayu Wattanachot 52. Korawan Suphunarat

Cultural Officer 6

53. Sumonta Rungrueng

Policy and Planning Analyst 7

54. Kanyaratna Jirajinda

55. Maturode Sumranpon

Policy and Planning Analyst

56. Anuda Tawatsin Environmental Officer 57. Jiranun Environmental Hempoonsert Scientist 7

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 92

Organization

Tel./Fax

Office of the Tel. 0-2281-0484 Basic Education Fax 0-2282-7295 Commission Office of the Tel. 0-2245-9353 Narcotics Control Board Office of the Tel. 0-2247-0013 Ext. 1322 National Fax 0-2248-5852 Cultural Commission Office of the Tel. 0-2222-4160 Permanent Fax 0-2223-5242

Secretary, Ministry of Interior (Bureau of Policy and Planning) Office of the Tel. 0-2306-8841, Permanent 08-1734-8872 Secretary, Fax 0-2306-8718 Ministry of Social Development and Human Security Office of the Tel. 0-2281-5555 Ext. 1318 Vocational E-mail: Education maturode_nong13 Commission @yahoo.com (Bureau of Policy and Planning) Pollution Control Tel. 0-2298-2564 Department Fax 0-2298-2552 Pollution Control Department

3/3/09 10:42:40 PM

No. Fullname 58. Kanignun Kotchadaj

Title Environmental Officer

59. Pornsook Chongprasith

Director of Marine Environment Division

60. Chanansiri Punpanich

Safety Officer

61. Supparat Samran

Senior Forestry Officer

62. Pol. Lt. Col. Kitisak Kijpoovadoul

Inspector (Attached to Internal Security Operation Command)

Organization

Pollution Control Tel. 0-2298-2484 Department Pollution Control Tel. 0-2298-2239 Department Fax 0-2298-2240 E-mail : marinepollution_pcd @yahoo.com PTT Public Tel. 0-2537-2472 Company Limited Royal Forest Tel. 0-2561-4292 Department Ext. 673 E-mail : ssamran43@yahoo.com Royal Thai Tel. 0-2205-3062 Police Fax 0-2205-3050

63. Acharee Steinmueller

Tel. 0-2718-5460 Fax 0-2718-5461-2

65. Subrato Sinha

Tel. 0-2579-1121-30 Ext. 2210 Fax 0-2579-1121-30 Ext. 2212 E-mail : rewa_anuwattana@yah oo.com Tel. 0-2288-2259

Senior Research Thailand Specialist Development Research Institute 64. Rewadee Thailand Anuwattana Institute of Scientific and Technological Research

66. Aida Karazhanova 67. Sansana Malaiarisoon

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 93

Tel./Fax

Environmental Affairs Officer Programme Officer Programme Officer

UNEP ROAP UNEP RRC.AP UNEP RRC.AP

Tel. 0-2516-0110-44 0-2524-6235 Tel. 0-2524-5392

3/3/09 10:42:40 PM

No. Fullname 68. Chaiyod Bunyagidj

69. Pongvipa Lohsomboon

Title

Tel./Fax

Thailand Environment Institute Thailand Environment Institute

Tel. 0-2503-3333 Ext. 405 Fax 0-2504-4826-8 Tel. 0-2503-3333 Ext. 302 Fax 0-2504-4826-8

Thailand Environment Institute 71. Sumon Research Fellow Thailand Sumetchoengpr Environment achya Institute 72. Wipawan Program Thailand Klungngoen Secretary Environment Institute

Tel. 0-2503-3333 Ext. 310 Fax 0-2504-4826-8 Tel. 0-2503-3333 Ext. 309 Fax 0-2504-4826-8 Tel. 0-2503-3333 Ext. 303 Fax 0-2504-4826-8

70. Samrahn Meesomjit

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 94

Vice president

Organization

Director of Business and Environment Program Senior Research Associate

3/3/09 10:42:40 PM

ภาคผนวก ข

รายชื่อผู้เข้าร่วมประชุม The 2 Consultation Workshop on National Sustainable Development Strategy (NSDS) for Thailand Wednesday 4 April 2007 at 09.00 am – 16.30 pm Larn Luang Room, Royal Princess Hotel, Larn Luang, Bangkok

No. Fullname Title Organization Tel./Fax 1. Panita Satutum Chief of Foreign Agricultural Tel.0-2281-0373 Land Reform Fax.0-2282-4260 Cooperation Office E-mail : Section panita45@yahoo.com Research & Development Bureau 2. Sumaporn Policy and Plan Bureau of Policy Tel. 0-2590-2340 Sealim Analyst 8 and Strategy E-mail: sumaporn@health.moph. go.th 3. Apinant Tel.0-2205-3176 Superintendent Crime Control ketusatsian Planning Division Fax.0-2205-3179 E-mail: pisanu@pdccpolice.com 4. Pol.Lt.Col.Pisanu Inspector Crime Control Tel.0-2205-3176 Planning Division Fax.0-2205-3179 Phranpanus E-mail: pisanu@pdccpolice.com 5. Samaporn Agricultural Department of Tel.0-2579-3827 Khongkhuan Extensionnist 6 Agricultural E-mail: Extension farmdev52@doae.go.th

6. Wanchai Tel. 0-2223-0021 Policy and Plan Department of Ext. 1211 Bunluesinth Analyst Alternative Fax 0-2223-9372 Energy E-mail : Development and Efficiency wanchai_b@dede. go.th

nd

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 95

3/3/09 10:42:40 PM

No. 7.

Fullname Thatsaya Thongsuk

8.

Rath rurangchotevit

Environmental scientist 8

9.

Tongbai Vejchaphun

Environmental Officer 7

10.

Manop Chivatanasoont orn

Plan and Policy Analyst 9

Department of Industrial Promotion

11.

On-anong Songkitti

Scientist

Department of Industrial Works

12.

Duangjai Sathasuk

Policy and Plan Analyst 8

Department of Lands

13.

Chaipat Chaisawat

Director of Environmental and Participatory Promotion Division

Department of Local Administration

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd Sec1:96

Title -

Organization Department of Disaster Prevention and Mitigation Department of Environmental Quality Promotion Department of Environmental Quality Promotion

Tel./Fax

Tel. 0-2243-2187 Fax 0-2243-2204 E-mail : Th.Thatsaya@yahoo. com Tel.0-2577-4128 ext.1123 Mobile 081-306-6407 E-mail : rath@thaimail.com; rath10@yahoo.com Tel. 0-2298-5652 Fax 0-2298-5652

Tel.0-2202-4560 Fax.0-2354-3059 E-mail: manop@dip.go.th Tel. 0-2202-4145 Fax 0-2202-4170 E-mail : onanong@diw.go.th Tel.0-2221-8870 Fax.0-2222-2093 E-mail: duangai@dol.go.th Tel.0-2241-9000 ext 4121

3/27/09 2:22:09 AM

No. Fullname 14. Surachai Tanchatchawal

-

15. Pichai Otarawanna

Geologist

16. Phitaks Rattanajaruraks

Director of Geological Resource Conservation and Management Division Forestry Officer 6

17. Sujitra Jariyakul

18.

19.

20.

21.

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 97

Title

Organization Department of Local Administration Department of Mineral Resources Department of Mineral Resources

Tel./Fax

Suansunantha Palace Ratchasrima Road, Dusit Bangkok Tel.0-2202-3932 Fax.0-2202-3940 E-mail: Potota969@hotmail.com

Tel. 0-2202-3930 E-mail : rattanajaruraks@ hotmail.com

Department of National Park, Wildlife and Plant Conservation Tel.0-2201-8326 Jariyaporn Town Planner Department of Fax.0-2245-7987 Jitjaimun Public Works and Town & E-mail: Country maewj@hotmail.com Planning Thitima Religious Department Of Tel. 0-2422-8787 Suphapuch Officer Religious Affair Fax.0-2422-8782 E-mail titima_su@yahoo.com Tel. 0-2659-619 Sumet Saikaew Policy and Department of Fax 0-2282-7884 Plan Analyst Social E-mail: Development sumet05@hotmail.com and Welfare Orapan Department of Tel.0-2271-6000 Payakkaporn Water ext06323 Resources Fax.0-2271-6283 E-mail: p_orapan@hotmail.com

3/3/09 10:42:40 PM

No. Fullname Title 22. Soraida Salwala Founder and Secretariat

Organization Friends of the Asian Elephant

23. Sarunya Sujaritpong

Research Associate

IGES Project Office in Bangkok

24. Nipa Jiarapattranon

Scientist

Industrial Estate Authority of Thailand Ministry of Natural Resources and Environment

27.

28.

29.

30.

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 98

Tel. 0-2509-1200 Fax 0-2509-3533 E-mail : fae@elephant_soraida. com Tel. 0-2524-6441, 08-9922-3110 Fax 0-2516-2125, 0-2524-6233 E-mail : sujaritpong@iges.or.jp 618 Nikom Makkasan Ratchathevee, Bangkok

Tel. 0-278-8265 Fax.0-2265-6192 E-mail: pp_moner@yahoo.com Pat_pp9@ hotmail.com Deputy Narcotics Tel. 0-2521-8085 Pol.Lt.Col. Superintenden Suppression Fax. 0-2521-8031 Phetcharaporn Bureau E-mail : Mongpholmuan t jjjaaa@hotmail.com g Manat Larpphon Standards National Bureau Tel. 0-2283-1600 ext 1186 Fax.0-2280-3899 Officer 7 of Agricultural Commodity and E-mail : Food Standards mlarpphon@yahoo.com Pornthep Technical National park, Tel.0-2561-4292 Chormali Forest Officer Wildlife and Email:chormali_p Plant @yahoo.com Conservation Department Arawan NuiPolicy and Office of Tel. 08-1837-3406 eiam Plan Analyst 7 Agriculatural Economic Churee Senior Policy Office of Tel. 0-2940-6671-2 Klannamkem and Plan Agricultural Fax. 0-2579-2593 E-mail : Analyst Economics churee@oac.go.th Churee_kl@yahoo.com

25. Patchaya ponyiam

26.

Tel./Fax

Project Analyze

3/3/09 10:42:40 PM

No. 31.

Fullname Peerayu Wattanachote

Title Policy and Plan Analyst 6

32.

Chantarat Pakapong

Policy and Plan Analyst

33.

Dr. Srisamorn Pumsa-ad

Advisor

34.

Kulaya Ruentongdee

Cultural Officer7

35.

Porametee Vimolsiri

Senior Advisor in Policy and Plan

36.

Aratip Archaviboonyob ol

Policy and Plan Analyst 8

37.

Chirada Osathanon

Policy and Plan Analyst 8

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd Sec1:99

Organization Office of Narcotics Control Board Office of Permanent Secretary, Ministry of Education

Tel./Fax Tel. 0-2245-5288 E-mail : oncb44y@yahoo.com Policy and Planning Bureau Office of Permanent Secretary, Ministry of Education 8th Fl., Ratchamangkalapisek Building

Office of the Basic Education Commission Office of The National Culture Commission in Ministry of Culture Office of the National Economics and Social Development Board Office of the National Economics and Social Development Board Office of the National Economics and Social Development Board

Tel.08-1358-5820

Tel.0-2247-0013 ext 1121 Fax.0-2248-5843 E-mail: kulayar@hotmail.com Tel.0-2280-4085 ext.6145 Fax.0-2282-1475 E-mail : porametee@nesdb.go.th

Tel. 0-2280-4085 μàÕ 3326 Fax. 0-2829-9158 E-mail : aratip@nesdb.go.th

Tel. 0-2280-4085

3/27/09 2:22:10 AM

No. Fullname 38. Chuleeporn Bunyamalik

Tel./Fax Tel.0-2280-4085 ext 2509 Fax.0-2280-0892 Email: bunyamalik @yahoo.com

39.

Tel.0-2281-2006 Fax.0-2282-2827 E-mail: rosawan@ nesdb.go.th

40.

41.

42.

43.

Title Organization Policy and Office of the Plan Analyst 8 National Economics and Social Development Board Rosawan Policy and Office of the vanakalas Plann National Analyst 7 Economics and Social Development Board Panida PhuPolicy and Office of The ngammdee Plan Analyst 6 National Economic and Social Development Board (NESDB) Chuanphit Policy and Office of the Dutsadeeprasert Plan Analyst National Economics and Social Development Board Buntoon Project Office of The Srethasirote Director National Human Rights Commission of Thailand Perapong Manakit Advisor Office of The National Security Council

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 100

Tel.0-2280-4085 ext 3709 E-mail: panida@ nesdb.go.th Tel.0-2280-4085 ext 3710 E-mail : chuanphit@nesdb.go.th

Tel. 0-2215-2883-5 Fax. 0-2215-2883 E-mail : Chasa_m@yahoo.com

Tel.0-2629-8084 Fax.0-2629-8083 E-mail: P_manakit @yahoo.com

3/3/09 10:42:40 PM

No. Fullname 44. Soontaree Sriprachyakul

Title Director Special Affairs,Group

45. Sompong yongvanics

Financial Consultant

46. Paranee Sawasdirak

Planner

47. Chonchanok Aroonlert

Environmental Officer 5

48. Jiranum Hampoonsert

Environmental Officer

49. Rangsan Pinthong

Director of Planning and Evaluation Division Economist 5

50. Benjarat Tanongsakmontri

51. Nakarin Prompat

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 101

Economist 3

Organization Office of The Royal Development Project Board

Tel./Fax Tel. 0-2280-6193 ext 191 Fax. 0-2282-3819 E-mail : soontares@yahoo.com; soontaree@mail.rdpb. go.th; cute284@hotmail.com Pakdi Advocates Fax.0-2236-6815 and Solicitors E-mail: sompongyong@gmail.co m; pravity@gmail.com Tel. 0-2653-6792 Plan for Thai Fax. 0-2253-7891 (Civil Society E-mail : Planning plan4thai@yahoo.com; Network) psawas@hotmail.com

Pollution control Tel.0-2298-2253 Department Fax.0-2298-2240 E-mail: marinepollution_pcd@ yahoo.com Pollution Control Tel. 0-2298-2467 Department Fax. 0-2298-2471 E-mail : jiranun.h@pcd.go.th Pollution Control Tel.0-2298-2467 Department FAX.0-2298-2471 E-mail : rangsan.p@pcd.go.th Public Debt Tel. 0-2265-8050 ext 5207 Management Fax. 0-2273-9144 Office E-mail : benjarat@pdmo.mof. go.th Public Debt Tel. 0-2265-8050 ext 5222 Management Fax. 0-2273-9144 E-mail : Office ob_pang@hotmail.com

3/3/09 10:42:40 PM

No. Fullname 52. Paktra Koonpratoom

Title Economist

53. Janchom Chintayananda

Justice Affaire Rights and Official, Level 8 Liberties Protection Department

54. Supparat Samran Senior Forestry Officer

Organization Public Debt Management Office

Royal Forest Department

55. Acharee Steinmueller

Senior Research Thailand Specialist Development Research Institute

56. Rewadee Anuwattana

Academic Thailand Institute Official, Level 6 of Scientific and Technological Research(TISTR)

57. Chaveng Chao

Executive Environment Committee

The Federation of Thai Industries

58. Surapon Duangkhae

Secretary General

Wildlife Fund Thailand

59. Dr. Yuwaree In-na Environmental Affairs Officer

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 102

UNEP ROAP

Tel./Fax Tel. 0-2265-8050 Fax. 0-2273-9058 E-mail : paktra_k@yahoo.com

Tel. 0-2502-8211 FAX. 0-2502-8207 E-mail : rlpdletter@ yahoo.com

Tel. 0-2561-4292 Ext. 673 Fax 0-2561-4842 E-mail : ssamran43@ yahoo.com Tel. 0-2718-5460 Fax 0-2718-5461-2 E-mail : acharee@tdri.or.th Tel. 0-2579-1121-30 # 2210 Fax.0-2579-6517 E-mail : renaanuwattana@yahoo.com; renaanuwattana@hotmail.com Tel. 0-2345-1263 Fax. 0-2345-1266-7 E-mail : chaveng.chao.cc@ bayer-ag.de; ponchomf@off.fti.or.th Tel.0-2521-3435 Fax.0-2552-2790 E-mail: surapon wft@gmail.com

Tel. 0-2288-2601 E-mail : in-na@un.org

3/3/09 10:42:40 PM

No. Fullname 60. Sansana Malaiarisoon

Tel./Fax Tel. 0-2524-5392 UNEP RRC.AP E-mail : Sansana.Malaiarisoon@ rrcap.unep.org

61. Dr. Chaiyod Vice President Thailand Tel. 0-2503-3333 ext 405 Bunyagidj Environment Fax. 0-2504-4826-8 Institute E-mail : chaiyod@tei.or.th 62. Dr. Pongvipa Director Thailand Tel. 0-2503-3333 ext 302 Lohsomboon Environment Fax. 0-2504-4826-8 Institute E-mail : pongvipa@tei.or.th 63. Samrahn Meesomjit Research Fellow Thailand Tel. 0-2503-3333 ext 310 Fax. 0-2504-4826-8 Environment Institute E-mail : samrahn@tei.or.th 64. Sumon Research Fellow Thailand Tel. 0-2503-3333 ext 309 Fax. 0-2504-4826-8 Environment SumetchoengE-mail : lek@tei.or.th Institute prachya

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 103

Title Programme Officer

Organization

3/3/09 10:42:41 PM

ภาคผนวก ค

รายชื่อผู้เข้าร่วมประชุม The Stakeholder Consultation Meeting on National Sustainable Development Strategy (NSDS) for Thailand Friday 7 December 2007 at 13:30 – 15:30 pm Prayad Room, 3rd Fl., NESDB, Bangkok

No. Fullname Title Organization Tel./Fax 1. Ratchanee ADirector Department of Tel.0-2577-4128 ext.1123 maruji Environmental Mobile 081-306-6407 Quality Promotion 2. Sukanya Plan and Policy Department of Boonsuwan analyst 7 Forestry 3. Chalothorn Policy and Plan Department of Chumpookul Analyst 4 Forestry 4. Ritthikrai Geologist 7 Department of Pavapootanond Groundwater Na Resources Mahasarakam 5. Sonjai Coastal and Department of Tel. 0-2298-2166 Havanond Mangrove Marine and Fax 0-2298-2091 Resources Coastal E-mail: management Resources sonjai_h@hotmail.com Expert 6. Pitaks Director of Department of Tel. 0-2202-3930 Ratanajaruraks Mineral Mineral Fax 0-2644-8781 Resources Resources Conservation

and Management Division 7. Representative Department of Water Resources

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 104

3/3/09 10:42:41 PM

No. 8.

Fullname Pichart Watnaprateep

9.

Watcharee Poldejsataporn

10.

Raweewan Bhuridej

11.

Porametee Vimolsiri

12.

Nattha-ake Dutsadeeprasert

13.

Chuleeporn Boonyamalig

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd Sec1:105

Title Director of International Cooperation Division

Organization

National Park, Wildlife and Plant Conservation Department Environmental Office of Officer 6 International Cooperation on Natural Resources and Environment Office of Ministry of Natural Resources and Environment Director of Office of Policy and Natural Planning Section Resources and Environmental Policy and Planning Senior Advisor in Office of the Policy and Plan National Economics and Social Development Board Policy and Plan Office of the Analyst National Economics and Social Development Board Policy and Plan Office of the Analyst National Economics and Social Development Board

Tel./Fax

Tel. 0-2940-7134 Fax 0-2940-7134 E-mail : pichartiwat@yahoo.com

Tel. 0-2265-6500 Ext. 6771 Fax 0-2265-6602 E-mail : raweewan@onep.go.th

Tel.0-2280-4085 ext.6145 Fax.0-2282-1475 E-mail : porametee@nesdb.go.th

Tel.0-2280-4085 ext 3710 E-mail : Natthaake@nesdb.go.th

3/27/09 2:22:12 AM

No. Fullname 14. Jiranun Hempoonsert 15. Dr. Chaiyod Bunyagidj 16. Dr. Pongvipa Lohsomboon

Title

Environmental Scientist 7 Vice President

Director

17. Tararat Sukin

artwork nsda thai 3-3-52-OK.indd 106

Organization

Tel./Fax

Pollution Control Department Thailand Tel. 0-2503-3333 ext 405 Environment Fax. 0-2504-4826-8 Institute E-mail : chaiyod@tei.or.th Thailand Tel. 0-2503-3333 ext 302 Environment Fax. 0-2504-4826-8 Institute E-mail : pongvipa@tei.or.th Thailand Tel. 0-2503-3333 ext 330 Environment Fax. 0-2504-4826-8 Institute E-mail : tararat@tei.or.th

3/3/09 10:42:41 PM