Ken Wijn-magazine 40

KEN WIJN magazine

RIOJA RENAISSANCE

HONGARIJE OP HET FEEST VAN DE VLAAMSE WIJNGILDE

POLYFONISCHE WIJNEN UIT GEORGIË

BORDEAUX 2023

LIMBURGS WIJNBOUWERSCONGRES

Jaargang 20 nr 40

Lente 2024

Oplage 2700 exemplaren

Leden van de Vlaamse Wijngilde ontvangen Ken Wijn-magazine tweemaal per jaar gratis.

Niet-leden of leden die extra exemplaren willen, kunnen een abonnement nemen abonnement@vlaamsewijngilde.be www.vlaamsewijngilde.be

Redactieraad

Pierre Paul Stacanov (hoofdredacteur)

Simonne Wellekens (eindredacteur)

Hugo Van Landeghem

Gudrun Huvelier

Jean-Pierre Tavernier

Kristel Balcaen

Peter Doomen

Anne Siebens

Verantwoordelijke uitgever

Redactie Ken Wijn-magazine p/a Pierre Paul Stacanov

Distelstraat 28 9000 Gent +32 475 544 765 pierrepaul@vlaamsewijngilde.be

Infoadres publiciteit valerie@vlaamsewijngilde.be Website www.vlaamsewijngilde.be

Coverfoto:

Herfst in Rioja

© Peter Arijs Rioja Wine Academy

Layout en druk Cousto

Kaarten

Kaarten van wijnregio's gegenereerd met Wine Maps Pro (www.winemapsapp.co.uk).

Copyright © Jon Lord (© OpenStreetMap contributors).

INHOUD

HONGARIJE OP HET FEEST VAN DE VLAAMSE

WIJNGILDE

POLYFONISCHE WIJNEN UIT GEORGIË

BORDEAUX

2023 ­ ELK JAAR

OPNIEUW EEN

STRIJD MET EN TEGEN DE NATUUR

LIMBURGS

WIJNBOUWERSCONGRES

In de kijker

48 Rioja Renaissance

Gomez Cruzado

Artuke

Sierra de Toloño, Viña Gena Villota

Arizcuren

Juan Carlos Sancha

En verder …

4 Het eerste woord

6 Van een bange, natte droom tot een volwaardig magazine

8 Nationale Proeven 2023: Pinakel van voortdurende vorming

18 Ken Wijn-wedstrijd 2024: Voer voor masochisten?

24 Champagne De Sousa

32 Uniek in Georgië: oeroude druivenrassen

56 Coöperatieve dilemma's in de Elzas

58 Granietwijnen uit Saint-Joseph

65 Witte GSM wijn uit de serre

66 Traditie en vernieuwing op Anteprima2024

72 Barbaresco, die andere grote uit Piemonte

76 Wim Sas eerste Belgische Italian Wine Embassador

78 Alto Wine Estate: terechte trots

86 Het laatste woord

Nationaal Comité

VOORZITTER - PRESIDENT – PRÉSIDENT

Luc Dewulf luc@vlaamsewijngilde.be

ONDERVOORZITTER - VICE PRESIDENTVICE-PRÉSIDENT

Wouter De Nul wouter@vlaamsewijngilde.be

ONDERVOORZITTER - VICE PRESIDENTVICE-PRÉSIDENT

Simonne Wellekens simonne@vlaamsewijngilde.be

WIJNMEESTER - WINE MASTER - MAÎTRE DE VIN

Peter Doomen peter@vlaamsewijngilde.be

SECRETARIS - SECRETARY - SECRÉTAIRE

Gerard Vanden Abbeele gerard@vlaamsewijngilde.be

PENNINGMEESTER - TREASURER - TRÉSORIER

Dirk Declercq dirk@vlaamsewijngilde.be Marc Hollemans marc@vlaamsewijngilde.be

PUBLIC RELATIONS

Gracy Poppe gracy@vlaamsewijngilde.be

ADJUNCT-PUBLIC RELATIONS

Valérie Heuvelmans valerie@vlaamsewijngilde.be

COMMUNICATIEVERANTWOORDELIJKECOMMUNICATION MANAGER - RESPONSABLE DE COMMUNICATION

Pierre Paul Stacanov pierrepaul@vlaamsewijngilde.be

WEBMASTER

Sara De Meyer sara@vlaamsewijngilde.be

HET EERSTE WOORD

LUC DEWULF

Voorzitter Vlaamse Wijngilde

Beste wijnvrienden,

Toen ik deze eerste woorden neerpende voor de veertigste editie van Ken Wijn-magazine, kon ik niet anders dan met een bezorgd hart de Franse televisie volgen. De overstromingen in en rond het stadje Chablis beheersten het nieuws. De grillen van moeder natuur blijven zich op verschillende manieren manifesteren. Recent nog verwoestten vorst en hagel heel wat wijngaarden, maar ook de droogte in vele streken hypothekeerde voor de oogst. Daarnaast roepen de beelden van wateroverlast ook herinneringen op aan de tragische gebeurtenissen in de Ahr, in 2023. Wijngaarden, wijndomeinen en wijn zelf werden toen totaal verwoest.

Op zaterdag 8 juni verwelkomde de Baronie Gent - Commanderie des Costes du Rhône - de leden in Gent op hun jubileumevenement ter ere van het twintigjarig bestaan onder leiding van Erwin Devriendt. Op de open proeverij met wijnen uit Vacqueyras waren verschillende gerenommeerde wijnmakers aanwezig. Iedereen van de Vlaamse Wijngilde was van harte uitgenodigd en kon gratis deelnemen. Dit was een uitgelezen kans om de wijnmakers en de domeinen van deze cru-appellatie beter te leren kennen. Indien u er niet bij was, jammer!

EREVOORZITTER – HONORARY PRESIDENT –PRÉSIDENT D'HONNEUR

Hugo Van Landeghem

Niettemin straalde Chablis in al haar glorie tijdens de negende editie van de wijnronde. We zijn mei. Op het wijndomein Collet verzamelden zich ongeveer honderd enthousiaste en veelal doorwinterde deelnemers voor de jaarlijkse wijnrally. Wat deze editie zo bijzonder maakte, is de deelname van acht prestigieuze domeinen, allen lid van de Union des Grands Crus de Chablis. Hun gastvrijheid was hartverwarmend. De proeverijen brachten ons een schat aan heerlijke wijnen. De koninginnenrit op zaterdag eindigde op het prachtige domein van J.M. Brocard met een ‘dîner champêtre’. De sfeer zat er helemaal in met de chablisbar als het bruisende centrum van gezelligheid. Voor degenen die zondagochtend de moed hadden om vroeg op te staan, was er de mogelijkheid om de appellaties Irancy en SaintBris-Le-Vineux te verkennen. Bij de terugblik op dit feestelijk evenement, rijzen er vele vragen omtrent de bestemming voor volgend jaar. De tiende editie moet alvast iets heel bijzonders worden.

Met betrekking tot onze activiteiten wil ik opmerken dat alle evenementen waaraan u kan deelnemen, aangekondigd worden in onze Ken Wijn-flash. In deze nieuwsbrief vindt u alle gegevens terug om ‘op tijd’ in te schrijven voor de activiteiten.

Het gildejaar is alweer ten einde. Tijd om even stil te staan bij de evolutie. Dit brengt me bij een opmerkelijke vaststelling. Daar waar de Vlaamse Wijngilde eerder bekend staat als een vriendenclub waar het genieten van wijn het belangrijkste is, groeit de vereniging stilaan uit tot een professionele gemeenschap waarin leden geprikkeld worden om zich in hun passie voor wijn meer te gaan verdiepen. Steeds meer leden, vooral jongeren, volgen cursussen bij sommeliers of sluiten zich aan bij organisaties die gericht zijn op het uitbreiden van hun kennis. Dit pleziert ons allen ten zeerste. Het behalen van titels, zoals Champagne Ambassadeur door Peter Doomen (Nationaal wijnmeester), WSET 4 Diploma door Kristel Balcaen (Commanderij Caudalie) of zelfs recent de titel van Italië Ambassadeur door Wim Sas (Commanderij Amici) getuigt van loyaliteit en inzet.

Kristel richt zich op een internationale doorbraak en startte met de studie voor Master of Wine. Haar boek ‘Wijnboek voor Foodies’ is alvast een bestseller. Ook Peter kroop opnieuw in zijn pen voor een boek over ‘Kaas en Champagne’, een ware obsessie van hem. Het boek kwam tot stand samen met Tom Ieven (ex-sommelier Hof van Cleve). Het boek bevat een schat aan verrassingen en is een must voor op een van die luie avonden. Daarnaast, voor wie het boek nog niet kent, is er het bijzonder overzichtelijke werk ‘Wijnland Duitsland’ geschreven door Gerd Brabant (Vinikus & Lazarus) en Marc Roovers (Commanderij Brabo).

Ambitie mag, maar laten we blijven genieten van een heerlijk glas wijn, aan tafel, in de tuin, aan het zwembad of waar dan ook, want de vakantie komt er aan. Het nieuwe nummer van Ken Wijn-magazine zorgt alvast opnieuw voor veel leesplezier.

Dit alles zou niet mogelijk zijn zonder het fantastische team onder leiding van Pierre Paul Stacanov (hoofdredacteur) en Simonne Wellekens (Nationaal ondervoorzitter), de redactieleden, de enthousiaste auteurs met vernieuwende artikels en Valérie Heuvelmans (PR-assistent) die er iedere keer in slaagt de sponsors te overtuigen. Hartelijk dank voor deze jarenlange tomeloze inzet om het wijnmagazine op eenzame hoogte te plaatsen binnen de Nederlandstalige kwaliteitswijnpers.

Laten we samen blijven groeien en bloeien!

Met vineuze groeten

Luc Dewulf Nationaal Voorzitter

ERRATUM

KEN WIJN-MAGAZINE 39

In het tweede deel van het artikel Terroir en Bodem – De invloed van bodem op de wijn (bladzijde 54) moet in de inleiding de zin “Vooral het microbiologisch leven speelt een essentiële rol als voedingstoffen voor de druivelaar.” vervangen worden door “Vooral het microbiologisch leven speelt een essentiële rol als aanmaker van voedingsstoffen voor de druivelaar.”

Met onze excuses –Redactie Ken Wijn-magazine

EVENEMENTEN VLAAMSE WIJNGILDE

27 oktober 2024

Nationale proeven voor Meesteren Grootmeester-wijnproever

24 november 2024

Association de Grands Crus Classés de Saint-Emilion

26 januari 2025 Feest van de Vlaamse Wijngilde –Alto Adige / Südtirol

Raadpleeg www.vlaamsewijngilde.be voor up­to­date informatie

EEN ABONNEMENT OP KEN WIJN-MAGAZINE?

Ken Wijn-magazine heeft een abonnementenservice. Het magazine ligt enkele dagen na verschijning (2x per jaar: lente en herfst) in uw bus.De kostprijs bedraagt 10 euro per nummer per exemplaar, inclusief portkosten. Betaling vooraf op de rekening van de Vlaamse Wijngilde met vermelding van uw abonnementsnummer. Enkel verzending naar een Belgisch adres. Een abonnement geldt voor een jaar (2 nummers).

Interesse?

Neem contact op met abonnement@vlaamsewijngilde.be en vermeld het aantal exemplaren dat u wenst te ontvangen per nummer. Vergeet niet uw postadres te vermelden. Bij inschrijving ontvangt u van ons een abonnementsnummer en het rekeningnummer van de Vlaamse Wijngilde.

Leden van de Vlaamse Wijngilde hoeven zich niet te abonneren: zij krijgen het magazine via het bestuur van de eigen commanderij. www.vlaamsewijngilde.be/ken-wijn/ken-wijn-magazine/abonnement/

ERWIN DEVRIENDT Commanderij Osiris Gent

VAN EEN BANGE, NATTE DROOM TOT EEN VOLWAARDIG MAGAZINE

Er zijn van die momenten in mijn leven waar ik als onwetende burger in iets onverwachts ben verzeild geraakt met het gevolg dat mijn overgeorganiseerd leven compleet in de war wordt gestuurd. Zo’n moment was de vraag van Hugo Van Landeghem eind 2003 om samen met Wilfried Lissens, Simonne Wellekens en Luc De Wulf een nieuwe wind te laten waaien in de vzw Vlaamse Wijngilde. Het roestige beeld van een oude club wijnproevers, waar vooral buikige mannen met wijnkelders gevuld met stevige bordeauxwijn zichzelf bedienden, moest worden opgeblonken tot een dynamische vinologische organisatie waar erkende wijnclubs (= commanderijen) een stevige houvast en ondersteuning konden krijgen, met een open visie en vizier rond alles wat de wijnwereld te bieden had.

CHARME

Niemand kon de charme (lees overtuigingskracht) van Hugo Van Landeghem negeren. Ik ook niet en ik heb het geweten. Ik werd niet alleen tot ondervoorzitter gebombardeerd, maar werd ook belast als hoofdredacteur met de creatie van een nieuw wijntijdschrift van en voor de leden van de Vlaamse Wijngilde. Hugo had immers gezien dat we binnen de werking van Commanderij Osiris een populair wijnblad Vinosiris (in kleur en op 500 exemplaren) in de Gentse degustatieve wereld hadden losgelaten, waarin nogal eigenzinnige en leerrijke wijnweetjes werden gepubliceerd. En zo werd het leven van het eerste Ken Wijn-magazine in mei 2004 ook meteen de dood van Vinosiris.

Er werd een engagement aangegaan dat het tijdschrift zichzelf diende te bedruipen en gratis ter beschikking moest worden gesteld aan alle aangesloten commanderijen en hun leden. De lat werd meteen hoog gelegd en er werd een heuse redactieraad opgericht, waarin schrijfvaardige wijnliefhebbers het beste van zichzelf gaven om de ingezonden artikels met een arendsoog te reviseren. Ik deed aanvankelijk alles: opmaak en planning van elke editie, lay-out, reclamewerving, uitrastering van de pagina’s, analoge verbetering van de foto’s, organiseren van de redactieraad en schrijven van artikels.

PAARDENSTAART

Naarmate de redactieraad routine kreeg, begon een jonge gast met een lange paardenstaart ook meer en meer impact te krijgen in de kwalitatieve vormgeving van het blad. Fotografisch was Peter Doomen een krak en met zijn eindeloze sjablonen wist hij elke auteur aan een zekere discipline

dan ons allerbeste Ken Wijn-magazine. te houden. Op een vrij natuurlijke wijze werd Peter langzaam mijn rechterhand en vanaf het tweede nummer (december 2004) werd Peter toegevoegd aan de werking van het Nationaal Comité met de ondersteunende opdracht als adjunct-hoofdredacteur. Samen hebben we Ken Wijn-magazine verder geprofessionaliseerd en steeds beter gemaakt. Acht jaa en 18 nummers verder, hebben we met quasi dezelfde voluntaristische ploeg een wijnmagazine neergezet dat perfect kan wedijveren met professionele tijdschriften.

Het was dan ook logisch dat Peter Doomen in 2013 mijn rol met succes heeft overgenomen (waarbij Simonne Wellekens de functie van adjunct-hoofdredacteur opnam). Nummer 19 werd in een nieuw kleedje gestoken en een nieuwe redactieploeg met andere redactionele procedures zette de kwalitatieve traditie verder. Ken Wijn-magazine is nu een vast verankerd symbool in de werking van de Vlaamse Wijngilde en is niet meer weg te denken in de respectievelijke bibliotheken van de Vlaamse wijnliefhebber.

WIJNCULTUUR

Hoewel ik nu toch al een tijdje uit beeld ben van Ken Wijn-magazine (en sporadisch nog graag een bijdrage lever), word ik vandaag nog vaak aangesproken over de instructieve impact dat dit tijdschrift heeft gehad (en heeft) bij de werking van de lokale commanderijen. Blijkbaar blijft ook mijn ‘eerste woord’ nog nazinderen bij de fanatieke lezers. En daarvoor doen wij het. In de traditie van hetgeen destijds Hugo wou, moeten wij er alles aan doen om de commanderijen te sensibiliseren en te inspireren met de ‘juiste’ wijncultuur. We kunnen daarvoor geen beter instrument vinden

PETER DOOMEN

NATIONALE PROEVEN 2023 PINAKEL VAN VOORTDURENDE VORMING

Nationaal wijnmeester Vlaamse Wijngilde

De Vlaamse Wijngilde doet aan permanente vorming. Waar je na een wijncursus op jezelf aangewezen bent, leer je in de Vlaamse Wijngilde bij elke proefavond weer nieuwigheden. Ook de activiteiten ingericht door het Nationaal Comité, zoals Aula Vini, de Wijnronde of het Feest van de Vlaamse Wijngilde, dragen daartoe meer dan een steentje bij.

De Nationale Proeven zijn de pinakel van die voortdurende vorming. Kandidaten krijgen de kans te bewijzen dat ze bekwaam zijn om wijn te proeven en in zijn juiste context te plaatsen. De kandidaten-Meester-Wijnproever worden twintig theorievragen voorgeschoteld en vier rode wijnen waarvan er twee jaarlijks wisselen. Bordeaux en bourgogne zijn de vaste waarden, dit jaar aangevuld met sangiovese en malbec.

Voor de kandidaten Grootmeester-Wijnproever zijn er eveneens twintig theorievragen en vier rode wijnen, maar bovendien nog vier witte wijnen. Behalve sauvignon blanc en chardonnay waren er dit jaar ook albarinho en gewürztraminer.

Op elk van de onderdelen dient de kandidaat de helft van de punten te scoren om te slagen voor het geheel. Laat ons even kijken naar hoeveel kandidaten er opdaagden en hoeveel er uiteindelijk het felbegeerde lintje in de wacht sleepten.

DE NATIONALE PROEVEN 2023

IN CIJFERTJES

Zeventig proevers stelden zich kandidaat, bijna gelijk verdeeld tussen kandidaten Meester-Wijnproever en kandidaten Grootmeester-Wijnproever. Slechts één kandidaat Meester-Wijnproever haalde het niet: de theorie deed die persoon de das om en dat is bij mijn weten voor de eerste keer in jaren dat theorie de scherprechter blijkt.

Bij de kandidaten Grootmeester-Wijnproever lieten vier proevers zich in de luren leggen, alle door de witte wijnen. Het algemene slaag-

percentage is dus 93%, wat erg goed is gezien het geen gemakkelijk examen is. Eén kandidaat haalde een topscore van 100%.

Met een gemiddelde score van meer dan 86% ligt ook het globale gemiddelde erg hoog. Het moeilijkste onderdeel bleek de theorie te zijn met gemiddeld 80%. De rode wijnen vormden het gemakkelijkste onderdeel met een gemiddelde score van 94%. De witte wijnen waren goed voor 83%.

SLAAGT ARTIFICIËLE

INTELLIGENTIE VOOR HET EXAMEN?

Anno 2023 worden we om de oren geslagen met artificiële intelligentie (AI). Ik was dan ook erg benieuwd naar hoe AI het ervan zou afbrengen op de Nationale Proeven. Ik legde ChatGPT de theorievragen voor. Het bleek een fluitje van een cent: niet enkel vond AI feilloos de juiste antwoorden, AI bleek ook nog eens juist te 'redeneren' om bepaalde antwoordmogelijkheden uit te sluiten en zo tot een beslissing te komen, ook bij de moeilijkere vragen (zie kaderstuk). De enige onhebbelijke gewoonte van AI is dat hij het steevast heeft over ‘druivensoorten’ waar duidelijk ‘druivenrassen’ bedoeld wordt. Maar goed, 90% van de wijn’kenners’ maakt die fout.

Nu zou AI zeker falen op de proefvragen, bij gebrek aan neus en mond... Toen besloot ik om de proefnotities van vijf wijnmeesters door te sturen over de acht te proeven wijnen. Dezelfde informatie die de kandidaten ook gekregen hadden, overigens.

Ook hier bleek ChatGPT 'intelligent': een perfecte score van 8 op 8 was het resultaat. AI bleek er telkens de onderscheidende kenmerken van de

druif uit te pikken, zoals geproefd door één of meerdere wijnmeesters, en daar de juiste conclusie aan te koppelen...

Is de toekomst van het wijnproeven een artificieel intelligente robot? Dat weet ik niet, maar ik weet wel dat we met de Vlaamse Wijngilde aan de weg timmeren om de Nationale Proeven te vernieuwen en te verbeteren... met nieuwe druiven en een extra uitdaging!

DE TOEKOMST VAN DE NATIONALE PROEVEN: NIEUWE DRUIVEN EN HOGERE GRADEN

Ondertussen sleutelen wij aan de nieuwe Nationale Proeven, voor het jaar 2024. Er komen twee nieuwe witte en twee nieuwe rode wijnen in de selectie, die gebeurt door de wijnmeesters van de commanderijen. En we organiseren voor de eerste maal de 'hogere' graden: Grootmeester-Cum Laude. Later volgen nog Grootmeester-Maxima Cum Laude en -Summa Cum Laude.

Voor de eerste trap, Cum Laude, moeten de kandidaten in het bezit zijn van de titel 'Grootmeester-Wijnproever, voldoende activiteiten van de Vlaamse Wijngilde bijgewoond hebben en vervolgens aantonen dat ze in staat zijn, goede proefnotities te schrijven over blind te proeven wijnen uit de thema's die bij de Vlaamse Wijngilde aan bod kwamen. De beoordeling zal gebeuren door een deskundig comité.

Omdat de Vlaamse Wijngilde echt wel aan permanente vorming wil doen, zullen titelhouders hun titel regelmatig moeten verlengen en daartoe moeten bewijzen dat ze zich voldoende hebben bijgeschoold. Nieuws volgt!

WIJNPROEVEN

VOLGENS AI

ChatGPT (v4) blijkt erg goed in het beantwoorden van wijnvragen, zowel theorie- als proefvragen. Enkele sterke staaltjes, waarbij ik niet let op de taalfouten en het irritante gebruik van ‘druivensoort’ waar ‘druivenvariëteit’ bedoeld wordt.

MEESTER-WIJNPROEVER: THEORIE

Vraag: Hoe heet de Spaanse tempranillodruif in Portugal?

A) Aragonez

B) Tinta roriz

C) A en B

D) Noch A, B of C

ChatGPT: De Spaanse druivensoort Tempranillo staat in Portugal bekend onder zowel A) Aragonez als B) Tinta Roriz. Dus het juiste antwoord is C) A en B.

Deze druivensoort is in verschillende delen van Portugal bekend onder beide namen, waarbij "Tinta Roriz" vaker wordt gebruikt in het noorden, zoals in de Douro­vallei, beroemd om zijn portwijnen en droge rode wijnen. "Aragonez" wordt vaker gebruikt in de Alentejo­regio in het zuiden van Portugal. Ondanks de verschillende namen, verwijzen ze naar dezelfde druivensoort, bekend om zijn bijdrage aan rijke, volle rode wijnen.

GROOTMEESTER-WIJNPROEVER: THEORIE

Vraag: Welke tweelettercode vind je op het etiket van een champagnefles, gemaakt door een producent die zelf druiven oogst, maar het maken van de champagne uitbesteedt? A) NM B) RM C) RC D) MA

ChatGPT: De tweelettercode die je op het etiket van een champagnefles vindt, geproduceerd door een producent die zelf druiven oogst maar het maken van de champagne uitbesteedt, is C) RC.

Deze code staat voor "Récoltant­Coopérateur", wat aangeeft dat de druiven door de producent zelf zijn geteeld, maar dat de productie van de champagne is uitbesteed aan een coöperatie. Deze code onderscheidt zich van de andere veelvoorkomende codes zoals NM (Négociant­Manipulant), RM (Récoltant­Manipulant), en MA (Marque d'Acheteur), die elk een ander model van champagneproductie vertegenwoordigen. Een RM bijvoorbeeld, duidt op een producent die zowel de druiven teelt als de champagne maakt.

MEESTER-WIJNPROEVER: PROEFVRAGEN

Peter (die net een tabel naar ChatGPT heeft opgeladen met de proefnotities van vijf wijnproevers voor de vier gekozen wijnen): Kun je door gebruik te maken van de tabel die ik meegaf, een gok doen?

Zeker, laten we een poging doen om de informatie uit de proefnotities te gebruiken om de wijnen te matchen:

1. Proever 1 beschrijft een wijn met een "dieprode kleur, lichte waterrand, beperkte evolutie, hoge viscositeit" en "sous­bois koffie smaak". Deze kenmerken lijken op die van een bordeaux (C), die vaak een diepe kleur heeft en complexe smaken zoals koffie kan hebben vanwege de rijping.

2. Proever 2 noemt een "licht rood, redelijk intens" wijn met "pitje rood fruit – aardbeien" en "sappige aanzet vlotte, soepele tannine". Dit lijkt te passen bij een bourgogne (B) die vaak lichter is in kleur en smaken van rood fruit heeft.

3. Proever 3 spreekt over een "dieprood tot zwart" wijn met "viooltjes pruimen smaak". Deze beschrijving kan duiden op een malbec (D), welke bekend staat om zijn diepe kleur en fruitige pruimen smaken.

4. Proever 4 geeft aan een "licht robijnrood" wijn met "doorzichtig" en "kirsch sousbois smaak". Dit zou kunnen wijzen op een sangiovese (A), die vaak licht robijnrood van kleur is en waar kersen een veelvoorkomend smaakprofiel is.

Op basis van deze analyse zouden de wijnen als volgt kunnen zijn toegewezen aan de glazen:

Glas 1: bordeaux (C)

Glas 2: bourgogne (B)

Glas 3: malbec (D)

Glas 4: sangiovese (A)

Noot: de volgorde van de wijnen voor ChatGPT verschilde van die op de Nationale Proeven. Maar ChatGPT reed hier een feilloos parcours – 4 op 4 wijnen correct.

GROOTMEESTER-WIJNPROEVER:

PROEFVRAGEN (WITTE WIJN)

Voor de witte wijnen laadde ik eveneens de proefnotities op voor vier wijnen door vijf wijnproevers. Merk op dat ook hier ChatGPT ‘menselijk’ overkomt door eerst een model te creëren voor de te proeven wijnen, en dan dit model te vergelijken met wat geproefd werd. En hoeft het gezegd? de AI haalde een perfecte score.

De vraag: Idem voor de witte. We hebben:

A albarinho

B sauvignon blanc

C gewûrztraminer

D chardonnay

Welke wijn zit in welk glas?

ChatGPT:

Laten we de beschrijvingen van de witte wijnen in de proefnotities analyseren om te matchen met de soorten wijnen: albariño, sauvignon blanc, gewürztraminer en chardonnay.

Albariño (A) staat bekend om zijn lichte, heldere kleur met een hoog zuurgehalte en aroma's van steenfruit, zoals perzik, en soms een zilte minerale toon.

Sauvignon blanc (B) heeft vaak een herkenbare neus van groene appel, kruisbessen en soms grasachtige tonen, met een frisse zuurgraad.

Gewürztraminer (C) is te herkennen aan zijn aromatische profiel met tonen van lychee, rozen, en soms zoete kruiden; de kleur is vaak diep strogeel of goudgeel.

Chardonnay (D) kan variëren afhankelijk van de regio en of het houtgelagerd is of niet, maar algemeen bekend staan om zijn volle body, boterachtige mondgevoel, en smaken van tropisch fruit en vanille als het in eiken vaten heeft gerijpt.

Hier is een poging om de proefnotities te matchen met de wijnen:

1. Proever 1 beschrijft een wijn met "lichtgeel, beperkte intensiteit" en "tropisch fruit – citrus pompelmoes smaak". Dit zou kunnen duiden op een sauvignon banc (B) die vaak lichte kleuren en citrusnoten heeft.

2. Proever 2 heeft het over een wijn met "stro­ tot goudgele kleur" en "boter in de immobiele fase mineraliteit". Dit profiel komt overeen met een chardonnay (D), vooral als er boterachtige tonen worden gedetecteerd, wat duidt op houtrijping.

3. Proever 3 spreekt over "stro­ tot goudgeel" met "lychee. Zoete afdronk. Zeer herkenbaar". Deze beschrijving past goed bij een gewürztraminer (C), bekend om zijn gouden kleur en aromatische lychee­kenmerken.

4. Proever 4 noemt een wijn met "strogeel schitterend" en "perzik smaak". Dit zou kunnen wijzen op een albariño (A), die vaak noten van perzik heeft en een heldere, strogele kleur.

Op basis van deze interpretaties kunnen de wijnen als volgt worden toegewezen:

Glas 1: sauvignon blanc (B)

Glas 2: chardonnay (D)

Glas 3: gewürztraminer (C)

Glas 4: albariño (A)

Dit is een hypothese gebaseerd op de informatie in de proefnotities en algemene kennis van de wijnprofielen. Wijnproeverij is subjectief en de uiteindelijke identificatie kan variëren.

MEER INFO

De volledige resultaten van ChatGPT en ook de volledige vragenlijsten met juiste antwoorden vind je op de website van de Vlaamse Wijngilde (www.vlaamsewijngilde.be)

FEEST VAN DE VLAAMSE WIJNGILDE HONGARIJE

Welkom in de betoverende wereld van Hongaarse wijnen, waar eeuwenoude tradities samensmelten met innovatieve wijnbouwtechnieken om een uniek en boeiend palet van smaken te creëren. Hongarije, gelegen in het hart van Europa, heeft een lange geschiedenis van wijnproductie die teruggaat tot de Romeinse tijd. Haar wijngaarden, verspreid over schilderachtige heuvels en vruchtbare valleien, vormen het toneel voor een diversiteit aan druivenvariëteiten die gedijen in gevarieerde klimaten en bodemgesteldheden.

ST. ANDREA – EGER

ÉVA BARTA

St. Andrea is een gerenommeerd wijnhuis dat gevestigd is in de Eger regio. Het wijnhuis staat bekend om zijn streven naar kwaliteit en innovatie in de productie van hun wijnen. György Lörincz (spreek uit als Joeri Leurintsj) is niet alleen orthodoxpriester maar ook één van de meest eigenzinnige wijnmakers van Hongarije. Het in ere herstellen van de reputatie van Egri Bikavér is zijn grote passie. Hij gaat volledig zijn eigen weg in het creëren van nieuwe wijnen en was de eerste in Eger die biologisch ging werken.

Eger is een belangrijke wijnregio gelegen in het noordoosten van Hongarije aan de voet van het Bükk gebergte. Het is een streek met ongekende mogelijkheden, waar de cultivatie van witte- en rode druiven wijdverspreid is. De beroemdste wijn uit het gebied is de Egri Bikavér. Dit is een rode wijn verkregen door het blenden van minimaal vier druivenrassen, met een minimaal aandeel van 30-50% kékfrankos. Hierbij mag geen één druivenras voor minder dan 5% - of meer dan 50% deel uitmaken van de blend. Voor de termen ‘Superior’ en ‘Grand Superior’ zijn de druivenrassen cabernet sauvignon en cabernet franc voor maximaal 30% toegestaan.

Het gebruik van zowel inheemse als internationale druivenrassen is voor St. Andrea een manier om zo goed mogelijk de complexiteit van hun wijnen te uiten. Het gebruik van zowel traditionele methoden als moderne technieken geven hen de kans om de rijke geschiedenis van deze regio te combineren met de hedendaagse smaakvoorkeuren.

* Tijdens het banket proeven we 2 wijnen van deze producent:

St. Andrea Boldogságos Egri Csillag Grand Superior 2022 en St. Andrea Hangács Egri Bikavér Grand Superior 2019 (www.standrea.com)

WOUTER DE NUL

LUC DEWULF

Vlaamse Wijngilde

Foto's Peter Doomen

Proefnotities Linda Impe & Andy Haegeman

GÁL TIBOR – EGER

ÉVA BARTA

De Gál Tibor wijnen zijn gemaakt met het idee dat de beste dingen in het leven, inclusief wijnen, genoten en gewaardeerd moeten worden.

Het is onze passie om wijnen te creëren met een eigen karakter, harmonie en sensatie in elke druppel.

We streven ernaar om innovatieve wijnen te creëren, maar met de tradities in gedachten. We hebben respect voor de natuur, die een thuis is voor de flora, en dus is het ons doel om de schadelijke impact op het milieu te minimaliseren. We zijn een weg ingeslagen die leidt naar biologische wijnproductie, die vol zit met rijke nieuwe ervaringen en dingen om te leren.

We willen zo dicht mogelijk bij de natuur blijven zonder concessies te doen aan de kwaliteit, maar we willen nog steeds uitblinken. We willen er ook voor zorgen dat de wijnen die we maken expressief, uitgebreid, spannend en eerlijk zijn.

(www.galtibor.hu)

HÉTSZÖLÖ – TOKAJ

TAMÁS OROSZLÁN

Hétszölö is gelegen in waarschijnlijk de meest bekende regio van Hongarije, Tokaj. Deze regio is vooral bekend om zijn zoete Tokaji Aszú-wijnen, maar ook de droge wijnen zijn aan een zekere opmars bezig in de wijnwereld. Het wijnhuis ligt in het hart van Tokaj. Hun rijke familiale geschiedenis is al ettelijke generaties betrokken bij de productie van wijnen en de familie heeft ook bijgedragen aan erkenning van de wijnregio als UNESCO-werelderfgoed.

KAPITTEL

INTRONISATIE ALS ERE-GEZEL-WIJNPROEVER

Éva Barta, St. Andrea – Eger

Tamás Oroszlán, Hétszölö – Tokaj

Illés Tamás, Apátsági Pincészet –Pannonhalma

Janka Debreczeni, Vylyan – Villány

Robert Gilvesy, Szent György-Hegy –Badacsony

András Takler, Takler – Szekszárd

Peter Goossens, Global Wineries

De nadruk bij Hétszölö ligt vooral bij het gebruiken van de traditionele druivenrassen die zo typerend zijn voor Tokaj. Furmint, hárslevelű en sárgamuskotály worden gebruikt bij de productie van zowel droge als zoete wijnen.

We kunnen niet praten over Tokaj en Hétszölö zonder de prachtige Tokaji Aszú wijnen even aan te halen. De wijnen geproduceerd van druiven die blootgesteld zijn aan botrytis cinerea (Noble rot). Deze bekende stijl van een geconcentreerde, zoete wijnen met complexe smaakprofielen is uiteraard het paradepaard-

je van de regio. De traditionele productiemethoden die men nog steeds gebruikt zijn door de jaren heen uitgebreid met moderne technologieën die vooral moeten bijdragen aan een meer duurzame landbouw en dit zonder te moeten inboeten aan kwaliteit.

*Tijdens het banket proeven we 2 wijnen van deze producent:

Hétszölö Tokaji Dry furmint 2018 – Selection en Hétszölö Tokaji Aszú 5 put. 2010 (www. tokajhetszolo.com)

APÁTSÁGI PINCÉSZET – PANNONHALMA

ILLÉS TAMÁS

Pannonhalma een regio uit Hongarije die onlosmakelijk verbonden is met de benedictijnenabdij die er gevestigd is. Apátsági is op zich dan weer dicht gelegen bij deze abdij. De benedictijner monniken, die zich in 996 vestigden op de heilige berg van Pannonhalma, bliezen de Romeinse wijnstok- en wijncultuur van het gebied nieuw leven in op het moment dat ze hun klooster bouwden. Na ettelijke decennia van verval kreeg deze locatie, vijftig jaar na de Tweede Wereldoorlog, met behulp van de abdij zelf en de MKB bank een tweede leven met de heraanleg van nieuwe wijngaarden en een wijnkelder.

De 50 hectare wijngaarden bieden de wijnmaker ongekende mogelijkheden. De verscheidenheid aan ondergronden in combinatie met het klimaat zorgt er ook voor dat er zowel inheemse als internationale druivenvarieteiten worden verbouwd. De diversiteit, de concentratie en het ras ge-

MENU

Huisgemaakte gevogeltepaté van fazant en ganzenlever met kweepeergelei

Dorade onder groene kruidenpanade met witte wijnsaus

Pata negra in winterpracht

Kaasbordje

Dulce de leche, mandarijn, ijs van praline

Mokka en versnaperingen

bonden karakter van het fruit uit de wijngaarden zijn karakteristiek. Het belangrijkste professionele doel is het bereiken van een frisse, weelderige, fruitige concentratie van de dominante witte rassen - riesling uit het Rijnland, kruidige tramini en crispy sauvignon blanc. Voor onze rode wijnen ligt de nadruk op het specifieke karakter van pinot noir, waarbij gebruik wordt gemaakt van het potentieel van de verschillende teeltgebieden, diverse klonen en de verwerkings- en rijpingstechnieken. We geloven dat de mix van unieke kwaliteiten en onconventionele technologie prachtig kan worden gepresenteerd door wijnen op fles, waardoor de duizendjarige reputatie van de Pannonhalma wijnregio verder wordt versterkt...

*Tijdens het banket proeven we 2 wijnen van deze producent:

Apátsági Pincészet Prior rizling 2021en Apátsági Pincészet pinot noir 2022

(www.apatsagipinceszet.hu)

VYLYAN – VILLANY

JANKA DEBRECZENI

De beroemdste rode wijnregio van Hongarije. Naast de unieke kenmerken van het terroir, wordt de ziel van de wijnen en de charme van dit wijngebied gegeven door de eeuwenoude wijntraditie, de beroemde Villány-samenwerking, het geloof en het werk van de mensen die hier wonen. De heuvels lopen van oost naar west, waardoor de wijngaarden beschermd zijn tegen de noordenwind. Deze regio heeft het hoogste aantal zonuren en de warmste gemiddelde temperaturen van het land. Het kalksteengesteente, met löss en klei als bovenlaag, vormt een goede basis voor de productie van wijnen met persoonlijkheid.

Vanaf het begin was hun doel om de best mogelijke wijn te maken die de kenmerken van de Villány-regio draagt. Ze hebben historische kennis en ervaring toegepast en deze aangepast aan de uitdagingen van het hedendaagse wijnmaken. Deze filosofie wordt ook weerspiegeld in hun gebruik van milieuvriendelijke oplossingen in de wijngaarden. De 100 hectare grote plantages, aangelegd tussen 1992 en 2004, liggen op het zuiden of zuidoosten met een dichtheid van 7.000 wijnstokken per hectare. Hun opbrengst is gematigd: ze streven naar een gemiddeld rendement van 40 hl/ha.

Ze geven vorm aan hun wijnbereiding vanaf de oogst door rekening te houden met de kenmerken van de druiven en het jaar, zonder een vast "recept". Ze koesteren de druiven alsof het kinderen zijn en helpen hen zichzelf te vervullen.

*Tijdens het banket proeven we 3 wijnen van deze producent: Vylyan Fehér Variáció 2022, Vylyan cabernet franc 2017 en Vylyan Vörös Variáció 2021

(www.vylyan.hu)

GILVESY – SZENT GYÖRGY-HEGY – BADACSONY

ROBERT GILVESY

Robert Gilvesy groeide op rond een tabaksboerderij in Canada, vlakbij een van de Grote Meren, Lake Erie. Dankzij zijn Hongaarse ouders en grootouders werd Robert van jongs af aan doordrenkt met de Hongaarse cultuur. Toen hij 15 jaar oud was, namen zijn ouders hun gezin mee naar Hongarije, maar het kwam nooit bij hem op dat hij daar ooit zou gaan wonen. Europa intrigeerde hem en in een eerdere carrière als architect woonde hij in Parijs en later in de jaren negentig, kort na de val van de Berlijnse Muur, verhuisde hij naar Hongarije. Toen hij Mount Saint George voor het eerst bezocht, wist hij dat het een unieke plek was waar hij naar terug zou keren. In 2012 keerde hij niet alleen terug, maar verwierf hij ook de vaardigheden en de wijngaarden om de basis te leggen voor Gilvesy Cellars.

Sindsdien heeft het landgoed zich geleidelijk ontwikkeld. Naast de herstelde wijngaarden die in de socialistische jaren '70 zijn aangeplant, zijn er veel nieuw aangeplante wijngaarden die nu rijpen. Er zijn plannen om extra proef- en receptieruimtes te bouwen om onze wijn minnende vrienden te verwelkomen.

*Tijdens het banket proeven we 2 wijnen van deze producent:

Gilvesy St. George Cuvée 2020 en Gilvesy Váradi furmint 2019

(www.gilvesy.hu)

TAKLER – SZEKSZÁRD

ANDRÁS TAKLER

Takler Wine Estate is een traditioneel familiebedrijf, opgericht en nog steeds geleid door Ferenc Takler en zijn twee zonen, junior Ferenc en András. Op 85 hectare van onze wijngaarden richten we ons op de lokale druiven en wijnen, voornamelijk de kékfrankos en de Székszardi Bikavér op basis van kékfrankos en onze oudste variëteit, de kadarka. Maar ons assortiment bevat ook werelddruiven als cabernet franc, merlot, syrah en cabernet sauvignon. Onze filosofie is om unieke en karakteristieke wijnen te produceren met een

goede structuur en tegelijkertijd kruidigheid en elegantie die het karakter van onze wijnstreek laten zien.

*Tijdens het banket proeven we 2 wijnen van deze producent: Takler kékfrankos Ôrökség Heritage 2020 en Takler Bikavér Ôrökség Heritage 2019

(www.takler.com)

ANDERE DOMEINEN

Vertegenwoordigd door Peter Goossens, Global Wineries

SZEPSY – TOKAJ

Szepsy wordt gezien als een van wijngoden in Hongarije. Zijn wijnen zijn niet alleen in Hongarije, maar ook ver over de grenzen een gewild verzamelobject.

(www.szepsy.hu)

TORNAI – SOMLÓ

Sinds 1946 strekt de uitzonderlijke wijngaard met een unieke terroir van de familie Tornai zich uit over de berg Somló. De derde generatie verbouwt er niet alleen schitterende wijnen, maar zet zich bovendien ook in voor traditie en innovatie.

(www.tornaipince.hu)

KURIA – ETYEK

De Etyeki Kúria wijnmakerij werd in 1996 opgericht op de Öreghegy (wat Oude Heuvel betekent) van Etyek. Vanaf het begin heeft ons wijnhuis bekend gestaan om zowel het respecteren van tradities als het aannemen van een innovatieve mentaliteit. Een belangrijke mijlpaal in onze geschiedenis was dat we als eerste in de wijnregio pinot noir wijnstokken plantten om rode wijn te maken. Onze hoofdwijnmaker, Sándor Mérész, kwam veertien jaar geleden bij ons team. Sindsdien geeft hij vorm aan de unieke stijl van onze wijnen, waarbij hij lokale ervaringen koppelt aan de nieuwste onderzoeksresultaten en zijn eigen internationale benadering.

(www.etyekikuria.com)

A.GERE - VILLÁNY

Attila verbouwd wijn met een hart voor traditie en zet daarmee sinds 1991 een oude familieactiviteit verder. Die gaat echter veel verder dan wijn alleen. Bij het domein en de prachtige wijngaarden hoort een hotel, een restaurant en een fantastische spa die druk bezocht wordt door een hoogstaand internationaal publiek. Het oog voor kwaliteit en finesse komen tot uiting in een fantastisch product dat is weggelegd voor iedereen die een goede kwaliteitswijn apprecieert.

(www.etyekikuria.com)

Geproefd – de wijnen bij de maaltijd

Törley François President Brut Nature

80% Chardonnay en 20%Pinot Noir Strogeel, fijne pareling, in neus citroen, geoxideerde appeltjes, geel fruit, in mond fris, mooi droog, veel zuren.

Vylyan Fehér Variáció 2022 – Villány

Lichtgeel, in neus honing, boenwas, citrus, rijpe peer, pompelmoes, vanille, in mond zacht, rond, rijp, frisse zuren, goed evenwicht.

Gilvesy Szent George Cuvée 2020 (bio) – Badacsony 40% Riesling, 40% olaszrizling en 20% furmint

Lichtgeel, in neus gerookt, vuursteen, mineralen, buxus, groene appel, sinaasappel, peper, abrikoos, in mond heel veel zuren, pittig

Apátsági Pincészet Prior rizling 2021 –Pannonhalma

Lichtgeel, in neus perzik, gekonfijt fruit, boter, grassig, sinaasappel, zuivel, in mond vol, sappig, heel mooie zuren, elegant, fijn. De mooiste van de

drie voor mij en paste ook het best bij het gerecht.

St. Andrea Boldogságos

Csillag Grand Superior

2022 – Eger

Olaszrizling (Italiaanse Riesling), Szürkebarát (Pinot Grigio), Hárslevelü, Furmint en Sauvignon Blanc

Strogeel, in neus kruidig, pompelmoes, geoxideerde appel, jonagold, bloemen, rijpe peer, in mond evenwichtig, frisse zuren, past het best bij het gerecht

Hétszölö Dry furmint 2018 – Selection (bio) – Tokaj

Strogeel, in neus zoetig, karamel, gekonfijte abrikoos, vegetaal, in mond zacht, minder zuren, licht bittertje.

Gilvesy Váradi furmint 2019 (bio) – Badacsony

Goudgeel, in neus vuursteen, boter, kruiden, zwavel, peer, abrikoos, in mond mooie zuren, levendige wijn, crispy, heel boeiend. Mooiste wijn van de drie.

Takler Kékfrankos

Ôrökség Heritage 2020 –Szekszárd

Doorschijnend, robijnrood, in neus pels, bloemen, melkchocolade, kruiden, framboos, specerijen, in mond fruitig, sappig, frisse zuren. Past het best bij het gerecht.

Apátsági Pincészet pinot noir 2022 – Pannonhalma

Doorschijnend robijnrood, in neus stinker, putje, hout, gebrand, gerookt, zwart fruit, kersen, gestoofd fruit, vanille, in mond vol, rijpe tannine, schitterende wijn. Lekkerst van de drie.

Vylyan Vörös Variáció 2021 – Villány

Donkerrood, in neus vrij gesloten, aards, groene paprika, zwart fruit, specerijen, in mond stevige tannine, veel struktuur, nog te jong.

Takler Bikavér Ôrökség

Heritage 2019 – Szekszárd Donkerrood, in neus gesloten, rood fruit, zalvend, kruiden, licht gebrand, zoet fruit, dierlijk, perensiroop, karamel, in mond heel veel zuren, fruitig, sappig, rijpe tannine, afgerond.

St. Andrea Hangács Bikavér Grand Superior 2019 – Eger

Donkerrood, in neus koffie, mokka, aards, gebrand, putje, groene paprika, grafiet, pruimen, in mond vol, fruitig, sappig, stevige tannine, goed evenwichtig, Lekkerst van de drie.

Vylyan Cabernet franc 2017 – Villány

Donkerrood, in neus warm, zwart fruit, rode bessen, koffie, mokka, aards, groene paprika, grafiet, pruimen, gedroogde kruiden, in mond vol, rijp, stevige tannine, goed evenwicht, mooi versmolten. Past best bij de kaas.

Hétszölö Aszu 5 puttonyos 2010 - 50 cl – Tokaj

Goudgeel, in neus abrikoos, honing, kruiden, gekonfijt fruit, botrytis, banaan, witte chocolade, rozijntjes, sinaasappelschil, in mond heel evenwichtig, mooie balans tussen zoet en zuur. Prachtig.

KEN WIJN­WEDSTRIJD 2024 VOER VOOR MASOCHISTEN?

PETER DOOMEN

Nationaal WIjnmeester

Een gemakkelijke wedstrijd is geen leuke wedstrijd. Want het is nu net de essentie van competitie om je met anderen te meten die net zo bedreven en gedreven zijn als jij. Dus wil je tonen wat je kunt. When the going gets tough, the tough get going, zeggen de Engelsen.

Commanderij Hoegaarden eindigde als eerste

MEEST GEHATE MENS

Bij de jaarlijkse wedstrijd ‘Ken Wijn’ zag ik aanvankelijk opgewekte gezichten. Iedereen strijdvaardig, van plan om er het beste van te maken. Maar toen ik een half uurtje later opnieuw een rondje maakte in de wedstrijdzaal, voelde ik me de meest gehate mens op deze aardkluit.

Gemakkelijk had ik het zeker niet gemaakt. Tien rode wijnen, alle behoorlijk intens en purperrood, met vele mogelijkheden tot verwarring wegens gelijkaardige druivensamenstellingen of vatrijping, wachtten geduldig tot de deelnemers ze van karaf naar glas zouden brengen. Daarbij kwam nog een lijst met twintig aartsmoeilijke theoretische vragen in twee reeksen. Reeks 2 kwam rechtstreeks uit de vorige edities van Ken Wijn-magazine en dus die vragen waren nog doenbaar, maar reeks 1 betrok ik met sardonisch genoegen uit de hel.

Al was ook daar een spelelement verborgen, want elke theorievraag was gekoppeld aan één van de geselecteerde wijnen. Wie dat door had, kon dus informatie uit de theorievraag gebruiken om de proefvraag gemakkelijker op te lossen en andersom. Twee voorbeelden:

• De theorievraag peilde naar het Franse woord voor een snoeischaar die gebruikt wordt om de druivelaar te snoeien. Dat is natuurlijk een secateur en laat dat nu ook de naam van de cuvée zijn van Badenhorst (Zuid-Afrika) in glas 5.

• De tweede wijn van Malartic-Lagravière, wilde een theorievraag weten, maar de overeenkomstige wijn ‘Comte de Malartic’ stond dan ook op de proeftafel en wel op plaats 1.

Toch bleken de theorievragen andermaal erg moeilijk, met een gemiddelde score van 6,2 op 20. Vele ploegen hebben zich ongetwijfeld niet op die theorievragen geconcentreerd, omdat ze geen rol spelen in de bepaling van het podium.

Terecht! Ken Wijn-wedstrijd is een wedstrijd in blind wijn proeven, dus de proefvragen bepalen de winnaar. Mochten de rode

Tweede plaats voor Wijnclub Brabo

wijnen geen uitsluitsel brengen, dan is er een finale met witte wijnen die het podium (plaatsen 1, 2 en 3) vastlegt.

EEN FINALE? NIET DIT JAAR...

Jammer genoeg geen finale dit jaar. De rode wijnen bleken voldoende om de beste teams van de andere te onderscheiden. Eén team (Hoegaarden) haalde acht op tien en wisselde enigszins verrassend de Italiaanse wijn om met de Languedoc. Een tweede team (Brabo) scoorde zeven wijnen juist en nog een ander team (Molenberg) kon zes wijnen identificeren.

Daarop volgt een zevental teams die vijf wijnen juist hadden, drie teams met vier wijnen en zeven teams met drie wijnen correct. Een moeilijke wedstrijd? Absoluut. Maar hoe representatief waren de wijnen, dat is voor mij de hamvraag.

EEN WOORD VAN DANK

Mijn expliciete dank gaat uit naar de helpers van Commanderij Zele, die gezorgd hebben voor een vloeiende organisatie onder leiding

van Gracy Poppe. Ook de locatie was prima, met veel daglicht, ruimte en zuurstof.

Nog een dankwoordje wil ik wijden aan de dames van de rekenkamer, die nauwgezet alle resultaten berekenden zodat we snel de winnaars konden bekend maken.

Speciale dank aan de Jurade van Saint-Emilion, die alweer een prachtig prijzenpakket verzorgde zodat de winnaars met magnifieke flessen wijn huiswaarts konden keren.

Wij zien mekaar volgend jaar weer, in Hoegaarden, met een vernieuwd en vernieuwend programma!

Commanderij Molenberg als derde op het podium

De berekening gebeurt als volgt:

• Als voor een wijn het frequentst gegeven antwoord niet het juist is, dan scoort die wijn nul punten. We beschouwen hem dan als niet-representatief. Vele teams hebben zich om de tuin laten leiden in dat geval en we nemen aan dat de deelnemers aan deze wedstrijd ‘kenners’ zijn.

• Is het frequentst gegeven antwoord het juiste, dan beschouwen we de wijn als representatief. Opgelet: dit hoeft niet te betekenen dat de meerderheid van de teams het correcte antwoord gevonden heeft. Er zijn hier twee mogelijkheden.

• Mogelijkheid 1: de meerderheid van de teams (50%+1) heeft het juiste antwoord gegeven. Een representatieve wijn want hij leidt maar weinigen om de tuin, maar hij is wel gemakkelijk. De score op representativiteit is 1.

• Mogelijkheid 2: minder dan de helft van de teams heeft de wijn correct. Het meest gegeven antwoord is het correcte, maar lang niet alle teams vinden dit juiste antwoord. Een representatieve, maar moeilijke wijn. De score op representativiteit is 2.

Voor de nationaal wijnmeester kun je dus een score uitrekenen door de individuele scores op te tellen:

• Onder 10/20: waarschijnlijk een groot aantal niet-representatieve wijnen. Uiteraard te vermijden.

• Boven 10/20: een mix van representatieve maar gemakkelijke en representatieve moeilijke wijnen. Hoe dichter tegen 20/20 hoe beter, maar 20/20 is een ideaalbeeld dat nog nooit iemand benaderd heeft.

Merk op dat deze berekeningswijze volledig ‘wiskundig’ verloopt zonder enige interpretatie.

Laat ons even de verschillende wijnen bekijken en hun representativiteit berekenen.

A. Spanje – Tempranillo

€ 15,50 Ribera del Duero – Neo – Sentido 2019 16% correct -> Niet-representatief

B. Frankrijk – Languedoc-Roussillon

€ 18,50 Minervois – Château d’Oupia – Nobilis 2018 6% correct -> Niet-representatief

DE WIJNEN: REPRESENTATIEF OF NIET?

Uiteraard vond het winnende team de wijnen uiterst representatief en kreeg ik van de minder scorende teams de opmerking dat er toch wel wat schortte aan diezelfde wijnen. Ik doe echter al jaren een objectieve analyse die de score voor representativiteit feilloos bepaalt.

C. Australië – Shiraz

€ 15,16 Adelaide Hills – Anvers – Spyrograph Shiraz 2017 58% correct - > Representatief en gemakkelijk

D. Portugal – Touriga Nacional – Touriga Franca – Tinta Roriz – Tinta Cão

€ 17,95 Douro – Quinta do Romaneira – Sino – 2020 19% correct -> Niet-representatief

E. Oostenrijk – Blaufränkisch

€ 16,95 Mittelburgenland – Wellanschitz – Central 2021 29% correct -> Representatief en moeilijk

F. F Zuid-Afrika – Cape blend

€ 12,25 Badenhorst – Secateurs dry red 2021

32% correct -> Representatief en moeilijk

G. G Frankrijk – Bordeaux

€ 23,16 Pessac-Léognan – Comte de Malartic 2020

32% correct - > Representatief en moeilijk

H. H Frankrijk – Madiran

€ 19,75 Berthoumieu – Charles de Batz 2017

61% correct -> Representatief en gemakkelijk

I. I Italië – Chianti

€ 15,95 Il Palagio (Sting) – Message in a Bottle 2022

42% correct -> Representatief en moeilijk

J. J Hongarije – Cabernet franc

€ 11,85 Szekszárd – Takler – Cabernet Franc 2019

39% correct -> Representatief en moeilijk

Vorig jaar: 12/20 en nu opnieuw 12/20.

Conclusie? De wedstrijd was hard en fair.

Meer van dat.

AULA PESSACVINILÉOGNAN

Op 26 november 2023 organiseerde het Nationaal Comité van de Vlaamse Wijngilde in samenwerking met het Syndicat Viticole de Pessac-Léognan een mooie degustatie en gastronomisch diner met dwijnen van Pessac-Léognan.

DEELNEMENDE DOMEINEN & WIJNEN

Château Bouscaut Cru Classé de Graves – Pessac-Léognan Blanc et Rouge

Château Carrosse-Martillac – Pessac-Léognan Rouge

Domaine de Chevalier Cru Classé de Graves - Pessac-Léognan Blanc et Rouge

Domaine de La Solitude – Pessac-Léognan Blanc et Rouge

Château Couhins Cru Classé de Graves – Pessac-Léognan Blanc et Rouge

Château Ferran – Pessac-Léognan Blanc et Rouge

Château Haut-Bacalan - Pessac-Léognan Blanc et Rouge

Château d’Eck – Pessac-Léognan Blanc et Rouge

Château Haut-Lagrange - Pessac-Léognan Blanc et Rouge

Château Haut-Nouchet – Pessac-Léognan Blanc et Rouge

Château Larrivet Haut-Brion – Pessac-Léognan Blanc et Rouge

Château Léognan – Pessac-Léognan Rouge

Château La Louvière - Pessac-Léognan Blanc et Rouge

Château de Rochemorin – Pessac-Léognan Blanc et Rouge

Château Latour-Martillac Cru Classé de Graves – Pessac-Léognan Blanc et Rouge

Château Luchey-Halde – Pessac-Léognan Blanc et Rouge

Château Malartic-Lagravière Cru Classé de Graves – Pessac-Léognan Blanc et Rouge

Château Pont Saint Martin - Pessac-Léognan Blanc et Rouge.

MENU

Hapjes

Tataki van tonijn, wakamé­

Mini Vitello Tonnato

Bisque shot duo coquilles

Voorgerecht

Traag gegaard buikspek, crème butternut, peterselie olie

Hoofdgerecht

Hertenkalffilet met wildjus, boschampignons, witloof, appel met veenbessen en kroketten

Kaasbordje

Geitenkaas (Cabrissac – Sainte Maure)

Bergkaas (Comté De Jura (12 maand) – Alta Badia)

Zachte Witschimmel (Delice de Bourgogne – Brillat Savarin)

Blauwschimmel (Saint­Agur, Shropshire)

Dessert

Pavlova – Ruby chocolade – Kers – Yoghurt

AOC PESSAC-LÉOGNAN

Pessac-Léognan is een AOC waarvan het gebied oorspronkelijk bij de AOC Graves hoorde. De ‘betere’ domeinen hebben geijverd om een aparte erkenning te krijgen. In eerste instantie leidde dit tot een decreet in 1984 dat twee onderverdelingen ‘Pessac’ en ‘Léognan’ erkende. De ‘AOC Pessac-Léognan’ werd later in 1987 erkend.

LIGGING

Het herkomstgebied Pessac-Léognan ligt ten zuiden van de agglomeratie Bordeaux, op de linkeroever van de Garonne. Het is in dit gebied dat de wieg stond van de wijnbouw rond Bordeaux, zo’n 2000 jaar geleden. De bodem wordt gekenmerkt door een opmerkelijk diepe laag kiezels (‘graves’) en gerolde keien, soms tot drie meter diep. De ondergrond bevat zand en klei in wisselende verhoudingen. De wijngaarden liggen in open plekken, omringd door pijnbomen die hen afschermen van de vochtige westenwind.

De AOC Pessac-Léognan strekt zich uit over tien gemeenten: Cadaujac, Canéjan, Gradignan, Léognan, Martillac, Mérignac, Pessac, Saint-Médard-d’Eyrans, Talence, Villenave d’Ornon. Deze voorsteden van Bordeaux waren in de jaren 1980 - net vóór de invoering van de AOC Pessac-Léognan -, nog het voorwerp van uitbreiding van bedrijfsterreinen. Deze uitbreiding werd binnen de perken gehouden en sinds de jaren 1970 is het wijngaardoppervlak gestegen van 500ha naar 1600ha.

Het gebied brengt voornamelijk (80%) rode wijnen voort, van vooral cabernet sauvignon en merlot, eventueel aangevuld met -cabernet franc, petit verdot, malbec en carmenère.Voor de witte wijnen gebruikt men sauvignon blanc (verplicht minimum 25%), sémillon en muscadelle. Van een gemiddelde jaarlijkse productie van 75.000hl wordt er 70% uitgevoerd.

KWALITEITSEISEN

Het toegelaten rendement voor rood is 45hl/ha en 48hl/ha voor wit. De plantdichtheid is minimaal 6.500 stokken per hectare maar ligt vaak rond 9.000 stokken per hectare - dat laatste is vergelijkbaar met de gemeentelijke appellaties in Médoc (Pauillac, Margaux, etc.). De wijnen moeten op het domein gevinifieerd en gebotteld worden. Het domein moet over een vatenkelder beschikken voor de rijping van de wijnen die ten vroegste één jaar na de oogst het domein mogen verlaten.

www.pessac-léognan.com

CRUS CLASSÉS DE GRAVES

De herkomstbenaming AOC Pessac-Léognan omvat ongeveer 75 kastelen waaronder ook alle ‘Crus Classés de Graves’. Klinkt mooi, maar betekent het ook iets? Van Château Haut-Brion weten we dat het in het “Classement” van 1855 tot 1er Grand Cru werd gebombardeerd. Van andere Graves of Pessac-Léognan domeinen is er in deze ‘lijst der lijsten’ echter geen spoor. Er zijn 16 Crus Classés de Graves, allen gelegen binnen de AOC Pessac-Léognan. Ze vertegenwoordigen ongeveer 20% van de totale productie van deze AOC, met zowel droge witte als rode wijnen. Hun homologatie verliep viade decreten van 1953 en 1959. De niet-hiërarchische klassering geldt voor 13 rode en 9 witte wijnen (zie onderstaande lijst).

ROOD EN WIT

Château Bouscaut

Château Carbonnieux

· Domaine de Chevalier

Château Latour-Martillac

Château Malartic-Lagravière

Château Olivier

ROOD

Château Haut-Brion

· Château de Fieuzal

Château Haut-Bailly

Château La Mission Haut-Brion

Château Laville Haut-Brion

· Château Pape-Clément

· Château Smith Haut Lafitte.

WIT

· Château Couhins

Château Couhins-Lurton

Château La Tour Haut-Brion

ERIC MERNY Commanderij Brussel

CHAMPAGNE DE SOUSA

SCHOK OP DE CÔTE DES BLANCS

Op 4 januari 2023 overleed Erick De Sousa na een lange slepende ziekte. De Côte de Blancs was in shock. De pionier van vele vernieuwende wijnbouwtechnieken was niet meer. Erick had enkel vrienden. Veel wijnbouwers beschouwden hem trouwens als een stichtend voorbeeld. Hij was amper 59 jaar oud.

Ik leerde Erick kennen in 1990, als een heel boeiend, maar ook bescheiden man. Zijn loopbaan als wijnbouwer gebeurde in verschillende stappen. Hij wilde op de eerste plaats betere champagne maken dan zijn ouders. Een van zijn eerste vernieuwingen was het herinvoeren van eikenhouten vaten voor de rijping van de chardonnaydruiven. Dit was toen heel gedurfd, want het huis Bollinger had haast het alleenrecht op eikenhouten vaten met een eigen tonnenmaker in vaste loondienst. Erick kocht zijn vaten in Bourgogne. Zijn tweede grote stap was de overstap naar biologische druiventeelt. Vele wijnbouwers vonden dit indertijd heel gewaagd, vooral rekening houdende met het klimaat van de regio. Ook deze stap was niet voldoende. Erick wilde absoluut gaan voor biodynamische wijnbouw. Zo werd hij de peetvader van de biodynamische wijnbouw op de Côte de Blancs.

INTERESSANT SEMINARIE

Gelukkig voor Erick gaan de drie kinderen volop voor de opvolging vanaf het begin van Ericks ziekte. Charlotte neemt de marketing en verkoop voor haar rekening, Valentin houdt zich bezig met het kelderbeheer. Julie heeft haar handen letterlijk en figuurlijk vol met haar 4 paarden waarmee ze de meeste van hun wijngaarden bewerkt.

Op 3 juli 2023 organiseerde de familie De Sousa een seminarie voor de beste vrienden, rond het thema10 jaar biodynamie en tevens als eerbetoon aan Erick. In de ochtend ging een masterclass door in de wijngaard gegeven door Geoffrey Orban, een gepassioneerd kenner van de bodem. Speciaal ter illustratie van zijn uitleg had men een sleuf van ongeveer 2 meter diep gegraven, zodat we alle grondlagen konden bestuderen. Zo konden we ook vaststellen dat door de biodynamische wijnbouw de wortels van de wijnstokken heel diep gaan. Het bewerken van de wijngaard met paarden is hier ook niet vreemd aan. Julie gaf een demonstratie hoe ze met de paarden de grond bewerkt. Het zijn imposante, maar bijzonder zachtaardige dieren.

Geoffrey heeft een masterdiploma in oenologie en biochemie. Hij is docent bij Syndicat Général de Vignerons de Champagne, École du Vin de Bordeaux, en École des Vins de Bourgogne, en een fantastische spreker. Na zijn masterclass had de bodem van de Côte des Blancs geen geheimen meer voor ons.

In een tent te midden van de wijngaard werden we verwend met een overvloed aan lekkere hapjes. Ook de champagne vloeide rijkelijk uit grote flessen zoals magnums en jeroboams.

UMAMI

Het namiddagprogramma ging op hetzelfde elan verder met als thema ‘umami’. (Umami is ook de naam van de topcuvée van het domein). Gabriel Lepousez is moleculair bioloog en doctoreerde aan de Universiteit Pierre et Marie Curie in Parijs. Gabriel werkt bij het Institut Pasteur en is verantwoordelijk voor het laboratorium Perceptie en Geheugen. Zijn boeiende, interactieve uitleg over wat umami nu eigenlijk is, illustreerde hij met diverse drankjes waarmee hij ons het verschil leerde kennen tussen bitter, zuur, zoet en zout. Op het eerste zicht eenvoudig, maar in de praktijk niet altijd even evident.

Umami werd voor het eerst beschreven in 1908 door de Japanse Kikunae Ikeda –professor scheikunde aan de universiteit van Tokio – en afkomstig van het Japanse woord umai (‘heerlijk’): umami. Het is de vijfde basissmaak naast zoet, zuur, zout en bitter. Deze wordt al eeuwenlang gebruikt als natuurlijke smaakversterker in de Aziatische keuken. Inmiddels kent het ook een internationale faam. De smaak wordt vaak vergeleken met ‘hartig’. Umami doet je verlangen naar meer.

De namiddag werd afgesloten met een uitgebreide degustatie in de cuverie. Heel wat flessen van de fantastische cuvée Mycorhizes werden geschonken. Zelfs na het degorgeren kan de wijn zonder problemen verder rijpen. Daarnaast werden verschillende cuvées op basis van dezelfde blend geserveerd, maar steeds van een ander oogstjaar. Dit was een unieke degustatie met kwalitatieve wijnen van een bijzonder hoog niveau.

Om te eindigen werd gedineerd in Relais du Vigneron in Vertus. Erick De Soussa keek toe en zag dat het goed was. Het seminarie was niet alleen een eerbetoon aan Erick De Sousa, maar onvergetelijk en een geschenk voor alle fans. Er werd meteen een volgend seminarie toegezegd dat zal doorgaan wanneer er 20 jaar biodynamie De Sousa wordt gevierd.

Biodynamische wijnbouw is de verkorte term voor biologisch-dynamische wijnbouw. De aanhangers van deze benadering geloven niet enkel in de principes van biologische wijnbouw, maar gaan nog heel wat verder.

Biodynamische wijnbouw heeft twee belangrijke pijlers.

• Men gebruikt plantaardige, minerale en dierlijke stoffen (preparaten) die de groei stimuleren en de aarde doordrenken met positieve krachten. Zo gaat men bijvoorbeeld gedroogde koemest of fijngemalen kiezelsteentjes gemengd met water in een koehoorn steken en deze hoorn enkele maanden onder de grond bewaren. Na opgraving in de lente wordt het opgedroogde en verharde preparaat dan opgelost in water (het preparaat wordt 'gedynamiseerd') en over de wijngaard verspreidt.

• De tweede pijler is de invloed van kosmische krachten en cycli. Er wordt aandacht besteed aan het evenwicht van de vier natuurelementen: vuur, lucht, water en aarde. De zon- en maanstanden bepalen bijvoorbeeld de oogst- en snoeiwerkzaamheden. Sommige wijnbouwers oogsten enkel en alleen bij volle maan om zo de energie van de maan te laten absorberen in de geplukte druiven.

Champagne vloeide rijkelijk uit grote flessen

POLYFONISCHE WIJNEN UIT GEORGIË

Wanneer men in Georgië bij een wijnmaker op bezoek gaat gebeuren er twee zaken. Ten eerste gaat men niet naar de wijngaard, maar direct naar de wijnkelder. Daar krijg je te zien hoe ze hun traditionele wijnen maken in qvevri (kvervi), de enorme kruiken in klei die in de grond verzonken worden, en hoe ze vandaag daarnaast ook op een meer internationale Europese stijl wijnen maken.

Daarnaast wordt de degustatie gecombineerd met lekker eten. Een Georgische maaltijd lijkt steeds een grote feesttafel. Altijd met véél groenten en kruiden, maar zeker niet te pikant, uiteraard en vaak met vers geplukte champignons, aangevuld met chatsjapoeri of vers gebakken brood, een salade met walnoten, chinkali of dumplings gevuld met kip en gebraden vlees met tkemali saus gemaakt van pruimen. Aan tafel worden alle gerechten gedeeld, sharing avant la lettre. Daarna komt nog de zoete tsjoertsjchela, gemaakt van ingekookt druivensap waar walnoten of hazelnoten doorheen geroerd zijn. Afsluiten doen ze steeds met chacha, een stevig en krachtig lokaal distillaat.

Georgië is een prachtig nog ongerept land. Gelegen langs de zijderoute is het land door de eeuwen heen overheerst geweest door veroveraars uit alle windrichtingen, zoals de Perzen en Ottomanen, en recent nog de Sovjets. Een aantal provincies worden vandaag opnieuw bezet door Rusland. Het wordt ingesloten door de Zwarte Zee in het westen en de Kaspische Zee in het oosten. In het noorden bakenen de hoge toppen van de Kaukasus het land verder af. Het land wordt dooraderd door meer dan 6000 grote en kleine rivieren. Met een wijngeschiedenis van al 8000 jaar

wordt Georgië terecht de

bakermat van de wijn genoemd. Natuurlijke wijnen met een lange schilmaceratie, wat bij ons verkeerdelijk als oranje wijn omschreven wordt, blijft er de traditionele manier van wijn maken. Vóór de druifluisplaag en vóór de totstandkoming van de Sovjet-Unie telde Georgië 525 autochtone druivenrassen. Het aantal druivenrassen werd gedurende de Russische overheersing teruggebracht naar vier, die enkel dienden om enorme hoeveelheden wijn van lage kwaliteit te maken voor de Russische markt. Met saperavi voornamelijk voor rode en rkatsiteli voor witte wijn. Na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie zijn de Georgiërs gestart hun oude en vaak vergeten druivenrassen terug in eer te herstellen. Dit opende een enorm nieuw potentieel voor de wijnbouw, zowel qua vinificatietechnieken, druivenvariëteiten als terroir. Vandaag waait er een frisse wind doorheen de wijngaarden,

MARK DE BACKER Commanderij Erasmus

vaak ook met een globale en meer internationale insteek.

ONTMOET DE QVEVRIMAKER IN TELAVI

Voordat we de wijnen gaan proeven, verdiepen we ons wat in de unieke en eeuwenoude techniek die in de Georgische traditionele wijnbouw gebruikt wordt: het productieproces met behulp van de qvevri of kvervi. Dit

is de traditie waarbij immens grote kleikruiken in de grond begraven worden. De qvevri wordt zowel gebruikt voor het vergisten als voor het lageren en verouderen van de wijn. Bij dit laatste wordt de qvevri hermetisch afgesloten met kurk, hout, hars, huidenvellen of vandaag ook glas. De Georgiërs noemen ze nooit amfora maar qvevri of kvervi omdat een amfoor vroeger een transportmiddel was voor wijn, terwijl de qvevri’s enkel gebruikt worden voor het maken van wijn, niet voor

TRADITIONELE GEORGISCHE WIJNPRODUCTIE MET QVEVRIS MAAKT SINDS 2012

DEEL UIT VAN DE WERELDERFGOEDLIJST VAN UNESCO

Een tweede uniek aspect aan de qvevri is zijn specifieke vorm. Deze grote ondergrondse amfoor eindigt steeds op een punt beneden. Door deze vorm wordt de most op een natuurlijke manier geroteerd en circuleert de wijn traag doorheen de ganse kruik. Tijdens de vergisting zakken de resterende steeltjes en druivenschillen langzaam naar beneden. Dit proces zorgt voor een natuurlijke filtering van de wijn. Ondanks het lange schilcontact zijn de wijnen dus helder en klaar.

Van de restanten op de bodem wordt achteraf de beroemde chacha gemaakt. Naast het produceren van qvevris maakt Zaza ook eigen wijn én unieke chacha. Hij is één van de weinige die chacha laat verouderen op qvevri.

transport. Ze zijn daarvoor te fragiel en ook heel zwaar – sommige kunnen 2000 liter bevatten. In Georgië worden ze in de grond ingegraven waardoor de temperatuur binnenin constant 12-15 graden blijft en de qvevri beschermd wordt tegen een eventuele aardbeving in de ruwe Kaukasus.

Zaza, een van de 13 resterende qvevri makers

Chinuri druiven

In de vroegere koninklijke hoofdstad Telavi woont Zaza Kbilasvili, één van de bekendste qvevri-makers van het land. In zijn atelier bouwt hij elke qvevri manueel op uit lokale klei. Het is echt monnikenwerk want dagelijks wordt slechts een laagje klei van 10 cm opgebouwd. Het duurt 8 maanden om een 2 tot 2,4 meter hoge qvevri af te werken. Elke kvervi of qvevri is verschillend en uniek. Na 3 maanden langzaam opbouwen verhuizen ze met 9 man de 600 tot 800 kg wegende kruiken naar de buitenoven. In zijn oven passen 7 qvevris en het branden ervan duurt 7 dagen. Om de monumentale qvevri’s in de oven te plaatsen dient telkens de voorste muur afgebroken te worden. Per ovenbrand wordt 45 kubieke meter hout gebruikt, zo kan de temperatuur constant rond de 1050 tot 1200 graden gehouden worden. Enkel beuk wordt als brandhout gebruikt.

In de Kakheti regio, waarin Telavi ligt, zijn er maar drie qvevrimakers over en in heel de westelijke regio van Georgië zijn er nog maar een 10tal actief. Het gebruik van qvevris is nochtans trendy op dit moment, maar ze kunnen of worden niet machinaal gemaakt. De afgewerkte kruiken van Zaza worden gebruikt in het oosten en westen van Georgië en hij exporteert naar Italië, VS, Canada, Japan, Duitsland en Spanje. De gemiddelde prijs ligt rond de 2000 EUR. Samen met zijn twee zonen vervaardigt hij niet meer dan 30 stuks per jaar. In de winter kunnen er geen gemaakt worden.

De qvevris van Zaza worden van binnen afgewerkt met was. Zijn filosofie is dat een qvevri, gemaakt uit klei die werkt als een spons, maar één keer gewaxt moet worden. Dit volstaat om bacteriën tegen te houden in de poreuze wand. Het unieke van een qvevri is dat via zijn micro-poriën de wijn kan ademen zodat de malo (melkzuur naar appelzuur omzetting) altijd plaatsvindt.

Bij het maken van een qvevri wordt naast water niets toegevoegd aan de klei, dus zeker geen kleurstoffen of andere additieven.

In Georgië is wijn overal aanwezig

SPRANKELENDE WIJNEN VAN EEN UITGEWEKEN FRANSMAN

Op het wijndomein Ori Marani ontmoeten we Bastien Warskotte. Hij is Fransman uit de Champagnestreek en studeerde oenologie in Dijon. In Bratislava ontmoette hij later Nino, zijn Georgische vrouw. Het werd liefde op lange afstand, want Bastien vertrok voor twee jaar naar Canada. De liefde, het avontuur en de economische realiteit bracht hen naar Igoeti, een klein dorpje gelegen in Shida Kartli, in het oosten van Georgië.

‘Ori Marani’ betekent in het Georgisch Twee wijnmakers’. Een verwijzing naar de twee landen Frankrijk en Georgië, maar ook naar de invloed van twee wijnmakers.

Sinds 2017 maken ze schuimwijnen op de traditionele manier en ook petnat. Hun wijnavontuur begon met het maken van 5000 flessen wijn gemaakt met druiven aangekocht in Imeriti en Khartli. Vandaag is hun zesde jaargang goed voor 25.000 flessen.

De focus ligt op het artisanaal maken van schuimwijnen. Aanvullend ook wat droge wijnen. De druiven worden manueel geplukt en vergist met natuurlijke gisten. Afhankelijk van het type wijn worden ze vergist in qvevri van 400 liter, in oude Franse eiken vaten of soms in beide. Voor de schuimwijnen gebruiken ze een eigen ‘réserve perpétuele’ en verkiezen druivensap boven een liqueur d'expédition om zo de terroir-expressie te behouden. De aangekochte druiven zijn allemaal biologisch geteeld. De wijngaarden liggen meestal nog in de vlaktes, minder op de hellingen zoals in Champagne. Dit is een restant van het Sovjet tijdperk. Toen werd gekozen om druiven aan te planten waar het gemakkelijk was. Aanplantingen op hellingen zijn echter in opmars, naast inzicht krijgen in terroir. Zelf plannen ze hun eigen wijngaard aan te planten met pinot noir klonen uit Champagne.

Geproefd

Nino, 2021, traditionele methode

Een Vintage schuimwijn, gemaakt met 4 variëteiten waaronder chinuri en 10% reserve wijn. Dit is een "réserve perpétuele", een reserve wijn die in qvevri gehouden wordt en zo de unieke Georgische identiteit van de wijn bewaakt. De blend is verschillend elk jaar, maar tsitka, tsolikouri, chinuri en goruli mstvane maken altijd deel uit van de finale blend. De wijn wordt slechts met 1 of 2 gr/ liter gedoseerd.

Hij proeft zeer mineraal, heel wat aroma’s van wit steenfruit en verse witte peper. Heel fris in de mond met aangenaam fijne zuren en in de finale heel veel fruit.

Contact, petnat met schilcontact

De druiven ondergaan 2 weken maceratie en schilcontact op inox. De wijn werd gemaakt met de methode ancestrale, dus gebotteld net voor het einde van de eerste alcoholische gisting. De gisting stopt in de fles en de CO2

blijft binnenin opgesloten. Het is een blend van chinuri, goruli mstvane en tsolikouri druiven.

In de neus geeft dat vooral aroma’s van ananas en exotisch fruit. Na fermentatie blijft er 15 gr restsuiker op fles.

Laora, rosé brut nature

In deze Non Vintage brut nature worden vijf variëteiten gebruikt. In 2022 waren dit goruli mstvane, tsitska, tsolikouri, chkhaveri en aladasturi. De chkhaveri is een vrij unieke druif die hier laat geplukt werd. Dit geeft naast de lichte roze kleur ook die typische rijpe aroma’s van rijpe bosaardbeien, viooltjes en roze pompelmoes. Bij het maken van de wijn worden enkel wilde gisten gebruikt, gevolgd door lagering voor 90% op oude Franse vaten en 10% op qvevri. Deze wijn werd 15 maanden op de lies gehouden. Er werd maximaal 10% reserve wijn gebruikt voor de finale blend. Met zijn 2g/liter dosering is het een extra brut.

Het is een lichtroze, vrij kruidige en wat aardse schuimwijn. Wat een plezier in de mond en een lange en fijne afdronk.

Nita, 2022, rode wijn, macération semi-carbonique

Een fruitige wijn, type Beaujolais , maar dan gemaakt van de saperavi druif. Na twee weken maceratie wordt de wijn verder gelagerd gedurende 6 maanden waarvan 15 % op qvevri en de rest op oude 2500 liter eiken vaten. De druiven komen van wijngaarden op 800 meter hoogte van 20 jaar oude wijnranken. De wijn reflecteert het terroir. Elegant en toch ook speels, veel rijpe kersen in de neus. Lange afdronk. Een topper.

PHEASANT’S TEARS GEMAAKT

DOOR EEN INGEBURGERDE AMERIKAAN

John Wurdeman, één van meest iconische makers van natuurlijke wijnen en oorspronkelijk uit New Mexico, is op jonge leeftijd uit de VS vertrokken. Hij was altijd verliefd op wilde paddenstoelen, maar eigenlijk bracht de liefde voor de polyfonische muziek hem naar Georgië. Toevallig is hij ook met wijn begonnen en hij wordt beschouwd als één van de vernieuwende pioniers in natuurlijke wijnen. Hij is medeoprichter van de Natural Wine Association. In 2007 startte hij in Kakheti samen met Gela Patalishvili het wijnhuis Pheasant’s Tears.

Vandaag is hij een ondernemende duizendpoot en kunstenaar. Met zijn reisagentschap Living Roots laat hij mensen genieten van authentieke food-ervaringen. Daarnaast is hij ook eigenaar van het Poliphonia restaurant in Tbilisi, de hoofdstad van Georgië. In zijn restaurant vormen alle gerechten als het ware een mozaïek van geuren en smaken. De focus ligt op oude en vergeten gerechten. John wordt bijgestaan door een internationaal team. Zijn Japanse chef, Tomoya, werkte als sommelier in Tokio om amber wijnen te pairen met Thaise gerechten en werd zo verliefd op de Georgische keuken. Zijn rechterhand Anna runt de keuken en organiseert het concert. Daarvoor werkten ze samen in Vino Underground, de eerste underground wijnbar in Tbilisi waar uitsluitend natuurlijke wijnen geschonken worden .

Ondertussen woont John Wurdeman al meer dan 25 jaar in Georgië en is hij een geweldige ambassadeur voor Georgische natuurwijnen. De naam Pheasant’s Tears komt blijkbaar uit een Georgisch sprookje waarin verteld wordt dat een wijn zo goed was dat de fazant die hem proefde een traantje liet.

Al de wijnen van Pheasant's Tears worden gemaakt op de traditionele Georgische manier. De rijpste twijgjes worden toegevoegd aan de most, bestaande uit druivenschillen, het sap en de pitten. Dit zowel voor witte als rode wijnen. Het schilcontact of de maceratietijd varieert tussen 3 weken en 6 maanden afhankelijk van de druivenvariëteit en de grootte van qvevri. Alle wijnen worden in qvevri verouderd en er worden geen eiken vaten gebruikt. Dit geeft de wijnen hun uniek karakter.

Geproefd

Tsolikouri, 2022, 10.9% alcohol

Een witte wijn gemaakt van tsolikouri. Van deze druif bestaan verschillende klonen, zowel groene als gele. Dit is de groene variant uit het westen van Georgië. De wijnranken staan er op een bodem van silex, wat eigenlijk keien zijn boven op een kalk laag. Sommige stokken zijn tot 100 jaar oud.

De wijn proeft chenin­achtig. Uit het glas komen licht grassige en vegetale aroma’s, maar de wijn is zéér mineraal in afdronk.

Vardisperi Rkatsiteli, 2022, 13.5%

Natuurlijke wijnen beginnen met gezonde druiven en natuurlijk gisten. Deze wijn is gemaakt van de roze rkatsiteli druif. Deze werd aangeplant op een bodem van kwarts en zandsteen. De wijngaard is gelegen in het oosten van Georgië op een kleine flank op 450 meter hoogte.

Na drie weken schilmaceratie volgen negen maanden lagering in qvevri. De wijn kleurt licht rood in het glas. Fijne tanninestructuur, veel florale toetsen en heel wat rode framboosjes in de neus kenmerken deze meer dan geslaagde wijn.

Kakhuri Mtsvivani, 2022, 13.5%, amber wijn, kvervi De mtsvivani druif komt niet veel meer voor. Het is een zeer oude soort die bijna uitgestor­

ven was en vervangen was door de rtaskali. De ranken staan aangeplant in de Sighnani regio in het oosten van Georgië. De wijn werd vergist met drie maanden schilcontact. In de neus heel zacht met veel wit fruit en ook rijpe sinaasappelschil.

Mtsvane Tibaani, 2020, 13.5%, amber wijn, droog, ongefilterd

Slechts 1 maand schilmaceratie. Dit geeft de wijn een lichtgele kleur. In de neus wat lactische toetsen en aroma’s van witte bloemen. Visueel licht troebel omdat de wijn ongefilterd gebotteld werd. Eén van de krachtigste van Pheasant’s Tears. Tropisch en exotisch in de neus met wat honing en limoen. Een intense smaak met een vrij lange afdronk.

Poliphonia, Kakheti, 2019, rode wijn, ongefilterd

Een unieke blend van wel 117 verschillende druivenrassen in één fles. Alle druiven werden samen gedurende 1 jaar vergist in qvevri, zonder takjes en ontritst. Daarna nog 2 jaar op inox.

De donderrode wijn geurt zalig naar rijpe zwarte pruimen. In de mond een ware smaakbom met heel wat droogtrekkende tannine. Een waar polyfonisch concert!

Iago maakt van zijn wijnen een zenmoment

GEORGISCHE NATUURLIJKE WIJN OM ZEN VAN TE WORDEN

Iago Bitarishvili wil als wijnmaker enkel biologisch en traditioneel werken. Hij was in 2005 de eerste in Georgië die het Bio Certificaat verkreeg. Met zijn diploma landbouwingenieur op zak werkte hij eerst voor een Duitse ngo die duurzame landbouw in Georgië promoot. In 1998 lanceerde hij zich dan zelf in de wijnbouw. Zijn eerste commerciele wijnen kwamen pas in 2003 op de markt. Vandaag zijn deze pure en natuurlijke wijnen uniek én schaars. Jaarlijks worden er slechts 5 tot 8000 flessen geproduceerd, allemaal droge witte natuurwijnen. Het merendeel van zijn wijnen wordt geëxporteerd naar 11 landen, waaronder België.

Geproefd

Iago Petnat, 100% chinuri

Licht parelende wijn. Wanneer de eerste vergisting op natuurlijke wijze stopt blijft er wat restsuiker in de wijn. Voor Iago is 5­6 gr/liter het minimum om petnat te kunnen worden, anders wordt het een droge witte wijn. De gedegusteerde petnat had 12 gr/liter bij het bottelen in de lente. In de neus witte perzik en rijpe peer. In afdronk is deze verfrissende petnat heel verfijnd met een lange afdronk.

Chinuri Traditionnel, amber wijn, 2022

Deze wijn onderging 7 maanden schilcontact. Heel aromatisch in de neus met vooral veel gedroogde dadels en rijpe vijgen. De wijn heeft slechts 2 gr/liter restsuiker.

In mond voelt hij licht mollig aan, de zuurtjes zijn prachtig en de afdronk vrij lang. De smaak is intens en krachtig.

Op de 3 hectare wijngaard staan 60 jaar oude wijnranken. Ze zijn gelegen in het dorpje Mtskheta, één van de beste en historische terroirs in de Mukhranvallei. Daar maakt Iago enkel wijnen van de chinuri druif. Deze groene druif is één van de beste soorten in Georgië en wordt ook de koningin van de witte druiven genoemd.

Zijn natuurlijke petnat en witte droge wijnen van die chinuri zijn een klasse apart. De wijnmaker wil enerzijds de natuur zijn gang laten gaan en anderzijds de techniek van qvevri volledig beheersen. Hij slaagt er telkens opnieuw in om de chinuri druif haar echte gelaat te tonen met wijnen van een verrassende finesse.

Chinuri Traditionnel, amber wijn, 2021

Een maceratie van 6 maanden. Na decanteren blijkt de wijn enorm expressief met opnieuw veel rijp en gedroogd fruit, amandelen en gedroogde abrikoos. In het glas véél materie. In de mond een hoge zuurtegraad en weinig suiker. Wel wat ronder in de mond, maar lichter van kleur. Een lange afdronk typeert opnieuw deze elegante amber wijn.

Chinuri Traditionnel, amber wijn, 2017

In het glas een wijn die vrij donker amber kleurt. De complexe aroma’s worden gekenmerkt door gedroogd exotisch fruit, rijpe oranje abrikoos, wat geroosterde tinten en heel wat amandelen en ook wat verse sinaasappelschil. Opnieuw een zeer gebalanceerde wijn. Na toch al wat jaren op fles nog steeds heel verfijnd en intens van smaak. Een echt pareltje.

UNIEK IN GEORGIË OEROUDE DRUIVENRASSEN

Georgië beschikt niet enkel over een unieke manier om wijn te bereiden. Je vindt er de oudste druivenrassen ter wereld. Van wijnstokken die meer dan 400 jaar oud zijn, worden oeroude druiven geplukt die voor fantastische wijnen zorgen.

WIJN IN GEORGIË

Sinds Georgië aan het eind van de vorige eeuw een vrij land werd, zijn er heel wat professionele bedrijven opgericht. De invloed van het Westen richt zich vooral op moderne technieken en materiaal. Tegen alle adviezen in van het internationaal wijnparcours blijft Georgië trouw aan zijn oeroude methodes die deel uitmaken van het werelderfgoed en willen dit de hele wereld tonen. In de huidige trend om wijn zo natuurlijk mogelijk te maken, zijn ze erg geliefd om hun specifieke en unieke karakter. Wijn uit Georgië wordt inmiddels over de hele wereld uitgevoerd en vind je op heel wat wijnkaarten in toprestaurants.

PRODUCTIE

SIMONNE WELLEKENS Commanderij Bellebeek

Alles heeft te maken met het bereidingsproces. De zogenaamde oranjewijnen, de witte wijnen waarvan de druiven met schil gisten in grote aardewerken kruiken (zeg niet amfora - de qvrevri is immers heel verschillend) en daardoor een oranje kleur bekomen, zijn erg gegeerd. Smaak en geur zijn totaal verschillend en niet te vergelijken met de klassieke witte wijnen. Voor rode wijn is het verschil minder opvallend. Schuimwijn maar dan vooral de ‘artisanale’ bruisende wijnen ‘pet nat’ zijn eveneens erg in trek. Het gistingsproces wordt vroeg gestopt voordat alle suiker is omgezet. De wijn wordt gebotteld en de gisting gaat verder door in de fles zonder enige toevoeging. Hierdoor ontstaat er koolzuurgas wat resulteert in een lichte, bruisende wijn met een laag alcoholgehalte. Het gistdepot in de fles zorgt vaak voor wat troebelheid en een licht bittere smaak. Een tweede toch erg belangrijke reden waarom Georgische wijn het zo goed doet in de wijnwereld is dat er veel unieke en oeroude druivenrassen groeien die elders ter wereld niet terug te vinden zijn.

RKATSITELI, CHINURI, MTSVANE, KISI, SHAPKAPITO EN SAPERAVI

Voor witte wijn wordt vooral rkatsiteli en mtsvane gebruikt. Beide geven lichte, frisse witte wijnen met een smaak van jonge perzik en appel. Daarnaast is er kisi en chinuri, die vollere wijnen leveren. De belangrijkste druif voor rode wijn is saperavi, een druif met een dikke schil en roze vruchtvlees. De druif geeft kruidige en krachtige wijnen met een diep donkerrode kleur. Minder bekend zijn de shavkapito en tavkveri.

Rkatsiteli, de meest aangeplante druif, is verspreid over verschillende regio’s in Georgië en in de omringende landen. De gisting gebeurt zowel in stalen tanks als in qvevri. Vaak wordt de druif geblend met mtsvane zoals in de appellatie ‘Tsinandali’. Het ras groeit voornamelijk in de provincie Kachetië en geeft frisse witte wijnen met aroma’s van citrusfruit en appel.

De witte chinuri-druif komt voor in Kartlië in het midden van Georgië. De variëteit is vrij productief en wordt vaak laat geoogst. De strogele wijnen staan bekend om hun zachte, ronde smaak. De druif wordt vooral gebruikt om mousserende wijn te maken.

Mtsvane is een witte druif afkomstig uit Kartlië, wordt laat geoogst en geeft levendige wijnen met aroma’s van limoen, wilde bloemen en lentehoning. Er zijn heel wat verschillende druivenrassen waar de

naam mtsvane in voorkomt wat het nogal ingewikkeld maakt. Genetisch onderzoek heeft uitgemaakt dat de rassen met mtsvane in de naam wel degelijk verschillend zijn en niets met elkaar te maken hebben.

Kisi-druiven groeien in de provincie Kakheti in het Oosten van Georgië en levert frisse wijnen met een mooie zuurgraad, aroma’s van citrusfruit en groene thee. Een amberwijn geurt en proeft naar abrikoos, mango en ananas, aangevuld met zeste en walnoot. De druif heeft een lage opbrengst. De beste microzones liggen rondom de dorpjes Maghraani, Argokhi en Babaneuri.

Shapkapito is uiterst zeldzaam en daardoor uniek. Geschat wordt dat er wereldwijd maar enkele tientallen ha verbouwd worden. De druif komt voor in de Kartli-vallei. Elegante, fijne wijnen eerder laag in alcohol met aroma’s van leder en tabak en zure kers. Shapkapito was heel geliefd bij de Georgische koningshuizen.

Saperavi is de belangrijkste blauwe druif voor Georgië en levert wijnen met een diepe kleur, veel tannine en goede zuren. De druif is net zoals de kisi afkomstig uit de Oost-Georgische provincie Kakheti, Het is een teinturier, een blauwe druif waarvan het vruchtvlees én het sap rood is. Bij de meeste blauwe druiven is het vruchtvlees en het sap wit en komt de kleur van de schil. Saperaviwijn heeft intense fruitige aroma’s en een stevig smaakprofiel.

WIJN VAN 400-JARIGE STOKKEN

Giorgi Natenadze slentert al jaren door het vulkanische berggebied Meskheti, waar alles wild is. Hij vond er een aantal wijnstokken die meer dan 100 jaar oud zijn en een die zeker 400 jaar optekent. Hij ontdekte er 40 zeldzame druivenrassen in het zuiden van het land, vlak bij de grens met Turkije. Slechts 24 heeft Giorgi kunnen identificeren op dit moment. Elk jaar maakt hij een andere wijn van oude variëteiten in zijn wijnkelder in Samtskhe-Javakheti. Hij verzamelt de druiven in het bos en de oudste verwoeste dorpen. De meeste druivenbomen zijn meer dan 100-200 jaar

oud en de grootste is meer dan 4 eeuwen oud die nog steeds leeft en druiven geeft voor mijn wijn. We mogen wel zeggen dat dit de meest natuurlijke wijn ter wereld is!

Meskheti is een droog continentaal vulkanisch berggebied, voornamelijk met basaltstenen en kalksteengrond. De wijnen worden gemaakt in qvevri met traditionele Georgische methoden. Wijnen zijn zeer harmonieus en smaakvol met een goed uitgebalanceerde zuurgraad. De topcuvée is een uitzonderlijk wijn, een van de meest complete wijnen die ik ooit proefde. Ik heb er alvast mijn hart aan verloren….

Saperaviwijn

Saperaviwijn uit 1910 in het wijndomein van Tsinandali

Mukuzaniwijn

Rkatsiteliwijn

Wijnstokken groeien in bomen

BORDEAUX 2023

ELK JAAR OPNIEUW EEN STRIJD MET EN TEGEN DE NATUUR

Wijnliefhebbers, wijnhandelaars en schrijvende wijnpers kijken in de tweede helft van april reikhalzend uit naar de nieuwste jaargang in Bordeaux. Voor de kasteelheren is deze primeurweek dan ook dé week van het jaar. Een succesvolle degustatiecampagne – men verwacht meer dan 5.000 professionele proevers - doet de producenten hopen op een gunstige kentering van een markt in crisis.

EEN VLOTTE START

De meteorologische winter van 2023 kende normale klimaatgemiddelden, de lente daarentegen wisselde milde en koele perioden af. Hoewel de knopbreuk vroeg optrad, bleef de vorstschade van begin april heel beperkt. De bloei vond plaats tijdens een relatief droge en warme periode (laatste week van mei en eerste week van juni) en verliep snel en homogeen, zowel voor de merlot als de cabernets.

ONGEZIENE VALSE MEELDAUWDRUK

De wijngaarden genoten tijdens de maand juni van hoge temperaturen (25 dagen met een maximumtemperatuur boven de 25°C), maar binnen diezelfde maand overschreed de neerslag het 30-jarig gemiddelde. De combinatie van hoge temperaturen en hoge vochtigheid veroorzaakte een ongekende valse meeldauwepidemie. De invloedrijke wijnconsultant

Stéphane Derenoncourt sprak van de sterkste valse meeldauwaanval sinds meerdere decennia. Volstonden in het droge jaar 2022 vier of vijf sproeistofbehandelingen tegen valse meeldauw, dan waren er in 2023 soms meer dan 20 behandelingen nodig. Wanneer men onvoldoende alert was en te laat ingreep, kon de wijngaard binnen de twee à drie dagen volledig zijn aangetast, met opbrengstverliezen die konden oplopen tot 70 procent. Meer dan ooit was in 2023 een secuur wijngaardbeheer van cruciaal belang. Een aangepast bladerdakbeheer zorgde voor een betere ventilatie binnenin de plant terwijl het uitdunnen van fruit de concentratie en de rijping van de druiven kon

Château Lynch Moussas

HUGO VAN LANDEGHEM Commanderij Land Van Waas

en moest bevorderen. Dit zijn tijdrovende en kostelijke interventies waarvoor kleine wijndomeinen vaak mankracht en financiële slagkracht tekort kwamen om snel en herhaaldelijk in te grijpen. Dat zij de grootste slachtoffers waren van deze virulente valse meeldauw is dan ook niet zo verwonderlijk. De impact van de schade verschilde aanzienlijk tussen producenten en locaties onderling (de opbrengsten variëerden van 15hl/ha tot 50hl/ha en meer), zowel op linker- als rechteroever. Maar naast de valse meeldauw hebben ook de chaotische weersomstandigheden met afwisselend regen, zon, hagel, droogte en heel warme perioden de veerkracht van de biologische wijnmakers sterk op de proef gesteld. Vooral de domeinen in omschakeling naar biologische wijnbouw leden grote schade door gebrek aan ervaring in de strijd tegen meeldauw in de afgelopen wijnjaren 2018, 2020 en 2021. Zo haalde Château Rauzan-Ségla, sinds twee jaar in omschakeling naar biologische teelt, slechts 18hl/ha, terwijl zijn buren konden rekenen op een normale opbrengst van 40hl/ha of meer.

EEN ZOMER MET TWEE GEZICHTEN

Juli bleef weliswaar droog, maar leek niet echt op een zomermaand. Een koele tweede helft compenseerde de eerste warme dagen van juli. Eind juli waren vele wijnbouwers wanhopig, niet alleen omwille van opbrengstverlies door valse meeldauw, maar ook door de langzame rijping van de druiven. Op de vroegste percelen stelde men eind juli het midden van de kleurverandering (veraison) vast. De ziektedruk was intussen wel sterk afgenomen. Toch waren er nog twee gunstige maanden nodig om het moreel van de wijnbouwer op te krikken. Gelukkig was de maand augustus 1,5 °C warmer en 40% droger dan normaal (met een hittegolf in de tweede helft), gevolgd door een warme maand september met 4,6 °C hoger dan gemiddeld. Door een mix van (zeer) warme, droge perioden en twee korte regenbuien konden de druiven zonder grote problemen verder rijpen en aan volume winnen waardoor een deel van het volumeverlies werd gecompenseerd. Over het hele groeiseizoen lag de gemiddelde temperatuur iets lager dan in 2022 waardoor de oogst meestal één tot twee weken later verliep, ook al moet 2023 tot de warme wijnjaren worden gerekend.

GROTE CONTRASTEN

Waar in 2022 koelere en nattere percelen bijna even goed presteerden als percelen met een betere drainage en expositie, is dat niet het geval in 2023. De beste wijnen zijn in 2023 afkomstig van de grote terroirs, die minder gevoelig zijn voor meeldauw. Dit vertaalt zich in een genereuze opbrengst in de prestigieuze appellaties (gemiddeld 42hl/ha) tegenover de ‘kleinere’ appellaties (gemiddeld 32hl/ha). Maar aangezien de minder gereputeerde appellaties het grootste deel van het wijngaardoppervlak in Bordeaux vertegenwoordigen, verklaart dat meteen ook het relatief laag jaarvolume van 2023. Is de opbrengst sterk verschillend dan is dat evenzeer het geval voor de kwaliteit tussen de prestigieuze appellates, die over het algemeen homogeen presteren, en de ‘kleinere’ appellaties. Bovendien zijn er binnen deze laatste categorie ook nog eens een grote kwaliteitsverschillen tussen de domeinen onderling, wat een selectie nodig maakt. Daarom krijgt 2023 het predikaat van ‘ heterogeen wijnjaar’.

OOGST ONDER IDEALE OMSTANDIGHEDEN

Het verhaal van de Bordeaux-jaargang 2023 is er een van aanpassingsvermogen en toewijding. Het harde werk in de wijngaard tijdens de maanden juni en juli was de sleutel voor succes in 2023, zowel op kwantitatief als kwalitatief vlak. Het zou echter niet mogelijk geweest zijn zonder de hulp van de zeer warme maand september. De oogst kon onder een stralende

Een succesvolle reeks van Noëmie Durantou, in de voetsporen van haar overleden vader Denis Durantou

Geen onbekende

zon verlopen. De later rijpende cabernet franc en cabernet sauvignon konden hiervan meer profiteren dan de merlot.

DE WIJNEN

De droge witte wijnen profiteerden van het feit dat ze voor de hittegolf van eind augustus werden geoogst. Ze bezitten naast hun mooie rijpheid ook een uitstekende knapperige zuurgraad en frisse fruitexpressie. Hun aromatisch potentieel en uitnemende uitmuntende frisheid plaatst hen op één lijn met de beste witte wijnjaren. Bovendien hebben ze een iets lager alcoholgehalte, wat ongetwijfeld bijdraagt tot vlotte drinkbaarheid en charme.

De rode wijnen hebben een diepe kleur, intense fruitaroma’s en goed gestructureerde maar elegante tannine. De afdoende verschillen tussen dag- en nachttemperaturen tijdens het groeiseizoen, zonder de grote hittegolven van de afgelopen jaren, resulteerden in frisse en levendige fruitsmaken, een evenwichtige en opwekkende zuurtegraad, en een goede dichtheid. De merlot is diepgekleurd en fruitig zonder overrijpe aroma’s, en zijn smaak weerspiegelt duidelijk zijn terroir. De tannine is relatief zacht zodat de wijnen vrij vroeg genietbaar zullen zijn. De stijl van de cabernets varieert naargelang de oogstdatum. Geoogst bij optimale rijpheid vertoonden de cabernets florale toetsen, donker fruit en gedistingeerde tannine. Vooral op de grote terroirs haalden de cabernets hun topniveau. Château Montrose en Château Calon Ségur zijn hiervan toonaangevende voorbeelden. Afkomstig van minder kwalitatieve terroirs hadden de cabernets soms wat groene tonen en harsachtige tannine. Hier is een grondige selectie zeker aangewezen.

2023 belooft voor de zoete wijnen van Sauternes en Barsac een uitzonderlijke jaargang te worden. De gunstige weersomstandigheden van augustus en september en de mindere gevoeligheid van witte druiven voor meeldauw zorgden ervoor dat de botrytis zich snel en harmonieus kon ontwikkelen. De botrytis leverde alle ingrediënten van een groot jaar: suikerrijkdom gekoppeld aan een hoge zuurtegraad en gekonfijt fruit. Maar ook de genereuze opbrengst (10 tot 15hl/ha) stemde na enkele magere jaren de sauternes-producenten tot algemene tevredenheid.

WAT DOEN DE PRIJZEN?

Meerdere eigenaars in Bordeaux, en niet van de minste, bekenden me voor en tijdens de primeurweek dat Bordeaux met de slechtste marktomstandigheden van de laatste decennia werd geconfronteerd. Zowel de wijnhandel als de consument bevinden zich in een onzekere periode door de wereldwijde geopolitieke problemen, de toenemende inflatie en verminderde koopkracht. De handelaars van de Place de Bordeaux zitten nog met ruime onverkochte stocks van vorige goede wijnjaren. Daardoor is hun financiële draagkracht verminderd en is de inmiddels sterk verhoogde interest (vele handelaars lenen voor hun nieuwe primeuraankopen) een rem om in primeurs 2023 te investeren. Bordeaux zit in twijfel. Langs de ene kant zou een ingrijpende prijsverlaging – de wijnhandel hoopt op -30% - een heropleving van de markt kunnen betekenen, maar langs de andere kant kan een sterk verlaagde primeurprijs 2023 de verkoop van de duurdere stockwijnen van de afgelopen jaren bemoeilijken. De bal ligt duidelijk in het kamp van de kasteeleigenaars. Zal iemand hierbij de toon zetten zoals Château Pontet

Canet vier jaar geleden door zijn releaseprijs van zijn 2019 bekend te maken nog vóór de start van de primeurweek? Of zullen de toonaangevende kastelen in conclaaf bijeenkomen om hun toekomstige releaseprijzen af te stemmen?

Blijkbaar is de oproep van de handeleraars dit keer niet in dovenmansoren gevallen, want bij het schrijven van dit artikel verscheen amper één week na de primeurweek de releaseprijs 2023 van Château Léoville Lascasis die 40 procent lager lag dan die van 2022. Kort hierop volgde Château Lafite Rothschild met een prijsverlaging van 32 procent voor zijn 2023. Deze twee gerenommeerde toppers hebben duidelijk de trend gezet en aangegeven dat een drastische prijsverlaging dé weg is om de huidige slechte marktsituatie te keer kerente gaan. Voor de consument en vooral de wijnliefhebber is dat heuglijk nieuws.

WAAROM IS 2023 (G)EEN TOPJAAR?

De noordelijke appellaties van de Médoc zoals Saint-Estèphe, Pauillac en Saint-Julien hebben volgens de regenstatistieken duidelijk minder neerslag gekregen dan de meer zuidelijke appellaties zoals Margaux, Pessac-Léognan en de Graves. Zo is er in de appellatie Margaux tussen naburige percelen soms een verschil in opbrengst van 20hl/ha naargelang men de strijd tegen meeldauw heeft gewonnen of verloren. Op de rechteroever vinden we een vrij homogene kwaliteit op de grote terroirs van het plateau van Pomerol en op de kalk- en kalk-kleibodems in Saint-Emilion waar het merendeel van de Grands Crus Classés zijn gelegen. Van zodra men echter naar de meer

De nieuwe vinificatiekelder van Château Branaire­Ducru werd in april 2024 ingehuldigd

zanderige terroirs gaat zijn er grote verschillen tussen de domeinen. Edouard Moueix, mede-eigenaar van Château Bélair-Monange, vertelde me dat van zijn drie Grands Crus er één goed geslaagd was, de tweede behoorlijk goed terwijl de derde ondermaats was. Zijn Château Bélair-Monange maakt zijn status van Premier Grand Cru Classé de Saint-Emilion volkomen waar en is één van de topwijnen van de appellatie Saint-Emilion. Geen mooier voorbeeld kon worden gegeven om te illustreren dat de kwaliteit van de terroir, in combinatie met de lokale klimatologische verschillen, een determinerende rol in het resultaat van 2023 heeft gespeeld. De grote contrasten en heterogeniteit zowel op vlak van kwantiteit als op vlak van kwaliteit zijn bijgevolg geen soliede basis om 2023 een topjaar te noemen. Wat ontbreekt er om 2023 een topjaar te noemen?

Om hierop te antwoorden doe ik beroep op Denis Dubourdieu, een autoriteit in Bordeaux. Hij overleed in 2016 ten gevolge van een ongeneeslijke ziekte.

Denis Dubourdieu, professor oenologie aan de universiteit van Bordeaux, was eigenaar van verschillende kastelen in de appellaties Pessac-Léognan en Barsac maar daarnaast ook consultant op een reeks domeinen waaronder Château Haut-Bailly. Hij werd in Bordeaux ‘de paus van de wijn’ genoemd vanwege zijn verreikend wetenschappelijk onderzoek. Het Instituut voor Wetenschap van Wijn en Wijnstokken (ISVV) van de Universiteit van Bordeaux, Eenheid Oenologisch Onderzoek (IVSS), was ‘zijn’ kindje. Na zijn dood werd Dubourdieu aan de universiteit van Bordeaux opgevolgd door Axel Marchal, een oud-leerling.

Een van de talrijke publicaties van Dubourdieu ging over de voorwaarden die nodig waren om een topwijnjaar in rood te bekomen. Wil men van een topjaar kunnen spreken, moet er volgens Dubourdieu aan de volgende vijf voorwaarden worden voldaan.

1. Vroege bloei

2. Vroege en snelle vruchtzetting bij voldoende warm en droog weer (gelijkmatige bestuiving)

3. Toenemende waterstress (juli), vertraging-stopzetting van de vegetatie vóór de verkleuring (véraison)

4. Droogte en matige warmte met voldoende waterstress in augustus en september tijdens het rijpingsproces (fotosynthese)

5. Droog en middelwarm weer tijdens de oogst

In grote lijnen was in 2023 aan voorwaarden 1, 4 en 5 voldaan. Ook aan voorwaarde 2 werd grotendeels voldaan, met hier en daar een onvoldoende. Maar het was vooral voorwaarde 4 die niet werd gerealiseerd. De grote neerslag van juni was de oorzaak van een vertraagde waterstress waardoor de verkleuring moeizamer op gang kwam. Het belang van factor 4 verschilt uiteraard van locatie tot locatie. De negatieve impact was minder groot bij de grote terroirs, vandaar ook hun groter succes. In vergelijking met de topjaargangen 2018, 2019, 2020 en 2022 haalt 2023 niet dat uitzonderlijk niveau, maar toch zijn er tal van geweldige wijnen die er nauwelijks voor moeten onderdoen. De jaargang 2023 schat ik hoger in dan 2017, maar ook hoger dan het ondergewaardeerde 2021. De betere wijnen van 2023 kunnen worden beschouwd als een mix van de jaargangen 2019 en 2020, en dit geldt voor zowel de linker- als de rechteroever. Vandaar ook dat 2023 niet kan worden omschreven als een typisch merlot- of cabernetjaar. Als ik tot slot slechts in twee woorden de hoofdkenmerken van 2023 zou moeten aangeven, dan wordt dit: balans en frisheid of ook ‘nieuw classicisme’.

Geproefd

PESSAC-LÉOGNAN WIT

19.0 Smith Haut-Lafitte

Schitterende aroma’s met finesserijk fruit, mineralig, kalkimpressies die worden aangevuld met een florale toets. Zet in de mond aan met een zalvend gevoel, gesteund op heerlijke fruitnuances die zich verder zetten en het middenstuk stofferen met breedte en diepgang. Het bescheiden romig karakter wordt ondersteund door minerale tonen en een subtiele kruidigheid. Een aangenaam bittertje, gekoppeld aan weerkerend fruit mondt uit in grote lengte. Grootse wijn.

19.0 Domaine de Chevalier

Heerlijk exotisch fruit met ananas en rijpe perzik springt uit het glas en combineert met een rokerige tint, en florale tonen. Een ongelooflijk mooie grip die zich dekt met zalig fruit en frisse zuren, een harmonieus middenstuk dat zich met diepgang en verfijning doortrekt tot in de zeer lange droge en fruitige finale. De finale blijft nazinderen door zijn heerlijk fruit en verfijnde houttoets.

19.0- Malartic-Lagravière

Finesserijk fruit met citrusvruchten, pompelmoes en kiwi. De subtiele frisheid wordt niet gestoord door het nieuwe hout dat eerder voor extra complexiteit zorgt. Knappe aanzet in de mond met een enorme frisse expressie en minerale onderbouw. Geschakeerd middenstuk met naast volume en kracht ook de frisheid als hoofdtoon. Gestoffeerde frisse minerale lengte.

18.5 De Fieuzal

Exotisch fruit met perzik en abrikoos, elegant en verfijnd. Sappige en fruitige textuur, geschraagd door frisse zuren. Een goede lengte vergezeld wordt door een aangenaam pompelmoesbittertje.

18.5 Pape Clément

Toont zich nog heel discreet in de neus waardoor een ietwat opper­

vlakkige indruk ontstaat. In de mond daarentegen start de smaak met rondeur en toont hij een evenwichtige ronde structuur met de impressie van rijpe séemillon. Het overdadig nieuw hout van de vorige jaargangen blijft hier achterwege. Blijkbaar is Pape Clément zoekende naar een nieuw stijl voor zijn witte wijn.

18.0 Latour-Martillac –Carbonnieux - Bouscaut

PESSAC-LÉOGNAN ROOD

19.0+ Haut-Bailly

Dominant zwart fruit dat door zijn uitzonderlijke frisheid en elegantie ietwat aan pinot noir fruit doet denken. Fraaie smaakaanzet met kracht, een textuur van velours die zowel intensiteit als diepgang uitstraalt. Een perfecte balans tussen zuurgraad, knapperig fruit en romige textuur. De tannine is delicaat en nobel met een enorme zuiverheid en smaaklengte. Een klasrijke Haut­Bailly die zijn aristocratisch karakter met elegantie omhult.

19.0 Smith Haut-Lafitte

Zeer intense kleur. Geconcentreerd fruit met cassis en bosbessen, dat naast rijpheid ook frisheid en complexiteit uitstraalt. Een stevige en fruitige aanzet die zonder de minste hapering overgaat naar een perfect uitgebalanceerd middenrif. De frisse zuren vormen een lift naar een zuivere en aangename smaakdiepte. Rijpe en verfijnde tannine vergezellen de lange finale.

19.0 Pape Clément

Vertoont aromatische klasse door zijn finesserijk fruit dat naast bramen en cassis ook een dosis grafiet meedraagt. Het nieuwe hout is volkomen door het fruit gedekt. Een verfijnde textuur met een elegante onderbouw en zalvend fruit. Een matige extractie zet de finesse van het fruit extra in de verf, heerlijke balans en een finale die gedragen

en verlengd wordt door een ragfijne tanninestructuur. De trend om de wijn meer door finesse dan kracht te laten spreken, is de laatste jaren duidelijk merkbaar.

19.0 Domaine de Chevalier

Aanvankelijk heel discreet in de neus. Stevig beluchten brengt een fraaie fruitexpressie naar boven met een combinatie van cassis en bramen, aangevuld met tonen van grafiet en een rokerig accent. Perfecte integratie van het nieuwe hout. Ronde aanzet met een sappige en verfijnde textuur, het middenstuk heeft een gemiddelde concentratie, knap evenwicht met zowel charme als toegankelijkheid. Voldoende rijpe textuur. De rijpe en gestructureerde tannine vormt een onderdeel van de lange finale, vergezeld van een aangename cedertoets.

19.0- Malartic-Lagravière

Intense kleur. Dominant zwart fruit in de neus, met vooral cassis en bramen. Rokerig en noties van grafiet. De minerale impressie zorgt tegelijk voor een uitnemende fraîcheur. Mooi gestructureerde onderbouw die eerder op elegantie dan op kracht of extractie berust. Knappe zoet­zuurbalans waarbij diepgang en concentratie niet ontbreken. Een lange en verfijnde afdronk. De laatste jaren sluit Château Malartic ­Lagravière meer en meer aan bij de top van de appellatie.

18.5 Latour-Martillac –

Olivier - De Fieuzal – Carbonnieux - Picque Caillou - Larrivet Haut-Brion

SAINT-JULIEN

19.5 Ducru-Baucaillou

Zeer intense kleur. Het klasrijk fruit bekoort geweldig zowel door ras als door distinctie. De geplette bosbessen en bramen, etaleren samen met de sterke grafiettonen, een geweldige fraîcheur. Een ronde maar intens diepe aanzet die een massa fruit meevoert, gaat naadloos over in een perfect uitgebalanceerd middenrif dat spanning en precisie uitstraalt. De onderbouw is geconcentreerd maar heeft zoveel

precisie en heerlijk fruit dat het gevoel van souplesse nooit veraf is. De tannine is tegelijk gracieus en slank en verrijkt de lange verfijnde finale. De grote klasse van deze wijn is het resultaat van een strenge selectie en een al even strenge rendementsbeperking door wegknippen van de overvloed aan trossen (liefst de helft) tijdens het groeiseizoen.

19.0+ Branaire-Ducru

Schitterend Saint­Julien ­fruit met precisie en grafiet. Zeer hoge zuiverheid die bij beluchten nog aan diepte en intensiteit wint, een lichte vanille toets mengt zich zonder nadruk met het heerlijke fruit. Een door fruit gestuurde smaakaanzet gaat over naar een middelmatig geconcentreerd middenstuk waarin balans en verfijning de hoofdtoon voeren. De hele textuur is zijdezacht en getuigt van precisie en verfijning die zijn eindpunt vindt in een lange en frisse finale zonder de minste agressiviteit. Ongetwijfeld heeft de nieuwe kelder met het dubbel aantal cuves een belangrijk aandeel in het groeiend succes van de afgelopen twee jaar, door de meer perceel gebonden vinificatie.

19.0+ Léoville Barton

De wijn excelleert door zijn typische Léoville Barton ­ stijl met subliem en geraffineerd fruit, aangevuld met kwalitatief nieuw hout, toetsen van chocolade en een licht rokerige hint. Zet in de mond aan met een romige impressie en vervolgt met een gemiddelde concentratie. Een genuanceerde en elegante onderbouw is de voorbode van een lange finale waarin nobele tannine de hoofdtoon voert.

19.0+ Léoville Poyferré

Geschakeerde, rijpe en diepe fruitimpressies springen uit het glas. Bosbessen en cassis. Het nieuwe hout is volledig versmolten door de concentratie van het fruit. In vergelijking met de afgelopen jaren heeft men meer de kaart van elegantie getrokken met minder sterke extractie. Met succes overigens, want ondanks het groter aandeel merlot heeft het middenrif stijl en kracht, met de nodige finesse. Nobele tannine en de fijne kruidigheid

van de petit verdot ondersteunen de lange afdronk.

19.0 Talbot

De aroma’s blinken uit door verfijning en diepgang, een vleugje chocolade en vanille samen met een romige hint. Een verfijnde textuur met een perfecte balans tussen zuren, fruit en gemiddelde vulling. De matige extractie versterkt de elegantie en de verfijnde textuur. Nobele en ragfijne tannine. De kwaliteit van Château Talbot gaat de laatste jaren in stijgende lijn, dank zij verdienstelijk werk van Jean ­Michel Laporte.

19.0 Beychevelle

Een opwekkende en subtiele fruitexpressie getuigen van rijpe cabernet. Verder ceder en grafiet, aangevuld met een hint van chocolade en vanille. Een aangename licht zoete en fruitige aanzet vervolgt met een karaktervol middenstuk met spanning en precisie. Een verfijnd romig karakter zorgt voor charme en diepte. Zachte en verfijnde tannine met een vleugje chocoladebitter.

19.0 Gruaud Laroze

Intense kleur. Geconcentreerd fruit van bosbessen en cassis, overgoten met een laagje grafiet. Heeft de stijl en verfijning van de beste saint­julien ­ wijnen, waarin vooral de cabernet zijn grote kwaliteiten en ras tentoon spreidt. Start in de mond met een krachtige aanzet van rijp geconcentreerd fruit, waarna een krachtige onderbouw volgt zonder dat hierbij aan elegantie wordt ingeboet. Gebalde maar nobele tannine. Groot bewaarpotentieel.

19.0- Lagrange - Langoa

Barton

18.5 Gloria - La Croix

Ducru Beaucaillou

PAUILLAC

19.5 Mouton Rothschild

Intense kleur met een sprankelende paarse meniscus. Zeer uitgesproken cabernet neus met zwarte kersen en bosbessen, subtiele kruidigheid en grote finesse vermengen zich met een

mix van ceder en grafiet. Start in de mond met een smakelijke grip gedompeld in overheerlijk fruit. De textuur heeft diepgang, verfijning en spanning. Mooie densiteit die klasse en rijkdom in een finesserijke stijl etaleert. Een verbazende souplesse die geen hint naar gemakzucht uitstraalt maar naar dynamisme en ingetogen kracht neigt. Subtiele ingebouwde en geraffineerde tannine vormen de ruggengraat voor een prachtige en lange finale.

19.5 Pichon Comtesse

Lalande

Uit het glas excelleert een enorme finesse die vooral het rijp cabernet fruit met bramen en cassis als basis heeft. Florale toetsen van viooltjes. Het ras en het raffinement van deze superbe cabernet wijn straalt fraîcheur en diepgang uit en wint met het prachtig nieuwe hout nog aan complexiteit. De textuur is zijdeachtig maar toont tegelijk diepte en densiteit waarbij het heerlijke fruit als bindend element optreedt. Betoverende combinatie van tactiele mineraliteit en lichte romigheid. Deze gracieuze ondertoon, gekoppeld aan precisie loopt verder tot in de lange finale die met zijn ragfijne en nobele tannine voor een zinderende en gracieuze lengte zorgt. Knap werk van Nicolas Glumineau.

19.5 Pichon Baron

De geconcentreerde zwarte bessenconfituur met fris accent nodigt uit en palmt de proever in. Toont intensiteit en finesse in zijn aromatische expressie. De grip is omgeven door een massa fruit met vooral cassis en bramen en een vleugje mineraliteit. Gestructureerde en gestoffeerde onderbouw waar men iets meer dan in vorige jaargangen geopteerd heeft voor meer finesse dan kracht. De zachtere extractie verleent het middenstuk een meer aimabel karakter dat bovendien door frisse zuren een lift krijgt. De tannine is precies en rijp. Een stijlrijke Pichon Baron die zijn statige kracht in een meer gracieuze vorm heeft gegoten.

19.5 Lafite Rothschild

Aanvankelijk manifesteert de wijn een ingetogenheid en discretie die slechts na stevig beluchten een intens fruitige

cabernet neus met ras en verfijning ontwikkelt. De textuur valt op door zijn frisse en zijdeachtige ondergrond waarbij het klasrijk fruit de gemiddelde concentratie vergezelt. Het middenstuk vertoont naast een eerder slanke structuur ook het multidimensionaal en genuanceerd karakter van een grote Lafite Rothschild, maar met toch iets minder diepgang dan de 2022. Het klassieke aristocratische karakter wordt in de finale door zijn nobele tannine belichaamd.

19.0 Lynch Bages

Geconcentreerde fruitaroma’s van bramen, cassis en pruimen wekken diepgang en finesse op. Ceder en grafiet combineren met zoethout en een fijne kruidigheid. Het geheel straalt een uitnemende fraîcheur uit. Een stevige maar verfijnde grip die overgaat in een middenstuk met medium body waarin de kracht door fruit wordt omhuld. Knapperige zuren zorgen voor spanning en levendigheid maar vormen tevens onderdeel van een klassieke structuur met grote zuiverheid. Nobele en verfijnde tannine dragen bij tot een lange finale. Met de faciliteiten van zijn nieuwe vinificatiekelder heeft Château Lynch Bages nog aan precisie gewonnen.

19.0 Pontet Canet

Een assemblage van 52% cabernet sauvignon, 39% merlot, 6% cabernet franc en 3% petit verdot. De lagering gebeurt voor 50% in nieuwe eiken vaten, 35% in betonnen amforen en 15% in vaten van één jaar. Aanvankelijk heel gesloten geeft de wijn na sterk beluchten de aroma’s vrij van zwarte bessen en cassis, verder beluchten maakt finesse los waarbij de peperige kruidigheid het geheel frisheid bijbrengt. Start in de mond met een mooie romige charmante textuur die gedragen wordt door subtiele nuances maar niet de diepte haalt van de 2022. Gestructureerde tannine die eindigt met een ietwat strakke impressie in de vrij lange finale. Bijzonder is dat eigenaar Alfred Tesseron geen tweede wijn maakt en alle druiven van gemiddeld 55 jaar oude wijnstokken in zijn grand vin verwerkt.

19.0- Grand Puy Lacoste

Fraaie en verfijnde fruitexpressie waarbij de rijpe cabernet domineert met braambessen en ceder. Een opvallend zachte textuur met aimabel en verfijnd fruit. Frisse en levendige zuren brengen spanning in het middenstuk en versterken de precisie. De finale blinkt uit door zijn ragfijne tannine van grote klasse. Dit is een klassieke pauillac van hoog niveau.

19.0- Haut-Batailley

Aromatisch zeer expressief door voornamelijk cabernet fruit met cassis, bramen, framboos en aangevuld door een vleugje ceder en grafiet. Subtiele integratie van nieuw hout van hoge kwaliteit. Elegantie en diepgang zijn de kenmerkende eigenschappen van deze wijn. De smaak munt uit door zijn elegante en verfijnde textuur met hoogstaande precisie. De finale is lang en steunt op ragfijne tannine. Dit is wellicht de beste Château Haut­Batailley sinds de overname door de familie Cazes van Château Lynch Bages.

18.5 Les Griffons de Pichon

Baron

De tweede wijn van Château Pichon

Baron straalt aromatische klasse uit. De souplesse en rondeur van de grip trekken zich door naar een middengebied dat rijkelijk met massa’s fruit wordt gestoffeerd. Heeft breedte en diepgang, geschraagd door een goede aciditeit. Enkel de korrel van de tannine is iets grover dan die van de grand vin. Haalt het niveau van een grand cru classé uit de appellatie Pauillac.

18.5 Pichon Comtesse

Réserve

De tweede wijn van Château Pichon

Comtesse schittert door zijn zwart fruit en flatterende fraîcheur, aangevuld met noties van grafiet en ceder. Start in de mond met een romig karakter, met veel souplesse en charmerende onderbouw die door zijn frisse zuren levendig blijft, medium body met voldoende diepgang en densiteit. Lange finale waarin de kwaliteit van de tannine zoals verwacht iets moet onderdoen voor die van de grand vin. Zoals zijn overbuur, Pichon Baron, haalt ook deze tweede wijn het niveau van een grand cru classé.

18.5 Duhart Milon

Aanvankelijk zeer discreet in de neus. Vraagt om stevig beluchten waarbij het donker fruit van cassis, framboos en braam met zijn intrinsieke klasse opvalt. Verfijnde, elegante textuur met mooie diepgang en spanning. Hoogstaande precisie die vooral in de finale wordt geaccentueerd door de ragfijne tannine van een perfect rijpe cabernet sauvignon.

18.5 Clerc Milon

Vrij gesloten in de neus waarin na walsen en beluchten donker fruit primeert, aangevuld met een fijne kruidigheid. De smaak onthult de rondeur van de merlot en de structuur van de cabernet. Het middengebied ontwikkelt een aangename kruidigheid waarbij de frisse zuren van de cabernet voor diepgang zorgen. Rijke en rijpe tannine met een stevig chocolade ­bittertje in de finale.

18.0 Haut Bages Libéral - Le Petit Mouton - D’Armailhac – BatailleyGrand Puy Ducasse - Lynch Moussas

SAINT-ESTÈPHE

19.5+ Montrose

Zeer intense kleur met enorm dunne meniscus. Normaal doet een dergelijke kleur enige vragen rijzen, maar geen nood want het vervolg is gewoon grandioos. Intense aroma’s van donker fruit met rijpe bosbessen, bramen en een vleugje munt. Grafiet en ceder worden aangevuld met een rokerige toets en impressies van inkt. De diepte en de klasse van deze aromatische expressie wordt nog versterkt door een zelden geziene fraîcheur en complexiteit. Een wijn om stil bij te worden, die leidt tot meditatie. De aanzet in de mond is een explosie van fruit en finesse, de textuur is zacht en verbergt de onderliggende kracht met zijn multigelaagde structuur, delicaat en precies. Ongelooflijk geraffineerde tannine als in een zijdekleed verpakt. Wat een lengte! Deze Château Montrose is voor mij een kandidaat voor de wijn van het jaar.

19.5 Cos d’Estournel Schitterende fruitexpressie met een perfecte combinatie van het rijke iet­

wat weelderige fruit van de merlot en het geraffineerd donker fruit van de cabernet sauvignon met zijn geplette bramen en bosbessen, samen met een hint van grafiet. De aanzet levert een flatterend mondgevoel maar laat voldoende opening om te evolueren naar een middenstuk waar complexiteit en diepgang opduiken in harmonie met een uitstekende aciditeit. De matige extractie en knappe balans brengen de finesse op de voorgrond, te meer daar het geheel ‘slechts’ onderbouwd is met 12.9 percent alcohol, wat een enorm verschil in mondgevoel betekent tegenover de wijnen uit het vorige decennium. Edele tannine met ras en subtiele kruidigheid vormen de ruggengraat van een lange finale.

19.5- Calon Ségur

Een klassieke cabernet neus die distinctie en klasse uitstraalt. De 72 procent cabernet sauvignon verleent de wijn een aristocratisch allure met intens en tegelijk delicaat fruit, alles gedekt door een ontstellende fraîcheur. Start in de mond met schitterend fruit dat door zijn perfecte rijpheid een enorme finesse en complexiteit etaleert. Een gelaagde en tegelijkertijd zachte onderbouw die naast zijn elegantie en uitstekende balans de kracht omhult en op de achtergrond houdt. Een minerale impressie en grafiettonen zorgen voor een extra lift en finesse. Magistraal fijne tannine ondersteunt de verfijnde en lang uitdijende finale. Schitterend!

19.0 Phélan Ségur Fraaie fruitkorf met precisie en spanning en in tegenstelling met vorige jaargangen ook meer expressief, verfijnd en complex. Mooie suave aanzet met zuiver en heerlijk fruit, een middengebied met een mooie vulling dat diepgang en nuances etaleert, gesteund door het heerlijke fruit en grafiettonen. Rijpe tannine van optimaal rijpe cabernet sauvignon waarbij de frisheid en de lengte uitzonderlijk zijn. Qua precisie en klasse heeft Château Phélan Ségur een kwaliteitssprong gemaakt en haalt het nu het grand cru classé niveau.

18.5 Cos Labory - Pagodes de Cos - Le Marquis de Calon Ségur -Tronquoy - De Pez – Meyney - Cos Labory

MARGAUX

19.0+ Rauzan-Ségla

Schitterende aroma’s stuiven uit het glas met een doortastende impressie van cabernet sauvignon fruit met cassis, bosaardbeien en bosbessenn die getuigen van grote puurheid., Een ceder en grafiettoets versterken het aromatische deel samen met een hint van koffie en vanille. Start in de mond met een gedoseerde kracht die verpakt is in een mantel van subliem fruit waardoor elegantie en verfijning extra dimensie krijgen. Perfecte harmonie tussen fruit, sappige vulling en levendige zuren. Het ras en de elegantie van de tannine is uitzonderlijk mooi. Een lang uitgesponnen finale met een minerale toets. Grote wijn, jammer van de kleine opbrengst als gevolg van valse meeldauw.

19.0+ Palmer

Vertoont in de neus aanvankelijk een gesloten karakter, eerder discreet. Maar langzaam ontluikt een onderliggende finesse met enerzijds moerbei en framboos en anderzijds noties van cassis en ceder. De smaak getuigt van veel finesse en raffinement met een fraaie sappigheid door de levendige zuren en omlijst de rondeur van het middengebied met een romig karakter. Wint naar het einde toe aan breedte en diepgang, met een ziltige toets erbij. Nobele tannine die de wijn een uitgesponnen grote lengte bezorgt, samen met een frisse afdronk.

19.0 Château Margaux

Gemiddelde intense kleur. Fraaie expressie van rijpe cabernet sauvignon met een waaier van frisse fruitnuances, vooral cassis en bramen. Geeft de klasse en het ras van zijn terroir weer zonder te ver gezochte rijpheid, eerder met het accent op fraîcheur en elegantie. Het nieuwe hout is volkomen opgenomen. Romige en zachte textuur met matige densiteit die in het middenstuk aan diepte en breedte wint. De frisse

zuren zijn een belangrijk onderdeel van het frame van deze wijn. De optie voor elegantie vindt men ook terug in de ragfijne tannine en de stijlrijke afdronk.

19.0 Brane-Cantenac

Prachtige expressie van perfect rijpe cabernet sauvignon (77 procent) met zijn subliem fruit dat zowel ras, diepgang als verfijning etaleert. De mix van florale en minerale tonen verhogen de complexiteit. Een volle suave smaak met zachte en romige textuur is de rode draad doorheen het hele smaakpallet. Elegantie primeert hier op kracht zonder het sublieme etherisch karakter van de 2022 te halen. Verzorgde en nobele tannine. De perfecte rijpheid maskeert dat in deze jaargang het hoogste tanninegehalte ooit werd bereikt, aldus eigenaar Henri Lurton.

19.0 Durfort-Vivens

Zeer intense kleur. Geconcentreerde cassis met bramen en zwarte kersen domineren de neus samen met een heel verfijnde kruidigheid waardoor aan complexiteit wordt gewonnen. De zuiverheid en de finesse tillen de wijn op grote hoogte, daarbij geholpen door een uitnemende fraîcheur. Een massa heerlijk fruit verpakt de grip en ondersteunt tot in de finale. Het middengebied blinkt uit door harmonie tussen kracht en elegantie , heeft een verfijnd zoet accent en telkens opnieuw die frisse minerale ondertoon. Het kwaliteitsniveau van de perfect rijpe tannine plaatst deze wijn in het topsegment van de Médoc. De vooruitgang die Gonzague Lurton de laatste vijf jaren heeft gemaakt, is spectaculair, en tevens het resultaat van een biodynamische teelt.

19.0- D’Issan

Mooi rijp fruit met voldoende diepte en rijpheid, ontluikende finesse van een elegante margauxwijn. Een vrij stevig gestoffeerde textuur met rijp zoet fruit. De onderbouw blijft elegant en vertoont niet de minste zwakte. Goede lengte met verfijnde tannine die een zacht bittertje meevoert.

19.0- Ferrière

Confituur van bosbessen en kersen maar met een fris karakter, noties van pruimen en een hint van grafiet

en cederhout. Uitstekende zuiverheid die niet wordt gemaskeerd door overdreven nieuw hout, wat in het verleden wel vaak het geval was. Een ronde en smaakvolle textuur die uitblinkt door intensiteit en verfijning en zonder de minste verzwakking het volledige middengebied dekt. Gestructureerde tannine die opvalt door frisheid en lengte. Een wijn met groot bewaarpotentieel. Claire Villars ­Lurton bevestigt opnieuw het stijgend kwaliteitsniveau van de laatste jaren.

18.5 Prieuré-Lichine

Intense kleur. Briljante fruitexpressie van zwarte kers, framboos en cassis, vleugje chocolade en vanille. Het nieuwe hout is volkomen verweven en gedekt door het fruit. Romige en door fruit gedragen textuur die het smaakpallet van start tot finale dekt. Het knapperig fruit krijgt een bijkomende lift door de frisse zuren. Mooie rijpe tannine in harmonie met een lange afdronk. Een charmerende margauxwijn, in de lijn van de laatste jaargangen.

18.5 Du Tertre

Geconcentreerde zwarte bosbessen en noties van grafiet. Heeft klasse en een sprankelende fraîcheur. De volle en rijke textuur wordt door een massa fruit gedragen. De frisse zuren zorgen voor elegantie en geven aan het middenstuk een bijkomende dimensie. De rijpe tannine is een verlengstuk van de uitstekende balans die garant staat voor een frisse en lange afdronk.

18.5 Giscours

Intense kleur. Zwarte bessen en cassis stofferen het aromatisch deel dat verder wordt aangevuld door een vleugje chocolade en vanille en een minerale toets. De volle fruitige aanzet gaat over in een compact en gevuld middenrif met een uitstekende balans. Het zwarte fruit en tonen van grafiet blijven zonder hapering het hele smaakpallet vergezellen. Een goede combinatie tussen kracht en finesse voert de hoofdtoon, gesteund door een matige extractie. Gestructureerde en rijpe tannine vormt het sluitstuk, en levert tegelijk ook de garantie voor een groot bewaarpotentieel.

18.5 Lascombes

De rijpe zwarte bosbessen en cassis krijgen het gezelschap van een vleugje chocolade en vanille en, een waaier van fijne kruiden. De wijn wint aan complexiteit bij beluchten terwijl het hout op de achtergrond blijft. Start in de mond met een zachte ronde en soepele aanzet die door zijn rijpe dosis fruit mondvullend wordt naar het middengebied toe. De frisse zuren zorgen voor spanning en dat de wijn aan breedte wint. De matige extractie staat garant voor geknoopte tannine die charme en lengte verzekert. De nieuwe directeur Axel Heinz heeft met zijn eerste vinificatie al duidelijk de lijnen getrokken waar hij met Château Lascombes naar toe wilt.

18.5- Cantenac BrownMarquis d’Alesmes Becker - Marquis de Terme - Alter Ego

18.0 Angludet – Desmirail – Siran - Dauzac

18.0- Labegorce –Monbrison - RauzanGassies

SAINT-EMILION

19.5 Ausone

Ondanks een zekere discretie ontluikt bij beluchten de finesse van het sublieme fruit dat zich vermengt met verfijnde kruiden en noties van grafiet, een hint van chocolade en een discrete houttoets. In de mond excelleert een zijdeachtige aanzet die door massa’s fruit wordt gedragen. Het middenrif stoelt op medium body en vertoont een gelaagde structuur met veel schakeringen en diepgang zonder de minste verzakking. De samenstelling van 40% cabernet franc en 60% merlot levert een floraal en tegelijk fluwelig middenstuk met frisse, levendige zuren en spanning. Zonder opulent te zijn eindigt de wijn met een ragfijne tanninestructuur die ingepakt blijft door weerkerend fruit en kruidige toetsen. Klassieke grote wijn.

19.5 Larcis Ducasse

Dit is wellicht de verrassing van het wijnjaar 2023 in Saint­Emilion. Deze

Larcis Ducasse toont zich als een aristocraat door zijn ongelooflijk fijne en complexe aromatische samenstelling waarin het zuivere en geschakeerde fruit een eenheid vormt met de kruidige toetsen en de hint van chocolade en mokka, dit alles verpakt in een verbazingwekkende fraîcheur. De smaak opent met een mondvullende aanzet die door zijn concentratie aan fruit en diepgang een enorme energie en dynamiek uitstraalt waarbij de kalkhoudende frisheid van zijn terroir voor een perfecte balans zorgt. De klasse en de smaakbreedte van de tannine zijn uitzonderlijk. Wat een gracieuze klasse!

19.5 Bélair-Monange

Aanvankelijk discreet en gereserveerder dan de tweede wijn van het kasteel, met name Annonce Belair Monange, maar beluchten brengt de onderliggende finesse naar boven, samen met de kalkachtige fraîcheur van zijn terroir. Een heerlijke kern van zoet en geschakeerd fruit wordt discreet aangevuld met een fijne houttoets. Zachte textuur met een fluwelige impressie die vanuit de aanzet overgaat naar een middengebied dat zowel genuanceerd is als diepgang vertoont. Naar het einde toe voegt zich een sublieme kruidigheid bij de kalkachtige impressie. Precisie en zuiverheid zijn het handelsmerk van deze wijn, met fluweelachtige tannine als sluitstuk.

19.5- Figeac

Een samenstelling die ietwat verrassend afwijkt van het klassieke patroon van één derde voor elke van de drie druivenrassen: 41% merlot, 32% cabernet franc en 27% cabernet sauvignon. Aromatisch zeer sterk door zijn schitterend fruit met diepte en klasse waarin de drie druivenrassen elk hun deel opeisen. Ook hier is de precisie van het fruit gekoppeld aan een enorme frisheid terwijl het nieuw hout volledig is geïntegreerd is. De cabernet sauvignon beheerst de aanzet in de mond terwijl de voortzetting de stempel van de merlot draagt waaraan vervolgens een florale toets van de cabernet franc wordt toegevoegd. Een rechtlijnige textuur met medium body en iets strakke aflijning. De tannine is rijp en vergezeld van een fijne krui­

digheid en een minerale toets. Lange afdronk.

19.5- Cheval Blanc

Zoals steeds imponeert Cheval Blanc door zijn finesserijke aromatische samenstelling met overheerlijk fruit waarin kersen, bramen en frambozen een ware fruitkorf vormen, samen met noties van grafiet en een florale toets. In de mond presenteert de wijn zich met een frisse grip met opnieuw dat heerlijk licht zoete fruit gevolgd door een multidimensionaal middenstuk dat naast zijn uitzonderlijke frisheid ook raffinement uitstraalt. Een matige extractie draagt bij tot een perfecte balans. De zuiverheid van het fruit, de gedoseerde kracht en de dynamiek van de zuren zijn de fundamenten van een elegante structuur. Zeer lange finale met klasrijke tannine.

19.5- Angelus

Waar in vorige jaren de cabernet franc in overwicht was, is nu de verhouding met de merlot precies 50 ­ 50. De cabernet franc wordt in grote houten vaten gevinifieerd en gelagerd om de zuivere fruitexpressie van de cabernet franc druif te respecteren. In de neus schittert een uitzonderlijk mooie fruitschakering met bosbessen, zwarte kersen en een gracieuze aanvulling van bloemige tonen en grafiet. Het ingewerkte hout versterkt de complexiteit door zijn fijne vanilletoets en zeer discrete toast. De ragfijne textuur doet zijdeachtig aan door zijn subliem fruit dat tegelijk ook diepgang en breedte verleent aan het middengebied dat uitmunt door precisie en energie. Château Angelus heeft sinds enkele jaren gekozen voor de kaart van finesse en raffinement, wat in de lange finale met gracieuze tannine nogmaals wordt bevestigd.

19.5- Pavie

De fruitexpressie getuigt van precisie en klasse. Frambozen en aardbeien vloeien over in een vleugje vanille en fijne kruidigheid van een perfect rijpe cabernet sauvignon (17%) , aangevuld met florale toetsen van een frisse cabernet franc (32%) en een verfijnde rondeur. Het smaakprofiel is rond en heeft een suave en zachte textuur. Me ­

dium body en matige extractie brengen een perfect evenwicht waarin kracht en elegantie naadloos samen smelten. De frisse zuren bezorgen het geheel een minerale tint. Een lange finale met nobele tannine, vergezeld van een subtiele kruidigheid. De stijlverandering van Château Pavie sinds een drietal jaren is een succesvolle keuze voor finesse en precisie met daarbovenop een mooie terroirexpressie waar voorheen concentratie en sterke aanwezigheid van hout dominant waren. Zeer geslaagde wijn die ondanks zijn toegankelijkheid ook een groot bewaarpotentieel garandeert.

19.5- Clos Fourtet

Klasrijk fruit met diepte en verfijning, florale toetsen en kalkimpressies schitteren doorheen de genuanceerde en aromatische finesse, aangevuld met grafiet en ceder. In de mond een krachtige aanzet en soliede structuur met reliëf en dimensie waarbij de aciditeit en de krijtimpressie verruimend werkt. De tannine is rijp en geschakeerd, met naast breedte ook een grote frisheid die voor een lange finale zorgt.

19.5- Beau-Séjour Bécot

Met zijn 23% cabernet franc is dat het hoogste percentage in deze wijn ooit. Voor de eerste maal werden ook 9 jaar jonge stokken van cabernet franc gebruikt. In de neus vallen naast finesse en ras ook de bloemige schakeringen op die het geheel intensiteit en fraîcheur bezorgen. Een suave en zijdeachtige textuur die als velours aanvoelt. Diepgang en verfijning stofferen het middenrif zonder de minste hapering. Ingetogen elegantie en verfijning zijn het keurmerk van deze wijn, samen met een fraaie complexiteit. De afdronk is lang en getekend door ragfijne tannine met een frisse zoutimpressie.

19.5- Canon

Een stijlvolle wijn met het niveau van een premier grand cru door zijn klassefruit met bramen, cassis en de hulp van florale tonen het niveau van een premier grand cru etaleert. Wint aan diepgang bij beluchten. Volle rijke smaak met een suave textuur die energiek en dynamisch blijft door zijn opwekkende zuurtegraad. Het knappe ­

rig fruit is gelaagd met grafiettonen. Elegant en toch voldoende diepgang, met meer concentratie dan de 2021. Uitgestreken lange finale met subtiele kruidigheid.

19.5- La Mondotte

Een gesofisticeerde neus van dominant merlot fruit dat getuigt van frisse rijpheid en precisie, aangevuld met een subtiele kruidigheid en heerlijke florale toetsen. Een verfijnde textuur met raffinement en reliëf, diepgang en breedte en met overwegende finesse als rode draad vanaf de start tot in de finale. Smakelijk rijpe tannine met structuur en een licht minerale zoutimpressie.

19.5- Trottevieille

Zeer intense kleur, opbrengst 36hl/ha. Enorme fruitconcentratie met frambozencompote, pruimen en cassis. Daarnaast tonen van grafiet en bloemen. Ondanks zijn alcoholgehalte van 15 procent maakt de wijn een frisse indruk, daarbij geholpen door de kalksteenimpressie van zijn terroir. Een volle en brede smaakaanzet die zonder de minste terugval aanhoudt tot in de finale. Een wijn die door zijn kracht opvalt maar nooit rustiek of zwaar wordt. De vettigheid van het middenstuk wordt in evenwicht gehouden door de zuren en de florale toetsen van het hoog gehalte aan cabernet franc (53%). De rijpe en smaakvolle tannine vergezelt de lange finale waarin het 100 procent nieuw eikenhout nauwelijks merkbaar is.

19.0+- Troplong Mondot Finesserijke aroma’s met een combinatie van bramen en zwarte bessen, aangevuld met een vleugje potloodslijpsel en verfijnde bloemige toetsen. De textuur is redelijk soepel en tegelijk weelderig zonder de minste afbreuk te doen aan het delicate fruit van een gelaagd middenstuk. De eerder discrete krijtimpressie van zijn terroir wordt bij beluchten versterkt en levert een supplementaire levendigheid en dynamiek. De tannine is gestructureerd en ietwat compact met een frisse kalkachtige toets, lange finale. Heeft een uitstekend bewaarpotentieel.

19.0+ Beauséjour Duffau

Een combinatie van 70% merlot en 30% cabernet, met een royale opbrengst van 46hl/ha. Aanvankelijk zeer discreet in de neus maar met onderliggende finesse. Beluchten maakt aroma’s vrij met naast raffinement ook bloemige toetsen van vooral viooltjes. De elegantie en de ingetogen kracht samen met het florale aspect vormen een harmonieuze textuur waarin de kalkimpressie een mooie aanzet geeft betekenen naar de geraffineerde finale. De optie van de jonge wijnmaakster Joséphine Duffau voor elegantie en verfijning is hier duidelijk merkbaar. Zeer geslaagd.

19.0+ Pavie Macquin

De aroma’s van deze wijn vallen op door hun volle rijpheid geassocieerd met kruidigheid en levendige kalkachtige frisheid. De textuur met middelmatige concentratie munt vooral uit door een zuivere fruitvulling en een levendige aciditeit. De gestructureerde onderbouw heeft beluchting nodig om de breedte en finesse verder prijs te geven. De licht zoute mineraliteit en verfrissende tannine stofferen de lange finale.

19.0+ Tertre Roteboeuf

Een bijzondere wijn die in stijl en smaakprofiel afwijkt van alle andere wijnen op de rechteroever. Vandaar dat hij al 20 jaren lang telkens het sluitstuk vormt van mijn primeurweek. Fraaie fruitexpressie met vooral zwart fruit, rijpe donkere bessen en pruimen, aangevuld door mokka, chocolade en gebrande koffiebonen met daarbovenop een zweem van kruiden en kaneel. Ondanks zijn rijpe indruk blijft het geheel fraîcheur en zuiverheid uitstralen. Licht zoete textuur met donker geconcentreerd fruit dat door zijn zuurtegraad nooit loom of vermoeiend aandoet. Diepgang en structuur lopen samen als een rode draad tot in de lange kruidige finale.

19.0+ Canon la Gaffelière Sublieme fruitschakeringen versmelten met florale toetsen en een duidelijk kalkimpressie tot een aromatische rijkdom die tegelijk ook finesse uitstraalt. Een zalvende fijne textuur

zorgt voor een onderbouw met reliëf en nuance, samen met een schitterende ondersteuning van een levendige zuurtegraad. Meerlagige onderbouw die uitloopt met gestructureerde smaakvolle tannine. Knappe wijn.

18.5+ Sansonnet – Soutard - La Gaffelière - Clos Saint Julien - Clos Saint-Martin – Laroze - L’If

18.5 La Serre - De Pressac - Grand Corbin DespagneSaint Georges Côtes Pavie - Le Prieuré – Berliquet

- Grand Mayne - BellefontBelcier - Clos de l’Oratoire

POMEROL

19.5 l’Eglise Clinet

Een schitterende fruitkorf met zwarte bosbessen, bosaardbeien, bramen en een vleugje zoethout. Dit alles wordt verrijkt door een fraaie mineraliteit en florale toetsen met vooral viooltjes, samen met een hint van vanille en grafiet. Complex. De smaakaanzet is romig met een licht zoet accent dat zich verder opent naar een middenstuk dat reliëf vertoont en stevige dichtheid heeft maar waarin de finesse, geholpen door de prachtige aciditeit, overheerst. De spanning en de precisie van de smaak zijn overweldigend. Breedte en diepgang worden omhuld door een uitzonderlijke fraîcheur. De zeer lange finale wordt beheerst door edele tannine die instaatn voor grote lengte. Een grote wijn met de terroir­typiciteit van het plateau van Pomerol, met dank aan Noëmie Durantou.

19.5 Vieux Château Certan

Excelleert door een aromatische samenstelling met uitgesproken finesse en raffinement. Enorme frisheid en complexiteit springen uit het glas, vergezeld van bosbessen en cederhout, daarbij aangevuld door een vleugje grafiet en de zo heerlijke geur van viooltjes. De verfrissende en stijlrijke aanzet toont meteen ras en raffinement in de hoogste graad. Het prachtig evenwicht met de frisse zuren geeft het geheel lichtheid en verbergt de

densiteit en de kracht van de wijn. De sappigheid van het sublieme en krokante fruit omhullen de tanninestructuur in een verbazende lengte met een notie van truffel. Niettegenstaande zijn 14° alcohol heeft de wijn de indruk van 12,5 à 13° alcohol. Hierin onderscheidt Vieux Château Certan zich van de andere toppomerols.

19.5 Trotanoy

In de neus treft men een combinatie van intensiteit, concentratie en grote klasse. Rijpe rode en donkere kersen, moerbei met een vleugje zoethout en truffel. De gracieuze rijpheid etaleert finesse. De overheerlijke aanzet imponeert zowel door zijn fijnzinnig zoet als door zijn concentratie die niet voluptueus of superrijp overkomt, maar vergezeld blijft van fraîcheur en een uitstekende balans, geholpen door de aciditeit. Een harmonieuze klasrijke pomerol die zijn nobele tannine gebruikt voor een zeer lange finale.

19.5- L’Evangile

Zwarte kersen en bosbessen krijgen het gezelschap van noties van grafiet en lichte toast, en een hint van viooltjes. Finesse en precisie gaan hand in hand. De smaakaanzet is getekend door overheerlijk fruit met grote precisie. De diepgang en de fraaie zuren zorgen voor een harmonieuze textuur met een subtiele kruidenimpressie. Finesse primeert op de kracht. Geraffineerde tannine en grote lengte. Voor deze wijn werd 50% nieuw hout gebruikt, de rest werd verdeeld over vaten van één jaar en kleiamforen.

19.5- La Conseillante

De typische fijnzinnige aroma’s van Château Conseillante zijn ook dit jaar herkenbaar: zwarte kers, bosbessen, grafiet en de heerlijk geur van viooltjes. De geur imponeert zoals steeds meer door raffinement dan door intensiteit in deze primeur­fase. Een textuur met ronde schakering en schitterend fruit die verder uitblinkt door een perfecte balans, een fluwelige toegankelijkheid en een smaakprofiel met spanning. Eindigt met een lange afdronk met verfijnde tannine en een aangenaam bittertje van donkere chocolade. 19.0+ Le Pin

Aanvankelijk zeer discreet in de neus, maar bij beluchten ontdekt men de onderliggende finesse: rode bessen, frambozen en moerbei en een fraaie omlijsting van florale toetsen. De romige licht zoete aanzet wint aan diepgang naar het middenstuk toe. De subtiele kruidigheid en de precisie van het fruit leveren een harmonieuze en fijnzinnige onderbouw met frisse zuren. Een matige extractie zet de kwaliteit van de tannine en de lengte van de afdronk extra in de verf.

19.0+ La Fleur Petrus

De aromatische complexiteit van deze wijn steunt op verfijnd fruit met naast elegantie ook diepte en vooral frisheid, vergezeld van een minerale en florale toets. Een gladde en soepele start in de mond met dynamische en verfijnde fruitschakeringen krijgen de steun van frisse zuren. Een harmonieuze wijn die aan breedte wint naarmate men de finale nadert en die nobele tannine in de afdronk vrijgeeft.

19.0+ Hosanna

Verrassend open in de neus, klasrijk fruit met mooie intensiteit, florale en minerale toetsen. Het hout is volledig geïntegreerd. De smaak vertoont een precieze structuur met frisse fruitschakeringen en een matige extractie, een middelmatige concentratie maar gestoffeerd door een zeer goede balans, en een lange finale met afgeronde en ingepaste tannine. De keuze voor meer elegantie en raffinement werpt de laatste jaren duidelijk zijn vruchten af ten voordele van een betere terroirexpressie.

19.0 Clinet

Intense kleur. Excelleert door zijn schitterend fruit met hoge intensiteit en fraîcheur: zwarte kersen en bramen, samen met exotische kruiden en grafiet. De sappige en volle textuur ondersteunt de karaktervolle onderbouw met naast reliëf ook diepgang. Een goede balans waarin het rijpe fruit en de concentratie samenvloeien met een goede aciditeit. De lange finale steunt op rijpe tannine met een aangename bittertoets van donkere chocolade. Door gebruik van minder nieuw hout en gematigde extractie vervoegt Château

Clinet meer en meer het kransje van de toppomerols.

19.0 Certan de May

In de neus ontplooit zich een combinatie van weelderig maar fris fruit met diepgang en klasse. Florale tonen en gedoseerd nieuw hout verfraaien het aromatisch geheel. Een gevulde en sappige textuur die structuur en finesse combineert. De tannine is rijp en van een edel niveau. Geslaagde en lange afdronk.

19.0 La Violette

Rijpe maar verfijnde aroma’s met een combinatie van framboos en donkere kers, maar ook met een sterke aanwezigheid van viooltjes en rozen. Een fraaie licht zoete rondeur in de aanzet trekt zich zonder hapering of terugval door naar een middenstuk met concentratie en balans, met daarnaast een mooie diepgang en finesse. De finale is lang en verfijnd.

18.5 Gazin – Rouget –Beauregard - Petit Village - Latour à Pomerol - Vraie

Croix de Gay - La Petite Église

18.0 La Pointe - La Croix de Gay - Le Bon PasteurFeytit-Clinet – Bourgneuf - La Cabanne

HAUT-MÉDOC

18.5 La Lagune

18.0 Cantemerle, Belgrave

MOULIS

18.0 Poujeaux – Chasse

Spleen

SAUTERNES-BARSAC

19.5+ Suduiraut

Goudgele kleur. Aromatische rijkdom van botrytis met rijpe perzik, abrikoos, ananas, gekonfijt fruit en saffraan waarin het zoet element heel discreet blijft. Van een kristallijne zuiverheid. De wijn overdondert vanaf de eerste aanzet door zijn geraffineerd hemels fruit dat de zoete rijkdom volledig op de achtergrond duwt. De verbazende frisheid van de zuren brengt spanning en levendigheid, een harmonieus huwelijk met de subtiele zoete onderbouw. De finale is enorm lang met een aangenaam bittertje, schil van sinaasappel en fijne kruidigheid. Grandioze sauternes.

19.5+ De Fargues

Aanvankelijk nog enigszins discreet en gesloten maar bij beluchten opent de wijn met klasse: rijpe abrikoos, ananas, gekonfijt fruit en honing. Een rijke maar tegelijk ook verfijnde smaak waarin het zoet element door de complexiteit van de aroma’s en de sprankelende zuren volkomen opgevangen wordt. De wijn munt veeleer uit door breedte en diepgang dan door een overdreven weelderigheid waardoor zijn complexiteit de vrije teugel krijgt. Een ellenlange finale waarin een subtiele kruidigheid blijft nazinderen. Magistrale sauternes.

19.0+ Coutet

Schitterend fruit met grote charme: perzik en abrikoos, gekonfijte sinaasappelschil en ananas, een vleugje honing.

Start in de mond met sprankelend fruit en vervolgt met een rijke schakering in het middenstuk zonder de concentratie van de twee vorige wijnen te halen. Maar de fraîcheur en de diepgang die de wijn etaleert, gekoppeld aan die frisse aciditeit, geeft hem reeds vanaf de start een grote toegankelijkheid en ongebreidelde charme. Een typische barsac met grote klasse.

19.0+ Guiraud

Verfijnde aroma’s met uitgesproken finesse en fraîcheur die de rijkdom wat op de achtergrond houden. Een sappige en verfijnde textuur met intensiteit en diepte. Lange finale waarin gekonfijt fruit weerkeert met een frisse bittertoets. De keuze naar een frissere en elegantere stijl is sinds de overname van Château Guiraud duidelijk merkbaar.

19.0+ Rayne Vigneau

Sprankelende fijne aroma’s met finesse en een variatie aan fruit: passievruchten, lychees, citrusvruchten en ananas, samen met een vleugje gember. De rijke aanzet wordt onmiddellijk gecounterd door levendige zuren waardoor het middenstuk zowel spanning als zuiverheid etaleert. Lange finale met een puntje bitter en subtiele kruiden.

19.0+ Sigalas Rabaud

Fijnzinnige aroma’s met een combinatie van lychees, ananas en zelfs een uitzonderlijk minerale toets die zelden in een zoete wijn wordt aangetroffen. De aanzet is lichtjes zoet en vervolgt met een middengebied met medium vulling dat zowel elegantie als heerlijk fruit meevoert. Gestoffeerde lengte met verfijning. Knappe prestatie van eigenares Laure de Lambert Compeyrot

WIJNEN MET EEN GOEDE PRIJS-KWALITEITSVERHOUDING

Tijdens de primeurweek heb ik ongeveer 250 wijnen geproefd, afkomstig uit zowel de prestigieuze appellaties als uit minder gerenommeerde herkomstbenamingen. De hierboven beschreven wijnen komen vrijwel allen uit de prestigieuze appellaties met die restrictie dat alleen deze met een score van 18 of hoger uitgebreid werden behandeld. Voor de wijnliefhebber die graag elke dag een fles wijn openmaakt die niet al te veel pijn doet in de portemonnee, zijn er toch wijnen met een goede prijs­kwaliteitsverhouding die heel wat plezier kunnen verschaffen. Hierna een overzicht van wijnen die hiervoor in aanmerking komen.

19.0 Lafaurie-Peyraguey Gekonfijt fruit, limoenschil, gember, citrusvruchten en honing. Heeft ietwat meer rijkdom ten koste van de etherische finesse van vorige wijnen. Volle en rijkelijk gestoffeerde onderbouw die niettegenstaande zijn zuren toch ietwat meer spanning mocht hebben. Lange finale.

19.0 La Tour Blanche

Krachtige en volle wijn met zowel volume en geschakeerd fruit: meloen, citroenschil en honing. Start met een stevige smaakaanzet met redelijk wat rijkelijk zoet zonder echter zwaar te worden. Balanceert ietwat tussen de meer elegante en de meer opulente stijl.

19.0 Doisy-Védrines

Een fruitkorf met exotisch fruit springt uit het glas. Ananas, lychees, passievruchten. Heeft naast een goede vulling en discreet zoet ook frisse zuren die het zoet omhullen, een verfijnde structuur met goede lengte.

19.0 Doisy Daënne

Fijnzinnige frisse fruitexpressie met citrusvruchten en ananas, aangevuld door florale toetsen. Vrij open in de neus in dit jonge stadium. De smaak is analoog aan de aroma’s met zijn verfijnde structuur die een zekere strakheid vertoont voor een zoete wijn, het middengebied heeft spanning door zijn verfrissende aciditeit. Lange finale met zalvend zoet, gekoppeld aan een aangenaam bittertje.

18.5 Raymond-Lafon, Haut Bergeron

Margaux : La Gurgue, Deyrem Valentin, Haut­Breton Larigaudière

Fronsac : Les Trois Croix, La Vieille Cure, Dalem, Canon Pécresse

Bordeaux Supérieur : Penin (wit en rood)

Cadillac Côtes de Bordeaux : Reynon, Réaut

Castillon Côtes de Bordeaux : Clos Puy Arnaud, Joanin Bécot, d’Aiguilhe, Montlandrie, Alcée

Francs Côtes de Bordeaux : Peygueraud, La Prade, Les Charmes Godard (wit)

Lalande de Pomerol : La Chenade, Les Cruzelles, Grand Ormeau, Siaurac

Saint-Estèphe : Capbern, Meyney, De Pez, Tronquoy

Pessac-Léognan : Haut­Lagrange (wit en rood), Rochemorin (wit)

RIOJA RENAISSANCE

Rioja blijft inzetten op kwaliteitsbeleid. Creativiteit en innovatie van een nieuwe generatie wijnmakers zijn levendiger dan ooit. In september 2023 bracht Peter Arijs, werkzaam bij de Rioja Wine Academy, ons bij innoverende domeinen.

Rioja, Spanjes iconisch wijngebied met een unieke en toch afwisselende geografische ligging langs de Ebro, produceert een verscheidenheid aan wijnen. Een nieuwe classificatie meer gericht op terroirverschillen toont de passie van de regio en zijn wijnbouwers. Nieuwe domeinen bieden frissere, fruitige wijnen met minder hout. Dit moet ervoor zorgen dat Rioja toegankelijker wordt voor het jonge publiek. Daarnaast hebben de traditionele domeinen ook niet stil gezeten. Ze hebben immers de laatste 150 jaar de reputatie van Rioja opgebouwd en overleefd.

OP DE KAART

In het noorden van Spanje, op beide oevers van de Ebro en omringd door de imposante gebergtes Sierra de Cantabria en Sierra de la Demanda, ligt het duizend jaar oude wijngebied van Rioja. De hoge bergen zorgen voor een indrukwekkend decor van valleien en hoogtes met verschillende kli-

SIMONNE WELLEKENS Commanderij Bellebeek

Baños de Ebro

maten, druivenrassen, kleuren en wijnstijlen. Het wijngebied valt grotendeels samen met de administratieve regio ‘La Rioja’. De herkomstbenaming deint uit naar de naburige regio’s Baskenland en Navarra. Van de drie subregio’s, Rioja Alavesa, Rioja Baja en Rioja Alta ligt enkel de laatste, in het noordwesten, volledig in La Rioja. Rioja Baja, in het zuidoosten, ligt verspreid over La Rioja en Navarra. De derde subregio, Rioja Alavesa, ligt volledig in Spaans Baskenland.

Behalve de administratieve verschillen zijn de subregio’s zowel klimatologisch als geologisch behoorlijk verschillend. In 1925 werd het wijngebied afgebakend. In 1991 kwam de promotie tot Denominación de Origen Calificada (DOCa). In 2017 lanceerde Rioja haar nieuwe wereldwijde merk ‘Saber quién eres’ waarin traditie, diversiteit en afkomst de hoofdrol spelen. Een nieuw concept werd gecreëerd om de oorsprong van de Viñedo Singular-wijnen te versterken, plus de zone- en municipal-wijnen te regulariseren. Vanaf dat jaar kan Vinos Espumosos de Calidad in Rioja worden vervaardigd.

RIOJA ALTA

Het grootste deelgebied met 27.789ha. Het klimaat wordt gekenmerkt door de koele Atlantische winden, getemperd door de Sierra de Cantabria. Van een bodem met vooral klei komt 40% van de riojaproductie. Rioja Alta ademt traditie en vakmanschap. De hoogst gelegen wijngaarden brengen krachtige wijnen met veel structuur en bewaarpotentieel voort.

RIOJA ALAVESA

De enclave in Baskenland, de kleinste regio van de drie subzones met 13.266ha, ligt tussen de noordelijke oever van de Ebro en de Sierra de Cantabria. Het klimaat is vergelijkbaar met het noordwesten van Rioja Alta: koel en vochtig. De bodem is rijker aan kalksteen en zorgt voor 20% van de productie. Vooral tempranillo gedijt er goed. De wijnen zijn krachtig en tegelijk elegant. Veel wijngaarden zijn aangelegd op hoogtes. Opvallend is de groei van nieuwe domeinen.

RIOJA ORIENTAL

Dit zuidoostelijk deel met ruim 24.998ha heeft een mediterrane invloed, wat voor warmere rijpingsomstandigheden zorgt. De oogst vindt er vier tot zes weken eerder plaats dan in Rioja Alta. De betere wijngaarden zijn hoog gelegen, met gemiddeld een lagere temperatuur en een hoger temperatuurverschil tussen dag en nacht. Dit bevordert het evenwicht tussen sui-

ker en aciditeit in de druiven. De wijngaarden liggen op vlak terrein, met diverse bodems. Opmerkelijk hier is de grotere aanwezigheid van garnacha. Deze gaat meestal in een assemblage, maar brengt meer en meer interessante eendruivenraswijnen voort.

RIOJA IN CIJFERS

Met 66.000ha en 3 miljoen hl is Rioja een van de vaste waarden in het Spaanse wijnlandschap. Er zijn 14.139 wijnbouwers, maar slechts 570 geregistreerde producenten. Dit is een bétje zoals in Champagne, waar de meerderheid van de kleine eigenaars hun productie aan grote wijnhuizen verkopen. 41% van de productie wordt uitgevoerd naar 120 landen.

RIOJA IN KLEUREN

De aanplant is voor 91% blauwe druiven en 9% witte. De productie komt daarmee overeen, met 5% wit, 5% rosé en 90% rood. 14 druivenrassen zijn toegelaten. Bij de blauwe druiven overheerst tempranillo met 87% van de totale aanplant. Garnacha komt ver achterop met slechts 7,5%. De lokale graciano en de mazuelo (de lokale benaming voor carignan) tellen voor 4,1% en worden meestal gebruikt in assemblages met de twee voornaamste druivenrassen. Ook hiervan komen er meer en meer eendruivenraswijnen op de markt. Met 0,2% is de maturana tinta anekdotisch. Bij de witte druiven overheerst viura (in de Languedoc bekend als macabeo) met 68,7%. De zeldzame tempranillo blanco, garnacha blanca en maturana blanca vervolledigen het plaatje. Daarnaast zijn er ook experimentele aanplanten met internationale druivenrassen, zoals cabernet sauvignon en merlot.

WIJNTYPES

DE TRADITIONELE CLASSIFICATIE

Rioja heeft zijn imago gebouwd op wijnen met een rijpingsperiode op eikenhouten vaten. Voor wijnen met de traditionele classificatie geldt een vereiste duur van rijping op vat en op de fles vooraleer de wijn op de markt mag worden gebracht. De idee was om betere wijnen langer te laten rijpen zodat ze op dronk waren op het moment van commercialisering. Maar hout is inmiddels op de terugkeer. Meer fruit en terroir-expressie zijn de nieuwe variabelen. Vele moderne wijnbouwers omzeilen de classificatie. Ze brengen hun topwijnen als eenvoudige ‘cosecha’ – jonge, niet-gerijpte wijnen - op de markt.

• Crianza: minimum 2 jaar rijping waarvan minstens 12 maanden op vat – 40% van de productie

• Reserva: minimum 3 jaar rijping waarvan minimum 12 maanden op vat – 18% van de productie

• Gran Reserva: minimum 5 jaar rijping waarvan minimum 24 maanden op vat – 2% van de productie

• Cosecha: geen vereisten – 40% van de productie.

DE NIEUWE RANGORDE

De opmerkelijke diversiteit van klimaten en terroirs maakt van Rioja de perfecte plek voor de productie van wijnen van een zeer hoge kwaliteit. Vele bijzondere dorpjes en wijngaarden krijgen meer aandacht in de vorm van nieuwe wijncategorieën, zoals Viñedos Singulares, Vinos de Municipio en Vinos de Zona. De grote verscheidenheid aan wijnhuizen met verschillende filosofieën zorgt voor een immense diversiteit aan wijnstijlen, waar veelgeprezen klassiekers staan naast de gedurfde avant-garde cuvées.

• Viñedo singular: druiven komen van één wijngaard. Deze moet minimaal 35 jaar oud zijn en de opbrengst moet laag blijven. Druiven worden met de hand geoogst en op een milieuvriendelijke manier erkend door het ministerie van Landbouw. De wijnen worden tweevoudig gecontroleerd op kwaliteit. Bij de laatste controle moeten de wijnen als ‘uitste-

kend’ worden geclassificeerd.

• Vinos de Municipio: de druiven komen van een afgebakende gemeente. De vinificatie en botteling gebeuren binnen de geografische aanduiding. Een uitzondering is toegestaan voor wijnbouwers met een bijzondere band in andere buurgemeenten. Zij mogen tot 15% toevoegen van telers met wie zij minimaal 10 jaar samenwerken. Het ontwerp van de labels is eveneens aan regels gebonden. De geografische indicatie wordt systematisch gecontroleerd door de bevoegde instanties.

• Vinos de Zona: druiven van één zone met de uitzondering van 15% van de naburige zone zoals bij Vinos de Municipio. De naam van de zone wordt vermeld op het etiket, zoals voorgeschreven met karakters die kleiner zijn dan de indicatie ‘RIOJA DO’. De documenten worden ook hier gecontroleerd op juistheid net zoals bij de vorige classificatie.

• Quality Sparkling wines: de productie van kwalitatieve mousserende wijn met de traditionele methode is toegestaan voor alle druiven binnen de DO Rioja. Op het etiket dient de methode vermeld te worden alsook het type van de wijn: brut, extra brut of brut nature, naar het voorbeeld van champagne. Voor de classificatie wordt crianza (met minimum 15 maand), reserva (met minimum 24 maand) en gran añada (met minimum 36 maand sur lattes) gebruikt.

BODEGAS GOMEZ CRUZADO

Het familiebedrijf Gomez Cruzado tref je in Rioja Alta, in Haro, een stad omringd door wijngaarden. Sinds 1886 maakt men wijn in Barrio de la Estación – de stationsbuurt van waaruit wijnen per trein verscheept werden naar de haven van Bilbao. Onder de leiding van David Gonzales en Juan Leza, twee jonge wijnmakers met oog voor traditie blijft de focus vooral op de terroir van de streek en de daartoe behorende druivenrassen. Het resultaat zijn wijnen die de klassieke stijl van Rioja herinterpreteren. Met de collectie ‘Terroir Selections’ willen de jonge wijnmakers de diversiteit van enkele bijzondere percelen in de verf zetten. Op dit moment gaat het om twee rode wijnen en een witte wijn, respectievelijk Pancrudo, Cerro Las Cuevas en Montes Obarenes, allen afkomstig van buitengewone percelen. Met slechts 280.000 flessen per jaar is deze bodega ongeveer het kleinste wijngoed in de Barrio de la Estación.

Geproefd

Rioja Blanco 2022

De cuvée bestaande uit 70% viura, 25% witte tempranillo en de rest verdeeld over malvasia en witte grenache, gist in verschillende tanks. 50% rijpt in eikenhouten vaten en 50% in betonnen cuves. De wijn heeft een perfect heldere, lichtgele robe; geurt meteen naar wit pitfruit, zoals perzik omringd door florale elementen en verse groene kruiden. De smaak is zuiver, mooi droog en voldoende gestoffeerd door rijp fruit en specerij. Zuren en sap zetten door tot in de finale, eindigend met een edele, bittere toets.

Viña Dorana reserva 2017

De wijn resulteert van 60% tempranillo en 40% garnacha komende van ‘bush vines’ in Alto Najerilla, nabij de Cardenas rivier op een hoogte tussen 600 en 710m. De wijn kreeg een vatrijping gedurende 24 maanden in gebruikte Franse eiken vaten. 2017 was het jaar waarin Rioja te maken kreeg met voorjaarsvorst. In de zomer kreeg de streek hitte en droogte te verwerken. Het werk in de wijngaard focuste zich vooral op het behoud van frisheid in de verschillende rassen. Het werd de vroegste oogst ooit in Rioja. Het resultaat was echter verbluffend. De wijnen hebben een uitzonderlijk karakter met een fijne balans in een frisse stijl. De wijn is perfect op dronk: heerlijk zacht, delicaat rond met fijne tannine, edele zuren en een behoorlijke lengte.

Pancrudo 2021

In de lijn ‘terroirwijnen’ brengt de bodega een aantal mooie exemplaren. Het perceel voor deze wijn ligt in Badarán op 650 meter hoogte. Het heeft een noordelijke oriëntatie met een sterke continentale invloed. De 100% garnacha afkomstig van een rode, ijzerhoudende kleibodem wordt traditioneel

gevinifieerd in stalen tanks. 65% van de wijn wordt overgebracht in Franse eiken vaten en 35% gaat in eivormige betonnen tanks. De robijnrode wijn zet meteen aan met rijkelijk fruit, geuren van violet en een toets van kruiden: complex en gelagerd. Hij is rijk in de mond met goede tannine, een levendige aciditeit, fijn gestructureerd, perfect evenwichtig met een grote frisheid en goede lengte. Gewoon schitterend.

Cerra Las Cuevas 2021

Verrassend na de vorige wijn is deze cuvée met 80% tempranillo, 12% graciano, 5% garnacha en 3% mazuelo van wijngaarden in Ollauri, de zones bekend als ‘Las Laderas’ en ‘Calitrancos’. De 90 jaar oude wijnstokken gedijen in een smalle zone op een zeer steile helling, zuidelijk georiënteerd, met een sterke Atlantische invloed en een bodem van witte klei en kalksteen in Laderas en meer zandgronden in Calitrancos. Een traditionele vinificatie met een rijping in Franse eiken fusten en vaten voor 12 maanden resulteert in een diepe, krachtige wijn, compact, complex, stevig gestructureerd met bewaarpotentieel. De alcohol piekt wat aan het einde.

Montes Obarenes 2016

Selectie uit hooggelegen wijngaarde tegen de bergketen Montes Obarenes, waar vooral oude ‘bush vines’ van viura staan, komt deze witte wijn aangevuld met witte tempranillo, witte garnacha en malvasia. De koele lucht en een bodem van kalk en klei zorgen voor kwalitatieve druiven. Dit is een grote witte wijn met complexe geuren en smaken van honing, boter, exotisch fruit, wat kruidig, vol en tegelijk sappig met een mooie balans van rijp fruit, frisheid en ziltigheid. Blijvende lengte met een finish van hout.

ARTUKE

Het accentueren van een uniek terroir ligt ook aan de basis van de schitterende wijnen van Artuke, een klein familiebedrijf gesticht in 1991 door Miguel Blanco. De 31ha wijngaard, verspreid over diverse percelen, wordt met de hulp van zijn zonen Arturo en Kike (samen Artuke), pioniers van de ‘Rioja’n Roll’ beweging verbouwd. De jonge wijnmakers maken wijn met de nieuwe visie: uitdrukkelijke terroir-expressie met respect voor de natuur en de druivenrassen. Je vindt hier geen crianza, reserva of gran reserva. Arturo en Kike gebruiken een korte rijping op Franse eikenhouten vaten van 500 tot 3.500 liter. Het doordachte houtgebruik levert moderne wijnen op, met veel fruit en elegantie, zuiver, energiek en complex.

De hele familie heeft haar roots in Rioja. Vader Miguel Blanco besloot op een dag zijn eigen weg te gaan en niet meer zijn druiven te verkopen aan grote bedrijven, maar voor eigen rekening te werken. Hij lanceerde zijn wijnen onder eigen naam. De zonen groeiden op tussen de wijngaarden en de flessen. In 2003 kwam Arturo bij het domein en in 2010 de jongste telg Kike. Het eerste wat de jongere generatie deed was een studie maken van de verschillende percelen en de bodemstructuren. Artuke werkt hoofdzakelijk in Rioja Alavesa. Hun beste percelen liggen in Baños de Ebro, Samaniego en San Vicente de la Sonsierra. Enkele mooie plots liggen in Abalos, net over de grens in Rioja Alta.

Geproefd

Artuke 2022

Tempranillo met wat viura afkomstig van de percelen rondom het dorp Baños de Ebro. Deze instapwijn wordt gevinifieerd met de methode macération carbonique en gebotteld na een korte rijping in betonnen tanks. Deze ‘joven’ heeft geen hout en is heerlijk fruit gedreven. Geuren en smaken zijn fris en aromatisch met florale elementen: harmonieus en vlot wegdrinkend.

Pies Negros 2021

Dorpswijn uit Abalos. Acht verschillende percelen tussen 530 en 600m hoogte leveren de druiven voor deze assemblage van tempranillo (90%) en graciano (10%). De naam verwijst naar de oeroude methode waarbij druiven met de voeten worden geperst. Jaarlijks wordt nog een deel van de bessen voor deze ‘vin de pays’ getreden, vandaar de naam ‘pies negros of zwarte voeten’. De wijn heeft een diepdonkere kleur, intens geurend naar knapperig rood fruit. Sappig, heel fris met ragfijne zuren en fruitig, vlot en smaakvol, tegelijk voldoende krachtig en elegant. Rijke wijn met veel drinkplezier.

Finca de los Locos

specerij die doet denken aan de mediterrane wijnen. De smaak is bijzonder knap, evenwichtig, gestructureerd met mooie tannine. De zuren zijn perfect in balans. Complete wijn.

Paso Las Mañas 2021

Een tweede premier cru van Artuke is Paso Las Mañas met enkel tempranillodruiven. Deze zijn afkomstig van de jongste wijnstokken op een perceel van 3,9ha aangeplant in Samaniego (in 1999) op een hoogte van 700m. De bodem beslaat er vooral kalk en klei. Deze enige monocépagewijn in de reeks is vooral een elegante wijn met fijne zuren en knap rood fruit. De wijn is voldoende krachtig in de smaak met mooie zuren, complex en fris, met primaire tonen en een rustiek kantje aan het eind.

El Escolladero 2021

El Escolladero is een van de twee grand cru­wijnen, afkomstig van een perceel (0,95ha) in Abalos (Rioja Alta)op 540m hoogte. In totaal werden amper 1.180 flessen gemaakt. De noord­zuid oriëntatie en een bodem met klei en kalk brengen een Atlantische wijn voort met vooral veel rood

fruit, zowel in de neus als in de mond. De mix van 85% tempranillo en 15% graciano heeft een prachtige aanzet met naast fruitige tonen, florale accenten en is licht kruidig. De smaak is krachtig en complex met mooie zuren en tannine, maar bovenal heel precies en zuiver uitgebalanceerd. Zeer complete wijn met diepte en lengte.

La Condenada 2021

In 2012 kochten de broers een verlaten perceel aangelegd in 1920 en beplant met oude stokken tempranillo, graciano, garnacha en wat cagazal en calagraño­druiven, een nogal vreemde druif gelijkend aan palomino fino. De bodem is hier eerder zanderig (een ondergrond van zandsteen). De wijngaard (0,75ha) ligt in het dorp Baños de Ebro op een hoogte van 540m. De wijn is een mooie mix van druivenrassen met voornamelijk tempranillo (80%). Na een explosie van aroma’s van vooral rood fruit en kruiden, volgt een sappige, gestructureerde wijn met mooie zuren, die voldoende complex en stevig is en fris en zuiver tot aan het eind.

Trascuevas 2021

Naast al het rode geweld maakt Artuke een voortreffelijke witte wijn met 90% viura, 5% malvasia, en 5% palomino. Dit is de enige in het gamma, afkomstig van percelen in Abalos, Baños de Ebro en Samaniego. De wijn is gegist en gerijpt in betonnen tanks en oude vaten. Geuren en smaken van citrusfruit, citroengras en zeste kenmerken deze strogele wijn, bijzonder rijk aan fruitzuren. Aroma’s van kalk en vuursteen typeren de lange dynamische afdronk.

Geproefd

La Dula Garnachas De Altura 2021

De 100% garnacha is afkomstig van een kleine wijngaard (1ha, °1944) aan de voet van de Sierra de Toloño op een hoogte tussen 600 en 650m. Een voortdurende koude wind bepaalt mede de stijl van de wijn. Frisse aroma’s van rood fruit, florale en kruidige tonen, ontwikkelen zich meteen in de geur. In de mond volgt een explosie van fruit, sappigheid: tegelijk bijzonder fris en elegant. Fijne zuren hangen mooi samen met een gespierde structuur.

Sierra de Toloño

Tinto 2021

100% tempranillo. Deze intens gekleurde wijn met paarse rand

VIÑA GENA VILLOTA

vertoont aroma’s van violet, mediterrane kruiden, jong fruit en doordacht hout. Tannine en zuren zijn mooi onderbouwd en vormen een prima balans. Enkel piekt alcohol wat in de finale.

Sierra de Toloño

White 2022

De druiven voor de witte wijn komen van diverse percelen aan de voet van het gebergte en geven een fijne weerspiegeling van viura in Rioja. Het is een strogele wijn met in de geur een boeketje witte bloemen, mooi fruit en licht getoast. De wijn is heel fruitig en bijzonder sappig in de mond, mooi droog gevinifieerd met een goed gevulde body en elegante zuren die doorlopen in de finale.

In 2013 maakte de familie Pérez Villota een eind aan de samenwerking met de fameuze Viñedos del Contino. Met hun prachtige, oude wijngaarden startte de familie een authentieke bodega. Op Villota worden enkel zelf verbouwde druiven verwerkt. De wijngaard ligt in Rioja Alavesa aan de Ebro. Het kleine landgoed richt zich vooral op wijnen met een pure terroir-expressie. De zone wordt weleens de ‘Côte d’Or’ van Rioja genoemd waar grand cru-wijnen worden geproduceerd.

UKAN

Sinds 1870 wordt er wijn verbouwd op het domein door de familie Eguren. De jonge generatie leidt het nieuwe project Ukan dat zich richt op het produceren van schitterende wijnen met druiven van uitgelezen percelen. Een uitgebreide kennismaking met Ukan verscheen in het vorig nummer van Ken Wijn-magazine. Zoals de auteur terecht beschrijft: “Ukan, het piepjonge project met als eerste wijn Ukan 2018, waar elegantie en kracht een bijzonder evenwicht vormen, is er een met veel dynamiek en passie.” (Ken Wijn-magazine, 20 (39) p72)

SIERRA DE TOLOÑO

Dit jonge bedrijf met 10ha wijngaard wordt gerund door een opmerkelijke dame. Wijnmaakster Sandra Bravo verbouwt druiven op de hoogst gelegen percelen en werkt met zeer oude wijnstokken. Ze maakte wijn in de belangrijkste regio’s ter wereld, zoals Bordeaux – waar ze een opleiding volgde – Toscane, Nieuw-Zeeland en Californië. Nadien keerde ze terug naar Spanje met de ambitie om fijne wijnen te maken met vooral minder hout. De befaamde wijncriticus Tim Atkins, Rioja-expert, bekroonde haar tot ‘Jonge Wijnmaker van het jaar’ in 2019. Sandra komt uit Rioja en keerde er terug om haar ideeën uit te voeren.

De oude druivelaars staan in een kalkhoudende kleibodem op 650 meter in Labastida. De bergketen Sierra de Toloño beschermt de wijngaard tegen de noordelijke winden. De relatief koele temperatuur zorgt er voor een langzame rijping met behoud van de natuurlijke zuurgraad in de druiven. De wijnmakerij bevindt zich in Villabuena de Álava, waar een traditionele vinificatie plaatsvindt voorafgegaan door een koude maceratie. De wijn rijpt zes maanden in neutrale Franse eikenhouten vaten en wordt zonder filtratie gebotteld. Sinds 2013 gebruikt Sandra amforen en luidt daarmee een nieuwe periode in.

Geproefd

Villota Blanco 2018

100% viura afkomstig van het perceel Santa Maria (9ha), aangelegd in 1975. De bodem bestaat er vooral uit kalk met een dunne laag klei en rolstenen. Na een koude prefermentatie in kleine tanks wordt het sap overgeheveld in nieuwe Franse eikenhouten vaten. Rijping gedurende 6 maanden op de droesem alvorens de botteling. Strogele wijn met een open aroma waarin citrusfruit en wit pitfruit opstuiven naast tonen van hout. De wijn is sappig met flink wat zuren in de mond, naast voluptueus met een bittere finale.

Villota Garnacha 2021

Deze 100% garnacha afkomstig van de Pajena wijngaard is geplant in 1979 op het hoogste terras aan de voet van de Cerro de la Mesa op kalkbodem. De cuvée is vergist in stalen tanks. Een deel rijpt voor zes maanden in Franse eiken vaten van 500l. Het resultaat is een intens robijnrode wijn met aroma’s van rood fruit en zachte houtgeu­

ren. De smaak is zacht, sappig en bijzonder fruitig, met rijpe tannine en een fijne zuurgraad.

Villota Mazuelo 2021 100% mazuelo. De wijngaard Corazón werd aangelegd in 1985 op 450m hoogte. Het 2,5ha grote perceel levert de druiven voor deze wijn, gegist in stalen tanks en gerijpt in licht getoaste houten vaten voor 10 maanden. We krijgen een mooi robijngekleurde wijn met een zuiver fruitig aroma en florale tonen. De smaak is sappig met goede aciditeit en soepele kern. De afdronk is eerder matig.

Villota Graciano 2019

De wijngaard Cabo de los Conejos levert de gracianodruiven. Het perceel dateert van 1992 en heeft een klei­kalkbodem met een laag rolstenen. De druiven gisten in 7.000l grote fusten. De 12 maanden rijping gebeurt in 225l eikenhouten vaten van Franse origine, verschillend getoast. De wijn heeft een opvallend diepe kleur en geurt naar

donker fruit zoals bramen, bosbes en wat vlier, naast wat rokerigheid van het hout. De smaak is opulent met rijpe tannine, kruiden en specerij, rijkelijk gestoffeerd met diepgang en sappig. Alcoholvurigheid tekent de afdronk. Warme wijn.

Viña Gena

Viñedo singular 2019

Dit is de rode topwijn van het domein, gemaakt met 100% tempranillodruiven van één perceel aangeplant in 1930. De productie is beperkt en de wijn wordt gemaakt als een nieuwe 'premier cru' van Rioja. De Viña Gena rijpt in kleine vaten en daarna zes maanden in betonnen tanks. Het is een donker gekleurde wijn met briljante spiegel, een geur van rijp kersenfruit, florale elementen en houttoetsen, zeer complex en rijk. In de mond komt een harmonieuze smaakeenheid met tannine en zuren die elkaar perfect aanvullen. Fijne, complete wijn.

ARIZCUREN

Te midden van Logroño, ligt de urban winery van Javier Arizcuren, kleinschalig maar modern en trendy. In 2016 creëerde Javier, architect en wijnbouwer, zijn eigen wijnmakerij in de stedelijke omgeving, waar het hele bereidingsproces tot en met de rijping in eikenhouten vaten, de botteling en de verkoop plaatsvinden. Javier combineert er wijnbouw en architectuur, om je op een ambachtelijke manier kennis te laten maken met de productie. De historische wijngaarden bevinden zich in de Sierra de Yerga, in het oosten van Rioja, bij het stadje Quel. Sommige wijnstokken zijn meer dan 120 jaar oud. Sierra de Yerga maakt deel uit van het Iberische gebergte dat ten zuiden van de rivier de Ebro ligt. Het gebied strekt zich uit van het zuiden van Rioja naar Navarra en Aragón, tot het Catalaanse kustgebied in Terra Alta in de provincie Tarragona. De wijngaarden zijn overwegend aangeplant met mazuelo en garnacha.

Geproefd

Monte Gatun Blanco

2022

De lijn Monte Gatun is de reeks dorpswijnen. Druiven komen van diverse percelen op de flanken van de Sierra de Yerga. Viura is afkomstig van de wijngaard Cabeza Somero op 600m tot 730m. Schilweking voor één dag en na de gisting drie weken rijping op de droesem in Franse eik, gevolgd door zeven maanden rijping zonder droesem. Het is een strogele, aromatische wijn met tropisch fruit en florale toetsen. De smaak is vol en tegelijk fris met een goede zuurgaard.

Monte Gatun Tinto 2021

Deze wijn is een mix van 70% tempranillo, 20% garnacha en 10% mazuelo­druiven komende van percelen op een hoogte tussen 530 en 600m met een noord­oriëntatie. Druiven worden apart gegist en voor de malolactaatomzetting geassembleerd. 30% van de wijn rijpt in Slavonische eiken vaten en 70% in

Geproefd

Ad Libitum Maturana

Blanca 2020

Druiven worden geplukt in een van de oudste wijngaarden ter wereld. De ontwikkeling ervan maakt deel uit van het onderzoeksproject voor het herstel van inheemse variëteiten. In 1997 werd een perceel aangelegd met stokken van twee oude wijngaarden in Sotés en Navarrete op een hoogte van 575m op oude terrassen in de Najerilla­vallei op klei­kalkbodems met kiezelstenen. De gisting gaat door in nieuwe Franse eiken vaten van 500l. Geuren van exotisch fruit (ananas en citrus) en witte bloemen prikkelen meteen de neus. De smaak is vol, heel breed met toetsen van honing, een fijne structuur en een bijzondere lange afdronk.

Peña El Gato 2020

Garnacha op zijn best! De druiven zijn afkomstig van een wijngaard (°1917) in de

vorm van een amfitheater. De hellingen zijn zuidelijk georiënteerd en hebben een klei­kalkbodem. Gisting en rijping gebeurt in eikenhouten vaten van 500l. Na een opstuivend aroma van kersen en houttoetsen volgt een elegante smaak, sappig en met fijne houttoetsen. Mooie tannine en fijne zuren vormen een geraffineerde structuur.

Cerro La Isa

Viñedo singular 2020

De garnachadruiven komen van de gelijknamige wijngaard (1,7ha). Deze ligt op een hoogte van 750m met hellingen tot 40%. De bodem bestaat uit klei en kalk met een hoog ijzergehalte. Gisting gebeurt in Franse eikenhouten vaten van 500l, gevolgd door een rijping van 18 maanden. Dit is een grote wijn, complex, compact en met grote diepte. Alle elementen vormen een harmonieus geheel: fruit, sap en zuren omfloersen het hoge alcoholgehalte (15%).

betonnen tanks. Het is een intense wijn met een geur en smaak van wilde bessen en mediterrane kruiden. Zacht, volrijp, tegelijk gestructureerd met fijne tannine, mooie zuurgraad en een rijpe finale.

Arizcuren mazuelo 2018

Mazuelo, of carignan, is moeilijk te verbouwen. De teelt vermindert van jaar tot jaar. De aanplant ligt in La Cantera en El Arenal, op 530 en 600m in een zandleem bodem. Na de gisting volgt een rijping van 12 maanden in 500l vaten van Franse origine. Donker fruit, specerij en kruiden kenmerken het aroma. De smaak is vrij soepel en vlot met zijdeachtige tannine en zuren.

Barranco del Prado

Viñedo Singular 2021

Een piepkleine pre­phylloxera wijngaard (0,32ha) en zowat 120 jaar oud, op een hoogte van 800m levert de druiven voor deze unieke wijn. Dit is een pure reflectie van de biotoop

van Sierra de Yerga. De bodem is er zanderig. De blend met 97% garnacha en 3% andere rassen worden gegist in open stalen tanks. Er wordt geen malo toegepast. Een rijping van 20 maanden in Franse eikenhouten vaten volgt na de gisting. De wijn is zowel in geur als smaak, zeer intens en krachtig, met aroma’s van wilde bessen, kruiden, met mooie zuren en tannine.

Arizcuren solo maturana anfora 2022

Amforen zijn niet meer weg te denken in een trendy vinificatiekelder. Ook hier maken ze er deel van uit. Maturana is een inheemse variëteit en maakt 0,26% uit van de wijngaard van Arizcuren. De rijping van de wijn na de gisting gebeurt in amforen gedurende acht maanden. De wijn geeft donkere fruitaroma’s aangevuld met specerij in geur en smaak. De rijping op amforen vult aan met aardse tonen.

BODEGA JUAN CARLOS SANCHA

Juan Carlos Sancha is doctor in de wijnbouwkunde en de oenologie. Hij doceert aan de landbouwuniversiteit La Rioja, waar hij samen met collega’s onderzoek verricht naar oude druivenrassen die in de vergeethoek zijn geraakt. Juan Carlos bezit een kleine bodega in het uiterste zuiden van Rioja Alta, in het stadje in Baños de Río Tobía. In de jaren 1900 plantte zijn grootvader de eerste stokken op een steil stukje grond. De druivelaars van meer dan 100 jaar oud produceren nog steeds bessen. In die tijd werden verschillende variëteiten door elkaar aangeplant. Dit zorgde voor een betere weerstand tegen ziektes. De wijngaard omvat 5ha in de koelste zone van deze streek.

Juan Carlos kiest ervoor om voornamelijk minderheidsvarieteiten zoals tempranillo blanco, maturana tinta, maturana blanca, monastel de Rioja en garnacha aan te planten. Ook hij is tegenstander van de huidige indeling naar maanden vatrijping. Hij is ook de enige in Rioja die geen blauwe tempranillo heeft. De wijngaarden zijn hoog gelegen in de koele Najerilla-vallei. Daarnaast kenmerkt de wijngaard zich door een zeer dichte beplanting en een arme kalkrijke bodem, wat resulteert in een hoge kwaliteit aan wijnen. In totaal maakt de bodega ongeveer 70.000 flessen wijn, wat bijzonder weinig is naar Rioja-normen.

COÖPERATIEVE DILEMMA’S IN DE ELZAS

KARMA, IT’S A BITCH

De wijnen van de Elzas ze zijn wat van hun historische bling bling verloren. Eens geprezen en gezegend door pausen, hebben ze het lot getart met spotgoedkope supermarktwijnen, veelal van coöperaties (zogenaamde ‘coopératives’). Een tochtje door de Aldi levert je bijvoorbeeld een pinot gris aan € 4,99 of een pinot noir aan € 6,99 op. ‘Een koopje.’ De Fransen toasten zelf het vaakst met goedkope crémant d’Alsace. Karma, it’s a bitch. Met zo’n referentiekader wordt het moeilijk als sommelier om mensen diets te maken dat je een echt lekkere crémant d’Alsace hebt gevonden voor € 17,00 of € 18,00: “Zeg, daar hebben we een champagne voor die we ter plaatse zijn gaan halen vorig weekend”. Het is ‘maar’ een crémant. Tja.

DE KRACHT VAN COÖPERATIES

De Elzas telt tal van grote coöperaties. Volgens de cijfers (2023) van de CIVA (‘Conseil Interprofessionnel des Vins d'Alsace’) is 48% van de ca 4.000 druiventelers lid van een coöperatie en verkoopt 35% hun wijn in bulk. Meegeteld? Er schiet dus maar een luttele 17% individuele wijnbouwers over. De coöperaties zorgen voor de vinificatie en de stockage van de wijnen. Aan het einde van de rit prijkt de naam van de respectievelijke cooperatie op het etiket. De voordelen van deze keuze liggen voor de hand: geen investeringen in allerhande vinificatiemateriaal of -ruimte, geen stockage en de risico's in slechte(re) jaren zijn beperkt. Ook is er nog de mogelijkheid om schaalvoordelen te behalen en de productie veilig te stellen. Daarnaast betekent dit dat kleine percelen in familiebezit kunnen blijven, terwijl grotere coöperaties hun internationale verkoop kunnen vergroten.

Sfeerbeeld Elzas (getrokken in Eguisheim)

GUDRUN HUVELIER,  GUD WINE Commanderij Caudalie

SAMEN STERK: DE GROTE JONGENS VAN DE ELZAS

Het geluk was van korte duur. De coöperaties, eens nog met naam en faam, zuchten nu onder de druk van hun eigen prijsdumping. De genadeloze markt eist haar tol. Om te overleven, kiezen ze steeds vaker voor een fusie. L’Alliance Alsace, verenigde Les caves de Turckheim (250 leden, 400ha) en Roi Dagobert (gespecialiseerd in crémant, 250 leden, ca. 1.000ha). In 2024 smolt Hunawihr samen met Ingersheim en Orschwiller. De coöperaties van Bestheim (wijnbouwers uit Bennwihr, Kientzheim-Kaysersberg, Obernai, Westhalten, …) en Wolfberger tellen samen 625 leden, goed voor 2.650ha (of 17% van de 15.500ha van de totale wijngaard van de regio). Wanneer zij samensmelten in 2025, vormen ze samen de 6de grootste wijngaard van Frankrijk. Dat kan tellen.

Dankzij deze fusies kunnen de coöperaties nog enigszins vasthouden aan hun lage prijzen - zij het met uitzondering van enkele grand cru’s. Maar wat blijft erover voor de

Cave de Turckheim (kan worden bijgesneden

ware wijnmaker of druiventeler? Hoe kan hij/ zij nog gemotiveerd worden om hoogwaardige wijnen te produceren, vrij van schadelijke praktijken, laat staan opteren voor beperkte opbrengsten, wanneer hij/zij wordt beloond op basis van volume? Passie dreigt te vervagen in de schaduw van de industrie waar kwantiteit al te vaak primeert op kwaliteit.

‘BIO! BIO! BIO!’

Dankzij de Vogezen (W) en de Rijn (O) mag de Elzas zich op de borst slaan als een van de uitgelezen plekken voor bio, biodynamie en natuurwijnen. De bergen vangen de regen op en ze tellen zowaar tussen de 1.600-1.800 zonne-uren/jaar. Ideaal, want de roep van de consument naar die soort wijnen klinkt steeds luider. En die bede wordt verhoord: ondertussen schakelden een dikke 30% van de wijndomeinen over naar bio. Hiep hiep hoera voor minder pesticiden, chemische herbiciden, chemische meststoffen en andere rommel zowel in de wijngaard als in de kelder. De keerzijde van de medaille schuiven we echter te vaak onder de mat: met die filosofie kun je geen pinot gris maken voor € 4,99 de fles. Dat gaan we dus voelen in onze portemonnee en hupla, daar wringt het schoentje.

WHEN LIFE GIVES YOU LEMONS, MAKE … GOOD WINE!

Ook bij de coöperaties begint het te dagen. Neem nu bijvoorbeeld de Cave de Turckheim, die een eenvoudige, fruitige, lekkere Pinot Noir bio 2022 op de markt brengt, met maar liefst 40% minder sulfiet. Ze lijken het toch te hebben begrepen.

De befaamde Route des Vins d'Alsace, een van de oudste en meest geliefde wijnroutes van Frankrijk, voert wijnliefhebbers tot aan de voordeuren van de coöperaties. Zie hier,

ENKELE WEETJES:

1 De Cave de Ribeauvillé was de eerste coöperatie in de Alsace, °1895.

2 De regio met de meeste coöperaties in Frankrijk is de Languedoc ­Roussillon, goed voor 70% van de totale wijnproductie.

3 Het paradepaardje van de regio blijft crémant d’Alsace in 2022 goed voor 24% van de totale productie. Hierdoor overstijgt de aanplant van pinot blanc (3.336ha) die van riesling (3.219ha).

een uitgelezen kans voor hen om hun waarde te bewijzen aan de begerige wijntoeristen.

En er liggen nog volop mogelijkheden voor het grijpen, zoals de afwezigheid van IGP’s (of beschermde geografische aanduidingen) in de Elzas. Ofwel brengen de wijnbouwers hun basiswijnen uit als AOC Alsace, ofwel degraderen ze naar een 'Vin de France' (VSIG). Ze mogen hun AOC niet in blikjes of bag-in-box verkopen, maar ze kunnen zich rechtstreeks als AOC profileren (mits het respecteren van het cahier des charges).

Ten slotte, als kers op de taart: de vrijgevigheid van de controversiële Grand Cru-omschrijvingen biedt de coöperatieve wijnproducenten in de regio de kans om te concurreren met toonaangevende particuliere telers aan de top van de Elzas. En ze doen dat goed: Decanter beloonde ze hiervoor al meermaals met hoge scores:

• Bestheim, GC Schlossberg (2021): 94 punten

• Cave de Turckheim, Pinot Gris, GC Brand (2020): 93 punten

• Cave de Turckheim, Riesling, GC Brand (2020): 93 punten

• Cave de Ribeauvillé, Gewurztraminer, GC Altenberg de Bergheim (2021): 92 punten

• Cave de Ribeauvillé, Riesling, GC Kirchberg de Ribeauvillé (2020): 92 punten

• Bestheim, GC Mambourg (2020): 92 punten

Los van de coöperaties blijven de prijzen, voor de instapcuvées, zeer democratisch. Tussen de € 11,00-14,00 kan je in de regio (eenvoudigere) lekkere wijnen vinden. Verwacht je meer, zoals overal, dan betaal je meer en dat is enkel fair, toch?

MEER INFO VIND JE HIER: www.vinsalsace.com www.routedesvins.alsace www.cavescooperatives.com/category/alsace/

Pinot Noir bio (2022), Cave de Turckheim

Route des vins d’Alsace

MARK DE BACKER

Commanderij Erasmus

GRANIETWIJNEN UIT SAINT­JOSEPH

Met vertrek vanuit Tain-l'Hermitage begint een leerrijke wijntrip doorheen Saint-Joseph. Na een korte klim bereiken we het plateau van de Hermitageheuvel. Van hier krijg je een prachtig zicht op de vallei en de Rhône rivier, met wijngaarden aan beide kanten van de oevers. Beneden in de verte aan de overkant ligt het wijngebied dat valt onder de AOC Saint Joseph. De meeste wijngaarden ervan liggen in het departement Ardèche, een paar ervan liggen in de Haut-Loire. In tegenstelling tot de broertjes op de linkeroever, liggen deze wijngaarden zuidoost en oostelijk georiënteerd.

Vanuit Tournon-sur-Rhône, gelegen op de rechteroever, loopt de wijnregio door tot aan Châteaubourg in het zuiden en 60 km verder naar het noorden tot in Condrieu. Met deze laatste heeft Saint-Joseph ook een gedeelde herkomstbenaming. Daarnaast is de regio doorspekt met veel natuurlijke bergriviertjes, meestal gevormd door smeltwater uit de achterliggende bergen.

Op de granietbodems is de syrah koning, maar op de plateaus boven en in de vlaktes beneden aan de oever vormen de marsanne en roussane het prinselijk entourage voor de verfijnde witte wijnen. Ook de gamay, chasselas en viognier voelen zich hier thuis, maar deze vallen onder de IGP Collines Rhodaniennes of Franse landwijn.

Saint­Joseph kronkelt 60 km van het Zuiden naar het Noorden

SAINT-JO EN DE ‘VINS MAUVES’

In het stadje Mauves ligt het historisch centrum van de herkomstbenaming. De bodem hier is zéér graniet-rijk. Tournon tot Hermitage vinden we dezelfde granietlaag terug. Deze geeft hier al eeuwen delicate en complexe wijnen. Uit geschriften blijkt dat deze wijnen al in de 16e eeuw verhandeld en geschonken werden aan de tafel van de Franse koningen.

Au Moyen Âge, les vins de Tournon, connus sous le nom de « vins de Mauves » sont célèbres jusqu'à Paris

De Jezuïeten van Tournon kozen in de 18e eeuw de huidige naam Saint-Joseph (of ‘Saint-Jo’). Het was toch pas tussen 1956 en 1969 dat alle wijngaarden van dit gedeelte van de Côte du Rhône verheven werden tot de AOC Saint-Joseph.

Binnen het huidige AOC decreet zijn de te gebruiken druivenrassen strikt beperkt. In de rode Saint-Joseph wijnen, enkel syrah toegestaan, eventueel aangevuld met 10% rous-

sanne of marsanne. Voor de witte Saint-Jo wijnen mogen uitsluitend roussanne en marsanne gebruikt worden. De minimale beplantingsdichtheid ligt op 4.500 planten per hectare. De druiven worden meestal gobelet of soms ook guyot gesnoeid. De snoei gebeurt tot op maximum zes korte zijtakken met twee à drie ogen en tot max. 15 ogen per stok.

Voor de rode Saint-Joseph wijnen is een natuurlijk alcoholpercentage vereist van minimaal 10%. Men gebruikt een traditionele gisting met lange inweking en de most en sap worden regelmatig overgeheveld. Dit wordt vaak gevolgd door een verdere rijping in houten vaten gedurende 10 maanden tot 2 jaar.

Voor de witte wijnen geldt hetzelfde alcoholpercentage en duurt de vergisting in kuipen zo'n 15 dagen. De verdere rijping kan meerdere maanden duren. Dit kan zowel in eik, beton of inox zijn. Ondanks het feit dat de acaciastruiken hier in het wild veelvuldig voorkomen, wordt het hout ervan hier niet gebruikt voor het lageren van wijnen. De florale aroma’s ervan komen vaak terug in de witte wijnen.

DE HERMITAGEWIJNEN UIT MAUVES

In Mauves runnen Pierre en Jérôme Coursodon vandaag het familiale wijnbedrijf. Hun 16 hectare wijngaarden liggen verspreid over drie ge -

meenten: Mauves, Tournon en Saint-Jeande-Muzols. De twee broers vormen de vijfde generatie en maken voornamelijk rode wijnen. Slechts een kleine 3 hectare staat in wit aangeplant, de rest is beplant met syrah voor hun rode wijnen. De percelen zijn steil en moeilijk te bewerken. Alles gebeurt er manueel. Gelukkig beschikt het domein over veel personeel, wat een sterkte en een zwakte is. Er werken vier personen fulltime en zo'n 25 personen tijdens de groei- en snoeiperiode. Tijdens de pluk zijn dat er een twintigtal. Hierdoor kan alle focus gelegd worden op de gezondheid van de planten én de druiven. Tot 2005 werden alle investeringen nodig voor de wijnproductie betaald door de opbrengst uit de fruitteelt, vooral abrikozen. Vandaag ligt de focus op het maken van kwalitatief hoogstaande wijnen.

Robert Parker is lovend over de Paradis Saint-Pierre : C’est le plus fin et le plus élégant des SaintJoseph que j’ai jamais goûté.

Bij het maken van de rode wijnen worden de syrahdruiven voor 80% ontritst. Bij de natuurlijke vergisting in open cuves wordt gestart met een koude maceratie, vrij snel gevolgd door een warme maceratie om de tannine vrij te maken. Dit proces duurt een viertal weken. Alle rode wijnen rijpen verder in eikenhouten vaten, dit kan ofwel in een piece van 228 liter of in 600 liter demi-muids gebeuren. De witte druiven worden zeer traag geperst, wat meer rondheid oplevert aan de wijnen. Het suikerniveau in de druiven wordt onder controle gehouden door de bladergroei van mei tot juli te beperken. De marsanne en roussane die toch een eerder sterke en dikke schil hebben, worden zo optimaal beschermd. Zelf beschrijven ze hun wijnen als de ‘Hermitage van het domein’. Naast de vergelijkbare topkwaliteit komt dit ook door het mythisch verhaal dat het terroir van de lieu-dit Paradis-sur-Mauves een paar miljoen jaar geleden één geheel vormde met de Hermitageheuvel aan de overkant van de Rhône.

In het noorden delen Condrieu en Sain­Joseph 3 gemeenten

Geproefd

P & J Coursodon, Silice , 2022

Een unieke witte, minerale wijn gemaakt van 100% marsanne. De druiven voor deze cuvée zijn afkomstig van verschillende microterroirs. Naast graniet zijn sommige ook iets meer kalkrijk. Dit geeft een eerder rijke wijn die al bij het uitschenken heel florale aroma's vrijgeeft.

P & J Coursodon, Paradis Saint-Pierre, 2022

Ditmaal een iets krachtigere en hout gelagerde witte wijn. Gemaakt als blend, maar dan een assemblage van twee lieu­dits: Paradis en Saint­Pierre (Dit zijn klein afgebakende percelen met hun specifieke kenmerken.) Deze wijn speelt duidelijk meer op het fruit met heel wat rijpe appel. Hij is heel mooi rond in de mond met een lange afdronk.

P & J Coursodon, Silice 2022

Uiteraard is dit een 100% syrahwijn, maar heel elegant en fluweelzacht. Deze zéér pure wijn weerspiegelt het precisiewerk dat Jérôme beoogt als wijnmaker.

P & J Coursodon, L’Olivaie 2022

Dit is een krachtige en geconcentreerde wijn. Alle werk is hier manueel gebeurd. In de neus worden de typische syrahgeuren aangevuld met wat secundaire aroma’s. De wijn werd 15 maanden op eik gelagerd, waarvan 15% in nieuwe eiken vaten.

P & J Coursodon, Paradis Saint-Pierre, 2022

Al jaren het paradepaard van het domein, gemaakt van 100% syrah en 90 jaar oude wijnstokken. 60% komt van de lieu­dit Paradis gelegen in Mauves en de overige 40% uit Saint­Pierre tussen Mauves en Tournon. Beide zijn pure graniet terroirs. De wijnranken staan met 8.500 stuks per hectare dicht bij elkaar aangeplant en worden gobelet gesnoeid. Tijdens de pluk gebeurt al een eerste strenge selectie in de wijngaard. De druiventrossen worden allemaal ontritst. Na maceratie en vergisting in open vaten, rijpt de wijn verder in eiken vaten gedurende 15 maanden, waarvan 50% barrique en 50% demi­muids.

Domaine Coursodon in het historische centrum van de vins Mauves

DE RIVIEREN GEVEN VORM AAN EEN COMPLEX

MINERAAL LAPPENDEKEN

De echte bezieler van de herkomstbenaming Saint-Joseph is zonder twijfel Joël Durand. Hij is naast voorzitter van het syndicaat Saint-Joseph ook het collectief geheugen van de regio. Om een beter inzicht te geven, brengt hij ons naar één van de hoogste punten boven Châteaubourg. Beneden in het dorp verijst het prachtige kasteel van Châteaubourg. Dit werd gebouwd in de 11de eeuw en staat op een rotsachtige top. Vanop deze strategische locatie kunnen we de Rhône en achterliggende vallei overschouwen. In Châteaubourg versmelt de rivier met de Isère die vanuit de Alpen komt. In de jaren 1960 werd er een stuwdam gebouwd en een kanaal gegraven parallel aan de Rhône. De twee rivieren samen voeden de waterkrachtcentrale, maar leveren tevens een verkoelend effect aan de wijngaarden. Vanuit de Alpen brengt de Isère keien, silicaat of harde gerolde stenen mee. Door de eeuwen heen werd zo een metersdikke laag keien gevormd met ertussen fonkelende gneis stenen en daaronder de zo typerende graniet laag.

Silicaat of silica mineralen vormen de basis van kwarts en zijn polymorfe gesteentes.

Meer naar het zuiden, richting Saint-Peray, zijn er meer kalksteen en kalkrotsen. Dit landschap wordt gevormd door een complex mineraal lappendeken. De winden tussen de heuvels hebben een ventilerend effect op de wijngaarden en de regio. De extra koelte vertaalt zich in die gekende frisheid in de rode en witte wijnen. De wijnen hebben vaak iets meer zuren.

Geproefd

E&J Durand, 2022

Alle witte druiven komen uit Guilherand­Granges, een gemeente 7 à 8 km naar het zuiden. Dit is het meest zuidelijke punt van de Saint­Joseph herkomstbenaming. De ondergrond is getypeerd door klei en kalk. De terroirs zijn iets kouder. Voor deze witte wijn werd gekozen voor marsanne geblend met 40% roussane, voor 30% opgevoed op hout, deels in gebruikte vaten. In het glas geeft dit een frisse en florale wijn, met aroma's van wit steenfruit, rijpe perzik en toetsen van abrikoos en dat typische vleugje van acaciabloemen.

E&J Durand, Les coteaux, 2021

De wijn is al jong toegankelijk, met heel wat rijpe en zwarte fruit aroma’s. Aangenaam vol en rond in de mond. Zéér typisch voor het domein zijn de zachte tannine, die toch rijk aanvoelen in de mond. In het vrij moeilijke 2021 werden vele extra uren in de wijngaard doorgebracht. Dit was nodig om de gezondheid van de trossen en de rijpheid van de druiven te kunnen garanderen. Na vinificatie werd

de wijn 12 maanden opgevoed op eiken demi­muids waarvan 15% nieuwe vaten.

E&J Durand, Lautaret

2021

Dit is een volumineuze syrah van streng selecteerde druiven uit percelen in Chateaubourg en Glun. De houtrijping is mooi geïntegreerd. De wijn is heel mondvullend en fruitig, met potloodgeur in de neus. De wijn kreeg dezelfde opvoeding als de vorige. De twee broers hebben zich mooi genesteld in de top van de Saint­Joseph herkomstbenaming.

E&J Durand, Lautaret

2013

Met deze 2013 wordt de kracht en potentieel van de Lautaret onderstreept. We krijgen een prachtige wijn die heel mooi verouderd is. De evolutieve kleur en de tertiaire aroma’s nemen stilaan de bovenhand. In de mond is die fluweelzacht, heerlijk ondersteund door krachtige, maar frisse zuren. Een echte aanrader bij de wat stevigere vleesmaaltijd.

Eenmaal in de fles behouden de wijnen langer hun geheim. Bij het proeven van deze krachtige syrahwijnen valt vaak het grafiet op in het aroma. De meeste Saint-Jo wijnen zijn eerder discreet in het begin, maar hebben vaak een prachtige lange afdronk, naast een jarenlang bewaarpotentieel.

Domaine Durand startte, zoals de meeste domeinen in de regio, met landbouw en polycultuur. Zo ook de grootvader en later zijn vader die in 1945-46 aankwam in Châteaubourg. In 1987 begon Joël eerst met fruitteelt, maar hij schakelde al snel over naar wijnbouw. In 1996 kwam broer Eric erbij en het wijngoed groeide verder naar de 23ha vandaag. Met wijngaarden in Cornas, Saint-Peray en uiteraard Saint-Joseph. Nu wordt enkel nog aan wijnbouw gedaan en stellen ze 10 personen te werk. Sinds vijf jaar is zijn zoon Amaury ook actief binnen het wijnhuis. Er is dus hoop op een toekomst. Zijn wijnen, in lijn met ander Saint-Jo domeinen, worden voornamelijk verkocht via een belangrijk netwerk van cavisten in Frankrijk, daarnaast gaat een klein gedeelte naar toeristen en slechts 15% gaat naar de export.

Joël Durand geldt als het collectief geheugen van de regio

HET MEEST ZUIDELIJKE PERCEEL

VAN SAINT-JOSEPH

Het amfitheater Les Royes is één van de meest zuidelijke percelen van Saint-Jo. De wijngaard is tevens op het zuiden gericht en geeft mede door de unieke ligging zeer krachtige wijnen. Aan de rand staan abrikozenbomen en er groeien hier en daar ook truffels onder de oude eiken. Het perceel Les Royes is eigendom van Domaine Courbis. Dit beschikt over zo’n 40 hectare wijngaarden, waarvan de helft in Saint Joseph ligt en de rest in Cornas en Saint-Peray. Les Royes is hierbinnen speciaal omdat het ook héél kalkrijke stukken bevat. Het wordt ingesloten door een steengroeve. Aan de andere kant van de vallei ligt Cornas. Dit perceel is 7ha groot. Naast syrah staat er 1 hectare marsanne aangeplant op de meest kalkrijke stukken. Op andere percelen van het domein staat ook wat roussane aangeplant. Met zicht op de Rhône en zuidelijk georiënteerd, ligt hun ander gerenommeerd perceel: La Côte. Op deze opmerkelijk steile en granietrijke helling voelt de syrah zich heerlijk thuis. Laurent en Dominique leiden vandaag het familiale wijnhuis dat met zijn 40 hectare één van de grotere in de regio is. Het huis Courbis maakt een vijftal wijnen in Saint Joseph, waarvan drie cuvées parcellaires en twee cuvées du domaines.

Geproefd

Domaine Courbis, cuvée domaine, 2022 Hoewel dit een klassieke witte blend is, wordt er slechts 3% roussane toegevoegd. Alle druiven komen van 60 tot 90 jaar oude stokken. Na vergisting gaat de wijn nog 6 tot 10 maanden in gebruikte eiken vaten. Er wordt maar een heel klein beetje nieuwe eiken vaten gebruikt.

Domaine Courbis, Les Royes, 2022 (100% marsanne)

De wijn is net gebotteld en werd gedurende 14 maanden op hout gelagerd, waarvan 50% nieuwe eik vaten. Dit geeft in de neus veel boter geuren en geurt bijna als een pot zwarte vanille. De marsanne staat op slechts 1 hectare aangeplant en maakt de witte wijn van dit perceel schaars. Dit samen met de uitstekende kwaliteit verantwoordt de prijs van meer dan 30 euro per fles.

Domaine Courbis, cuvée domaine, 2022

Dit is nog een heel jonge syrah. Het rijp rood fruit domineert en maakt de wijn nu al aangenaam drinken.

Domaine Courbis, Les Royes, 2021

Dit is opnieuw een monocépage syrah: een heel soepele wijn, meer op de fruitzuren en met minder aanwezige tannine. In de mond is die eerder elegant en zacht. Alle druiven komen van het 6ha achterliggende perceel, op 200m hoogte.

Domaine Courbis, La Côte Sud, 2021

Deze cuvée is wat scherper. De tannine is duidelijk aanwezig. Daarnaast is de wijn veel warmer en voller. Je proeft direct de invloed van dit zuidelijk georiënteerde perceel. Het perceel is minder dan 1 hectare groot. Het ligt lager, met een gedeelte aan de voet van de flanken.

De syrah op La Côte Sud

Les Royes, waar de marsanne geniet van de kalk

GRANIET PROEVEN; HET KAN DUS

Domaine Jolivet werd door zoon Bastien in 2014 overgenomen. Zelf ging hij in de leer bij Stéphane Montez van Domaine du Monteillet in Condrieu. Hij heeft ook ervaring opgedaan in Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika. Al snel transformeerde hij de ouderlijke coöperatie naar een modern wijnbedrijf. Met een gezonde ambitie bewerkt hij vandaag 13ha in Saint-Jean-de-Muzols, waarvan 8,5ha in Saint-jo herkomstbenaming en de rest als ‘Vin de France’. Er worden 50.000 flessen geproduceerd, waarvan 35.000 Saint Joseph (wit en rood samen). Daarnaast kiest Bastien bewust voor een generieke ‘Vin de France’ classificatie om zijn 15.000 flessen roussane- en viognierwijnen op de markt te brengen.

In de wijngaard werden van nieuwe klonen massale aanplantingen gedaan om het genetische erfgoed te beschermen. Ook de oudere onderstokken worden nu gradueel vervangen, dit om de nieuwe wijnranken beter te beschermen tegen de hitte en droogte. De minder kwalitatieve aanplantingen in de vlakte worden vervangen door witte variëteiten, voornamelijk marsanne en zo’n 5% roussane. Ook viognier krijgt meer aandacht. Er staat nu zo'n 3ha aangeplant op de lagere hellingen. Van de 16 klonen die weerhouden werden door het ODG, de overkoepelende Saint-Joseph organisatie, worden er hier drie of vier syrahklonen opnieuw aangeplant. Bijna alles is ondertussen ook naar bio getransformeerd. Het AB Bio label is voor Bastien geen must, maar het zal hem op termijn beter helpen om zijn duurzaamheidsambities waar te maken.

In 2014 werd de nieuwe cuverie geopend en wordt nu enkel met natuurlijke gisten gewerkt. Bij de opvoeding van de wijnen wordt eik gebruikt, maar niet te veel nieuwe. Elk jaar wordt ongeveer 5% van de vaten vernieuwd. Hij kiest grotendeels voor de grotere demi-muids omdat die

Geproefd

Domaine Jolivet, 2023

(Een vatstaal). Deze wijn is gemaakt van jonge syrahstokken aangeplant op de flanken. Hij is heel fris en fruitig in het glas en in de mond al vrij rond en heel speels. De aroma’s zijn een flinterige mix van rijp rood fruit en gedroogde mediterrane kruiden.

Domaine Jolivet, 2023

(Een vatstaal). Deze syrah komt van een klein perceel van 1,5ha op een warmere ondergrond. Dit geeft een wijn met veel kersenaroma’s in de neus. In de mond krijg je heerlijke fruitzuren die fijne, nog niet versmolten tannine. De wijnstokken staan hier op een granietbodem in de vlakte. Dit zijn heel magere gronden en zuidelijk gericht, met daarop ‘vielles vignes’ van 70 jaar oud, allemaal ‘clone massale’­aanplantingen

Domaine Jolivet, L'Instinct, rouge : verticale 2021-2022-2020 en 2017

De cuvée L’Instinct is een syrahblend van verschillende percelen. 2021 is duidelijk een wijn met veel finesse en fantastisch fruitig. De 2021 is nog maar een paar maanden op de markt. Het was een moeilijk jaar, maar in het glas toch elegant en soepel. De L'Instinct 2022 komt uit een droger jaar. De finale blending gebeurde in januari. Deze wijn is veel ronder, maar heeft ook veel hardere, weliswaar aangename tannine en slechts 12,5% alcohol. Het wijnjaar 2020 was zonnig en zorgde voor fijne wijnen. De druiven werden vroeg geplukt en gaven eerder vrij noordelijk getypeerde wijnen, stevig, vlezig en toch fris. Een Saint­Jo die best nog 4 of 6 jaar met rust gelaten wordt. Dat wordt merkbaar bij L'Instinct 2017. In deze wijn

Demi­muids in de kelder van Domaine Jolivet

minder de typische houttoetsen afgeven en beter het fruit accentueren. 2017 was het eerste jaar dat alle druiven van eigen pluk kwamen en het coöperatief verleden achter hen gelaten kon worden.

proef je rijpe druiven die helemaal versmolten zijn en ook het hout is geïntegreerd. In de mond proeft hij vol en vlezig.

Domaine Jolivet, Saint-Joseph 1907, vieilles vignes, 2020

De old school Saint­Joseph cuvée 1907 wordt enkel in de beste jaren gemaakt. Dit is de stijl van rode wijn waar Bastien als wijnbouwer echt voor staat. De wijn is nog vrij gesloten in de neus, maar met een mooie minerale graniettoets. Het grafiet in de neus doet de syrah alle eer aan en maakt de afdronk compleet. Dit is een heel kwalitatieve en representatieve Saint­Joseph die voor net geen 38 euro verkocht wordt.

Domaine Jolivet, Clef du sol, blanc, verticale 20222021-2020

Het jaartal 2022 reflecteert goud in het glas. De wijn is rijp en vrij mollig in de aanzet. Het aroma verrast met appelsienschil en zoete abrikozen, wat honing en vanilletoetsen. Aangevuld met heel wat boter in de neus. De nieuwe eik ondersteunt mooi en versterkt deze wijn. De 2021 is veel lichter in kleur en ook iets meer gesloten. Hij is heel discreet in de neus, fijner en minder vanilletoetsen. De wijn is exotischer en geeft hinten van rijpe peer en gele citrusvruchten. Heeft de citroenplant op het binnenplein daar iets mee te maken ? De Clef du Sol 2020 is opnieuw aromatisch en complex in de neus. De wijn heeft heel wat accenten van rijp geel fruit, verse abrikozen en veel honing. In mond is hij rond met gele pompelmoes. De wijn is kort van afdronk en voelt licht droogtrekkend aan. Het zijn allemaal gastronomische wijnen. De vraag ernaar is bijna niet volgen.

MADONNA D’IZERAT OVERSCHOUWT DE NOORDELIJKE

SAINT-JOSEPH

Hier in het noordelijke gedeelte overlappen de herkomstbenamingen Saint-Joseph en Condrieu elkaar in drie gemeenten van het departement Haut-Loire: Malleval, SaintPierre-de-Boeuf en Chavanay. Vanop het bovenste plateau in Chavanay kijkt Madonna d’Izerat uit over de Rhônevallei en ze bewaakt de Saint-Joseph regio. Chavanay zelf telt 25 wijnbouwers die samen goed zijn voor 10% van de totale productie van Saint-Joseph, meteen ook goed voor het grootste arsenaal aan wijnen. De graniet in de ondergrond bestaat er voornamelijk uit muscovite en biotite. Graniet muscovite bevat minder zichtbare donkere of zwarte deeltjes, maar meer kwarts en veldspaat. Biotite wordt gekenmerkt door meer witte micadeeltjes in de graniet. Door deze granietgetypeerde terroir maakt dit noordelijke stuk deel uit van de herkomstbenaming Saint-Joseph. Hier worden de druiven gemiddeld 7 tot 10

dagen later rijp dan in het zuiden. Vandaag worden hier meer en meer witte druiven aangeplant. Enerzijds door nieuwe inzichten die tonen dat de terroir veel te bieden heeft aan marsanne en roussane; anderzijds doordat er meer vraag is naar meer gestructureerde én betaalbare witte wijnen. Witte druiven vertegenwoordigen in oppervlakte nu al bijna 15% binnen de regio.

Sinds 1818 is het domein Verzier in familiaal bezit. In die tijd zijn ze gestart met de typische polycultuur, maar zijn uitgegroeid tot een gerenommeerd bio en biodynamisch gecertifieerd wijndomein. Philippe Verzier was in 2011 aanwezig op het eerste congres over biodynamische wijnbouw. In 2016 is hij dan zelf gestart met de toepassing ervan en zijn domein werd in 2018 Demeter gecertificeerd. Ook zijn twee zonen zijn er ondertussen in actief. Zelf houdt hij zich voornamelijk bezig met de werken in de wijngaard. De ene zoon Maxime neemt het werk in de kelder op zich en de andere zoon Alexis verzorgt het logistieke en administratieve.

INDRUK VAN DE REGIO MET EEN LAATSTE GLAS

Graniet in de bodem levert verfijnde geurende en tevens intens smakende wijnen op. Syrah vanop de hellingen is bijna keizerlijk mooi. Marsanne en roussanne ogen naar het potentieel voor de toekomst.

De volgende zin op de muur bij een van de wijnbouwers vat alles samen waarvoor Saint-Joseph als regio staat en hoe de Saint-Jo wijnen er tot hun recht komen.

‘Le vin est le fruit d’une passion, d’une terre, d’un cépage, du travail de l’homme et du temps.’

Domaine Verzier, cuvée Granit, blanc, jarre en grès 2022 en inox 2017

Wijnmaker Maxime is een echte addict van de marsanne. In 2022 was de blend reeds 55% marsanne en 45% roussane, maar binnen een paar jaar wordt het percentage marsanne nog hoger. De ranken staan op de graniethellingen rond het domein. De witte wijnen rijpen vandaag na vergisting op inox, enerzijds voor 20% in zandstenen kruik (jarre en grès) en anderzijds 80% op houten vaten. In 2017 was de assemblage nog 50/50 en werd de wijn gelagerd voor 80% op demi muids en 20% in inox vaten.

Domaine Verzier, cuvée Madone, rouge, 2021 en in primeur 2022

De syrahstokken, nog aangeplant door Philippe’s vader, zijn ondertussen 50 jaar oud. Het rendement ligt hier op 38 hl/ha. Na een cuvaison van 27 dagen vint de vergisting met natuurlijke gisten plaats. Daarna wordt de wijn gedurende 18 maanden opgevoed op demi­muids. De wijn proeft nog jong en is frivool in het glas. In de neus is complex en gekenmerkt door veel rood fruit met wat groene paprika op de achtergrond en veel zwarte peper en zoethout op de voorgrond. Bij degustatie was het jaartal 2022 nog niet gebotteld. In primeur proefden we een vrij donkere wijn. Deze was donkerpaars in het glas, maar opnieuw heel fruitig met vooral toetsen van rijp rood fruit. In de afdronk verdringen de stevige fruitzuren de nog wat jonge tannine. De tijd brengt zeker raad bij deze delicate ‘noordelijke’ Saint­Joseph.

Domaine Verzier, cuvée

Empreinte, 2022, rouge

De wijnranken staan op 320 meter hoogte en werden in 1992 aangeplant. Op een steile helling die zuidoost georiënteerd is. De druiven zijn biodynamisch geteeld, met gebruik van gedroogde koeienmest, aftreksel van planten en andere dynamiserende preparaten. Er wordt gestreefd naar een rendement van 40 hl/h. Na de vergisting in temperatuur geregelde cuves wordt de wijn verder gelagerd voor 12 maanden in eiken demi­muids van 500 liter. Er wordt een maximum van 10­15% nieuwe vaten per jaar gebruikt. Dit geeft een donker kersenrood resultaat in het glas. Een wijn die licht rokerig smaakt en geurt naar rode vruchtenconfituur met de typische aroma’s van geslepen potlood, kersen en gedroogde kruiden.

Philippe Verzier neemt de biodynamische aanpak serieus

JEAN MARIE DE BAENE Commanderij Zele

WITTE GSM WIJN UIT DE SERRE

Onmogelijk? In de serre van Kurt Peerts groeien druiven, die je in de vallei van de Rhône vindt. Met grenache, syrah en mourvèdre maakte hij zijn eerste wijn. Het is een frisse en fruitige witte wijn.

Peerts Horticulture (www.peerts.be) is een tuinbouwbedrijf uit Lochristi, dat gespecialiseerd is in de sierteelt van Azalea Indica, Rhododendron, Hydrangea macrophylla (Hortensia) en Photinia freseri ‘Red Robin’. Daarnaast bieden ze een ruim assortiment aan bloeiende en groene potplanten voor zowel binnen als buiten. Het wijnavontuur startte zo’n drie jaar geleden met de aanplant van chardonnay, pinot noir en meunier. Dit zijn ook de hoofddruiven van champagne. Van deze druiven wordt door Kurt een mousserende roséwijn gemaakt, die nu aan zijn tweede gisting toe is en die wellicht volgend jaar op de markt komt. Deze periode ‘sur lattes’ is belangrijk voor de verdere smaakontwikkeling.

In de serre groeien grenache, syrah en mourvèdre. In de Rhônevallei maakt men er een krachtige rode wijn van, die vaak ook op vaten gelagerd wordt. In Lochristi koos de wijnbouwer voor wit, wat bij mijn weten een absoluut unicum is. De eerste jaargang (2022) is pas gebotteld. MAJU is de naam en verwijst naar zoon en dochter Jules en Marie. Deze edele witte wijn bevat 11,5% alcohol en is jong te drinken bij warm zomerweer of in combinatie met oesters en zeevruchten.

Overijse was ooit heel bekend voor tafeldruiven uit de serre maar deze teelt kreeg een ferme oplawaai toen de olieprijzen in 1973 de pan uit rezen. Druiven voor wijn hoeven geen verwarming maar de omschakeling kwam er niet echt. De wijngaard met 1.200 stokken wordt zowel binnen als buiten conventioneel gerund. In de serre is het droog en de druivenstokken worden niet geïrrigeerd; ze krijgen het noodzakelijk water via de bodem. Zo worden schimmelziekten (meeldauw, valse meeldauw) vermeden. Zwavel wordt gebruikt en is toegelaten in de biologische teelt.

Geproefd

Maju 2022 wit met 75% grenache, 20% syrah en 5% mourvèdre – 11,5% alcohol

Zuiver kristalheldere witgele wijn met frisse aroma’s van citrus, limoen, witte perzik. Vrij uitbundig. Het mondgevoel is vullend met wit steenfruit (perzik, abrikoos) en ook citrustoetsen. Strak in de smaak, fris en aromatisch waarbij de citrustonen een korte finale inluiden. Zomerse aperitiefwijn die ook kan samengaan met vis zonder saus, schaal­ en schelpdieren.

De wijn is enkel rechtstreeks op het domein verkrijgbaar.

Grenache, syrah en mourvèdre in de serre

MARK DE BACKER

Commanderij Erasmus

Foto's Mark De Backer / Consorzio Vino Chianti Classico

PROEF VAN TRADITIE EN VERNIEUWING OP ANTEPRIMA DEL CHIANTI CLASSICO 2024

De jaarlijkse hoogmis in Toscane, gestart als Anteprima del Chianti Classico in 1993, is vandaag uitgegroeid tot een groot internationaal wijnevent waaraan 211 Gallo Nero wijn producenten aan deelnemen. Het typische zwarte Gallo Nero logo op alle Chianti Classico flessen springt direct in het oog en maakt ze zo visueel verschillend.

Dit jaar werd uitgepakt met niet minder dan 773 verschillende wijnen. Naast de Annata of klassieke Chianti Classico DOCG wijnen, werden ook 172 verschillende Chianti Classico Riserva en 151 Gran Selezione labels uitgeschonken. Tijdens het event lag de focus uiteraard op het annonceren van de meest recente wijnjaren. Bovendien werd extra aandacht besteed aan het groene imago van de hele regio en de nieuwe UGA bepalingen (Unità Geografiche Aggiuntive).

De Chianti Classico Gran Selezione wijnen kregen nog extra aandacht met een vergelijkende degustatie van 10 jaren Gran Selezione.

Het ideale moment om op ontdekking te gaan en te proeven, véél te proeven.

AL 100 JAAR WAAKT HET CONSORZIO VINO CHIANTI CLASSICO

Dit jaar werd op het 31ste Chianti Classico Event in Firenze ook het 100 jarig bestaan gevierd van het organiserende consortium, Consorzio Vino Chianti Classico. Met zijn bijna 500 leden vertegenwoordigt het consortium 96% van de DOCG productie en staat in voor de kwaliteitsbescherming van de herkomstbenaming.

De Chianti Classico DOCG regio ligt in hartje Toscane tussen Firenze en Siena. De geografische afbakening ervan werd reeds in 1716 vastgelegd en strekt zicht uit over een gebied van 70.000 ha. De heuvelplateaus liggen er tussen de 200 en 800 meter hoog met de hoogste wijngaarden op zo’n

700 meter. De regio bestaat voornamelijk uit bosland met eiken, notelaars, naaldbomen en cipressen. Deze creëren als het ware echte micro klimaatzones voor de daartussen gelegen wijngaarden. Het klimaat is er continentaal, met betrekkelijk grote dag-nacht temperatuur schommelingen. In de winter daalt het kwik vaak onder het vriespunt, de zomers zijn doorgaans droog en zéér warm, met temperaturen die boven de 35 °C uitschieten. Het wijnareaal is 7.000 hectare groot, hierbinnen zijn de Chianti Classico DOCG de enige DOP wijnen die in deze historische regio geproduceerd mogen worden.

Al deze kwaliteitswijnen worden onder het onmiskenbare Gallo Nero merk, de zwarte haan, naar de markt gebracht. In deze Chianti Classico afgebakende regio is het echter niet toegelaten om gewone Chianti wijnen te produceren.

Naast geografische afbakening gelden ook strikte productieregels. Deze specifiëren dat

een minimum van 80% sangiovese druiven in de blend moet gebruikt worden in de 3 types wijnen die de kwaliteitspiramide vormen : Annata, Riserva en Gran Selezione.

In combinatie met de sangiovese mogen ook andere rode druiven toegevoegd worden, wel beperkt tot een maximum van 20%. De opvoeding op hout en op fles zijn anders en ook het minimum alcohol gehalte verschilt lichtjes.

DE KWALITEITSPIRAMIDE DOCG CHIANTI

CHIANTI CLASSICO ANNATA

Toegestane druiven (enkel rode druiven)

Andere specificaties

Sangiovese min 80%, andere autochtone en internationale druiven: max 20%

CHIANTI CLASSICO RISERVA

Sangiovese min 80%, andere autochtone en internationale druiven: max 20%

Opvoeding 12 maanden 24 maanden, waarvan 3 maanden rijping op fles

CHIANTI CLASSICO GRAN SELEZIONE

Sangiovese min 90%, andere autochtone druiven : max 20%

Op het domein gebotteld, druiven vanop het domein, single Vineyard of beste druiven

30 maanden, waarvan 3 maanden rijping op fles

Minimum alcohol 12% vol 12.5% 13%

Minimum niet­ reductieve extractie 24 g/l 25 g/l 26 g/l

Total min zuurtegraad 4.5 g/l 4.5 g/l 4.5 g/l

UGA vermelding nee nee Sinds 1/7/2023

NIEUWE PRODUCTIEZONES EN UGA WIJNEN

In juni 2021 werd een nieuw project goedgekeurd door alle leden van het consortium. De productie zone voor de Chianti Classico wordt daardoor verder verfijnd en onderverdeeld in 11 zogenaamde UGA of Unità Geografiche Aggiuntive.

Deze extra geografische sub-zones vormen een nieuwe onderverdeling met meer homogene karakteristieken. De afbakening van de 11 sub regio’s is gebaseerd op enerzijds unieke natuurlijke kenmerken, zoals samenstelling terroir en micro klimaat, en anderzijds menselijke factoren, zoals culturele achtergrond en lokale tradities. Met de UGA’s wil men de correlatie tussen wijn, mens en natuur versterken.

Ten zuiden van Firenze bevinden zich San Casiano en Greve. In het midden van de regio vind je Montefioralle, Lamole, Panzano, Radda, Gaiole, Castellina en San Donato in Poggio. Ten noorden van Siena vormen Castelnuovo Berardenga en Vagliagli de laatste UGA sub-zones.

Sinds begin Juli 2023 mogen de Chianti Classico Gran Selezione, en enkel deze categorie van wijnen, deze nieuwe UGA namen op het etiket vermelden.

DE TOSCAANSE GREEN DEAL

Organische en bio wijnen zitten duidelijk in de lift in Toscane. De regio vertegenwoordigt 17% van het organische wijngaardareaal in Italië.

Het Consorzio viert met Chianti Classico Collection 2024

Chianti Classico Reserva flashback degustatie

Masterclass 10 Anni Chianti Classico Gran Selezione

Van de bijna 61 duizend hectare Toscaanse wijngaarden zijn er ondertussen 38% of 23 duizend biologisch gecertifieerd.

Hiermee zitten ze in de top van de Europese Green Deal doelstellingen. Dit betekent een stijging van +200% op 10 jaar tijd. Het afgelopen jaar was bijna een kwart van de totale productie bio. De gepubliceerde cijfers geven (nog) geen inzicht in het aantal biodynamische en natuurlijke wijnen.

EEN VOORPROEVERTJE VAN

CHIANTI CLASSICO 2022

De Chianti Classico wijnen van 2022 worden vaak als ‘green wines’ of groene wijnen gepositioneerd. Dit heeft gelukkig niets te maken met hun smaakprofiel, maar op het groene karakter, met name omdat ze er in de regio prat op gaan dat het gebruik van pesticiden opnieuw een pak lager ligt.

Het wijnjaar 2022 was een vrij warm en droog jaar. Met 260.000 hectoliter lag de productie ook 11% lager dan het vorige jaar. Na een erg droge winter, was er noch lentevorst, noch hagel tijdens de groeicyclus. De warmte startte in de late lente en bleef vrij stabiel doorheen de zomerperiode, zonder extreme hittepieken. Midden augustus waren er periodes van stevige regenval, dit hielp om enerzijds de warmte te temperen en de watervoorraden te boosten. De groei was onregelmatig en de rendementen laag over gans de regio. De sangiovese werd iets vroeger geplukt dan normaal. Rond 10 september werd er gestart en de pluk duurde tot mid oktober. De wijnen blijken lichtjes boven het gemiddeld qua alcohol en pH zuurtegraad.

De geproefde wijnen in deze categorie zijn allemaal zogenaamde Annata wijnen, dit zijn Chianti Classico DOCG wijnen uit 2022. Uiteraard zijn de wijnen nog jong, vaak véél te jong en net gebotteld. Hier en daar waren er ook nog barrel samples bij. In het glas zijn de wijnen doorzichtig en donker paars. Bij het proeven worden de aroma’s dan ook gekenmerkt door véél vers rood fruit in de neus, vooral kersen, maar ook licht kruiderig. Vaak nog wat harde tannines die ook strak aanvoelen en een droog trekkend gevoel geven in de mond. De 100% Sangiovese wijnen zijn merkbaar minder versmolten dan de wijnen waar voor een blend gekozen werd. Dat is uiteraard te wijten aan de krachtige en tannine rijke karakter van de sangiovese druif.

Al de geproefde Chianti Classico wijnen uit 2022 zijn correct en in balans, maar dit jaartal levert alsnog nog geen echte toppers. De tijd zal moeten uitwijzen of de wijnen nog in spanning zullen toenemen. Vermoedelijk wel, want het potentieel zit er wel in.

OVERZICHT LAATSTE JAARGANGEN IN CHIANTI CLASSICO

2015 kende een koude en regenachtige winter ging een onregelmatige lente vooraf. De zomer was extreme warm en droog. De sangiovese trossen waren klein en de rendementen laag. In Augustus werd de regio overvallen met hevige hagelstormen. De druiven waren geconcentreerd en het de kwaliteit zéér goed. Er werden al meerderen lovende kritieken geschreven over dit wijnjaar. Zowel Wine Spectator (WS) als Wine Advocate (Parker) gaven het alvast hoge scores.

2015 WS 97 Parker 95R

Gelukkig werd 2016 opnieuw een zeer goed jaar in Toscane. Amper winter, met een vroege start van het groeiseizoen. In april, mei en juni vrij regenachtig en veel bladgroei. Droog en warm tot heet in juli, de verkleuring van de druiven startte alvast een week later dan gemiddeld. Augustus was opnieuw zeer droog en heet, met de nodige waterstress. Door regen midden september en koele nachten kreeg men een goede fenolische rijping. De wijnen waren donker gekleurd en toch verfijnd. De rendementen waren eerder laag en beperkt. De Chianti Classico wijnen konden genieten van een goede fruit kwaliteit. Zowel Parker als Winespectator zijn opnieuw erg lovend over dit wijnjaar. Zeer goede wijnen 2016 WS 97 Parker 97T

In 2017 resulteerde de combinatie van koude vries, droogte en hitte in kleine trossen. De druiven waren soms uitgedroogd en vaak overrijp. Ook veel schade door dieren. Dit alles leverde eerder geconcentreerde wijnen op en gaf, zeker in het geval van de sangiovese getypeerde wijnen, ook soms te krachtige tannines. Wijngaarden op grotere hoogte profiteerden van koelere temperaturen. Regen in midden september en een vroege oogst zorgden ervoor dat de opbrengsten laag waren in de ganse regio.

2017 WS 93 Parker 87E

Met 275.000 hl productie werd 2018 terug een normaal wijnjaar. Het was wel warm , maar niet snikheet zoals in andere Europese regio’s dat jaar. Planten moesten zich eerst herstellen van het vorige jaar. Regen in voorjaar gaf problemen bij de start van het groeiseizoen. Vanaf 10 juni fraai weer, mooie ontwikkeling suikers en aroma’s. Af en toe regen hield de grootste hittestress tegen waardoor de rijping evenwichtig en optimaal was. September opnieuw warm en zonnig. De wijnen zijn meestal zijdezacht, elegant en zijn verassend fris.

2018 WS 93 Parker 89I

In 2019 een stevige productie stijging tot 306.000 hl. De winter was koud en nat. In Februari was het ongewoon warm en in het begin van de lente zorgde regelmatige regenval ervoor dat de waterniveaus terug op peil stonden. De bloemzetting werd vertraagd door ongewone lage temperaturen. Mei was eerder nat en juni warmer dan normaal. Juli en augustus werden gekenmerkt door hagelstormen, geen overmatige hitte. Daarna bleef het weer vrij stabiel tot in de pluk periode. Toscane was de enige regio in Italië waar in

2019 merkelijk meer druiven geplukt werden dan in 2018. Dit alles gaf frisse wijnen met mooie zuren, matig in alcohol. Wijnen met hoge kwaliteit.

2019 WS 95 Parker 92T

Na een droge winter en een vroege lente startte de knopvorming tegen eind maart in 2020. Daarna zorgde de vrieskoude voor sterk verminderde rendementen, vooral inde wijngaarden in de vlaktes. Droge weercondities gedurende het groeiseizoen zorgden ervoor dat er weinig schimmelziektes waren. Geen waterstress dankzij regen in juni en september. 10% kleinere oogst door nachtvorst in lente waardoor de totale opbrengst zakte tot 267.000 hl.

Dit leverde toch zeer kwalitatieve wijnen op. Wijnen met goede structuur en balans.

2020 WS 94 Parker 90T

Voor het tweede jaar op een rij werd Toscane in 2021 in de lente opnieuw getroffen door voorjaarsvorst. De productie daalde daardoor verder tot 265.000 hl In Toscane. Mei was eerder warm en droog. En de hete, droge weercondities gedurende de zomer zorgden voor een wat heterogene kwaliteit van de druiven. Dat laat zich dan ook opmerken tijdens de degustatie. Voor 2021 werden door Wine Spectator of Wine Advocate / Parker nog geen scores of vintage charts gepubliceerd.

TERUGBLIK NAAR CHIANTI CLASSICO ANNATA WIJNEN VAN 2016 TOT 2021

2021 Castellaccio ­ Coste di Felice (Greve)

2020 Vecchie Terre di Montefili (Panzano)

2019 Vecchie Terre di Montefili (Panzano)

2018 Solatione (San Casciano)

2017 Solatione (San Casciano)

2016 Castellaccio (Greve)

100% Sangiovese licht doorschijnend, floraal, rood rijp fruit, speelse zuren, droogtrekkende tannines, PAI 7

100% Sangiovese donker dakpan rood, rijpe kers, zoethout, zachte zuren, vrij harde tannines, PAI 7

100% Sangiovese licht bruine schijn, witte waterrand, gesloten, véél drop, alcohol gevoel, grasserig, véél zuren, PAI 7

85% Sangiovese, 10% Merlot, 5% Colorino oranje film, duidelijke evolutie, tabak, ceder, zoethout, rijp rood fruit, zachte tannines, véél fijne zuren, droog trekkend, PAI 8

85% Sangiovese, 10% Merlot, 5% Colorino discreet in de neus, leder, natte pels, fluwelen en versmolten tannines, strakke zuren, PAI 8

100% Sangiovese intens, complex, bosgeuren, champignons, tabak, leder, vanille, rijp fruit, véél fruitzuren, gemiddeld droogtrekkende tannines, PAI 8

DE PUURHEID VAN SANGIOVESE IN CHIANTI CLASSICO RISERVA WIJNEN VAN 2015 TOT 2021

2021 Felciano (Panzano)

2020 Nardi Viticoltori (Castellina)

2019 Poggio Bonelli (Castelnuovo Berardenga)

2018 Cantina Tuscania ­ Effige Nera (San Donato in Poggio)

2017 Solatione (San Casciano)

100% Sangiovese paarse schijn, rode baksteen, vanille, tabak, ceder, aangenaam rond, droogtrekkend, fijne zuren, PAI 8

100% Sangiovese bruine schakering in rand, gesloten in de neus, zwarte drop, tabak, versmolten zuren, fluweelzachte tannines, PAI 6­7

100% Sangiovese medium intens, rode bes, zoethout, kruiderig, harde tannines, vrij veel alcohol, PAI 8

100% Sangiovese intens, rood fruit, véél vanille, leder, koffie, tabak, lange afdronk, stevige tannines, fijne zuren, PAI 9

90% Sangiovese, 10% Merlot medium intens, aards, tertiair, mondvullend, beetje grasserig, harde en stevig droogtrekkende tannines, PAI 8

2016 La Querce Seconda (San Casciano) 100% Sangiovese discreet, fijne kruiderigheid, aangename en droogtrekkende tannines, ondersteunende zuren, PAI 8

Fattoria di Montemaggio (Radda)

Sangiovese bruine schijn, doorzichtig, vrij

10 JAAR CHIANTI CLASSICO GRAN SELEZIONE

Het is exact 10 jaar geleden dat de eerste Chianti Classico Gran Selezione wijnen voorgesteld werden. In 2014 waren het 33 wijnproducenten die het project genegen waren, vandaag zijn dat er reeds 169. Zij brengen samen 213 Gran Selezione gelabelde wijnen op de markt. De verwachting is dat dit nog zal toenemen.

Met de Gran Selezione worden wijnen gemaakt die de puurste expressie moeten zijn van hun terroir. Hiervoor worden enkel de druiven van de beste kwaliteit van het domein gebruikt. Het accent ligt nog meer op het unieke van de sangiovese druif. Het minimum aantal ligt verplicht op 90% en blenden is enkel toegestaan met lokale autochtone rode en zwarte druiven als ciliegiolo, colorino, mammolo, malvasia nera en pugnitello.

Daarnaast werden ook de nieuwe UGA (Unità Geografiche Aggiuntive) regels van toepassing sinds Juli 2023. Deze UGAs zijn een verdere geografische verfijning van de Chianti Classico herkomstbenaming. De 11 subregio’s mogen met hun historische namen vandaag enkel op de Chianti Classico Gran Selezione flessen pronken.

Ondanks het groeiend aantal wijnbouwers is dit segment, vertegenwoordigen de Gran Selezione wijnen slechts 5% van het totale volume Chianti Classico wijnen. De verkoop daarentegen zit in de lift. In vergelijking met 2021 zelfs wel met 14% gestegen. Samen met de Riserva wijnen leveren ze meer dan 40% van het geproduceerde volume en betekenen ze zelfs 54% in waarde. Dat laatste is belangrijk wetende dat de totale productie van Chianti Classico gedaald is met -11%.

Het is duidelijk dat naast dalende volumes, ook de verkoop en de export van de Black Rooster wijnen wat van zijn pluimen verloren heeft. Bijna een kwart van de wijnen worden lokaal verkocht, de rest gaat naar markten als USA (35%), Canada (10%) en UK (7%). De Benelux landen tekenen voor een 6de plaatse, samen voor goed zo’n 3% van de export.

Door in te spelen op het unieke karakter van de lokale sangiovese druif, de vergroening van de wijngaarden en de kwaliteit hoog in het vaandel te houden probeert de Chianti Classico regio het tij te keren. Tijdens een event als Anteprime wordt dit allemaal extra in de kijker geplaatst. Nu is het aan de consument om te spreken.

CHIANTI

2010 Rocca Delle Macie, Sergio Zingarelli Castellina 90% Sangiovese 10% Colorino Gemeente zelf laagste gemiddelde temperatuur in DOCG. Veel bossen, maar ook open delen met uitzicht op Monte Amiata en Monte Albano. Gemiddeld 300 m, maar veel hoogteverschillen. De hoger gelegen delen meer rotsachtige bodem, lagere met meer klei. Wijn met zachte tannines, fluweelzacht, mooi geëvolueerd

2010 Castello Di Albola, Il Solatio Radda

2014 Castello Di Monsanto, Vigneto Il Poggio San Donato in Poggio

100% Sangiovese Het referentiepunt in de DOCG. Centraal gelegen, continentaal. Heuvels tot 533845 m hoog. Minder uniforme terroir, tot 50% zandgrond, een derde kalksteen en een derde klei. Zéér elegante wijn, vrij aromatisch, wijn met sterke identiteit. Prachtig geëvolueerde wijn.

95% Sangiovese 5% Colorino e Canaiolo

2015 I Fabbri, Lamole Lamole 100% Sangiovese

2016 Ricasoli, Castello di Brolio Gaiole

97% Sangiovese 3% Abrusco

2016 Dievole, Vigna di Sessina Vagliagli 100% Sangiovese

2019 La Sala Del Torriano, Il Torriono San Casciano

2019 Riecine, Vigna Gittori Gaiole

2020 Fontodi, Terrazze di San Leolino Panzano

Heterogene UGA, wijngaarden niet hoger dan 373 m, 6000 ha, 56% zand en 29% klei, 2014 was een moeilijk jaar, fluwelen tannines, kruiderig, invloed van de zee

Kleinste UGA, één helling, oostelijke expositie, consistente terroir, niet­kalkhoudend zandsteen, losse structuur, veel zand en losse stenen. Delicate wijn, bloemerig, fris en tanninerijk. Opnieuw een meer dan geslaagde en knap verouderde wijn

Grootste UGA, aan de voet van Monti del Chianti, 356 m tot >800 m hoogte, grote geologische verscheidenheid, 40% klei, 36% zand en wat kalksteen

Fruitige en elegante wijn, zeer toegankelijk en op dronk

Zonnige regio, 6090 ha waarvan slechts 1080 ha wijngaard, bijna overal 400 m hoog,

Fijn en elegant, intense zuren, 2016 was een excellent jaar

100% Sangiovese Westelijke rand Chianti Classico, langs snelweg Firenze; gelegen op 373 meter, wijngaarden niet hoger dan 400m. De ondergrond bestaat 55% zand, 15% kalksteen en bijna een derde klei

Homogene wijn, meest vrouwelijke, gebalanceerd en toegankelijk. Een topper van formaat. 98

100% Sangiovese Koelend effect van Chianti berg, terroir wijn, easy drinking, delicaat in de neus maar volmondig in afdronk.

100% Sangiovese Twee tegengestelde hellingen. Oostelijke heuvel met Vitigliano, stroomgebied Greve rivier, koeler microklimaat en westelijke helling met uitzicht op vallei van Pesa.

Wijnen met eerder aards dan fruitig aroma’s. Kalk zandsteen geeft hier veelal gecorseerde wijnen

BARBARESCO

DIE ANDERE GROTE UIT PIEMONTE

MARC ROOVERS

Wijnclub Brabo Antwerpen

Op korte tijd twee keer een nebbioloproeverij, waarvan eentje volledig gewijd aan Barbaresco. Dat vraagt om wat verdieping. Steven Van De Woestyne van Wijnhuis Tinto nodigde sommelier en goede vriend Gianluca Di Taranto uit voor een masterclass nebbiolo. Enkele weken later kwamen er meer dan vijftig deelnemers opdagen bij Wijnclub Brabo om kennis te maken met de wijnen van Barbaresco. Zowel Gianluca als Brabo-gastspreker Michel Teirlinck deelden interessante informatie over zowel de druif nebbiolo als de wijnregio Barbaresco.

LIGGING EN GESCHIEDENIS

Barbaresco ligt in Piemonte, in het noordwesten van Italië. Piemonte is een relatief vlakke streek, hoewel de naam verwijst naar de voet van bergen. Dat is een passende benaming, gezien het feit dat het gebied aan drie kanten omgeven is door bergen: de Alpen in het noorden en het westen en de Apennijnen in het zuiden. Die zorgen voor beschutting, maar geven ook aanleiding tot koude valwinden, die de nodige afkoeling brengen. De grote temperatuurverschillen tussen dag en nacht zijn uitermate gunstig voor de goede ontwikkeling van kwaliteitsdruiven.

De rivier Tanaro speelt er, net zoals in Barolo, dat andere beroemde wijngebied in Piemonte, een belangrijke rol. De invloed van de rivier is belangrijker in Barbaresco, omdat die daar dichter bij de wijngaarden stroomt.

Als barolo de koning van de Italiaanse wijnen wordt genoemd, dan zou barbaresco de koningin zijn. De wijnen van Barbaresco worden algemeen als lichter en toegankelijker beschouwd. Op een blinde proeverij Barolo-Barbaresco met professionele ,wijnkenners een tijdje terug, bleek het echter nagenoeg onmogelijk om de drie barbaresco’s te onderscheiden van de vijf barolo’s.

Net als Bordeaux ligt de streek pal op de 45ste breedtegraad, ideaal voor de productie van grote kwaliteitswijnen. Momenteel staat er ongeveer 700ha wijngaard aangeplant, goed voor zo’n 3,8 miljoen flessen per jaar.

Het was Domizio Cavazza die in 1894 het belang van Barbaresco herkende en aan de uitbouw van de regio begon. Hij wordt daarom de ‘vader van Barbaresco’ genoemd. Cavazza stichtte de eerste Cantine Sociale, onder de naam ‘Cantine Sociali di Barbaresco per la produzione di vini di lusso e da pasto’. Hiervoor overtuigde hij negen wijnbouwers in Barbaresco om samen wijn te produceren met de vermelding ‘Barbaresco’ op het etiket. Voordien werden de druiven vooral verkocht om barolo te maken.

De Cantine Sociale werd later, in 1958, de belangrijke coöperatieve ‘Produttori del Barbaresco’, waar nog steeds toonaangevende wijnen worden geproduceerd. We proefden er twee van.

Nadat Barbaresco in 1966 de DOC-status verwierf, promoveerden de wijnen in 1980 tot DOCG (denominazione di origine controllata e garantita), de hoogste kwalificatie in Italië. Barbaresco was samen met Brunello, Vino Nobile di Montepulciano en Barolo een van de vier oorspronkelijke DOCG’s in Italië.

DE DRUIF

Nebbiolo is de druif die zowel voor barolo als barbaresco worden gebruikt. Beide appellaties zijn voor 100% nebbiolo. De allereerste schriftvermelding dateert uit de dertiende eeuw. In 1268 is er een verwijzing naar de druif met de naam nibiol. Waarschijnlijk staat nebbiolo al geruime tijd voordien aangeplant.

Het verhaal dat de naam nebbiolo afkomstig zou zijn van de mist die in de herfst over de wijngaarden van de Langhe hangt, wordt door Gianluca (en Jancis Robinson et al. in het naslagwerk ‘Wine Grapes’) doorprikt. Geen enkele druif wordt vernoemd naar een weerkundig fenomeen. Wel heeft nebbiolo een dikke witte natuurlijke laag op de schil, die lijkt of er een beetje mist (nebbia) op ligt.

De drie belangrijkste klonen van nebbiolo zijn michèt, lampia en rosé. Door Gianluca Di Taranto en in het boek ‘Wine Grapes’ wordt dit weerlegt: nebbiolo rosé is genetisch geen nebbiolo, maar een ander druivenras. Daarenboven is nebbiolo michèt genetisch identiek aan lampia, dus geen afzonderlijke kloon. De planten michèt zijn nebbiolo’s die aangetast zijn door het Grapevine Fanleaf-virus (GFLV). GFVL zorgt dat het rendement van een druif scherp daalt. Bij nebbiolo kan dat tot 30% gaan. De plant produceert compacte trosjes met kleine besjes. Een voordeel is dat er erg goede wijn van kan gemaakt worden, dus blijft men er toch mee werken, al is dat op beperkte schaal omwille van de lage opbrengsten.

Van nebbiolo rosé worden heel interessante wijnen gemaakt, met een uitgesproken delicaat floraal aroma. De wijnen zijn licht van kleur en body. In de hoogtijdagen van Parker, die vooral wijnen met power, body en alcohol promootte, is heel veel aanplant van nebbiolo rosé gerooid. De druif is er tot op heden nog niet van hersteld. De belangrijkste nebbiolokloon in zowel Barolo als Barbaresco vandaag is dus de lampia.

DE BODEM

Hoewel bodemverschillen tussen Barolo en Barbaresco regelmatig worden aangevoerd als de belangrijke factor in het stijlverschil, zijn er meer overeenkomsten dan verschillen. In Barolo onderscheidt men grofweg vier verschillende bodemtypes: Lequio-formatie, Sant’Agata mergel, Diano zandsteen en Gypsum formatie. In Barbaresco vinden we er twee terug. De kalkrijke zandmergel van de Lequio-formatie, bestaande uit geel grijze zandsteen, verweven met dunne lagen mergel of zandige kleiachtige mergel, vinden we in een smalle strook in het zuiden en zuidoosten. Sant’Agata mergel, samengesteld uit grijze ziltige kleiachtige mergel, bepaalt de bodem in het overgrote noordelijke deel van Barbaresco, ruwweg ten noorden van de lijn San Rocco Seno d’Elvio, Treiso en Bricco Neive.

Nebbiolo

Barbaresco

bij Tinto

De bodems van Barbaresco

© Vini del Piemonte

© Enoteca del Barbaresco

©Marc Roovers

© Mario Ferrero

Geproefd

Bij Wijnhuis Tinto zijn er twee voortreffelijke barbaresco’s in de reeks nebbiolowijnen. De selectie van die avond nam ons mee op reis, van Langhe naar Alba, Valtellina, Alto Piemonte (Lessona, Boca) en uiteraard Barolo en Barbaresco

Azienda Agricola

Rivetto Nervo DOCG

Barbaresco 2020

Nervo is een MGA uit de gemeente Treiso. De wijn rijpt 20 maanden op grote foeders.

Deze barbaresco was een van mijn favorieten uit de diverse selectie die Gianluca gemaakt had. Etherisch floraal met roosjes, rode kers en bramen; verfijnd sappig bosfruit met ruggengraat van edele zuren;

Cantine Carlo Boffa

DOCG

Barbaresco 2017

Na manuele oogst en gisting op roestvrij staal rijpt deze nebbiolo 15 tot 18 maanden in Slavonische fusten. Medium intensiteit in de neus, met gedroogde rode vruchten, rijpe bosaardbei, onderbos en paddenstoelen, koffie. Een wat zoete aanzet, spitse zuurtjes, cacao. De tannine komt eerder laat, en leidt tot een iets drogende, eerder korte afdronk. Al heel veel evolutie met tertiaire tonen.

Produttori del Barbaresco DOCG

Barbaresco 2020

24 dagen maceratie (wat relatief kort is) met remontage om de drie dagen. Rijping in grote fusten. Meer intense, jong aroma, volop rood fruit en etherische florale indrukken, kers en aardbei, en pepertje. Hout, zoethout en vanille wijzen op de opvoeding. Fijn rood fruit in de mond, goede zuurstructuur, bosfruit en sinaasappelschil. Een goede balans dankzij de stevige, spitse zuren. Tannine net zoals alcohol is geïntegreerd. Alcohol is merkbaar in de afdronk, maar niet branderig.

Giribaldi DOCG

Barbaresco 2017

Dit domein werkt biologisch sinds 2004. Deze wijn rijpt 24 maanden in eikenhouten vaten na een traditio­

goede complexiteit in afdronk, met gebalanceerde en toch stevige tannine. Heel pure wijn.

Produttori del Barbaresco DOCG

Barbaresco Riserva

Pora 2011

Van de cru Pora komen wijnen die donkerder zijn van kleur, maar zachter van structuur, met minder tannine. In de kleur vinden we een licht

nele fermentatie op 30°­35°C, met dagelijkse remontage, en vijf maanden in roestvrij stalen vaten. Ha, discussie! De ene tafel bespreekt de wijn totaal anders dan een andere tafel. Er blijkt nogal wat flesvariatie te zijn bij deze wijn. Waar de ene fles goed bewaard blijkt, bevindt de onze zich op het randje van oxidatie. De grote verschillen tussen de flessen worden verklaard door de bewaring: de wijnen zouden afkomstig geweest zijn van een opkoop van een oude kelder…

Cascina delle Rose

Tre Stelle DOCG

Barbaresco 2020

Tre Stelle is de cru of MGA uit de gemeente Barbaresco. Na de manuele pluk en volledige ontristing volgt maceratie van 30 tot 35 dagen, gisting en malo in inox en rijping van 20 tot 22 maanden in grote vaten van Slavonische en Zwitserse eik. De flessen worden gebotteld bij afnemende maan, zonder filtering of klaring. Bloemetjes, blauw fruit, rode bessen en kersjes, verse bosvruchten, ziltige mineraal. Een complexe snuffelneus… Saliniteit ook in de mond, verfijnd rood fruit (aardbeien en kers) en verfijnde zuurtjes, balans en finesse. Krachtige tannine die begint te versoepelen. Lange afdronk met finesse en focus. Mijn persoonlijk favoriet van de avond!

oranjebruin; in de neus kruidigheid, ijzervijlsel en leer, het fruit wat op de achtergrond. Rijp donker fruit en een balsamico­toets definiëren de mond, waar nogal wat alcoholwarmte merkbaar is; grote lengte in afdronk, met gedroogde vruchten en zachte tannine.

Op de barbaresco thema­avond van Wijnclub Brabo werden door Michel Terlinck en de wijnmeesters zes flessen geselecteerd.

Cascina Luisin Rabajà

DOCG Barbaresco 2016 Rabajà is misschien wel de beste MGA, ook uit het dorp Barbaresco. Veertig dagen inweking in cement, na 24 maanden in 30hl vaten van Slavonische eik, rijpt de wijn nog 30 maanden in fles alvorens op de markt te komen. Aanvankelijk een eerder gesloten geur, later zijn er kleine rode en witte besjes, kersen en een pepertje te bespeuren. Licht floraal na opwarmen. Als de wijn helemaal openkomt, zijn het rijpere impressies als leer, ceder, sigarenkistje en wat vanille die de kop opsteken. Een stevigere structuur dan de voorgaande wijnen, met rijp kersenfruit, zwarte kers en bramen, en kruiden als tijm en peper. Fijne bitters in de afdronk.

Sottimano Basarin

DOCG Barbaresco 2015 Basarin is een relatief grote MGA uit het dorpje Neive. De meest donkere kleur van de reeks vinden we in deze wijn. Gedroogde roosjes, asfalt en teer, kers en braam, etherische kruidigheid. In de mond donker bosfruit, krachtige structuur, met de klassieke stevige tannine en de klassieke zuurtjes, wat hout, fijne bitters. Heel lange afdronk met warm donker fruit. Klassieke en grote nebbiolo, helaas met een deftig prijskaartje.

Nebbiolo rijpt wat vroeger in Barbaresco dan in Barolo vanwege de nabijheid van de Tanaro. De wijnen zijn doorgaans wat lichter omdat de regio verder naar het oosten ligt dan Barolo. De lichtere wijnstijl komt tot uiting in de minimale rijpingseisen: 26 maanden, waarvan minimaal 9 maanden op eikenhout, en 50 maanden voor barbaresco riserva, met ook minimaal 9 maanden op vat. Dezelfde eisen gelden voor barbaresco met vermelding van M.G.A. als voor ‘Barbaresco Vigna’, een extra herkomstbenaming met bijkomende regelgeving voor wijnen afkomstig van een enkele wijngaard.

Barolo daartegenover moet 38 maanden rijpen, waarvan minstens 18 maanden op eikenhout, barolo riserva moet 62 maanden in de kelder rusten, met ook minstens 18 maanden op het vat.

Ondanks het feit dat het gebied voor barbaresco niet zo groot is, is het erg divers. De vele valleitjes die afwateren naar de Tanaro zorgen voor een veelheid aan orientaties, waterhuishouding en droogte, UV-straling, zonneschijn en temperatuurinvloeden. Barbaresco kent daarom ook, net zoals Barolo, vele MGA’s (Menzioni Geografiche Aggiuntive of cru’s). Als Barolo 181 MGA’s heeft, telt Barbaresco er ‘slechts’ 66. Maar Barolo is wel drie keer zo groot in oppervlakte wijngaard. Naast het dorp Barbaresco zijn ook Treiso, Neive en San Rocca Sena d’Elvio belangrijke gemeenten. Deze laatste zijn wegens beperkte oppervlakte van iets minder belang dan de voorgaande.

TOT SLOT

Nebbiolo kan groots zijn. Zeker in de‘signatuur-regio’s’ van afkomst, Barolo en Barbaresco. Niet iedereen is echter vanaf het eerste moment liefhebber. Je moet er wat aan wennen, aan de uitgesproken zuren en de stevige tannine. Maar eens liefhebber, wordt de fascinatie alleen maar groter.

Digitalisatie van beeld en geluid

Zet je oude geluids -en video-opnames om in digitale bestanden en koester je lievelingsherinneringen. VHS, video8, super8 film, audiocassetten, dia’s, negatieven, audiospoelen, ... zo goed als alle formaten zijn converteerbaar!

10% korting voor leden van de Vlaamse Wijngilde

WIM SAS VAN COMMANDERIJ AMICI BEZORGT BELGIË EERSTE ITALIAN WINE

AMBASSADOR

WIM SAS Commanderij Amici

Deze prestigieuze titel werd uitgereikt na een intensieve vijfdaagse cursus in Verona van 4 tot 8 april 2024.

De cursus bestond uit seminars, masterclasses en wijnproeverijen, met als hoogtepunt een zeer uitdagend examen en blindproeverij. Studenten die geslaagd zijn voor het examen krijgen de titel van Italian Wine Ambassador en maken deel uit van een internationaal netwerk van ambassadeurs voor Italiaanse wijn, toegewijd aan het wereldwijd promoten van de Italiaanse wijncultuur. Het behalen van deze titel kan je, met enige zin voor overdrijving, gelijkstellen met Master of Wine maar dan enkel voor Italië.

Deze opleiding (in het Engels) wordt ingericht door VIA (Vinitaly International Academy) en de seminars en wijnproeverijen werden gegeven door Sarah Heller en Andrea Lonardi, allebei Master of Wine. De opleiding kent een zeer grote internationale erkenning en de slaagkans ligt gemiddeld tussen de 30 en 50%. Bij de start waren er 358 personen wereldwijd die deze titel droegen. Hier waren geen Belgen bij.

Voor de editie 2024 in Verona waren er 64 kandidaten uit onder andere China, Japan, de Verenigde Staten, Kazachstan, Australië, Canada, Kenia, Nederland, Zweden, Maleisië etc. Er waren ook twee Belgen. Verschillende kandidaten waren er voor het tweede of zelfs derde jaar op rij en hoopten op een succesvolle herkansing. Uiteindelijk behaalden 36 kandidaten de titel van Italian Wine Ambassador. Eén van hen is Wim Sas, lid van Amici, die graag zijn verhaal met jullie deelt.

DE AANVANG

Sinds ik van deze opleiding wist, was ik erdoor gebeten en had ik me tot doel gesteld deze titel te behalen. Van zodra de inschrijving geopend werd begin januari aarzelde ik dan ook geen moment om mij kandidaat te stellen. Met mijn achtergrond en lange ervaring in het geven van opleidingen en seminaries over Italiaanse wijnen voor Wijnkennis werd de kandidatuur ook onmiddellijk aanvaard en kon ik aan het studeren gaan.

Ik dacht aanvankelijk dat het slagen voor deze opleiding geen enkel probleem zou geven tot ik meer in detail te horen kreeg wat er exact verwacht werd. De basiskennis over de 20 ver-

schillende wijnregio’s en de indeling ervan met de diverse DOCG en DOC gebieden werd je verondersteld tot in detail te kennen. Ook het blind proeven van wijnen en het herkennen en plaatsen van de druif en regio moest je onder de knie hebben. Er werd tijdens de opleiding de nadruk gelegd op de ‘native grapes’ van Italië en dat mocht je echt letterlijk nemen. Italië is een boeiend wijnland dat zeer rijk is aan inheemse druivenrassen. We kunnen er allemaal zonder problemen wel een veelvoud van opnoemen maar ze (bijna) allemaal bestuderen en kennen was toch nog iets anders.

Bovendien werd er zeer diep ingegaan op de geologie, samenstelling van de bodems, wijncultuur en vooral de rijke wijngeschiedenis. Dit bracht toch wel enkele angstdruppels naar boven. Weten dat je in Chianti Classico bodems van Macigno, Alberese en Galestro kan vinden behoort tot de parate kennis, het ontstaan van deze type bodems al iets minder… laat staan dat je dit niet enkel over Chianti Classico moet kunnen vertellen maar evenzeer over Verdicchio di Mantelica, Aglianico del Taburno of Carso (om er maar enkele te noemen). Om nog maar te zwijgen over die rijke wijngeschiedenis met de Magna Graecia, de exacte invloed van de Etrusken, Romeinen, Reti, La Serenissima of het belang van Monemvasia?

Studeren maar was de enige boodschap indien ik dit tot een goed einde wou brengen!

DE BELEVING

Eenmaal aangekomen in Verona om de finale vijfdaagse opleiding aan te vatten was het

enthousiasme zeer hoog. Het zelfvertrouwen stond nog op een positief niveau maar was toch wel wat bijgesteld. Dat kon moeilijk anders wanneer Stevie Kim (directrice van VIA) voortdurend verkondigde dat het zeer moeilijk zou zijn om te slagen bij een eerste deelname en dat het geen schande is om volgend jaar of zelfs de volgende jaren terug te komen om alsnog deze opleiding tot een positief einde te brengen. Ik trachtte dit van me af te zetten en besloot te genieten van wat er op me af kwam. Vanaf het eerste moment absorbeerde ik alles wat er tijdens de diverse seminars werd verteld en ik genoot van de kennis die professor Attilio Scienza met ons deelde en keek uit naar de diverse proeverijen en masterclasses.

’s Avonds trok ik naar mijn hotelkamer om alle in de studie opgedane ervaringen te kaderen en te verwerken.

Tijdens deze dagen proefden we ongeveer een 200-tal verschillende wijnen van voornamelijk inheemse druivenrassen, kregen we boeiende masterclasses over onder andere Montefalco, Lambrusco, Brunello, Primitivo di Manduria, Sicilia, Prosecco Conegliano Valdobbiadene en Verdicchio dei Castelli di Jesi. En we gingen op bezoek bij Berlucchi, één van de sponsors, in Franciacorta.

De beleving was enorm, het niveau zeer hoog en de ervaring uniek!

DE ULTIEME TEST

Dag vijf is de ultieme dag en die waar het allemaal om draait… Do I make it or do I break it?

Het examen zelf is drieledig en was ingedeeld in een blindproef van twee wijnen, een schriftelijk examen en een multiple choice deel van 100 vragen waarvoor je 90 minuten de tijd kreeg én waarvoor je 85% moest halen.

Voor de start van het examen moest er nog een videoproject ingediend worden dat je met drie medestudenten diende te maken. Samen met mijn Zweedse, Mexicaanse en Amerikaanse partners in crime moesten we in een maximaal vijf minuten durende video vier wijnen, regio’s of appellaties bespreken die bestempeld gingen worden als ‘the next big collectible’. In een introductie diende je uit te leggen wat dit exact betekende en welke elementen er aanwezig moeten zijn om als next big collectible bestempeld te worden.

Ik koos ervoor om Timorasso uit de Colli Tortonesi (Piedmont) te bespreken. In één minuut (wat is dit kort) moet je de karakteristieken van de wijn, de kwaliteitsfactoren die maken dat dit een collectible is, de geschiedenis, de wijncultuur, de geografie en enkele vooraanstaande wijnproducenten en wijnen vermelden.

• Het eerste deel van het examen was een blindproef van een witte en een rode wijn. De witte wijn was een Pecorino uit Offida (Marche), de rode wijn een Fumin uit Valle d’Aosta. Je kreeg hiervoor een half uurtje de tijd. Ruimschoots voldoende.

• De schriftelijke proef bestond uit twee vragen. Beide binnen het half uur te beantwoorden.

o Vraag 1: Noem drie verschillende DOC(G) gebieden die een verschillende terroir hebben. Deze terroir moet van vulkanische, alluviale, morene of mariene oorsprong zijn. Verklaar hierbij het ontstaan van deze bodem, welk effect het heeft op de druivenrassen die er aangeplant staan, verklaar waarom net deze druivenrassen hier aangeplant staan en welk effect de bodem heeft op de karakteristieken van de wijn.

o Vraag 2: Je dient een publicitair event te organiseren voor een DOC(G) uit Friuli. Hoe zou je dit organiseren? Vernoem de plaats waar je dit organiseert, wie nodig je hiervoor uit en waarom, welke wijnboeren zou je aanwezig willen zien op dit event en welke wijnen zou je serveren. Welke lokale gerechten serveer je hierbij en waarom denk je dat jouw event een succes zal zijn. De tijdspanne van een half uur was een regelrechte aanslag op de schrijfkunsten waarbij er waarschijnlijk nieuwe Engelse

DOE EVEN DE TEST:

1. Which of the following most strongly supports the claim that Sardegna was likely a secondary center of domestication for the vine?

a) The ubiquity on the island of ancient vines trained on live supports in the Etruscan style.

b) The presence of numerous vine cultivars including many wild grapevines that have sometimes been used to produce wine.

c) The archaeological remains of primitive winemaking equipment such as Nuraghi and skyphoi

d) The presence on the island of many grapes of Georgian origin

e) The fact that there are many “Greco” named grapes cultivated on the island

2. Which group of grapes can be considered the “founder varieties” of the Adriatic coast of Italy?

woorden zijn ontstaan. Het was zo goed als onmogelijk dit alles neer te pennen binnen de gestelde tijdslimiet.

• Tenslotte moest de monstertest nog komen. 100 multiple choice vragen met telkens vijf mogelijke antwoorden die je binnen 90 minuten moet beantwoorden en waarop je minimum 85% moest behalen. Ik noem het de monstertest omdat de vragen zeer divers waren en helemaal niet evident…

I GOT PINNED!!

Bij het indienen van het examen druip je van de adrenaline. Je ben helemaal niet overtuigd dat je zal slagen. Vooral het behalen van 85% bij de multiple choice deed me zeer zwaar twijfelen. Het moment dat je je naam hoort afroepen bij de pinning ceremonie is onbeschrijflijk. Eerste deelname en onmiddellijk geslaagd. Dit

a) Uva Tosca, Garganega, Greco Bianco

b) Verdicchio, Susumaniello, Primitivo

c) Visparola, Bombino Bianco, Garganega

d) Termarina, Uva di Troia, Sangiovese

e) Montonico Bianco, Pignoletto, Grechetto di Todi

3. What is a common difficulty in producing high quality Montepulciano-based wines?

a) It drops acidity very quickly

b) It produces wines with overly low pH

c) It has very low levels of acylated anthocyanins

d) Its pips and skins ripen at different rates so that the wines can be overripe but with green seed tannins.

e) It has a tendency to oxidise unless fermented at very low temperatures

De correcte antwoorden zijn : 1b, 2c en 3d

geeft een enorme ontlading bij de start en dan trots… Trots dat je als eerste in België Italiaanse wijnen kan vertegenwoordigen als Italian Wine Ambassador, samen met mijn Belgische medekandidaat die na mij werd afgeroepen.

Het was de 27e editie en ondertussen zijn er wereldwijd net geen 400 die geslaagd in dit examen dat ik voor mezelf bestempel als het moeilijkste dat ik ooit heb moeten afleggen. We gaan met Wijnkennis er alles aan doen om Italië nog beter te vertegenwoordigen en de passie voor de wijn en het land nog dieper voelbaar te maken.

OOK INTERESSE? MEER INFORMATIE KAN JE VINDEN OP VINITALY INTERNATIONAL ACADEMY

ALTO WINE ESTATE TERECHTE TROTS

SIMONNE WELLEKENS Commanderij Bellebeek

Foto's Alto Estate

Afgelopen april bracht Bertho van der Westhuizen, wijnmaker op Alto in Stellenbosch, Zuid-Afrika, een bezoek aan België ter gelegenheid van 100 jaar Alto Rouge.

ALTO ANNO NU

Sinds de eerste wijnsuccessen in Zuid-Afrika is het wijnlandschap sterk veranderd. Het totale areaal bedraagt ruim 118.000 hectare. Dat is ongeveer net zoveel als in Duitsland. Zuid-Afrika is de achtste wijnproducent ter wereld. Het land levert 3,1% van de wereldwijnproductie. Er wordt jaarlijks ruim 400 miljoen liter wijn geëxporteerd waarvan meer dan de helft in bulk. Er zijn nieuwe wijnstreken bijgekomen zowel aan de koelere zuidkust als in het warmere noorden.

De eerste wijnen waar Zuid-Afrika beroemd mee werd, waren afkomstig uit Stellenbosch. Het gebied vestigde zijn reputatie met bordeauxblends. Niet te verbazen want Bordeaux was in die tijd de enige regio met kwalitatieve wijnen. Stellenbosch is altijd trouw gebleven aan cabernet sauvignon. Een prachtig voorbeeld hiervan is Alto Rouge, een wijngaard gelegen in Helderberg te midden van de ‘Golden Triangle’. De eerste wijn werd gemaakt in 1922. De blend van cabernet sauvignon, cinsault en shiraz werd in eiken vaten verkocht aan een handelaar in London. In 1924 werd de wijn gelauwerd op de Cape Wine Show. Die titel behield Alto gedurende zes jaar. Pas in 1933 werd de wijn ook in Zuid-Afrika verkocht. Sindsdien is hij een echte klassieker.

Manie Melan was de eerste wijnmaker, van 1920 tot 1959, opgevolgd door Piet du Toit tot 1983. De derde wijnmaker was de zoon van Piet. In 2001 werd Schalk van der Westhuizen aangesteld. Zijn zoon Bertho, bachelor in wijnbouw en oenologie, nam over in 2015. Kwaliteit en precisie in de wijn zijn de troeven doorheen de bewogen geschiedenis.

DE GOUDEN DRIEHOEK

De naam ‘Alto’ is afgeleid van het Latijnse altus, hoog, en verwijst naar de unieke lig-

ging van het wijngoed. De Gouden Driehoek of ‘The Golden Triangle’ spreidt zich uit over de heuvels aan de voet van de Helderberg tot de rand van de Stellenboschberg. De hoogte van de wijngaarden varieert tussen 100 en 500 meter. De bodem bestaat er uit verschillende grondsoorten, voornamelijk een mix van rode en geelbruine Tukulu- en Oakleaf-bodems, evenals gestructureerde Swartland-, Klapmuts- en duplex Kroonstad-bodems. Ze zijn zuur met verweerd graniet in de wijngaarden op de berghellingen. De alluviale gronden op basis van klei treft men in de valleien. De Alto-wijngaarden bevinden zich dichtbij False Bay waar de druivelaars profiteren van het verkoelend effect van de Atlantische Oceaanwinden en het aantal zonuren essentieel voor de rijping van cabernet sauvignon. Dit in combinatie met enige hoogte brengt grote wijnen voort.

VAN RUSTIEK NAAR GERAFFINEERD

Cabernet sauvignon, shiraz en cabernet franc zijn de voornaamste druivenrassen en hebben steeds de wijnen gedomineerd. Vooral cabernet sauvignon kan goed tegen een flinke dosis houtrijping, wat voor extra diepgang zorgt maar ook voor kruiden als ceder en vanille. Niettemin zijn er een aantal kenmerken die steeds terugkeren. Een wijn van cabernet heeft rijke geuren van zwart fruit, paprika en grafiet, maar ook munt, peper en eucalyptus. Cabernet heeft een dikke schil met veel tannine en kleurstoffen wat hem de mogelijkheid geeft om lang te ouderen. Bij het ouder worden ontwikkelt de wijn tonen van cederhout en tabak, die doen denken aan een sigarenkistje. De weelderige fruittonen, een vlezige structuur en de natuurlijke frisheid zorgen ervoor dat het hoog aandeel aan hout moeiteloos integreert. Het resultaat is een aristocratische wijn van hoge kwaliteit.

Geproefd

Cabernet Sauvignon 1991

15jaar oude stokken aangeplant op een bodem van klei en graniet op 180m hoogte leverden het fruit voor deze wijn, gegist in stalen tanks en gerijpt voor 18 maanden in houten vaten. Heel typisch cabernet met voornamelijk evolutiegeuren zoals cederhout, gekonfijt fruit en humus. De smaak is nog steeds genietbaar ondanks de rijpe evolutie. Alles is versmolten en wat vermagerd, met het rustiek kantje van cabernet voorop, niettemin nog steeds een leuke wijn.

Cabernet Sauvignon 1995

Druiven afkomstig van perceeltjes tussen 5 en 13 jaar oud op een hoogte tussen 135 en 165m met een noordelijke oriëntatie. Fermentatie in stalen tanks en een rijping in Franse eikenhouten vaten voor 18 maanden (eerste en tweede vulling). Een wijn met een opmerkelijk potentieel: strakke tannine en houttonen die prominent aanwezig zijn. Overall een wijn met een bijzonder krachtig smaakprofiel.

Cabernet Sauvignon 2017

Druiven voor deze wijn zijn afkomstig van 11­17 jaar oude stokken in een bodem van verweerd graniet met een kleiondergrond op een hoogte van 135 tot 500m. Gisting in stalen tanks, rijping voor 18 maanden in eikenhouten vaten, eerste, tweede en derde vulling. Meteen merk je de stijlbreuk: mooie sappige structuur met een natuurlijke frisheid, fijne zuren omringd door gezond fruit.

Cabernet Sauvignon 2018

Dezelfde druiven een jaar later. 2018 was duidelijk warmer en droog. Gelukkig waren de nachten koel en kon een perfecte oogst worden binnengehaald. Heel mooie wijn: elegantie, finesse, fijn houtwerk en prachtig fruit met structuur en diepgang.

Cabernet Sauvignon 2019

Droogte en nattigheid op het einde van het groeiseizoen zorgde voor de kleinste oogst sinds 14 jaar. Een bovenal fruitige wijn, gestructureerd met strakke

tannine, omhuld door sappige zuren en houtkruidigheid.

Estate Blend 2018

Naast de ééndruivenraswijnen maakt men op Alto een estate blend van cabernet sauvignon met cabernet franc, merlot en petit verdot. Een schitterend resultaat waar alle druiven perfect combineren en mooi samenhangen in een gestructureerde smaakprofiel met veel diepgang en finesse.

WIJNEN VERKRIJGBAAR BIJ ROUSEU WWW.ROUSEU.BE

VOKA LIMBURG LIMBURGS WIJNBOUWCONGRES

GUDRUN HUVELIER

 GUD WINE

Commanderij Caudalie

Op donderdag 25 april 2024 organiseerde VOKA (‘Vlaams netwerk van ondernemingen uitgaande van de Kamer van Koophandel’) het eerste Limburgs Wijnbouwcongres: 360° in de inspirerende CORDA Campus te Kiewit (Hasselt). Het werd een dag in het teken van verbinding: tussen de wijnbouwers en tal van initiatieven in Nederlands en Belgisch Limburg; evenals tussen alle mogelijke instanties die elkaar kunnen helpen bij de uitbouw van een ware Limburgse wijnsector. Anders gezegd: van mijn naar wijn en van mij naar wij.

BELGIË ALS JONG WIJNLAND

VOORDELEN

- Vrijheidtotexperiment

- Enormediversiteit (geenuniforme stijl)

- Novelty-effect:ietsnieuws wektnieuwsgierigheid

- Ruimte voor nieuwkomers

NADELEN

- Weinig(totgeen)lokalekennis beschikbaar

- Relatiefjongewijnstokken

- Gebrekaanidentiteitofeenreputatie(ooktussende BOB’s):waar staan we voor?

Het programma liep als een trein: vier rondes van een achttal sprekers, elk met welgeteld zeven minuten voor hun elevator’s pitch. Sommigen focusten op cijfers en opportuniteiten die ze daaruit afleiden; anderen lichtten inspirerende initiatieven toe. ‘Lokale identiteit’, ‘kwaliteit’, ‘duurzaamheid’ en ‘betrokkenheid’ echoden doorheen de dag. Een greep uit wat aan bod kwam.

WIJNTRENDS

Wijnbouw in België is op zich niet nieuw. Deze gaat terug tot de vroege Middeleeuwen. Jammer genoeg verloren we de meeste kennis door allerhande factoren (de kleine ijstijd, Napoleon, de phylloxera-plaag, twee wereldoorlogen, enz.). De eerste initiatieven om de wijnbouw opnieuw op gang te trekken starten in de jaren 60. Echt herontdekken, doen we pas sinds de jaren 90.

Volgens de cijfers van de FOD Economie (‘Federale overheidsdienst Economie’) steeg de totale Belgische wijnproductie in 2023 met bijna 13%. Vooral de schuimwijnen boomen met een stijging van 53,8% voor rosé en 18% voor wit. Nadien volgen de witte wijnen, met een productiestijging van 17%. Verder zien we een groei van meer dan 11% van het aantal wijnbouwers, evenals van het aantal beplante hectare. Oranje wijn duikt nu ook op in onze contrei-

Bron FOD Economie

en. Afgelopen jaar werd in Vlaanderen 325 liter oranje wijn geproduceerd. Wallonië produceerde amper 28 liter. Geen slecht rapport dus voor de Belgische wijn, maar toch blijkt uit een bevraging dat de helft van de Belgische wijndrinkers nog nooit een glas Belgische wijn heeft geproefd. Het kan dus nog beter.

Stan Beurskens (Wijndomein St. Martinus, oenoloog) schetste een goed beeld van de verschillende keuzes in druivenrassen. In Nederland zijn 85% van de productie witte druiven en 15% blauwe druiven. Limburg is een buitenbeentje. Daar groeien vooral Vitis vinifera-druivenrassen, in tegenstelling tot de meerderheid van interspecifieke druivenrassen in de rest van Nederland.

WIJNTRENDS

Verhouding nieuwe en klassieke druivenrassen

INTERSPECIFIEKE

Nederland

Wallonië

Frankrijk 0,5% 99,5%

De huidige consumenten van Belgische en Nederlandse wijnen zijn jonger en begaan met duurzaamheid. Ze trekken vaker wel dan niet de lokale kaart en stellen zich steeds vaker de vraag “Wat zit er in mijn wijn?" (sulfiet, alcohol, enz.). Welke druivenrassen de wijnmaker kiest, blijkt (nog) van ondergeschikt belang.

WIJN ONDER EEN LOKAAL LABEL

Limburg telt naast Haspengouw nl. nog een BOB, de BOB Maasvallei. De keuze voor een uitgesproken identiteit bij de verschillende BOB’s hoeft echter geen andere promotionele samenwerkingen in de weg te staan.

www.smaakbeginthier.be

86 cabernet cortis* pinot noir (mousserend) cabernet cantor*

WIT (85%) BLAUW (15%) souvignier gris* chardonnay (mousserend) johanniter* muscaris* kleinere aanplant viognier en solaris*

* interspecifiek druivenras = hybride druivenras = resistent druivenras

In België merken we vooral een verschil tussen Vlaanderen en Wallonië.

VLAANDEREN

WIT (75%) BLAUW (25%) chardonnay (mousserend) pinot gris pinot blanc beetje souvignier gris* en johanniter* pinot noir (mousserend) aanplant verschillende cabernet­rassen

* interspecifiek druivenras = hybride druivenras = resistent druivenras

WALLONIË

De smaakzegel (of keurmerk) RVS-LB: Limburgs Streekproduct [NL] De populariteit van het advies ‘Koop lokaal’ inspireerde het Regionaal Voedselsysteem Limburg [NL] tot de slogan ‘Lekker duurzaam’. Via samenwerkingsverbanden tussen verschillende schakels uit de regionale voedselketen, de overheid en het onderwijs beogen ze Limburg op de kaart te zetten als het meest ‘Bourgondische stukje Nederland’. Het label staat voor lokale streekproducten die bijdragen aan vitaliteit, circulariteit, schoon transport, verdienvermogen van de producent en innovatievermogen van de regio.

Landgoed Overst Voerendaal (Nuth) en Wijndomein St. Martinus (Vijlen) bijvoorbeeld waagden al de sprong.

Haspengouw: Smaak begint hier [B]

Cittaslow - nog een lokaal keurmerk Slow food, we kennen het begrip ondertussen wel. In 1999 bundelden de burgemeesters van Greve (Chianti), Bra, Orvieto en Positano hun krachten om ‘Slow Food’ te vertalen naar een bredere levenskwaliteit: genieten van het leven in je eigen stad of gemeente. Dit groeide uit tot Cittaslow International, een netwerk van 262 steden en gemeenten verspreid over 30 landen. Domein Aldenborgh [NL] sloot zich er ondertussen bij aan onder de noemer: duurzaamheid, lokale eigenheid, cultuurhistorie, ambacht, streekproducten, biodiversiteit en innovatie. Ook België heeft zijn eigen tak: Cittaslow Belgium.

www.cittaslow.org

WIJNTOERISME

Visit Zuid-Limburg [NL] Zuid-Limburg profileert zich als een unieke wijnregio in Nederland met o.a. de ‘Routes des Vins’. Het begon met een route: de ‘Route des Vins Wahlwiller-Eys' (2019) en in 2022 telden ze er al acht. Waar ze de mosterd haalden, hoeft geen verhaal. Langs de wijngaarden plaatsten ze 39 infoborden. Daarnaast verspreidden ze meer dan 122.000 geprinte brochures (2019-2023). Daar stopte het niet: ze lanceerden een online wijnplatform, voerden campagne in de sociale media (Facebook, Instagram, TikTok en Social Ads), schreven (culinaire) blogs/vlogs, maakten een heuse wijnfilm en verzonden nieuwsbrieven.

pinot noir (mousserend) aanplant verschillende cabernet­rassen

WIT (75%) BLAUW (25%) chardonnay (mousserend) souvignier gris* muscaris* kleinere aanplant johanniter*

* nieuwe druivenras = interspecifiek druivenras = hybride druivenras = resistent druivenras

Haspengouw heeft een traditie van fruitteelt waar ze op terugvallen - denk maar aan de fruitveilingen van Sint-Truiden. Nochtans ontstond het regionale Haspengouwse kwaliteitslabel pas recent (19 september 2023, producentenbeurs Borgloon). Ze genieten o.a. ondersteuning van CIAGO (‘Centrum voor Innovatief Agrarisch Ondernemen’) en Visit Limburg.

De BOB Haspengouwse wijn hierbij mee onder de arm nemen, lijkt de logische keuze. Dit initiatief sluit aan bij LB (zie boven), zonder het circulaire aspect en op kleinere schaal.

Op het toeristische wijnplatform van hun website promoten ze eveneens wijnattracties en -activiteiten: overnachten op wijndomeinen, degustaties & rondleidingen, wijnreizen, wijnfietsroutes, plukdagen, wijnfeesten, enz. Ze werken hiervoor met Tickli als boekingsplatform.

Een bijkomend initiatief is de ‘Limburgse Wijnweek’ (de laatste week van september): een week vol open wijngaarden, wijnfeesten, enz. Onder het motto “Doe je ook mee?”, betrekken ze hierbij niet alleen wijndomeinen, maar ook winkels, de horeca en de (landelijke

& regionale) pers. De voordelen spreken voor zich: meer publiciteit, meer bezoekers, meer directe verkoop, naambekendheid, potentieel terugkerende klanten en weinig moeite of kosten.

We hebben al een grensoverschrijdende BOB Maasvallei, nu hebben we binnenkort ook een heuse ‘Wijnstraat’. Vlaanderen en Nederland bundelen niet alleen hun krachten, maar ook hun expertise om samen een innovatief en duurzaam wijntoerisme te ontwikkelen en te verbinden over vier wijngebieden: Hageland, Haspengouw, de Belgisch-Nederlandse Maasvallei en Mergelland/Zuid-Limburg. Hiervoor gaan ze in de drie provincies (provincies Vlaams-Brabant, Belgisch en Nederlands Limburg) op zoek naar een regionale wijnidentiteit die ze vertalen in ‘wijnbeleving’. Met de fiets of te voet zullen bezoekers ‘wijn hubs’ (= wijn-gerelateerde erfgoedsites) en ‘wijnstops’ (= wijndomeinen) kunnen verkennen over de landsgrenzen heen.

www.visitzuidlimburg.nl/wijn

Wein, Weib und Gesang: wijnfeesten als promotietool

Hoe je iets laat voelen, dat blijft nog altijd het meeste hangen. Dus wat is er beter dan een wijnfeestje? Wahlwiller (Zuid-Limburg, NL) mag zich sinds 2005 officieel een wijndorp noemen. Traditioneel organiseren ze het laatste weekend van september een wijnfeest dat steeds groter wordt. Ze hebben een heus wijnlied (te beluisteren op hun website), verkiezen

jaarlijks een nieuwe wijnkoningin en promoten ondertussen de lokale wijnen.

www.wahlwillerwijnfeest.nl

Feesten kunnen wij Belgen als geen ander. Wijndomein Aldeneyck organiseert bijvoorbeeld iedere tweede zondag van september hun ‘Wijnfeest’ met gratis rondleidingen door de wijngaard, optredens en drankjes en hapjes in hun gezellige wijnbar. Dit gebeuren valt samen met de kermis en rommelmarkt in het dorp. De wijnkoninginnen laten ze nog even aan zich voorbijgaan, maar wie weet …

www.wijndomein-aldeneyck.be

Pop up’s, wijnbars/-terrassen en wijnrestaurants

Steeds meer wijndomeinen lokken potentiele klanten met pop-ups, zomerbars, wijnterrassen, wijnrestaurants en niet alleen in Limburg. Naast de al vermelde Wijndomein Aldeneyck, organiseren restaurant Mes Amis (regio Maastricht, NL) een pop-up restaurant, Wijndomein Waes en Entre-Deux-Monts een zomerbar, Domaine du Chant d’Ėole verwent met L’Impératif d’Ėole (1 Michelinster), enz.

Laten wij(n) maar lopen

Zowel in België als in Nederland inspireerde de Valtellina Wine Trail met de unieke combinatie van sport (lopen) en gastronomie tot tal van sportieve events. Onze Nederlandse buren organiseren een Limburgse wijnma-

‘Wijnstraat’, Visit Zuid­Limburg

Limburg Wine Trails, Wine Trailrun

De smaakzegel (of keurmerk) RVS­LB: Limburgs Streekproduct

DE WIENKUNNINGIN

Dao bie de ranke, wil ver dich bedanke

Doe dochter van Bachus, os wienkunningin

Was doe os zals schinke, wil ver gaere drinke

Doe dochter van Bachus, os wienkunningin

De tinteling in ‘t glaas

‘T boeket verwent os naas

Inge sjmaak vol en rond

En mit mate gezond

Langs Sinselbach, Geul en de Maas

Wat os altied wer verbaas

Bie asperges, kieës en haas

Ee genot veur d’r mond

Van d’r Limburgse grond

Langs Sinselbach, Geul en de Maas

Bie ’t kirkse van Aad de Haas

Heffe ver zoe gaer ’t glaas

Dae in Wahlwiller wont

Dae kiekt neet op ing sjtond

Lang Sinselbach, Geul en de Maas

Tekst en muziek: Erwin Lennarts en Huub Heijnens (Limbo-Express)

Ter gelegenheid van het eerste Wahlwiller wijnfeest, oktober 2000

Wijnkoningin, Wahlwiller wijnfeest

rathon (begin oktober) op onverharde wegen doorheen de wijngaarden. In België moeten we niet onder doen met bijvoorbeeld de Entre-Deux-Monts Wine Trail (Heuvelland), Wine Walk & Run (Hageland) of de Ravenstein Wine Trail. Maar dit zijn stuk voor stuk jaarlijkse evenementen. Patrick Franken gaat nog een stap verder. Hij organiseert sportieve initiatieven het hele jaar door: mountainbike tours, trailrun tours, wine hikes (wandelingen), wijntrips enz.

www.limburgwine.nl of Instagram: limburgwinetrails.

Samen duurzaam: Stichting Domaine Backerbosch [NL]

Een buitenbeentje is de wijngaard ‘Backerbosch’, een niet-commerciële geëxploiteerde

wijngaard in handen van de ‘Stichting Domaine de la Confrérie des Chevaliers Backerbosch’. Hun doel: dit stukje Limburgs cultureel erfgoed in stand te houden. Je vindt de wijngaard in Cadier en Keer, ten oosten van Maastricht. De naam komt van de Romeinse villa ‘Backerbosch’, daar gebouwd ca. 300 na Christus. De oude funderingen bevinden zich nog steeds (gedeeltelijk) onder de huidige wijngaard. De organisatie werkt met certificaathouders. Een certificaat of ‘jaarlijks lidmaatschap’ kost 100,00 euro. De certificaathouders delen jaarlijks mee in de wijnopbrengst van de wijngaard. Ze mogen vrijblijvend kosteloos deelnemen aan de jaarlijkse pluk, jaarlijkse degustatie en jaarlijkse verdeling van de wijn. Ze kunnen zich ook aanmelden bij de groep ‘Groene Vingers’ om zelf mee te helpen bij het onderhoud van de

wijngaard. Samen vormen de certificaathouders een gezellige ‘wijnclub’, waarin ze de passie voor wijn in een open cultuur delen. Leuk weetje, deze certificaten kunnen ook cadeau worden gedaan.

www.domainebackerbosch.nl

Commerciële opportuniteit: groothandel Horeca Van Zon [B]

Groothandel Horeca Van Zon blijft op zoek naar lokale wijnen met een goed verhaal voor hun lokale vestigingen. De groothandel is vertegenwoordigd in Lommel, Beerse, Beringen, Kampenhout en Evergem. Op dit ogenblik verdelen ze in hun verschillende vestigingen Genoelselderen, Schorpion, Beau Marais, Clos d'Opleeuw, Hoenshof, Cuvelier. Voor hun lokale vestigingen kozen ze in Vlaams-Brabant voor Wijndomein Chardonnay Meerdael en in Gent (Evergem) voor Veensche Glorie Evergem.

www.vanzon.be

Limburg wine, Wine Ride

Wijnkoningin, Wahlwiller wijnfeest

© Roy Coumans Photography

© Roy Coumans Photography

Voeding Lesage NV Westvleterenstraat 11

8640 Oostvleteren www.topwijnen.be info@topwijnen.be

057 40 04 52

0496 21 72 61

F: 057 40 03 94

BE 0436.084.086

“Bordeaux 2023” in primeur, nu te koop !

Nieuw: scan uw etiket en zie direct of de wijn in ons aanbod zit of niet!

Jaargang 2023: uitstekende klassieke Bordeaux wijnen aan zeer interessante prijzen, 30 tot 40% goedkoper dan vorig jaar! Het moment om een Ch. Léoville Barton 2023, Ch. Pontet Canet 2023, … aan te schaffen aan een betaalbare prijs, voor uzelf of als investering! Neem snel een kijkje op www.topwijnen.be onder “primeurwijnen”.

WOORDEN ONTBREKEN ME

Een fles kwijtruimen, dat doe ik wel eens. Gelukkig genoeg vind ik die dan terug, meestal nét op het moment dat de wijn zijn hoogtepunt bereikt. Ideaal om te genieten met vrouwlief na een tijd van lepeltjesverdriet. Meestal heb ik over de wijn, de druif of de streek nog wel wat breinpuin maar dat deert niet. Er is zelfs een zekere mate van verstekvreugde want dat avondje cinema met de vrienden was toch maar saai uitgedraaid.

Als de wijn dan ook niet te fel een terplekkernij is, dan ben ik helemaal tevreden. Want geef toe, dat hebt u ook wel eens meegemaakt.

U gaat op vakantie naar eender welke wijnmakende negorij. De wijn, ter plekke geproefd, blijkt van uitstekende kwaliteit en menige fles wordt gehoedzaam geproefd dan wel gulzig gesloopt. De bestelbon wordt gretig gevuld, de autokoffer nog voller. Thuisgekomen worden de pas verworven vakantiejuweeltjes pretoogjesgewijs in de kelder gestapeld.

Bij de eerstvolgende druilerige herfstdag, meestal ergens omstreeks halfzomer, ontkurkt u vol verwachting een eerste fles. Tonnerre! De betekenis van het neologisme 'terplekkernij' is dadelijk duidelijk... "Ginds, op dat zonnige terras, was hij nog zo lekker," hoort u zichzelf zuchten.

Gedenk, dat zelfs een van aleppohars stijf staande retsina in de Griekse veertiggradenzon verfrissend kan smaken, indien geschonken aan twaalf graden bij een gegrild visje. In volle vakantiesfeer. De genieter, niet het visje natuurlijk.

Zelf ben ik meermaals in de val gelopen waarvan ik niet wist dat ze een naam had. Dankzij het 'ontbreekwoord van het jaar 2023' kan ik ze benoemen: hoed u voor terplekkernijen.

HET LAATSTE WOORD

PETER DOOMEN

Wijnmeester Vlaamse Wijngilde

ONTBREEKWOORDEN 2023

Lepeltjesverdriet: het gevoel dat je krijgt wanneer je je partner voor een langere tijd moet missen.

Kwijtruimen: iets zo goed opruimen, dat je het niet meer terugvindt.

Breinpuin: de onbelangrijke, compleet nutteloze informatie die je toch je hele leven onthoudt.

Verstekvreugde: het geluk dat je ervaart om ergens niet te hoeven zijn.

Terplekkernij: een streekproduct dat op vakantie veel lekkerder smaakt dan thuis.

Op zoek naar Belgische Kwaliteitswijn?

Waaraan voldoen wijnen met het label 100% Belgische wijn?

• 100% in België geteelde druiven op het wijndomein.

• 100% gevinifieerd, verwerkt en afgewerkt door de wijnbouwer in België.

• Gecontroleerd en gecertificeerd door de Erkenningscommissie als: BOB (Beschermde OorsprongsBenaming) of BGA (Beschermde Geografische Aanduiding).

Onder andere deze domeinen beschikken reeds over het label 100% Belgische Wijn:

• Wijnkasteel Genoels-Elderen

• Wijndomein Waes

• Chardonnay Meerdael

• Wijndomein Kluisberg

• Wijngaard ‘t Verhaal LZ

• … een initiatief van: