Wijnspiegel 98

06

Banket Coninxdonck

Tafelrede van de voorzitter 08 Wijnkaart banket 11 Impressies 14 18

De wijnen van de Canarische Eilanden Situering van de eilandengroep 18 Druivenrassen 19 Klimaat 20 Appellatiesysteem 21 Wijnbouw op het veld 21 Proeven in bodegas 22 Ter aanvulling 24

Wat vooraf ging 27 Scala Dei 27

Op naar de top 30 Terroir en klimaat 32 Druivenrassen 32 Domeinen 33

Priorat 26 39

Couteaux du Giennois Situering en korte beschrijving 40 Klimaat 40 Druivenrassen 41

Alto Adige Abruzzo 49

Situering en klimaat 49 Druivenrassen 51

58

Na enige tijd lijkt alles “normaal”, alsof het steeds zo is geweest, niets nieuws onder de zon dus

En zo vergaat het ook mij, mijn eerste jaar als voorzitter zit er op, het wennen is voorbij, nu wordt het verder teren op de ervaringen van dat eerste jaar. Alles wat er te doen valt wordt vanaf nu “verwacht” van mij, de trein loopt en dat stopt zomaar niet!

Maar wees gerust, dit is geen geweeklaag, ik heb mijn voorgangers gekend, ik heb hen gehoord en ik wist het, hun raad was goud waard, hun aanbevelingen waren nuttig maar tenslotte moest ik toch mezelf zijn en blijven. Ook dat wisten ze, ze kenden me tenslotte al jaren binnen de commanderij en mijn al dan niet goede reputatie, mijn tekortkomingen en mijn skills, ze zijn me voorgegaan in hun oordeel want, zoals het spreekwoord zo mooi zegt: “het woord gaat verder dan de man ”

Ik bejubel nu geen Nieuwjaar maar een nieuw jaar, een jaar dat we met gerust geweten mogen en graag willen spiegelen aan het voorbije, gestart met een korte algemene vergadering, met het verwelkomen van nieuwe leden, met de vooruitzichten op mooie proeverijen

Die start was er alvast een om “U” tegen te zeggen; de Pannobile avond was een ontdekking! Zoveel diversiteit in de wijnen en toch zoveel eensgezindheid bij de makers, het streven naar perfectie en het bereiken van wat ik graag een voorbeeld van samenwerking noem; “het versmelten van verschillen in één Pannobile” Waarom werkt de politiek ook niet zo, waarom vinden zij geen “Pannobile akkoorden”?

Op het moment dat ik dit schrijf denken we met het bestuur diep na over “de beste fles”. We gaan zeker de winnaars en dus de getrouwen belonen met een zeer aantrekkelijke prijs, met een spannende avond en met voor iedereen de confrontatie met zijn/haar eigen smaak, zijn/haar eigen keuze van een pinot gris/grigio die tegelijk ook moet voldoen aan de toch wel strenge voorwaarden van onze wijnmeester! Wellicht was dat voor velen onder ons niet de eenvoudigste opgave, misschien zelfs iets te moeilijk? De tijd zal het uitwijzen, ik kijk er alvast naar uit.

Na Corona, nog steeds Corona, oorlog en energiecrisis maar onze proeverijen zijn er om dat alles even te vergeten, om allen samen één enkel doel na te streven, om in minder goede tijden steeds weer betere wijn te drinken, om niet alleen van de kleuren, de geuren en de smaken van de wijn, maar zeker ook van het leven te genieten en dat met vrienden. Ik las een mooie spreuk: “Ware vrienden zijn van die prachtige mensen die je komen zoeken in het donker en je dan terugbrengen naar het licht”

En net nu de prijzen van onze energie de pan uitswingen kunnen we beter de warmte van de vriendschap en het (ver)licht(ing) van de wijn optimaal benutten, onze vrienden terugbrengen naar het licht in de wijn!

“Het woord gaat verder dan de man”

Bij mijn aanvang als voorzitter beloofde ik voor iedereen een “praatpaal” te zijn, dat geldt nog steeds Mijn persoonlijke wens voor dit tweede jaar is jullie mening te kennen, wat leeft er onder de leden, wat zien meer dan 100 paar ogen misschien meer of anders dan die 8 paar van het bestuur? Een roodgloeiend staande telefoon en/of een uitpuilende mailbox, het schrikt me niet af. Jullie stem telt zeker mee, verbeteren, verjongen, veranderen, jullie kunnen dat bepalen, vergeet dat zeker niet! En als dat nodig/wenselijk is doe ik daar graag een flesje wijn voor open, why not?

En nu hop naar het vervolg van dit gildejaar, met hoop op wat rustigere tijden, hop naar de hoop dus.

Tot ziens met blije gezichten, Jullie voorzitter

Frans Moens

Kasteel Coninxdonck, locatie voor ons XXVI ° Kapittel en Banket.

Na twee jaar ‘coronagedwongen’ abstinentie kon Commanderij Gent weer haar Kapittel en Banket inrichten op 23 maart 2022 Het werd het zesentwintigste, na de feestelijke editie van XXV jaar Commanderij Gent op 15 juni 2019 dat de afsluiter was van vijfentwintig jaar werking en gepaard ging met het toekennen van niet minder dan 4 eretitels, aan Hugo Vandenbussche en Luc Wieme als ere-voorzitters en aan Michel De Cuyper en Pierre Paul Stacanov als ere-wijnmeesters Dat slotevent vond zoals gewoonlijk plaats in ‘ onze ’ oude, vertrouwde locatie De Lozen Boer in Lochristi En kijk, na eenentwintig jaren ‘DLB’ vond het bestuur het een goed idee om toch eens te veranderen van feestadres, en de keuze viel op het kasteel Coninxdonck. Wat velen allicht niet (meer) weten is dat dit geen ‘primeur’ is! Op 7 december 1996 richtte Commanderij Gent hier al haar derde Kapittel en Banket in, met een indrukwekkende intronisatie van tientallen gezel-wijnproevers, negen meester- en twee grootmeesterwijnproevers (lees hierover meer in Wijnspiegel nr 10!). De twee eerste Banketten gingen door in onze toenmalige proeflocatie, de Club of Flanders op het St-Pietersplein. Dat was een prachtige historische kelderruimte, maar ze hield toch teveel ruimtelijke beperkingen in die ons deden uitkijken naar de mooie faciliteiten en de toen ook al geroemde keuken van De Lozen Boer

En nu belandden we dus weer in Coninxdonck. Het leek me de moeite om iets meer te weten te komen over dat lieflijke kasteeltje gelegen aan de rand van de zo mooi ontsloten Gentbrugse meersen

Het kasteel Coninxdonck (Koningsdonkstraat 118 Gentbrugge) werd in eerste kwart 19de eeuw opgetrokken als buitenverblijf of château de plaisance, zoals er in die eeuw tientallen gebouwd werden door de Gentse bourgeoisie in de toen nog zeer landelijke randgemeenten, om de ongezonde stad te ontvluchten in de zomer Maar hier stond wél al een veel ouder slot dat teruggaat tot in 1313 en toen eigendom was van Elisabeth Muysconinckx, dame van Coninxdonck, gehuwd met Boudewijn Borluut In de periode van 1507 tot 1826 werd het kasteel bewoond door de familie van Baron de Thysebaert et de Gentbrugge. In 1793, ten tijde der Franse omwenteling, werd het geplunderd en in brand gestoken. In 1814 wordt het terug gerestaureerd en in 1828 wordt het gekocht door de heer de Sloovere Mejuffer de Sloovere huwt met de heer Van Melckebeke van de Nieuwenhuyse Vandaar dat het kasteel ook wel het Slooverskasteel werd genoemd In 1961 wordt de Heer Ferdinand van Den Nieuwenhuysen eigenaar van Coninxdonck. En in 1999 wordt het kasteel tenslotte gekocht door Traiteur Dirk Van Brussel.

Het nagenoeg vierkant omwalde domein met park en mooie vijver was/is omgeven en afgezet door (linden en populieren) dreven. Het kasteel werd gebouwd in empirestijl met twee bouwlagen en vijf traveeën. In de zuidelijk georiënteerde voorgevel valt het vooruitspringend middendeel op met een driehoekig fronton, dat vier klassieke Ionische zuilen bekroont die doorlopen in het eerste verdiep. Het interieur heeft ook nog zijn inkomhal en twee salons in Empirestijl, met bewaarde stucversiering op plafond en schouwmantels Het tuinhuis, de dienstwoning, stallen en koetshuis dateren van 1890 De huidige feestzaal met een capaciteit van wel 200 personen werd nog niet zo lang geleden opgefleurd tot een sfeervolle zaal mét cachet. Het wordt momenteel gerund en uitgebaat door Weddingexpert en MDV Catering (Vision Hospitality Group) uit Waregem.

Tafelrede van onze voorzitter

Goeie avond beste vrienden,

Als vijfde voorzitter wordt het er niet eenvoudiger op om met een tafelrede nog origineel te blijven Mijn voorgangers hebben alles al gezegd Maar ja, besturen (bestuurde, heeft bestuurd) is een regelmatig werkwoord, er moet dus regelmatig gewerkt worden en dat kende ik maar al te goed, ik doorliep eerder al 2 bestuursfuncties Voorzitten (zat voor, heeft voorgezeten) daarentegen is een onregelmatig werkwoord, dat betekent dat er onregelmatig moet gewerkt worden, anders gezegd moet een voorzitter zo af en toe eens een tandje bijsteken; om een tafelrede te schrijven bijvoorbeeld.

Vroeger heette dat een “sterk werkwoord”, ik hou me sterk. Tot zover de grammatica-les. Mijn vuurdoop heb ik een naam gegeven: De doos

“In mijn tijd”, zo beginnen ouderen meestal een predik tegen hun kinderen/kleinkinderen… In mijn tijd was er geen overvloed, toen werd niets weggesmeten en al zeker geen eten of drank. Er was geen frigo waarin restjes vers konden blijven, er was enkel de kelder En wie al eens zondigde, of wie al eens kieskeurig was werd steevast vermaand met de woorden: gij hebt den oorlog niet meegemaakt hé, anders zoudt ge dat wel weten, … met voedsel wordt niet gesold. En onder plichtsbewuste drang aten we dan wel eens wat minder fris uitziende restjes, of aten we die gehate plat gekookte en vies uitziende spinazie, dat bittere witloof, die stinkende spruitjes.

We dronken er als kind het water bij van de pomp, water van eigen steenput, geen blikjes of flesjes cola of andere frisdrank. Tafelbier mocht af en toe wel eens maar dat was even wennen, die bitterzoete rare smaak bleef lang hangen in de mond en stiekem at ik dan nog een steenhard gedroogde maar goed gekruide en lekkere bloedpens van eigen slacht. Dat lustte ik dan wel, het was mijn dessert en het verdreef die brakke herinnering van de tafelbiersmaak of die al even brakke watersmaak uit eigen put Wijn? Dat kenden we uit de godsdienstles, de pastoor dronk het in de mis en ook de rijken… tja, die kenden we niet, dat was een “ ver van mijn bed” wereldje. En nu? Wel nu gaan de restjes, als die al niet in de vuilbak zijn beland, naar de frigo om daar dan te worden vergeten en alsnog in de vuilbak te belanden. Vergeten restjes, het zou wat zijn geweest toentertijd in de kelder, een stank van jewelste!

Toen ik laatst in de kelder ging om eens op te ruimen stootte ik op een vergeten doos met onbekende inhoud

Om ergonomische overwegingen met name het sparen van mijn al wat oudere rug besloot ik de doos op een tafeltje te tillen. Fout dus, ze was loodzwaar en de bodem was door de tand des tijds een beetje vochtig, dus minder sterk geworden. Zo halverwege de hoogte van de vloer tot de tafel begaf de bodem het Twaalf flessen vergeten wijn ploften op mijn voeten maar wonder boven wonder brak er slechts één enkele Wijnvlekken alom sieren sindsdien mijn “werkbroek”, een benaming die ze na tal van vergeefse waspogingen heeft gekregen, van mooi casual quasi nieuw naar werkbroek met wijnvlekken, het is een hele promotie.

Pomerol 1974 kon ik uit de besmeurde etiketten opmaken

We zouden hem eens moeten proeven dacht ik, de geur van de gebroken fles neigde in geen enkel geval naar azijn, noch naar kurk of naar geen enkel van de foutieve geuren die ik ooit heb ervaren en die me zijn bijgebleven.

De geur van muf karton zou wel aan die gescheurde doos liggen vermoedde ik, hoewel met merlot… je weet maar nooit.??? Veel hoop op “lekker” had ik echter niet, want gegoogelde wijsheid zei me dat 1974 geen groot jaar was in Bordeaux. Zou ik ze dan maar direct wegwerpen? Ge zijt zot zeker? Ik hoor het mijn vader en grootvader al roepen, gij hebt den oorlog niet gekend zeker? Voeding werp je zomaar niet weg! En wijn al zeker niet

In het slechtste geval draaien we die wijn wel in een stoofpotje, of in een coq au vin of we bereiden er van die lekkere varkenswangetjes mee, een lekker wijnsausje is nooit te versmaden Het vooruitzicht op wekenlang stoofpotjes eten deed me weer aan vroeger denken, eten wat de seizoenen ons brachten, groenten uit eigen tuin, boontjes tot ze onze oren uitkwamen, Ga ik die gevallen wijn nu met de benaming seizoensgroenten bestempelen? Nee, natuurlijk niet maar, jullie begrijpen me wel zeker?

Ik werd wakker uit mijn nostalgische overpeinzingen en dacht aan de gekende spreuk, hoe luidt die nu ook alweer : je mag het vel van de wijn niet verspillen voor hij geproefd is Er zat niks anders op dan al die flessen te openen, ze te proeven, één fles op te offeren om de geproefde flessen terug aan te vullen en ze dan te herkurken. Wel, dat hebben we gedaan.

Eén exemplaar hebben we soldaat gemaakt tijdens een bestuursvergadering bij ons thuis, de commentaren waren unaniem en vooral beleefd; mmm, die is nog verrassend lekker… voor zijn leeftijd. Vooral die laatste woorden: ” voor zijn leeftijd” waren veelzeggend.

Dat zeggen sommige, al even beleefde kennissen soms ook tegen mij, ge ziet er nog goed uit voor uwe leeftijd, wat kalend, grijzend, rimpelig maar met een nog mooie sixpack, netjes verpakt in een beschermende speklaag. Beleefdheid, een mooie karaktertrek die de spiegel echter niet kent. Maar nu terug naar de kelder. Oude kelders kunnen iets griezelig hebben, zelfs met het licht aan zijn ze donker, ze ruiken muf, zijn kil en vochtig

Onze kelder daarentegen is niet oud en toch, soms toch ook griezelig, luister… Ik hoorde… geluiden in de kelder.

Zo'n tijdje geleden, een drietal weken , heb ik mijn wijnen horen spreken Ik kwam beneden in de kelder en hoorde klaar en helder:

De oude Bordeaux deed ambetant en riep naar de andere kant: "Zeg jij daar , bleke Rosé die kleur van jou, wat is daarmee? Ge zijt geen rooien of geen witten , zo ' n kleur zie ik niet zitten "

De Rosé antwoordde boze: "mijn kleur , meneer , is roze. laat jij maar naar je stop eens kijken, hij lekt al jaren, zo zal blijken, laat er maar een nieuwe in stampen, dan kan je wijn niet meer verdampen."

Gelukkig hebben we nog af en toe nog een beetje poëtische fantasie… ik geef toe, infantiele fantasie soms, maar geen enkele spiegel kan het mooie daarvan tegenspreken. Infantiel! Willen we niet allemaal stiekem terug naar die onbezorgde mooie kindertijd, houden we niet allemaal van dat jeugdig sentiment waarin toekomst en voor ons zelfs wijn onbekende begrippen waren?

Zijn we met zijn allen niet ieder jaar weer benieuwd wat de nieuwe, jeugdige wijn ons te bieden heeft en of die geboren is onder het goede gesternte van een groot wijnjaar? Onze wijnpassie maakt dat we echter ook even in onze “wijnspiegel” kijken, geeft die ons niet af en toe een realistisch beeld, een spiegelbeeld in en voor de toekomst? We verlangen met zijn allen naar het bezit van een zo rijk mogelijk gevulde kelder, een kelder vol wijn met veel verouderingspotentieel.

En als je die dan hebt, dan is er die onzekerheid, het verlangen om hem te proeven is onweerstaanbaar en daar gaan onze goede voornemens dan, die wijn zou op zijn best moeten zijn na 10 jaar, maar is dat wel zo? Is dat wel zo?

Met een lichte plof ontkurken we slechts één fles van die dure kist. En miljaar, miljoen keer een miljaar, die heeft dan kurk, om dood te vallen is dat.Een tweede fles moet eraan geloven en ja, oef, die is lekker, gelukkig Toch is het zonde om die jeugdige wijn zo vroeg te drinken Wroeging overvalt ons, waarom zijn we toch zo ongeduldig? Het zal mij alvast niet meer overkomen denk ik dan.

Nu die pomerol uit 1974 nog drinkbaar is gooien we die kurkfles dan maar in het stoofpotje, een beetje kurk met veel look, dat merk je niet De rest van die tweede geproefde fles bewijst zijn superieure kwaliteit door de dag erna nog steeds lekker te zijn; de wroeging maakt plaats voor het gelukzalig besef dat er nog 10 flessen in de kist zitten, op zijn best binnen 10 jaar… Maar is dat wel zo? Is dat wel zo?

je ooit twijfelen, ooit ongeduldig zijn bel dan, er is hulp onderweg Dank voor jullie aandacht en eet smakelijk

Frans Moens

Coninxdonck 26 maart 2022

Champagne Jean-Noël Haton, Brut réserve

Dit champagnehuis werd in 1928 gesticht door Octave Haton. Het kwam tot volle ontwikkeling in de jaren ´70. Jean-Noël Haton en zijn zoon Sébastien bewerken vandaag 60 ha, waarvan 45 ha in eigen bezit, onder meer in Damery en Hautvillers. Ze streven naar excellentie en verwijzen daarvoor naar de filosofie van Octave: «La perfection exige la maîtrise de chaque détail C’est l’expression de l’ensemble qui fait un champagne d’exception.»

De Brut réserve wordt gemaakt op basis van 35% pinot meunier, 35% pinot noir en 30% chardonnay. Een rijping sur lattes van minimum 36 maanden zorgt voor een mooie complexiteit en delicate aroma ’ s

Aldeneyck Pinot brut

Het domein Aldeneyck is erg bekend en geliefd bij onze Commanderij, dankzij de fel gesmaakte degustatie die stichter Karel Henckens heeft verzorgd op 30 november 2019 Karel en zijn Nederlandse collega Harry Vorselen, eigenaar van het wijndomein Thorn, waren de grote pleitbezorgers van de unieke grensoverschrijdende appellatie BOB Maasvallei Limburg, die sinds 2018 erkend is door Europa Een schitterend terroir, moderne technieken, strenge kwaliteitseisen, toewijding en passie staan garant voor de karaktervolle wijnen van domein Aldeneyck Daarom hebben we Karel geïntroniseerd tot ere-gezel.

Mocht

De Pinot brut vonden we in 2019 allen heel lekker en geschikt voor het aperitief. We hebben te maken met een assemblage van pinot blanc, pinot gris en pinot noir De rijping sur lattes van 30 maanden geeft aan deze schuimwijn ook in 2022 een zeer fijne expressieve neus en een perfecte smaakbalans.

Aldeneyck Pinot gris barrique 2020

Van de Pinot gris barrique 2017 werden we in 2019 lyrisch In de kronieken lezen we dat o.m. hij een halssnoer van tranen had en een elastische afdronk van 5 tot 15 seconden. De jaargang 2020 is veelbelovend, en wordt nu al beschreven als een kunstwerk en “ een subliem sprookjeshuwelijk tussen delicate druiven en hoogstaand hout Het resultaat is gebottelde gratie, met een elegant evenwicht, een magische mondvullende textuur en een schitterend samenspel tussen zuivere zuurtjes en meesterlijke molligheid.” Dé culinaire pinot gris bij uitstek. De fumé-toets zal u niet ontgaan.

du Bouchot, Pouilly-Fumé, Calicem 2018

Deze wijn is een herinnering aan onze Pouilly-Fumé-degustatie van 18 september 2021. Eigenlijk hadden we deze wijn al voorzien voor het – afgelaste – banket van juni 2019 We kochten hem bij de familie Kerbiquet, die het bedrijf stichtte in 1966 in SaintAndelain en in 2006 pionier werd van biologische wijn in de regio (certificatie in 2009) We wisten toen niet dat de wijnmaker al bijgestaan was door de jonge en ambitieuze Antoine Gouffier, eigenaar sinds 2019. Antoine is van plan om volledig op biodynamische wijnbouw over te stappen Begin 2022 is Domaine du Bouchot uitgeroepen tot ontdekking van het jaar door La Revue du Vins de France (LARVF)

Met Calicem 2018 ontdekken we een houtgelagerde sauvignon blanc die minder aan valeriaan of buxus doet denken dan aan acaciahoning, groene appel, jasmijn. Zachtheid alom en fijne fraîcheur. De productie was beperkt tot 4200 flessen. Deze wijn heeft twee naamsveranderingen ondergaan: Calicis in 2019 en MCMLV (1955) in 2020

Domaine La Roche, Cuvée Eléonore, Pessac-Léognan 2015

Deze wijn komt uit de prestigieuze bordelese appellatie Pessac-Léognan, waar de rode wijnen zijn gekend om hun elegantie, evenwicht tussen kracht en raffinement, en pure fruitsmaak Domaine La Roche is de tweede wijn van Château Roche-Lalande. De eigenaars, José en Brigitte Rodrigues-Lalande, hebben het domein van 18 ha aangekocht in 2004 in de gemeente Martillac. Ze hebben belangrijke investeringen gedaan om de wijnmakerij te moderniseren en een optimale vinificatiekwaliteit te leveren In het totaal bezitten ze 40 ha en maken met veel vrijheid diverse wijnen

Cuvée Eléonore is een assemblage van cabernet franc, cabernet sauvignon en merlot. De jaargang 2015 werd in de Concours Mondial de Bruxelles 2017 bedacht met een gouden medaille.

Loacker, Corte Pavone, Rosso di Montalcino 2016

Het domein Corte Pavone ligt in Toscane en strekt zich uit over 16 hectare over de heuvels van Montalcino op een hoogte van 500 meter Het is sinds 1996 eigendom van de familie Loacker en werd opgericht door Rainer Loacker Deze biologische pionier maakte geleidelijk aan de overstap naar de biologisch-dynamische landbouw. Tegenwoordig gebruikt hij alleen homeopathische behandelingen voor zijn wijnstokken. Enkele jaren geleden liet hij een nieuwe bio-architectonische kelderbouwen in het hart van de wijnmakerij Zijn zoon Hayo beheert nu de wijnstokken en de vinificatie Rosso di Montalcino wordt verplicht gemaakt van 100 % sangiovese grosso

Deze druif staat bekend om zijn aroma ’ s van amarenakersen, braambessen, kruidigheid, gedroogde theeblaadjes, leer, florale en tabakstoetsen De lichte, kleiachtige bodem draagt bij aan het karakter van deze Rosso di Montalcino

Eiswein 2016

Weingut Becker-Steinhauer maakt al meer dan 300 jaar wijn. Met veel kennis van zaken en met hart en ziel leidt Karsten Becker, 8e generatie, dit wijndomein De wijngaarden liggen in en rond Mülheim, aan de Moezel De rieslingstokken groeien tussen Brauneberg en Zeltingen op steile rotsen uit leisteen gevormd in het Devoon (580 tot 220 miljoen jaar gelden). Karsten legt de nadruk op een minimale en zachte behandeling van de wijnstokken en de druiven. De natuur moet haar werk doen: “Die Natur gibt sich selbst die größten Geschenke ”

De Riesling Eiswein 2016 komt van druiven gekweekt op de Mülheimer Sonnenlay, een heuvel die ligt aan een afgesloten meander van de Moezel. Ze werden handgeplukt in december 2016 en in januari 2017. Het palet van aroma ’ s is zeer gevarieerd, en de mond biedt een mooie balans tussen zeer zoete fruitmolligheid en zeer levendige zuren. Een kostbare wijn, als we weten dat Eiswein heel zeldzaam wordt

Becker-Steinhauer, Mülheimer Sonnenlay Riesling

In februari van dit jaar waren we (Philippe Khazzaka en ikzelf) op bezoek op twee van de zeven Canarische eilanden: Gran Canaria en Tenerife. We bezochten er verschillende wijnmakers

Één van hen was Juan Jesus Mendez, die ons verwelkomde op zijn wijndomein Viñatigo. Juan-Jesus is een bekende naam op het eiland en daarbuiten. Hij redde een paar bijna verloren gegane druivenrassen van de ondergang en op zijn domein van 12 ha teelt hij een 16tal rassen en maakt een 25tal verschillende wijnen We konden een groot deel van zijn wijnen proeven en ook eens horen hoe het nu zit met alle appellaties van de Canarische eilanden. Hij vertelde ons ook over zijn streven om tot één gemeenschappelijke appellatie te komen die Islas Canarias zal heten, met de bedoeling om de bekendheid van deze wijnen op te krikken tot wereldniveau. Hij verzorgde onlangs de redactie van een boek over de wijnen van de 6 eilanden (op eentje is er namelijk praktisch geen wijnbouw) Het boek zelf is gratis te downloaden als pdf in zowel Spaanse als Engelse versie op de site van de DOP Islas Canarias. Titel : “Acerca del Canary Wine” of in het Engels “Around Canary Wine” – te vinden op : https://www.canarywine.com/en/about/ en wat naar beneden scrollen.

Hieronder volgt een boekbespreking en enkele proefnotities van ter plekke geproefde wijnen, niet enkel bij Vinatigo maar ook bij andere wijnmakers

Situering van de eilandengroep

De Canarische eilanden liggen midden in de Atlantische oceaan Vanaf de tijd van Christoffel Columbus waren ze een onontbeerlijke aanlegplaats om van daaruit de oversteek te wagen naar het nieuwe continent. Waarom onontbeerlijk? Wel, als je nu Frank Deboosere de weerkaarten ziet tonen dan komen onze weersystemen meestal uit het westen, en als je met een zeilboot die richting uit wil dan moet je eigenlijk tegen de wind varen Meer zuidelijk naar de evenaar zijn er echter passaatwinden die richting het Amerikaanse continent blazen (vanuit het oosten en dit praktisch het hele jaar door) en net aan het begin van deze zone, voor de kust van Afrika zijn deze eilanden gelegen.

De Canarische eilanden bestaan uit 7 bewoonde eilanden. De wijnproductie situeert zich voor bijna 50% op het eiland Tenerife, gevolgd door 30% op Lanzarote, dan La Palma met 14% en tenslotte met kleine percentages op Gran Canaria, El Hierro en La Gomera Op Fuerteventura is de wijnbouw verwaarloosbaar klein In totaal beslaat het wijnareaal momenteel 6757ha. Het hoogteverschil van de wijngaarden gaat van zeeniveau tot 1700 meter hoogte. Een groot verschil in microklimaten dus op een kleine afstand van mekaar. Heel wat fincas (= wijnboerderijen) hebben gronden op meerdere honderden meters hoogteverschil, waardoor verschillende wijnstijlen mogelijk zijn Er wordt zowel schuimwijn, witte, rode, rosé als zoete wijn geproduceerd

Wat de eilanden typisch maakt en wat zeker zijn weerslag heeft in de smaken is het feit dat ze van vulkanische oorsprong zijn. Er is altijd wel een vulkaan actief op de archipel. In het boek worden de verschillende vulkanische oorsprong periodes per eiland in detail besproken en wanneer je wijnen proeft, kan je heel duidelijk de verschillen hierin terugvinden in de geuren en smaken.

Canarische druivenrassen

De vulkanische ondergrond zorgt er ook voor dat er op de eilanden nooit phylloxera geweest is waardoor er heel veel oude wijnstokken te vinden zijn Nieuwe wijnstokken worden trouwens ook nu nog direct in de grond geplant en niet eerst geënt op Amerikaanse onderstokken. Doordat de druifluisplaag er nooit geweest is en ook vandaag niet echt voet aan de grond kan krijgen zijn de Canarische eilanden eigenlijk een museum van oude wijnstokken uit Europa Van alle druivenrassen die werden meegebracht door de zeilschepen die uit Spanje of Portugal vertrokken voor de oversteek naar “Las Americas” overleefden er een veertigtal variëteiten. De wijnproductie was er heel belangrijk en vormde een groot deel van het inkomen van de de bewoners Het was namelijk de laatste stopplaats vòòr de grote oversteek van anderhalve tot twee maand De zeelui namen hier proviand aan boord en wijn nam daar een groot deel van in beslag, omdat drinkbaar water eerder bederfelijk was op zee

Van die 40 druivenrassen die momenteel op de eilandengroep geteeld worden zijn er enkele die alleen nog hier te vinden zijn. Per eiland zijn ze dan ook nog een stuk verschillend en sommige komen enkel op één eiland voor Verspreid over de eilanden vind je vooral bermejuela in wit en listan negor, listan rosado (een mutatie van palomino fino) en malvasia rosada of malvasia aromatica. De laatste drie zijn rode druiven.

Een paar druivenrassen als voorbeeld die maar op één eiland te vinden zijn: op Tenerife vind je nog de vallerra (wit), vitoriera (wit), listan rosa (rood), malvasia purpura (rood) en mollar cano rosado (rood). Ideaal voor de liefhebber van speciallekes. Op Lanzarote vind je : malvasia volcanica (wit), breval negro (rood) , torrontes volcanico (rood) en uva de año (rood).

Qua aanplant zijn in aantallen volgende het belangrijkst: in Wit listan blanco, malvasia volcanica en vijariego blanco. In rood listan negro, negramoll en vijariego negro.

Het boek bespreekt meer dan 25 druivensoorten, die meteen meer dan 90% van de totale aanplant vertegenwoordigen.

Klimaat

Het klimaat kan moeilijk anders zijn dan een zeeklimaat En toch is er per eiland een enorme variatie tussen Noord en Zuid mogelijk Ik leg het uit met als voorbeeld Tenerife. Op het midden van het eiland bevindt zich een hoge vulkaan. Deze vulkaan zorgt ervoor dat de natte oceaanlucht moet stijgen. Door te stijgen vormen zich wolken die eigenlijk niet over de vulkaan zelf geraken. Men noemt deze wolken die er bijna dagelijks zijn de ‘ mar de nubes’ of de ‘ zee van wolken’ De noordkant is dus de natte kant Bij ons bezoek was het zo dat het in het zuiden (DO Abono) al 2 jaar de facto niet geregend had, terwijl het noorden van het eiland zo groen was als Engeland. Wetenswaardig is dat er in de DO Abono door de extreme droogte elk jaar minder en minder opbrengst is, momenteel zelfs minder dan 15% van wat een goed jaar zou zijn.

Daarnaast is de hoogte tov de zeespiegel belangrijk voor het lokale microklimaat. Men spreekt over 3 subzones: de kustzone tot 400 m hoogte, de middenzone met de meeste regen en ook de koudste temperaturen, en de topzones die boven de wolken uitkomen en waar het enorm droog is Raar genoeg is door het effect van de wolken de middenzone de “koele klimaat zone ” om wijn te produceren, gevolgd door de warmere zone dicht bij de zee.

De gemiddelde jaartemperatuur op de eilanden is 20.7 graden Celsius, zonder hoge uitschieters naar boven of naar beneden Niet voor niets noemt men het de eilandengroep waar het altijd lente is De zuidelijkste eilanden of de zuidelijke kant van de eilanden is altijd gevoelig warmer en daar kan je in sommige delen van tropische temperaturen spreken.

Gemiddeld valt er slechts 160 mm regen per jaar, maar dat is dus met enorme verschillen op de eilanden zelf, en vooral afhankelijk van de hoogtemeters

Appellatiesysteem

Vandaag zijn er een 320 bodegas op de archipel waarvan er een 242 zelf bottelen In totaal zijn er meer dan 8000 verschillende eigenaars verspreid over de 7 eilanden Vijf eilanden hebben hun eigen denominatie: DO La Palma, DO La Gomera, DO El Hierro, DO Gran Canaria en DO Lanzarote. Fuerteventura heeft er geen en moet het stellen met’ Spaanse landwijn’ (ook al is deze op een eiland geproduceerd). Tenerife echter heeft 5 denominaties: DO Ycoden Daute Isora, DO Valle de la Orotava, DO Tacoronte – Acentejo, DO Abona en DO Valle de Guimar

Deze 10 denominaties zijn echter zelfs voor de meeste Spanjaarden totaal onbekend. Daarom komt er nu een nieuwe denominatie waarvan de meeste wijnboeren hopen dat ze zal helpen op het gebied van marketing: DOP Islas Canarias – Canary Wine Een denominatie met een Engelse benaming vervat in de bewoording, om meteen ook internationaal aan te spreken.

Binnen deze laatste appellatie wordt er ook een piramide opgenomen, gebaseerd op het bourgondische systeem Onderaan de piramide staat de Vino de Region waarvan de druiven in principe van alle eilanden mogen komen Erboven staat Vino de Isla (wijn van een eiland) maar deze benaming wordt behalve op Tenerife en Fuerteventura niet gebruikt gezien ieder ander eiland zijn eigen DO heeft. Daarboven is er nog een Vino de Municipio (gemeentelijke appellatie) en daarboven nog Vino de Parcela die een specifieke wijngaard aanduidt

Dit nieuwe systeem wordt nog niet door iedere wijnboer gebruikt maar vindt meer en meer opgang.

Wijnbouw op het veld en Vinificatietechnieken

Wanneer je door de eilanden rijdt zie je verschillende snoeitechnieken Deze zijn grotendeels bepaald door de grootte van de percelen en ook door de zon en wind. We herkennen duidelijk gobelet, cordon de royat en pergola systemen die frequent voorkomen. Iets specifieks zijn echter de gevlochten wijnstokken, een techniek die dikwijls op de rand van een perceel wordt toegepast: het perceel wordt daarmee afgeboord en op het perceel zelf wordt er veelal ook een andere groentensoort geteeld

Net zoals op andere eilanden kan je ook in kuilen ingegraven stokken vinden. De vele verschillen en de hoogtemeters zorgen ervoor dat er weinig mechanisatie mogelijk is en het meeste werk gebeurt dus manueel Zeker omdat er heel wat terrasbouw is met soms één enkele rij stokken.

Men probeert zoveel mogelijk biologisch te werken al is dat niet altijd gemakkelijk. Toch zie je ook hier een trend om het meer en meer te doen.

Qua vinificatietechnieken is er de laatste jaren enorm geïnvesteerd in moderne infrastructuur. Overal vind je wel inox vaten en labo’s op de domeinen om kwaliteit onder controle te houden. Tevens zijn er ook al betonnen eieren en amforen te zien. Het specifieke aan de wijnbouw is dat alles kleinschalig is.

Zelfs grotere spelers zijn verplicht om kleinere tanks bij te houden want de percelen dienen meestal apart gevinifieerd omdat ze klein zijn, op een ander moment geplukt worden en ook met andere rassen beplant zijn In de praktijk betekent dat dat je dicht bij een aanbod komt zoals we in Bourgogne zien Soms is er maar van één specifieke wijn één of twee vaten beschikbaar van 300 liter.

Proeven in bodegas

Ga je lokaal proeven dan maak je best vooraf een afspraak De meeste boeren begrijpen Engels en doe je wat moeite in het Spaans dan stemt hen dat opperbest. Leuk is ook om een wijnbar aan te doen. Er zijn er enkele hele goede zoals “Canary Wine” die een stek hebben op verschillende eilanden en die zowel glazen als flessen aanbieden. Soms vind je er ook een sommelier die je doorheen een reeksje wijnen van verschillende oorsprong loodst en je veel doet ontdekken

Bij de wijnmakers moet je, door de kleine hoeveelheden die ter beschikking zijn, wel dikwijls betalen voor de proeverij, maar het laat je dan ook toe om niets te kopen. Opsturen naar België vanuit de eilanden is namelijk quasi onbetaalbaar In ons land kan je wel wat Canarische wijnen verkrijgen bij La Buena Vida of via internet (bv uit Duitsland)

Er zijn op de eilanden maar een paar coöperatieven maar ook daar is het belangrijk op voorhand een afspraak te maken Wat de eilanden zo uniek maakt is de parcellaire structuur en ook het veelvoud aan soorten vulkanische ondergrond In quasi alle wijnen komt de mineraliteit die dit terroir met zich meebrengt naar boven Die mineraliteit uit zich in toetsen van fumé, vuursteen maar ook zwavel, ziltigheid. Je vindt ze terug zowel in witte als in rode wijnen.

Meestal moet er geblend worden, al is het maar door de kleine hoeveelheden, al worden ook hier en daar mooie monovariëtale gemaakt

De meer noordelijke delen van de eilanden kunnen perfect wijnen maken zoals in een cool climate stijl maar genieten daarnaast ook van het feit dat er ieder jaar voldoende warmte is om de druiven tot voldoende rijpheid te laten komen In de neus komt dan ook veel fruit naar voren en kruidigheid en in de mond krijg je frisse zuren en voldoende aciditeit in combinatie met fruitmolligheid. En de rode bevatten, afhankelijk van de rassen natuurlijk, zeker voldoende tannine.

Volgens de lokale wijnmakers kan je over de eilanden heen een paar conclusies trekken: - Lanzarote kan wijnen geven waar de zwavel bijna uit je glas springt; - Het noorden van Tenerife en ook Gran Canaria geven toegankelijkere wijnen.

- Sommige druivensoorten zoals bijvoorbeeld de rode baboso negro brengt de mineraliteit meer naar voor en zal op hetzelfde perceel tov de vijariego. Bij wit is de albillo Criollo deze die meer de vulkaantoetsen naar voren brengen tov bijvoorbeeld de malvasia Aromatica Liefhebbers van meer zwavel toetsen zoeken dus best de juiste druif op.

Heel wat wijnen zijn echte bewaarwijnen, dit zowel in wit als zeker in rood. De prijszetting is niet goedkoop maar zeker wel verdedigbaar: manueel werk, kleine percelen en opbrengsten, veel verschillende cuvées, transport (van vaten naar het eiland en flessen van het eiland) enzoverder Maar het zijn en blijven unieke wijnen met uitzonderlijke aromacombinaties. Heel leuk om te ontdekken, zeker al omdat ze zeldzaam zijn deze wijnen.

Een paar proefnotities van ter plekke : DO Gran Canaria : Las Tirajanas – 2019 – Verijadiego – monovarietal 100% verijadiego druif. Deze intens gele wijn munt uit door mineraliteit in de neus , aangevuld met rijp wit fruit , exotisch fruit en Aloë Vera geur. Er zit in de mond wat ziltigheid en een frisse aciditeit. Ideaal voor bij de lokale keuken met oesters en schelpdieren

DO Gran Canaria : Las Tirajanas – 2019 – Blanco Afrutado (beperkte oplage) Combinatie van malvasia volcanica , albillo criollo , listan blanco Deze strogele wijn is heel aromatisch met een kruidigheid, abrikoosgeur en mango die naar boven komt De mineraliteit vind je er zeker ook terug Dit is een witte wijn met restsuiker die toch heel wat aciditeit bevat en mooi in balans is Hij past zeker bij een oosters gerecht

DO Gran Canaria : Las Tirajanas – 2019 – Tinto roble Rode wijn van listan negro, castellana negra, tintilla , vijariego negro Intens kersenrode wijn met een neus van rijp rood fruit , met kruidigheid, balsamico , sinaasappelschil en peperTevens gebrande toetsen , mineraliteit en wat grafiet De wijn start mollig maar er komt nadien heel wat fraicheur , tannine is aanwezig maar minder uitgesproken. Het is een elegante kruidige, mineralige wijn die makkelijk toegankelijks is en toch heel wat complexiteit heeft Hij zou passen bij een in de pan gebakken secreto van het ibericovarken

DO Islas Canarias Tenerife - Vinatigo – 2021 - Listan Blanco

Volgens de wijnbouwer quasi gelijk aan de Palomino uit Jerez) In de neus wat hop, mineraliteit (vulkanisch), floraliteit en wit fruit. De wijn heeft een mollige aanzet en toch voldoende zuren Hij zou heel goed passen bij een carpaccio van coquilles maar ook bij gegrilde vis

DO Islas Canarias Tenerife - Vinatigo – 2020 – Baboso negro (100%)

De Barboso negro druif is eigenlijk identiek aan Fruxeira in de Dao en Alentejo uit Portugal De wijn heeft 1 jaar vat gehad waarvan 1/3de nieuw In de neus heel wat animaliteit , leder , rijp rood en zwart fruit , fumé , mineraliteit. Mollig in de mond maar met een korte afdronk , eindigend op zuurtjes. Lekker bij een stoofpotje van kalfsvlees.

DOP Tacoronto-Acentejo Presas Ocampo Tinto Origen – 2019 - Listan Negro (90%), negramoll, tintilla.

Intense robijnrode wijn met een neus van rijp rood fruit , kruidigheid, gebrandheid, mineraliteit , animaliteit en wat zwoel. Veel zuurtjes in de mond , veel tannine en weinig mollig.

Ter aanvulling:

Net na het uitschrijven van dit artikel werd er door Vinopress een winetasting georganiseerd waarop een negental boeren (of hun vertegenwoordigers) aanwezig waren. Het sprak vanzelf dat Philippe en ikzelf daar enthousiast naartoe zijn gegaan. We proefden er nog meer wijntjes uit de archipel en werden door een paar 4 bijkomende bodegas gecharmeerd:

Bodegas El Sitio, Bodega Lacasmi (cooperatieve) en Bodega La Haya uit Tenerife, en uit Gran Canaria : Bodegas Fronton de Oro.

Bij El Sitio, die voor alle wijnen de DOP Islas Canarias gebruikt, kunnen we zeker de instapwijn El Sitio Tinto 2019 aanprijzen, een wijn met een neus van zwart fruit, chocolade en koffie, een mooi evenwichtige aciditeit, met nog wat hoekige tannine die binnen een paar jaar om van te smullen zal zijn. Hun parcellaire wijnen De Yanes Tinto en Blanco zijn nog beter en brengen goed de mineraliteit naar boven.

Bij Lacasmi, die alles onder de DOP Abono op de markt brengt, waren we beide onder de indruk van de prijs/kwaliteitsverhouding van hun instapwijnen die ook al onder 10 euro heel wat mineraliteit naar voor brengen Hun namen: Chasnero Tinto en Chasnerro Blanco.

Bij La Haya, die enkel witte wijnen produceert en dit onder de DO Valle de la Orotava, zijn ze voor een stuk gespecialiseerd in wijnen met schilmaceratie Hun semi orange Barrica 2019 was zeker de moeite en hun klasbak is een echte orange wine Piel de La Haya 2020: de combinatie van een stuk oxidatie en vulkaniciteit maakt het echt tot een aanrader die ook nog wat baat zal hebben om verder op fles te rijpen.

Fronton de Oro (DO Gran Canaria) kon ons dan weer bekoren met zijn rode wijnen Deze zijn monocepages Listan negro, vijariego, listan prieto en tintilla geven elk specifieke toetsen met heel mooie combinaties van mineraliteit en lichte rijping op Amerikaans hout.

Ga je op reis naar de Canarische eilanden zoek dan zeker de denominaties op internet op Allen hebben ze een aparte website die de aangesloten wijnboeren vermelden Neem contact vooraleer je ze bezoekt want het zijn kleine bedrijfjes waar niet altijd iemand aanwezig is. De meesten antwoorden vlot op de mails die je stuurt, zelfs in het Engels.

Een paar adressen:

- CanaryWine : wijnbar met twee vestigingen die heel wat mooie wijntjes per glas te koop aanbiedt Te vinden in de Mercado de Vegueta, puesto 90, op Calle Mendizabal 1 in Las Palmas de Gran Canaria en ook in de Mercado de Nuestra Senora de Africa, Patio central, puesto 26 in Santa Cruz de Tenerife. www.canarywine.eu en www.facebook.com/canarywine. Let wel: de winkel is eigenlijk niet meer dan een wijnstand met wat tafeltjes

Tenerife :

- Bodegas Vinatigo : Travesia Juandana, Cabo Verde, s/n in 38411 La Guancha – Tenerife - vinatigo@vinatigo.com

- Casa del vino “La Baranda”: op Tenerife is dit de plaats waar alle denominaties worden uitgelegd en waar altijd een aantal wijnen per glas te proeven zijn Je vindt er ook een museum dat alle denominaties van het eiland mooi naast mekaar zet. Calle San Simon 49, 38360 El Sauzal, Santa Cruz de Tenerife, Islas Canarias www.casadelvinotenerife.com

- Bodega La Haya, Calle Calzadilla, Cruz Santa s/n38413 in Los Realejos, Santa Cruz de Tenerife lahayabodegas@gmail com

- Bodega Lacasmi/ Soc Cooperativa Agricola San Miguel op de South General Highway, 5 San Miguel de Abona, Tenerife – www lacasmi com

- Bodegas El Sitio: Calle Barranco San Juan, 47 in CP 38358 Tacoronte, Santa Cruz de Tenerife www.bodegaselsitio.com

Gran Canaria :

- Bodega cooperativa Las Tirajanas: Calle Las Lagunas s/n, 35100 San Bartolomé de Tirajana, Las Palmas, Gran Canaria – info@bodegaslastirajanas.com

- Bodega Fronton de Oro / Hoya Camaretas : La Lechuza CP 35329 in Vega de San Mateo, Gran Canaria – frontondeoro@hotmail com – www frontondeoro com

Dominique Santens

In het verwachtingsvolle uitzicht op de afbouw van de verlammende coronamaatregelen – de Alto Adige avond op 29 januari moest alweer uitgesteld worden - schoven we op 19 februari in grote getale aan voor een hernieuwde kennismaking met de meest spraakmakende wijnregio van Spanje: Priorat(o) Het was toch al acht jaar geleden dat we deze topwijnen in de kijker plaatsten (22/3/14, zie WS 72), en daarvoor , op 13/12/03 , samen met het omliggende Monsant én twee wijnbouwers in de zaal (WS 36). Op die bijna twintig jaar stond de tijd niet stil , en al zeker niet in dat toen afgelegen berglandschap in Catalunya , comarca (provincie) Tarragona! Wat konden we opsteken van de mooie presentatie en selectie van wijnmeester Dominique Markey?

Gelegen op zo ’ n 150 km van Barcelona is het gebied het best te bereiken via de kuststad Tarragona, vanwaar de A7/T11/N420 u westwaarts naar het hoofdstadje Falset voert, dat nog geen 3000 inwoners telt De andere 22 dorpjes tellen allemaal minder dan 500 inwoners! Hier zitten we in het zuidelijk deel van de wijnregio die letterlijk omringd wordt door de DO Monsant (1800ha) en in het Noorden verder aansluit op de DO Conca de Barbera (3800ha). Priorat zelf telt momenteel 2.163,97 ha wijnareaal op 17.629 ha DO afbakening. Maar dat was ooit wel anders!

Wat vooraf ging

Laat ons even de geschiedenis induiken en teruggaan tot eind de 12° eeuw (1194-1215), toen de Cartoixa van Scala Dei werd gesticht , of preciezer van Santa Maria d’Escaladei Cartoixa is Catalaans voor Kartuizerklooster Het was het eerste klooster van die orde op het schiereiland, gesticht door paters uit de Provence, en op instigatie van koning Alfonso I, met het toepasselijke epitheton “de Kuise”… Zeven eeuwen lang kende het kartuizerklooster periodes van grote pracht en uitstraling. De monniken bewerkten de velden, bouwden molens, en vooral, verspreidden de wijnbouw Maar in 1835 leidde de confiscatiepolitiek van de liberalen ertoe dat het klooster op twee jaar tijd veranderde in een puinhoop In 1991 schonken de toenmalige eigenaars het aan de Generalitat die een gedeeltelijke restauratie ondernam. Je kunt het sedert 1998 bezoeken. Het is niet die ene gerestaureerde monnikencel die de omweg waard is maar de gehele site die daar zo prachtig tegen de voet van de Sierra de Monsant aan ligt.

Cellers Scala Dei , een verhaal van vallen en opstaan: De monniken van het Kartuizerklooster maakten in 1263 hun eerste wijn. Helaas , na de confiscatie van Mendizábal ontvluchtten ze het klooster in 1835 , aangevallen door de Priorats De kartuizers keerden nooit meer terug La Cartuja en zijn landerijen werden kort daarna , in 1844 , aangekocht door vijf families die er een wijnbedrijf oprichtten La Sociedad Agrícola La Unión ligt daarmee aan de oorsprong van Cellers de Scala Dei. In 1878 stuurden ze flessen op naar de wereldtentoonstelling van Parijs en tien jaar later naar die van Barcelona en werden ze telkens bekroond met een gouden medaille. In 1974 werd de bodega “heropgericht en brachten ze de eerste moderne Priorat wijnen op de markt” , aldus de website https://cellersdescaladei com/pages/historia “In 2007 zetten we een nieuwe sprong voorwaarts door ons technisch team te vernieuwen” zo formuleren ze het. Maar in werkelijkheid werden ze enkele jaren tevoren (gedeeltelijk) overgekocht door cavagigant Codorniú. De kelders liggen nog steeds in het dorpje Escaladei , op de hoofdstraat , prestigieus ‘rambla Cartoixa’ genoemd Geert van Alhambra herinnert zich nog zijn bezoek aan Manuel Peyra, zijn vrouw Pilar en zus die toen boven de kelders woonden De wijnen van Scala Dei , van de Negre tot de Cartoixa , waren de eerste Priorats die Alhambra in de winkel had , en dat van in hun beginjaren 90-91 toen Priorat nog een blinde vlek op de kaart was voor velen. Ik herinner me nog een memorabele Cartoixa vertikale op een zondagmorgen, met ondermeer Michel De Cuyper, toen we de 1974 , 76 en 77 konden vergelijken en de 74 er als beste uitkwam , zo staat het nog in Geert’s geheugen gegrift De zoon van Lieve De Puydt wist te vertellen dat je in de wijnshop ter plekke nog die grootse 1974 kunt kopen, maar dan wel aan zo ’ n 240 euro… De druiven van Cellers Scala Dei komen van zo ’ n 70 hectaren en niet minder dan 41 fincas 70% is beplant met garnatxa Ze werken vrij biologisch, en gebruiken bvb schapenmest Ze maken – naast twee witte – niet minder dan 6 rode cuvées , waaronder de Cartoixa , vroeger hun topwijn Nu zijn dat de Sant Antoni en de Masdeu die ter plekke toch respectievelijk 75 en 80€ moeten kosten. Parker en de Guia Penin geven ze 95/100 punten….

Net als overal in Europa slaat de phylloxera hier ook toe, vrij vroeg vanaf 1876 De lokale wijnbouwers kwamen amper toe aan heropbouw van het areaal, maar zochten werk in de textielindustrie. Vooral de jaren 1920 waren rampzalig door slechte oogsten. Het oprichten van enkele coöperatieven tussen 1917-30 was het enige positieve initiatief, maar de moeilijke werkomstandigheden op de steile hellingen en het gebrek aan goede wegeninfrastructuur om de wijnen te transporteren naar bvb de kust bestendigden de terugloop. Toen (begin) de jaren dertig een poging werd ondernomen om ‘Priorat’ als wijnregio te laten erkennen brak wat later de Burgeroorlog uit, zodat men tot 1954 diende te wachten op een effectieve DO status

Maar die erkenning op zich betekende nog geen renaissance In de jaren zeventig werd de meeste wijn en vrac verkocht en waren er nog amper drie wijnbedrijven die wijn bottelden: Scala Dei, De Muller en Masia Barril. Het opkomend kusttoerisme versnelde nog de exodus van de bevolking. Maar op het eind van datzelfde decennium ‘geschiedde het wijnwonder’ en veranderde alles

De man aan wie we dit te danken hebben is de Fransman René Barbier Ferrer. Hij werd wel in 1950 in Tarragona geboren in een familie van wijnhandelaars met Franse roots en genoot zijn wijnopleiding in Beaune, en vervolgens in Limoux en aan de Université du Vin de Bordeaux (zie verder) In 1979 liet hij zijn oog vallen op een wijndomein in dat van god verlaten gat Gratallops, waarvan hij vermoedde dat de zeer oude stokken garnacha en cariñena/carinyena op dat ruwe terroir een enorm potentieel hadden, mits ze verstandig werden bewerkt en gevinifieerd. Hier zou Clos Mogador geboren worden, een ondertussen mythische wijn die Barbier onmiddellijk aan een toen ongehoorde prijs op de markt zette (*) Rondom hem groeide al snel een kleine groep eveneens ‘verlichte geesten’ zoals Carles Pastrana, ooit journalist, die een wijndomein begon dat hij “Costers del Siurana” noemde; Siurana is een riviertje en ‘costers’ is het Catalaans voor coteaux, maar we kunnen hier misschien beter spreken van terrassen. Daar ging hij Clos de l’Obac en Miserere maken, die al even beroemd geworden zijn. De Obac bracht hij in 1987 voor het eerst op de markt maar in dat ‘gezegende jaar 1979’ was de toen 27 jarige Pastrana daar al met zijn 19 jarig vrouwtje Mariona Jarque – net als Barbier - op zoek naar oude wijngaarden. José Luis Pérez Verdú kwam erbij met Clos Martinet in Falset. In 1996 heeft hij de leiding overgedragen aan zijn dochter Sara, oenologe én echtgenote van René Barbier junior. Zo zie je maar… Het devies v Pastrana: “Del vi la veritat no s 'explica; del vi, la veritat es destapa. Over de wijn kan de waarheid niet verteld worden, om die te kennen moet je hem ontkurken” (**)

Daphne Glorian, een Zwitserse, en vriendin van Barbier en Palacios, kwam er bij in de jaren negentig, op hun uitnodiging en raad om met hun hulp een domein uit te bouwen. Zij gaf het de naam Clos Erasmus, misschien een knipoogje naar het nu internationaler karakter van het groepje? En ze werkt sinds 2004 biodynamisch op haar 7 hectaren

* Philippe Rapiteau beweert in zijn wijnblog ‘La pipette aux 4 vins’ dat het Pierre Crisol , stichter van de Gault et Millau wijngids, was die Barbier vroeg om zijn (tussen een reeks rioja’s blind geserveerde) eerste editie van de Mogador opnieuw te mogen proeven om hem vervolgens uit te roepen tot ‘le plus grand vin de Catalogne’ We schrijven 1992 Parker zal hem volgen met een 94/100 score

** Een mooie waarheid die door La Buena Vida werd overgenomen ten geleide van hun cataloog Niet verwonderlijk als je het verhaal achter dit wijnhuis kent: een jonge Vlaamse advocaat Wim Vanleuven werkte in het begin van de jaren negentig als jurist in Barcelona en beleefde van nabij de opkomst van een nieuwe lichting Spaanse wijnmakers. Hij merkte dat de kwaliteitsverbetering van de Spaanse wijnen nog niet tot in België was doorgedrongen, en richtte daarom in 1994 een invoerfirma op die hij de naam La Buena Vida gaf En een van de eerste wijnmakers die hij in België introduceerde , was Carles Pastrana

Maar nog bekender en belangrijker als pionier van de heropleving van Priorato is Alvaro Palacios. Zijn verhaal wordt uitvoerig uit de doeken gedaan door Fiona MorrisonThienpont in haar boek “De grote wijnfamilies” (Lannoo 2018) Alvaro (met klemtoon vooraan) werd in 1964 geboren in Alfaro, in de Rioja, als 7° van 9 kinderen in een wijnbouwersfamilie Hij vervoegt in Bordeaux zijn broer Antonio om er te studeren aan de Wijnuniversiteit. En het toeval wil toch wel dat in datzelfde huis René Barbier logeert, die hem vooreerst binnenloodst bij Petrus … en hem later zal verleiden tot de Priorato wijngaarden Maar eerst zal Alvaro zich met zijn neef associëren (‘Descendientes Palacios’) in het toen al even weinig bekende gebiedje van Bierzo (NOSpanje) om er algauw topwijnen te maken zoals La Faraona

Maar ook op het ouderlijke domein laat hij een nieuwe wind waaien, oa door het wijnvolume tot één derde te reduceren, en met zijn broer Rafael maakt hij van in 1997 de grote witte rioja Placet Op de 100 hectaren van La Montesa produceert Alvaro alleen crianza wijnen, met weinig eiklagering, en voor één keer betaalbaar (dixit Fiona) Hij opteert ook resoluut voor de fijne garnacha die hij ver boven de cariñena plaatst. Hij zal in Rioja ook het idee van een noodzaak aan meer terroir getypeerde wijnen lanceren, die hij graag een ‘ cru ’ statuut zou geven.

Zoals ik al zei is het via Barbier die in Priorat al een klein wijngaardje had (9ha, 0,5 beplant, gekocht voor het equivalent van 6000 euro nu!) dat Alvaro zich zal aansluiten bij het Clos groepje. Ja dat had ik nog niet vermeld: alle 5 hierboven vermelde prioatopionniers geven aan hun domeinnaam het woord ‘clos’ mee, een duidelijke verwijzing naar de Bourgondische cru climats De samenwerking van die ‘Cincos Magnificos’ doet mij onvermijdelijk denken aan een soortgelijk, even beroemd gezelschap in Noord-Portugal: de vijf ‘Douro boys’ die sedert 2003 de grote rode topwijnen uit die streek gezamenlijk promoten. Het zijn Dirk (van der) Niepoort, Cristiano van Zeller (Quinta Vale Dona Maria), Tomás Roquette (Quinta do Crasto), João Ferreira Álvares Ribeiro (Quinta do Vallado) en Francisco Olazabal (Quinta do Vale Meão) Voor meer info hierover verwijs ik graag naar ons Dourowijnreis nr WS 88)

Om terug te keren naar Alvaro, hij kreeg van de anderen de bijnaam ‘de dolfijn’, en zo zou hij ook zijn eerste wijn noemen ‘Clos Dofí); maar in 1993 kon hij de zeer oude garnacha wijngaard L’Ermita kopen: 1,4 hectare, NO gelegen op net geen 500 meter Hier zou hij een meesterlijke wijn gaan maken die we kunnen vergelijken met de Unico van Vega Sicilia, en die daar qua prijs ook niet veel voor onder doet, makkelijk boven de 1000€/fles!

Het succes van die voortrekkers werd natuurlijk door anderen opgemerkt Grote Spaanse wijnbedrijven (zoals Torres, Freixenet en Codorniù, Bodegas Pinord… kochten ook gronden in Priorat. En dat deden ook kapitaalkrachtige buitenlanders. Zo hebben Gerard Depardieu (hij weer) en Formule 1-piloot Michael Schumacher hier geïnvesteerd. Ook een Belg was er als de kippen bij om Prioratwijn te maken: Dirk Hoet, (volgens De Standaard “telg van Anco-familie, ja, van die bloem, paneermeel en pasta”) die in 1999 zijn dierenartsjas aan de haak hing en naar hier verkaste. We bezochten hem op onze fameuze Commanderijwijnreis op 8 april 2005 in Poboleda, op zijn Mas de les Pereres (lees WS 41, p.16). En natuurlijk roken ook grote buitenlandse wijnbouwers de opportuniteit. Eén voorbeeld maar: Bernard Magrez, eigenaar van château Pape Clement GrCrCl, La Tour Carnet en nog een 40tal andere domeinen worldwide, bezit in Priorat 10 ha op 'Herencia del Padri'. En nog een bewijs van de uitstraling van Priorat: 80% van de wijn wordt uitgevoerd! Daar kan Bordeaux (43% in 2020) een puntje aan zuigen!

Op naar de top

Wat een verhalen! En dan hebben we nog niet verteld hoe de wijnstreek in die veertig jaar gemetamorfoseerd is, niet alleen op oenologisch vlak. Na tien jaar (in 1989) was er nog steeds maar 600ha geplant, ooit was dat meer dan 5000! En nu zijn er volgens de precieze cijfers van Dominique 2163,97ha aangeplant op een zeer groot DO potentieel van 17629 hectaren Die worden nu bebouwd door 575 wijnbouwers waarvan er 114 ook effectief wijn maken. Maar er is meer: in het jaar 2000 waren het uitzonderlijke potentieel én de verwezenlijkingen al zo frappant dat Priorat DOQ werd, waarbij de Q voor Qualificada staat, en het daarmee Rioja, de enige ander DOCa, naar de kroon stak

De typisch Catalaanse-Castilliaanse rivaliteit en jaloezie zorgde ervoor dat pas negen jaar later Spanje over de brug kwam met de officiêle erkenning als denominacion de origen calificada. Het areaal strekt zich over 12 gemeenten: La Morera de Monsant, Escaladei, La Vilella Alta, Vilella Baixa, les Dues Vilelles, Torroja del Priorat, Gratallops, El Llorar, Porrera, Belmunt del Priorat en oostelijk deel van Molar + noordelijk deel van Falset. Falset zelf ligt eigenlijk in de DO Monsant, je moet dus een onderscheid maken tussen de geografische regio Priorat en de kleinere DO afbakening. Maar het bleef niet bij die upgrade naar DOQ/Ca. Reeds in 2002 deed het concept van ‘vi de finca’ (wijn van het domein) zijn intrede, het was eigenlijk een vraag naar een invoeren van crus in Priorat De Consejo Regulador ging in 2019 nog een stap verder onder de projecttitel “Els noms de la Terra” met de bedoeling de ondertussen doorgevoerde identificatie van alle wijnpercelen te valoriseren in een piramidale structuur.

Momenteel (situatie mei 2021) gaan 51 bodegas mee in dit verhaal, goed voor 121 wijnen

Aan de basis liggen de ‘vi de la DOQ’, de generieke wijnen van de appellatie; Dan heb je de ‘vi de Vila’ een communale aanduiding waarbij de druiven/wijn van 1 dorp moet komen. Momenteel nog maar 41; De ‘vi de Paratge’ zou de essentie van een microklimaat moeten weergeven, en zo werden er niet minder dan 459 geïdentificeerd Hier gaan we dus echt de Bourgondische toer op. Er zijn er al 31 (stokken van min. 15 jr, max. 4000kg/ha); Op de vierde trap staan de ‘vinya classificada’ die verwijzen naar 1 wijngaard, met maximaal 4000kg/ha rendement en minstens 20 jarige stokken. Tot nu toe hebben slechts 3 bodegas een dergelijke wijn: Clos Mogador, Vall Llach en Mas d’en Gil; De absolute top tenslotte is de ‘ gran vinya classificada, als het ware een premier grand cru classé eretitel toegekend vooreerst aan de mythische L’Ermita 2017 van Alvaro Palacios, gevolgd door “Mas de la Rosa” 2019 de Vall Llach, “ en de Tossal d’en Bou” van Mas Doix. Uiteraard gaat het hier om wijnen van 1 enkele wijngaard binnen 1 gemeente, uitsluitend van garnatxa en carinyena stokken van meer dan 35 jaar oud en met een max oogst van 2 500 kg / ha

De term ‘paratge’ werd al in 2014 ingevoerd door de Consejo Regulador van de Cava en de eerste ‘ cavas de paratge’ werden in 2016 officieel voorgesteld, er zijn er nu een goed dozijn (alles hierover in mijn artikel in WS 94 of KenWijn Magazine 33 , p11).

https://www youtube com/watch?v=GJNo2Qc-sJw filmpje van 29/4/21 in het Catalaans weliswaar

Het Priorat terroir en klimaat

Priorat is een ruige streek, ook klimatologisch vrij extreem, met koude noorderwinden zodat vorst mogelijk is van in de herfst (oktober) tot in het voorjaar (april). Gelukkig kunnen warme oostenwinden voor opwarming zorgen in bepaalde zones, en ook de Mediterrane zeewind, de garbinada genoemd, levert mildere temperaturen aan Bovendien zijn er diverse microklimaten In de zomer is het er meestal broeiend heet en droog (er valt 450 mm neerslag, maar in sommige jaren zelfs tot 750mm). Dit alles maakt wijnbouw niet evident hier, met risico op coulure bij te hoge temperaturen of bij overvloedige regen. Ook indroging van de bessen en dus zeer kleine oogstvolumes, vooral bij vieilles vignes, zijn courant Zo vermeldt Vall Llach 500 gram druifjes per stok Rendementen van slechts 20 à 16 hl/ha zijn hier normaal En veel minder kan ook! Niet verwonderlijk dus dat nieuwe aanplantingen dikwijls noordelijk gericht zijn en dat men soms in ‘tris’ oogst.

Qua bodemstructuur zitten we in de Alt Priorat op schiste/leisteen, sterk gelijkend op die van de Douro, alleen zitten er op bepaalde plaatsen mica partikels in, en noemt men die bodem hier llicorella. In het zuidelijker Baix Priorat is het eerder kalk dominant. Tenslotte is er nog een platter deel rond Belmunt (en Falset) met verbrokkelde graniet. Het geologisch plaatje kan ook complexer zijn: in Scala Dei bijvoorbeeld zit je met 50 % llicorella op 400 m en met 50 % kalk + klei op 600 m Meestal is er amper een zachte bovenlaag zodat men voor het aanplanten van nieuwe stokken soms gebruik maakt van dynamiet om kleine putjes te slaan. Leisteen is natuurlijk een fantastische ondergrond voor wijnbouw: het houdt de warmte van overdag op tot diep in de nacht, laat het water door, bevat weinig organische elementen en geeft mineraliteit in de wijn.

Druivenrassen, autochtone én internationale

Van oudsher telt men hier niet minder dan 15 rode en 18 witte druivenrassen (‘raïms’ in het Catalaans) maar dé twee rode beroemdheden zijn zoals al vermeld garnacha / garnatxa negra en cariñena/carinyena, goed voor respectievelijk 40 % en 25% van de aanplant Beide druiven zijn ook zeer sterk verspreid in de Côtes du Rhône en de Languedoc-Roussillon maar zijn vermoedelijk vanuit deze streek naar Frankrijk/ Occitanië gebracht. De benaming ‘carinyena’ ligt hier in Priorat wel wat onder vuur, ondermeer omdat ze ook verwijst naar de gelijknamige, zeer oude DO Cariñena (°1932) in de provincie Zaragoza/regio Aragon – alhoewel die zich paradoxaal genoeg steeds meer profileert met mooie garnacha wijnen! In Priorat spreek je dus best van ‘mazuelo’ of van ‘samsó’, twee lokale synoniemen voor de carignan Omdat mazuelo en garnacha stokken pas écht Priorat getypeerde wijnen opleveren als ze oud zijn (vinyes velles), werd voor de nieuwere aanplantingen vooral naar de grote Franse klassiekers gegrepen: syrah ( 9,5 % , 223 ha) cabernet sauvignon (9,2%) , en merlot (5,7%, 98ha) Verder is er nog de rariteit garnatxa peluda, zo genoemd omwille van haar harige bladeren, wat tempranillo/ull de llebre en zelfs cabernet franc en pinot maar in volume zijn die slechts peanuts. En oh ja, ik mag niet vergeten mee te geven dat de term velles vinyes niet meer zomaar op de etiketten mag vermeld worden omdat ze te vaag is. Els noms de la Terra certifieert de term alleen voor wijngaarden van meer dan 75 jaar oud, of aangeplant vóór 1945 Garnatxa negra en carinyena zijn dus de ‘aanbevolen druivenrassen’ De eerste kenmerkt zich door zijn dunne schil, minder kleur dus, is minder tanninerijk en ook met minder aciditeit, maar wél met veel suiker en een hoog alcoholgehalte. De samsó daarentegen is bijna het omgekeerde: dikke schil en veel tannine + aciditeit (indien jong), met speciale kruidigheid.

Maar we mogen niet vergeten dat er ook witte Priorato wijnen zijn, ook al is dat steeds minder Ze vertegenwoordigen momenteel nog 8,5% (in 2001 nog >10%) De klassieke witte priorat is een assemblage van overwegend garnatxa blanca en wat macabeu (=viura). Er staan een 100 ha garnatxa blanca en amper 25,7ha macabeu. Verder is er nog wat verrassend Pedro Ximenez en viognier Het dikwijls licht oxidatieve karakter van die witte priorats (denk ook aan de oude witte rioja’s) ligt wellicht niet zo goed in de smaak van het moderne publiek, maar ze zijn fantastisch met bijvoorbeeld oude, droge kazen.

De domeinen en de geproefde wijnen

Tijd nu om de selectie van Dominique van dichtbij te gaan bekijken Ze had de proefavond als volgt opgebouwd: eerst een vergelijking tussen twee monocépages garnatxa en carinyena, vervolgens drie assemblage wijnen, en na de pauze drie wijnen blind op een rij, waaronder 1 van de fameuze ‘clos-wijnen’ namelijk Clos Mogador. Een originele benadering dus!

Mas Simsó, Negre 2019, Vi de vila Poboleda.

Dit domein bestaat al sinds 1976, maar werd overgekocht van de eerste Zwitserse eigenaars door een Belgisch koppel Simon Van Acker en Sophie Blieck Een kleine speler met 3 ha wijngaard op 5ha tussen Porrera en Cornudella de Montsant. De naam Simsó is een samentrekking van de voornamen van de wijnmakers maar ook een leuke knipoog naar de Catalaanse benaming van de carignan-druif: samsó De Vi de Vila Poboleda is een piepkleine llicorella-klei wijngaard van 0.74 ha, op een hoogte van 377-386 meter, met garnatxa stokken van 45 en 23 jaar oud.

De druiven werden manueel geoogst op 28 september 2019. Het was de eerste oogst van deze cuvée van Simon en Sophie. Qua vinificatie: koude maceratie met de schillen gedurende 48 uur gevolgd door een fermentatie van 31 dagen met autochtone gisten (dagelijkse pigeage); opvoeding van 12 maand in gebruikte eiken vaten van 1 en 2 jaar (225 liter, finegrain en medium toast). Sedert 2009 werd ook wat syrah en malbec aangeplant, en grenache blanc en viognier, waarmee dus een witte priorat gemaakt wordt.

Robijnrood, licht van kleur. Een wijn met een jong uitzicht en een zekere viscositeit Aroma’s: Immobiel: vrij gesloten, vooral (rood) fruitige toetsen. Na walsen: delicate kruidigheid (witte peper), aards , een animale toets. Weinig of geen gebrande elementen.

Smaak: Krokant fruitig, filmend , zacht De rijpe tannine komt als laatste , de mond is dus nog wat gefaseerd Geen alcoholgevoel, ondanks zijn 15% . Afdronk: Gemiddeld.

Eindindruk: Een leuke wijn maar we missen wat priorat herkenning Score: 13 , 4/20 Prijs: 18 €

De wijnmakers van dit domein heten Jordi Aixala et Sussi Alcait. Zij startten hier in 2006 op een familiale wijngaard (reeds in 1980, maar die toen wijn aan de coöperatieve leverde). In 2005 maakten ze 300 flessen van hun eerste wijn ‘Pardelasses’, en sedert 2012 beschikken ze over hun eigen wijnmakerij én label. Ze zijn van bio naar biodynamie overgegaan, werken bvb met eigen schapenmest. Les Clivelles is de naam van hun oudste wijngaard, op de hoge kammen van Torroja met zachte schiste ondergrond met 100 % carinyena, stokken van 10-25 jaar. De gisting gebeurt in plastieken vaten van 750 l, gevolgd door een lagering van 1 jaar , op 30 % eik en 70 % kastanje vaten (die laatste zorgen voor zachtere tannine)

Donkere kleur hier: ondoorzichtig, mooie spiegel. Aroma’s: Animaal , leer , een duidelijke kruidigheid (kruidnagel, zoethout), zwart fruit (bessen)

Smaak: Mooie aanzet , mooie vulling, een warme rijpheid en fruit. Duidelijk aanwezige tannine , goed verweven al. Afdronk: Lang. Eindindruk: krachtig type wijn Score: 14 , 2/20 Prijs: 17 , 25 €

Celler Aixalà i Alcait, Clivelles de Torroja , Vi de vila Torroja, 2017

Celler de l’Encastell Marge’ 2017 DOQ

Carme Figuerola & Raimon Castellvi startten hun wijndomein in Porrera, midden de jaren ’90. Raimon is een goede bekende van heel wat van onze leden en klanten van Alhambra. Hij was samen met Ricard Zamora, commercieel verantwoordelijke van Encastell en van Ardevol, aanwezig op ons jubileum banket, 10 jaar Commanderij, en we bezochten hen op onze wijnreis daar ter plekke in april 2005 (remember het ritje in de 4x4 in de heuvels rond Porrera; lees ook WS 41)

Zijn drie oude wijngaarden (70-100jr) liggen op een hoogte van 500m, en hij breidde uit met eigen aanplant in 1995 en 2008. (ook in Monsant startte hij in 2015 met 7ha en maakt daar samen met zijn associé Jaume Vallès wijnen op Cal Besso). De man zit dus niet stil: in 1999 vernieuwde hij de te klein geworden oude casa ‘pairal’ en breidde die in 2004 uit met een bovengrondse installatie/cuverie Hij vergist dus op het gelijkvloers, maar lagert in Franse en Amerikaanse vaten onder de grond. Marge is zijn basiswijn, ‘Roquers de Porrera’ is zijn vlaggenschip (40 Car 40 Garn 20 syrah en merlot) en dan zijn er nog hun twee monocépages Roquers de Samsó en Roquers de Garnatxa.

De Marge (de naam verwijst naar de terrasmuurtjes, die ook op de oude etiketten stonden afgebeeld – nu verbeelden de fauna en flora figuurtjes het levende ecosysteem in de wijngaard) komt van Mas d’en Ferran (5 ha) + Els Arbres (1,2 ha: 2000 stokken / ha) met rendement van 1,5 tot 2kg / stok Het is een (jaarlijks aanpasbare) assemblage van 50% garnatxa, 20% cabernet sauvignon, 15% merlot, 10% carinyena en 5% syrah. 1 jaar lagering op eik en hij maakt er Jaarlijks 18000 - 20000 flessen van

Het oppervlak is donker , met dikke tranen. Aroma’s: eucalyptus, zwart en donker fruit (cassis), kersencompote, “Al Azajar” (=sinaasappelschil)

Smaak: Striemende tannine , beukende alcohol , aciditeit , volgens Alain. Afdronk: Lang. Eindindruk: Een zwoele , stormachtige wijn, iets te jong om nu te drinken Ik vond er persoonlijk meer dan ooit de charmante , evenwichtige blend in terug waarmee de wijn telkenjare zo goed scoort.

Score: 14 , 8/20. Prijs: 20 , 20 €

Celler Ardèvol Coma d’en Romeu 2017 DOQ

De Ardèvols zijn al eeuwenlang wijnbouwers in Porrera, en in de jaren negentig leverden ze druiven aan Clos Martinet In 2000 stichtte Josèp Ardevol zijn eigen wijnmakerij, hij volgde daarbij het voorbeeld van zijn goede vriend Raimon Castellvi.

Hij beschikt nu over 10 hectaren en produceert zo ’ n 35000 flessen per jaar Hij sloeg ook de weg in naar bio en biodynamische wijnbouw, en werkt recentelijk met de bekende oenoloog Roser Amorós. Toen ik een paar weken na onze proeverij naar hem informeerde bij Alhambra, vernam ik helaas dat Josep, voor de vrienden Tio Pepe, op 3 maart overleden is aan kanker Hij laat een vrouw en drie zonen achter.

Ook van hem proefden we zijn basiswijn, Coma d’en Romeu, genoemd Zijn topper is de Terra d’Hom (80% syrah, 10% merlot en 10% carinyena voor de 2017) Manuele pluk uiteraard voor een assemblage van 5 x 20 % cabernet sauvignon (wijngaard Coma d’en Romeu), merlot, syrah, garnatxa, carinyena. Langdurige schilmaceratie, gevolgd door zachte persing Lagering: 24 maand op Franse bordelese vaten Hij maakte er 7 431 flessen van

Intens donkerrood , bijna zwart. Mooie tranen. Aroma’s: Zwart fruit , bessen , bramen , blauwe bessen , vanille , onderbos , kruiden (munt, laurier), chocolade , moka , kool , animaal Een warme neus Smaak: Een mooi versmolten evenwicht waarin mooie , edele zuren aanwezig zijn Lange afdronk Krachtig én elegant Score: 15 , 4/20 Prijs: 19 , 10 €

Celler Burgos Porta, Petit Mas Sinén 2015 DOQ

We verplaatsen ons naar Poboleda, waar deze familieboerderij al in de 17° eeuw gevestigd was, en er al van in de 19° eeuw wijn gemaakt werd. Salvador Burgos, Conxita Porta en hun dochters bewerken er nu 15 ha op 300 - 500 m, NO hellingen. Hun aanplant van garnatxa en carinyena dateert al van de jaren 1950. De cuvée Petit Mas Sinén maken ze sedert 2009 van vrij jonge stokken van 8 - 18 jaar De ‘ coupage ’ : 31 % garnatxa, 30 % carinyena, 16 % cabernet sauvignon en 23 % merlot Schilmaceratie en gisting: 21 dagen, malolactische omzetting in inox vaten, klaring met eiwit en zachte filtering. Vrij korte lagering van 6 maand op eik.

Intens gekleurd, geen spoor van veroudering Aroma’s: Immobiel: gesloten, Na walsen: gedroogde pruimen, kersen , kruidig, mineraal (krijt), zwarte bessen , koffietoets.

Smaak: Deze wijn is voldoende gebalanceerd met tannine , fraîcheur en mooie zuren. Middellange afdronk. Eindindruk: Mooi.

Score: 15 , 4/20 Prijs: 14 , 30 €

Bij onze terugkeer in de zaal na de pauze wachtten drie glazen op ons (Salomon?) oordeel en gingen we dus op zoek naar de plaats van die fameuze Clos Mogador in dat rijtje. Maar laat ik eerst de drie bodega’s voorstellen.

Noot: de assemblage van de 3 toppers verschilde niet zoveel wat de hoofddruiven betreft: het aandeel garnacha was respectievelijk 45/40/50% , en dat van caryena 29/20/20%.

Clos Mogador 2019 Vinya Classificada Gratallops

Ik verwijs uiteraard naar wat we hierboven al schreven over René Barbier De man heeft dus een single vinyeard van 20 ha in Gratallops. Zijn clos was oorspronkelijk een vi de finca (2000), en is nu in de op één na topcategorie beland als vinya classificada wijn. De assemblage is als volgt : 45 % garnatxa, 29 % carinyena, 16 % syrah, 10 % cabernet sauvignon Na de malo ging hij 18 maand op Franse eik, en na enkele maanden fleslagering werd hij gebotteld in juni 2021 Er werden niet minder dan24 300 flessen van afgevuld, ondanks het extreem lage rendement van 9,1 hl/ha! Op 8 april 2005 bezochten we laat op de avond Clos Mogador en serveerde René Barbier en personne ons onder meer de Mogador van 2004, zowel op fles als op cuve… om dat topmoment vervolgens te ‘verteren’ in zijn restaurant Les irréductibles! Dat waren nog eens tijden

Clos Dominic Vinyes Baixes 2018

Dit familiaal wijnbedrijf werd in 1986 opgericht door Francisco Castillo en Dominic Bairaguet. Ze kochten in 1998 de wijngaard La Tena, in Porrera, op 430 m hoogte. Ze beschikken over 7ha, waarvan de grote helft zeer oude stokken van 70-100 jaar oud In 2002 kwam hun eerste wijn op de markt, met bescheiden middelen Kleine rendementen: 500 g druiven per stok = 3 - 4 kleine trossen , dat geeft 13 à 15 000 flessen/jaar = ±16 hl/ha. De druiven voor onze “Vinyes Baixes” komen – zoals de naam al aangeeft – van het lager gelegen deel La Tena. Manuele oogst met selectie in de wijngaard. Na vinificatie 16 maand lagering op eik, dan een zachte filtering, gevolgd door maanden fleslagering Assemblage: 40 % garnatxa, 40% merlot en 20 % carinyena

Pinord, Mas Blanc “+7 “ 2018 DOQ

Het grote familiebedrijf Pinord, met zetel in Villafranca del Penedés (en wijnen uit Rioja, Rueda, Ribera, Rias Baixas etc ), is momenteel aan de derde generatie toe met Joan Josep Tetas Op onze wijnreis bezochten we zowel Mas Blanc - mét avondbanket en Kapittel waarbij Juan en Rosa Maria Tetas erelid werden van onze Commanderij - als hun installaties in Villafranca, waar we ook nog ons afscheidsdiner hielden. De Tetas kochten in de jaren negentig in Belmunt en Falset 18ha die ze Mas Blanc noemden . Ze legden er indrukwekkende terrassen aan waar de naam van hun andere cuvée ‘Balcons’ trouwens naar verwijst Ze gingen in Priorat al dadelijk de biologische toer op en hun wijnen verkregen als eerste in Priorat in 2007 de biodynamische Demeter certificatie. De ‘ mas siete’ (+ 7) is hun topcuvée, afkomstig van 7 percelen. Manuele pluk natuurlijk en aparte oogst per cépage. De verhouding is de volgende: 50 % garnatxa, 30 % syrah en 20 % carinyena De gisting verliep gedurende 18 dagen op inox vaten De lagering: 14 maand op Franse en Amerikaanse eik, in kelders 3 meter onder de grond + fleslagering De blindproeverij gaf een op zijn minst verrassend resultaat. De cijfers – geteld bij handopsteking – gaven een afgetekende voorsprong aan wijn 2, die niet de Clos Mogador maar Clos Dominic bleek te zijn! 30 leden plaatsten de Mogador correct op de eerste plaats links (bij benadering, liet Frans weten), maar 39 verwisselden hem met de Clos Dominic Bijna niemand dacht dat +7 de Mogador was

De gemiddelde scores liggen dan weer wél behoorlijk dicht bij elkaar: 15,9, 16,3 en 15,8/20. De door Peter genoteerde proefcommentaren lieten niet echt toe ze duidelijk verschillend te typeren Wel merkte men driemaal een kleurevolutie op (van matig tot zeer duidelijk) En in de neus kwam het dierlijke tweemaal naar voren Ik vroeg daarom de mening van een vijftal doorwinterde proevers.

Als je de commentaren over fles 1, Clos Mogador, naast elkaar legt krijg je de indruk dat niet iedereen dezelfde wijn in de fles gekregen heeft (Aan onze tafel startten we met een gekurkte versie, niet ideaal natuurlijk) Het begint al bij de kleur: volgens de ene is die verrassend licht , elders is hij jong maar intens , kersenrood of zelfs paarsrood Ik vond hem persoonlijk de donkerste van de drie… Qua aroma ’ s een heel scala gaande van jong fruit , zwart en rood , zuivel , drop, kruiden , rozijnen(brood) (2x), munt , karamel , chocolade (lees ik 3 x), grenache gedomineerd In het mondgevoel ligt bij meerdere proevers het accent op de mooie zuren en de zachte molligheid Mineraal ook en de tannine wordt vooral als zacht omschreven (Michel vergelijkt met Pomerol), evenwichtig (2x). De eindindruk gaat van weinig complex (2x), nog niet in evenwicht , of juist wél , tot mooi , kracht en elegantie en zelfs prachtig… Van een controversiële wijn gesproken! Score: 15 , 9/20 Prijs: 65 €.

Bodegas

Meer consensus lees ik over de Clos Dominic.

Qua kleur evenwel ook uiteenlopend : matig intens, kersenrood (Yves) of ondoorzichtig (2x) geconcentreerd zwart fruit, een vegetale toets (kolen, 2x) gebrand en kruidig (3x), chocolade/koffie De structuur: mooi geïntegreerde tannine stevig maar rijp , fijne zuren (meermaals), volle, mondvullende wijn, uitgebalanceerd met nog wat jaartjes tegoed. Zeer priorat getypeerd. Kruidige herinnering. Kortom, een zeer lovende beschrijving, alleen bij Bob en Koen lees ik een zeer dissonante, ontgoochelde beschrijving Score: 16,3/20 en amper 19,9€

De misschien wat miskende Mas Blanc +7 tenslotte.

Jonge intense kleur , helder robijnrood, maar voor Michel de donkerste van de drie , klein randje, fijn getraand Aroma’s: gerookt, floraal , zwart fruit (licht ingekookt voor mij en voor Hugo) en voor Koen duidelijk gevarieerd en complex: Immobiel: munt en eucalyptus (ook bij Hugo), balsamico , cassis , blauwe bes. Na walsen: tijm, peper, tabak. Als Michel bij Mogador naar Pomerol verwijst zou ik hier geneigd zijn een Bourgondische impressie aan te geven. Smaak: Fruitig, sappig, mooie aciditeit. Fijne gekorrelde tannine met een mooie structuur , evenwichtig De gebrande toetsen zijn diskreet (Hugo), of duidelijk en nog naar de houtlagering verwijzend (Michel) Lovende eindindrukken , ik gaf hem zelfs een half puntje meer dan de vorige, maar blijkbaar associeerden weinig mensen deze wijn met de Mogador. Score: 15 , 8/20 Prijs: 27 , 45 €.

Deze proefvergelijking is alleszins voor herhaling vatbaar Wat zou die als resultaat geven??? We kunnen in elk geval besluiten dat deze Priorat(o) avond de reputatie van deze appellatie heeft bevestigd: wat een indrukwekkende en verleidelijke wijnen!

Luc Wieme

Met dank aan Dominique voor de powerpoint info, en aan Linda, Bob, Koen, Michel en Hugo voor hun bijkomende proefcommentaren!

De kans is reëel en zelfs relatief groot dat vele wijnliefhebbers de wenkbrauwen fronsen als ze de naam Coteaux du Giennois (CG) horen vallen. Sterker nog, toen ik vorig jaar nog een autoriteit uit de Vlaamse wijnwereld vertelde dat we er een wijntrip van drie dagen in de Giennois hadden opzitten, bekende hij mij ootmoedig dat hij niet wist waar hij de regio moest situeren

Onze wijnmeester Dominique Markey was en is de mening toegedaan dat deze wijnregio – de kleinste AOC en de op één na ook jongste AOC uit de Centre-Loire - ten onrechte ongekend of miskend is en haar plaats onder de zon verdient Ze volgt sinds 2004 de appellatie en een aantal wijnboeren, en toen het Belgische online tijdschrift In Vino Veritas in 2019 schreef: “Coteaux du Giennois, rijzende ster in de Centre-Loire” vond ze daar de bevestiging van de groeiende kwaliteit in de regio. De proeverij van 23 april 2022 van onze Commanderij – tweemaal uitgesteld ten gevolge van de Coronapandemie - was de gelegenheid om de appellatie te laten/leren kennen. In de wiskunde is een stelling een eigenschap die wel of niet bewezen is En een stelling bewijzen doe je door te laten zien waarom deze juist is Onze wijnmeester wilde dat toepassen op de wijnen van de CG Haar stelling luidt: Coteaux du Giennois, best de moeite waard!

Coteaux du Giennois, Coteaux qui? Coteaux quoi?

Situering en korte beschrijving van de appellatie

Laten we eerst de appellatie situeren en voorstellen

De wijngaarden van de CG liggen in de Centre-Loire, ze vormen een onderdeel van de Vins du Centre. Ze bevinden zich boven de meer gekende en gerenommeerde wijngaarden van Sancerre en Pouilly-Fumé (lees daarover meer in vorige WS 97). Het gebied is 600 ha groot, maar slechts 200 daarvan zijn effectief aangeplant, verspreid over zo ’ n 14 gemeentes en 2 departementen, de Loiret en de Nièvre Een goede 50 kilometer scheiden het noordelijkste stadje van de appellatie Gien van Pougny, het zuidelijke ‘centrum’ van de appellatie.

Een 34-tal wijnboeren produceren er 530 000 flessen rood, 480 000 flessen wit en 135 000 flessen rosé Ter vergelijking: Sancerre telt 2 000 ha, Pouilly zo ’ n 1 300 ha Tussen 2016 en 2020 bedroeg de gemiddelde productie 8221 hectoliter (2 111 hl in rood, 5 526 hl in wit en 584 hl in rosé), met als maximaal toegelaten rendement voor de AOPstatus 59 hl/ha voor rood, 65 hl/ha voor wit en 63 hl/ha voor rosé. 2021 was een rampjaar: door vorst en tegenvallend klimaat bedroeg de productie amper 3 718 hl, da’s minder dan de helft!

In 1998 verwierf de appellatie een AOC-status, maar vergis je niet, we spreken niet over een ‘jonge’ wijnregio. Sinds de 2de eeuw na Christus zijn er wijngaarden in Cosnesur-Loire En dat de wijnen in de loop der eeuwen aan kwaliteit wonnen, bewijst het feit dat ze in 1218 aan het hof van de Franse koning Filip II Augustus geschonken werden Zoals op zovele plekken, droegen de abdijen (Benedictijnen en Cisterciënzers) en zelfs de Tempeliers bij tot de uitbreiding van het wijnareaal. De AOC-status kwam er in 1998, dankzij de inzet én investeringen van een generatie wijnboeren die er alles aan deden om de kwaliteit op het veld en in de kelders te doen toenemen

Wat weten we over het klimaat?

De CG kent een gematigd continentaal klimaat. De temperatuur schommelt best wel wat: gemiddeld varieert die van – 1° tot + 26°, wat typisch is voor een continentaal klimaat Gemiddeld valt er tussen de 600 à 800 mm neerslag per jaar, met nogal wat verschillen tussen het noorden dat meestal iets meer neerslag krijgt, en het zuiden van de appellatie.

Dat onderscheid tussen het noorden en zuiden van de appellatie vind je ook terug op vlak van de bodem: -in het noorden vind je vooral klei-silexgronden (des sols argilo-siliceux), een combinatie die men lokaal als chailloux omschrijft. Rond Briare tref je in de diepere lagen kalk aan; -in het zuiden tref je de terres blanches aan, een combinatie van klei en kalkgesteente, afkomstig van het sedimentatiegesteente dat rijk is aan mariene fossielen Je treft er ook wat silex aan

Finaal moeten we het hebben over de druivenrassen: voor de productie van wit gebruikt men de sauvignon blanc, die in de CG een grote verscheidenheid in de expressie brengt dankzij het terroir De rode wijnen worden gemaakt van de pinot noir, die zorgt voor finesse en elegantie, en van de gamay, die normaal zorgt voor sappige en aromatische wijnen. De rode wijn moet gemaakt worden van de 2 rassen, met maximum 80% van één ras. Ook de rosé wordt gemaakt aan de hand van beide druivenrassen.

Tijdens onze proefavond proefden we wijnen van Domaine Poupat et fils, Domaine Cathérine et Michel Langlois, Domaine de Villargeau en Emile Balland, vier toonaangevende domeinen in de appellatie.

Domaine Poupat et fils is het oudste domein uit de regio: sinds 1650 verbouwt de familie wijn en het domein is momenteel aan de 12de generatie toe Hun wijngaard telt 11,75 ha Philippe en zijn beide zonen Xavier en Damien volgen bij het maken van wijn de principes van de ‘viticulture raisonnée contrôlée’. Ze maken wit, rood en rosé op een ondergrond die bestaat uit klei en silex. 4,7 ha sauvignon blanc, 3,94 ha pinot noir en de rest, zo ’ n 3,12 ha gamay. De leeftijd van de wijnstokken varieert tussen de 27 en de 36 jaar De witte wijnen rusten 6 à 8 maanden ‘ sur lies’ voor de klaring en de botteling Cathérine en Michel Langlois erfden in 1996 een wijngaard die in 1950 werd aangeplant als nevenactiviteit door Frédéric Langlois Vandaag zijn zij de eigenaars van 17 ha wijngaarden die zich uitstrekken rond Pougny Ze maken naast Coteaux du Giennois ook Pouilly Fumé Sinds 2019 zijn ze overgeschakeld naar bio Ook hun witte wijn rust ook op lies, die geregeld ‘geremonteerd’ worden.

In 1991 richten de broers Jean-Fernand en François Thibault het Domaine de Villargeau op in Pougny Vandaag telt het domein 22 ha, het wordt geleid door Marc Thibault en zijn neef Yves Sinds 2019 is de reconversie naar bio-wijnen ingezet Zij maken rood en wit op een bodem van marnes kimmeridgiennes, kalk en klei en ook silex.

Onze vierde wijnboer, Emile Balland, is een telg uit het domein Balland-Chapuis in Bué, wijnbouwers sinds 1650 Emile maakt wijn sinds 2000 in Bonny en Beaulieu-sur- Loire Emile Balland bezit 7 ha in de appellatie, naast een ha in de appellatie Sancerre Balland maakt wit en rood

Zoals gezegd was de proeverij aanvankelijk gepland voor april 2020. De in 2019 aangekochte wijnen werden pas 2 jaar na de voorziene datum geproefd. Meteen een test rond de bewaarcapaciteiten van de wijnen uit de appellatie. Nochtans kregen we van de uitgenodigde wijnboeren Philippe en Xavier Poupat de raad ook recentere jaargangen aan te kopen Dat leidde tot een primeur: 13 wijnen te proeven!

WIT

De ‘Blanc Rivotte’ komt van een klei-silex terroir, de wijnstokken zijn gemiddeld 27 jaar oud. De druiven worden zacht geperst gedurende een 2 à 3 uur, dan volgt de débourbage gedurende 24 tot 48 uur De alcoholische gisting die erop volgt, gebeurt rond de 17 à 18° Nadien volgt de opvoeding op ‘lies fines’ gedurende een 6 à 8 maanden De botteling gebeurt tussen maart en juni De wijn wordt best jong gedronken (= best binnen de 3 jaar).

“Beide wijnen zijn lichtgeel van kleur met een groene schijn. Ze zijn helder , met een schitterende spiegel Beide wijnen hebben aroma ’ s van wit steenfruit (perzik, nectarine), agrumen en een florale toets De 2018 is duidelijk lactischer , met een mooie botertoets In de mond heeft de 2018 frisse en pittige zuren en een mooie molligheid Deze wijn is mondvullender en bezit meer finesse dan de 2019 die meer mikt op fraîcheur en een mooi bittertje heeft op het einde. We geven nog mee dat de 2019 in de Guide Hachette als ‘ coup de coeur ’ 2 sterren krijgt Score 2018: 13 , 8/20 , score 2019: 14/20 Prijs: beiden 7 , 5€ Alle prijzen van ter plekke

3 Domaine Catherine et Michel Langlois, Les Charmes 2018 De ondergrond voor deze wijn bestaat uit marnes kimmeridgiennes, de bovenlaag bestaat uit klei en kalk De gemiddelde leeftijd van de wijnstokken bedraagt 25 jaar De druiven krijgen een pre-fermentatie op 6°, nadien komt de alcoholische gisting op 16° gedurende een 10-tal dagen. De wijn rust op lies gedurende 2 maand, de lies worden geregeld geremonteerd. De botteling volgt in februari-maart.

“Een licht strogele heldere witte wijn met een schitterende spiegel. In de–vrij explosieveneus aanvankelijk citrus , na walsen peer en ook minerale toetsen In de mond komt de wijn heel fris over , heel floraal , maar hij mist wat fraîcheur en ook wat zuren. ” . De wijnbouwers lieten ons weten dat deze wijn eigenlijk te ‘oud’ was om te drinken in 2022. Score: 14 , 2/20. Prijs 7 , 9€

4 Marc Thibault, Domaine de Villargeau, Sans Complexe 2017

De wijn komt van een bodem van marnes kim en een kalklaag, de stokken zijn gemiddeld 17 jaar oud. De druiven van deze parcellaire cuvée werden zacht geperst gedurende 2,5 u, nadien volgde een débourbage van 12 à 18 u. Na de alcoholische gisting (AG) rust de wijn op lies tot aan de botteling.

“Qua uitzicht krijgen we hier een wijn die het midden houdt tussen lichtgeel en zilverachtig. De neus is aanvankelijk vrij gesloten, na walsen ruiken we mandarijn en frisse minerale toetsen. In de mond is de wijn heel fris , met een mooie aciditeit. De afdronk kenmerkt zich door citrus en mineraliteit. De eindindruk is: un vin gourmand.” Score: 14/20 Prijs: 11 , 9€

1+ 2 Domaine Poupat et fils, Coteaux du Giennois blanc , Blanc Rivotte van 2018 en 2019

5 Domaine Poupat et fils, L’insolite 2019

De sauvignon blanc wijnstokken zijn gemiddeld 27 jaar oud, het terroir bestaat uit klei en silex. De wijn wordt door Xavier Poupat gevinifieerd. Hij introduceerde de houtlagering op het domein

“De wijn is witgeel, helder met een schitterende spiegel en mooie tranen. In de neus vallen de ananas , boter en brioche en een lichte houttoets op. In de mond is de wijn heel evenwichtig en krijgen we een bevestiging van de aroma ’ s in de neus De afdronk is lang en we krijgen hier een zeer volle en typische sauvignon ” Score: 15 , 1/20 Prijs: 12 , 5€

6 Domaine de Villargeau, La belle paresseuse 2015

De wijn is afkomstig van een 100 % silexterroir, de stokken zelf zijn ca 10 jaar oud. Na een zachte persing van 2 u en een débourbage van 12 tot 18 u, krijgen we de AG op gebruikte eik gedurende 10 maand Ook de malolactische omzetting gebeurt op eik, waarna de wijn 3 jaar houtlagering kreeg

“De wijn is lichtgeel, helder met een schitterende spiegel. De neus is vrij complex: overrijpe peer, comtékaas , boter , lichtjes oxydatief. In de mond is de wijn vrij droog, met zuren en molligheid mooi in evenwicht De mond doet denken aan een chenin De wijn heeft een lange afdronk , maar doet niet echt denken aan een sauvignon ” Score: 14 , 3/20 Prijs: 15 , 5€

De wijnmeester volgt deze wijn al enkele jaren, maar het is duidelijk dat door Covid deze wijn hier ‘te laat’ is geproefd, ondanks de houtlagering Daarbij komt dat Marc Thibault graag experimenteert, waardoor zijn vinificatie soms leidt tot a-typische sauvignon blancwijnen

ROOD (Wijnen 7 en 8 zijn gemaakt met een meerderheid aan gamaydruiven, wijnen 9 en 10 met een meerderheid aan pinot noir)

7 Domaine Poupat et fils, Le Trocadéro 2018

De wijn wordt gemaakt van 80% gamay (stokken van gem. 36 jaar) en 20% pinot noir (stokken van gem. 27 jaar). Qua uitzicht is dit een mooi robijnrode wijn met een lichte toets van evolutie. Helder, schitterend en dunne tranen.

“In de neus: immobiel een echte neus van gamay (frambozen en aardbei). Na walsen krijgen we rode kersen , een vlezige toets , kruiden (munt, eucalyptus, peper, tijm) en een lichte houtimpressie. In de mond eerst het fruit van de gamay, daarna een vol mondgevoel, een mooie structuur en een alcoholimpressie. Een mooie afdronk.” Score: 14 , 3/20 Prijs: 7 , 5€

8 Domaine de Villargeau, Chicago 2018

De wijn is gemaakt van 80% gamay en 20% pinot noir, de stokken van deze parcellaire cuvée zijn gemiddeld 46 jaar oud. De AG van de volledige trossen duurt een tiental dagen, de rijping gebeurt op inox vaten

“Wijn nr 8 is robijnrood met een oranje randje, helder , schitterende spiegel en dikke tranen. De neus is een neus van rijp, zwart fruit , wat rokerig, vegetaal (geraniumblad), met een kruidige toets (witte peper). In de mond een frissen aanzet , maar we missen wat structuur ” Ook hier denken we dat deze wijn beter in 2019 of 2020 was geproefd, dit niettegenstaande de verzekering van Marc Thibault dat deze wijn zeker nog mocht geschonken worden. Score 13 , 7/20. Prijs: 9 , 6€

9 Emile Balland, Les beaux jours 2018

70% pinot noir, 30% gamay op een bodem van klei en kalk en een ondergrond van silex op kalk De druiven worden manueel geoogst, de AG van 10 tot 12 dagen gebeurt met natuurlijke gisten, met 1 à 2 délestages. Er gebeurde een malolactische omzetting en opvoeding op inox.

“Wijn nr 9 is een donkerrode wijn met een schitterende spiegel. In de neus krijgen we rijp, zwart fruit en een duidelijke pepertoets In de mond hebben we een mooie structuur , de wijn is vlezig en heeft mooie tannine Duidelijk een wijn met materie ” Score 14 , 6/20 8 , 9€

10 Domaine Poupat et fils, Rivotte 2018

80% pinot noir, 20% gamay We vermelden zijn de dagelijkse 2 remontages

“Qua uitzicht is de 2018 robijnrood, doorzichtig, met een mooie spiegel en traag aflopende tranen. In de neus krijgen we een animale toets , gerookt vlees. In de mond een mooie aciditeit en veel droogtrekkende tannine. De afdronk is medium lang.” Score 14 , 9/20 Prijs : 8 ;9€

11 Domaine Poupat et fils, Rivotte 2019

“2019 is lichtrood , met mooie tranen. In de neus veel fruit , florale toetsen , kruiden , drop. In de mond is er meer fruitmolligheid en de tannine is minder uitgesproken. De commentator vindt dit een sexier wijn ten opzichte van de 2018 ” Score: 14 , 7/20 Prijs: 7 , 1€ Conclusie: de 2018 is gebouwd, de 2019 kenmerkt zich door finesse

12 Domaine Poupat et fils, La Thiau 2018

80 pinot noir, 20% gamay. De wijnstokken van deze parcellaire cuvée zijn gemiddeld 20 jaar oud

“2018 dient zich aan als een lichtrode wijn met een tikkeltje evolutie Helder , schitterende spiegel. In de neus vegetale accenten , cassis , drop, zoethout en ook een animale toets. Kortom een complexe neus. In de mond krijgen we een soepele wijn, met een mooie evenwicht tussen zuur , tannine en aciditeit De wijn doet denken aan een Bourgogne, hij heeft duidelijk nog een mooi bewaarpotentieel ” Score: 16/20 Prijs: 9€

13 Domaine Poupat et fils, La Thiau 2020

“De 2020 is mooi kersenrood , een goede concentratie , met mooie tranen. In de neus fruit (bessen, bosbessen), rokerig, vegetaal (groene kool) en aardse toetsen. In de mond een heel zachte aanzet , een volle wijn mooi in evenwicht ” Score: 15 , 2/20 Prijs: 7 , 5€

Wat kunnen we concluderen? De Coteaux du Giennois vormen wel degelijk een interessante wijnregio: gedreven wijnboeren bewerken een gediversifieerd terroir dat wijnen oplevert met voldoende fraîcheur, fruit, intensiteit, lengte en … bewaarcapaciteit, zowel in wit als in rood, afhankelijk van de vinificatie De wijnen brengen de specificiteit van de druiven tot uiting en dit alles, voorlopig nog, tegen een moeilijk te kloppen prijs-kwaliteitsverhouding voor een AOP-wijn uit de Centre-Loire regio. Om het met de slogan van Coteaux du Giennois te zeggen:”Osez”. Durf ze te proeven. Het is bovendien goed voor je portemonnee, als dat geen argument is. Onze wijnmeester had het bij het rechte eind: er komt best mooie wijn uit de appellatie Coteaux du Giennois Quod erat demonstrandum

Alto Adige: wijnen op de grens tussen noord en zuid

Ik ben steeds van de overtuiging geweest dat onze commanderij zich op haar proefavonden niet mag beperken tot de gekende, klassieke wijnstreken, maar ook minder gekende onderwerpen moet aanreiken. Hoe interessant dat kan zijn, werd nog maar eens bewezen op 21 mei 2022, toen 10 wijnen uit de Alto Adige op onze proeftafel kwamen. Situering Alto Adige

Alto Adige is een -naar Italiaanse normen- relatief kleine wijnstreek We spreken over 5.400 hectare wijnstokken in het noordoosten van het land. We bevinden ons op de grens met Oostenrijk, en dat merk je ook in de officiële naam van de regio, namelijk SüdtirolAlto Adige. De streek werd in 1919, na de eerste wereldoorlog door Italië geannexeerd, maar het Duits blijft een belangrijke invloed hebben Maar liefst 62% van de bevolking spreekt Duits, je zal dan ook regelmatiger Grüss Gott dan Ciao! horen klinken in de straten. En ho ja, je spreekt Alto Adige uit met klemtoon op de beide A’s. De streek is een zeer bergachtig gebied, met de Alpen in het noorden en de Dolomieten in het oosten. De wijngaarden liggen op de hellingen in de vallei van de Adige (Etsch) en de Isarco (Eisack) Door hun hoge ligging (200 tot 1 000 meter) wordt hier in het algemeen aan cool climate viticulture gedaan Dat levert frisse, fruitige wijnen op, zowel in rood als in wit.

Naar aanplant spelen een aantal ‘internationale’ rassen een belangrijke rol, zoals pinot gris (11,9%), chardonnay (10,4%) en pinot blanc (10,3%). Daarnaast zijn er een aantal lokale rassen die een belangrijke rol spelen in de wijnproductie Het gaat dan om de rode schiava en lagrein, die samen goed zijn voor ongeveer 20% van de aanplant Het spreekt voor zich dat een degustatie van deze wijnen zich opdrong! Schiava grossa of vernatsch is hoogstwaarschijnlijk ontstaan in Alto Adige. Zoals de naam zegt, heeft ze grotere bessen dan de andere druivenrassen in de grote schiavafamilie Ze is zeer goed bestand tegen wintervorst, wat in deze streek natuurlijk een voordeel is Er staat zo ’ n 570 hectare van aangeplant in Alto Adige, maar eigenlijk is de druif belangrijker in Duitsland, waar ze onder de naam Trollinger bijna 2 500 hectare wijngaarden inneemt. Ze geeft eerder lichte wijnen, met aroma ’ s van viooltjes en amandelen en lichte tannine. Interessant om weten is dat de schiava grossa niet alleen gebruikt werd om het ook bij ons populaire druivenras Kerner te creëren, maar dat ze ook een voorvader is van Müller-Thurgau, een druif die ook een belangrijke rol speelt in de streek

Lagrein is ook een lokale blauwe druif, hoogstwaarschijnlijk ontstaan in Trentino, het iets meer naar het zuiden gelegen wijngebied dat meestal in één adem met de Alto Adige uitgesproken wordt De druif werd in een ver verleden door keizer Karel IV (13161378) bestempeld als de beste druif van de streek Er staat nu ongeveer 500 hectare van aangeplant in de streek. Alto Adige is trouwens de enige regio waar je deze druif kan vinden, op enkele experimenten in Californië en Australië na. Ze geeft eerder donker gekleurde wijnen met intense bessensmaak en relatief lage tannine.

Alto Adige DOC

De DOC Alto Adige is de belangrijkste herkomstbenaming van de streek, goed voor 4.644 hectare aanplant (cijfer 2019). Ze werd erkend in 1975 voor het hele gamma aan wijntypes: er mag zowel wit, rosé als rood gemaakt worden, maar ook mousserende wijnen (wit of rosé) en zoete wijnen Er zijn zes subzones, die niet alleen telkens een ander geografisch gebied beslaan, maar die ook enkel gebruikt mogen worden voor een bepaald type wijn. Zo slaat de subzone ‘Colle di Bolzano’ enkel op monocépages van schiava, terwijl de subzone Terlano toegelaten is voor alle witte stille wijnen (droog of zoet) Voldoe je niet aan die regels, dan kan je als producent terugvallen op de generieke DOC Alto Adige

De degustatie

Wijnmeester Dominique stak voor ons een mooie degustatie in elkaar, waarbij we een bloemlezing van de lokale specialiteiten in het glas kregen We begonnen met een Müller Thürgau onder de IGT Vigneti delle Dolomiti, om daarna twee gewürztraminers DOC Alto Adige naast elkaar te proeven. In wit vervolledigde een goldmuskateller (moscato giallo) van de coöperatieve Cantina Bozen de rij. In rood kregen we eerste een monocépage schiava voor de kiezen, om daarna over te schakelen op een blend van 90% schiava en 10% lagrein Daarna kregen we met driemaal monocépage lagrein een goed zicht op de kwaliteit van deze wijnen We sloten de avond af met nog een lokale specialiteit, de teroldego rotaliano. Dit is een zeer oud druivenras uit Trentino die na een wat mindere periode vanaf midden de jaren 80 terug op de kaart gezet werd door wijnmaakster Elisabetta Foradori. We proefden van haar een biodynamische IGT Vigneti delle Dolomiti

Elena Walch,

IGT

Vigneti delle Dolomiti MülleThürgau 2019

Bleke , groengele wijn die wat aan vinho verde doet denken: groene appel, veel frisse zuren. Mooie aperitiefwijn. Score: 13 , 4/20 Prijs: 13 , 87 €

Cantina Tramin , DOC Alto Adige Gewürztraminer ‘Selida’ 2018

Typische aroma ’ s voor de variëteit: rozenblaadjes, tropisch fruit en curry. Wel wat meer aciditeit in de mond dan veel andere versies , maar toch zeer mollig op het middenpalet. Score: 13 , 4/20 Prijs: 16 , 72 €

Josef Weger, DOC Alto Adige Gewürztraminer ‘Artyo’ 2017

Ook hier de typische aroma ’ s , maar iets discreter. We ruiken witte bloemen , appel, sinaasappel zeste en lychee. Verder sprak men van vlier , amandel , tot zelfs lavendel. Komt iets frisser over dan de voorganger, met strakkere zuren Score: 13 , 8/20 Prijs: 12 , 50 €

Cantina Bozen, DOC Alto Adige Santa Maddalena Goldmuskateller 2020

Licht strogele wijn met delicate aroma ’ s van witte bloemen en muskaatdruif. Eerder mollig in aanzet , maar met voldoende zuren. De muskaattoets komt terug, en ook fijne agrumen Vrij lange afdronk Score: 14 , 7/20 Prijs: 10 , 07 €

Franz Haas, IGT Vigneti delle Dolomiti ‘Sofi’ Schiava 2017

Heel aparte kleur , ergens tussen rood en rosé met heel wat amberbruin , te vergelijken met een poulsard uit de Jura Eerder snoeperige aroma ’ s van aardbei en kers Maar ook iets aards , iemand gewaagde van rottend vlas Goede balans tussen molligheid en aciditeit , amper tannine. Score: 12 , 8/20. Prijs: 11 , 17 €

Cantina Nals Margreid, DOC Alto Adige ‘Rieser’ St Magdalener 2020 90% schiava en 10% lagrein Mooi robijnrood met volop kersen en wat amandel in de neus. Iets meer tannine dan in de vorige wijn. Laat een elegante eindindruk na. Score: 14 , 0/20. Prijs: 8 , 99 €

Cantina Girlan, DOC Alto Adige Lagrein 2018

Intens kersenrood Aroma’s van vanille en viooltjes, wat peper en aardse toetsen Mooie gefaseerde zuren , goed verweven met het fruit , goed geïntegreerde tannine. Score: 14 , 6/20. Prijs: 12 , 46 €

Elena Walch, DOC Alto Adige Lagrein 2018

Kersenrode wijn met aroma ’ s van donker rijp fruit (cassis) met gebrande toetsen Mollige aanzet , rijpe zachte tannine. Goed in evenwicht , maar nog wat gefaseerd. Nog iets te jong.

Score: 15 , 5/20 Prijs: 15 , 69 €

Josef Weger, DOC Alto Adige Lagrein ‘Stoa’ 2016

Donkere wijn met lichte evolutie aan de rand Relatief discrete neus met wat aardse toetsen , donkere bessen en peper. Fluwelige tannine , sappige aciditeit , mooi in evenwicht en op dronk.

Score: 15 , 9/20 Prijs: 12 , 50 €

Elisabetta

IGT

Rotaliano 2019 Kersenrode wijn met complexe neus van tabak , rijpe kers en drop. Volle aanzet. Mooie structuur: jonge maar niet agressieve tannine , fijne aciditeit Score: 15 , 4/20 Prijs: 19 , 22 €

Foradori,

Vigneti delle Dolomiti Teroldego

Koen Lebegge

Proefnotities opgetekend door Peter Kok en Luc Wieme

Op zaterdag 19 juni 2022 was het omzeggens stikkend heet, een voorsmaakje van wat ons deze zomer nog te wachten stond. De ‘die-hards’ lieten zich echter niet kennen en kwamen voor de afsluitende proefavond van dit gildenjaar naar De Punt om er kennis te maken met wijnen uit de Abruzzo

Abruzzo is een regio in Midden-Italië die eigenlijk voor een groot stuk toch bij het zuiden van het land gerekend wordt. Het ligt aan de oostkant van de laars, zo net boven de enkel (de plaats waar het middelste deel van de kuit zit, zeg maar) De regio wordt omgeven in het zuiden door Molise, in het westen door Lazio (met Rome als hoofdstad) en Le Marche ligt noordelijk. Aan de oostkant is er de Adriatische zee.

Abruzzo ligt in de Midden-Apennijnen en heeft 2 bergtoppen die tot de hoogste van die bergketen behoren: de Gran Sasso en de Maiella Twee derde van de regio is zeer ruw en bergachtig Als je weet dat de regiohoofdstad L’Aquila is dan herinner je je zeker nog de grote aardbeving van toch al 13 jaar geleden en de ontoegankelijkheid van een deel van het gebied (het bergachtige deel). De wijnstreken liggen dan ook hoofdzakelijk in de lager gelegen valleien en de kuststreek. Maar zelfs aan de kust is en blijft het heuvelachtig

Vier provincies zijn er vastgelegd die vernoemd worden naar hun respectievelijke hoofdsteden: L’Aquila, Teramo, Pescara en Chieti. De laatste drie liggen alle langs de kust en daar wordt ook het meeste wijn verbouwd.

Niet verwonderlijk dat de wijngeschiedenis in deze regio teruggaat tot voor de tijd van de Romeinen en tijdens de Romeinse periode zelf werd de wijn geprezen doorheen het rijk zoals blijkt in de boeken van Cato en ook uit de verhalen over Hannibal die in de regio passeerde. Ovidius werd in deze streek geboren en schreef onder andere: “Zorgen vluchten voor veel wijn en worden er volledig mee weggespoeld” en “Wijn geeft moed en maakt mensen klaar voor passie”

De regio werd lang aanzien als een onaantrekkelijke wijnregio door de massaproductie afkomstig van de vele coöperatieven. Deze zijn nog het meeste vertegenwoordigd in de zuidelijke provincie Chieti maar ook daar zijn er gelukkig steeds meer jonge wijnbouwers die gedreven zijn om kwaliteitsvollere wijn te produceren

Qua klimaat spreekt het voor zich dat er overwegend een middellands zeeklimaat heerst. Het is warm aan de Adriatische kust en naarmate je meer naar het binnenland gaat (en hoger klimt) wordt het wat meer gematigd tot een koud landklimaat in de bergen Er is zeker voldoende neerslag (zo een 909 mm per jaar) en de gemiddelde jaartemperatuur is 15 graden Celsius Als je dan nog weet dat er op de verschillende hoogtes grote temperatuurverschillen zijn tussen dag en nacht, dan is het duidelijk dat het klimaat ideaal is voor wijnbouw.

Aan de kust vind je veel zand, klei en kalk In de heuvels is het zand vervangen door grind en in de bergen is er veel zandsteen, mergel (kalk+klei) en kalk te vinden

De regio maakt voor bijna twee derden rode wijn en iets meer dan een derde witte. In totaal zijn er zo ’ n 33.500 ha aangeplant (da’s ongeveer een groot kwart van wat er in de Bordeaux streek staat) De meest voorkomende druif is de montepulciano (niet te verwarren met het dorpje uit Toscane) Deze is verantwoordelijk voor meer dan de helft (56%) van de aanplant. De montepulciano wordt gevolgd door trebbiano toscano (18%), trebbiano abruzzese (10%) en chardonnay (2%). Verder zijn er nog een hele resem autochtone druiven zoals pecorino, bombino bianco, cococciola (niet te verwarren met La Cicciolina ), passerina, malvasia, fiano, montonico enzoverder

Er zijn 2 DOCG in de regio: de eerste is de Montepulciano d’Abruzzo Colline Teramane in de noordelijke provincie Teramo en de tweede ligt in het midden, oostelijk van Chieti: de Terre Tollesi die ook Tullum genoemd wordt. De eerste DOCG is enkel rood en wordt uit minimum 90% montepulciano gemaakt, de tweede DOCG in rode versie uit 95% montepulciano maar daar kan ook een witte wijn gemaakt worden van minstens 90% pecorino of 90% passerina. Bij deze laatste DOCG hoort ook een spumante die uit minimum 60% chardonnay gemaakt wordt.

In de regio zijn er ook 8 DOP’s of DOC’s : Abruzzo DOC is de grootste en omvat bijna de ganse regio In hetzelfde gebied heb je ook de specifieke DOC’s Trebbiano d’Abruzzo, Montepulciano d’Abruzzo en Cerasuolo d’Abruzzo. Cerasuolo is een benaming die in Italië veelal gebruikt wordt om een rosé wijn aan te duiden. Onze proefavond begon trouwens met een aperitiefje van Cerasuolo. De betekenis van cerasuolo is ‘kersenrood’.

Gans in het noorden heb je nog de DOP Controguerra, en centraal de DOC’s Ortona, Villamagna en Terre Tollesi of Tullum. Om het plaatje volledig te maken zijn er ook nog een 8 tal IGT’s.

Misschien eerst wat dieper ingaan op een paar druivenrassen:

Trebbiano d’Abruzzo

Deze druif wordt meestal gebruikt in monocepage wijnen of wijnen waar ze minstens 85% van de blend inneemt. Haar reputatie is door de verbeterde moderne vinificatietechnieken en door het halen van lagere rendementen in de wijngaard enorm verbeterd Ze heeft voldoende frisheid en energie om op zichzelf te staan De vergisting gebeurt meestal op inox en slechts zelden is er eentje op eik gevolgd door een rijping op eik.

In de neus krijg je bij deze druif wat citroen , natte steen en soms mineraliteit en in de mond geniet je van een lekkere knisperigheid en fraîcheur Ze komt vooral in de DOC Trebbiano d’Abruzzo terecht waar ze samen met de trebbiano toscano gemengd wordt. Blenden gebeurt ook veel met cococciola , passerina, malvasia en andere.

Pecorino

Pecorino is een druif die eigenlijk uit de Marche komt en die bijna verdween in de jaren 80. Twee projecten zorgden er begin 21ste eeuw voor dat ze terug gedijt: een massaselectie project van Guido Cocci Grifoni en een van Luigi Cataldi Madonna die er tevens in slaagde de aroma ’ s te behouden die vrijkomen tijdens de fermentatie en de stabilisatie nadien.

De druif heeft bij rijpheid een combinatie van een hoog zuur- en hoog suikergehalte. In de neus krijgen we citrus , een vleugje anijs, venkel , exotisch fruit en retronasaal komt wat groene appel piepen. Men denkt dikwijls aan een sauvignon qua type geuren. In de mond gaat het om volle , complexe wijnen met toch een grote frisheid. Veroudering op fles kan makkelijk en dat zorgt voor een nog grotere complexiteit

Fiano

Deze derde witte druif is hier weinig bekend en wordt vaak met chardonnay geblend. Ze is zeker meer gekend in Campania waar ze in de DOCG Fiano di Avellino gebruikt wordt Ze werd gered van uitroeiing door een zekere Mastroberardino en dit al in de jaren 40 van de vorige eeuw Ze werd dan opnieuw geïntroduceerd zowel in de Abruzzen als in Puglia en Sicilië.

De druif heeft kleine trosjes en bessen en lage rendementen In de neus zit er heel wat wit fruit (peer, appel), wat ananas , abrikoos , citrus , venkel , hooi , hazelnoten , acacia , meidoorn enzoverder Mineraliteit komt ook voor (dikwijls bij langere fleslagering) en dat uit zich door een vuursteen (pierre à fusil) aroma. In de mond gaat het om een mollige, fruitige wijn met dikwijls een boterachtige structuur.

Montepulciano d’Abruzzo

De vierde druif van de avond is die waar de Abruzzen het meest voor gekend zijn Het is een autochtone druif uit de hoogvlakte van Val Peligna en ze aardt het best in kleigrond. Ze is de hoofddruif in heel wat appellaties in de Abruzzen zoals DOC Montepulciano d’Abruzzo, DOC Cerasuolo d’Abruzzo, DOCG Md’A Colline Teramane, DOCG Md’A Tullum Maar ook in de Marche (bv DOCG Rosso Conero en DOC Rosso Piceno) komt ze voor, soms wel gemengd met sangiovese Het is een druif die heel wat kleur geeft en tevens textuur en bewaarpotentieel aan de wijn kan toevoegen. Daarom wordt ze dikwijls gebruikt als vino da taglio (versnijwijn) bij een andere basiswijn.

In de neus is er vooral het zwarte fruit en komt bij de betere wijnen er leder , humus en mineraliteit bij In de mond is er sappigheid, vlezigheid, in combinatie met medium tannine en verkwikkende zuren Soms kan er al eens een licht bittertje zijn en is de smaak ook wel eens vrij strak.

Van welke domeinen kregen we iets te proeven ?

Cirelli – La Collina Biologica

Francesco Cirelli, ook bijgenaamd de “rock star uit de Abruzzen” wil met dit project lokale gecertifieerd organische wijn maken. Hij wil de authenticiteit van het terroir tot uiting brengen met respect voor traditie maar tegelijkertijd gebruik makend van moderne technieken Het wijnbedrijf is gelegen in Atri in de Colline Terramane en omvat een 6 ha wijngaarden in een bedrijf van in totaal 22 ha bio-landbouw. Het domein ligt op 8 km van de Adriatische Zee.

De Cerasuolo d’Abruzzo die we van hem proeven is gemaakt via een klassieke vinificatie met korte schilmaceratie en een vinificatie nadien in amforen van 800 liter Cirelli laat de natuur zijn werk doen en probeert zo weinig mogelijk te interveniëren onder het motto “less is more ” .

We proefden La Collina Biologica, Cerasuolo d’Abruzzo DOC, Anfora van 2020 Een biowijn dus

De DOC Cerasuolo d’Abruzzo verplicht een grote hoeveelheid montepulciano d’Abruzzo en in dit geval is het zelfs 100%. Er is een manuele pluk en selectie al op de wijngaard, ontristing van de druiven en een eerste zachte persing De gisting gebeurt in amforen en wordt na de start al na maximum een zestal uur onderbroken voor de tweede persing In de amforen ondergaat de wijn een natuurlijke malolactische omzetting De wijn rijpt in totaal een 12tal maanden in de amforen. De wijn is bedoeld een rosé te zijn, maar daar zou je kunnen over discussiëren.

Kleur: Ziet eruit als een pinot noir , viskeus , doorzichtig Aroma’s: in het begin wat gesloten Na enige tijd floraal (viooltjes), kersen , krieken , gebrand, kruidig (speculaas), cuberdons.

Smaak: Mooie zuren , frisse wijn. Een bittertje op het einde. Afdronk: Gemiddelde afdronk

Eindindruk: Te drinken op een zonnig terras Licht maar lekker , wel duur Score: 13 , 9/20 Prijs: 19 , 83 €

Later op de avond proefden we ook de Collina Biologica, Montepulciano d’Abruzzo DOC, Anfora 2019 van Cirelli.

Deze wijn uit een wijngaard in Atri, uit de provincie Teramo, is gemaakt van 100% montepulciano druiven die een ontritsing en lichte kneuzing ondergingen De alcoholische fermentatie gebeurde ook hier in amforen met inheemse gisten Een zachte pigeage werd uitgevoerd om een te sterke extractie te voorkomen en de schilmaceratie duurde maximum 12 dagen. Na een zachte persing gebeurt de malolactische omzetting opnieuw in amforen en laat men in diezelfde amforen de wijn nog een 12tal maanden rijpen

Intens gekleurd, dieprood, trage beentjes.

Aroma’s: Intense , mooie neus. Kruidig (peper), fruit (bramen, kersen), gebrand, aards , grafiet/inkt.

Smaak: Sappige zuren en mooie molligheid, de tannine is sterk aanwezig De wijn is vrij strak en moet nog wat afronden Afdronk: Middellang Eindindruk: Mooie herinnering. Deze wijn moet nog wat liggen voor hij op dronk is. Score: 14 , 9/20 Prijs: 19 , 34 €

Fattoria La Valentina

Het gaat hem hier om een wijngaard die deels biologisch en deel traditioneel bewerkt wordt. Het domein werd opgericht in 1990 de heuvels die over het dorp Spoltore uitkijken, in de buurt van Pescara. Drie familieleden namen het over in 1994 en zijn er nu nog eigenaar van: Sabatino, Roberto en Andrea di Properzio Zij werken enkel met autochtone variëteiten die ze dan nog eens door massaselectie uit hun eigen wijngaard haalden.

We proefden de “Spelt Oro” Trebbiano d’Abruzzo superiore DOC uit 2020. Deze wijn wordt gemaakt van 100% trebbiano abruzzese vanuit een wijngaard met een beplanting van 1600 à 2000 stokken per hectare, wat toch toelaat om 85 hl/ha rendement te halen. Er is een temperatuur gecontroleerde gisting op inox tanks en een rijping sur lies op inox tanks voor een periode van 4 maanden. Speciaal is dat deze tanks buiten staan en er nadien nog een rijping van een jaar volgt in cement tanks. Zonder klaring noch filtering wordt er 15 maanden na de oogst gebotteld voor een productie van een 7500 flessen

Lichtgeel, traantjes. Aroma’s: citrusfruit (citroen, roze pompelmoes), kruiden (dille), wit fruit (perziken), mineraal Smaak: Fijne zuren en molligheid, heel fris Afdronk: Gemiddeld Eindindruk: eindigt op een bittertje Score: 14 , 1/20 Prijs: 15 , 90 €

De tweede wijn die we van dit domein proefden is de “Le Ruve” Fiano, Colline Pescaresi IGT van 2018. Na manuele pluk laat men de gekneusde druiven macereren met het sap en volgt er een zachte persing. De alcoholische fermentatie doen men voor 75% in temperatuurgecontroleerde inox tanks en daarnaast ook voor een kwart in houten vaten die al een paar jaar gebruikt worden Er volgt dan nog een rijping van 6 tot 8 maand in inox tanks en 8 maand op hout, vooraleer er een lagering op fles komt.

Licht groengeel, mooie tranen , mooie schittering Aroma’s: grote expressie: appel, lactisch (yoghurt), mineraal (steen, kalk), honing, kamille , rijpe ananas Het is een mooie neus , een soort “zoete chenin” Smaak: veel materie , laat een krachtige indruk na , vineus , veel molligheid. Klein bittertje. Afdronk: het is een mond die blijft, dus wijn met lange herinnering. Score: 16 , 1/20 Prijs: 13 , 90 €

Cantina Tollo

Deze coöperatieve is toch echt wel een grote. En ze ligt grotendeels in de provincie Chieti, rond wijnstad Tollo. Ze beslaat een 3500 ha wijngebied en heeft dus meer dan 10% van het wijnareaal van de ganse Abruzzen in handen! Ze startte in 1960 met 19 coöperanten nadat er een leegloop was van de bevolking richting noorden en de grote steden Vandaag zijn er meer dan 920 coöperanten Er is een focus op inheemse druiven en door zijn grootte is het bedrijf ook in staat om zelf heel wat experimenten te doen in de wijngaard en in de kelder om de kwaliteit te verhogen Er worden in totaal jaarlijks meer dan 12 miljoen flessen geproduceerd Het bedrijf behaalde al verschillende prijzen voor zijn werking zoals onder andere de titel van beste Italiaanse coöperatieve op de Berliner Wine Trophy en dit voor de jaren 2019, 2020, 2021 en 2022.

De eerste wijn Cantina Tollo die op de proefkaart stond was een Trebbiano d’Abruzzo Aldiano, DOC 2019. Grotendeels wordt de trebbiano druif gebruikt, aangevuld met wat chardonnay. Na een cryo-maceratie om bij zeer lage temperatuur schilweking te hebben om zoveel mogelijk aroma ’ s en “kracht” te extraheren, gebeurt er een filtering gevolgd door een alcoholische gisting onder strenge temperatuurscontrole. De lage rendementen en de korte passage op hout zorgen voor meer expressiviteit.

Kleur: Strogeel met witte rand , fijne tranen. Aroma’s: De neus blijft lang gesloten maar is aangenaam. Na walsen: floraal , citrus , minder expressief dan de vorige. Een zoete toets met wit fruit (perziken). Smaak: boterachtige structuur. Ronde aanzet. Forse aciditeit , een duidelijk evenwicht maar toch is er wat spanning aanwezig Afdronk: Langere afdronk dan de vorige wijn De aciditeit domineert.

Eindindruk: Evenwichtige, aangename wijn.

Score: 14 , 6/20 Prijs: 9 , 50 €

De tweede wijn van deze coöperatieve die we proefden was een 100% montepulciano van stokken op een 130 m hoogte met een leeftijd van 25-30 jaar. De Cagiolo is zowat het paradepaardje van de Cantina en een wijn waarmee ze ook internationaal al veel prijzen wegkaapten Er was een lange schilmaceratie op inox tanks en de alcoholische gisting gebeurde op 30 graden celsius, de malolactische omzetting gebeurde ook in inox tanks. Twee jaar rijping op eiken vaten volgden nadien en minstens een jaar fleslagering.

Cantina Tollo Cagiolo 2015

Donker kersenrood , bijna zwart eigenlijk met een klein waterrandje Traant Aroma’s: Zwart fruit , kruiden , dierlijk (leer), donkere chocolade , koffie , bospaddenstoelen.

Smaak: Mollige aanzet , een paar flessen vertoonden weinig fraîcheur , vrij zuur met tannine die zich op het tandvlees zet; de meeste waren evenwel mooi evenwichtig Afdronk: 6 s

Eindindruk: Mooi.

Score: 15 , 2/20 Prijs: 19 , 50 €

Antica Tenuta Pietramore

Begonnen in 2014 na aankoop van een 70 ha De stichter Massimiliano Bartolomei tunede deze wijngaard om tot een biodynamische wijngaard met een certificatie van Demeter in 2018. Zij zelf zeggen dat ze nog een stap verder gaan en bio-veganistisch gaan werken Er wordt naar gestreefd om alles wat nodig is op het domein zelf te gaan produceren of verbouwen zodat er op die manier het meest respectvol met de natuur wordt omgegaan en de wijnproductie zo traditioneel mogelijk kan zijn. De wijn die we proeven is de Pecorino Superiore DOC uit 2019. De oenoloog kiest voor een late manuele oogst om een goede concentratie en typische pecorino aroma ’ s te verkrijgen De persing gebeurt na een schilcontact van een 8 à 10 uur De alcoholische gisting gebeurt in temperatuur gecontroleerde inox tanks op een temperatuur van 16-17 graden. De rijping gebeurt op lies fines in dezelfde tanks en nog eens een drietal maanden op fles.

Kleur: intens strogeel.

Aroma’s: vóór walsen: gesloten Na walsen: anijs, citrus , mandarijnenschil, mineraal , hazelnoot.

Smaak: Intense aciditeit maar met een mooie rondeur. Mist een beetje het middenpalet. Afdronk: Gemiddeld.

Eindindruk: Zalig fris.

Score: 15 , 0/20 Prijs: 13 , 50 €

Villa Medoro

Federica Morricone (of ze familie is van Ennio staat niet vermeld op de website ) is de derde generatie van een wijnbouwersfamilie die sinds de jaren 1970 in de productie van wijn actief Ze sticht Villa Medoro in 1996 en wordt in 2007 bekroond als “climber of the year ” in de befaamde Italiaanse wijngids Gambero Rosso. Nu nog sleept ze af en toe “tre bicchieri” in de wacht. Het domein heeft een areaal van een 92 ha (volgens haar website) en ligt verspreid over 3 Tenutas (landgoederen) : Medoro, Fontanelle di Atri en Fonte Corvo, alle drie in de provincie Teramo De wijngaarden liggen gemiddeld op 200 meter hoogte en hebben alle een marine klei en kalk ondergrond

De oenoloog is Riccardo Cotarella, een man met heel wat wijnen op zijn naam, die wereldwijd gevraagd wordt om wijnen te maken (van Chateau Ste Michelle in Colombia Valley (Washington state), over Frankrijk, Israël, Palestina tot in Rusland toe. In Italië is de man lang erkend als de belangrijkste wijnconsultant van het land en hij is tevens ook voorzitter van de italiaanse vereniging van oenologen

We proeven de Montipulciano d’Abruzzo Adrano, Colline Terramane DOCG uit 2015. Na de oogst in oktober volgde een 25 dagen schilmaceratie en daarna een alcoholische gisting van evenveel dagen in inox tanks De malo gebeurde op eiken vaten en de rijping vond plaats in nieuwe Franse eiken vaten voor een periode van 12 maand Nadien volgde nog een fleslagering van 6-8 maand. Er werden een 18000 flessen van deze wijn geproduceerd.

Kleur: Intens kersenrood maar met evolutie , hoge viscositeit , gekleurde tranen Aroma’s: Vrij intense neus: zwart fruit , vanille , aardse toetsen , leer , koffie , grafiet Smaak: Mooi evenwicht tussen tannine en zuren. Afdronk: Middellang. Eindindruk: In de herinnering meer zuren. Score: 15 , 6/20 Prijs: 17 , 97 €

Feudo Antico

Feudo antico is de eerste en belangrijkste wijnproducent uit DOCG Tullum, een van demogelijks dé - kleinste DOCG appellatie van Italië. De DOCG is zeer recent, pas in 2019 behaald Ja, de Italianen zijn kampioenen in het aanmaken van DOC’s en DOCG’s Wist u dat er al zeker 73 Denominazioni di Origine Controllate e Garantite (DOCG) zijn, 330 Denominazioni di Origine Controllate (DOC) en 118 Indicazioni Geografiche Tipiche (IGT)?

Feudo Antico is in 2004 ontstaan uit de Cantina Tollo waar men een project wou opzetten om jongere wijnbouwers op een goede en economisch succesvolle manier te laten opstarten. Een nieuwe waardigheid geven aan de oenologie van Abruzzo dus. Dit met technieken die een lage impact hebben op de omgeving, met een beperkte en geselecteerde productie maar vooral met als doel door het streven naar kwaliteit toch een economisch verkoopbaar product te creëren. Het bedrijf wordt geleid door Andrea di Fabio die zijn wijngaarden deels biologisch en deels traditioneel runt De wijngaarden liggen tot op 800 meter hoogte.

We proefden zijn Rosso Riserva Tullum DOCG 2016. Deze wordt gemaakt van 20-25 jaar oude stokken van hoofdzakelijk montepulciano die voor de eerste keer in 2016 geplukt werden voor de DOCG Tullum Er is een opbrengst van 8000l per ha, terwijl er tochmaar 1600 stokken per ha staan! De wijn onderging een schilmaceratie in inox tanks, geen klaring noch filtering en kon nadien rijpen in cementen tanks voor 6 maanden en daarna nog 12 maanden op 1 jaar oude eiken vaten.

Intens kersenrood , schitterende spiegel, traant Aroma’s: intense neus: rijp zwart fruit , kruiden (zoethout, eucalyptus), leer , kreupelhout, koffie.

Smaak: aciditeit + , tannine die een beetje uitdrogend is. Vlezige wijn. Afdronk: Lang. Eindindruk: Voor sommige aanwezigen was deze wijn vermoeiend , volgens anderen hoefde dat niet zo te zijn als hij met het juiste gerecht gecombineerd wordt Score: 16 , 7/20 Prijs: 19 , 90 €

Het werd een boeiende, geanimeerde avond waarbij alleszins bewezen werd dat Abruzzo veel meer in zijn mars heeft dan de goedkope ‘Montepulcianootjes’ die in de grootwarenhuizen en discounts voor het rapen liggen Een mooie afsluiter van een buitengewoon gildejaar 2021-22

Dominique Santens

Peter Kok voor noteren van de proefcommentaren

https://alhambra be/ https://www.wijnhuistinto.be/ https://vinilya.be/ https://www cavatappi be/ https://trevion be/ https://syntra-mvl be/nl/opleidingen/horeca-dranken-en-voeding/wijn https://van-sante.be/

Nieuw adres: Victor Braeckmanlaan 136 9040 GENT

BESTUUR COMMANDERIJ

GENT 2021-2022

Voorzitter

• Frans Moens

Ondervoorzitter

• Ronnie Blancquaert

Secretaris

• Fanny Dhondt

Penningmeester

• Yves Vuylsteke

Wijnmeester

• Dominique Markey

Public relations

• Stee van der Heiden

Keldermeester

• Perry Vermeulen

Webmaster

• Peter Kok

MEDEWERKERS AAN DIT NUMMER

• Frans Moens

• Martin Verfaillie

• Dominique Santens

• Koen Lebegge

• Peter Kok

• Luc Wieme

REDACTIE & LAY-OUT

Lay-out

• Rob De Waele

Foto's

• Fanny Dhondt

• Maarten Brys

Verantwoordelijke uitgever

• Frans Moens

Toekomststraat 28a 9890 Dikkelvenne

Hoofdredacteur

• Luc Wieme

ACTIVITEITENKALENDER 2022-2023

Onder voorbehoud van omwisseling van degustatie-thema’s

21/01/2023 - Vignobles Robin, Côtes de Castillon, Saint-Emilion en Pomerol *

18/02/2023 - Washington State, degustatie o.l.v. penningmeester Yves Vuylsteke

18/03/2023 - Banket

22/04/2023 - Griekenland

17/06/2023 - Italië, Veneto

* in aanwezigheid van wijnboer (of importeur)

Nationale activiteiten

29/01/2023 - Feest van de Vlaamse Wijngilde in De Lozen Boer - thema Zuid-Afrika

13/05/2023 - Wijnronde Champagne van de Aude 14/05/2023

11/06/2023 - Ken Wijn Wedstrijd (organisator Commanderij Amici - Turnhout)