Situering en klimaat

Op zaterdag 19 juni 2022 was het omzeggens stikkend heet, een voorsmaakje van wat ons deze zomer nog te wachten stond. De ‘die-hards ’ lieten zich echter niet kennen en kwamen voor de afsluitende proefavond van dit gildenjaar naar De Punt om er kennis te maken met wijnen uit de Abruzzo. Abruzzo is een regio in Midden-Italië die eigenlijk voor een groot stuk toch bij het zuiden van het land gerekend wordt. Het ligt aan de oostkant van de laars, zo net boven de enkel (de plaats waar het middelste deel van de kuit zit, zeg maar). De regio wordt omgeven in het zuiden door Molise, in het westen door Lazio (met Rome als hoofdstad) en Le Marche ligt noordelijk. Aan de oostkant is er de Adriatische zee. Abruzzo ligt in de Midden-Apennijnen en heeft 2 bergtoppen die tot de hoogste van die bergketen behoren: de Gran Sasso en de Maiella. Twee derde van de regio is zeer ruw en bergachtig. Als je weet dat de regiohoofdstad L’Aquila is dan herinner je je zeker nog de grote aardbeving van toch al 13 jaar geleden en de ontoegankelijkheid van een deel van het gebied (het bergachtige deel). De wijnstreken liggen dan ook hoofdzakelijk in de lager gelegen valleien en de kuststreek. Maar zelfs aan de kust is en blijft het heuvelachtig. Vier provincies zijn er vastgelegd die vernoemd worden naar hun respectievelijke hoofdsteden: L’Aquila, Teramo, Pescara en Chieti. De laatste drie liggen alle langs de kust en daar wordt ook het meeste wijn verbouwd. Niet verwonderlijk dat de wijngeschiedenis in deze regio teruggaat tot voor de tijd van de Romeinen en tijdens de Romeinse periode zelf werd de wijn geprezen doorheen het rijk zoals blijkt in de boeken van Cato en ook uit de verhalen over Hannibal die in de regio passeerde. Ovidius werd in deze streek geboren en schreef onder andere: “Zorgen vluchten voor veel wijn en worden er volledig mee weggespoeld” en “Wijn geeft moed en maakt mensen klaar voor passie De regio werd lang aanzien als een onaantrekkelijke wijnregio door de massaproductie afkomstig van de vele coöperatieven. Deze zijn nog het meeste vertegenwoordigd in de zuidelijke provincie Chieti maar ook daar zijn er gelukkig steeds meer jonge wijnbouwers die gedreven zijn om kwaliteitsvollere wijn te produceren. Qua klimaat spreekt het voor zich dat er overwegend een middellands zeeklimaat heerst. Het is warm aan de Adriatische kust en naarmate je meer naar het binnenland gaat (en hoger klimt) wordt het wat meer gematigd tot een koud landklimaat in de bergen. Er is zeker voldoende neerslag (zo een 909 mm per jaar) en de gemiddelde jaartemperatuur is 15 graden Celsius. Als je dan nog weet dat er op de verschillende hoogtes grote temperatuurverschillen zijn tussen dag en nacht, dan is het duidelijk dat het klimaat ideaal is voor wijnbouw.

Aan de kust vind je veel zand, klei en kalk. In de heuvels is het zand vervangen door grind en in de bergen is er veel zandsteen, mergel (kalk+klei) en kalk te vinden. De regio maakt voor bijna twee derden rode wijn en iets meer dan een derde witte. In totaal zijn er zo ’ n 33.500 ha aangeplant (da ’ s ongeveer een groot kwart van wat er in de Bordeaux streek staat). De meest voorkomende druif is de montepulciano (niet te verwarren met het dorpje uit Toscane). Deze is verantwoordelijk voor meer dan de helft (56%) van de aanplant. De montepulciano wordt gevolgd door trebbiano toscano (18%), trebbiano abruzzese (10%) en chardonnay (2%). Verder zijn er nog een hele resem autochtone druiven zoals pecorino, bombino bianco, cococciola (niet te verwarren met La Cicciolina ), passerina, malvasia, fiano, montonico enzoverder. Er zijn 2 DOCG in de regio: de eerste is de Montepulciano d’Abruzzo Colline Teramane in de noordelijke provincie Teramo en de tweede ligt in het midden, oostelijk van Chieti: de Terre Tollesi die ook Tullum genoemd wordt. De eerste DOCG is enkel rood en wordt uit minimum 90% montepulciano gemaakt, de tweede DOCG in rode versie uit 95% montepulciano maar daar kan ook een witte wijn gemaakt worden van minstens 90% pecorino of 90% passerina. Bij deze laatste DOCG hoort ook een spumante die uit minimum 60% chardonnay gemaakt wordt. In de regio zijn er ook 8 DOP’ s of DOC’ s : Abruzzo DOC is de grootste en omvat bijna de ganse regio. In hetzelfde gebied heb je ook de specifieke DOC’ s Trebbiano d’Abruzzo, Montepulciano d’Abruzzo en Cerasuolo d’Abruzzo. Cerasuolo is een benaming die in Italië veelal gebruikt wordt om een rosé wijn aan te duiden. Onze proefavond begon trouwens met een aperitiefje van Cerasuolo. De betekenis van cerasuolo is ‘kersenrood’ .

Gans in het noorden heb je nog de DOP Controguerra, en centraal de DOC’ s Ortona, Villamagna en Terre Tollesi of Tullum. Om het plaatje volledig te maken zijn er ook nog een 8 tal IGT’ s.