1
ขั้นตอนการพัฒนาโปรแกรม ขั้นตอนการพัฒนาโปรแกรม ขั้นตอนการพัฒนาโปรแกรมประกอบดวย 1. การวิเคราะหปญหา 2. การออกแบบโปรแกรม 3. การเขียนโปรแกรมดวยภาษาคอมพิวเตอร 4. การทดสอบและแกไขโปรแกรม 5. การทําเอกสารประกอบโปรแกรม 6. การบํารุงรักษาโปรแกรม 1. การวิเคราะหปญหา การวิเคราะหปญหา ประกอบดวยขั้นตอนตางๆ ดังนี้ 1. กําหนดวัตถุประสงคของงาน เพื่อพิจารณาวาโปรแกรมตองทําการประมวลผลอะไรบาง 2. พิจารณาขอมูลนําเขา เพื่อใหทราบวาจะตองนําขอมูลอะไรเขาคอมพิวเตอร ขอมูลมีคุณสมบัติเปน อยางไร ตลอดจนถึงลักษณะและรูปแบบของขอมูลที่จะนําเขา 3. พิจารณาการประมวลผล เพื่อใหทราบวาโปรแกรมมีขั้นตอนการประมวลผลอยางไรและมีเงื่อนไปการ ประมวลผลอะไรบาง 4. พิจารณาขอสนเทศนําออก เพื่อใหทราบวามีขอสนเทศอะไรที่จะแสดง ตลอดจนรูปแบบและสื่อที่จะ ใชในการแสดงผล 2. การออกแบบโปรแกรม การออกแบบขั้นตอนการทํางานของโปรแกรมเปนขั้นตอนที่ใชเปนแนวทางในการลงรหัสโปรแกรม ผูออกแบบขั้นตอนการทํางานของโปรแกรมอาจใชเครื่องมือตางๆ ชวยในการออกแบบ อาทิเชน คําสั่งลําลอง (Pseudocode) หรื อ ผั ง งาน (Flow chart) การออกแบบโปรแกรมนั้ น ไม ต อ งพะวงกั บ รู ป แบบคํ า สั่ ง ภาษาคอมพิวเตอร แตใหมุงความสนใจไปที่ลําดับขั้นตอนในการประมวลผลของโปรแกรมเทานั้น 3. การเขียนโปรแกรมดวยภาษาคอมพิวเตอร การเขี ย นโปรแกรมเป น การนํ า เอาผลลั พ ธ ของการออกแบบโปรแกรม มาเปลี่ ย นเป น โปรแกรม ภาษาคอมพิวเตอรภาษาใดภาษาหนึ่ง ผูเขียนโปรแกรมจะตองใหความสนใจตอรูปแบบคําสั่งและกฎเกณฑของ ภาษาที่ใชเพื่อใหการประมวลผลเปนไปตามผลลัพธที่ไดออกแบบไว นอกจากนั้นผูเขียนโปรแกรมควรแทรก คําอธิบายการทํางานตางๆ ลงในโปรแกรมเพื่อใหโปรแกรมนั้นมีความกระจางชัดและงายตอการตรวจสอบและ โปรแกรมนี้ยงั ใชเปนสวนหนึ่งของเอกสารประกอบ 4. การทดสอบและแกไขโปรแกรม การทดสอบโปรแกรมเป น การนํ าโปรแกรมที่ล งรหั สแล ว เขาคอมพิว เตอร เพื่อตรวจสอบรู ป แบบ กฎเกณฑของภาษา และผลการทํางานของโปรแกรมนั้น ถาพบวายังไมถูกก็แกไขใหถูกตองตอไป ขั้นตอนการ ทดสอบและแกไขโปรแกรม อาจแบงไดเปน 3 ขั้น
2
1. สรางแฟมเก็บโปรแกรมซึ่งสวนใหญนิยมนําโปรแกรมเขาผานทางแปนพิมพโดยใชโปรแกรมประมวลคํา 2. ใชตัวแปลภาษาคอมพิวเตอรแปลโปรแกรมที่สรางขึ้นเปนภาษาเครื่อง โดยระหวางการแปลจะมีการ ตรวจสอบความถูกตองของรูปแบบและกฎเกณฑในการใชภาษา ถาคําสั่งใดมีรูปแบบไมถูกตองก็จะ แสดงขอผิ ด พลาดออกมาเพื่อให ผู เ ขีย นนํ าไปแกไ ขต อไป ถาไมมี ขอผิ ด พลาด เราจะได โ ปรแกรม ภาษาเครื่องที่สามารถใหคอมพิวเตอรประมวลผลได 3. ตรวจสอบความถู ก ต อ งของการประมวลผลของโปรแกรม โปรแกรมที่ ถู ก ต อ งตามรู ป แบบและ กฎเกณฑของภาษา แต อาจให ผ ลลั พธ ของการประมวลผลไมถูกตองก็ได ดั งนั้ น ผูเ ขีย นโปรแกรม จําเปนตองตรวจสอบวาโปรแกรมประมวลผลถูกตองตามตองการหรือไม วิธีการหนึ่งก็คือ สมมติขอมูล ตัวแทนจากขอมูลจริงนําไปใหโปรแกรมประมวลผลแลวตรวจสอบผลลัพธวาถูกตองหรือไม ถาพบวา ไมถูกตองก็ตองดําเนินการแกไขโปรแกรมตอไป การสมมติขอมูลตัวแทนเพื่อการทดสอบเปนสิ่งที่มี ความสําคัญเปนอยางมาก ลักษณะของขอมูลตัวแทนที่ดีควรจะสมมติทั้งขอมูลที่ถูกตองและขอมูลที่ ผิดพลาด เพื่อทดสอบวาโปรแกรมที่พัฒนาขึ้นสามารถครอบคลุมการปฏิบัติงานในเงื่อนไขตางๆ ได ครบถวน นอกจากนี้อาจตรวจสอบการทํางานของโปรแกรมดวยการสมมติตัวเองเปนคอมพิวเตอรที จะประมวลผล แลวทําตามคําสั่งทีละคําสั่งของโปรแกรมนั้นๆ วิธีการนี้อาจทําไดยากถาโปรแกรมมี ขนาดใหญ หรือมีการประมวลผลที่ซับซอน 5. การทําเอกสารประกอบโปรแกรม การทําเอกสารประกอบโปรแกรมเปนงานที่สําคัญของการพัฒนาโปรแกรม เอกสารประกอบโปรแกรม ชวยใหผูใชโปรแกรมเขาใจวัตถุประสงค ขอมูลที่จะตองใชกับโปรแกรม ตลอดจนผลลัพธที่จะไดจากโปรแกรม การทําโปรแกรมทุกโปรแกรมจึงควรตองทําเอกสารกํากับ เพื่อใชสําหรับการอางอิงเมื่อจะใชงานโปรแกรมและ เมื่อตองการแกไขปรับปรุงโปรแกรม เอกสารประกอบโปรแกรมที่จัดทํา ควรประกอบดวยหัวขอตอไปนี้ วัตถุประสงค ประเภทและชนิดของคอมพิวเตอรและอุปกรณที่ใชในโปรแกรม วิธีการใชโปรแกรม แนวคิดเกี่ยวกับการออกแบบโปรแกรม รายละเอียดโปรแกรม ขอมูลตัวแทนที่ใชทดสอบ ผลลัพธของการทดสอบ 6. การบํารุงรักษาโปรแกรม เมี่อโปรแกรมผานการตรวจสอบตามขั้นตอนเรียบรอยแลว และถูกนํามาใหผูใชไดใชงาน ในชวงแรก ผูใชอาจจะยังไมคุนเคยก็อาจทําใหเกิดปญหาขึ้นมาบาง ดังนั้นจึงตองมีผูคอยควบคุมดูแลและคอยตรวจสอบ การทํางาน การบํารุงรักษาโปรแกรมจึงเปนขั้นตอนที่ผูเขียนโปรแกรมตองคอยเฝาดูและหาขอผิดพลาดของ โปรแกรมในระหวางที่ผูใชใชงานโปรแกรม และปรับปรุงโปรแกรมเมื่อเกิดขอผิดพลาดขึ้น หรือในการใชงาน โปรแกรมไปนานๆ ผูใชอาจตองการเปลี่ยนแปลงการทํางานของระบบงานเดิมเพื่อใหเหมาะกับเหตุการณ นักเขียนโปรแกรมก็จะตองคอยปรับปรุงแกไขโปรแกรมตามความตองการของผูใชที่เปลี่ยนแปลงไปนั่นเอง