Magazina ENERGY - KEDS

2

KEDS & KESCO

PRILL - QERSHOR / APRIL - JUNI / APRIL - JUNE

FJALA E DREJTORIT

RREGULLAT E UDHËTIMIT PA VIZA

FAQE 5

FAQE 3

FAQE 21

PËRGJEGJËSIA SHOQËRORE keds-energy.com

FAQE 74 FAQE 43

KEDS DHE MASHT ME MARRËVESHJE BASHKËPUNIMI

FAQE 39

FEMARTFEMART- NJË NJË FESTIVAL FESTIVAL II VEÇANTË VEÇANTË

FAQE 57

““ KEMI KEMI HYRË HYRË NË NË DEKADËN DEKADËN EE INVESTIMEVE” INVESTIMEVE”

ARGËTIM / SHKENCË / KULTURË / SPORT

Intervistë Intervistë me me Mehmet Mehmet Koç Koç

KEDS / KESCO

ENERGY

Përmbajtja / Sadržaj / Contents KEDS 3-4 Një rrjet modern për një Kosovë të zhvilluar / Jedna moderna mreža za jedno razvijeno Kosovo / A modern network for a developed Kosovo EDITORIALI 5-6 Përgjegjësia është ajo që e dallon një kompani prej të tjerave / Odgovornost je ona koja razlikuje jednu kompaniju od ostalih / Responsibility is what sets a company aside from the others INTERVISTA 8-14 Kemi hyrë në dekadën e investimeve / Ušli smo u dekadi investicija / We have entered in decade of investments EKONOMIA 15-19 Nis integrimi i tregut të Kosovës me atë të Bashkimit Evropian / Počinje integracija tržišta Kosova sa Evropskom Zajednicom / Kosovo market integration with the European Union starts POLITIKA NË VEND 21-23 Rregullat e udhëtimit me liberalizim të vizave / Pravila putovanja sa liberalizacijom viza / Visa liberalization traveling rules 24-27 Djaloshi i Mitrovicës, deputet në Suedi / Dečak iz Mitrovice, poslanik u Švedskoj / A boy from Mitrovica, parliament member in Sweden POLITIKA NË BOTË 28-33 Sa po lëvizë Evropa drejt së djathtës? / Koliko ide Evropa u pravcu desnice? / How far is Europe swinging to the right?

LAJME NGA ENERGJIA 35-38 Ish ushtari i UÇK-së ndërton hidrocentral / Bivši vojnik UČK-a gradi hidroelektranu / A former KLA soldier to build a hydro power plant SHKENCA 39-40 Kryhet terapia e parë gjenetike kundër plakjes së njeriut / Izvršena prva genetska terapija protiv starenja čoveka / First gene therapy successful against human aging 41-42 Kafsha më e hershme / Najranija životinja / The earliest animal KULTURA 43-45 FemArt, një festival i veçantë / FemArt, jedan poseban festival / FemArt, a very special festival 46-48 Ermonela Jaho në kulmin e suksesit / Ermonela Jaho na vrhuncu uspeha / Ermonela Jaho on her peak of success KEDS AKADEMI 49-52 Edhe një gjeneratë e suksesshme e KEDS Akademisë / Još jedna uspešna generacija KEDS Akademije / Another successful generation of KEDS Academy RINIA 54-56 Printeri 3D, made in Kosova / Printeri 3D, made in Kosova / 3D printer, made in Kosova ARGËTIM 57-61 Horoskopi kinez – viti 2016 është viti i majmunit të kuq / Kineski horoskop– godina 2016 je godina crvenog Majmuna / Chinese horoscope – the year of the red monkey ZHVILLIMET NË KEDS 63-68 Investimet në rrjet / Investicije u mrezi / Investments in the network 68-71 KEDS nëpër komuna / KEDS po opštinama / KEDS meetings with municipalities 72-73 KEDS dhe MASHT me marrëveshje bashkëpunimi / KEDS i MONT sa sporazum o saradnji / KEDS and MEST with a cooperation agreement SPORT 74-77 Granit Xhaka, futbollisti më i shtrenjtë shqiptar / Granit Xhaka, naskuplji albanski fudbaler / Granit Xhaka, the most expensive albanian soccer player

*Shënim / Beleska / Note Shqip / Srpski / English

Implementuar nga: ProCon Group LLC

Implementira: ProCon Group LLC

Implemented from: ProCon Group LLC

02

ENERGY

KEDS

NJË RRJET MODERN PËR NJË KOSOVË TË ZHVILLUAR JEDNA MODERNA MREŽA ZA JEDNO RAZVIJENO KOSOVO A MODERN NETWORK FOR A DEVELOPED KOSOVO

George Karagutoff Drejtor Ekzekutiv, KEDS

George Karagutoff Generalni Direktor, KEDS

George Karagutoff CEO, KEDS

KEDS mori përsipër menaxhimin e rrjetit të shpërndarjes në Kosovë vetëm rreth tre vjet më parë, dhe siç e dini shumë nga ju, kemi pasur një sfidë të madhe përpara. Ne si kompani ishim shumë të vetëdijshëm për këtë sfidë, por ne kemi kthyer këtë sfidë në një mundësi për të bërë një ndryshim. Dhe ne besojmë se kemi filluar të bëjmë ndryshimin që nga dita e parë.

KEDS je preuzeo menadžiranje distributivne mreže na Kosovu sa tri godine pre, I kao što mnogi od vas znaju, imali smo jedn veliki izazov ispred. Mi kao kompanija bili smo svesni za ovaj izazov, ali smo ovaj izazov pretvorili u mogućnost da izvršimo promene.

KEDS took over the management of the distribution network in Kosovo just about three years ago, and as many of you know, we had a great challenge ahead. We as company were very much aware of this challenge, but rather than shying away, we made this challenge an opportunity to make a difference.

Detyrat tona fillimisht ishin për të ndërhyrë në zonat ku nevojitej intervenim emergjent, dhe ne e bëmë këtë për çdo ditë prej se kemi filluar të menaxhojmë rrjetin e shpërndarjes.

Por në të njëjtën kohë ne kemi qenë shumë të vetëdijshëm se rrjeti kishte nevojë për një qasje sistematike që është i bazuar në një analizë

03

Mi verujemo da smo počeli da pravimo promene još od prvog dana. Naši zadatci na početku su bili da intervenišemo u zonama gde je bila potrebna hitna intervencija I to smo radili svakog dana od kada smo počeli da menadžiramo distributivnu mrežu.

Isovremeno mi smo bili svesni da je mreža imala potrebe za jedan sistematski pristup I zasnovano na profesionalnoj analizi na način da možemo da pružimo najbolje građanima Kosova.

And we believe we started to make a difference from day one. Our tasks initially were to intervene in areas that needed emergent attention and we did so every day since we started to manage the distribution network.

However at the same time, we were very much aware that the network needed a systematic approach that is based on a professional analysis so we

KEDS

ENERGY

profesionale, në mënyrë që ne të mund t’u ofrojmë më të mirën qytetarëve të Kosovës.

Për këtë arsye, në bashkëpunim të ngushtë me partnerët tanë nga komuniteti energjetik, si ZRrE dhe të tjerë, kemi angazhuar një nga kompanitë më të njohura në botë, Åf, për të zhvilluar planin e zhvillimit të rrjetit të shpërndarjes të energjisë.

Ky plan është hartuar duke pasur parasysh dy faktorët kryesorë që janë rrënjosur në vizionin dhe misionin e kompanisë sonë: • Si mund të kemi ndikimin më pozitiv të mundshëm për popullin e Kosovës?

• Cila është teknologjia dhe teknika më e mirë në dispozicion për modernizimin e rrjetit?

Ne si kompani, përgjegjësinë ndaj konsumatorëve tonë e marrim shumë seriozisht dhe unë besoj se me këtë plan zhvillimor jemi duke dëshmuar se ne kemi ofruar këtë përgjegjësi.

Deri në vitin 2025, siç mund të shihni ju, në këtë plan do të kemi: • Deri në 300 milionë euro investime • 1700 transformatorë të ri • 2000 km linja të reja • Reduktimi i humbjeve teknike nga 15.42% në 9.2% • Cilësi të lartë teknike dhe rrjet të qëndrueshëm, si dhe shumë më shumë përfitime për çdo konsumator në Kosovë.

Ne besojmë fuqimisht se ky plan zhvillimor pasqyron filozofinë dhe misionin tonë për një rrjet modern dhe të qëndrueshëm të energjisë për popullin e Kosovës.

Ne do të vazhdojmë përpjekjet tona për të përmirësuar shërbimet që ne ofrojmë për konsumatorët, duke siguruar se Kosova është duke u shërbyer në nivel jo vetëm të vendeve të rajonit, por të krahasueshme me vendet e zhvilluara evropiane.

Zbog ovog razloga, u tenoj saradnji sa našim partnerima iz energetske zajednice, kao RUE I ostali, angažovali smo jednu od najpoznatijih kompanija u svetu , Åf, da bi razvio plan razvoja energetske mreže.

Ovaj plan je sačinjen imajuči u vidu dva glavna faktora koji su ukorenjeni u viziji I misiji naše kompanije: • Kako možemo imati mogući pozitivni uticaj za stanovništvo Kosova?

• Koja je najbolja tehnologija I tehnika raspoloživa za modernizaciju mreže?

Mi kao kompanija, odgovornost prema našim potrošačima uzimao veoma ozbiljno I ja verujem da sa ovim razvojnim planom dokazujemo da smo mi pružili ovu odgovornost.

Do 2025 godine, kao što možete videti u ovom planu imaćemo: • Do 300 miliona € investicija • 1700 novih transformatora • 2000 km novih linija • Restrikciju tehničkih gubitaka od 15.42% na 9.2% • Veliki tehnički kvalitet I izdržljivu OFFmrežu kao I mnoge koristi za svakog potrošača na Kosovu.

Mi snažno verujemo da ovaj razvojni plan reflektuje filozofiju I našu misiju za jednu modernu I izdržljivu energetsku mrežu za stanovništvo Kosova.

Mi ćemo nastaviti sa našim naporima da bi poboljšali usluge koje mi pružamo za potrošače obezbedeći da se Kosovo uslužuje na nivou ne samo kao u mestima regiona, ali upoređujuće sa razvijenim evropskim zemljama.

could deliver the best to the Kosovo’s citizens.

For this reason, in close coordination with our partners from the energy community, such as ERO and others, we engaged one of the most reputable companies in the world, Åf, to develop the energy network development plan.

This plan was developed by bearing in mind two key factors that are ingrained in our company’s vision and mission: •How can we have the best possible positive impact for the people of Kosovo?

•What is the best available technology and techniques for modernizing the network?

We as company take the responsibility towards our consumers very seriously and I believe that with this development plan, we are proving that we deliver on that responsibility.

By 2025, we will have: •Up to 300 million € Investments •1700 new transformers •2000 km of new lines •Reduction of technical losses from 15.42% to 9.2% •Higher Technical Quality and Reliable Network and many more benefits for every consumer in Kosovo.

We strongly believe that this development plan, embraces our philosophy and mission for a modern and reliable energy network for the people of Kosovo.

We will continue in our efforts to improve on the service we provide for the consumers ensuring that Kosovo is served at the level not only compared with the countries in the region but comparable to developed European countries.

04

ENERGY

ODGOVORNOST JE ONA KOJA RAZLIKUJE JEDNU KOMPANIJU OD OSTALIH RESPONSIBILITY IS WHAT SETS A COMPANY ASIDE FROM THE OTHERS

Serhat Dinç Zëvendës Menaxher Gjeneral në LIMAK ENERGY dhe anëtar i Bordit Ekzekutiv të KEDS

Serhat Dinç Zamenik Generalnog Menadžera u LIMAK ENERGY I izveršni član Borda KEDS-a

Serhat Dinç Deputy General Manager of LIMAK ENERGY and Executive Board Member of KEDS

Bota po përjeton zhvillimin më të lartë në historinë e saj. Shpikjet e shpejta në një mënyrë të pabesueshme po ndryshojnë mënyrën se si jetojmë, mënyrën se si bëjmë biznes, dhe mënyrën se si e trajtojmë njëri-tjetrin.

Svet doživljava najveći razvoj u svojoj istoriji. Brza otkrića na neverovatan naćin menjaju način živiota, način kako pravimo biznis, i način kako tretiramo jedan–drugog.

The world is witnessing the highest development in its history. Rapid inventions in an incredible way are changing the way we live, the way we do business, and the way we deal with each other.

Ky zhvillim në të njëjtën kohë po na sjellë më afër me njëri-tjetrin, pavarësisht se ku jetojmë. Teknologjia ka bërë të mundur që ne të gjithë të ndjehemi sikur jemi në të njëjtën dhomë, pavarësisht se jetojmë në kontinente të ndryshme apo vende të ndryshme. Të gjitha këto zhvillime dhe avancime kanë sjellë mbi ne domosdoshmërinë që të tregojmë përgjegjësi, dhembshuri dhe kujdes për njëri-tjetrin.

05

Ovaj razvoj istovremeno dovodi nas bliže jedni-drugom, nezavisno gde živimo. Tehnologija je omogućila da se svi osećamo kao da smo u istoj sobi nezavisno da živimo u raznim kontinentima ili raznim mestima. Sve ove razvoje i napredovanja su pridoneli o neophodnosti da mi pokažemo odgovornost, osećajnost i brigu za jedan-drugog.

Mi kao kompanija smo prihvatili ove razvoje nesamo u našem svakodnev-

This development at the same time is bringing us closer to each other, regardless where we live. Whether we live in different continents or different countries, the technology has made it possible that we all feel like we are in the same room. All these developments and advancements have brought upon the necessity that we show responsibility, compassion and caring for each other.

EDITORIALI

PËRGJEGJËSIA ËSHTË AJO QË E DALLON NJË KOMPANI PREJ TË TJERAVE

EDITORIALI

ENERGY

Ne si kompani kemi përqafuar këto zhvillime jo vetëm në punën e përditshme, por gjithashtu edhe duke treguar përgjegjësi krahas shoqërisë.

Që nga fillimi i punës tonë në Kosovë, filozofia jonë është bazuar që të bëjmë ndryshime pozitive për njerëzit të cilëve u shërbejmë, dhe këtë ta arrijmë në mënyrë të përgjegjshme.

Ne jemi mahnitur me energjinë pozitive që njerëzit në Kosovë kanë treguar, posaçërisht rinia. Këta të rinj dhe të reja janë aseti më i mirë i këtij vendi, por në të njëjtën kohë pamë që ata nuk kanë shumë mundësi. Për këtë arsye hapja e mundësive për këta të rinj dhe të reja, u bë obligim i qëlluar për ne. Në këtë formë lindi KEDS Akademia , dhe këtë vit ne po festojmë diplomimin e gjeneratës së tretë.

Të rinjtë që kanë vijuar këtë Akademi, tanimë po bëjnë ndryshime në profesionet që janë angazhuar. Ne jemi me fat që shumë nga ta janë të punësuar në kompaninë tonë dhe disa prej tyre tashmë veç janë ngritur në pozitë.

Ne jemi të vetëdijshëm që nuk kemi zgjidhur të gjitha problemet me të cilat përballet vendi, por ne jemi të lumtur që kemi treguar përgjegjësi. Gjithashtu edhe përkushtimi ynë po rritet edhe më shumë.

Derisa ne po u ofrojmë mundësi eksperience këtyre të rinjve, ne gjithashtu edhe po mësojmë nga ta.

Ata po na tregojnë ne se çka mund të bëjmë që të përmbushim misionin tonë si kompani e përgjegjshme dhe si t’i përmirësojmë metodat dhe mënyrat tona të punuarit në këtë kohë të re, sepse të rinjtë shpesh janë më të informuar sesa ne.

Në fund, ata po na tregojnë ne se si duhet të jemi më mendjehapur dhe të rinj në mënyrën e të menduarit.

Pikërisht kjo është ajo çka na bënë neve ndryshe, sepse përgjegjësia krahas shoqërisë sot, nuk është diçka që ti e bën të ndihesh mirë, por është një punë e nevojshme për një kompani të suksesshme.

nom radu nego takođe i pokazivajući odgovornost prema društvu. Još od početka našeg rada na kosovu, naša filozofija je zasnovana da radimo pozitivne promene za ljude koje uslužujemo i to postižemo na odgovoran način.

Mi smo oduševljeni pozitivnom energijom koju su ljudi na Kosovu pokazali, naročito omladina. Ovi mladi i mlade su najbolja imovina ove zemlje, ali istovremeno smo videli da oni nemaju mnogo mogućnosti. Zbog tog razloga otvaranje novih mogućnosti za ove mlade, postala je obaveza za nas. U ovom obliku rođena je Akademija KEDS, i ove godine mi slavimo diplomiranje treće generacije.

Mladi koji su prošli ovu akademiju, sada prave promene u profesijama gde su angažovani. Mi imamo sreće da su mnogi od njuh zaposleni u našoj kompaniji i neki od njih sada su izdignuti u poziciji.

Mi smo svesni da nismo rešili sve probleme sa kojima se zemlja suočava, ali smo srečni da smo pokazali odgovornost. Takođe i naša posvećenost se povećava još više.

Dok mi pružamo mogućnost iskustva ovim mladima, mi takođe i učimi njih.

Oni nam pokazuju šta možemo da uradimo da bi ispunili našu misiju kao odgovorna kompanija i da poboljšamo metode i način našeg rada u ovo novo vreme, jer su mladi često bolje informisaniji od nas.

Na kraju, oni nam pokazuju kako treba da budemo otvorenije pameti sa mladima u načinu razmišljanja. Upravo ovo je to što nas čini različitim, jer odgovornost prema društvu danas, nije nešto što ti radiš da se osećaš bolje, nego je to jedan potreban rad za jednu uspešnu kompaniju.

We as company have embraced these developments not only in our daily work but also by showing our responsibility towards the society. From the beginning of our operation in Kosovo, our philosophy was based in making a difference for the people we are serving, and do so in a responsible way.

We were amazed with the positive energy the people of Kosovo showed, especially the youth. These young men and women we believe are the best asset of this country, but at the same time we saw that they did not have a lot of opportunities. Therefore opening opportunities for these young men and women became a compassionate obligation for us. That’s how KEDS Academy was born and this year we are celebrating the graduation of the third generation.

The youth who have attended this academy are already making a difference in the professions they are engaged. We are fortunate to have many of them employed in our company, and some have already been promoted to managerial positions.

We are very much aware that we did not solve all the challenges a country faces, but we are glad that we showed our responsibility. Even more so since our commitment is growing even greater.

While we are offering an opportunity to build their experience to these youth, we are learning from them as well. They are showing us what we could do more to fulfill our mission as a responsible company, and how to improve our ways and methods in the new age, where the youth often are more informed than the rest of us. In sum, they are showing us to keep an open mind and a youthful way of thinking. And this is what makes us different, because responsibility towards society today is not something you do to make yourself feel good but rather a necessary task for a successful company.

06

EDITORIALI

ENERGY

INTERVISTA

KEMI HYRË NË DEKADËN E INVESTIMEVE UŠLI SMO U DEKADI INVESTICIJA WE HAVE ENTERED IN DECADE OF INVESTMENTS

MEHMET KOÇ

Drejtori Ekzekutiv

Izvršni Direktor u

i Divizionit të

Diviziji Distribucije u

Shpërndarjes në KEDS

KEDS

Plani Investiv i KEDS-it parasheh vendosjen e 3500 trafove të reja dhe zëvëndësimin e atyre ekzistente, mbi 2000 kilometra rrjet të ri, intervenimin në qindra lokalitete. Kjo dotë arrihet me anë të investimeve që shkojnë në 300 milionë euro deri me 2025. Pas këtyre investimeve, Rrjeti Distributiv do të ketë pamje të re, përderisa të gjithë konsumatorët do të kenë shërbime kualitative. Lidhur me këtë plan flet Drejtori Ekzekutiv të Divizionit të Shpërndarjes në KEDS, z. Mehmet Koç.

Executive Director of Distribution Division in KEDS

Investicioni Plan KEDS-a predviđa postavljanje 3500 novih trafoa i zamenu onih postojećih, iznad 2000 kilometara novog kabla, intervenciju u stotinu lokaliteta. Ove će biti postignuto preko investicija koje idu na 300 miliona eura do 2025. Nakon ovih investicija, Distributivna mreža će imati novi izgled, dok će svi potrošači imati kvalitetnije usluge.

U vezi sa ovim planom govori Izvršni Direktor u Diviziji Distribucije u KEDS, g. Mehmet Koç.

Investment plan of KEDS foresees the installation of 3500 new substations and replacing the existing ones, more than 2000 kilometers of new network, and intervention in hundreds of locations. This will be achieved through investments that reach 300 million euro until 2025. After these investments, distribution network will have new look, while all customers will have quality services. Related to this plan speaks Executive Director of Distribution Division in KEDS, Mr. Mehmet Koç.

08

INTERVISTA

ENERGY

Pas një punë intensive dyvjeçare në terren, krahas investimeve emergjente, KEDS ka përgatitur edhe Planin Investiv 10 vjeçar që do të trasojë rrugën e zhvillimit të rrjetit energjetik deri me 2025. Aty parashihen në detaje ku do të intervenohet duke përfshirë secilen lagje të secilit qytet apo fshat, ku do të vendosen trafo të reja, rrjet i ri, ku do të ketë intervenime për përforcim të rrjetit apo zëvendësim të pajisjeve ekzistente.

E gjithë kjo është arritur falë angazhimit maksimal të Drejtorit Ekzekutiv të Divizionit të Shpërndarjes, z. Mehmet Koç.

Energy: Z. Koç, a mund të na shpjegoni pse e keni përgatitur këtë plan?

Mehmet Koç: Ky plan është përgatitur duke e parë nevojën e Kosovës për investime në rrjetin e shpërndarjes.

Ne filluam me investime me të marrë përgjegjësitë në sektorin e shpërndarjes së energjisë elektrike, por intervenimet ishin më tepër të natyrës emergjente, pasi rrjeti që e kishim trashëguar ishte vërtetë në një gjendje të rëndë.

Krahas këtyre investimeve, prej të cilave sot përfitojnë shërbime

09

Nakon dvogodišnjeg intenzivnog rada na terenu, preko urgentnih investicija, KEDS je pripremio i 10 godišnji Investicioni Plan koji će trasirati razvojni put razvoja električne mreže do 2025. Tu se u detalje predviđa gde će se intervenisati obuhvatajući svako naselje svakog grada ili sela, gdfe će se postaviti novi trafoi, nova mreža, gde će imati intervencija u pojaćavanju mreže ili zameni postojeće opreme. Sve ovo je postignuto zahvaljujući maksimalnom angažovanju Izvršnog Direktora u Diviziji Distribucije, g. Mehmet Koç.

Energy:G. Koç, možete li objasniti zašto se pripremili ovaj plan?

Mehmet Koç: Ovaj plan je pripremljen videći potrebu Kosova za investicijama u distributivnoj mreži. Mi smo počeli sa investicijama preuzimajući odgovornost u sektoru distribucije električne energije, ali intervencije su bile više urgentne prirode, pošto mreža koju smo nasledili bila je stvarno u teškom stanju.

Uporedo ovim investicijama, od kojih danas imaju kvalitetne usluge hiljade i hiljade građana, mi smo počeli i analize na terenu da bi sačinili još janiji pregled

After a two years intensive work in the field, besides investments that were urgently needed, KEDS has completed a 10-year Investment Plan that will pave the way for energy network development until 2025. There is foreseen in details where will be intervened including each neighborhood of each city and village, where will be put new substations, the new network, where will be interventions to strengthen the network or replacement of existing equipment. All this was achieved under the leadership of the Executive Director of the Distribution Division, Mr. Mehmet Koç.

Energy: Mr. Koç, can you explain us why did you prepare this plan?

Mehmet Koç: This plan was prepared by seeing the need of Kosovo for investment in distribution network. We started with investments after taking responsibilities in sector of electricity distribution, but interventions were more of the emergency nature, since network we inherited was really in poor condition.

Along with these investments, from

INTERVISTA

ENERGY

kualitative mijëra e mijëra qytetarë, ne filluam edhe analizat në terren për të krijuar një pasqyrë edhe më të qartë ku duhet intervenuar në mënyrë që të ketë standardizim të shërbimeve anekënd vendit dhe të ulën humbjet në maksimum, si ato teknike, ashtu edhe ato komerciale. Për këtë angazhuam edhe kompaninë suedeze me operim global ÅF që të përpilonte Planin Zhvillimor për Rrjetin e Shpërndarjes.

Energy: Çka synohet me këtë plan?

Mehmet Koç: Me këtë plan synim kryesor është përmirësimi i shërbimeve për të gjithë konsumatorët përmes teknologjisë dhe teknikave më të mira për modernizimin e rrjetit. Pra, secili konsumator do të ndjejë dorën e KEDS-it, në tërë territorin e vendit.

Specifikisht, kualiteti i furnizimit do të rritet për konsumatorët, rënjet e tensionit në linjat e Tensionit të Mesëm do të përmirësohen sikurse ndalesat do të zvogëlohen, KEDS do të zgjerojë dhe përforcojë rrjetin krahas zhvillimit të ekonomisë dhe lëvizjeve demografike të popullatës, sikurse do të merren masa të shtuara preventive që të ketë ndikim sa më të vogël nga faktorët e jashtëm, siç janë ata atmosferikë.

gde treba da se interveniše na način da imamo standardizaciju usluga širom zemlje i smanjivanje gubitaka na maksimumu, kao tehničke tako i one komercijalne. Za to smo i angažovali švedsku kompaniju sa globalnim operiranjem ÅF da sačini Razvojni Plan za Distributivnu Mrežu.

Energy: Šta se cilja ovim planom?

Mehmet Koç: Ovim planom glavni cilj je poboljšanje usluga za sve potrošače preko najboljih tehnika i tehnologije za modernizaciju mreže. Dakle, svaki potrošač će osetiti ruku KEDS-a, na celoj teritoriji zemlje. Specifično, potrošači neće imati više pad napona u linijama Srednjeg Napona, KEDS će proširiti i pojačati mrežu uporedo razvoju ekonomije i demografskih pokreta stanovništva, takođe će biti preduzete dodatne preventivne mere da bi imali što manje uticaja od spoljnih faktora, kao što su one atmosferske.

Energy: Šta se konkretno predviđa za investiranje?

Mehmet Koç: Na celoj teritoriji zemlje će biti postavljeno 3500 novih trafoa, koji će biti dodatni trafoi ili će zameniti one postojeće koje su zastarele i ne

which today thousands of citizens benefit quality services, we started also analysis in the field to create even clearer picture of places where must be intervened in order to have standardization of services around the country and to decrease technical and commercial losses. For this we engaged also Swedish company with global operation ÅF to develop a Development Plan for Distribution Network.

Energy: What are the objectives of this plan?

Mehmet Koç: This plan aims to improve services for all customers through best technologies and techniques for modernization of the network. So every customer will feel the hand of KEDS, in whole parts of the country. Specifically, the quality of supply will increase, voltage drops in lines of medium voltage will improve, interruptions due to the overloads will decrease, KEDS will extend and strengthen the network along with economic development and demographic movements of population, as will be undertaken additional preventive measures to have less influence from external factors.

10

INTERVISTA

ENERGY

Energy: Çfarë parashihet konkretisht të investohet?

Mehmet Koç: Në tërë territorin e vendit do të vendosën 3500 trafo të reja, të cilat do të jenë trafo shtesë apo do t’i zëvëndësojnë ato ekzistente të cilat janë të vjetëruara dhe nuk e përballojnë kërkesën për shërbime. Në të njëjtën kohë parashihet edhe shtrirja e mbi 2000 kilometrave rrjet të ri, të cilat brenda një përiudhë të shkurtër kohore do t’ia ndryshojnë komplet pamjen rrjetit distributiv të Kosovës. Pra, në rrjetin ku nuk është investuar thuajse për 30 vjet, në atë që ne e kemi quajtur ‘dekada e investimeve’ do të ketë ndryshime për të mirë gjithkund dhe do të investohet në secilin cep të vendit.

Energy: Plani ka edhe koston e tij, sa është ajo?

Mehmet Koç: Konzorciumi Calik/Limak me të marr përsipër distribucionin ka bërë një premtim: për 15 vjetët e ardhshëm do të investojnë 300 milionë euro.

Unë i siguroj se kjo shumë do të investohet deri me 2025, pra premtimi do të përmbushet, madje para kohe. E gjithë kjo bëhet që qytetarët të marrin shërbime kualitative dhe të kemi një rrjet modern ashtu siç e meriton kjo popullatë dhe ekonomia e Kosovës.

Energy: Implementimi i planit do të mirëpritet sigurisht nga konsumatorët, por mund të hasë edhe në pengesa. Çka keni ndërmarrë që ato të evitohen?

Mehmet Koç: Gjatë përpilimit të planit ne kemi qenë në kontakt të vazhdueshëm me të gjitha komunat e Kosovës, Zyrën e Rregullatorit të Energjisë dhe të gjitha institucionet tjera relevante. Ky plan është ndërtuar në partneritet me ta. Me këtë, dua të them se gjatë përpilimit të tij, janë marrë në konsideratë kërkesat e të gjitha palëve, prandaj gjatë implementimit të tij, ne do të kemi partneritetin e tyre. Të gjitha komunat dhe të gjitha institucionet e dinë se ky plan është bërë për

11

odljevaju potrebu za usluge. Istovremeno se predviđa i polaganje iznad 2000 kilometara nove mreže, koje će unutar jednog kratkog vremenskog perioda kompletno promeniti izgled distributivne mreže Kosova. Dakle, u mreži gde nije investirano takoreći 30 godina, mi smo to nazvali ‘dekada investicija’ će imati promena na bolje svuda i biće investirano u svakom delu zemlje.

Energy: Plan ima i svoje troškove, koliki su oni?

Mehmet Koç: Konzorcijum Calik/Limak sa preuzimanjem u nadzor distribucije je dao obećanje: za 15 budućih godina će investirati 300 miliona eura. Ja vam obezbeđujem da će ovaj iznos biti investiran do 2025 godine, dakle obećanje će biti ispunjeno, čak pre vremena. Sve ovo što se radi za građene da bi imali kvalitetnije usluge i da bi imali jednu modernu mrežu kako zaslužuje ovo stanovništvo i ekonomija Kosova.

Energy: What kinds of investments are planed specifically?

Mehmet Koç: There will be installed 3500 new substations, which will be additional substations or will replace the existing ones which are old and cannot support the demand for services. At the same time there is foreseen over 2000 kilometers of new network, which within short time period will change completely the look of Kosovo distribution network. So in the network that was not invested for almost 30 year, will happen good changes and there will be investments in every corner of the country during what we call “the decade of investments”.

Energy: What is the cost of the plan?

Mehmet Koç: Consortium Calik/Limak after taking over distribution has made one commitment: for next 15 years there will be invested 300 million Euros.

I ensure you that this amount will be invested until 2025, so the promise will be fulfilled, even before that time.

INTERVISTA

ENERGY

All this is done to provide better quality services for citizens and to have a modern network as citizens and economy of Kosovo deserves.

të përfituar populli dhe ekonomia e Kosovës. Nuk ka munguar angazhimi dhe përkrahja, dhe presim që e njëjta të vazhdojë edhe në implementimin praktik të tij. Çdo gjë që bëhet për përfitimin e vendit, duhet të ketë përkrahje maksimale.

Energy: Por, pengesa të ndryshme ka pasur në të kaluarën nga individë të ndryshëm. Si u tejkaluan ato në bashkëpunim me komunat përkatëse?

Mehmet Koç: Po, kjo është e vërtetë.

Por, ne nuk kemi ndenjur duarkryq.

Duke e parë këtë situatë, ne kemi qenë çdo ditë në terren dhe kemi arritur t’i bindim qytetarët, se gjithçka po bëhet për të mirën e tyre. Natyrisht, rol të rëndësishëm në këtë mes kanë pasur edhe komunat e ndryshme nëpër Kosovë me të cilat kemi arritur bashkëpunim të mirë. Kjo është arritur falë takimeve të përditshme anekënd vendit. Kemi treguar vendosmëri dhe si rrjedhojë e kësaj për një periudhë shumë të shkurtër kohore janë

Energy: Implementaciji plana biće sigurno dobrodošla od potrošača, ali može naići i na smetnje. Šta ste preduzeli da se one spreče?

Mehmet Koç: Tokom sačinjavanja plana mi smo bili u neprestanom kontaktu sa svim opštinama na Kosovu, Regulatornim Uredom za Energiju i svim ostalim relevantnim institucijama.

Ovaj plan je izgrađen u partneritetu sa njima. Sa ovim, želim da kažem da tokom njegovog sačinjavanja, uzete su u obzir svi zahtevi stranaka, zato tokom njegove implementacije, mi ćemo imati njihov partneritet. Sve opštine i sve institucije znaju da je ovaj plan urađen u korist naroda ekonomije Kosova.

Nije nedostajalo angažovanje i podrška, i očekujemo da se ista nastavi i u njegovoj praktičnoj imlementaciji. Sve što se radi u korist zemlje, treba da ima maksimalnu podršku.

Energy: Ali, razne smetnje je bilo u prošlosti od raznih osoba. Kako ste prevazišli to u saradnji sa odgovarajučim opštinama?

Energy: The implementation of the plan is surely welcomed by consumers but it might face obstacles. What did you undertake to avoid them?

Mehmet Koç: During compiling of plan we were in continuous contact with all Municipalities of Kosovo, Energy Regulatory Office and all other relevant institutions. This plan was built in partnership with them. I want to say that during compiling of the plan there were considered the requests of all parties, therefore during the implementation phase we will have their partnership. All municipalities and all institutions know that this plan was done for benefits of citizens and economic of Kosovo. There was no lack of engagement and support, and we expect to continue during the implementation. Everything which is done for country’s benefit must have support by all means.

Energy: But, there were some obstacles from different people.

How did these obstacles overcome with the respective municipalities?

Mehmet Koç: Yes, this is true.

But we did not stay idly. By seeing this situation, we were in the field every day and we managed to convince citizens that everything is being done for their benefit. Of course, municipalities had a very important role in these cases. This was achieved as a result of daily meetings throughout the country.

We have showed determination and as a result of this for a very short period of time we have implemented hundreds of projects though Kosovo. The hope was back for many people. There were investments in areas where

12

INTERVISTA

ENERGY

implementuar qindra projekte në të gjithë Kosovën. Shumë njerëzve u është rikthyer shpresa. Është investuar fuqishëm aty ku nuk ishte investuar dekada me radhë. Tensioni binte dukshëm nën normat e lejuara dhe ne nuk mund të toleronim një situatë të tillë. Benefitet ishin të shumanshme. Ato kanë ulur si humbjet teknike ashtu edhe ato komerciale. Nga kjo ulje përfitojnë më së tepërmi konsumatorët, të cilët marrin shërbime më kualitative dhe më të lira.

Tash, me Planin Investiv, kjo tempo vetëm sa do të përshpejtohet. Ne jemi të vendosur që të krijojmë një ambient optimal të operimit dhe për këtë kemi ndërtuar shumë ura dhe kemi krijuar shumë partnerë bashkëpunimi. Rruga sërish nuk do të jetë e lehtë, por kur ekziston përkushtimi dhe vendosmëria për të arritur në një cak, atëherë gjithçka tjetër është më e lehtë.

Energy: Çka do të thotë ky plan për ekonominë e Kosovës?

Mehmet Koç: Ekonomia, përkatësisht bizneset do të kenë siguri shumë më të

13

Mehmet Koç: Da, to je istina. Ali, mi nismo stajali ukrštenih ruku. Videvši ovu situaciju, mi smo svakog dana bili na terenu i uspeli da ubedimo građane, da sve se radi za njihovo dobro. Prirodno, važnu ulogu o ovoj sredini su imale i razne opštine po Kosovu sa kojima smo postigli dobru saradnju. Ovo je postignuto zahvaljujući svakodnevnim susretima širom zemlje. Pokazali smo odlučnost i kao posledica ovoga za jedan veoma kratak vremenski period implementirana na stotinu projekta širom Kosova. Mnogim ljudima je vračena nada. Snažno je investirano tamo gde nije investirano dekadama redom.

Napon je padao vidljivo ispod dozvoljenih normi i mi nismo mogli tolerisati jednu sličnu situaciju. Beneficije su bile mnogostruke. One su smanjile tehničke gubitke tako i one komercijalne. Od ovih smanjenja najviše koristi imaju potrošači, koji dobijaju kvalitetnije i jeftinije usluge.

Sada, sa Investicionim Planom, ovaj tempo će se samo ubrzati. Mi smo odlučni da stvorimo jedan optimalni ambijenat operiranja i zato smo izgradili

was not invested for decades. Voltage dropped significantly under allowed norms and we could not tolerate that situation. The benefits were multisided.

The investments have decreased the technical and commercial losses.

Consumers benefit mostly from the decrease of losses, who receive better and cheaper services.

Now, with the investment plan, this pace will accelerate. We are committed to create an optimal environment of operation and for this we have built many bridges and created many cooperating partners. The path will not be easy, but when commitment and determination to reach one target exist, then everything else is easier.

Energy: What does this plan mean for Kosovo economy?

Mehmet Koç: Economy, respectively businesses will have better electricity supply. At the same time, we will undertake many tasks with contractors and this presents direct increase of employment. Therefore, it can be said that KEDS beside electricity distribution,

INTERVISTA

ENERGY

madhe të furnizimit. Të njëjtën kohë, ne shumë punë i kryejmë me kontraktorë, e kjo paraqet rritje direkte të punësimit.

Prandaj, mund të thuhet se KEDS pos funksionit të distribuimit të energjisë elektrike, po luan rol të rëndësishëm edhe në aspektin socio-ekonomik. Në një vend ku papunësia është në nivel shumë të lartë, një i punësuar më tepër do të thotë shumë, do të thotë se një familje ka mirëqenie më të madhe, apo del prej varfërisë. E kur krijohen qindra vende pune dhe zhvillohen dhjetëra biznese, atëherë nënkupton se ne kemi prekur direkt qindra familje. Indirekt preken dhe rritet mirëqenia e shumë më shumë të tjerave. Padyshim, ky plan ka edhe këtë qëllim, pra që të ndikojë fuqishëm në zhvillimin e Kosovës.

mnoge mostove i stvorili smo mnoge partnere za saradnju. Put ponovo neće biti lak, ali kada postoji posvećenost i odlučnost da bi postigli jedan cilj, onda sve drugo je lakše.

Energy: Šta znači ovaj plan za ekonomiju Kosova?

Mehmet Koç: Ekonomija, tačnije biznisi će imati veću bezbednost u snabdevanju. Istovremeno, mi mnoge poslove završavamo sa ugovoračima, i to predstavlja direktno povećanje zapošljavanja. Zato, može se raći da KEDS osim funkcionisanja distribucije električnom energijom, igra važnu ulogu u socio-ekonomskom aspektu.

U jednom mestu gde je nezaposlenost u veoma visokom nivou, jedan zaposleni više znači mnogo, znači da jedna porodica ima više dobrobiti, ili izlazi iz siromaštva. Kada se stvore stotinu radnih mesta i razviju desetak biznisa, onda se podrazumeva da smo direktno dotakli stotinu porodica. Indirektno se dotiču i povećava se blagostanje mnogih drugih. Nesumnijvo, ovaj plan ima i ovaj cilj, dakle da snažno utiče u razvoju Kosova.

is also playing an important role in social–economic aspect. In a country that unemployment is very high, one more employed means a lot, it means that one family has greater welfare.

When there are hundreds of workplaces created and developed dozens of businesses, then it is understood that we have touched directly hundreds of families. And, indirectly there is affected and increased the welfare of many others. Without doubts this plan has also this purpose: to strongly influence the development of Kosovo.

14

ENERGY

POČINJE INTEGRACIJA TRŽIŠTA KOSOVA SA EVROPSKOM ZAJEDNICOM KOSOVO MARKET INTEGRATION WITH THE EUROPEAN UNION STARTS

15

EKONOMIA

NIS INTEGRIMI I TREGUT TË KOSOVËS ME ATË TË BASHKIMIT EVROPIAN

EKONOMIA

ENERGY

Më 1 prill zyrtarisht ka filluar implementimi i Marrëveshjes së Stabilizim Asociimit (MSA).

Implementimi i kësaj marrëveshje është vlerësuar si marrëveshje historike për Kosovën.

Kryeministri Isa Mustafa, me këtë rast ka thënë se Republikën e Kosovës po fillon një kapitull të zhvillimit ekonomik dhe social.

“Kjo Marrëveshje synon të mbështesë tranzicionin ekonomik të Kosovës, si dhe të forcojë integrimin e saj në tregun e përbashkët të BE-së gjatë një periudhe kohore, jo më të gjatë se 10 vjet që nga sot”, ka thënë kryeministri Mustafa.

Marrëveshja parasheh lirimin nga taksat doganore të shumë produkteve kosovare që nisën drejt BE-së, si ato të BE-së që importohen në Kosovë.

MSA llogaritet se e bën të barabartë Doganën e Kosovës me 28 doganat e Bashkimit Evropian.

1 aprila zvanično počela je implementacija Sporazuma o Stabilizaciji i Asocijaciji (MSA). Implementacija ovog sporazuma je ocenjena kao istorijski sporazum za Kosovo.

Premijer Isa Mustafa, ovim slučajem je rekao da Republika Kosovo poćinje sa novim poglavljem ekonomskog i socijalnog razvoja.

“Ovaj Sporazum cilja da podrži ekonomsku tranziciju Kosova, kao i da ojača njenu integraciju u zajedničkom tržištu sa EZ tokom jednog vremenskog perioda ne duže od 10 godina od danas”, rekao je premijer Mustafa.

Sporazum predviđa oslobađanje od carinskih taksi mnogih kosovskih proizvoda koji idu prema EZ, kao i one iz EZ koje se uvoze na Kosovu. MSA računa da izjednači Carine Kosova sa 28 carina Evropske Zajednice.

On April 1 officially started the implementation of the Stabilization and Association Agreement (SAA).

Implementation of this agreement is regarded as historic agreement for Kosovo.

Prime Minister Isa Mustafa, on this occasion said that the Republic of Kosovo is starting a new chapter of economic and social development.

“This agreement, aims towards supporting Kosovo’s economic transition, as well as strengthen its integration into the common EU market during a period of no longer than 10 years from today, “the prime minister said.

The agreement will remove barriers limiting the amount and the value interest of custom duties for products like those being exported from Kosovo towards the EU, as those being imported from EU in Kosovo. MSA will place Kosovo Customs in an equal position with the 28 EU members Customs.

16

EKONOMIA

ENERGY

Gjermanët drejt hapjes së fabrikave që do të punësojnë 500 persona Ambasadorja e Gjermanisë në Kosovë, Angelika Viets, ka paralajmëruar se investitorët gjermanë do të hapin së shpejti një fabrikë për përpunimin e pemëve dhe perimeve në Podujevë.

Sipas saj, kjo fabrikë do të punësojë 500 punëtorë. Është paralajmëruar se përparësi do t’i jepet punësimit të femrave.

Nemci u pravcu otvaranja fabrike koja će zaposliti 500 osoba Ambasadorka Nemačke na Kosovu, Angelika Viets je najavila da nemački investitori ubrzo otvoriti jednu fabriku za preradu voća i povrća u Podujevu.

Prema njoj, ova fabrika će zaposliti 500 radnika. Najavljeno je da će se prednost dati zapošljavanju žena.

Germans towards opening of factories that will employ 500 people Ambassador of Germany in Kosovo Angelika Viets has announced that German investors will soon open a factory for processing fruit and vegetables in Podujevo. According to her, this factory will employ 500 workers. It was announced that priority would be given to the employment of women.

17

EKONOMIA

ENERGY

Kosova me fabrikën më të madhe të paneleve solare në rajon

Kosovo sa najvećom fabrikom sa solarnim panelima u regionu

Kosova with the largest factory of solar panels in the region

Gjatë qershorit, në Sllatinë të FushëKosovës, u inaugurua fabrika më e madhe në rajon për prodhimin e paneleve diellore nga kompania vendore “Jaha Energy”.

Ambasadorja e Gjermanisë në Kosovë, Angelika Viets, bëri të ditur se në këtë projekt në të cilin planifikohet prodhimi i 200 mijë paneleve në vit është investuar rreth 5 milionë euro. Ajo shtoi se në fabrikë momentalisht janë të punësuar 50 persona, ndërsa në të ardhmen ky numër parashikohet të rritet.

“Energjitë e ripërtëritshme janë tregu i së ardhmes. Pa marrë parasysh sfidat globale të ngrohjes klimatike në të gjitha vendet e botës, edhe Kosovës do t`i duhet patjetër që të shfrytëzojë në mënyrë të përforcuar energjitë rigjeneruese”, u shpreh Viets.

Tokom juna, u Slatini kod Kosovog Polja, inaugurisana je največa fabrika u regionu za proizvodnju sunčanih panela od domaće kompanije “Jaha Energy”.

Ambasadorka Nemačke na Kosovu, Angelika Viets, dala je do znanja da u ovom projektu u kojem se planira proizvodnja 200 hiljada panela godišnje investirano je oko 5 miliona eura. Ona je dodala da su u fabrici trenutno zaposlena 50 osoba, dok je u budućnosti predviđeno da se ovaj broj poveća.

“Obnovljiva energija je tržište budućnosti. Bez obzira na globalne izazove klimatskog zagrevanja u svim mestima u svetu, i Kosovu treba obavezno da iskorišćava na pojačan način obnovljivu energiju”, izrazila je Viets.

In June, Kosovo inaugurated the largest factory in the region for the production of solar panels by local company “Jaha Energy”.

Ambassador of Germany in Kosovo, Angelika Viets, said that there have been invested around 5 million euros on this project which plans production of 200 thousand panels per year. She added that the factory currently employs 50 people, and in the future this number is foreseen to increase.

“Renewable energies are the future market. No matter the global challenges of climate change in all countries of the world, Kosovo also must utilize renewable energies sources “said Viets.

18

EKONOMIA

ENERGY

Dredhëzat po lulëzojnë Hapësirat e mbjella me dredhëza janë pemët që kanë shënuar rritjen më të madhe viteve të fundit. Mijëra hektarë shtesë tashmë e kultivojnë këtë frut, përderisa përfitimet janë të mira, duke hapur shumë vende pune.

Për ta promovuar këtë veprimtari në fund të muajit maj është mbajtur edhe panairi i dredhëzave në Sheshin “Nënë Tereza”, përderisa vizitorët kanë qenë të shumtë.

Zëvendësministri i Bujqësisë, Pylltarisë dhe Zhvillimit Rural, Kurtan Kajtazi, e ka quajtur sektorin e pemëve manore si strategjik për vendin. “Janë rreth 2 milionë euro që janë ndarë nga Ministria e Bujqësisë në vitin 2015 për pemët manore në grante dhe subvencione.

Ndërkaq, këtë vit janë planifikuar rreth 3.8 milionë euro për pemë manore në prodhim, përpunim dhe pagesa direkte”, tha ai.

Jagode cvetaju Postori zasađeni sa jagodama su voće koje su obeležile najveći rast zadnjih godina. Hiljade dodatnih hektara sada kultiviraju ovaj plod, dok su prihodi dobri, otvarajući mnoga radna mesta.

Da bi promovisali ovu delatnost krajem maja je održan sajam jagoda u Trgu “Majka Tereza”, dok su posetioci bili u mnoštvu.

Zamenik ministra Poljoprivrede, Šumarstva i Ruralnog Razvoja, Kurtan Kajtazi nazvao je sektor jagodičastog voća kao strateškim za zemlju. “Oko 2 miliona eura su izdvojena od Ministarstva Poljoprivrede za 2015 godinu za jagodiićasto voće u grantima i subvencijama. Dok su za ovu godinu planirana oko 3.8 miliona eura za jagodičasto voće u proizvodnji, preradi i direktno plačanje”, rekao je on.

19

Strawberries are thriving Areas planted with strawberries marked the largest increase in recent years.

Thousands of additional hectares are already cultivating this fruit, while the benefits are great, creating also a lot of new jobs.

To promote this activity at the end of May there was organized Strawberry Fair held at “Mother Teresa” square, where the visitors were numerous.

Deputy Minister of Agriculture, Forestry and Rural Development, Kurtan Kajtazi called berries’ sector as strategic for the country. “There are about 2 million euros that were allocated by the Ministry of Agriculture in 2015 for berries in grants and subsidies. And this year there are planned around 3.8 million in manufacturing, processing and direct payments of berries“, he said.

ENERGY

POLITIKA NË VEND

RREGULLAT E UDHËTIMIT ME LIBERALIZIM TË VIZAVE PRAVILA PUTOVANJA SA LIBERALIZACIJOM VIZA VISA LIBERALIZATION TRAVELING RULES

Në fillim të muajit maj Komisioni Evropian rekomandoi liberalizim të vizave për qytetarët e Kosovës.

21

Početkom meseca maja Evropska Komisija je predložila liberalizaciju viza za građane Kosova.

In early May the European Commission recommended the liberalization of visas for citizens of Kosovo.

POLITIKA NË VEND

ENERGY

Ky vendim i Komisionit Evropian është cilësuar si fillim i hapjes së dyerve të Bashkimit Evropian për popullin e Kosovës si dhe si një sinjal për përfundimin e izolimit të evropianëve të rinj, dhe trajtimin e tyre të barabartë me të gjithë popujt e rajonit.

“Tani që procedura e vendimmarrjes është nisur, ne do të dinamizojmë edhe më shumë punën me Parlamentin Evropian dhe me shtetet anëtare të BE-së, në mënyrë që vendimi përfundimtar pozitiv të merret sa më shpejt. Besoj fuqishëm se kjo do të ndodhë shpejt”, ka thënë me këtë rast, Bekim Çollaku, Ministër i Integrimit Evropian.

Por edhe liberalizimi i ka disa rregulla të udhëtimit.

Kështu, me liberalizim të vizave, mund të udhëtohet pa vizë në shtetet e zonës Schengen, por nuk mund të qëndrohet më gjatë se 90 ditë, për çdo gjashtë muaj.

Me liberalizim, udhëtimin pa vizë mund ta bëjnë vetëm qytetarët shtetas të Republikës së Kosovës, të cilët posedojnë pasaportë biometrike.

Ova odluka Evropske Komisije je smatrana kao početak otvaranja vrata Evropske Zajednice za naraod Kosova kao i jedan signal za završetak izolacije mladih evropljana, i njihovo zajedničko tretiranje sa svim narodima u regiona.

“Sada kada je procedura odluke počela, mi ćemo još više dinamizirati rad sa Evropskim Parlamentom i državama članice EZ na način da se završna pozitivna odluka donese što brže. Snažno verujem da će se ovo desiti brzo”, rekao je ovim slučajem Bekim Çollaku, Ministar Evropske Integracije.

Ali i liberalizacija ima nekoliko pravila putovanja.

Tako, sa liberalizacijom viza, može se putovati bez viza u državana zone Schengen, ali se ne može zadržavati duže od 90 dana, za svakih šest meseci.

Sa liberalizacijom, putovanje bez viza mogu uraditi samo građani državljani Republike Kosova, koji poseduju biometrički pasoš.

This European Commission’s decision is considered as a start of opening the doors of the European Union for people of Kosovo as well as a sign of ending the isolation of Young Europeans, and their equal treatment with the people of the region.

“Now that the decision-making procedure has started, we will intensify our work with the European Parliament and EU Member States in order to conclude as soon as possible the positive final decision. I strongly believe that this will happen fast” said Minister of European Integration Bekim Çollaku .

But the liberalization has some travelling rules.

Thus, with visa liberalization can be travelled without visas to Schengen countries, but may stay not longer than 90 days, for every six months.

Only citizens of the Republic of Kosovo, who possess biometric passports, can travel Visa -free.

22

POLITIKA NË VEND

ENERGY

Qytetarët të cilët nuk kanë pasaportë biometrike, por kanë vizë valide Schengen, mund ta shfrytëzojnë atë për aq kohë sa kanë validitet.

Kjo do të thotë se pas liberalizimit, të gjithë ata që kanë vizë Schengen valide, nuk kanë nevojë të vrapojnë për të marrë pasaportë biometrike.

Përveç kësaj, pas liberalizimit, për çdo vizitë që behët në zonën Schengen, qytetarët e Kosovës gjatë udhëtimit duhet të kenë me vete dokumente që dëshmojnë gjendjen e mjaftueshme financiare (dëshmi se kanë mjete të mjaftueshme për të mbuluar qëndrimin në shtetin përkatës).

Sigurim shëndetësor valid për vendin ku do të qëndroni dhe për kohën sa do të qëndroni .

Liberalizimi i vizave në asnjë rast nuk mundëson punësim apo ndonjë veprimtari ekonomike në shtetet e zonës Schengen.

Për të studiuar në një nga shtetet e Schengenit, atëherë duhet leje e qëndrimit të shtetit përkatës, që mundëson qëndrimin më të gjatë se 90 ditë.

Policia kufitare e shtetit të zonës Schengen, ka të drejtë t’i mohojë hyrjen çdo qytetari në rast të dyshimit se mund të keqpërdorë liberalizimin e vizave.

Në rast të shkeljes eventuale dhe abuzimit me liberalizim, pasojat për individ përfshijnë: Shqiptim të gjobës me të holla, shënim zyrtar në dosje, si dhe ndalim të hyrjes në zonën Schengen në të ardhmen për pesë vjet.

23

Građani koji nemaju biometrijski pasoš, ali imaju validnu vizu Schengen, mogu da je iskoriste za to vreme koliko imaju validnost.

Ovo znači da nakon liberalizacije, svi oni koji imaju validne vize Schengen, ne moraju da vade biometrijske pasoše.

Osim ovog, nakon liberalizacije, za svaku posetu koja se radi u zoni Schengen, građani Kosova tokom putovanja trba da imaju sa sobom dokumenta koji dokazuju dovoljno finansijsko stanje (dokaz da imaju dovoljno sredstava da bi pokrili boravak u odgovarajučoj zemlji).

Validno zdravstveno osiguranje za mesto boravka za vreme boravka.

Liberalizacija viza u nijednom slučaju ne omogućava zapošljenje ili neku ekonomsku delatnost u zemljama zone Schengen.

Da bi studirali u jednoj od zemalja Schengena, onda treba dozvola boravka odgovarajuće zemlje koja omogućava duži boravak od 90 dana.

Granična policija zone Schengen, ima pravo da ne dozvoli ulazak svakog građanina u slučaju sumnje da može zloupotrebiti liberalizaciju viza.

U slučaju eventualnih prekršaja i pronevere sa liberalizacijom, posledice za pojedinca obuhvataju: Izricanje novčane kazne, službeni podatci u dosijeu i zabrana ulaska u zoni Schengen u budućih pet godina.

Citizens who do not have a biometric passport, but have valid Schengen visa, can use it for as long as they have validity.

This means that after liberalization, all those who have a valid Schengen visa, do not need to run to get biometric passports.

Besides that, after liberalization, for every visit made in the Schengen area, citizens of Kosovo should have documents proving sufficient financial means (proof that they have sufficient funds to cover staying in the respective country).

They also should have valid health insurance for the respective country and days that they are going to spend there.

Visa liberalization in no case allows any employment or economic activity in the countries of the Schengen area.

To study in one of the Schengen states, students should have residence permit of the respective country which allows staying longer than 90 days.

The border police of the Schengen Area Country has the right to deny the entry to every citizen in case of suspicion of abuse of the visa liberalization.

In case of possible violations and abuse of liberalization, the consequences for the individual include: Fines with money, an official note in the file as well as ban on entry to the Schengen area in the future five years.

POLITIKA NË VEND

ENERGY

DJALOSHI I MITROVICËS, DEPUTET NË SUEDI DEČAK IZ MITROVICE, POSLANIK U ŠVEDSKOJ A BOY FROM MITROVICA, PARLIAMENT MEMBER IN SWEDEN

Kur një djalë 7-vjeçar ishte nisur nga rrethina e Mitrovicës bashkë me familjen për të migruar në Suedi, askujt nuk i kishte shkuar në mend, se ndoshta ai një ditë do të ulej në karriget e parlamentit suedez.

Por kjo i ka ndodhur Adnan Dibranit, i cili për herë të parë është zgjedhur deputet i Riksdagen, siç quhet parlamenti suedez, në vitin 2010.

Tash ai është në mandatin e tij të dytë si anëtar i këtij pralamenti nga Partia Socialdemokrate që njihet për politikat e majta.

Adnan Dibrani është zgjedhur në rajonin e Hallandit, ku banojnë një pjesë e konsiderueshme e shqiptarëve.

Në pyetjen se pse do të duhej të votonin për të, Dibrani ka thënë se ai angazhohet që të gjithë të kenë mundësi dhe kushte të barabarta.

“Nuk ka rëndësi se kush je, prej nga vjen e në çka beson, në mënyrë që të kesh sukses në jetë”, ka thënë ai, duke u përgjigjur në pyetjet e televizionit publik suedez.

Ai ka zgjedhur tri çështje për të avokuar në parlament, e këto janë: edukimi, punësimi dhe çështjet sociale.

Deputeti shqiptar ka thënë se nuk do të

Kada je jedan 7 – godišnjak iz okoline Mitrovice zajedno sa porodicom pošao da emigrira u Švedskoj nikome nije palo na pamet da će možda jednog dana on sesti u stolicu švedskog parlamenta.

Ali to se desilo Adnan Dibranit, koji je po prvi put izabran za poslanika u Riksdagen, kako se zove švedski parlament, u 2010 godini.

Sad je on u svom drugom mandatu kao član ovog parlamenta od Socijaldemokratske Partije koja je poznata po levičarskoj politici.

Adnan Dibrani je izabran u regionu Halanda, gde živi jedan dobar deo albanaca.

Na pitanje zašto treba da glasamo za njega, Dibrani je rekao da se on angažuje da svi imaju mogućnosti i ravnopravne uslove.

“Nije važno ko si, odakle dolaziš i u šta veruješ, da bi imao uspeha u životu”, rekao je on, odgovarajući na pitanja javne švedske televizije.

On je rešio tri pitanja da bi ih prosledio u parlamentu a to su: obrazovanje, zapošljavanje i socijalna pitanja.

Albanski poslanik je rekao da neče praviti razlike prema strancima u Švedskoj, iako pripada albanskoj zajednici.

When a 7 year old boy from Mitrovica migrated together with his family in Sweden, no one thought that maybe that boy one day will sit in the Swedish parliament.

But this happened with Adnan Dibrani who for the first time in 2010 was elected as a parliament member in Riksdagen, as Swedish parliament is called.

Now he is in his second term as a member of this parliament from the Social-Democratic Party that is known for it left leaning politics.

He answered the question why he should be voted, saying that he will be engaged for everyone to have equal opportunities and conditions.

“It does not matter who you are, where you come from or what your beliefs are to have success in life”- he said, responding to the questions for Sweden Public Television.

He chose three issues to advocate in the parliament: education, employment and social affairs.

Albanian lawmaker said that he will not discriminate anyone in Sweden, despite he belongs to the Albanian community.

When conservatives were in power they

24

POLITIKA NË VEND

ENERGY

bëjë dallime ndaj të huajve në Suedi, edhe pse i takon komunitetit shqiptar.

Konzervativët derisa ishin në pushtet e kishin vështirësuar qasjen e të huajve në sistemin shkollor në Suedi. Partia e deputetit shqiptar punon pikërisht për të kundërtën.

“Kur kam filluar shkollën, nuk e kam njohur aspak gjuhën. Por, përrreth kisha mësues që më kanë ndihmuar t’i kaloj këto barriera. Më kanë ofruar ndihmë plotësuese. Kjo ndihmë është shumë e rëndësishme për të pasur sukses në shkollim“, i ka thënë Dibrani portalit albinfo.ch pas zgjedhjes si deputet i parlamentit suedez për herë të dytë.

Ai kishte vendosur t’u bashkangjitet radhëve të socialdemokratëve, ngase sipas tij, subjekti politik që përfaqëson është parti e vlerave dhe nuk bën dallim të qytetarëve nëse ata janë të huaj apo vendas, të pasur apo të varfër. „Ne kur kemi migruar në Suedi, jemi pritur mirë dhe na kanë ndihmuar shumë në integrimin tonë të shpejtë në jetën e këtushme. Prandaj kemi mbërritur deri këtu. Sistemin liberal e kanë ndërtuar socialdemokratët dhe për këtë arsye dallojnë nga konzervatorët, ka thënë ish- bankieri.

Adnan Dibrani mendon se në përgjithësi imazhi i emigrantëve shqiptarë është duke u përmirësuar në gjithë botën.

“Tani kemi dhënë sinjale të tjera. Kemi futbollistë të suksesshëm, përfaqësues biznesesh me emër. Gjeneratat e reja tashmë janë integruar në sistemin e shtetit ku kanë migruar prindërit e tyre“, thotë politikani 31-vjeçar.

Pjesëmarrja masive e votuesve shqiptarë në zgjedhje ka treguar për pozicionin e fuqishëm që ka komuniteti shqiptar në Suedi, por po ashtu ka treguar edhe dëshirën për pjesëmarrje aktive në vendimmarrje. „Pa mbështetjen e votave të komunitetit shqiptar në Halland, në regjionin ku jam kandiduar, shanset do të ishin të vogla të bëhem pjesë e parlamentit“, thekson parlamentari shqiptaro-suedez.

Ai në intervistën për albinfo ka folur edhe për mësimin plotësues në gjuhën shqipe në Suedi. Politikani shqiptar thotë se secila shkollë është e obliguar të sigurojë një mësimdhënës që do t’ua mësojë gjuhën amtare të huajve në vend.

25

Dok su Konzervativci bili na vlasti otežavali su pristup strancima u Švedskom školskom sistemu. Partija albanskog poslanika upravo radi suprotno.

“Kada sam počeo školovanje, nisam uopšte znao jezik. Ali, pored mene su bili nastavnici koji su mi pomogli da pređem ove barijere. Dali su mi dodatnu pomoć. Ova pomoć je veoma važna da bi imali uspeha u školovanju “, rekao je Dibrani portalu albinfo.ch nakon izbora kao poslanik švedskog parlamenta po drugi put.

On je odlućio da pristupi redovima socijaldemokrata, jer prema njemu, politički subjekat koji predstavlja je partija vrednosti i ne pravi razlike među građanima ako su oni stranci ili meštani, bogati ili siromašni. „Kada smo mi emigrirali u Švedskoj, bili smo dobro dočekani i mnogo su nam pomogli u našoj brzoj integraciji u ovdašnjem životu. Zato smo stigli do ovde. Liberalni sistem su izgradili socijaldemokrate i zbog toga se razlikuju od konzervativaca “, rekao je bivši bankar.

Adnan Dibrani misli da je imidž albanskih emigranata uopšte poboljšan u celom svetu.

“Sada smo dali druge signale. Ima

had hampered access of foreigners in the school system in Sweden. Albanian PM’s party works exactly for the opposite.

“When I started school, I did not know the language. But my teacher helped me to cross these barriers. They offered me additional assistance. This assistance is very important for success in school, “he said after he got elected as a member of the Swedish parliament for the second time.

He decided to join the ranks of the Social Democrats because, according to him, this political party he represents is a party of values and makes no difference among citizens whether they are foreign or domestic, rich or poor.

“When we migrated to Sweden, we were welcomed and got help in our rapid integration into Swedish way of life. Therefore we are here. Liberal system was built by social-democrats and therefore differss from conservatives, “said the former banker.

Adnan Dibrani thinks that in general the image of Albanian immigrants is improving worldwide.

“Now we see many different examples.

We have successful football players,

POLITIKA NË VEND

ENERGY

Suksesi i Adnanit nuk ka kaluar pa u vërejtur as nga institucionet kosovare.

Në vitin 2014 ai ka marrë çmimin vjetor “Mërgimtari më i sukseshëm” që jepet çdo vit nga Ministria e Diasporës.

Ministri i atëhershëm Ibrahim Makolli, me rastin e dorëzimit të çmimit, tha se Dibrani ka ndikuar që të paraqesë një imazh të mirë për mërgimtarët e shtetit të Kosovës, si para opinionit politikbërës e po ashtu edhe në opinionin e përgjithshëm suedez.

Makolli tha se Adnan Dibrani është një shembull i mirë për gjithë mërgimtarët të cilët kanë interesim për t’u kyçur në politikë në shtetin ku ata jetojnë.

“Ne, si vend me origjinë të njëjtë, ndihemi krenarë që tashmë pjesëtarë të mërgatës tonë po tregojnë suksese të jashtëzakonshme në gjitha fushat e jetës dhe ky është shembulli më i mirë se si një person në shoqërinë suedeze arrin që të jetë i suksesshëm edhe në fushën e politikës. Natyrisht, një angazhim i tillë politik është shembull edhe për mërgimtarët e tjerë të cilët paraqesin interesim që t’i qasen jetës politike. Për neve është jashtëzakonisht me interes që mërgimtarët tanë të jenë të pranishëm në jetën politike të shteteve ku jetojnë”, tha Makolli.

Ai ka uruar Dibranin që pas përfundimit të një mandati tjetër 4 -vjeçar, të bëhet më pas deputet edhe në Parlamentin Evropian.

Vetë Dibrani, ka thënë se ky çmim nuk është i ndarë vetëm për të, por edhe për gjithë shqiptarët në Suedi të cilët i ndihmuan për t’u bërë deputet.

“Sa të mundem do t’i ndihmoj edhe Kosovës edhe shqiptarëve në Suedi”, ka thënë ai.

I pyetur nëse mendon të kthehet në Kosovë për të kontribuar në poltikën e vendit tonë, Dibrani nuk ka thënë jo.

uspešne fudbalere, poznate predstavnike u biznisu. Nove generacije su sada integrisane u državni sistem gde su emigrirali njihovi roditelji “, kaže 31-godišnji političar.

Masivno učešće albanskih glasača u izborima je pokazalo snažnu poziciju koju ima albanska zajednica u Švedskoj, ali takođe je izrazio i želju za aktivno učešće u donošenju odluka. „Bez podrške glasova albanske zajednice u Halandu, u regionu gde sam se kandidovao, šanse su bile male da budem deo parlamenta “, naglašava albansko-švedski parlamentarac.

On je u intervjuu za albinfo govorio i dodatnoj nastavi na albanskom jeziku u Švedskoj. Albanski političar kaže da je svaka škola obavezna da obezbedi jednog nastavnika koji će predavati matični jezik strancima u zemlji.

Uspeh Adnana nije ostao neprimećen i od strane kosovskih institucija.

U 2014 godini on je dobio godišnju nagradu “Najuspešniji Pečalbar” koja se daje svake godine od Mistarstva za Dijasporu.

Tadašnji Ministar Ibrahim Makolli, prilikom predaje nagrade rekao je da je Dibrani uticao da da predstavi jedan dobar imidž za pečalbare države Kosova, kao pred političkoj javnošću takođe i u opštoj švedskoj javnošću.

Makolli je rekao da je Adnan Dibrani jedan dobar primer za sve pečalbare koji imaju intersovanja da se priključe politici u državi gde oni žive.

“Mi kao zemlja porekla se osećamo ponosnim kada članovi naše emigracije pokazuju izvanredne uspehe u svim životnim poljima i ovo je najbolji primer kako jedna osoba u švedskom društvu postiže da bude uspešan i na polju politike. Za nas je u velikom interesu da naši emigranti budu prisutni u političkom životu zemalja gde žive”, rekao je Makolli.

On je čestitao Dibraniju i nakon završetka jednog drugog 4-godišnjeg mandata, bude i dalje poslanik i u evropskom parlamentu.

known business representatives. New generations are already integrated into the state system, where their parents have migrated, “says 31-year-old politician.

Massive participation of Albanian voters in elections has shown strong position that the Albanian community has in Sweden, but has also shown the desire to actively participate in decision-making process.

“Without the support of the Albanian community in Halland, in the region where I run, the chances were small to be part of the parliament,” said Swedish Albanian parliamentarian.

During an interview he spoke about Albanian language schools in Sweden.

Albanian politician says that every school is required to provide a teacher who will teach the native language for the foreigners.

Adnan’s success has not gone without being noticed by Kosovo institutions.

In 2014 he received the Annual Award “the most successful migrant”, awarded annually by the Ministry of Diaspora.

The then Minister Ibrahim Makolli on the occasion of the presentation of the award said that Dibrani presents a good image of migrants from Kosovo, not only in the policy-making but also among the general public in Sweden.

Makolli said that Adnan Dibrani is a good example for all migrants who are interested to be involved in politics in the state where they live.

“We are very proud that our folks abroad are being successful in all areas of life and this is the best example of how a person in the Swedish society manages to be successful in the political arena. .. Of course, such a political commitment is an example for other migrants who express their interest to approach political life. For us it is extremely important that our migrants are present in the political life in the countries where they live, “said Makolli.

He wished Dibrani that after another 4-year mandate, to become a member of the European parliament.

Dibrani said that the award is not just for him but for all Albanians in Sweden who helped him to become MP.

26

POLITIKA NË VEND

ENERGY

“Një herë për një herë, të tregohem real, në Suedi jam duke e parë të ardhmen, por kurrë nuk them jo, që të kthehem edhe në Kosovë”, ka thënë ai.

Adnan Dibrani i lindur më 12 shkurt 1985 është deputeti i vetëm shqiptar në shtetet evropiane.

Ai ka studiuar për biznes në Suedi dhe në Universitetin e Wolverhamptonit, ndërsa ka filluar karrierën si bankier në qytetin e tij, Varberg.

Sam Dibrani je rekao da ova nagrada nije predata samo njemu, nego za sve albance u Švedskoj koji su mu pomogli da bude poslanik.

“Koliko mogu pomoćiću i Kosovu i albancima u Švedskoj”, rekao je on.

Upitan dali misli da se vrati na Kosovu da bi doprineo politici u našoj zemlji Dibrani nije rekao ne.

“Sada za sada, da budem realan, u Švedskoj vidim budućnost, ali nikad neću reči ne povratku na Kosovu”, rekao je on.

Adnan Dibrani je rođen 12 februara 1985 je jedini albanski poslanik u evropskim državama.

On je studirao biznis u Švedskoj u Univerzitetu Wolverhampton, dok je počeo karijeru kao bankar u svom gradu Varberg.

“I will help both Kosovo and Albanians in Sweden as much as I can”, he said.

Being asked if he thinks to return to Kosovo to contribute to our country’s politics, he did not rule it out.

“To be honest , currently I see my future in Sweden, but I never say no to come back to Kosovo,” he said.

Adnan Dibrani born on February 12, 1985 is the only Albanian Parliament member in the European countries.

He studied for business in Sweden at the University of Wolverhampton, and started his career as a banker in his hometown Varberg.

27

ENERGY

POLITIKA NË BOTË

SA PO LËVIZË EVROPA DREJT SË DJATHTËS ?

KOLIKO IDE EVROPA U PRAVCU DESNICE ?

HOW FAR IS EUROPE SWINGING TO THE RIGHT?

Në dekadën e fundit shumë opinionistë politikë kanë parashikuar se Evropa po shkon drejt politikave djathtiste, por edhe pas dhjetë vitesh, duket se megjithatë përparimi i djathtistëve nuk ka qenë aq i madh në të gjitha vendet e Evropës.

U zadnjoj dekadi mnogi politički analitičari su predvideli da Evropa ide prema desničarskim politikama, ali i nakon deset godina čini se da napredovanje desničara nije bilo toliko veliko u svim zemljama Evrope.

In the last decade many political columnists have predicted that Europe is moving towards right-wing policies, but ten years after it seems that the right-wing progress however has not been as great.

Austria

Austrija

Austria

Në Austri kandidati i partisë së ekstremit të djathë, Partia e Lirisë, në maj humbi garën në zgjedhjet për president, me shumë pak diferencë.

Megjithatë, ishte shembull si duhet fituar votat nga partitë e së djathtës, në kohën kur shumë vende të Evropës gjenden në mes të krizave të migrimit, rritjes së ngadaltë ekonomike dhe po zhgënjehen edhe më shumë nga Bashkimi Evropian.

Partitë djathtiste janë të radhitura më poshtë në spektrin politik, bashkë me popullistët, nacionalistët dhe neofashistët e ekstremit të djathtë.

Norbert Hofer, që njëherit është nacionalist dhe ka qëndrime kundër imigrimeve në Partinë e Lirisë, doli i pari në garë, në raundin e parë të zgjedhjeve për president në Austri në

U Austriji kandidat partije ekstremne desnice, Partija Slobode, u maju je izgubila izbore za predsednika, sa mnogo malo razlike.

Međutim, to je bio primer kako treba da se dobijaju glasovi od partije desnice, u vremenu kada mnoge zemlje u Evrpoi se nalaze među krize migracije, sporog ekomonskog povećanja i još više ima razočarenja od Evropske Zajednice.

Partije desnice su raspoređene niže u političkom spektru, zajedno sa narodnjacima, nacionalistima i neofašistima ekstremne desnice.

Norbert Hofer, koji je ujedno nacionalista i ima stavove protiv imigracije u Partiji Slobode, bio je prvi u trci, u prvom krugu izbora za predsednika u Austriji krajem aprila, dobivši 35.1 odsto glasova.

The candidate for the far-right Freedom Party in Austria lost the country’s cliffhanger presidential election on May by the slimmest of margins. Still, it was an example of the electoral gains made by right-wing parties in a growing number of European countries amid a migrant crisis, sluggish economic growth and growing disillusionment with the European Union. The right-wing parties included below range across a wide policy spectrum, from populist and nationalist to far-right neofascist.

Norbert Hofer of the nationalist and anti-immigration Freedom Party had emerged as the clear front-runner in the first round of the presidential election in Austria in late April, winning 35.1 percent of the vote.

In May’s runoff election, he received

28

POLITIKA NË BOTË

ENERGY

29

fund të prillit, duke fituar 35.1 për qind të votave.

Në balotazhin e muajit maj Hofer mori 49.7 për qind të votave, dhe humbi kundër 72 -vjeçarit, profesorit të ekonomisë dhe ish -liderit të Partisë së Gjelbër, Alexander Van der Vellen.

Edhe pse humbi garën, zotëri Hofer për herë të parë mori gati 50 për qind të votave për Partinë e Lirisë, parti kjo që ishte themeluar nga ish- nazistët dhe nacionalistët gjermanë në vitin 1950.

U balotažu meseca maja Hofer je dobio 49.7 odsto glasova, i izgubio je protiv 72 godišnjeg profesora ekonomije i bivšeg lidera Partije Zelenih, Alexander Van der Vellen.

Iako je izgubio trku, gospodin Hofer po prvi put je dobio oko 50 odsto glasova za Partiju Slobode, partija koja je osnovana od bivših nacista i nemačkih nacionalista 1950 godine.

49.7 percent of the vote, narrowly losing to Alexander Van der Bellen, a 72-year-old economics professor and former Green Party leader.

Though he ultimately lost the race, Mr. Hofer’s showing was the first time the Freedom Party, which was founded by former Nazis and Teutonic nationalists in the 1950s, had come close to gaining 50 percent of the popular vote.

Polonia

Poljska

Poland

Në Poloni partia e krahut të djathtë, Partia e Ligjit dhe Drejtësisë, mbeti prapa në qeveri duke fituar 39 për qind të votave të përgjithshme në zgjedhjet parlamentare të vitit 2015.

Partia ishte themeluar në vitin 2001 nga Lech Kaczynski dhe vëllai i tij binjak, Jaraslaw. Partia e Ligjit dhe Drejtësisë fitoi për herë të parë në vitin 2005. Lech u bë president, kurse eventualisht edhe Jaroslaw kryeministër.

Në vitin 2010 Lech Kaczynksi dhe shumë liderë të tjerë polakë vdiqën në një aksident me aeroplan derisa po aterronin në aeroportin afër Somolensk në Rusi. Jaroslaw Kaczynksi që nuk ishte në atë aeroplan, tash udhëheq rrugën e Polonisë drejt të djathës si lider i partisë.

U poljskoj je partija desnog krila, Partija Zakona i Pravde, ostala iza u vladi osvojivši 30 odsto glasova uopšte u parlamentarnim izborima u 2015godini.

Partija je osnovana 2001 godine od Lech Kaczynski i njegovog brata blizanca Jaraslaw. Partija Zakona i Prave pobedio je po prvi put u 2005 godine.

Lech je postao predsednik dok je premijer postao Jaroslaw.

U godini 2010, Lech Kaczynksi i mnogi drugi poljski lideri su poginuli u jednoj avionskoj nesreći dok su sletali u aerodromu blizu Somolenska u Rusiji.

Jaroslaw Kaczynksi koji nije bio u tom avionu sada vodi put Poljske u pravcu desnice kao lider partije.

Poland’s right-wing Law and Justice Party roared back into the government by winning 39 percent of the national vote in the 2015 parliamentary elections.

The party was founded in 2001 by Lech Kaczynski and his identical twin, Jaroslaw. Law and Justice first won power in 2005. Lech became president and Jaroslaw, eventually, his prime minister.

In 2010, Lech Kaczynski and much of Poland’s top leadership died in a plane crash while landing at an airport near Smolensk, Russia. Jaroslaw Kaczynski, who was not on the plane, is now leading Poland’s shift rightward as the party leader.

POLITIKA NË BOTË

ENERGY

Hungaria

Mađarska

Hungary

Viktor Orban dhe partia tij e qendrës së djathtë Fidenz, kandidoi në koalicion me partinë Kristian Demokrate, K. D. N. P dhe fitoi dy zgjedhjet e fundit parlamentare në Hungari. Veprimet autoritare të Orban shqetësuan shumë liderë perëndimorë.

Megjithatë, partia e tij me vendosmëri fitoi të drejtën e votës në Parlamentin Evropian në maj të vitit 2014.

Jobbik, djathtist ekstrem, kundër emigracionit, popullist dhe mbrojtës i ekonomisë, fitoi 20 për qind të votave në zgjedhjet parlamentare në 2014, duke u bërë kështu partia e tretë më e madhe në Hungari.

Jobbik dëshiron të rrisë shpenzimet e qeverisë për hungarezët të cilët jetojnë jashtë vendit, gjithashtu edhe të formojë një ministri që do t’i mbështeste ata.

Në një ligj në vitin 2012 për homoseksualët, kjo parti kishte propozuar që promovimi i “devijimit seksual” të ishte ilegal dhe të dënohej me tetë vjet burgim.

Viktor Orban i njegova partije centra desnice Fidenz, kandidovala je u koaliciji sa Hrišćansko Demokratskom partijom, K. D. N. P i dobila dva zadnja parlamentarna izbora u mađarskoj.

Ovlašćena delovanja Orbana su uznemirili mnoge zapadne lidere.

Međutim, njegova partija je sa odlućnošću dobila pravo glasa u Evropskom Parlamentu u maju 2014.

Jobbik, ekstremni desničar, protiv imigracije, narodnjak i zaštitnik ekonomije, dobio je 20 odsto u parlamentarnim izborima u 2014, postavši treća najveća partija u Mađarskoj.

Jobbik želi da poveća troškove vlade za Mađare koji žive van zemlje, takođe i da formira jedno ministarstvo koje će podržati njih. U jednom zakonu za homoseksualce, ova partija je predložila da promocija “seksualne devijacije” bude ilegalna, i da se kazni sa osam godina zatvora.

Viktor Orban and his right-wing Fidesz party, running on a joint list with the K.D.N.P., a Christian Democratic party, have won the last two parliamentary elections in Hungary, worrying many Western leaders about his increasingly authoritarian rule. The party also decisively won in voting for the European Parliament in May 2014.

Jobbik, a far-right, anti-immigration, populist and economic protectionist party, won 20 percent of the vote in parliamentary elections in 2014, making it Hungary’s third-largest party.

Jobbik wants to increase government spending on ethnic Hungarians living abroad and to form a new ministry dedicated to supporting them. In a 2012 bill targeting homosexuals, the party proposed criminalizing the promotion of “sexual deviancy” with prison terms of up to eight years.

Suedia

Švedska

Sweden

Partia e ekstremit të djathë, që i kishte mohuar rrënjët e saj, Partia Demokratike e Suedisë, fitoi rreth trembëdhjetë për qind të votave në zgjedhjet e shtatorit të vitit 2014, që i dha asaj 49 nga 349 ulëse në parlament.

Partija ekstremne desnice, koja je negirala svoje korene, Demokratska Partija Švedske, dobila je oko trinaest odsto glasova u izborima septembra 2014 godine, koji su dali njoj 49 od 349 sedišta u parlamentu.

The far-right Sweden Democrats party, which has disavowed its roots, won about 13 percent of the vote in elections in September 2014, which gave it 49 of the 349 seats in Parliament.

30

POLITIKA NË BOTË

ENERGY

Për shkak që asnjë nga partitë e zakonshme nuk pranoi të formojë koalicion me demokratët suedezë, që udhëhiqen nga Jimmie Akesson, vendi tash udhëhiqet nga një koalicion pakicë mes Socialdemokratëve dhe Partisë së Gjelbër.

31

Zbog toga što nijedna od običnih partija nije prihvatila da formira vladu sa švedskim demokratama, koje vodi Jimmie Akesson, zemlja se sada rukovodi od jedne manjinske koalicije između Socijal Demokrata i Partije Zelenih.

Because none of the mainstream parties would form a coalition with the Sweden Democrats, which is led

by Jimmie Akesson, the country is governed by a shaky minority coalition of Social Democrats and the Green Party.

Greqia

Grčka

Greece

Partia neofashiste, e themeluar më 1980, Agimi i Artë mori vëmendjen ndërkombëtare në vitin 2012 kur arriti të hyjë në parlamentin grek për herë të parë pasi kishte fituar 18 ulëse.

Rezultatet e zgjedhjeve u arritën në kohën kur vendi ishte në krizën e borxheve, që çuan drejt masave të shtrënguara për kursim nga Bashkimi Evropian.

Partia mban qëndrime ekstreme kundër emigrantëve, mbështet

Partija neofašista, osnovana 1980, Zlatno Svitanje dobila je međunarodnu pažnju u 2012 godini kada je uspela da uđe u grčki parlament po prvi put pošto je dobila 18 sedišta. Rezultati izbora su ostvareni u vremenu kada je zemlja bila u krizi dugova, koji su odveli do pojačanih mera štednje od Evropske Zajednice.

Partija koja ima ekstremne stavove protiv imigranata, podržava sporazum o odbrani sa Rusijom i rekla je da

Founded in 1980, the neofascist party Golden Dawn came to international attention in 2012 when it entered the Greek Parliament for the first time, winning 18 seats. The election results came amid the country’s debilitating debt crisis and resulting austerity measures.

The party, which the Council of Europe’s human rights commissioner described in 2013 as “neo-Nazi and violent,” holds extreme anti-immigrant

POLITIKA NË BOTË

ENERGY

marrëveshjen e mbrojtjes me Rusinë dhe kishte thënë që euro “ doli të jetë shkatërruese për ne”. Për këtë parti komisioneri për të drejtat e njeriut në Këshillin e Evropës, në vitin 2013 kishte thënë që është “neo-naziste dhe e dhunshme”.

Në shtator të vitit 2013, autoritetet greke arrestuan dhjetëra zyrtarë të lartë të partisë Agimi i Artë, përfshirë deputetë dhe liderin e partisë Nikos Michaloliakos, me akuzën se kishte formuar një organizatë kriminale.

euro “ ispada da je uništavajući za nas”.

Za ovu partiju komisionar za ljudska prava u Savetu Evrope, u 2013 godini rekao je da su “Neo- Nazisti i prisilni”.

U septembru 2013 godine, grčke vlasti su uhapsile desetak viših službenika partije Zlatno Jutro obuhvatajući poslanike i lidera partije Nikos Michaloliakos, pod optužbom da su formirali jednu kriminalnu organizaciju.

views, favors a defense agreement with Russia and said the euro “turned out to be our destruction.”

In September 2013, the Greek authorities arrested dozens of senior Golden Dawn officials, including members of Parliament and the party’s leader, Nikos Michaloliakos, who was charged with forming a criminal organization.

Franca

Francuska

France

Fronti Nacional, është parti nacionaliste që përdor retorikën populliste që të promovojë qëndrimet kundër imigracionit dhe kundër qëndrimeve të Bashkimit Evropian.

Partia u themelua në vitin 1972 nga ish-bashkëpunëtorë nazistë, dhe anëtarë të kohës së luftës së regjimit francez. Fronti Nacional tash udhëhiqet nga Marine Le Pen, që mori udhëheqjen nga babai i saj Jean, Marie Le Pen në vitin 2011.

Ne raundin e parë të votimeve në zgjedhjet lokale të mbajtura në dhjetor, Fronti Nacional fitoi shumicën, 27 për qind. Mirëpo, në balotazh partia humbi në 13 krahinat.

Nacionalni Front, je nacionalistička partija koja upotrebljava narodnjačku retoriku u promociji stavove protiv imigracije i protiv stavova Evropske Zajednice.

Partija je osnovana 1972 godine od biših neonacističkih saradnika, i članova vremena rata režima u francuskoj. Nacionalni Front sada vodi Marine Le Pen, koja je preuzela vođstvo od svog oca Jean – Marie Le Pen u 2011 godini.

U prvoj rundi lokalnih izbora održanim u decembru, Nacionalni Front je dobio većinu, 27 odsto. Međutim u balotažu partija je zgubila u 13 pokrajina.

The National Front is a nationalist party that uses populist rhetoric to promote its anti-immigration and anti-European Union positions.

The party was established in 1972; its founders and sympathizers included former Nazi collaborators and members of the wartime collaborationist Vichy regime. The National Front is now led

by Marine Le Pen, who took over from her father, Jean-Marie Le Pen, in 2011.

In the first round of voting in regional elections in December, the National Front won a plurality of the national vote (27 percent), but in the second-round runoffs, the party was denied victory in all 13 regions.

32

POLITIKA NË BOTË

ENERGY

33

Gjermania

Nemačka

Germany

Partia e ekstremit të djathtë, Alternativa për Gjermaninë, filloi punën para 3 vjetëve, fillimisht si lëvizje që protestonte kundër valutës euro. Ajo fitoi 25 për qind të votave në zgjedhjet qendrore në Gjermani, mbajtur në mars, kështu duke kundërshtuar politikat e përbashkëta të Gjermanisë.

Partia dështoi të fitonte ulëset në parlamentin gjerman në vitin 2012, duke humbur për pak pragun e 5 përqindëshit. Mirëpo tash po garon me parashikimet prej 10 deri 12 për qind dhe pritet të jetë partia e parë djathtistë që hyn në parlament pas mbarimit të Luftës së Dytë Botërore.

Mbështetja për këtë parti u ul pas skandalit të ngacmimeve seksuale në natën e Vitit të Ri në Këln.

Udhëheqësi i partisë, 40-vjeçari Frauke Petry, kishte thënë që rojet kufitare duhet të kthejnë armën nga secili që mundohet të kalojë kufirin ilegalisht.

Kjo parti kohëve të fundit ka përshtatur një rregull që thotë “Islami nuk e ka vendin në Gjermani”. Në të njëjtën kohë bënë thirrje për ndalimin e ndërtimit të xhamive.

Partija ekstremne desnice, Alternativa za Nemačku, počela je svoj rad pre 3 godine, u početku kao pokret koji protestvuje protiv valute euro. Ona je dobila 25 odsto glasova u centralnim izborima u Nemačkoj, održanim u martu, usprotiveći se zajedničkoj politici Nemačke.

Partija nije uspela da osvoji sedišta u nemačkom parlamentu 2012 godine, izgubivši za malo prag od 5 odsto. Ali sada se trka sa predviđajima od 10 do 12 odsto i očekuje da bude prva partija desnice koja ulazi u parlament nakon završetka Drugog Svetskog Rata.

Podrška za ovu partiju je pala nakon skandala seksualnih uznemirenja u Novogodišnjoj noći u Kelnu.

Vođa partije, 40 godišnji Frauke Petry, je rekao da granični čuvari treba da okranu oružje prema svakom koji pokuša da pređe ilegalno granicu. Ova partija u zadnjem vremenu ima jedno pravilo koje kaže “Islamu nije mesto i Nemačkoj”. Istovremeno poziva za zabranu izgradnje džamija.

The far-right Alternative for Germany party, started three years ago as a protest movement against the euro currency, won up to 25 percent of the vote in German state elections in March, challenging Germany’s consensus-driven politics.

The party failed to win seats in the German Parliament in 2013 by narrowly missing the 5 percent threshold, but is now polling at 10 percent to 12 percent and is expected to be the first right-wing party to enter the Parliament since the end of World War II. Support for the party shot up after the New Year’s Eve sexual assaults in Cologne.

Frauke Petry, 40, the party’s leader, has said border guards might need to turn guns on anyone crossing a frontier illegally. The party’s recently adopted policy platform says “Islam does not belong in Germany” and calls for a ban on the construction of mosques.

ENERGY

LAJME NGA ENERGJIA

ISH USHTARI I UÇK-SË NDËRTON HIDROCENTRAL BIVŠI VOJNIK UČK-A GRADI HIDROELEKTRANU A FORMER KLA SOLDIER TO BUILD A HYDRO POWER PLANT

Për të ndriçuar shtëpitë tona, kontribut jep edhe hidrocentrali “Albaniku 3” në Shalë të Bajgorës. Ky hidrocentral është inauguruar në fund të muajit janar të këtij viti.

Ideatori dhe inicuesi i këtij hidrocentrali është Trim Ibrahimi, prapa të cilit fshihen histori interesante.

Së paku dy herë në jetën e tij ai ka qenë protagonist i momenteve kyçe të Kosovës: njëherë si ushtar i UÇK-së, dhe më vonë si disenjues i flamurit të Kosovës.

35

Da bi osvetlio naše kuće jedan doprinos daje i hidroelektrana “Albaniku 3” u Šalji kod Bajgore. Ova hidroelektrana je inaugurisana krajem meseca januara ove godine.

Ideatori i inicijator ove hidroelektrane je Trim Ibrahimi, iza kojeg se krije interesanta istorija.

Najmanje dva puta u svom životu on je bio protagonista ključnih momenata Kosova: jednom kao vojnik UČK-a i kasnije kao dizajner zastave Kosova.

Albaniku 3 hydropower plant also gives a contribution to lighten our homes in Shale of Bajgora. The hydropower plant was inaugurated in late January of this year.

Founder of the hydropower plant is Trim Ibrahimi, who carries an interesting story behind.

He was a participant of Kosovo’s key moments at least two times in his life: once as a KLA soldier and later as a designer of the flag of Kosovo.

LAJME NGA ENERGJIA

ENERGY

Duke qenë njeri i veprimit, Trim Ibrahimi kishte filluar të formojë idenë e një hidrocentrali dhe mundësia për ta shtyrë përpara këtë projekt i ishte dhënë pasi që Kosova kishte nënshkruar Traktatin për Energji. Pa humbur kohë ai kishte krijuar kompaninë “Hydro-line”.

“Prodhimi i deritanishëm i energjisë në vendin tonë është i bazuar kryesisht në lëndë fosile, pra në qymyr, dhe pasi që vendi ynë është zotuar dhe është nënshkrues i Traktatit për Energji, na është hapur mundësia për të zhvilluar këtë projekt për energjinë e ripërtëritshme”, thotë ish- ushtari i UÇK-së.

Sipas tij, deri në konkretizimin e idesë, ka pasur mjaft punë, e njëra ndër to, ka qenë plotësimi i kushteve për të marrë leje përkatëse nga autoritetet e vendore dhe përgatitjen e aplikacionit për dorëzim në Zyrën e Rregullatorit të Energjisë.

Pošto je bio čovek od akcije Trim Ibrahimi je počeo da formira ideju o jednoj hidroelektrani i mogućnost da progura napred ovaj projekat data mu je pošto Kosovo je potpisala Traktat za Energiju.

Ne gubeći vreme on je stvorio kompaniju “Hydro-line”.

“Proizvodnja do sada energije u našem mestu je uglavnom zasnovana na fosilnim sirovinama dakle na uglju pošto naše mesto posvećeno i potpisnika Trakta za Energiju otvorena je mogućnost da se razvije ovaj projekat za obnovljivu energiju”, kaže bivši vojnik UČK-a.

Prema njemu do konkretizacije ideje bilo mnogo posle, jedna od njih je i ispunjavanje uslova da se se dobije odgovarajuća dozvola od autoriteta naše zemlje i priprema apklikacije za predaju u Uredu Regulatora za Energiju.

Being a man of action, Trim Ibrahimi started to build the idea of a hydropower plant and the opportunity to advance this project was given after the country had signed the Energy Treaty.

Soon after, he created the company “Hydro-line”.

“As we know the current power production in our country is mainly based on fossil fuels such as coal and therefore since our country is committed and has signed the Energy Treaty, it offers us the opportunity to develop this project that is based in renewable sources”, said the former KLA soldier.

According to him, until the concretization of his idea he had a lot of work and one of them has been the fulfillment of conditions for the relevant permission from the authorities of our country and the preparation of the application for submission to the Energy Regulatory Office.

36

LAJME NGA ENERGJIA

ENERGY

“Pas një pune sistematike dhe të palodhshme të stafit të angazhuar në projektet tona, jemi pajisur me autorizimin final dhe kemi filluar punën me të njëjtën tempo dhe entuziazëm dhe kemi konkretizuar projektin e parë të kompanisë tonë Albaniku III”, thotë Ibrahimi.

Për të ndërtuar një hidrocentral domosdo që kërkohet kapital i konsiderueshëm dhe investitorë, por në këtë rast është vënë në punë së pari kapitali familjar.

“Kemi vënë kapitalin personal dhe familjar të fituar nga bizneset që i kemi në operim dhe pas fillimit të punimeve në terren, kemi bërë një prezantim të projektit dhe na është bashkangjitur me kapital edhe një kompani shqiptare / kosovare me bazë në Dusseldorf të Gjermanisë”, thotë disejnatori i flamurit të Kosovës.

Albaniku 3 ka kapacitet të instaluar 4.3 MW. Ka dy njësi gjeneruese me teknologji të fundit sa i përket pajisjeve elektro- mekanike.

Që nga turbina deri te trafostacionet e blloqeve, janë të prodhuesve më të njohur botëror dhe shfrytëzimi i resurseve lokale bëhet sipas parametrave të BE-së dhe me një efiçiencë maksimale.

Pasi që projekti është HEC i vogël dhe shfrytëzon rrjedhën lumore, sipas studimeve edhe prodhimi i energjisë është i projektuar dhe prodhohet sipas rrjedhshmërisë ujore sipas stinëve. Pra, kapaciteti ndryshon sipas stinëve dhe prurjeve ujore.

Investimet në energji gjithmonë konsiderohen të jenë fitimprurëse.

“Nëse studimet dhe projektimet bëhen me parametra real dhe të studiuar si duhet, me tarifën nxitëse, kohëzgjatjen e tarifës si dhe garantimin e shitjes të përcaktuar nga ZRrE që i raporton Kuvendit të Republikës së Kosovës, investimi në këto projekte është investim i qëndrueshëm dhe relativisht fitimprurës”, thotë iniciatori i Albaniku 3.

Lidhur me këtë ai shton se teknologjia e pajisjeve duhet të jetë me efiçiencë të kënaqshme, në mënyrë që resurset të gjenerojnë energjinë e planifikuar në projekt.

Kompania “Hydro-line” planifikon të zgjerojë aktivitetin e vet në fushën e energjisë së ripërtëritshme.

37

“Nakon jednog sistematskog i neumornog rada osoblja angažovanog u našim projektima opremljeni smo finalnim ovlašćenjem i počeli smo rad sa istim tempom i entuzijazmom i ostvarili smo prvi projekat naše kompanije Albaniku III”, kaže Ibrahimi.

Da bi se izgradila jedna hidroelektrana neophodno je potrebno dovoljno kaptala i investitora, ali u ovom slučaju u rad je stavljen porodični kapital.

“Uložili smo lični i porodični kapital zarađen od biznisa koji je toku i nakon početka radova uradili smo jednu prezentaciju projekta i pridružio nam se sa kapitalom i jedna Albanska/Kosovska kompanija sa sedištem u Dusseldorfu u Nemačkoj”, kaže dizajner zastave Kosova.

Albaniku 3 ima instaliran kapacitet od 4.3 MW. Ima dve proizvodne jedinice sa zadnjom tehnologijom što se tiče elektro mehaničke opreme.

Od turbine do trafostanica blokova su od najpoznatijih svetskih proizvođaća i iskorišćavanje prirodnih lpkalnih resursa radi se prema parametrima EZ-e sa maksimalnom štedljivošću.

Pošto je projekat HE mali i koristi rečni tok prema studijama i proizvodnja energije je projektovana i proizvodi se prema vodenim tokovima prema godišnjim dobima. Dakle kapacitet se menja prema godišnjim dobima i vodenim tokovima.

Investicije u energiji uvek se smatraju dobitnim.

“Ako se studije i projekti urade sa realnim parametrima i studirane kako treba, sa pokretnom tarifom, vremenom trajanja tarife kao i garancijom prodajem određenom od RUE-a koja izveštava Skupštini Republike Kosova, investiranje u ovim projektima je stabilna investicija i relativno dobitna”, kaže inicijator Albaniku 3.

U vezi sa ovim on dodaje da tehnologija opreme treba da bude sa zadovoljivom štedljivošću na način da rsursi proizvedu planiranu energiju u projektu.

Kompanija “Hydro-line” planira da proširi svoju aktivnost u polju obnovljive energije.

“After a systematic and tireless work of our staff involved in our project we were issued the final authorization and we started with the same pace and enthusiasm the implementation of Albaniku III project”, said Ibrahimi.

To build a hydropower plant is needed a substantial capital and investors, but in this case our family’s capital is put into operation first.

“We have invested our own family means that we made from other businesses that we have in operation.

After we started to work on the ground we have made a presentation of the project to an Albanian / Kosovar company based in Dusseldorf, Germany, and they joined us and contributed with their funds, added the Kosovo flag designer.

Albaniku 3 has an installed capacity of 4.3 MW. The HPP has two generating units with the latest technology in terms of electro mechanical equipment.

Starting from the turbines to the blocks of transformer stations are from the world most renowned manufacturers.

The use of local resources is made according to EU parameters and with a maximum efficiency.

Since the project is a small HPP it uses the river flow and according to the study the production of energy is designed and produced by the water flow. So in other words the capacity varies with the season and water flow.

Investments in energy are always considered to be profitable.

If studies and projections are made with real parameters and a proper study, the feed-in tariff, the duration of the tariff and the guarantee of energy sales assured by the ERO which reports to the Assembly of the Republic of Kosovo, the investment in this projects is a sustainable investment and relatively profitable, said the initiator of Albaniku 3.

Related to this Ibrahimi added that technology of equipments must have a satisfactory efficiency in order for the resources to generate the planned energy in the project.

Hydro-line Company plans to expand its activities in the field of renewable energy.

LAJME NGA ENERGJIA

ENERGY

“Kompania jonë është e pajisur edhe me 3 autorizime tjera dhe planet e kompanisë janë që të përfundojë këto projekte me sukses si dhe në zhvillimin e projekteve tjera të bazuara në burimet e ripërtëritshme të vendit tonë”, përfundon Trim Ibrahimi.

“Naša Kompanija je opremljena još sa tri ovlaščenja i planovi naše kompanije su završi ove projekte uspešno kao i razvijanje ostalih projekata zasnovanim na Obnovljenim Izvorima naše zemlje”, završava Trim Ibrahimi.

Our company is also equipped with 3 other authorizations and our company’s plan is to complete these projects successfully and to development other projects based on renewable sources of our country.

38

ENERGY

IZVRŠENA PRVA GENETSKA TERAPIJA PROTIV STARENJA ČOVEKA FIRST GENE THERAPY SUCCESSFUL AGAINST HUMAN AGING

Elizabeth Parrish, kreu ekzekutiv i kompanisë “Bioviva USA Inc.”, është tashmë njeriu i parë që ka kaluar me sukses terapinë gjenetike për ndaljen e plakjes, duke arritur të zhbëjë rreth 20 vite nga shkurtimi normal i telomereve të saj.

Në shtator të vitit të kaluar, Elizabeth Parrish, ka marrë dy terapi eksperimentale gjenetike të kompanisë që drejton: njërën për mbrojtje ndaj humbjes së masës muskulore me kalimin e moshës, dhe një tjetër për të luftuar rrallimin e qelizave staminale, përgjegjëse për sëmundjet dhe problemet e ndryshme që vijnë me plakjen.

Trajtimi synonte fillimisht të demonstronte sigurinë e gjeneratës së fundit të terapive gjenetike të kompanisë. Por nëse të dhënat e përftuara deri më tani janë të sakta, ky duket të jetë shembulli i parë i suksesshëm në botë i zgjatjes së telemereve me anë të terapisë gjenetike te njeriu.

Terapia gjenetike është përdorur më parë për zgjatjen e telomereve në qeliza laboratorike dhe te kaviet, por asnjëherë deri më tani te njerëzit.

Telomeret janë segmente të shkurtra të ADN-s të cilat përmbyllin skajet e kromozomeve, duke vepruar si amortizues kundër konsumimit dhe dëmtimit. Ato shkurtohen me çdo ndarje të qelizës, duke u shkurtuar me kalimin e kohës deri në pikën kur nuk mund ta mbrojnë më kromozomin dhe duke shkaktuar kështu plakjen e trupit.

39

Elizabeth Parrish, izvršna vlast kompanije “Bioviva USA Inc.” je sada prva žena koja je sa uspehom prošla genetsku terapiju za zaustavljanje starenja, uspevši da razgradi oko 20 godina od normalnog skraćenja njenih telomera. u septembru prošle godine, Elizabeth Parrish je uzela dve eksperimentalne genetske terapije u kompaniji koju vodi: jednu za zaštitu prema gubitka mišične mase sa prolaskom vremena i jednu drugu za borbu protiv smanjivanja staminalnih čelija odgovorne za bolesti i razne probleme koje dolaze starenjem.

Tretman je imao za cilj da demonstrira bezbednost zadnje generacije genetskih terapija kompanije. Ali ako dobijeni podatci do sada su tačni, čini se da je ovo prvi uspešan primer u svetu produženja telemera pomoću genetske terapije čoveka.

Genetska terapija je ranije upotrebljena za produženje telemera u laboratorijskim čelijama kod kavija, ali nikad do sada kod ljudi.

Telomeri su kratki segmenti ADN-a koji zaključavaju krajeve kromozoma, delujući kao amortizeri protiv korišćenja i oštećenja. One se skraćuju sa svakim odvajanjem čelije, skraćivajući se prolaskom vremena do tačke kada ne mogu da zaštite kromozom i prourokovajući starenje tela.

U septembru prošle godine, dobijeni podaci od belih krvnih zrnaca pacijenta iz posebne laboratorije “SpectraCell” za klinička testiranja u Hjustonu, Teksas, pokazivali su da njeni telomeri bili

American woman gets biologically younger after gene therapies Elizabeth Parrish, CEO of Bioviva USA Inc. has become the first human being to be successfully rejuvenated by gene therapy, after her own company’s experimental therapies reversed 20 years of normal telomere shortening.

In September 2015, then 44 year-old CEO of BioViva USA Inc. Elizabeth Parrish received two of her own company’s experimental gene therapies: one to protect against loss of muscle mass with age, another to battle stem cell depletion responsible for diverse age-related diseases and infirmities.

The treatment was originally intended to demonstrate the safety of the latest generation of the therapies. But if early data is accurate, it is already the world’s first successful example of telomere lengthening via gene therapy in a human individual.

Gene therapy has been used to lengthen telomeres before in cultured cells and in mice, but never in a human patient.

Telomeres are short segments of DNA which cap the ends of every chromosome, acting as ‘buffers’ against wear and tear. They shorten with every cell division, eventually getting too short to protect the chromosome, causing the cell to malfunction and the body to age.

In September 2015, telomere data taken from Parrish’s white blood cells

by SpectraCell‘s specialised clinical testing laboratory in Houston, Texas,

SHKENCË

KRYHET TERAPIA E PARË GJENETIKE KUNDËR PLAKJES SË NJERIUT

SHKENCË

ENERGY

Në shtator të vitit të kaluar, të dhënat e përftuara nga rruazat e bardha të gjakut të pacientes nga laboratori i posaçëm i “SpectraCell” për testime klinike në Hjuston, Teksas, tregonin se telomeret e saj ishin shumë të shkurtra për moshën që ka, duke e bërë pre të sëmundjeve që vijnë me plakjen që herët në jetën e saj.

Muajin e kaluar, pas testeve të kontrollit në të njëjtin laborator, telomeret tregonin gjatësi ekuivalente me rinimin e pacientes deri në 20 vjet, nga gjatësia 6,71 kb në 7,33 kb. Kjo do të thotë se rruazat e bardha të gjakut të pacientes (leukocitet) janë rinuar biologjikisht.

Këto rezultate janë verifkuar deri më tani nga “HEALES” një organizatë me seli në Bruksel dhe “Biogerontology Research Foundation”, një organizatë me seli në Britaninë e Madhe që veprojnë në fushën e kërkim-zhvillimit mjekësor kundër plakjes..

veoma kratki za doba koje ima, čineći je sklonom bolestima koje dolaze ranim starenjem u njenom životu.

Prošlog meseca, nakon kontrolnih testiranja u istoj laboratoriji, telomeri su pokazivali ekvivaletnu dužinu sa podmlađivanjem pacijenta do 20 godina, od dužine 6,71 kb na 7,33 kb. Ovo znači da su bela krvna zrnca pacijenta (leukociti) potpuno podmčlađeni biološki.

Ovi rezultati su overeni do sada od “HEALES” jedna organizacija sa sedištem u Briselu i “Biogerontology Research Foundation”, jedna organizacija sa sedištem u Velikoj Britaniji koje deluju u oblasti lekarskog istraživanja-razvoja protiv starenja.

immediately before therapies were administered, revealed that Parrish’s telomeres were unusually short for her age, leaving her vulnerable to age-associated diseases earlier in life.

In March 2016, the same tests were taken again by SpectraCell revealed that her telomeres had lengthened by approximately 20 years, from 6.71kb to 7.33kb. This implies that Parrish’s white blood cells (leukocytes) have become biologically younger.

These findings were independently verified by the Brussels-based non-profit HEALES (Healthy Life Extension Company), and the Biogerontology Research Foundation, a UK-based charity committed to combating age-related diseases.

40

SHKENCË

KAFSHA MË E HERSHME ENERGY

NAJRANIJA ŽIVOTINJA THE EARLIEST ANIMAL

Studiues nga Universiteti i Albertës, Kanada, kanë zbuluar prova fizike se kafshët kanë ekzistuar 585 milionë vite më parë, rreth 30 milionë vite më herët nga ç’ishte regjistruar deri më sot.

Istraživači iz Univerziteta Albert, Kanada, su otkrili fizičke dokaze da su životinje postojale pre 585 milion godina, oko 30 miliona godina ranije nego što je registrovano do danas.

University of Alberta researchers have uncovered physical proof that animals existed 585 million years ago, 30 million years earlier than all previous established records show.

Zbulimi u bë nga gjeologu Ernesto Pekua dhe Natali Obet në shkëmbinjtë e Uruguajit. Ata gjetën gjurmë të fosilizuara njëcentimetërshe, që kafsha e ngjashme me kërmillin kishte lënë rreth 585 milionë vite më parë në një sediment balte.

Otkriće je urađeno od geologa Ernesto Pekua i Natali Obet u stenama Urugvaja. Oni su našli fosilizovane otiske od jednog centimetra, koje životinja slična pužu ostavila pre oko 585 miliona godina ranije u jednom sedimentu blata.

The discovery was made by U of A geologists Ernesto Pecoits and Natalie Aubet in Uruguay. They found fossilized tracks of a centimetre long, slug-like animal left behind 585 million years ago in a silty sediment.

Istrživačka ekipa je odredila da su otisci ostavljeni od jedne primitivne životinje nazvana Ekipi bilaterian (dvostrani), koji se razlikovao od ostalih prostih oblika života prema simetriji (gornji deo se razlikuje od donjeg dela) i od posebnih otisaka.

The team determined that the tracks were made by a primitive animal called a bilaterian, which is distinguished from other non-animal, simple life forms by its symmetry-its topside is distinguishable from its bottom side-and a unique set of ‘footprints’.

Istraživači kažu da su fosilizovani otisci pokazuju da muskulatura životinje mekog tela omogućavala je da se kreće po sedimentima u dnu pličaka okeana. Motiv kretanja pokazuje da jedno evolutivno prilagođavanje u potrazi za hranom,

The researchers say the fossilized tracks indicate the soft-bodied animal‘s musculature enabled it to move through the sediment on the shallow ocean floor. The pattern of movement indicates an evolutionary adaptation to search for

Ekipi kërkimor përcaktoi se gjurmët ishin lënë nga një kafshë primitive e quajtur bilaterian (dyanësor), që dallonte nga format e tjera të thjeshta të jetës për nga simetria (pjesa e sipërme dallon nga pjesa e poshtme) dhe për nga gjurmët e veçanta.

Studiuesit pohojnë se gjurmët e fosilizuara tregojnë se muskulatura e kafshës trup-butë i mundësonte të lëvizte në sedimentet e fund-cekëtinave të oqeanit. Motivi i lëvizjes tregon një

41

SHKENCË

ENERGY

përshtatje evolutive për të kërkuar për ushqim, që me radhën e vet duhet të ketë qenë ushqimi organik që përmbahej në sedimente.

Mosha e saktë e gjurmëve u përllogarit me datimin e moshës së shkëmbit vullkanik që kishte hyrë në shkëmbin baltor në zonën ku u gjetën gjurmët.

U deshën mbi dy vite për ekipin të verifikonte zbulimin duke kaluar dhe vlerësimin nga kolegë për të përcaktuar që mosha prej 585 milionë vitesh ishte e saktë.

Procesi i datimit u bë në dy faza ku në fazën e dytë u mblodhën më shumë kampione nga shkëmbi i fosilizuar në Uruguaj, si dhe u zhvilluan një sërë seancash analize fazmatografike.

Paleontologët pohojnë se për kafshët trup-buta nuk është e pazakontë që trupi t’u zhduket e t’u fosilizohen gjurmët.

Përpara këtij zbulimi, shenja më e hershme e ekzistencës së kafshëve ishte regjistruar rreth 555 milionë vite më parë në një zbulim të ngjashëm në Rusi.

Kurt Konhauser, gjeomikrobiolog në Universitetin e Albertës, Kanada, pohon se zbulimi i ri do të ngre pyetje të reja jo vetëm në lidhje me evoluimin e kafshëve, por edhe mbi kushtet mjedisore në të cilat evoluan.

Konhauser shpjegon se sfida tani është “të gjejmë si evoluan këto kafshë deri në atë stad sa ishin të afta të lëviznin e të gjuanin për ushqim”.

koji bi trebalo biti organska hrana koje su sačinjavali sedimenti.

food, which would have been organic material in the sediment.

Tačna starost otisaka je obračunata sa datumom vulkanske stene koji je ušao u blatnoj steni gde su pronađeni otisci.

Trebalo je dve godine da ekipa overi otkriče prolazeći i procenu kolega da bi se odredila starost od 585 milona godina bila je tačna.

The precise age of the tracks was calculated at the U of A by dating the age of an igneous rock that intruded into the siltstone in the area where the tracks were found. It took more than two years for U of A researchers to satisfy themselves and a panel of peer review scientists that the age of 585 million years is accurate.

Proces datiranja je obavljen u dve faze, gde je u drugoj fazi sakupljeno više kampiona od fosilizovane stene u Urugvaju kao i razvijene mnoge seanse fazmatografske analize. Paleotolozi kažu da se za životinje mekog tela nije neobično da se telo istrebi a da se otisci fosiliziraju.

Pre ovog otkrića, najraniji znak postojanja životinja je registrovano oko 555 godina ranije u jednom sličnom otkriću u Rusiji.

Kurt Konhauser, geomikrobiolog u Univerzitetu Albert, Kanada, kaže da će novo otkriće podići mnoga nova pitanja ne samo u vezi sa evolucijom životinja, nego i o uslovima sredine u kojima su evoluirali.

Konhauser objašnja-va da je sada izazov “da pronađemo kako su evoluirale ove životnje do tog stadijuma da su bile sposobne da se kreću i love hranu “.

The dating process included a trip back to Uruguay to collect more samples of the fossilized rock and multiple sessions of mass spectrometry analysis.

U of A paleontologist said when it comes to soft-bodied animals and their tracks it’s not unusual for the animal’s body to disappear but its tracks become fossilized.

Prior to the U of A find and age confirmation, the oldest sign of animal life was dated at 555 million years ago from a find made in Russia.

Kurt Konhauser, a U of A geomicrobiologist, says the team’s discovery will prompt new questions not only about the timing of animal evolution, but also the environmental conditions under which they evolved.

Konhauser explains that the challenge now is “to find out how these animals evolved to the point where they were able to move about and hunt for food.”

42

KULTURË

FEMART, NJË FESTIVAL I VEÇANTË ENERGY

FEMART, JEDAN POSEBAN FESTIVAL FEMART, A VERY SPECIAL FESTIVAL

Jedan veoma interesentan festival koji ima veliku popularnost zadnjih godina na Kosovu je festival FemArt. Festival je počeo svoje putovanje pre četiri godine sa inicijativom režiserke Zana Hoxha-Krasniqi i glumice Dardana Mehmeti, zajedno sa podrškom umetnika i aktivista, koji su odlučili da stvore jedinsven festival, gde se kombinuje umetništvo i aktivizam.

FemArt je jedini feministički festival na Kosovu i najveći u regionu koji imaza cilj promovisanje ljudskih prava i stvaranje posebnog prostora za žene umetnice.

Një festival shumë interesant që po bën bujë të madhe viteve të fundit në Kosovë është festivali FemArt. Festivali ka filluar rrugëtimin para katër viteve me iniciativën e regjisores Zana Hoxha-Krasniqi dhe aktores Dardana Mehmeti, bashkë me përkrahjen e artisteve dhe aktivistëve, të cilët vendosën që të krijojnë një festival unik, ku kombinohet arti dhe aktivizmi.

FemArt është festivali i vetëm feminist në Kosovë dhe më i madhi në rajon, që ka për qëllim promovimin e të drejtave të njeriut dhe krijimin e hapësirës së veçantë për gratë artiste.

Deri tani janë mbajtur katër edicione me radhë. Edicioni i katërt u mbyll në fund të muajit maj, ku për herë të parë u nda edhe Çmimi FemArt, çmim ky që i takoi këngëtares së madhe shqiptare, Nexhmije Pagarusha.

FemArt ofron shfaqje teatrale, koncerte, ekspozita, panele, punëtori dhe filma nga Kosova dhe më gjerë, të gjitha

43

Do sada su održane četri edicije redom. Četvrta edicija je zatvorena krajem meseca maja, gde je po prvi put podeljena i nagrada FemArt, nagrada koja je pripala velikoj albanskoj pevačici , Nedžmije Pagaruša.

FemArt pruže pozorišne predstave, koncerte, izložbe, panele, radionice i filmove iz Kosova i šire, sve besplatno za publiku. U zadnjoj ediciji tokom šest dana, koliko je trajapo festival, razvijene su trideset aktivnosti sa više od 100 umetnika i aktivista, u osam raznih lokacija u Prištini: u Pozorištu Oda, Pozorištu Dodona, Nacionalnom Pozorištu, Fakultetu Umetnosti, EU info Center, Artpolis Center i u Uredu Kosova Women`s Network.

Jedan od najznačajnih delova ove edicije je bio premijerni koncert na Kosovu pevačice sa svetskom slavom , Christina Salem, kao i drugi koncert sa tradicionalnom muzikom Maloya iz Ostrva Reunion u Indijskom Okeanu.

U zadnjoj ediciji festivala bila je premijera filma “Svet” od Iris Elezi u Prištini (izabran da predstavi Albaniju za Oscar

FemArt festival is a very interesting festival that everyone is talking about lately in Kosovo. FemArt has started four years ago with the initiative of the producer Zana Hoaxha-Krasniqi, which is also a director of this festival and actress Dardana Mehmeti. They are also supported from other artist and activists that all together decided to create a unique festival, where art and activism are combined.

This is the only feminist festival in Kosovo, and also is the biggest one in the region, that aims to promote human rights and create a unique area for women artists.

So far, four editions were held consecutively. The last edition was held at the end of May where for the first time Nexhmie Pagarusha - the greatest Albanian singer was awarded with FemArt price.

FemArt offers theatre shows, concerts, exhibitions, panels, workshops, movies

KULTURË

ENERGY

falas për publikun.

Në edicionin e fundit gjatë gjashtë ditëve, sa edhe zgjat festivali, janë zhvilluar tridhjetë aktivitete me mbi 100 artistë dhe aktivistë, në tetë lokacione të ndryshme në Prishtinë: në Teatrin Oda, Teatrin Dodona, Teatrin Kombëtar, Fakultetin e Arteve, EU info Center, Artpolis Center dhe në Zyrën e Kosova Women`s Network.

Një prej pjesëve më të spikatura të këtij edicioni ka qenë një koncert premierë në Kosovë nga këngëtarja me famë botërore, Christina Salem, si dhe

2016 godine), predstava “Copë-Copë” dramaturga Blerta Zeqiraj i režiserke Zana Hoxha - Krasniqi, specijalni koncerti iz beča sa Rina Kaçinari (poznata u Evropi iz muzičkog dueta Catch-Pop String-Strong) i Jörg Mikula, predstava iz Tirane “Qielli i Heshtur” od režiserke Armela Demaj, koncert grupe punk-feminist iz Tirane Pre-Menstrual Syndrome, predstava “Rrëfime personale” režiserke Nina Nikoliq iz Nacionalnog Pozorišta Makedonije, predstava “Ngjyrat e Gushtit” režiserke Ilire Vinca, i mnogo drugih ostalih događaja.

Takođe sa izložbom se vratila i kosovs-

from Kosovo and beyond, all free for the public.

In this year’s edition that lasted six days, thirty activities were held.

Hundreds of artists and activists participated, in eight different locations in capital city, Prishtina, in Oda Theatre, Dodona Theater, National Theatre, Faculty of Arts, EU info center, Artpolis Center and in Kosovo Women’s Network Office.

One of the most remarkable parts of this edition was the premiere concert of the world famous singer Christine

44

KULTURË

ENERGY

Salem, as well as the concert with traditional Maloya music from Reunion Island in Indian Ocean.

Film premiere “Bota” from Iris Elezi was held in Prishtina, (Iris Elezi was selected to represent Albania in Oscar Academy of 2016). Different activities were held during the six day FemArt festival.

Among other, were “Copë Copë” show from play writer Blerta Zeqiraj and producer Zana Hoxha Krasniqi; special concert from Viena with Rina Kaçinari (known in Europe with the musical duo Catch-Pop String-Strong) and Jörg Mikula, theatre show from Tirana “Qielli i Heshtur” from producer Armela Demaj; concert from punk-feminist band from Tirana Pre- Menstrual Syndrome; theatre show “Rrëfime Personale” from Macedonian National Theatre and producer Nina Koliq; theater show “Ngjyrat e Gushtit” from producer Ilire Vinca, and many other shows.

koncerti tjetër me muzikë tradicionale Maloya, nga Ishulli Reunion në Oqeanin Indian.

Në edicion e fundit është dhënë edhe premiera e filmit “Bota” nga Iris Elezi në Prishtinë (i përzgjedhur për të përfaqësuar Shqipërinë në Oscar të vitit 2016), shfaqja “Copë-Copë” e dramaturges Blerta Zeqiraj dhe regjisores Zana Hoxha - Krasniqi, koncerti special nga Vjena me Rina Kaçinari (e njohur në Evropë nga duoja muzikore Catch-Pop String-Strong) dhe Jörg Mikula, shfaqja nga Tirana “Qielli i Heshtur” nga regjisorja Armela Demaj, koncerti nga grupi punk-feminist nga Tirana Pre-Menstrual Syndrome, shfaqja “Rrëfime personale” e regjisores Nina Nikoliq nga Teatri Kombëtar i Maqedonisë, shfaqja “Ngjyrat e Gushtit” nga regjisorja Ilire Vinca, e shumë e shumë ngjarje të tjera.

Po ashtu u kthye me ekspozitë edhe artistja kosovare Fitore Berisha e cila jeton dhe vepron në Islandë. Ndërsa Zymryte Hoxhaj nga Gjermania dhe Adela Jushiq nga Bosnja dhe Hercegovina prezantuan një ekspozitë grupore audiovizuele.

Filmat e shkurtër sivjet janë ndarë në 3 kategori: Filmat e studentëve të regjisë nga Fakulteti i Arteve, Filmat e shkurtër të huaj nga Gjermania dhe Kanada dhe Filma Dokumentarë nga Iraku dhe Meksika.

Kriteret për prezantimin e punës krijuese në këtë festival, edhe këtë vit mbeten të njëjta. Temat që prezantohen duhet të trajtojnë të drejtat e njeriut, konkretisht të drejtat e grave.

45

Also the Albanian artist that lives in Iceland, Fitore Berisha had an exhibition. In the same time, both Zymrete Hoxhaj from Kosovo and Adela Jushiq from Bosnia and Hercegovina presented an audio-visual exhibition.

This year short movies were divided in three categories: Movies from film directing students at Faculty of Arts, short foreign movies from Germany and Canada and documentary movies from Iraq and Mexico. ka umetnica Fitore Berisha koja živi i deluje u Islandu. Dok su Zymryte Hoxhaj iz Nemačke i Jushić iz Bosne i Hercegovine predstavile jednu grupnu audovizuelnu izložbu.

Kratki filmovi ove godine su bili podeljeni u 3 kategorije: Filmovi studenata režije iz Fakulteta Umetnosti, Kratki strani filmovi iz Nemačke i Kanade i Dokumentarni Filmovi iz Iraka i Meksika.

Kriterijumi za prezentaciju stvaralačkog rada u ovom festivalu, i ove godine su bili isti. Teme koje su predstavljenje treba da tretiraju ljudska prava, konkretno ženska prava.

Work criteria in FemArt festival are the same for this year too; work topics should be about human rights, and women’s rights.

ENERGY

KULTURË

ERMONELA JAHO NË KULMIN E SUKSESIT ERMONELA JAHO NA KROVU USPEHA ERMONELA LAHO ON HER PEAK OF SUCCESS

Adhuruesit e operës nga e gjithë bota po përshëndesin suksesin e këngëtares së operas Ermonela Jaho, e cila po ngjitet majave të suksesit . Me çmimet ndërkombëtare të operës, i ka dhuruar shqiptarëve një gëzim më shumë në arenën botërore. Me zërin e saj ajo magjeps kudo ku ajo performon.

E lindur në Shqipëri më 1974 dhe e rritur në kohën e Enver Hoxhës, Ermonela ka kaluar nëpër shumë momente traumatizuese. Një moment

Ljubitelji opere iz celog sveta pozdravljaju uspeh operske pevačice Ermonela Jaho, koja se uzdiže vrhovima uspeha.

SA međunarodnim operskim nagradama, darivala je albancima jedno veliko veselje u svetskoj areni. Sa svojim glasom ona očarava svuda gde se predstavlja.

Rođena u Albaniji 1974 i odrasla u vremenu Enver Hodže, Ermonela je prošla po veoma traumatizovanim trenutcima. Jedan žalostan trenutak u životu

Opera fans from around the world are hailing the success of the opera singer Ermonela Jaho, who is enjoying her great success. With international prices of opera, she has given Albanians one more joy of pride in the global arena.

With her voice she captivates the public anywhere she performs.

Born in Albania in 1974 and raised at the era of Enver Hoxha, Ermonela has gone through many traumatic moments.

Another tragic moment on Ermonela’s

46

KULTURË

ENERGY

trishtues në jetën e Ermonelës është edhe vdekja e prindërve të saj, dhe të këndoje, sipas saj, ishte momenti më i vështirë. Arti i mbijeton edhe diktaturës.

Pra, nuk është çudi që sopranoja që në fillim të muajit maj rrëmbeu çmimin vjetor të këngëtarit më të vlerësuar nga lexuesit e Opera Magazine. Jaho sot është padyshim një nga sopranot më të respektuara në botë.

Në vitin 1993 Jaho migroi në Itali dhe qëndroi atje për dhjetë vjet. Megjithatë, të qenët një shqiptare në Itali pati gjithashtu problemet e veta, kujton ajo në një intervistë të sajën. “Na bënin të ndiheshim si qytetarë të shtresës së tretë”.

Në vitin 2003 ajo shkoi në Nju -Jork dhe ka qëndruar në SHBA që atëherë, megjithëse e viziton Tiranën disa herë në vit për të punuar me fondacione bamirësie.

Majën operistike e arriti kur kungoj rolin e “Suor Angelica” të Puçinit në Operën Mbretërore të Londrës në vitin 2011, ku doli e para në sondazhin online të kategorisë Çmimi i Publikut.

Ajo ka performuar në një grup elitar operash, përfshirë Operën Shtetërore të Vjenës, Operën Shtetërore Bavareze, Operën Metropolitan në Nju -Jork, Operën e Parisit, Operën Shtetërore të Berlinit, Teatro Real në Madrid, Operën e Lionit, të Marsejës e të tjera.

47

Ermonele je i smrt njenih roditelja, i pevanje nakon toga, bio je težak trenutak. Umetnost je preživela i diktaturu.

Dakle, nije čudo da je soprano početkom meseca maja zgrabila godišnju nagradu najocenjenije pevačice od strane čitaoca Opera Magazine. Jaho je danas nesumnjivo jedna od najuvaženijih sopranoja na svetu.

Godine 1993 Jaho je imigrirala u Italiji i ostala je tamo deset godina. Međutim, biti albanka u italiji je takođe imalo svojih problema, seća se ona u jednom svojom intervjuu. “Učinili su da se osećamo kao građani trećeg reda”.

U 2003 godini ona je otišla u Nju -Jork i ostal u SAD još od tada, u međuvremenu posećuje Tiranu nekoliko puta godišnje da bi radila na dobrotvornim fondacijama.

Operski vrh je dostigla kada je igrala ulogu “Suor Angelica” Pučinija u Kraljevskoj Operi Londona u 2011 godini, gde je bila prva prema online ispitivanju kategorije Nagrada Publike.

Ona je igrala u jednoj elitnoj operskoj grupi, obuhvatajući Državnu Bečku Operu, Državnu Bavarsku Operu, Operu Metropolitan u Nju -Jorku, Parišku Operu, Državnu Operu Berlina, Teatro Real u Madridu, Operu u Lionu, Marselju i ostalim.

life is the death of her parents, and singing was the most difficult moment according to her.

Art survives the dictatorship. So it is no wonder that the Albanian soprano at the beginning of May grabbed the Annual Award as the most valued singer by readers of Opera Magazine. Jaho today is undoubtedly one of the most respected sopranos in the world.

In 1993 Jaho moved to Italy and stayed there for ten years. However, being an Albanian in Italy also had its challenges; she recalled in an interview. “They made us feel like third-class citizens.”

In 2003 she moved to New -Jork and lives in the US since then, although visits Tirana several times a year to work with charitable foundations.

She reached her peak of success at the Royal Opera in London with the role of “Suor Angelica” of Pucini in 2011, where she became the first in the online poll of the Public Price category.

She has performed in an elite group of operas, including the Vienna State Opera, Bavarian State Opera, the Metropolitan Opera in New -Jork, the Paris Opera, Berlin State Opera, Teatro Real in Madrid, Opera Lyon, Marseille and others.

Renowned Albanian soprano was declared winner of the International

KULTURË

ENERGY

Sopranoja e njohur shqiptare është shpallur fituesja e çmimit të votuesve nga International Opera Awards. Jaho u shpall fituese nga votat e njerëzve në mbarë botën, ndërkohë që konkurentë të Ermoneles ishin figura të shquara të artit rus dhe latin. “Çmimet ndërkombëtare të Operës” janë një nderim që u bëhet artistëve nga e gjithë bota.

Poznata albanska soprano je izabrana pobednikom u nagradi glasača od strane International Opera Awards.

Jaho je bila prva od glasova ljudi iz celog sveta, dok su konkurenti Ermonele bili poznate figure latinskoe i ruske umetnosti. “Međunarodna Operska Nagrada” je poštovanje koje se radi umetnicima iz celog sveta.

Opera Awards voters. Jaho was also declared the winner by the votes of people worldwide, while competitors on this race were figures of Russian and Latin Art. “International prices of Opera” are a tribute for artists from around the world.

48

ENERGY

KEDS ACADEMY

EDHE NJË GJENERATË E SUKSESSHME E KEDS AKADEMISË JOŠ JEDNA USPEŠNA GENERACIJA KEDS AKADEMIJE ANOTHER SUCCESSFUL GENERATION OF KEDS ACADEMY

49

Studentët e KEDS Akademisë kanë zgjeruar edhe më tej njohuritë nga lëmi të ndryshme me ligjërues nga Universiteti i Bogaziçit.

Studenti KEDS Akademije su i dalje proširili svoja znanja u raznim oblastima od raznih predavača iz Univerziteta Boğaziçi.

Participants of KEDS Academy have furthered their knowledge from different fields with lecturers from the University of Boğaziçi.

Në vikendin e parë të marsit, Akademia e KEDS-it është fokusuar në historinë e energjetikës dhe njohurive menaxheriale nga Prof.Dr. Bilgin Metin dhe Prof.Dr. Tamer Atabarut.

I kënaqur me pjesëmarrjen aktive të nxënësve gjatë ligjëratave dhe zgjidhjen e detyrave, Prof.Dr. Bilgin Metin, ka vetëm fjalë të mira për të tri gjeneratat e Akademisë.

“Mund të them se nxënësit janë të mirë, bashkëpunues dhe të vëmendshëm për t’i mbizotëruar njohuritë e fitura këtu. Teoria dhe praktika janë duke u gërshetuar dhe niveli punës së tyre mund të krahasohet me ata të studentëve në Turqi e gjetiu”, deklaron ai.

Për Florim Muzliajn, nxënës nga shkolla e Mesme Teknike “ Shaban Spahiu”, është fat për të gjitë ata që janë pjesë e këtij programi.

“Unë vij nga Peja dhe me padurim i pres ligjëratat e KEDS Akademisë. Këtu po shtojmë dituritë dhe po zgjerojmë miqësitë. Faleminderit KEDS!”, thotë ai.

Kurse në anën tjetër studenti Ardi Latifaj, pas përfundimit të ligjëratës nga Prof. Dr. Ruhi Kaykayoğlu, ndjehet mjaft i kënaqur për metodën e shpjegimit.

“Profesori gjatë gjithë kohës mundohej të na shtyjë që të jemi sa më inovativ, që ne të mësohemi të mendojmë ndryshe”, thotë Latifaj.

Sipas plan-programit, pas përmbylljes të pjesës teorike, studentët kanë filluar punën praktike. Grupet e nxënësve dhe studentëve të ndarë në nëngrupe janë shpërndarë nëpër departamente të ndryshme të KEDS-it që nga fillimi

Prvog martovskog vikenda Akademija KEDS-a je fokusirana u istoriji energetike i menadžerijalnih znanja od Prof.Dr. Bilgin Metin i Prof.Dr. Tamer Atabarut.

Zadovoljan aktinim ućešćem učenika tokom predavanja i rešavanju zadataka Prof.Dr. Bilgin Metin, ima samo dobre reči za tri generacije Akademije.

“Mogu reči da su učenici dobri, sarađuju i pažljivi da bi nadvladali dobijana znanja ovde. Teorija i preksa se ukrštavaju i nivo njihovog rada može se uporediti sa studentima u Turskoj”, izjavio je on.

Za Florim Muzliaj, učenik Srednje Tehničke Škole “ Shaban Spahiu” sreća je za sve one koji su deo ovog programa.

“Ja dolazim iz Peći i sa nestrpljenjem čekam predavanja KEDS Akademije.

Ovde dobijamo znanja i proširujemo prijateljstva. Hvala KEDS!”, kaže on.

Dok sa druge strane student Ardi Latifaj, nakon završetka predavanja od profesora Ruhi Kaykayoglu oseća se mnogo zadovaljan za načim objašnjavanja t.

“Profesor je tokom celog vremena pokušavao da nas gura da budemo što inovativni, da mi mislimo drugačije” kaže Latifaj.

Prema plan-programu, nakon završetka teorijskog dela, studenti su počeli praktičan rad. Grupe učenika i studenata odvojeni u podgrupe su raspoređeni po raznim departmanima KEDS-a još od početka meseca maja do sredine meseca juna, gde su oni dobili razna iskustva od profesionalnog osoblja kompanije.

During the first weekend of March, KEDS Academy was focused on energy history and the managerial practices.

Lectures were held by professors of Boğaziçi University from Istanbul, Prof.

Dr. Bilgin Metin, and Prof.Dr. Tamer Atabarut.

Being very satisfied with active participation of Academy students during lectures, professors from Boğaziçi University of Istanbul praised the students for their dedication.

“I can say that students are very good, cooperative and attentive on gaining knowledge. Theory and practice are intertwined and the level of their work can be compared with those of students in Turkey and elsewhere, “he says.

Florim Muzliaj, a student from Technical High School “Shaban Spahiu”, considers a great opportunity for being part of this program.

“I come from Peja and I am looking forward to KEDS Academy lectures.

Here, we gain knowledge and expand friendships. Thanks KEDS “he says.

On the other side student Ardi Latifaj felt quite happy about the method of lecturing by Professor Ruhi Kaykayoglu “The professor all the time tried to push us to be more innovative, to learn to think” outside the box” he said.

Participants of the third generation of KEDS Academy according to the curriculum upon finishing successfully the theoretical part, are doing internships. Groups of students and high school students separated

KEDS ACADEMY

ENERGY

i muajit maj deri kah mesi i muajit qershor, ku ata kanë marrë përvoja të ndryshme nga stafi profesional i kompanisë.

Përvoja praktike nga montimi dhe leximi i njehsorëve, e deri te tregtimi i energjisë, i ka bërë ata të jenë shumë më të përgatitur për tregun e punës.

Për nxënësen Anduena Latifi, pjesa praktike është më e kapshme. Ajo ka mësuar si bëhet faturimi i energjisë elektrike te konsumatorët komercialë, ka punuar edhe në programin CCP, kurse në Departamentin e Analizave ka mësuar si bëhen procesverbalet e shkyçjeve dhe kyçjeve të konsumatorëve.

“Për mua puna praktike është proces më i kapshëm, sepse po i shoh nga afër punët si bëhen që nga fillimi e deri sa përfundojnë” .

Menaxheri i Departamentit për Matje dhe Kontrollimin e Humbjeve, Bujar Jupaj, njëkohësisht mentor i grupit të nxënësve, ka thënë se nxënësit janë njoftuar me procedurat e punës në këtë departament dhe po shihet që kanë ambicie për të mësuar dhe janë shumë kureshtarë dhe të gatshëm të përvetësojnë gjithçka.

Një grup i studentëve po mësonin praktikisht për Bilancin dhe Tregun Energjetik.

Rina Sahatçiu, pjesëtare e akademisë e cila vjen nga Fakulteti Ekonomik i UP-së, nuk kishte ide më parë se si bëhej tregtimi i energjisë.

“Gjatë qëndrimit në këtë department, ne mësuam shumë se si bëhet tregtimi i energjisë. Kjo është përvojë jetësore”, tha Sahatçiu, teksa lexonte numrat e ofertave që vinin nga operatorët e ndryshëm online nëpër rajon dhe më gjerë.

Iskustvo prakse od montiranja brojila, čitanje brojila do trgovine energijom, učinilo je da oni budu mnogo pripremljeniji za tržište rada.

Za učenici Anduena Latifi, praktični deo je prihvatljiviji. Ona je naučila kako se obračunava električna energija kod komecijanih potrošača, radila je i na programu CCP, dok je u Departmanu Analiza naučila kako se rade zapisnici isključenja i priključenja potrošača.

“Za mene praktičan rad je prihvatljiviji proces, jer vidim sa blizine kako se radi od početka do završetka” .

Menadžer u Departmanu za Merenje i Kontrolu Gubitaka, Bujar Jupaj, ujedno i mentor grupe učenika, rekao je da su učenici upoznati sa procedurama rada u ovom departmanu i vidi se da imaju ambicije da nauče i da su veoma znatiželjni i spremni da prisvoje sve.

Jedna grupa studenata je praktično učila za Bilans i Energetsko Tržište.

Rina Sahatçiu, učesnica akademije koja dolazi iz Ekonomskog Fakulteta UP-a, ranije nije imala ideju kako se radi trgovina energijom.

“Tokom boravka u ovom departmanu, mi smo mnogo naučili kako se radi trgovina energijom. Ovo je životno iskustvo”, rekla je Sahatçiu, dok je čitala ponude koje su dolazile od raznih operatera iz regiona i šire.

Jedna druga grupa studenata je radila praksu u Centru za Kalibraciju i AMR. Menadžer Kalibracije i AMR-a, Shukri Aliu, zajedno sa osobljem je objasnio u detalje svaki proces.

Jedno pravo iskustvo za studente je bio i rad na terenu za identifikaciju i saniranje kvarova podzemnih kablova, rukovođeni od njihovog mentora Armend Ymeri, Menadžer za Kontrolu Investicija.

Studenti Adrian Ymeri, Vigan Abdurrahmani i Arbnor Rexhepi iz pravca Kompjuterska Inžinjerija, časove prakse su držali u IT departmanu.

Grupa je sledila programe za dobijanje novih znanja u Databazi i programu za razvoj WEB-a. Jedan drugi oblik nastave je i razvijanje zadataka da bi videli znanja i sposobnosti

into sub groups are spread through various departments of KEDS from the beginning of May and it is expected to finish by mid of June. They are offered various experiences from professional staff of the company.

Practical experience from the installation of meters, meter reading and trading of electricity has prepared them better for the job market.

For the high school student Anduena Latifi, the practical part is comprehensible. She learned how to do billing of electricity for commercial customers, worked in CCP program, while in the Analysis Department she learned how to prepare the reports on disconnection and connection of customers.

“For me personally the practical part is more understandable, as I can see from up close the duties and how they are performed in the beginning, how they are developed till they are completed.”

Manager of Metering and Losses Control Department , Bujar Jupaj, who is also the mentor of group of high school students, said that the students are informed on the work procedures of our department and it seems that they have the ambition to learn and are very curious and willing to absorb everything.

One group of them was learning about Energy Balance and Energy Trading.

Rina Sahatçiu, student of the academy that comes from Economical Faculty of UP, did not have any prior knowledge about the energy trading. “During the visit in this department, we learned a lot about how is the trading of energy done. This is lifetime experience”, said Sahatçiu, while was reading the numbers of offers that were coming from various operators online in region and beyond.

50

KEDS SPORT ACADEMY

ENERGY

Një grup tjetër i studentëve bëri praktikë në Qendrën e Kalibrimit dhe AMR-së.

Menaxheri i Kalibrimit dhe AMR-së, Shukri Aliu, së bashku me stafin u shpjegoi në detaje secilin proces.

Një përvojë shumë e qëlluar për studentët ka qenë puna në terren për identifikimin dhe sanimin e prishjeve të kabllove nëntokësore, të udhëhequr nga mentori i tyre Armend Ymeri, Menaxher për Kontrollin e Investimeve.

Studentët Adrian Ymeri, Vigan Abdurrahmani dhe Arbnor Rexhepi, të drejtimit Inxhinjeri Kompjuterike, orët e praktikës po i mbanin në departamentin e IT-së. Grupi ka ndjekur programet për përfitimin e njohurive të reja në Databazë dhe programin për zhvillimin e WEB-it. Një tjetër formë e mësimit janë edhe zhvillimi i detyrave për të parë njohuritë dhe aftësitë për të zgjidhur probleme të ndryshme, si kalkulatori i energjisë, etj.

“Mentorët nga Stafi i KEDS-it na kanë ndihmuar që të avancojmë më tej njohuritë e marra në fakultet, një platformë e re e programit në WEB. Është kënaqësi të mësosh nga këta profesionistë, që tash më i kemi bërë edhe shokë”, thotë studenti Ymeri.

Pjesëtarët e KEDS Akademisë kanë vazhduar praktikën edhe në departamente tjera, duke u aftësuar për secilën punë të rëndësishme në KEDS.

51

u rešavanju raznih problema, kao kalkulator energije, i dr. “Mentori iz Osoblja KEDS-a su nam pomogli da unapredimo dalje dobijena znanja u fakultetu, jedna nova platforma u programa WEB . Zadovoljstvo je da učiš od ovih profesionalaca, koji su nam sada i drugovi, kaže student Ardian Ymeri.

Učesnici KEDS Akademije su nastavili sa praksom i u ostalim departmanima, osposobljavajući se za svaki važan posao u KEDS.

One other group of students practiced in Calibration Center and AMR. Manager of Calibration and AMR, Mr. Shukri Aliu, together with its staff was explaining to students every process in details.

Another great experience for students was the field work for identifying and fixing the faults on underground cables, led by their mentor Armend Ymeri, Manager on Investment Control.

Students Adrian Ymeri, Vigan Abdurrahmani and Arbnor Rexhepi from Computer Engineering Faculty have done the practice classes in the IT department. The group attended programs to acquire new knowledge on Database and programming on WEB development. Another form of learning were the tasks for the knowledge and skills to solve problems, such as energy calculation, etc.

“Mentors of KEDS staff helped us to further advance the knowledge gained in college, a new platform of WEB programming. Its fun to learn from these guys that now have become like friends to us, says Ardian Ymeri a student of the Academy.

KEDS Academy members have continued the internship in other departments and are being trained for every important operation in KEDS.

KEDS SPORT ACADEMY

KEDS fitoi çmim prestigjioz në Amerikë Për punën dhe sukseset e programit të KEDS Akademisë flasin edhe çmimet ndërkombëtare që KEDS ka marrë për këtë program. Pas katër çmimeve Stevie Awards në Paris që mori KEDS-i, një çmim tjetër prestigjioz vjen nga Amerika. Çmimi “Honorable Mention” në kategorinë Social Good të ndarë nga PR News në Washington në një konkurrencë të jashtëzakonshme të kompanive nga mbarë bota. Ky nderim i është bërë kompanisë për programin e KEDS Akademisë.

Pranimin e çmimeve e ka bërë delegacioni i KEDS-it, në krye me Mesut Serhat Dinç, anëtar i Bordit Ekzekutiv të KEDS-it dhe ideator e themelues i Akademisë së KEDS-it. “Është një nder i madh ta marrim këtë çmim sot. Na bën krenar edhe më shumë fakti se ky çmim është ndarë për rininë e Kosovës. Përderisa shumica prej jush e kujtoni Kosovën në lajme kryesore, teksa kalonte në një luftë të tmerrshme, sot rinia e këtij vendi po bën punë të palodhshme që të ndërtojë një vend, ku secili jeton në paqe. Ky çmim është tregues se kjo po arrihet”, kishte thënë Dinç në ceremoninë e pranimit të çmimit.

Dinç tha se Akademia e KEDS-it tashmë ka marrë përmasa ndërkombëtare.

“Ky projekt me gjithë këtë vlerësim ndërkombëtar, pos që na bind se po e kryejmë punën tonë si duhet, është motiv shtesë për t’ua mundësuar realizimin e ëndrrave shumë të rinjve. Kjo na bën të ndihemi krenarë”, shtoi Dinç.

Prezantimi dinjitoz i Akademisë së KEDS-it në Amerikë e rendit Kosovën në mesin e vendeve, kompanitë e të cilëve kanë kujdes të veçantë për shoqërinë, sidomos për avancimin e vlerave të të rinjtë.

KEDS dobio prestižnu nagradu u Americi

Za rad i uspeh programa KEDS Akademije govore i međunarodne nagrade koje je KEDS dobio za ovaj program. Nakon četri nagrade Stevie Awards u Parizu koje je dobio KEDS, jednu drugu prestižnu nagradu dolazi iz Amerike. Nagrada “Honorable Mention” u kategoriji Social Good izdata od PR News u Washingtonu u jednoj izvanrednoj konkurenciji kompanija iz celog sveta. Ova počast je pripala kompaniji za program KEDS Akademije.

Nagradu je primila delegacija KEDS-a na čelu sa Mesut Serhat Dinc, član Izvršnog Borda u KEDS-u ideator i osnivač Akademije KEDS-a.

“Velika je čast da dobijemo ovu nagradu danas. Ponosni smo jer činjenica da se ova nagrada dodeljena za omladinu Kosova.

Dok većina od vas se sećate Kosova u glavnim vestima dok je prolazila jedan grozan rat, danas mladost ove zemlje radi neumorno da izgradi zemlju gde svako živi u miru. Ova nagrada je pokazatej da se ovo postiže”, rekao je Dinc u ceremojiji prijema nagrade.

Dinc je rekao da akademija KEDS-a sada dobila međunarodni obim.

“Ovaj projekat sa ovom međunarodnom procenom, osim što nas ubeđuje da mi vršimo naš posao kako treba, je dodatni motiv da se omogući ostvarivanje sna mnogih mladih. Ovo nas čini ponosnim”, dodao je Dinc.

Ponosna prezentacija Akademije KEDS-a u Americi raspoređuje Kosovo među zemljama kompanije kojih imaju posebnu pažnju za društvo, naročito za unapređenje vrednosti kod mladih.

KEDS wins prestigious award in America KEDS Academy success is also shown by awards it has won. After 4 Steve Awards it won in Paris another prestigious prize comes from the USA. In the Social Good category, at the ceremony held at the National Press Club in Washington D.C. KEDS was awarded the “Honorable Mention” prize from the PR News, in a competition with many companies from around the world.

Acceptance of the award was done by KEDS representatives led by Mr. Mesut Serhat Dinc, member of the Executive Board of KEDS and the founder of the KEDS Academy.

“It is a great honor to receive this Award today. It fulfils us even more the fact that this award was given for the youth of Kosovo.

While most of you remember Kosovo in headlines going through a terrible war, today the youth of this country are working hard to build a country where everyone lives in peace. This award is evidence that this is being accomplished”, said Mr. Dinc after accepting the award.

“KEDS Academy has already received international acknowledgement. This project with all this international recognition, besides showing us that we are doing our job well, it is an additional motivation to realize even more dreams for the youth.

It makes us proud”, added Mr. Dinc.

Award winning presentation of the KEDS Academy in America ranks Kosovo among the countries whose companies show responsability for the society, especially for the promotion of values among young people.

52

54 SPORT

ENERGY

RINIA

PRINTERI 3D, MADE IN KOSOVA PRINTERI 3D, MADE IN KOSOVA 3D PRINTER, MADE IN KOSOVA

“Formon” është prodhuesi i parë rajonal i 3D printerëve, i themeluar nga një ekip të rinjsh ambicioz nga Kosova, të udhëhequr nga Rron Cena.

Ata kanë vetëm një vit në treg, por si duket puna e tyra ka filluar të shpërblehet menjëherë.

Nuk ka shumë kohë që “Formon” ka fituar edhe çmim për punën e tyre.

Më 29 prill 2016, Rron Cena, themelues i “ Formon”, bashkë me ekipin e tij, morën çmimin “Inovacioni i vitit” për produktin e tyre në Albanian ICT Awards, organizim ky i mbajtur nën patronatin e kryeministrit të Shqipërisë Edi Rama, në Hotel Sheraton, Tiranë.

Ideja e “Formon” fillimisht nuk u nis për krijimin e një pajisje të tillë, por lindi si ide për të blerë një 3D printer ekzistues dhe të ofrohet 3D printimi si shërbim.

“Pasi që e blemë një 3D printer dhe filluam ta montonim atë, filluam të mendonim se sa është mundësia që ne vetë ta krijojmë një të tillë, në mënyrë që t’i adresojmë problemet me të cilat ballafaqoheshim me printerin e blerë”, thotë Cena.

Që atëherë ai me kolegët e tij filluan të disejnojnë një printer në menyrë që të lehtësohet i tërë procesi i printimit.

“Pas shumë ideve arritëm në prototipin e parë të 3D printerit tonë. Që nga atëherë printeri është ridizajnuar disa herë, gjithmonë duke e ulur koston e prodhimit dhe duke thjeshtësuar përdorimin e tij”,

“Formon” je prvi regionalni proizvođać 3D printera, osnovana od jedne ekipe abicioznih mladića iz Kosova, predvođeni od Rron Cena.

Oni imaju samo jednu godinu u tržištu ali kako se vidi njihov rad je počeo da se nagrađuje odmah.

Nema mnogo vremena i “Formon” je dobio i nagradu za njihov rad.

29 aprila 2016, Rron Cena, osnivač Formona, zajedno sa svojom ekipom, dabili su nagradu “Inovacija godine” za njihov proizvod u Albanian ICT Awards, organizovanje održano pod patronatom premijera Albanije Edi Rama, u Hotelu Šeraton, Tirana.

Ideja “Formon” u početku nije počela za stvaranje jedne slićne opreme, ali rođena je kao ideja za kupovinu jednog postojećeg 3D printera i da ponudi 3D printovanje kao usluga.

“Pošto smo kupili jedan 3D printer i počeli da ga montiramo, počeli smo da razmišljamo kolika je mogućnost da mi stvorimo jedan takav, na način da adresiramo probleme sa kojima se suočavamo sa kupljenim printerima ”, kaže Cena.

Još od tada on je sa svojim kolegama počeli da dizajniraju jedan printer na način da se olakša ceo proces pritovanja.

“Nakon mnogih ideja postigli smo prvi prototip našeg 3D printera. Još od tada printer je redizajniran nekoliko puta,

“Formon” is the first regional manufacturer of 3D printers. It is established by a team of ambitious young people from Kosovo, led by Rron Cena.

They only have one year in the market, but apparently their work started immediately to pay off.

Recently, “Formon” was also awarded for their work.

On April 29 2016, Rron Cena founder of “Formon”, together with his team, were awarded with “Innovation of the Year” for their product in Albanian ICT Awards, an event held under the patronage of Prime Minister of Albania Edi Rama, in Sheraton Hotel, Tirana.

The idea of “Formon” initially was not launched for the creation of such a device, but was to buy an existing 3D printer and offer 3D printing as a service.

“After we bought a 3D printer and began to assemble it, we started thinking that maybe there is a possibility that we could create our own 3D printer so that we could address all the problems we faced with the printer we bought,” says Cena.

Since then he and his colleagues began to design a printer in order to facilitate the entire process of printing.

“After a lot of brainstorming we came with the first prototype of our 3D

54

RINIA

ENERGY

thotë udhëheqësi i “Formon”.

Ka shumë kompani rajonale dhe vendore që ofrojnë 3D printimin si shërbim, por kompania e të rinjve kosovarë është e para në rajon që ka krijuar një printer të tillë.

Rruga drejt realizimit të printerit 3D? Rruga drejt realizmit të çdo produkti hardware është proces shumë i lodhshëm dhe më shumë probleme.

“Nuk ishte e lehtë aspak, sidomos për faktin që jemi në Kosovë dhe është shumë vështirë të gjejmë mbështetje në projekte të tilla. Jemi pritur më shumë skepticizëm nga shumica e rrethit, dhe shumë nga ata nuk besonin që mundemi të realizojmë diçka të tillë”, thotë Cena.

Në mungesë të fondeve për hulumtim dhe zhvillim, pjesa më e madhe e realizimit të 3D printerit është bërë me mjete financiare vetanake. Me gjithë këto rrethana që ekipi ballafaqohej, të gjithë kishin vendosur që t’i lënë punët tjera dhe të koncentrohen komplet në zhvillimin e prototipit final dhe gjetjen e një partneri të biznesit.

Në ekipin realizues të 3D Printerit janë përfshirë 5 persona që kanë punuar intenzivisht, pastaj është siguruar financim nga një investitor i ri nga diaspora, i cili tani më është pjesë e kompanisë “Formon”.

“Momentalisht jemi një ekip prej 9 personave, dhe shumë shpejt pritet të punësohen edhe 6 persona të tjerë në linjën e prodhimit të produktit të parë Formon Core”, thotë Rron Cena.

Synimi i kompanisë “Formon” është që të krijojë 3D printerë sa më të thjeshtë për përdorim nga çdokush dhe që të thjeshtësojnë procesin e krijimit të objekteve.” Formon” po ashtu synon që të ketë prezencë afatgjate në fushën e teknologjisë në tregun ndërkombëtar.

Emri i kompanisë “Formon” është vendosur me që lidhet me karakterin e produkteve të kompanisë, produkte të cilat “formojnë” objekte fizike 3 dimensionale.

Ekipa e “Formon” tash është pjesë e shumë organizimeve prezantuese ku ata ua shpjegojnë të pranishmëve vështirësitë dhe rrugën jo të lehtë nëpër të cilën kanë kaluar për të realizuar idenë e tyre.

Rron Cena kryesuesi i kësaj kompanie i porosit të gjithë që të mos dorëzohen dhe të luftojnë për ëndrrat e tyre.

55

uvek smanjivajući troškove proizvodnje i čineći prostijim njegovu upotrebu”, kaže rukovodilac “Formon”.

Ima mnogo regionalnih i domaćih kompanija koje pružaju 3D printovanje kao uslugu, ali kompanija mladih kosovara je prva u regionu koja je stvorila jedan sličan printer.

Put prema realizaciji printera 3D? Put prema realizaciji svakog hardware proizvoda je naporan proces i sa mnogo problema.

“Nije bilo nimalo lako, naročito zbog činjenice da smo na Kosovu i da je veoma teško da nađemo podršku u sličnim projektima. Dočekani smo sa puno skepticizma od većine u okolini, i mnogi od njih nisu verovali da možemo da ostvarimo nešto slično”, kaže Cena.

U nedostaku fondova za istrživanje i razvoj, najveći deo realizacije 3D printera je urađena sa sopstvenim finansijskim sredstvima. Sa svim okolnostima sa kojima se suočavala ekipa, svi su bili odlučili da ostave druge poslove i da se kompletno koncentrišu u razvijanju finalnog prototipa i pronalaženju jednog partnera za biznis.

U ekipi realizacije 3D Printera su obuhvaćene 5 osobe koje su intenzivno radile, pošto je obezbeđeno finansiranje od jednog mladog investitora iz dijaspora koji je sada deo kompanije “Formon”.

printer. Since then the printer has been redesigned several times, always reducing production cost and to simplify its use,” says leader of the “Formon”.

There are a lot of regional and local companies that offer 3D printing as a service, but the company of the young kosovars is the first that has created such a printer.

The road towards the realization of 3D printer?

The path towards any hardware product realization is a very difficult and with a lot of challenges.

“It was not easy at all, especially since we live in Kosovo and it is very difficult to find support in such projects. We faced a lot of skepticism, and many did not believe that we can accomplish something like that, “said Cena.

Due to lack o funds for research and development, most of the 3D printer realizations were done by own financial means. Despite these circumstances the team faced, we had decided to leave all other jobs that we were doing and to concentrate on developing the final prototype and finding a business partner.

In the implementing team of the 3D Printer are 5 people who have worked intensely, then we secured funding from a new investor from abroad which is

RINIA

ENERGY

“Momentalno smo ekipa od 9 osoba, i veoma brzo se očekuje da zaposlimo još 6 ostalih osoba u liniji proizvodnje prvog produkta Formon Core”, kaže Rron Cena.

Ciljevi kompanije “Formon” je da stvori što prostije 3D printere za uotrebu od svakoga i da uprostimo proces stvaranja objekata. Formon takođe cilja da ima dugoročnu prisutnost u polju tehnologije na međunarodnom tržištu.

Ime kompanije “Formon” je postavljeno pošto je povezano karakterom proizvoda kompanije, proizvodi koji “formiraju” 3 dimenzionalne fizičke objekte.

Ekipa “Formon” sada je deo mnogih organizovanih prezentacija gde oni objašnjavaju prisutnima poteškoće i ne malo lak put po kojem su prošli da bi ostvarili svoju ideju.

Rron Cena predsednik ove kompanije poručuje svima da se ne predaju i da se bore za svoje snove.

now part of the company “Formon”.

“Right now we are a team of 9 people, and very soon we plan to hire 6 more people in the production line of the first product of Core Forms” says Rron Cena.

The aim of the company “Formon” is to create 3D printers that are simple to use by anyone and to simplify the process of creating objects. Formon also aims to have a long-term presence in the field of technology in the international market.

The company Name “Formon” is chosed as it relates to the character of the company’s products, products which “form” 3-dimensional physical objects.

The “Formon” team is now a part of many gatherings where they explain to the audience the difficulties that they have passed through to realize their idea.

Rron Cena founder of this company urges everyone not to give up and fight for their dreams.

56

ARGËTIM

ENERGY

HOROSKOPI KINEZ – VITI 2016 ËSHTË VITI I MAJMUNIT TË KUQ KINESKI HOROSKOP– GODINA 2016 JE GODINA CRVENOG MAJMUNA CHINESE HOROSCOPE – THE YEAR OF THE RED MONKEY

Në horoskopin kinez, viti 2016 është viti i majmunit, që ka filluar nga data 8 shkurt 2016 dhe do të zgjasë deri më 27 janar 2017.

Shenja e Majmunit renditet e 9-ta në ciklin 12 -vjeçar të horoskopit kinez.

Vitet e majmunit janë: 1920, 1932, 1944, 1956, 1968, 1980, 1992, 2004, 2016, 2028...

Majmuni është kafshë e mençur dhe zakonisht krahasohet me një njeri të mençur.

Numrat me fat të shenjës së majmunit janë: 1, 7 ,8.

Numrat e pafat janë: 2, 5, 9.

Ngjyrat me fat janë: E bardha, ari dhe e kaltërta.

Ngjyrat e pafat janë: E kuqe, e zezë, e hirtë.

Lulet me fat janë: Alliums dhe Chrysant Hemum.

Zbuloni se cila shenjë është e juaja në horoskopin kinez. Shenjën tuaj për horoskopin kinez mund ta gjeni ne bazë të vitit të lindjes suaj, këtu më poshtë: Miu: 1900, 1912, 1924, 1936, 1948, 1960, 1972, 1984, 1996, 2008

57

U kineskom horoskopu, godina 2016 je Godina Majmuna, koja počinje od 8 Februara 2016 i trajaće do 27 Januara 2017.

Znak Majmuna je po redu 9-ti u 12 godišnjem ciklusu kineskog horoskopa.

Godine majmuna su: 1920, 1932, 1944, 1956, 1968, 1980, 1992, 2004, 2016, 2028...

Majmun je pametna životinja i obično se poređuje sa jednim pametnim čovekom.

Srečni brojevi znaka majmuna su: 1, 7 ,8.

Brojevi bez sreće su: 2, 5, 9.

Srećne boje su: Bela, zlatna i plava.

Boje bez sreće su: Crvena, crna i siva.

Cvetovi sa srećom su : Alliums i Chrysant Hemum.

Otkrijte koji je vaš znak u kineskom horoskopu. Vaš znak za kineski horoskop možete pronaći na osnovu godine vašeg rođenja dole: Mš: 1900, 1912, 1924, 1936, 1948, 1960, 1972, 1984, 1996, 2008 Bik: 1901, 1913, 1925, 1937, 1949, 1961, 1973, 1985, 1997, 2009 Tigar:1902,1914, 1926, 1938, 1950,

In the Chinese horoscope 2016 is the Year of the Monkey, which will start from Feb. 8, 2016 and last to Jan. 27, 2017.

Monkey is the ninth in the 12-year cycle of Chinese zodiac. The Years of the Monkey include 1920, 1932, 1944, 1956, 1968, 1980, 1992, 2004, 2016, 2028...

The monkey is a clever animal. It is usually compared to a smart person.

Lucky numbers for the monkey sign are: 1, 7, 8.

Unlucky number are: 2, 5, 9.

Lucky colors are: White, Gold, Blue.

Unlucky flowers are: Red, Black, Grey.

Lucky flowers are: Alliums, Chrysant Hemum.

Find out which chinese horoscope sign you are. You can find your sign below based on the year you were born: Rat: 1900, 1912, 1924, 1936, 1948, 1960, 1972, 1984, 1996, 2008 Ox: 1901, 1913, 1925, 1937, 1949, 1961, 1973, 1985, 1997, 2009 Tiger:1902,1914, 1926, 1938, 1950, 1962, 1974, 1986, 1998, 2010 Rabbit: 1903, 1915, 1927, 1939, 1951,

ARGËTIM

ENERGY

Bualli: 1901, 1913, 1925, 1937, 1949, 1961, 1973, 1985, 1997, 2009 Tigri: 1902,1914, 1926, 1938, 1950, 1962, 1974, 1986, 1998, 2010 Lepuri: 1903, 1915, 1927, 1939, 1951, 1963, 1975, 1987, 1999, 2011 Dragoi: 1904, 1916, 1928, 1940, 1952, 1964, 1976, 1988, 2000, 2012 Gjarperi: 1905, 1917, 1929, 1941, 1953, 1965, 1977, 1989, 2001, 2013 Kali: 1906, 1918, 1930, 1942, 1954, 1966, 1978, 1990, 2002, 2014 Dhia: 1907, 1919, 1931, 1943, 1955, 1967, 1979, 1991, 2003, 2015 Majmuni: 1908, 1920, 1932, 1944, 1956, 1968, 1980, 1992, 2004, 2016 Gjeli: 1909, 1921, 1933, 1945, 1957, 1969, 1981, 1993, 2005, 2017 Qeni: 1910, 1922, 1934, 1946, 1958, 1970, 1982, 1994, 2006, 2018 Derri: 1911, 1923, 1935, 1947, 1959, 1971, 1983, 1995, 2007, 2019

1962, 1974, 1986, 1998, 2010 Zec: 1903, 1915, 1927, 1939, 1951, 1963, 1975, 1987, 1999, 2011 Zmaj: 1904, 1916, 1928, 1940, 1952, 1964, 1976, 1988, 2000, 2012 Zmija: 1905, 1917, 1929, 1941, 1953, 1965, 1977, 1989, 2001, 2013 Konj: 1906, 1918, 1930, 1942, 1954, 1966, 1978, 1990, 2002, 2014 Jarac: 1907, 1919, 1931, 1943, 1955, 1967, 1979, 1991, 2003, 2015 Majmun: 1908, 1920, 1932, 1944, 1956, 1968, 1980, 1992, 2004, 2016 Pevac: 1909, 1921, 1933, 1945, 1957, 1969, 1981, 1993, 2005, 2017 Pas: 1910, 1922, 1934, 1946, 1958, 1970, 1982, 1994, 2006, 2018 Svinja: 1911, 1923, 1935, 1947, 1959, 1971, 1983, 1995, 2007, 2019

1963, 1975, 1987, 1999, 2011 Dragon: 1904, 1916, 1928, 1940, 1952, 1964, 1976, 1988, 2000, 2012 Snake: 1905, 1917, 1929, 1941, 1953, 1965, 1977, 1989, 2001, 2013 Horse: 1906, 1918, 1930, 1942, 1954, 1966, 1978, 1990, 2002, 2014 Goat: 1907, 1919, 1931, 1943, 1955, 1967, 1979, 1991, 2003, 2015 Monkey: 1908, 1920, 1932, 1944, 1956, 1968, 1980, 1992, 2004, 2016 Rooster: 1909, 1921, 1933, 1945, 1957, 1969, 1981, 1993, 2005, 2017 Dog: 1910, 1922, 1934, 1946, 1958, 1970, 1982, 1994, 2006, 2018 Pig: 1911, 1923, 1935, 1947, 1959, 1971, 1983, 1995, 2007, 2019

Miu Në vitin 2016, shenja e horoskopit kinez Miu, duhet të përqendrohet në kompletimin e projekteve të mbetura pezull. Durimi është çelësi për suksesin e marrëdhënieve tuaja, si personale ashtu dhe profesionale. Parashikimet e vitit 2016 për shenjen e Miut të horoskopit kinez, tregojnë se ju duhet me të vërtetë të relaksoheni, sepse trupi i juaj është shumë i dobët.

Miš U 2016, znak kineskog horoskopa Miš treba de se usesredi u kompletiranju projekata ostalih nedovšenim. Strpljenje je ključ uspeha vaših odnosa, kao ličnih tako i profesionalnih. Predviđanja za 2016 godinu za znak Miša kineskog horoskopa pokazuju da vi treba uistinu da se opustite jer je vaše telo veoma slabo.

Rat In 2016, the Chinese rat zodiac sign should focus on completing pending projects. Patience is the key to the success of your relationships, both personal and professional.

The Rat predictions 2016 show that you really need to relax as your body is very weak.

Bualli Parashikimet e Horoskopit kinez 2016 për buallin parashohin një vit të transformimeve të mëdha në jetën tuaj.

Përputhshmëria në dashuri te beqaret do të lulëzojë.

Mos lejoni që stresi t’ju dërgojë në sëmundje të tjera. Personat nën shenjen e buallit, duhet të jenë të kujdesshëm me financat në vitin 2016.

Bik Predviđanja kineskog Horoskopa za 2016 za bika predviđaju godinu velikih transformacija u vašem životu. Usklađenost u ljubavi kod neoženjenih će cvetati. Ne dozvolite d avas stres pošalje u druge bolesti. Osobe pod znakom bika treba da budu pažljive sa finansijama u 2016 godini.

Ox The Chinese zodiac 2016 predictions for the Ox foretell a year of major transformations in your life. The love compatibility between singles will blossom. Do not let stress lead to other illnesses. The ox sign should be careful while dealing with finances in 2016.

58

ARGËTIM

ENERGY

59

Tigri Në Vitin e Majmunit te Kuq të Zjarrtë, tigri do të ketë një ide më të mirë në lidhje me atë që ata e duan nga jeta. Horoskopi Kinez 2016 kërkon që ju të mësoni veten për të parë më tepër detajet se sa vetëm foton e madhe.

Tigar u Godini Crvenog i Vatrenog Majmuna, tigar će imati bolju ideju u vezi sa onim šta oni žele od života. Kineski Horoskop 2016 zahteva da vi učite sebe da bi videli više detalja nego samo veliki foto.

Tiger In the Year of the Red Fire Monkey, the tiger will have a better idea about what they want out of life. The Chinese 2016 horoscope asks you to train yourself to look at the details rather than only the big picture.

Lepuri Lepujt do të kenë një vit shpërblyes si emocional ashtu dhe financiar.

Parashikimet e horoskopit kinez për vitin 2016 parashikojnë marrëdhënie më të mira në fund të vitit.

Kjo është një kohë e mirë për të mësuar një aftësi të re.

Zec Zećevi će imati jednu nagradnu godinu kao emocionalnu tako i finasijsku.

Predviđanja kineskog horoskopa za 2016 godinu predviđaju bolje odnose krajem godine. To je dobro vreme da naučite jednu novu sposobnost.

Rabbit The Rabbits will have an emotional and financially rewarding 2016. The Chinese compatibility predictionsfor 2016 forecast better relations towards the end of the year. This is a good time to learn a new skill.

Dragoi Dragoi nuk do të jetë i frikësuar për të marrë punë sfiduese në vitin 2016. Nëse ju mendoni se ju jeni në gjendje ta përballoni, atëherë bëjeni!

Parashikimet 2016 për Dragoin gjithashtu ju sugjerojnë që ju të merrni ndihmë kur kërkohet.

Në fund të fundit, dështimet janë pjesë e vazhdimësisë për t’u bërë të suksesshëm.

Zmaj Zmaj, neće biti uplašen da se bavi izazovnim poslovima za 2016 godinu.

Ako mislite da možete da izdržite, onda idite za tim.

Predviđanje 2016 za Zmaja takođe vam predlažemo da uzimate više pomoći kada se zahteva. Na kraju godine, neuspesi su deo nastavka da bi bili uspešni.

Dragon Dragon, do not be scared of taking up challenging jobs in 2016. If you think you are capable of it, then go for it! The Dragon 2016 predictions also suggest you take help when required. After all, failures are a part of going on to become successful.

Gjarpëri Parashikimet e horoskopit Kinez 2016 sugjerojnë që gjarpinjtë të ngadalësojnë ritmin e tyre në këtë Vit të Ri. Ky vit mund të jetë i vështirë kur është fjala për financat dhe karrierën.

Dashuria do të jetë konfuze.

Zmija Predviđanja kineskog horoskopa 2016 predlažu da zmije smanje svoj ritam u ovoj godini. Ova godina može biti teška kada se radi o finansijama i karijeri.

Ljubav će biti konfuzna.

Snake The Chinese 2016 horoscope forecasts suggest that the Snakes slow down their pace in this New Year. This year might be challenging when it comes to finances and career. Love life will be confusing.

ARGËTIM

ENERGY

Kali Horoskopi Kinez 2016 për kalin parasheh që ju do të duhet ta kontrolloni hiperaktivitetin tuaj dhe atë duke e venë në përdorim të mirë, në qoftë se ju dëshironi që të jetë i suksesshëm në të ardhmen. Dashuria, takimet dhe martesa janë shumë të larta në karta. Në përgjithësi, ky do të jetë një vit i jashtëzakonshëm për karrierë dhe biznes për ju.

Konj Kineski Horoskop 2016 za konja predviđa da vi treba da kontrolišete vašu hiperaktivnost i to upotrebljavajući je bolje ako želite da budete uspešni u budućnosti. Ljubav, susreti i ženidba su visoke u kartama. Uopšte ovo će biti izuzetna godina za karijeru i biznis za vas .

Horse The Horse horoscope 2016 foretells that you will need to control your hyperactivity and put it to good use if you wish to be successful in the future. Love, dating and marriage are very high on the cards. Overall this will be an exceptional year for career and business deals.

Dhia Horoskopi kinez 2016 parashikon se personat nën shenjën e dhisë do të jenë financiarisht dhe emocionalisht të qëndrueshëm. Projektet e mëdha do të vijnë në rrugën tuaj dhe kështu do të vijnë edhe të ardhura të mira. Dashuria dhe romanca janë të larta në karta për shenjën e dhisë.

Jarac Kineski Horoskop 2016 predviđa da osobe pod znakom Jarca će biti finansijski i emocionalno izdržljivi. Veliki projekti će biti na vašem putu i tako će doći i dobra primanja. Ljubav i pomansa su visoke u kartama za znak jarca.

Goat The 2016 Chinese horoscope predicts that the Sheep zodiac sign will be financially and emotionally stable. Big projects will come your way and so will good income. Love and romance are high on the cards for the Goats.

Majmuni Majmunë, ky është viti juaj, kështu që shfrytëzojeni! Çdo gjë që ju ëndërroni mund të arrihet në këtë vit të Majmunit të Kuq të Zjarrtë. Ky është një vit i favorshëm për sipërmarrje të reja të biznesit dhe ndryshimin e karrierës.

Nëse jeni duke menduar për martesë, atëherë kjo është koha e duhur për të.

Majmun Majmuni, ovo je vaša godina i iskoristite. Sve što sanjate može se postići ove godine Crvenog i Vatrenog Majmuna. Ovo je povoljna godina za nova preduzimanja u biznisu i promenu karijere. Ako mislite na ženidbu, onda je to pravo vreme za to.

Monkey Monkeys, this is your year so go for it! Everything you dream of can be achieved in this Year of the Red Fire Monkey. This is a favorable year for new business ventures and changing of career. If you are thinking of marriage, then this is the right time to tie the knot.

60

ARGËTIM

ENERGY

61

Gjeli Muajt e parë të Vitit të Majmunit do të jenë jashtëzakonisht të mbarë për Gjelin. Shkurtoni shpenzimet tuaja dhe të shikoni sa mund të kurseni. Do të ishte një ide e mirë të merrni ndihmë në disa teknika alternativë të shërimit për të reduktuar stresin tuaj.

Pevac Prvi meseci godine Majmuna će biti izvanredno dobre za Pevca. Skratite vaše troškove i vidite da što više štedite. Bila bi dobra ideja da primite pomoć u nekoliko tehničkih alternativa ozdravljenja da bi smanjili vaš stres.

Rooster The first few months of the Year of the Monkey will be extremely auspicious for the Roosters. Cut down your expenses and see how much you save. It might be a good idea to take the help of a few alternative healing techniques to reduce your stress.

Qeni Horoskopi kinez 2016 për qenin parasheh që ju do të keni një shans për të jetuar jetën në mënyrën që ju dëshironi. Këmbëngulja dhe përkushtimi juaj do të jenë sekreti i suksesit tuaj. Mos lejoni luftën me partnerin tuaj ta prishë marrëdhenien tuaj.

Parashikimet për vitin 2016 tregojnë se vendimet lidhur me karrierën, do të duhet t’i bëni me një mendje të qetë dhe të qartë.

Pas Kineski Horoskopi 2016 za Psa predviđa da ćete vi imati jednu šansu da bi živeli nanačin koji želite. Odlučnost i vaša posvećenost biće tajna vašeg uspeha. Ne dozvolite da vaš partner kvari vaš odnos. Predviđanja za 2016 pokazuju da odluke u vezi sa karijerom treba da uradite sa mirnom i jasnom pameti.

Dog The Dog Chinese Horoscope 2016 foretells that you will have a chance to live life the way you want. Your perseverance and dedication will be the secret to your success.

Do not let fights with your spouse spoil your marriage. The 2016 Feng Shui forecasts show that career related decisions will need to be made with a calm and clear mind.

Derri Horoskopi kinez 2016 për shenjën e derrit parashikon që ju do t’i përballoni sfidat në jetë me optimizëm dhe pavarësi. Qëllimet tuaja janë shumë të qarta dhe ju do t’i arrini ato.

Svinja Kineski Horoskop 2016 za znak svinje predviđa da ćete se vi odupreti izazovima u životu sa optimizmom i nezavisnošću. Vaši ciljevi su veoma jasni i vi ćete postići njih.

Pig The 2016 Chinese Horoscope for the Pig predicts that you will face challenges in life with optimism and independence. Your goals are very clear and you will go all out to achieve them.

63

ZHVILLIMET NË KEDS

ENERGY

ZHVILLIMET NË KEDS

INVESTIMET NË RRJET INVESTICIJE U MREZI INVESTMENTS IN THE NETWORK

Kryetari i Komunës së Istogut mirëpret investimet e KEDS-it në rrjetin elektrik Investimet që janë shtrirë në tërë Kosovën nga Kompania Kosovare për Distribuim dhe Furnizim me Energji Elektrike- KEDS, kanë sjellë efekte të mëdha pozitive edhe në rajonin e Komunës së Istogut.

Projektet investive me trafo dhe shtrirje të rrjetit të ri, në këtë rajon nuk kanë kaluar pa vëmendjen dhe mirënjohjen e numrit një të kësaj komune, z.Haki Rugova.

“Duke qenë se investimet nga KEDS-i kanë ardhur në një kohë më se të nevojshme për komunitetin dhe drejtpërdrejt kanë ndikuar në rritjen e kualitetit dhe stabilizimin e furnizimit me energji, ne i jemi mirënjohës kësaj kompanie për punën që po bën,”deklaron Rugova.

Rakoshi, Gurakoci, Banja, Bashkësia lokale “Standardi”, janë zonat ku KEDS-i ka shtrirë projekte të investimeve në rrjet.

63

Predsednik Opštine Istok zadovoljan investicijama KEDS-a u električnoj mreži Investicije koje su položene po celom Kosovu od strane Kosovske Kompanije za Distribuciju i Snabdevanje Električnom Energijom KEDS, doneli su velike pozitivne efekte i u regionu Opštine Istok.

Investivni projekti sa trafom i polaganje nove mreže, u ovom regionu nisu prošle bez pažnje i priznanja broja jedan ove opštine, g.Haki Rugova.

“Pošto su investicije od KEDS-a došle u jedno više nego potrebno vreme za zajednicu i direktno su uticale u povećanju kvaliteta i stabilizaciji snabdevanja energijom, mismo zahvalni ovoj kompaniji za posao koji radi .”-izjavljuje Rugova.

Rakoš, Djurakovci, Banja, Mesna Zajednica “Standardi” su zone gde je Kosovska Kompanija za Distribuciju i Snabdevanje Električnom Energijom KEDS, položila svoje projekte investicija u mreži.

Istog Mayor welcomes KEDS investments in the electrical network Investments that are being made throughout Kosovo by KEDS, have brought great positive effects in the region of Istog Municipality.

Investment projects with substation and new network in this region have passed without the attention and appreciation of number one of this Municipality, Mr. Haki Rugova.

“Considering that KEDS investments have come at a very crucial time for the community and directly contributed to increasing the quality and stability of energy supply, we are grateful to the company for the work being done” said Rugova.

Rakoshi, Gurakoci, Banja, B.T.’Standard’ are the areas where KEDS has invested in network projects.

ZHVILLIMET NË KEDS

ENERGY

Trafo e re për 25 fshatra 25 fshatra me 10 mijë konsumatorë do të përfitojnë nga investimi i rreth 180 mijë eurove të KEDS-it.

Bëhet fjalë për një transformator të ri i prodhuar në vitin 2015, që zëvendësoi transformatorin e viteve të 70-ta.

Nga ky investim do të përfitojnë rreth 25 fshatra të komunës së Prishtinës, Obiliqit dhe Vushtrrisë.

Novi Trafo za 25 sela 25 sela sa 10 hiljada potrošača će dobiti od investicije od oko 180 hiljada eura KEDS-a.

Radi se o jednom novom transformatoru proizveden 2015 godine, koji će zameniti transformator iz 70-tih godina.

Od ove investicije koristi će imati oko 25 sela u opštini Prištine, Obilića i Vučitrna.

Megaprojekt i KEDS-it në komunën e Gjakovës Tetë Mega volt-Amper (8 MvA) është transformatori energjetik, që Kompania Kosovare për Distribuim dhe Furnizim me Energji Elektrike- KEDS, ka instaluar në Komunën e Gjakovës.

Ky gjigant energjetik ka zëvendësuar atë të deritanishmin, i vendosur në vitin 1970.

Investimi në fjalë që është milionësh, do të furnizojë më tension kualitativ e furnizim stabil shumë biznese të Gjakovës, lagje, si dhe fshatra të këtij rajoni. Mbi të gjitha me këtë investim, reduktimet e shumta të energjisë do t’i takojnë të kaluarës.

Ponosheci, Cërmjani, Skivjani, Dobroshi, lagja ‘Dardania’ dhe të tjera pika në qytet, janë përfitues të drejtpërdrejtë.

Megaprojekat KEDS-a u opštini Djakovice Osam Mega volt-Ampera (8 MvA) je energetski transformator, koji je Kosovske Kompanije za Distribuciju i Snabdevanje Električnom Energijom KEDS instalirala u Opštini Djakovice.

Ovaj energetski gigant je zamenio dosadašnji postavljen 1970 godine.

Pomenuta Investicija je milionska, kojaće napajati kvalitetnim naponom i stabilno snabdevanje mnoge biznise u Djakovici, naselja i sela ovog regiona.

Iznad svega ovom investicijom, mnoge restrikcije energije će biti prošlost.

Ponoševci, Crmjani, Skivjani, Dobroši, naselje ‘Dardanija’ i ostale tačke u gradu su direktni korisnici.

New substation for 25 villages 25 villages with 10 thousand customers will benefit from KEDS investments of around 180 thousand Euros.

A new transformer installed in 2015, replaced the transformer of the 70’s.

From this investment will benefit about 25 villages in the municipality of Prishtina, Obiliq and Vushtrri.

Megaproject of KEDS in municipality of Gjakova KEDS has installed a power transformer of (8 MVA) in Gjakova. This giant electricity transformer has replaced the one that was settled in 1970.

This is a million Euros investment, which will supply with quality voltage and a stable supply many businesses, neighborhoods and villages of this region. Above all, with this investment, the gravee electricity black outs will be a thing of the past.

Ponosheci, Cërmjani, Skijvani, Dobroshi, ‘ Dardania ‘ neighborhoods and other parts in the city are direct beneficiaries.

64

ZHVILLIMET NË KEDS

ENERGY

Atmaxha e Prizrenit, përfiton dy trafo të reja Banorët e fshatit Atmaxhë të Prizrenit, kanë përfituar rrjet të ri energjetik.

KEDS ka investuar në këtë fshat dy trafo të reja, si dhe ka bërë ndërrimin e 124 shtyllave.

Kryetari Selmanaj i kënaqur me investimet e KEDS-it në Deçan Të shumta janë projektet investive që Kompania Kosovare për Distribuim dhe Furnizim me Energji Elektrike- KEDS, ka shtrirë edhe në rajonin e Komunës së Deçanit.

Në kuadër të këtij viti 2015 dhe fillimviti 2016 për këtë komunë ishin të kënaqshme sa i përket investimeve që KEDS-i ka sjellë në këto anë, e që kanë të bëjnë drejtpërdrejt me stabilizimin dhe ngritjen e cilësisë së furnizimit me energji.

Rasim Selmanaj – Kryetar i Komunës së Deçanit, deklaron se bashkëpunimi me KEDS-in ishte dhe mbetet deri në këtë fazë shumë korrekt nga të dyja palët.

“KEDS-i ka pasur mirëkuptimin ndaj kërkesave dhe nevojave që ka kjo zonë.

Ka sjellë investime në rrjet dhe në trafo cilësore për fshatrat dhe për pjesë tjera në qytet”, thotë numri një i Deçanit.

65

Atmadža u Prizrenu, dobila dva nova trafoa Stanovnici sela Atmadža u prizrenu, dobili su novu energetsku mrežu. KEDS je investirao u ovom selu dva nova trafoa, kao i zamenio 124 stuba.

Predsednik Selmanaj zadovoljan sa investicijama KEDS-a u Dečanima Mnogi su investivni projekti koje je Kosovska Kompanija za Distribuciju i Snabdevanje Električnom Energijom KEDS položila i u regionu Opštine Dečani.

U sklopu 2015 godine i početak 2016 godine za ovu opštinu su bili zadovoljavajući što se tiče investicija koje je KEDS doveo u ovoj strani, koje se direktno tiču stabilizaciji i podizanju kvaliteta snabdevanja energijom.

Rasim Selmanaj – Predsednik Dečana, izjavljuje da saradnja sa KEDS-om je bila i ostaje do ove faze veoma korektna od obe strane.

“KEDS je imao razumevanja prema zahtevima i potrebama koje ima ova zona. Donela je investicije u mreži i kvalitene trafoe za sela i ostale delove grada”, kaže broj jedan u Dečanima.

Atmaxha in Prizren benefits two new substations Residents of Atmaxhë village in Prizren enjoy now a new energy network. KEDS has invested in this village with two new substations, and has replaced 124 electricity poles.

The mayor of Deçan very satisfied with KEDS investments in this Municipality There are many investment projects that KEDS has made in the region of Deçan Municipality.

During 2015 and the beginning of 2016 there have bee a lot of investments which positively affected the improvement of energy supply.

Rasim Selmanaj – Mayor of Deçan, states that the cooperation with KEDS was and remains very correct for both parties.

“KEDS had an understanding of the requirements and needs of this area.

They have invested in the network and quality transformers for villages and other parts of the city “, says the Mayor of Deçan.

Selmanaj shows areas where KEDS has invested which have been priority considering the urgent need and the old network.

ZHVILLIMET NË KEDS

ENERGY

“Lagjja a re” në Prizren me rrjet nëntokësor “Lagjja e re” në Prizren tash furnizohet me rrymë përmes rrjetit nëntokësor.

KEDS në këtë lagje në vend të shtyllave elektrike, ka vendosur rrjetin nëntokësor dhe një trafo të re, 1000 kvA (kilovolt Apmer).

“Novo naselje” u Prizrenu sa podzemnom mrežom “Novo naselje” u Prizrenu sada se snabdeva strujom preko podzemne mreže. KEDS je u ovom naselju, umesto elečtrički stubova, postavio podzemnu mrežu i jedan novi trafo, 1000 kvA (kilovolt Apmera).

Me investimet në rrjetin energjetik në Pejë humbjet bien për rreth 40% Investimet e vazhdueshme që KEDS-i që nga viti 2014 e deri më sot ka shtrirë në rajonin e Pejës, ka ndikuar pozitivisht në përmbushjen e kërkesave të konsumatorëve edhe në Bashkësitë Territoriale “Instituti II” dhe “Xhemajl Kada” në Pejë. Në saje të këtyre investimeve është arritur që nga viti 2014 kur humbjet në rrjet në këto pjesë ishin në nivelin 50%, tani bien në 12%.

Kjo arritje sipas zyrtarëve të KEDS-it, ka ndikuar drejtpërdrejt në furnizimin e konsumatorëve në këto bashkësi, me tension stabil e kualitativ. Krahas kësaj, edhe investime të llojeve të tjera janë shtrirë në këto dy bashkësi të mëdha të Pejës, nga ana e KEDS-it. Trafo të reja, shtylla të tensionit, kilometra kabllosh nëntokësorë dhe rrjet i ri, janë investimet që KEDS-i ka shtrirë në këtë pjesë të Pejës.

Sa investicijama u energetskoj mreži u Peći gubitci pali za oko 40% Neprestane Investicije koje je Kosovska Kompanija za Distribuciju i Snabdevanje Električnom Energijom KEDS još od 2014 godine do sada je položila u regionu Peći, pozitivno uticale u ispunjavanju zahteva potrošača i u Teritorijalnoj Zajednici “Institut II” i “Xhemajl Kada” u Peći. Na osnovu ovih investicija je postignuto da od 2014 godine kada su gubici u mreži u ovom delu bili na nivou 50%, sada su pali na 12 %.

Ovo dostignuće prema službenicima KEDS-a, direktno je uticalo u snabdevanju potrošača u ovim zajednicama, sa stabilnim i kvalitetnim naponom. Uporedo ovome, i ostale investicije druge vrste su položene u ove dve najveće zajednice u Peći, od strane KEDS. Novi trafoi, naponski stubovi, kilometri podzemnog kabla i nova mreža, su najveće investicije u periodu koje je KEDS položio u ovom delu Peći.

Nga investimet e KEDS-it në “Ringovi 2”, përfitojnë 419 ekonomi familjare dhe komerciale Një pjesë e madhe e qytetit të Pejës, respektivisht Bashkësia Lokale “Ringovi 2”, tash e sa kohë gëzojnë tension stabil dhe kualitativ të furnizimit me energji elektrike. Kjo falë investimeve afatmesme që janë bërë këtu nga KEDS-i viteve të fundit. Vendosja e njehsorëve jashtë, trafo të reja, riparimin e trafove funksionale dhe shtrirje në rrjet, janë vetëm disa nga investimet prej të cilave në këtë zonë me rëndësi të Pejës kanë përfituar 419 konsumatorë, ekonomi familjare dhe konsumatorë komercialë.

Finalizohet largpërçuesi Cërmjani, përfitojnë disa fshatra të Gjakovës Në kuadër të investimeve të mëdha që

Od investicija KEDS-a u “Ringov 2”, dobili 419 komercijalnih i ekonomija u domaćinstvu Jedan veliki deo grada Peći, tačnije Mesna Zajednica “Ringovi 2”, sada i neko vreme uživaju stabilan napon i kvalitetno snabdevanje električnom energijom. Sve zahvaljujući srednjoroćnim investicijama koje su urađene ovde od Kosovske Kompanije za Distribuciju i Snabdevanje Električnom Energijom KEDS, zadnjih godina. Postavljanje van brojila, novi trafoi, remont funkcionalnih trafoa i polaganje mreže, su samo neke od investicija od kojih je u ovoj važnoj zoni za Peć dobili 419 potrošača, komercijalnih i ekonomija iz domaćinstva.

The “Lagjja e Re” neighborhood in Prizren with new underground network “Lagjja e Re” in Prizren is supplied with electricity through underground network.

KEDS in this neighborhood has installed the underground network instead of electricity poles.

In this neighborhood in addition KEDS has installed also a new substation of 1000 kVA (kilovolt Apmer).

The investments in the electricity network of Peja reduced losses by 40% The continuous investments that KEDS made from 2014 until today in the Peja region has had a positive impact on meeting the requirements of customers in neighborhoods “Institute II” and “Kada Xhemajl” in Peja.

Due to these investments, the electricity losses fell from 50% to 12%. This achievement according KEDS officials has a direct impact on the supply of customers in these communities, with the quality and stable voltage.

There were also other investments done by KEDS in these two parts of Peja. New transformers, voltage poles, underground cables and a new network are some of KEDS investments in this area.

419 households and commercial economies benefit from KEDS investments in “Ringovi 2” A large part of the Peja city respectively the Local Community “Ringovi 2” for a long time now enjoy a stable tension and quality electricity supply.

This is due to medium-term investments that have been made here by KEDS in recent years.

Placing the meters outside, placing new transformers, repair functional substation, network extension, are just some of the investments from which 419customers, commercial customers, households economies of this important area of Peja have benefited significantly,.

The transmission line Cermjani is finalized, Gjakova villages benefit from it Within the macro-investment that KEDS is spreading throughout Kosovo, the

66

ZHVILLIMET NË KEDS

ENERGY

KEDS-i po i shtrinë në tërë Kosovën, projekti i fundit madhor është përfundimi i ndërtimit të largpërçuesit Cërmjani.

5 mijë e 800 metra ndërtim të ri të këtij largpërçuesi, e që përfshin edhe degëzimin në Gërgoc, rajon ky që deri më tash ka shënuar humbje të mëdha teknike. Aty janë ngritur 78 shtylla betoni, janë montuar 83 copë konzola metalike, janë vënë 500 copë izolatorë VHD dhe zinxhiror, si dhe është instaluar përçuesi Al-Qe 50 mm2 me peshë 3 mijë e 500 kilogramë.

Ndërtimin e largpërçuesit Cërmjani, e ka vlerësuar lart edhe numri një i Gjakovës, Mimoza Kusari-Lila. Kryetarja e Gjakovës ka thënë se investimet nga KEDS-i për përmirësimin e furnizimit me energji elektrike në rajonet e ndryshme të Komunës së Gjakovës, janë më se të nevojshme për komunitetin dhe për infrastrukturën rajonale në përgjithësi.

Bashkësitë “Kosovatransti” dhe “Spitali i vjetër” stabilizohen me tension të rrymës Bashkësitë lokale të Pejës, të njohura si “Kosovatransi” dhe “Spitali i vjetër”, janë ndër përfituesit e parë të investimeve nga Kompania Kosovare për Distribuim dhe Furnizim me Energji ElektrikeKEDS. Investimet që KEDS-i ka bërë në këto lagje janë të llojeve të ndryshme.

Për bashkësitë në fjalë janë investuar shtylla të tensionit të ulët 0.4 kV (kilovolt), kabllo vetëmbajtëse ABC, njehsorë të zhvendosur jashtë nëpër ormana.

67

Finaliziran dalekovod Crmjani, koristi će imati nekoliko sela Djakovice U sklopu makro-investicija koje Kosovska Kompanija za Distribuciju i Snabdevanje Električnom Energijom KEDS polaže po celom Kosovu, zadnji veliki projekat je završetak izgradnje dalekovoda Crmjani. 5 hiljad i 800 metara nove izgradnje ovog dalekovoda, koji obuhvata i ogranak u Grgovcu, region koji je do sada imao najviše tehničkih gubitaka. Tu su podignuta 78 betonskih stubova, montirane su 83 komada metalnih konzola, postavljeni su 500 komada lančanih izolatora VHD kao i instaliran je provodnik Al-Qe 50 mm2 sa težinom od 3 hiljada i 500 kilograma.

Izgradnju dalokovoda Crmjani, visoko je ocenila i broj jedan u Djakovici Mimoza Kusari-Lila. Predsednica Djakovice, je rekla da su investicije od KEDS za poboljšanje snabdevanja električnom energijom u raznim regionima Djakovice, su više nego potrebne za zajednicu i regionalnu infrastrukturu uopšte.

Zajednice “Kosovotrans” i “Stara bolnica” stabilizovane sa naponom struje Mesne zajednice Peći, poznate kao “Kosovatrans” i “Stara Bolnica”, su među prvim korisnicama od investicija od Kosovske Kompanije za Distribuciju i Snabdevanje Električnom Energijom KEDS. Investicije koje je KEDS uradio u ovim naseljima su razne vrste.

last major project is the conclusion of construction of the transmission line Cermjani. This investment includes 5800 meters of new construction of this transmission line, which includes the feeder in Gërgoc, a region that so far has shown great technical losses. There are 78 poles placed, and there are 83 pieces of metal console mounted. 500 pieces of VHD and chain insulator and there is installed a 50 mm2 Al-Qe 3500 kg conductor.Cërmjani transmission line construction is highly assessed by the Gjakova Mayor Mimoza Kusari-Lila.

Mayor of Gjakova, said that KEDS investments in improving the electricity supply in different regions of Gjakova Municipality, are crucial for community and regional infrastructure in general.

Neighborhoods “Kosovatransi” and “Spitali i Vjetër” voltage power has been stabilized Peja local communities, known as “Kosovatransi” and “Old Hospital” are among the first beneficiaries of KEDS investments.

From 2014 until today, KEDS has made significant investments in these regions of Peja that have had a direct impact on improving power quality and voltage stabilization.

KEDS has invested in low-voltage poles 0.4 kV (kilovolt), self-reliance ABC wires, displacement of electric meters outside.

Network investments reduces the “darkness” for citizens A large part of the Peja city respectively

ZHVILLIMET NË KEDS

ENERGY

Ndërtohet largpërçuesi në Xërxë të Rahovecit Kompania Kosovare për Distribuim dhe Furnizim me Energji Elektrike- KEDS, tashmë ka përfunduar investimin e segmentit të ri të largpërçuesit 18 Nëntori në Xërxë të Rahovecit.

Investimet e KEDS-it u mirëpritën edhe nga zyrtarë komunalë të Rahovecit.

Për këtë largpërçues janë ngritur dhe montuar 10 shtylla betoni në lartësi prej 12 metra, është bërë montimi i konzolave metalike, instalimi i përçuesit Al-Qe 50 mm², si dhe është përdorur kabllo snop 10 kV. Investimet në rrjet kanë nisur në vitin 2013, ndërsa deri në tremujorin e parë të vitit 2016 janë investuar mbi 60 milionë euro.

Za pomenute zajednice su investirani stubovi niskog napona 0.4 kV (kilovolta), samodržeći kabal ABC, brojila premeštena van u ormanima.

Izgrađen dalekovod u Zrzu kod Orahovca Kosovska Kompanija za Distribuciju i Snabdevanje Električnom Energijom KEDS, sada je zavšila investiciju u novom segmentu dalekovoda 18 novembar u zrzi kod Orahohvca.

Investicije KEDS-a su dobrodošle i od opštinskih zvaničnika Orahovca.

Za ovaj dalekovod su podignuta i montirana 10 betonskih stubova u visini od 12 metara su montirane i metalne konzole, instaliranje provodnika Al-Qe 50 mm² kao i upotrebljen je snop kabal 10 kV. Investicije u mreži su počele 2013 godine, dok je u prvom tromesećju 2016 godine investirano iznad 60 miliona eura.

the Local Community “Ringovi 2” for a long time now enjoys a stable tension and quality electricity supply.

This is due to medium-term investments that have been made here by the KEDS recent years.

Placing the meters outside, placing new transformers, repair functional substation, network extension, are just some of the investments from which 419customers,commercial and households economies of this important area of Peja have benefited significantly. Xërxe transmission line built in Rahovec.KEDS has completed a new investment in conductors “18 November” in Xërxe of Rahovec.KEDS investment was also welcomed by municipal officials in Rahovec.

With this investment were replaced 10 concrete poles of 12 meters in height, installation of metal consoles, installing conductors Al-Since 50 mm² and it was used a Snop 10 kV wire.

Investments in the network started in 2013 and until the first quarter of 2016 there are invested more than 60 million euros.

KEDS NËPËR KOMUNA ENERGY

KEDS PO OPŠTINAMA KEDS MEETINGS WITH MUNICIPALITIES

Aty ku punët janë me urgjencë, aty janë edhe zyrtarët e KEDS-it për të identifikuar dhe për të zgjidhur çështjet e energjisë në secilën komunë. Kështu, gjatë muajve të kaluar janë zhvilluar shumë takime në disa komuna.

Kaçanik Gjatë takimit me kryetarin e Kaçanikut z.Besim Ilazi, zyrtarët e KEDS-it përgjegjës të këtij sektori, diskutuan për gjendjen e rrjetit në këtë komunë, për projektet nga vitit i kaluar, si dhe për mundësitë e investimit gjatë këtij viti.

Tamo gde su hitni radovi, tu su i službenici KEDS-a da bi identifikovali i rešavali pitanja energije u svakoj opštini. Tako su tokom prošlih meseci razvijeni mnogi susreti u nekoliko opština.

Kačanik Tokom susreta sa predsednikom Kačanika Besim Ilazi, službenici KEDS-a odgovorni ovog sektora razgovarali o stanju mreže u ovoj opštini, za projekte iz prošle godine kao i mogućnostima investicija tokom ove godine.

Predsenik Kačanika je izrazio zadovol-

Where things are urgent, there are also KEDS officials to identify and resolve energy issues in every Municipality.

Therefore there were several meetings held over the past months in different Municipalities around Kosovo.

Kaçanik During the meeting with the Mayor of Kaçanik Besim Ilazi, KEDS officials in charge of the sector discussed the state of the network in the Municipality, about the projects from the previous year as

68

ZHVILLIMET NË KEDS

ENERGY

well as investment opportunities for this year.

The Mayor of Kaçanik was pleased with KEDS services in this Municipality, and stressed out that the network in the Municipality is old and there should be invested.

Director of Network Division in KEDS, Mehmet Koç, promised that under the situation on the ground there will be intervened , and depending on budget options, some will be adjusted this year and the rest in the future.

Kryekomunari i Kaçanikut u shpreh i kënaqur me shërbimet e KEDS-it në këtë komunë, dhe theksoi se rrjeti në këtë komunë është i vjetër dhe se duhet të investohet.

Drejtori i Divizionit të Rrjetit në KEDS, Mehmet Koç, premtoi se në bazë të gjendjes në terren do të intervenohet, dhe varësisht nga mundësitë buxhetore, një pjesë do të rregullohet këtë vit, ndërsa pjesa tjetër në të ardhmen.

Vushtrri Një takim tjetër u zhvillua edhe me zyrtarët e komunës së Vushtrrisë, ku tema e bisedimeve kishte të bënte lidhur me dhënien e lejeve për projektet e vitit 2016.

Nga kryetari dhe nga drejtori i urbanizimit, KEDS mori premtimin se shumë shpejt do të pajisen me leje.

Zyrtarët komunalë u shprehën të kënaqur me punën e KEDS-it në këtë komunë dhe njoftuan se komuna ka hequr taksat për projektet që KEDS-i i zhvillon në këtë komunë.

Mitrovicë Në Mitrovicë u bisedua për dhënien e lejeve për projektet e vitit 2016. Nga kryetari i komunës Agim Bahtiri, KEDS merr premtimin se së shpejti lejet do të jenë gati.

Kryetari përkrah investimet e KEDS-it

69

jstvo uslugama KEDS-a u ovoj opštini, i naglasio je da mreža u ovoj opštini stara i trebaju investicije.

Direktor Divizije Mreže u KEDS, Mehmet Koç, obećao je na osnovu stanja stanja na terenu će se intervenisati, i zavisno od budžetskih mogućnosti, jedan deo će biti regulisan ove godine, dok drugi deo u budućnosti.

Vučitrn Jedan susret je razvijen i sa službenicima opštine Vučitrn, gde je tema razgovora bila u vezi sa davanjem dozvole za projekte 2016 godine.

Od predsednika i direktora urbanizma, KEDS je dobio obećanje da će veoma brzo dobiti dozvolu.

Opštinski službenici su izrazili zadovoljstvo radom KEDS-a u ovoj opštini i obavestili da je opština ukinula takse za projekte koje KEDS razvija u ovoj opštini.

Mitrovica U Mitrovici se razgovaralo o izdavanju dozvola za projekte 2016 godine.

Od predsednika opštine Agim Bahtiri, KEDS je dobio obećanja da će ubrzo dozvole biti gotove.

Predsednik je izrazio zadovoljstvo sa investicijama KEDS-a u ovoj opštini, dok je naglasio da je spreman za saradnju u svako vreme.

Vushtrri There was also a meeting held with officials of the Municipality of Vushtrri, where they discussed about concerns regarding the issuance of permits for 2016 projects.

The Mayor and the Director of Urban Planning promised KEDS that very soon they will provide the licenses.

Municipal officials expressed satisfaction with the KEDS work in this Municipality and announced that the Municipality has removed taxes for projects that KEDS develops.

Mitrovicë In the meeting held in Mitrovica Municipalitz was discussed for issuing permits for projects of 2016. The Mayor Agim Bahtiri promised KEDS that permits will soon be ready.

The Mayor expressed satisfaction with the KEDS investments in the Municipality, while he said that he is ready for cooperation at any time.

Podujevë Other KEDS meetings were held in the Directorate of Urbanism in the Municipality of Podujeva, where there were discussed three issues with investment projects: In the project “Te Ina e vjetër”, the problem is expected to be resolved by providing a new location in the Municipal property for the new substation. In “Polisteri” case, the issue had to do with cable channels, where

ZHVILLIMET NË KEDS

ENERGY

në këtë komunë, ndërsa theksoi se është i gatshëm për bashkëpunim në çdo kohë.

Podujevë Takime KEDS-i ka pasur edhe në Drejtorinë e Urbanizmit në Komunën e Podujevës, ku janë trajtuar 3 probleme lidhur me projektet investive: Në projektin “Te Ina e vjetër”, problemi pritet të zgjidhet me dhënien e një lokacioni të ri në pronën komunale për trafostacionin e ri. Te “Poliesteri” çështja ka pasur të bëjë me kanalin kabllovik, ku është kërkuar që të shikohet nëse ky investim është kompatibil me projektin komunal të zgjerimit të rrugës. Sa i përket projektit “Bellopojë – Te Raqët”, KEDS-i ka kërkuar leje nga komuna për vendosjen e përçuesit AL-Fe në shtyllat e reja të tensionit të mesëm në trafostacionin që furnizon këtë fshat.

Lipjan Në një takim tjetër me Drejtorinë e Urbanizimit të Komunës së Lipjanit është diskutuar për zgjidhjen e problemeve lidhur me disa projekte investive: Te“ Rufci i Vjetër” është diskutuar për vendosjen e largpërçuesit ajror apo edhe kabllovik skaj rrugës së fshatit Rufc i Vjetër, sepse projekti ka stagnuar. Në projektin investiv, “TS.8 në Lipjan” është në lokacionin që është pronë e Komunës së Lipjanit, edhe pse për këtë projekt KEDS ka marrë leje nga Komuna e Pejës.

Kryetari i Komunës së Pejës, Gazmend Muhaxheri është zotuar se do të angazhojë Policinë dhe Inspektoriatin Komunal që të asistojnë në zgjidhjen e kësaj çështjeje.

Podujevo KEDS je imao susret i u Direktorijatu za Urbanizam u Opštini Podujevo, gde su tretirana 3 problema u vezi sa investicionim projektima: U projektu “Kod stare Ine”, očekuje se daće problem biti rešen davanjem jedne nove lokacije u imovini opštine za novu trafostanicu. Kod “Poliestera” pitanje se ticalo o kablovskom kanalu, gde je zahtevano da se vidi ako je ova investicija kompatibilnija sa opštinskim projektom proširenja puta. Što se tiče projekta “Belopoja – Kod Raće”, KEDS je tražio dozvolu od opštine da postavljanje provodnika AL-Fe u novim stubovima srednjeg napona u trafostanici koja napaja ovo selo.

Lipljan U drugom susretu sa Direktorijatom za Urbanizam Opštine Lipljan diskutovano je o rešavanju problema u vezi sa nekoliko investicionih projekata: kod “Stari Rufci” se razgovaralo o postavljanu vazdušnog dalekovoda ili onog kablovskog pored puta za selo Staro Rufce, jer je projekat stagnirao. U projektu investicija, “TS.8 u Lipljanu” je u lokaciji koja je imovina Opštine Lipljan, iaoko u ovom projektu KEDS je dobio dozvolu od Opštine Peći. Predsednik Opštine Peći, Gazmend Muhaxheri se obavezao da će angažovati Policiju i Opštinski Inspektorijat da asistiraju u rešavanju ovog pitanja.

was required to see if this investment is compatible with the Municipal project on expansion of the road. Regarding the project “Bellopojë - The Raqa location” KEDS has sought permission from the Municipality to establish the conductor AL-Fe in new columns of medium voltage of the substation that supplies the village.

Lipjan In a meeting with the Department of Urban Planning of the Municipality of Lipjan was discussed about solving the problems related to some investment projects: about “Rufci Vjetër” case was discussed about setting aerial transmitter or the cable at the edge of the village road, because the project has stagnated. Investment in the project, “TS.8 Lipljan” is in the location that is the property of the Municipality of Lipljan, although KEDS has taken permission from the municipality of Peja. Mayor of Peja, Gazmend Muhaxheri is committed to arrange Police and Municipal Inspectorate to assist in resolving this issue.

70

ZHVILLIMET NË KEDS

ENERGY

Skenderaj Vizita e radhës nga zyrtarët e KEDS-it u zhvillua me ushtruesin e Detyrës së Kryetarit të Komunës së Skenderajt, Fadil Nura. Çështja kishte të bëjë lidhur me montimin e ormanëve për vendosjen e njehsorëve nëpër shtylla në rrugët dytësore të qytetit të Skenderajt, ku komuna e ka dhënë lejen, por pengesa kanë ardhur nga Inspektoriati. Nga Nura është marrë konfirmimi se nuk do të pengohen punimet në këto rrugë.

Takimi me KFOR-in në Pejë Takimi në Pejë mes zyrtarëve të KEDS-it dhe përfaqësuesve të KFOR-it, ishte vazhdimi i takimeve të mëparshme, ku KFOR-i ka filluar me ndërtimin e linjës TS 10/0.4 kV brenda bazës.

Përfaqësuesit e KFOR-it njoftuan zyrtarët e KEDS rreth ecurisë së punimeve për hapjen e kanalit nga NS 35 kV i KEDS-it deri te TS 10/0.4 kV i 1 (parë) i tyre brenda në bazë.

Sipas bisedës me kapitenin Cimino, më së largu deri në pjesën e dytë të muajit gusht 2016 punët do të përfundojnë, që do të thotë se pas këtij muaji KEDS-i do ta ketë një konsumator të fortë të kyçur në rrjet.

71

Skenderaj Sledeća poseta službenika KEDS-a je razvijena sa vršiocom Dužnosti Opštine Skenderaj, Fadil Nura. Pitanje se ticalo u vezi montiranja ormana za postavljanje brojila na stubovima u sporednim ulicama grada Skederaja, gde opština dala dozvole, ali su smetnje došle od Inspektorijata. Od Nure je data konfirmacija da neće biti smetnje za radove u ovim ulicama.

Susret sa KFOR-om u Peći Susret u Peći između službenika KEDS-a i predstavnika KFOR-a, bio je nastavak ranijih susreta, gde je KFOR počeo sa izgradnjom linije TS 10/0.4 kV unutar baze.

Predstavnici KFOR-a su upoznali službenike KEDS- a o toku radova za otvaranje kanala od PS 35 kV iz KEDS-a do TS 10/0.4 kV i 1 (prvi) njihove unutar u bazi.

Prema razgovoru sa kapetanom Cimino, najkasnije da drugog dela meseca avgusta 2016 radovi će se završit, što znači da će nakon ovog meseca KEDS imati jednog jakog potrošača priključenog u mreži.

Skenderaj A visit by KEDS officials was held also with Acting Mayor of Skenderaj, Fadil Nura. The issue had to do with the installation of metering cabinets, with placing poles on secondary roads through the town of Skenderaj, where the Municipality has given permissions, but obstacles have come from the Inspectorate. Nura promised that the work will not be hampered in this road.

Meeting with KFOR in Peja The meeting in Peja between KEDS officials and representatives of KFOR, was the continuation of previous meetings, where KFOR has started the construction of the line TS 10 / 0.4 kV, within the base.

KFOR representatives told KEDS officials about the works progress on opening the channel of SS 35 kV of KEDS to TS 10 / 0.4 kV 1 (one) of them in the base.

According to the captain Cimino no later than the second half of August 2016 the work will be completed, which means that after this month KEDS will have a strong customer connected to the network.

ENERGY

ZHVILLIMET NË KEDS

KEDS DHE MASHT ME MARRËVESHJE BASHKËPUNIMI KEDS I MONT SA SPORAZUM O SARADNJI KEDS AND MEST WITH A COOPERATION AGREEMENT

KEDS vazhdon mbështetjen e të rinjve kosovarë në edukimin dhe përgatitjen e tyre profesionale, me nënshkrimin e Marrëveshjes së Bashkëpunimit nga Drejtori Ekzekutiv i KEDS-it, z.

George Karagutoff dhe Ministri i Arsimit, Shkencës dhe Teknologjisë, z. Arsim Bajrami.

Kjo marrëveshje është vazhdimësi e bashkëpunimit në mes të këtyre dy institucioneve në mbështetje të programit për përgjegjësi sociale në kuadër të Akademisë së KEDS-it, që ka për qëllim ofrimin e praktikave më të mira në edukimin e të rinjve si në aspektin profesional dhe praktik. I gjithë programi është i harmonizuar me rezultatet mësimore të përshkruar në kurrikulën e arsimit para-universitar në Republikën e Kosovës.

“Ne kemi bashkëpunim me shumë kompani e shumë subjekte të ndryshme. Por, ai që kemi me KEDS-in është më i miri dhe unë nuk ngurroj asnjëherë ta them këtë hapur”, tha ministri Bajrami.

KEDS nastavlja podršku mldim sa Kosova u obrazovanju i njovoj profesionalnoj pripremi, sa potpisivanjem Sporazuma o Saradnji od strane Izvršnog Direktora KEDS-a, z. George Karagutoff i Ministra Obrazovanja, Nauke i Tehnologije, g. Arsim Bajrami.

“Akademia e KEDS-it është një shembull i mirë i investimit të kësaj kompanie në edukimin e të rinjve, duke marrë në vazhdimësi një numër të caktuar të nxënësve, duke u ofruar mundësinë që ata të ushtrojnë praktikën profesionale për gjashtë muaj, duke ndërtuar kompetencat dhe shkathtësitë dhe duke i punësuar. Ky shembull duhet të ndiqet edhe nga kompanitë tjera”, shtoi ministri Bajrami.

Mbështetjen e tij e dhe të kompanisë

Ovaj sporazum je nastavak saradnje između ove dve institucije u podršci programa za socijalnu odgovornost u sklopu Akademije KEDS-a, koja ima za cilj pružanje najboljih praksi u obrazovanju mladih kao u profesionalnom tako i praktičnom aspektu. Ceo program je harmonizovan sa nastavnim rezultatima opisani u kurikuli pred-univerzitetskog obrazovasnja u Republici Kosova.

“Mi imamo saradnju sa mnogim kompanijama i mnogim drugim subjektima.

KEDS continues to support young Kosovars in their education and professional development with the signing of the Cooperation Agreement by the Executive Director of KEDS George Karagutoff and the Minister of Education, Science and Technology Arsim Bajrami.

This agreement is a continuation of cooperation between the two institutions in support of the social responsibility program within the KEDS Academy, which aims to provide the best practices in education of young people. The entire program is aligned with the learning outcomes described in the curriculum of pre-university education in Kosovo.

“We have cooperation with many companies. But the one we have with

72

ZHVILLIMET NË KEDS

ENERGY

që udhëheq e shprehu edhe drejtori i KEDS, George Karagutoff, i cili tha: “Qysh në fillim kemi ardhur me idenë se të rinjtë duhet mbështetur. Qëllimi ishte mbështetja e edukimit të rinisë si baza e zhvillimit të vendit, si e ardhmja e Kosovës. Jam i kënaqur që i shoh këta të rinj duke marrë përgjegjësi të reja dhe duke marrë udhëheqje të reja në kompani. KEDS do të vazhdojë me këtë projekt, duke i ofruar të rinjve mundësi të reja për punësim”, tha Karagutoff.

KEDS ka nënshkruar marrëveshje bashkëpunimi edhe me të gjithë universitetet publike të Kosovës dhe shkollat e mesme profesionale. Me shumicën e këtyre universiteteve KEDS ka pasur marrëveshje, kurse këtë vit ato janë ripërtërirë. Për herë të parë këtë vit listës së bashkëpunimit i shtohet edhe Universiteti Publik i Pejës.

Me këtë marrëveshje palët kanë shprehur vullnetin dhe gatishmërinë për qëllimin e ofrimit të praktikave dhe edukimit të të rinjve në aspektin profesional.

Edhe këtë vit kompania do të bëjë përzgjedhjen e kandidatëve nga i gjithë territori i Kosovës dhe në muajin tetor do të fillojë punën gjenerata e katërt e KEDS Akdemisë.

73

Ali, onaj što imamo sa KEDS-om je najbolji i ja se ne ustežem da kažem ovo otvoreno”, rekao je ministar Bajrami.

“Akademija KEDS-a je dobar primer investiranja ove kompanije u obrazovanju mladih, uzimajući neprestano jedan određeni broj učenika, pružajući mogućnost da oni vežbaju profesionalnu praksu za šest meseci, izgrađujući nadležnosti i veštine zapošljavajući ih. Ovaj primer treba da slede i druge kompanije”, dadao je ministar Bajrami.

Svoju podršku i kompanije koju vodi izrazio je i direktor u KEDS, George Karagutoff koji je rekao “Još na početku smo došli na ideju da mlade treba podržati. Cilj je bio podrška obrazovanja omladine kao osnova razvoja zemlje, kao budućnost Kosova. Zadovoljan sam kada vidim ove mladiće uzimajući nove odgovornosti i uzimajući nova rukovođenja u kompaniji. KEDS će nastaviti sa ovim projektom, pružajući mladima nove mogućnosti za zapošljavanje”, rekao je Karagutoff.

KEDS je potpisao sporazum saradnje i sa svim javnim univerzitetima Kosova i srednjim profesionalnim školama.

Sa većinom ovih univerziteta KEDS je imao sporazum, dok su ove godine obnovljene. Prvi put ovoj listi saradnje se dodaje i javni Univerzitet u Peći.

Ovim sporazumom stranke su izrazile volju i spremnost u cilju pružanja prakse i obrazovanja mladih u profesionalnom aspektu.

I ove godine kompanija će izabrati kandidate iz cele teritorije Kosova i u mesecu oktobru će početi sa radom četvrta generacija KEDS Akdemije.

KEDS is the best and I never hesitate to say this openly, “said Minister Bajrami.

“KEDS Academy is a good example of this company’s investment in the education of young people, engaging continuously a certain number of students, providing the opportunity for them to have a six months internship, build competencies and skills and get employed. This example should be followed by other companies as well, “said Minister Bajrami.

“From the beginning we came up with the idea that young people should be supported. The aim was to support the education of youth as the basis of development of the country. “,said Karagutoff.

KEDS has signed a cooperation agreement with all public universities and vocational schools in Kosovo.

KEDS already had agreements with most of these universities, and this year it has renewed them. For the first time this year was added Public University of Peja to the list of co-operation.

With this agreement the parties have expressed their willingness and readiness to provide education practices of youth in professional areas.

Like previous years, this year the company will make the selection of candidates from the entire territory of Kosovo.

ENERGY

SPORT

GRANIT XHAKA, FUTBOLLISTI MË I SHTRENJTË SHQIPTAR GRANIT XHAKA, NASKUPLJI ALBANSKI FUDBALER GRANIT XHAKA, THE MOST EXPENSIVE ALBANIAN SOCCER PLAYER

Futbollisti me shtetësi zvicerane i cili është rritur për katër vjet me Borussia Monchengladbach, tani ka kaluar në veri të Londrës – te Arsenali. Arsenali ka paguar Xhakën 43 milionë euro.

Ylli zviceran me prejardhje nga Kosova ka nënshkruar një marrëveshje pesëvjeçare në Emirates, më në fund pas 12 muajsh nga hera e parë kur Arsene Wenger ka shprehur interesin e tij, një veprim i cili, edhe Xhaka e pranon që e ka lënë gojëhapur: “ Unë kam qenë pothuajse pa fjalë, kur ai më thirri”.

Arsenali e ka studiuar yllin e Borussia Monchengladbach tridhjetë herë këtë sezon.

Fudbaler sa švajcarskim državljanstvom koji je prošao četri godine sa Borussia Monchengladbach, sada je prešao u severu Londona- kod Arsenala. Arsenal je platio za Xhaku 43 miliona eura. Švajcarska zvezda je poreklom sa Kosova potisao je petogodišnji ugovor u Emiratima, napokon posle 12 meseci kada je prvi put Arsene Wenger izrazio njegovo interesovanje, delo koje je i sam Xhaka priznaje da je zanemeo: “. Bio sam takoreći bez reči, kada me je on pozvao “ Arsenal je studirao zvezdu Borussia Monchengladbach tridest puta ove sezone.

The Swiss international has grown in stature in four years with Borussia Monchengladbach but has now completed a move to north Londons Arsenal. Arsenal has paid 43 million euro for Xhaka.

The Swiss star has penned a five-year deal at the Emirates, finally arriving 12 months after Arsene Wenger first registered his interest, a move which Xhaka admits left him unable to speak: “I was almost speechless when he called.”

Arsenal have watched the Borussia Monchengladbach star a staggering THIRTY times this season.

74

SPORT

ENERGY

Historiku Duket se ka qenë këndejpari gjithmonë, por është vetëm 23- vjeçar, playmakeri zviceran ka qenë zemra e Borussia-s në përpjekje të risjellë kohërat e mira te Gladbach.

Xhaka arriti në Borussia-Park në vitin 2012, duke ardhur për 6.3 milionë £ nga Baseli, pas një viti yjor për anën zvicerane, duke fituar në ligë dhe kupë të dyfishtë, ku Xhaka është quajtur lojtar i ri i vitit i Premier Ligës Zvicerane.

Xhaka, i lindur nga prindër shqiptarë të Kosovës, shumë shpejt u radhit në radhët e larta të seniorëve zviceranë, duke u bërë një përfaqsues i ekipit zviceran menjëherë pas ditëlindjes së tij të 18-të.

Ai kishte qenë një nga dy yjet në Parkun e Shën Jakob-së. Tjetri ishte Xherdan Shaqiri.

Derisa Shaqiri u transferua në elitën e Evropës - Bayern Munich dhe më pas te Interi, duke parë reputacionin e tij të rritet pa masë, Xhaka mori një rrugë më modeste pasi që kërkonte ta përmirësojë lojën e tij.

Pas një fillimi të mjerë të sezonit ku edhe dha dorëheqje Lucien Favre, vetëm disa muaj pasi dërgoi ekipin në Ligën e Kampionëve, Gladbach përfundoi fushatën, ku siguroi edhe një herë vendin e katërt. Xhaka ishte arsyeja kryesore e lulëzimit, ku me përgjegjësi të madhe luajti futbollin më të mirë në katër vjetët e tij në North Rhine.

Megjithatë, ngritja e Xhakës në 12 muajt e fundit ka qenë një thikë me dy teha për palën gjermane. Derisa kjo u dha shtysë edhe më shumë për të zënë edhe një herë vendin e katërt dhe për të shënuar gola më shumë se kushdo në Gjermani, në të njëjtën kohë kjo ka nënkuptuar që Gladbach nuk ka qenë në gjendje që të mbaj yllin e vet.

75

Istorijat Čini se da je oduvek bio ovde ali on je samo 23 godišnjak, švajcarski plej mejker bio je srce Borusije u naporima da ponovo vrati staru slavu u Gladbach.

Xhaka je stigao u Borussia-Park 2012 godine, došao je za £ 6.3million iz Basela nakon jedne zvezdane godine u všvajcarskoj, podevši u šampionatu i dva kupa, gde je Xhaka proglašen igračem godine u Švajcarskoj Premijer Ligi.

Xhaka, rođen od roditelji albanaca sa Kosova, veoma brzo je svrstan seniorskim redovima švajcarske, kao predstavnik švajcarske ekipe nakon svog 18 rođendana.

Bio je jedna od dve zvezde u Parku Sv. Jakoba. Druga je bila Xherdan Shaqiri.

Dok je Shaqiri transferovan u Eliti Evrope - Bayern Munich i nakon toga kod Intera,

SPORT

ENERGY

videvši svoju reputaciju u povećanju-Xhaka je uzeo skromniji put pošto je tražio poboljšanje svoje igre.

Posle jedne veoma loše sezone kada je dao ostavku Lucien Favre – samo nakon nekoliko meseci pošto je odveo ekipu u Ligu Šampiona - Gladbach je završio kampanju gde je još jednom obezbedio četvrto mesto. Xhaka je bio glavni razlog procvata gde je sa visokom odgovornošću igrao najbolji fudbal u svoji četri godine u North Rhine.

Međutim, izdizanje Xhake u zadnjih 12 meseci bilo je nož sa dve oštrice za nemačku stranu. Dok ih je ovo proguralo još više- još jednom su osvojili četvrto mesto, davajući najviše golova u Nemačkoj, ovo je podrazumevalo da Gladbach nije u stanju zadržati svoju zvezdu.

Background Having seemingly been around forever but still only 23, the Swiss playmaker had been the heartbeat of a Borussia side looking to bring the good times back to Gladbach.

Xhaka arrived at Borussia-Park in 2012, arriving for £6.3million from Swiss side Basel after a stellar year for the Swiss side, winning the league and cup double, with Xhaka named the Swiss Premier League’s young player of the year.

Xhaka, born to Kosovo Albanian parents was fast-tracked into the senior Swiss ranks, becoming a full international shortly after his 18th birthday.

He had been one of two shooting stars at St Jakob’s Park. The other was Xherdan Shaqiri.

While Shaqiri moved to Europe’s elite Bayern Munich and Inter Milan, seeing his reputation grow immeasurably Xhaka took a more modest route as he looked to hone his game.

After a dismal start to the season which saw Lucien Favre resign - just months after leading the side into the Champions League - Gladbach ended the campaign having again secured a top four spot. Xhaka was a key reason why, flourishing under the added responsibility thrust upon him and playing the best football of his four-year spell in the North Rhine.

However, Xhaka’s ascent in the last 12 months has been a double-edged sword for the German side. While it’s pushed them higher - they claimed a top four spot once again, scoring more goals than anyone in Germany bar Bayern and Dortmund in the process - it has meant Gladbach have been unable to keep hold of their star turn.

76

SPORT

ENERGY

Stili i lojës Xhaka ka qenë qendra e Die Fohlen për 18 muajt e fundit, duke udhëhequr lojën nga mesfusha me këmbën e tij të majtë.

Teknikisht i talentuar, ai lexon lojën mirë.

Për lexim të lojës dhe një aftësi për të pranuar pasime, ai është shumë i ngjashëm me një lojëtar tjetër të Arsenalit- Jack Wilshere. Megjithatë, ai ka vërtetuar veten të jetë shumë më i qëndrueshëm.

Përveç kësaj, ai ka avancuar me lojën e tij si një udhëheqës, duke menduar për performancën e skuadrës së tij.

Ai nuk është golashënues i shpeshtë nga mesfusha, as që do të kryesojë në tabelën e asistimeve, por ai është shpesh ai që nxit lëvizjet, “Anshtajni i Vogël” – i ashtuquajtur për shkak të interesimit të tij për shkencën, që duket se vendos themelet për sulmet. Ëndrra angleze Në janar Xhaka kishte deklaruar, “Anglia është ëndrra ime. Unë nuk e fshehi. Por nëse unë do të jem i lumtur atje, këtë e di vetëm Zoti...”.

“Unë jam i gatshëm për sfidën në Arsenal”, ka thënë Xhaka në botimin zviceran Blick. “Ky është ndryshimi që gjithmonë e kam kërkuar. Kam pasur nevojë për një sfidë të re”, ka thënë Xhaka. Çfarë thonë për Xhakën

“Xherdan Shaqiri është talenti më i mirë në Zvicër ... pas Xhakës” - Ish-trajneri i Basel Thorsten Fink.

“Unë jam i bindur që ai ka një karrierë të madhe përpara tij. Ai është lider, një lojtar i cili është përgjegjës dhe i sigurt në vetvete”, ka thënë Ottmar Hitzfeld.

77

Stil igre Xhaka je bio centar u Die Fohlen zadnjih 18 meseci, vodeći igru iz sredine svojom levom nogom.

Tehnički talentovan, on čita igru veoma dobro.

Za čitanje igre jednu sposobnost da prima dodavanja, on je sličan sa jednim drugim igračem Arsenala: Jack Wilshere. Mđutim, on je dokazao da je izdržljiviji.

Osim toga, on je unapredio svoju igru kao lider, misleći za učinak svoje ekipe.

On nije česti golgeter iz sredine, niti vodi u asistencijama, ali on je taj koji pokreće pokrete, “Mali Anštajn” – takozvani zbog svog interesovanja za naukukoji će postaviti osnovu za napad.

Engleski san U januaru Xhaka je izjavio, “Engleska je moj san. Ja ne krijem. Ali da li ću biti srečan tamo, to samo Bog zna...”.

“Ja sam spreman za izazov u Arsenalu”, rekao je Xhaka sa švajcarsko izdanje Blick. “Ovo je promena koju sam oduvek želeo. Imao sam potrebe za novi izazov “, rekao je Xhaka.

Šta kažu za Xhaku “Xherdan Shaqiri je najbolji talenat u Švajcarskoj ... posle Xhake” – bivši trener Bazela Thorsten Fink “Ja sam ubeđen da on ima veliku karijeru pred sobom. On je lider, jedan igrač koji je odgovoran i siguran u sebe “ - Ottmar Hitzfeld.

Playing style Xhaka has been Die Fohlen’s creative hub for the last 18 months, sculpting play from the heart of midfield with his immaculate left foot.

Technically gifted, he reads the game well.

For reading of the game and an ability to pick a pass, he’s very much like one of Arsenal’s own: Jack Wilshere.

However, he’s proven himself to be far more durable.

Additionally, he’s really stepped up his game as a leader, thinking about the performances of his team-mates. He’s not a prolific scorer from midfield, nor will he top the assist charts; but he’s often the man who instigates moves, the “Little Einstein” - so-called due to his interest in science - who looks to lay the foundations to attacks.

English dreams Back in January, : “England is my dream. I do not hide it. Whether I’ll be happy there, only the good Lord knows.

“I look forward to the challenge at Arsenal,” Xhaka has told Swiss publication Blick. “This is the change that I always wanted. I felt I needed a new challenge,” Xhaka said.

What they say

“Xherdan Shaqiri is the best talent in Switzerland…after Xhaka” - Former Basel coach Thorsten Fink “I am convinced that he still has a great career ahead of him. He is a leader, a player who is responsible and self-confident” - Ottmar Hitzfeld.

05

Burimi i energjisĂŤ jeni ju!

Energjia juaj!