Leven in de lockdown

Het nieuwe verlangen

Door de pandemie hebben we meer tijd thuis doorgebracht dan ooit. Sommigen hebben hun woon ruimte hierop aangepast, anderen hebben hun leven een nieuwe wending gegeven. Een essay over nieuwe routines en dromen die onze horizon hebben verbreed

Tekst van VERENA RICHTER Illustraties van SIX N. FIVE

In het begin dachten we nog: even volhouden. Die paar weken van lockdown gaan vast snel voorbij. Een korte pauze, en dan is alles weer zoals het was. Maar in plaats van het kantoor aan huis – in het begin meestal simpelweg met een laptop aan de keukentafel – te sluiten, moesten we ons instellen op een langdurige noodtoestand. En dat deden we – in de meest letterlijke zin van het woord. De stoel waarop we tijdelijk achter de laptop dachten plaats te nemen, maakte plaats voor een rugvriendelijk model, de logeerkamer voor een werkkamer, het volautomatische koffiezetapparaat voor een espressomachine, de witte muren voor een Engelse kleur en tenslotte de vloerplanken voor eiken parket. Een kleine wereld moet op z’n minst een fijne wereld zijn.

Terwijl we in de eerste dagen van de pandemie probeerden de inactieve tijd te overbruggen, gingen we later de gewonnen tijd besteden aan dingen die we altijd al hadden willen doen: verbouwen, aquarelleren, taarten bakken, alle boeken lezen die we in de afgelopen jaren cadeau hadden gekregen. De huiselijkheid deed zijn intrede. Net als op de schilderijen uit de Biedermeierperiode zaten we voor mooie kasten, op comfortabele fauteuils, met onze rug naar het raam. Behalve dan dat het open raam geen symbool was – en nog steeds is – voor de grote wijde wereld daarbuiten, maar symptomatisch voor de pandemie: we ventileren vanwege de aerosolen. Iets anders doet dienst als ons venster naar de buitenwereld: onze pc en smartphone. Met de juiste programma’s kunnen die onze horizon ongelooflijk verbreden.

Ook digitaal kunnen we concerten en tentoonstellingen bezoeken, zelfs in Tokio en San Francisco, onze ouders onze nieuwe meubels laten zien of de gaatjes in het gebit van hun kleinkinderen. Dankzij nieuwe social media-apps kunnen we deelnemen aan een discussie over genderformuleringen of de perfecte manier om rozen te snoeien. Ook kunnen we lessen voor de 3D-borduurtechniek punch needle en macramé knopen volgen via Zoom, of trainen met de yogaleraar uit Miami die we drie jaar geleden op een retraite in Marokko hebben ontmoet – het aanbod is grenzeloos en locatie-onafhankelijk.

Toen we dat doorhadden, beseften we ook dat het helemaal niet uitmaakt waarvandaan we inloggen om bereikbaar te zijn in ons thuiskantoor. En zo kwam er plotseling een beweging op gang die al voor Corona te zien was: de verhuizing naar het platteland. Want alle zaken die het de moeite waard maken om in de stad in kleine, te dure appartementen zonder balkon te wonen, vallen weg tijdens een lockdown: bezoekjes aan restaurants, clubs, galeries, theaters. Terwijl de meeste mensen vroeger een verhuizing naar het platteland niet zagen zitten vanwege het woon-werkverkeer of omdat er in de buurt geen sneakerwinkel te vinden was, schittert de droom van het beste van twee werelden nu in nog kleurrijkere tinten. De pakjeskoerier weet zelfs de meest verborgen plek op aarde te vinden.

Zo is de creatieve Parijse restauranthouder en hotelier Lionel Bensemoun erin geslaagd zijn kunstenaarsvrienden naar het platteland te lokken. Midden in de pandemie opende hij een artist-inresidence hotel in Barbizon, een klein stadje op een uur rijden van de Franse hoofdstad. Hier werd 200 jaar geleden een kunstenaarskolonie gesticht die de weg effende voor het impressionisme. Welke kunst komt er deze keer uit? Misschien wel enorme buiteninstallaties.

Het verlangen van stadsbewoners naar meer ruimte en verbondenheid met de natuur is een wereldwijd fenomeen: creatieve mensen verhuizen bijvoorbeeld van Londen naar Zuid-Engeland, en naar verwachting zal in 2020 een kwart miljoen mensen de stad hebben verlaten. Berlijners verhuizen naar de Uckermark en New Yorkers naar Vermont. Het aantal personen dat daar hun hoofdverblijfplaats heeft, zou in een jaar tijd verdubbeld zijn. Een trend die lang ondenkbaar werd geacht. Naarmate de steden in Europa en de hele wereld bleven groeien, nam ook hun maatschappelijke relevantie toe.

De pandemie heeft ons geleerd dat we niet fysiek hoeven te reizen om de wereld te ervaren.

De Spaanse studio Six N. Five is verantwoordelijk voor het beeldmateriaal bij dit artikel. Hoewel ze realistisch lijken, tonen de beelden louter virtuele werelden. Naast werk voor klanten als Burberry en N26, is Six N. Five vooral bekend om de samenwerking met CGI, een Canadese multinationale onderneming voor ITadvies en systeemintegratie.

Maar wat blijft er over als je je steeds meer in je eigen huis terugtrekt? Als de wereld buiten je eigen huis alleen maar van een afstand wordt bekeken, als door een ruit? Als je een nieuwe bank hebt gekocht, maar je vrienden er niet meer op zitten? Dan kun je je erg eenzaam voelen. En daar wapenen we ons tegen, al maandenlang: vorig jaar werden in Duitsland 20 procent meer honden verkocht dan in 2019. Zij zijn het die nu de nieuwe bank met ons delen, met ons knuffelen en ervoor zorgen dat we tijdens de avondklok toch naar buiten mogen. Dat is mooi, maar niet meer dan dat.

In het begin van de pandemie bleek de voorgeschreven pas op de plaats nog welkom, want je realiseert je pas dat je te snel gaat als je niet meer snel gaat. We begonnen te mediteren, werden ons meer bewust van onze behoeften en die van anderen. We zijn gaan wandelen. Lang en regelmatig. Met z’n tweeën. En vervolgens steeds vaker alleen, al of niet met de hond. Het doel bleef hetzelfde. De reis leidde vooral naar onszelf: wie binnen niet meer alleen wil zijn, kan gelijkgestemden ontmoeten in digitale ontspanningsruimtes om gezamenlijk de stilte op te zoeken. Als je je eenzaam voelt, dan beter samen.

En daar zitten we dan in ons compleet gerenoveerde huis met tuin, gezin, puppy, kookboeken, piano, punch needle en knoop-macramé. Wachtend. Wachten tot het allemaal weer begint. Want zo mooi als onze directe omgeving nu ook is, het leven blijft zelf nog in de stand-by modus. Natuurlijk is dat ook een goede zaak. Want zelden is ons zo duidelijk geworden wat de randvoorwaarden zijn en wat de inhoud van het leven is. Om gelukkig te zijn hebben we mensen nodig die dichtbij ons staan. Met wie we kunnen lachen, samen kunnen zijn, zorgeloos kunnen zijn.

Uit deze situatie is een nieuwe romantiek ontstaan. Het verlangen om het leven niet langer alleen te observeren maar het ook te ervaren groeit. Om de schaduw van de bomen te voelen, het zachte briesje op de rivier, de golven in de zee, maar ook de nabijheid van mensen. We willen weer in contact komen met anderen, ons door hen laten inspireren, nieuwe dingen ontdekken en niet langer alleen in gedachten op reis gaan. Daarbij leek een plaats dicht bij huis net zo onbereikbaar als Costa Rica. Misschien zelfs wel onbereikbaarder. Want in het Midden-Amerikaanse land zijn de hotels tenminste open, terwijl wij in lockdown blijven. De wereld staat op z’n kop, afstanden veranderen, het nabije verplaatst zich naar de verte en wordt daardoor des te aantrekkelijker. We ontdekken het kleine in het grote. Geen massatoerisme meer, maar schone kanalen in Venetië, intact koraal in Thailand en veel meer vissen.

Ook al is de wereld weer een stuk geopend tegen de tijd dat dit magazine verschijnt, de trends die tijdens de pandemie zijn ontstaan, zullen blijven bestaan. Wij zijn te zeer gewend geraakt aan het nieuwe leven om alles weer los te laten. We hebben geleerd hoe belangrijk het voor ons is om naar onszelf te luisteren en vooral te doen wat goed is voor ons persoonlijk welzijn – en dat van onze vrienden en familie.

VERENA RICHTER

studeerde theaterwetenschappen, kunstgeschiedenis en literatuurgeschiedenis in München. Als journalist werkt zij voor het magazine ‘Salon’ en voor het architectuurmagazine ‘Häuser’. Ook zij werd door de pandemie geïnspireerd om meer thuis te gaan doen. Ze vervulde haar droom van een eigen woning in Berlijn-Köpenick, legde een moestuin aan en heeft nog nooit zoveel klussers in en om het huis gehad als in de afgelopen maanden.