She’s a Legend

Mary Jackson werd op een dag in 1953 zwaar op de proef gesteld. Als wiskundige maakte ze bij de National Advisory Committee for Aeronautics (NACA), het latere NASA, een vernedering mee die haar leven zou veranderen. Bij gebrek aan personeel werd ze naar het datacenter gestuurd, dat eigenlijk voorbehouden was aan blanke vrouwelijke werknemers. Toen ze vroeg waar het damestoilet was, antwoordden haar collega’s lachend: “Hoe moeten wij weten waar het toilet voor zwarte vrouwen is? Mary liep boos het hele stuk terug naar haar oude afdeling. Ze was nog steeds van streek toen ze die avond NACAingenieur Kazimierz Czarnecki tegenkwam. Op zijn vraag hoe het met haar ging, ventileerde ze haar woede. “Waarom kom je niet voor mij werken?”, vroeg Czarnecki. En zo werd de dag die zo vernederend begon een keerpunt in Mary’s leven.

Afgestudeerd met topcijfers

Op dat moment was Mary al twee jaar werkzaam als computerspecialiste voor de NACA in het zuidelijke stadje Hampton, Virginia. Als schoolmeisje viel ze al op met haar talent voor wetenschap. Ze slaagde voor haar middelbare school met topcijfers en behaalde vervolgens twee diploma’s aan de plaatselijke universiteit voor zwarte mensen: één in de wiskunde en één in de natuurkunde. Na als lerares, secretaresse en boekhoudster te hebben gewerkt, ging ze in 1951 werken voor de NACA, dat aan het begin van de Koude Oorlog steeds meer personeel aannam.

In het begin was Mary feitelijk een overgekwalifi ceerde typiste. Maar de politieke en sociale omstandigheden maakten verrassend genoeg een verandering voor haar mogelijk. Want in tijden van nood schonk de staat nu ook aandacht aan degenen die onderaan de sociale hiërarchie stonden: vrouwen en zwarte mensen. Drie maanden later werd Mary overgeplaatst naar het datacenter vanwege haar buitengewone wiskundige kennis en werkte ze als een soort menselijke computer. Op de afdeling zaten ze te springen om meer knappe koppen die de ingenieurs hielpen met het maken van berekeningen om de Amerikaanse vliegtuigen effi ciënter te maken.

Verfi lming van haar leven

Het verrassende aanbod van Czarnecki opende voor Mary in 1953 een nieuwe wereld. Voortaan stuurde zij de 60.000 pk sterke motoren aan die de turbines in de supersonische windtunnel aandreven. Samen met haar baas publiceerde ze rapporten met titels als: ‘Eff ect van snijhoek en machgetal op kegeloppervlakken bij supersonische snelheden’. Toen Czarnecki’s baas twijfelde of haar berekeningen klopten, verdedigde ze haar werk punt voor punt. En bewees dat zijn specifi caties niet klopten. Haar mentor, Czarnecki, realiseerde zich dat deze vrouw het potentieel had om manager te worden. Hij stelde voor dat ze een vervolgopleiding zou doen om ingenieur te worden. Dit belangrijke moment in Mary’s leven werd naar voren gehaald in de fi lm Hidden Figures die in 2016 uitkwam. De fi lm ging over de wetenschapper en twee zwarte collega’s en maakte het inspirerende en tegelijkertijd onbekende verhaal van haar professionele ontwikkeling toegankelijk voor een breed publiek. De fi lm werd een bioscoophit, won tal van prijzen en was goed voor drie Oscarnominaties.

In de eerdergenoemde scène tussen Mary en Czarnecki vroeg hij haar: “Iemand die denkt als een ingenieur, moet wel een ingenieur zijn. (...) Als je een blanke man zou zijn, zou je dan niet willen dat je een

Landing: Mary Jackson droeg er met haar tests aan bij dat de Apollocapsule Amerikaanse astronauten naar de maan en ongedeerd weer terug naar de aarde bracht.

Waardering: Mary Jackson ontving de Gold Medal of Honor van het Amerikaanse Congres. ingenieur was?” Mary antwoordde: “Ik zou het niet hoeven te wensen, ik zou er allang één zijn.”

Avondlessen aan de highschool

Om deel te nemen aan het ingenieursprogramma van de NACA, moest Mary avondlessen gaan volgen aan de Hampton Highschool, een school voor blanken. Twee jaar eerder oordeelde het Amerikaanse Hooggerechtshof in een historische uitspraak dat rassenscheiding op scholen ongrondwettelijk was. Er werd echter niet aangegeven wanneer het moest worden afgeschaft. En zo werd, vooral in de zuidelijke staten, het sociale klimaat nog steeds gekenmerkt door opvattingen uit het tijdperk van de slavernij. Ook Mary moest zich tegenover het schoolbestuur verantwoorden waarom zij toestemming zou moeten krijgen om samen met blanke mannen te studeren.

In Hidden Figures verdedigde ze haar belangen op indrukwekkende wijze tegenover een rechter. Ze overtuigde hem ervan hoe belangrijk het zou zijn voor heel Amerika dat een zwarte vrouw naar deze school mocht: “Welke van alle zaken die u vandaag behandelt, zal er over honderd jaar nog toe doen?”, vroeg ze.

In feite heeft de Amerikaanse race met de SovjetUnie om de eerste mens in de ruimte een rol gespeeld in het feit dat Mary in het voorjaar van 1956 aan haar studie mocht beginnen – naast haar fulltime baan en haar verplichtingen als moeder van twee kinderen. Zoals haar biografe Margot Lee Shetterly verwoordde in het boek en de oorspronkelijke fi lm In the core shadow of the moon, was voor het schoolbestuur verschijnen “een vernederende ervaring waarbij je op je tanden moest bijten en diep moest ademhalen. Maar ui teindelijk twijfelde Mary geen moment aan haar besluit. Niets (...) kon haar en haar professionele doelen in de weg staan.” Mary’s man, die in de lakafdeling van de NACA werkte, hielp haar waar hij maar kon. Haar grote familie, die onderwijs hoog in het vaandel had staan, hielp haar ook. De mensen om haar heen leverden dus een belangrijke bijdrage aan haar buitengewone carrière.

In 1958 werd ze de eerste zwarte vrouwelijke ingenieur bij de NASA en waarschijnlijk de eerste zwarte vrouwelijke lucht- en ruimtevaartingenieur ter wereld. Haar tests met de Apollo-capsule leidden ertoe dat deze super sonische snelheden ongeschonden kon doorstaan. Zo droeg Mary’s werk eraan bij dat in 1969 voor het eerst mensen naar de maan konden reizen en ongedeerd naar de aarde konden terugkeren.

Andere vrouwen naar de top helpen

Toch waren er ook grenzen aan de carrière van Mary Jackson, als zwarte vrouw. Tot 1967 was de golfclub van de NASA alleen toegankelijk voor vrouwen tijdens hun werkuren – en dus geen optie voor haar. Haar mannelijke collega’s konden er daarentegen na het werk en in het weekend hun volgende carrièrestappen bespreken. Toen een nieuwe promotie in de jaren zeventig steeds onwaarschijnlijker werd, nam Mary een drastisch besluit: ze accepteerde een lager salaris om op de personeelsafdeling van de NASA te gaan werken als vrouwenvertegenwoordigster, een minder prestigieuze functie. Ze steunde andere vrouwen bij het maken van stappen in hun carrière, ongeacht hun huidskleur, en bestreed actief elke vorm van discriminatie.

Mary overleed in 2005 op 83-jarige leeftijd. Vorig jaar heeft de NASA zijn hoofdkantoor in Washington naar haar vernoemd. Dit soort symbolen zijn nodig om een pionier als Mary zichtbaar te maken, om toekomstige generaties te inspireren om naar de sterren te reiken.

Het kloppend hart

De toekomst is aan de elektromobiliteit. De autobatterijen spelen hier een cruciale rol bij. Hoe worden ze gebouwd? Hoe duurzaam zijn ze? En hoe zorgen ze ervoor dat elektrische auto’s geschikt zijn voor dagelijks gebruik? Zeven belangrijke vragen – en de antwoorden

Tekst van de REDACTIE

MERCEDES-BENZ AG, GETTY IMAGES, ISTOCKPHOTO

FOTO’S Model Mercedes-Benz EQA 250

Stroomverbruik1:

gecombineerd: 17,8-19,1 kWh/100 km

CO₂-emissie2:

gecombineerd: 0 g/km

1 2 Zie voetnoten 1 en 2 op pagina 6.

Wat zit erin?

2Waar worden de batterijen geproduceerd?

Verschillende cellen. In elke cel zit een positieve elektrode, die meestal nikkel, mangaan en een beetje kobalt bevat, en een negatieve elektrode van grafiet. Elektronen bewegen hiertussen heen en weer. Dit is simpel gezegd hoe een lithium-ion-batterij werkt.

Voor Mercedes-Benz begint een duurzaam elektrisch modellengamma helemaal aan het begin van de waardeketen – met verantwoord gewonnen en verantwoord verwerkte grondstoffen. Om ervoor te zorgen dat de sociale normen en de mensenrechten bij de winning worden nageleefd, is één ding van groot belang: transparantie in de hele toeleveringsketen. Daimler laat bijvoorbeeld de kobaltleveranciers tot aan

1

de mijn uitgebreid controleren volgens de OESO-richtlijnen. Er zijn ook maatregelen genomen om een verantwoorde en duurzame inkoop van de grondstoffen te garanderen: in de toekomst zal Mercedes-Benz alleen nog batterijcellen gebruiken waarin kobalt en lithium uit gecertificeerde mijnbouw zijn verwerkt.

Mercedes-Benz zet zich ook buiten de toeleveringsketen in voor een duurzame verbetering van de levensomstandigheden van de lokale bevolking in de desbetreffende mijnbouwgebieden en voor een positieve ontwikkeling van de regio’s. Bijvoorbeeld door gerichte ondersteuning van lokale hulporganisaties.

Het wereldwijde productienetwerk van Mercedes-Benz bestaat uit 9 fabrieken op 7 locaties op 3 continenten.

Polen Jawor

Duitsland

Kamenz I Kamenz II Untertürkheim I Untertürkheim II Sindelfingen

Thailand

USA Bangkok Tuscaloosa

China

Peking

Mercedes-Benz koopt de afzonderlijke cellen van de batterijen, bijvoorbeeld voor de EQ-modellen, op de wereldmarkt om toegang te hebben tot de nieuwste technologieën. In de toekomst zullen batterijcellen ook in Duitsland worden geproduceerd – in de nieuwe fabrieken van twee partners – met 100 procent hernieuwbare energiebronnen zoals wind, zon en waterkracht. In een volgende stap worden de cellen verwerkt tot batterijsystemen in een van de batterijfabrieken van het wereldwijde productienetwerk van Mercedes-Benz. Een voorbeeld hiervan is de dochteronderneming Accumotive in Kamenz, een kleine stad in de Duitse deelstaat Saksen. De kant-en-klare batterijen worden geïnstalleerd in plug-in hybrids of in volledig elektrische modellen in een van de verschillende autofabrieken van Mercedes-Benz, zoals die in Bremen.