M a ga z i n e v o o r i nwo ne rs v a n Ove ri j ssel Jaargang 5, nr. 3 November 2013
Een virtueel verzorgingshuis Verhalenjagen Stap in bij de Commissaris Op weg met een OV-ambassadeur Energiepioniers
Betrokkenheid springlevend
�Op zoek naar een alternatief voor het verzorgingshuis.�
zoekt Colofon Jij & Overijssel is het magazine voor inwoners van Overijssel. Deze uitgave van de provincie Overijssel verschijnt drie keer per jaar en wordt huis aan huis verspreid. Bezoek www.jijenoverijssel.nl voor de digitale versie van dit magazine. Jaargang 5 , nummer 3 Oplage 415.000 Hoofdredactie Marten Hellendoorn, Bertine Westebring-Lindeboom Eindredactie Hanneke Postma Redactie Marieke van Bolderen, Bas van Dishoeck, Margreet de Haan, Johan Kroes, Geke Mateboer, Jessica Oosten, Hanneke Poelmans Traffic Provincie Overijssel Concept Provincie Overijssel Realisatie PlatformP Fotografie Job Boersma, Raymond van Olphen, Femke Teussink, Margreet Vloon, Michel Velderman, Ben Vulkers. Druk PlatformP Copyright Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, film of welke andere wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie. Provincie Overijssel Luttenbergstraat 2 8012 EE Zwolle 038 499 88 99 Redactie adres Redactie Jij & Overijssel Bertine Westebring-Lindeboom, 5c Antwoordnummer 800 8000 VB Zwolle Jij@overijssel.nl Informatie www.jijenoverijssel.nl Ideeën of vragen via e-mail jij@overijssel.nl of het redactie adres.
@jijenoverijssel
04 08 10 12 14 15 16 18 20 22 24 26 28 30 31
2013-303
november 2013
2
Jij bedenkt: Betrokkenheid springlevend “Het is belangrijk om successen te delen, maar ook samen te durven falen.”
Jij ontmoet: Een kantoor op wielen Gedeputeerden en de Commissaris van de Koning zijn voor hun werk veel onderweg. Tijdens zo’n rit kun je als inwoner instappen en in gesprek gaan met hen. Over iets wat je dwarszit of waar je enthousiast over bent.
Jij geniet: Bakleverworst met Appelpiccalilly Jij reist: Op weg met de OV-ambassadeur “Je blijft mobiel en zelfstandig.”
Jij bezoekt: Marino Marini, Tropisch Koninkrijk en de familie Craeyvanger Jij online: Droom lekker verder! Jij doet: Leuke dingen in Overijssel Jij woont: Lang zult u wonen! “De aanpassingen aan mijn woning zijn niet alleen voor later, ik heb er nu ook al veel plezier van.”
Jij bespaart: Sport en duurzaamheid “Het gaat om de groene euro’s!”
Jij vertelt: Kinderen achter gesloten grenzen “Dat je door zo’n reis aan je eigen leven en dat van anderen een nieuwe inhoud geeft, dat hadden wij niet verwacht.”
Jij onderneemt: Pionieren op energiegebied “Wie z’n kop boven het maaiveld uitsteekt, wordt opgemerkt.”
Jij verwijdert: Asbest? Weg ermee! Jij schrijft: Zelf aan het woord in onze brievenrubriek Jij blikt terug: Een historisch plaatje dat vragen oproept Jij lost op: Voor de Overijsselse puzzelaar
Kloeke getallen Huishoudboekje • Het huishoudboekje van de provincie heeft in 2014 een omvang van € 622,6 miljoen. Met dit bedrag investeert de provincie in 9 kerntaken. • Hoeveel de provincie aan iedere kerntaak precies uitgeeft zie je in het overzicht onderaan op deze pagina. Inkomsten Voor het uitvoeren van de kerntaken ontvangt de provincie onder andere: • van het Rijk ongeveer € 255 miljoen. • motorrijtuigenbelasting en leges (tarief voor het beoordelen van bijvoorbeeld vergunningaanvragen en ontheffingen): ongeveer € 104 miljoen. • rente en dividend: ongeveer € 137 miljoen. Extra inkomsten • Door de verkoop van de Essentaandelen heeft de provincie Overijssel deze collegeperiode een eenmalige extra inkomstenbron van ruim één miljard euro. • Deze middelen investeren we direct weer in de Overijsselse samenleving via 68 verschillende projecten en programma’s binnen de kerntaken. • In 2014 investeert de provincie van de Essentmiddelen zo’n € 129 miljoen. • Europa, Rijk en gemeenten dragen ook bij aan het uitvoeren van een aantal van deze specifieke projecten. Bezuinigen • Om de begroting in balans te houden, zeker in deze economische zware tijden, moet de provincie ook bezuinigen. In deze collegeperiode wordt er in ieder geval € 17,4 miljoen bezuinigd door een efficiëntere bedrijfsvoering en een inkrimping van het vaste aantal arbeidsplaatsen. • In 2016 is het aantal arbeidsplaatsen verminderd van 831 fte naar 747 fte. • Extra bezuinigingen van het Rijk hebben de komende jaren naar verwachting een negatief effect op het provinciale huishoudboekje. Kijk voor meer informatie over het provinciale huishoudboekje op www.overijssel.nl/begroting.
Energiek Overijssel Voorwoord door Bertine Westebring - Lindeboom Energiek Overijssel!
Een mooi moment om iets nieuws te introduceren:
Houd jij van schrijven
de column door een inwoner van Overijssel,
en heb jij een mening
gekoppeld aan het thema van het magazine.
over het thema
Wil jij een eenmalige column in dit magazine?
‘Samen in Overijssel’?
Stuur dan voor 1 januari 2014 jouw column
Schrijf dan een column
(max. 150 woorden) naar het redactieadres.
voor Jij & Overijssel!
Vertel aan ons wat er door jou heen gaat wanneer je denkt aan ‘Samen in Overijssel’. Wij plaatsen de mooiste, grappigste of ontroerendste column in het volgende magazine. De overige inzendingen lees je op onze website.
In de kloeke getallen vind je dit keer cijfers uit de provinciale begroting voor 2014. Ben je nieuwsgierig naar informatie over projecten die in de begroting zijn opgenomen? Op www.jijenoverijssel.nl vertelt een aantal mensen meer over ‘hun’ provinciale project.
j en puzzelplezier p p Veel lees-,, kijkgewenst!
Het volgende nummer komt uit in maart 2014. Het thema is ‘Samen in Overijssel.’ Heb jij ideeën voor een artikel, gerelateerd aan het provinciaal beleid? Laat van je horen! Reacties kun je sturen naar jij@overijssel.nl of naar het redactieadres. Kijk ook eens op www.jijenoverijssel.nl.
Kerntaken van de provincie Overijssel
€ 35,7 miljoen Inrichting landelijk gebied
€ 48,8 miljoen Milieu en Energie
Sociale infrastructuur, jeugdzorg en overige niet-kerntaken
€ 23,7 miljoen Bron: provincie Overijssel
€ 131,5 miljoen
Duurzame ruimtelijke ontwikkeling en inrichting, waaronder waterbeheer
€ 29,7 miljoen Gebiedsontwikkelingen
€ 126,7 miljoen Regionale bereikbaarheid en regionaal OV
€ 55,7 miljoen Regionale economie
€ 14,8 miljoen Culturele infrastructuur en monumentenzorg
€ 3,9 miljoen Kwaliteit openbaar bestuur
3
november 2013
bedenkt
Betrokkenheid spring Er wordt gezegd dat mensen niet meer betrokken zijn bij de samenleving. Maar is dat ook zo? Onderzoek wijst uit dat dit niet geldt voor Overijssel. Eén op de zes inwoners van Overijssel is de afgelopen twee jaar betrokken geweest bij één of zelfs meerdere burgerinitiatieven.
november 2013
4
levend Eigen initiatief Een terugtredende overheid of veranderende wetgeving kan grote gevolgen hebben voor inwoners. Maar het kan mensen juist ook prikkelen om zèlf met creatieve burgerinitiatieven te komen en zelf het intiatief te nemen om hun woon- en leefomgeving te verbeteren. Twee mooie voorbeelden zijn het virtueel zorgnetwerk in Luttenberg en het buurtbedrijf in Enschede.
en stuitten daarbij op Zorgverband. Zorgverband is een softwareprogramma dat professionals en niet-professionals in staat stelt om met elkaar te communiceren over patiënten.”
Virtueel verzorgingshuis
Zorgleefplan
Cindy Hobert, praktijkmanager bij Gezondheidscentrum de Parel in
In OZOverbindzorg staat het zorgleefplan centraal. Het zorgleefplan
Luttenberg, is samen met huisarts Ger van der Vlies en Frits Lauterbach
wordt opgesteld door de cliënt en de mantelzorger(s) samen met
initiatiefnemer van OZOVerbindzorg. Een virtueel verzorgingshuis in
de huisarts, de thuiszorg en eventuele andere zorgverleners die bij
Luttenberg.
de cliënt betrokken zijn.
Door wetswijzigingen in de Algemene Wet Bijzondere Ziektenkosten
“Alle informatie in het zorgleefplan wordt met Zorgverband actief
(AWBZ) moest verzorgingshuis Maria-Oord in Luttenberg sluiten.
gedeeld met de mensen die dit moeten weten,” legt Cindy uit.
Een gevoelig verlies voor de plaatselijke gemeenschap.
“Kom je bijvoorbeeld op bezoek bij je vader en zie je dat hij een erg
“We willen ervoor zorgen dat ouderen die meer zorg nodig hebben
dikke voet heeft? Dan vul je dit in het systeem in. De huisarts ziet dit en
zo lang mogelijk in Luttenberg kunnen blijven wonen,” vertelt Cindy.
kijkt of hij actie moet ondernemen of niet. Een ander voordeel: familie
“We zijn op zoek gegaan naar een alternatief voor het verzorgingshuis
die niet in de buurt woont, blijft via het Zorgverband op de hoogte van de dagelijkse gang van zaken rondom hun vader of moeder.”
Burgerinitiatieven:
Privacy
• 17% is bedoeld om de leefbaarheid in de eigen buurt
De cliënt houdt zelf toezicht op zijn dossier en bepaalt wie er inzage in
te vergroten.
zijn of haar gegevens krijgt. Lukt dit niet? Dat doet de mantelzorger dit.
• 17% is een buurtactiviteit, zoals een straatfeest of barbecue.
De huisarts ziet alle informatie van de eigen patiënten, de fysiotherapeut
• 14% van de mensen ruimt samen het afval in de buurt op.
ziet alleen die informatie die voor hem relevant is. Op die manier wordt
• 11% heeft als doel om de contacten onderling te stimuleren.
de privacy van de cliënt gewaarborgd. Cindy: “Op dit moment worden er
• 10% is bedoeld om inwoners actiever te krijgen.
nog steeds nieuwe functies aan het systeem toegevoegd. Niet alleen
Universiteit Twente heeft onderzoek gedaan naar buurtinitiatieven
voor professionals, maar ook activiteiten van vrijwilligers komen daarvoor
in Overijssel. De uitkomsten hiervan zijn eind november bekend.
in aanmerking. Ook het sociale welzijn van iemand wordt in het systeem
Nieuwsgierig? Lees verder op www.jijenoverijssel.nl.
meegenomen.” Lees verder
5
november 2013
bedenkt
Goedkopere zorg
Daarnaast zijn we gestart met energiekringen, gericht op besparing.
De zorg wordt goedkoper en doordat problemen worden gedeeld en
Deelnemers meten hun gebruik en komen regelmatig bij elkaar om
snel worden aangepakt heeft het zorgleefplan ook een preventieve
ervaringen uit te wisselen.”
werking. Eind 2013 wordt OZOverbindzorg uitgerold in de hele gemeente Raalte. Het doel is om eind 2014 ondersteuning bij de
Een eigen pand
dagelijkse zorg en begeleiding te bieden aan alle kwetsbare ouderen
Naast het energieproject bestaan in de buurt allerlei andere activiteiten,
en zorgbehoevenden in de gemeente Raalte en hun mantelzorgers.
die tot nu toe grotendeels apart van elkaar functioneren. Stichting Beien wil alles bundelen en er nieuwe initiatieven aan koppelen. Daarvoor is
Effectief?
een pand nodig.
Het virtuele verzorgingshuis is een pilot. Studenten van de Hogeschool
Ernst: “We willen een centrale plek creëren waar bedrijvigheid zich
Windesheim gaan onderzoeken wat de effecten zijn van deze vorm
organisch kan ontwikkelen. Dan moet je denken aan een restaurant,
van zorg. Cindy: “Natuurlijk is het opzetten van dit systeem in een kleine
kinderopvang en buitenschoolse opvang, stadslandbouw, arbeids-
gemeenschap als Luttenberg eenvoudiger dan in een stad. Maar ook
toeleidingsprojecten, maaltijdprojecten; de mogelijkheden zijn eindeloos.
in een stad kan het op wijkniveau heel goed functioneren. Als de
Door verhuur van ruimten aan partijen die iets teruggeven aan de
pilot succesvol is wil OZOverbindzorg ook zorginstellingen buiten de
buurt – denk ook aan zzp’ers – zorgen we voor inkomsten.”
gemeente Raalte enthousiasmeren. Misschien kan dan ook de provincie
Beien wil ook een stimulator zijn van ‘nieuwe economie’. “We willen
overgehaald worden het virtuele zorgnetwerk te ondersteunen?”
cursussen opzetten voor werkzoekenden. Zo kan bijvoorbeeld een bijstandsmoeder die een cursus wil volgen maar geen geld heeft voor
Meer informatie vind je op www.ozoverbindzorg.nl.
kinderopvang, in ruil voor die opvang een paar keer per week koken voor buurtbewoners.”
Ideëen
Buurtbedrijf in Enschede, een nieuwe manier van samenwerken
Ernst doet soms nieuwe ideëen op tijdens een wandeling door de buurt.
In 2010 kwam Ernst Bergboer in Enschede wonen, in de wijk Mekkelholt.
bewoners besluiten hun auto te verkopen en er drie electrische voor
Ernst is schrijver, dichter, vertaler, journalist en fotograaf en daarnaast
terug te kopen, die ze verhuren. Stroom via zonnepanelen op ons dak,
bestuurslid van stichting Beien: ‘BewonersInitiatief Enschede Noord’,
sleutels en organisatie bij de receptie van Beien…”
Zo constateerde hij afgelopen winter dat de sneeuw op sommige auto´s wel erg lang bleef liggen. Conclusie: die auto´s worden nauwelijks gebruikt. Misschien een mooie aanleiding om auto’s te delen zodat je alleen betaalt als je hem gebruikt. “Of stel je eens voor dat twintig
een bewonersbedrijf. Dit bedrijf wil bestaande activiteiten en plannen bundelen en nieuwe activiteiten in de buurt opzetten en initiëren.
Stichting Beien
Duurzaamheid en energie zijn daarbij belangrijk.
Tweemaal per jaar worden de buurtbewoners uitgenodigd door het bestuur van stichting Beien. De eerste keer om samen het beleid te
Duurzame energie
bepalen, de tweede keer om het gevoerde beleid te evalueren.
Ernst: “Het begon met het collectief inkopen van zonnepanelen. Daaraan hebben zo’n twintig bewoners meegedaan. De opdracht voor
Successen delen, maar ook durven falen
levering en plaatsing van deze panelen is gegeven aan een lokaal
Ernst verwacht dat het buurtbedrijf vijf jaar nodig te heeft om deze
bedrijf. We hebben een deal gemaakt dat de Kinderboerderij in Noord,
nieuwe manier van samenwerken tussen burgers en overheid echt te
met wie we de actie samen deden, voor elke zes verkochte panelen
laten landen. Ernst: “Het is belangrijk om successen te delen, maar
er ook eentje krijgt. De Kinderboerderij wil verduurzamen.
ook samen te durven falen.”
november 2013
6
7
november 2013
ontmoet bezoekt
Stap in bij de Commissaris van de Koning
Een kantoor Sinds kort kun je als inwoner van Overijssel voor een gesprek instappen in de dienstauto van een gedeputeerde of de Commissaris van de Koning. Een idee van de Jongerenraad Overijssel (JROv) en door het Overijsselse bestuur van harte omarmd. Jongerenraadslid Peter de Jager (19) uit Rijssen, eerstejaars student Journalistiek aan Hogeschool Windesheim in Zwolle, mocht als eerste instappen bij de Commissaris van de Koning Ank Bijleveld - Schouten. Wie volgt?
Weten wat er speelt
Peter: “Het lijkt een beetje op wat de premier van Noorwegen onlangs
Het idee: gedeputeerden en de Commissaris zijn voor hun werk veel
deed. Hij ging undercover als taxichauffeur om zo in gesprek te raken met
onderweg en rijden door de hele provincie. Tijdens zo’n rit kun je als
de inwoners van Noorwegen. Alleen waren wij eerder met ons idee, haha!”
inwoner instappen en in gesprek gaan met een gedeputeerde of de Commissaris. Over iets wat je dwarszit of waar je enthousiast over bent.
De eerste rit beviel van beide kanten goed. Zowel Ank Bijleveld als
Zo kun jij direct je verhaal kwijt en weet de bestuurder wat er speelt.
Peter stapten na afloop, bij het provinciehuis in Zwolle, met een grote
Natuurlijk spreken de bestuurders voor hun werk al veel inwoners.
glimlach uit. “Het was echt gaaf”, vond Peter. “Een heel leuke rit.”
Maar buiten de ‘standaard afspraken’ om zijn de instapritten een
Ank Bijleveld: “Peter heeft de leeftijd van mijn eigen kinderen, het is
originele, en vooral gezellige, afwisseling.
leuk om te horen hoe hij zich inzet voor de Jongerenraad en hoe ambitieus hij is als aankomend journalist.”
november 2013
8
De toekomst van Overijssel Hoe ziet het Overijssels bestuur van de toekomst eruit? Bekijk het filmpje op www.overijsselsbestuur20xx.nl. Jouw tips zijn altijd welkom!
op wielen Menselijk gezicht
Tijdens de rit kreeg de Commissaris af en toe een telefoontje dat Peter
Tijdens de rit spraken ze over de toekomst van de huidige, veranderende,
eigenlijk niet mocht horen. Peter: “Maar ik heb beloofd daar niets over
samenleving. Een onderwerp dat de Commissaris erg aanspreekt.
te zeggen. De auto is ook gewoon haar werkplek en bij haar werk
“Daarover denken we in Overijssel veel na. Wat moeten bestuurders
horen dit soort dingen, die kun je niet plannen. Daarom vind ik het des
en volksvertegenwoordigers doen om meer aan te sluiten bij wat er in
te gaver dat ze niet bang is om inwoners mee te laten rijden en zichzelf
de samenleving speelt? Dit idee van de Jongerenraad om mee te rijden
dus kwetsbaar opstelt. Ik voorspel dan ook een aantal mooie ritten
met ons, is een leuk antwoord daarop.”
en raad iedereen zeker aan om mee te rijden!” Lees Peters uitgebreide verslag van de rit op www.jrov.nl.
“Social media zijn ook een goede manier om directer in contact te komen met elkaar”, zegt Peter. “Daar hebben we het ook over gehad. Ik volg bijvoorbeeld politici op Twitter, die daardoor heel dichtbij
Ook meerijden?
komen en een menselijk gezicht krijgen. Ook denk ik door hun tweets
Als inwoner van Overijssel kun je meerijden met de bestuurders
na over onderwerpen waar ik eerst nooit over nadacht.” Ook Ank
van Overijssel. De rit wordt aangeboden via social media, dus
Bijleveld is enthousiast over social media, al volgt ze liever dan zelf te
volg de provincie op Twitter (@ProvOverijssel) en Facebook
twitteren. Wel erkennen ze beiden de gevaren van social media, zoals
(Provincie Overijssel).
tijdens de rellen in Haren.
9
november 2013
geniet
Bakleverworst
met Appelpiccallily
Dit ‘Vechtdal’-recept is goed zelf te maken. Vaak maken kleine ambachtelijke dorpsslagerijen nog bakleverworst naar eigen recept. Zeker de moeite waard om te proeven!
Ingrediënten & werkwijze Stap 1: • Kook 750 gram varkenswangen en 250 gram buikspek in 1 uur gaar in 3 liter water met een beetje zout. • Neem het vlees uit het kookvocht en laat dit afkoelen. • Bewaar het kookvocht. • Dit alles kun je een dag van te voren doen!
Stap 2: • Draai het gare vlees door de gehaktmolen (grof) of maal het grof in de keukenmachine. • Snijd 1 kg rauwe varkenslever in blokjes van ongeveer 1 cm x 1 cm. • Vermeng het gedraaide vlees met de lever.
Stap 3: • Meng door het vlees/levermengsel 25 gram kleurzout (colorosozout), 20 gram worstkruiden (= gelijke delen peper, koriander, gember, nootmuskaat, kruidnagel en folie) of vraag bij je plaatselijke ambachtelijke slager of hij ook worstkruiden heeft! • Verwarm 2 dl van het kookvocht en meng deze ook grondig met het mengsel. Dit is een recept van Vechtdalkok Johan Drenth. Kijk voor meer informatie op www.vechtdalkok.nl. Heb jij zelf een lekker streekrecept? Stuur het ons voor 1 januari 2014, dan plaatsen wij het op www.jijenoverijssel.nl.
november 2013
10
• Voeg 400 gram boekweitmeel in 5 keer toe aan het vleesmengsel, zodat er een stevige, maar vloeiende structuur ontstaat.
Stap 4: • Doe het mengsel in een speciale kunststof bakleverworstdarm (verkrijgbaar bij de ambachtelijke slager). • Bind de darmen aan twee kanten goed dicht met touw, zorg dat er een lichte spanning op de kunstdarm zit. • Laat dit 1½ uur garen in water (tegen de kook aan ongeveer 90 á 95 °C). • Laat dit vervolgens goed afkoelen in de koelkast.
Bakken • Snijd plakken van ongeveer 1 cm dik en bak deze op een gematigd vuur om en om aan twee kanten krokant en bruin.
Serveertip • Serveer hierbij een eigengemaakte appelpiccalilly.
Appelpiccalilly Eenvoudig zelf te maken en in ieder geval twee weken houdbaar in de koelkast.
Ingrediënten • 250 gram witte basterdsuiker • 2,5 dl azijn • 2,5 dl water • 50 gram rouxkorrels of allesbinder • 1 eetlepel kurkuma • 1 eetlepel rode peperkorrels • 250 gram blokjes Appel (Elstar) 6 x 6 mm zonder schil
Werkwijze • Doe in de pan de basterdsuiker, water, azijn en kurkuma en verwarm dit op een laag vuurtje tot deze langzaam aan de kook komt.
Oorsprong bakleverworst Bakleverworst kent zijn oorsprong in de Angelsaksische keuken (nu nog bekend als de Streekkeuken, langs de grens met Duitsland van Limburg tot aan Groningen), maar is vooral bekend door de Twentse keuken!
• Bind het af met de rouxkorrels of allesbinder tot het een gladde en lobbige massa is. • Voeg de peperkorrels en appelblokjes toe, meng dit grondig en vul vervolgens enkele jampotten of weckpotten met de appelpiccalilly. • Sluit de potten goed en laat de piccalilly afkoelen.
Iedere streek in dit gebied heeft zijn eigen worst, ham en vleessoorten, allemaal afkomstig uit de Angelsaksische keuken.
11
november 2013
reist
Op weg met de Reizen met het openbaar vervoer moeilijk? “Welnee,” zegt Bernard van Dam. “Je moet alleen even weten hoe de OV-chipkaart werkt. Maar als je het eenmaal weet, merk je dat het reizen juist eenvoudiger is dan vroeger.” Om ook anderen op weg te helpen, is Van Dam vrijwillige OV–ambassadeur. Hij geeft uitleg over het gebruik van de OV-chipkaart aan ouderen en begeleidt hen tijdens een proefreis als dit nodig is. Bernard van Dam is een voorlichter in hart en nieren. Voor zijn pensionering was hij landbouwvoorlichter en toen de provincie op zoek was naar OV-ambassadeurs meldde hij zich spontaan aan. “Ik heb nooit anders gedaan, ik leg mensen graag iets uit. Vorig jaar oktober was er een inleiding voor de leden van de ouderenbond KBORaalte over het openbaar vervoer en het gebruik van de OV-chipkaart. Daar heb ik me opgegeven om als vrijwilliger anderen te helpen met het openbaar vervoer.”
“Laatst zijn we met de kleinkinderen een dagje met de trein naar Zwolle geweest.” Persoonlijk contact Als OV-ambassadeur reist Bernard bijvoorbeeld met een groep van
Ov-ambassadeur Bernard van Dam (l) en Wim Rientjes (r) op het station in Raalte.
vijftien ouderen met de bus en de trein om het gebruik van de OV-chipkaart uit te leggen en te demonstreren. Ook geeft hij presentaties
Met de trein
tijdens bijeenkomsten van bijvoorbeeld Vrouwen van Nu. En hij maakte
Eén van de mensen die hij op deze manier hielp is Wim Rientjes.
samen met een andere vrijwilliger een informatiefolder. Hij heeft veel
Hij kwam met Bernard in gesprek over het gemak van de OV-chipkaart.
persoonlijk contact met mensen en helpt ze met het aanvragen van
Samen vroegen ze een kaart aan voor Wim en zijn vrouw Dinie en
de chipkaart, de keuze voor de juiste kaart en het opladen. Bernard:
activeerden deze bij het station. Sindsdien maakt het echtpaar Rientjes
“Veel mensen in Raalte kennen me. Als ze me bellen met een probleem,
ook gebruik van het openbaar vervoer. Wim: “Laatst zijn we met de
loop ik er meestal gelijk even langs en help ik ze op weg.”
kleinkinderen een dagje met de trein naar Zwolle geweest. Dat ging
november 2013
12
OV-ambassadeur
Ervaar het OV De provincie heeft een promotiefilm gemaakt over het openbaar vervoer. De film laat zien dat reizen met het openbaar vervoer niet moeilijk is.
Heb je zelf praktische vragen over het openbaar vervoer? Wil je naar een informatiebijeenkomst of deelnemen aan een proefreis? Of heb je zin om zelf OV-ambassadeur worden? Stuur je vraag en gegevens naar ov-ambassadeur@ervaarhetov.nl dan nemen zij contact met je op!
hartstikke goed. De kinderen vinden het een groot avontuur om met de
ergens te komen. Je blijft mobiel en zelfstandig en dat vind ik belangrijk.”
trein te reizen. Ook is het praktisch. Mijn vrouw rijdt geen auto, dankzij
Bernard vult aan: “En het is nog goedkoper ook! Als je een persoonlijke
de OV-chipkaart kan ze toch overal komen.”
OV-chipkaart neemt en je bent 65 plus krijg je altijd standaard 34 procent korting in de bus. En als je er ook nog een treinabonnement bij neemt,
Zelfstandig en goedkoop
reis je in de daluren in de trein met 40 procent korting. Koop je er dan nog
En dat is volgens Bernard en Wim van groot belang. Wim: “Als je met
zeven keuzedagen bij, dan kun je zeven dagen per jaar reizen door heel
het openbaar vervoer reist, ben je niet afhankelijk van anderen om
Nederland voor minder dan 10 euro per dag. Alleen fietsen is goedkoper!”
13
november 2013
bezoekt
Marino Marini, Tropisch Koninkrijk en de familie Craeyvanger
Heleen Cornet, Mount. Scenery , 2012, aquarel op doek, 122 x 152 cm.
In Museum de Fundatie zijn dit najaar naast de eigen collectie drie
met de Fondazione Marino Marini in Pistoia en het Museo Marino
tijdelijke tentoonstellingen te zien: ‘Marino Marini – Schilder, tekenaar,
Marini in Florence. ‘Tropisch Koninkrijk’ (29 nov. 2013 tot en met
beeldhouwer ‘, ‘Tropisch Koninkrijk’en ‘Gerard ter Borch, Caspar Netscher,
16 maart 2014) vindt plaats in het kader van de viering ‘200 jaar
Paulus Lesire – De Familie Craeyvanger’.
Koninkrijk’ en geeft een uitgebreid overzicht van de hedendaagse beeldende kunst van Aruba, Curaçao, St. Maarten, Bonaire, Saba en
Marino Marini geldt als één van de invloedrijkste beeldhouwers van de
St. Eustatius. Daarnaast is de uitzonderlijke zeventiende-eeuwse
20ste eeuw. Dat hij ook schilder en tekenaar was, weten maar weinig
portretreeks ‘De Familie Craeyvanger’ te zien. Willem Craeyvanger,
mensen. Met ‘Marino Marini – schilder, tekenaar, beeldhouwer’ (29 sept.
Christine van der Wart en hun acht kinderen werden tussen 1651 en
2013 tot en met 16 maart 2014) maakt het grote belang van de
1658 geportretteerd door Gerard ter Borch (de belangrijkste kunstenaar
schilderijen en tekeningen in zijn oeuvre duidelijk. De expositie van
uit de Zwolse geschiedenis), Caspar Netscher en Paulus Lesire.
30 sculpturen en 120 schilderijen en tekeningen is een samenwerking
Kijk voor meer informatie op www.museumdefundatie.nl.
november 2013
14
online
Winterproof W Wordt er gestrooid ttegen gladheid? Met Yazula weet je het! Y Wordt het glad op de weg? Dan start Overijssel een strooiactie. Als het moet midden in de nacht. Via twitter @ProvOverijssel wordt sinds vorig jaar al melding gemaakt van een strooiactie, nu komt daar de locatiegebonden service via Yazula bij. Met de app koppelt de provincie gladheidmeldingen aan een bepaald gebied. Ben je in dat gebied en heb je de app? Dan ontvang je automatisch een waarschuwing. Download de app via de App Store of Google Play. Hij is geschikt voor alle types android en iOS-smartphones en Tablets.
Welkom in Wonderryck! Na een behoorlijke verbouwing is museum Natura Docet Wonderrijck Twente geopend. Een belevingsmuseum en landschapscentrum met een interactieve website. Waarschuwing: ben je bang voor spinnen en andere beestjes? Kijk dan vooral niet op www.wonderryck.nl!
O Ontdek verdwenen v llandgoederen
Altijd wat te doen in Overijssel Een aantal regio’s in Overijssel hebben tegenwoordig een eigen app! Denk aan de IJsseldelta, Salland, Twente, de Hanzesteden, Waterreijck en het Vechtdal. Heel handig, want met deze gratis apps vind je, waar je ook bent in Overijssel, snel een terras, restaurant of B&B in de buurt. Kijk voor meer informatie op www.oostbest-app.nl.
Met de app Buitengoederen van het Oversticht worden (verdwenen) landgoederen zichtbaar. Dit gebeurt met historisch kaartmateriaal, tekeningen, prenten en tekst. Je kan zelfs een route langs verschillende landgoederen samenstellen. Er wordt in de app duidelijk vermeld of een landgoed of huis toegankelijk is voor publiek of niet. Download deze gratis app via de App Store of Google Play.
15
november 2013
doet
November 2013
December 2013
Leuke dingen November Expositie 200 jaar koninkrijk Het Boekenfestijn Deventer Bluesnight Winter Fair Sinterklaas Verwendag Winterfair Maker Faire Twente Concert bij kaarslicht Boswachterswandeling Holterberg Classic Indoor Twente Sfeervolle Wildavond Gold Rush Survivalrace Vechtdal Blues & Rock Festival Kunstroute Overijssel
Nov. 2013 - maart 2014 14 t/m 17 november 22 november 22 t/m 24 november 23 november 23 november 23 en 24 november 23 november 24 november 24 november 27 nov. t/m 8 dec. 29 november 30 november 30 november 30 november
www.museumgramsbergen.nl www.vvvzwolle.nl www.deventermuziektotaal.nl www.vechtdaloverijssel.nl www.wevershuisje.nl www.vvvolst.nl www.makerfairetwente.com www.blasiusdelden.nl www.np-desallandseheuvelrug.nl www.holterbergclassic.nl www.indoortwente.nl www.watermolensingraven.nl www.survivalrace.nl www.vechtdaloverijssel.nl www.kunstrouteoverijssel.nl
Gramsbergen Zwolle Deventer Hardenberg Almelo Olst Hengelo Delden Nijverdal Nijverdal Enschede Denekamp Nijverdal Dalfsen Zwolle
1 december 1 december 1 december 4 december 6 december 7 dec. t/m 26 jan. 7 december 7 december 7 december 7 december 7 december 7 december 7 december 8 december 8 december 8 december 12 t/m 14 december 12 december 13 december 14 december 14 en 15 december 14 en 15 december 14 december 14 december 14 december 14 december 14 december 14 december 14 december 14 december 15 december 15 december
www.loopgroep.nl www.kunststappen.nl www.vechtdaloverijssel.nl www.ulebelt.nl www.genemuidenactueel.nl www.vvvzwolle.nl www.toerismerh.nl www.levendverleden.nl www.vechtdaloverijssel.nl www.streekmarkttwente.nl www.vvvhellendoorn.nl www.stadstheaterdebond.nl www.vvvhellendoorn.nl www.vvvzwolle.nl www.hofvantwenteinfo.nl www.kringloopzwolle.nl www.deventerkerstmarkt.nl www.wierden-enterinfo.nl www.sportstee.nl www.WaterReijk.nl www.dickensfestijn.nl www.brocanteaandeijssel.nl www.kerstrondjeoldemarkt.webs.com www.oranjeverenigingvroomshoop.nl www.christmas-fair.nl www.ondernemendholten.nl www.borneboeit.nl www.vechtdaloverijssel.nl www.wierden-enterinfo.nl www.uitzinnig.nl www.centrumalmeloaktief.nl www.tasteofjazz.nl
De Lutte Almelo Ommen Deventer Genemuiden Zwolle Rijssen-Holten Den Ham Balkbrug Delden Hellendoorn Oldenzaal Nijverdal Zwolle Diepenheim Zwolle Deventer Enter Staphorst Steenwijk Deventer Deventer Oldemarkt Vroomshoop Losser Holten Borne Hardenberg Wierden Delden Almelo Deventer
December
Foto: Gerard Dubois
December 2013
December 2013
Snertloop Kunststappen Wildthout JazzLounge Crea-CafĂŠ Kerstmarkt IJsbeeldenfestival Miniatuurautobeurs Historisch schouwspel Verzamelbeurs Balkbrug Streekmarkt Twente Nijverdalsebergcross Soul of Motown Nijverdalsebergcross Kerstmarkt Agnietenberg Kerstmarkt Hergebruik-kerstmarkt Grote Kerk Kerstmarkt Kerstmarkt Enter Nachtvolleybaltoernooi Dickens kerstmarkt Dickens Festijn Winterbrocante aan de IJssel Kerstrondje Oldemarkt Kerstmarkt Vroomshoop Christmas Fair Kerstfair Shopping by Candlelight Wintermarkt Kerstmarkt Wierden Kerstmarkt Delden Winters Almelo Taste of Jazz
november 2013
16
in Overijssel December 2013 Kerstmarkt Haaksbergen Volks Kerstzangavond Kerst Markt Pasar Natal Midwinterlicht Kerstconcert Woar geet ‘t opan met kesmis? Adventsconcert Hanzeshow Kampen Streekmarkt Enter Midwinter bij het vuur Kerstsamenzang Ezellichtjestocht Kerst in Oud Kampen Internationaal Circusfestival Twentse midwinterhoornwandeling Kerstkransje Haarle Lessons and Carols Kerstfair kinderboerderij Kerstconcert Wilde Buiten Workshop Kerstival Lichtjesavond Steenfabriek Plaatsing kaarsen op Canadese begraafplaats Lichtjestocht Almelo VVV Kerstwandeling Kerstwandeling Kerst (gezins)wandeling Humorfestival Stamppotwandeling Carbidtocht Boswachterswandeling Midwinterwandeling W.G. van de Hulstfestival
15 december 15 december 15 december 15 december 15 december 19 t/m 26 december 20 december 20 december 21 december 21 december 21 december 21 december 21 en 22 december 21 t/m 29 december 22 december 22 december 22 december 22 december 23 december 24 t/m 27 december 24 december 24 december 24 december 24 december 26 december 26 december 26 december 26 t/m 30 december 27 december 28 december 29 december 29 december 30 december
www.vvvhaaksbergen.nl www.vvvhellendoorn.nl www.WaterReijk.nl www.efďŹ cience.nl www.skoaconcerten.nl www.wilminktheater.nl dev.looftdenheer.nl www.vvvijsseldelta.nl www.streekmarkt-enter.nl www.kleinschuilenberg.nl www.kerstsamenzangraalte.nl www.degroteezel.com www.kerstinoudkampen.nl www.circusfestival.com www.midwinterhoornwandeling.nl www.kerstkransjehaarle.nl www.wierden-enterinfo.nl www.kb-dondertman.nl www.toerismerh.nl www.WaterReijk.nl www.vvvzwolle.nl www.dewerklust.nl www.canadesebegraafplaatsholten.nl www.gkvalmelo.nl www.vvvdinkeldal.nl www.vvvhaaksbergen.nl www.ambulare.org www.humorfestival.nl www.museumholterberg.nl www.vvvhellendoorn.nl www.np-desallandseheuvelrug.nl www.hofvantwenteinfo.nl www.wgvdhulstfestival.nl
Haaksbergen Hellendoorn Kallenkote Overdinkel Oud Avereest Enschede Wierden Kampen Enter Olst Raalte Olst Kampen Enschede De Lutte Haarle Wierden Holten Rijssen Sint Janskerk Zwolle Losser Holten Almelo Beuningen Haaksbergen Hoge Hexel Deventer Holterberg Nijverdal Nijverdal Delden Hasselt
2 en 3 januari 4 januari 5 januari 5 januari 18 januari 19 januari 19 januari 23 januari
www.WaterReijck.nl www.museumholterberg.nl www.korenaer.nl www.kamerkoorsalland.nl www.waterreijk.nl www.tasteofjazz.nl www.ervaarhetwaterreijk.nl www.cultureleraadwierden.nl
Sint Jansklooster Holterberg Almelo Vilsteren Blokzijl Deventer Bokzijl Wierden
December 2013
December 2013
Januari Wilde buiten: Vogelvoedertafel maken Stamppotwandeling Knieperkestocht Nieuwjaarsconcert Collegium Musicum Salland Zondag concert Taste of Jazz Blokzijl Klassiek Lezing Frederieke Krommendijk
In het magazine kunnen wij slechts een beperkt aantal evenementen plaatsen. Kijk voor meer evenementen op www.jijenoverijssel.nl en www.oostbest.nl. De evenementen hebben wij overgenomen van derden. Houd de desbetreffende websites in de gaten voor mogelijke wijzigingen in programma, data en locatie. Wil je evenementen aanleveren voor het magazine, plaats ze dan zelf op www.jijenoverijssel.nl.
17
november 2013
December 2013
woont
Lang zult u wonen! “Bijna niemand denkt aan de fase waarin je mogelijk wat minder goed ter been bent.”
Ongelukken Waar valt de meeste winst te behalen als je je huis geschikt wilt maken voor ‘later’? Engelbertink: “Het hele stuk van de straat tot in de huiskamer. Zorg voor zo min mogelijk niveauverschillen. Daarnaast gebeuren er veel ongelukken op de trap en in de badkamer.” Dat wijzen ook landelijke cijfers uit, want in 2011 zijn er 2.165 personen van 65 jaar of ouder overleden als gevolg van een valongeval, terwijl er 269 65-plussers in het verkeer omkwamen.
november 2013
18
Mensen worden steeds ouder. Veel Overijsselaars hebben een eigen huis en willen daarin graag zo lang mogelijk blijven wonen. Dit is mogelijk! Daarom is de campagne ‘Lang zult u wonen’ gestart. Adviseur Hans Engelbertink en ervaringsdeskundige Yvon Moossdorff vertellen hoe. Zes jaar geleden verhuisde Yvon Moossdorff met haar man
Extra kamer
Jack van de Zwolse wijk Stadshagen naar Zwolle-Zuid. Ze greep
Engelbertink pleit er daarom voor om op z’n minst eens stil
dat moment aan om haar woning levensloopbestendig
te staan bij de vraag hoe je op dit moment woont en hoe je
te maken. Keuken, badkamer en toilet werden zodanig
later wilt wonen. “Als je jong bent heb je een bepaalde
verbouwd dat, mochten ze minder goed ter been raken,
wooncarrière voor ogen. Maar eigenlijk denkt bijna niemand
ze toch in dit huis kunnen blijven wonen. “Zelfs als één van
aan de fase waarin je mogelijk wat minder goed ter been
ons in een rolstoel komt. We hebben beneden een slaap-
bent. Als je een huis laat bouwen, kan je er bijvoorbeeld voor
en badkamer. Bovendien hebben we de tuin op hetzelfde
kiezen om op de begane grond een extra ruimte te maken.
niveau als de woning gebracht. En we hebben een veranda
Die kun je nu gebruiken voor de kinderen en later als slaap-
gebouwd zodat we lekker buiten kunnen zitten. Er zijn
kamer. Ook is het betrekkelijk eenvoudig om andere kleinere
genoeg ouderen die binnen verpieteren, omdat ze geen
voorzieningen te plaatsen. Denk bijvoorbeeld aan antislip-
geschikte plek buiten hun woning hebben. Deze investering
tegels, trapleuningen, drempelhulpen, de wasmachine of
is het voor ons dubbel en dwars waard.”
droger op een sokkel en buitenverlichting bij de deuren.”
“Ik wil later mijn kinderen niet belasten”
Campagne De campagne ‘Lang zult u wonen’ loopt van 2013 tot 2015 in vrijwel alle Overijsselse gemeenten. Lees meer op www.langzultuwonen.nl.
Rust Yvon is nu 57 jaar. In gesprek met vrienden in dezelfde leeftijdscategorie merkt ze dat zij vaak helemaal niet nadenken over het levensloopbestendig maken van hun woning. “Ze schuiven het voor zich uit. Toch zou ik adviseren om er over na te denken. Zelf wil ik niet mijn kinderen belasten als het later wat minder met mijn gezondheid gaat. Bovendien zijn de aanpassingen niet alleen voor later, ik heb er nu ook al veel plezier van. Bijna niemand denkt aan de fase waarin je mogelijk wat minder goed ter been bent.” Hans Engelbertink werkt bij de gemeente Hengelo en is als bouwkundig adviseur bij de campagne ‘Lang zult u wonen’ betrokken. Hij geeft al 36 jaar adviezen voor woningaanpassingen, die tot nu toe vooral vanuit de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) voortkwamen. “Tegenwoordig zijn mensen meer zelf verantwoordelijk voor het aanpassen van hun woning en kunnen we de WMO alleen bij acute gevallen inzetten.”
19
november 2013
bespaart
Sport en duurzaamheid:
“Het gaat om
groene euro’s!” Een gesprek met (voormalig) voetbalverenigingbestuursleden Roel van ’t Oever (VV Berkum) en Joop Kleinnijenhuis (VV Den Ham) over geld, verenigen en duurzaamheid.
Geld besparen Roel van ’t Oever: “Bij ons in Berkum is het denken over duurzaamheid op een informele manier begonnen. Gedeputeerde Rietkerk komt hier af en toe een wedstrijd bijwonen en dan praten we over allerlei dingen. Al in 2011 hadden we het bij zo’n wedstrijd over innovatie en duurzaamheid en dat het raar was dat voetbalclubs daar helemaal niet mee bezig waren. Zo is het bij ons begonnen: met besparingen om ‘groene’ Euro’s.”
november 2013
20
Joop Kleinnijenhuis: ”In Den Ham was het ook in eerste instantie het
Joop Kleinnijenhuis: “In Den Ham hebben we nu een duurzame kachel,
geld waar het om draaide. Daarover zijn we gewoon eerlijk. Wij stonden
waarmee we 2300 kuub gas per jaar besparen. In plaats daarvan stoken
voor grote investeringen, zoals een nieuwe kantine, en die hebben
we duurzame houtkorrels uit de gemeente Twenterand.”
we breder getrokken. Gewoon om investeringen meer rendabel te maken. Daarnaast zijn sport en duurzaamheid een hele goede
Energiescan
combinatie: je bent buiten, met gezondheid en met jongeren bezig!”
Roel van ’t Oever: “Alles wat je als vereniging kunt doen om geld te besparen en verdienen op het gebied van duurzaamheid, wordt
Gemeenschap
mooi in beeld gebracht door de ‘energiescan’. Als je met je vereniging
Joop Kleinnijenhuis: ”De maatschappelijke en duurzame kant
aan de slag wilt met duurzaamheid, moet die scan absoluut de
kwamen bij elkaar toen we subsidie zochten voor onze nieuwbouw.
basis zijn.”
Bij de provincie konden we alleen subsidie krijgen als we het breder trokken. Wij zijn met het bestuur van de vereniging bij lokale bedrijven
LED verlichting
en inwoners langsgegaan om met zijn allen aanspraak te maken op
Roel van ’t Oever: “Onze volgende stap is LED verlichting. We hebben
provinciale gelden. Gaandeweg werd iedereen steeds enthousiaster.
in Eindhoven de eerste sportvelden met LED verlichting bezocht en
Het is uiteindelijk een project van de gemeenschap geworden en
dat willen we nu in Overijssel ook. Een hockeyclub in Zwolle heeft
daar word je als voetbalvereniging sterker van, niet alleen in financieel
sinds een jaar al LED verlichting. Een interessant nieuw hoofdstuk voor
opzicht!”
‘groene’ verenigingen!”
Roel van ’t Oever: “We hebben zo’n 250 sponsoren. Voor hen, maar
Meer informatie
ook voor onze leden, hebben we een avond georganiseerd om ze te
Op www.jijenoverijssel.nl staat de complete tekst van dit interview,
wijzen op alle regelingen die er bij de provincie beschikbaar zijn voor
meer foto’s en links naar de energiescan, het sport en energie
duurzame investeringen. Die regelingen zijn geweldig, alleen weet
kennisplatform, alle informatie over ‘nieuwe energie’ en de voetbal-
haast niemand het! Wij hebben nu twee zonneboilers en meer dan
verenigingen VV Berkum en VV Den Ham.
150 zonnepanelen. Die dekken de helft van onze energie behoefte.”
Subsidies VV den Ham heeft gebruik gemaakt van een tenderregeling, een subsidieregeling (geldig in 2012) voor mensen die collectief zonnepanelen inkochten. Minimaal 15 bedrijven of 25 particulieren konden gezamenlijk een aanvraag indienen voor deze subsidie. VV Berkum heeft meegedaan aan het project Duurzaam Zwolle, gefinancierd door gemeente Zwolle en provincie Overijssel. Kijk voor meer informatie over subsidiemogelijkheden (op het gebied van energie) voor sportclubs op www.jijenoverijssel.nl.
21
november 2013
vertelt
Kinderen achter Verhalenjagen in Overijssel Overijssel barst van de verhalen. Grote sagen, waar je een boek over kunt schrijven. Maar ook kleine vertellingen, die uit bescheidenheid de keukentafel nauwelijks verlaten. Al die verhalen verdienen het om gedeeld te worden. Samen vormen die verhalen een groter geheel; het verhaal van heel Overijssel. En die verhalen komen nu samen op Jij & Overijssel. Indianen in Dalfsen, een mysterieuze luchtmotor, sterke politieverhalen en persoonlijke gebeurtenissen, die een diepe indruk kunnen achterlaten op het leven van mensen in deze streek.
Zo plaatste Henny Boxman-Admiraal uit Zwarte-
Henny’s verhaal:
waterland een verhaal over hoe zij in Overijssel
Kinderen achter gesloten grenzen
Poolse kinderen een mooie vakantie bezorgde.
“In 1984 kregen we op een zondagmorgen een telefoontje. Of we twee Poolse
Over hoe uit die contacten tussen Nederland en
kinderen direct konden huisvesten. Deze kinderen stonden met hun bus bij de
Oost-Europa uiteindelijk een bloeiende handel in
Oostenrijkse grens, waar ze aanvankelijk niet verder mochten. In overleg met Pax
schaakspellen ontstond. Henny: “De laatste jaren
Christi (Christelijke organisatie, Red.) zijn de kinderen naar Nederland gekomen en
ben ik gaan schrijven, gewoon omdat mijn hoofd
zo begon ons contact met Polen. Het bleef niet bij die twee kinderen.
vol met verhalen zat. Ik geniet er dagelijks van.
Al gauw werd besloten om groepen van twintig kinderen naar Nederland te halen voor
Reden voor mij om onze Poolse avonturen te gaan
een vakantie van drie weken. Daardoor kwamen we steeds meer te weten van de
beschrijven. Bijvoorbeeld over onze eerste reis naar
situatie in het Oostblok. Achter het ijzeren gordijn waren de levens van veel kinderen
Polen om kinderen een fijne vakantie in Kampen
moeilijk. Wij wilden ze graag een beetje meer levensvreugde geven. Mijn man werd
als opkikker te geven. Dat je door zo’n eerste reis
steeds nieuwsgieriger en ging in ‘89 naar Polen om met eigen ogen te zien hoe het
je eigen leven en dat van anderen een nieuwe
daar was. Zo zag hij hoe schaakborden werden gemaakt. De hele familie hielp
inhoud gaat geven, dat hadden wij niet verwacht.”
daar aan mee. In keldertjes onder de huizen werden de schaakstukken met de hand uit het hout gesneden. Om deze families te helpen kochten wij een voorraad in, die we op de vrijmarkt in IJsselmuiden weer verkochten. Het kan mooi lopen, aangezien we zijn uitgegroeid tot één van de grotere internetwinkels op dit gebied. En dat alles onder het motto: we kunnen meer hulp geven als we meer geld hebben.”
Gezocht: jouw verhaal Overijssel is op jacht naar verhalen. Waarom? Omdat we ervaringen van Overijsselaars graag delen. Wat houdt mensen in Overijssel zoal bezig? En dat kan via de publiekswebsite www.jijenoverijssel.nl/verhalenjagen. Ook jij kan zo je verhaal daarop kwijt. Die site is een vrijplaats en geen pagina van ambtenaren of instellingen. Een plek voor inspiratie. De provincie zijn wij zelf: ruim een miljoen mensen die elkaar wat te vertellen hebben! Een voorbeeld daarvan kun je hier lezen. Het hele verhaal staat op www.jijenoverijssel.nl. Zelf een verhaal maken, maar moeite om op gang te komen? Neem dan via de website contact op met Jan Swagerman, de verhalenjager.
Lees alle verhalen terug op de site www.jijenoverijssel.nl, doe mee en deel!
november 2013
22
gesloten grenzen
23
november 2013
onderneemt
Pionieren op Dat het met de economie tegenzit, weten we nu wel. Gelukkig zijn er visionairs, durfals en pioniers die desondanks kansen blijven zien. Bijvoorbeeld in Nieuwe Energie. Sinds kort kent Overijssel een aantal ‘energiepioniers’. Bedrijven die op een innovatieve manier omgaan met energie en graag hun verhaal, kennis en inzicht willen delen met collega’s. Een gesprek met twee van deze pioniers.
Een zonnige toekomst voor ‘Zo’n Goed Plan’
Samen met bedrijfsleider Erik Dahmen en een reclamebureau bespraken ze een marketingstrategie en kwam het concept ‘Zo’n Goed Plan’ bovendrijven.
“Ik heb loyale mensen in dienst. Collega’s met een gezin thuis. Ik voel een grote verantwoordelijkheid hun banen te behouden.
Onder het dak kijken
Dat vergt in deze lastige tijden creatief ondernemerschap.
“Onze slogan is: buiten opwekken, binnen besparen”, vertelt
En lef!” Directeur Koen Rook van RS Techniek investeerde fors
Erik. “Je kunt het dak wel volstoppen met zonnepanelen,
in een digitaal concept waarmee woningbezitters binnen een
maar je moet ook onder het dak kijken waar de energie lekt.
uur zien waar zij energie kunnen besparen en hoe hoge
Wij merkten in de praktijk, dat zodra het technisch wordt,
energierekeningen definitief tot het verleden behoren. Nu zit
veel mensen afhaken. Ben je eenmaal overtuigd van de
Koen met zijn bedrijf in een opwaartse spiraal. “Ik geniet elke
energiebesparende maatregelen, dan kun je vervolgens
seconde van deze stroomversnelling!”
kiezen uit heel veel verschillende merken, soorten en materialen. Mensen zien door de bomen het bos niet meer.
Toen de eerste tekenen van de recessie zich begonnen af
Met het computerprogramma Zo’n Goed Plan scheppen
te tekenen, wist Koen dat hij actie moest ondernemen.
we duidelijkheid.”
november 2013
24
energiegebied Beloning “Het is een gok. Je moet durven. Dat is ondernemen. Ik weet inmiddels: wie z’n kop boven het maaiveld uitsteekt, wordt opgemerkt. Voor ons heeft dat heel positief uitgepakt”, vertelt Koen. “Zo’n Goed Plan begint zich terug te verdienen. Dagelijks schept het werkgelegenheid voor 5 monteurs.”
Meten is weten bij Aebi Schmidt “Als iemand zegt dat iets niet kan, raak ik pas echt gemotiveerd! Ik ben een techniekfan en zoek voortdurend naar slimme oplossingen. Ook op het gebied van energie besparen.” Steven Koenderink, facilitair manager bij Aebi Schmidt, krijgt van zijn leidinggevende vrij baan. De ‘Willie Wortel’ van het bedrijf spoort met een inventief en vernuftig meetsysteem alle energielekken op. Dat bespaart jaarlijks vele euro’s.
Aebi Schmidt maakt strooi- en veegmachines. Steven regelt alles wat niet tot de ‘core business’ behoort. Ook de energieinkoop. Stevens kritische brein zoekt daarbij voortdurend naar kostenbesparing. “Mijn motto: meten is weten!”
“Het GBS is het hart van ons bedrijf. Door de installatie van het warmte-terugwin-systeem besparen we ieder jaar minstens
Dus schafte hij een gebouwbeheersingssysteem (GBS) aan.
€ 15.000. Dat is een keihard gegeven”, concludeert Steven.
Met 9 gasmeters en 30 warmtesensoren inspecteert Steven
“Ik wil dit systeem uiteindelijk als een netwerk over het hele
het bedrijf. “Je krijgt een goede kijk op je energieverbruik.
bedrijf uitrollen.”
De computer vertelt alles.”
Hart van het bedrijf
Energiepioniers
“De warme lucht die bovenin onze productiehallen blijft
De provincie Overijssel ziet graag dat ondernemers in
hangen, ‘drukken’ we naar beneden met ventilatoren, zodat
Overijssel dit soort verhalen met elkaar gaan delen.
het op de werkvloer behaaglijk is. De grote oven waarin
Er zijn een aantal ‘energiepioniers’ die beschikbaar zijn
onze machines een poedercoating krijgen, geeft bij openen
voor presentaties en rondleidingen. Meer informatie:
een warmte van 200 graden af. Die lucht vangen we op en
www.overijsselheeftnieuweenergie.nl
gebruiken we in een hal waar geen verwarming is.”
25
november 2013
verwijdert
Asbest? Overijssel wil graag van het asbest af. Asbest in gebouwen en op daken: in 2024 moet het weg zijn. Immers: asbestdaken leveren een gezondheidsrisico op. Provincie Overijssel doet er alles aan om, het liefst vóór 2024, de provincie asbestvrij te hebben. De provincie wil een gezonde en veilige leefomgeving voor haar inwoners. In juli is er een subsidieregeling gestart voor het versneld verwijderen van asbestdaken op bedrijfsgebouwen. Eigenaren van bedrijfspanden worden gestimuleerd om het verouderde en verweerde asbest van hun daken te vervangen voor duurzame, energiezuinige materialen. Overijssel is de eerste provincie in Nederland met zo’n regeling. De eerste aanvragen zijn inmiddels binnen!
Voorloper Sommige ondernemers in Overijssel wachtten de regeling niet af en namen al eerder het voortouw om hun bedrijf asbestvrij te maken. Eén van die ondernemers is Jeroen Tuik, directeur van Schuitemaker in Rijssen. Schuitemaker is een familiebedrijf uit 1918, dat met 170 werknemers landbouwwerktuigen en gladheidsbestrijdingsmateriaal levert.
Jeroen Tuik
november 2013
26
“Wij wilden nog hoogwaardiger en duurzamer produceren. De subsidieregeling
Dan is het goed om ook de werkomgeving daar op aan te passen.”
Om voor de subsidieregeling ‘Verwijdering asbestdaken bedrijfsHoewel dat sneller gezegd was dan gedaan. Het duurde nog tien jaar
locaties Overijssel’ in aanmerking te komen moet je bedrijf
voordat de bedrijfsgebouwen definitief werden aangepakt. De veiligheids-
een dakoppervlak hebben van minimaal 334 vierkante meter.
risico’s en de brandverzekering gaven de doorslag. De oudste hal werd
Per vierkante meter wordt 3 euro vergoed, met een maximum
afgebroken en de rest kreeg een nieuw, duurzaam en hoogwaardig dak.
van 25.000 subsidie per aanvrager. De regeling is speciaal bedoeld
Door de vormgeving werd het binnen ook lichter en dat is voor de
voor bedrijven op bedrijfsterreinen. In totaal is 1,1 miljoen euro
werknemers prettig. “Dat laat zich natuurlijk moeilijk in cijfers uitdrukken,”
beschikbaar, waarvan 300.000 euro in 2013. Naast de provinciale
vertelt directeur Tuik. Schuitemaker investeerde zelf in de verbouwing en
regeling voor bedrijfsdaken is er sinds deze zomer ook een
asbestverwijdering. “Het heeft ons veel geld gekost. Maar met duurzaam
(rijks)regeling voor agrarische bedrijven. Hierbij wordt ook de
ondernemen is het zo: je moet het zélf willen en er helemaal achter
verwijdering van asbestdaken gesubsidieerd.
staan, dan lukt het ook.” Kijk voor meer informatie over de provinciale regeling op Schuitemaker heeft geen gebruik gemaakt van provinciale subsidie.
www.overijssel.nl/asbestdak en voor de landelijke regeling
Op dit moment is het mogelijk om subsidie te krijgen voor het
voor agriarische bedrijven op www.asbestvanhetdak.nl.
verwijderen van asbest.
Weg ermee! Wist je dat… • Asbest een stad is in de Russische provincie Oblast, 86 kilometer ten noordoosten van Jekaterinenburg? • Dat deze stad vernoemd is naar het mineraal asbest? • Asbest al in de oudheid werd gebruikt? • De Vestaalse maagden in Rome asbest gebruikten voor eeuwig brandende lonten in hun lampenpitten? • Arabische troepen asbest in de strijdkledij zouden hebben verwerkt, zodat ze bij een bestorming brandbommen konden gebruiken zonder zelf schade op te lopen?
27
november 2013
schrijft
Foto oude
IJsselcentrale
Aangezien de uitgave van Jij & Overijssel in november het thema Energiek Overijssel heeft, stuur ik hierbij een toepasselijke foto van de oude IJsselcentrale aan het Almeloos Kanaal in Zwolle.
Vriendelijke groet, J.J.A. (Ko) Schuman uit Zwolle Wij vinden het als redactie zeker een toepasselijke foto en willen Ko hartelijk bedanken voor deze bijdrage aan het magazine.
november 2013
28
Verplicht vaarbewijs In de brievenrubriek van de juni editie van Jij & Overijssel staat dat een vaarbewijs verplicht is voor een klein schip korter dan 20 meter. Volgens de tekst van de cursus van vaarbewijs 1 is het verplicht voor een snel schip dat sneller kan varen dan 20 km en/of 15 meter of langer is. Het is “klein bier�. maar m.i. niet juist.
J. Scholten uit Dalfsen
Meneer Scholten heeft inderdaad gelijk. Een vaarbewijs is verplicht vanaf 15 meter lengte schip of 20 km/uur of harder.
Toekomstdroom voor Overijssel Enige tijd geleden kregen wij van mevrouw Hermien Mensink deze tekening binnen. Haar doel is om meer aandacht te genereren voor de jongeren in Overijssel. Wij hebben Hermien gevraagd haar droom te delen op ons platform Jij & Overijssel.
Heb jij een droom voor Overijssel? Plaats hem op www.jijenoverijssel.nl.
29
november novvem mber 2013
blikt terug
Wie kan ons meer vertellen over deze foto? Stuur ons een brief of e-mail; onder de inzendingen wordt een mooie prijs verloot. Heb je zelf nog belangwekkende historische foto’s die in deze rubriek thuishoren, dan horen we dat graag! De prijswinnaar wordt op www.jijenoverijssel.nl bekend gemaakt. De winnaar krijgt automatisch bericht van de provincie. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd. De winnaar van de historische foto uit het vorige magazine is, Jantje Mulder-Veijer uit Staphorst.
Reacties voor 1 januari 2014 sturen naar: jij@overijssel.nl of Redactie Jij & Overijssel
Foto: Historisch Centrum Overijssel
Bertine Westebring - Lindeboom, 5c Antwoordnummer 800 8000 VB Zwolle november 2013
30
lost op
Kruiswoordraadsel Jij & Overijssel Maak kans op een pakket streekproducten. Het kruiswoordraadsel staat in het teken van het thema ‘Energiek Overijssel’. Als je het magazine goed leest, vind je de antwoorden op onderstaande vragen terug in de tekst. Veel lees- en puzzelplezier!
Meedoen? Noteer de letters van de oplossingen in de onderstaande vakjes en je kunt een woord vormen dat alles met het thema van het magazine te maken heeft. Mail je antwoord voor 1 januari 2014 naar
jij@overijssel.nl of Redactie Jij & Overijssel (antwoordnummer 800, 8000 VB Zwolle) en maak kans op een leuke prijs. Succes! De winnaar van de vorige keer is Anneke van de Wetering – Leus uit Almelo.
1 c
2
a
b
c
d
e
f
g
h 3
4 5 e
6
7
8 g
9 h
f 10
d b a
11
12
Horizontaal 2 Op welke aanpassing in haar huis is Yvon Moossdorff het meest trots?
Verticaal: 1 Wat biedt de Overijsselse OV-ambassadeur naast een informatie-
6 Wat is er in Overijssel springlevend? 9 Wat is het hart van het bedrijf van energiepionier Stefan Koenderink?
bijeenkomst nog meer aan? 3 Wat wordt er verstookt in de kachel van VV Den Ham?
10 Waar wordt op dit moment een buurtbedrijf opgericht?
4 Wat levert Zo’n Goed Plan naast energiebesparing nog meer op?
11 In welke keuken kent de bakleverworst zijn oorsprong?
5 In welk Overijssels dorp vind je een virtueel zorgnetwerk?
12 Waarover spraken Peter de Jager en Commissaris van de Koning
7 Wat mag er in 2024 niet meer op Overijsselse daken te vinden zijn?
Ank Bijleveld-Schouten tijdens hun gezamenlijke autorit?
8 Uit welk land komen de kinderen die bij de familie Boxman logeerden?
31
november 2013
beleeft
Als ik kon toveren Met een toverstaf zou ik Overijssel veranderen alle singels laten begroeien beekjes kalm meanderen.
Laat alle mensen fietsen blijven heel gezond de lucht wordt schoner er rijdt geen auto rond.
Tover op alle daken van schuur, stal of huis een dambord vol zonnepanelen speel met de zon kat en muis.
Iedereen zal genieten van weiden vol koeien die loom liggen herkauwen en vriendelijk loeien.
Laat hoge molens bouwen die boven alles uit met draaiende wieken wind vangen op de snuit.
Met een toverstaf zal Overijssel veranderen!
Diny Izaks Raak met mijn toverstaf alle mensen zachtjes aan zodat ze zuiniger gaan leven geen restjes laten staan. Water niet verspillen een lampje minder aan kaarsen geven ook licht kan gezellig staan. Tover dikke truien verwarming gaat omlaag houtresten verzamelen groene stroom vanaf vandaag.
Dit is de bijdrage van Diny Izaks over Energiek Overijssel. De andere inzendingen kun je bekijken op www.jijenoverijssel.nl.
FOTO:
Margreet Vloon
Het volgende nummer van Jij & Overijssel verschijnt in maart 2014. Het thema is dan ‘Samen in Overijssel’ Heb jij een mooi gedicht over dit thema? Stuur het dan voor 1 januari 2014 naar jij@overijssel.nl of naar Redactie Jij & Overijssel, antwoordnummer 800, 8000 VB Zwolle. Eén van de inzendingen plaatsen wij op deze pagina.