NR 5
PARTNER NOWOCZESNEGO ROLNIKA MAJ 2018 CENA 10 ZŁ (W TYM 8% VAT) NR INDEKSU 365394
y y
y
y
Pewny w działaniu. Wysoka skuteczność w zwalczaniu chwastów jedno i dwuliściennych.
UKAZUJE SIĘ OD 1931 R. • CENA 10 ZŁ (W TYM 8% VAT)
nr
5 maj 2018
TEMAT NUMERU
ABC CHORÓB BYDŁA
Szerokie zastosowanie: na ścierniskach, przed rozpoczęciem upraw w celu zwalczania chwastów, przed zbiorem w celu ułatwienia zbioru.
farmer.pl
Brak ograniczeń w dobrze upraw następczych. AKTUALNOŚCI
AGROTECHNIKA
TECHNIKA
O Wspólnej Polityce Rolnej w Jasionce
Pszenica: konieczna III dawka azotu
Przegląd zgrabiarek karuzelowych
NR INDEKSU 365394
Nowoczesny portal dla producentów owoców i warzyw Rzetelne, aktualne informacje Problemy, którymi żyje polskie sadownictwo Szanowani eksperci rynku rolnego Interesujące zagadnienia: agrotechnika, technika rolnicza Monitoring cen owoców i warzyw
Grupa PTWP SA 40-163 Katowice, Plac Sławika i Antalla 1 tel.: 32/209 13 03
EDY TORIAL
W mleczarstwie konieczny jest kompromis łuk a sz chmiele wski, redak tor działu ferma
ie sposób nie dostrzec postępu, jaki nastąpił w ostatnich latach w hodowli i chowie zwierząt gospodarskich. Szczególnie dotyczy to sektora mlecznego, w którym kolosalnym zmianom uległy budynki inwentarskie, ich wyposażenie oraz same zwierzęta. Pogoń za wysokimi wynikami produkcyjnymi sprawiła, że potencjał genetyczny współczesnej krowy pozwala osiągać wydajności, jakie przed laty uzyskiwano od 3-4 sztuk. Niestety jednak, długotrwała selekcja w kierunku wzrostu wydajności mleka spowodowała pogorszenie innych cech użytkowych. Ucierpiała przede wszystkim zdrowotność zwierząt, o czym świadczy m.in. relatywnie krótki okres użytkowania krów. Obecnie zadowalającym wynikiem jest utrzymanie krowy w stadzie przez 3 laktacje, ale trzeba mieć świadomość, że wiele sztuk nie jest w stanie ukończyć nawet pierwszej laktacji ze względu na konieczność wybrakowania ze stada. Wówczas nie jesteśmy nawet w stanie odzyskać kosztów poniesionych na odchów jałówki. I tu potrzebny jest kompromis między uzyskiwaniem rekordowych wyników na krótką metę a stonowaną produkcją w długotrwałym okresie.
Należy więc głęboko zastanowić się nad eksploatacją posiadanych zwierząt do granic możliwości. Mimo pędu produkcyjnego, nakręcanego zresztą przez niektóre firmy i instytucje, w tej „fabryce mleka” konieczne jest dostrzeżenie żywego organizmu, który nie zawsze wytrzymuje nałożone obciążenie. W wielu przypadkach zainteresowanie mlecznicą następuje dopiero wówczas, gdy przestaje zarabiać, czyli nie produkuje dostatecznej ilości mleka. Tu punktem wyjściowym i podstawą wyważonej produkcji musi być zdrowotność zwierząt, wynikająca przede wszystkim z szeroko zakrojonej profilaktyki. Podstawą w tym przypadku jest systematyczna obserwacja zwierząt, podczas której wprawne oko hodowcy jest w stanie wykryć wszelkie nieprawidłowości. Dlatego też bieżący temat numeru poświęciliśmy schorzeniom bydła mlecznego, z naciskiem na rozpoznawanie chorób z poszczególnych kategorii i działania prewencyjne pozwalające im zapobiegać. Mamy więc nadzieję, że ten atlas chorób bydła stanie się podręcznym narzędziem w codziennej pracy i przyczyni się do ograniczenia występowania opisanych schorzeń w Państwa stadach.
_
3 farmer maj 2018
N
SPIS TREŚCI A D R E S R E DA KC JI: al. Jana Pawła II 27, 00-867 Warszawa; tel. 22 550 69 03, faks 22 550 69 01; www.farmer.pl R E DA K TO R N AC Z E L N Y: Wojciech Denisiuk: wojciech.denisiuk@farmer.pl Z A S T Ę P C Y R E DA K TO R A N AC Z E L N EG O: Wojciech Konieczny: wojciech.konieczny@farmer.pl Agnieszka Królak: agnieszka.krolak@farmer.pl Z E S P Ó Ł R E DA KC YJ N Y: Łukasz Chmielewski: lukasz.chmielewski@farmer.pl Iwona Dyba: iwona.dyba@farmer.pl Łukasz Głuchowski: lukasz.gluchowski@farmer.pl Karol Hołownia: karol.holownia@farmer.pl Anna Kamińska: anna.kaminska@ptwp.pl Helena Kędra: helena.kedra@ptwp.pl Anna Kobus: anna.kobus@farmer.pl Jacek Kościański: jacek.koscianski@ptwp.pl Marzena Pokora-Kalinowska: marzena.kalinowska@farmer.pl Katarzyna Szulc: katarzyna.szulc@farmer.pl Grzegorz Tomczyk: grzegorz.tomczyk@farmer.pl Małgorzata Tyszka: malgorzata.tyszka@farmer.pl Bartosz Wojtaszczyk: bartosz.wojtaszczyk@farmer.pl S TA Ł A W S P Ó Ł P R AC A: Tomasz Roszkowski Grzegorz Szularz Henryk Wątroba: henryk.watroba@farmer.pl Karol Wieteska: karol.wieteska@farmer.pl
temat numeru ABC CHORÓB BYDŁ A
ABC chorób bydła ������������������������������������������������������������� Choroby metaboliczne ����������������������������������������������������� Schorzenia układu oddechowego ���������������������������������� Choroby kończyn �������������������������������������������������������������� Choroby zakaźne ��������������������������������������������������������������� Choroby gruczołu mlekowego ����������������������������������������
34 36 40 42 44 46
DZ I A Ł M A R K E T I N G U I R E K L A M Y: Tomasz Ruszkowski – dyrektor Aleksandra Janik-Janus: aleksandra.janik@farmer.pl, tel. 32 356 76 32, 604 289 43 Urszula Tarasiuk: urszula.tarasiuk@farmer.pl, tel. 22 550 69 09, 600 489 619 M E N E DŻ E R T Y T U Ł U: Magdalena Twardokęs: tel. 32 356 76 58; tel. kom. 608 291 412; magdalena.twardokes@ptwp.pl KO L P O RTA Ż I P R E N U M E R ATA:
Michał Wybraniec – kierownik Działu Kolportażu: tel. 32 356 76 35; michal.wybraniec@ptwp.pl N A P O C ZCI E I U L IS TO N OS Z A M OŻ N A Z A M ÓW I Ć P R E N U M E R AT Ę N A K WA RTA Ł: – do 30 listopada na I kwartał, – do 28 lutego na II kwartał, – do 31 maja na III kwartał, – do 31 sierpnia na IV kwartał. „Ruch” przyjmuje wpłaty na okresy kwartalne: – do 5 grudnia na I kwartał, – do 5 marca na II kwartał, – do 5 czerwca na III kwartał, – do 5 września na IV kwartał. P R E N U M E R ATA Z AG R A N I C Z N A: Oddział Krajowej Dystrybucji Prasy w Warszawie, „RUCH SA” ul. Jana Kazimierza 31/33, 00-958 Warszawa, skr. pocztowa 12, tel. 22 532 88 16 lub 22 532 87 31
4W Y DAWC A:
Polskie Towarzystwo Wspierania Przedsiębiorczości SA pl. Sławika i Antalla 1 40-163, Katowice tel. 32 209 13 03, fax 32 253 06 77 P R E Z E S: Wojciech Kuśpik S T U DI O G R A FI C Z N E: Jakub Tabor – Dyrektor kuba@ptwp.pl; tel: 32 209 13 03 S K Ł A D: Marcelina Bargiel, Karina Chrapka, Szymon Rybka, Katarzyna Świerczek KO R E K TA: Jolanta Goryczka, Tomasz Rabsztyn, Jacek Molencki, Anna Kamińska, Justyna Wojdała O K Ł A D K A: Studio PTWP D RU K: ORTIS Sp. z o.o., Wrocław N A K Ł A D: 17 000 egz. O D DA N O D O D RU KU: 18.04.2018 r. O G ŁOS Z E N I A D RO B N E B E Z P Ł AT N E T Y L KO D L A RO L N I KÓW: tel. 22 550 69 03 Z DJ ĘCI A: PTWP SA, Żelazna studio, FARMER Redakcja prosi Autorów o nieprzesyłanie materiałów już publikowanych lub wysłanych do innych czasopism. Zastrzega się prawo skracania, adiustacji tekstów, zmiany tytułów oraz innych poprawek w nadesłanych artykułach i ogłoszeniach. Przedruk, kopiowanie całości lub części bez pisemnej zgody PTWP SA są zabronione. Wydawca nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń.
Codzienne informacje dla rolników
SPIS TREŚCI Europejskie Forum Rolnicze w Jasionce � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 8 2 proc. podatku rolnego przedmiotem walki � � � � � � � � � � � 14 Biznesplan nie tylko dla banku � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 18 Obory nie będzie, bo wodociąg… za krótki � � � � � � � � � � � � � � � 20 Pływające gospodarstwo w Rotterdamie � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 24 Jak przekazać gospodarstwo? � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 26 Nowa odsłona farmer.pl – przewodnik � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 28
68 Z A B I E G T -3 Z W A L C Z A C H O R O B Y K Ł O S A
agrotechnik a
Stan ozimin zależny od regionu � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 56 III dawka azotu w pszenicy ozimej � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 60 Jakościówka okiem praktyka � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 64
stałe działy „Farmera” Wiadomości ����������������������������������������������� 6
Tajemnica skutecznego oprysku � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 76 Odporne Fusarium spp. � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 80 Coraz trudniej zwalczyć wyczyńca � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 84 Zwalczanie mszyc i skrzypionek � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 86
48
Farmer.pl ������������������������������������������������� 30
Problematyczne pluskwiaki � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 88
KONTR A K T Y
„Farmer” poleca �������������������������������������� 31
Późne odchwaszczanie � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 90
Sonda „Farmera” ������������������������������������� 32 O tym się mówi ��������������������������������������� 33 Agronowości ������������������������������������������� 50 Agrowydarzenia ������������������������������������� 52 Technika nowości ��������������������������������� 132 Technika wydarzenia ��������������������������� 134 Ferma ����������������������������������������������������� 169 Nowości bydło ��������������������������������������� 170
Pogłówne nawożenie azotem � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 96 Pułapki na omacnicę � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 100 Azot na łuszczyny � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 102 Klejenie łuszczyn rzepaku � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 106 Czerń krzyżowych w rzepaku � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 110 Najgroźniejsze choroby roślin bobowatych � � � � � � � � � � � 112 Nalistne nawożenie buraka � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 118 Odchwaszczanie powschodowe � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 122 Zwalczanie stonki ziemniaczanej � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 124
Wydarzenia bydło ��������������������������������� 171
Zwalczanie alternariozy ziemniaka � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 126
Notowania rynku wołowiny i mleka ��� 172
Wapno wapnu nierówne � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 130
Nowości świnie ������������������������������������� 188 Wydarzenia świnie ������������������������������� 189 Notowania rynku wieprzowiny ����������� 190 Kuchnia „Farmera” ������������������������������� 206 Relaks z „Farmerem” ���������������������������� 208 Ogłoszenia drobne �������������������������������� 209 Co mi leży na wątrobie ������������������������� 210
technik a rolnicz a
Kielce nie zawiodły – relacja z targów Agrotech 136 W wirze zbiorów – przegląd zgrabiarek karuzelowych � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 142 Jaki zbiór, taka pasza – zespoły podbieraczy przyczep samozbierających � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 148 Delikatnie chwycić – osprzęt do ładowaczy i ładowarek � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 154
162 Ł ADOWARK A I TR AK TOR W JEDNYM – M E R L O M U L T I F A R M E R 4 0 .7 C S
Stałokomorowe w przystępnej cenie – używane prasy stałokomorowe do 25 tys. zł � � � � 158 Ostre noże – lżejsze cięcie � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 166 ferma
XXVI lat Szkoły Zimowej Hodowców Bydła � � � � � � � � � � � � 174 Jubileusz firmy Lely z premierą dwóch produktów � 176 Prawidłowy dój a mastitis � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 178 Szlifowanie diamentów � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 182 Gdy łąka skoszona � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 186 Duńskie standardy � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 192 Fakty i mity o bioasekuracji � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 196 Trendy w żywieniu loch karmiących � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 200 Mieszalnik pasz – inwestycja na lata � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � � 204
T E M AT N U M E RU
ab c c h o r ó b b y d ł a
ABC chorób bydła Ogromne znaczenie, jeśli chodzi o uzyskanie wysokich wydajności produkcyjnych, a co za tym idzie – zadowalających przychodów, ma stan zdrowotny zwierząt. Postanowiliśmy więc przedstawić zestawienie najważniejszych chorób bydła mlecznego. T E K S T: Ł U K A S Z C H M I E L E W S K I, Z D J Ę C I E: S H U T T E R S T O C K
P
34
rzyspieszony w ostatnich latach rozwój rolnictwa przekłada się również na hodowlę bydła. Nowe narzędzia zootechniczne pozwalają osiągać coraz wyższe wyniki produkcyjne. Z kolei rozwój medycyny weterynaryjnej rozszerzył znacznie możliwości diagnostyczne i terapeutyczne. Szybki rozwój hodowli wiąże się jednak ze zwiększonym obrotem zwierzętami, który stwarza tym samym ryzyko rozprzestrzeniania się chorób. Wraz ze zwierzętami niejednokrotnie do gospodarstwa zostają przywiezione choroby zakaźne, jak np. IBR, BVD czy paratuberkuloza. Pojawienie się ogniska choroby i niezatrzymanie jej w porę może szybko spowodować rozprzestrzenienie się jej na pozostałe zwierzęta. Jeśli wziąć pod uwagę fakt rosnącej nieustannie wielkości stad, zarówno liczba chorych zwierząt, jak i wielkość poniesionych strat mogą być pokaźne. Dlatego tak ważna jest profilaktyka, która musi zostać powiązana z ekonomiką, ponieważ działania prewencyjne są najczęściej wdrażane dopiero po uświadomieniu sobie skali mogących wystąpić strat. Podstawowym zadaniem hodowcy jest zapobieganie występowaniu chorób, a jeśli już wystąpią, szybkie ich wykrycie poprzez systematyczne monitorowanie stanu zdrowotnego utrzymywanych zwierząt.
Prowadzona obserwacja i wykrywanie chorych/podejrzanych sztuk w stadzie stanowią więc jeden z podstawowych elementów profilaktyki. Hodowca musi nauczyć się rozpoznawania objawów mówiących o stanie chorobowym, gdyż to on jest łącznikiem między zwierzęciem a lekarzem weterynarii. Szybkie wykrycie choroby daje możliwość natychmiastowego działania, a tym samym zwiększa szanse chorej sztuki na wyzdrowienie czy też w skrajnych przypadkach nawet przeżycie. Ograniczenie negatywnego wpływu warunków środowiskowych na zwierzęta i utrzymywanie ich zdrowotności na wysokim poziomie pozwala w pełni wykorzystać potencjał genetyczny. Oczywiste, że tylko zdrowy organizm jest w stanie osiągać maksymalną wydajność. Należy mieć także świadomość, że stan zdrowotny zwierząt jest kluczowym determinantem poziomu długowieczności, o której dużo się ostatnio mówi i coraz bardziej o nią zabiega. W ostatnich latach poziom dobrostanu uległ znaczącej poprawie, aczkolwiek na tej płaszczyźnie jest nadal wiele do zrobienia, gdyż okres użytkowania krów wynosi ok. 3 laktacji. Zakładając, że podczas pierwszej laktacji zwraca się odchów jałówki, pozostają już tylko dwie laktacje, które mogą przynieść realny dochód. Poziom komfortu
ostatnio wzrósł przede wszystkim dzięki nowoczesnym obiektom inwentarskim, choć i te nie zawsze są wolne od wad. Mówiąc o profilaktyce chorób, nie sposób nie wspomnieć o prawidłowo zbilansowanym żywieniu zwierząt. To właśnie z błędów żywieniowych wynika wiele schorzeń pojawiających się w stadzie. Cały szereg chorób metabolicznych, schorzenia kończyn czy nawet choroby gruczołu mlekowego mogą leżeć u podstaw nieprawidłowego żywienia krów. W temacie numeru przedstawimy w zarysie najważniejsze choroby bydła z pięciu kategorii: choroby metaboliczne, choroby układu oddechowego, choroby zakaźne, choroby kończyn i choroby gruczołu mlekowego. Nie będziemy zagłębiać się w kwestie leczenia leżące w kompetencji lekarzy weterynarii, którzy w przypadku każdej z chorób realizują własny program leczenia. Skupimy się przede wszystkim na rozpoznawaniu objawów tych schorzeń i sposobach zapobiegania ich wystąpieniu.
_
Choroby metaboliczne Schorzenia układu oddechowego Choroby kończyn Choroby zakaźne Schorzenia gruczołu mlekowego
36 40 42 44 46
co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l
o d ż y w ia nie min e r al n e r o ś l in
AG RO T E C H N I K A Z B O Ż A K Ł O S O W E
III dawka azotu w pszenicy ozimej T E K S T: M A Ł G O R Z ATA T Y S Z K A , Z D J Ę C I A: M A Ł G O R Z ATA T Y S Z K A , A N N A KO B U S
60
Nawożenie na kłos, bo tak często mówi się o III dawce azotu, rzutuje na jakość konsumpcyjną ziarna. Przede wszystkim oddziałuje na zawartość białka i glutenu – parametrów, które wpływają na końcową cenę ziarna w skupie.
S
tan odżywienia mineralnego pszenicy ozimej po minionej, bardzo dżdżystej jesieni pozostawiał wiele do życzenia. Obfite i długotrwałe opady (zwłaszcza w północnej części kraju) spowodowały wymycie składników w głąb profilu glebowego, przez co rośliny były głodne. Na przykład jedna z firm rolniczych w rozmowie z autorem stwierdziła, że wczesną wiosną zawartość N w ich glebach była niższa o ok. 30 kg niż w latach poprzednich.
Zdaniem prof. Witolda Grzebisza z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu nawożenie azotem będzie bardzo indywidualne w poszczególnych gospodarstwach w tym roku.
_
Z W Y KŁ E S TOSOWA NIE
III dawka azotu niekoniecznie musi być zastosowana bezpośrednio przed kwitnieniem pszenicy ozimej. Wskazane jest nawet, żeby to było wcześniej, gdyż potrzebny jest czas na rozpuszczenie
Zdaniem eksperta prof. Witold Grzebisz, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu – W bieżącym roku trzecia dawka azotu na kłos jest konieczna. Po pierwsze, gleba jest wyczerpana z zasobów azotu mineralnego. Po drugie, w okresie nalewania ziarna pszenica chlebowa, aby uzyskać odpowiednią zawartość białka, musi pobrać z gleby 6-8 kg N/1 t ziarna. W sytuacji niedoboru składnika w głębszych warstwach gleby, a taki stan występuje na większości stanowisk, azot ulegnie rozcieńczeniu (< 2,0 proc. N). Jeśli założymy plon ziarna na poziomie 8 t/ha, zawartość N w ziarnie na poziomie 11,5 proc., wykorzystanie N z nawozu nie mniejsze niż 50 proc., to dawka azotu winna wynieść ok. 20 kg/ha. Podnosząc oczekiwaną zawartość białka do 12 proc., trzeba zastosować 30-40 kg/ha, a do 13 proc. białka – 50-60 kg/ha. Warunkami są: wyrównany łan o obsadzie 500-550 kłosów i wilgotna gleba w okresie kłoszenia.
co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l
o c h r o n a r o ś l in
AG RO T E C H N I K A Z B O Ż A K Ł O S O W E
Tajemnica
skutecznego oprysku Skuteczność zwalczania chorób zbóż zależy od bardzo wielu czynników związanych z biologią roślin i patogenów, warunkami pogodowymi, rodzajem i terminem stosowania fungicydów i w końcu techniką opryskiwania, która obejmuje także jakość wody użytej do sporządzenia cieczy użytkowej. T E K S T I Z D J Ę C I A: D R G R Z E G O R Z D O R U C H O W S K I – I O W S K I E R N I E W I C A C H
O
76
dpowiedź na postawione w tytule pytanie streszcza się w jednym słowie – precyzja. Prawdziwa tajemnica kryje się zatem w precyzyjnie przeprowadzonym zabiegu, a ponieważ technika ochrony nie jest wiedzą tajemną, to problem sprowadza się do przestrzegania kilku podstawowych zasad. Pierwsza z nich ma charakter natury ogólnej i polega na ścisłym stosowaniu się do wymagań integrowanej ochrony roślin. Spośród wymagań stawianych technice opryskiwania upraw na czoło wysuwa się konieczność ukierunkowania zabiegu na cel i ograniczenie strat środków ochrony roślin. Zadaniem precyzyjnej techniki ochrony jest zatem dostarczenie substancji aktywnej we właściwe miejsce, w wystarczającej ilości i w odpowiedniej formie. Oznacza to, że wybierając rozpylacze i pozostałe parametry zabiegu, należy przede wszystkim mieć na uwadze miejsce, w którym istnieje zagrożenie wystąpienia infekcji lub w którym już rozwija się choroba. W przypadku zabiegów wykonywanych w zbożach podczas ich kłoszenia (T3) podstawowym celem ochrony jest kłos, w którym zawiązują się: ziarno oraz liście flagowe i podflagowe, które z kolei są głównym organem asymilacyjnym, budującym potencjał plonotwórczy zbóż. Efektem zabiegów T3 powinno być zatem równomierne naniesienie fungicydów przede wszystkim na kłosach oraz liściach flagowych i podflagowych, a więc wierzchołkowych partii roślin. W spełnieniu tego wymagania pomocne będą
Skuteczność zabiegu T3 ma decydujący wpływ na wielkość i jakość plonu
_
przede wszystkim odpowiednio dobrane rozpylacze i parametry robocze opryskiwacza. DO BÓ R ROZ PY L AC Z Y
Zdefiniowane wyżej zadanie najlepiej wykonają płaskostrumieniowe rozpylacze dwustrumieniowe w wersji eżektorowej, które produkują krople w zakresie wielkości od średnich do ekstremalnie grubych. Większość producentów oferuje je tylko w tej wersji, wychodząc z założenia, że przy obecnie stosowanych wgłębnych i układowych środkach ochrony roślin nowej generacji oraz możliwościach zastosowania surfaktantów nie ma uzasadnienia dla użycia rozpylaczy drobnokroplistych, zwłaszcza że zabiegi wykonuje się obecnie
przy coraz większej prędkości opryskiwacza i często przy porywistym wietrze. W takich warunkach grube i ciężkie krople, mające większą energię, nie poddają się tak łatwo znoszeniu, a zatem w większej ilości i przy mniejszych stratach trafiają do celu. W załączonej tabeli przedstawiono charakterystykę oferowanych na krajowym rynku eżektorowych rozpylaczy dwustrumieniowych. Stworzono je głównie z myślą o poprawie równomierności naniesienia środków ochrony na pionowych powierzchniach roślin, takich jak kłosy czy źdźbła upraw zbożowych. Dwa strumienie, z których jeden odchylony jest do przodu, a drugi ku tyłowi, działają na obie strony zorientowanych pionowo obiektów,
co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l
u ż y w a n e p r a s y s t a ł o ko m o r o w e d o 25 t y s . zł
T E C H N I K A RO L N I C Z A
STAŁOKOMOROWE W PRZYSTĘPNEJ CENIE
Nie każdy może pozwolić sobie na zakup nowej prasy belującej, dlatego warto przyjrzeć się, jakie możliwości oferuje w tym zakresie rynek wtórny. Wybór maszyn jest tutaj bardzo duży.
158
T E K S T I Z D J Ę C I A: M AT E U S Z WA S A K
W
niniejszym artykule sprawdzamy, jakie maszyny można nabyć na rynku używanych pras stałokomorowych, dysponując kwotą 15-25 tys. zł. Nie jest to zbyt duży budżet, jednak nawet w tym przedziale cenowym można znaleźć sprzęt, który z powodzeniem powinien zaspokoić potrzeby zbioru pasz lub słomy z kilkunastu lub kilkudziesięciu hektarów.
_
JA K Ą PR A S Ę W Y BR AĆ?
Przed decyzją o zakupie prasy rolującej należy wziąć pod uwagę kilka czynników. Ważne jest, z jakim ciągnikiem będzie maszyna
współpracowała, na jakim areale i do prasowania jakiego materiału będzie wykorzystywana. Jak zawsze w przypadku używanej maszyny kluczowy jest jej stan techniczny. Zapotrzebowanie na moc pras łańcuchowo-listwowych jest niewielkie i zwykle do ich napędzenia wystarczy ciągnik o mocy już od ok. 45 KM. Do efektywnej pracy prasą walcową, wyposażoną dodatkowo w rotor tnący, potrzeba co najmniej dwa razy więcej mocy. Warto pamiętać, że z reguły prasy walcowe dysponują lepszym stopniem zgniotu, co niesie za sobą pewne korzyści ekonomiczne. Warto zwrócić uwagę na sposób wiązania,
jaki oferuje upatrzony model prasy. Najbardziej wydajny jest mechanizm wiązania siatką, ponieważ proces oplotu trwa tutaj najczęściej ok. 10 s i chociaż siatka jest droższa od sznurka, to poprzez skrócenie procesu wiązania zmniejsza się zużycie paliwa. Często w kilku- lub kilkunastoletnich maszynach, szczególnie polskich producentów, występują aparaty oplatające baloty jednym sznurkiem. Jest to niewątpliwie wada, ponieważ w przypadku wykorzystania tego typu mechanizmu, czas potrzebny na wykonanie ilości oplotów pozwalającej na zbiór balota bez ryzyka jego rozpadnięcia to nawet 90 s. Skutkuje to
co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l
PRENUMERATA MIESIĘCZNIKA DWULETNIA
192,00 zł
DLA
NOWYCH
PRENUMERATORÓW
ROCZNA
102,00 zł
ROCZNA
96,00 zł
KWARTALNA
25,50 zł
dla czytelników przedłużających prenumeratę
PÓŁROCZNA
51,00 zł
DWULETNIA
180,00 zł DLA UCZNIÓW I STUDENTÓW Prenumerata może się rozpoczynać od dowolnego numeru
78 1600 1055 0002 3211 5599 3001 Polskie Towarzystwo Wspierania Przedsiębiorczości SA Plac Sławika i Antalla 1, 40-163 Katowice
ROCZNA
78,00 zł
P o l s k i e To w a r z y s t w o W s p i e r a n i a P r z e d s i ę b i o r c z o ś c i S A Plac Sławika i Antalla 1, 40-005 Katowice 7 8 1 6 0 0 1 0 5 5 0 0 0 2 3 2 1 1 5 5 9 9 3 0 0 1
ferma
polecamy:
str.
182
Szlifowanie diamentów
Duńskie standardy
Już niedługo rozpocznie się sezon wystaw bydła. Jeśli chcemy zaprezentować w tym roku naszą krowę bądź jałowicę, musimy już powoli przygotowywać zwierzęta.
Carl Laugesen, duński producent prosiąt, opowiada o tym, jak wygląda jego produkcja oraz w jaki sposób doszedł do wyniku 38 prosiąt od lochy w ciągu roku.
str.
192
p r o d u kcja p a s z y
FERMA
Mieszalnik pasz – inwestycja na lata
T E K S T: M G R I N Ż. B A R T O S Z W O J TA S Z C Z Y K, W Y D Z I A Ł P R Z Y R O D N I C Z Y U P H S I E D L C E , Z D J Ę C I A: A G N I E S Z K A K R Ó L A K, M AT E R I A ŁY P R A S O W E
204
W przypadku wielu gospodarstw inwestycja we własną mieszalnię pasz jest ekonomicznie zasadna. Zanim wybierzemy jednak konkretny model wyposażenia, warto wiedzieć, na jakie aspekty techniczne należy zwrócić uwagę.
W
kwietniowym wydaniu „Farmera” pisaliśmy o tym, kiedy inwestycja we własną mieszalnię pasz jest ekonomicznie zasadna. Cytowani przez nas eksperci wskazywali na to, że takie rozwiązanie w wielu przypadkach może nieść ze sobą znaczną obniżkę kosztów żywienia naszych zwierząt. Dotyczy to przede wszystkim gospodarstw o dużej skali produkcji oraz podmiotów dysponujących własnymi gruntami, na których można uprawiać zboża paszowe. Z pewnością zakup własnej mieszalni nie jest inwestycją dla każdego, dlatego też jakąkolwiek decyzję poprzedzić należy staranną analizą opłacalności danego przedsięwzięcia. Jeżeli analiza wykaże, że zakup instalacji do produkcji pasz jest w naszym gospodarstwie zasadny, należy pójść o krok dalej i zastanowić się, na jakie aspekty zwrócić uwagę w momencie wyboru danej instalacji. W pierwszej kolejności skupmy się na charakterystyce mieszalników dostępnych na rynku.
_
PIONOWY CZY POZIOMY?
Na rynku dostępne są dwa najważniejsze rodzaje urządzeń: pionowe i poziome. Podstawową różnicą dzielącą oba rodzaje mieszalników jest płaszczyzna pracy elementów roboczych urządzenia (pion/poziom). Wśród specjalistów zdania co do wyboru konkretnego rodzaju mie-
szalników są podzielone. Grzegorz Kędzierski z firmy Pellon wskazuje na zalety wynikające z zastosowania mieszalników poziomych. – Przeprowadzone do tej pory badania wskazują, że mieszalniki typu poziomego charakteryzują się większą wydajnością. Mieszają one paszę dokładniej i szybciej, co z kolei przekłada się na niższe zużycie energii elektrycznej – tłumaczy specjalista. Zdaniem Waldemara Plottnika z firmy Plottnik Agroconsulting mocną stroną mieszalników pionowych jest przede wszystkim wysoka precyzja dozowania. – Urządzenia tego typu mieszają paszę z dokładnością 1:100000. Oznacza to, że tego rodzaju mieszalnikami można byłoby nawet mieszać premiksy, których to produkcja wymaga ogromnej precyzji. Dokładność pracy naszych mieszalników poświadczona jest szeregiem certyfikatów oraz – co nie mniej istotne – rekomendacją samych rolników. Jednocześnie urządzenia pionowe charakteryzują się mniejszym zapotrzebowaniem na energię i mają mniejsze gabaryty, dzięki czemu można je zastosować w mniejszych pomieszczeniach – mówi nasz rozmówca. Inną rzeczą, którą powinniśmy wziąć pod uwagę, jest umiejscowienie worków odpylających. Pełnią one rolę filtrów wyłapujących drobne cząstki paszy, które w czasie pracy
co d z i e n n e w i a d o m o ś c i n a : w w w. f a r m e r. p l