PITTIG FIETSEN TUSSEN DE BLOESEMS IN HASPENGOUW

We rijden door talloze kleine dorpjes – Groot-Loon, Bommershoven, Hex, Vechmaal, Hopmaal, Heers en Gutshoven – om zo in historisch Borgloon te belanden. Grote vierkantshoeves en kapelletjes passeren de revue. Boomgaarden versierd met talloze bollen van de maretak zie je zo ver het oog reikt!

Van de parking rijden we links op de St.-Rochusstraat. Op het einde van de straat gaan we rechts. Steek de Tongersesteenweg over, ga even naar links en sla direct rechtsaf richting KP 155.

Fiets de Sint-Truidersteenweg over, ga verder op KP 155, maar opgelet: neem direct rechts het kasseibaantje (verderop betnbaantje in twee sporen) om naar de Doorkijkkapel te gaan. Volg de bewegwijzering naar het kerkje.

Het kunstwerk ‘Reading between the lines’ van het Belgische architectenduo Gijs Van Vaerenbergh (Pieterjan Gijs en Arnout Van Vaerenbergh) is een van de blikvangers van Pit. De doorkijkkerk is tien meter hoog en bestaat uit honderd op elkaar gestapelde lagen staalplaat in de vorm van een Loons kerkje. Door de speciale constructiewijze blijft het landschap altijd zichtbaar door de kerk. Volgens Britse krant The Guardian is dit het mooiste plekje van België.

We keren even terug: ga bij de wegwijzer naar het kerkje links en dan direct rechts tot op de Grootloonstraat. Sla rechtsaf en vervolg de weg via KP 155.

In Bommershoven, na de afslag naar rechts, zien we naast de Sint-Alfonskerk het kasteel van Bommershoven liggen. Het kasteel, eigenlijk een herenhuis, werd gebouwd tussen 1759 en 1761 door Marcel-Gérard Magnée uit Luik.

Opgelet! Neem bij de volgende splitsing de smalle weg rechts en ga niet verder op de grote baan. Deze holle weg leidt naar het kasteel van Hex. Ga voorbij het kasteel naar links, en sla verderop rechtsaf naar KP 157.

Vooraan links in de Alfonsstraat is de Tranendreef van Nederlandse kunstenaar Dré Wapenaar de moeite om even bij stil te staan. De dreef maakt deel uit van het project Pit - kunst in open ruimte van Borgloon. De traanvormige tenten hangen hier als appels aan de hoogstammen en zijn bedoeld om in te overnachten. Het werk is typerend voor Dré Wapenaar: het bevindt zich altijd op de grens tussen architectuur en beeldhouwkunst, tussen verblijven en ontmoeten.

kasteel wordt bewoond door de familie d’Ursel, die de verre verwanten zijn van de stichters van het landgoed in de 18de eeuw.

Ook het laatgotische Kasteel van Heers kom je voorbij. De monumentale, sprookjesachtige kasteelsite is momenteel in restauratie. Ze werd in 1328 voor het eerst vermeld in een historisch document. Een dikke eeuw later werd ze door de troepen van Karel de Stoute geplunderd en in brand gestoken. Het huidige slot is een resultaat van herbouw en stamt uit omstreeks 1500. De afgelopen decennia raakte het kasteel totaal verkrot door ruzie en geldgebrek. Op KP 158 bots je op de stroopfabriek in Borgloon.

Uitvalsbasis voor deze tocht is Borgloon. De totale tocht is 63,3 km, maar kan je opdelen in twee lussen van 25,8 en 40,7 km. De route volgt grotendeels de knooppunten. Starten doen we aan de gratis parking Sporthal in de Sint-Rochusstraat.

Fietslus 1 (25,8 km): kastelen en kunst met Pit in het landschap van Borgloon Volg de fietsknooppunten 155 – 156 – 157 – 285

– 536 – 158 – 159 – 537 – 151 – 154 – 152 –154 – 155.

Op het einde van de weg bots je links op het Kasteel van Hex. Dit riante kasteel werd vanaf 1770 gebouwd – waarschijnlijk door de Luikse architect Etienne Fayen – voor de prins-bisschop van Luik, Franciscus Karel de Velbrück. Als natuurliefhebber koos de prins-bisschop deze plek uit om er zijn zomerverblijf en lusthof te bouwen. Hij liet er een Chinese tuin, een rozentuin en een groentetuin aanleggen. Later werd het kasteel verfraaid met een van de eerste landschapsparken op het Europese vasteland, geïnspireerd door Engelse tuinarchitectuur van Capability Brown. Het

Begin vorige eeuw was Borgloon de bakermat van de stroopfabricatie – vandaar de bijnaam van de Lonenaren, ‘Strooplekkers’. Stroop is een natuurlijk product van de hoogstamboomgaard. Het verhaal van de stoomstroopfabriek start in 1879 met de familie Wynants. In dat jaar evolueerde het stroopstoken van huisnijverheid naar industriële activiteit. Tot 1960 was Borgloon het middelpunt van de stroopproductie, daarna nam de vraag ernaar af. In 1988 werden alle stroopactiviteiten stopgezet. Een deel van de fabriek, inclusief de volledige installatie, is in 1999 geklasseerd als beschermd monument. Om verder verval te voorkomen kocht de stad de fabriek. Na een intense renovatie kan je sinds april 2019 in het Fruitbelevingscentrum het verhaal van de Loonse stroop ontdekken. Het belevingscentrum is geschikt voor kinderen. Op het parcours kunnen ze allerlei opdrachten doen en maken ze op die manier spelenderwijs kennis met alles rond fruit en de verwerking ervan. Op het gelijkvloers van de Stroopfabriek kan je in bistro De Smaakfabriek terecht voor lekkere streekgerechten, pannenkoeken met stroop, ijs…

Fiets je enkel deze lus, fiets dan vanaf de stroopfabriek door het centrum van Borgloon naar KP 154-155. Net voor de Sint-Rochuskerk sla je op de Tongersesteenweg linksaf naar de Sint-Rochuslaan. Op de T-splitsing sla je rechtsaf om terug naar de parking te gaan.

Fietslus 2 (40,7 km): Van fruit tot stroop

Volg de knooppunten 154 – 152 – 136 – 137 –120 – 130 – 119 – 123 – 122 – 121 – 148 – 153 – 152 – 154 – 155

Vanaf de parking ga je rechts. Neem vervolgens de eerste straat links. Je komt op de Tongersesteenweg. Ga naar rechts en volg vanaf hier de knooppunten 154-152.

Bij KP 152 kom je aan de stroopfabriek. Wil je de volledige route fietsen, zet dan je na de eerste lus de tocht hier verder.

De Belorta-site Borgloon is wereldwijd gerenommeerd als veiling voor Belgische aardbeien en kleinfruit. Op een rondleiding maak je kennis met de moderne verkoopzaal, de bewaring, verpakking en sortering van hard- en zachtfruit. Groepsbezoeken zijn mogelijk na reservering.

In het Kasteel van Gors (voorbij KP 137) zijn begeleide wandelingen mogelijk voor groepen en individuele bezoekers. Je bezoekt de mooi gerestaureerde kelders uit de 17de-eeuwse waterburcht van weleer – in het bos zie je nog een authentieke ijskelder – en de mooiste binnenruimtes van het kasteel in laat-classicistische stijl. Je krijgt uitleg over hoe dit monument zich het eerste energieneutrale kasteel van Vlaanderen mag noemen. Afsluiten doe je met een glaasje bubbels in het zonovergoten park of in een van de mooi gerestaureerde gewelfde kelders.

Op het uitzichtpunt op de heuveltop in Wintershoven (tussen KP 123 en KP 122) krijg je een schitterend uitzicht op de vallei van de Mombeek en het romantische kerkje van Wintershoven, het hart van de fruitstreek.

De stroopstokerij van Vrolingen (tussen KP 121 en KP 148) is een ambachtelijke stroopstokerij, gevestigd in een geklasseerd gebouw. Er wordt nog steeds gebruikgemaakt van de authentieke apparatuur uit 1824. In de winkel kan je authentieke appel- en perenstroop kopen.

Ommetje: Op weg naar KP 136 kan je kan je afslaan naar de Belorta-site: ga rechtsaf naar de Colenstraat, houd rechts aan. Vervolg je weg rechts op de Rullecovenstraat, die verderop overgaat in de Kernielerweg. Rechts zie je bij nr. 59 de Belorta-site Borgloon. Nadien keer je terug naar de route.

Op het uitzichtpunt in Sint-Huibrechts-Hern (tussen KP 130 en KP 119) geniet je van de uitkijk op de Demervallei in al zijn pracht, een mooi zicht op het glooiende Haspengouw.

Ommetje voor een originele stop: wijk even af van de route en sla voorbij KP 119 i.p.v. de Hernerweg over te steken af naar rechts. Ga rechts op de Tongersesteenweg, sla rechstaf en volg de bewegwijzering naar de kluis.

De kluis van Vrijhern is door zijn ouderdom (1685) en authenticiteit een waardevol stuk religieus erfgoed. Het vakwerkhuis waarin de kluis gevestigd is, dateert uit de 17de eeuw. De kluis is ingericht als een publiek toegankelijke site, waar je je kan onderdompelen in het leven van de kluizenaar. De kapel, onder meer voorzien van een prachtig glasraam, is dagelijks geopend. In het vroegere klaslokaal en op het aanpalende terras kan je op zondagnamiddag (14u-18u) terecht om iets te drinken in het café De oude gewoonte. Het is nog steeds een bedevaartsoord en ontmoetingsplaats. Elk jaar op 15 augustus vinden de Mariafeesten plaats.

Het kasteel van Rullingen (links net voor KP 153 in Kuttekoven) is een waterkasteel uit de 17de eeuw. Het domein van 13 hectare omvat het kasteel met slotgracht, een geometrische Franse tuin, een parkbos en een hoogstamboomgaard met honderden fruitbomen.

Sinds enkele jaren is op het domein een heuse wijngaard van een hectare aangelegd, waar biologische wijnen worden geproduceerd. De druiven worden geteeld zonder gebruik van enig chemisch samengesteld product. Kunstmeststoffen, zwaar giftige onkruidverdelgers en alle chemische insecticiden en fungiciden zijn er strikt verboden. De biologische teelt is bijgevolg honderd procent milieubewust.

Bij KP 152 komen we weer aan de stoomstroopfabriek en fietsen terug naar ons startpunt.