Pure Child juni 2018
PURE CHILD DIGITAAL MULTIMEDIA MAGAZINE VOOR DE KINDEREN VAN NU JAARGANG 7 NR. 3 JUNI 2018
THEMA:
CREA TIVITEI T
✶ ✶ ✶ ✶ ✶ ✶ ✶ ✶
Onze CREATIEKRACHT op kinderen WAAROM het KINDERBREIN KUNST NODIG heeft Creativiteit ONTLADINGSMECHANISME en ZICHTBARE SCHEPPINGSKRACHT TIJD OM CREATIE TE GEBRUIKEN UNSCHOOLING de weg naar ECHTE CREATIVITEIT KUNST EN ONDERNEMEN onmisbaar in de toekomst MUZIEK bestendigt creativiteit bij kinderen INTERVIEW met actrice Sofie Hoflack
Extra voorleesverhaal: Prinses Fortia ontdekt speelelfenland
Pure Child juni 2018
Lieve mensen,
De zomer is aangebroken! De ideale maand om met creativiteit aan de slag te gaan en dit op vele vlakken. Buiten in de tuin bij het maken van kampen, op vakantie, in de zandbak, in de speeltuin, tijdens het maken van zomerse gerechten. Wanneer het regent de moment om binnen te knutselen, tekenen, boetseren, naar muziek te luisteren, samen te dansen, een kindvriendelijk museum te bezoeken enz. Zijn er problemen, zoek dan samen op een creatieve manier hoe je hier een oplossing voor kan vinden.
W
Icoon van de maand : PIPI LANGKOUS anneer wij spontaan denken aan iemand die creatief en oplossingsgericht was denken wij aan PIPI Langkous. Haar meest gekende uitspraak was: “Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk wel dat ik het kan!”. Ze had rood haar, een ondeugende lach en was berenslim, had massa’s rode sproeten en was van geen kleintje vervaard en ze woonde in een voor mij, bijna mythisch land en vooral, ja vooral; ze was beresterk. Abnormaal sterk, voor een meid van pakweg 12 jaar. Creatief was
2-PURECHILD 6 | 2018
ze ook(dat vooral) en als ze, een uitweg diende te vinden uit een ingewikkelde situatie sprak ze dat creatieve (tegelijkertijd, meestal ondeugende) talent in haar aan. Ze was daar héél authentiek in. Haar naam was Pippi Langkous of in het Engels: Pippi longstocking. Ze woonde in Zweden. Ze was een fenomeen uit onze jeugd en kwam via de NOS (of Nederlandse omroepstichting) in Vlaanderen op de buis terecht(jaren zestig). Ze was en is nog steeds het icoon van een vrij, opgevoed, creatief, out of the box denkend en zelfverzekerd kind. Een ‘product’ als het ware van de Zweedse, opvoedkundige cultuur waarin kinderen op de eerste plaats komen en niet het systeem op zichzelf. Als
Pure Child juni 2018
kinderen zaten we met grote ogen naar het (zwart-wit) scherm te kijken naar de capriolen van dat roodharige meisje. Daarom dat wij in deze editie ook actrice Sofie Hoflack aan het woord laten die het voorrecht had om een deel van haar jeugd op Zweedse schoolbanken te mogen doorbrengen en dus ook zeer goed geplaatst is om de twee ‘opvoedculturen’ te vergelijken. Als lezer kan je er alleen maar van leren. Verder kijken we ook of de beroemde Vlaamse kunstenaar Rubens ons iets kan bijbrengen als het over creativiteit gaat, waarbij ook even de kwantumfysica om de hoek komt kijken. Want stiekem willen we allemaal een beetje Pippi Langkous zijn: onverschrokken, authentiek en creatief in alles wat we aanpakken! We hebben Pippi Langkous deze maand verkozen tot het meest spraakmakende symbool voor ons thema: “Creativiteit”! Dus bij deze, nodigt de hele redactie U uit om jouw innerlijke Pippi Langkous te bevrijden!
Wij geven je alvast wat tools mee: In deze editie zal je creatiepluimpjes vinden met als doel jullie te helpen creëren. Zodra je er één tegenkomt, wordt je dan even bewust van je ademhaling, hoe je nu zit, wat je nu voelt en kom even in het NU moment. Nu is alles goed! Concentreer je op je ademhaling. Je hoofd wordt leeg. Spreek dan voor jezelf uit wat jij jezelf op dit moment toewenst en creëer. Visualiseer het, zie het voor je en spreek het luidop uit Wees bewust van wat je uitspreekt en geloof dit voor 100% . Besef dat wat je denkt en uitspreekt voor je zelf, wordt gecreëerd. Je bent een creator. Dus creëer goed! En wees een voorbeeld hierin voor je kinderen. En als het even kan, maak hiervoor samen even tijd.
Inspirerende filmpjes : Documentaire: The flowering of children’s creativity https://www.youtube.com/ watch?v=JskYpxMCI-s Kunst integreren in de basisschool https://www.youtube.com/ watch?v=ARo557P9_B8 Waarom kunst belangrijk is in het onderwijs? Ken Robinson https://www.youtube.com/ watch?v=ywIhJ2goiGE Kunst in het onderwijs https://www.youtube.com/ watch?v=9Wgl28irpMY Zie wat deze jongeman uitgevonden heeft https://www.youtube.com/ watch?v=VxMATP5oRx4 Nog jonge, creatieve, oplossingsgerichte kinderen https://www.youtube.com/ watch?v=AY3l4ZlCZJ0
Het hele redactieteam wenst u heel veel lees- en kijkgenot!
Magdalena en Rudy
PURECHILD 6 | 2018-3
Pure Child juni 2018
Inhoud Inspiratie
Bloesemremedies
02 05 08 16 20 22 36 69
70 Creatief diepe verbinding met ons zelf
Voorwoord + filmpjes Tekst : Creativiteit kun je niet leren Kunstwerk Walter Bruneel: Creatiekracht Tzolkind: Gele Ster Geert Kimpen vertelt: Zonneke in actie Gelukkig zijn: Samenwerken Sehonaa helende tekening: Scheppende kracht Tekst: Uitspraak van Henri Matisse
Inzicht 10 14 28 34 38 42
Onze creatiekracht op kinderen Creativiteit anders bekeken Tijd om creatie te gebruiken Creativiteit ontwikkelen met totemdieren Unschooling de weg naar echte creativiteit Creativiteit ontladingsmechanisme en zichtbare scheppingskracht 64 Waarom het kinderbrein kunst nodig heeft 66 Muziek bestendigt creativiteit bij kinderen
Ouders aan het woord 24 Opvoeden vanuit het hart Onderwijs 48 Interview met actrice Sofie Hoflack.
Haar kijk op onderwijs 52 Kunst en ondernemen onmisbaar in de toekomst 58 Zentennis 60 Creatief zijn in alle facetten
4-PURECHILD 6 | 2018
Mindfulness met kinderen 82 Yoga oefening: Het zoemdend bijtje 83 Creatieve stilte oefening Gezondheid + Koken 74 Creëer met zomerfruit 76 Tutti Fruity Pudding Creatief zijn 33 20 tips 80 Een eigen stripverhaal, een collage, eigen verhaal, snoezelplekje
Bio-diversiteit 78 Nood aan creatieve geesten om plastic te minderen Boeken 90 Boek in de kijker:
De leraar die de wolken meet! 91 Boeken voor kinderen: Gebruik je fantasie Een boek Watson 92 Boek voor ouders en leerkrachten: Buiten de lijntjes Het grote vindingrijkboek
84 Extra Voorleesverhaal:
“De avonturen van prinses Fortia“
Pure Child juni 2018
t i e t i v
Creati
kun je niet leren. Maar elk kind, ieder mens heeft het in zich.
Al wat je kan doen is ‌ zorgen dat het kan groeien en groeien. en ‌ de creatiekracht zal openbloeien in alle speelsheid. Pure Child PURECHILD 6 | 2018-5
BEN JIJ EEN LERAAR DIE LEVENSLANG INSPIREERT, PASSIONEERT EN CONNECTEERT? OF WIL JE ZO WORDEN?
M A K EP E O P L E G N UNIEK FESTIVAL HET KIND UDRIEDAAGS NIEKEEN DRIEDAAGS FESTIVAL ROND HETROND KIND YopO15-16 EEN UNIEK DRIEDAAGS FESTIVAL & 302018 september 2018 te Antwerpen ROND HET KIND op 15-16 & 30 september te Antwerpen HAPPY! op 15-16 & 30 september 2018 te Antwerpen
Hou lvast ze data vrij!
3-DAAGS FESTIVAL Hou 09: Dag van de OUDER 15 /Hou 09: Dag van15 de /OUDER alvast 15 / 09:& Dag van de OUDER 16 / 09: Dag voor OUDER KIND 16alvast / 09: Dag voor OUDER & KIND deze data 16 / 09: Dag voor OUDER & KIND 30 / 09: Dag voor de LEERKRACHT 30 / 09: Dag voor de LEERKRACHT vrij! deze data 30 / 09: Dag voor de LEERKRACHT vrij!
9 0 / 0 3 GEL
DE SI N ERPEN A NT W
MAKEMAKE MAKE CHILDREN
CHILDREN MAAK EEN CHILDREN
HAPPY HAPPY HAPPY KWANTUMSPRONG
MET KUNST DAG VAN DE LEERKRACHT 30/09/2018
OOK WELKOM OP HET GEZINSWEEKEND
1 5 /G0VA9N
1 6V/A0N O9UDER
DA DA G K I N D DER & D E O U DE SINGEL-ANTWERPEN
BINNENKORT ONLINE: www.makechildrenhappy.be
BINNENKORT ONLINE: www.makechildrenhappy.be RUIM AANBOD WORKSHOPS, LEZINGEN EN OPTREDENS BINNENKORT ONLINE: www.makechildrenhappy.be
w w w. m akeyo u n g pVAN: e o p l e hVAN: a p py. b e WWW.MAKEYOUNGPEOPLEHAPPY.BE EEN UNIEK SAMENWERKINGSPROJECT NIEK SAMENWERKINGSPROJECT PURE CHILD, HEART BRAIN ACADEMIE, APPLE FOR THE YOUNG SPIRITS, MUZES EN ‘t ZONNEKIND EEN UNIEK SAMENWERKINGSPROJECT VAN:
HEART BRAIN ACADEMIE, APPLE FOR THE YOUNG SPIRITS, MUZES EN ‘t ZONNEKIND PURE CHILD, HEART BRAIN ACADEMIE, APPLE FOR THE YOUNG SPIRITS, MUZES EN ‘t ZONNEKIND
URECHILD
TIMEDIA MAGAZINE
PURECHILD MULTIMEDIA MAGAZINE
PURECHILD MULTIMEDIA MAGAZINE
BEWUST OPVOEDEN, EDUCATIE EN KUNST
E K A M UNIEK DRIEDAAGS FESTIVAL E IEKEEN DRIEDAAGS FESTIVAL ROND HET P LKIND EKINDOHET PROND YO U N G
EEN UNIEK DRIEDAAGS FESTIVAL ROND HET opseptember 15-16 & 30 september 2018 te Antwerpen op 15-16 & 30 2018 te Antwerpen op 15-16 & 30 september 2018 te Antwerpen Hou alvast deze data vrij!
Hou vast e data vrij!
HAPPY!
KIND
09: Dag van de OUDER 15 /Hou 09: Dag van15 de /OUDER 15 / 09:& Dag van de OUDER 16 / 09: Dag voor OUDER KIND 16alvast / 09: Dag voor OUDER & KIND 16 / 09: Dag voor OUDER & KIND 30 / 09: Dag voor de LEERKRACHT 30 / 09: Dag voor de LEERKRACHT deze data 3-DAAGS FESTIVAL 30 / 09: Dag voor de LEERKRACHT vrij!
MAKEMAKE MAKE CHILDREN
CHILDREN CHILDREN
HAPPY HAPPY HAPPY
GEZINS WEEK END
=
1 5 /G0VA9N
DA DER DE OU
+
9 0 / 6 1 N OUDER
A DA G V K I N D &
LOCATIE BRASSCHAAT
3 0V/A0N 9DE
DA G K R A C H T LEER
DE SINGEL-ANTWERPEN
BINNENKORT ONLINE: www.makechildrenhappy.be
BINNENKORT ONLINE: www.makechildrenhappy.be RUIM AANBOD WORKSHOPS, LEZINGEN EN OPTREDENS BINNENKORT ONLINE: www.makechildrenhappy.be
w w w. m a k e y o u n g p e o p l e hVAN: a p p y. b e WWW.MAKEYOUNGPEOPLEHAPPY.BE EEN UNIEK SAMENWERKINGSPROJECT NIEK SAMENWERKINGSPROJECT VAN: PURE CHILD, HEART BRAIN ACADEMIE, APPLE FOR THE YOUNG SPIRITS, MUZES EN ‘t ZONNEKIND EEN UNIEK SAMENWERKINGSPROJECT VAN:
HEART BRAIN ACADEMIE, APPLE FOR THE YOUNG SPIRITS, MUZES EN ‘t ZONNEKIND PURE CHILD, HEART BRAIN ACADEMIE, APPLE FOR THE YOUNG SPIRITS, MUZES EN ‘t ZONNEKIND
RECHILD
MEDIA MAGAZINE
PURECHILD MULTIMEDIA MAGAZINE
PURECHILD MULTIMEDIA MAGAZINE
Pure Child juni 2018
8-PURECHILD 6 | 2018
Pure Child juni 2018
PURE CHILD heeft de Vlaamse kunstenaar Walter Bruneel ontmoet, die graag zijn energetisch werk in ons PURE CHILD magazine wilt delen. Wij doen dit graag, omdat kunstwerken soms zoveel meer vertellen. Voor deze editie doopte PURE CHILD dit werk met de naam:
Creatiekracht Ga als volwassene met je eigen creatiekracht aan de slag.
Kies voor prachtige gedachten die jij in jouw toekomst wilt manifesteren en creëer. Sta in je kracht en gun jezelf het beste. Denk ‘out of the box’! Sta jezelf liefdevol toe om bewust je eigen leven te creëren zoals jij het wilt, zonder vast te willen houden aan wie je nu bent. Je zal aangenaam versteld staan van wat er op je pad komt.
De kracht van de creatie zit in ieder van ons. Het is hoog tijd dat wij hier allen weer mee aan de slag gaan. Eerst en vooral voor ons zelf en op de tweede plaats voor onze kinderen.
Dit is het mooiste voorbeeld dat wij hen kunnen voorleven! Kinderen zijn experts in het gebruiken van hun creatiekracht en mogen hierin veel meer gevoed worden. Vrij van ‘voorkauwen’ en entertainen’.
Creëer samen met je kinderen jullie toekomst, zoals jullie die wensen. Fantaseer, teken, schilder, knutsel, dans, beeld uit, zing en tracht samen volledig te ervaren hoe dat zou voelen !
Creëer je eigen toekomst:
Alles is mogelijk! Meer info: www.waltgraphics.com - walterbruneel888@gmail.com
PURECHILD 6 | 2018-9
Pure Child november 2016
OPVOEDEN
begint voor de zwangerschap
Pure Child juni 2018
Onze
CREATIEKRACHT op kinderen
Elke dag reizen er duizenden beelden door ons hoofd. Welke gedachten heersen in jouw innelijke beeldenlandschap? Wist je dat ze ook verder reizen... en ergens aankomen? Hoe je als ouder/opvoeder denkt over de kinderen die je begeleidt, namelijk mee hun gedrag. Bewust zijn van je eigen gedachten en hun invloed is dan ook een must voor de bewuste ouder. De scheppende kracht van onze verwachtingen In één van mijn lezingen kwam een moeder met het volgende verhaal. Ze deelde het coouderschap met haar ex-partner en merkte dat de resultaten van de toetsen van hun dochter schommelden naargelang ze die week bij haar papa of bij haar mama verbleef. Wanneer ze bij haar papa was, behaalde ze lagere cijfers. Haar papa legde namelijk meer druk op haar prestaties terwijl haar mama er rustiger mee omging. De prestatiedruk van haar papa en de hiermee gepaarde angst die ze ervaarde, maakten dat ze slechter scoorde. Rosenthal en Jackson schreven het boek Pygmalion in the classroom waarin ze experimenten citeren die de kracht van onze waarnemingen en verwachtingen bevestigen. “Ze toonden aan dat het heel goed
mogelijk is de leerprestaties en houdingen van leerlingen in positieve zin te beïnvloeden, louter en alleen door aan de betrokken leerkracht een positief vervalst beeld van de te verwachten prestaties van de leerlingen op te hangen. Hiervoor vervalsten zij de IQtestsresultaten van bepaalde leerlingen. Ze maakten de leerkrachten in het begin van het schooljaar dus iets wijs en op het einde van het schooljaar bleek één en ander nog waar te zijn geworden ook.” Zo deelden ze ook een groep leerlingen met hetzelfde IQ op in twee groepen en vertelden de ene leerkracht dat hij de slimmere leerlingen had gekregen en de andere dat hij de klas met dommere leerlingen had. Nadien bleken de testresultaten een verschil te bevestigden. Zo zien we nog maar eens dat waar wij van uitgaan, het beeld dat we vormen, een enorme invloed heeft op anderen. Het is als een mal die je om die persoon heen vormt en je moet al heel bewust zijn van je eigen potentieel om hier niet door te worden beïnvloed. Dat is dan ook één van onze taken als opvoeders: kinderen bewust maken van wie ze werkelijk zijn, wat hun zielekwaliteiten,
PURECHILD 6 | 2018-11
Pure Child juni 2018
HET DEUGDENSPEL
52 bouwstenen van het karakter
Assertiviteit Bedachtzaamheid Behulpzaamheid Bescheidenheid Concentratie Creativiteit Dankbaarheid Doelgerichtheid Doorzettingsvermogen Eerbied Eerlijkheid Enthousiasme Flexibiliteit Geduld Hoffelijkheid Humor Kracht Leergierigheid Idealisme Integriteit Liefde Matigheid Mededogen Moed Openheid Optimisme
Ordelijkheid Rechtvaardigheid Rekening houden met Respect Samenwerking Tact Tevredenheid Trouw Uitmuntendheid Vastberadenheid Verantwoordelijkheid Verbondenheid Verdraagzaamheid Vergevingsgezindheid Vertrouwen Vreedzaamheid Vreugde Vriendelijkheid Vrijgevigheid Weerbaarheid Wilskracht IJver Zelfbeheersing Zelfvertrouwen Zorgzaamheid Zuiverheid
© 2014 Uitgeverij ACT on Virtues - Vormgeving Annelies Wiersma i.s.m. ouderorganisatie OUDERS & COO en Studio Bajo
wat hun levenstalenten zijn en ook wat hun groeizone’s zijn. Vanuit zachtheid en aanvaarding over hoe het levensplan in elkaar zit. In alle eerijkheid en zonder prestatiedruk, zodat ze kunnen herkennen welk beeld bij hen past en welk niet. Zodat ze hun eigen weg bewandelen en niet de onze. Zodat ze kunnen zien dat ze mooie wezens zijn en schoonheid in zich dragen. In de huidige westerse maatschappij wordt immers veel te
12-PURECHILD 6 | 2018
veel druk gelegd op presteren, uitblinken en oordelen, waardoor er te veel op hun tekortkomingen en fouten wordt gefocusd.
Kan jij het kind telkens weer vol nieuwe mogelijkheden zien? Dat is jouw creatieKRACHT! Probeer maar eens samen te werken met een collega die een hekel aan je heeft. Ook al toont die het niet, toch zal je voelen dat het wringt. Het zal naar alle waarschijnlijkheid op zijn minst een moeilijke samenwerking zijn en vermoedelijk zal je onbeholpen overkomen of meer fouten maken dan anders. Vraag jezelf eens af: wanneer ik iemand tegenkom of terugzie, zie ik eerst de problemen of eerst de kwaliteiten? Waar ligt je focus? Blik eens terug op de voorbije 48 uur. (Pauze, even je ogen sluiten en echt doen!) Heb je teruggedacht aan de problemen of aan de mooie momenten? Als ik bij elke cliënt zou focussen op diens gebreken, angsten en beperkende mentale patronen, en enkel hiermee bezig zijn, dan zou ik erg zware dagen hebben. Maar onder die angsten en emoties zie ik telkens weer de werkelijke kracht, wat hij of zij in zich draagt en naar op zoek is. Daaruit bestaat het voornaamste deel van mijn behandelingen en gesprekken: het licht van de ziel aanraken en oplichten, zodat het terug kan ingeademd worden.
Liefde als straf Bij de Babembastam in Zuid-Afrika bestaat een bijzonder mooie traditie wanneer iemand zich zich misdraagt of onaanvaardbare dingen doet. “De persoon in kwestie wordt naar het centrum van het dorp gebracht en omringd door alle bewoners. Iedereen begint dan elk om beurt, ongeacht zijn of haar leeftijd, hardop tegen de beschuldigde te praten en somt alle goede dingen op die deze in zijn leven heeft gedaan. Alle mooie gebeurtenissen en positieve ervaringen worden in detail en met nauwkeurigheid opgeroepen en verteld. De
Pure Child juni 2018
beschuldigde wordt gewezen op zijn positieve eigenschappen, op zijn goede daden en sterke punten, en zijn vriendelijkheid en behulpzaamheid worden zorgvuldig en uitvoerig gereciteerd. Deze healingceremonie duurt vaak meerdere dagen en houdt niet op tot iedereen is uitverteld over alle positieve dingen die over de persoon in kwestie is verzameld.”
In-beelden: het beeld in je oproepen Kinderwens: Gebruik je creatiekracht om het moeder-/vadergevoel in je op te roepen. Voel de oermoeder/-vader in jezelf. Zwangerschap: Gebruik je creatiekracht om je in te beelden dat je kindje gezond is, dat zijn lichaamsdelen en organen zich goed gevormd hebben, dat het een sterke baby is. Absorbeer mooie beelden, omring jezelf met zachtheid en schoonheid, luister naar muziek die je bijzonder raakt, dans in verbinding met je kindje. Wens hem vreugde, dankbaarheid, liefde, vervulling, enz. toe door deze gevoelens in jezelf op te roepen en door ‘te sturen’ naar je groeiende baby’tje. (Voor meer en uitgebreidere tips, zie ook vorige artikels.) Wees echter attent op het projecteren van verwachtingen die je kind moet inlossen, zoals jouw verloren gewaande dromen. Ouderschap: herken en erken de kwaliteiten van je kind, zodat het talenten kunnen worden. Wanneer je kind je irriteert of zorgen baart, kan je in stilte twee dingen doen: kijken naar wat het spiegelt en actief je gedachtenlandschap herscheppen met positieve gedachten over je kind.
Weet dat wanneer je kind zich misdraagt of moeilijk doet, het eigenlijk een vraag is om aandacht en liefde. Leraren: Heb je een moeilijke leerling in de klas? Zet hem/haar eens extra in de kijker door zijn/haar positieve kanten te belichten, maak een talentenbord,... en zet niet enkel de doe-kwaliteiten, maar vooral de deugden in de kijker. Dit kan bijvoorbeeld ook met deugdenkaartjes.
Partners: Hoeveel van je gedachten over je partner besteed je aan ergernissen en hoeveel aan appreciatie? Jezelf: Hoe vaak denk je over jezelf: dit kan ik niet/dit zal ik nooit kunnen/dat is niets voor mij/...? Elke keer vorm je opnieuw die mal om jezelf, waarbij je je verwachtingspatroon aan jezelf bevestigt. Zie jezelf eens in een nieuw daglicht, houd je voor dat het je vroeg of laat wél zal lukken en gebruik je verbeeldingskracht waarbij je een beeld schept van je nieuwe ik en in elke cel voelt hoe dat zou zijn. Kathlien Bridoux Bronnen: Experiment leerkrachten: https://www.klasse.be/archief/ het-effect-van-de-glazen-bol/ Babembastam: https://www.tijdschriftpositievepsychologie.nl/casussen/straf , Beschreven in het boek ‘Contact: The First Four Minutes’ van Leonard Zunin, Ballantine Books, 1979 Deugden: http://www.deugdenkaarten.nl/ index.php/109/gratis-downloads
Kathlien Bridoux - www.Innata.be Kathlien Bridoux begeleidt koppels van kinderwens tot ouderschap, tijdens de zwangerschap en de opvoeding. Ze is gepassioneerd door prenatale psychologie en hoe ouders en kinderen elkaars leermeesters zijn. Ze vertrok met het verlangen om iets te betekenen voor de kinderen die in deze tijd geboren te worden. Dit doet ze door moeders en vaders te inspireren vanaf de periode van de bevruchting, door ze te ondersteunen tijdens de zwangerschap en inzicht te bieden tijdens het opgroeien van hun kinderen. Ze is doula (geboortecoach) en werkt met bodywork en cranio-sacrale therapie. Ze geeft les in de Puur Kind opleiding, geeft regelmatig lezingen en begeleidt creatieve ouder-kind activiteiten. Kathlien is ook moeder van een zoontje, geboren in 2012. Meer info op innata.be en puurkind.be.
PURECHILD 6 | 2018-13
Pure Child juni 2018
CREATIVITEIT ANDERS BEKEKEN Het woordje “creativiteit” wordt weleens mis begrepen. We denken vaak alleen aan kunst of knutselwerken, maar het is zo veel meer. Creativiteit draait immers niet alleen rond muzikale of andere “kunstige” talenten en om het te stimuleren is meer nodig dan wat teken- en knutselspullen.
C
reativiteit is het gebruik van verbeelding, originaliteit, productiviteit en het vermogen om problemen op te lossen door de situatie op een goede manier aan te pakken. Je moet het dus niet eenvoudigweg zien als een aangeboren eigenschap, maar eerder als een vaardigheid die je kan ontwikkelen. Hoe beter je die vaardigheid bij je kinderen helpt ontwikkelen, hoe creatiever ze zullen worden. En hoewel kunst een veelgebruikt middel is om creativiteit bij kinderen te stimuleren, zijn er veel meer manieren voorhanden.
Draag bij aan de creativiteit van je kind Je hoeft dus geen grootmeester te zijn in één of andere kunstvorm. Sta open voor meerdere oplossingen en laat je kinderen zien dat je flexibel bent en bereid bent om nieuwe dingen te proberen. Wanneer je geconfronteerd wordt met moeilijkheden, toon hen dan dat je het probleem op verschillende manieren kunt benaderen en oplossen. Met andere
14-PURECHILD 6 | 2018
woorden: geef het goede voorbeeld en durf zelf creatief te zijn.
Ongestructureerde speeltijd Ikzelf ben persoonlijk een fan van ongestructureerde speeltijd. Het vraagt als ouder soms een kleine inspanning omdat je je vaste denkpatroon aan de kant moet zetten, maar het werkt. Gun je kinderen dus ongestructureerde speeltijd, waarbij je hen niet onderbreekt, hun spel stuurt of hen suggesties geeft. Vermijd zoveel mogelijk oorzaak- en gevolgspelletjes en corrigeer hun spel niet, tenzij er een duidelijk conflict is. Als je kind zich verveelt, pak dan wat speelgoed bij elkaar, begin een verhaal te vertellen en laat je kind het afmaken. Je kunt bijvoorbeeld wat Playmobilmannetjes neerzetten en zeggen dat ze over de hele wereld reizen. Hun eerste bestemming is bijvoorbeeld Rome. Waar gaan ze vervolgens naartoe? Welke plaatsen willen ze zien? Hoe lang gaan ze reizen? Hoeveel landen gaan ze bezoeken?
Pure Child juni 2018
Creativiteit en fantasie gaan hier hand in hand!
Durven falen Als ouder is het belangrijk je kinderen de ruimte te geven om fouten te maken en te falen. Probeer dit niet te vermijden door dingen zelf te doen of door hen weg te halen van iets omdat je bang bent dat ze zullen falen. Kinderen die bang zijn om te falen of fouten te maken, geraken in hun creatieve proces vaak geblokkeerd. Ze kunnen ook bang zijn om hun eigen werk te beoordelen of te laten beoordelen, maar wat ze nu net moeten leren, is omgaan met kritiek. Deel je eigen mislukkingen met je kinderen. Benadruk hierbij dat het prima was en dat je er iets uit geleerd hebt. Een leuke oefening om grenzen te verleggen, is je kinderen vragen om buiten de lijntjes te kleuren. Laat ze eens een olifant paars kleuren of met een tekening andere ongewone dingen doen en toon hen op die manier dat het helemaal oké is om dingen anders te doen. Stel dat je kind van streek is omdat het een fout heeft gemaakt. Zoek dan creatieve alternatieven om het weer goed te maken. Als je kind bijvoorbeeld een pagina uit een kleurboek scheurt, herstel de scheur dan met stickers of teken om de scheur heen om het in de tekening te verwerken.
Gebruik geen suggestieve vragen Vermijd zoveel mogelijk suggestieve vragen zoals “Dat is een mooie boom, toch?” of “Dat vond je zeker wel leuk?” Stel je in plaats daarvan open door niet-suggestieve vragen te stellen die de creativiteit van je kind stimuleren, zoals bijvoorbeeld “Welke is jouw favoriete boom?” of “Wat vond jij leuk?”
Koester de creativiteit van je kind Moedig de ideeën van je kind aan en onthoud je van negatieve commentaar. Als het een ruimteschip wil bouwen om het heelal te verkennen, moedig het avontuur dan aan in plaats van te stellen dat het onmogelijk is. Werk eventueel samen aan het ruimteproject. Zo leer je je kind nog beter kennen en zal je zien hoe hij of zij denkt en met bepaalde situ-
aties omgaat. Stel je met andere woorden als ouder open om te leren van je kind.
Moeilijk gaat ook Help je kinderen bij het maken van moeilijke keuzes. Door hen vanuit verschillende invalshoeken naar een probleem te laten kijken, kan hun creativiteit gestimuleerd worden. Als ze een moeilijke beslissing moeten nemen, ga dan samen zitten en praat over hun beslissing. Moedig hen aan om elke mogelijkheid in overweging te nemen en de vooren nadelen tegen elkaar af te wegen. Neem de beslissing niet voor je kinderen, maar help hen de juiste keuze te maken door samen de verschillende mogelijkheden te bespreken en vragen te stellen en hen zo aan te moedigen om kritisch na te denken. Je kunt bijvoorbeeld vragen “Wat denk jij dat het resultaat van jouw beslissing zal zijn?” of “Welke voordelen heeft deze beslissing boven de andere?” Je kunt na het nemen van hun beslissing ook samen bekijken hoe het is afgelopen en of ze nog steeds denken dat dit de beste keuze was. Je kunt hen bijvoorbeeld vragen of ze nu nog altijd dezelfde beslissing zouden nemen of niet en waarom. Na het lezen van dit artikel hoop ik dat je als ouder ziet dat creativiteit zoveel meer is dan knutselen en dat je zelf heel veel invloed kunt hebben op de creativiteit van je kind. Ga samen creatief aan de slag. Veel succes! Vanessa Lauwers Bronnen: https://www.nfer.ac.uk/nfer/publications/55502/55502.pdf http://www.handsonscotland.co.uk/flourishing_and_wellbeing_in_children_and_ young_people/creativity/creativity.html# https://www.psychologytoday.com/ blog/the-power-prime/200910/ parenting-decision-making
Vanessa Lauwers - Kindercoach www.tzonnekind.com
PURECHILD 6 | 2018-15
Pure Child juni 2018
Tzolkind Auteur Sandra Bolte: “Zie je kind in een nieuw licht en help hem de beste versie van zichzelf te zijn.“
Een boek waarin je samen met je kind ontdekt wie je bent. Het helpt je op een speelse manier verbinding te behouden met de je kind en met de “Bron”. Daar jonge kinderen van nature leven vanuit deze “Bron”. Ze staan in verbinding met het grote geheel en nodigen ons, volwassenen uit om dit ook weer te doen. Sandra vertelt: De Bron Jonge kinderen leven van nature vanuit de Bron. Gaandeweg raakt deze verbinding verloren. In dit proces spiegelen ze ons, volwassenen, omdat ze niets liever willen dan dat wij onze eigen verbinding ermee weer herstellen. Dit boek geeft in eenvoudige taal en heldere illustraties weer hoe wij bedoeld zijn. De Maya’s hadden een speciale verbinding met de Hunab K’u (de Bron). Vanuit hun oude wijsheid, die in de Tzolkin beschreven staat, is dit boek geschreven. Je geboortezegel Dit prenten-leerboek gaat over de 20 oereigenschappen en 13 scheppingsenergieën die je kind helpen om te leven zoals hij bedoeld is.Wanneer je vanuit jouw scheppingsenergie leeft en de kracht van alle 20
16-PURECHILD 6 | 2018
zonnezegels in je leven geïntegreerd hebt, leef je HEEL en puur. Je hart staat dan open en vanuit je ervaringen (ego) leef je in overgave in het nu. Dit boek maakt je kind bewust van zijn mogelijkheden. Hij leert zijn eigen geboortezegel (kleur, kernkwaliteit en scheppingsenergie) berekenen zodat hij weet vanuit welke kleur hij bedoeld is om te stralen. Daarnaast kan hij ook de geboortezegel van zijn familie of vrienden berekenen zodat hij vanuit meer respect en begrip met ze om kan gaan. Jezelf zijn Elk kind wil zichzelf zijn. Dit klinkt zo simpel, maar is het niet. Wanneer ben je jezelf? Met dit prenten-leerboek zie je jezelf èn je kind in een nieuw licht. Je ontdekt je essentie. Je ontdekt wie je werkelijk bent en wat in jou bekrachtigd wil worden in dit leven. Door vanuit deze zielskracht te leven, ontdek je dat je véél meer bent dan je op school geleerd hebt.
Pure Child juni 2018
Bewustzijn Onze kinderen zijn de toekomst. Binnen veel gezinnen vertonen kinderen aangepast gedrag. Ze willen lief gevonden worden en vinden erkenning wanneer ze presteren. We verwachten veel en kinderen hebben te dealen met een grote hoeveelheid prikkels. Dit maakt dat ze verwijderd raken van hun eigen, pure kern. Wat ze nodig hebben zijn open en bewuste ouders die in verbinding met zichzelf staan. Die ouder dat ben jij! Alle thuiswonende kinderen houden hun ouders een spiegel voor. Ze willen niets liever dan dat hun ouders verantwoordelijkheid voor deze spiegel nemen en transformaties in zichzelf toepassen. Hiervoor is het nodig dat ze bewust-zijn en contact met hun binnenwereld maken en meer in verbinding met hun hart komen. Hierdoor kunnen kinderen deze spiegel, die we vaak in de vorm van lastig gedrag zien, loslaten. Wie • Voor kinderen tot en met 6 jaar om door vaders, moeders, opa’s of oma’s uit voorgelezen te worden. • Voor kinderen vanaf 7 jaar om zelf in te lezen en je eigen zonnezegel te ontdekken • Voor ouders, leerkrachten, kindercoaches en andere jeugdprofessionals die zichzelf èn kinderen beter willen leren kennen. Liefdevol bestaan Door op een nieuwe manier naar jezelf en je gezin te kijken, lever je een bijdrage aan een wereld waarin gelijkwaardigheid, liefde en vertrouwen de boventoon voeren. Help je kind authentiek opgroeien in een liefdevol bestaan. Gun hem het behoud van de verbinding met zichzelf. Dit is het eerste boek dat vanuit de Tzolkin voor kinderen èn het kind in jezelf geschreven is.
PURE CHILD krijgt het voorrecht om vanaf nu in elk nummer twee pagina’s uit Tzolkind voor te stellen: Het thema van deze editie =
Het thema van deze editie = ZELFVERTROUWEN
CREATIVITEIT Hierbij hoort de ZONNEZEGEL:
RODE MAAN GELE STER
Hierbij hoort de zonnezegel:
E
Meer over Sandra Bolte: http://www.tzolkind.nl/ Dit boek is te verkrijgen bij: http://www.tzolkind.nl/product/ prenten-leerboek-tzolkind/ Trainingen: http://www.tzolkind.nl/trainingen/ Je kan haar horen op: https://www.youtube.com/ watch?v=ULmxMunaEno Je kan haar zien praten over de zonnezegel witte hond https://www.youtube.com/ watch?v=6hRJrBFL_pY
PURECHILD 6 | 2018-17
Gele Ster tzolkind
Daar is de Gele Ster. Zijn licht zie je echt al van heel ver. Hij wil heel graag met anderen samen zijn.
20
Mooie dingen maken, dat vindt hij reuze ďŹ jn.
T O V E R S P R E U K
Ik laat alles en iedereen stralen
18-PURECHILD 6 | 2018
21
tzolkind
O
nze dochter Zonneke gaat overal mee naar toe. Of het nu lezingen zijn, of beurzen, interviews of researchreizen. Maar vooral op beurzen is ze helemaal gek. Je kunt haar niet gelukkiger maken dan door te zeggen dat we ‘binnenkort weer een beurs’ hebben. Ze kent ze allemaal inmiddels. De Levenskunstbeurs, de Onkruidbeurs, de Paravisiebeurs, en de Happinez beurs. Op zo’n beurs hebben we ook geen kind aan haar. In haar eentje loopt ze van kraampje tot kraampje, kletst met alle markthandelaren, kijkt haar ogen uit bij al die fonkelende geneeskrachtige edelstenen, doet vrolijk mee met Biodanza workshops, en dan hangt ze weer ergens zwevend in de lucht op de voeten van een yogaleraar. Sinds kort wilt ze ook altijd haar ‘eigen standje’. Haar eigen winkeltje waarvoor ze iedere keer een nieuwe actie bedenkt. Tijdens de onkruidbeurs had ze een schaal vol met zand meegenomen, waarin ze haar eigen orakelspreuken - op afgescheurde stukjes papier in haar beste meisjeshandschrift geschreven -had verstopt. We zagen allemaal volwassenen in haar zandbak graaien, en glunderend opleven bij de zonnige boodschappen. “Wanneer je boos bent, lach dan even, dan gaat het een stuk beter” of “zorg niet alleen goed voor een ander omdat je ook voor jezelf moet zorgen.…” of “got zit in je hart …”.
Geert Kimpen vertelt: “ZONNEKE IN ACTIE” 20-PURECHILD 6 | 2018
Op de Happinez beurs had ze een nieuwe actie bedacht. Tussen alle chique, eigentijdse standjes in, zat zij bij een kartonnen doos waarin ze allemaal boeken gegooid had. In grote letters had ze opgeschreven dat mensen voor 20 cent mochten raden hoeveel boeken er in de doos zaten. Ze kon haar pret niet op dat niemand door had dat ze een valse bodem in de doos had gemaakt, waardoor er veel minder boeken in zaten, dan je op het eerste gezicht zou denken. Toen ze op deze manier een paar
Pure Child juni 2018
euro bij elkaar had gesprokkeld, vond ze het tijd voor de prijsuitreiking. Saskia was er het dichtste bij geweest en kreeg dus ook een uitgelaten Zonneke op haar antwoordapparaat die haar vertelde dat ze de gelukkige winnares was geworden. De prijsuitreiking werd een grote happening waarbij Zonneke trots het boek dat de winnares gewonnen had, signeerde. Ze bedenkt sowieso dagelijks acties. Wanneer ze op mijn kantoor weer om papier komt vragen, weet ik al hoe laat het is. Geconcentreerd tref ik haar dan even later aan de keukentafel waarop ze weer de nieuwe regels aan het schrijven is voor wat ze dan weer bedacht heeft. Het zijn zovele acties, dat ze ons zelfs wel eens ontgaan. Onlangs vertelde de boekhandelaar in de straat, dat hij zo trots was op de prijs die Zonneke haar had uitgereikt. “Prijs,” vroeg ik, “welke prijs?” Het bleek dat ze alle winkels in onze straat bezocht had, de plus- en minpunten had opgeschreven, en dat de boekhandel was uitgeroepen tot de beste winkel van de straat door haar. Ze had er een heus diploma voor uitgeschreven, dat ze aan de goede man was gaan uitreiken, die meteen trots met haar geposeerd had voor de foto die in de etalage werd opgehangen. Omdat ze het toen voor de andere winkeliers zielig vond, was ze ook aan hen troostdiploma’s gaan uitreiken. Via andere mensen kregen we te horen dat Zonneke een gitaarconcert had gegeven op het pleintje (na haar eerste gitaarles) of koffie had uitgedeeld op het koude stations perron. Wij kijken niet meer zo snel ergens van op. Van verlegenheid bij volwassenen heeft ze gelukkig geen last. We waren eens te gast bij het radioprogramma Spijkers met koppen, en werden in café Florin verwacht in Utrecht. We mochten in een bovenkamertje wachten en een broodje eten in afwachting van het interview. Even later liep Wouter Bos het wachtzaaltje in. Onmiddellijk begon Zonneke hem te vertellen dat hij zomaar een broodje
mocht pakken in deze kamer en er niet voor hoefde te betalen. Toen hij dat niet onmiddellijk deed, bleef ze hem overtuigen dat ze echt gratis waren, en ook nog eens bijzonder lekker. Bos wilde wat terug zeggen maar kreeg er geen speld tussen en zo snoerde ze de toenmalige vice eerste minister de mond. Soms vragen mensen of het niet vermoeiend of zwaar is voor zo’n kind. Ik denk dan dat het altijd zo bedoeld is geweest. Dat volwassenen en kinderen samen leefden en samen optrokken. Moeders droegen hun kind op hun rug, wanneer ze op het land gingen werken. Vaders namen hun zonen mee op jacht. Is het niet raar dat vele kinderen niet eens weten welk beroepen hun ouders precies uitoefenen? Er zijn zelfs ouders die hun kinderen niet mee op vakantie nemen, omdat ze daar toch niets aan hebben en het voor hen zo vermoeiend zou zijn. Hoe kunnen we kinderen zo buiten ons eigen leven houden? Kinderen zijn altijd welkom bij mijn lezingen, en je kunt mij niet trotser maken dan wanneer een puber me vertelt dat hij mijn boek voor zijn literatuurlijst heeft gekozen. En niet alleen kinderen worden wijzer van de omgang met volwassenen, maar wanneer wij volwassenen werkelijk luisteren naar wat kinderen ons te vertellen hebben, zouden we vaak met onze mond vol tanden staan. Zoals bij mij toen Zonneke gisterenavond voor het slapen gaan, vroeg: “Papa, is God altijd God geweest, of was hij ook iemand anders in zijn vorige leven?”
Meer info: www.geertkimpen.com Bestsellerauteur van: De Kabbalist De geheime Newton De prins van Filettino Stap voor Stap van wens naar werkelijkheid Maak Goud van je leven
PURECHILD 6 | 2018-21
Pure Child juni 2018
GELUKKIG ZIJN
I
k hoor bij deze woorden het lied van Raymond Van het Groenewoud: “Gelukkig zijn, daarvoor wil ik alles geven...” ‘Gelukkig zijn’ dat telt voor groot en klein.
Leo Bormans, schrijver van ‘The world book of Happiness’ en tevens de ambassadeur van Geluk en Levenskwaliteit, bracht voorbije jaren prachtige boeken voor volwassenen en voorleesboeken voor kinderen uit. De twee vorige jaren hebben wij in ons PURE CHILD magazine hiervan heel wat tips mogen delen uit het voorleesboek: “ GELUK voor kinderen “. En hebben wij Leo Bormans als inspirerende spreker mogen ontvangen op ons eerste PURE CHILD symposium.
In dit nieuwe jaar 2018 mogen wij de tips uit zijn opvolgboek: “GELUK voor kinderen: VRIENDSCHAP “ weerom delen. Dit voorleesboek is bedoeld voor kinderen tussen de 4- en 12 jaar. De geluksvogels nemen ons weerom mee op hun avontuur.
22-PURECHILD 6 | 2018
We volgen 10 vogels die telkens een nieuwe eigenschap ontdekken van goede vrienden: • elkaar aanmoedigen, • vriendelijk zijn, • SAMENWERKEN • elkaar helpen, • nieuwe vrienden maken, • samen leuke dingen doen, • je veilig voelen bij elkaar, • graag samen zijn, • openstaan • elkaar aanvullen.
Pure Child juni 2018
De vogels bestaan echt en vertonen meestal ook in het echte leven eigenschappen die in het verhaal aan bod komen. Elk verhaal in dit boek, is een kans om samen met kinderen te hebben over de ingrediënten van oprecht geluk en warme vriendschap. Goede vrienden hebben en een goede vriend zijn, is belangrijk voor een gelukkig leven. Leo Bormans laat het duidelijk horen in al zijn lezingen en workshops:
“Het is belangrijk dat kinderen leren om gelukkig te zijn. Ook al kunnen wij volwassenen, vaak meer leren van de kinderen, dan zij van ons. Opvoeden zou standaard als doel moeten hebben; het vormen van kinderen die gelukkig zijn” In PURE CHILD geven wij in elke nieuwe editie alvast één tip en één opdracht. Veel vriendschapsgeluk, Magdalena Troch Ontdek alle boeken op de website : www.degeluksvogels.com
TIP 3: Vrienden werken samen OPDRACHT: • Vertel aan je kind met wie jij goed kan samenwerken. Maken jullie soms ook wel ruzie? En ja, hoe lossen jullie dat op? • Maak samen met je kind een gek verhaal. Ieder mag om beurten een zien zeggen die voortbouwt op de vorige. Begin met: “ “ Ik eerst! Ik eerst!” Benieuwd hoe dit afloopt! • Speel een gezelschapsspel. Leer je beurt afwachten. En word niet boos als je verliest. Het is maar een spel en we zijn even goede vrienden.
PURECHILD 6 | 2018-23
Pure Child juni 2018
RUBRIEK: OUDERS AAN HET WOORD
OPVOEDEN VANUIT HET HART
Mijn 2 dochters, Jackie van zes en Florie van bijna vijf, leren in deze westerse wereld al heel vroeg dat ze vanalles moeten. Kinderen moeten op tijd naar bed, mooi leren schrijven, binnen de lijntjes kleuren, recht kunnen knippen, stil zitten, met hun mondje dicht eten, niet te veel op de I-pad zitten, met twee woorden spreken, niet morsen, niet snauwen, elkaar zeker geen pijn doen… Allerlei ‘moetjes’, dag in, dag uit. Ze leren beslissingen te nemen en doelen te stellen vanuit hun verstand. Dat zorgt ervoor dat veel kinderen weinig tijd kunnen besteden aan hoe ze zich voelen. En dat, terwijl in het voelen de sleutel zit tot overvloed op elk gebied, zoals gezondheid, relaties, zingeving…
D
aarom vinden mijn man en ik het zo belangrijk om bewust op te voeden en hen vanuit hun hart, vanuit hun buikgevoel te laten leven. We vinden het essentieel dat onze dochters ook gewoon ‘kind’
24-PURECHILD 6 | 2018
kunnen zijn. Een kind morst weleens, springt graag in een plas, maakt rommel, speelt met eten… Uiteraard hebben onze meisjes regels en geven we ze discipline mee. Maar opvoeden is voor ons veel meer dan dat. Bewust opvoeden is voor ons luisteren naar
Pure Child juni 2018
onze kinderen, authentiek zijn, hen erkenning geven en hen als gelijkwaardig beschouwen. We gaan met onze kinderen vaak de natuur in. Tegenwoordig leven ze zelfs quasi buiten, waar ze in contact komen met de basis en ze al hun zintuigen optimaal kunnen gebruiken.
heeft me ooit gezegd dat door het stellen van suggestieve vragen kinderen al van jongs af aan pleasegedrag gaan vertonen. “Is het lekker?” Om mama niet teleur te stellen, zullen ze “Ja” zeggen terwijl ze zichzelf niet hoeven te verloochenen.
GEZOND ETEN
AUTHENTIEK ZIJN
We zijn heel erg met voeding bezig. We eten gezond, hoofdzakelijk biologisch en rekening houdend met onze voedselintoleranties. In onze huidige maatschappij is dat een hele uitdaging. De eerste levensjaren van de meisjes slaagden we erin om ze zo goed als suikervrij te laten eten, waarbij ik het heb over geraffineerde suikers. Maar naarmate ze ouder werden, ging dat moeilijker. Op verjaardagsfeestjes, tijdens play-dates, bij familie en vrienden kwamen ze er sowieso mee in aanraking en once you’ve tasted the evil… Daarom hebben we nu een 75 %-regel. Vijf dagen op zeven eten we helemaal hoe het volgens ons hoort: suikervrij, biologisch, amper tarwe, veel groenten en natuurlijke vetten, geen lactose of industrieel bewerkt voedsel en E-nummers, en kleurstoffen en frisdranken zijn uit den boze. Het is niet zo dat we tijdens het weekend total loss gaan, maar we laten bepaalde verleidingen toe. Op restaurant mogen de meisjes al eens frietjes of een ijsje. Als we zondigen, gaan we voor kwaliteit. Het is beter dat ze een vers ambachtelijk ijsje eten dan een gefabriceerde kleurstof-ijslolly. Voor veel lekkernijen zijn er trouwens gezonde alternatieven. Wij maken samen met de kinderen zelf onze ijsjes van vers fruit. Pannenkoeken ten huize Marynen zijn speltpannenkoeken met ahornsiroop of cocosbloemsuiker. Ook lekker!
Authentiek zijn vinden we extreem belangrijk. Mijn man en ik tonen onze gevoelens aan onze kinderen. Mama kan weleens verdrietig zijn en dan leg ik ook uit waarom. Als ik zenuwachtig en moe ben en de kinderen zijn lastig, durf ik weleens te hard uitvliegen. Achteraf excuseer ik me. Ik leg dan uit dat mama een zware dag heeft gehad met tegenslagen op het werk, dat ze vermoeid is en dat ze daarom net iets te hard schreeuwde. Zo leren ze begrip opbrengen. En als wij als ouder ‘sorry’ zeggen en onze fouten toegeven, weten Jackie en Florie dat ook zij fouten mogen maken.
LUISTEREN Elk kind wil, net als elke volwassene, gehoord worden. Aandachtig luisteren naar onze kinderen vinden we belangrijk. Kinderen voelen het als je niet écht luistert. We proberen zo min mogelijk suggestieve vragen te stellen, maar stellen open vragen. Als we vragen: “Wat was het leukste dat je vandaag gedaan hebt?” dan krijgen we een beter beeld van de schooldag dan wanneer we vragen “Was het leuk vandaag?”. Iemand
Mijn man en ik zullen nooit de schijn ophouden wanneer er bijvoorbeeld spanningen tussen ons zijn. Conflicten, discussies en ook ruzies horen bij het leven. Later zullen ook zij daarmee moeten leren omgaan. Zelf ben ik opgegroeid bij ouders die amper ruzie maakten, of toch niet waar de kinderen bij waren, waardoor ik conflicten lang uit de weg ben gegaan. Nu besef ik dat af en toe een discussie voeren beter is dan opgekropte emoties. Die duistere emoties mag je heus wel tonen, vind ik. Als je duistere gevoelens zoals boosheid en frustratie afblokt, geraakt je kind tijdens zijn puberteit in de problemen. Als mijn jongste jaloers is op de oudste omdat zij veel cadeautjes krijgt voor haar verjaardag, zal ik dat niet wegwuiven en zeggen dat zij binnenkort ook verjaart en dus niet jaloers mag zijn. Ik erken het jaloerse gevoel, zij mag dat voelen en ik zal eerder zeggen: “Ik begrijp dat. Ik ben ook jaloers. Ik zou vandaag ook veel cadeautjes willen krijgen.” Zo weet mijn dochter dat het toegelaten is zich zo te voelen en zal ze er hopelijk op latere leeftijd ook mee kunnen omgaan. Anno 2018 is ‘picture perfect’ zo belangrijk. Ruziemaken mag niet als je kinderen in de buurt zijn, en jaloersheid, boosheid en verdriet
PURECHILD 1 | 2017-25
Pure Child juni 2018
blokken we vaak af, maar we moeten erkennen dat dit bij het leven hoort. ERKENNING We willen dat onze meisjes dicht bij zichzelf kunnen blijven en we hopen dat ze zichzelf nooit zullen verloochenen. Dat doen we door ze te laten ‘zijn’. We begeleiden hen op hun levenspad, laten hen dromen, zullen hen nooit in een bepaalde richting pushen, ook niet als dat iets is wat wij stiekem wensen. Alleen zo kunnen ze volgens ons de beste vorm van zichzelf worden. Als mijn vierjarige zich voor de spiegel staat mooi te maken en de deur niet uit wil zonder een accessoire en een vleugje parfum, dan denk ik: “Moet dat nou echt? We gaan maar naar de supermarkt!” Ze is geweldig veel bezig met zich op te maken, iets wat onze andere dochter en ik soms moeilijk begrijpen. Maar, dit is hoe zij is en dat moeten we respecteren en erkennen. Het gebeurt weleens dat ik over straat of in de supermarkt loop met een prinses en een mega mindy naast me. Iemand anders zou zijn kind misschien omkleden, maar ik heb zoiets van ‘Waarom niet?’
26-PURECHILD 6 | 2018
GELIJKWAARDIG Ook naar hen luisteren is cruciaal. Onze dochters krijgen inbreng en we geven hen verantwoordelijkheden. Ze moeten al zoveel op school en in hun nevenactiviteiten en overal moeten ze volgen wat hen opgelegd wordt. Wij vinden het belangrijk hen het gevoel te geven dat zij ook iets in de pap te brokken hebben en dat ze eigen keuzes mogen maken, zoals bijvoorbeeld over wat ze willen aantrekken of wat we gaan eten. Je geeft hen twee opties waar jij achter staat en laat hen beslissen. Zo stuur je hen een beetje, maar krijgen ze het gevoel gelijkwaardig te zijn en weten ze dat hun mening wordt geapprecieerd en van waarde is. Ook wij leren van hen. Soms kan ik naar mijn jongste kijken en denk ik: “Was ik nog maar zo zorgeloos, kon ik maar zo goed loslaten, kon ik de wereld rondom mij maar laten ontploffen en me zo goed focussen als zij.” De oudste haar vrolijkheid en enthousiasme werken zo aanstekelijk. Van haar positivisme leer ik elke dag. Mijn kinderen leren niet alleen van mij, ik leer ook van hen. Ze zijn mijn beste spiegels.
Pure Child juni 2018
CREATIVITEIT STIMULEREN In onze huidige maatschappij staat spelen erg onder druk van doelgerichtheid. Kinderen moeten nog weinig zelf vormgeven, de doelen zijn al voor hen vastgelegd. De ruimte voor fantasiespel neemt af: kinderen kunnen steeds minder zomaar wat gaan aanmodderen of uitproberen in de fantasiewereld die ze zelf gemaakt hebben. Maar waar blijven onze kinderen dan met alle gevoelens die de grote wereld in hen oproept, vraag ik me af. We vinden het bijzonder belangrijk dat onze meisjes met vallen en opstaan zelf hun weg zoeken en dat ze op ontdekkingstocht gaan naar hun talenten. We proberen ze vrij te laten en hen zo min mogelijk op te leggen. Hen vrij laten in hun spel is essentieel. Dat houdt in dat ze rommel maken en dat moet je echt loslaten. Kinderen zullen zelden een doos nemen en zich enkel concentreren op lego. Enfin, bij ons toch niet. Als ze onze tuin omtoveren in een zoo, gaan de lego-, schleich- en duplodiertjes samen met alle pluchen beesten de tuin in. Ze krijgen overal een plekje en wij krijgen een rondleiding van dierenverzorger Jackie en dolfijnentemmer Florie. We gaan dan helemaal mee in hun verhaal en stellen allerlei vragen over de dieren. Hun heksenbrouwsels en fabricaties van magische drankjes zijn hun heerlijkste spelmomenten. Zalig creatief was ook de dag dat ze hun eigen parfums samenstelden van allerlei bloemen om die daarna te verkopen. Onze meisjes hebben een geweldige fantasie en we stimuleren die door hen zelf veel verhaaltjes te laten verzinnen, anekdotes en grapjes te laten vertellen. Een paar keer per week gaan we naar een heuse poppenkastvoorstelling van hen. Soms is het erg
onsamenhangend en worden sprookjes heel anders verteld, maar we proberen er niet tussen te komen, want het is hun fantasie. HET EINDRESULTAAT IS NIET BELANGRIJK Samen zot dansen vinden we heerlijk. Geen danspasjes copy-pasten… Nee, gewoon lekker gek springen en onnozel doen, vaak in ons blootje in de badkamer. Op school leren ze hoe ze moeten dansen, hoe ze moeten tekenen. Thuis mogen ze kiezen hoe ze dansen, hoe ze tekenen en wat ze knutselen. Het komt vanuit hen en er moet niets nagebootst worden, het eindresultaat vinden we niet belangrijk. Het proces van creativiteit, hun vorm van expressie des te meer. Als onze dochters aan het spelen zijn, zullen we hen nooit bruusk doen stoppen. Niets is zo lastig als een mama of papa die zeurt over de rommel als ze midden in hun spel zitten. We proberen ook niet te veel bezig te zijn met tijd, dat levert ons alleen maar stress op. Uiteraard zijn ze op tijd op school en op hun sporten en maken we gedisciplineerd huiswerk na school, maar we trachten ‘go with the flow’ te leven, ons buikgevoel te volgen, in het moment te leven en aan te voelen wat op dat moment het beste is voor hen. We hebben weleens opmerkingen gekregen van vrienden dat Jackie te laat opblijft, dat het niet gezond is. Maar ze heeft simpelweg bitter weinig slaap nodig en waarom zouden we stress creëren rond het slaapgebeuren als ze niet lastig of moe is de volgende dag? Alle opvoedboeken die ik tijdens mijn zwangerschap verslond zijn al lang weggegeven. We doen het op onze manier, elk kind is immers uniek en wij, als ouders, hebben het beste inzicht in onze kinderen.
Ellen Verellen van Apple for the Young Spirits Inspirerende events voor en over kinderen. www.appleforthebrain.be
PURECHILD 6 | 2018-27
Pure Child juni 2018
TIJD om CREATIE te gebruiken om je leven weer eigen te maken Toch wel boeiend hoe creatief en fantasierijk kinderen kunnen zijn, vind je niet? Een stoel is een stoel voor ons maar voor een kleuter kan een stoel van alles zijn. Het kan een eiland, een wolkenkrabber, een berg, het dak van een huis, een bootje op de volle zee, een ladder zijn en ga zo maar door… Terwijl je dit leest vliegen de beelden voorbij je ogen en komen er gedachten binnen. Opgemerkt? Wij hebben beelden aan woorden gekoppeld en omgekeerd en soms kunnen deze héél grappig zijn. Van kleins af aan leren wij onze kinderen dingen te benoemen. We leren ze welk woord juist is en welk woord niet. Maar woorden kunnen vele betekenissen hebben. Zoals bijvoorbeeld een kopje waar je koffie of thee uit drinkt, dit kan je ook de naam ‘tas’ geven en soms nog andere benamingen. Zowel ‘kop’ als ‘tas ‘hebben nog heel wat andere betekenissen. Hier beginnen wij eigenlijk onbewust als ouder de creativiteit af te remmen. Want in en met taal kan je zeer creatief zijn. 28-PURECHILD 6 | 2018
Pure Child juni 2018
B
Daad bij het woord
ij de meeste woorden kan je beelden maken. Wanneer iemand zijn verhaal vertelt, zien we dus vele beelden in ons brein oppoppen. Met andere woorden, we zijn echte beelddenkers. Ook al beweren sommigen dat je dat niet bent. Iedereen is in de oorsprong een beelddenker. Ook al zie je letterlijk geschreven woorden in jouw brein. Een geschreven woord is ook een beeld.
Beelden worden trouwens in jouw hoofd gemaakt. De epifyse of pijnappelklier kan je zien als één met het derde oog. Deze zeer kleine hormonale klier produceert met name melatonine. Ze regelt onze biologische klok en ons slaappatroon en nog meer. Wat interessant is, is dat deze klier je in staat stelt om te visualiseren en te dromen. Je kan je ogen sluiten en je van alles inbeelden of verbeelden. Dit gebruiken we o.a. bij meditatie, wat rust oplevert in je systeem maar het creëert ook geweldige ideeën vanuit jouw systeem. Hier zijn we aan het creëren. Op deze manier kan je contact maken met alles wat is. Het collectieve veld, het goddelijke, de bron of noem het zoals jij zelf wilt. Het start sowieso allemaal in jezelf. Vaak zijn woorden ook nog eens met of aan daden gekoppeld. Bij het uitspreken van een woord ontstaat er vaak een daad of start een een filmpje in ons hoofd. Woorden dragen krachten of daadkrachten in zich. Maar dat kan ons net ook uit onze daadkracht halen. Zo werkt het ook. We kunnen dus ook onze krachten tegen onszelf gebruiken. We springen daar zeer creatief mee om. We zetten deze ervaringen vast met emoties. De ervaring, beelden, emoties, daadkracht en daaraan gekoppelde acties en de beelden zorgen ervoor dat het trauma’s worden die je koppelt aan je systeem. De beelden blijven hangen in ons systeem. Deze ervaringen en beelden kunnen ons in stroom brengen of net de stroom blokkeren. We zijn zeer creatief in het programmeren van ons systeem maar ook in het zoeken naar manieren om te over-leven.
De kracht van woorden achter beelden en daden Iedereen maakte het wel eens mee dat je bevroor, blokkeerde of vluchtte in een bepaalde situatie. Nu is de kans vrij groot dat je deze ervaring niet goed verwerkt hebt en dat het nog steeds diep geborgen in je vast zit. Ook de reactie van de ander die naar jou gericht was, zorgde vaak voor een inbreuk op jouw manier van zijn. Het is natuurlijk belangrijk dat wij van deze toestanden leren. Meestal leren we echter om steeds dezelfde reactie te blijven herhalen zodat dezelfde reactie steeds sterker wordt, m.a.w. de impact van een bepaalde situatie kan vaak héél groot zijn. Je pakt het vaak letterlijk in. En uiteraard gebeurt ook veel op het onderbewuste niveau. Deze situaties uit het verleden zijn een probleem die een trauma of blokkade geworden zijn. Je past je aan om dit nooit meer te hoeven mee te maken. Maar voor je het weet, komt er een variant van dit probleem in je leven opdagen. Zo groeien traumatische ervaringen uit tot een echt voelbaar probleem. Het innerlijk gevoel hebben dat je een slachtoffer bent, is hier vaak een logisch gevolg van. Gelukkig kunnen we ook de boel in ons systeem omkeren. Wanneer we dit doen zonder het probleem op te ruimen dan kunnen we in een vechtmodus terechtkomen. Een innerlijk conflict dat je soms ook letterlijk buiten jezelf kunt ervaren. Partner conflicten of conflicten met je kinderen, op je job, met de buren enz. Revolteren of ergens radicaal tegen ingaan en dus letterlijk dwarsliggen is een fase die we als kind in onze pubertijd doorworstelen. Maar ook velen onder ons deden net geen pubertijd en bleven gewoon braafjes de volwassene (op) volgen. In of op de weg van het kind naar VOLwassene leren we meestal dat het kind dat je was, zich moest aanpassen aan zijn omgeving. En daar ben je héél creatief mee omgegaan.
Het leven daagt je uit om creatief uit de hoek te komen… Het is moeilijk voor te stellen dat wij nooit gestraft zijn geweest, berispt, op de vingers
PURECHILD 6 | 2018-29
Pure Child juni 2018
getikt, kritiek of commentaar te verwerken kregen van ouders, opvoeders en leerkrachten. Niemand komt hier heelhuids door. Ook al was het gewoon woordelijk, er zat een lading op. Bijvoorbeeld: “Jij kan ook nooit iets goed doen. Wat doe je nu weer?” Dit zijn woorden die je als kind binnen slikt/slokt en eigen maakt. De impact, hoe klein of groot deze was, heeft je geraakt of misschien wel gekraakt. Ons brein gaat daar zeer creatief mee om. Het zoekt manieren om te over-leven. Maar toch blijft het op één of andere manier wel in jouw leven. Ook daar kunnen wij als mensen héél creatief mee omgaan. Mensen zijn héél sterk om allerlei mechanismes op poten te zetten om geen pijn meer te moeten voelen. Wonderbaarlijk wat we eigenlijk kunnen, niet? Onze creativiteit stopt eigenlijk nooit. Je moet dus ook zeer creatief zijn om jouw creativiteit te verstoppen. Het lijkt er dan op dat je niet creatief bent maar… begrijp je? Door het ver-stoppen van deze lastige gebeurtenissen hopen we dat ze uit ons leven verdwijnen. Is het daarom dat we vaak verstoppertje speelden in ons kindertijd? Om zo te tonen wat bijna alle volwassenen doen in en met zichzelf? Het wordt tijd dat we ons eerst ontdoen van deze soms zeer lastige ervaringen. En dat we met onze creatiekracht ons eigen leven weer op de baan zetten.
30-PURECHILD 6 | 2018
Kijk naar kinderen, Ze leven hun creativiteit. Ze spelen het in rolletjes uit en fantaseren en dromen erop los. Ze dromen echt nog veel en hebben best wel veel dromen voor de toekomst. Wie van ons doet dit nog? Wie stelt nog doelen voorop om deze te bereiken?
Creativiteit is een zeer sterke kracht Wij kunnen creativiteit gebruiken om een gevoel vast te zetten, wat de meesten onder ons gedaan hebben. Want geef toe, we zijn toch héél creatieve wezens om onszelf in de nesten te werken? Maar we kunnen creativiteit gebruiken om ons van het gevoel te bevrijden en ons leven opnieuw te creëren. Er is voor elk probleem een oplossing. Echter zoeken we soms te “letterlijk” naar iets om de zorg weg te nemen. De grootste ont-dekking van een probleem is de manier hoe wij ernaar kijken en hoe we er mee omgaan. Want de oorzaak van een probleem ligt vaak veel dieper in ons verstopt dan wat het op het eerste gezicht lijkt. Dus is het van belang wanneer een bepaalde problematiek steeds opnieuw in je leven verschijnt, te gaan kijken waar deze is ontstaan. Vaak ben je hierin gewoon een kopie van jouw voorbeelden. De voorbeelden die je had in jouw kindertijd en opvoeding. Hiervan moeten we ons eerst goed bewust worden en daar is in zekere zin een dosis
Pure Child juni 2018
moed, actie en daadkracht voor nodig. Toch is dit de echte weg om uiteindelijk verlost te worden van de wederkerende obstakels in ons leven. Wanneer we onze creatiekracht hierbij gebruiken, zijn we in staat ons hiervan te ontdoen. We kunnen dus letterlijk onszelf bevrijden en ont-koppelen van alles wat eigenlijk niet van ons is maar wat we op een zeer creatieve manier eigen hebben gemaakt.
Creatief jezelf te slapen leggen Als kind was ik extreem creatief. Ik kon van heel veel dingen iets anders maken. Ik knutselde veel gezichten of poppen met materiaal die de meesten onder ons gewoon in de vuilbak kieperden. Ik ben dan ook niet voor niets kleuterleider geworden en ik ben me later verder gaan ont-wikkelen in ont-dekking van wie ik ‘echt’ ben. De kleuters en het werken met kinderen heeft de hele werking van wat we kunnen als kind, in mij wakker gemaakt. Het veiligheidsgevoel ontbrak me echter om mijn pure zelf te zijn of moet ik zeggen te blijven. Het leek alsof een deel van mij in slaap gewiegd was. Nu kan ik dat allemaal veel beter zien en begrijpen. Ik ben me zeer hard gaan aanpassen om erbij te willen horen. Ik heb dus mijn creativiteit gebruikt om een andere versie te maken van wie ik eigenlijk was. Daar ik eerst héél hard buiten mezelf moest leren leven, werd ik me ook alles directer en ervaringsgewijs gewaar van dat waarop ik me had gefocust. Door me zo hard op die buitenwereld te richten, ging mijn binnenwereld in slaapmodus. Ik was voornamelijk diegene die mezelf en al mijn mogelijkheden te slapen legde! Als ieder van ons dit plaatje bij zichzelf kan opleggen en afspelen, dan kunnen we vanaf nu beslissen om het anders doen. De film voor eens en voor altijd ontladen en in ons voordeel gebruiken.
Creativiteit moet stromen Een kraan kan je zo hard dichtdraaien dat er geen enkele druppel meer lost. Wil dit dan zeggen dat er geen water meer in die kraan zit? Neen, er zit gewoon een blokkade op en zo kan er geen druppel meer uit. Welke kraantjes hebben wij allemaal afgesloten
en dicht gedraaid? Zodat er vanalles in ons systeem ging vastzitten? Geen stroom meer kreeg? Elk probleem wil echter graag een oplossing vinden. Het wil ‘gelost’ worden. Het wil ontward worden uit het kluwen, de knoop met zichzelf en terug vrij kunnen stromen. Dus laat ons zorgen dat de creatieve oplossingen mogen stromen… Maak van problemen of zie problemen als ‘avontuurlijke uitdagingen’. Je kan ze oplossen met de kracht van jouw creativiteit. Vergeet niet dat het leven steeds doorstroomt. Het leven brengt deze uitdagingen op ons pad omdat wij kunnen groeien in wie wij ‘echt’ zijn, ze brengen ons dichter naar onszelf toe.
Conclusie: Wees bewust als opvoeder welke woorden je gebruikt bij een conflict, probleem, obstakel met je kind. Probeer deze moeilijkheden, spanningen als uitdagingen te bekijken waarmee je op een creatieve manier samen een oplossing kan vinden. Maar begrijp dat het kind geblokkeerde energie van de volwassene leven in blaast. Ze tonen ons wat er in onszelf mag stromen of wat er geblokkeerd zit in ons. Ja, dit is een uitdagende creatie! Yves Boone www.b-one-coaching.be B-One-Coaching.be is er gedreven en bedreven in om deze missie in de wereld te zetten. Vandaag kom ik ook nog eens in jouw wereld binnen. Misschien is dit voor jou de eerste keer. Of volg jij me al langer? Het leven zit vol keuzes en ook jij kan kiezen om echt te leven. B-One start nieuwe B-OneCoach-opleidingen. In september 2018 start GROEP 4 in Antwerpen en GROEP 5 in NEDERLAND. Dit is de eerste groep in Nederland, want ook daar zit een ongelofelijk groot potentieel dat wakker wordt. Die voor het echte leven kiest! Daarnaast starten ook de B-One-Teacher groepen op én ook de B-One-Parent-training. Je kan ook in een persoonlijk ME-traject stappen of deelnemen aan de WE-momenten. Wil jij daar meer over weten? Ont-dek B-one en alle mogelijkheden hier :-)
PURECHILD 6 | 2018-31
Pure Child juni 2018
Joepi
e!
“Mijn ouders begrijpen mij NU eindelijk...”
Word jij de volgende B-One-Parent? www.b-one-coaching.be www.b-one-coaching.be 32-PURECHILD 6 | 2018
Pure Child juni 2018
20 tips
om de creativiteit van kinderen te stimuleren: 1.
Geef een kind de ruimte om te experimenteren en te ontdekken in een uitdagende omgeving.
2. Zorg voor veel materialen om mee te
11. Laat een kind zichzelf zijn en vergelijk hem niet met anderen.
12. Reageer positief op creatieve ideeën van een kind
experimenteren. Dit kunnen kosteloze
13. Keur iets niet gelijk af, maar stel vragen als:
materialen zijn, zoals bijv. lege doosjes.
Waarom zo? Waarom kies je voor die kleur?
3. Wees niet bang voor troep in je huis. (Ruim nadien samen op)
4. Laat kinderen met verschillende materialen tegelijkertijd spelen.
14. Laat een kind dagdromen. 15. Zorg voor een plekje waar je kind
alleen kan zijn (om te dagdromen).
16. Gebruik humor en doe eens anders dan anders.
5. Toon interesse in wat een kind heeft gemaakt. 17. Laat een kind veel bewegen (buiten). De En krijg daarbij ook oog voor het creatieve proces.
6. Moedig een kind aan zelf te beslissen. Geef een kind tijd om ergens over na te denken.
8. Laat een kind zijn eigen mening vormen. 9. Geef een kind de ruimte om fouten te maken. 10. Neem een kind en zijn ideeën serieus.
meeste creatieve ideeën ontstaan dan.
18. Geef een kind de ruimte om zich te vervelen: de creativiteit wordt dan juist geprikkeld.
19. Stimuleer kinderen om op ontdekkingstocht te gaan.
20. Laat een kind regelmatig van niets ‘iets’ maken.
PURECHILD 6 | 2018-33
Pure Child juni 2018
CREATIVITEIT ontwikkelen bij je kind met
TOTEMDIEREN Het begrip ‘totemdier’ komt uit het sjamanisme dat zijn oorsprong heeft bij de natuurvolkeren. Het uitgangspunt van dit artikel is dat het kind zijn psychologische weerstand kan overwinnen door ‘aan de slag te gaan’ met kwaliteiten van zijn lievelingsdier en zodoende bepaalde veranderingen kan bewerkstelligen in zijn gedrag en zelfs intelligentie. Een sjamaan was een soort medicijnman die op een heel creatieve manier omging met ziektes, interne conflicten en relatieproblemen binnen de groep(stam). 34-PURECHILD 6 | 2018
Pure Child juni 2018
D
oor op een speelse manier te gaan tekenen of ‘plakken’, ja zelfs dansen, kan worden bepaald tot welk dier het kind zich het meest aangetrokken voelt en dit is dan meteen de eerste fase van waaruit het creatieve spel kan ontstaan. Eenmaal het enthousiasme gewekt voor een bepaald dier, kunnen we te samen met het kind, op zoek gaan naar afbeeldingen van het uitgekozen dier. Gaandeweg, zal je merken dat een bepaalde kwaliteit van het dier, het kind aanspreekt. Door hier over te praten met kind, zal de geest van het kind zich openen en vind er tegelijkertijd, ook een mooie ‘verbinding’ plaats tussen jullie beiden (ouder en kind).
Kwaliteiten van het totemdier Laat het kind vervolgens op zoek gaan naar meer informatie over zijn totemdier of soms ook ‘krachtdier’ genoemd. Hij kan het leren tekenen of voorgetekende afbeeldingen inkleuren, het dier boetseren…enz. Op deze manier zal het kind op een onderbewust niveau contact maken met de kwaliteiten van het totemdier. Door bepaalde gedragskenmerken van het dier te accentueren en liefst diegene waartoe het kind zich aangetrokken voelt, zoals bijvoorbeeld geduld van de hond of slimheid bij de kat zal hij die zich onbewust willen eigen maken.
Onontgonnen talenten Daar vindt het wonder plaats! Het kind identificeert zich met de essentie van het dier. Een gepest kind kan hierdoor bij zichzelf een verschuiving in zijn karakter teweeg brengen, waar het nooit had durven over dromen en daardoor een oplossing vinden voor het pesten. Door te werken met het totemdier kan het kind onontgonnen talenten in zichzelf ontdekken! Van de schildpad kan het bijvoorbeeld leren om geduld te hebben waar nodig. Er zijn ook krachtdierspelletjes op de markt die toelaten om op een speelse manier kennis te maken met kwaliteiten van krachtdieren.
Tijgerinnen en wolvinnen Voor opvoeders kan het nuttig zijn om met
krachtdieren te gaan werken in het kader van het opvoeden van hun kinderen. Dit gaat immers een creatieve flow op gang brengen die verschillende perspectieven kan bieden in plaats van hyper-rationele ( en soms impulsieve) beslissingen in conflicttoestanden en onwillige pubers. Hoe gaat bijvoorbeeld een wolvin om met haar vechtende en spelende jongen? Wanneer weet een tijgerin dat haar jongen, volwassen zijn en vanaf wanneer ze een andere ‘behandeling’ dienen te krijgen. Vanaf wanneer worden haar ‘dochtertjes’ rivales? Kan je daar als opvoeders van leren? Kan je hierdoor inspiratie krijgen als mens? Dat is de vraag die hier wordt gesuggereerd. (RVD)
PURECHILD 6 | 2018-35
Pure Child juni 2018
www.sehoona.be info@sehoona.be
36-PURECHILD 4 | 2016
Pure Child juni 2018
H el en d e teken in g en vo or k in d eren
Scheppende kracht - Volg jouw inspiratie om je dromen waar te maken. Wonderen bestaan echt. Dit is de kracht die alles heeft gecreÍerd in het universum. Ze blijft steeds verder scheppen en herscheppen. Ze inspireert je om creatief bezig te zijn en om te geloven in je dromen. De energie van deze kaart geeft je wat jij als kind of ouder mist in het gezin.
PURECHILD 6 | 2018-37
UNSCHOOLING; de weg naar echte creativiteit
Er is iets geks aan de hand. Ouders, leerkrachten en opvoedingsdeskundigen; ze vinden allemaal dat kinderen te veel prikkels krijgen. En de meeste volwassenen trouwens ook. Qua fysieke arbeid hebben we het veel minder zwaar dan vroeger maar ons hoofd draait overuren. En wat is daar dan zo erg aan Eva? Welnu, zodra we vrij hebben zoeken de meeste van ons gelijk nog meer prikkels op. We slepen onszelf en onze kinderen van de ene naar de andere minutieus geplande activiteit. Op reis moeten we en naar musea en anders wel een of ander festival. Nog snel even een foto plaatsen op Instagram en hup, door naar het volgende pretpark. Voor die 2 middagen dat we per ongeluk thuis zijn, plannen we een feestje met vrienden of we downloaden een of ander kunstzinnig project van Pinterest. 38-PURECHILD 6 | 2018
Pure Child juni 2018
Het belang van creativiteit Hoe meer prikkels, hoe groter de nood om deze te kunnen verwerken, zeker bij hoogsensitieve personen/kinderen. Creativiteit is daarbij super belangrijk. Op het eerste gezicht lijkt het met de ruimte voor creativiteit en fantasie helemaal goed te zitten. Op school zijn er hier en daar creatieve vakken en optredens. Thuis hebben kinderen luxe knutselmaterialen en speelgoed tot hun beschikking. En anders speelt de mama of de papa wel voor taxi en brengt het kind naar dwarsfluitles, een workshop videobewerking of een cursus acrylverf. Kortom, we hoeven niets meer te doen als volwassenen toch?
Minder is meer Nee, niet meer. Maar wel minder. Een heel stuk minder. Zowel op school als in hun vrije tijd volgen kinderen een vastgesteld programma. Het is weliswaar soms een heel leuk programma, maar het is er een vol ‘moetens’. En wat die creativiteit betreft: we zijn gaan geloven dat zolang er maar een klodder verf bij aan te pas komt dat het dan creatief is. Maar de definitie van creativiteit volgens bijvoorbeeld Wikipedia is het “vermogen om iets nieuws te scheppen”. Dus niet het vermogen om een voorgekauwd werkje uit te voeren. Hoe stimuleer je dan het beste dat vermogen om iets nieuws te scheppen? Welke materialen en activiteiten moet je daarbij als volwassenen aanbieden? Goed nieuws, daarvoor hoef je als volwassene precies niets te doen. Want dat vermogen ontstaat niet door nog meer ‘schoolse’ activiteiten te plannen. Dat is niet wat kinderen nodig hebben. Ze hebben juist nood aan ‘unschooling’. Momenten zonder planning. Zonder activiteiten. Zonder moetens. Tijd om zichzelf helemaal te pletter te vervelen.
De nood tot vervelen Uit angst dat kinderen zich zouden vervelen zijn sommige ouders gegroeid tot ware animatieteams. Dat is natuurlijk deels uit eigenbelang. Kinderen die zich vervelen gaan al
snel zeuren. Lastig als je hoofd al vol zit en je nog van alles moet. Dus dan toch maar weer die tv aan, of een extra workshop op de woensdagmiddag. Kunnen wij tenminste onze achterstallige mails wegwerken.
Maar die verveling? Dat is het startpunt van echte creativiteit. Kijk naar peuters en kleuters, die kunnen vanuit niets tot spel komen. Die vinden een tak op straat en een half uur later is dat uitgegroeid tot een spel waaraan de halve straat meedoet en iedereen riddertje speelt. Een achtertuin kan een fort zijn, een tuintafel een kasteelmuur. En zet diezelfde peuter of kleuter eens in het bos. Die kan dan helemaal gefascineerd zijn door een mierenhoop of hele verhalen verzinnen rondom een vogelnest in een boom. Dat pure spel ontstaat juist als er verder niets hoeft, als er volledige vrijheid is om te doen en te verzinnen wat je maar wilt. Je kunt pas tot creativiteit komen als je linkerhersenhelft tot rust komt, en er geen moetens zijn. Dan kan je rechterbrein, dat verbonden is met je hart, op de voorgrond komen en kunnen er zomaar nieuwe creaties ontstaan.
Unschooling Ik noem dat unschooling, omdat het nu juist het tegenovergestelde is van school. Dus geen vastgesteld programma, geen voorgekauwde werkjes. De uitdaging aangaan om niet de leegte voor je kind op te vullen. Laat er ruimte zijn voor verstilling, voor verveling. Of het nu gaat om een hele vakantie of een losse woensdagmiddag: durf eens niets te plannen. Juist dan is er ruimte voor creativiteit en kunnen we onze prikkels kwijt. In de kinderkampen die ik organiseer hebben we naast geplande activiteiten ook veel vrije tijd waarin kinderen zelf kunnen bedenken wat ze gaan doen. Dat is altijd een beetje spannend voor ons als begeleiding. Wat nu als ze niets kunnen bedenken en zich vervelen? Maar als ik na afloop aan de kinderen vraag wat ze het leukste vonden aan het hele kamp zijn het vaak juist die momenten waarop er spontaan iets ontstond. De
PURECHILD 6 | 2018-39
Pure Child juni 2018 momenten die wij niet van tevoren bedacht hadden. Een fantastische plek om aan unschooling te doen is in de natuur. Weg van de computer, tv en gsm. Het is een plek waar zowel volwassenen als kinderen tot rust kunnen komen. En juist daardoor is het ook een plek waar de fantasie van kinderen enorm geprikkeld wordt. Een bos bijvoorbeeld zit barstensvol natuurlijke speelaanleidingen. Het is een plek waar kinderen in alle rust zelf op ontdekking kunnen.
Het vermogen om tot rust te komen Behalve het stimuleren van creativiteit geven we onze kinderen met unschooling nog iets belangrijks mee voor later. Het vermogen om tot rust te komen en niet aan jezelf voorbij
40-PURECHILD 6 | 2018
te gaan. Stress is overal en tegenwoordig heeft menig student zijn eerste burnout al te pakken nog voordat hij aan zijn carrière begonnen is. Het is aan ons als opvoeders om kinderen te laten zien dat we niet constant overal bij hoeven te zijn en alles gezien moeten hebben om een waardevol leven te leiden. Dat je sociaal media niet per se vol hoeven te staan met foto’s van verre vakanties en hippe feestjes. Plan eens een middagje chillen in je eigen achtertuin. Sla op vakantie gerust eens een ‘must-see’ over als je er eigenlijk geen zin in hebt. Alle moetens schrappen en gewoon zijn. Kortom, ontspan. Dan komt het met die creativiteit vanzelf wel goed ;-) Vanuit mijn hart, Eva
Pure Child juni 2018
FAMILIECOACHING & FAMILIE OPSTELLING
3 Pak je destructieve patronen aan 3 Familiebegeleiding bij Rouw en Verlies 3 Herstel het contact tussen Ouder en Kind 3 Evenwicht en Balans in je Relatie(s) 3 Vind je plaats in Gezin, School 3 Krijg inzicht in de verborgen dynamiek van je familie
www.lazulitraining.be/familiecoaching www.lazulitraining.be/familiecoaching
Maak een afspraak voor jezelf, je kind of het ganse gezin voor: 3 scheidings- & relatieproblemen 3 rouw en verlies 3 gebrek aan motivatie 3 gedrags- en of leerproblemen 3 angsten en schoolfobie 3 verslavingen 3 emotionele verwarring 3 ....
CURSUS SENSITIEF, INTUĂ?TIEF KINDEREN BEGELEIDEN
-> 4-daagse cursus vol nuttige tips en handvaten. -> Pak met meer zelfkennis, meer energie en een bewustere communicatie, je frustraties en mogelijke conflicten aan. -> Breng meer flow in je gezin, je relaties, opvoeding, werk en gezondheid. -> Na deze cursus kan je verder groeien in Heart Communication en Lifecoach en Lazuli Kindercoach
3 Jezelf, je kind je familie beter begrijpen 3 Meer verbondenheid voelen 3 Op een mooie manier met boosheid omgaan 3 Meer respect krijgen
3 Onvoorwaardelijke communicatie 3 Groei tot een krachtig zelfbeeld www.lazulitraining.be/cursus-sensitiefwww.lazulitraining.be/cursus-sensitiefintuitief-kinderen-begeleiden intuitief-kinderen-begeleiden
PURECHILD 6 | 2018-41
Pure Child juni 2018
Creativiteit, ontladingsmechanisme en zichtbare scheppingskracht
Ken jij het antwoord op de vraag: ‘Wat vind je op een kerkhof buiten doden?’
42-PURECHILD 6 | 2018
Op een kerkhof vind je een hoop dromen die nooit zijn uitgekomen. Het is bevolkt met een potentieel aan schrijvers, zangers, ruimtereizigers, politiekers, wereldverbeteraars, diepzeeduikers, uitvinders,… die aan hun dromen hun creatieve kracht zijn vergeten toe te voegen’, stelt Les Brown (spreker en schrijver) Is dat wat we wensen voor onze kinderen? Welke impact hebben we als volwassenen op de creatieve uitingen van onze kinderen en jongeren? Geven we hen alle ruimte of beperken we hen?
Pure Child juni 2018
S
tijn werkt als begeleider in een buitenschoolse kinderopvang. De kinderen die hij onder zijn hoede heeft zijn tussen 7 en 11 jaar oud. Jarenlang had Stijn zijn ervaring bijeengesprokkeld in een callcenter voor een groot telecombedrijf tot een burn-out hem in een nieuwe richting dreef. Zijn creatieve aard liet al vroeg van zich horen, maar zijn ambitie om aan de Show Bizz school in Oostende te studeren moest hij al snel afbreken. De weerstand van papa was te groot om er tegen in te gaan. Wat in je zit wil naar buiten. Door de uitblussing enerzijds werd hij anderzijds getrokken door een uitdaging. Hij wou een eigen theaterstuk schrijven. Hij boekte een zaal en negen maanden later werd zijn monoloog ‘Stijn zijn’ geboren. Hij was zijn droom gevolgd en had geput uit zijn ongekende borrelende bronnen om een boodschap over te brengen aan ouders en opvoeders. ‘Ben je je wel bewust wat je aan kinderen vertelt? Ze geloven in Sinterklaas, maar ze geloven ook alles wat je zegt. Ze zijn als een wit blad papier. Als jij er iets opschrijft, nemen ze het mee tot in hun volwassen leven.” Stijn heeft het tot zijn doel gemaakt om de kinderen tijdens de opvang iets meer aan te bieden waardoor hun leven simpeler wordt. Als kind voelde hij zich dikwijls heel blij, danste en sprong hij in het rond op een luidruchtige manier. Zijn verdriet en boosheid uitte hij met dezelfde intensiteit, tot wanhoop van zijn moeder. Hij zag de kinderen met hetzelfde worstelen en besloot via een creatieve aanpak een uitlaatklep voor hen aan te bieden. De kinderen luisteren naar het verhaal van Victor, een jongen van hun leeftijd. Victor heeft een pechdag en alles loopt mis. Hij voelt zich boos, verward en verdrietig. Hij verlangt de hele dag naar een chocoladekoek. Als hij thuiskomt, snelt hij onmiddellijk naar de koekentrommel. Er ligt nog net één chocoladekoek in, maar die blijkt helemaal in stukken gebroken. Op dat moment ontploft Victor. Zijn vader begrijpt het niet en straft hem. Stijn vertelt de kinderen dat ze allemaal een
emotionele ballon hebben en hij toont de ballon van Victor. Elke keer als Victor tijdens zijn pechdag iets meemaakt, blaast hij in de ballon. Victor heeft slecht geslapen. Whffffff. Victor treuzelt en mama wordt boos. Whffffff. Hij moet een lange broek aandoen die hij niet leuk vindt. Whffffff. Mama heeft boter op zijn boterham gedaan en dat vindt hij niet lekker. Whffffff. In de klas krijgt hij als enige een berisping terwijl de ganse klas aan het babbelen was. Whffffff. De chocoladekoek ligt verkruimeld in de koekentrommel. Stijn steekt ongezien een naald in de ballon. BAM. De ballon ontploft. De emotionele ballon van Victor knalt in flarden uiteen. Als Stijn vraagt wie dit herkent, steken alle kinderen hun hand op. De kinderen vertellen honderduit. Maar Stijn geeft hen iets mee. Hoe voel je je daarbij als je zo boos wordt? Had je het kunnen voorkomen en hoe zou je dat kunnen doen? Stijn heeft een boel ingrediënten mee om zoutdeeg te maken. Alle kinderen kneden mee. Dan krijgen ze allemaal een stuk deeg dat ze verder mogen kneden, waar ze kunnen aan trekken en duwen, mee gooien en op stampen. Ze mogen roepen en brullen, kortom lawaai maken. ‘Ik ben boos omdat…’ Niemand maakte een deegpopje. Daarna was de sfeer veel luchtiger. De kinderen wilden de deegbollen mee naar huis nemen. ‘Voor als ik het nog eens nodig heb…’ Enkele meisjes waren heel stil. Eentje vroeg: ‘Het heeft me zo’n deugd
PURECHILD 6 | 2018-43
Pure Child juni 2018
gedaan, maar wat moet ik ermee. Ik ben onlangs boos geweest op mama, maar wat moet ik ermee?’ Door de oefening was haar boosheid bespreekbaar geworden en kon ze naar haar mama toestappen om het te bespreken. ‘De kinderen vragen ernaar’, zegt Stijn fier. ‘Ze worden innerlijk en emotioneel vrijer.’ ‘En de mama’s? “Die vroegen hoe lang de deeg in de frigo kon bewaard blijven en vroegen me naar het recept,’ grapt hij. ‘Je kunt verhaaltjes en oefeningen verzinnen die aansluiten bij jouw stijl en bij de leefwereld van de kinderen, maar enkele ingrediënten (tips) zijn van groot belang,’ verduidelijkt Stijn. • Humor die de kinderen plat doen liggen van het lachen. • De speelse manier waarop je vertelt. • Goed te begrijpen en herkenbare voorbeelden. • Je staat op één lijn met de kinderen • De focus is er pas echt als je hen er NU iets mee laat doen. • De lijfelijke integratie door iets te doen. (Vb. kneden)
Godelieve heeft een heel andere achtergrond. Ze is van vele markten thuis. Ze is criminologe van opleiding, heeft een jarenlange ervaring in lesgeven in Japan. Haar Japanse
leerlingen varieerden van kleutertjes tot volwassenen. Ze heeft een voorliefde voor paarden en zet ze in om tieners te coachen. Ondanks haar ervaring heeft Godelieve rond haar veertigste de lerarenopleiding gedaan. Daar hoorde een stage bij in het vijfde jaar Technisch. Creativiteit bleek er minder vanzelfsprekend dan ze had verwacht. Voor een opdracht in verband met communicatie mochten de leerlingen een vrije werkwijze kiezen en een voorbeeld uit hun eigen leefwereld uitwerken. De leerlingen wisten niet hoe ze eraan konden beginnen. Ze hadden geen duidelijke structuur en stappenplan gekregen en voelden zich onbekwaam om hun creativiteit de vrije teugel te laten. Godelieve botste op hun angsten en weerstanden. Tot haar grote verbazing kwam ze hetzelfde tegen bij de klastitularis en haar stagementor. Zij geloofden niet dat de leerlingen in staat waren om zo’n opdracht uit te werken. Godelieve liet zich echter niet afschepen en ze onderzocht wat hen tegenhield. De leerlingen waren gewoon om te scoren met de reproductie van de leerstof. Wat als ze iets totaal anders zouden doen? Zouden ze dan nog wel goede punten behalen? Ze probeerden uit te zoeken wat de verwachtingen van de leerkracht waren in plaats van bij zichzelf te rade te gaan. Ze stemden zich dus af op de andere in plaats van op zichzelf. Bovendien waren ze hun eigen creatieve ideeën verloren. Hun titularis geloofde niet in hen. Ze hadden een volmondig ‘ja’ nodig die ze niet kregen. Godelieve gaf hen die. Ze creëerde ruimte voor de leerlingen, prikkelde hen om zich zichtbaar te maken en gaf de boodschap mee dat ze zich mochten amuseren met de opdracht. En wat er gebeurde, verraste de leerlingen zelf. Er werd een variatie aan taken binnengebracht. En iedereen had hogere scores. De leerling die volgens de klastitularis nooit in orde was, had de hoogste score. De grootste passie van Godelieve gaat echter uit naar het begeleiden van tieners met paarden. Een meisje van zestien jaar die op school werd gepest was bang van het paard. Langzaam durfde ze tot aan de draad van de weide komen.
44-PURECHILD 6 | 2018
Pure Child juni 2018
• Ze kunnen niet weglopen van zichzelf. • Het paard reageert op subtiele lichaamssignalen. • Het is een snelle, vrije en oordeelloze manier om van je denken naar je voelen te gaan. • Je leert erdoor creatiever om te gaan met het leven.
‘Wat vind je mooi aan het paard?’ vroeg Godelieve. Het meisje kon veel opnoemen: de manen, de staart, de kleur,… ‘Wat is er mooi bij jou?’ vroeg ze aan het meisje. Stilte. Ze begon te wenen. Toen kwam het paard naar haar toe en is ze mee in de weide gegaan. Ze heeft het paard geknuffeld en achteraf geborsteld. ‘Ben je bereid om dat wat je als mooi in het paard ziet, ook als mooi in jezelf te zien? Ben je bereid om het te voelen?’ Het meisje en het paard ontspanden samen. ‘Als je nu naar school gaat en het pestgroepje tegenkomt, ga dan met het gevoel van rust dat je bij het paard hebt ervaren naar school.’ De lichaamshouding van het meisje was totaal anders op het einde van de sessie.
Als oma van een vijfjarige kleindochter kan ik niet nalaten om te vertellen wat één van onze spontane creatiefste bezigheden is. We praten in een onbekende taal. We vormen woorden en zinnen van een opeenvolging van klanken zoals we ze niet kennen in het Nederlands. Daarmee voeren mijn kleindochter en ik ellenlange gesprekken. Ze kan dit gigantisch lang volhouden. En ik ook trouwens. We lopen zo door het park, praten zo op een feestje en leggen zo honderd en een dingen aan elkaar uit. Het gesprek wordt ondersteund door de bijhorende intonatie, gebaren en allerlei gezichtsuitdrukkingen. Het ziet er uit en klinkt als een echt gesprek. We beleven er allebei veel plezier aan en het creëert een unieke band tussen ons. Mijn kleindochter is erg fier als anderen vol verbazing ons gesprek volgen en waarderen. Wij kunnen iets wat zij niet kunnen. We zijn dan ook erg goed, al zeg ik het zelf. Deze gesprekken zijn pure scheppingskracht die opborrelen uit onze bron van universele communicatie en verbinding. Een echte aanrader. Hilde Van Bulck Expert in The New Life Experience Spreker, opsteller, schrijver van De nacht van ons leven & De eigenwijze kikker www.the-new-life-experience.com
Vele jongeren hebben een aversie opgelopen van psychologen en volwassenen die hen willen helpen. Het paard is zonder oordeel en nodigt de jongere uit om op een creatieve oordeelloze manier naar zichzelf te kijken. Aan het paard kunnen ze zich overgeven. De meerwaarde van deze werkwijze volgens Godelieve: • Kinderen en jongeren komen in hun gewaarwording.
PURECHILD 6 | 2018-45
JAAROPLEIDING FAMILIEOPSTELLINGEN MET OF ZONDER SPECIALISATIE ONDERWIJS Een opleiding waarbij je transformatie zichtbaar is
9 1 0 2 ei m t en to r 8 o 1 t a 20 v i r t e o b m lck u Okto pirator, B an s V n e i ild H met r ato v i t c a
The New Life Experience daagt je uit om het hoogste collectieve bewustzijnspotentieel in de nieuwe wereld te leven. Alles wat je daarvoor nodig hebt is al aanwezig. ALLE INFO: www.the-new-life-experience.com www.the-new-life-experience.com 015 31 54 81 0493 247 547
web.biotoop.be web.biotoop.be
Pure Child juni 2018
RUBRIEK: ONDERWIJS Sofie Hoflack deed Multimediale Vormgeving aan het KASK. Ze volgde haar droom om actrice te worden en slaagde hierin. Zij speelde in 2017 de vrouwelijke hoofdrol in de film “Het tweede gelaat” naast Koen De Bouw.
PURE CHILD interviewde actrice Sofie Hoflack over haar KIJK OP ONDERWIJS Reeds op jonge leeftijd trok Sofie haar dansschoenen aan, voor zowel moderne dans, ballet als Lindy Hop. Later volgde ze drie jaar Multimediale Vormgeving aan het KASK, waar ze proefde van uiteenlopende disciplines zoals tekenen, montage, film, fotografie en performance. Uit haar passie voor film ontstond de droom zich toe te leggen op acteerwerk. Sofie deed jarenlang acteerervaring op door mee te spelen in tientallen kortfilms van regisseurs zoals Koen Van Sande en Maxime Lahousse. Ze won de prijs voor Beste Actrice op het Main Outdoor Film Festival. Na kleine rollen mocht Sofie in 2017 de vrouwelijke hoofdrol in de film “Het tweede gelaat” spelen naast bekende acteur Koen De Bouw. Vorig jaar deed ze in Knack Magazine de uitspraak “Het onderwijs in Vlaanderen is ouderwets, niet meer van deze tijd”. Ze pochte daarbij ook over haar jeugd op school in Zweden. Wij werden nieuwsgierig en vroegen haar om een interview. 48-PURECHILD 6 | 2018
Pure Child juni 2018
Sofie, jij liep lagere school in Zweden. Vertel eens. In Zweden gaat het er heel anders aan toe. Je werkt er met projecten en je krijgt er geen punten, zoals bij ons. We zaten er ook niet per twee in bankjes, maar zaten meer op eilandjes. We deden er via boekjes aan zelfstudie en kregen wiskunde- en taallessen. Was je boekje vol, dan bekeek je het samen met je leraar, die aanduidde wat je goed en niet goed had gedaan. Dan mocht je eerst zelf proberen je fouten te verbeteren door het op je eentje uit te zoeken. Op die manier werd je aangestuurd om voor jezelf na te denken. We kregen ook muziekles, die bestond uit het bespelen van viool, cello en andere instrumenten. Daarnaast kon je houtbewerking leren, naaien, met je handen werken en nog veel meer creatieve vakken volgen. Eigenlijk kreeg je een heel pakket mee. Bovendien hadden we een bibliotheek waar we naar naartoe konden gaan wanneer we het wilden, om iets op te zoeken of wanneer we klaar waren met ons werk. Wat ik ook geweldig vond, was dat de deur van de klas altijd openstond. Je kon dus vrij naar het toilet lopen. Dat was helemaal anders toen ik als 12-jarige op de Vlaamse schoolbanken terechtkwam, mijn vinger moest opsteken en uitdrukkelijk moest vragen of ik naar het toilet mocht gaan.
lessen op school, maar werden ook betrokken bij het leven buiten de schoolmuren. In Vlaanderen, daarentegen, kwam er vaak iets tussen wanneer we op uitstap zouden gaan, waardoor we bijna nooit buiten de schoolmuren kwamen. Je moest er stilzitten, je hand opsteken, luisteren, je mocht niet praten‌ In Zweden voelde ik me veel meer om mijn gemak en wat ook heel fijn was, was dat de docenten van jaar naar jaar meegingen met hun klas. Hierdoor kenden ze je erg goed, groeiden ze mee met hun leerlingen. Hierdoor wisten ze ook veel beter wat je unieke talent was en was er meer tijd om dit te stimuleren. Sommigen hebben hier misschien kritiek op, maar als docent met je leerlingen meegroeien, heeft toch iets heel bijzonders. Het geeft een speciaal groepsgevoel en zorgt voor een warme band tussen leerling en docent. Wat ook bijzonder was, waren de eilandjes, de groepjes. Maar soms gingen we ook met de hele klas in een kring samenzitten op kussentjes met de docent erbij. Dan voerden we gesprekken, waarbij elke leerling aan het woord mocht komen. Hierdoor leerden we respect en aandacht te hebben voor de anderen.
De visie van PURE CHILD is dat creativiteit gezien moet worden, dat het verweven zou moeten worden in het totale lessenpakket. Hoe werd creativiteit op je Zweedse school aangebracht? Ik voelde geen druk in verband met prioriteiten, dat wiskunde belangrijker was dan cello spelen bijvoorbeeld. Ik herinner me hoe fijn ik het vond om te tekenen en dat er altijd papier in alle kleuren van de regenboog voorhanden was. Hiermee maakte ik constant boekjes, waar ik verhalen in opschreef en tekeningen bij maakte. Soms werkten we rond thema’s zoals de boerderij, waar we dan ook een bezoekje aan brachten. Er was een grote openheid. We volgden dus niet alleen
PURECHILD 6 | 2018-49
Pure Child juni 2018
en niet de hele tijd random informatie binnenkrijgen. Het feit dat het er nu op vele scholen nog altijd aan toegaat zoals 50 jaar geleden, is echt wel fout!
Hoe gingen ze in Zweden om met pesten in de klas?
Bij ons in Vlaanderen is het onderwijs echt verouderd. Het is bijna nog net zoals 50 jaar geleden. Toen was het systeem bedacht om kinderen klaar te stomen om later in de fabriek te gaan werken. Nu zit je nog altijd alleen of per twee en moet je in één richting kijken, namelijk naar de leerkracht. Daarnaast heb je de klok die duidelijk aanwijst wanneer iets begint en eindigt, en er is de bel, net zoals in een fabriek. En je moet je hand opsteken om naar toilet te mogen gaan. In de fabriek moeten de arbeiders dan ook nog eens uitchecken en opnieuw inchecken… In Zweden ging alles meer al spelende, al zoekende en al zijnde. Het aangenaam maken voor kinderen zit dan ook wel heel erg ingebakken in de Zweedse cultuur. Dus ja, onderwijs volgen in Zweden zorgt voor minder stress en veel gelukkigere kinderen.
Wat zou jij willen veranderd zien in ons onderwijs? Dat de leerkracht voor elke les begint, het even stil maakt, dat je de kinderen van in de kleuterklas leert mediteren. Zo veel kinderen zijn overprikkeld en als je weet hoe je even bij jezelf kan komen om op die manier tot rust te komen… dat zou kinderen al een heel eind verder helpen.
Wat miste jij als tiener toen je school liep? Ik had nood aan filosofie en psychologie, want ik zat niet in de humane richting. Maar eigenlijk zijn dit vakken waar elke tiener recht op heeft. Ook leren omgaan met je gevoelens, je emoties, de gevoelens van anderen, zelf grenzen leren stellen, in je kracht staan
50-PURECHILD 6 | 2018
Ik herinner me niet dat er iemand werd gepest, behalve Jimmy, een nieuwe jongen, die wat anders was. We gingen dan met zijn allen in een kring zitten om er samen met iedereen over te praten. Ik ben er voorstander van om met de hele groep over alles vrij te praten als er een probleem is in plaats van enkel de pestkop aan te pakken en hem of apart te spreken. Neen, zo’n gebeuren is belangrijk en leerrijk voor de hele groep, want je leert je gevoelens te uiten en het is een oefening in communicatie. Als de ene praat, leert de ander dat hij zich moet beheersen en luisteren, en niet onderbreekt. Op die manier geef je elkaar de tijd om zijn ding te vertellen. Dat zijn vaardigheden die zo belangrijk zijn in het leven en die leer je niet op school. Je hebt het leven op school en dan kom je in de echte wereld terecht. Wanneer je alleen maar mag praten als je je hand opsteekt, alleen maar moet luisteren… Wat voor mensen krijg je dan? Dit is een thema dat me enorm boeit.
Heb je daarom gekozen om actrice te worden? Ja, ik merk dat ik al spelende het meest leer. Acteren is voor mij een veilige plek om te voelen. En ja, zich veilig voelen, kan je dat op onze scholen? Dit is zeker voor vele leerlingen niet het geval, terwijl zich veilig voelen zo belangrijk is om te kunnen leren, en dan het liefst al spelende!
Besluit: Er mag nog veel veranderen in ons Vlaams onderwijs.
Wij danken Sofie Hoflack voor dit interview, waarin ze ons vertelde hoe het ook anders kan. PURE CHILD interviewt actrice Sofie Hoflack over het onderwijs Link: https://youtu.be/h-I1GImtWek
Beestig lekker* (*ook voor grote mensen) Biologische ingrediĂŤnten
http://www.ecobiscuits.be/sites/default/ files/eco-biscuits_film_nl.mp4 vegan gecertificeerd
Bij de chocolade variant is de chocolade zonder suiker en
utz gecertificeerd!
gezoet met graan- en vruchtenstropen
Verkrijgbaar
in alle natuurwinkels
BE-BIO-02 EU/Non EU Agriculture
info@ecobiscuits.be | www.ecobiscuits.be www.ecobiscuits.be Eco Biscuits | Lossing 21 | B 2260 Heultje-Westerlo | Belgium | T +32 (0)15 22 50 88 | info@ecobiscuits.be 10541_adv_smicSmac-2.indd 1
16/01/17 12:28
Pure Child juni 2018
Kunst
en ONDERNEMEN
onmisbaar in de toekomst? Rubens was een wonderlijke kunstenaar en zeker ook een wonderlijk ondernemer. Een voorloper van Walt Disney die niet in hokjes dacht. Hij had een mindset die in mogelijkheden dacht. Hij was een middelmatig schilder die in Italië ging studeren en daarna zichzelf opnieuw ontwierp met de branding van een Italiaanse kunstenaar. Hij creëerde een goed draaiende business met een actief draaiend atelier in Antwerpen. Hij schilderde gepassioneerd in zijn atelier en anders was hij op reis naar overheden en hooggeplaatsten in binnen- en buitenland om te netwerken en te verbinden. Hoe zou het onderwijs eruit zien als wij kinderen dit geloof, deze drive, deze creativiteit zouden meegeven van jongsafaan. Het onwrikbaar geloof in zichzelf, in hun kwaliteiten en over sectoren heen mogelijkheden zien en benutten. Geen ‘arme kunstenaars die zakelijk er een potje van maken’. Dit vraagt natuurlijk een totaal andere manier van naar de realiteit kijken. En die nieuwe manier van kijken is veel ingrijpender dan wij kunnen vermoeden.
52-PURECHILD 6 | 2018
Pure Child juni 2018
De evolutie naar een nieuw wereldbeeld Natuurkundigen als Isaac Newton hebben jarenlang ons denken en ons wereldbeeld bepaald. 95% van de bevolking is nog via dit gedachtengoed geconditioneerd. Dit denken is gebaseerd op materie en systemen. Ons gezondheidssysteem is hier een mooi voorbeeld van. Deze bekijkt het menselijk lichaam als een systeem of machine waaruit onderdelen vervangen kunnen worden wanneer deze niet meer goed werken. Er wordt weinig holistisch naar de mens gekeken.
Gevolgen Newtoniaans denken of rationeel denken Het Newtoniaans denken beperkt het ontwikkelen van ons potentieel enorm. Het is gebaseerd op denkbeelden zoals: Het verleden dicteert de toekomst Wij mensen zijn als individuen gescheiden van elkaar Onze keuzes zijn gelimiteerd (dit of dat denken) Er is sprake van een continue ontwikkeling Onze creativiteit is gelimiteerd door de mechanische werking van onze mind
Kwantumdenken Vanaf het begin van de 20e eeuw ontstond kwantumfysica als deelvak van de natuurkunde. Kwantumfysica houdt zich bezig met
de wereld van de kleinste deeltjes, zoals fotonen en particles. Hieruit blijkt: natuurwetten op dit niveau vertonen volledig andere verschijnselen dan algemeen aanvaarde natuurwetten. Waar we o.a. dachten dat: alles uit materie bestond, blijkt er alleen maar energie te zijn. alles los van ons bestaat, blijken dingen alleen te bestaan op het moment dat we er naar kijken. alles met elkaar verbonden te zijn. alleen ons universum bestaat, blijkt dat er nog vele andere universa zijn. Dit is een nieuwe manier van denken die onze wereld volledig op zijn kop zet.
Gevolgen van ‘kwantumdenken’ toegepast op ons onderwijs Als wij nu, observeren hoe ons onderwijs werkt, dan hebben we een onderwijssysteem dat volledig gebouwd is op de Newtoniaanse manier van denken. In kwantum denken start je met het resultaat van wat je wil bekomen, want alles is al in het ‘kwantumveld’ aanwezig. Elke mogelijke uitkomst, elke mogelijke versie (een succesvolle versie en een falende versie) van jezelf bestaat al. Bijvoorbeeld: je kunt jezelf zien als een, energieke creatieve leraar…
PURECHILD 6 | 2018-53
Pure Child juni 2018
Welke leerkracht start zijn dag met bewust een nieuwe versie van zichzelf te creëren? Welke leerkracht start de les waarbij kinderen heel bewust een nieuwe versie van zichzelf creëren? Hij leert bijvoorbeeld hoe het kind zichzelf kan zien in de toekomst…
Waarom drama en theater levensnoodzakelijke vaardigheden van de toekomst zijn? Kwantumdenken is als het ware theater en drama toegepast op het leven. Kwantumfysica toont aan dat de wereld enkel bestaat als er ook een observeerder is. Wij denken dat we echt zijn, terwijl we zelf en de wereld om ons heen eigenlijk eerder een interpretatie is van de werkelijkheid. De rol die we spelen in ons leven is een rol die vooral aangeleerd is door onze opvoeding. Een verzameling van gedachten en suggesties waarvan wij denken dat ze waar zijn. We zouden even goed in andere gedachten kunnen geloven die ons misschien beter uitkomen, maar wij blijven vaak ons hele leven in een vanuit de jeugd geconditioneerderol door omstandigheden en opvoeders. Drama en theater verlenen zich bij uitstek om in nieuwe rollen overtuigend te stappen. Dit heb je op elk moment in je leven nodig als je aan een nieuwe taak, een nieuwe job of een nieuw project begint.
Waarom muziek levensnoodzakelijk is in de toekomst? Als je nieuwe zaken leert, creëer je nieuwe connecties in je hersenen, nieuwe neuronennetwerken. Als je het echt lang wilt onthouden, dan heb je een ervaring, een gevoel nodig dat daaraan gekoppeld is. Je lichaam is als een onderbewust gedeelte van jouw geest. Het heeft een eigen intelligentie. Je lichaam kan geen verschil maken tussen de ‘werkelijkheid’ en de suggesties. Als wij telkens horen dat we niet kunnen zingen, dan geloven we na veelvuldige herhaling ook echt dat we niet kunnen zingen. Terwijl een kind in oorsprong geen verschil maakt tussen ‘kunnen zingen’ of ‘niet kunnen zingen’. Dit zijn ‘gesuggereerde’ gedachten. Deze gedachten zijn gekoppeld aan
54-PURECHILD 6 | 2018
een(meestal traumatiserend) gevoel waardoor het kind, ze op lange termijn herinnert. Muziek kan ontzettend goed helpen om een (nieuw, aangenaam) gevoel aan nieuwe gedachten of het ‘geleerde’ te koppelen. Als je nieuwe zaken wilt aanleren en je koppelt deze aan een intens gevoel, dan brand je als het ware deze gedachte in je geheugen. Dit is in feite een creatief proces. Het is de ontbrekende schakel in ons onderwijs. Eigenlijk zou alles wat we leren, gekoppeld moeten worden aan een gevoel of emotie. Op welke manier dan ook en gevoel is dit op dit moment, het meest vergeten aspect van ons onderwijssysteem, want heel vaak is daar geen plaats voor en hier de kennis over. Volwassenen hebben keer op keer geleerd, om geen rekening te houden met hun eigen gevoel en /of emoties en leren dit ook weer aan kinderen. Als we willen leren om een nieuwe versie van onszelf te zijn, dan bestaat die nieuwe versie uit een verzameling van nieuwe gedachten en overtuigingen waar we zelf voor kiezen omdat deze ons dienen en ondersteunen. Deze kunnen we inprenten via o.a. muziek en-of kunst.
Waarom dans en beweging levensnoodzakelijk is voor de toekomst?
Pure Child juni 2018
ontzettend veel tijd bespaarden. Ook succesvolle ondernemers(zoals bijvoorbeeld Elon Musk) hebben vaak eenzelfde kwaliteit. Zij zien de resultaten voor zich en deze zijn zo helder dat er geen enkele twijfel in hun opkomt over de uitkomst. Zij vormen een beeld en gaan zonder twijfel op dit doel af. Dit geld ook voor talloze beeldende kunstenaars, zoals de bekende Pieter Paul Rubens.
Wie is Rubens?
Je lichaam vertaalt naar de buitenwereld wat er in je onderbewustzijn leeft. Zaken die jij niet wil vertellen, worden heel vaak op verschillende niveaus door je lichaam toch prijsgegeven. Soms door fysieke bewegingen, maar ook op subtielere niveaus vertel je veel, door je uitstraling, je ogen… Hoe meer je creatief leert te bewegen, hoe groter de woordenschat is die je aan jezelf geeft. Spanningen die we opbouwen worden in bewegingsmomenten ook ontzettend goed ontladen.
Waarom beeld levensnoodzakelijk is voor de toekomst? Beeldend vermogen is essentieel in kwantumdenken. Als jij nieuwe resultaten wilt in je leven, dan is het ontzettend belangrijk om deze resultaten die je wenst te kunnen visualiseren, daar een fantasiebeeld te kunnen van vormen. Grote wetenschappers zoals Nicolas Tesla en Buckminster Fuller konden hun experimenten volledig in hoofd visualiseren of uitbeelden, inclusief elk minutieus detail. Zo zagen deze wetenschappers al de mogelijke uitkomsten in hun verbeelding, waardoor ze
Als we in Vlaanderen ergens goed in zijn (geweest) -dan is het in schilderen. Onze schilders worden in tal van continenten bewonderd. Van Van Eyck tot Tuymans en Borremans, van Breughel tot Alechinsky, van Rubens tot Magritte: met deze ‘straffe’ kunstenaars kun je onder de mensen komen. Antwerpen pakt in het najaar uit ‘Rubens inspireert’ , een programma dat tal van kansen biedt om deze roemrijke kunstenaar tijdens lessen kunst, muziek, beeld, maar ook in andere vakgebieden te behandelen. Op welke manier kunnen we met de figuur Rubens aan de slag in de klas? Hoe maken we deze figuur actueel?
Een korte introductie Vooreerst: van de genoemde schilders is Rubens zeker niet de minste. Hij was een schatrijke ondernemer en een vriend van de machtigen in Europa Als trouwe volgeling van de kerk, staan zijn kunstwerken vol met verwijzingen naar religieuze verhalen en mythologische scènes. Je gedachten gaan onvermijdelijk uit naar lekker eten bij het bekijken van de voluptueuze vrouwen en indrukwekkende mannelijke, spierenbundels. Het zeventiende-eeuwse schoonheidsideaal verschilde duidelijk van het onze. Rubens was buitenmate creatief. Zo ontwierp hij de mooiste wandtapijten, maakte prenten en illustreerde boeken. Als een wereldburger bracht hij bovendien in vele landen zijn waar aan de man: als diplomaat van de Habsburgers, een belangrijk Europees vorstengeslacht en als humanist correspondeerde hij met de grootste geleerden, als kunstkenner was hij vermaard als iemand die een van belangrijkste collecties van zijn tijd bijeenbracht.
PURECHILD 6 | 2018-55
Pure Child juni 2018
De grootsheid van Rubens kan ieder van ons ervaren die oog in oog staat met zijn beste werken. De dynamiek in tal van werken, de onaardse schoonheid van zijn late landschappen en de warme menselijkheid van zijn kinderportretten. Kunst die nog altijd na al die jaren recht naar het hart gaat en die alle voorbijgaande modes moeiteloos overleeft en overstijgt.
‘Muzes’ heeft hiervoor een onderwijsproject ‘Rubens inspireert’ ontwikkeld, dat een waaier biedt aan mogelijkheden om Pieter Paul Rubens te actualiseren. Zie hierover meer op de website van Muzes: www.muzes.be
Uiteraard biedt deze gerenommeerde kunstenaar tal van mogelijkheden om aan de slag te gaan tijdens schooltijd.
Briony Van Den Bussche Wim Belt Jos Maes
En binnenkort ook in onze speciale PURE CHILD FESTIVAL editie met als thema:
MAKE YOUNG PEOPLE HAPPY Dit festival bestaat uit drie dagen: Zaterdag 15 september: een bijzondere DAG VOOR DE OUDER Zondag 16 september: een bijzondere DAG VOOR OUDER EN KIND Dit weekend zet de talenten en de creativiteit van ouders en kinderen in de kijker. Zondag 30 september: op deze DAG VAN DE LEERKRACHT is er een heel groot aanbod aan workshops, waardoor je actief aan de slag kan gaan om jezelf te transformeren in een leraar-kunstenaar-ondernemer, die kinderen en jongeren inspireert om zelf te werken met deze kwaliteiten. Ook leer je quantumdenken toe te passen in je klaspraktijk. Het onderwijsproject ‘Rubens inspireert’ wordt op deze dag gepresenteerd. Interesse? Boek nu reeds jouw ticket via: www.makeyoungpeoplehappy.be Auteurs:
Briony Vanden Bussche, directeur en oprichter van basisschool Vlinderwijs in Antwerpen, onderwijsvernieuwer, spreker en trainer. Samen met Pure Child, Muzes en Apple for the Brain organiseert ze een driedaagsfestival in Antwerpen. Het event vind je op www.makeyoungpeoplehappy.com Meer info over de school vind je op: www.vlinderwijze.be Samen met Wim Belt, ondernemer en quantum fysicus is ze bezielster van de Heart Brain Academy, een nieuw platform voor onderwijsvernieuwing, natuurlijk versneld leren en edutainment. Zij geven wekelijks gratis hangouts / webinars op donderdagavond waarvoor je kan registreren op: www.heartbrainacademy.com/hangout Jos Maes is coördinator van Muzes, organisatie van leraren kunst en muzische vorming, en sociaal-artistiek centrum Klankendaal in Mechelen, waar hij innovatieve opleidingen voor muziek bij jonge kinderen ontwikkelt. Als kunstwetenschapper en muziekpedagoog is hij actief als lector Kunst aan de KU Leuven. Auteur: “De leraar die de wolken meet.”
56-PURECHILD 6 | 2018
www.heartbrainacademy.com/hangout
Eveline Lerno
Mieke Fleurackers
Ann Socquet
Integrale therapie Hartcoherentie Bachbloesems
Creativiteitscoach
HSP - verbindende communicatie wandelcoachings
Pastorijwegel 8 9170 St-Pauwels 0478/25 84 11 “iedere dag heeft een nieuw begin, dus adem diep in en begin opnieuw!” www.evelinelerno.be
LaboArte Bovendonkstraat 33 9255 Buggenhout 0476 66 97 75 052 52 40 13 info@laboarte.be www.laboarte.be www.shop.laboarte.be www.facebook.be/laboarte www.pinterest.com/laboarte “Ontdek je creativiteit!”
Vaartdijk 11 bus 104 3018 Wijgmaal (Leuven) 0474 81 88 43 In mijn praktijk werk ik vooral rond harmonie binnen het gezin, HSP, eigenwaarde, geloof in eigen kracht, enz. Het ganse jaar door zijn er wandelcoachings mogelijk. ann.socquet@hotmail.be www.hetvoelsprietje.be
PURECHILD 6 | 2018-57
Pure Child juni 2018
ZenTENNIS
SPORT VOORBIJ DRESSUUR
“Niet dat het er iets toe doet, maar bij mij leert een kleuter tennissen in nog geen dertig minuten. Wat overigens niet mijn verdienste is. En ook weer wel. En ik heb het hier niet over één enkele speciaal getalenteerde kleuter – dat zou flauw zijn. Echt, binnen een half uurtje staan ze leuk te tennissen op het gravel, ze slaan het balletje over het net, heen en weer. Met de reguliere benadering zie je dat lang niet zo snel gebeuren.”
D
at vertelt Bé van der Pas, tenniscoach (zentennis.nl) uit Utrecht. Ze geeft alweer zo’n drie jaar ‘tennisles’ volgens de benadering van ZenTennis, die zowel voor volwassenen als kinderen geschikt is.
Wat is er zo bijzonder aan de ZenTennis-benadering?
“Bij reguliere tennisles is het de gewoonte dat een kind veel instruc es krijgt: De tennisleraar doet iets voor, het kind probeert het na te doen. Het tennisspel van het kind wordt
58-PURECHILD 6 | 2018
vervolgens beoordeeld. De maatstaf voor die beoordeling is steeds het ‘ideaalplaatje’ zoals de leraar het heeft voorgedaan”.
En bij ZenTennis is dat anders? “Dat klopt. Wat ik doe is de kinderen vragen stellen waarmee ze gestimuleerd worden om vanuit hun eigen aandacht en observatie allerlei mogelijkheden in zichzelf te ontdekken en te verder te ontwikkelen. Als coach vraag ik bijvoorbeeld: “Kun je merken of je arm veel of juist weinig gespannen is op het moment dat de bal je racket raakt?” Wat zo’n benadering doet, is dat de aandacht gaat naar de zintuig-
Pure Child juni 2018
lijke waarneming. Het voelen van het eigen lichaam van binnenuit, werkelijk kijken, met al je zintuigen open aanwezig zijn in het spel, in het moment”. Dus je brengt ze uit hun hoofd, in zekere zin? “Ik merk dat volwassenen vaak enorm hun best aan het doen zijn. Vanuit een ingesleten gewoonte is er een constant denken, een constant oordelen, een innerlijke cri cus, een con nue innerlijke druk om van alles te bereiken – en om allerlei andere dingen juist te vermijden. En met de meer innerlijke benadering van tennis kom je dat in jezelf tegen, en je gaat doorkrijgen dat er totaal geen noodzaak is om elke gedachte of angst die verschijnt, serieus te nemen. Je merkt dan dat een innerlijke impuls (een gedachte, een streven of een vrees) vanzelf weer verdwijnt, zoals een klein wolkje oplost in de blauwe hemel. Voor veel mensen is het onwennig en nieuw om werkelijk open zintuiglijk aanwezig te zijn in het tennissen. Ja, dat heeft inderdaad veel overeenkomsten met mindfulness. Er is geen noodzaak om je te identificeren met elke gedachte of emotie die verschijnt. Zodat je aandacht niet langer volledig weggekaapt wordt door gedachtes en emoties. In feite ontwikkel je meer regie over je aandacht en je spel. Very mindful indeed.”
Dus wat jij doet is een manier van leren en ontwikkelen, waarbij het denken, het streven etc, geen hoofdrol meer speelt? “Ja, klopt, en mooi gezegd: ‘hoofdrol’, dat slaat de spijker op z’n kop. Het lichaam zelf is in sommige opzichten intelligenter dan het hoofd. Bij sommige dingen hebben we het denken hard nodig, als we een raket ontwerpen bijvoorbeeld, of wat dichter bij huis, als we een vakantie planning maken. Maar bij andere dingen zit het denken ons nodeloos in de weg. Er bestaat zoiets als impliciet leren. Dat is al het leren dat optreedt zonder dat er iemand is die de bedoeling hee een ander iets te leren of om zelf iets te leren. Er komt geen denken aan te pas. Kijk naar de natuur: Een moederpoes en een kitten. Geen van beiden is bezig dingen na te streven. Geen van beiden cultiveert angstbeelden over een ingebeelde toekomst”. Zodat men in het nu aanwezig kan zijn.
“Precies, volledig in het zintuiglijk waarnemen. In een mum van tijd ontwikkelt een jonge kat zich tot een volmaakte muizenvanger. Heb je wel eens gezien hoe een kat een muis vangt? Dàt is zen! Er komt geen evalueren of analyseren aan te pas. En in feite hebben we als mens die mogelijkheid ook. Zeker als baby, wanneer als het ware het denken zich nog niet geïnstalleerd heeft. Een baby verkent zichzelf en z’n omgeving op een zintuiglijke manier: zien, horen, proeven, ruiken en de tastzin. Om zich van daaruit te ontwikkelen. En met ZenTennis wordt je gestimuleerd om opnieuw te gaan vertrouwen op die vorm van intelligentie: lichaamsintelligentie, of hoe je het ook noemen wilt. Luisteren naar de bal, kijken naar de bal, je lichaam voelen, etcetera. Meestal zijn kinderen dat minder verleerd dan volwassenen.” Maar kinderen moeten al snel heel veel. Ze moeten dit, ze moeten op dat, en dan moeten ze ook nog op een sport. “De huidige samenleving – dat zijn wij met z’n allen - heeft een sterk oordelend karakter en stelt veel eisen aan een kind, waardoor een kind al gauw schuw of angstig wordt, en weinig zelfvertrouwen ontwikkelt. Onnodig wordt het kind conformistisch of zelfs initiatief-arm in al z’n vormen, en zelfs dáár blijven we dan weer onze oordelen en labels opplakken. Het kind raakt tot op zekere hoogte verwijderd van zijn of haar authenticiteit en creatieve bron. Dat oer-vertrouwen is echt nodig om je te kunnen ontwikkelen voorbij dressuur: voorbij de imitatie van wat iemand je heeft voorgedaan. En dat oer-vertrouwen gaat hand-in-hand met psychologische veiligheid, met innerlijke ruimte of vrijheid, net hoe je het noemen wilt. En heel dicht bij huis – op de gravelbaan – betekent dat, dat een kind zèlf ontdekt wat in welke situaties voor hem of haar werkt. Niemand hoeft iets te willen, ik ook niet. Zodat sporten weer een vreugdevol spel wordt dat het zelfvertrouwen voedt. Of het nu tennis is of een andere sport. Wat je dan hebt is dat fysieke activitiet vsamengaat met mentaalemotionele ontspannenheid. En in de afwezigheid van streven en faalangst kan ook zoiets als flow optreden, in feite een heel natuurlijke staat. En dat overkomt je vanzelf, tenzij je ernaar streeft .” Beatrijs van der Plas info@zentennis.nl
PURECHILD 6 | 2018-59
60-PURECHILD 6 | 2018
Pure Child juni 2018
CREATIEF ZIJN in alle facetten van wie jij bent
Het lijkt ons een mooi idee om te starten bij het feit dat je creativiteit op verschillende manieren kan uiten. Waar denken mensen aan bij het woord creativiteit? Is dat knutselen, schilderen, tekenen, boetseren,...?
V
oor ons gaat creativiteit verder. Het is uitdrukking geven aan wat er binnenin jou leeft. Jezelf vanuit je eigen belevingswereld ont-dekken en beter leren kennen. Het is jezelf laten zien, gewoon zoals je bent. Waar mogen kinderen, jongeren en ja, ook volwassenen nog zichzelf zijn? Mogen en durven we (nog) van binnenuit leven? We stellen vast dat kinderen op school vaak in hun ‘zijn’ beperkt worden. Hun creativiteit wordt op verschillende manieren afgeremd. Ze moeten zoveel en mogen zo weinig uitdrukking geven aan wat er vanbinnen leeft. Onlangs hoorde ik dat een kind ‘s middags zin had in fruit. Helaas moest het kind het fruit wegstoppen en boterhammen eten. Fruit is voor de speeltijd, ‘s middags eten we boterhammen... Het was toen een warme middag met hoge temperaturen. Wat maakt dat een kind dan geen fruit zou mogen eten als het daar zin in heeft? Dit is een voorbeeld van hoe je kinderen leert om hun creativiteit te beperken. Erger nog, je leert hen om geen aandacht te geven aan hun innerlijke stem, hun eigen behoeften. Gelukkig zijn er ook al heel wat scholen waar ze op een andere manier met leerlingen omgaan.
Mogen kinderen nog expressie geven aan wat er van binnen leeft? Het is zo ontzettend belangrijk dat kinderen hun hart mogen en kunnen volgen.
Door opnieuw in contact te komen met hun eigen innerlijke wijsheid kan hun creativiteit volop stromen. Het versterkt hun ik-kracht en geeft hen een veilig gevoel. Als een kind zin heeft om zich vuil te maken of om in een boom te klimmen, mag dat nog? Voor ons is het antwoord zeer duidelijk: JA. Uiteraard allemaal binnen een kader waar afspraken en grenzen duidelijk gesteld worden. Vrijheid en verantwoordelijkheid gaan hand in hand. Creativiteit betekent voor ons jezelf kunnen en mogen zijn in al je facetten, helemaal zoals jij in essentie bent. Telkens opnieuw aftasten van je eigen grenzen, ontdekken waar je plezier aan beleeft, ervaren waar je blij van wordt. Experimenteren, iets nieuws ervaren en heel veel spelen dragen naar ons gevoel bij aan het ont-wikkelen van jezelf. De creativiteit van kinderen wordt gestimuleerd door hen in alle vrijheid, vanuit hun innerlijke belevingswereld, uiting te laten geven aan hun gevoelens d.m.v. tekenen, schilderen, creaties met natuurlijke materialen, boetseren,… Daarnaast kunnen ze, elk op hun eigen manier, hun innerlijke licht laten schijnen door o.a. yoga, mindfulness, massage, visualisatie, ademen, gronding, rollenspellen,… Creativiteit stimuleren vanuit verschillende invalshoeken want ik mag zijn wie ik ben en jij mag zijn wie jij bent. En dat is helemaal goed… Zon-Zijn VZW
PURECHILD 6 | 2018-61
ZOMERKAMP 'IK DURF TE STRALEN' 9-13 juli en 20-24 augustus 2018 Waar: In de prachtige ‘Hageland natuur’ in de bed & breakfast ‘De Schuur van Babel’. Wat: Op deze plek zullen we samen een week lang genieten, plezier maken, dansen, zingen, lachen, knutselen en volop stralen… in verbinding met elkaar en de natuur. Wanneer we in onszelf geloven, de liefde laten stromen, onze kwaliteiten durven tonen, dan gaan we vanzelf stralen. Durf jij je mooie zelf laten stralen? Data: 9-13 juli 2018 voor 5-11 jaar & 20-24 augustus 2018 voor 12-15 jaar (de beleefoefeningen worden aangepast aan de leefwereld van de jongeren) Prijs: 268 EUR (incl. individuele begeleiding, overnachtingen, biologische & vegetarische maaltijden) Adres: B&B De Schuur van Babel, Babelomstraat 5, 3320 Meldert (Hoegaarden) www.deschuurvanbabel.be Inschrijven en meer info: www.zon-zijn.be www.zon-zijn.be, info@zon-zijn.be info@zon-zijn.be
Sportief en creatief de zomer van 2018 in
Wil jij deze vakantie ook lekker in beweging blijven, samen knutselen, zingen en dansen? Dan zijn onze zomerworkshops yoga en creatieve ateliers zeker iets voor jou! We beginnen met een avontuurlijk lesje kinderyoga gevolgd door een creatieve activiteit. We gaan samen dromenvangers maken, t shirts beschilderen, werken met natuurlijke materialen, een krachtsteen maken enz.. Alle kids tussen 5 en 12 kunnen aansluiten bij deze workshops. De ouder-kind yoga kan reeds vanaf 4 jaar. 7 juli : 10u-12 ouder-kind yoga : dot painting voeten of handen 11 juli : 13u30-15u30 kinderyoga + wandelen+ crea : schilderen met natuurlijke materialen 14 juli : 10u-12 ouder-kind + wandelen + crea : schilderen met natuurlijke materialen 1 aug : 13u30-15u30 kinderyoga + creatief atelier dromenvangers maken 4 aug : 10u-12 ouder-kindyoga + creatief atelier dromenvangers maken 11 aug : 10u-12 ouder-kindyoga + t shirt beschilderen 18 aug : 10u-12 ouder-kindyoga + creatief atelier knoopjesschilderij maken 22 aug : 13u30-15u30 kinderyoga + creatief atelier krachtsteen maken Ben je tussen 5 en 12 jaar en wil je graag met ons mee op avontuur? Schrijf je dan gauw in voor de keitoffe workshops. De workshops kinderyoga+crea kosten 15 eur voor 2 uur. De workshops ouder-kind yoga + creatief atelier kosten 20 eur/koppel. Materialen inbegrepen. najoni@telenet.be of telefonisch 052/ 55 54 97 Inschrijven kan via mail : najoni@telenet.be
basisOPLEIDING KINDERYOGADOCENT Heb jij een passie voor kinderen ĂŠn yoga? Dan is deze opleiding tot kinderyogadocent zeker iets voor jou. Deze cursus van 30 u is geschikt voor mensen die er voor kiezen om op professioneel vlak kinderyoga te gaan aanbieden. We leren jou op een deskundige manier een kinderyogales samen te stellen, afgestemd op de leeftijd van het kind. De laatste les zal u een theoretisch en praktijk examen afleggen en indien geslaagd krijgt u een certificaat waarmee je direct mee aan de slag kan gaan. Wanneer? Zaterdag 6/10/2018, 13/10, 20/10, 27/10, 3/11,10/11,17/11,24/11,8/12 en 15/12 Prijs : 449 eur voor de opleiding+cursus Heeft u het moeilijk om u te vrij te maken op deze data? Deze cursus is ook verkrijgbaar als online thuisstudie aan 199 eur. Waar : yogastudio Najoni-Daalbos 4-9290 Berlare - http://users.telenet.be/najoni http://users.telenet.be/najoni najoni@telenet.be of tel 052/ 55 54 97 Meer info of inschrijven kan via : mail najoni@telenet.be
WAAROM
het kinderbrein
KUNST nodig heeft Wij, de redactie, vroegen ons of af, wat creativiteit met onze hersenen doet. Zo kwamen wij via google bij professor Erik Scherder uit. 64-PURECHILD 6 | 2018
Pure Child juni 2018
P
rofessor Erik Scherder legt uit hoe het kijken naar kunst precies werkt. Hij is hoogleraar Klinische neuropsychologie aan de Universiteit van Amsterdam en vrij beroemd in Nederland. Zijn stelling luidt: “ Hoe eerder kinderen in aanraking komen met kunst, hoe beter. Immers het is tijdens de kindertijd dat de hersenen in volle ontwikkeling zijn”. Hij vertelt dat de eerste levensjaren zo belangrijk zijn. Wanneer iemand naar kunst kijkt ontstaat er een activiteit in de hersenstam. Je hersenschors wordt actief, groeit en je denken: spreken, rekenen en nog veel meer andere dingen, wordt veel beter. Dezelfde mening wordt trouwens onderschreven door die andere breinprofessor Dick Swaab in zijn bestseller “Ons creatieve brein”. Er worden heel wat positieve, gunstige emoties gegenereerd als een kind trots zijn kunstwerk kan tonen, ook al is dat een perfect abstract schilderij van vingerverf. Voor de eerste maal zal het kind weten hoe het aanvoelt trots te zijn! Dit zal bij hem het verlangen doen ontstaan om nog een kunstwerk te produceren...enz. Hij schakelt met zijn hersenen naar een hoger niveau: Het kind wil zich manifesteren, het wil creëren, scheppen. Daar kan geen enkele game tegenop!
Meer synapsen Scherder en Swaab zeggen dat in de eerste 25 jaar in een mensenleven de basis wordt gelegd voor een gezond leven. Hoe meer het kind ervaart, hoe meer synapsen het zal aankweken in zijn hersenen en bijgevolg meer hersencellen. Hoe complexer en groter het brein, hoe meer bescherming het heeft tegen ouderdomsziektes. Ook komt dit ten goede aan de prefrontale cortex waar zich de verschillende soorten intelligenties zoals denken, spreken en rekenen bevinden.
Museum bezoeken
later kan gebruiken in meerdere domeinen. Net zoals ons lichaam is het belangrijk voor ons brein om in beweging te blijven en dat doe je niet alleen met sudokus op te lossen of eindeloos spelletjes schaak te spelen. Zo kan het inkleuren van een voorgetekende mandala dit al bewerkstelligen. Ook begeleide visualisaties zijn nuttig en zetten verschillende hersengebieden aan het werk.
Besluit Kunst of creativiteit heeft aldus een heel belangrijke invloed op het brein van onze kinderen. De redactie Erick Scherder : Wat kan muziek voor uw brein betekenen? https://www.youtube.com/ watch?v=zBuquEgo5Xo https://www.youtube.com/ watch?v=uhQl53Og4WE
Ook naar kunst kijken doet iets met het ontluikende brein van het kind, zoals bijvoorbeeld de fantasie kweken. Iets wat het kind
PURECHILD 6 | 2018-65
Pure Child juni 2018
MUZIEK BESTENDIGT CREATIVITEIT BIJ
KINDEREN Hoe kan muziek bij creativiteit een bondgenoot zijn? Laat ons even kijken wat muziek is: Muziek is een aaneenschakeling van klanken, geluiden en trillingen waarin een duidelijk patroon op te merken valt. De basis van muziek, dus klanken, geluiden, trillingen en vibraties, zijn een sterk en intens hulpmiddel om jezelf te tonen, door jezelf te zijn. Klanken vibreren door het lichaam en houden je in het hier en nu, want het is hier en nu dat je die trilling voelt. Laat ons even concreet hiermee aan de slag gaan terwijl je dit leest: Neurie nu, observeer je lichaam en wees jezelf ervan bewust dat je jouw eigen geneurie voelt zinderen in alle cellen van je lijf. Probeer maar, voel je het nog niet?
66-PURECHILD 6 | 2018
Speel dan met de toonhoogte van je geneurie, hoger, lager en ook luider en stiller. Ervaar dat je jezelf in jouw eigen ‘bubbel’ van klank zet. Hier en nu, dit is echt, dit is realiteit. In die ‘hier en nu’-realiteit bevinden kinderen zich, dus zonder gedachten die hen tegenhouden of herinneringen waarin ze afdwalen. Neurie op een ander moment, op een andere plaats nog eens totdat je weer gans je lichaam in jouw klank voelt. En merk op dat je een andere toon neuriet, een andere geluidssterkte, omdat je in een ander ‘hier en nu’-moment bent. Maak muziek of zet muziek op, die in overeenstemming staat met jouw gevoel. Voel je je blij, maak dan of luister dan naar vrolijke muziek. Wil je dansen, zet dansmuziek
Pure Child juni 2018
op. Voel je je blue, zing de blues, zeg wat er tegenslaat, zing de miserie van je af. Kinderen doen dit van nature al, we zijn allemaal geboren met deze gave. Observeer kinderen en zie hoe ze bewegen, hoe ze hun stem gebruiken, welke geluiden ze maken. Volwassenen vinden dit raar en vreemd, maar eigenlijk is dat net normaal, want kinderen denken niet na bij wat ze doen. Ze denken ook niet na wat ze voelen en wat ze moeten doen, maar ze doen gewoon, ze ‘zijn’.
Muziek brengt je tot bij jezelf, tot in het NU-moment. Als je in rust bent, in totale ontspanning, dus ook zonder het vastklampen aan gedachten, ben je voor de volle 100% in het hier en nu, dan ben je werkelijk jezelf. Muziek, klanken en geluiden zijn hierin een bekrachtiging. De trillingen houden je geest in het hier en nu, zodat je rustig bent en vanuit die rust de situatie waarin je dan zit, kunt overzien. Vanuit rust heb je een duidelijk overzicht over alle factoren, zodat je adequaat op een situatie kan reageren. Je laat je dus niet leiden door een gevoel of een
emotie, maar je ‘leest’ de gevoelens en emoties om gepast te kunnen reageren vanuit jouw rust. ‘Rustig bij jezelf blijven’, doe je door bewust te ontspannen, door de bijbehorende klank te maken in overeenstemming met de spanning, die een prikkel is. Neurie! Welke klank bij welke spanning, gevoel of emotie hoort, is bij iedereen anders. Dat is het unieke aan het mens-zijn. We hebben allemaal ons eigen lievelingseten, lievelingsdrank, lievelingssmaak, lievelingskleur, lievelingsdier enzovoort. Dus hoe we op die gevoelens en emoties reageren, met welke klank, ons lievelingsgeluid op dat moment, is bij iedereen anders. Het gaat er vooral om, het erkennen en aanvaarden van jouw eigen gevoel en emotie. En aanvaarden dat dit bij iedereen anders is, respecteren dat iedereen zijn eigen manier daarvoor heeft.
Hoe maak je creativiteit duurzaam bij kinderen aan de hand van muziek? Door het voorbeeld te geven. Door in de eerste plaats eerlijk te zijn tegenover jezelf. Jouw eigen gevoelens en emoties te erkennen, toe te laten, te aanvaarden en te omarmen. Door bijvoorbeeld te zeggen wat er op je lever ligt, door dat uit te spreken in woord of in klank. Door te doen, door gewoon te ‘zijn’. Dan zijn wij de grootste leermeesters voor onze kinderen. Tegelijkertijd leren wij hen dat zij goed bezig zijn. ‘Goed’ in de zin van, gezond omgaan met hun gevoelens en emoties. Begin dus bij jezelf en de rest volgt wel. Gebruik muziek doorheen de dag. Maak muziek, klanken en geluiden. Jong geleerd, is oud gedaan. Jij leert dus de kinderen dat ze goed bezig zijn, door de gave die ze al gebruiken zoals het hoort, te ondersteunen. Dieter Van obberghen www.dieter-v-o.com
PURECHILD 6 | 2018-67
“Deze 2 natuurlijke remedies van Amanprana heb ik altijd bij de hand. Voor groot en klein.“
Adem vrij met Rudolf! Rudolf! verfrist en verzacht de neus. Geeft verlichting en laat je volop genieten van het leven. Rudolf! is een zachte balsem met de kracht van 10 kruidenextracten. Geeft de tocht van airco geen kans.
Oral & Auris mond, tand & oor Oral & Auris helpt snel. Goed inmasseren en veelvuldig herhalen. Snel zullen je tand of oor en je humeur je dankbaar zijn. Oral & Auris is een oliemengeling op basis van extra vierge kokosolie met 11 planten- en kruidenextracten.
Wat zit er bewust niet in Rudolf en Oral & Auris? GEEN paraffine, vaseline, chemische terpentijnolie (=aardoliederivaat, ook nafta of white spirit genoemd), geurstoffen (=ruikende chemicaliën), xylometazoline, ipratropium-bromide, lidocaïne, chloor, waterstofperoxyde, paracetamol, naftylmidazoline, oxymetazoline, natriumlaurylsulfaat, SLS,...
AMAN PRANA SERENE LEVENSKRACHT
100% BIO • 100% ACTIEF • 100% NATUURLIJK • 100%
❤ • 100% VEGAN
Ontdek ook onze andere bio-produkten • Info & inschrijven nieuwsbrief: www.noble-house.tk www.noble-house.tk Amanprana is een klein familiaal bio-bedrijf. ‘Voeding als medicijn’, ‘Red de Zee’, ‘Doe niet op je huid wat je niet eten kan’ en het ‘cradle to cradle’ kringloopproces staan hoog in het vaandel. Etiketten en lijm zijn composteerbaar. Verpakking in glas of papier, nooit plastic. Alleen de beste kwaliteit. Ingrediënten traceerbaar. We verkiezen fairtrade: de telers zijn onze helden.
Pure Child juni 2018
Een uitspraak van de kunstschilder Henri Matisse : “Creatieve mensen zijn : nieuwsgierig, flexibel, doorzetters en onafhankelijk. Creatieve mensen hebben een buitengewone avontuurlijke geestkracht en liefde voor het speelse.� Is dit niet hoe kinderen zijn? Laat ons de kinderen deze gave behouden. Pure Child PURECHILD 6 | 2018-69
Pure Child juni 2018
RUBRIEK: BLOESEMREMEDIES
CREATIEF
diepe verbinding met
ons
Zelf Je herkent wel die wow-momenten die we soms van binnen voelen. Een hertje dat passeert, een mooie zonsondergang, een stralende bloem. Opeens staat op de meest onvoorspelbare plaats een boom. En stel je de vraag in jezelf: hoe heeft die boom dat voor elkaar gekregen? De natuur heeft een zeer creatief systeem in zich en haar creaties lijken wel onbegrensd. En wij als mens maken deel uit van de natuur. Ook wij bezitten een potentieel van creativiteit, gekoppeld aan ieders unieke persoonlijkheid. De een zal zijn creativiteit in verbeelding terugvinden, de andere in beweging, creatief in het analytisch denken, ect… Zoals het woord het zegt: ‘creatie in jezelf vinden’.
E
chter, voor vele onder ons lijkt het wel alsof ze een jas hebben aangetrokken om hun creativiteit weg te steken. Zodat er meer aandacht is om bepaalde maatschappelijke normen en waarden op de voorgrond te zetten. Zij projecteren vervolgens deze normen en waarden op hun kinderen. Wat tot een stagnatie van creatieve talenten kan leiden. Zelf opvoeden vraagt heel wat creativiteit. Wanneer we de vraag stellen, wanneer was je het meest creatief in je leven? Dan grijpen we voornamelijk terug naar de kindertijd. De fan-
70-PURECHILD 6 | 2018
tasie en de dromen leken wel onbegrensd. We ervaarden heel veel vrijheid hierin. Die vrijheid zorgde voor creatie van onszelf (talenten ontplooien tot andere, nieuwe ontdekkingen) en in onszelf (persoonlijke ontwikkeling). Eigenlijk is dit in beweging brengen van je ‘eigenheid’. Het mooie aan een kindergeest is dat deze nog vrij is van conditioneringen. Dat iets op een bepaalde manier “hoort” te zijn, komt doorgaans niet in ze op. Ook hebben ze een natuurlijke drang om te onderzoeken en te experimenteren. Voor kinderen is immers alles nog nieuw. Kinderen leven ook dichter bij hun droom- en fantasiewereld, waardoor
Pure Child juni 2018
ze veel meer openstaan voor creativiteit. Het is dus van essentieel belang dat we voor onze kinderen de mogelijkheid scheppen om creatief te zijn en na gaan wat ze nodig hebben om tot een creatief proces te komen. Is dat beweging, tekenen, knutselen, … ? We kunnen dat als ouder of opvoeder niet invullen voor ons kind. Het doorloopt daar zelf zijn natuurlijk proces in, afhankelijk van zijn persoonlijkheid.
Voordelen van creativiteit in de opvoeding: Emotionele expressie – uiten van je gevoelswereld via tekeningen, gedichten, … Taal- & sociale vaardigheden – via een rollenspel je expressie geven (communicatie) Vermogen om te ontwikkelen – voelen dat creatie juist is en voor oplossingen zorgt. (zelfvertrouwen) Probleem oplossend denken – een probleem benaderen en oplossen en niet afblokken. (meer draagkracht) Creërend vermogen - experimenteren (bv. Een hut bouwen en ervaren hoe het verloopt) Ontdekken van nieuwe talenten – bij een creatief spel kun je bogen op nieuwe vaardigheden die je ontdekt Net zoals kinderen vanzelf leren lopen, hoef je ook hier geen trukendoos boven te halen. Wel moet er de mogelijkheid en ruimte geschapen worden om creatief bezig te (kunnen) zijn. Welke randvoorwaarden kun je creëren om creatief bezig te zijn?
Bloesemremedie in de kijker: Secret tree: Dit is een bloesemremedie die ontwikkeld is van een beuk. Geen doorsnee beuk, maar eentje die groeit op de oever van een rivier. Een boom met veel wortels en gangetjes, die leiden tot een fantasierijke wereld. Deze remedie brengt ons diep in verbinding met onszelf, waardoor we de dekseltjes van onze ‘geheime binnenkamers’ kunnen halen. Hieronder enkele bloesemremedies ter ondersteuning voor de omgang met het onaangename: Blue Arrow (Zuid Afrika): het uitspreken van je gevoelens en emoties - betere communicatieve vaardigheden – nieuwe stappen zetten – voor jezelf gaan staan Dinokiss (België): zelfvertrouwen – vertrouwen in je eigen waarden - naar je oerkracht werken - uitzuiveren van je wortels - aardingskracht - doorzettingsvermogen en wilskracht - bezorgt je levenslessen zodat je bij je oorspronkelijke bron komt - vrouwelijke en mannelijke oerkracht Ice (België): door het ontdooien van blokkades kunnen er nieuwe dingen zichtbaar worden, die men voorheen niet kende. Rainbow mountain (Peru): Dit is een remedie die de kleuren in jezelf laat ontdekken; wat voor kracht(en) zitten er allemaal in je? Geeft meer vrijheid en ademruimte.
Getuigenis
K.V.: “Door het innemen van een combinatie Zorg voor een veilige omgeving, waar het van de secret tree en de dinokiss is er heel veel kind zichzelf kan zijn naar boven gekomen. Mede door creatieve Ruimte voor vrij denken therapie ontdekte ik verschillende mogelijkhe In open dialoog op het kind zijn niveau den van mezelf, evenals heel wat creativiteit.” Samen creatieve dingen doen: knutselen, dansen, … Een bloesemremedie is persoonsgebonden Laat je kind leiden in zijn creativiteit en wordt volledig op maat afgestemd. Dit Geef zelf het goede voorbeeld vraagt de nodige tijd en een duidelijk inzicht in Leer hem omgaan met teleurstelling (wande persoon waarvoor het wordt gemaakt. neer een knutselwerkje mislukt) Wees niet bang van verveling, want van Jurgen Bex hieruit kan creativiteit ontstaan. Meer informatie: www.crystalfountain.be Ik ben creatief en dat heeft me lief. unieke bloesemremedies of Wandelend in de gangen van fantasie. www.bloesemremedies-benelux.com Vliegend op een boek, dat is wat ik zie.
PURECHILD 6 | 2018-71
®
Kies bewust
NANNYcare geitenmelk hét alternatief voor koemel k
Geitenliefde NANNYcare geitenmelk is afkomstig van geiten die leven op kleinschalige boerderijen in het prachtig groene en schone Nieuw-Zeeland. De boeren verzorgen de geiten met liefde en verwennen ze met speciaal geselecteerd vers voer zoals gras, raaigras, cichorei, klaver en alfalfa. Dit geeft de geitenmelk van NANNYcare een heerlijk zachte en romige smaak.
Jij wilt het beste voor je kindje en maakt bewuste keuzes. Je zoekt naar producten die puur, onbewerkt en natuurlijk zijn. Wil je liever geen koemelk? Als het gaat om flesvoeding is NANNYcare hét alternatief. NANNYcare Opvolgmelk heeft een pure basis van onbewerkte, volle geitenmelk. De eiwitten in geitenmelk zijn van een andere samenstelling dan die in koemelk. En geitenmelk bevat kleine vetbolletjes, die gemakkelijk in het lichaam worden opgenomen. Bij NANNYcare kiezen ze bovendien liever voor een natuurlijke aanvulling met lactose, dan voor glucosesiroop, sucrose of maltodextrine. Dat maakt NANNYcare Opvolgmelk een milde voeding die je met een gerust hart aan je kindje kunt geven! Ook ontdekken wat geitenmelk voor jouw kindje doet? Bekijk het assortiment op www.nannycaregeitenmelk.nl www.nannycaregeitenmelk.nl. Hier vind je ook een lijst met verkooppunten. BELANGRIJK: Borstvoeding wordt in het algemeen beschouwd als de beste voeding voor zuigelingen, ook na 6 maanden. NANNYcare Opvolgmelk is uitsluitend geschikt om voor specifieke doeleinden te worden gebruikt als voeding voor zuigelingen die ouder zijn dan 6 maanden, als onderdeel van een gevarieerde en gezonde voeding. Het mag niet worden gebruikt als vervanging van moedermelk gedurende de eerste zes levensmaanden en is ook niet geschikt voor zuigelingen jonger dan 6 maanden.
Distributie door:
Schoon water en gezonde lucht wat kun je er zelf aan doen?
Water Waterleidingbedrijven halen gemiddeld 80% van de vervuiling uit het water. Er zitten echter duizenden stoffen in water waar niet op getest wordt. Onderzoek heeft aangetoond dat sommige stoffen op zichzelf niet altijd schadelijk zijn maar in combinaties kunnen ze een giftige cocktail vormen.
Met een Aqualine/AQV-waterfiltersysteem ben je in staat om: gemiddeld 99% van de stoffen uit het water te filteren waaronder hormonen, medicijnresten, pesticiden etc.
Lucht Uit cijfers blijkt dat de lucht steeds slechter wordt. De overheid doet haar best om de buitenlucht te verbeteren. Helaas zal dit proces nog vele jaren duren.
Meer weten:
Zelf kun je binnenshuis of in de auto al veel doen. De PuresysÂŽ is een kleine krachtpatser die door katalytische processen en UV licht virussen, bacteriĂŤn, fijnstof, pollen, gassen etc. uit de lucht filtert. Gemakkelijk in huis te verplaatsen en ook mee te nemen in de auto.
www.tradeline.nl www.tradeline.nl
info@tradeline.nl info@tradeline.nl
Pure Child juni 2018
RUBRIEK: PURE VOEDING VOOR JE KIND
CreĂŤer
met zomerfruit
De kracht en het voorbeeld van creatie is ongetwijfeld de natuur. Door kinderen te verbinden met wat de natuur ons iedere dag opnieuw voordoet ontstaat er iets vanzelfsprekends dat hen vertrouwen geeft. De kindertijd is de ook de tijd van volle groei en bloei. Door kinderen iets te geven dat ze zelf kunnen laten groeien en daar dan ook de vruchten van mogen plukken leer je hen op een heel speelse manier in contact komen met de flow van heel ons leven. Uit het boek Definitief Verlost, Christel Stevens
74-PURECHILD 6 | 2018
Pure Child juni 2018
D
it schema toont hoe eenvoudig het leven is opgebouwd. De natuur voort de stresscyclus dan ook nauwgezet uit. Deze stresscyclus is terug te vinden in elke dag, in ieder jaar en in een normale cyclus van de natuur, we noemen dit het bioritme. Door kinderen te verbinden met dit creatieproces ontstaat de evidentie dat biodynamiek, letterlijk vertaalt het ritme van het leven, iets is dat bij ons hoort. Hierdoor verbindt je kinderen opnieuw met wat zij weten, en hooggevoelige kinderen komen tot rust. Door het ritme van prestatie, dat wij volgen en waarin wij leven, toe te passen op een boom krijg je het volgende senario: Je zou aan een boom, nadat je zijn appeltje plukt, daar hij infeite de komende 6 maanden toch niets te doen heeft, hij in de plaats van zijn blaadjes te laten vallen, deze gewoon kan laten hangen en nog eens appeltjes maken voor jou. De boom zou waarschijnlijk rustig glimlachen en eens met zijn takken schudden, en jou minzaam vertellen dat hij eerst even gaat rusten, loslaten wat hij niet meer nodig heeft om zich volledig te kunnen voorbereiden op zijn nieuwe cyclus. Zodat hij in de winter kan herstellen en zijn wortels opnieuw vol te zuigen met mineralen uit de bodem. Zodat hij klaar is om bij het warmer worden van de aarde de eerste volle impuls van de zon opnieuw bladeren en vervolgens vruchten te gaan dragen. Dan wordt slapen en rusten ook een deel van het leven. Iedereen die een tuin of een terras heeft, heeft wel plaats voor iets. Frambozen, blauwe bessen of ander zomerfruit zijn heel gemakkelijk te verwerken in desserts, ontbijten en tussendoortjes. Ze zijn ook zeer eenvoudig zelf te telen in je tuin, zelfs al heb je geen moestuin of groene vingers. Je koopt in een tuincentrum jonge plantjes of misschien krijg je van je buur wel een paar scheuten, plant die en 2 jaar later heb je een weelderige frambozen of bessen plantage. Al vanaf eind juni en in juli, som-
mige soorten nog augustus kan je hiervan eten. Het belangrijkste is dat ze 10 keer lekkerder zijn dan degene die je koopt in de supermarkt. Niets is toch zaliger dan vers zelf geplukt fruit te eten. Om samen met je kinderen de vruchten te plukken, of ze daar aan de struik te eten. Dit jaar staat mijn eerste blauwe bessenstruik in de tuin, en de eerste vruchtjes zijn aan het groeien! Bomen in je tuin, kunnen net zo goed, appel-, peren, pruimen of perzikbomen zijn. Fruitbomen geven prachtige bloesems en versieren ook je tuin. Dit brengt mij dan terug naar mijn kindertijd, waarbij we wel 3 soorten pruimen hadden, die mekaar opvolgden in het plukseizoen. Pompoenen of courgettes zijn ook zo iets leuk, je kan starten met een zaadje in een potje op de vensterbank. Als zeer snel komt er een plantje uit, in de tuin groeien ze zeer snel verder tot eerst een mooie bloem en vervolgens verschillende vruchten. Dan als bonus, kan je dit zomerfruit verwerken in allerlei desserts die je bloedsuikerspiegel stabiel houden. Klein fruit is ook rijk aan vezels, vitaminen en mineralen. Door dit fruit te eten zal je bloedsuikerspiegel ook veel stabieler blijven, wat ook voor veel rustigere kinderen zorgt. Het mechanisme hierachter is heel simpel. Suiker is een enorme bron van stress, doordat het je bloedsuikerspiegel uit balans brengt, reageert je lichaam hierop met stress. Na een suikerboost heeft je brein steevast energie tekort waardoor de concentratie en ja ook je humeur erop achteruit gaan. Het zal jezelf of je kinderen maar overkomen! Daarom bessen of het vele zomerfruit, natuurlijk zoet dat je bloedsuikerspiegel stabiel houdt. Zo kan je verantwoord snoepen en krijg je als bonus nog heel wat vitaminen. Duur zal je denken, ze zijn super gemakkelijk te telen in je tuin en lenen zich perfect om een lekker crumble mee te maken. Het recept dat jullie al gehad hebben. Bron: “Definitief Verlost” Christel Stevens
Christel stevens is ingenieur voeding, orthomoleculair diëtiste en moeder van drie kinderen. Het werd haar missie om via ZELFzorg en ZELFliefde de mensen terug ZELFredzaam te maken, met respect voor het individu. En ... tegelijkertijd te genieten van het leven. Auteur van o.a. “Het chocolademeisje “ - Website: http://www.3-isone.com Download gratis haar E-book: http://www.bloedsuikerspiegel.be/gratis-ebook/
PURECHILD 6 | 2018-75
Pure Child juni 2018
RUBRIEK: SAMEN GEZONDE LEKKERNIJEN MAKEN Ingrediënten voor 4 personen: 250 g frambozen (diepvries of vers) 200 ml amandelyoghurt (Abbot Kinny’s) glutenvrije koekjes (bvb zelfgemaakte amandelkoekjes of koekjes merk Generous: Stella Stratiatella) 3 el appeldiksap 1 zakje van 2 g agar-agar
TUTTI
FRUITY
PUDDING Deze zomerfruit pudding kan je pimpen op heel veel manieren. Mijn favoriet is om hem te maken met wat koekjes erbij, een extra laagje vers fruit ertussen, bijvoorbeeld frambozen pudding en ertussen wat schijfjes pruimen, blauwe bessen, banaan of mango. 76-PURECHILD 6 | 2018
Breng de frambozen aan de kook met een beetje water. Hou er enkele aan de kant voor de afwerking. Voeg aan de frambozen terwijl ze opwarmen het appeldiksap toe. Meng de agar-agar met 2 el koud water. Zet het vuur zacht zodra het fruit kookt. Voeg er de opgeloste agar-agar aan toe en laat dit mengsel gedurende 5 minuten verder koken. Daarna laat je dit afkoelen. Na 15 minuten voeg je de yoghurt toe aan het fruit. Vervolgens giet je een laagje in een dit in een opdienkommetje. Leg een laagje koekjes en giet er nog een laagje op. Zet alles gedurende en uur in de ijskast zodat de pudding kan opstijven. Daarna werk je af met vers fruit en eventueel een blaadje citroenmelisse of munt.
DEFINITIEF VERLOST van chronische aandoeningen, hardnekkig overgewicht en vermoeidheid.
Stress en emoties, we lopen ervan weg of we slikken ze door met iets zoet, een glaasje wijn… Daarmee zijn ze nog niet verdwenen: ze worden groter en ontwikkelen zich tot een bron van innerlijke frustraties, verteringsproblemen en energieverlies. Het is een gevecht met jezelf, met een enorme impact op je gewicht en gezondheid, waarbij vooral jij de verliezer bent. Door zowel je lichaam, je brein als je hart de voeding en de aandacht te geven die ze nodig hebben, kan je deze strijd winnen.
Dit boek biedt een kritische kijk op de huidige maatschappij en zijn gezondheidszorgsysteem, maar bekijkt de gezondheidsproblematiek wel op een constructieve manier: het legt de verantwoordelijkheid én de oplossing bij elk van ons. Het leert je strategisch omgaan met je ‘goede voornemens’ zodat het dit keer wel lukt. Je krijgt inzichten, eenvoudig toepasbare oefeningen en methoden aangereikt om de taal van je lichaam te opnieuw (h)erkennen. Kortom, ‘Definitief verlost’ toont je hoe jij je lichaam, je brein en je hart kan voeden met wat het echt nodig heeft: bewegen, voelen, voeden, ademen en rusten, met enthousiasme en plezier!
“Functional Medicine” is een geneeskundig model dat vooral sterk is in het voorkomen en behandelen van chronische ziekten. Het is volledig gebaseerd op wetenschappelijke geneeskundige literatuur. Christel Stevens is één van de pioniers van de Functional Medicine in Vlaanderen. Dr. Bert Lefevre - praktijkhuis.be
In dit boek toont Christel Stevens het belang van ‘voelen’ als een van de vijf onderdelen van een gezond leven. Baptiste De Pape - thepoweroftheheart.com
In dit boek slaagt Christel Stevens erin om aan de hand van wetenschappelijke studies aan te tonen dat het tijd is voor een totaal andere manier van geneeskunde. Een geneeskunde waar de mens centraal staat. Jan Berx - DO Osteopaat KRC Genk- osteoberx.be
Christel wijst ons, zoals het verhaal dat ze in dit boek brengt, op het grotere geheel en welke rol voedingssupplementen daarin kunnen spelen. Charles De Stoop - alfa.be
Christel legt dan ook haarfijn uit dat er verbinding nodig is tussen het ondernemen met een verantwoord doel en het algemeen welzijn van onze medewerkers. Isabelle Hoebrechts - 361.works
Over de Auteur: Christel Stevens is ingenieur voeding en orthomoleculair diëtiste. In een vorig leven was ze directeur van een zoetwarenfabriek en kampte ze zelf met overgewicht en eetstoornissen. In 2003 koos ze voor een nieuw leven, met opleidingen tot de natuurvoedingsdeskundige die ze nu is. In haar praktijk heeft ze de 3-isOne-methode ontwikkeld. Het is een gezondheids-traject dat structuur biedt, een verbinding tussen wetenschap en natuur waarbij zowel de maatschappij, de zorgverlener en jijzelf wint.
Praktisch: • • • •
Titel: Definitief Verlost - Auteur: Christel Stevens Uitgever: SKRIBIS ISBN: 9789073626973 prijs: 29,00 € Uitvoering: Quadri R/V, genaaid, 360 p. www.3-isone.com/ https://www.skribis.be/nl/definitef-verlost.html Website: www.3-isone.com/ https://www.skribis.be/nl/definitief-verlost.html
Noot voor redactie (niet voor publicatie): • • • •
Contact gegevens: Christel Stevens, christel@3-isone.com +32 477 21 99 49 Recensie exemplaar opvragen is mogelijk De auteur is beschikbaar om interviews en lezingen te geven De auteur is bereid om bij een interview een aantal boeken cadeau te geven aan lezers
Pure Child juni 2018
RUBRIEK: BIODIVERSITEIT
NOOD
aan creatieve geesten OM PLASTIC TE MINDEREN 78-PURECHILD 6 | 2018
Pure Child juni 2018
“Er bestaat voor elk probleem een oplossing” hoor je wel eens zeggen en dat geloven wij graag. Wanneer kinderen hun creatieve brein aan het werk zetten en dit van kleins af aan ook gevoed wordt, ontstaan er werkelijk superfijne oplossingen.
O
nze wereld vandaag, die zo vervuild geworden is, door korte termijn denken, door egoïstische motieven, door afgescheiden denken, door onbewust denken, niet denkend aan oorzaak-gevolg, niet denkend aan de toekomstige generaties, niet denkend aan de natuur enz. heeft nood aan veel creatieve geesten.
Een van deze creatieve jonge geesten is de Nederlander Boyan Slat. Hij besefte dat het hoog dringend tijd werd om een oplossing te vinden voor de massa plastic soep in de oceanen. Elk levend systeem op aarde lijdt hieronder. Elke vis, elke vogel, bijna elk dier en zelfs wij mensen. Hoewel velen zich hier nog steeds niet bewust van zijn. Bijvoorbeeld, hoeveel plastic wij onbewust in ons lichaam opnemen, wanneer we vis of mosselen eten …
Hij vond een systeem uit om plastic te vangen in de oceanen. Hij studeerde aan de TU DELFT en stelde zijn uitvinding voor als :” The Ocean Cleanup”. Hij kreeg hiervoor de prijs voor de Beste Technical Design. Hij haalde 1,5 miljoen dollar op om zijn project te verwezenlijken en dit als 18 jarige! Leer deze jongeman kennen op: https://www.youtube.com/watch?v=T0SMNHKYUBY
Maar om deze jonge knaap hierbij te helpen kunnen wij hier allen als gezin en als leerkracht ook een grote rol in spelen; eerst en vooral de kinderen bewust te maken van wat voor ‘leed ‘plastic veroorzaakt voor de natuur en ons eigen lichaam. Door geen plastic rietjes meer te kopen voor frisdrank Door samen boodschappen te doen en hierbij te zorgen voor zo weinig mogelijk plastic verpakking. Door samen creatieve alternatieven te zoeken, zoals douchegel vervangen door een stuk natuurlijke zeep enz. Door deze zomervakantie met het hele gezin, één dag plasticzwerfvuil op te ruimen in het bos, aan de zee, langsheen de weiden enz.
Ga samen creatief aan de slag om de natuur te helpen. Je zal staan kijken wat voor een heerlijk gevoel je hierdoor krijgt. Bekijk samen het filmpje ‘reis van het plastic zakje’: https://www.youtube.com/watch?time_continue=4&v=-fJDECSz3G8
PURECHILD 6 | 2018-79
Pure Child juni 2018
CREATIEF KNUTSELEN De grote vakantie, de periode om samen met je kinderen leuke dingen te creÍren. Enkele leuke werkjes: EEN EIGEN STRIPVERHAAL MAKEN Je kan een tekening zelf maken of uit een kleurboek of bij afbeeldingen op PC. Laat je kind het verhaal zelf afmaken , hier‌wat gaat de hond doen? Je kan dit met 4 prenten doen maar ook met meer, dat kies jezelf. Laat het kind dan zelf zijn verhaal vertellen. Dit is een goede oefening qua inbeelding en inleving.
2.
Spelen met waterverf en een VERHAAL MAKEN Neem elk een leeg blad en doe er verschillende kleuren waterverf op, zorg dat het goed nat is. Ga dan sturen met je blad naar alle kanten zodat de waterverf naar alle kanten toeloopt. Na het opdrogen kan je het kind laten intekenen (bv. kamers van het huis en rond het huis en wie is er allemaal?) De beleving van het kind komt hier naar boven. Je kan vragen stellen en als ouder dan ook jouw beleving vertellen of vragen wat het kind bij jou ziet.
80-PURECHILD 6 | 2018
1.
Pure Child juni 2018
3.
EEN COLLAGE MAKEN DIE JE BLIJ MAAKT
Dit kan voor alle leeftijden en leuk wanneer zowel het kind als de ouder een collage maakt. Neem eerst een groot blad en schilder dit vol.Zoek dan in alle boekjes naar prenten die jou een blij gevoel geven of wat jij graag eens zou willen doen? Knip jouw prenten uit in vorm van een ballon en kleef ze op je geschilderd blad. Dan teken je koordjes aan jouw prenten en zie je hebt een prachtig liefdevol ballonnengroep. Het beste is dit omhoog te hangen zodat je weet wat leuk is, waar je blij van wordt en wat je graag in de toekomst zou zien gebeuren. Nu ben je je eigen mooie toekomst aan het creĂŤren!
IDEEĂ‹N & TIPS van: Miche Vercruyssen (Creatief therapeut)
4.
Je eigen unieke SNOEZELPLEKJE Dit vinden kinderen heel leuk! Maak van enkele stoelen, een tafel, een kapstok, doeken, wasspelden, lampjes enz samen een knus eigen plekje om te snoezelen. Verzin hoe je dit echt leuk kan maken en zorg ervoor dat het enkele dagen kan blijven staan.
PURECHILD 6 | 2018-81
Pure Child juni 2018
RUBRIEK: MINDFULNESS OEFENING Elk kind wordt geboren met de capaciteiten van een schepper. Zonder enige uitzondering willen kinderen creatief bezig zijn, maar vaak staan we hen dat niet toe en wordt de creativiteit onderdrukt. Verschillende onderzoeken toonden aan dat yoga en meditatie de hersenen kunnen stimuleren tot innovatief denken en zo de creatieve expressie vergroten. Wanneer kinderen emotioneel & fysiek in balans zijn, kan de creativiteit weer vrij gaan stromen. Het zaadje is reeds in hen aanwezig en kan opnieuw bloeien. Alles is leuker met z’n 2. Versterk de band met je kind met de volgende zomerse leuke en rustige
YOGA OEFENING: HET ZOEMEND BIJTJE Een zeer kalmerende ademhalingsoefening, ideaal voor het slapen gaan. “Every Voordelen: brengt de geest tot rust - verbetert de concentratie child is an geeft zelfvertrouwen artist, the problem is staying an artist Zo doe je dat: when you grow up” • Ouder en kind zitten met de rug tegen elkaar in kleermakerszit Pablo Picasso • Ogen zijn gesloten • Probeer het contact tussen elkaars rug te voelen • Ontspan je schouders, ontspan je gezicht WEETJE: • Adem een paar keer rustig en diep naar je buik Wist je dat ... • Stop nu de oren af met de duimen bomen ook ademen? de andere vingers plaats je op je voorhoofd of op de wangen • Adem diep in door de neus en als je uitademt, produceer je met gesloten mond de ‘mmmmmmm’ klank, waardoor een zoemend geluid ontstaat • Blijf dit geluid maken tot de longen helemaal leeg zijn en adem dan opnieuw in • Probeer te voelen waar de klank trilt • Voel de rust die ontstaat als je deze ademhalingstechniek een paar keer herhaalt
82-PURECHILD 6 | 2018
Yoga en creativiteit gaan hand in hand In de Vedische geschriften staat eeuwenoude kennis beschreven over yoga, maar ook kunst als spirituele weg naar binnen. Via 17 principes van Vedic Art komen kinderen tot rust en krijgen ze de kans om zonder oordeel en in alle vrijheid hun creativiteit te laten stromen. Spelenderwijs leren ze experimenteren met kleur en doek. Niets moet, want er “moet” al genoeg op school. Je kan het zien alsof je met een bootje de rivier op vaart. Elke keer leg je aan bij een stijger en krijg je een opdracht om mee aan de slag te gaan. Het is een avontuur met kleur... een creatief zaadje ontwaakt en groeit tot iets moois... kunst en leven worden éen. De principes van vedic art staan nergens beschreven, ze worden doorgegeven van meester aan leerling, van hart tot hart. Nieuwsgierig? Vedic Art by Najoni http://users/telenet.be/najoni
Creatieve stilte oefening Alles begint met een zaadje. We beginnen met een puntje. We wekken het zaadje van de creativiteit, het breekt open en het proces start Het plantje is reeds aanwezig in jezelf, maar moet nog groeien... Wat heb je nodig? een potlood, kleurpotloden en een blad tekenpapier Ga rustig zitten en neem je potlood in de hand. Sluit je ogen en begin intuïtief met je potlood te tekenen op je blad. Doe dit zo lang als prettig aanvoelt. Nadien kan je je tekening gaan inkleuren. Veel plezier ermee!
Filmpje yoga: https://youtu.be/we5ljI1yMBw
PURECHILD 6 | 2018-83
Pure Child juni 2018
Prinses Fortia
ontdekt Speelelfenland
Deel 3: De koningin in de Gouden Stroom 84-PURECHILD 6 | 2018
Pure Child juni 2018
Weet je nog, aan de rivier nabij Goudenmonde belanden Mas en Fortia op een superleuk terrein. Ze worden vrienden met de daar wonende elfen en met de dorpskinderen die er graag komen spelen. Liefst beleven ze samen eindeloos avonturen. Helaas ziet koningin Superba van Zuid-Zonneland dat anders. Zij staat op het punt juist daar een chique meisjesschool te beginnen. Hoe valt dat te voorkomen? De elfen kennen een oud verhaal over een schat, bewaakt door een tweekoppige draak. Zelf gaan ze die niet zoeken; elfen hebben namelijk een hekel aan goud. Maar Fortia en Mas bieden meteen hun hulp aan. Als ze genoeg goud vinden, kunnen zij in plaats van Superba het speelland kopen. Hun elfenvriendin Tiralla is ontroerd door hun durf en vertelt hun drie oude regels om de drakenschat te vinden. Voor het eerst eerst slaapt de prinses onder de sterren en ze droomt stoer!
Al vroeg de volgende ochtend ontwaakte Fortia van kikkergefluit en vogelgekwaak, door elkaar nog wel, of was het nu juist andersom? Tja, dat kan je zo gebeuren als je buiten slaapt. Ze geeuwde vrolijk naar het zonnetje, laag boven de rivier. Af en toe gaapte ze verder, met dichte ogen nagenietend van haar dromen. Mas snurkte nog zachtjes, maar weinig later dolden ze alweer met een stel elfen door het water. Zo vroeg speelden er nog geen kinderen uit het dorp. Dat trof; na hun zwemfeestje en een lekker proviandontbijt konden Fortia, Mas en Tiralla nog even rustig praten.
De tieners wilden de schat absoluut vinden. Namens de elfen beloofde Tiralla zoveel mogelijk hulp, maar dat zou haar wel wat tijd kosten. Eerst moest ze zorgvuldig navragen wie de laatste jaren allemaal op zoek waren geweest naar het goud en waarom zij hadden gefaald. “Komen jullie over drie dagen weer hier?” vroeg de elfenvrouw. “Dan zorgen wij dat we een goed plan hebben en jullie kunnen je bagage rustig inpakken. Denk goed na over wat je allemaal meeneemt.” “Oh, dat weet ik wel,” veerde Mas op. “Ik ben een herder!” “Mooi,” glimlachte Tiralla, “dat komt jullie vast goed van pas. Veel succes met voorbereiden.” “Dank je, jullie ook. Tot over drie dagen!” Ze klauterden de helling op naar hun fietsen en reden naar huis. Juist toen ze de binnenplaats op sjeesden, doemden acht gitzwarte hengsten op. Twee aan twee in een span trokken ze een wagen in de vorm van een enorme zwaan. De koetsierster, hoog op de knap nagemaakte vogelkop, ging gehuld in veel rood met goud, haar hoofd verhit door zwaar bepluimd fluweel. Sierlijk gleed zij langs de hals omlaag, om een portier te openen van de bergkristallen cabine die schijnbaar zwevend was opgehangen tussen de zwanenvleugels. Koningin Superba, met zonnekroon, panterkleurige reistroon en al, werd naar buiten getild door slechts zes dames, die ook nog dertig voet sleep aan haar neonviolette robe moesten torsen. Zo druk waren de vrouwen doende met elkaar, dat ze de twee kinderen op crossfietsen allerminst bemerkten. Achter uit de transparante cabine kwam een meisje in het lang, paars met turquoise, behalve haar leliewitte enkellaarsjes. Haar sleep viel reuze mee, maar twaalf voet. Vier hofdames hadden er evengoed een fikse sjouw aan. Op haar zilveren diadeem schetterden veel te veel saffieren. Hare doorluchtige hoogheid prinses Gloriana van Zuid-Zonneland! De twee troonopvolgsters troffen elkaar voor het eerst sinds de Conferentie van Gekroonde Hoofden, met al die ophef rond de audifoxen. Moest Fortia toen niets hebben van haar telefoontje, Gloriana was er verzot op. Nu boorden ze elkaar de marmeren grond in met hun blikken. Mas stond pront naast zijn meisje. Hij
PURECHILD 6 | 2018-85
Pure Child juni 2018
zag subiet wat voor vreselijk kind die Glory was. Ze ging beslist dolgraag naar haar moeders kakschool. Andermaal ratelden wielen over het gepolijste plein. Door de Zuidtorenpoort rolde de koets van Ludibundus het beeld in. De vier royaal opgetutte merries dampten en puften. Ook de voerman snakte naar lucht. Nabij gans het gezelschap uit Zuid-Zonneland kwamen ze tot stilstand. De koning stapte uit en reikte zijn collega een handkus: “Doorluchtige Superba, wat een grote verrassing dat je nu al bent gekomen. We hadden je pas volgende week verwacht.” “Zo was inderdaad mijn plan, hooggeëerde ambtgenoot, maar het liep anders. Onverwachts hoefde ik een groot bouwproject nog niet te openen, want het werk was nog niet gereed. Het nieuwe Briljantbazaarplein, schuin onder mijn paleis, je weet wel. Daar maken ze nu overuren. Ik gun de aannemer drie weken extra en geen minuut langer, haha. Ook geen dukaat méér, natuurlijk.“ Ze kirde: “Intussen kon ik mooi hierheen komen, want ik ben reuze benieuwd naar mijn terrein.” “Dat begrijp ik,” knikte Ludibundus. “Je treft het dat jouw ijlbode mij tijdig kon bereiken. Zo-even was ik nog op werkbezoek bij de nieuwe vlottreinhaven tien mijl stroomafwaarts.” “Verder,” gebaarde ze landerig. Hij liet zich niet opjagen: “Allerbeminnelijkste Superba, het zal mij een eer zijn jou het terrein in kwestie persoonlijk te laten aanschouwen. Maar dat vereist nog enige voorbereiding. Het is nu nog, eh, wat weinig toegankelijk, althans voor jouw gezelschap, om het zo maar eens te zeggen.” “Och, meen je dat nu? Dat zal toch wel gaan. Ik heb expres alleen het allernoodzakelijkste meegenomen, om jou niet tot last te zijn.” Achteloos duidde ze op haar vijf danseresjes, twaalf aanbiddelijke lijf-
86-PURECHILD 6 | 2018
wachten in de vorm van glitterkleerkasten en hooguit tien ossenwagens, volgeladen met echte kleerkasten. “Natuurlijk kan ik me zo niet vertonen, dus je begrijpt, ik verblijf hier incognita,” fluisterde ze van achter een groen satijnen handschoen. “Waar kan ik nu mijn intrek nemen?” “Dat zal ik je zo vertellen, zodra ik mevrouw Fentigell heb gesproken.” Hij wist zijn ergernis te beheersen. Te drommel, had ze hem wederom overrompeld. Iedere keer kwam ze vroeger dan gepland en bleef ook langer. Hij moest er toch eens wat van zeggen, maar dat lokte hem weinig aan. Hare majesteit stond immers ook bekend om haar vulkanische uitbarstingen. Zoals gewoonlijk zorgde mevrouw Fentigell, hoofd van zijn huishouding, discreet voor een oplossing. Ze installeerde de koningin en haar gevolg in een speciale gastenvleugel. Kort voor de lunch vertoonde Superba zich weer, nauw omhuld door een onooglijk laag gesneden bloedrood kleedje en een walm van orchideeëngeur; een ganse fles odeur had ze geheel incognita over zich uitgestort. “Ludibundus, wil je mij nu de weg wijzen naar mijn terrein?” “Zeker, collega. Ik zal graag voor je uitrijden.” Zijn praalkoets, rondom versierd met een mozaïek van palmbladeren, rolde rustig richting Goudenmonde, vergezeld van Superba’s zwanenwagen. Ze werden begeleid door vijf ruiters, toeterend op hoorns, en twintig officieren, eveneens te paard. Toen de stoet bijkans uit het zicht verdween, crosten Fortia en Mas hem na, zorgend dat ze niet opvielen. Ze passeerden de hofstee van boer Bersi en Gayina, die naar hen zwaaiden. Met een ruime bocht om de heuvelrij achter de hoeve naderden ze Goudenmonde. De koetsen in de verte kozen de hellende weg linksaf, niet het dorp in, maar omhoog door het bos. Ze stopten op de plek met het mooie uitzicht over de rivier. Een bocht eerder stalden de tieners hun fietsen. Verborgen achter struikgewas keken ze hoe Viperinus de koning hielp met uitstappen. De Zonnelandse hofdames pasten wel op dat de slepen van koningin en prinses de grond niet éénmaal raakten. “Majesteit,” sprak de raadsheer op gedragen toon, “hier is nu de plek voor uw Illustere Etiquette College. Dit terrein, helemaal van hier bovenaan tot aan de rivier, is exclusief gere-
Pure Child juni 2018
serveerd voor u.” “Hoe kan ik hier nu een school laten bouwen? Ik zie enkel rotsen en hobbels.” “U heeft vanzelfsprekend gelijk, hoogheid, nú nog wel.” Hoffelijk grijnzend vervolgde de adviseur: “Toch is dit de perfecte locatie; dat heeft professor doctor Vaynena juist berekend. We moeten alleen een weg omlaag aanleggen en het terrein wat egaliseren. Met de machine van uw collega Schismus zal dat zeker spoedig slagen. Die graafmachine is reeds onderweg naar hier. Ziet u dat prachtige weiland onderaan de helling? Daar kan uw Illustere Etiquette College het beste verrijzen, direct aan het water.” “Inderdaad, dat veld is buitengewoon fraai. Maar, zie ik dat goed? Spelen daar kinderen?” “Oh, die. Dat stelt niets voor, majesteit. Die kinderen komen uit Goudenmonde, het dorp daar in de verte. Ze spelen hier wel vaker, maar we sturen ze gewoon weg. Binnenkort staat er een groot hek om uw terrein; dan weet iedereen dat ze er niet meer mogen komen.” “Heel goed,” prees Superba. “Ik zou het daar beneden graag ook van dichtbij willen bekijken, maar dat zal zo niet gaan, vrees ik.” “Toch wel, majesteit. U kunt weliswaar nog niet per koets omlaag, maar zo u wenst rijden we nu naar Goudenmonde. Daar kunnen we een boot huren om naar uw terrein te varen.” “Varen?Had ik dat maar geweten, dan had ik mijn staatsiejacht meegenomen.” “Ah, uw jacht; dat heb ik vorig jaar nog gezien,” slijmde de raadsheer. “Zestig meter lang, is het niet?” “Tachtig, met vijf dekken van olijfhout en bergkristallen patrijspoorten. En vier oud zilveren schoorstenen.” “Ik heb het met eigen ogen mogen bewonderen, hoogheid. Voorwaar een prachtig schip, maar ik vermoed toch dat het niet gans tot hier zou kunnen geraken. Er zijn daar,” hij wees richting Goudenmonde, “gevaarlijke ondieptes en stroomversnellingen, ziet u. Maar met een kleine boot uit het dorp zal het prima lukken.” “U laat mij weinig keus,” pruilde de koningin. Ze werd in haar cabine getild en beide koetsen keerden om. Toen ze uit het zicht waren begon Mas: “Ze gaan naar het dorp en dan varen ze naar onze speelplek!” “Ja, we moeten de kinderen waarschuwen! En
de elfen!” Kriskruipkras en sluip door struinden ze de helling af. Ze hadden mazzel: een paar handige meiden hadden juist een tokkelbaan gebouwd, met een strakgespannen kabel hoog vanuit een kastanje halverwege de helling helemaal naar het weiland bij de rivier. Hangend aan je armen aan een katrol, was je in een glijvlucht rap beneden, om zacht te landen in het groen. “Wow!” zei Mas en schoot al bijna de heuvel op voor nog een rondje, maar de prinses trok stevig aan zijn arm. “Nu niet,” siste ze, wijzend naar het zorgeloze gespetter in de rivier. “Pas op!” riep ze. “Er dreigt gevaar!” Meteen werd ze omringd door geschrokken, nog nadruipende elfen en kinderen: “Wat dan? Wat dan?” “Dadelijk komt hier een boot met erg vervelende mensen en die…” Ze legde kort uit wat er aan de hand was. Tiralla zei: “Dus die koningin komt hier naartoe? Dan kunnen we ons beter verstoppen. Eerst eens zien wat voor mens dat is, dan weten we wel wat we tegen haar kunnen doen.” “Reken maar!” gromde Fortia. Spoedig kwam er een heus vrachtscheepje aan geprutteld. De enige schuit die zo rap te huren viel in het haventje van Goudenmonde. Normaal vervoerde hij plakken turf en klei naar een steenfabriekje, dus zeer proper was hij niet. Koningin Superba ergerde zich blauw, maar gaf geen krimp, zo nieuwsgierig was ze naar haar aankoop. Ze liet zich statig aan land dragen. Het grasveld oogde leeg; de kinderen hadden zich verstopt en de elfen, ach, zij hoefden niet eens moeite te doen om ongezien te blijven. Rare mensen toch! Opgetogen blikte de vorstin rond. Bij ieder nieuw plan dat de heer Viperinus ontvouwde, reageerde ze enthousiaster. Het terrein vond ze uitermate geschikt voor haar project. Ook Gloriana keek haar ogen uit, plots wat jaloers. Vanzelfsprekend bezocht ze al jaren het Illustere Etiquette College. Ze was terecht fier op haar school, die pronkte op een lommerrijke heuvel, midden in Zonnestad, met uniek panorama. Maar deze simpele wei aan het water was eigenlijk veel mooier, veel… Gloriana wist het niet precies, behalve dat het kriebelde in haar buik. Hoorde ze geritsel?
PURECHILD 6 | 2018-87
Pure Child juni 2018
Nieuwsgierig wrong ze zich tussen wat kreupelhout door. Vier dames in voor die omgeving al even hopeloze kledij volgden zo goed mogelijk met haar sleep. Een van hen begon voorzichtig: “Hoogheid, past u toch op uw laarsjes; ze waren heel prijzig.” “Dat weet ik,” snauwde de prinses. “Ik wil alleen even hier kijken en dan…” Maar ze liep gewoon door. Als een magneet werd ze het bos in getrokken. Nog een wonder dat haar sleep niet scheurde, maar haar personeel liep wel te hijgen: “Rustig alstublieft, hoogheid!” Gloriana hoorde het niet eens. Ze stiefelde maar door over een nauw paadje. Dáár! Daar moest ze naartoe! Flits! Iets paars schoot voorbij. Wat was dát? Ze tuurde rond. Niks raars te zien, hooguit vier dampende, rood verkleurende dames en een besmeurde sleep. Tik! Een eikel raakte pardoes haar diadeem. Ze schrok op. Weer een flits paars! Een ELF?? Dat droomde ze toch. Maar nee, jolig lachte het wezentje haar toe. Ze lachte zowaar terug. Een stemmetje lispelde: “Tot gauw, prinses!” Schichtig keek ze om. Had haar personeel dat ook gehoord? Kennelijk niet. Oef! Ze trok haar gezicht in de plooi en zette haar doordeweekse prinsessenstem op: “We gaan terug, dames.” Niemand merkte wat ze zojuist had beleefd, ook niet toen ze weer met haar moeder en de koning op de boot voer. De vorstin sprak honderduit over haar plannen. Ze prees haar hofprofessor die de plek zo juist had berekend. Dat terrein wilde ze graag kopen. Twee weken later, op een zondag, zou het contract plechtig worden getekend. Superba zou, allicht met een hoop bombarie, contant betalen: drie miljoen gouden daalders. In ruil beloofde Ludibundus dan al een weg vanaf het dorp; zijn aannemer, de heer Stokhouder, zou alles op alles zetten om het terrein tijdig bouwrijp te maken.
88-PURECHILD 6 | 2018
Na de ondertekening zou de koningin in hoogsteigen persoon de eerste zuil voor haar Illustere Etiquette College laten metselen. Die roemrijke, bij voorbaat historische daad zou worden gevierd met een glorieus vriendschapsbal, voor alle families van de hoogste standen in Andrommië en Zuid-Zonneland. “Akkoord!” Een warme handdruk bekrachtigde de nieuwe vorstelijke samenwerking. Superba vervolgde stralend: “Deze plek bevalt mij zó goed; ik wil graag vanaf nu hier in de buurt overnachten, om toezicht te kunnen houden op het werk aan mijn school. Is dat mogelijk?” Haar collega aarzelde: “Dat zou ik zo niet weten. Je zou buiten kunnen slapen, zoals laatst mijn do...” “Jouw wat?” “Niets, niets,” herstelde hij snel. “Ik zou hier zo geen slaapplek weten.” “Toch wel, sire,” mengde Viperinus zich erin: “Even voorbij Goudenmonde staat een bescheiden, maar comfortabel hotel aan de rivier. Het heet: De Gouden Stroom.” “Natuurlijk! Dat ik daar zo gauw niet aan dacht!” riep de koning uit. Zijn gekroonde buurvrouw kirde: “Dat klinkt goed. Kunnen we daarheen varen?” “Zoals u wenst, majesteit.” De schipper liet zijn schuit draaien tot ze de stroom mee hadden. Op de kade van het dorp dromde de bevolking samen. De koningin van Zuid-Zonneland kwam zomaar op bezoek! Ook Fortia en Mas, die rap terug gefietst waren, hoorden ervan. Bij het haventje verstopten ze zich achter een muurtje, om te kunnen zien hoe de boot aanmeerde. Maar dat gebeurde niet; de hoge gasten voeren verder. “Waar gaan die nou naartoe?” vroeg de prinses verwonderd. Een oudere vrouw met een tas vol verse groenten zei: “Meisje, ze gaan vast naar De Gouden Stroom.” “Wat is dat?” “Een leuk klein hotel, net buiten het dorp.” “Okee, daar gaan we heen. Kom op Mas!” Ze maakten zich los uit het gedrang en sjeesden Goudenmonde aan de andere kant weer uit. Jawel, iets verderop ontdekten ze een knus wit houten bouwsel, overschaduwd door machtige eiken. Het hotel bezat een eigen steiger, waar de kleischuit lag aangemeerd. De tieners verborgen zich weer eens, nu
Pure Child juni 2018
achter de dikste eik. Ze hoefden niet lang te wachten tot de vorsten zich terug op het terras vertoonden. Superba liet zich ontvallen: “Collega, dit logement is allercharmantst. Het pleziert mij bijzonder dat ik hier mijn intrek kan nemen.” “Dat doet mij deugd, waarde ambtgenote. Met jouw welnemen vaar ik nu terug naar de haven. Dan rijd ik spoorslags naar huis. Ik zal mijn lakeien opdragen je bagage per omgaande hier af te leveren.” “Voortreffelijk, sire. Twee van mijn dames zullen je vergezellen; zij weten precies hoe mijn persoonlijke bezittingen en die van mijn dochter ingepakt dienen te worden.” Kort daarop vertrok uit de haven van Goudenmonde een groene palmbladkoets, met aan boord behalve een koning en zijn vertrouwensman ook die twee hofdames. Ze werden opgeluisterd door een duo trompetters en tien officieren te paard. Intussen leunden de koningin en haar dochter behaaglijk achterover in luie banken, vers geperst appelsap drinkend op het dakterras van De Gouden Stroom. Mas en Fortia slopen weer naar hun fietsen en reden terug naar het dorp. Daar gonsden de verhalen rond over de koningin in het hotel. “Drie miljoen betaalt ze voor die speelwei,” zei de kruidenier hoofdschuddend. “Drie miljoen!” “Oh, ik snap haar wel,” grinnikte de bakker in haar zonnig gestreepte schort. “Als je daar een weg naartoe legt en het terrein een beetje vlak maakt, kun je daar een eersteklas school bouwen.” “Dat is waar,” zei een man. “Of een hotel.” “We hebben toch al een hotel?” “Ja, maar dat is zo klein. Stel je voor: een groot hotel daar aan de rivier, vol met rijke gasten, dat zou niet verkeerd zijn voor ons dorp.” De groentevrouw knikte: “Zeker niet, maar koningin Superba wil liever een topschool.” “Ook goed,” meende haar buurman. “Dan krijgen we héél rijke ouders hier op bezoek. Tel uit je winst.” “Zeg dat,” zei de bakker, al fantaserend hoeveel taarten ze aan die school kon verkopen. “Dat we daar niet eerder op zijn gekomen!” Een moeder merkte op: “Dat snap ik wel. Onze kinderen spelen toch altijd daar.” “Dat is waar ook. Ze vinden het vast niet leuk
dat er nu een school komt.” “Ah joh, die vinden wel een ander plekje. Kinderen zijn zo gemakkelijk.” Fortia balde haar vuisten. Zó gemakkelijk zou dat niet gaan! Bijna had ze iets kwaads gezegd, maar Mas gaf haar een por. Toen liep een jonge vrouw, gedurfd in het oranje met bruin uitgedost, de kade op: “Hebben jullie het al gehoord? We krijgen groot feest!” “Echt? Wanneer?” “Over twee weken, op zondag. Dan komt koningin Superba haar terrein officieel kopen en betalen. Drie miljoen daalders! En er komt een groot feest voor alle rijke families van Andrommië en Zuid-Zonneland!” “Oh, alleen voor de rijken,” zei de postbode zuur. “Altijd hetzelfde.” “Nee hoor,” knipoogde de vrouw in het oranje. “Als wij slim zijn, gaan we veel geld verdienen. Al die rijkelui moeten eten en drinken; ze willen muziek en dansen… en daar gaan wij voor zorgen.” “Zou koningin Superba daar niet zelf voor zorgen?” “Dat probeert ze vast wel, maar zij kent hier niemand. We bieden gewoon aan haar te helpen.” “Slim!” prees de groentevrouw. Ook de andere Goudenmonders vonden het een goed plan. Ze hadden twee weken de tijd om een magnifiek feest te organiseren. Als dat zou lukken, waren ze rijk. Wow, ze hadden er zin in! Alleen Fortia en Mas waren minder blij. Zij hadden nog maar twee weken om de schat te vinden…
Hoe bereiden onze avonturiers zich voor op hun huiveringwekkende reis?
Je leest het vervolg na de zomer in deel 4:
Sterke blije kinderen Tekst: Hein van Elteren http://bo-en-de-babes.nl/ reeds-verschenen/
PURECHILD 6 | 2018-89
Pure Child juni 2018
BOEK in de kijker! De leraar die de wolken meet Auteur: Jos Maes, Rik Torfs / Co-auteur: Wouter Hillaert Uitgeverij: Lannoo Campus ISBN: 9789401444415
H
et belang van kunsteducatie wordt door een breed publiek erkend. Kunst en cultuur zijn vaste ingrediënten van ons bestaan. Ze helpen ons de wereld te begrijpen en onze levens kleur geven. Net daarom is het verrassend dat in het Vlaamse onderwijs kunstzinnige doelstellingen zo schaars zijn.
Het moest er dus eens van komen; een boek dat de teloorgang van kunst in ons Vlaams onderwijs aan de kaak stelt. Daarom sprak auteur en lector aan de KU Leuven Jos Maes een aantal coryfeeën (waaronder kleppers zoals de heer Rik Torfs) uit de kunst- en cultuurwereld aan, om hieromtrent hun creatieve krachten te bundelen. En hun pen in de spreekwoordelijke inkt te dopen, teneinde “De leraar die de wolken meet” het daglicht te laten zien in een poging de onderwijskoepels en andere machten enkele nuttige, motiverende zinnen en woorden, in hun richting te sturen via dit boek. Het boek is dan ook een nuttig document geworden voor diegenen die het later op een blauwe maandag ter hand zullen nemen om de tijdsgeest bij de aanvang van de 21ste eeuw (wat
90-PURECHILD 6 | 2018
kunst in ons onderwijs betreft) tot zich te nemen. Het is dan ook een waar kunstwerk geworden. Neen, geen poëzie, maar een bundel van geslaagde essays over dat wat iedere leraar zou moeten wakker houden; het verdwijnen(jazeker) van kunst in ons onderwijs. Vanuit hun verscheidene achtergronden beargumenteren tientallen experts en leraren hoe dat kan, en hoe we de tijd die we in de klas aan kunst besteden nuttiger kunnen invullen. Zo kan kunst haar rechtmatige plaats in ons onderwijs innemen. Kunst is anno 2018 een verweesd kind aan het worden in de muffe vergaderzalen van het ministerie van Onderwijs. Kunst zit als bedelend kind, aan elke ingang van elke school, die naam waardig, een benige hand uit te strekken naar voorbij lopende kinderen en leraars, directie en ja zelfs, ouders. Daarom hoort dit boek thuis in elke schoolbibliotheek, zodat het kan worden gevonden door dat naar creativiteit, hongerende kind. Een parel in de woestijn, zou het op die manier kunnen zijn. Een schooldirectie, zou ook geen uitvlucht meer hebben om naar de roepende in de woestijn te durven antwoorden “dat ze het niet hebben geweten”. (RVD)
BOEKen voor kinderen Gebruik je fantasie!
Auteur: Nicola O’Byrne ISBN: 9789025759735 Uitgeverij: Gottmer
‘Gebruik je fantasie! Wolf en Konijn verzinnen samen een verhaal. Maar of dat goed gaat.... Pas op met wat je verzint! Wolf werkt in een bibliotheek en weet alles over verhalen. Konijn vindt het een fantastisch idee, dus laat Wolf hem zien hoe hij zijn fantasie moet gebruiken om een spannend verhaal te maken. Konijn is razend benieuwd naar wat er gaat gebeuren, maar al gauw wordt duidelijk dat het einde dat Wolf heeft bedacht niet goed uitpakt voor Konijn. Gelukkig weet Konijn inmiddels ook hoe hij zijn fantasie moet gebruiken!
Een boek Een boek is misschien wel het eerste interactieve kinderboek dat geen gebruik maakt van mechanische snufjes. Hervé Tullet slaagt erin om op basis van een ogenschijnlijk eenvoudig idee een fantastisch boek te maken: verrassend, spannend, met humor en boordevol fantasie! Ervaar het zelf door gewoon te doen wat het boek zegt! Auteur: Hervé Tullet ISBN: 9789002259371 Uitgeverij: Oogappel
https://www.youtube.com/watch?v=Kj81KC-Gm64
Watson Carl kan alles oplossen, álles. Moeite met opstaan ‘s morgens? Hij vindt een wakkermaakmachine uit. Vuile sokken die rondslingeren? Hij ontwerpt een vuilesokkenopraper. Een muizenplaag? Carl maakt een muizenverdrijver. Maar per ongeluk verdwijnt ook Watson naar de andere wereld, de troetelmuis van zijn vriendinnetje. Ze is woedend en wil niets meer met Carl te maken hebben. Watson moet dus terugkomen. Kan Carl echt alles oplossen? Een humoristisch verhaal voor kinderen vanaf ca. 8 jaar.
Auteur: Martha Heesen ISBN: 9789045108155 Uitgeverij: querido
PURECHILD 6 | 2018-91
Pure Child juni 2018
BOEKen voor ouders! BUITEN DE LIJNTJES Herontdek je creativiteit Terwijl kinderen over het algemeen niet twijfelen aan hun eigen creativiteit, zijn volwassenen veelal minder zeker van zichzelf. Wat verandert er tijdens het volwassen worden? Organisaties over de hele wereld geven aan behoefte te hebben aan creatieve mensen die zich snel kunnen aanpassen aan veranderingen, maar kunnen die niet vinden. Waar zijn ze? In dit provocatieve en inspirerende boek beantwoordt Robinson drie essentiĂŤle vragen: Waarom is creativiteit belangrijk? Wat is het probleem? En wat kunnen we eraan doen? Auteur: Sir ken Robinson Uitgeverij: Spectrum ISBN: 9789000323760
Het grote vindingrijkboek Zo leer je kinderen creatief denken! Het Grote Vindingrijkboek is een boek vol inspiratie en informatie voor leerkrachten in het basisonderwijs over een onderwerp waar veel over gesproken wordt: creatief denken. Wat het is, waarom het zo belangrijk is voor ons allemaal en vooral hoe we creatief denken binnen het onderwijs de broodnodige aandacht kunnen geven. Prikkelende achtergronden, praktische lesideeĂŤn en persoonlijke anekdotes maken dit boek tot een caleidoscoop van mogelijkheden voor leraren, schoolleiders en iedereen die kinderen wil verrijken met creativiteit! Auteur: David van der Kooij Uitgeverij: Edupub.Nl ISBN: 9789461938732
92-PURECHILD 6 | 2018
Learning and Attention Disorders in Portsmouth, New Hampshire. Richard Guare is neuropsycholoog en directeur van dit Center. Beiden hebben meer dan 30 jaar ervaring met het werken met kinderen met aandachtstekort-, leerstoornissen en gedragsproblemen.
Wil je dit boek ook graag in je boekenkast? Stuur een mail naar info@purechild.be
voor
Kijk op: https://www.youtube.com/watch?v=iDpaZLxv2Ss
https://www.facebook.com/ PureChildDutch/
Contact:info@purechild.be info@purechild.be www.purechild.be Magdalena Troch Daniëlla Sloots
PURE CHILD LIKE ONS OP FACEBOOK! Neem ook een kijkje op PURE FOOD FOR CHILDREN https://www.facebook.com/ groups/135512829829146/
Beatrijs van der Plas, Briony Vanden Bussche, Charlotte Bosteels, Christel Stevens, Dieter Van Obberghen, Ellen Verellen, Eva Storm, Geert Kimpen, Hilde Van Bulck, Hein Van Elteren, Jos Maes, Jurgen Bex, Kathlien Bridoux, Miche Vercruyssen, Nancy De Smet, Rudy Van Damme, Sandra Bolte, Sofie Hoflack, Vanessa Lauwers, Walter Bruneel, Wim Belt, Yves Boone, Zon-Zijn vzw
PURE CHILD
Digitaal magazine:
Wat een integrale opvoedkundige visie op het kind promoot.
Netwerk:
Van mensen die op een natuurlijke en holistische manier met kinderen werken.
Filosofie:
Het benaderen van kinderen met een open geest.
Praktijk:
Ouders en opvoeders handvaten geven om deze visie in de praktijk te brengen. NU OOK IN PAPIEREN VERSIE! Mail ons: info@purechild.be
Samenwerken:
Spreekt ons gedachtengoed u aan? Kijk voor de diverse mogelijkheden op onze website:
www.purechild.be Voor contact:
info@purechild.be info@purechild.be
Abonneer u kosteloos op de digitale versie via onze website:
WWW.PURECHILD.BE WWW.PURECHILD.BE