6 minute read

gitanjali (Rabindranath Tagore

Sué sampun titiang ngiring ida dané mesandingan, sekéwanten punapi sané lungsur titiang akéhan ring punapi sané sida aturang titiang. Sané mangkin sampun nyaluk wengi, sampun padem taler suaré sané nerangin dedet kubun titiangé. Dedauhané sampun rauh, sané mangkin titiang ngelungsur mepamit.

/94/

Advertisement

Astitiang apang rahayu pejalan tiangé mangkin, Nyoman! Langité barak, ampun galang kangin, ngulangunin rurungé ané lakar tuut tiang. Ampunang sesed nakonang napi ané bekelang tiang luas merika. Tiang luas, liman tiangé metalang, nanging keneh tiangé bek misi acep-acepan. Lakar saluk tiang pepayasan rangkat tiangé. Ten ja lakar saluk tiang kudrang kelambin gegéndongé, tur kapi ja lakar kesengkalan, ten tiang lakar jejeh. Bintangé pekenyit galang yéning pejalan tiangé ampun tutug, sarin kidung sanjané ané sedih nika lakar kepit uli di kori agungé. (masambung...)

Catetan: Kabasabaliang olih Komang Berata lan kawedar antuk Sanggar Buratwangi warsa 2002

Satua Masambung

Sang Satiaka, Sang Widaha, Sang Nisata gelis ngwalesang ngamuk

daat purusa raris niwakang panah mawastu akéh raksasané padem.

Asapunika taler Sang Kicaka makta gada besi mangseh sinambi

nigtig asing kacunduk kapademang. Sang Drestadyumna niwakang

panah mawisésa. Sang Prabu Winda miwah Sang Prabu Nuwinda taler

niwakang panah mawinan mesehé dekdek lidek bangkénnyané.

Raksasané sané kantun maurip sami ngetor nénten purun

ngwalesang. Watek danujané sané makeber ring ambarané ngeton

timpalipuné watek détiané telas padem gelis ipun mengkeb ring

gulemé. Watek Yaduné gelis niwakang panah bayu bajra mawastu

paglantes danujané kadi kasabatang pamuputné padem. Kala punika

waduan Sang Bomané sami ajerih. Yaksa, pisaca, raksasa miwah

détiané akéh sané padem nénten keni wilangin.

Sang Prabu Cedi, Sang Karna saha waduanidané kasarengin antuk para ratuné kantin Sang Boma sinarengan ngwalesang nandingin watek Yaduné. Sang Karna, Sang Prabu Cedi sami niwakang panah tan bina kadi sabeh ulungan panahidané akéh mademang meseh. Watek Yaduné nénten nyidayang nandingin pamuputné makéh sané padem. Pianak Sang Kalayawana nyarengin ngamuk, ngungsi Ida Sang Prabu Wirata miwah Sang Kicaka.

Patih Kicaka karebut olih pianak Sang Kalayawanané. Kacingak antuk Sang Prabu Wirata di gelis kapecutin kudan krétanidané misadia pacang nulungin Sang Kicaka. Sasampuné nampek raris kapanah pianak Sang Kalayawanané pamuputnya padem saha panjaknyané. Sang Prabu Drestadyumna kakurung olih watek détiané nanging gelis rauh Sang Prabu

Salia miwah Sang Prabu Drupada mapitulung raris kapanah mesehé mawastu akéh sané padem. Sang Prabu Kalingga kasarengin antuk Sang Prabu Iranianaba ngungsi waduan Ida Sang Prabu Salia. Sasampuné macepuk yudané rames pisan.

Kacingak-watek détiané sané ring sisi kiwa kapésan digelis Sang Prabu Cedi mapitulung, saantukan ring sisi tengen taler kapésan gelis Sang Karna mapitulung. Akéh watek Yaduné séda kaamuk antuk Prabu Cedi miwah Sang Karna kasarengin antuk Sang Jarasanda prabuné ring Magada. Watek Yaduné kalilih raris ngrereh genah pasayuban ring Sang Satiaka, Sang Widaha miwah Sang Nisata. Watek Yaduné padem sawetara kalih tali. Lianan ring punika taler akéh sané kanin. Sané kantun maurip sami malaib ngengkebang déwékipuné.

Indiké punika kacingak antuk Ida Sang Arjuna raris ngandika, “Inggih, Déwa sinamian, sampunang I Déwa ajerih saantukan laksanané asapunika nénten ngrajegang rana yadnya. Sang Prabu Cedi miwah Sang Karna punika wantah satrun I Déwané patut tandingin. Pikolih anaké mayuda wantah kasukan ring sekala miwah ring niskala. Yaning molih ring payudan I Déwa pacang mikolihang kalédangan kayun, kapuji miwah kasumbung antuk jagaté. Yaning séda ngamuk ring payudan punika utamaning pamargi nincap suarga loka tur kapendak antuk widiadari. Nanging yaning jerih kalilih malaib ninggalin payudan, janten pacang katawan tur dados kakedékan jagat. Sasampuné padem atmanyané kategul tur kadanda antuk Ida Betara Yama. Punika awinan gelisang matulak malih, wantah yudané punika margi ngulati suarga wiadin suka wirya. Darmaning kesatria kadi I Déwa mangda uning ngamanggehang yasa, nénten makirig ri kalaning Karauhin satru sinarengan ngarepang, sahasa ngamuk misadia makerti dados tetuladan ring jagaté. Senjata sané gamel I Déwa punika gumanti gunanipun pacang anggén mademang meseh. Nirgawé pisan I Déwa ngamel senjata nénten kayun

mayuda, indiké asapunika daat kaceda antuk jagaté. Ngiring mangkin, mawali ngarepang tur papag sapangrauh mesehé!”

Digelis Sang Arjuna ngetakang krétanidané ngarepang, kasarengin antuk Manik Sudra Sang Prabu Rukma, Sang Prabu Druma, Sang Prabu Basudéwa, Sang Samba miwah Sang Gada ngungsi Sang Karna miwah Sang Prabu Cedi. Para ratuné gregetan digelis niwakang panah magutin pangamuk Sang Karna miwah pangamuk Prabu Cediné. Waduan Ida Sang Karna mandeg diastun asapunika taler tan urungan kapanahin tur kaiderin mawastu akéh padem. Nyingak panjakidané akéh padem Sang Karna kalintang duka raris di elis nandingin Sang Prabu Rukma, miwah Sang Prabu Cedi nandingin Sang Arjuna. Prajurit Sang Prabu Cediné kapanah, akéh sané padem miwah krétannyané rusak. Digelis kapanah Sang Arjuna antuk panah Sanggararaja téjannyané kadi geni manesin. Sang Arjuna ngwales manah antuk panah caling naga. Panah punika sering ngamolihang, pateh sakadi angkihan naga pasa tur ngwijilang geni. Punika ngawinang panah Sanggararajané basmi. Sang Prabu Cedi gaok ngaksi senjata Sanggararajanidané telas basmi. Digelis nglepas panah paican Ida Sang Hyang Ludra sakadi blabar mijilnyané ngebekin tegal payudan. Sang Arjuna ngwales nglepas panah Narayana. Irika raris panahé macepuk. Sang Arjuna miwah Prabu Cedi sami sebet makelid. Panah Sang Arjuna ngeninin krétan Sang Prabu Cedi mawastu kréta punika rusak. Panah Sang Prabu Cedi mademang kusir Sang Arjunané.

Payudan Ida Sang Rukma sareng Sang Karna sami purusa, saling tujah, saling panah, saling ngunus candrahasa tur saling sempal. Dadan Sang Rukma keni kasempal rahidané membah. Sang Satiaka gelis rauh nulungin Sang Prabu Rukma saha kaplaibang. Sang Gulmuka mati keni kapanah olih I Drawalika. Sang Nasata gelis ngwalesang, tangkah I Drawalikané kalempag antuk gada mawastu ipun padem. Sang Sraba gelis niwakang panah mawinan kaon waduan Ida Sang Prabu Druma. Kala punika Sang Surata digelis ngwales niwakang panah mawastu padem waduan Sang Srabané. Nyingak waduané padem, duka Sang Sraba gelis kapanah Sang Surata tumuli keni kantanidané.

Gelis Sang Surata ngwales antuk panah arda candara pamuputé padem Sang Sraba. Duka Sang Prabu Cedi gelis kapanah Sang Surata antuk panah ageni mawinan sami waduané kapanesan. Kala punika gelis kawales olih Sang Surata kapanah atuk panah Barunaastra pamuput medal toya saking panahé mademang geniné. Sang Prabu Cedi gelis niwakang senjata bajra, Sang Surata gelis nangkis antuk senjata, mawastu elung senjatanidané. Kala punika gelis Sang Surata ngambil limpung kadangsek Sang Prabu Cedi sinambi ngandika, “Ih, Sang Supala! Liatin ené tuah pinaka jalaran cainé mati.” Sapunika pangandikanidané raris nglempag antuk gada keni gelung Sang Prabu Cediné jantos benyah, sambeh manik sesocannyané. Sayan duka Sang Prabu Cedi raris kapanah Sang Surata jantos séda. Nyingak Sang Surata séda punika mawinan duka pisan Ida Sang Prabu Basudéwa, miwah Sang Prabu Druma. Sang Prabu Basudéwa nangkepin Sang Supala. Sang Prabu Druma nangkepin Sang Prabu Kalingga sami purusa ring payudan. Sang Prabu Druma niwakang senjata utama pakebiar-biar luir latu dumilah ring ambarané raris ngeninin Sang Satruntapa ngawinang sétsét tur puun kuacanidané. Sang Satruntapa gelis ngwales manah Sang Prabu Druma antuk senjata ujan maduluran angin baret mawinan ngetor ngilgilang Sang Prabu Druma. Sang Prabu Basudéwa rauh mapitulung. Sang Prabu Basudéwa raris nangkepin Sang Prabu Cedi sami mentangang panah mawisésa.

Catetan: Satua puniki kaambil saking cakepan Sang Boma sané kamedalang antuk Dinas Pendidikan Dasar Provinsi Daérah tingkat I Bali warsa 1989/1990

Koruptor #1

Nika sané madué jabatan Malinggih ring ajeng podium Munyiné paling kagugu Kocap kemu-mai masepatu baru Nganggo jas lan dasi Malancaran kemu mai

Nglindeng ka dura negara sabilang wai Saget lepet nasibné Ulian maling pipis rakyat Ané maling tusing nak lén Tuah i koruptor Jani mejuk bayuné ngetor Negak di tengah jeruji besi Ngetélang yéh mata Makamen di sunduk, maseselan

This article is from: