3 minute read

cerpén-cerpén klenik ané seragam (Gdé Aryantha Soethama

Sorotan Cerpén

cerpéncerpén klenik ané seragam

Advertisement

Cerpén ento, sujatiné mawit uli bantang satua, laut kaadonang nganggon téknik nyatua apang kanti magoba cerpén. Liu pangawiné meled nulis cerpén ulian demen tekén gaya satua di cerpén ané bacana. Pangawiné totonan lantas milu nulis, sakéwala tusing sanget rungu tekén bantang satua ané kadadiang cerpén. Kenehné, gaya satuané ento tuah ané pinih utama bandingang tekén satua ané gaéna.

Unduké ento ané makada iraga pepes nepukin satua ané isiné patuh, satuasatuané ento suba pepes katulis. Mara maca limang paragraf dogén, anaké ané maca lakar makleteg yéning ia taén maca satua ané mesib cara kéto. Yéning gaya satuané ento patuh, suba pasti iraga lakar maca cerpén-cerpén ané mesib utawi seragam. Ulian satuané suba pepes bakat baca, ngaénang iraga tusing dot buin ngalanturang maca cerpéné ento.

Satua-satua indik anak sugih nadak ulian ngubuh brérong, wong samar, tuyul, suba pepes katuturang. Di cerpéné ento katulis, ada makudang-kudang syarat ané patut kaisinin olih anaké ané ngubuh brérong. Syaratné ento sukil pesan, yéning ané ngubuh pelih malaksana: mati ubadné.

Di Bali, satua anak ngubuh brérong baan panyilur guling buntut utawi guling jelema, suba pepes dingeh. Ada anak ané sugih nadak ulian ngubuh brérong, nanging tusing matuwuh makelo panakné ané kasayangang mati, ento suba uli pidan katuturang yadiastun kéweh muktiang beneh kén singné. Satuasatua klenik cara kéné suba pepes dadi isin tutur anaké ané demen nutur. Ulian liu ané nuturang, ento makada pangawiné nuduk tuturé totonan laut kadadiang cerpén. Satua-satua cara kéné mula kademenin ulian liu misi konflik, ngaénang anaké ané mamaca dot nawang kénkén isiné, lan kanti bin pidan ja lakar enu demenina tekén anaké. Patuh cara film-film hantuné, kanti bin pidan ja tetep ada di bioskop-bioskop, lan pasti liu ané mabalih. Ulian ento, pasti ada dogén pangawi ané lakar nulis satua cara kéto. Lantas iraga lakar nepukin liu pesan ada cerpén-cerpén indik wong samar, tuyul, lan makejangné hampir seragam.

JM Pandé Putu Alit Antara masi ngarap satua indik brérong ené tur kadadiang cerpén “Gedong Pingit”. Ragana nyobak ngarap satuané ento uli kahanan krama Baliné jani ané demen ngaé kamar suci di jumahné. Kamar suci ané kaanggon tongos masemadi ring Hyang Widhi, lan di cerpéné Alit Antara ené, masi dadi tongosné Gdé Koplar matemu Nini Blorong ané maang ia kasugihan. Uli jelema tiwas luntang-lantung, dadi anak sugih tur kasub di désané.

Sakadi satua-satua indik brérong lan wong samar lénan, panyuud satuané setata sedih ulian wong samaré ento setata nagih tumbal ulian pelihné Gdé Koplar. Iraga pepes nepukin satua cara kéné di cerpén-cerpéné ané nyatuaang indik wong samar utawi brérong.

Suba pasti tusing lakar ada anak nombaang nulis satua indik brérong ané maang kasugihan maliah, nanging apang tusing dadi cérpen seragam, patut masih pangawiné nyemak sudut pandang, wiadin konflik ané malénan tekén satuané ané suba ada, apang tulisané ento tusing kasambat sing kréatif.

Rikala nulis, satuané ento masih patut katulis runut, apang tusing kuala matulis. Apang runut uli paragraf kapertama. Di cerpén “Gedong Pingit” ené kasatuaang indik Gdé Koplar ané ngilang telu bulan, alihina kemu mai nanging tusing tepukina, ilang sing matampak, anti-antianga masih tusing teka. Lan kénkén kadén unduké, jeg nadak sara I Koplar malipetan mulih, suud ento kasatuaang yéning ia ngelah kamar suci tongos maktinin lelipi gedé ané maang kasugihan. Sing taén kasatuaang kija pagediné I Koplar telu bulané ento. Malajahin kawisésan apang nyidaang ngubuh brérong? Ené sabenehné nyidaang kadadiang patakon indik runut kén singné nulis cerpen.

Bali sujatiné liu ngelah satua-satua indik spiritualismé, utawi satua-satua klenik. Suba gantiné jani pangawi Baliné ngarap ento, apang cerpén-cerpén Baliné sayan ngelah variasi bandingang tekén cerpén ané suba ada jani. (Gdé

Aryantha Soethama)

This article is from: