6 minute read

gedong pingit (JM Pandé Putu Alit Antara

Sasukat Gdé Koplar ortanga ilang tekén kulawargané, sing taén

mulih ka umahné di désa palekadané kanti telu bulan. Kurénan,

Advertisement

pianak miwah kulawargané suba mailehan ngalih-alihin ia,

sakéwala tusing masih bakatanga, dija kadén Gdé Koplar ngoyong.

Suba masih kulawargané ngelaporang ka kantor polisi, apanga

énggal ia bakatanga. Sakéwala makejang tusing ada asil. Kerana

Gdé Koplar ngediang déwék sawiréh ia merasa kajengahan ngajak

kulawargané miwah warga désané, sawiréh dini ditu ia ngelah

utang, tusing nyidayang mayah, ia ngandelang baan magaé dadi

kuli bangunan, apabuin kurenané ngeraksa sakit-sakitan tusing

pati nyidayang megaé tur nanggung pianak duang diri luh muani.

JM Pandé Putu Alit Antara

Di kabenengan nuju rahina Saniscara Kliwon Watugunung, sané kewastanin rahinan Saraswati, tan pesangkan teka Gdé Koplar ngaba sepéda motor baru, uling sasukat ilangné suba ada telu bulan. Kulawargané miwah warga désané makejang tengkejut turmaning unduk kija

pejalan ia nganti telu bulan tusing mulih-mulih. Gdé Koplar nyambatang ngaku nugtug sopir barang sané trayékné Lombok - Bali - Jawa. Kadung kelangen di Jawa engsap ia kanti tekén pianak kurénan.

Sasukat jani suba di désané, prejani Gdé Koplar nyidayang ngaé usaha ngadep ajengan miwah inuman, maserana baan sepéda motor, anggona metanja ka dura désa. Jani ngancan ngenah sekayané Gdé Koplar, sawiréh suba nyidayang ngelunasin utang tur menain umahné, uling pondok réog dadi umah stil bali, sané maukir tur meprada.

Diumahné ané mara pragat/anyar, Gdé Koplar ngaé gedong penyungsungan, ané keanggon ritatkala ia teka uli medagang. Gedongé ento misi plangkiran, pajeng cenik dadua ané mewarna poléng, genah pasepan, tongos mesaré, jangkep tekén kasur, galeng, sapurai tur gegambaran anak luh jegég. Yéning ketakonin baan kurenané, ia nyambatang maan pawisik ané patut kelaksanayang. Gedongé ento setata mekunci, tusing dadi anak lén ané mecelep, sejaba ia padidi.

Rikanjekan maan selah, ditu laut ia nuturin kurénan miwah pianaknné, “I Luh Manis miwah pianak bapa ajak dadua, da nyen pati nguyut dini diarepan gedong pingit bapané, ingetang nemonin tengai tepet ngaturang laklak tapé muwah agelas téh, ditongos ané suba gaénang beli ené, ingetang ajak tatelu saling ingetang,” akéto raosné Gdé Koplar. Sautina tekén kurenané, “Nah, Beli, tiang siaga, ajak pianaké lakar serahina ngaturang ané orahin beli.”

Sasukat Gdé Koplar rajin medagang keliling, prejani idupné metingtingan, suba nyidayang ngaé umah ané melah tur suba nyidayang meliang pianakné buka dadua motor baru, yadiastun nu masuk SMP suba kabeliang motor baru. Ané paling gedéna adané Wayan Purna suba kabeliang motor yamaha NMAX, adiné Nengah Rai suba kabeliang honda Scoopy. Kéto ia ngisinin pengidih pianakné, kurenané masih suba kabeliang penganggo sané melah-melah miwah emas-emasan luiré; kalung, sumpel, gelang, bungkung. I Gdé Koplar suba masih meli mobil baru Értiga keluaran pabrikan uling Jepang.

“Cening Wayan miwah Nengah, melah-melah nyen ngaba motor di jalané, eda pati ngebut, ingetang keselamatan raga padidi miwah anak siosan,” akéto piteket Gdé Koplar tekén pianakné.

“Nah bapa tiang lakar waspada di marginé, suksma suba kabeliang motor baru,” akéto penyawisné Wayan Purna.

Rikanjekan Kajeng Kliwon enyitan nemonin tilem, rikala ento Gdé Koplar ngorain kurenané nyediyang biyu susu ané suba nasak 3 ijas, poh 3 bungkul, durén abungkul, taluh siap 11 bungkul muwah agelas susu, apanga kewadahin dulang tur keisinin canang tur kenyitin dupa 3 katih.

“Né, Beli, apa ané tetagian beliné suba siagayang tiang, ditu pejang tiang di gedong ané di tengah,” akéto raos kurenané.

Kecawis olih Gdé Koplar, “Nah, melahang ditu ngejang, nyanan Beli jam 12 peteng lakar ka gedong pingité. Luh tusing dadi nguyut, apabuin ngintip, ingetang pabesen beliné,”

“Nah, Beli, tiang misadia nuutin munyin beliné,” akéto penyawisné Luh Manis.

Di subané galahé nepék jam roras peteng, ditu Gdé Koplar macelep ka gedong pingité, mapenganggo sarwa selem tur ngaba aturan ané suba kesiagayang olih kurenané. Disubané di tengah kamaré ditu Gdé Koplar ngejang aturané, tur nyiagayang sekadi patut, raris mesila tur ngredana, ngranasika metu japa sejeroning ati;

Nini Blorong… Nini Blorong… Nini Blorong…

Ingsun angaturaken tadah saji…

Kasenengan Nini, ana woh pisang, poh, duren…

Dateng… dateng… dateng… marangké

Ingsun ndak nangkili Nini…

Ingsun dasihta Nini…

Ingsun sampun sayaga sanggama sareng nini…

Dateng… dateng… dateng… marangké

Ah… ah.. ah… éh.. éh.. éh.. oh.. oooh.. ooooh… jaaas. Iiiih… Uuuuh… Ééééh… jiiiis

Wus… wus… wuuuuus….. juuuus

Gelis…. dateeeeeng…… marangkéééé……… joooos

Asapunika reregepan Gdé Koplar daleming ati, risampuné puput ngaturang sesaji, digelis Gdé Koplar nyujur genah pesaréan, ring samping raris ia ngebahang déwéknyané. Tan karasa telung jam ipun kalilit baan lelipi poléng sané gedéné sawetara ada lamun punyan nyuhé, ia ngerasayang kakeberang ka awang-awang, tur ngerasayang déwékné melalung tanpa baju, anget olih kilitan lelipiné ané ngisep sarin déwékné ngantos leleh tanpa bayu. Disubané jam 4 semengan ditu ia pesu uling gedong pingité, tur ngelaut mandus, tur ngorain kurenané nyiagayang nasi muwah bé ané jaen-jaen, sawiréh ia merasa seduk pesan tur bayuné leleh, cara uling malaib dasa kilo johné.

Buin mani semenganné, sekadi biasané ia buin medagang keliling sekadi ané suba liwat. Rikanjekan jam solas tengai, uling gedong pingité pesu lelipi poleng cenik, pesu uling lubang koriné. Lelipiné poléng ento tepukina tekén Wayan Purna, jeg sahasa ia nyemak kayu, ngelaut ngelempad lelipiné ento. Tan dumadé lelipiné mati, bangkénnyané kakutang ka pangkungé ané paek tekén umahnyané. Wayan Purna ngorahang tekén méménnyané unduk ia maan ngematiang lelipi poléng ané pesu uling gedong pingit bapané.

“Mémé tiang maan ngematiang lelipi poléng, ané pesu uling gedong pingit bapané,” akéto raos Wayan Purna.

Kecawis olih méméné, “Aduh, cening Wayan dadi matiang…! Bantas ulah dogén apanga mekaad ia.” Méméné sada jejeh unduk sipta ané nekain.

“Tusing ja kénkén mémé, wantah lelipi cenik, da ento sangetanga,” akéto buin saut Wayan Purna.

Wayan Jengki Sunarta

Buin jebosné, Wayan Purna tundéna tekén méméné meli buah biyu, poh muwah durén, ditu di peken ané ada di désa penyandingné. Ia siaga mesuang motor yamaha NMax, tur suba baanga pipis satus tali rupiah tekén méméné. Gancang tur cacep pesan Wayan Purna ngaba motornyané ka peken. Sakéwala di mebalik uling peken disubané paek ajak umahné, ditu ia nabrak cicing gudig, ané ngeranayang motorné ulung tur ia masih milu ulung. Tan pesangkan ulungné ento ngeranayang ia tusing inget tekén déwék utawi niwang tur ngelaut ngemasin mati.

Biur ortané di désané unduk ulungnyané Wayan Purna ané kerasayang tawah, sawiréh ulung di tanahé asah, tusing ada metatu, ané ngeranayang ngemasin mati. Mirib ia ngeraksa gelem jantungan, akéto pekrimik warga banjaré. Mémé bapané Wayan Purna masih makesiab tur tusing percaya unduk pianakné ané suba ngemasin mati. Miribang suba karmané, ento ané ngeranayang ia tusing nyangetang. Dina ané becik, ditu lantas Wayan Purna keabénang di krématorium ané ada di Denpasar.

Rikanjekan Kajeng Kliwon uwudan nemonin prewani, malih Gdé Koplar nyiagayang sesajén lakar anggona maturang di gedong pingité. Sekadi biasané Luh Manis, kurenané suba nawang tekén ané lakar kesiagayang. Disubané ada di gedong pingité, ditu Gdé Koplar mirengang sabda asapuniki.

“Gdé… Koplar… da nyangetang pianaké mati, sawiréh pelihné, ia bani ngematiang ancangan manirané…! Buin besikné kasugihan Gdéné lakar terus ngeliunan dogén, ha… ha… ha… hi… hi… hi…”

Kecawis olih Gdé Koplar, “Inggih, Ratu Nini Blorong, ampurayang keiwangan pianak titiangé.”

Disubané kéto ngelantas Gdé Koplar ngojog pesaréan ané ada ditu di sampingné negak. Lantas ia ngelukar penganggo, ngantos melalung nyelémpang di pesaréanné. Ditu ia buin ngerasayang kakeberang ke awangawang, ngerasayang keulangunan, kalulut kasmaran. Awakné anget sawiréh kalilit lelipi gedé lelingsén sang sané kapuja.

Grudugan pesaréanné muwah suara daah duuh, kanti kadingehang olih kurenané ané mesaré di kamarné ané lénan. Ditu Luh Manis merasa tengkejut, tan dumadé pesu uling kamarné, ngelaut ngojog gedong pingité. Uling di song pintuné, ia ngintip apa sujatiné ané ada di tengah gedong pingité. Bayuné nrugtug tur makesiab nepukin kurenané melalung tur kalilit olih lelipi poléng ané gedéné sawetara ada lamun punyan nyuhé. Bayuné Luh Manis nyenikang tur jejeh tan sipi, ngelaut ditu ia niwang, nyelémpang di samping jelanan gedong pingité.

Semarapura, Sukra Wagé Wayang, 8 Januari 2021

JM Pandé Putu Alit Antara, guru SMAN 1 Semarapura, taler dados Pemangku ring Pura Dadia Agung Pandé Tohpati

This article is from: