3 minute read

narasi linéar uli a ka z (Gdé Aryantha Soethama

Next Article
kamus

kamus

Sorotan Cerpén

narasi linéar uli a ka z

Advertisement

Kénkén kadén undukné, adi pangawi cerpén Bali modérné demen nulis nganggon gaya naratif linéar. Liunan pangawiné lakar nyatua uli pangawit, lantas ka isin satua, tur panyuud satua. Pangawit satua misi pamahbah, pengenalan satua, ané dadi panganter pajalan satua. Bagian tengah misi isin satua, lan di panguntat satua seken-seken pamragat. Kéweh ngalih cerpén Bali modérn ané lékak-lékok, tur nyidaang ngelidin satua ané plintat-plintut.

Pangawi cerpén Bali modérn biasané nyatua uli A lantas nuju ka Z. Kéweh nepukin ada satua ané mulai uli G, makecos ka B, lantas nuju ka R satondéné marérén di S, kéto contoné. Pajalan satua ané linéar totonan lantas dadi sinalih tunggil pananda cerpén-cerpén Bali modérn, ané makada iraga kéweh nepukin cerpén ané satuané nganggon alur kilas balik.

Ulian suba biasa nganggon dasar satua-satua tradisi, satua-satua Bali ané pengarangné tusing tawang, dadi sinalih tunggil krana ané makada pangawipangawi prosa Bali modérn nganggep satua ento linéar uli A nuju ka Z. Satua Bali utawi satua-satua tradisi Bali ento biasané ngawit uli, “Ada tuturan satua…..” utawi, “Sedek dina anu….” Ento mula biasa di satua-satua Baliné.

Satua ané naratif linéar suba pasti tusing nganggon téknik penggarapan ané jungkir balik. Pajalan satuané lancar, tusing plintat-plintut, saderana, ané makada aluh baan ngertiang. Di cerpén “Ngantén” kakawian Ni Wayan Antari ané kamuat di Suara Saking Bali édisi Januari 2022, ngenah sajan narasi uli A ka Z ento. Anak matunangan ngelah rerincikan lakar ngantén. Komang, ané muani, ngajakin Wayan, anak eluh ané mara ajaka makenalan léwat chatting di hp, ngantén. Wayan marasa bingbang lakar nerima unduké totonan krana ia marasa déwékné ondén pantes, nanging Komang terus ngerayu. Lan pamuputné Wayan nyak.

Komang gelu dugas ningeh pangakuné Wayan ané ngorahang taén beling, lan ngulungang belingané ento. Nanging unduké ento tusing ngaénang Komang buung ngajakin Wayan ngantén.

Kulawargané Komang lantas ngidih Wayan. Wayan buin nyambatang pajalan idupné ipidan tekén reramané, ia taén ngulungang belingan. Ditu lantas bapané Wayan nuturin pianakné. Komang lan Wayan lantas ngantén krana reramané suba pada setuju. Anak matunangan kanti nyidaang ngantén, ento satua biasa.

Tusingké ené satua ané linéar? Pajalan satuané ngawit uli A tur panguntat satuané di Z?

Iraga lakar ngalih-ngalihin tur patitakon, kejutan apa ané baanga tekén pangawiné ka anaké ané maca di panguntat satuané ené. Ternyata tusing ada, sajabaning anak cerik ané madadaan maang selamat krana Wayan payu ngantén. Iraga lakar nebag, ento atman bayiné ané ipidan ulunganga tekén Wayan. Bisa masi ento tuah halusinasiné Wayan. Pangawiné dot ngorahang, unduké ané suba liwat tusing dadi kelidin, kénkénang ja carané ngengsapang, kenangané ento pasti lakar kaingetang. Dikénkéné ia lakar tan mua teka ri kala kenangané totonan ngelah cantélan ajak apa ané rasaang jani. Ia bisa dadi apa ané tusing kenehang iraga.

Iraga masi lakar marasa yéning cerpéné ené biasa-biasa dogén tur kélangan lokika. Anak luh ngulungang belingané ané mara matuwuh abulan, ento nyidaang dadi patakon, bisa dogén ulian telat méns. Ilmu kedokteran lakar nyugjagang unduké totonan, apaké dadi ento kaorahang aborsi?

Anak luh ané nyak nerima ajakan ngantén anak muani ané mara tawanga, tur unduké totonan kaorahang rikala patemon kapertama, kencan kapertama, di sisin danuné, ento masih tusing masuk akal, tusing ada unduk kéto. Apabuin tusing kasatuaang apa ané makada Wayan demen tekén Komang kanti ia nyak ajaka ngantén. To nguda pangawiné tusing nyatuaang yéning ajaka dadua suba pepes matemu uli mara nyumunin matunangan? Kénkén kadén undukné, nguda bisa Antari nyatuaang yéning ento patemoné ané kapertama, ané makada satuané dadi tusing masuk akal.

Nanging, yéning iraga nyatuaang indik kelebihan, cerpéné Antari ené pepek, idup. Ia duweg mungkus satuané baan ngolah dialog klasik ajak dialog ané jani tur kadadiang dialog ané seger, ngaénang tusing wadih ri kala mamaca. Dialog ané rapi dadi kekuatan cerpéné ené. Iraga suba pasti mapangidih, Antari lakar nulis cepén-cerpén nganggon dialog antar-tokoh ané lancar tur tusing makada wadih. [gdé aryantha soéthama]

This article is from: