4 minute read

putu wédari (IBW Widiasa Kenitén

Satua Cutet

putu wédari 1

Advertisement

1 Satua cutet puniki kawedar antuk kerjasama Suara Saking Bali sareng Balai Bahasa Provinsi Bali.

“Nyampat-nyampat maceniga, mabanten sumping keladi, (2x)

yén ané nyampat dadi déwa, né mabanten dadi dedari” (2x)

IBW Widiasa Kenitén

Bapa Sunia demen pesan ningehang cecangkriman anaké ané mabanten dugasé ené. Ia ngrasaang ada ané luung macelep di bumbung getihné. Mirib baan tumbénné dingeha ngranayang. Ia nulis apa ané munyianga tekén anaké ento. Buka ada déwa tedun, buka ada dédari tedun nyaksiang aturané. Tepukina pada liang anaké mabanten. Ada ngélogang awakné buka anak ngigel. Ané nyampat, misi ngigel masi. Kramané ané ada ditu mrasa bagia nepukin anaké magending buka kéto. Ulian gendingan ané saderana ento ngranayang liang. Lelehé magenti baan rasa bagia.

Kanti peteng Bapa Sunia ngenehang gendinganné ento, “Dadi ané nyampat dadi déwa. Apa ya ento?” Bapa Sunia makeneh-keneh, “Mirib kenehé apang bersih, kenehé ané tusing anut patut ilangang, apang tinglas ening apang sida makeneh déwa. Keneh ané nguripang rasa melah. Rasa ané matéja buka déwa. Téjan kenehé lakar ngenah uli paripolah ané nganutin sesana. Ané mabanten

apang dadi dedari. Dedari ané jegég, apa ya ento? Sinah sing Dedari Nilotama ané dueg ngoda sakancan tapa. Sinah tusing dedari Supraba ané sambatanga lek-lekan di kakawin Arjuna Wiwahané ané karipta olih Mpu Kanwa. Idepé apang jegég ayu, ento aptiang murip sabilang dina di kenehé.” Bapa Sunia matakon padidina nyautin masi padidina.

Prajani Bapa Sunia ngaukin somahné. “Luh, manian yén di subané lekad panaké, jalan ja Putu Wédari adanin,” kéto Bapa Sunia mamunyi tekén somahné.

“Dadi kéto, Bli? Sing dadi adanin ané lénan. Baet rasaang tiang adanné ené. Adan anak bisa masi ngraranin.”

“Sing, bli meled nglah sentana makeneh melah buka dedari.”

“Sasukat inget widyadariné mula dueg ngoda Bli. Tiang tusing nyak sentanan tiangé dadi anak ngoda keneh anak lén. Apabuin di subané ia bajang lantas geginané pragat ngoda dogén. Ento ané sing demenin tiang, Bli. Aptiang tiang, apang dadi sentana ané bisa maparipolah ané madan beneh.”

Kenyem Bapa Sunia mara ningeh munyin somahné buka kéto. Geluta somahné buka dugasé mademenan ipidan. “Madak apang misi apti-aptian iragané.”

Lekad belingan somahné, Bapa Sunia ngadanin sentanané Putu Wédari. Aptianga apang keneh sentanané buka widyadari ngleganin isin Indralokané. Kenehné dong gumanti melah pesan. Sayan-sayan nrisdis pajalan sentanané ngelihang.

“Sentana mula ngleganin keneh,” kéto Bapa Sunia ngrimik sambilanga magending.

Ia masi mrasa lega maan ngrasaang dadi anak tua apabuin makelo gati mara nyidaang nglah sentana. Ada limang tiban mara nyidaang beling somahné. Akudang balian, akudang dokter suba jagjgagina apang nglah sentana masi tusing nyidaang beling. Kanti taén ia nglah keneh lakar meras sentana, kéwala jejeh. Mirib suba panemaya, swéca Suungé nyidaang somahné

beling gigis kendelné. Béh dugasné tondén beling somahné liu pesan pakrimiké di sisi, ada ngorahang bekung, ada ngorahang jubeng. Sakéwala pangrastitiné di kemulan tetep gati jalanina apang nyak numitis kawitanné di somahné.

Misi ngrieng kéné Bapa Sunia, “Yén nénten kayun tedun, sira pacang ngaturang canang ring singgih Bhathara?” Apa krana pangrastiti, apa krana mula suba patemonné ngranayang? Ané jani, suba kaswécanan.

Lanus pajalan idupné Putu Wédari kanti kelih buka jani. Reramané ngaénang semayut menék kelih apang anut pajalanné dadi anak bajang. Apang bisa ngaba kabajangan, apang bisa ngisi kasmaranné. Di bajangé mula Sanghyang Smara-Ratih ané nglingganin. Yén suba kalingganan ento, patut tyaga tekén awak apang tetep melah kabajanganné. Di bajangé galah melah anggon malajahang awak. Uli mlajah nawang pangajah-ajah. Nawang rasan sastra.

“Bli kija I Putu?”

“Ituni ngorahang sig timpalné. Koné mlajah ditu.”

“Dadi pepes gati I Putu mlajah sig timpalné? Dadi jumah sing demen mlajah? Mirib melahan mlajah di umah timpalné?”

“Timpalné. Ituni ngalih mai.”

“Nyén timpalné ento?”

“Nyén kadén Bli. Sing bakat takonang. Anak muani.”

“Badah. Ené suba ané jejehin bli. Dadi timpalné sing tawang adané?”

Kanti sanja Putu Wédari mara teka. Reramané suba ngantiang di arep umahné.” Kija dogén mlali? Nyén kajak ento?”

“Timpal tiangé Pa. Timpal ajak mlajah.”

“Dadi anak muani ngandéng?”

“Timpal Putuné ento Pa.”

“Melah-melah Tu ngaba awak.”

Manik Sudra

Bapa Sunia makeneh-keneh, “Dadi mrasa lén sentana jani? Tusing misi apti-aptianné dugasé ipidan. Kéto baan ngamelahang apang nyak melah dadi sentana. Ngujang dadi tusing nyak ngresepang munyi? Apa idéwék ané pelih bes gedé pinunasé? Apa aab guminé suba magenti? Apa ulian timpalné ngranayang?”

“Méméné, mai malu. Dadi bli mrasa soléh nepukin I Putu jani?”

“Suba orahin, eda bes tegeh ngaénang adan apang cara widyadari. Jani, ngindeng dogén widyadariné. Bli bes kaliwat ajum dadi anak muani. Kanggoang biasaang dogén maangin adan. Jani, sinah suba parikrama dedari dadin panaké. Ngoda anak lén. Ia masi godana tekén kenehné. Pada-pada saling goda.”

“Ngujang sing tungkasin ipidan dugasé ngaénang adan?”

“Kalingké bani nungkasin Bli. Yén sing misi munyin bliné, lakar miyegan dadiné. Melahan mendep dogén.”

“Jani, masi tusing jumah. Pragat sig timpalné dogén.”

Makréngkang kulukné mamunyi. Bapa Sunia makesiab, liu anaké makamben nekain. Timpalné ane pepes ngandéng panakné masi bareng. “Ngujang-ngujangin adana ené?”

Panakne nguntul. Ngetél yéh paninghalané.

This article is from: