4 minute read

sapihan (Abdi Jaya Prawira

Satua Cutet

sapihan7

Advertisement

7 Satua cutet puniki kawedar wantah saking kerjasama Suara Saking Bali sareng Balai Bahasa Provinsi Bali.

Sayan dina awak Luh Kardianiné sayan berag, jani ngenah cara

tulang makaput kulit. Muané seming, paliatné sada ngrawang buka

tan paatma. Sabilang dina ia ngigil di pasaréan, majalan boya

pelut, masaré boya lelep, madaar masih kuala asinduk duang

sinduk. Rasa macek-macek di basangné tuara taén prai bantes

adasa menit, ngaénang ia setata kedat lemah peteng sambil

maasih-asih tekén kalacuran déwékné.

Abdi Jaya Prawira

alis pesan Ratu Bhatara ngicénin titiang gelem, idup titiangé suba lara, tusing ada paglantingin, jani nemu sangsara tan patepi, yéning ten wénten mamban titiangé seger, ambil “L sampun angkihan titiangé Ratu!”

I pidan, sakondénné gelem, Kardiani lais pesan madagang baju di Sénggol. Mula dasarné Kardiani seleg magarapan ngaénang ia bisa ngutsahang déwék ngalih pangupajiwa, anggona bekel sasukaté dadi sapihan ulian mapalas ajak I Gedé Nandu, kurenanné uli Banjar Puseh. Tusing cara Kardiani ané demen magarapan, I Nandu pagaénné bilang wai tuah ngroko glebas-glebus, nguberin tajén lan ngecék koda alam.

Wayan Jengki Sunarta

Yén sépanan ada nasi, tur yén dadaaran jumah tusing jaen, I Nandu sinah suba mamedih cara anak kalanan. Ia engsap tekéning déwék tusing taén ngamertanin kurenan, tusing taén ngamang pipis nang akikit anggona ngenepin isin paon tur manyama braya, tungkalikanné ia ané morotin sarin pagaén luhné apang ada anggona matoh. Dija ja Kardiani ngengkebang dompét, jag setata bakatanga tekén I Nandu. Lacur Kardianiné, di kurenanné menang tuara taén masambat, kéwala di kalahé pasti mamedih jumah.

Ulian kéto, Kardiani marasa med tekén kurenanné, ané setata ngaluhin idup. Enem tiban suba ia masomahan, Kardiani lantas magedi, wiréh suba tusing nau ngoyong ditu. Kurenan tusing rungu, matuanné ceréwet, maimbuh ia masih tusing ngelah buah basang ané bisa toliha anggon ubad keneh. Rasa-rasaanga tekén Kardiani ia cara mategul tan patali.

Di subané mulih ka umah bajangné di Banjar Désa, I Nandu suba pang telu maan ngalih Kardiani, lakar ajaka mawali ngencanin berat di jumahné. Sakéwala Ni Kardiani suba tusing sanggup, ajakan I Nanduné setata katulak, ngaénang I Nandu mulih setata malima puyung. Ping pat I Nandu kemu, ia mamaksa apang Kardiani mulih.

“Nyai dadi anak luh, elas ngaénang kurenan dadi bulun mata pisaga! Tawang nyai kénkén grimik pisaga nepukin icang kalin kurenan!”

“Beli Gedé, cang ba sing sanggup ditu! Beli suba tusing taén ngamertanin, misi méta-méta, mémé bapan beliné masih tusing taén ngemaang tiang beneh, luungan suba tiang mulih bajang katimbang ngoyong di jumah beli sengguha dadi anak!”

“Kalis bungut nyai mamunyi nah! Batek luh cara nyai, pang molas cang nyidaang ngalih! Cang sing ja lakar ngajiang nyai buin jani!” ***

Roras tiban sasubané ento mara Kardiani uon buka jani. Préksananga ka dokter, ia oranga kena kanker sérviks. Ento pangawitné sayan dina ia

sumingkin ngreres. Ané dadi paglantingina tekén Kardiani dugasé ia gelem tuah ja Kardana, adinné nomor telu.

“Nyoman tuyuh ngurusang mbok buka jani, luungan mbok lakar mapamit mati nah, Man!” ucap Kardiani sambilanga ngisi tekek liman Kardana ané nelokin ia ka pasaréan.

“Méh, mbok eda ento sangetanga, tiang anak kapiutangan tekén mbok, man dugasé tiang cenik ubuh, mbok ané ngedénang tiang kanti dadi jelema buka jani!”

Sangkaning gedé sayang Kardana tekén mbokné, ia suba mapitungan ajak nyamané lénan, lakar nunas ubad cara Bali. Suba konyang sumeken, ia luas mameken ka Bangli. Nyelap ngalih gumi joh apang janten tusing ada anak nawang kahanan ia di pakubonan. Ia tangar yéning gelem mbokné tuah gagaén I Nandu.

Kajeng Kliwon di Wuku Matal, I Kardana katututin nyamané, I Sugama, I Mudiasna lan Dadong Wéni suba nangkil ka genah Jero Balian. Di subané nomor antréanné makaukin, ia ajaka pat macelep ka gedong pangastawan Balianné, saha bantenné suba cumawis. Ten akéh matakén, Balianné raris ngastawang sesuunan sané iringa, madasar baan dupa barak telung katih, nguningang tatujon Kardanané lakar nunasang mboknyané gelem. Tusing ja makelo ngastawa, Jero Balian cekah-cekoh, laut mawacana alon di suba cekohanné ilang.

“Pérmas! Pérmas! Apa lakar tunas pérmas mai?” ucap Jero Balian cara munyin anak lingsir, macihna ragané sampun nadi.

“Singgih, titiang nunasang mbok titiangé Ni Luh Kardiani, yusan ipunné wawu empat puluh dua dados ipun sué sungkan nénten seger-seger? Minab dija wénten kirang ipunné? Napi minab wénten pagaén manusa ugig ngaénang mbok titiangé kagela-gela mangkin?”

“Pérmas! To to panak nirané Kardiani gelemé boya sangkaning manusa, Déwa Hyangné ané nyisipin!”

Dadong Wéni kenehné prajani makleteg.

“Inggih, titiang nunasang mangda jakti, Déwa Hyang sané cénan nyisipin ipun puniki?”

“Pérmas! Di jumah bajang Déwa Hyangné nandruhin, di jumah kurenanné, Déwa Hyangné ditu nganti-anti, apa né makrana akéto? Wiréh cening mulih bajang tusing misi mapamit! Awak ceningé tenga-tenga, ento ané nguyeng cening jani!”

Kesiab, nyamané luas matunasan buka papat pada bengong, sumeken Balianné nawang pikobetné di pakubon.

Puput matunasan, keneh Kardanané kondén galang. Ia bingung, kénkénang man jani carané ngajak Kardiani mapamit? Wiréh ia mapuik ajak kurenan lan kulawargané jumah ditu. Apa buin jani I Nandu masih suba ngelah kurenan baru, tur ngelah panak muani dadua. Engsek keneh Kardanané, ulian ngenehang mbokné lakar dadi wawalékan, ulian déwék lacur ngéténg-éténg teka mapamit kemu.

Kardiani seleg, sing taén engsap mebakti, madana masih rajin adi bisa nampedang sangsara? Yén tolih I Nandu ané mayus tur mamotoh, jani idupné liang. Widhiné tusing adil, apa mulané Kardiani nampedang karma uling panumadianné malunan?

Abdi Jaya Prawira, embas ring Dénpasar, meneng ring wawidangan Tulikup, Gianyar, kawit panglingsiré saking Bangli, sané mangkin gaginanné lemah peteng wantah ngumbara ring marga.

This article is from: